Na osnovu lana 39. Zakona o osnovnom odgoju i obrazovanju ("Slubene novine Kantona Sarajevo", broj 10/04, 21/06 i 26/08) i lana 33. Zakona o srednjem obrazovanju ("Slubene novine Kantona Sarajevo", broj 10/04 i 34/07), ministar obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo donosiPRAVILNIKO ORGANIZACIJI I REALIZACIJI IZLETA, STUDIJSKIH POSJETA, EKSKURZIJA, KAMPOVANJA/LOGOROVANJA, DRUTVENO/KORISNOG RADA, KOLE U PRIRODI I DRUGIH OBLIKA ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADA U OSNOVNOJ I SREDNJOJ KOLIDIO PRVI - OSNOVNE ODREDBElan 1.(Predmet Pravilnika)(1)Ovim pravilnikom ureuju se: sadraj i vrste izleta, studijskih posjeta, ekskurzija, kampovanja/logorovanja, drutveno/korisnog rada, kole u prirodi i drugih oblika odgojno-obrazovnog rada koje se izvode van objekata osnovnih i srednjih kola Kantona Sarajevo, naela, ciljevi i zadaci njihove organizacije, pripreme i realizacije, nain izbora turistike/putnike agencije neophodne za realizaciju odgojno-obrazovne aktivnosti, bezbjednosni i aspekti realizacije evaluacije i izvjetavanja o realizaciji predmetnih aktivnosti, naini njihovog finansiranja, prava i obaveze subjekata ovih aktivnosti, nadzor nad istim, te primjena i stupanje na snagu Pravilnika.(2)Naela, ciljevi, zadaci i standardi utvreni ovim pravilnikom, te okvirnim planovima i programima iz lana 21. ovog pravilnika koji su na osnovu njega doneseni moraju po svom kvalitetu i kvantitetu biti osigurani u punoj mjeri.lan 2.(Razlozi donoenja Pravilnika)Razlozi za donoenje ovog pravilnika objanjavaju se realnom potrebom reguliranja svih aspekata transparentnije, bolje i sigurnije organizacije i realizacije predmetnih oblika odgojno-obrazovnog rada u osnovnim i srednjim kolama Kantona Sarajevo (u daljnjem tekstu: kola).lan 3.(Definicija izraza)Posebni izrazi, u smislu ovog pravilnika, imaju sljedee znaenje:a)cilj/svrha odgojno-obrazovnog rada, konkretizuje se kroz zadatke, a ostvaruje se kroz sadraje odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, a primarno se odnosi na strateko opredjeljenje usmjereno ka pripremanju mlade (uenike) generacije za ivot prenoenjem i usvajanjem naunih saznanja, te drutvenih normi i vrijednosti,b)direktor kole je odgovorno lice za realizaciju svih oblika odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika, kao organ rukovoenja kole, ija su prava i obaveze definisane Zakonom o osnovnom odgoju i obrazovanju odnosno Zakonom o srednjem obrazovanju,c)drugi oblici odgojno-obrazovnog rada su poludnevne, viesatne ili jednosatne posjete uenika, u pratnji zaposlenika kole, muzejima, pozoritima, galerijama, bibliotekama, sajmovima knjiga, knjievnim smotrama, sportsko-rekreativnim i drugim priredbama, sveanostima, kinima i drugim ustanovama i preduzeima u vezi sa obrazovnom djelatnou, kao i druge aktivnosti koje su planirane godinjim programom rada kole, radi realizacije specifinih odgojno-obrazovnih ciljeva,d)drutveno/koristan rad predstavlja poseban oblik odgojno-obrazovnog rada planiran godinjim programom rada kole, koji podrazumijeva ukljuivanje uenika i zaposlenika kole u humanitarni rad i nema za cilj sticanje dobiti, a usmjeren je ka jaanju svijesti i pozitivnom odnosu uenika prema prirodnom i drutvenom ambijentu u kojem ivimo, te domovini Bosni i Hercegovini u cjelini,e)ekskurzija predstavlja oblik odgojno-obrazovnog rada koji se ostvaruje kroz viednevna putovanja i boravak uenika zavrnih razreda osnovne i srednje kole u pratnji zaposlenika kole, koje organizuje i realizuje kola u saradnji sa turistikom agencijom i koja kao takva obavezno ukljuuje "turistiki paket/aranman", i to radi posjete prirodnim, obrazovnim, kulturnim, sportskim, turistikim i tehnikim odreditima izvan sjedita kole a u skladu sa zadacima ovog odgojno-obrazovnog oblika rada,f)godinji program rada kole predstavlja dokument koji, po utvrenoj proceduri, donosi kolski odbor na poetku svake kolske godine, a njime se utvruju obaveze kole i rad u cjelini u tekuoj kolskoj godini,g)izlet podrazumijeva jednodnevni zajedniki odlazak uenika (ne ukljuuje noenje) u pratnji zaposlenika kole, izvan prostorija kole, koji organizuje i realizuje kola samostalno ili u saradnji sa turistikom agencijom radi ispunjavanja odreenih odgojno-obrazovnih zadataka na teritoriji Bosne i Hercegovine,h)izvedbeni plan i program predstavlja dokument kojim se operativno razrauju oblici odgojno-obrazovnog rada sa jasno razraenim bitnim elementima, kao to su: ciljevi, zadaci, sadraji i metode realizacije odreenog odgojno- obrazovnog oblika rada, nosioci predvienih sadraja i aktivnosti, planirani obuhvat uenika, vremenski okvir, putni pravci sa konanim odreditem, te drugi bitni elementi za realizaciju,i)kampovanja/logorovanja su viednevna putovanja i boravak uenika u pratnji zaposlenika kole s ciljem realizacije specifinih odgojno-obrazovnih ciljeva, koja organizuje i realizuje kola u saradnji sa turistikom agencijom, radi posjete unaprijed utvrenim prirodnim, kulturnim, sportskim odreditima izvan sjedita kole i podrazumijeva boravak pod atorom, u kamp-kuici, kamp-prikolici i drugoj odgovarajuoj opremi za smjetaj na otvorenom prostoru u kampu, u smislu jaanja zdravlja mladih (uenika), poveavanja otpornosti njihovog organizma, razvijanja navika da slobodno vrijeme koriste na svjeem vazduhu i da se rekreiraju u prirodi,j)metoda predstavlja nain ostvarivanja ciljeva,k)putnika/turistika agencija podrazumijeva pravno lice registrovano za obavljanje turistike djelatnost, u skladu sa Zakonom o turistikoj djelatnosti, koje se bavi organizovanjem turistikih i poslovnih putovanja i boravaka, posredovanjem i pruanjem svih ostalih usluga u vezi sa turistikim paket/aranmanom ugovorenih usluga,l)sadraj predstavlja grau pomou koje se ostvaruju ciljevi i zadaci odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada,m)studijske posjete su jednodnevna ili viednevna putovanja i boravak uenika, u pratnji zaposlenika kole, na unaprijed odreenoj destinaciji radi posjete obrazovnim i tehnikim odreditima, koja organizuje i realizuje kola u saradnji sa turistikom agencijom i kao takva obavezno ukljuuje posebne oblike odgojno-obrazovnog rada uenika i nastavnog osoblja izvan sjedita kole, radi ostvarivanja pojedinih dijelova nastavnog plana i programa, odnosno usvojenog programa i operativnog plana realizacije odgojno-obrazovnih oblika rada koji su predmet ovog pravilnika,n)kola plivanja je specifian obavezujui oblik nastave iz predmeta Tjelesni i zdravstveni odgoj koji se organizira i realizuje jedanput u toku kolovanja, u zatvorenim bazenima, na teritoriji Kantona, koji osiguravaju optimalne uslove za rad, a pohaaju je uenici IV razreda osnovne kole kao najprikladnija skupina za obuku plivanja.o)kola u prirodi je specifian obavezujui oblik nastave, koji se realizuje jedanput u toku kolske godine, za uenike od II do V razreda osnovne kole jedanput u toku kolovanja, a podrazumijeva jednodnevna ili viednevna putovanja i boravak uenika u pratnji zaposlenika kole u prirodnom ambijentu, prilagoen uzrastu uenika s odgovarajuim uslovima zatvorenog i otvorenog prostora za pouavanje i uenje, koja organizuje i realizuje kola u saradnji sa turistikom agencijom i kao takva obavezno ukljuuje provjeru znanja i iskustva steenih u uionici kroz primjenu u stvarnoj ivotnoj sredini,p)turistiki animator je lice koje planira i ostvaruje programe provoenja slobodnog vremena uenika, a koji se odnosi na sportsko-rekreativne, zabavne i kulturno-drutvene sadraje,r)turistiko mjesto je naseljeno mjesto koje raspolae prirodnim, obrazovnim, kulturnim, historijskim i drugim znamenitostima od znaaja za turizam, kao i objektima i drugim sadrajima primjerenim za smjetaj i boravak uesnika odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada,s)turistiki paket/aranman je ugovorni posao u kojem koli, kao korisniku usluge putovanja, turistika agencija prodaje ili nudi na prodaju za jedistvenu unaprijed utvrenu cijenu najbolje po kvalitetu usluge prijevoza i smjetaja, uz uslov da aranman traje due od 24 sata ili ukljuuje barem jedno noenje, po unaprijed utvrenom Izvedbenom planu i programu realizacije odreenog odgojno-obrazovnog oblika rada koji je predmet ovog pravilnika,t)turistiki vodi je lice sa odgovarajuim stepenom spreme i odobrenjem od nadlenog organa za bavljanje tom djelatnou, koje uesnicima, pri realizaciji odreenog oblika ogojno-obrazovnog rada, pokazuje i struno objanjava prirodne ljepote i rijetkosti, kulturno-historijske spomenike, umjetnika djela, etnografske i druge znamenitosti, historijske dogaaje i legende o tim dogaajima i licima, drutveno politike tokove i dogaaje, te obrazovna i ekonomska dostignua mjesta i podruja,u)ugostiteljske usluge podrazumijevaju usluge pravnih lica (koji ispunjavaju uslove za bavljenje turistikom djelatnou) u svrhu pripremanja hrane i pruanje usluga prehrane, pripremanje i posluivanje pia i napitaka u objektu i van objekta, te pruanja smjetaja u objektima na nain predvien zakonom i propisima koji ureuju tu oblast,v)uposlenici kole su struna lica posredno ili neposredno odgovorna za realizovanje nastavnih planova i programa i obrazovne djelatnosti kole, ukljuujui i oblike obrazovno-odgojnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, a podrazumijeva direktora, nastavno i drugo struno osoblje definisano Zakonom o osnovnom odgoju i obrazovanju, odnosno Zakonom o srednjem obrazovanju,z)zadaci predstavljaju konkretizaciju ciljeva koje treba ostvariti u odgojno-obrazovnom procesu.lan 4.(Zabrana diskriminacije)(1)Prilikom organiziranja i realiziranja svih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, zabranjena je svaka vrsta diskriminacije zasnovane na spolu, rasi, seksualnoj orijentaciji, fizikom ili drugom nedostatku, branom stanju, boji koe, jeziku, religiji ili vjerovanju, politikim ili drugim uvjerenjima, nacionalnom, etnikom ili socijalnom porijeklu, vezi s nekom nacionalnom zajednicom, imovinom, roenjem ili prema nekom drugom satusu.(2)Terminoloko koritenje mukog ili enskog roda u ovom pravilniku podrazumijeva ukljuivanje oba roda.DIO DRUGI - OBLICI ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADAPOGLAVLJE I. NAELA, CILJEVI, ZADACI I SADRAJIlan 5.(Naela)Sve oblike odgojno-obrazovnog rada karakteriu sljedea naela:a)Opa naela:1)naelo zakonitosti,2)naelo efikasnosti i ekonominosti,3)dobrovoljnosti i4)naelo javnosti.b)Specifina odgojno-obrazovna naela:1)humanistiko-razvojno naelo,2)naelo profesionalne autonomnosti i strune odgovornosti i3)naelo uzajamne povezanosti nastave u uionici i ovih oblika odgojno-obrazovanog rada.lan 6.(Opa naela)(1)Naelo zakonitosti ogleda se u obavezi kole, turistike zajednice i svih subjekata ukljuenih u realizaciju odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika, da postupaju u skladu sa ustavom, meunarodnim dokumentima iz oblasti ljudskih prava, zakonom i propisima donesenim na osnovu zakona.(2)Naelo efikasnosti i ekonominosti ogleda se u obavezi nosioca realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika usmjerenog ka efikasnom ostvarivanju prava i interesa uesnika sa to manje trokova i rizika.(3)Naelo dobrovoljnosti se ogleda u pravu uenika, odnosno roditelja/staratelja da se samostalno i bez bilo kakvog vida pritiska, odlui za uee u nekom od neobaveznih oblika odgojno-obrazovnog rada koji je predmet ovog pravilnika.(4)Naelo javnosti se ogleda u obavezi kole, koja obavlja odgojno-obrazovnu djelatnost kao djelatnost od posebnog interesa, da svim zainteresovanim subjektima koji podnesu zahtjev omogui transparentan uvid u postupak planiranja, organizacije i realiziacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada koji je predmet ovog pravilnika.lan 7.(Specifina odgojno-obrazovna naela)(1)Humanistiko-razvojno naelo ogleda se u obavezi kole da, pri realizaciji odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, osigura zatitu najboljeg interesa uenika i da vodi brigu usmjerenu ka dobrobiti njegovog fizikog i mentalnog zdravlja i bezbjednosti, kao i obavezi da se ovi oblici zasnivaju na humanistikom pristupu odgoju i obrazovanju uvaavajui stepen razvoja djeteta i specifinosti razvojnih mogunosti i pojedinnih potreba djeteta.(2)Naelo profesionalne autonomije i strune odgovornosti ogleda se pravu kole da uiva odgovarajui stepen autonomije, u skladu sa vaeim propisima, to podrazumijeva slobodu pedagokog rada nastavnika u osmiljavanju i realizaciji svih oblika odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika.(3)Naelo uzajamne povezanosti nastave u uionici i ovih oblika odgojno-obrazovanog rada ogleda se u obavezi kole da, u Izvedbenom planu i programu svih oblika odgojno-obrazovnog rada, osigura prouavanje onih nastavnih sadraja koji se ne mogu demonstrirati i uspjeno tumaiti u uionici, te da uenici neposrednim zapaanjem i potpunim doivljajem stvarnosti, steknu dublja i trajnija znanja i tako ublae negativne posljedice verbalistike nastave.lan 8.(Ciljevi oblika odgojno-obrazovnog rada definirani ovim pravilnikom)(1)Izleti, studijske posjete, ekskurzije, kampovanja/logorovanja, drutveno-koristan rad, kola u prirodi i drugi oblici ogojno-obrazovnog rada su specifini oblici odgojno-obrazovnog rada koji se realizuju izvan kolskih prostora.(2)Ciljevi oblika odgojno-obrazovnog rada iz stava (1) ovog lana su raznovrsni i sloeni, u drutvenom pogledu su prioritetni i veoma odgovorni, a dijele se na:a)ope:1)odgojne,2)obrazovne i3)funkcionalne odnosno praktine.b)posebne odnosno specifine, usmjerene prije svega na usvajanje dijela nastavnog plana i programa kroz:1)neposredno upoznavanje sa pojavama i odnosima u prirodi i drutvenoj sredini,2)upoznavanje sa prirodno-geografskim obiljejima i historijskim znamenitostima Bosne i Hercegovine, odnosno drugih drava u kojima se realizuju pojedini oblici odgojno-obrazovnog rada,3)sticanje znanja o kulturnom naslijeu, obrazovnim i privrednim dostignuima koja su u vezi sa djelatnou kole,4)posjetu spomenicima svjetske kulture,5)rekreativno-zdravstveni i socio-psiholoki razvoj uenika.lan 9.(Opi ciljevi)(1)Odgojni ciljevi iz lana 8. stav (2) taka a) alineja 1) se odnose na sticanje vrlina i pozitivnih navika, na razvijanje valjanih moralnih shvatanja i usvajanje kulturnog ponaanja, a prvenstveno utiu na voljnu aktivnost uenika, snae je vrlinama i usmjeravaju prema drutveno korisnim djelatnostima i plemenitom postupanju.(2)Obrazovni ciljevi iz lana 8. stav (2) taka a) alineja 2) se ostvaruju usvajanjem svih onih sadraja oblika odgojno-obrazovnog rada, koji zahtijevaju izuavanje, razumijevanje i pamenje, a odnose se na sticanje znanja pomou raznih metoda i podsticanja slobodnih aktivnosti uenika.(3)Odgojni i obrazovni ciljevi se uzajamno uslovljavaju i zajedniki ostvaruju. Odgoj ima snanu obrazovnu funkciju, a obrazovanje znaajnu odgojnu ulogu.(4)Funkcionalni odnosno praktini ciljevi iz lana 8. stav (2) taka a) alineja 3) obuhvataju sticanje umijea, sposobnosti, radnih navika i iskustva koja se mogu primijeniti u neposrednoj ivotnoj praksi i ogledaju se kroz posebne zadatke da kod uenika razviju mo zapaanja i uporeivanja, zakljuivanja i dokazivanja, apstrakcije i konkretizacije, analize i sinteze s namjerom da se kod uenika probudi smisao za uvianje bitnih detalja i odnosa, uzrono-posljedinih veza i funkcija, da se pojaa radoznalost, istraivaki duh, mata i kritinost, razvijanje voljne i stvaralake aktivnosti uenika.(5)Funkcionalni ciljevi iz stava (4) ovog lana su bitan uslov za postizanje obrazovnih i odgojnih ciljeva iz st. (1) i (2) ovog lana.lan 10.(Zadaci)(1)Zadaci predstavljaju konkretizaciju ciljeva, koji se ostvaruju realizacijom sadraja Izvedbenih planova i programa svih oblika odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika, a dijele se na ope i specifine odnosno pojedinane zadatke.(2)Opi zadaci su:a)materijalni (sticanje znanja, vjetina i navika),b)odgojni (svestran odgoj) ic)formalni (fiziki i psihiki razvoj).(3)Specifini odnosno pojedinani zadaci su:a)prouavanje objekata i fenomena u prirodi,b)razvijanje interesovanja za prirodu i izgraivanje ekolokih navika,c)upoznavanje naina ivota i rada stanovnika pojedinih krajeva,d)razvijanje pozitivnog odnosa prema:1)nacionalnim vrijednostima,2)kulturnim i estetskim vrijednostima,3)sportskim potrebama i navikama,4)pozitivnim socijalnim odnosima,5)shvatanju znaaja zdravlja i zdravog stila ivota,6)kulturno-historijskom naslijeu Bosne i Hercegovine.e)podsticanje i ispoljavanje pozitivnih emocionalnih doivljaja,f)osposobljavanje uenika za ostvarivanje osnovnih ljudskih potreba izvan porodice ig)upoznavanje sa novim tehnikim i tehnolokim dostignuima iz oblasti struke koja se izuava u koli.lan 11.(Sadraj)Sadraji ovih oblika odgojno-obrazovnog rada realizuju se na osnovu Izvedbenih planova i programa i kao takvi prate sve vidove uenikovog ispoljavanja, pa samim tim predstavljaju solidnu osnovu i jake podstreke za ostvarivanje svih ciljeva iz lana (8) ovog pravilnika i mnogih ciljeva sa podruja moralnog, radnog, intelektualnog, estetskog i uope humanistikog odgoja.POGLAVLJE II. PODJELA OBLIKA ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADAOdjeljak A. Obavezni oblici odgojno-obrazovnog radalan 12.(Uee uenika)(1)Svi uenici odjeljenja odreenog razreda kole, u skladu sa Izvedbenim planom i programom, su obavezni pohaati "kolu u prirodi" i "kolu plivanja" kao obavezne specifine oblike nastave izvan uionice.(2)Ako uenik zbog zdravstvenog stanja ne moe sudjelovati u pohaanju "kole u prirodi" i "kole plivanja" ili bi to sudjelovanje tetilo njegovom zdravlju, moe biti osloboen od navedenih aktivnosti uz prezentiranje nalaza ljekara specijaliste, koji izdaje javna zdravstvena ustanova, a roditelj dostavlja razredniku.lan 13.(Pojam "kole u prirodi")(1)"kola u prirodi" je specifian obavezujui oblik nastave, koji se organizira i realizuje jedanput u toku kolske godine, za uenike od II do V razreda osnovne kole jedanput u toku kolovanja, koji pod rukovodstvom nastavnika, svjesno, aktivno i planski stiu znanja, vjetine i navike, razvijaju se fiziki i psihiki, formiraju pogled na svijet, ue se samostalnom uenju, radu i ivotu uope.(2)Odluku u kojem e se razredu realizirati " kola u prirodi" donosi nastavniko vijee na prijedlog nastavnika.lan 14.(Mjesto realizacije)(1)"kola u prirodi" kao specifian obavezujui oblik nastave, organizuje i raelizuje se na teritoriji i u neposrednoj blizini Kantona Sarajevo (u daljnjem tekstu: Kanton) u prirodnom ambijentu prilagoenom uzrastu uenika s odgovarajuim uslovima zatvorenog i otvorenog prostora za pouavanje i uenje.lan 15.(Uloga i znaaj "kole u prirodi")(1)"kola u prirodi" je specifian nain izvoenja nastave, kao jedan od oblika odgojno-obrazovnog rada koji je predmet ovog pravilnika, u kojoj dolazi do obrade novih nastavnih sadraja te provjeravanja znanja i iskustava steenih u uionici kroz primjenu u stvarnoj ivotnoj sredini.(2)Pogodnost ovog oblika nastave jeste lake i bre uenje, jer ovaj oblik nastave odraava temeljito planiranje aktivnosti izvan uionice, s jasno osmiljenim sadrajima, ciljevima i zadacima, sadrajno i metodiki adekvatno pripremljenim.(3)"kola u prirodi" kao obavezan segment nastave, u prirodnom ambijentu, osigurava ueniku postizanje takvog cjelovitog i snanog doivljaja nastavnog sadraja kroz nastavu, igru, takmienje, pjesmu, priu, druenje sa vrnjacima, opaanje, uporeivanje, mjerenje, opisivanje, zakljuivanje, obrazlaganje i uenje o svijetu koji ih okruuje.(4)"kola u prirodi" osigurava i efekte u realizaciji nastavnog plana i programa koji doprinose trajnijem zapamivanju i koritenju nauenog u ivotu.(5)U koncepciji rada "kole u prirodi" posebnu ulogu ima odgojna i zdravstvena komponenta cjelokupnog rada gdje uenik, kroz poseban vid druenja sa vrnjacima bez direktnog nadzora roditelja, usvaja:a)nova saznanja i osamostaljuje se,b)pozitivne higijenske navike,c)pravila lijepog ponaanja,d)pravila zajednikog suivota,e)uvaavanje razliitosti,f)pozitivan odnos prema prirodi i sticanje ekolokih navika ig)potrebu za zdravim nainom ivota u smislu prehrane i boravka u prirodi na svjeem zraku.(6)Pravilna demonstracija svih aktivnosti u prirodnim uslovima predstavlja primjeren nain za njihovo adekvatno usvajanje, ime se potie samostalnost uenika, njihova samokritinost, jaanje samopouzdanja i samoaktualizacije, te uenika vodi na put sazrijevanja.lan 16.(Sadraj, ciljevi i zadaci "kole u prirodi")(1)U postupku izrade Izvedbenog plana i programa "kole u prirodi" neophodno je opredjeljenje kole usmjereno ka ostvarivanju optimalnog broja odgojnih ciljeva i zadataka nastave svakog nastavnog predmeta pojedinano, kao i sadraja i oblika cjelokupnog obrazovnog i odgojnog rada.(2)Organizacija nastave i ukupan boravak u "koli u prirodi" je prvenstveno fleksibilan, to podrazumijeva i paralelno i integrativno izvoenje nastave svih predmeta s obzirom da se za te uenike realizira razredna nastava.(3)Ovakav izbor nastavnog gradiva i njegovo strukturiranje osigurava povezanost drutvenih i prirodnih pojava i pouavanje u prirodi u njenom jedinstvu, s razliitih aspekata, koritenjem metodologije aktivnog uenja i metodologije usmjerene na dijete (uenika).(4)U ukupnom procesu pripreme i realizacije "kole u prirodi", pored utvrenih opih ciljeva i zadataka u l. 8., 9. i 10., neophodno je utvrditi i sljedee ciljeve i zadatke:a)realizacija odgovarajuih sadraja nastavnih i vannastavnih aktivnosti iz Nastavnog plana i programa za osnovne kole i vannastavnih aktivnosti u skladu sa programom vannastavnih aktivnosti kole,b)realizacija nastavnih jedinica prilagoena nastavi u prirodi u skladu sa Nastavnim planom i programom,c)sticanje i usvajanje odgojno-obrazovnih, socijalnih, zdravstveno-rekreativnih, psiho-fizikih sposobnosti uenika i drugih znanja i vjetina,d)izvoenje nastave u vankolskim uslovima,e)usvajanje znanja i vjetina uz koritenje posebnih metoda rada koje se rijetko primjenjuju u uionici,f)korelacija nastave iz pojedinih predmeta i njihova tematska povezanost primjerena ambijentu i uzrastu uenika,g)prilagoavanje uenika razliitim uslovima ivota i rada,h)odgoj u duhu patriotizma, upoznavanja prirodnih ljepota zemlje, prirodnog bogatstva, uslova ivota i rada naih ljudi,i)evidentiranje ukupnog vremena provedenog za svaku aktivnost pri realizaciji nastavnih sadraja za svaki predmet pojedinano,j)odreivanje vremena i prostora za ostvarivanje odreenih sadraja poslije uvida u sve mogunosti koje pruaju s ciljem da budu najpogodniji i najkorisniji za realizaciju,k)stvaranje uslova za siguran i zdrav boravak uenika i odravanje ugodnog raspoloenja,l)nauiti uenike pravilima ponaanja u prirodi i potovanju prirodnih pojava,m)razvijanje kolektivizma, tanosti, urednosti, drueljubivosti i discipline kod uenika,n)bolje upoznavanje uenika i njihovih navika tokom odvojenosti od porodice,o)saznavanje, uenje posmatranjem, istraivanjem i praktinim djelovanjem ip)utvrivanje pravila odijevanja, kao dio pripreme za istraivanje u prirodi, koja se odnose na izbor odgovarajue obue i odjee koja je komotna i pokriva/titi tijelo.lan 17.(Pojam, mjesto realizacije i duina trajanja "kole plivanja")(1)"kola plivanja" je specifian obavezujui oblik nastave iz predmeta Tjelesni i zdravstveni odgoj koji se organizira i realizuje jedanput u toku kolovanja, u zatvorenim bazenima, na teritoriji Kantona, koji osiguravaju optimalne uslove za rad, a pohaaju je uenici IV razreda osnovne kole kao najprikladnija skupina za obuku plivanja.(2)Ovaj obavezujui oblik nastave se organizira i realizira u okviru dvanaestosatne obuke plivanja (6 x po 2 kolska asa) uz obavezno osiguranje prisustva i uea nastavnika/profesora tjelesnog i zdravstvenog odgoja i asistenciju u obuci licenciranih instruktora plivanja.lan 18.(Uloga i znaaj "kole plivanja")(1)"kola plivanja" je specifian nain izvoenja nastave, kao jedan od oblika odgojno-obrazovnog rada rada, koji je predmet ovog pravilnika, usmjeren na sticanje motorikih znanja i vjetina, te stvaranju navike bavljenja motorikim aktivnostima uenika u ranom periodu djetinjstva.(2)Plivanje je sport koji se moe svesti u motorike aktivnost pomou kojih se u velikoj mjeri utie na optimalan rast i razvoj djeteta (uenika).(3)Pogodnost ovog oblika nastave jeste lake i bre sticanje vjetina jer ovaj oblik nastave odraava temeljito planiranje aktivnosti izvan uionice, s jasno osmiljenim sadrajima, ciljevima i zadacima, sadrajno i metodiki adekvatno pripremljen.(4)Ovaj oblik nastave, zahvaljujui optimalnim uslovima, omoguava kvalitetnu edukaciju i pohaanje obuke plivanja, te kod uenika razvija i potie brigu i odgovornost ka vlastitom zdravlju, te ih usmjerava na bavljenje sportom, odnosno tjelesnim aktivnostima.(5)U koncepciji rada "kole plivanja" posebnu ulogu ima odgojna i zdravstvena komponenta cjelokupnog rada gdje uenik, kroz poseban vid druenja sa vrnjacima bez direktnog nadzora roditelja, usvaja i razvija:a)nova saznanja i osamostaljuje se,b)pozitivne higijenske navike,c)pravila lijepog ponaanja,d)samopouzdanje usvajanjem novih vjetina,e)pozitivan stav prema vrijednostima plivanja i vrijednostima vodenih sportova,f)jaanje fizikih i odbrambenih mehanizama,g)motorika znanja i vjetine,h)pravila zajednikog suivota odnosno socijalizacije,i)uvaavanje razliitosti,j)pozitivan odnos prema vodi, kao znaajnom prirodnom resursu te sticanje ekolokih navika ik)potrebu za zdravim nainom ivota u smislu poticanja pravilnog rasta i razvoja uenika.(7)Pravilna demonstracija svih aktivnosti u zatvorenom bazenu predstavlja primjeren nain za adekvatno usvajanje za ivot vanog, motorikog znanja i razvijanje cjelokupnog antropolokog statusa (morfoloke zakonitosti), motorike i funkcionalne sposobnosti, konativne (voljne) osobine i kognitivne (saznajne) sposobnosti jaanje samopouzdanja i samokritinosti, te uenika vodi na put sazrijevanja.lan 19.(Sadraj, ciljevi i zadaci "kole plivanja")(1)U postupku izrade Izvedbenog plana i programa "kole plivanja" neophodno je opredjeljenje kole usmjereno ka ostvarivanju optimalnog broja odgojnih ciljeva i zadataka nastave, nastavnog predmeta Tjelesni i zdravstveni odgoj, te sadraja i oblika cjelokupnog nastavnog i odgojnog rada.(2)U ukupnom procesu pripreme i realizacije "kole plivanja", pored utvrenih ciljeva i zadataka u l. 8. i 10., neophodno je utvditi i sljedee ciljeve i zadatke:a)obuavanje uenika vjetini i tehnici plivanja, disanja i snalaenja u vodi,b)pozitivno uticanje na psihofiziko stanje uenika,c)osposobljavanje polaznika programa za slobodno izraavanje u razliitim oblicima tjelesnog vjebanja,d)populariziranje i motiviranje uenika za bavljenje sportom - plivanjem,e)sticanje i usvajanje odgojno-obrazovnih, socijalnih, zdravstveno-rekreativnih i drugih znanja i vjetina,f)realizovanje programskih sadraja prema izvedbenom planu "kole plivanja" koji je skladu sa specifinim okruenjem zatvorenog bazena,g)stvaranje uslova za siguran i zdrav boravak uenika i odravati ugodno raspoloenje,h)nauiti uenike pravilima ponaanja u vodi i blizini vode te potovanju ovog prirodnog resursa (vode),i)saznavanje, uenje posmatranjem, istraivanjem i praktinim djelovanjem ij)utvrivanje pravila odijevanja, kao dio pripreme za realizaciju "kole plivanja", koja se odnose na izbor odgovarajue odjee koja je komotna i adekvatna za ovaj sport.lan 20.(Planiranje i realizacija "kole plivanja")Uvaavajui specifinost ovih oblika odgojno-obrazovnog rada, kao specifinih oblika nastave, u postupku planiranja i realizacije "kole u prirodi" i "kole plivanja" primjenjuju se i ostale odredbe ovog pravilnika.lan 21.(Pretpostavke za realizaciju)(1)Dokument Okvirnog plana i programa organizacije i realizacije "kole u prirodi" i "kole plivanja" donosi se na period od pet kolskih godina, a usvaja ga Ministarstvo obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo (u daljnjem tekstu: Ministarstvo), na prijedlog Prosvjetno-pedagokog zavoda koji, u saradnji sa osnovnim kolama, utvruje nacrt Okvirnog plana i programa organizacije i realizacije "kole u prirodi" i "kole plivanja" sa precizno razraenim rasporedom realizacije za sva odjeljenja odreenog razreda za sve kole i precizno razraenim finansijskim planom.(2)Ministarstvo je obavezno da u Budetu Kantona Sarajevo, na poziciji Ministarstva planira i osigura sredstva za realizaciju ovih obavezujuih oblika nastave prema unaprijed utvrenom Okvirnom planu i programu organizacije i realizacije "kole u prirodi" i "kole plivanja" iz stava (1) ovog lana za uenike osnovnih kola kao javnih ustanova.(3)Obaveza osnivaa kola kao ustanova je planiranje i osiguranje sredstva za realizaciju ovih obavezujuih oblika nastave uz puno potivanje odredbi ovog pravilnika.(4)Realizacija "kole u prirodi" i "kole plivanja" odgaa se do donoenja Okvirnog plana i programa organizacije i realizacije "kole u prirodi" i "kole plivanja" iz stava (1) ovog lana i osiguranja sredstava u Budetu Kantona Sarajevo.(5)"kola u prirodi" u osnovnim kolama, kao javnim ustanovama, do osiguranja finansijskih sredstava iz stava (2) ovog lana, moe se realizovati na principu dobrovoljnosti.(6)"kola plivanja" u osnovnim kolama, kao javnim ustanovama, do osiguranja finansijskih sredstava iz stava (2) ovog lana, moe se realizovati na principu dobrovoljnosti, uz mogunost zakljuivanja Sporazuma o zajednikom finansiranju, kojeg mogu potpisati sljedei subjekti:a)Ministarstvo,b)Ministarstvo kulture i sporta Kantona Sarajevo,c)Grad Sarajevo, za uenike koji pohaaju kolu na teritoriji Grada,d)opina, za uenike koji pohaaju kolu na njenoj teritoriji,e)kola, u ime i za raun roditelja/staratelja uenika kole if)drugi subjekti koji pokau interes za finansiranje ovog oblika nastave, znaajnog za psiho-fiziki razvoj djeteta/uenika.(7)Sporazumom iz stava (6) ovog lana utvruju se prava i obaveze potpisnika, te nosioci, mjesto i dinamika realizacije ovog oblika odgojno-obrazovnog rada.(8)Inicijativu, u pisanoj formi, za potpisivanje Sporazuma iz stava (6) ovog lana, moe pokrenuti Ministarstvo ili neko od subjekata navedenih u stavu (6) ovog lana.Odjeljak B. Neobavezni oblici odgojno-obrazovnog radalan 22.(Pojam izleta)(1)Izlet je poludnevni ili cjelodnevni zajedniki odlazak uenika, u pratnji zaposlenika kole, na odreenu turistiku lokaciju ili mjesto.(2)Izlet kao oblik odgojno-obrazovnog rada organizuje kola, samostalno ili u saradnji sa turistikom ili putnikom agencijom, radi realizacije sadraja izleta u funkciji ostvarivanja odreenih odgojno-obrazovnih ciljeva i zadataka.lan 23.(Mjesto realizacije)(1)Izleti uenika osnovnih i srednjih kola organiziraju i realizuju se, u skladu sa Izvedbenim planom i programom koji donosi donosi kola, na teritoriji Kantona Sarajevo i u Bosni i Hercegovini.(2)Za uenike niih razreda osnovne kole izleti se organizuju i realizuju, u skladu sa Izvedbenim planom, na teritoriji Kantona Sarajevo prvenstveno s ciljem promocije i unapreenja izvornih vrijednosti i upoznavanja prirodnih, kulturnih, obrazovnih, historijskih, rekreativnih, sportskih, privrednih i turistikih lokacija odnosno vrijednosti i dostignua mjesta u kojem ive.lan 24.(Studijske posjete)(1)Studijske posjete su jednodnevna ili viednevna putovanja i boravak uenika u pratnji zaposlenika kole, na unaprijed odreenoj destinaciji, radi posjete obrazovnim, tehnikim i privrednim odreditima.(2)kola, samostalno ili u saradnji sa turistikom/putnikom agencijom, organizuje i realizuje studijsku posjetu i kao takva obavezno ukljuuje posebne oblike odgojno-obrazovnog rada uenika i nastavnog osoblja izvan sjedita kole radi ostvarivanja pojedinih dijelova Nastavnog plana i programa odnosno usvojenog Izvedbenog plana i programa realizacije oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika.lan 25.(Mjesto realizacije)(1)Studijske posjete uenika osnovnih kola organizuju i realizuju se, u skladu sa Izvedbenim planom i programom, u ustanovama i privrednim/industrijskim preduzeima na teritoriji Kantona Sarajevo i u Bosni i Hercegovini radi upoznavanja sa novim obrazovnim, kulturnim, tehnikim i privrednim dostignuima.(2)Za uenike srednje kole studijske posjete se organizuju i realizuju na teritoriji Bosne i Hercegovine i u inostranstvu, u skladu sa Izvedbenim planom i programom, u ustanovama i privrednim/industrijskim preduzeima na teritoriji Bosni i Hercegovini i u inostranstvu radi upoznavanja sa novim obrazovnim, kulturnim, privrednim, tehnikim i tehnolokim dostignuima iz oblasti struke koja se izuava u koli.(3)Na studijske posjete primjenjuju se odredbe o ekskurziji na pitanja koja nisu ureena l. 24. i 25. ovog pravilnika.lan 26.(Pojam ekskurzije)(1)Ekskurzija je oblik odgojno-obrazovnog rada koji se realizira izvan kolskih prostora radi neposrednog prouavanja onih nastavnih sadraja koji se ne mogu demonstrirati i uspjeno tumaiti u uionici.(2)Eskurzije se izvode i radi sticanja znanja i vjetina iz vie nastavnih oblasti kao to su historija, geografija, sociologija i drugi nastavni predmeti ija je primjena mogua u ovom obliku odgojno-obrazovnog rada, kroz to vie posjeta geografskim, historijskim, knjievnim i kulturno-umjetnikim znamenitostima.(3)Ekskurziju odlikuje istraivaki karakter i objedinjavanje mnotva organizacionih i metodikih radnji.(4)Ekskurzije podrazumijevaju dobru pripremljenost uenika i nastavnika, posebno na podruju motivacije da se to vie zapazi, sazna, zabiljei i upamti.(5)Odgojno-obrazovna svrha ekskurzije ogleda se u neposrednom zapaanju i potpunom doivljaju stvarnosti i na taj nain se stiu dublja i trajnija znanja te ublaavaju negativne posljedice verbalistike i udbenike nastave.(6)Tokom ekskurzije nastavnik usmjerava ueniku panju na bitne pojedinosti, objanjava prisutnu predmetnost (esto u saradnji sa turistikim vodiem ili kustosom), a pred pojedinim spomenicima i eksponatima dri prigodna predavanja.lan 27.(Mjesto realizacije)(1)Ekskurzije uenika osnovnih kola realizuju se dominantno u Bosni i Hercegovini i objektima u inostranstvu koji su vlasnitvo Bosne i Hercegovine, a u izuzetno opravdanim sluajevima i izvan Bosne i Hercegovine na osnovu prethodne saglasnosti Ministarstva.(2)Ekskurzije uenika srednjih kola realizuju se u Bosni i Hercegovini ili u inostranstvu.(3)Pod izuzetno opravdanim sluajevima iz stava (1) ovog lana podrazumijeva se situacija kada:a)se zacrtani ciljevi i sadraji, iz objektivnih razloga ne mogu kvalitetno ili uope ostvariti u Bosni i Hercegovini,b)su ukupni trokovi realizacije potpuno sponzonirani od donatora ili finansijski i kvalitativno bolji ic)u sluajevima proputovanja kroz drugu dravu s ciljem lakeg dolaska na konano odredite u Bosni i Hercegovini ili u objekte koji su vlasnitvo Bosne i Hercegovine.(4)Prethodnu saglasnost iz stava (1) ovog lana daje Ministarstvo na osnovu obrazloenog zahtjeva kole sa razlozima za putovanje u inostranstvo i priloenim Izvedbenim planom i programom ekskurzije, dostavljenog najmanje 30 dana prije poetka putovanja.lan 28.(Klasifikacija ekskurzija)Ekskurzije se klasificiraju po raznim kriterijima:a)po trajanju:1)trodnevne,2)petodnevne.b)po sadraju:1)historijske,2)geografske,3)bioloke,4)privredne,5)umjetnike,6)sportske i7)kombinovane.c)po mjestu realizacije:1)u prirodi,2)u kulturnim ustanovama,3)u industrijskom preduzeu,4)kombinovane (posjeta prirodnim, obrazovnim, kulturnim, sportskim i tehnikim odreditima).d)po konanom odreditu u:1)Bosni i Hercegovini i objektima koji su vlasnitvo Bosne i Hercegovine,2)inostranstvu.e)po broju uesnika:1)odjeljenske,2)razredne i3)kolske.lan 29.(Ciljevi, zadaci i sadraji ekskurzije)(1)Uvaavajui klasifikaciju ekskurzija iz lana 28. ovog pravilnika, specifini ciljevi se utvruju i preciziraju Izvedenim planom i programom ekskurzije koji donosi kola, za odreeni oblik ekskurzije, uz obavezu uvaavanja ciljeva iz lana 8. ovog pravilnika.(2)Zadaci, sadraji ekskurzije i metode realizacije se konkretizuju i ostvaruju nakon definisananja i preciziranja ciljeva odreenog oblika ekskurzije.lan 30.(Pojam kampovanja/logorovanja)(1)Kampovanje/logorovanje je oblik odgojno-obrazovnog rada koji organizuje kola, samostalno ili u saradnji sa turistikom agencijom, a podrazumijeva putovanje i viednevni boravak uenika, u pratnji zaposlenika kole, pod atorom, u kamp-kuici, kamp-prikolici i drugoj odgovarajuoj opremi za smjetaj na otvorenom prostoru u kampu.(2)U koncepciji ovog oblika odgojno-obrazovnog rada posebnu ulogu ima odgojna i zdravstvena komponenta cjelokupnog rada u smislu jaanja zdravlja mladih odnosno uenika, poveavanja otpornosti njihovog organizma, razvijanja navika da slobodno vrijeme koriste na svjeem vazduhu i da se rekreiraju u prirodi.(3)Kampovanje/logorovanje je specifian oblik odgojno- obrazovnog rada koji je predmet ovog pravilnika, u kojem se provjeravaju uenika znanja i iskustava, steena u uionici, primjenom u stvarnoj ivotnoj sredini.(4)Kampovanja/logorovanja kao oblik odgojno-obrazovnog rada, u prirodnom ambijentu pod specifinim klimatskim uticajima, osigurava ueniku postizanje takvog cjelovitog i snanog doivljaja nastavnog sadraja te sticanje novih znanja, vjetina i navika kroz nastavu, igru, takmienje, pjesmu, priu, druenje sa vrnjacima, opaanje, uporeivanje, mjerenje, opisivanje, zakljuivanje, obrazlaganje i uenje o promjenama u prirodi i svijetu koji ih okruuje.lan 31.(Ciljevi, zadaci i sadraji kampovanja/logorovanja)(1)Uvaavajui specifinost kampovanja/logorovanja kao oblika odgojno-obrazovnog rada, specifini ciljevi se utvruju i preciziraju Izvedenim planom i programom kampovanja/logorovanja koji donosi kola, uz obavezu uvaavanja ciljeva iz lana 8. ovog pravilnika.(2)Zadaci, sadraji kampovanja/logorovanja i metode realizacije se konkretizuju i ostvaruju nakon definisananja i preciziranja ciljeva odreenog oblika kampovanja/ logorovanja.lan 32.(Pojam drutveno-korisnog rada)Drutveno-koristan rad predstavlja poseban oblik odgojno-obrazovnog rada, planiran Godinjim programom rada kole, koji podrazumijeva ukljuivanje uenika i nastavnika u humanitarni rad koji nema za cilj sticanje dobiti, a usmjeren je ka jaanju svijesti i pozitivnog odnosa uenika prema prirodnom i drutvenom ambijentu u kojem ivi, te domovini Bosni i Hercegovini u cjelini.lan 33.(Uloga i znaaj drutveno-korisnog rada)(1)Drutveno-koristan rad podstie uenike da razvijaju samosvijest, brigu za druge, da ue ili da sarauju s drugima, pruaju pomo drugim ljudima bez obzira na razlike i na taj nain doprinose poboljanju kvaliteta ivota, aktivnom ukljuenju obrazovnih ustanova u drutvene procese i razvoju humanijeg i ravnopravnijeg demokratskog drutva.(2)Drutveno-koristan rad podrazumijeva i uenikovo ulaganje linog vremena, truda, znanja i vjetina kojima se obavljaju aktivnosti za dobrobit drugog lica ili za opu dobrobit.lan 34(Organizator drutveno-korisnog rada i njegove obaveze)(1)Organizator drutveno-korisnog rada moe biti:a)kola samostalno ili u saradnji sa subjektima iz ta. b), c), d) i e) ovog stava,b)svako pravno lice registrovano u skladu sa zakonom,c)Kanton,d)organi jedinica lokalne samouprave,e)udruenja graana i fondacije.(2)Organizator drutveno-korisnog rada obavezan je:a)posvetiti naroitu panju odabiru oblika drutveno-korisnog rada i edukaciji uenika koji uestvuju u realizaciji ovog oblika odgojno-obrazovnog rada,b)imati u vidu injenicu da je uee u ovom obliku odgojno-obrazovnog rada dobrovoljno i uz pisanu saglasnost zakonskog zastupnika uenika,c)osigurati uestvovanje maloljetnog uenika iskljuivo u onim aktivnostima koje su prilagoene njegovom uzrastu, fizikom, psihikom i moralnom stepenu razvoja,d)da uenike ne rasporeuje na teke fizike poslove, kao i druge poslove koji bi mogli predstavljati povean rizik za njihov ivot, zdravlje, psiho-fiziki razvoj, polni integritet i izvravanje kolskih obaveza,e)da svaki vid angamana u drutveno-korisnom radu realizira u vremenu od 7 sati i 30 minuta do 19 sati i 30 minuta,f)da upozna uenike sa pisanim pravilima drutveno-korisnog rada koja obavezno sadre podatke o:1) organizatoru i planiranom obuhvatu uenika u ovoj aktivnosti,2) mjestu i duini trajanja drutveno-korisnog rada,3) aktivnostima ili uslugama koje e se obavljati u okviru drutveno-korisnog rada,4) pravima i obavezama uesnika drutveno-korisnog rada, koja ukljuuju i pravila ponaanja uenika,5) planiranoj edukaciji za uesnike,6) linoj sigurnosti tokom drutveno-korisnog rada pri odlasku i povratku sa mjesta drutveno-korisnog rada,7) trokovima u vezi s drutveno-korisnim radom i nainu njihove nadoknade,8) eventualnoj nagradi za obavljeni drutveno-korisni rad.(3)Obaveza organizatora je da sva sredstva steena obavljanjem drutveno-korisnog rada uplati na raun kole, kao namjenski grant, za uee uenika iji roditelji nisu u stanju snositi trokove u neobaveznim oblicima odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika, a posebno za uenike djecu ehida, poginulih boraca i invalida rata.lan 35.(Drugi oblici odgojno-obrazovnog rada)Drugi oblici odgojno-obrazovnog rada su poludnevne, viesatne ili jednosatne posjete uenika u pratnji zaposlenika kole muzejima, pozoritima, vjerskim objektima, galerijama, bibliotekama, sajmovima knjiga, knjievnim smotrama, sportsko-rekreativnim i drugim priredbama, sveanostima, kinima i drugim ustanovama i preduzeima u vezi sa obrazovnom djelatnou, kao i druge aktivnosti koje su planirane Godinjim programom rada kole, s ciljem realizacije specifinih odgojno-obrazovnih ciljeva.DIO TRE]I - PRIPREMA I REALIZACIJAPOGLAVLJE I - PLANIRANJE, IZVEDBENI PLAN I PROGRAM OBLIKA ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADAOdjeljak A. Planiranjelan 36.(Opi zahtjevi i karakteristike)(1)Dobrovoljnost, transparentnost, opravdanost, preciznost planiranja i kvalitet realizacije moraju biti nezaobilazni zahtjevi koje kola mora zadovoljiti u provedbi svih oblika odgojno-obrazovnog rada.(2)Pri organizaciji i realizaciji svih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, kola je obavezna postupati sa poveanom panjom, prema pravilima struke, dobre prakse i obiajima (panja dobrog strunjaka).(3)Oblici odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika realizuju se izvan prostorija kole i zasnovani su na principu dobrovoljnog opredjeljenja uenika odnosno njihovih roditelja/staratelja, sa izuzetkom "kole u prirodi" i "kole plivanja" kao specifinih obavezujuih oblika nastave.(4)Uenici iji roditelji nisu dali prethodnu saglasnost ne mogu uestvovati u neobaveznim oblicima odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika.lan 37.(Znaaj planiranja)(1)Odgojno-obrazovni rad je sloen proces, planski organiziran i voen, u kojem uenici usvajaju znanja, stiu vjetine i navike, psihiki se razvijaju i svestrano se odgajaju i kao takav je zasnovan na utvrenim i mjerljivim ciljevima koji se konkretizuju zadacima, a ostvaruju na didaktiki oblikovanim sadrajima kroz raznovrsne oblike, metode i pomou razliitih sredstava.(2)Odgojno-obrazovni rad je drutvena djelatnost koja podrazumijeva dosljedno plansko izvoenje. Svi njegovi ciljevi, zadaci, sadraji, oblici, radnje, postupci i sredstva moraju se blagovremeno predvidjeti i usmjeriti prema postizanju odreenog rezultata, izgradnji drutveno-korisnog graanina koji moe odgovoriti zahtjevima trita rada, te iz navedenih razloga odgojno-obrazovni rad ne trpi improvizacije i ne predaje se sluajnostima.lan 38.(Planiranje aktivnosti)(1)Svi oblici odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, mogu se realizovati samo ako su planirani Godinjim programom rada kole.(2)U Godinjem programu rada kole, kola utvruje oblike odgojno-obrazovnog rada koje planira realizovati u toku kolske godine.(3)Izuzetno, u toku kolske godine mogu se realizovati i oblici odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, a koji nisu utvreni Godinjim programom rada kole ako za to postoje opravdani razlozi, o emu odluuje kolski odbor.lan 39.(Nosioci pripreme)(1)Nosioci pripreme, organizacije, realizacije programa i plana su:a)direktor kole,b)razrednik na nivou odjeljenja ili drugi nastavnik koji je najmanje jednu godinu realizovao nastavu u odjeljenju koje se upuuje na odreeni oblik odgojno-obrazovnog rada,c)struni voa putovanja odnosno odgovorni nosioc aktivnosti u zavisnosti od oblika odgojno-obrazovnog rada koji se realizuje,d)predstavnici vijea roditelja i vijea uenika.(2)Za redovno praenje, efikasno provoenje i usvajanje priprema, organizacije i realizacije svih oblika odgojno-obrazovnog rada zaduen je direktor kole.(3)Strunog vou putovanja (u daljnjem tekstu: voa putovanja) iz take c) stav (1) ovog lana, na prijedlog direktora imenuje nastavniko vijee kole, nakon ega direktor donosi poseban akt o imenovanju.(4)Voa putovanja moe biti direktor kole ili se bira iz reda nastavnika koji realizuju nastavne planove i programe, a koji su u vezi sa ciljevima, zadacima i sadrajem oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, a koji se naroito istie svojim radom u organizaciji odgojno-obrazovne djelatnosti i pedagokoj teoriji i praksi.Odjeljak B. Izvedbeni plan i programlan 40.(Pripremne aktivnosti za usvajanje Izvedbenog plana i programa)(1)Odjeljenska vijea u saradnji sa strunim aktivima predlau Izvedbene planove i programe za sve oblike odgojno-obrazovnog rada, koji su planirani Godinjim programom rada kole, nastavnikom vijeu radi razmatranja i donoenja.(2)Vijee roditelja, vijee uenika, te drugi subjekti odgojno- obrazovnog procesa u koli imaju pravo predlagati sadraje i aktivnosti za tekst prijedloga Izvedbenog plana i programa iz stava (1) ovog lana.lan 41.(Izvedbeni plan i program)(1)Nastavniko vijee utvruje Izvedbene planove i programe za sve oblike odgojno-obrazovnog rada, koji su planirani Godinjim programom rada kole.(2)Direktor, kao nosilac aktivnosti je obavezan prezentirati prijedlog Izvedbenih planova i programa organizacije i realizacije iz stava (1) ovog lana kolskom odboru radi upoznavanja.lan 42.(Rok za donoenje Izvedbenih planova i programa)Izvedbene planove i programe, iz lana 41. stav (1) ovog pravilnika, kola je obavezna donijeti najkasnije 90 dana prije poetka realizacije uz obavezu usklaivanja pojedinih elemanata sa cijenama turistikih/putnikih agencija i zahtjevima roditelja/staratelja uenika.lan 43.(Minimum sadraja Izvedbanih planova i programa)Izvedbeni planovi i programi, iz lana 41. stav (1) ovog pravilnika, obavezno moraju sadravati:a)odgojno-obrazovne ciljeve i zadatke,b)sadraje, metode i sredstva kojima se postavljeni ciljevi ostvaruju,c)nosioce predvienih sadraja i aktivnosti,d)planirani obuhvat uenika,e)duinu trajanja,f)planirane putne pravce i planiranu destinaciju,g)opis prijevoza, ugostiteljskih usluga i drugih usluga,h)odredbe o upravljnju rizicima realizacije,i)planiranu cijenu usluga odnosno finansijski okvir,j)tehniku organizaciju ik)nain finansiranja po kategorijama uesnika.POGLAVLJE II - IZBOR TURISTIKE/PUTNIKE AGENCIJE, PRIPREMA I REALIZACIJA OBLIKA ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADAOdjeljak A. Izbor turistike/putnike agencijelan 44.(Naini realizacije)(1)Svi oblici odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika podrazumijevaju zajedniki odlazak uenika u pratnji zaposlenika kole, izvan prostorija kole, koji organizuje i realizuje kola samostalno ili u saradnji sa putnikom/turistikom agencijom radi ispunjavanja odreenih odgojno-obrazovnih zadataka.(2)kola moe odluiti da za realizaciju odreenih oblika odgojno-obrazovnog rada (oni oblici iju uspjenost realizacije uslovljava unaprijed utvrena kombinacija od najmanje dvije pojedinane usluge, koje se sastoje od prijevoza i drugih turistikih, te ugostiteljskih usluga) angauje putniku/turistiku agenciju kao pravno lice, registrovano za obavljanje turistike djelatnosti u skladu sa Zakonom o turistikoj djelatnosti, i koje se bavi organizovanjem turistikih i poslovnih putovanja i boravaka, posredovanjem i pruanjem svih ostalih usluga u vezi sa turistikim paket/aranmanom ugovorenih usluga.lan 45.(Izbor agencije)(1)Postupak izbora putnike/turistike agencije (u daljnjem tekstu: Agencija) provodi se u skladu sa ovim pravilnikom.(2)Za obavezne oblike odgojno-obrazovnog rada ije se finansiranje osigurava budetskim sredstvima raspisuje se Javni oglas za izbor Agencije (odnosno primjenjuje odgovarajui postupak javne nabavke u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama), za pruanje tehnike usluge prijevoza, smjetaja i drugih turistikih te ugostiteljskih usluga (turistiki paket/aranman) s ciljem provedbe odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.(3)Nakon ispunjavanja svih pretpostavki, iz lana 21. ovog pravilnika, za realizaciju obaveznih oblika odgojno- obrazovnog rada, Ministarstvo e kolama dostaviti pismene upute o nainu izvrenja ove zakonske obaveze.(4)Za ostale (neobavezne) oblike odgojno-obrazovnog rada koje karakterie princip dobrovoljnosti i u kojima se kola pojavljuje u svojstvu posrednika (ovi oblici odgojno- obrazovnog rada se finansiraju sredstvima uenika odnosno roditelja/staratelja), kola e samostalno donijeti odluku o koritenju instituta Javnog oglasa ili prikupljanja ponuda.(5)Za svaki pojedinani oblik odgojno-obrazovnog rada, kola e naznaiti i sadraj turistikog paket/aranmana neophodnog za provedbu tog oblika odgojno-obrazovnog rada.lan 46.(Odluka o vrsti postupka)(1)Odluku o koritenju instituta Javnog oglasa ili prikupljanja ponuda donosi nastavniko vijee kole uz obavezne konsultacije sa svim subjektima iz lana 40. ovog pravilnika cijenei opa naela ovog pravilnika.(2)Uvaavajui naelo javnosti rada, kola je obavezna osigurati da sve zainteresirane Agencije, putem web-stranice ili na drugi javan i transparentan nain, budu upoznate sa Izvedbenim planovima i programima za oblike odgojno-obrazovnog rada planirane Godinjim programom rada kole.(3)Agencije mogu dostavljati koli svoje ponude i predstavljati programe koje nude za pojedine oblike odgojno-obrazovnog rada tokom cijele godine.(4)Analizirajui ponude iz stava (3) ovog lana i informacije (kojima raspolae kola) o uvjetima drugih Agencija, kola se odluuje za koritenje instituta Javnog oglasa ili prikupljanja ponuda.lan 47.(Objavljivanje oglasa)(1)Ako se kola odlui za institut Javnog oglasa, obavezna je osigurati transparentnost i preciznost planiranja, imajui u vidu vrijeme potrebno za obezbjeivanje najboljih uslova za realizovanje predvienog putovanja, usklaivanje pojedinih elemanata Izvedbenog plana i programa sa cijenama turistikih/putnikih agencija i zahtjevima roditelja/staratelja uenika.(2)U sluaju da se kola odlui za prikupljanje ponuda, obavezna je uvjetovati Agencije da dostavljaju ponude u cjelosti usklaene sa Izvedbenim planom i programom oblika odgojno-obrazovnog rada koji se planira realizirati.(3)kola, u zavisnosti od oblika postupka, utvrenog ovim pravilnikom, je obavezna da:a)objavi oglas u najtiranijim dnevnim novinama i na web-stranici kole ilib)uputi poziv za dostavljanje ponuda Agencijama iji broj ne moe biti manji od tri.(4)Krajnji rok za objavljivanje Javnog oglasa odnosno poziva za dostavljanje ponuda je 65 dana prije planiranog poetka realizacije predmetnog oblika odgojno-obrazovnog rada.(5)Sastavni dio Javnog oglasa su Izvedbeni planovi i programi za odreeni oblik odgojno-obrazovnog rada i uputstvo za formiranje ponude.(6)kola moe, za sve uesnike postupka nabavke, odrediti jednaku novanu naknadu za plaanje dokumentacije, koja je predmet Javnog oglasa odnosno poziva za dostavljanje ponude. Novana naknada e pokrivati/ukljuivati samo stvarne trokove kopiranja i dostavljanja dokumantacije dobavljaima.(7)Rok za preuzimanje uputstva iz stava (5) ovog lana ne moe biti dui od deset dana ni krai od pet dana.(8)Ponudu Agencija podnosi u roku od deset dana od dana isteka roka za preuzimanje uputstva i istu dostavlja na adresu kole u zatvorenoj koverti sa naznakom "Za oglas- ne otvaraj (otvara Komisija)."(9)kola je obavezna da, u roku od 8 dana od dana isteka roka za dostavljanje ponuda, donese Odluku izboru Agencije - najboljeg ponuaa.(10)Odluka o izboru Agencije- najboljeg ponuaa dostavlja se svim uesnicima u postupku odabira.(11)Na odluku iz stava (8) ovog lana moe se izjaviti alba kolskom odboru u roku od pet dana od dana dostavljanja obavjetenja o izboru najboljeg ponuaa.(12) Odluka kolskog odbora je konana.(13)Utvrivanje konanih Izvedbenih planova i programa oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, te ostale aktivnosti organizacije i priprema, kola je obavezna okonati najkasnije 30 dana prije poetka realizacije odnosno izvoenja.(14) Rok iz stava (13) ovog lana ne odnosi se na druge odgojno-obrazovnog rada iz lana 35. ovog pravilnika.lan 48.(Sadraj Javnog oglasa/poziva za dostavljanje ponuda)(1)Javni oglas/poziv za dostavljanje ponuda sadri najmanje sljedee informacije:a)naziv kole, adresu, telefonski broj, broj faxa i ako je potrebno telefonski broj slube u kojoj se moe preuzeti dokumentacija,b)Izvedbeni plan i program oblika odgojno-obrazovnog rada,c)bitne informacije o zahtijevanom turistikom paket/ aranmanu:1)taan opis prijevoznog puta odnosno aranmana,2)taan opis odredita (kod boravka),3)zahtijevane podatke o vrsti, poloaju, kategoriji ili udobnosti, te druge glavne naznake smjetaja i ishrane,4)vrstu prijevoznog sredstva, njegove naznake i razred,5)ukupan broj dana i noenja u aranmanu,6)datum, vrijeme i mjesto polaska i povratka,7)cijenu aranmana i iznos ili postotak od cijene koji se plaa kao avans i vremenski raspored za plaanje preostalog iznosa,8)zahtjeve u pogledu zdravstvenog i putnikog osiguranja,9)cijenu neobaveznih (fakultativnih) usluga i(10)uslove za prijavu i otkaz sudionika aranmana i garancije organizatora.d)da li su alternativne ponude doputene ili zabranjene,e)kratak opis zahtjeva za garanciju za ponude i garanciju za dobro izvrenje posla,f)kriterije za odabir kojima se uspostavljaju minimalni kvalifikacijski zahtjevi za ponuae,g)kriterije za dodjelu ugovora (kriteriji za ocjenjivanje ponude),h)mjesto, datum i sat za dostavljanje odnosno prijem ponuda i mjesto, datum i sat otvaranja ponuda,i)minimalni period vaenja ponude,j)uslove za dobijanje tenderske dokumentacije,k)uputstvo za formiranje ponude il)zahtjeve po pitanju upotrebe jezika.(2)Obaveza direktora, kao nosioca aktivnosti, je da osigura da se u uslovima za odabir najpovoljnijeg ponuaa unaprijed navedu sve vrste sadraja koji e biti realizovani, ime e roditelji biti osloboeni naknadnih izdataka za vrijeme realizacije putovanja.(3)Sva predviena viednevna putovanja moraju se ugovarati minimalno na bazi polu pansiona, odnosno osiguranja najmanje dva obroka za uenike (u objektima smjetaja ili u toku putovanja).(4)Prilikom ugovaranja putovanja direktor je obavezan da zahtijeva od Agencije obezbjeenje potrebnih uslova za udobno i bezbjedano putovanje, smjetaj, prehranu i boravak uenika u toku realizacije odreenog oblika odgojno- obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika.lan 49.(Komisija za izbor)(1)Sve radnje na pripremi oglasa, uputstva, kompletiranja potrebne dokumentacije, otvaranja ponuda i izbora ponuaa, bez obzira na koriteni postupak, vri Komisija kole (u daljnjem tekstu: Komisija), a otvaranju ponude mogu prisustvovati i predstavnici Agencija (ponuaa).(2)Komisiju iz stava (1) ovog lana, imanuje kolski odbor na prijedlog direktora kole, broji pet lanova, a ine je direktor kole, sekretar kole, predstavnik nastavnika ukljuenih u ralizaciju odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, dva predstavnika vijea roditelja.(3)Krajnji rok za imenovanje Komisije je 80 dana prije planiranog poetka realizacije predmetnog oblika odgojno-obrazovnog rada.(4)Komisija na konstitirajuem sastanku donosi poslovnik o radu, te kriterije za izbor najpovoljnije ponude, koji su obavezni dio javnog oglasa ili poziva za dostavljanje ponuda koji se dostavlja ponuaima.(5)Odluku o izboru najpovoljnijeg ponuaa, komisija za izbor donosi veinom glasova od ukupnog broja lanova.lan50.(Preduslov za odabir putne agencije)(1)kola je obavezna u Javnom oglasu ili pozivu za dostavljanje ponuda zahtijevati da Agencija dostavi odreene dokaze u smislu:a)posjedovanja odgovarajue licence i dokaza o ispunjavanju drugih uslova za obavljanje registrovane djelatnosti,b)dokumentacije kojom dokazuje reference i iskustvo u organizovanju i realizaciji ovih oblika odgojno-obrazovnog rada (ugovori, preporuke).(2)Nakon odabira Agencije, Izvedbeni plan i programi odgojno-obrazovnog rada, program putovanja te opi uslovi putovanja obavezno se dostavljaju kolskom odboru i prezentiraju roditeljima radi upoznavanja.lan 51.(Ugovor)(1)Direktor je obavezan zakljuiti ugovor sa Agencijom - najboljim ponuaem u ime i za raun uenika odnosno njihovih roditelja/staratelja, koji obavezno sadri i sljedee elemente:a)pojedinanu i ukupnu cijenu,b)nain plaanja (broj rata, avans),c)uslovi zadravanja iznosa avansa,d)broj turistikih vodia, turistikih animatora,e)podatke o zdravstvenom i putnikom osiguranju,f)podatke o prijevoznim sredstvima, turistikim, ugostiteljskim i drugim uslugama,g)podatke o broju gratis putovanja ih)podatke o mjestu realizacije sa rutom putovanja.(2)Sastavni dio ugovora je Javni oglas odnosno poziv za dostavljanje ponuda, te usklaeni Izvedbeni plan i program realizacije odreenog odgojno-obrazovnog rada, opi uslovi putovanja i program putovanja, te pismene saglasnosti roditelja kojima se prihvataju opi uslovi putovanja, program putovanja i daje saglasnost za uea uenika.(3)Prilikom ugovaranja, kola je obavezna insistirati na obaveznoj klauzuli ugovora, koja predvia da se sredstva uplauju u minimalno tri jedanke rate (prva rata odmah nakon potpisivanja ugovora, druga rata neposredno pred putovanje i trea nakon usvajanja Izvjetaja iz lana 67. ovog pravilnika).(4)kola je obavezna, prilikom potpisivanja ugovora, predvidjeti i penale, kao garanciju za dobro izvrenje ugovornih obaveza Agencije, a u sluajevima kad kola prvi put sarauje sa Agencijom moe ugovoriti i bankovnu garanciju, koju koli dostavlja Agencija prije potpisivanja ugovora.Odjeljak B. Priprema i realizacija oblika odgojno-obrazovnog radalan 52.(Uslovi za realizaciju)(1)Izleti, kampovanja/logorovanja, drutveno-koristan rad i drugi oblici odgojno-obrazovnog rada organizuju se i realiziraju, uz prethodnu pismenu saglasnost roditelja uenika, pod uslovom da u navedenoj aktivnosti uestvuje najmanje 75%, a za studijske posjete i ekskurzije najmanje 60% od ukupnog broja uenika svih odjeljenja kole za koji se ovi oblici odgojno-obrazovnog rada organizuju i uz obezbjeenje odgovarajuih uslova za ostvarivanje ciljeva, zadataka i planiranih sadraja u Izvedbenim planovima i programima ovih oblika odgojno-obrazovnog rada, te uz puno potivanje zakonskih odredbi i odredbi ovog pravilnika.(2)Realizacija izleta i ekskurzija, za uenike istog razreda u okviru jedne kole organizuje se istovremeno i sa istim sadrajem.(3)Ako nisu ispunjeni navedeni uslovi, direktor kole, kao nosilac aktivnosti, obavezan je obustaviti realizaciju oblika odgojno-obrazovnog rada koji je predmet ovog pravilnika.lan 53.(Vrijeme realizacije)(1)Izleti, studijske posjete, ekskurzije, kampovanja/logorovanja, drutveno-koristan rad i drugi oblici odgojno-obrazovnog rada mogu se planirati za sva odjeljenja, jedno ili grupu odjeljenja kole i realizuju se u okviru tekue nastavne godine, u skladu sa programom rada kole.(2)Za uenike koji pohaaju srednju kolu u etverogodinjem trajanju, ekskurzije se realizuju na kraju III razreda nastavne godine.(3)Za uenike koji pohaaju srednju kolu u trogodinjem trajanju, ekskurzije se realizuju u treem razredu u prvoj polovini septembra tekue kolske godine ili na kraju nastavne godine.(4)Izuzetno, za uenike koji pohaaju srednju kolu u etverogodinjem trajanju, ekskurzija se moe realizirati u IV razredu, u prvoj polovini septembra tekue kolske godine ili na kraju tekue nastavne godine, uz saglasnost ministra obrazovanja i nauke Kantona Sarajevo (u daljnjem tekstu: ministar).(5)Obrazloen zahtjev iz stava (4) ovog lana Ministarstvu podnosi direktor kole kao nosilac aktivnosti realizacije ovog oblika odgojno-obrazovnog rada.(6)"kola u prirodi" se realizuje, u pravilu, tokom proljea ili jeseni, a kampovanje/logorovanje se realizuje za vrijeme zimskog ili ljetnog raspusta.(7)U sluaju trajka zaposlenika kole, epidemije, elementarnih nepogoda i drugih naroito opravdanih razloga dok oni traju, oblici odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, moraju se organizovati u drugim terminima o emu treba obavijestiti Ministarstvo radi davanja saglasnosti.(8)kole e, na osnovu saznanja ili dobivenih uputa nadlenog Ministarstva zdravstva (koje prati epidemoloku situaciju u regionu i svijetu), odnosno Odluka nadlenog nivoa vlasti o proglaenju elementarne nepogode, preduzeti neophodne mjere na obustavi aktivnosti u vezi sa realizacijom planiranog oblika odgojno-obrazovnog rada.(9)Svjedoanstvo odnosno diploma o zavrenom razredu/ kolovanju moe se izdati ueniku tek nakon usvajanja izvjetaja iz lana 67. ovog pravilnika.lan 54.(Dani realizacije)"kola u prirodi", kao dio nastavnog plana i programa za uenike od II do V razreda osnovne kole, "kola plivanja", ekskurzije, studijske posjete i izleti realiziraju se u okviru nastavnih dana, a ostali oblici odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, realizuju se u okviru radnih dana.lan 55.(Duina trajanja)(1)Studijske posjete, ekskurzije, kampovanje/logorovanje i drutveno-koristan rad, predvieni Godinjim programom rada mogu trajati najdue pet (5) radnih dana za uenike srednje kole i najdue tri radna dana za uenike osnovne kole.(2)Izleti se organizuju u trajanju od jednog (1) dana.(3)"kola u prirodi" za uenike od II do III razreda moe trajati najdue tri (3) nastavna dana, a za uenike IV i V razreda najdue pet (5) nastavnih dana.lan 56.(Pripreme za realizaciju)(1)kola je obavezna izvriti strune i tehnike pripreme za realizaciju svih oblika odgojno - obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika.(2)Pripreme iz stava (1) ovog lana podrazumijevaju:a)pripremu i usvajanje Izvedbenih planova i programa realizacije odgojno-obrazovnog oblika rada sa odgojnim, obrazovnim, rekreativnim, socijalnim, sigurnosnim i drugim elementima,b)broj i strukturu uesnika u konkretnom obliku odgojno-obrazovnog rada,c)nosioce aktivnosti,d)usaglaavanje programa putovanja i opih uslova putovanja sa Zakonom o turistikoj djelatnosti, Zakonom o ugostiteljskoj djelatnosti i odredbama ovog pravilnika,e)konsultacije s ciljem potpune ukljuenosti i obavijetenosti roditelja o svim ponuenim sadrajima, posebno u smislu izbora mjesta realizacije i kompletnog aranmana,f)prikupljanje podataka o organizaciji, kategorijama, i uslovima smjetaja, vrsti i kvalitetu vozila za prijevoz uenika, kvalitetu usluga turistikog vodia i drugih lica koji e tumaiti planirane odgojno-obrazovne sadraje ig)finansijsku konstrukciju koja obuhvata detaljne podatke o cijenama i njenim sadrajnim elementima za sve segmente realizacije odgojno-obrazovnog oblika rada.lan 57.(Struna priprema)(1)Struna priprema podrazumijeva pripremu i usvajanje Izvedbenih planova i programa realizacije oblika odgojno- obrazovnog rada, te plansko i struno izvoenje svih aktivnosti koje se utvruju Izvedbenim planom i programom realizacije konkretnog oblika odgojno-obrazovnog rada.(2)Pri realizaciji pripreme iz stava (1) ovog lana, svi nastavnici i struni saradnici obavezi su pruiti strunu pomo direktoru kole, kao nosiocu organizacije i realizacije svih oblika odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika, koja se ogleda u uzajamnoj povezanosti nastave u uionici i ovih oblika odgojno-obrazovanog rada, radi prouavanja onih nastavnih sadraja koji se ne mogu demonstrirati i uspjeno tumaiti u uionici.(3)Struna priprema podrazumijeva i angaovanje kvalitetnih i strunih predavaa, turistikih vodia i drugih osoba za pruanje validnih informacija o:a)mjestima,b)dogaajima,c)kulturnom nasljeu, obrazovnim i privrednim dostignuima,d)historijskim znamenitostima,e)prirodno-geografskim obiljejima,f)pojavama i odnosima u prirodi,g)spomenicima svjetske kulture ih)manifestacijama koje se planiraju posjetiti u skladu sa ciljevima odreenog odgojno-obrazovnog oblika rada.(4)Tokom prezentacije injenica i podataka uenicima, lica iz stava (3) ovog lana obavezna su voditi rauna o uzrastu, psihofizikim sposobnostima uenika, i osnovnim ciljevima i zadacima organizacije odreenog odgojno-obrazovnog oblika rada.(5)Struna priprema podrazumijeva i obavezu kole da imenuje vou putovanja odnosno odgovorno lice u zavisnosti od oblika odgojno-obrazovnog rada koji se realizuje. Pisana odluka, o imenovanju voe putovanja odnosno odgovornog lica, obavezno sadri prava i obaveze istog u toku i poslije realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.lan 58.(Tehnika priprema)Tehnika priprema podrazumijeva radnje organizacije i realizacije, a naroito:a)donoenje odluke o vrsti postupka koji e se provodi za odabir najpovoljnije ponude shodno Zakonu o javnim nabavkama,b)aktivnosti formiranja Komisije i provoenja procedura odabira Agencije koja e pruiti tehniku podrku pri raelizaciji konkretnog oblika odgojno-obrazovnog rada,c)pripremne aktivnosti zakljuivanja ugovora o angamanu Agencije, usaglaavanje Izvedbenih planova i programa sa cijenama Agencije,d)pripremne aktivnosti na realizaciji usvojenog Izvedbenog plana i programa odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada,e)program putovanja, te ope uslove putovanja,f)usaglaavanje programa putovanja i opih uslova putovanja sa Zakonom o turistikoj djelatnosti, Zakonom o ugostiteljskoj djelatnosti i odredbama ovog pravilnika,g)konsultacije s ciljem potpune ukljuenosti i obavijetenosti roditelja o svim ponuenim sadrajima, posebno u smislu izbora mjesta realizacije i kompletnog aranmana,h)utvrivanje i upoznavanje sa vremenskim okvirom odnosno terminima (polazak, dolazak, boravak, povratak),i)vremenski okvir odgovornosti nosioca aktivnosti, Agencije i zaposlenika kole ukljuenih u realizaciju odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada,j)prikupljanje podataka o organizaciji, kategorijama, i uslovima smjetaja, vrsti i kvalitetu vozila za prijevoz uenika, kvalitetu usluga turistikog vodia i drugih lica koji e tumaiti planirane odgojno-obrazovne sadraje,k)aktivnosti usmjerene na prikupljanje dokumentacije neophodne za putovanje (pasoi, vize, police putnikog i zdravstvenog osiguranja, razne potvrde i druga dokumentacija neophodna za realizaciju turistikog paket/aranmana),l)poduzimanje sigurosnih mjera i upravljanje rizicima u postupku raealizacije oblika odgojno-obrazovnog rada,m)auriranje pisane dokumentacije koja obuhvata sve pojedinane akte nastale u postupku obavjetavanja roditelja o ovim oblicima odgojno-obrazovnog rada, te pismene saglasnosti roditelja kojom se prihvataju opi uslovi putovanja, program putovanja i daje saglasnost za uea uenika in)druge obaveze, uvaavajui specifinosti svakog pojedinanog oblika odgojno-obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika.POGLAVLJE III - BEZBJEDNOST, IZVJETAJ O REALIZACIJI I EVALUACIJA OBLIKA ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADAOdjeljak A. Bezbjednosni aspekti realizacijelan 59.(Uloga i znaaj bezbjednosti)(1)Zahtjev da kole, pri organizaciji i realizaciji svih oblika odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika, postupaju sa poveanom panjom, prema pravilima struke i obiajima (panja dobrog strunjaka) ogleda se, izmeu ostalog, i u obavezi kole da osigura zatitu najboljeg interesa uenika, da vodi brigu usmjerenu ka ouvanju njegovog fizikog i mentalnog zdravlja te bezbjednosti, kroz poreduzimanje sigurnosnih mjera i upravljanje rizicima u postupku organizacije i realizacije oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika.(2)Bitna karakteristika svih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, je u tome da se realizuju izvan kolskih prostora i da je uspjenost njihove organizacije i realizacije uslovljena mnogim faktorima objektivne i subjektivne naravi, meu kojima dominantnu ulogu imaju bezbjednosni aspekti putovanja.(3)Bezbjednost, kao nezaobilazni zahtjev u organizaciji i realizaciji svih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, preduslov je za uspjeno ostvarivanje ciljeva, zadataka, sadraja i moe se uspjeno osigurati samo zajednikim zalaganjem svih subjekata ukljuenih direktno ili indirektno u ove aktivnosti.lan 60.(Aktivnosti na osiguranju bezbjednosti)(1)Imajui u vidu injenicu da je odgojno-obrazovni rad je sloen proces, planski organiziran i voen, u kojem uenici usvajaju znanja, stiu vjetine i navike, psihiki se razvijaju i svestrano se odgajaju, kola je obavezna preventivno postupati preduzimanjem niza sigurnosnih mjera kako bi povean rizik, kao bitna karakteristika ovih oblika odgojno-obrazovnog rada, bio sveden na razumnu mjeru odnosno minimum.(2)Preventivno postupanje predstavlja niz planskih aktivnosti usmjerenih na poveanje sigurnosti svih sudionika ukljuenih u oblike odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, a ogleda se u:a)pravovremenom upoznavanju roditelja/staratelja uenika sa oblicima odgojno-obrazovnog rada koji su planirani Godinjim programom rada kole,b)pribavljanju pismene saglasnosti roditelja kojom se prihvataju opi uslovi putovanja, program putovanja i daje saglasnost za uee uenika u konkretnom obliku odgojno-obrazovnog rada,c)planskom upoznavanju uenika i roditelja sa etikim kodeksom (drutveno prihvatljiva pravila ponaanja), na asovima odjeljenske zajednice odnosno na roditeljskim sastancima,d)upoznavanje uenika sa pravilima sigurnosti i zatite od socijalno neprihvatljivih oblika ponaanja, diskriminacije, neprijateljstva i svih oblika nasilja sa posebnim osvrtom na vrnjako nasilje,e)zatitnim mjerama od odlaska uesnika na neprikladna mjesta,f)edukaciji uenika s ciljem aktivnog doprinosa uenika u procesu realizacije,g)obavezi kole da pored voe putovanja, odredi i po jednog pratioca zaposlenika kole na svakih najmanje 15, a najvie 20 uenika,h)obavezi roditelja/staratelja da blagovremeno upoznaju nosioce aktivnosti organizacije i realizacije konkretnog oblika odgojno-obrazovnog rada o zdravstvenom stanju i sklonostima njihove djece odnosno uenika,i)obavezi kole i Agencije da osiguraju visok kvalitet usluga prijevoza, smjetaja, ishrane, te drugih usluga u sklopu turistikog paket/aranmana,j)obavezi da svim uenicima ugovori putniko i zdravstveno osiguranje ik)obavezi upoznavanja svih sudionika sa preporukom Ministarstva zdravstva o postupanju u sluajevima da doe do razbolijevanja uesnika u toku putovanja i boravka u turistikom mjestu.lan 61.(Etiki kodeks)(1)Prije realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada kola je obavezana usvojiti Etiki kodeks i sa njegovim sadrajem upoznati sve subjekte ukljuene u proces njegove organizacije i realizacije.(2)Svi subjekti ukljueni u proces realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada obavezni su pridravati se odredbi Etikog kodekasa iz stava (1) ovog lana.(3)Etiki kodeks se usvaja posebno za sve oblike odgojno-obrazovnog rada iz ovog pravilnika (uvaavajui specifinosti odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada) uz obavezu kole da ugradi sljedee minimalne odredbe o:a)pravilima i obavezama ponaanja uesnika odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada,b)pravilima meusobne komunikacije: uenika, uenika i zaposlenika kole, zaposlenika, uesnika oblika odgojno-obrazovnog rada i predstavnika Agencije i drugih lica (hotelsko i ugostiteljsko osoblje, graniari i carinici, organi javnog reda i druga lica sa kojim uesnici stupaju u komunikaciju),c)pravilima sigurnosti i zatite od socijalno neprihvatljivih oblika ponaanja, diskriminacije, neprijateljstva i svih oblika nasilja sa posebnim osvrtom na vrnjako nasilje,d)nainu postupanja prema linoj i imovini drugih,e)zabrani konzumiranja duhana odnosno duhanskih proizvoda (za uenike), a alkohola i opojnih sredstava (za uposlenike kole i uenike),f)zatitnim mjerama od odlaska uesnika na neprikladna mjesta,g)obavezi da sve predviene aktivnosti ukljuujui i prijevoz moraju biti realizovane do 24 odnosno 02 sata (ekskurzije za uenike osnovne i srednje kole),h)zabrana izuzimanja od uestvovanja u realizaciji odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada od strane uenika/grupe bez saglasnosti i pratnje odgovornih nosilaca aktivnosti tog oblika odgojno-obrazovnog rada,i)obavezi kole i Agencije da osiguraju tajnost podataka o zdavstvenim i drugim specifinim potrebama uenika,j)obavezi preduzimanja svih potrebnih aktivnosti u cilju ostvarenja zdravstvene i druge zatite uenika,k)zabrani osamljivanja bilo kojeg uesnika u realizaciji aktivnosti (voza, vodi, voa puta, nastavnik) sa manje od tri uenika.(4)Krenje odredbi Etikog kodeksa bilo kojeg oblika odgojno-obrazovnog rada, iz ovog pravilnika, predstavlja osnov za pokretanje disciplinskog postupka za prekrioce (uenike i nastavno osoblje) odnosno jedan od razloga neispunjavanja minimalnih kvalifikacijskih zahtjeva za Agencije-ponuae.lan 62.(Ograniavanje uea uenika)(1)kola je obavezna preventivno djelovati u smislu zatite uesnika od socijalno neprihvatljivih oblika ponaanja, neprijateljstva i svih oblika nasilja sa posebnim osvrtom na vrnjako nasilje, te u tom smislu zabraniti uee uenicima kojima je u prethodnoj ili tekuoj kolskoj godini izreena odgojno-disciplinska mjera zbog neprihvatljivih oblika ponaanja i svih oblika nasilja, koja povlai ocjenu iz vladanja "loe".(2)Ako uenik zbog zdravstvenog stanja ne moe sudjelovati u realizaciji odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada ili bi sudjelovanje tetilo njegovom zdravlju, moe biti osloboen od navedenih aktivnosti uz prezentiranje nalaza ljekara specijaliste, koji izdaje javna zdravstvena ustanova, a roditelj dostavlja razredniku.lan 63.(Minimalni zahtjevi putovanja)(1)Putovanje zauzima znaajno mjesto u realizaciji veine oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, te je u tom smislu obaveza kole da, prilikom ugovaranja putovanja, obezbijedi uslove za sigurno i udobno putovanje uesnika.(2)Sigurno putovanje, podrazumijeva obavezu Agencije da koristi samo ona prijevozna sredstava (vlastita prijevozna sredstva ili prijevozna sredstva u vlasnitvu drugih pravnih i fizikih lica koja su registrirana za obavljanje djelatnosti prijevoza putnika) u kojima su putnici i prtljag osigurani (putniko i zdravstveno osiguranje).(3)Pri ralizaciji putovanja moraju se koristiti autobusi odgovarajue starosti, tehniki ispravni i pregledani, pod uslovom da njima upravljaju lica, koja ispunjavaju zahtjeve u pogledu profesionalne obuenosti i kompetentnosti i za koja Agencija koli dostavi pisane dokaze o psihofizikoj sposobnosti za upravljanjanje autobusom (tehografske trake za prethodna dva dana), za vozae koji su angaavani za prijevoz uesnika odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.(4)Zahtjevi u pogledu starosti autobusa (kao najee koritenog sredstva za prijevoz uenika) su sljedei:a)za putovanje na teritoriji Bosne i Hercegovine moraju se koristiti autobusi koji nisu stariji od dvanaest godina,b)za putovanje izvan Bosne i Hercegovine moraju se koristiti autobusi koji nisu stariji od deset godina.(5)Zahtjevi u pogledu tehnike ispravnosti autobusa podrazumijevaju obavezu Agencije da osigura, te pravo i obavezu kole da zahtijeva, prije realizacije putovanja dostavljanje pisanih dokaza o tehnikim pregledima autobusa koji se koriste za putovanje (redovni tehniki pregledi u posljednjih est mjeseci i tehniki pregled obavljen ne ranije od pet dana prije putovanja).(6)Zahtjevi u pogledu udobnosti podrazumijevaju obavezu Agencije i kole da osiguraju potreban broj sjedita u autobusu ili putnikom motornom vozilu, odnosno rezervaciju ako se prijevoz obavlja drugim prijevoznim sredstvom (voz, avion, brod).(7)Zahtjevi u pogledu sigurnosti i udobnosti drugih prijevoznih sredstava (voz, avion i brod), podrazumijevaju obavezu Agencije da osigura, te pravo i obavezu kole da zahtijeva, prije realizacije putovanja dostavljanje pisanih dokaza o kvalitativnim, tehnikim i sigurnosnim karakteristikama prijevoznih sredstava, u skladu sa propisima koji utvruju zahtijevane preduslove za bavljenje tim vrstama prijevoza ljudi i roba.(8)Direktor ima obavezu obustave poetka putovanja, ako nisu ispunjeni svi uslovi u skladu sa ovim pravilnikom, te ako utvrdi da prijevozno sredstvo nema dokaze o ispunjavanju navedenih uslova u pogledu tehnike ispravnosti, potrebnog broja sjedita i odgovarajue udobnosti, kao i u sluaju kada je oigledno da je voza u takvom psiho-fizikom stanju da nije sposoban sigurno upravljati vozilom (alkoholiziranost, umor, bolest, djelovanje opojnih droga ili lijekova na kojima je oznaeno da se ne smiju upotrebljavati prije i za vrijeme vonje) o emu e obavijestiti odgovorno lice Agencije, Ministarstvo obrazovanja i nauke i nadleni organ Ministarstva unutranjih poslova.lan 64.(Konsultacije)(1)Uspjeh realizacije svih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, u znaajnoj mjeri zavisi od aktivnog uea uenika i njihovih roditelja/staratelja.(2)Direktor kole je obavezan da organizuje konsultacije prije izvoenja putovanja, a to podrazumijeva ukljuenost svih zainteresiranih subjekata u procesu odluivanja i planiranja.lan 65.(Minimalni zahtjevi pri pruanju ugostiteljskih usluga)(1)Ugostiteljske usluge u realizaciji veine oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, predstavljaju bitan segment za kvalitet realizacije, te je, u tom smislu, obaveza kole da, prilikom ugovaranja putovanja upravlja eventualnim rizicima smjetaja odnosno prehrane, te obezbijedi uslove za siguran i udoban boravak i prehranu uesnika.(2)Ugostiteljske usluge iz stava (1) ovog lana, podrazumijevaju usluge pravnih lica (koji ispunjavaju uslove za bavljenje ugostiteljskom djelatnou) u svrhu pripremanja hrane i pruanje usluga prehrane, pripremanje i posluivanje pia i napitaka u objektu i izvan objekta, te pruanja smjetaja u objektima na nain predvien zakonom i propisima koji ureuju tu oblast.(3)Siguran boravak, podrazumijeva obavezu Agencije da koristi samo one smjetajne i ugostiteljske objekte koji zadovoljavaju odreene standarde u smislu kvaliteta usluga smjetaja, prehrane i posluivanja napitaka, sa posebnim osvrtom na visok kvalitet ispunjenosti sanitarno-higijenskih i zdravstvenih zahtjeva u pogledu pripremanja hrane i napitaka i smjetajnih sadraja.(4)Ugodan boravak, podrazumijeva obavezu Agencije da osigura, te pravo i obavezu kole da zahtijeva, prije realizacije putovanja dostavljanje pisanih dokaza o kvaltetu smjetajnih i ugostiteljskih usluga objekata (kategorizacija objekta), u kojima je planiran smjetaj i ishrana uesnika (posluivanje hrane/napitaka u objektu i u prijevoznom sredstvu), u toku realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.(5)Uenici ne mogu biti posjetioci objekata i ustanova, te korisnici smjetajnih i ugostiteljskih objekta koji u svojim sadrajima nude usluge suprotne naelima i ciljevima odgojno-obrazovnog rada (uenici ne mogu biti posjetioci predstava odnosno korisnici usluga smjetajnih/ugostiteljskih objekata koji prikazuju/pruaju sadraje neprimjerene uzrastu odnosno psiho-fizikom razvoju djeteta/uenika).(6)kola je obavezna, prilikom ugovaranja, zahtijevati od Agencije da osigura postupanje odgovornih lica u smjetajnim i ugostiteljskim objektima (u svim oblicima odgojno-obrazovnog rada koji ukljuuju pruanje tih usluga) u smislu zabrane posluivanja alkoholnih pia i drugih opijata uesnicima, te posjete sobama drugih lica koja se ne nalaze na spisku uesnika (spisak dostavlja Agencija i kola) odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.(7)Bezbjednosni aspekti boravka ogledaju se i u obavezi Agencije da, svim uesnicima ekskurzije ili studijske posjete koja se realizuje u inostranstvu, izda odgovarajuu izkaznicu koja obavezno sadri naziv i obiljeje nae drave, ime i prezime uesnika, naziv kole, podatake o smjetaju (naziv i adresa hotela), te ime i kontakt telefon predstavnika Agencije. Uesnici tih oblika odgojno-obrazovnog rada, obavezni su da sve vrijeme boravka u inostranstvu nose izkaznicu sa sobom, istaknutu na vidnom mjestu.Odjeljak B. Izvjetaj o realizaciji i evaluacija oblika odgojno-obrazovnog radalan 66.(Informisanje roditelja, dnevnik rada i evidentiranje bitnih podataka)(1)Obaveza kole je da u toku putovanja roditelji uenika - uesnika, odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, naroito onih koji ukljuuju viednevna putovanja, budu upoznati o maruti putovanja i toku putovanja.(2)Za cijelo vrijeme putovanja, nastavno osoblje je obavezno voditi dnevnik rada, iji e se sadraj koristiti za ljetopis kole, te druge potrebe kole.(3)Nastavno osoblje je obavezno, u smislu osiguranja uzajamne povezanosti nastave u uionici i ovih oblika odgojno-obrazovanog rada, poticati uenike da biljee vanije podatke, koje su saznali tokom realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada. Te podatke uenici mogu koristiti i za objavljivanje tekstova i fotografija u kolskim listovima, ureenje web-stranice kole i za druge nastavne i vannastavne aktivnosti.lan 67.(Izvjetaj o realizaciji)(1)Nakon realizacije, voa puta (za oblike odgojno-obrazovnog rada koji ukljuuju putovanje) odnosno naosilac aktivnosti realizacije (za ostale oblike odgojno-obrazovnog rada koji ne ukljuuju putovanje), u saradnji sa drugim uposlenicima kole ukljuenim u realizaciju, priprema izvjetaj o realizaciji odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada, koji obavezno ukljuuje sljedee bitne podatke:a)informisanje o uspjenosti realizacije Izvedbenog plana i programa, sa posebnim osvrtom na:1)nedostatke u istom,2)ciljeve, zadatke i sadraje koji nisu mogli biti ostvareni i zbog ega i3)dostavljanje prijedloga koji e doprinijeti unapreenju odgojno-obrazovnog rada tog oblika.b)informisanje o kvalitetu usluga koje prua Agencija, sa posebnim osvrtom na:1)eventualne nedostatke u odnosu na ugovor o pruanju usluga,2)obezbjeenost uslova za sigurno i udobno putovanje uesnika,3)obezbjeenost uslova za siguran i udoban smjetaj i ishranu uesnika i4)dostavljanje prijedloga, koji e doprinijeti poveanju kvaliteta usluga Agencije u smislu daljnje saradnje ili preporuivanje prekida daljnje saradnje sa Agencijom.c)informacije o bezbjednosnim aspektima realizacije, koja obavezno sadri:1)podatke koji ukazuju u kojoj mjeri je ispotovan Etiki kodeks i ukazivanje na njegove eventualne nedostatke,2)podatke o uenicima koji su ispoljili socijalno neprihvatljive oblike ponaanja, neprijateljstvo i odreene oblike nasilja sa posebnim osvrtom na vrnjako nasilje,3)evantualne rizike koji su nastupili kao posljedica slabog planiranja i realizacije,4)propuste Agencije u smislu obezbjeenosti uslova za siguran i udoban prijevoz, smjetaj i ishranu uesnika,5)preporuke za izricanje stimulativnih i disciplinskih mjera za uesnike i6)dostavljanje prijedloga koji e doprinijeti poveanju kvaliteta planiranja i realizacije u smislu preventivnog eliminisanja uoenih rizika u narednom periodu.(2)Izvjetaj iz stava (1) ovog lana, moe sadavati i druge podatke, koje lica iz stava (1) ovog lana ocijene bitnim za formiranje cjelovitog uvida u kvalitet realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.(3)Izvjetaj iz stava (1) ovog lana, obavezno se dostavlja u roku od deset dana nastavnikom vijeu radi usvajanja, a nakon toga, sa Odlukom nastavnikog vijea o prihvatanju izvjetaja, kolskom oboru radi informisanja.(4)Nastavniko vijee je obavezno da vrati Izvjetaj predlagau ako uoi da Izvjetaj ne sadri sve bitne elemente iz ovog lana.(5)Nastavniko vijee je obavezno traiti oitovanje Agencije o dijelu Izvjetaja iz stava (1) taka b) ovog lana, ako su uoene navedene nepravilnosti.(6)Razrednik je obavezan, na roditeljskom sastanku, upoznati roditelje/staratelje uenika, koji su ukljueni u odreeni oblik odgojno-obrazovnog rada, sa izvjetajem iz stava (2) ovog lana.(7)Izvjetaj o putovanju je sastavni dio godinjeg izvjetaja o radu kole.lan 68.(Evaluacija oblika odgojno-obrazovnog rada)(1)Nakon realizacije svakog pojedinanog oblika odgojno-obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika, kola je obavezna provoditi postupak evaluacije rada zaposlenika kole ukljuenih u realizaciju, te uspjenost realizacije odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada.(2)kola je obavezna Pravilima kole predvidjeti evaluaciju rada zaposlenika kole iz stava (1) ovog lana, a istu provoditi od strane same kole i od strane strunih savjetnika.(3)kole su obavezne provoditi evaluacionu anketu o radu zaposlenika kole iz stava (1) ovog lana od strane uenika nakon svakog pojedinanog oblika odgojno-obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika.(4)Elemente evaluacije i sadraj evaluacionog obrasca utvruje Ministarstvo, na prijedlog Prosvjetno-pedagokog zavoda, u roku od tri mjeseca od donoenja ovog pravilnika.(5)kola, posebnim aktom, utvruje kriterije za definiranje ocjene i odgovarajue mjere za uposlenike kole, iz stava (1) ovog lana, koji kontinuirano u toku dvije kolske godine budu negativno ocijenjeni od strane kole, strunih savjetnika Prosvjetno-pedagokog zavoda i uenika.(6)Evaluacija rada uposlenike kole, iz stava (1) ovog lana, je dio integralnog procesa uspostave sistema kvaliteta, odnosno samokontrole i unutranje ocjene kvaliteta.(7)Rezultate vrednovanja uposlenike kole, iz stava (1) ovog lana, kola je obavezna analizirati, a isti ine sastavni dio personalnog dosjea svakog zaposlenika ukljuenog u realizaciju oblika odgojno-obrazovnog rada.DIO ETVRTI - FINANSIRANJE OBLIKA ODGOJNO-OBRAZOVNOG RADA, PRAVA I OBAVEZEPOGLAVLJE I - FINANSIRANJE OBLIKA ODGOJNO- OBRAZOVNOG RADAlan 69.(Sredstva za realizaciju)Sredstva za finansiranje oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, dijele se na sredstva:a)koja osigurava osniva,b)koja obezbjeuju roditelji za finansiranje uea uenika,c)osigurana donacijom pravnih i fizikih lica,d)steena kao nagrada za drutveno-koristan rad ie)drugih izvora u skladu sa zakonom i registriranom djelatnou srednje kole.lan 70.(Sredstva osnivaa)(1)Pored sredstava koje osigurava osniva za realizaciju obaveznih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, obaveza osnivaa ogleda se i osiguranju sredstava za neophodne trokove zaposlenika koji uestvuju u realizaciji oblika odgojno-obrazovnog rada koji su planirani Godinjim programom rada kole.(2)Obaveza kole je da predvidi ova sredstva u budetu kole i u tom smislu uputi zahtjev osnivau za doznaivanje istih.(3)Pod neophodnim trokovima, iz stava (1) ovog lana, podrazumijevaju se sredstva za:a)osiguranje trokova u vezi pribavljanja viza i ostale dokumentacije neophodne za putovanje,b)trokove potrebne za realizaciju odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada (kao to su zdravstveno i putniko osiguranje, putovanje, smjetaj, prehrana i sredstva za posjetu obaveznih sadraja odreenog oblika odgojno-obrazovnog rada i naknade za druge trokove koji su potrebni za realizaciju), ic)dnevnice za putovanje.lan 71.(Ostala sredstva)(1)Roditelji obezbjeuju sredstva za finansiranje uea svoje djece/uenika, koja podrazumijevaju sve trokove neophodne za uee u neobaveznim oblicima odgojno- obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika kao i trokove koji podrazumijevaju naknadu tete prouzrokovane nemarnim ponaanjem uenika.(2)Sredstva osigurana donacijom pravnih i fizikih lica, koriste se iskljuivo na nain utvren sporazumom koji potpisuje kola sa donatorom.(3)Sredstva steena kao nagrada za drutveno-koristan rad, gratis putovanja koja nudi Agencija i eventualna sredstva (planirana za ove namjene), steena iz drugih izvora u skladu sa zakonom i registriranom djelatnou srednje kole, koriste se za uee uenika, iji roditelji nisu u stanju snositi trokove (osobe u stanju socijalne potrebe) u neobaveznim oblicima odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, a posebno za uenike djecu ehida, poginulih boraca i invalida rata.(4)Pri realizaciji oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, kola se mora opredijeliti za jedan od dva sljedea naina uplate sredstava iz st. (1) i (2) ovog lana:a)neposredno na raun Agencije ilib)na raun kole, uz obavezu potivanja postupka utvrenog u stavu (3) lana 51. ovog pravilnika.POGLAVLJE II - PRAVA I OBAVEZElan 72.(Ope napomene)(1)Uvaavajui injenicu da je odgojno-obrazovni rad drutvena djelatnost, koja podrazumijeva dosljedno plansko izvoenje, neophodno je, u cilju ostvarivanja pretpostavki za osiguranje tog znaajnog zahtjeva, definisati subjekte ukljuene u planiranje i realizaciju oblika odgojno-obrazovnog rada, koji je predmet ovog pravilnika, te njihova prava i obaveze.(2)Subjekti od ijeg aktivnog uea zavisi uspjeh planiranja, a naroito realizacije su:a)Ministarstvo,b)osniva,c)kola,d)uenici i njihovi roditelji/staratelji ie)Agencija.(3)Svi subjekti iz stava (2) ovog lana, u smislu ovog pravilnika, imaju prava i obaveze koja su utvrena ovim pravilnikom.lan 73.(Prava i obaveze Ministarstva i osnivaa)(1)Prava i obaveze Ministarstva ogledaju se, naroito, u sljedeem:a)usvajanju Dokumenta okvirnog plana i programa organizacije i realizacije "kole u prirodi" i "kole plivanja", iz lana 21. ovog pravinika,b)osiguranju sredstava u Budetu Kantona, na poziciji Ministarstva za potrebe realizacije obaveznih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, u kolama kao javnim ustanovama,c)osiguranju sredstava u Budetu Kantona, na poziciji Ministarstva za neophodne trokove zaposlenika koji uestvuju u realizaciji oblika odgojno-obrazovnog rada koji su planirani Godinjim programom rada kole na nain utvren lanom 69. ovog pravilnika,d)dostavljanju preporuke kolama o nainu izvrenja obaveze odabira Agencije za pruanje usluga u toku realizacije obaveznih oblika odgojno-obrazovnog rada koji su predmet ovog pravilnika,e)osiguranju i dostavljanju, kolama, preporuke Ministarstva zdravstva Kantona Sarajevo o postupanju u sluajevima da doe do razbolijevanja uesnika u toku putovanja i boravka u turistikom mjestu,f)utvrivanju elemenata evaluacije i sadraja evaluacionog obrasca na prijedlog Prosvjetno-pedagokog zavoda,g)vrenju nadzora u skladu sa zakonom i ovim pravilnikom ih)drugim pravima i obavezama u smislu osiguranja nesmetanog odvijanja odgojno-obrazovnog procesa u Kantonu.(2)Prava i obaveze osnivaa kola kao ustanova ogledaju se, naroito, u sljedeem:a)osiguranju sredstava za potrebe realizacije obaveznih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, u kolama iji je osniva,b)osiguranju sredstava za neophodne trokove zaposlenika koji uestvuju u realizaciji oblika odgojno-obrazovnog rada koji su planirani Godinjim programom rada kole na nain utvren lanom 69. ovog pravilnika,c)drugim pravima i obavezama u smislu osiguranja nesmetanog odvijanja odgojno-obrazovnog procesa, a samim tim i svih oblika odgojno-obrazovnog rada, koji su predmet ovog pravilnika, u kolama iji je osniva.lan 74.(Prava i obaveze kole)Prava i obaveze kole dijele se na:a)prava i obaveze koleb)prava i obaveze organa, tijela i pojedinaca kole:1)kolskog odbora,2)direktora,3)nastavnikog vijea,4)odjeljenjskog vijea,5)razrednika i6)voe puta i zaposlenika ukljuenih u odreeni oblik odgo