Prestaties en de omvang van de overheid

Op zoek naar de kern van het debatProf. Dr. Wouter Van Dooren

Universiteit AntwerpenOnderzoeksgroep Management & Bestuur

Page 2

Inhoud

• Prestaties en omvang van de overheid

• Is onze overheid groot? • Is ze te groot?

• De kern van het debat: creëert de overheid toegevoegde waarde?

Page 3

Prestaties en de omvang van de overheid

Page 4

Is onze overheid groot? Ja! (is ze groter?)

Page 5

Is onze overheid té groot?

Politieke – geen wetenschappelijke vraag

- Vb. Kosten van kinderopvang en kleuteronderwijs in UK.

- Kindergeld UK, 2 kinderen = 150 euro met inkomensbeperking 60 000 pond / België 257 euro zonder beperking

Page 6

Is onze overheid té groot?

Politieke – geen wetenschappelijke vraag

- Vb. Woonbonus – advies Vlaamse woonraad

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

ongewijzigd beleid

budget

scenario 10j

scenario 15j

Page 7

Is onze overheid té groot?

Politieke – geen wetenschappelijke vraag

- Vb. Onderwijs - inschrijvingsgelden hoger onderwijs

- UK : top in Europa 11500 euro/jaar- Scandinavië: gratis- België: 500 euro- Nederland: wettelijk collegegeld van 1700euro/jaar – 2de

bachelor of master = instellingsgeld (vb 9000euro voor gedragswetenschappen aan de UvA, 20000 euro voor geneeskunde)

- Vb. Selectie aan de poort?

Page 8

Page 9

Is onze overheid té groot?

Hebben we te veel ambtenaren?

Page 10

Is onze overheid té groot?

Vanwaar dat vertekend beeld?

- Let op voor té simpele economische modellen, let op voor té ingewikkelde economische modellen

- BBP voorspellingen zijn notoir slecht- Historisch betrouwbaarheidsinterval (90%) = 6,4 % - ‘Data blenders’

- Realiteit is niet normaal verdeeld: (vb Laffer, Electrabel, … )- Zie ook: economische crisis

Page 11

Voorbeeldstudie: hoe het niet moet!

ECB 2007

Page 12

De kern van het debat: creëert de overheid toegevoegde waarde?

Page 13

Wat is toegevoegde waarde?

Page 14

Levert de overheid toegevoegde waarde?

Scandinavië!

Page 15

Levert de overheid toegevoegde waarde?

Breder dan dienstverlening! Grasduinen in de doos van Pandora

1. Investeringen in infrastructuur? 2. Stimuli voor innovatie (spin-offs, Tax shelters, KSZ)3. Werken overheden samen?

1. Over landsgrenzen? (vb. Delta regio, omzetting EU regelgeving)2. Over regiogrenzen? (vb. Brusselse regio,

handelsvertegenwoordiging)3. Over gemeentegrenzen? (vb. Stadsregio’s)4. Over sectoren? (vb. Vergunningenbeleid, wonen/welzijn)

4. Gevolgen van de staatshervorming? (cf. Rapport impact 6de staathervorming)

5. Juridisering vs rechtszekerheid, rechtsgelijkheid, rechtvaardigheid6. Toegevoegde waarde van politieke kabinetten? 7. …

Page 16

Tot slot: stellingen

Page 17

Ter discussie

Overheidsbeslag is een eenzijdige term: alsof de maatschappij niets terugrkijgt, alsof de overheid en de economie niet één en ondeelbaar zijn.

Economische macro modellen vertellen weinig over de toegevoegde waarde van de overheid, of het gebrek eraan.

Ambtenaren zijn niet het probleem. Belangrijker is de manier waarop we beleid maken, hoe we de overheid inrichten, hoe de overheid sterk en veerkrachtig kan zijn. Werk aan de winkel!

Welke politicus neemt het nog op voor de overheid die hij/zij zelf gewild heeft?