potpunu specifikaciju is čine: hijerarhijski organizovan skup dijagrama toka podataka

1

Potpunu specifikaciju IS čine:

1.Hijerarhijski organizovan skup dijagrama toka podataka

2. Rečnik podataka koji opisuje sadržaj i strukturu svih tokova i skladišta podataka

3.Specifikacija logike primitivnih procesa-minispecifikacija

2

• Daje opis i sadržaj svih tokova i skladišta podataka (kompozicija polja)– polje – elementarna struktura koja se dalje ne

dekomponuje i koja ima svoju vrednost, npr. u indeksu, polja su BROJ_INDEKSA, IME_I_PREZIME, OCENA i sl.

Rečnik podataka SSARečnik podataka SSA

3

– polja svoje vrednosti uzimaju iz skupova vrednosti koje se nazivaju domenima i mogu biti:

• ”predefinisani” tj. standardni programsko-jezički domeni (npr. CHAR, REAL, LOGICAL I DATE)

• ”semantički” kada se def. posebno npr.

SEMESTRI numeric (2) BETWEEN 1, 10


4

Predefinisani domeni

• TEXT

• NUMERIC

• DATE

• INTEGER

• CHAR

5

Primer

• BI: CHAR (7)

• OCENA: INT(2) IN (5,6,7,8,9,10)

• OCENA: TEXT(1) IN (A,B,C,D,E)

• SEMESTVŠ: SEMESTRI INT(1) IN (1,2,3,4)

*Semestar više škole*

6

– Pored ograničenja na vrednosti polja, tj. vrednosti domena definišu se i druga ograničenja (<, >, =, <=, >=, BETWEEN, IN, NOT NULL i sl.)

(a) STAROST: INT(2) < 65(b) SEMESTAR: INTEGER (2) BETWEEN 1,10(c) OCENA INT(2) IN (5,6,7,8,9,10)(d) BROJ_INDEKSA: CHARACTER (7) NOT NULL

STAROST: INT(2) < 65 AND NOT NULL-slozeno ogranicenje


7

• Struktura tokova podataka i skladišta predstavlja neku kompoziciju polja, odnosno konstrukciju čije su komponente polja. Konstrukcija kojom se od komponenata gradi struktura može biti:

– Agregacija komponenti – Ekskluzivna specijalizacija (unija) komponenti– Neekskluzivna specijalizacija (unija)

komponenti– Skup komponenti


8

Agregacija komponenti

ISPITNA_PRIJAVA: < BROJ_INDEKSA,

IME_STUDENTA,

NAZIV_PREDMETA,

DATUM_POLAGANJA,

OCENA,

IME_NASTAVNIKA

>

9

Ekskluzivna specijalizacija (unija) komponenti

PROIZVOD: < ŠIFRA_PR,

NAZIV_PR,

[ STOPA_AMORT, KOLIČ_NARUČ ]

>

10

Neekskluzivna specijalizacija (unija) komponenti

STUD_ZAHTEV: / ZAHTEV_ZA_UVER_STATUS, ZAHTEV_ZA_UVER_POL_ISPIT /

11

Skup komponenti

UVERENJE_O_POL_ISPIT: < BROJ_INDEKSA, IME_STUDENTA,

{< NAZIV_PREDMETA, OCENA>},

PROSEČNA_OCENA>

12

STRUCTURES DOK_ZA_PRIJEMNI_ISPIT: < DIPLOMA,

{<SVEDOČANSTVO>}, {<NAGRADA>} >;

DIPLOMA: < NAZIV_ŠKOLE:CHAR (20), VRSTA_ŠKOLE:VRSTE_ŠKOLA, IME_KAND, DATUM_DIPL:DATE >;

SVEDOČANSTVO: < NAZIV_ŠKOLE, VRSTA_ŠKOLE, IME_KAND, DATUM_SVED, {< NAZIV_ŠKOL_PRED, OCENA_ŠKOL_PRED:INT(1) IN (1,2,3,4,5) >}, PROSEK: REAL(1,2) < 5.00 >;

Nagrada….FIELDS NAZIV_ŠKOLE: CHAR(20); VRSTA_ŠKOLE: VRSTE_ŠKOLA; IME_KAND: CHAR(25); DATUM_DIPL: DATE; DATUM_SVED: DATE; NAZIV_ŠKOL-PRED: CHAR(15); OCENA_ŠKOL_PRED: INT(1) IN (1,2,3,4,5); PROSEK: REAL(1,2) < 5.00 DOMAINS VRSTE_ŠKOLA: CHAR(20) IN ('GIMNAZIJA', 'SREDNJETEHNIČKA', 'OSTALE')

13

STRUCTURES DOK_ZA_PRIJEMNI_ISPIT: < DIPLOMA,

{<SVEDOČANSTVO>}, {<NAGRADA>} >;

DIPLOMA: < NAZIV_ŠKOLE, VRSTA_ŠKOLE, IME_KAND, DATUM_DIPL >;

SVEDOČANSTVO: < NAZIV_ŠKOLE, VRSTA_ŠKOLE, IME_KAND, DATUM_SVED, {< NAZIV_ŠKOL_PRED, OCENA_ŠKOL_PRED >}, PROSEK >;

NAGRADA…

14

Nastavak

FIELDS NAZIV POLJA DOMEN OGRANIČENJE NAZIV_ŠKOLE CHAR(20) -

VRSTA_ŠKOLE VRSTE_ŠKOLA-

IME_KAND CHAR(25) -

DATUM_DIPL DATE -

DATUM_SVED DATE -

NAZIV_ŠKOL-PRED CHAR(15);-

OCENA_ŠKOL_PRED INT(1) IN (1,2,3,4,5)

PROSEK REAL (1,2) < 5.00

15




3.Specifikacija logike primitivnih procesa (minispecifikacija)

16

Dijagram dekompozicije za IS studentske službe

IS_STUDENTSKE_SLUŽBE

UPIS OBRADA_ISPITA IZDAVANJE_UVERENJA

EVIDENTIRANJE_KANDIDATA

OBRADA_SPISKOVA_ZA_ISPIT

OBRADA_REZULTATA_PRIJEMNOG

IZVJEŠTAVANJE_KANDIDATA

UPIS_GODINE

RASPOREĐIVANJE

EVIDENTIRANJE_ISPITNIH_PRIJAVA

ZAVOĐENJE_REZULTATA_ISPITA

IZDAVANJE_UVER_O_STATUSU

IZDAVANJE_UVER_O_POL_ISPITU

0

1 2 3

2.1 3.1

2.2 3.2

1.1

1.2

1.3

1.4

1.5

1.6

17

Minispecifikacija-specifikacija logike primitivnih procesa

Pseudokod - jezik koji koristi rečnik prirodnog jezika, a čije su konstrukcije struktuirane pomoću koncepata struktuiranog programiranja.

18

može se interpretirati barem na dva načina:

(a) "Svaki komitent (koji ima na računu više od 10.000 AND srednji mesečni bilans veći od 5.000 ) OR poseduje račun više od pet godina…"

(b) "Svaki komitent koji ima na računu više od 10.000 AND (srednji mesečni bilans veći od 5.000 OR poseduje račun više od pet godina…)"

"Svaki komitent banke koji ima na računu više od 10.000, čiji je srednji mesečni bilans veći od 5.000 ili koji poseduje račun više od pet godina ...."

19

Osnovne strukture za struktuiranje su:

• Sekvenca

• Selekcija

• Case struktura

• Iteracija

20

(I) Sekvencija - aktivnosti u sekvencijalnom bloku se odvijaju po redosledu navođenja

BEGIN

Unesi podatke o diplomi;

Unesi podatke sa svedočanstava;

Unesi podatke o nagradama;

Ažuriraj datoteku KANDIDATI_ZA_UPIS;

END;

21

(II) Selekcija-Redosled aktivnosti zavisi od nekog uslova.

IF uslov THEN blok_akcija_1 ELSE blok_akcija_2;

Na primer:

IF BROJ POENA > 85 Upiši kandidata ELSE Odbi kandidata;

22

(III) Case struktura je specijalni slučaj selekcije kada se u zavisnosti od vrednosti jednog parametra može

izvršavati više različitih blokova akcija

CASE parametar OF vrednost_parametra_1: bloka_akcija_1 vrednost_parametra_2: bloka_akcija_2 ... ... vrednost_parametra_n: bloka_akcija_n

CASE SEMESTAR OF 1: Stavi_studente u grupu za prvu godinu Stavi_studente u grupu za drugu godinu Stavi_studente u grupu za treću godinu Stavi_studente u grupu za četvrtu godinu;

23

(IV) Iteracija. Blok akcija se ponavlja dok se neki uslov ne ispuni ili dok se akcije ne

obave za sve objekte nekog skupa

Osnovni oblici ove strukture su: • DO WHILE uslov blok_akcija - uslov se ispituje pre

svakog izvršenja bloka akcija, moguće je da se blok akcija ne izvrši nijednom,

• DO UNTIL uslov blok_ akcija - uslov se ispituje na kraju svakog izvršenja bloka akcija, blok akcija se izvršava barem jedanput.

…

24

Primer-proces EVIDENTIRANJE KANDIDATA

Prihvati DIPLOMU_SRED_ŠKOLE; IF VRSTA_ŠKOLE ne odgovara THEN formiraj NEPRIHVATLJIV_DOKUMENTI; FOR EACH SVEDOČANSTVO DO Prihvati SVEDOČANSTVO * Provera da li je PROSEK u svedočanstvu dobro sračunat* SUMA := 0.; BROJPRED := 0;DO WHILE Postoje predmeti u SVEDOČANSTVO SUMA := SUMA + OCENA; BROJPRED := BROJPRED + 1; END WHILE; PROSOCENA := SUMA/BROJPRED; IF PROSEK NOT EQUAL PROSOCENA THEN formiraj NEPRIHVATLJIV_DOKUMENTI;Ubaci podatke sa SVEDOČANSTVO u KANDIDATI_ZA_UPIS; END FOR; FOR EACH NAGRADE DO IF IME_NAGRADE odgovarajuće THEN Ubaci podatke sa NAGRADE u KANDIDATI_ZA_UPIS; END FOR;

25




3.Specifikacija logike primitivnih procesa (minispecifikacija)

"MALA TRGOVINA “(primer II)

Dobavljac KupacIS mala trgovina

Katalog

FakturaDob

OtpremnicaDob

Narudzbenica dob

UplataDob

Racun

Placanja

Narudzbenica od kupca

OtpremnicaKupcu

Dobavljac

Kupac

Nabavka

Katalog

FakturaDob

OtpremnicaDob

Narud b̀enicaDob

UplataDob

Ra~un

Placanja

NarudzbenicaKupca

OtpremnicaKupca

Prodaja

Artikal

PoslovniPartner

Katalog

DokumentaNabavke

DokumentaProdaje

PRVI NIVO DEKOMPOZICIJE

Koje pravilo nije ispostovano?

PoslovniPartner

1.1. ObradaKataloga

1.2. Narucivanje 1.3. Prijem

1.4.Pla}anje

Katalog

NarudzbenicaDob

OtpremnicaDob

Prijemnice

FakturaDob

UplataDob FaktureDob

NarudzbeniceDob

Katalog

SkladisteArtikalaPoslovniPartner

OtpremniceDob

NABAVKA

dobavljac

artikli

Sta se ovde pojavilo?

Kupac2.1. Obradaporud`bina

NarudzbenicaKupca

NarudzbeniceKupca

ArtikalNalogZaOtpremu

2.2. Otprema

OtpremnicaKupca

OtpremniceKupcaRacuni

Ra~un

2.3. Naplata

Placanja

Pla}anja

PoslovniPartner

PoslovniPartner

PRODAJA

Zasto ovaj tok nema ime?

Dijagram dekompozicije za IS MALA TRGOVINA

IS_MALA TRGOVINA

NABAVKA PRODAJA

OBRADA KATALOGA

NARUCIVANJE

PRIJEM

PLACANJE

OBRADA PORUDZ.

OTPREMA

0

1 2

2.1

2.2

1.1

1.2

1.3

1.4

NAPLATA2.3

1.Osnovni cilj kod SSA – razlozi uvođenja.

2. Simboli koji se koriste kod dijagrama toka podataka.

3.Što je u SSA terminologiji prikazano na slici br.1 (na sledecem slajdu)?

4.Koja pravila vaze za tokove podataka?

5. Koja pravila vaze za skladista?

6. Koja pravila vaze za dekompoziciju?

7. Koja pravila vaze za procese

8. Sta je recnik podataka I cemu sluzi?

9. Napisati recnik podataka za tok podataka INDEKS (resenje se nalazi na pretposlednjem slajdu)

10. Napisati recnik podataka za tok podataka LICNA KARTA(resenje se nalazi na pretposlednjem slajdu)

11.Što je to PSEUDOKOD i kakvu primjenu ima?

13. Kada prestati sa dekompoziciojom?

12.Napisati pseudokod (minispecifikaciju)za proces PRIJEM UPLATE KUPCA(resenje se nalazi na poslednjem slajdu)

Dobavljač

Kupac

Carina

1.nabavka

3.prodaja

4.plaćanje

Banka

artikal

kupci

dobavljači

2.carinjenje

OTPREMNICADOB.

FAKT.DOB.

UGOVOR SA DOB.

NALOZI

JCI

ZAHTEV ZA CARINJENJE

OTPREMNICADOB.CAR.FAKTURA

OTPREMNICAKUP.

FAKTURA KUPCU

UGOVOR KUPCU

NALOZI

Car.fakture

dobavljači

artikli

IZVOD

IZVEšTAJ O PRILIVU

NALOG ZA NAPLATU

RASPORED PRILIVA

UPLATADOB

Na koji nacin se imenuju pocesi na DTP? Koja od sledecih imena su ispravna: Narucivanje proizvoda, Odeljenje prodaje, Ispitna prijava, Prijava ispita, racunovodstvo, proracun ostalog?

Da li proces na DTP moze da ima samo ulazni, odnosno samo izlazni tok? Obrazlozite

Koja je uloga Dijagrama konteksta? U cemu se on razlikuje od ostalih dijagrama?

Cemu sluzi minispecifikacija primitivnih procesa? Objasnite kako se kreira

Koje konstrukcije se koriste kod kreiranja recnika podataka? Objasnite

Koje konstrukcije se koriste kod kreiranja minispecifikacije? Objasnite

Sta je domen?

Sta je polje?

Da li se za svako polje kreira ogranicenje? Za koji polja je ogranicenje obavezno?

Resenje za recnike podataka

• Tok podataka INDEKS

INDEKS: < IME_STUDENTA,

PREZIME_STUDENTA,

BROJ_INDEKSA,

DATUM_RODJENJA

>;

Polje domenogranicenj

e

Ime char (7)

Prezime char (20)

broj indeksa char (20) not null

datum rodjenja date

• Tok podataka LICNA KARTA

LICNA KARTA: < IME,

PREZIME,

BROJ_LK,

DATUM_RODJENJA

JMB,

>;

Polje domen ogranicenje

Ime char (7)

Prezime char (20)

broj LKINTEGER (8) not null

datum rodjenja date

jmbINTEGER(13) not null

potpunu specifikaciju is čine: hijerarhijski organizovan skup dijagrama toka podataka

Documents