Broj 81 - Strana 102 S L U B E N I G L A S N I K B i H Ponedjeljak, 15. 10. 2012.

960 Na osnovu lana 17. stav 2. i lana 72. Zakona o hrani

("Slubeni glasnik BiH", broj 50/04) i lana 17. Zakona o Vijeu ministara Bosne i Hercegovine ("Slubeni glasnik BiH", br. 30/03, 42/03, 81/06, 76/07, 81/07, 94/07 i 24/08), Vijee ministara Bosne i Hercegovine, na prijedlog Agencije za sigurnost hrane Bosne i Hercegovine, u saradnji s nadlenim organima entiteta i Brko Distrikta Bosne i Hercegovine, na 10. sjednici odranoj 12. juna 2012. godine, donijelo je

PRAVILNIK O TRINIM STANDARDIMA ZA MASLINOVO ULJE

I. OPE ODREDBE lan 1.

(Predmet) Ovim pravilnikom ureuju se trini standardi za

maslinovo ulje od ploda i komine maslina koji se stavljaju na trite, radi prodaje krajnjem potroau, a odnose se na kategorizaciju, naziv i definicije ulja, tehnoloke postupke koji se primjenjuju u proizvodnji i preradi ulja, ambalau i uslove pakiranja te dodatne ili specifine podatke koji treba da budu navedeni kod oznaavanja ulja. II. POSEBNE ODREDBE

lan 2. (Kategorije, nazivi i definicije)

(1) Ulja se razvrstavaju u kategorije pod sljedeim nazivima: a) Djevianska maslinova ulja

1) Ekstra djeviansko maslinovo ulje je ulje dobiveno direktno iz ploda masline iskljuivo mehanikim postupcima, koje sadri najvie 0,8 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 1. Aneksa koji je sastavni dio ovog pravilnika;

2) Djeviansko maslinovo ulje je ulje dobiveno direktno iz ploda masline iskljuivo mehanikim postupcima, koje sadri najvie 2 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 2. Aneksa ovog pravilnika;

3) Maslinovo ulje lampante je djeviansko maslinovo ulje neprihvatljivih organoleptikih svojstava, koje sadri vie od 2 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 3. Aneksa ovog pravilnika;

b) Rafinirano maslinovo ulje je ulje dobiveno rafinacijom djevianskog maslinovog ulja, koje ne sadri vie od 0,3 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 4. Aneksa ovog pravilnika;

c) Maslinovo ulje sastavljeno od rafiniranih maslinovih ulja i djevianskih maslinovih ulja je ulje dobiveno mijeanjem rafiniranog maslinovog ulja i djevianskih maslinovih ulja osim maslinovog ulja lampante, koje ne sadri vie od 1 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 5. Aneksa ovog pravilnika;

d) Sirovo ulje komine maslina je ulje dobiveno preradom komine maslina mehanikim postupcima i/ili ekstrakcijom komine maslina organskim

rastvaraima, bez rafinacije i reesterifikacije te bez mijeanja s uljima druge vrste i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 6. Aneksa ovog pravilnika;

e) Rafinirano ulje komine maslina je ulje dobiveno rafinacijom sirovog ulja komine maslina, koji ne sadri vie od 0,3 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 7. Aneksa ovog pravilnika;

f) Ulje komine maslina je ulje dobiveno mijeanjem rafiniranog ulja komine maslina i djevianskih maslinovih ulja osim maslinovog ulja lampante, koje ne sadri vie od 1 grama slobodnih masnih kiselina izraenih kao oleinska kiselina na 100 grama ulja i ija svojstva odgovaraju onima navedenim u taki 8. Aneksa ovog pravilnika.

(2) Na trite se radi prodaje krajnjem potroau mogu stavljati samo ulja iz stava (1) take a) alineje 1) i 2), ta. c) i f) ovog lana.

(3) Ulja iz stava (2) ovog lana mogu se stavljati na trite radi prodaje krajnjem potroau, u prirodnom stanju ili kao sastojak druge hrane.

lan 3. (Tehnoloki postupci koji se primjenjuju u proizvodnji)

(1) Ulja iz lana 2. ovog pravilnika dobivaju se direktno od ploda masline (Olea europea L.) i/ili vrstog ostatka (komine) koji ostaje nakon dobivanja ulja direktno iz ploda masline.

(2) Za proizvodnju ekstra djevianskog maslinovog ulja i djevianskog maslinovog ulja koriste se plodovi stabla masline (Olea europea L.) koji se podvrgavaju iskljuivo mehanikim postupcima, u uslovima koji ne dovode do promjena sastojaka ulja te bez dodataka pomonih sredstava hemijskog ili biohemijskog djelovanja. Ekstra djeviansko maslinovo ulje i djeviansko maslinovo ulje moe se podvrgnuti iskljuivo postupcima pranja, centrifugiranja, dekantacije i/ili filtracije.

(3) Za proizvodnju maslinovog ulja sastavljenog od rafiniranih maslinovih ulja i djevianskih maslinovih ulja koristi se ulje dobiveno rafinacijom djevianskih maslinovih ulja i ekstra djevianskog i djevianskog maslinovog ulja.

(4) Za proizvodnju ulja iz st. (2) i (3) ovog lana nije dozvoljeno koritenje ulja dobivenih upotrebom organskih rastvaraa, reesterifikacijom i mijeanjem s uljima druge vrste.

(5) Za proizvodnju ulja komine maslina koristi se rafinirano ulje komine maslina te ekstra djeviansko maslinovo ulje i djeviansko maslinovo ulje.

(6) Za proizvodnju ulja iz stava (5) ovog lana nije dozvoljeno koritenje ulja dobivenih postupkom reesterifikacije i mijeanjem s uljima druge vrste.

lan 4. (Pakiranje i ambalaa)

(1) Ulja iz lana 2. stav (2) ovog pravilnika stavljaju se na trite radi prodaje krajnjem potroau kao pakovanje iji je najvei obim 5 litara.

(2) Izuzetno od odredbi stava (1) ovog lana, ulja namijenjena snabdijevanju ugostiteljskih objekata, kantina, bolnica, djejih vrtia, kola, ustanova socijalne zatite i drugih subjekata u poslovanju s hranom koji snabdijevaju krajnjeg potroaa s pripremljenom hranom mogu se pakirati u ambalau iji je obim vei od pet litara.

Ponedjeljak, 15. 10. 2012. S L U B E N I G L A S N I K B i H Broj 81 - Strana 103

(3) Ambalaa u koju se pakiraju ulja iz stava (1) ovog lana mora imati zatvara koji se nakon prvog otvaranja ne moe dovesti u prvobitno stanje.

lan 5. (Oznaavanje)

Prilikom oznaavanja primjenjuje se Pravilnik o opem deklariranju ili oznaavanju upakovane hrane ("Slubeni glasnik BiH", broj 87/08) i Pravilnik o oznaavanju hranjivih vrijednosti upakovane hrane ("Slubeni glasnik BiH", broj 85/08).

lan 6. (Obavezni navodi pri oznaavanju)

(1) Osim odredbi za oznaavanje naziva iz lana 2. stav (2) ovog pravilnika, pri oznaavanju ulja jasnim i neizbrisivim slovima moraju biti navedene i sljedee informacije o kategoriji ulja: a) za ekstra djeviansko maslinovo ulje: "ulje visokog

kvaliteta dobiveno direktno iz ploda masline iskljuivo mehanikim postupcima";

b) za djeviansko maslinovo ulje: "ulje dobiveno direktno iz ploda masline iskljuivo mehanikim postupcima";

c) za maslinovo ulje sastavljeno od rafiniranog maslinovog ulja i djevianskih maslinovih ulja: "ulje sadri iskljuivo rafinirana maslinova ulja i ulja dobivena direktno iz ploda masline";

d) za ulje komine maslina: "ulje sadri iskljuivo ulja dobivena obradom proizvoda dobivenog nakon ekstrakcije maslinovog ulja i ulja dobivena direktno iz ploda masline" ili "ulje koje se sastoji iskljuivo od ulja dobivenog obradom komine maslina i ulja dobivenog direktno iz ploda masline".

(2) Informacije iz stava (1) ovog lana ne moraju biti navedene neposredno uz naziv ulja.

lan 7. (Navodi koji nisu obavezni pri oznaavanju)

(1) Pri oznaavanju ulja iz lana 2. stav (2) ovog pravilnika mogu se navesti i: a) podaci o organoleptikim svojstvima koji upuuju

na okus i/ili miris samo za ekstra djevianska i djevianska maslinova ulja ija svojstva odgovaraju ovoj kategoriji a odreena su na osnovu rezultata procjene u skladu s posebnim propisom;

b) podaci o udjelu slobodnih masnih kiselina ili maksimalnom udjelu slobodnih masnih kiselina uz obavezno navoenje vrijednosti peroksidnog broja, udjela voskova, ultraljubiaste apsorpcije, vrijed-nosti K232, K270 i K utvrenih metodama u skladu s posebnim propisom, znakovima iste veliine, u istom vidnom polju;

(2) Navod "prvo hladno presovanje" moe se navesti samo za djeviansko ili ekstra djeviansko maslinovo ulje dobiveno pri temperaturi prerade nioj od 27C prvim mehanikim presovanjem maslinovog tijesta hidraulinom presom.

(3) Navod "hladni postupak" moe se navesti samo za djeviansko ili ekstra djeviansko maslinovo ulje dobiveno pri temperaturi prerade nioj od 27C procjeivanjem ili centrifugiranjem maslinovog tijesta.

lan 8. (Ulja od ploda i komine maslina u mjeavinama biljnih ulja ili

kao sastojci u drugoj hrani) (1) Ako se prisustvo ulja iz lana 2. stav (2) ovog pravilnika u

mjeavini s drugim biljnim uljima pri oznaavanju naglaava rijeima, slikama ili crteima, na drugom

mjestu osim u spisku sastojaka, takva mjeavina mora nositi naziv "mjeavina biljnih ulja (ili odreeni naziv biljnih ulja prema vrsti sirovine) i maslinovog ulja" iza ega neposredno slijedi procentualni udio maslinovih ulja u mjeavini.

(2) Pri oznaavanju mjeavine iz stava (1) ovog lana prisustvo maslinovog ulja moe biti naglaeno slikama ili crteima samo ako ini vie od 50% mjeavine o kojoj se radi.

(3) Ako su ulja iz lana 2. stav (2) ovog pravilnika sastojak hrane, a pri oznaavanju hrane se, osim u spisku sastojaka, prisustvo ulja naglaava rijeima, slikom i crteom, neposredno uz naziv hrane mora se navesti koliina ulja izraena u postotku (%) na ukupnu neto masu hrane.

(4) Odredbe stava (3) ovog lana ne primjenjuju se na konzerviranu tunu i sardinu u maslinovom ulju.

(5) Postotak (%) dodatih maslinovih ulja u odnosu na ukupnu neto masu hrane moe se zamijeniti postotkom na ukupnu masu masnoe, uz dodavanje rijei: "postotak masnoe".

(6) Nazivi iz lana 2. stav (1) ovog pravilnika mogu se zamijeniti rijeima: "maslinovo ulje" kod oznaavanja proizvoda iz st. (1) i (3) ovog lana.

(7) Izuzetno od stava (5) ovog lana, ako je prisutno ulje komine maslina, rijei: "maslinovo ulje" zamjenjuju se rijeima: "ulje komine maslina".

(8) Informacije o kategoriji ulja navedene u lanu 6. ovog pravilnika nije potrebno navesti kod oznaavanja proizvoda iz st. (1) i (3) ovog lana.

lan 9. (Oznaavanje porijekla)

(1) Za ekstra djeviansko i djeviansko maslinovo ulje iz lana 2. stav (1) taka a) alineje 1) i 2) ovog pravilnika mora se oznaavati porijeklo uz uslove propisane u st. (4), (5) i (6) ovog lana.

(2) Oznaavanje porijekla u smislu ovog pravilnika podrazumijeva oznaavanje geografskog podruja na pakovanju ili deklaraciji proizvoda.

(3) Za ulja iz lana 2. stav (1) ta. c) i f) ovog pravilnika ne navodi se porijeklo.

(4) Oznaka porijekla iz stava (1) ovog lana sastoji se samo od: a) u sluaju maslinovih ulja, u skladu s odredbama st.

(5) i (6) ovog lana, iz jedne drave lanice Evropske unije ili izvan Evropske unije, upuivanja na dravu lanicu, Evropsku uniju ili dravu izvan Evropske unije ili

b) u sluaju mjeavina maslinovih ulja, u skladu s odredbama st. (5) i (6) ovog lana, porijeklom iz vie od jedne drave lanice Evropske unije ili drave izvan Evropske unije, jednog od sljedeih navoda: 1) "mjeavina maslinovih ulja iz Evropske unije"

ili upuivanje na Evropsku uniju; 2) "mjeavina maslinovih ulja koja nisu iz

Evropske unije" ili upuivanje na porijeklo izvan Evropske unije;

3) "mjeavina maslinovih ulja iz Evropske unije i maslinovih ulja koja nisu iz Evropske unije" ili upuivanje na porijeklo iz Evropske unije i izvan Evropske unije; ili

c) zatiene oznake originalnosti ili zatiene oznake geografskog porijekla u skladu s odredbama o proizvoakoj specifikaciji iz Pravilnika o oznakama originalnosti i oznakama geografskog porijekla hrane ("Slubeni glasnik BiH", broj 27/10).

Broj 81 - Strana 104 S L U B E N I G L A S N I K B i H Ponedjeljak, 15. 10. 2012.

(5) Oznaavanje porijekla koje upuuje na zemlju porijekla mora odgovarati geografskom podruju u kojem su masline ubrane ili u kojem se nalazi objekat u kojem su te masline preraene u ulje.

(6) Ako su masline ubrane u jednoj, a njihova prerada u svrhu dobivanja ulja obavljena u drugoj zemlji, oznaavanje porijekla treba sadravati sljedei tekst: "(ekstra) djeviansko maslinovo ulje dobiveno u (slijedi naziv zemlje o kojoj se radi) od maslina ubranih u (slijedi naziv zemlje o kojoj se radi)".

lan 10. (Proizvoaka dokumentacija)

(1) Subjekat u poslovanju s hranom, odnosno proizvoa ili onaj koji ulja iz lana 2. stav (2) ovog pravilnika, pakira ili stavlja na trite, duan je u sluaju zahtjeva dati na uvid nadlenom organu ili licu ovlatenom za slubenu kontrolu proizvoaku dokumentaciju.

(2) Proizvoaka dokumentacija je dokument koji za svaku seriju proizvoda koji se stavlja na trite sadri: a) podatke koji su oznaeni na proizvodu; b) podatke o proizvedenim koliinama gotovog

proizvoda; c) podatke o vrsti, koliini i porijeklu koritenih

sirovina, pomonih sredstava te vrsti ambalae; d) kratak opis tehnolokog postupka proizvodnje; e) za proizvode s navodima iz lana 7. stav (1) taka b)

ovog pravilnika izvjetaje o provedenim analizama; f) za proizvode s navodima iz lana 7. st. (2) i (3) ovog

pravilnika, zapise ili dokumentaciju kojom se dokazuju uslovi i nain prerade;

g) za proizvode s navodima iz lana 9. stav (4) taka c) ovog pravilnika, dokaze o registraciji oznaka originalnosti i oznaka geografskog porijekla.

h) za proizvode s navodima iz lana 9. st. (4), (5) i (6) ovog pravilnika, dokumentaciju kojom se dokazuje

porijeklo plodova i/ili mjesto prerade maslina ili porijeklo ekstra djeviansko, odnosno djevianskog maslinovog ulja.

III. PRIJELAZNE I ZAVRNE ODREDBE lan 11.

(Slubena kontrola i inspekcijski nadzor) (1) Slubena kontrola i inspekcijski nadzor provodi se u

skladu s vaeim propisima. (2) Za povredu odredbi ovog pravilnika primjenjuju se

kaznene mjere u skladu s odredbama Poglavlja XVI. Zakona o hrani ("Slubeni glasnik BiH", broj 50/04).

lan 12. (Prestanak vaenja odredbi)

(1) Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje vaiti Pravilnik o jugoslavenskom standardu za sirovo maslinovo ulje ("Slubeni list SFRJ", broj 62/91 i "Slubeni glasnik R BiH", broj 2/92), Pravilnik o kvalitetu jestivog maslinovog ulja i mijeanog maslinovog ulja ("Slubeni list SFRJ", broj 51/91 i "Slubeni glasnik R BiH", broj 2/92), u dijelu koji se odnosi na trine standarde za maslinovo ulje.

(2) Proizvodi koji su proizvedeni u skladu s Pravilnikom iz stava (1) ovog lana mogu se stavljati na trite godinu dana od dana stupanja na snagu ovog pravilnika.

lan 13. (Stupanje na snagu)

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Slubenom glasniku BiH".

VM broj 154/12 12. juna 2012. godine

Sarajevo

Predsjedavajui Vijea ministara BiH

Vjekoslav Bevanda, s. r.

Ponedjeljak,

15. 10. 2012.

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Broj 81 - Strana 105

Broj 81 - Stra

ana 106

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Ponedjeljak,, 15. 10. 2012.

Ponedjeljak,

15. 10. 2012.

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Broj 81 - Strana 107

Broj 81 - Stra

ana 108

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Ponedjeljak,, 15. 10. 2012.

Ponedjeljak,

15. 10. 2012.

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Broj 81 - Strana 109

Broj 81 - Stra

ana 110

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Ponedjeljak,, 15. 10. 2012.

Ponedjeljak,

15. 10. 2012.

S L U B EE N I G L A S

S N I K B i H Broj 81 - Strana 111