preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de caw ... · begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5...
TRANSCRIPT
![Page 1: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/1.jpg)
Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW praktijk.
Danny Lescrauwaet
![Page 2: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/3.jpg)
Inhoudsopgave
• Preventieve woonbegeleiding : wat en aanbod ?
• Risico’s op thuisloosheid
• Probleemstelling
• Visie Algemeen Welzijnswerk
• Kwantitatieve en kwalitatieve evaluatie
• Methodiek
• Leerpunten en adviezen
![Page 4: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/4.jpg)
Woonbegeleiding
• Niet doorstromingsgericht begeleid wonen
• Doorstromingsgericht begeleid wonen
• Zorgwonen
• Preventieve woonbegeleiding
![Page 5: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/5.jpg)
CAW-aanbod
![Page 6: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/6.jpg)
1990 2000 2010
Resid 85% 62% 39%
Bewo 15% 38% 61%
Totaal 100% 100% 100%
![Page 7: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/8.jpg)
Begeleidingen thuislozen
Begeleidingsmodules thuislozen 2008 % 2009 %
Preventieve woonbegeleiding 373 1,0 474 1,1
Begeleid zelfstandig wonen 442 1,2 522 1,3
Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5
Zorgwonen 146 0,4 160 0,4
Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476 9,1 3.413 8,3
Integrale begeleiding studio-opvang 516 1,4 593 1,4
Integrale residentiële begeleiding jongvolwassenen
313 0,8 280 0,7
Integrale residentiële begeleiding slachtoffers partnergeweld
376 1,0 420 1,0
Individuele begeleiding kinderen ouder(s) in een opvangsituatie
637 1,7 578 1,4
Integrale residentiële begeleiding slachtoffers mensenhandel
53 0,1 57 0,1
Crisisbegeleiding - RES 1.236 3,2 1.572 3,8
Totaal 8.859 23,3 9.507 23,0
![Page 9: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/9.jpg)
Probleemstelling
• Stadsmonitor 2008 : 10 % huurders kon afgelopen jaar huur al eens niet betalen.
• OCMW’s ( 2009) : 12.108 dreigende uithuiszettingen, 232 gezinnen/week
• Parl. Vraag : 3500 effectieve uithuiszettingen(2010)
• Meestal verbonden met psychische of medische problemen.
• Geen marginaal fenomeen in Vlaanderen.
![Page 10: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/10.jpg)
Voorbeeld : uithuiszettingen bij SHM’s
![Page 11: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/11.jpg)
Voorbeeld : Aantal opgestarte gerechtelijke procedures tot uithuiszetting en aantal effectieve uithuiszettingen (58 van 94 SHM)
11
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Procedure
Uitzetting
![Page 12: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/12.jpg)
Kans op uithuiszetting na opstart procedure per provincie
Provincie 2005 2006 2007 2008 2009 2010
SHM Kans SHM Kans SHM Kans SHM Kans SHM Kans SHM Kans
Antwerpen 16 0.34 16 0.40 16 0.38 15 0.41 17 0.30 17 0.30
Vlaams-Brabant 3 0.38 4 0.38 4 0.40 5 0.57 6 0.37 6 0.24
W-VL 9 0.34 12 0.34 13 0.51 13 0.38 14 0.27 12 0.15
O-VL 17 0.56 18 0.47 18 0.42 19 0.46 21 0.42 19 0.36
Limburg 2 1 2 0.91 2 0.86 3 0.70 4 0.42 4 0.48
Totaal 47 0.41 52 0.41 53 0.42 55 0.44 65 0.33 58 0.28
12
![Page 13: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/13.jpg)
Visie Algemeen Welzijnswerk : thuisloosheid beëindigen
• Niemand moet tegen zijn wil op straat slapen omdat er geen geschikte opvang is.
• Niemand moet langer in de opvang blijven omdat er geen (begeleid) wonen is.
• Niemand mag uit een instelling ontslagen worden zonder woonoplossing en nazorg.
• Niemand mag uit huis gezet worden zonder aanbod aan begeleiding en herhuisvesting.
• Geen enkele jongere mag bij de overgang naar volwassenheid thuisloos worden.
![Page 14: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/14.jpg)
Risico’s op thuisloosheid
• Structurele: armoede, werkloosheid, uithuiszetting, sociaal vangnet, immigratie
• Institutionele: tekorten in hulpverlening, instellingsverlating, inkomensherverdeling
• Relationele: jongvolwassenheid, huishoudelijk geweld, relationele breuken
• Persoonlijke: handicap, langdurige ziekte, psychische problemen, verslaving, laaggeschooldheid
![Page 15: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/15.jpg)
Kwantitatieve evaluatie (2009)
• Aantal ingezette VTE’s : 24 ( Vlaams 50 %, lokaal 33 %, andere 17 %).
• 422 aanmeldingen : 50 % sociale huurders, 36 % private huurders, 7 % SVK huurders.
• 17 % weigeringen voor hulpverlening
• Bij 71 % van de begeleidingen kon uithuiszetting voorkomen worden.
• 11 % was al eerder begeleid.
• Gemiddelde caseload 20 cliënten/hulpverlener.
![Page 16: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/16.jpg)
Kwantitatieve evaluatie
• Resultaat ligt lager bij private huurders : hoger woonquote, later geïnformeerd, complexere detectie.
• Begeleidingen kunnen uitlopen : onvoldoende begeleid wonen, schuldbemiddeling.
• Profiel : alleenstaande mannen en vrouwen, iets oudere leeftijd, meestal geen inkomen uit arbeid, 2 op 3 kampt met psychische of persoonlijke problemen.
![Page 17: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/17.jpg)
Kwalitatieve evaluatie
![Page 18: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/18.jpg)
Effecten op cliëntniveau
Wel
• Meer stabiliteit
• Basisrechten
• Hervalpreventie
• Inperking overlast ( niet bij weigering)
Minder/niet
• Woonzekerheid niet steeds blijvend.
• Herstel sociaal netwerk vaak broos
![Page 19: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/19.jpg)
Effecten op CAW niveau
Wel
• Minst ingrijpende hulpverlening.
• Samenwerking neemt toe
• Aandacht voor preventie uithuiszetting
Niet/minder
• Globale instroom in opvangcentra
![Page 20: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/20.jpg)
Evaluatie door huisvestingsactoren
Wel
• Samenwerking met onafhankelijke begeleidingsdienst.
• Inzicht in problematieken huurders
Niet /minder
• Aanbod te beperkt voor effect op kosten
• Aanbod te beperkt voor richten op kerntaken
![Page 21: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/21.jpg)
Evaluatie door lokale besturen
Wel
• Doelstellingen woonbeleid
• Expertise CAW rendeert
Niet/minder
• Werkdruk op OCMW’s
• Reductie overlast nuanceren
![Page 22: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/22.jpg)
Globale appreciatie door actoren
• 80 % geeft aan dat preventieve woonbegeleiding aan verwachtingen voldoet of beter werkt dan verwacht.
• 4 % slechter dan verwacht.
• 16 % onbekend of te vroeg
![Page 23: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/23.jpg)
Kritische succesfactoren
• Permanent onderhouden netwerk en communicatie.
• Respect voor elkaars rollen, elkaar serieus nemen.
• Leren accepteren dan men vanuit verschillende invalshoeken werkt.
• Bereikbaarheid voor nieuwe situaties.
• Afspraken over uitzetting, herval.
![Page 24: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/24.jpg)
Methodiek
• Het wat en hoe ?
• Bemoeizorg en deontologie.
• Effectief ?
![Page 25: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/26.jpg)
Methodiek : definities
• Preventieve woonbegeleiding : bieden van begeleiding m.b.t. die aspecten die met het behouden van woonst te maken hebben via bemoeizorg, waarbij de cliënt niet op eigen initiatief naar de hulpverlening stapt.
• Bemoeizorg : bieden van (ongevraagde) hulp aan (zorgwekkende) zorgmijders met een vaak complexe problematiek, waarbij verbetering van levenskwaliteit en reductie van overlast als uitganspunten dienen.
![Page 27: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/27.jpg)
Kenmerken bemoeizorg
• Outreachend : actief benaderen
• Initiatief start bij hulpverlening. Maar AWW kan maar begeleiden als cliënt aanbod aanneemt.
• Hulpverlening is laagdrempelig.
• Meervoudige problematieken.
• Samenwerking tussen verschillende organisaties en disciplines.
• Het gaat om zorgmijders of mensen die zelf geen stap naar hulpverlening zetten.
![Page 28: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/28.jpg)
Bemoeizorg en deontologie
• AWW heeft beroepsgeheim.
• Met huisvestingsactoren/OCMW geen gedeeld beroepsgeheim wegens niet dezelfde finaliteit.
• Beroepsgeheim is geen synoniem voor passieve hulpverlening.
• Beroepsgeheim laat bemoeizorg toe.
![Page 29: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/29.jpg)
Effectieve methode ?
• Zie effectiviteit van ‘ Assertive Community Treatment’
• Zie effectiviteit individuele rehabilitatiebenadering. Ook bij thuislozen onderzocht.
• Zie buitenlandse voorbeelden.
• Zie onderzoek over motiverende gespreksvoering in verslavingszorg.
![Page 30: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/30.jpg)
Adviezen
• Maak van preventieve woonbegeleiding een onderdeel van een strategie tegen thuisloosheid.
• Formuleer operationele beleidsdoelstellingen rond uithuiszetting.
• Zet CAW’s in als onafhankelijke begeleidingsdiensten, ingebed in lokale strategie tegen thuisloosheid.
![Page 31: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/31.jpg)
Bronnen ( beknopt)
• Stadsmonitor 2008.
• VVSG, Hoorzitting Commissie Welzijn, 1.2.2011
• Burns, S. Cupitt,S., Managing Outcomes, A guide for homeless organisations, London Housing Foundation, 2003.
• Rensen, P., e.a., Wat werkt. Onderzoek naar effectiviteit van methoden in maatschappelijke opvang, Movisie 2008.
![Page 32: Preventie van uithuiszetting : een evaluatie van de CAW ... · Begeleid wonen 1.291 3,4 1.438 3,5 Zorgwonen 146 0,4 160 0,4 Integrale residentiële begeleiding thuisloosheid 3.476](https://reader036.vdocuments.site/reader036/viewer/2022071214/60422e0f3c877340ba2ed453/html5/thumbnails/32.jpg)
Bronnen en meer weten ?
• F. Vandenbossche, antwoord op parlementaire vraag van L. Homans, vraag nr. 53, 14 oktober 2011.
• Hermans, K., Het monitoren van vraag en aanbod in de thuislozenzorg, presentatie, conferentie thuisloosheid West-Vlaanderen, K.U.Leuven, Lucas, mei 2012.
• www.steunpunt.be
• www.feantsa.org