1

PREDUZEĆEdr Zorana Tanasić

PREDUZEĆE – industrijski sistemi

Okolina organizacije

ORGANIZACIJA

isporučioci

kupci distributeri

konkurencija

Demografski i kulturni uticaj

Ekološki uticaj

Tehnološkiuticaj

Političkiuticaj

Međunarodni odnosi

Ekonomski uslovi

država uprava

opšta okolina specifična okolina

Demografsko okruženje (broj stanovnika, starosna struktura, polna struktura,geografska disperzija stanovništva) inicira porast osnovnih životnih potreba, višegstepena obrazovanja i zdravstva;

Socio-kulturno okruženje (običaji, stavovi, vjerovanja, stil života) inicira povećanjeučešća tehnološki kompetentne radne snage, rast zahtjeva za socijalnoobezbjeđenje, težnju ka socijalnoj jednakosti, razvoj tehno-socijalnog inženjeringa,traženje odgovora na socijalne promjene, rast potreba u obrazovanju, primjenusavremenih obrazovnih tehnologija, rast kulturnih potreba, međunarodnu kulturnusaradnju;

Političko-pravno okruženje (politički procesi, zakonske regulative) inicira novisvjetski poredak, jačanje eksploatacije nerazvijenih, rast nasilja razvijenih iekonomske pritiske, porast snaga multinacionalnih kompanija, političke pritiske,međunarodne standarde i saradnju;

Tehnološko okruženje (tehnika i tehnologija) inicira ubrzan razvoj novih tehnologija iproizvoda, genetički inženjering, upotrebu novih materijala, povećanje kvalitetauslova rada, ekspanziju organizacionih i upravljačkih postupaka;

Ekonomsko okruženje (stopa rasta BDP, inflacija, nezaposlenost, kretanje kamatnestope, spoljno-trgovinska razmjena) inicira globalizaciju tržišta, težnju ka rastudruštvenog proizvoda, pojačanu konkurenciju, akumulaciju i investicione potrebe;

Ekološko okruženje (okolina) inicira rastuću brigu za okolinom, pojačane zahtjeveza zaštitu životne sredine, primjenu međunarodnih standarda, obrazovanje za zaštituživotne sredine, zahtjeve za povećana finansijska izdvajanja;

Globalno okruženje inicira društvenu odgovornost, etiku i moral u savremenimorganizacijama.

Okolina organizacije

2

PREDUZEĆE – industrijski sistemi

Osnovni uticaji na poslovanje preduzeća:• zahtjeve dioničara,• promjene regulacionih mehanizama

države,• dejstva sindikata,• uticaje konkurentskih preduzeća,• promjene uslova i ponašanja dobavljača,• rast zahtjeva i promjene ukusa

potrošača,

U teoriji industrijskih sistema osnovnu strukturu čine proizvodnisistemi koji se definišu kao sistemi za ostvarivanje ciljevaproizvodnje odnosno dobijanje proizvoda neophodnih zazadovoljenje potreba u društvu. U identifikaciji ovih potreba polazise od pojedinih interesnih grupa u društvenoj zajednici i njihovihspecifičnih interesa vezanih za proces proizvodnje:

Kupci: Kvalitet proizvoda, Zaposleni: Zadovoljstvo karijerom/poslom Vlasnici: Efekti ulaganja Isporučioci: Stalna mogućnost poslovanja Društvo: Odgovorno poslovanje

PREDUZEĆE – industrijski sistemi

Strategijske performanse organizacije

STEJKHOLDERI PRIMARNA MJERILA SEKUNDARNA MJERILA

Vlasnici, akcionari Prinos na uloženi kapital Rast prihoda i rashodaProduktivnostLikvidnost

Kupci/potrošači Satisfakcija potrošača i kvalitet usluga

Analiza zahtjeva potrošača

Zaposleni Angažovanje, kompetencije, produktivnost

Analiza zahtjeva i kompetencija Finansijski troškovi i prihodi po zaposlenom

Isporučioci Kontinuitet porudžbina i isplate Analiza zahtjeva dobavljača

Društvo Imidž zajednice Stepen zadovoljstva opštih potreba

Trodimenzionalno mapiranje stejkholdera

Uticajan pasivan investitor

Uticajan aktivan investitor

Manje uticajanaktivan investitor

Manje uticajan pasivan investitor

Uticajan pasivan blokator

Uticajan aktivan blokator

Manje uticajanpasivan blokator

Manje uticajanaktivan blokator

3

Faze praćenja stejkholdera

Korak 1:identifikacija

Korak 2:prioritet

Korak 3:vizuelizacija

Korak 4:angažovanje

Korak 5:monitoring

Identifikacija svih stejkholdera

Izgraditi profil i prioritet

Prepoznati prave stejkholdere na vrijeme

Definisati odnos: razviti profil angažovanja

Ocjena i praćenje efikasnosti

Šema organizacione arhitekture

PREDUZEĆE – industrijski sistemi PREDUZEĆE – industrijski sistemi

4

Sistem Sistem

Sistemi – funkcije preduzeća Sistemi – funkcije preduzeća

5

Preduzeće Kriterijumi efikasnosti i efektivnosti

Kriterijum 1 – da li (izabrana) sredstva rade?Kriterijum 2 – da li se koristi minimum resursa?Kriterijum 3 – da li je urađena prava star?Prva dva kriterijuma su kriterijumi efikasnosti, a treći kriterijum je kriterijum efektivnosti.“Sve što je vrijedno uraditi, treba uraditi dobro samo onoliko koliko je potrebno”.Znači potreban, ne maksimalan kvalitet.

Promjene Promjene

6

Promjene Promjene

Promjene Promjene

7

Promjene Promjene

Promjene Promjene

8

Promjene Hronološki razvoj organizacije

1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000

ŠKOLA NAUČNOG MENADŽMENTA ŠKOLA KLASIČNE TEORIJE ORGANIZACIJETEORIJA BIROKRATIJE

ŠKOLA MEĐULJUDSKIH ODNOSA

NAUČNI MENADŽMENT kvantitativna teorija

sistemska teorija situaciona teorija

procesna teorija

teorija haosa

nestašica radne snage

Prvi svjetski rat Drugi svjetski rat protestni pokreti predstavljen IBM I PC

Demingkvalitet u Japanu

MBNQAnagrada

Promjene organizacione strukture

procesna integracija

procesna org. struktura

matrična org. struktura

projektna org. struktura

hibridna org. struktura

funkcionalna org. struktura

diviziona org. struktura

funkcionalna specijalizacija

niska

niskavisoka

visoka

MODELI ORGANIZACIONIH STRUKTURAI SUPRASTRUKTURA

ORGANIZACIONE STRUKTURE ORGANIZACIJE

Klasične:− funkcionalna org. struktura,− diviziona organizaciona struktura:

proizvodna organizaciona struktura, teritorijalna organizaciona struktura, organizaciona struktura orijentisana

potrošačima.Moderne:− procesna org. struktura,− projektna org. struktura,− matrična org. struktura,− hibridna org. struktura,− mješovita org. struktura.

− učeća organizacija,− virtualna organizacija,− procesna organizacija,− timska organizacija,− front-back organizacija,− T-oblik organizacije,− izvrnuta organizacija,− fraktalna organizacija,− 3 M organizacija,− 3 I organizacija,− klaster organizacija,− ameba organizacija− organizacija paukove mreže,− hipertetska organizacija.

9

Promjene Promjene