preminarz budŻetowy koŁa naukowego top gran praktyki...(rozwiązania dla ochrony środowiska...
TRANSCRIPT
Interdyscyplinarne Centrum Odnawialnych Źródeł Energii
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy
Al. Prof. S. Kaliskiego 7
85-789 Bydgoszcz Tel.: (52) 340 84 53 Tel/fax: (52) 340 82 55
E-mail: [email protected] WWW: www.icoze.utp.edu.pl
Bydgoszcz, styczeń 2016r.
str. 2
SPIS TREŚCI
Str.
1. Wprowadzenie .................................................................................................................... 3 2. Utworzenie Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii ....................... 3 3. Powołanie Dyrektora Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii ........ 3
4. Działalność ICOZE ............................................................................................................. 4 4.1. Integracja i stymulacja działań z zakresu OZE prowadzonych przez jednostki UTP ........ 4 4.2. Reprezentowanie UTP w zewnętrznych krajowych i międzynarodowych środowiskach
związanych z działalnością na rzecz OZE ................................................................................. 4 4.2.1. Targi branżowe i inne wydarzenia promocyjne .......................................................... 5
4.2.1.1. Międzynarodowe targi HANNOVER MESSE 2015 ............................................... 5 4.2.1.2. Międzynarodowe Targi Innowacji Gospodarczych i Naukowych INTARG 2015 10 4.2.1.3. 5-te Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności Energetycznej
RENEXPO® Poland ................................................................................................................ 13
4.2.1.4. 64-te Światowe Targi Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik
„BRUSSELS INNOVA” 2015 ................................................................................................. 16
4.2.1.5. Międzynarodowe Targi Wynalazczości i Designu KIDE 2015 ............................. 22
4.2.2. Udział w konferencjach ............................................................................................. 34
4.2.2.1. Konferencja w Ustroniu ......................................................................................... 34 4.2.2.2. Konferencji pt. Inteligentne systemy energetyczne i magazynowania energii na
przykładzie budynków szpitalnych .......................................................................................... 37 4.3. Konferencje branżowe zorganizowane w ramach ICOZE ................................................ 40 4.3.1. KONFERENCJA OTWIERAJĄCA - Diagnoza stanu - Dyskusja Problemowa na
temat możliwości rozwoju instalacji OŹE w województwie kujawsko-pomorskim .............. 40 4.3.2. KONFERENCJA TEMATYCZNA - Instalacje OŹE, gaz łupkowy, stopień wodny
oraz LPG i LNG w transporcie publicznym w województwie kujawsko-pomorskim ........... 44 4.3.3. KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA - Dyskusja Problemowa - Wykorzystanie
instalacji OŹE w kujawsko-pomorskim - podsumowanie działań .......................................... 48
4.3.4. Eko-Euro-Energia 2015 ............................................................................................. 52
4.3.5. Seminarium upowszechniające Projekt nr FSS/2014/HEI/W/0078 .......................... 58 4.4. Nawiązywanie współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowo-
badawczymi i dydaktycznymi z zakresu OZE ......................................................................... 65 4.5. Inicjowanie, pozyskiwanie i realizacja krajowych i międzynarodowych projektów
badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych z zakresu OZE ................................................. 65
4.6. Pozyskiwanie i realizacja prac usługowych z zakresu OZE ............................................. 65 4.7. Inicjowanie i realizacja interdyscyplinarnych form dydaktycznych w tym szkoleń i
kursów z zakresu OZE ............................................................................................................. 66 4.7.1. Dwudniowe szkolenie z zakresu wykorzystania instalacji OŹE w
przedsiębiorstwach ................................................................................................................... 66
4.7.2. Studia podyplomowe w zakresie POMPY CIEPŁA I MAGAZYNOWANIE
ENERGII CIEPŁA ................................................................................................................... 71
5. Dobre praktyki ICOZE wypracowane w ramach projektu, które będą mogły być
kontynuowane .......................................................................................................................... 76
str. 3
1. Wprowadzenie
Celem powołanego 2013 roku ICOZE - Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł
Energii (Zarządzenie Nr Z.64.2012.2013 Rektora Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego
im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, z dnia 27 maja 2013 r.) jest inicjowanie, organizowanie i
koordynowanie różnych form aktywności naukowo-badawczej, rozwojowej, wdrożeniowej,
dydaktycznej i usługowej w zakresie OZE. Jest pierwszą taką instytucją powołaną w UTP.
Specjaliści skupieni wokół ICOZE posiadają bogatą wiedzę jednak niezbędne jest zdobycie
praktycznej wiedzy dotyczącej jak najbardziej efektywnego działania. Zakłada się opracowanie
we współpracy z Tel-Tek, posiadającym bogate doświadczenie pozyskiwania grantów, kontakty
międzynarodowe oraz szeroko współpracującym z gospodarką dobrych praktyk dot.: współpracy
pomiędzy wieloma podmiotami, integracji i stymulacji-inicjowania, i realizacji krajowych i
międzynarodowych interdyscyplinarnych projektów badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych
pozyskiwania i realizacji zleceń dla biznesu-inicjowania i prowadzenie szkoleń i kursów. COZE
będzie promowane, przez m. in. stronę www.icoze.utp.edu.pl
2. Utworzenie Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii
W dniu 27 maja 2013 r. zostało powołane centrum uniwersyteckie o nazwie
Interdyscyplinarne Centrum Odnawialnych Źródeł Energii, zwane dalej ICOZE, podległe
bezpośrednio Rektorowi. Podstawą powołania ICOZE był art. 66 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca
2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U.2012.572 j.t. ze zmianami), § 12 ust. 2 Statutu
UTP oraz uchwała Senatu nr 14/359 z dnia 15 maja 2013 r.
3. Powołanie Dyrektora Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii
Zgodnie z Zarządzeniem Nr Z.64.2012.2013 Rektora Uniwersytetu Technologiczno-
Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, z dnia 27 maja 2013 r., w dniu 29 listopada
2013 roku JM Rektor powołał na funkcję Dyrektora ICOZE dr. hab. inż. Sławomira
Cieślika z Wydziału Telekomunikacji, Informatyki i Elektrotechniki.
Zgodnie z Zarządzeniem Nr Z.64.2012.2013 Rektora Uniwersytetu Technologiczno-
Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, z dnia 27 maja 2013 r., w dniu 20 marca
2014 roku JM Rektor powołał na funkcję Dyrektora ICOZE dr inż. Adama Mrozińskiego z
Wydziału Inżynierii Mechanicznej (pismo RA.01321.42.2014).
str. 4
4. Działalność ICOZE
Zgodnie z Zarządzeniem Nr Z.64.2012.2013 Rektora Uniwersytetu Technologiczno-
Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich, z dnia 27 maja 2013 roku zadaniem
Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii jest inicjowanie, organizowanie
i koordynowanie różnorakich form aktywności naukowo-badawczej, rozwojowej,
wdrożeniowej, dydaktycznej i usługowej w zakresie odnawialnych źródeł energii. Do
szczegółowych zadań ICOŹE należy przede wszystkim:
- Integracja i stymulacja działań z zakresu odnawialnych źródeł energii prowadzonych przez
podstawowe jednostki UTP
- Reprezentowanie UTP w zewnętrznych krajowych i międzynarodowych środowiskach
związanych z działalnością na rzecz odnawialnych źródeł energii
- Nawiązywanie współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowo-badawczymi
i dydaktycznymi z zakresu odnawialnych źródeł energii
- Inicjowanie, pozyskiwanie i realizacja krajowych i międzynarodowych
interdyscyplinarnych projektów badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych z zakresu
odnawialnych źródeł energii, finansowanych ze środków budżetowych i pozabudżetowych,
w tym ze środków Unii Europejskiej
- Pozyskiwanie i realizacja prac usługowych z zakresu odnawialnych źródeł energii
- Inicjowanie i realizacja interdyscyplinarnych form dydaktycznych z zakresu odnawialnych
źródeł energii
- Inicjowanie i prowadzenie szkoleń i kursów z zakresu odnawialnych źródeł energii
4.1. Integracja i stymulacja działań z zakresu OZE prowadzonych przez jednostki UTP
W zakresie tego punktu zrealizowano spotkania robocze m.in. Panel Roboczy podczas
Konferencji Eko-Euro-Energia 2015, podczas którego ustalono zakres współpracy pomiędzy
wybranymi jednostkami (Wydziałami) UTP w Bydgoszczy. Rozwijano stronę www Centrum
- www.ICOZE.utp.edu.pl
4.2. Reprezentowanie UTP w zewnętrznych krajowych i międzynarodowych
środowiskach związanych z działalnością na rzecz OZE
W zakresie tego punktu podpisano umowę w ramach członkostwa Uniwersytetu
Technologiczno-Przyrodniczego w Bałtyckim Klastrze Ekoenergetycznym.
Na bieżąco realizowano podpisywanie umów o współpracy z firmami z zakresu OZE.
str. 5
4.2.1. Targi branżowe i inne wydarzenia promocyjne
4.2.1.1. Międzynarodowe targi HANNOVER MESSE 2015
Celem wyjazdu było uczestnictwo w międzynarodowych targach HANNOVER MESSE
2015. Targi HANNOVER MESSE, które odbyły się w dniach 13-17.04.2015r. to
najważniejsze na świecie targi z zakresu technologii dla przemysłu skupiające się na
obszarach kluczowych dla produkcji przemysłowej. Obecna edycja tej prestiżowej imprezy
zgromadziła "pod jednym dachem" dziesięć wystaw branżowych: Industrial Automation,
Motion - Drive & Automation, Energy, Wind, MobiliTec, Digital Factory, ComVac,
Industrial Supply, SurfaceTechnologym oraz Research & Technology.
W ramach Projektu Inkubator Innowacyjności realizowanego na UTP w Bydgoszczy na
targach HANNOVER MESSE 2015 uczestniczyli:
Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski
Dr hab. inż. Dariusz Sykutera
Dr hab. inż. Andrzej Tomporowski
Dr inż. Adam Mroziński
Delegacja Instytutu Technik Wytwarzania Wydziału Inżynierii Mechanicznej dzięki
zorganizowanemu wyjazdowi zagranicznemu mogła zwiedzić międzynarodowe targi
przemysłowe HANNOVER MESSE 2015. HANNOVER MESSE to bez wątpienia
najważniejsze na świecie targi z zakresu technologii dla przemysłu, koncentrujące się na
obszarach kluczowych dla produkcji przemysłowej, przede wszystkim na nowych
technologiach oraz rozwiązaniach innowacjach sprzyjających poprawie efektywności
gospodarczej. Tematyka targów jest precyzyjnie określona i dotyczy automatyki
przemysłowej i informatyki, energetyki i technologii ekologicznych, technik napędów,
dostaw dla przemysłu, usług produkcyjnych oraz prac badawczo-rozwojowych. Tematyka ta
jest zatem zbieżna z badaniami realizowanymi w Instytucie Technik Wytwarzania. Hannover
Messe są platformą bezpośredniego kontaktu przedstawicieli rożnych branż, a także świata
biznesu, nauki i polityki - stanowią forum spotkań ponadsektorowych, na którym zacieśniana
jest współpraca i powstają nowe pola synergii. Corocznie swój potencjał prezentuje ponad
5000 wystawców ze wszystkich kontynentów, a liczba profesjonalistów odwiedzających targi
przekracza 200000.
Foto: od lewej: Dr inż. Adam Mroziński, Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski, Dr hab. inż.
Andrzej Tomporowski, Dr hab. inż. Dariusz Sykutera
Każdego roku oferta wystawców z jednego z krajów prezentowana jest na HANNOVER
MESSE ze szczególnym rozmachem poprzez nadanie statusu kraju partnerskiego. W tym
str. 6
roku krajem partnerskim były Indie. Wiąże się to ze zwiększoną promocją przed i w czasie
trwania targów - mają miejsce spotkania z udziałem oficjalnych delegacji rządowych i
branżowych, a kraj partnerski jest obecny we wszystkich wydarzeniach targowych.
W poprzednich edycjach status kraju partnerskiego otrzymały: Holandia, Rosja, Chiny.
Obecna edycja tej prestiżowej imprezy zgromadziła "pod jednym dachem" dziesięć wystaw
branżowych: Industrial Automation, Motion - Drive & Automation, Energy, Wind,
MobiliTec, Digital Factory, ComVac, Industrial Supply, SurfaceTechnologym oraz Research
& Technology.
Podstawowy zakres tematyczny targów obejmował następujące działy:
a) Industrial Automation - automatyzacja i robotyzacja procesów przemysłowych,
innowacyjne technologie i rozwiązania systemowe - "Factory of the future";
b) MDA - Motion, Drive & Automation - światowa oferta w zakresie elektrycznych i
mechanicznych technologii napędowych i sterowania, w tym hudrauliki i pneumatyki;
c) Energy - największa na świecie prezentacja technologii związanych z energetyką
konwencjonalną i odnawialną obejmująca cały łańcuch wartości dodanej przemysłu
energetycznego - od wytwarzania, poprzez zasilanie i przesył do dystrybucji i
magazynowania, rozszerzona w tej edycji o kategorię IndustrialGreenTec
(rozwiązania dla ochrony środowiska naturalnego);
d) Wind - rozwiązania, komponenty, projektowanie i serwis dla energetyki wiatrowej;
str. 7
e) MobiliTec - hybrydowe i elektryczne systemy napędowe do pojazdów i maszyn
mobilnych, magazynowanie energii w pojazdach;
f) Digital Factory - zintegrowane procesy przemysłowe, inteligentne oprogramowanie
i rozwiązania informatyczne wspomagające innowacje;
g) ComVac - technologie wykorzystujące sprężone powietrze oraz rozwiązania w
zakresie techniki próżniowej;
h) Industrial Supply - przemysłowe procesy produkcyjne od materiałów do gotowych
produktów;
i) Surface Technology - technologie dla wykańczania powierzchni, lakierowanie,
galwanotechnika;
j) Research & Technology - badania, rozwój i transfer technologii.
W realizowanych rozmów z uczestnikami targów nawiązano następujące kontakty
naukowo-biznesowe:
a) Kontakt z firmą Smart Hydro Power GmbH (www.smart-hydro.de), oferującą małe
turbiny wodne z układem dyfuzorowym, współpracujące w układzie hybrydowym z
instalacją fotowoltaiczną. Zainteresowania firmy są zbieżne z działalnością badawczą
Instytutu technik Wytwarzania. Realizowano w Instytucie Technik Wytwarzania m.in.
projekt europejski z wdrażania małej turbiny wodnej. Pracownicy posiadają również
patenty w tym zakresie. Podjęte działania: wymiana kontaktów, wstępne deklaracje
wymiany doświadczeń.
Foto: Stoisko Smart Hydro Power GmbH na targach MESSE 2015 w Hanowerze
b) Z zespołem naukowym Prof. Jochena Steil’a z Uniwersytetu w Bielefeld została
nawiązana bliższa współpraca, dotycząca najnowszych trendów w sterowaniu
kognitywnym układami przetwórstwa energetycznego biomasy. Przedmiotem
spotkania w Hanowerze była; konsultacja osiągnięć Zespołu badawczego, w zakresie
oryginalnych rozwiązań konstrukcyjnych, kognitywnej inżynierii sterowania
rozdrabniaczami materiałów biologicznych (Prof. Jochen Steil, University of
Bielefeld, Neuroinformatics Group, Bielefeld, Germany). Poznanie, analiza i ocena
możliwości wykorzystania rozwiązań w zakresie: badań i technologii wspomagania,
automatyzacji, energetycznych, masowych technik ekologicznych, niskoemisyjnych.
Zaczątek współpracy stanowią opracowania: „Online Reservoir Adaptation by
Intrinsic Plasticity for Backpropagation-Decorrelation and Echo State Learning”;
“Online Goal Babbling for rapid bootstrapping of inverse models in high dimensions”
autorstwa lub współautorstwa Prof. J. Steil’a.
c) Nawiązano wstępne rozmowy z FINDER GmbH Innovative Loesungen (65468
Trebur-Austheim) w sprawie zastosowań energetycznych i elektronicznych rozwiązań
instalacyjnych dla prowadzenia badań w zakresie mechanicznego przetwórstwa
str. 8
tworzyw polimerowych i budowy mechatronicznych systemów rozdrabniania,
aglomerowania i rozdrabniania.
d) W zakresie wyposażenia napędowego: zespoły i podzespoły mechatronicznego
transformowania strunmieni napędowych, nawiazano wspólpracę z ITEC International
GmbH (26789 Leer), spółki oferującej nowoczesne rozwiązania wdrożeniowe
instalacji innowacyjnych.
e) Z dużej oferty przemysłu tureckiego wybrano kontakt z YAPITAS
CABEL&PROFILE (34387 Istanbul/TURKIYE), przedstawicielami koncernu
zajmującego sie kompletnymi instalacjami elektroenergetycznymi i elektronicznymi
stosowanymi w konstrukcjach procesowych i sterujacych nowoczesnych systemów
przetwórczych, w tym rozdrabniania. Instalacje atestowane przez DVE TUV, RoHS,
FLON, ARLON itd.
f) Kontakt z firmą Heinrich Koenig (www.heinrichkoenig.de), która na targach pokazała
swoje nowe rozwiązanie w zakresie malowania na mokro powierzchni wyprasek
polimerowych i innych materiałów za pomocą ręcznego urządzenia pracującego pod
ciśnieniem zaledwie 0,05 MPa z wymiennymi pojemnikami o różnych barwach i
rodzajach farb. Jest to znakomita alternatywa dla klasycznego malowania
ciśnieniowego za pomocą pistoletu natryskowego. W najbliższym czasie zostaną
podjęte rozmowy na temat pozyskania tej technologii w ramach Vouchera
badawczego nr 216/2014/WIM. Rozwiązanie to bowiem zapewnia indywidualne
podejście do zdobienia końcowego wytworów (jedno z zadań sformułowane w
Voucherze badawczym).
Foto: System Lack-Kartusche do modyfikacji warstwy wierzchniej wyrobów
g) Kontakt z firmą CoTexx GmbH (www.cotexx.com) w zakresie budowania unikalnych
struktur kompozytowych z miedzianym zbrojeniem zapewniającym grzanie
polimerowego materiału kompozytowego, trakcie jego użytkowania. Jest to
niezmiernie ważne w przypadku eksploatacji siłowni wiatrowych. Tak wytworzony
kompozyt pozwala na utrzymanie łopat wiatrowych w stałej temperaturze i zapobiega
ich oblodzeniu.
str. 9
Foto: Struktury kompozytowe z zatopionym zbrojeniem miedzianym o odpowiedniej
przewodności
h) Nawiązanie kontaktu z firmą SuperTex composites GmbH (www.supertex.at) w
zakresie wytwarzania kompozytów ze zbrojeniem wykonanym ze splotu włókien
węglowych. Obecnie jest to jeden z kierunków budowania struktur lekkich w zakresie
tworzenia wytworów o właściwościach specjalnych.
Z kontaktu uniwersyteckiego (TU Bielefeld), licznych i wymienionych kontaktów
przemysłowych, wynikają przesłanki dla dalszych działań delegowanego Zespołu
badawczego:
- poziom realizacji zadań naukowych i badawczych Zespołu jest kompatybilny z
współczesnymi trendami naukowymi i przemysłowymi wiodących ośrodków
europejskich;
- sterowanie kognitywne procesami przetwarzania biomasy na cele energetyczne jest
najnowszym kierunkiem prowadzenia procesu z uwzględnieniem trzech celów,
stanów postulowanych przetwarzania: wysokiej jakości produktu, efektywności
procesu i nieszkodliwości produktu i procesu;
- analiza i ocena zaplecza przemysłowego dla badań przemysłowych i prac
rozwojowych w wiodących przedsiębiorstwach Europy, dowodzi wypełnienia zasad
skutecznych wdrożeń oraz należytego traktowania wspomagania działań
innowacyjnych w Polsce.
str. 10
4.2.1.2. Międzynarodowe Targi Innowacji Gospodarczych i Naukowych
INTARG 2015
W dniach 25-26 czerwca 2015 roku w Centrum Kongresowym ICE (International
Conferences and Entertainment) w Krakowie odbyły się Międzynarodowe Targi Innowacji
Gospodarczych i Naukowych INTARG. Misją targów było pobudzenie procesu modernizacji
gospodarki poprzez promocję wynalazków i firm tworzących i stosujących wynalazki i
innowacje oraz stworzenie platformy bezpośredniego kontaktu i spotkań przedstawicieli
nauki, przemysłu i otoczeniem biznesu oraz instytucjami wspomagającymi i finansującymi
badania i rozwój.
Prezentowane wynalazki zostały poddane ocenie jury. Jury przyznało następujące nagrody:
Grand Prix, platynową nagrodę za najlepszy wynalazek w branży oraz medale (złote, srebrne,
brązowe) dla pozostałych wynalazków. Patent UP RP P.397299 pt. "Pływająca elektrownia z
turbiną wodną z łopatą w postaci linii śrubowej na obwiedni walca" został wyróżniony złotym
medalem. Autorami patentu są; Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski (30%), Dr inż. Adam
Mroziński (25%), dr hab. inż. Andrzej Tomporowski (25%) oraz Robert Niemczewski
(Firma Airon Investment SA).
Podczas Targów Wydział Inżynierii Mechanicznej reprezentował dr hab. inż. Andrzej
Tomporowski
str. 11
Model turbiny wodnej z łopatą w postaci linii śrubowej na obwiedni wyporowego walca
Przedmiotem wynalazku jest pływająca elektrownia z turbiną wodną z łopatą w postaci linii
śrubowej na obwiedni wyporowego walca, służąca do konwersji energii ruchu postępowego
cieku wodnego (np. rzeki) na moment obrotowy na osi wyporowego walca turbiny. Turbina
wodna wraz z urządzeniami przetwarzania (konwersji) energii według wynalazku odznacza
się prostą i zwartą konstrukcją. Jej budowa oparta jest o niewielką liczbę elementów
składowych. Konstrukcja systemu, a zwłaszcza z kratą na wejściu i walec ze śrubowymi
łopatami silnika wodnego zabezpieczają przed niszczeniem żywych organizmów, w tym ryb,
narybku i innych zwierząt wodnych. Rozmieszczenie i ukształtowanie łopaty śrubowej
wirnika sprzyja powstawaniu wysokiego momentu obrotowego.
str. 12
Udział w Targach był ważnym i efektywnym narzędziem krajowej i międzynarodowej
promocji osiągnięć naukowo-technicznych WIM UTP w Bydgoszczy.
str. 13
4.2.1.3. 5-te Międzynarodowe Targi Energii Odnawialnej i Efektywności
Energetycznej RENEXPO® Poland
W dniach od 22 do 24 września 2015 roku odbyły się 5-te Międzynarodowe Targi Energii
Odnawialnej i Efektywności Energetycznej RENEXPO® Poland.
Od początku istnienia RENEXPO® jest uznaną platformą wymiany idei i doświadczeń w
zakresie odnawialnych źródeł energii. Wydarzenia towarzyszące targom dedykowane są
specjalistom branży.
Targi te przeszły od 2011 roku czyli, roku kiedy odbyła sie pierwsza edycja targów
ogromną ewolucję i w ciągu ostatnich lat stały się jednym z najważniejszych wydarzeń w
branży OZE w Polsce. Targom towarzyszyły wydarzenia branżowe takie jak:
4-ta Międzynarodowa Konferencja na temat Fotowoltaiki w Polsce
Konferencja: Sprzedaż produktu czy idei? Wymiar społeczny OZE w Polsce
4-ta Konferencja Energetyki Wodnej w Polsce i Unii Europejskiej
2-ga Konferencja Inteligentna Energetyka
3-ci Kongres Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła
4-ta edycja Dnia Samorządowca w ramach RENEXPO® Poland 2014
Praktyczne Aspekty Inwestycji w Zieloną Energię
3-cie Forum Biogazu w ramach RENEXPO Poland
2-gie Forum PV
2-gie Forum Pomp Ciepła
RENEXPO® Poland to doskonała okazja, aby poznać najnowocześniejsze rozwiązania w
sektorze odnawialnych źródeł energii (OZE). RENEXPO Poland to targi, które już
ugruntowały swoją pozycję w branży. Stały się jedną z najważniejszych platform wymiany
myśli i miejscem spotkań dla wielu specjalistów. Liczne konferencje towarzyszące, z roku na
rok gromadzą coraz więcej zagranicznych prelegentów oraz uczestników. Rośnie również
liczba wystawców zagranicznych.
Wydarzenie skupiło ponad 100 wystawców i 1000 prelegentów z Polski i zagranicy.
Zwiedzający targi mieli szeroki wybór w ofertach rozwiązań OZE przygotowanych przez
wystawców. Wśród nich znalazła się m.in. międzynarodowa firma JA Solar, lider w
dostarczaniu rozwiązań fotowoltaicznych. Jej obecność na targach podyktowana była
niezwykle obiecującym Polskim rynkiem OZE, w którym na świecie dostrzega się ogromny
potencjał do rozwoju. Obecność na targach to również doskonała okazja do pokazania
rodzimych rozwiązań technologicznych. Po raz czwarty zwiedzający mogli skonsultować
swoje pomysły biznesowe z ekspertami z firmy Selfa GE S.A. Polski producent materiałów
fotowoltaicznych z powodzeniem rozwija zasięg swojej działalności zarówno na zachód, jak i
wschód. Największym powodzeniem cieszą się moduły nowej generacji, elastyczne o
zakrzywionej powierzchni, które można montować np. w przyczepach czy kamperach.
Energetyka wodna reprezentowana była przez kooperację wielu firm, które na wspólnym
stanowisku reprezentowały branżę. W ich ofercie znalazły się m.in. przyjazne środowisku
niskospadowe turbiny VLH Instytutu Technologii Energetycznych, które są niezwykle
popularne na zachodzie. W Polsce również budzą zainteresowanie, choć ze względu na nadal
niezbyt korzystne rozwiązania w ustawie o OZE oraz rozwiązania prawne, nie są taż
popularne. Wystawcą targowym oraz partnerem piątej Polskiej Konferencji
Hydroenergetycznej było Towarzystwo Rozwoju Małych Elektrowni Wodnych. Rozwiązania
z branży pomp ciepła przedstawiła m.in. firma DIMPLEX, oferująca również systemy
grzewcze. Największą popularnością cieszą się pompy powietrzne o dużych mocach. Szeroki
str. 14
asortyment wyróżnia się wysoką jakością i precyzją wykonania. Wśród zwiedzających dużą
popularnością cieszyła się także polska firma ASTAT, dystrybutor szwajcarskich rozwiązań
CTA (pompy ciepła) oraz najlepszych wybranych technologii fotowoltaicznych.
Największym zainteresowaniem cieszyły się porady ekspertów z zakresu montażu systemów
fotowoltaicznych.
Foto: Stoisko WIM UTP w Bydgoszczy - Pracownicy WIM UTP (od lewej: Dr inż Adam
Mroziński, Mgr inż Tomasz Mania) oraz studenci koła naukowego Inżynierii OZE (od lewej:
Mateusz Buza, Marcin Mądro oraz Weronika Kruszelnicka)
Interdyscyplinarne Centrum OŹE - ICOZE oraz Koło Naukowe Studentów Inżynierii
OŹE prezentowało się na tych targach w ramach Salonu Wiedzy i Nauki. Dzięki staraniom
ICOŹE oraz wsparciu finansowym Dziekana WIM UTP w Bydgoszczy został wykupiony
tzw. pakiet podstawowy, który zawierał stoisko o powierzchni 6 m².
Celem i założeniem prezentacji koła naukowego studentów oraz ICOZE w Targach
RENEXPO 2015 było:
- Reprezentowanie i promocja ICOZE przy UTP na międzynarodowych targach związanych
z odnawialnymi źródłami energii.
- Nawiązywanie współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowo-badawczymi
i dydaktycznymi z zakresu odnawialnych źródeł energii.
- Nawiązywanie współpracy z krajowymi i zagranicznymi firmami z zakresu odnawialnych
źródeł energii.
- Reklama i promocja prac usługowych z zakresu odnawialnych źródeł energii, które były,
są, bądź mogą być realizowane w ramach ICOZE.
str. 15
- Zdobywanie doświadczenia i kontaktów zawodowych przez studentów - członków Koła
Naukowego Studentów Inżynierii OŹE - w ramach RENEXPO® Poland będzie
prowadzona tzw. Zielona Giełda Pracy
- Promocja założeń i efektów projektu FSS/2014/HEI/W/0078 - ZINTEGROWANIE
KSZTAŁCENIE Z ZAKRESU INŻYNIERII ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII
NA UNIWERSYTECIE TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZYM (UTP) W
BYDGOSZCZY
- Reklama i promocja interdyscyplinarnych form dydaktycznych i szkoleniowych z zakresu
odnawialnych źródeł energii realizowanych na UTP w Bydgoszczy - w szczególności:
a) Kierunek studiów inżynierskich Inżynieria Odnawialnych Źródeł Energii
b) Inne Kierunki studiów z zakresu OZE na UTP
c) Studia Podyplomowe Instalacje Odnawialnych Źródeł Energii w Przedsiębiorstwie,
Pompy Ciepła i Magazynowanie Energii Ciepła oraz Budowa i Eksploatacja Instalacji
Odnawialnych Źródeł Energii
W targach uczestniczyli członkowie Koła Naukowego Inżynierii OŹE: Marcin Mądro,
Weronika Kruszelnicka oraz Mateusz Buza. Interdyscyplinarne Centrum OŹE reprezentowali
Pracownicy WIM UTP Dr inż. Adam Mroziński oraz Mgr inż. Tomasz Mania.
str. 16
4.2.1.4. 64-te Światowe Targi Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych
Technik „BRUSSELS INNOVA” 2015
Pracownicy Wydziału Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy dr hab. inż. Andrzej
Tomporowski oraz dr inż. Adam Mroziński uczestniczyli w w 64-tych Światowych Targach
Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik „BRUSSELS INNOVA” 2015, które
jak co roku odbyły się na terenach wystawienniczych Brussels Expo w Brukseli. Targi
„BRUSSELS INNOVA”, które odbyły się w dniach 19-21 listopada 2015 roku stanowią
czołową międzynarodową
imprezę wystawienniczą w dziedzinie wynalazczości, poświęconą transferowi technologii
wdrażania postępu technicznego. W tegorocznej edycji Targi zgromadziły rozwiązania z 15
krajów świata: Belgii, Chorwacji, Francji, Iranu, Malezji, Malty, Maroka, Mołdawii, Polski,
Rosji, Rumunii, Tajlandii, Tajwanu i Włoch. Polscy wystawcy zaprezentowali 71
wynalazków.
Polscy wystawcy, którzy wystawili swoje wynalazki na „BRUSSELS INNOVA” 2015 mieli
okazję zaprezentować swe rozwiązania Ambasadorowi RP w Brukseli, Arturowi Harazimowi,
który odwiedził polskie stoiska w pierwszym dniu Targów oraz Marszałkowi Województwa
Łódzkiego, Witoldowi Stępniowi. Podczas inauguracji Targów Polskę reprezentował Radca
Ambasady RP, Krzysztof Turowski. Pierwszego dnia Targów przedstawiciele polskiej
delegacji zostali zaproszeni na uroczyste spotkanie w siedzibie Ambasady RP w Brukseli.
Prezentowane rozwiązania zostały zgłoszone do konkursu EUREKA Targów INNOVA,
w ramach którego grono ponad 100 ekspertów z Belgii oraz innych krajów, pod
przewodnictwem prezesa jury Oliviera Nagelmackersa, dokonało ich oceny, przyznając
nagrody i medale. Na Targach zaprezentowano ponad 300 wynalazków, z czego 178
otrzymało medale oraz nagrody specjalne.
Wystawcami tegorocznej edycji były instytuty badawcze, wyższe uczelnie,
przedsiębiorstwa innowacyjne oraz młodzież szkół średnich i wyższych. Rozwiązania
obejmowały zagadnienia z różnych dziedzin, m.in. ekologii, medycyny, bezpieczeństwa,
lotnictwa, przemysłu samochodowego i transportu, metalurgii, włókiennictwa, maszyn i
urządzeń, chemii, mechaniki, inżynierii, elektroniki, rolnictwa i żywności, energetyki,
informatyki.
str. 17
Polskie stoiska zaprezentowały projekty już zaawansowane, po próbach, badaniach,
wdrożeniach pilotażowych, jak również te gotowe do przemysłowych wdrożeń czy też do
szerokiej komercjalizacji. Celem udziału w Targach jest promocja prezentowanych
nowatorskich rozwiązań i nawiązanie kontaktów naukowo-biznesowych. Jest to inicjatywa
prorynkowa.
W ramach konkursu jury przyznaje medale - brązowe, srebrne i złote. Najwyżej ocenione
rozwiązania otrzymują złote medale ze specjalnym wyróżnieniem jury oraz nagrody specjalne
ufundowane przez belgijskie i międzynarodowe instytucje rządowe. Wyróżnienia te zostały
wręczone na gali ogłoszenia wyników BRUSSELS INNOVA. Delegacje uczestniczące w
Targach przyznawały nagrody, jako wyraz swojego uznania dla najciekawszych wynalazków
prezentowanych na Targach.
Polscy uczestnicy Targów otrzymali 65 medali oraz inne nagrody i wyróżnienia, m.in.:
- 8 nagród międzynarodowych i belgijskich instytucji rządowych,
- 8 nagród stowarzyszeń i delegacji zagranicznych,
- 15 medali złotych ze specjalnym wyróżnieniem jury,
- 30 medali złotych,
- 19 medali srebrnych,
- 1 medal brązowy.
str. 18
str. 19
Zgłoszony do konkursu EUREKA Targów INNOVA Patent UP RP P.397299 -
Pływająca elektrownia z turbiną wodną z łopatą w postaci linii śrubowej na obwiedni walca,
którego twórcami są: prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski (30%), dr inż. Adam Mroziński
(25%), dr hab. inż. Andrzej Tomporowski (25%) oraz Robert Niemczewski (20%), został
nagrodzony złotym medalem w dziedzinie ENERGETYKA, OCHRONA ŚRODOWISKA,
EKOLOGIA
str. 20
str. 21
Zgłoszony do konkursu EUREKA Targów INNOVA Patent UP RP P.397299 - Pływająca
elektrownia z turbiną wodną z łopatą w postaci linii śrubowej na obwiedni walca, którego
twórcami są: prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski (30%), dr inż. Adam Mroziński (25%), dr
hab. inż. Andrzej Tomporowski (25%) oraz Robert Niemczewski (20%), został wyróżniony
również przez jedną z delegacji zagranicznych - University Politehnica of Bucharest -
Dyplomem The Politehnica Innowation Award oraz okolicznościowym medalem.
str. 22
4.2.1.5. Międzynarodowe Targi Wynalazczości i Designu KIDE 2015
W dniach 4-6 grudnia 2015 roku w Międzynarodowym Centrum Kongresowym Kaohsiung
na Tajwanie odbyły się Międzynarodowe Targi Wynalazczości i Designu KIDE 2015 -
Kaohsiung International Invention & Design EXPO.
Targi KIDE organizowane zostały przez Światowe Stowarzyszenie Własności Intelektualnej i
Wynalazczości (WIIPA) oraz Tajwańskie Stowarzyszenie na Rzecz Promocji Produktów
Innowacyjnych (TIPPA).
Lokalizacja targów jest nieprzypadkowa Kaohsiung silnie wspiera rozwój ekologii,
technologii, kultury i innowacyjności. Dzięki swojej bogatej historii i kulturze, oraz
spektakularnym warunkom naturalnym (połączenie gór i morza) miasto jest prawdziwą
atrakcją turystyczną.
Targi KIDE to połączenie wynalazczości, designu, i międzynarodowej konferencji. Misją
targów jest łączenie innowacyjności z przedsiębiorczością co w ubiegłym roku udało się
osiągnąć dzięki przyciągnięciu wystawców z ponad 20 krajów, którzy łącznie zaprezentowali
ponad 500 wynalazków. Targi umożliwiają wystawcom profesjonalną prezentację i promocję
produktów, stwarzając ku temu idealne warunki. Prezentacja wynalazków podczas KIDE to
pierwszy krok do nawiązania kontaktów biznesowych z azjatyckimi producentami,
inwestorami, oraz podmiotami zainteresowanymi współpracą.
Wynalazki prezentowane na Targach biorą udział w konkursie wynalazków i osobnym
konkursie dla designu. W konkursie wynalazków zgłoszenia są oceniane przez jury w 18
różnych kategoriach, między innymi przemysł samochodowy i transport, urządzenia audio-
video, biotechnologia zdrowie i medycyna, przemysł, środowisko naturalne i energia
odnawialna. W konkursie designu zgłoszenia oceniane były w 12 różnych kategoriach jak np.
design w sztuce i rękodziele, design przemysłowy, design w multimediach, komunikacja
wizualna etc. Członkowie jury targów KIDE przyznali medale złote srebrne i brązowe.
Podczas targów przyznawane były też nagrody specjalne wręczane przez autoryzowane
delegacje spoza Tajwanu.
Tegoroczna druga edycja Międzynarodowych Targów Wynalazczości i Designu KIDE 2015
zakończyła się 6 grudnia 2015 r. W tym roku zaprezentowano 315 rozwiązań z 21 krajów
świata. Prezentowane wynalazki były oceniane w 18 kategoriach i cieszyły się dużym
zainteresowaniem licznych zwiedzających.
Polskie stoisko również cieszyło się żywym zainteresowaniem zwiedzający, podczas
tegorocznej edycji polskie jednostek sfery nauki zaprezentowały łącznie 5 wynalazków.
str. 23
Udział polskich jednostek organizowany przez firmę Eurobusiness-Haller wspierany był
przez Fundację Haller-PRO INVENTIO na Rzecz Promocji Nauki Polskiej i Wynalazczości.
Wynalazki z Polski promowane na wspólnym stoisku zostały bardzo wysoko ocenione
uzyskując liczne odznaczenia, medale i nagrody specjalne w tym:
- 2 medale złote
- 2 medale srebrne
- 1 medal brązowy
- 1 nagrodę dla najlepszego wynalazku w swojej kategorii
- 4 nagrody specjalne od organizacji zagranicznych w tym m. in z Kanady, Malezji,
Tajlandii.
Przedstawiciele Wydziału Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy, UKW w Bydgoszczy
oraz Airon Investment SA zaprezentowali na Międzynarodowych Targach Wynalazczości i
Designu KIDE 2015 swoje dwa rozwiązania patentowe (Nie zorganizowano bezpośredniego
wyjazdu - prezentacje były realizowane przez przedstawicieli organizatora wystawy ze strony
polskiej - firmę Eurobusiness-Haller wspieraną przez Fundację Haller-PRO INVENTIO na
Rzecz Promocji Nauki Polskiej i Wynalazczości).
str. 24
Podczas targów rozwiązania te cieszyły się dużym zainteresowaniem i otrzymały następujące
nagrody:
Patent UP RP P.397299 - Pływająca elektrownia z turbiną wodną z łopatą w postaci linii
śrubowej na obwiedni walca (Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski1 (30%),
Dr inż. Adam Mroziński1 (25%), Dr hab. inż. Andrzej Tomporowski
1 (25%), Robert
Niemczewski2 (20%),
1Wydział Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy,
2AIRON
Investment SA):
- złoty medal targów KIDE - Kaohsiung International Invention & Design EXPO
2015
str. 25
str. 26
str. 27
- nagroda specjalna: The Best International Invention przyznana przez NRCT -
National Research Council of Thailand, Tajlandia
str. 28
str. 29
- dyplom uznania: Special Award przyznana przez Toronto International Society of
Innovation & Advanced Skills - TISIAS, Kanada
str. 30
Zgłoszenie patentowe UPRP (23.04.2015r.) nr P.412108 - Urządzenie do rozdrabniania
plastikowych pojemników i butelek, napędzane fotowoltaicznie (Józef Flizikowski (30%),
Adam Mroziński (25%), Andrzej Tomporowski (20%), Marek Macko (25%), 1Wydział
Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy, 2UKW Bydgoszcz):
- złoty medal targów KIDE 2015 - Kaohsiung International Invention & Design
EXPO
str. 31
str. 32
str. 33
- Gold Prize i-ENVEX - International Engineering Invention & Innovation
Exhibition - Gold Medal Award - Universiti Malaysia Perlis - Malezja
str. 34
4.2.2. Udział w konferencjach
4.2.2.1. Konferencja w Ustroniu
Przedstawiciele ICOZE w tym WIM UTP: dr inż. Adam Mroziński, dr inż. Izabela
Piasecka, mgr inż Tomasz Mania oraz Studentka WIM, członkini koła IOZE Weronika
Kruszelnicka uczestniczyli w Konferencji naukowej pn. Czysta energia - Techniczne,
ekonomiczne i społeczne aspekty funkcjonowania farm fotowoltaicznych, która odbyła się w
dniach 13-14.10.2015 roku w Ustroniu Morskim. Pracownicy WIM UTP: Prof. dr hab. Józef
Flizikowski, Dr hab. inż. Andrzej Tomporowski oraz Dr inż. Adam Mroziński włączyli się w
działania komitetu naukowego i programowego tej konferencji. W sesjach plenarnych
przedstawiciele WIM UTP wygłosili następujące artykuły:
1. Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski, dr hab. inż. Andrzej Tomporowski, dr inż. Adam
Mroziński - „ Efektywność działania laboratoryjnej instalacji fotowoltaicznej”.
2. Weronika Kruszelnicka, dr hab. inż. Andrzej Tomporowski - „ Układ hybrydowy
fotowoltaika – elektrownia wiatrowa, jako stabilny układ zasilania”.
3. Mgr inż. Tomasz Mania - „Możliwości wykorzystania instalacji fotowoltaicznych w
budynkach - analiza techniczno- ekonomiczna instalacji”.
4. Weronika Kruszelnicka, dr inż. Izabela Piasecka, dr hab. inż. Andrzej Tomporowski -
„Aspekty recyklingu elementów modułów fotowoltaicznych”.
Dr inż. Izabela Piasecka oraz Studentka Koła Naukowego Inżynierii OZE - Weronika
Kruszelnicka
Głównymi tematami konferencji były perspektywy wykorzystania energii w oparciu
o odnawialne źródła oraz dynamiczny rozwój aplikacji fotowoltaicznych z powodów
ekologicznych jak i praktycznych. Organizatorami tego naukowego wydarzenia był wójt
gminy – Jerzy Kołakowski wraz z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym,
Wydziałem Technologii i Inżynierii Chemicznej w Szczecinie. Patronaty honorowe
sprawowali: prof. dr hab. inż. Jerzy Buzek - Premier, Przewodniczący Komisji Przemysłu,
Badań Naukowych i Energii w Parlamencie, Olgierd Geblewicz - Marszałek Województwa
Zachodniopomorskiego, prof. dr hab. inż. Tadeusz Bohdal - Rektor Politechniki Koszalińskiej
str. 35
oraz Jacek Chrzanowski - Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Szczecinie.
Fot. Studentka Koła Naukowego Inżynierii OZE - Weronika Kruszelnicka
Wystąpienia prelegentów były bardzo interesujące i skłaniające do dyskusji. Niemalże po
każdym wystąpieniu słuchacze zadawali pytania prezentującym. Spore poruszenie wywołała
prezentacja Prof. dr hab. Aleksego Patryna, który w ożywiony i żartobliwy sposób
przedstawiał aspekty wykorzystania energii słonecznej. Istotne i dość ważne zagadnienie
przedstawił dr inż. Daniel Węcel. Przybliżył on zagadnienie magazynowania energii w
ogniwach wodorowych, wyjaśnił ich budowę i zasadę działania a także nakreślił przyszłość
tego typu magazynów energii i ich możliwości wykorzystania. Dr inż. Adam Mroziński
przedstawił instalację fotowoltaiczną działającą na UTP w Bydgoszczy i omówił
najważniejsze elementy tego stanowiska badawczego. Mgr Tomasz Mania w swej prezentacji
skupił się na ekonomicznych i technicznych aspektach wykorzystania modułów
fotowoltaicznych w budynkach odnosząc się przede wszystkim do instalacji zintegrowanych z
budynkami. Dr inż. Izabela Piasecka natomiast skupiła się na ukazaniu znaczenia recyklingu
ogniw krzemowych i korzyści z z niego płynących oraz zwróciła uwagę na problem związany
z zagospodarowaniem poużytkowym modułów fotowoltaicznych. Reprezentująca UTP i Koło
Naukowe IOZE studentka Weronika Kruszelnicka poruszyła temat układów hybrydowych,
wskazując na rodzaje tego typu systemów, ich wady i zalety a także możliwości
wykorzystania jako autonomiczne układy zasilania. Prelegenci z Uniwersytetu
Technologiczno - Przyrodniczego zostali bardzo pozytywnie odebrani przez publiczność za
fachowość i rzetelność wystąpień. Po wygłoszonych referatach zbierali gratulacje za bardzo
udane wystąpienia.
Warto podkreślić, że w konferencji uczestniczyło blisko 70 osób reprezentujących
specjalistów z zakresu OZE, przedstawicieli samorządów terytorialnych województwa
zachodniopomorskiego, przedstawicieli ustrońskich przedsiębiorców, mieszkańców oraz
gimnazjalistów ZS Ustronie Morskie. Wśród prelegentów znaleźli się naukowcy z uczelni
wyższych, reprezentujący takie instytucje jak: Zachodniopomorski Uniwersytet
Technologiczny w Szczecinie, Politechnika Koszalińska, Politechnika Wrocławska,
Politechnika Śląska, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wyższa
Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz
Społeczna Akademia Nauk w Łodzi.
W trakcie obrad wójt gminy Jerzy Kołakowski podpisał dodatkowe porozumienia
o współpracy z uczelniami wyższymi w zakresie m.in. organizacji praktyk i staży studentów
str. 36
oraz badań naukowych na farmie fotowoltaicznej w Ustroniu Morskim w tym również z UTP
w Bydgoszczy.
Podsumowaniem sesji naukowych był wyjazd studyjny na farmę fotowoltaiczną, która jako
jedyna w Polsce funkcjonuje na terenie byłego wysypiska śmieci. Uczestnicy konferencji
mieli okazję z bliska przyjrzeć się jak wygląda i z czego zbudowana jest farma
fotowoltaiczna. Organizatorzy pozwolili prelegentom na dokładne przyjrzenie się powstałej
elektrowni słonecznej, co więcej zwiedzającym zezwolono na wstęp do serwerowni i stacji
inwerterowej. Instalacja fotowoltaiczne wyposażona jest w dwa inwertery produkcji ABB po
mocy nominalnej 500 kW. Konferencja miała charakter otwarty, a wsparcia finansowego na
jej realizację udzielił Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Szczecinie.
Farma fotowoltaiczna na byłym wysypisku śmieci w Kukince koło Ustronia Morskiego
zajmuje powierzchnię do 2 ha, a jej moc wynosi 1 MW. Produkowana przez nią energia zasila
infrastrukturę gminy.
Inwestycja pozwoliła nie tylko rekultywować teren byłego wysypiska śmieci w Kukince,
wytwarzana z farmy energia elektryczna będzie zasilała obiekty gminne. Tym samym
wydatki gminy za prąd spadną o ok. 80-90%, to bardzo duże oszczędności, które szybko
wypracują zwrot kosztów inwestycji. Okres amortyzacji może zamknąć się wg
przedstawicieli gminy Ustronie Morskie w okresie 5 lat.
Fot. Uczestnicy konferencji podczas zwiedzania farmy fotowoltaicznej
Samorządowcy z Ustronia Morskiego szacują, że zaoszczędzą na rachunkach za prąd około 1
mln zł rocznie. Wójt gminy Ustronie Morskie deklaruje, że w przyszłości chciałby
wykorzystać pod fotowoltaikę całą dostępną powierzchnię wysypiska, czyli 8 ha. W takim
wypadku farmę PV można by rozbudować nawet do około 4 MW.
Budowa farmy fotowoltaicznej na terenie po wysypisku śmieci to pierwsza tego rodzaju
inwestycja Polsce. Problemem w przypadku inwestycji na terenach po wysypiskach jest zakaz
budowy nowych obiektów w okresie do 50 lat od ich zamknięcia. Gmina Ustronie Morskie
zdobyła jednak pozwolenie na budowę w takim miejscu farmy PV argumentując że farma PV
nie jest obiektem budowlanym.
str. 37
Fot. Uczestnicy konferencji podczas zwiedzania farmy fotowoltaicznej
Koszt inwestycji to około 9,32 mln zł, z czego 3 mln zł zostanie przeznaczone na
rekultywacje terenu. Gmina Ustronie Morskie na budowę farmy fotowoltaicznej pozyskała
unijną dotację w wysokości 2,64 mln zł z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-
2013, działanie 321 „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej”. Pozostałe
środki będą pochodzić z budżetu gminy.
4.2.2.2. Konferencji pt. Inteligentne systemy energetyczne i magazynowania energii
na przykładzie budynków szpitalnych
W ramach Konferencji pt. Inteligentne systemy energetyczne i magazynowania energii na
przykładzie budynków szpitalnych, która zorganizowana została w Warszawie,
przedstawiciele ICOZE w tym pracownicy Wydziału Inżynierii Mechanicznej: Dr inż. Adam
Mroziński oraz Mgr inż. Tomasz Mania, uczestniczący w tej konferencji, w dniu 23
września 2015 roku brali udział w wycieczce do Centrum Badawczego „Konwersja Energii
i Źródła Odnawialne” (KEZO) w Jabłonnem. Centrum zostało uroczyście otwarte 17 września
2015 roku.
str. 38
Infrastruktura naukowo-badawcza Centrum składa się z pięciu laboratoriów,
wyposażonych w nowoczesną aparaturę badawczą. Wśród nich znajdzie się laboratorium
technik słonecznych, mikrosiłowni kogeneracyjnej i kotłów ekologicznych, laboratorium
energetyki wiatrowej oraz inżynierii bezpieczeństwa dla energetyki. Największy budynek w
centrum jest przeznaczony na zintegrowane laboratorium plus-energetyczne.
Dzięki badaniom nad energią słoneczną, wiatrową, energią z biomasy oraz badaniom nad
ich integracją z mikrosiłowniami kogeneracyjnymi, możliwe będzie opracowanie również
innych nowoczesnych technologii dla domów plus-energetycznych. W ten sposób Polska
zamierza realizować projekty w zakresie rozproszonej produkcji energii i zmniejszenia emisji
CO2 oraz spełnić wymagania UE. Projekt jest finansowany ze środków Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Prace prowadzone w nowootwartym KEZO będą oscylować wokół technologii plus
energetycznych, mikrotechnologii, technologii małoskalowych oraz konwersji energii.
Centrum Badawcze „Konwersja Energii i Źródła Odnawialne” (KEZO) Polskiej Akademii
Nauk (PAN) będzie zakładem zamiejscowym Instytutu Maszyn Przepływowych im. R.
Szewalskiego w Gdańsku. Centrum, którego budowa i wyposażenie kosztowały 90 mln zł
swoją bazą laboratoryjną ma służyć środowisku naukowemu i firmom z całego kraju. Jego
powstanie zawdzięczamy zaangażowaniu Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego, władz
PAN oraz kadry Instytutu Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku.
str. 39
Centrum badawcze wyposażone zostało w unikalną aparaturę badawczą i zespół
specjalistycznych laboratoriów dedykowanych podwyższeniu sprawności energetycznej
i technologiom „plus-energetycznym” w budownictwie i w małych, lokalnych centrach
energetycznych. Będą tam prowadzone badania nie tylko nad technologiami pozyskiwania
energii ze źródeł odnawialnych, technologiami magazynowania tej energii i sposobami
przesyłania jej, ale także nad zarządzaniem energią dzięki technikom informatycznym.
Placówka ma być jednocześnie centrum badawczym, jak i instytucją ukierunkowaną na
znajdowanie zastosowań dla wyników swoich badań. Na przykład wprowadzanie
w osiedlach, szpitalach lub szkołach, rozwiązań, które pozwolą produkować więcej energii
niż same te obiekty mogą zużyć.
W centrum znajduje się m.in. jeden z trzech w Europie wysokiej klasy symulator
słoneczny AAA, umożliwiający prowadzenie badań poświęconych eksploatacji paneli
fotowoltaicznych na farmach słonecznych. Jest tam również tunel aerodynamiczny służący do
pomiaru parametrów turbin wiatrowych. Ponadto zgromadzono tam takie urządzenia jak:
symulator słoneczny, drukarka 3D, która może drukować nawet elementy z tytanu czy też
dron mogący obserwować efektywność energetyczną poszczególnych budynków, a nawet
całych osiedli. KEZO wykorzystuje również własne innowacyjne pomysły. Przykładem jest
wysokotemperaturowy magazyn ciepła.
str. 40
4.3. Konferencje branżowe zorganizowane w ramach ICOZE
4.3.1. KONFERENCJA OTWIERAJĄCA - Diagnoza stanu - Dyskusja
Problemowa na temat możliwości rozwoju instalacji OŹE w województwie
kujawsko-pomorskim
Projekt pn.: Promocja odnawialnych źródeł energii oraz nowoczesnych systemów
dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako element ochrony środowiska
przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim, TORUŃ, 4 marca 2015r. -
Naszaenergia.kujawsko-pomorskie.pl (Kierownictwo naukowe – moderacja konferencji)
Perspektywy wykorzystywania w naszym województwie energetyki opartej o odnawialne
źródła oraz technologii umożliwiających oszczędności energetyczne były tematem środowej
(4 marca) otwartej konferencji z udziałem specjalistów i zaproszonych gości. Konferencja
odbyła się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu.
Spotkanie otworzył Marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki.
W konferencji uczestniczyło ponad 70 osób reprezentujących głównie jednostki samorządu
terytorialnego województwa kujawsko-pomorskiego
Wśród prelegentów znaleźli się przede wszystkim zajmujący się tą tematyką naukowcy z
Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, związani z
Interdyscyplinarnym Centrum Odnawialnych Źródeł Energii - www.icoze.utp.edu.pl.
str. 41
Konferencję rozpoczyna Pan Zbigniew Szcześniak - Prezes Stowarzyszenia "Tilia"
Profesor dr hab. inż. Józef Flizikowski przedstawił problematykę możliwości wykorzystania
w naszym regionie energetyki wodnej, dr hab. inż. Zbigniew Podkówka omówił zagadnienie
możliwości wykorzystania rolniczych biogazowni w naszym województwie, dr inż. Izabela
Piasecka przedstawiła wpływ elektrowni wiatrowych na środowisko, mgr inż. Tomasz Mania
przedstawił możliwości rozwoju budownictwa pasywnego i energooszczędnego, a dr hab. inż.
Sławomir Cieślik przybliżył problematykę energetycznych mikroinstalacji prosumenckich,
czyli takich, dzięki którym sami sobie możemy wyprodukować na przykład energię
elektryczną.
Konferencja została zorganizowana w ważnym dla branży OZE okresie. 20 lutego 2015 roku
Sejm odrzucił poprawki senackie dotyczące wsparcia dla prosumentów. Tym samym
ostatecznie do ustawy o OZE zostanie wpisana poprawka prosumencka wniesiona przez posła
PSL Artura Bramorę. Poprawka ta wprowadza w Polsce system 15-letnich stałych,
preferencyjnych stawek za sprzedaż energii z domowych mikroinstalacji OZE w ramach tzw.
systemu taryf gwarantowanych (ang. Feed-in Tariffs). Mechanizm ten (Feed-in Tariffs - FiT),
stosowany jest w kilkunastu krajach Europy. Poprawka w ustawie ma na celu wprowadzenie
dla domowych mikroinstalacji OZE w Polsce o mocy odpowiednio do 3 kW i do 10 kW tzw.
taryf gwarantowanych za sprzedaż do sieci produkowanej przez nie energii, które będą
niezmienne przez okres 15 lat. Stałe stawki w ramach polskiego systemu taryf
gwarantowanych mają obowiązywać dla każdej domowej instalacji mieszczącej się w w/w
przedziale mocy, w tym okresie od momentu jej uruchomienia. Dzięki tym zmianom
wprowadza się obowiązek zakupu energii od wytwórcy energii z mikroinstalacji o mocy do 3
kW wykorzystującej różne odnawialne źródła energii po określonej, stałej w okresie 15 lat,
cenie (tylko dla pierwszych 300 MW): hydroenergia, energia wiatru, energia promieniowania
słonecznego za 0,75 zł za 1 kWh. Dla mikroinstalacji o mocy powyżej 3 kW do 10 kW
przewidziano natomiast następujące taryfy gwarantowane (tylko dla pierwszych 500 MW):
- biogaz rolniczy - 0, 70 zł za 1 kWh,
- biogaz pozyskany z surowców pochodzących ze składowisk odpadów - 0,55 zł za 1
kWh,
- biogaz pozyskany z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków 0,45 zł za 1
kWh,
- hydroenergia - 0,65 zł za 1 kWh,
- energia wiatru - 0,65 zł za 1 kWh,
energia promieniowania słonecznego - 0,65 zł za 1 kWh.
str. 42
Rozdział 4. ustawy o OZE poświęcony dopłatom do produkcji zielonej energii ma wejść w
życie z początkiem 2016 r. Pozostałe regulacje zawarte w ustawie o OZE wejdą w życie po
podpisie prezydenta, publikacji w Dzienniku Ustaw i upłynięciu vacatio legis. Ustawa nie
przeszła zatem jeszcze pełnego cyklu ustawodawczego i do momentu podpisania przez
Prezydenta RP i wejścia w życie nie stanowi prawa.
Warto zdawać sobie sprawę, że dzięki zmianom, które wprowadzi ustawa istnieje szansa na
poprawę jakości powietrza - zwiększy się w Polsce ilość ekologicznych instalacji grzewczych
opartych o OZE. Inna sprawą jest to, że do tej pory zieloną energię produkowały wyłącznie
koncerny energetyczne, a teraz zyski mogą trafić do setek tysięcy Polaków działających jako
prosumenci. Szacuje się, że w rynek mikroinstalacji będzie zaangażowanych 200-250 tysięcy
inwestorów, którzy będą mogli zarabiać dzięki zielonej energii, co doprowadzi do
demonopolizacji rynku energii. Kolejny plus to powstanie ok. 70 tysięcy miejsc pracy, w tym
głównie (80 proc.) w usługach instalatorskich.
Otwarcie konferencji przez marszałka województwa kujawsko-pomorskiego
Całość konferencji moderowana była przez Dyrektora Interdyscyplinarnego Centrum
Odnawialnych Źródeł Energii przy UTP w Bydgoszczy Dr inż. Adama Mrozińskiego. Pełen
program konferencji był następujący:
Sesja A - Prezentacje sesyjne prowadzone przez Moderatora - po 30 min.
10.00 - Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski - Użyteczność Energetyki Wodnej w
województwie kujawsko-pomorskim
10.30 - Mgr inż. Tomasz Mania - Domy Energooszczędne i Pasywne w Polsce
11.00 - Mgr Joanna Kawa - Programy wsparcia i finansowanie instalacji OZE w Polsce
w aspekcie nowej ustawy o OZE
11.30 - Dr hab. inż. Sławomir Cieślik - Rozwój mikroinstalacji prosumenckich w
województwie kujawsko-pomorskim
12.00 - Dyskusja moderowana z udziałem prelegentów oraz zaproszonych gości
12.30 - Przerwa kawowa
Sesja B - Prezentacje sesyjne prowadzone przez Moderatora - po 30 min
13.00 - Mgr inż. Adam Koniszewski - Wykorzystanie instalacji pomp ciepła w Polsce
str. 43
13.30 - Mgr inż. Łukasz Trzeciak - Możliwości wykorzystania instalacji
fotowoltaicznych w Polsce
14.00 - Dr hab. inż. Zbigniew Podkówka - Możliwości wykorzystania instalacji
biogazowni rolniczych
14.30 - Dr inż. Izabela Piasecka - Analiza wpływu na środowisko elektrowni
wiatrowych
Profesor dr hab. inż. Józef Flizikowski przedstawił problematykę możliwości wykorzystania
w naszym regionie energetyki wodnej
Spotkanie zorganizowały wspólnie Urząd Marszałkowski i Stowarzyszenie "Tilia". Jest ono
elementem szerszego projektu pt. „Promocja odnawialnych źródeł energii oraz
nowoczesnych systemów dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako element
ochrony środowiska przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim”
(www.naszaenergia.kujawsko-pomorskie.pl), na który składają się jeszcze między innymi
zajęcia dla dzieci i młodzieży oraz wystawy i konkursy promujące oszczędność energii i
wykorzystywanie bezpiecznych dla środowiska jej źródeł.
Podczas konferencji dyskutowano na temat możliwości rozwoju wybranych typów instalacji
ZE w województwie kujawsko-pomorskim - moderatorem dyskusji był dr inż. Adam
Mroziński (Dyrektor Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii przy UTP
w Bydgoszczy)
str. 44
Wnioski z konferencji postulowane przez uczestników moderowanej dyskusji były
następujące:
- Uczestnicy dyskusji popierają zmiany w ustawie OZE związane z tzw. poprawką
prosumencką posła PSL Artury Bramory - zmiany umożliwią rozwój mikroinstalacji
prosumenckich w Polsce.
- Obecne zmiany formalno-prawne oraz nowe programy unijne powinny wspierać efektywnie
instalacje OZE.
- Kujawsko-pomorskie posiada duży potencjał do wykorzystania w zakresie małej
hydroenergetyki wodnej.
- Ważnym aspektem w zakresie rozwoju energooszczędności w województwie kujawsko-
pomorskim i w całej Polsce jest świadomy rozwój budownictwa pasywnego i
niskoenergetycznego.
- Kujawsko-pomorskie posiada duży potencjał do wykorzystania w zakresie mikroinstalacji.
Ich rozwój przyniesie duże korzyści społeczne i środowiskowe oraz gospodarcze.
- Kujawsko-pomorskie posiada duży potencjał do wykorzystania w zakresie instalacji pomp
ciepła, instalacji fotowoltaicznych oraz instalacji biogazowni. Ich stosowanie musi być
związane ze szczegółową analizą opłacalności.
- Kujawsko-pomorskie posiada duży potencjał do wykorzystania w zakresie instalacji małych
elektrowni wiatrowych
4.3.2. KONFERENCJA TEMATYCZNA - Instalacje OŹE, gaz łupkowy, stopień
wodny oraz LPG i LNG w transporcie publicznym w województwie
kujawsko-pomorskim
Projekt pn.: Promocja odnawialnych źródeł energii oraz nowoczesnych systemów
dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako element ochrony środowiska
przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim, BYDGOSZCZ, 25 czerwiec 2015r. -
Naszaenergia.kujawsko-pomorskie.pl (Kierownictwo naukowe – moderacja konferencji)
Perspektywy wykorzystywania w naszym województwie energetyki opartej o odnawialne
źródła oraz technologii umożliwiających oszczędności energetyczne w budownictwie
jednorodzinnym były głównymi tematami czwartkowej (25 czerwca), otwartej konferencji z
udziałem specjalistów z zakresu OZE i zaproszonych gości. Konferencja odbyła się na
Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy w Regionalnym Centrum
Innowacyjności. Organizatorem Konferencji był Urząd Marszałkowski Województwa
Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu oraz Stowarzyszenie "Tilia" z Torunia. Konferencja
została zorganizowana w ramach projektu pn.: Promocja odnawialnych źródeł energii oraz
nowoczesnych systemów dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako element
ochrony środowiska przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim
(www.naszaenergia.kujawsko-pomorskie.pl). Konferencja była drugą z kolei konferencją
organizowana w ramach tego projektu. Warto podkreślić, że na projekt ten składają się
jeszcze między innymi zajęcia dla dzieci i młodzieży oraz wystawy, konkursy i festyny
promujące oszczędność energii i odnawialne źródła energii.
Spotkanie w Bydgoszczy otworzył Prof. dr hab. inż. Marek Bieliński - Prorektor ds.
współpracy z gospodarką i zagranicą UTP w Bydgoszczy.
str. 45
Konferencję rozpoczyna Prof. dr hab. inż. Marek Bieliński - Prorektor ds. współpracy z
gospodarką i zagranicą UTP w Bydgoszczy
W konferencji uczestniczyło blisko70 osób reprezentujących głównie jednostki samorządu
terytorialnego województwa kujawsko-pomorskiego, przedstawiciele firm oraz studenci UTP
w Bydgoszczy. Wśród prelegentów znaleźli się przede wszystkim zajmujący się tą tematyką
naukowcy z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, związani z
Interdyscyplinarnym Centrum Odnawialnych Źródeł Energii - www.icoze.utp.edu.pl oraz
przedstawiciele innych uczelni i firm branży OZE.
Sala obrad podczas konferencji
W sesji pierwszej konferencji profesor dr hab. inż. Józef Flizikowski przedstawił
problematykę możliwości wykorzystania w naszym regionie energetyki wodnej oraz budowy
stopnia wodnego w woj. kujawsko-pomorskim, mgr inż. Beata Dolata zaprezentowała nowe
Centrum Demonstracyjne Odnawialnych Źródeł Energii w Bydgoszczy, Dr inż. Bogdan Noga
z Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego z Radomia przedstawił analizę możliwości
wykorzystania gazu łukowego i instalacji geotermalnych w woj. kujawsko-pomorskim, a mgr
inż. Łukasz Trzeciak zaprezentował polskie oraz światowe trendy rozwojowe w zakresie
instalacji fotowoltaicznych.
W sesji drugiej mgr inż. Tomasz Mania - Prezes Polskiego Stowarzyszenia POMP ciepła
- przedstawił zagadnienie efektywnego wykorzystania pomp ciepła i systemów
str. 46
magazynowania energii ciepła, mgr Joanna Kawa zaprezentowała czekające branżę zmiany
wynikające z wprowadzenia w Polsce nowej ustawy o OZE a mgr inż. Adam Koniszewski
zaprezentował przykłady ekologicznych systemów grzewczych w budownictwie
jednorodzinnym. Na zakończenie mgr inż. Maciej Gniot zaprezentował analizę możliwości
wykorzystania LPG i LNG w transporcie publicznym w województwie kujawsko-pomorskim
Konferencja została zorganizowana w ważnym dla branży OZE okresie. Branża ma
szansę dynamicznie się rozwijać szczególnie w zakresie mikroinstalacji. Według danych
Urzędu Regulacji Energetyki, w Polsce jest obecnie 870 prosumentów posiadających
mikroinstalacje fotowoltaiczne o mocy do 40kWp przyłączone do sieci. Tylko w zeszłym
roku przyłączono do sieci nieco ponad 570 mikroinstalacji fotowoltaicznych. Łączna moc
zainstalowana tych instalacji to przeszło 4,2 MWp. Dla porównania szacuje się, że w
Niemczech prosumentów jest dziś ponad 2 miliony! Przestawia to wciąż niewielką, ale
rozwojową skalę inwestycji prosumenckich w Polsce.
Wg przedstawicieli branży OZE podpisana przez Sejm w lutym tego roku, a podpisana
przez Prezydenta w marcu ustawa o OZE będzie wkrótce nowelizowana w kierunku
zmniejszania taryf gwarantowanych dla najmniejszych instalacji PV i komplikowania
systemu wsparcia. Z pewnością wpłynie to negatywnie na rozwój rynku instalacji OZE -
szczególnie rynku prosumenckiego. Zmiany zaproponowane przez Ministerstwo Gospodarki
wynikają z lobbingu dużych firm energetycznych. Ważne jest zatem promowanie korzystnych
aspektów wynikających ze stosowania i wdrażania systemów energetyki odnawialnej w
Polsce.
Warto zdawać sobie sprawę, że dzięki zmianom, które wprowadzi ustawa istnieje szansa na
poprawę jakości powietrza - zwiększy się w Polsce ilość ekologicznych instalacji grzewczych
opartych o OZE. Inna sprawą jest to, że do tej pory zieloną energię produkowały wyłącznie
koncerny energetyczne, a teraz zyski mogą trafić do setek tysięcy Polaków działających jako
prosumenci. Szacuje się, że w rynek mikroinstalacji będzie zaangażowanych 200-250 tysięcy
inwestorów, którzy będą mogli zarabiać dzięki zielonej energii, co doprowadzi do
demonopolizacji rynku energii. Kolejny plus to powstanie ok. 70 tysięcy miejsc pracy, w tym
głównie (80 proc.) w usługach instalatorskich.
Dr inż. Bogdan Noga prezentuje Analizę możliwości wykorzystania gazu łukowego i
instalacji geotermalnych w woj. kujawsko-pomorskim
str. 47
Całość konferencji moderowana była przez Dyrektora Interdyscyplinarnego Centrum
Odnawialnych Źródeł Energii przy UTP w Bydgoszczy Dr inż. Adama Mrozińskiego. Pełen
program konferencji był następujący:
Sesja A 10.00 - Prezentacja nr 1 - Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski - Budowa stopnia
wodnego w woj. kujawsko-pomorskim: konieczność czy zagrożenie?
10.30 - Prezentacja nr 2 - Mgr inż. Beata Dolata - Centrum Demonstracyjne
Odnawialnych Źródeł Energii w Bydgoszczy
11.00 - Prezentacja nr 3 - Dr inż. Bogdan Noga - Analiza możliwości wykorzystania
gazu łukowego i instalacji geotermalnych w woj. kujawsko-pomorskim
11.30 - Prezentacja nr 4 - Mgr inż. Łukasz Trzeciak - Fotowoltaika - polskie oraz
światowe trendy rozwojowe
Sesja B 13.00 - Prezentacja nr 1 - Mgr inż. Tomasz Mania - Efektywne pompy ciepła i
magazynowanie energii ciepła - nowe wyzwanie branży
13.30 - Prezentacja nr 2 - Mgr Joanna Kawa - Zmiany wynikające z wprowadzenia w
Polsce nowej ustawy o OZE
14.00 - Prezentacja nr 3 - Mgr inż. Adam Koniszewski - Ekologiczne systemy
grzewcze w budownictwie jednorodzinnym
14.30 - Prezentacja nr 4 - Mgr inż. Maciej Gniot - Analiza możliwości wykorzystania
LPG i LNG w transporcie publicznym w województwie kujawsko-pomorskim
Profesor dr hab. inż. Józef Flizikowski przedstawił problematykę możliwości wykorzystania
w naszym regionie energetyki wodnej
Wnioski z konferencji postulowane przez uczestników moderowanej dyskusji były
następujące:
- Obecne zmiany formalno-prawne oraz nowe programy unijne powinny wspierać efektywnie
instalacje OZE.
- W tym momencie zasadniczo można powiedzieć o braku możliwości wykorzystania gazu
łupkowego w naszym województwie i w zasadzie całej Polsce. Decyduje o tym czynnik
ekonomiczny (duże koszta wydobycia tego gazu z bardzo dużych głębokości). Należy
potwierdzić możliwość efektywnego wykorzystania instalacji geotermalnych w woj.
kujawsko-pomorskim.
- Kujawsko-pomorskie posiada duży potencjał do wykorzystania w zakresie hydroenergetyki
wodnej. Decyzja o budowie stopnia wodnego wynika z czynników środowiskowych i
aspektów bezpieczeństwa powodziowego regionu
str. 48
- Ważnym aspektem w zakresie rozwoju energooszczędności w województwie kujawsko-
pomorskim i w całej Polsce jest świadomy rozwój budownictwa pasywnego i
niskoenergetycznego połączonego z systemami pomp ciepła.
- Kujawsko-pomorskie posiada duży potencjał do wykorzystania w zakresie mikroinstalacji -
szczególnie układów fotowoltaicznych. Ich rozwój przyniesie duże korzyści społeczne i
środowiskowe oraz gospodarcze.
- Warto zauważyć alternatywne systemy wytwarzania energii oraz alternatywne rodzaje
paliw wykorzystywanych np. w transporcie. Możliwe jest efektywne wykorzystanie LPG i
LNG w transporcie publicznym w województwie kujawsko-pomorskim.
4.3.3. KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA - Dyskusja Problemowa -
Wykorzystanie instalacji OŹE w kujawsko-pomorskim - podsumowanie
działań
Projekt pn.: Promocja odnawialnych źródeł energii oraz nowoczesnych systemów
dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako element ochrony środowiska
przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim, TORUŃ, 15 wrzesień 2015r. -
Naszaenergia.kujawsko-pomorskie.pl (Kierownictwo naukowe – moderacja konferencji)
Konferencja została zorganizowana w Toruniu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa
Kujawsko-Pomorskiego w dniu 15 września. Honorowy patronat na Konferencją objął Piotr
Całbecki - Marszałek Województwa Kujawsko - Pomorskiego. To trzecia, ostatnia z cyklu
Konferencja z zakresu Odnawialnych Źródeł Energii zorganizowana w ramach Projektu pn.:
„Promocja odnawialnych źródeł energii oraz nowoczesnych systemów dywersyfikujących
źródła i sposoby ich wykorzystania jako element ochrony środowiska przyrodniczego w
województwie kujawsko-pomorskim”. Projekt ten jest realizowany w ramach działania 2.6 -
Ochrona i promocja zasobów przyrodniczych Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 przez Fundację Tilia oraz Urząd
Marszałkowski w Toruniu. Celem projektu jest zwiększenie poziomu świadomości
ekologicznej mieszkańców województwa kujawsko-pomorskiego w zakresie efektywności
energetycznej, wykorzystania alternatywnych źródeł energii i ich wpływu na środowisko
naturalne oraz racjonalnego kształtowania przestrzeni. Projekt polega na organizacji i
przeprowadzeniu kampanii informacyjno-promocyjnej (konferencji, festiwali, konkursów),
dotyczącej nowoczesnych form gospodarowania energią oraz nowych źródeł energii, w tym
gazu z łupków, a także hydroenergetyki.
Sala obrad podczas Konferencji Podsumowującej w Urzędzie Marszałkowskim w Toruniu
str. 49
Dotychczas odbyły się już dwie konferencje. Pierwsza pn. „Konferencja Otwierająca -
Diagnoza stanu - Dyskusja Problemowa na temat możliwości rozwoju instalacji OŹE w
województwie kujawsko-pomorskim” odbyła się 4 marca 2015 roku w Toruniu, a druga pn.
„Konferencja Tematyczna - Instalacje OŹE, gaz łupkowy, stopień wodny oraz LPG i LNG w
transporcie publicznym w województwie kujawsko-pomorskim” została zorganizowana 25
czerwca na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy.
Tym razem tematem 3ciej już konferencji były kolejne analizy możliwości wykorzystywania
w naszym województwie energetyki opartej o odnawialne źródła oraz szczegółowe opisy
technologii umożliwiających oszczędności energetyczne. Większość prelegentów próbowała
podsumować dotychczasowe ustalenia prezentowane podczas obrad trzech konferencji.
W konferencji uczestniczyło blisko 70 osób reprezentujących głównie jednostki samorządu
terytorialnego województwa kujawsko-pomorskiego, przedstawiciele firm oraz studenci UTP
w Bydgoszczy. Wśród prelegentów znaleźli się przede wszystkim zajmujący się tą tematyką
naukowcy z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, związani z
Interdyscyplinarnym Centrum Odnawialnych Źródeł Energii - www.icoze.utp.edu.pl oraz
przedstawiciele innych uczelni i firm branży OZE.
Spotkanie w Toruniu otworzył Dyrektor Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych
Źródeł Energii przy UTP w Bydgoszczy Dr inż. Adam Mroziński, który przedstawił
prelegentów.
Konferencję rozpoczyna Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski
W sesji pierwszej konferencji profesor dr hab. inż. Józef Flizikowski przedstawił
problematykę możliwości aspekty wdrażania niezależności energetycznej naszego
województwa dzięki OZE. Mgr inż. Wojciech Wójcik zajął się analizą możliwości
wykorzystania instalacji solarnych w województwie kujawsko-pomorskim. Podczas
prezentacji zaprezentował on szereg przykładów dobrych praktyk w tym zakresie oraz
wymienił ograniczenia branży fototermicznej, które powodują wstrzymywanie rozwoju
technologii solarnych w Polsce.
str. 50
Mgr inż. Adam Koniszewski podczas prezentacji
Mgr inż. Adam Koniszewski przedstawił przykłady inwestycji w systemy pomp ciepła w
województwie kujawsko-pomorskim. Prezentowane dobre praktyki wykorzystania pomp
ciepła ewidentnie wskazują na coraz większą popularność tej technologii OZE w Polsce oraz
naszym województwie. Mgr inż. Łukasz Trzeciak przedstawił systemy efektywnego
magazynowania energii elektrycznej. Jego prezentacja dotyczyła głównie przeglądu
rozwiązań dla mikroinstalacji fotowoltaicznych.
Mgr inż. Łukasz Trzeciak podczas prezentacji
Mgr inż. Sebastian Górka, reprezentujący WFOŚiGW w Toruniu zaprezentował
ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz
przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE na terenie woj. kujawsko-
pomorskiego. Prezentowane przez niego zagadnienia uwidoczniły słuchaczom jak duże
wyzwania czekają nas w nowej perspektywie finansowania inwestycji w instalacje OZE z
Unii Europejskiej
W sesji drugiej mgr inż. Tomasz Mania - Prezes Polskiego Stowarzyszenia POMP ciepła
- przedstawił zagadnienie możliwości zagospodarowanie ciepła odpadowego. Podczas
prezentacji przedstawił on przykłady rozwiązań w Polsce oraz Europie. Mgr Joanna Kawa
zaprezentowała przegląd programów wsparcia instalacji OZE w województwie kujawsko-
str. 51
pomorskim oraz całej Polsce. Dr inż. Izabela Piasecka omówiła aspekty możliwości
wykorzystania biomasy na cele energetyczne. Ostatnia prezentacja Pana Mgr inż. Michała
Szczepańskiego dotyczyła działalności pierwszego klastra OZE w województwie kujawsko-
pomorskim. Prezentacje tematyczne zakończyła dyskusja moderowana przez dr inż. Adama
Mrozińskiego z udziałem prelegentów oraz zaproszonych gości.
Cykl trzech Konferencji w ramach projektu pn.: „Promocja odnawialnych źródeł energii
oraz nowoczesnych systemów dywersyfikujących źródła i sposoby ich wykorzystania jako
element ochrony środowiska przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim” został
zorganizowany w ważnym dla branży OZE okresie. Branża ma szansę dynamicznie się
rozwijać szczególnie w zakresie mikroinstalacji. Według danych Urzędu Regulacji
Energetyki, w Polsce jest obecnie 870 prosumentów posiadających mikroinstalacje
fotowoltaiczne o mocy do 40kWp przyłączone do sieci. Tylko w zeszłym roku przyłączono
do sieci nieco ponad 570 mikroinstalacji fotowoltaicznych. Łączna moc zainstalowana tych
instalacji to przeszło 4,2 MWp. Dla porównania szacuje się, że w Niemczech prosumentów
jest dziś ponad 2 miliony! Przestawia to wciąż niewielką, ale rozwojową skalę inwestycji
prosumenckich w Polsce.
Warto zdawać sobie sprawę, że dzięki zmianom, które wprowadzi ustawa istnieje szansa na
poprawę jakości powietrza - zwiększy się w Polsce ilość ekologicznych instalacji grzewczych
opartych o OZE. Inna sprawą jest to, że do tej pory zieloną energię produkowały wyłącznie
koncerny energetyczne, a teraz zyski mogą trafić do setek tysięcy Polaków działających jako
prosumenci. Szacuje się, że w rynek mikroinstalacji będzie zaangażowanych 200-250 tysięcy
inwestorów, którzy będą mogli zarabiać dzięki zielonej energii, co doprowadzi do
demonopolizacji rynku energii. Kolejny plus to powstanie ok. 70 tysięcy miejsc pracy, w tym
głównie (80 proc.) w usługach instalatorskich.
Całość konferencji moderowana była przez Dyrektora Interdyscyplinarnego Centrum
Odnawialnych Źródeł Energii przy UTP w Bydgoszczy dr inż. Adama Mrozińskiego. Pełen
program Konferencji był następujący:
Sesja A Prezentacja nr 1 - Prof. dr hab. inż. Józef Flizikowski - Czy województwo kujawsko-
pomorskie może być niezależnie energetycznie dzięki OZE?
Prezentacja nr 2 - Mgr inż. Wojciech Wójcik - Analiza możliwości wykorzystania
instalacji solarnych w województwie kujawsko-pomorskim - przykłady dobrych praktyk
Prezentacja nr 3 - Mgr inż. Adam Koniszewski - Przykłady inwestycji w systemy
pomp ciepła w województwie kujawsko-pomorskim
Prezentacja nr 4 - Mgr inż. Łukasz Trzeciak - Systemy efektywnego magazynowania
energii elektrycznej - przegląd rozwiązań dla mikroinstalacji PV
Prezentacja nr 5 - WFOŚiGW w Toruniu - Mgr inż. Sebastian Górka -
Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz
przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE na terenie woj. kujawsko-
pomorskiego.
Sesja B Prezentacja nr 1 - Mgr inż. Tomasz Mania - Możliwości zagospodarowanie ciepła
odpadowego - przykłady rozwiązań - projekt RENEWX
Prezentacja nr 2 - Mgr Joanna Kawa - Przegląd programów wsparcia instalacji OZE w
województwie kujawsko-pomorskim - Ustawa OZE po zmianach
Prezentacja nr 3 - Dr inż. Izabela Piasecka - Co dalej z wykorzystaniem biomasy -
brykiet i pellet w województwie kujawsko-pomorskim
Prezentacja nr 4 - Mgr inż. Michał Szczepański - Klaster OZE w województwie
kujawsko-pomorskim
Dyskusja moderowana z udziałem prelegentów oraz zaproszonych gości - Moderator:
Dr inż. Adam Mroziński
str. 52
Wnioski z konferencji postulowane przez uczestników moderowanej dyskusji były
następujące: Obecne zmiany formalno-prawne oraz nowe programy unijne powinny wspierać
efektywnie rozwój instalacji OZE w naszym województwie. Następny okres finansowania
będzie o wiele trudniejszy pod względem kryteriów dostępności środków (przewaga
systemów kredytowych nad dotacją) oraz ze względu na problemów z właściwym montażem
finansowym i formalnym inwestycji. Województwo kujawsko-pomorskie posiada duży
potencjał do wykorzystania w zakresie hydroenergetyki wodnej, biomasy oraz energetyki
wiatrowej. Dynamicznie rozwijającymi branżami OZE w Polsce są w rej chwili branża
fotowoltaiki oraz branża pomp ciepła. Ważnym zagadnieniem jest jakość wykonywanych
instalacji i merytoryczna wiedza firm je wykonujących oraz inwestorów - szczególnie gmin
realizujących duże inwestycje w zakresie OZE. Przykładem braku klarownej polityki
wsparcia ze strony państwa dla danego typu instalacji OZE są instalacje solarne
fototermiczne. Po okresie wsparcia dla instalacji solarnych zasadniczo w 2015 roku nie
zaproponowano nowego efektywnego programu dofinansowania. Wskutek błędów
formalnych na etapie przetargowym bardzo często dochodziło również w zakresie inwestycji
w instalacje solarne do zaniżania ich jakości albo błędnego doboru.
Należy podjąć zdecydowane starania aby efektywnie wykorzystywać środki unijne na rzecz
wsparcia rozwoju instalacji OZE w naszym województwie. Rzeczą najważniejszą jest aby
podejmować świadome wybory poparte analizą merytoryczną.
4.3.4. Eko-Euro-Energia 2015
W dniach 19-20 czerwca 2015 roku w Regionalnych Centrum Innowacyjności w sali C8
odbyła się ósma już Konferencja ECO-€URO-ENERGIA 2015. Spotkania naukowe w
ramach konferencji naukowo-technicznej pn. ECO-€URO-ENERGIA są organizowane
Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w
Bydgoszczy od 2004 roku. Poszczególne edycje odbyły się w latach 2004, 2005, 2006, 2007,
2012, 2013 i 2014.
Pierwszym organizatorem były Targi Bydgoskie SAWO sp. z o.o. zaś
współorganizatorem UTP w Bydgoszczy. Te debaty nad rozwojem energii odnawialnej w
Polsce i Europie oraz prezentacje rozwiązań z udziałem przedstawicieli inwestorów, nauki,
instytucji rządowych producentów i użytkowników instalacji OŹE przyczyniają się do
popularyzacji wdrażania i stosowania rozwiązań technicznych opartych o odnawialne źródła
energii.
str. 53
Uczestnicy Konferencji EEE 2015 w sali C8 RCI UTP w Bydgoszczy (2015r.)
Podstawowym założeniem przyjętym przez organizatorów Konferencji EEE jest
corocznie kontynuacja dotychczasowych działań w ramach konferencji i seminariów z cyklu
Eko-€uro-Energia, wymiana doświadczeń, a także dalsza integracja środowiska specjalistów
świata nauki i przemysłu, związanych z Odnawialnymi Źródłami Energii. Ważnym
momentem dla funkcjonowania Konferencji było powstanie w 2013 roku na UTP w
Bydgoszczy Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii
(www.ICOZE.utp.edu.pl), którego zadaniem jest inicjowanie, organizowanie i
koordynowanie różnorakich form aktywności naukowo-badawczej, rozwojowej,
wdrożeniowej, dydaktycznej i usługowej w zakresie odnawialnych źródeł energii.
W ostatnich latach ważnym impulsem do zorganizowania Konferencji była również
realizacja nowego kierunku studiów inżynierskich, utworzonego w 2012 roku na Wydziale
Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy pn.: „Inżynieria Odnawialnych Źródeł Energii”
oraz cyklu studiów podyplomowych od roku 2009 pn. Budowa i Eksploatacja Instalacji
Odnawialnych Źródeł Energii, Budowa i Eksploatacja Siłowni Turbowiatrowych oraz
Instalacje Odnawialnych Źródeł Energii w Przedsiębiorstwie. Poza aspektami naukowo-
technicznymi, podczas Konferencji omawiane są również problemy dotyczące wiedzy,
umiejętności i postawy (kompetencji społecznych) absolwentów nowego kierunku studiów.
Szczególnie ważne jest tutaj stanowisko firm branżowych.
VIII Konferencja EEE 2015 była szczególnie poświęcona projektowi pt.: „Zintegrowanie
kształcenie z zakresu Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii na Uniwersytecie
Technologiczno-Przyrodniczym (UTP) w Bydgoszczy”. W ramach tego projektu
uruchomiono na WIM UTP w Bydgoszczy nowe studia podyplomowe pn. Pompy Ciepła i
Magazynowanie Energii Ciepła.
Patronat na Konferencją co roku obejmuje Marszałek Województwa Kujawsko-
Pomorskiego Piotr Całbecki oraz J.M. Rektor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego
w Bydgoszczy Prof. dr hab. inż. Antoni Bukaluk.
Zgodnie ze „Strategią Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego” z 2005 roku na
lata 2007-2020 udział produkcji energii z OZE w produkcji ogółem w województwie
kujawsko-pomorskim jest jednym ze wskaźników do oceny priorytetowego obszaru działań -
„unowocześnienia struktury funkcjonalno-przestrzennej regionu” w zakresie działania-celu
strategicznego - „rozwoju infrastruktury technicznej”. Integracja środowiska branży OZE w
pełni realizuje ten cel. Efektywne kształcenie inżynierów w dziedzinie OZE, uwzględniające
wymogi i potrzeby firm branżowych wpływa ewidentnie na „rozwój zasobów ludzkich”.
Można więc z całą pewnością stwierdzić, że założenia objętego patronatem Marszałka
Konferencji są zbieżne z celami strategicznymi uchwalonymi w Strategii Rozwoju
Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
str. 54
Organizatorzy Konferencji ECO-€URO-ENERGIA:
- Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
- Wydział Inżynierii Mechanicznej
- Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
- Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu
- Bydgoskie Towarzystwo Naukowe
- Wydział Matematyki Fizyki i Techniki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w
Bydgoszczy
Partnerem Konferencji EEE 2015 było Polskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła, Fundacja
Rozwoju Mechatroniki oraz Kujawsko-Pomorskie Stowarzyszenie Odnawialnych Źródeł
Energii.
KOMITET NAUKOWY I PROGRAMOWY:
- Prof. Józef Flizikowski - Przewodniczący, WIM UTP w Bydgoszczy, BTN
- Prof. Bogdan Żółtowski - Dziekan WIM, UTP w Bydgoszczy
- Prof. Marek Bieliński - Prezes Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego
- Prof. Piotr Doerffer - Instytut Maszyn Przepływowych PAN
- Prof. Zbigniew Kłos - WMRiT, PP, Poznań
- Prof. Tomasz Tyralski - WM, PŁ, Łódź
- Dr hab. inż. Andrzej Tomporowski - WIM, UTP w Bydgoszczy
- Dr hab. inż. Sławomir Cieślik - WTIiE, UTP w Bydgoszczy
- Dr hab. inż. Mariusz Chalamoński - WBAiIŚ, UTP w Bydgoszczy
- Dr hab. inż. Zbigniew Podkówka - WHiBZ, UTP w Bydgoszczy
- Dr hab. inż. Marek Macko - Prodziekan WMFiT, UKW w Bydgoszczy
- Dr inż. Joanna Piotrowska-Woroniak - WBiIŚ, Politechnika Białostocka
- Dr inż. Bogdan Noga - IMSiE, UTH w Radomiu
- Dr inż. Adam Mroziński - WIM, UTP w Bydgoszczy
- Dr inż. Janusz Musiał - Prodziekan WIM, UTP w Bydgoszczy
- Dr inż. Kazimierz Bieliński - WTIiE, UTP w Bydgoszczy
- Dr Tadeusz Trocikowski - Europejska Fundacja Naukowa - Instytut Innowacji
- Mgr inż. Tomasz Mania - Prezes Polskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła
KOMITET ORGANIZACYJNY:
- Prof. Józef Flizikowski - Przewodniczący, WIM, UTP w Bydgoszczy
- Dr inż. Adam Mroziński - Wiceprzewodniczący, WIM, UTP w Bydgoszczy
- Dr hab. inż. Marek Macko - WMFiT, UKW w Bydgoszczy
- Mgr inż. Marek Szymczak, WIM, UTP w Bydgoszczy
- Mgr Marta Magulska - sekretariat, WIM, UTP w Bydgoszczy
- Koło Naukowe Studentów Inżynierii OŹE
Mgr inż. Paweł Lachman - Prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp
Ciepła podczas prezentacji (2015r.)
str. 55
Podczas Konferencji ECO-€URO-ENERGIA 2015 zaprezentowano w sesjach plenarnych
22 artykuły naukowe, w sesji posterowej 21 posterów, natomiast w sesji firm branżowych
OZE - przedstawiciele tych firm przedstawili prezentacje reklamowe na temat swojej oferty
wybranych typów instalacji OŹE.
Podczas konferencji reprezentowane były ośrodki naukowe z całego kraju:
- UTP w Bydgoszczy,
- UKW w Bydgoszczy,
- Instytut Maszyn Przepływowych PAN w Gdańsku
- Politechnika Wrocławska
- Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu,
- Politechnika Gdańska.
- Fraunhofer-Institut für Solare Energiesysteme ISE
- Chmielnicki Uniwersytet Narodowy
Prof. dr hab. inż. Piotr Doerffer - Z-ca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Maszyn
Przepływowych PAN w Gdańsku
Prof. dr hab. inż. Jurij Szalapko - Chmielnicki Uniwersytet Narodowy podczas
prezentacji
str. 56
W konferencji EEE 2015 czynnie uczestniczyli członkowie koła naukowego Inżynierii
OŹE
Hol przed salą C8 RCI UTP w Bydgoszczy wypełniły prezentacje promocyjne firm
branży OZE
Sala obrad podczas EEE 2015
str. 57
Dr hab. inż. Andrzej Tomporowski prowadzi sesję posterową
Podczas drugiego dnia Konferencji zaprezentowane zostały opracowania prac końcowych
pierwszej edycji dwóch studiów podyplomowych pn. Eko-Przetwórstwo Tworzyw
Termoplastycznych oraz Instalacje Odnawialnych Źródeł Energii w Przedsiębiorstwie,
realizowanych w ramach projektu pt. Efektywność energetyczna dla proekologicznego
rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw - studia podyplomowe i doradztwo dla
firm.
Uczestnicy II edycji dwóch studiów podyplomowych pn. Instalacje Odnawialnych Źródeł
Energii w Przedsiębiorstwie - drugi dzień konferencji EEE 2015
str. 58
4.3.5. Seminarium upowszechniające Projekt nr FSS/2014/HEI/W/0078
W dniu 1 grudnia na WIM UTP w Bydgoszczy w sali C8 RCI UTP odbyło się
Międzynarodowe Seminarium Upowszechniające Projekt nr FSS/2014/HEI/W/0078 pt.:
„Zintegrowane kształcenie z zakresu Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii na
Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym (UTP) w Bydgoszczy”.
Podstawowym założeniem przyjętym przez organizatorów Seminarium jest prezentacja
celów projektu, jego rezultatów oraz przykładów dobrych praktyk wdrażania instalacji OZE
w Polsce i w Norwegii. Wśród prelegentów były przede wszystkim osoby zaangażowane w
projekt ze strony polskiej i norweskiej oraz specjaliści z zakresu wybranych instalacji OZE.
Celem nadrzędnym Seminarium była kontynuacja dotychczasowych działań z zakresu OZE,
wymiana doświadczeń, a także dalsza integracja środowiska specjalistów świata nauki i
przemysłu, związanych z Odnawialnymi Źródłami Energii.
Sala C8 RCI UTP w Bydgoszczy podczas obrad
Od wielu już lat Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy konsekwentnie
tworzy ośrodek naukowo-dydaktyczny i rozwojowy w obszarze Odnawialnych Źródeł Energii
(OZE). Jako jedna z pierwszych uczelni w Polsce w 2012 r. uruchomiła dzienne studia
inżynierskie pn. Inżynieria Odnawialnych Źródeł Energii (IOZE). Od 6 lat kształci również
słuchaczy na studiach podyplomowych w tym zakresie (np. specjalności: Budowa i
Eksploatacja Instalacji Odnawialnych Źródeł Energii, Budowa i Eksploatacja Siłowni
Turbowiatrowych, Instalacje OZE w Przedsiębiorstwie). W 2013 roku powstało także na UTP
w Bydgoszczy Interdyscyplinarne Centrum OZE, które ma na celu inicjowanie,
organizowanie i koordynowanie różnych form aktywności naukowo-badawczej, rozwojowej,
wdrożeniowej, dydaktycznej i usługowej w zakresie OZE.
Dalszy rozwój uczelni w tym zakresie będzie możliwy poprzez poznanie i zastosowanie
najbardziej zaawansowanych rozwiązań w obszarze, w którym Norwegia należy do świa-
towych liderów. Szansę taką daje norweski partner Tel-Tek, dla którego udział w Projekcie
jest możliwością rozszerzenia swej działalności na Polskę i rozpoczęcie współpracy z
polskimi firmami.
str. 59
Sala obrad podczas Seminarium - Przedstawiciele Instytutu TEL-TEK
Realizowany na Wydziale Inżynierii Mechanicznej Projekt Norweski nr
FSS/2014/HEI/W/0078 pt.: „Zintegrowane Kształcenie z Zakresu Inżynierii Odnawialnych
Źródeł Energii na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym (UTP) w Bydgoszczy” jest
odpowiedzią na zapotrzebowanie polskiego rynku branży OZE na wykwalifikowaną kadrę
specjalistów. Projekt uzyskał finansowanie w ramach VI-tego naboru wniosków Fundacji
Rozwoju Systemu Edukacji, która jest Operatorem europejskiego programu Funduszu
Stypendialnego i Szkoleniowego. Fundusz Stypendialny i Szkoleniowy (FSS) ustanowiony w
ramach funduszy norweskich oraz funduszy EOG ma na celu zwiększenie spójności
społecznej i ekonomicznej w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego poprzez
działania w obszarze edukacji pomiędzy Polską a Państwami-Darczyńcami: Norwegią,
Islandią i Liechtensteinem. Data rozpoczęcia projektu to 2015-01-05 a zakończenia: 2016-05-
31.
Sala obrad podczas Seminarium - Sala obrad wypełniona byłą przede wszystkim jedną z
najważniejszych grup odbiorców projektu - Studentów kierunku Inżynieria OZE na WIM
UTP w Bydgoszczy
Partnerem norweskim w projekcie jest Tel-Tek - to państwowy instytut badawczy zajmujący
się aspektami zwiększenia energooszczędności oraz procesami niskiej emisji. Tel-Tek
realizuje projekty dla i we współpracy z przemysłem i instytucjami publicznymi. Zajmuje się
projektowaniem urządzeń i rozwiązań technologicznych oraz analizami technicznymi i
str. 60
gospodarczymi. Oferuje usługi w zakresie pośrednictwa usług badawczych, realizacji prac
rozwojowych, transferu technologii i doradztwa. Prowadzi także działalność dydaktyczną.
Wspiera firmy, przyczyniając się do ich rozwoju i wzmocnienia konkurencyjności.
Szczególnie istotne z punktu widzenia projektu jest oświadczenie aplikacyjne i know-how
związane z transferem wiedzy pomiędzy jednostką badawczą a biznesem. Tel-Tek zatrudnia
około 40 osób, w tym 25 osób z wykształceniem wyższym, doktorów i doktorantów. Osiąga
przychody rzędu 4,5 mln euro rocznie. Tel-Tek istnieje od 1986, a w obecnej formie od 1995
r. Finansowany jest głównie ze źródeł publicznych, ponadto z grantów i świadczonych usług.
Podczas Seminarium strona norweska była reprezentowana przez 3 osoby. Wygłosiły one
następujące referaty:
Prof. Rune Bakke Good practices in renewable energy sources education
MSc Jon Hovland Biomass engineering - Norwegian perspective
MSc Anne Marie Fatnes Project Sustainable Use of Energy Carriers in the KASK
Region
Prof. Rune Bakke podczas prezentacji
str. 61
MSc Anne Marie Fatnes podczas prezentacji
MSc Jon Hovland podczas prezentacji
W Seminarium uczestniczyli członkowie personelu projektu oraz pracownicy naukowi
Wydziału Inżynierii Mechanicznej. Razem podczas całego dnia obrad w wydarzeniu
uczestniczyło ponad 100 osób. Salę licznie wypełnili studenci kierunku inżynierskiego
Inżynieria OZE. Warto wspomnieć również o licznym udziale firm z zakresu OZE. które
współpracują przy rozwoju kierunku IOZE. Firmy prezentowały się podczas Seminarium w
formie prezentacji promocyjnych (roll-upy ulotki itp.)
str. 62
Prezentacje promocyjne firm branży OZE współpracujące z WIM UTP w Bydgoszczy
str. 63
Ważnym elementem Seminarium był czynny udział w formie prezentacji posterowych.
Studenci mieli możliwość zaprezentowania swoich osiągnięć przez autoprezentacje w sesji
posterowej dla przedstawicieli norweskiego partnera norweskiego.
Uczestnicy Sesji posterowej Semianrium
Omawianie prezenatcji posterowych
Warto przy okazji zorganizowanego Seminarium wspomnieć o tematyce projektu w zakresie
jego celów oraz zadań.
Cel główny Projektu: Zwiększenie potencjału naukowego UTP, dzięki rozwojowi jako
interdyscyplinarnego ośrodka naukowo-badawczego w obszarze OZE oraz rozwojowi
kształcenia w tym zakresie, z wykorzystaniem doświadczeń norweskich. Celem jest też
budowa trwałej platformy współpracy Partnerów służąca wzajemnej wymianie wiedzy i
doświadczeń.
Cele szczegółowe:
Absorpcja doświadczeń edukacyjnych Norwegii w zakresie OZE
Rozwój programu studiów i rozszerzenie oferty dydaktycznej UTP, odpowiadającej
wyzwaniom, związanym ze zmianami klimatycznymi i ochroną środowiska.
str. 64
Zwiększenie powiązania UTP z otoczeniem gospodarczym i włączenie przedsiębiorstw
z obszaru OZE w kreowanie i realizacje kształcenia.
Główne zadania w Projekcie to:
1. Analiza zmian w programie studiów inżynierskich pn. Inżynieria Odnawialnych Źródeł
Energii (IOZE) oraz możliwości zastosowania innowacyjnych narzędzi i metod
dydaktycznych.
2. Opracowanie i wdrożenie zmian w programie studiów inżynierskich IOZE:
- modyfikacja tematyki przedmiotów,
- opracowanie i wdrożenie studenckich warsztatów twórczych,
- opracowanie i wdrożenie studenckich grup doświadczalnych,
- opracowanie i wdrożenie rozszerzonej pracy przejściowej dla studentów,
- wprowadzenie obligatoryjnego udziału specjalistów branży OZE w realizacji
procesów kształcenia,
- wprowadzenie certyfikowanych szkoleń dla studentów kierunku,
- kształcenie w formie distance learning.
3. Organizacja dwóch konferencji z zakresu inżynierii OZE: Eko-Euro-Energia 2015 i 2016
- www.EEE.utp.edu.pl.
4. Organizacja dwóch seminariów z zakresu inżynierii OZE.
5. Organizacja wizyty studyjnej w Norwegii.
6. Opracowanie i wydanie 7 podręczników z zakresu inżynierii OZE.
7. Opracowanie zbioru dobrych praktyk Interdyscyplinarnego Centrum OZE (ICOZE) -
www.ICOZE.utp.edu.pl.
8. Zakup wyposażenia szkoleniowego z zakresu OZE.
Jednym z ważniejszych zadań w projekcie jest przygotowanie i realizacja nowych studiów
podyplomowych z zakresu Pomp Ciepła i Magazynowania Energii Ciepła. Zadanie to w
Projekcie obejmie realizację jednej edycji dwusemestralnych specjalistycznych studiów
podyplomowych pn. POMPY CIEPŁA I MAGAZYNOWANIE ENERGII CIEPŁA, w której
bierze udział blisko 30 osób. Branża pomp ciepła w Polsce jest wyróżniającym sie działem
instalacji OZE. W 2014 roku polski rynek pomp ciepła wzrósł o 7 % w stosunku do wyników
z roku poprzedniego. Potwierdziło to ubiegłoroczne prognozy, co do harmonijnego rozwoju
tej branży w Polsce. Prawie wszystkie typy urządzeń pomp ciepła odnotowały wzrost. Bardzo
ważnym staje się więc zapewnienie wykwalifikowanej kadry instalatorów pomp ciepła i
specjalistów z zakresu magazynowania energii ciepła. Program studiów obejmuje 200 godzin
zajęć dydaktycznych w formie wykładów, ćwiczeń projektów i laboratoriów oraz
przygotowanie pracy końcowej, polegającej na samodzielnym opracowaniu, pod kierunkiem
promotora, wybranego tematu praktycznego z zakresu pomp ciepła. Zajęcia odbywają się
będą w ramach zjazdów weekendowych. Wykładowcami na studiach podyplomowych są
nauczyciele akademiccy UTP Bydgoszcz oraz specjaliści z firm i stowarzyszeń w branży
pompy ciepła i magazynowania energii ciepła. Absolwenci otrzymają świadectwo ukończenia
studiów podyplomowych, wydane przez Rektora UTP Bydgoszcz.
Więcej informacji na temat Projektu znajdują się na stronie internetowej -
www.studiaOZE.utp.edu.pl.
str. 65
4.4. Nawiązywanie współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowo-
badawczymi i dydaktycznymi z zakresu OZE
Podpisanie umowy o współpracy z National Research Institute Tel-Tek - www.tel-tek.no
(Norwegia).
4.5. Inicjowanie, pozyskiwanie i realizacja krajowych i międzynarodowych projektów
badawczych, rozwojowych i wdrożeniowych z zakresu OZE
Realizowano FSS/2014/HEI/W/0078 pt.: „Zintegrowane kształcenie z zakresu inżynierii
odnawialnych źródeł energii na Uniwersytecie technologiczno-przyrodniczym (UTP) w
Bydgoszczy”
4.6. Pozyskiwanie i realizacja prac usługowych z zakresu OZE
Wybrane Badania zlecone:
1. BZ-82/2015/WIM - Wykonanie badań zgodnie z umową:
a) Badania efektywności energetycznej i ekonomicznej w warunkach środowiskowych
wybranych typów instalacji hybrydowych różnych źródeł OZE (PV + PC) wliczając w
to opracowanie zasad projektowania i ich doboru
b) Badania efektywności energetycznej i ekonomicznej w warunkach środowiskowych
wybranych typów instalacji hybrydowych różnych źródeł OZE (PV + MEW)
wliczając w to opracowanie zasad projektowania i ich doboru
c) Badania efektywności energetycznej i ekonomicznej w warunkach środowiskowych
wybranych typów instalacji hybrydowych różnych źródeł OZE (PV+PC+MEW)
wliczając w to opracowanie zasad projektowania i ich doboru
d) Badanie efektywności energetycznej i ekonomicznej różnych systemów podgrzewania
wody użytkowej (FV, Fototermia i PC)
e) Opracowanie dokumentacji technicznej i zbudowanie modelowego prototypu do
badań mobilnej instalacji PV dla szkół zawodowych”;
f) Opracowanie wytycznych projektowych w zakresie efektywnych systemów zrzutu
ciepłą z instalacji solarnych
2. BZ-153/2015/WIM - Opinia o innowacyjności technologii wytwarzania zasadniczej
komory Akceleratora Procesów Biotechnologicznych, obejmującej spawanie
wielkogabarytowych elementów wykonanych ze stali nierdzewnej gatunku 1.4301
3. BZ-154/2015/WIM - Opinia o innowacyjności produktu - Akcelerator Procesów
Biotechnologicznych
4. BZ-155/2015/WIM - Opinia o innowacyjności technologii proszkowego malowania
części i wyrobów wielkogabarytowych firmy DOZAMECH
5. BZ-156/2015/WIM - Opinia o innowacyjności przewoźnych suszarni do ziarna zbóż i
kukurydzy do celów konsumpcyjnych zasilanych piecem na pellet o pojemności 16m3 i
31m3
str. 66
4.7. Inicjowanie i realizacja interdyscyplinarnych form dydaktycznych w tym szkoleń i
kursów z zakresu OZE
4.7.1. Dwudniowe szkolenie z zakresu wykorzystania instalacji OŹE w
przedsiębiorstwach
W ciągu ostatnich 10 lat w Polsce dokonał się ogromny postęp w zakresie efektywności
energetycznej. Energochłonność Produktu Krajowego Brutto spadła bowiem blisko o 1/3.
Nasze dokonania to przede wszystkim: przedsięwzięcia termomodernizacyjne wykonywane w
ramach ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych, modernizacja
oświetlenia ulicznego czy też optymalizacja procesów przemysłowych.
Nadal jednak efektywność energetyczna polskiej gospodarki w tym małych i średnich
przedsiębiorstw jest około 3 razy niższa niż w najbardziej rozwiniętych krajach europejskich i
około 2 razy niższa niż średnia w krajach Unii Europejskiej. Dodatkowo, zużycie energii
pierwotnej w Polsce, odniesione do liczebności populacji, jest niemal 40 % niższe niż w
krajach „starej 15”. Powyższe świadczy o ogromnym potencjale w zakresie oszczędzania
energii w Polsce, charakterystycznym dla gospodarki intensywnie rozwijającej się.
Konieczny jest zatem wzrost wiedzy i świadomości przedsiębiorstw o rozwiązania
proekologiczne - zwiększające jednocześnie ich efektywność energetyczną, aby wzmocnić
ich konkurencyjność na rynku regionalnym i krajowym. W „Polityce energetycznej Polski do
roku 2030” plany wykorzystania odnawialnych zasobów energii zostały wskazane jako
działania priorytetowe. Rozwój energetyki odnawialnej ma istotne znaczenie dla realizacji
podstawowych celów polityki energetycznej. Zwiększenie wykorzystania tych źródeł niesie
za sobą większy stopień uniezależnienia się od dostaw energii z importu. Energetyka
odnawialna to zwykle niewielkie jednostki wytwórcze zlokalizowane blisko odbiorcy, co
pozwala na podniesienie lokalnego bezpieczeństwa energetycznego oraz zmniejszenie strat
przesyłowych.
Wszelkie działania na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej przez optymalizację
start, analizę sprawności realizowanych procesów produkcyjnych oraz również przez
zwiększenie wykorzystania instalacji OŹE w małych i średnich przedsiębiorstwach
województwa kujawsko-pomorskiego wydają się niezbędne. Do najważniejszych działań
inwestycyjnych tym kierunku można zaliczyć np.:
- inwestycje mające na celu zwiększenie udziału energii odnawialnej i energii
pozyskiwanej z odpadów lub ciepła odpadowego w gospodarce energetycznej MSP,
- inwestycje wprowadzające energooszczędne urządzenia i technologie, m.in. wysoko
sprawne silniki i napędy elektryczne, systemy oświetlenia, systemy sprężonego
powietrza, systemy skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej i inne
- działania przedsiębiorców, mające na celu produkcję urządzeń, tworzenie systemów
informatycznych lub przygotowanie usług, które służą poprawie efektywności
energetycznej lub zwiększeniu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych u ich
nabywców,
- zakup narzędzi, urządzeń i systemów informatycznych służących poprawie
efektywności energetycznej i racjonalnemu zarządzaniu energią,
- wykonanie audytów energetycznych oraz wykonanie projektów technicznych
prowadzących do realizacji przedsięwzięcia poprawiającego efektywność
energetyczną,
- przebudowa lub remontu użytkowanych budynków, w tym realizacji przedsięwzięć
termomodernizacyjnych,
W odpowiedzi na zapotrzebowanie gospodarki, ożywienie rynku zasobów techniki,
miejsc pracy, nośników energii i sterowania, ICOZE - Wydział Inżynierii Mechanicznej UTP
str. 67
w Bydgoszczy zorganizował w dniach 27-28 kwietnia 2015 roku dwudniowe szkolenie z
zakresu wykorzystania Instalacji Odnawialnych Źródeł Energii w Przedsiębiorstwie. Do
głównych przesłanek udziału w szkoleniu pracowników przedsiębiorstw w szczególności w
mikro, małych i średnich należało:
- poprawa efektywności energetycznej firmy,
- uzyskanie "ekologicznego wizerunku" firmy
- możliwość obniżenia kosztów energii w przedsiębiorstwie,
- tworzenie nowych miejsc pracy - zwiększenie zatrudnienia,
- napływ nowoczesnych technologii,
- wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw, a zatem również całej
gospodarki.
Szkolenie było przeznaczone dla następujących grup zawodowych:
- osób, które w pracy zawodowej zajmują stanowiska średniej kadry zarządzającej,
kierują zespołami projektowymi lub w przyszłości będą odpowiedzialni za realizację
projektów inwestycyjnych
- sektora MMiŚP - energochłonnego przetwórstwa przemysłowego
- firm posiadających budynki, hale, magazyny, gdzie opłaca się inwestować w instalacje
OŹE
- kadry inżynierskiej i pionów technicznych
- pracowników firm odpowiedzialnych za utrzymanie i eksploatację budynków
firmowych
- właścicieli MMiŚP
- osób mających zdolność decyzyjną w zakresie rozwiązań proekologicznych w firmie -
w szczególności MMiŚP
Zakres szkolenia:
Dzień pierwszy - 27 kwietnia - od 9:00 do 16:00 - Centrum Demonstracyjne
Odnawialnych Źródeł Energii przy ZSM nr 2
Zespół Szkół Mechanicznych nr 2 - ul. słoneczna 19
1. Analiza możliwości stosowania budownictwa pasywnego
2. Wykorzystanie instalacji małych elektrowni wiatrowych
3. Wykorzystanie gruntowych wymienników ciepła - odzysk ciepła z gruntu
4. Ustawa o odnawialnych Źródłach Energii
Dzień drugi - 28 kwietnia - od 9:00 do 16:00 - Laboratorium Inżynierii Odnawialnych
Źródeł Energii
Wydział Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy - ul. Prof. S. Kaliskiego 7 - bud. 3.2 -
101A
1. Wykorzystanie instalacji fotowoltaicznych
2. Wykorzystanie instalacji solarnych
3. Wykorzystanie instalacje pomp ciepła
4. Przegląd możliwości dofinansowania inwestycji w instalacje OZE
str. 68
Przedstawiciel firmy Green Synergy – Mgr inż. Łukasz Trzeciak podczas szkolenia
Mgr inż. Tomasz Mania podczas szkolenia
str. 69
Laboratorium Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii - www.labioze.utp.edu.pl
Wydział Inżynierii Mechanicznej - UTP w Bydgoszczy - ul. Kaliskiego 7
Jedną działalności dydaktyczno-naukowej na Wydziale Inżynierii Mechanicznej
Uniwersytetu Technologiczno-przyrodniczego w Bydgoszczy jest związana z tematyką
odnawialnych źródeł energii. Od kilku lat istnieje kierunek studiów inżynierskich pn.
Inżynieria odnawialnych źródeł energii, realizowane są studia podyplomowe, szkolenia oraz
prace naukowo-badawcze. Narzuciło to potrzebę stworzenia zaplecza dydaktyczno-
badawczego umożliwiającego prowadzenie zajęć praktycznych oraz badań laboratoryjnych
wzbogacających ofertę dydaktyczną Uczelni oraz jakość prowadzonych prac badawczych.
Na Wydziale Inżynierii Mechanicznej UTP w Bydgoszczy funkcjonuje Laboratorium
Inżynierii Odnawialnych Źródeł Energii wyposażone m.in. w następujące urządzenia z
zakresu OZE:
1. Podgrzewacz wody zasilany instalacją fotowoltaiczną
2. Pompa ciepła typu powietrze-woda do podgrzewania wody użytkowej
3. Mobilna instalacja solarna z kolektorem płaskim
4. Opomiarowana instalacja z kolektorami próżniowymi
5. Pompa ciepła typu powietrze-woda
6. Pompa ciepła typu glikol woda z odwiertami pionowymi
7. Mobilne stanowisko do badań efektywności modułów fotowoltaicznych
8. Dachowa instalacja fotowoltaiczna typu of-grid
9. Opomiarowana instalacja brykieciarki hydraulicznej
str. 70
Centrum Demonstracyjne Odnawialnych Źródeł Energii
Zespołu Szkół Mechanicznych nr 2 - ul. Słoneczna19 w Bydgoszczy
Centrum Demonstracyjne Odnawialnych Źródeł Energii przy Zespole Szkół Mechanicznych
nr 2 przy ul. Słonecznej 19 w Bydgoszczy oddano do użytkowania w czerwcu 2014 roku. Jest
to obiekt wybudowany w technologii domów pasywnych o odpowiednich parametrach
charakteryzujących taki typ budynków: bardzo niskie zapotrzebowanie na energię do
ogrzewania - poniżej 15 kWh/(m2rok). W CDOZE zainstalowano instalacje z energetyki
odnawialnej czyli:
- instalację modułów fotowoltaicznych o mocy 10 kW
- turbinę wiatrową o poziomej osi obrotu o mocy 3 kW,
- pompy ciepła typu powietrze - woda, pracujące w układzie kaskadowym,
- gruntowy wymiennik ciepła - odzysk ciepła
- instalację 3 kolektorów próżniowych do podgrzewu c.w.u.
- system monitoringu
Budynek o powierzchni użytkowej 367,26 m2 jest przykładem prawidłowych rozwiązań w
budownictwie energooszczędnym i pasywnym. Centrum służy uczniom Zespołu Szkół
Mechanicznych nr 2, kształcących się w kierunku Technik urządzeń i systemów energetyki
odnawialnej do celów edukacyjnych oraz studentom i osobom zainteresowanym
najnowszymi technologiami w branży. Centrum jest wyposażone w instalację automatyki
obejmującą wentylację, ogrzewanie oraz monitorowanie, archiwizowanie i raportowanie
wartości mierzonych, takich jak: temperatura w budynku, wielkości meteorologiczne
(temperatura powietrza, wilgotność powietrza, ciśnienie atmosferyczne, kierunek i prędkość
wiatru, promieniowanie słoneczne, opad atmosferyczny), parametry pracy urządzeń,
parametry zasilania i ogrzewania. Monitorowana jest również praca zewnętrznych opraw
hybrydowych oświetlenia. Zamontowany monitor służy do odczytu i prezentacji zmierzonych
parametrów. Układ pozyskania energii elektrycznej odnawialnej z jednoczesnym
praktycznym zastosowaniem układu do zasilania całości oświetlenia wewnętrznego oraz
zewnętrznego składa się z 100 ogniw fotowoltaicznych i turbiny wiatrowej o mocy 3,0 kW.
Budynek posiada sale wykładowe i laboratoryjne
str. 71
4.7.2. Studia podyplomowe w zakresie POMPY CIEPŁA I MAGAZYNOWANIE
ENERGII CIEPŁA
Badania rozwojowe z zakresu pomp ciepła (PC) w Europie zmierzają do podwyższenia
ich efektywności energetycznej oraz ekologii. Wg danych Polskiej Organizacji Rozwoju
Technologii Pomp Ciepła (PORT PC - www.portpc.pl), która monitoruje polski rynek PC w
2012r. w Polsce sprzedano o około 20% więcej sztuk PC różnego typu niż w r.2011. Przy
sprzedaży PC w 2020r. na poziomie ok. 60tys. szt. i przy udziale polskiej produkcji na poz.
ok.30% oznacza to przyrost rynku pracy na poziomie około 2 tys. (obsługa, wyk. instalacji,
serwis). PC jest zatem coraz więcej i coraz więcej się od nich wymaga.
Rys. Rynek Pomp Ciepła w Polsce - Źródło PORTPC
Błąd! Nie można odnaleźć źródła odwołania.
Wg analiz Polskiego Stow. Pomp Ciepła (PSPC - www.pspc.pl) technologia tych
urządzeń ciągle się rozwija w zakresie sprężarek, dolnych źródeł ciepła, czy też stosowanych
wymienników i automatyki. Wg EHPA - ehpa.org bardzo ważne stają się również badania
str. 72
dotyczące połączenia PC z innymi OZE. PC mogą pełnić centralną rolę zwornika różnych
odnawialnych, ale i nieodnawialnych źródeł energii. W ramach Europejskiej Platformy
Technologicznej wspiera się rozwój technologii hybrydowych, czyli rozwiązań, w których
występują urządzenia korzystające z OŹE w połączeniu z innymi technologiami również
kopalnymi. Rozwiązania mają zapewnić ogrzewanie, chłodzenie i c.w.u. dla budynków
mieszkalnych i procesów przemysłowych. W okresie przejściowym aż do r. 2020 systemy
hybrydowe będą używać kopalnych źródeł ciepła jako awaryjnych czy wspomagających.
Uzasadnienie utworzenia nowych studiów podyplomowych z zakresu pomp ciepła i
magazynowania energii ciepła
- W Polsce jest niewystarczająca wiedza o pompach ciepła (PC) jako urządzeniach
korzystających z OŹE wśród potencjalnych inwestorów i firm instalacyjnych.
- Zmiany technologiczne w PC następują bardzo szybko. Wg Polskiej Organizacji Rozwoju
Technologii Pomp Ciepła (PORT PC - www.portpc.pl) niezbędne jest realizowanie
polskich programów badawczych nt. realnej efektywności PC (współczynnik SPF).
Zwiększy się dzięki temu transfer technologii między przemysłem a uczelniami.
- Potencjał ekologiczny PC stale wzrasta, jest to związane z ulepszaniem technologii PC,
powodującym wzrost efektywności systemów z PC. Wzrost udziału energii odnawialnej
oraz sprawności w produkcji energii elektrycznej zwiększa atrakcyjność tej technologii.
- W Polsce będą musiały zachodzić podobne zmiany jak w całej UE, gdzie branża PC
rozwija się bardzo dynamicznie. Dyrektywa EPBD 2010/31/UE w sprawie charakterystyki
energetycznej budynków zapewniła możliwość szerokiego stosowania systemów
grzewczych z wykorzystaniem różnych typów PC w Europie.
- Połączenie PC z innych technologiami OZE (np. energetyka wiatrowa, energetyka
słoneczna, kogeneracja ciepła i prądu) pozwala na dalsze zwiększenie efektów
ekologicznych PC.
- Realizacja badań rozwojowych związanych ze zwiększeniem efektywności energetycznej
nowych-prototypowych PC lub istniejących konstrukcji na rynku pozwoli określić realną
efektywność PC.
- Wg danych EHPA - www.ehpa.org zastosowanie wysokosprawnych PC w tym również w
układach hybrydowych (PC+PV, PC+Solar, PC+MEW itp.) może obniżyć zużycie energii
pierwotnej (nawet o ponad 50%) w stosunku do innych systemów grzewczych oraz
obniżyć emisję CO2, które będzie postępować dalej wraz z rozwojem zielonej energetyki i
wzrostem efektywności energetycznej (kogeneracja, wzrost efektywności bloków
energetycznych i sieci przesyłowych).
Problemy branży pomp ciepła:
1. Brak wspólnej, kompleksowej platformy wymiany wiedzy/doświadczeń/umiejętności
w branży instalacyjnej zajmującej się PC, a rynkiem OZE oraz sferą nauki i badań w Polsce.
Skutki:
- niedostateczne wykorzystanie PC jako urządzeń OŹE wśród potencjalnych inwestorów i
firm instalacyjnych (szczególnie w zakresie tzw. hybryd PC+PV, PC+Solar, PC+MEW
itp.), a tym samym znaczące ograniczenie ich potencjalnego wpływu na zwiększanie
efektywności energetycznej i ekologicznej;
- brak programów badawczych i rozwojowych zajmujących się realną efektywnością PC
oraz doświadczalnych prac naukowych nad jej stałym podnoszeniem i optymalizacją
technologiczną, w dalszej perspektywie: mała liczba generowanych prototypów i ulepszeń
dla polskich przedsiębiorstw - potrzeba ich importowania (opóźnienia technologiczne);
- utrwalanie stereotypów i mitów związanych z PC w branży energetycznej i wśród
potencjalnych konsumentów (m.in. jako urządzeń małoopłacalnych i drogich;
str. 73
2. Opóźniony i nienadążający za trendami postęp technologiczny (m.in. hybrydy,
magazyny ciepła w gruncie) - słaby system kształcenia instalatorów PC w Polsce;
Efekty:
- brak certyfikowanych ośrodków naukowych i profesjonalnych programów kształcących w
zakresie PC - gwarancja kompetencji kadr;
- znaczna liczba „garażowych firm”, importerów PC instalujących i serwisujących
urządzenia w sposób nieprawidłowy - straty dla konsumentów wpływając na postrzeganie
PC.
Inwestycje w pompy ciepła są coraz bardziej modne. Jak podaje raport EPHA, tylko w 2013
roku w Polsce sprzedano ich aż 15 000, podczas gdy sprzedaż tych urządzeń w całej Europie
to 769 879 sztuk. Przyczyniły się łącznie do uniknięcia emisji do atmosfery 20 Mt gazów
cieplarnianych. Polska jako jedyny kraj w Europie odnotował aż dwucyfrowy wzrost w
sprzedaży pomp ciepła, podczas gdy sprzedaż w Europie podniosła się zaledwie o 3 punkty
procentowe.
Dobra sytuacja Polski w branży pomp ciepła nie przychodzi łatwo. Zmagamy się z wieloma
barierami swobodnego rozwoju tego rynku. Ograniczają go przede wszystkim ciągle jeszcze
za wysokie koszty inwestycyjne, wysokie ceny energii elektrycznej i ograniczone systemy
wsparcia technologii ze strony Państwa. Sam postęp technologiczny w branży tych urządzeń
jest jednak bardzo duży. By za nim nadążyć instalatorzy odczuwają konieczność szkoleń, czy
kursów. Inwestorzy równocześnie stają przed trudnymi wyborami producentów urządzeń, czy
wykonawców instalacji.
Zapotrzebowanie na kształcenie i badania z zakresu efektywności energetycznej PC będzie
rosło wraz z rozwojem tej technologii. Dodatkowo firmy instalacyjne coraz częściej
uwzględniają możliwość łączenia pomp ciepła z innymi urządzeniami OŹE. Program
PROSUMENT ewidentnie wskazuje na taki trend. Są to często rozwiązania innowacyjne,
nowe, wymagające weryfikacji w polskich warunkach klimatycznych. Wg danych PORTPC i
PSPC obecnie na polskim rynku jest około 80-100 firm producentów lub bezp.
przedstawicieli producentów PC różnych systemów. Dynamika rozwoju rynku i technologii
jest widoczna w ekspansji dużych koncernów jak i średnich firm. Należy pamiętać, że PC to
nie samo urządzenie, lecz skomplikowany system grzewczy oparty na wiedzy inż. i
praktycznej, której brakuje wielu instalatorom i dlatego rozwój tego segmentu rynku
uzależniony jest od liczby profesjonalnej kadry. Współpraca z firmami instalacyjnymi WIM
UTP i własne badania rynkowe realizowane np. podczas otwierania nowego kierunku studiów
Inżynieria OŹE oraz studiów podyplomowych z zakresu OZE wskazują na duże
zapotrzebowanie profesjonalnej wiedzy w tym zakresie. Cechą szczególną polskiej branży
instalacyjnej jest duże rozdrobnienie. W Polsce funkcjonuje ponad 2tys. małych
kilkuosobowych firm. Obecny projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii będzie
regulował działanie instalatorów OZE. Każdy z instalatorów będzie podlegał
obowiązkowemu szkoleniu i certyfikacji.
WIM jest przodującym wydziałem UTP posiada pełne prawa akademickie i jest wysoko
klasyfikowanym w ocenie MNiSzW. Pracownicy naukowi prowadzą projekty badawcze
finansowanych przez MNiSzW i UE. Wydział realizuje prace naukowo-badawcze, będące
efektem współpracy z przemysłem. Na wydziale działają laboratoria z akredytacją PCA i
certyfikatem Systemu ISO 9001:2008. Samo przedsięwzięcie będzie realizowane w
szczególności w Zakładzie Systemów Technicznych i Ochrony Środowiska. Zakład ten
zajmuje się zagadnieniami instalacji OŹE w zakresie dydaktycznym (studia podyplomowe,
kierunek studiów inż. - www.oze.utp.edu.pl), badawczym (Laboratorium Inżynierii OŹE) i
promocyjnym (konferencja Eko-Euro-Energia - www.eee.utp.edu.pl). W Zakładzie tym
zrealizowano bądź realizuje się projekty unijne oraz badawcze i rozwojowe związane z
badaniami instalacji OŹE oraz szczególnie z tematyką Przedsięwzięcia. Zakład posiada
str. 74
podstawowe wyposażenie w zakresie opomiarowanych instalacji OZE. Posiada również
proste instalacje pomp ciepła oraz opomiarowane instalacje OŹE innego rodzaju (PV, solarne
itp.). WIM UTP ściśle współpracuje z PSPC oraz PORTPC wiodącymi polskimi
stowarzyszeniami branży PC.
Przedstawiciel firmy Dimplex - Mgr inż. Adam Koniszewski podczas zajęć na SP PCiMEC
Prezes PORT PC – Mgr inż. Paweł Lachman podczas zajęć na SP PCiMEC
str. 75
W odpowiedzi na zapotrzebowanie gospodarki, ożywienie rynku zasobów techniki,
miejsc pracy, nośników energii i sterowania, Wydział Inżynierii Mechanicznej UTP w
Bydgoszczy utworzył i oferuje studia podyplomowe w zakresie "POMPY CIEPŁA I
MAGAZYNOWANIE ENERGII CIEPŁA". Są one oparte na wynikach badań własnych
oraz doświadczeniach dydaktycznych - realizowany na stacjonarnych studiach pierwszego
stopnia kierunek "Inżynieria Odnawialnych Źródeł Energii".
str. 76
5. Dobre praktyki ICOZE wypracowane w ramach projektu, które będą mogły być
kontynuowane
Opracowany zbiór dobrych praktyk uwzględnia realizację projektu norweskiego nr
FSS/2014/HEI/W/0078 - pt.: Zintegrowane kształcenie z zakresu Inżynierii Odnawialnych Źródeł
Energii na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym (UTP) w Bydgoszczy.
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy konsekwentnie tworzy ośrodek
naukowo-dydaktyczny i rozwojowy w obszarze Odnawialnych Źródeł Energii (OZE). Jako jedna
z pierwszych Uczelni w Polsce w 2012 r. uruchomiła dzienne studia inżynierskie pn. Inżynieria
Odnawialnych Źródeł Energii (IOZE). Od 6 lat kształci również słuchaczy na studiach
podyplomowych w tym zakresie (np. specjalności: Budowa i Eksploatacja Instalacji
Odnawialnych Źródeł Energii, Budowa i Eksploatacja Siłowni Turbowiatrowych, Instalacje OZE
w Przedsiębiorstwie). W 2013 roku powstało także na UTP w Bydgoszczy Interdyscyplinarne
Centrum OZE, które ma na celu inicjowanie, organizowanie i koordynowanie różnych form
aktywności naukowo-badawczej, rozwojowej, wdrożeniowej, dydaktycznej i usługowej w
zakresie OZE.
Dalszy rozwój Uczelni w tym zakresie będzie możliwy poprzez poznanie i zastosowanie
najbardziej zaawansowanych rozwiązań w obszarze, w którym Norwegia należy do światowych
liderów. Szansę taką daje norweski partner Tel-Tek, dla którego udział w Projekcie był
możliwością rozszerzenia swej działalności na Polskę i rozpoczęcie współpracy z polskimi
firmami. Projekt nr FSS/2014/HEI/W/0078 - pt.: Zintegrowane kształcenie z zakresu Inżynierii
Odnawialnych Źródeł Energii na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym (UTP) w
Bydgoszczy jest odpowiedzią na zapotrzebowanie polskiego rynku branży OZE na
wykwalifikowaną kadrę specjalistów.
Cel główny realizowanego Projektu: Zwiększenie potencjału naukowego UTP, dzięki
rozwojowi jako interdyscyplinarnego ośrodka naukowo-badawczego w obszarze OZE oraz
rozwojowi kształcenia w tym zakresie, z wykorzystaniem doświadczeń norweskich. Celem jest
też budowa trwałej platformy współpracy Partnerów służąca wzajemnej wymianie wiedzy i
doświadczeń.
Cele szczegółowe Projektu:
- absorpcja doświadczeń edukacyjnych Norwegii w zakresie OZE,
- rozwój programu studiów i rozszerzenie oferty dydaktycznej UTP odpowiadającej
wyzwaniom związanym ze zmianami klimatycznymi i ochroną środowiska,
- zwiększenie powiązania UTP z otoczeniem gospodarczym i włączenie przedsiębiorstw z
obszaru OZE w kreowanie i realizację kształcenia.
Norweski Partner Projektu: Tel-Tek (www.tel-tek.no) jest instytutem badawczym
zajmującym się przede wszystkim aspektami zwiększenia energooszczędności oraz procesami
niskiej emisji. Realizuje projekty dla i we współpracy z przemysłem i instytucjami publicznymi.
Zajmuje się projektowaniem urządzeń i rozwiązań technologicznych oraz analizami technicznymi
i gospodarczymi. Oferuje usługi w zakresie pośrednictwa usług badawczych, realizacji prac
rozwojowych, transferu technologii i doradztwa. Prowadzi także działalność dydaktyczną.
Szczególnie istotne z punktu widzenia Projektu jest doświadczenie aplikacyjne Partnera
norweskiego i know-how związane z transferem wiedzy pomiędzy jednostką badawczą a
biznesem na rynku europejskim.
str. 77
Dalsza działalność Interdyscyplinarnego Centrum Odnawialnych Źródeł Energii przy UTP w
Bydgoszczy będzie ukierunkowana na utrwalanie efektów realizowanych zadań w projekcie a w
szczególności:
- Ciągłą analizę programu studiów inżynierskich pn. Inżynieria Odnawialnych Źródeł Energii
(IOZE) oraz możliwości zastosowania innowacyjnych narzędzi i metod dydaktycznych -
reagowanie na zmiany w branży OZE - modyfikacja tematyki przedmiotów.
- udoskonalanie innowacyjnych narzędzi i metod dydaktycznych
a) kontynuacja studenckich warsztatów twórczych,
b) kontynuacja studenckich grup doświadczalnych,
c) kontynuacja rozszerzonej pracy przejściowej dla studentów,
d) kontynuacja obligatoryjnego udziału specjalistów branży OZE w realizacji procesów
kształcenia,
e) kontynuacja certyfikowanych szkoleń dla studentów kierunku,
f) kontynuacja kształcenie w formie distance learning.
g) coroczna organizacja konferencji z zakresu inżynierii OZE: Eko-Euro-Energia -
www.EEE.utp.edu.pl.
Opracowanie
Dr inż. Adam Mroziński