presentatie zeijlmans brca umcg okt 2015 lees voor
TRANSCRIPT
1
Keuzes, keuzes: hoe weet ik dat ik eruit ben?
Ingeborg Zeijlmans
medisch psycholoog UMCG
Eerste ronde:
Als er een BRCA-genmutatie in je familie voorkomt: kiezen of
je je wel of niet laat testen
• Wat wil je weten en waarom wil je het weten?
• Wat kun je met de uitkomst?
• Wat doet het met je als je een ongunstige uitslag krijgt?
• Gevolgen voor jezelf, je partner, je kinderen, je
familieleden
2
Tweede ronde:
Als je drager blijkt te zijn: kiezen of je wel of geen
preventieve operaties laat doen
• Wat kun je met de opties?
• Gevolgen voor jezelf, je partner, je kinderen, je
familieleden
• Overwegingen m.b.t. kinderwens
3
Rationeel model van keuze
Keuze A Keuze B
Voordelen * * * *
Nadelen * *****
3 - 1 = 2 1 - 5 = -4
4
Nog wat ingewikkelder:
Keuze A Keuze B
korte termijn lange termijn korte termijn lange termijn
Voordelen ** *** *** **
Nadelen * ** * *
2-1=1 3-2=1 3-1=2 2-1=1
5
Het wordt steeds ingewikkelder:
Verschillende opties, en percentages met kansen op voor- en
op nadelen
Hoe complexer die opties en die kansen, hoe meer je merkt
dat je gevoel gaat meespelen in de richting van je keuze
6
7
Je stemming op het moment van informatieverstrekking en op
het moment van keuze heeft veel invloed op je besluit, en op
hoe je de kansen inschat.
8
9
• De meningen van de mensen om je heen hebben invloed op
je keuze
• En ook de oordelen over de waarde van een keuze zijn van
invloed: “mag dat?”
10
Een besluit moet rijpen! En dat rijpen, dat is een proces:
11
Dus:
• Niet alleen focussen op het besluit zelf
• Maar ook focussen op het proces dat naar het besluit
toe leidt
12
Even proberen: neem iets in gedachten waarover je nog geen
besluit hebt genomen.
Mogelijke vragen die je kunt stellen:
13
• Op een schaal van 0 tot 10 (waarbij 0 betekent dat je nog
maximaal ver weg bent van je besluit, en 10 betekent dat
je besluit “rijp” is):
waar sta je nu?
14
Hoe weet je het als jouw besluit rijp is?
• Waar merk je dat aan?
• Hoe merken je dierbaren dat aan je?
• Wat is er dan anders aan jou?
15
• Heb je al eens een moeilijk besluit genomen?
• Wat heeft je toen geholpen gedurende de tijd dat het
besluit nog niet “rijp” was?
16
• Stel dat je weet dat jouw besluit over 3 maanden rijp zal
zijn, dat je nu weet dat je dan zult weten wat je gaat
kiezen en dat je daar dan tevreden over zal zijn:
Wat voor verschil zou dat nu maken?
Zou je je anders voelen over het keuzeproces?
17
18
• Vragen?
• Ideeën?
• Toevoegingen?
19