PORMAL- mga salitang pamantayan dahil ito ay

kinikilala, tinatanggap at ginagamit ng karamihang nakapag-aaral sa wika

- gumagamit ng bokabularyo mas komplikado kaysa sa ginagamit sa araw-araw na usapan

- kalimitang ginagamit sa mga paaralan at sa iba pang may pangkapaligirang intelekwal

2 URI NG PORMAL NA SALITA

PAMBANSA

• mga salitang ginagamit sa mga aklat at babasasahing ipinalalabas sa buong kapuluan at lahat ng paaralan

• ang wikang ginagamit ng pamahalaan at wikang panturo sa mga nagsisipag-aral

Halimbawa:

kapatid,malaki, katulong

PAMPANITIKAN

• mga salitang matatayog, malalalim, makukulay, at sadyang matataas ang uri

• mga salitang ginagamit ng mga manunulat at dalubwika

Halimbawa:

Pambansa Pampanitikan

kapatid kapusod

malaki ga-higante

katulong katuwang

DI-PORMAL o IMPORMAL

• mga salitang karaniwan at palasak sa mga pang-araw-araw na pakikipag-usap at pakikipagsulatan sa mga kakilala o kaibigan

3 URI NG DI-PORMAL

LALAWIGANIN (Provincialism)

• mga salitang kilala at saklaw lamang ng pook na pinaggagamitan nito.

• may kakaibang bigkas at tono

Pambansa/

Pampanitikan

Bikol Bisaya Ilokano

malaki

ina

ama

habag/awa

kapatid

dakula

mamay

papay

habag

tugang

dako

iloy

amay

luoy

utod/utol

dakil

nanang

tatang

piman

kabsat

BALBAL (Slang)

• noong una ay hindi tinatanggap ng mga matatanda at mga may pinag-aralan dahil hindi raw maganda pakinggan

• kilala rin bilang salitang kanto o salitang kalye

PORMAL BALBAL

tatay/ama

nanay/ina

security guard

sigarilyo

kotse

pulis

baliw

gutom

erpat

ermat

sikyo

yosi

tsikot

lispu

praning

tom-guts

KOLOKYAL (Colloquial)

• mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ngunit may kagaspangan at pagkabulgar, bagama’t may anyong repinado at malinis ayon sa kung sino ang nagsasabi

PORMAL KOLOKYAL

aywan

piyesta

nasaan

saan ba?

ewan

pista

nasan

san ba?

Paghango sa mga salitang katutubo

gurang matanda

utol kapatid

buwang luku-luko

hawot tuyo (pagkain)

Panghihiram sa mga Wikang Banyaga

tisoy mestizo

tisay mestizo

tsimay muchacha

tsimoy muchacho

toma tomar

sikyo security guard

Pagbabaliktad (Buong Salita)

etnieb beinte

nasnip pinsan

yatap patay

abat taba

ayuk kuya

todits dito

ngetpapanget

tsikot kotse

lispu pulis

Pagbabaliktad (Papantig)

Nilikha (Coined Words)

paeklat maeklatoveracting

espi esposo husband

hanep papuri praise

bonzai maliit very small

Pinaghalu-halo (Mixed Category)

kadiri

pag-ayaw/

pagtanggi dislike

kilig to the bones

paghanga crush

in-na-in naaayon/uso following the trends

bow lang nang bow

masunurin obedient

Iningles (Englisized Category)

jinx malas back luck

weird pambihira rare/unusual

bad trip kawalang pag-asa

hopeless/

frustrated

yes, yes, yo totoo approved

Dinaglat (Abbreviated Category)

KSP Kulang Sa Pansin

SMB Style Mo Bulok

HHWW Holding Hands While Walking

LOL Lauging-Out-Loud

GTG Got-to-go

Pagsasalarawan o Pagsasakatangian ng Isang Bagay

lagay tong

boga baril

durog/bangag nakadroga