presentatie hrwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015
TRANSCRIPT
![Page 1: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/1.jpg)
Preventie van arbeidsverzuim
Hanno van Eldik Preventieadviseur psychosociale aspecten
Inspiratiesessie HRwijs, Hasselt
17 september 2015
![Page 2: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud
1. Wat is arbeidsverzuim?
2. Hoe vaak komt het voor?
3. Hoe kan ik het meten?
4. Wat kan ik eraan doen?
![Page 3: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/3.jpg)
1. WAT IS ARBEIDSVERZUIM?
![Page 4: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/4.jpg)
Soorten afwezigheden
• Zwangerschap, geboorte, vaderschap of adoptie
• Loopbaanonderbreking
• Verlof om dwingende reden
• Klein verlet, educatief verlof
Gewettigde Afwezigheid
• Ziekte
• Arbeidsongeval
• Ongewettigde afwezigheid Strikt Verzuim
![Page 5: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/5.jpg)
Soorten verzuim
Wit Verzuim
Grijs Verzuim
Zwart Verzuim
Afwezig Ja Ja Ja
Voelt zich ziek? Ja Ja Neen
Werkonbekwaam Ja ? Neen
![Page 6: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/6.jpg)
Maar ook: ‘roze verzuim’
![Page 7: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/7.jpg)
2. HOE VAAK KOMT HET VOOR?
![Page 8: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/8.jpg)
Evolutie van het verzuim, 2001-2013
Bron: Securex,2014
Verzuimpercentage – totaal
Verzuimpercentage – naar duur
Verzuimfrequentie
![Page 9: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/9.jpg)
Verklaring
1. Vergrijzing van de beroepsbevolking
Verdubbeling aandeel 50-plussers
Minder frequent maar langer afwezig
2. Stijgende werkstress
Spanningsklachten: fysiek en psychisch
Oorzaak van 37% van de afwezigheidsdagen in 2013, t.o.v. 24% in 2005
![Page 10: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/10.jpg)
Aandeel werknemers volgens frequentie van het ziekteverzuim (2013)
Bron: Securex,2014
![Page 11: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/11.jpg)
Topdagen ziekteverzuim 2013 (Securex, 2014)
![Page 12: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/12.jpg)
3. HOE KAN IK HET METEN?
![Page 13: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/13.jpg)
Verzuimindicatoren
1. Verzuimpercentage
2. Verzuimfrequentie
3. Gemiddelde verzuimduur
4. Bradford-factor
![Page 14: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/14.jpg)
1. Verzuimpercentage
Verzuimpercentage: verzuimde tijd t.o.v. te presteren tijd
Totaal aantal dagen verzuim x 100
Totaal aantal te presteren dagen per jaar
Teller: ziekteverlof, zwangerschap en geboorte, arbeidsongevallen, gewettigde en ongewettigde afwezigheid
Noemer: geen loopbaanonderbreking, contractbreuk, ouderschapsverlof, palliatieve zorg, inclusief vakantie- en feestdagen, onvolledige werkdagen tellen als volledige dag bij deeltijdse werknemers
Bron: SDWORX
![Page 15: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/15.jpg)
2. Verzuimfrequentie
• Verzuimfrequentie: Hoe frequent/vaak meldt een wn zich ziek?
• Frequentie voor verzuimers:
Som aantal nieuw begonnen ziektegevallen
Totaal aantal verzuimers
• Frequentie voor totale populatie:
Som aantal nieuw begonnen ziektegevallen
Totaal aantal werknemers
Bron: SDWORX
![Page 16: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/16.jpg)
3. Gemiddelde verzuimduur
• Verzuimduur: Hoe lang is de gemiddelde duur van afwezigheid?
• Per werknemer:
Totaal aantal dagen ziekteverzuim per jaar
Aantal nieuw begonnen ziekteperiodes
• Voor het bedrijf:
Som van gem. ziekteverzuimduur per wn
Totaal aantal wn in het bedrijf
Bron: SDWORX
![Page 17: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/17.jpg)
4. Bradford-factor
• Maat voor de impact van het absenteïsme
Bepalen in welke mate de afwezigheden de werking van de organisatie verstoren
(De frequentie van afwezigheid is meer storend dan de duur)
• Formule: Frequentie² x aantal dagen afwezigheid op jaarbasis
Bron: SDWORX
![Page 18: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/18.jpg)
4. WAT KAN IK ERAAN DOEN?
![Page 19: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/19.jpg)
Waarom verzuim aanpakken?
Bron: Securex,2014
![Page 20: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/20.jpg)
Waar heb ik vat op?
Gebaseerd op: Beslissingsmodel Philipson & SDworx
![Page 21: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/21.jpg)
Werkstress en ziekteverzuim
• Percentage frequent afwezig (3x in afgelopen 12 maand) bij werknemers die wel en niet aangeven gestresseerd te zijn
Bron: Securex, 2007
![Page 22: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/22.jpg)
Arbeidstevredenheid en verzuim
• Frequentie ziekteverzuim bij werknemers die wel en niet aangeven tevreden te zijn
Tevreden medewerkers (score > 8 op 10)
Ontevreden medewerkers (score < 5 op 10)
Bron: SD Worx, 2008
![Page 23: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/23.jpg)
Welzijn op het werk werkt!
Taakeisen & hulpbronnen
Motivatie & Stress
Kwaliteit, productiviteit
verzuim, imago, …
![Page 24: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/24.jpg)
De 5 A’s van welzijn
Arbeidsinhoud Arbeidsverhoudingen
Arbeidsvoorwaarden Arbeidsomstandigheden
Arbeidsorganisatie
![Page 25: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/25.jpg)
• Taakverdeling
• Procedures
• Communicatiekanalen
• Verdeling verantwoordelijkheden
• Beleid van de organisatie (visie, missie, …)
• …
![Page 26: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/26.jpg)
• Type werkrooster: flexibele arbeidsuren, ploegenarbeid, nachtwerk, deeltijdse arbeid, overuren, gesplitste uurrooster
• Type contract: contracten van korte duur, opeenvolgende contracten
• Loon en sociale voordelen • Wijze waarop het werk wordt beoordeeld • Opleidingsmogelijkheden • Carrièremogelijkheden • Evenwicht tussen privé- en beroepsleven • Job(on)zekerheid • …
![Page 27: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/27.jpg)
• Vereiste fysieke inspanningen • Veiligheid • Blootstelling aan trillingen • Blootstelling aan moeilijke klimaatomstandigheden • Blootstelling aan lawaai • Verlichting en verluchting • Aanwezigheid van gevaarlijke (chemische) stoffen • Positie waarin de werknemer zijn werk moet uitvoeren • Beschikken over goed materiaal (een goede stoel, goede
werktuigen) • …
Arbeidsomstandigheden
![Page 28: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/28.jpg)
• Werkritme • Werklast (de psychische, lichamelijke en emotionele
belasting) • Complexiteit van de taken • Vereiste competenties • Variatie van het werk (monotonie of diversiteit) • Flexibiliteit van het werk (voorzienbaarheid van het werk,
mogelijkheid om te anticiperen, gevraagde veranderingen) • Autonomie in het werk • Deelname aan de besluitvorming • Nauwkeurige definitie van het uit te voeren werk
(dubbelzinnigheid van de rol) • Informatie die wordt gegeven m.b.t. de uit te voeren taak
(slecht gedefinieerde taken, weinig nauwkeurige doelstellingen)
• Controle van het werk • Ethische conflicten: een taak moeten uitvoeren die in strijd
is met persoonlijke waarden • …
![Page 29: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/29.jpg)
• Kwaliteit van de relaties (samenwerking, integratie…)
• Managementstijl • Graad van rechtvaardigheid (willekeur,
erkenning) • Eventueel geweld in de relaties (lichamelijk
en psychologisch geweld) • Paradoxen (tegenstrijdige opdrachten) • Wijze waarop de samenwerking wordt
georganiseerd en conflicten worden opgelost • Werksfeer • Pesterijen en ongewenst seksueel gedrag • Contactmogelijkheden (sociaal isolement op
de werkplaats, communicatie) • …
![Page 30: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/30.jpg)
Preventiebeleid: een positieve spiraal
1. Aftasten
2. De risicoanalyse maken
3. Een actieplan opstellen
4. Het actieplan uitvoeren
5. Het actieplan evalueren
![Page 31: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/31.jpg)
Risicoanalyse?
• Schriftelijke vragenlijst
• Individueel, voor alle werknemers
• Op papier of online
• Verschillende vragenlijsten en modules
• Snel en gemakkelijk veel gegevens ophalen, statistieken
Kwantitatief
• Individuele interviews
• Focusgroepen
• Werkgroep met ‘experten’
• Verschillende methodes
• Gegevens in de diepte, directe participatie, oplossingsgericht werken
Kwalitatief
![Page 32: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/32.jpg)
Actieplan?
• Welke welzijnsgebieden vragen om verbetering?
• Welke acties zullen meeste impact op stress en motivatie hebben?
Voorbeelden:
Arbeidsverhoudingen: (team)bemiddeling, opleiding communicatie, sensibilisatie ongewenst gedrag, gedragscode, …
Arbeidsinhoud: verhogen van afwisseling en autonomie in het werk, teamwerk, controle over werkritme, duidelijke taakverdeling, …
Arbeidsorganisatie: informatie en communicatie, duidelijke procedures, visie en doelen, verantwoordelijkheden, …
Arbeidsomstandigheden: veiligheid, aangename werkomgeving, …
![Page 33: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/33.jpg)
Waar heb ik vat op?
Gebaseerd op: Beslissingsmodel Philipson & SDworx
![Page 34: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/34.jpg)
Verzuimdrempel verhogen
• Ziekmeldingsregistratie: persoonlijk contact met leidinggevende
- Persoonlijk, niet via HR of receptie
- Door werknemer, niet de partner
- Contact, geen doktersbriefje in brievenbus of scan in mailbox
- Terugbellen als leidinggevende (voicemail)
• Medische controle
• Verzuimprotocol: wie doet wat en wanneer?
![Page 35: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/35.jpg)
Waar heb ik vat op?
Gebaseerd op: Beslissingsmodel Philipson & SDworx
![Page 36: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/36.jpg)
Hersteldrempel verlagen
• Contact houden met zieke werknemer
• Ziekenbezoek
• Aangepast werk stimuleren
![Page 37: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/37.jpg)
Waar heb ik vat op?
Gebaseerd op: Beslissingsmodel Philipson & SDworx
![Page 38: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/38.jpg)
De herstelfase
• Terugkomstgesprek • Herintegratiegesprek • Verzuimgesprek
– Streng: 2 x ziek/jaar – Soepel: 4 x ziek/6maand (cijfers) – Best: directe leiding – Verzwaring bij meer verzuim – Sensibilisatie leidinggevenden
• Opvolging door arbeidsgeneesheer • Coaching • Disciplinaire maatregel
![Page 39: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/39.jpg)
Gesprekken over verzuim
• Belangrijk instrument om: – informatie over het ziekteverzuim te verkrijgen
– belangstelling voor de werknemer(s) te tonen
– reïntegratie op de werkvloer te bevorderen
– verzuimgedrag te corrigeren daar waar nodig
• Onderscheid diverse gesprekken: – Verzuimmeldingsgesprek: ziekmelding
– Verzuimbegeleidingsgesprek: tijdens afwezigheid werknemer
– Terugkeergesprek: bij terugkeer van de werknemer
– Verzuimgesprek: bij frequent of zwart verzuim
![Page 40: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/40.jpg)
Gespreksvaardigheden
• Actief luisteren
• Vragen stellen
• Feedback geven
![Page 41: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/41.jpg)
Een verzuimbeleid opmaken
Stap 1 • Stuurgroep opstellen
Stap 2 • Onderzoeksfase
Stap 3 • Opmaak plan van aanpak
Stap 4 • Implementatie
Stap 5 • Evaluatie
Com
munic
atie!
![Page 42: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/42.jpg)
Stap 1: Stuurgroep opstellen
• Representatief • Niet te groot: 4 à 8 personen
• Wie?
– Personeelsdienst – Werkgeversafgevaardigde – Leidinggevende – Werknemersafgevaardigde – IPA – PAPA – PA-AG – Communicatieverantwoordelijke – …
![Page 43: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/43.jpg)
Stap 2: Onderzoeksfase
• Verzuimcijfers in kaart brengen
• Gegevens controle opvragen
• Arbeidsongevallen
• Risicoanalyse
• Gezondheidskompas
![Page 44: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/44.jpg)
Stap 3: Opmaak plan van aanpak Definiëren doelen en visie
• Doelen:
– Directe en indirecte kosten reduceren (%)
– Maar ook: duidelijkheid, eenduidigheid, juist beleid, vakbonden of personeel vragen ernaar, taboe van ziekte doorbreken (open dialoog)
• Visie:
– Zorg voor de medewerker, geloof in de medewerker
– Humanisme en openheid
– Verzuimbeleid is een onderdeel van een totaal personeelsbeleid
– …
![Page 45: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/45.jpg)
Stap 4: Maatregelen treffen
![Page 46: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/46.jpg)
Stap 5: Evaluatie
Stap 1 • Stuurgroep opstellen
Stap 2 • Onderzoeksfase
Stap 3 • Opmaak plan van aanpak
Stap 4 • Implementatie
Stap 5 • Evaluatie
Com
munic
atie!
![Page 47: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/48.jpg)
Contactgegevens
Hanno van Eldik
Preventieadviseur psychosociale aspecten
Premed vzw
Tiensevest 61 bus 2
3010 Leuven
Tel: 016/308.111
Fax: 016/308.110
E-mail: [email protected]
![Page 49: Presentatie HRwijs inspiratiesessie verzuimbeleid 17 09 2015](https://reader033.vdocuments.site/reader033/viewer/2022042722/58a15d451a28abc1708b4577/html5/thumbnails/49.jpg)