politics of social classe
TRANSCRIPT
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
ดร.ณรงค บญสวยขวญ
สำานกวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ
เกณฑการแบงชนชน
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
Middle Classe
Low Classe
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
กระบวนการทางสงคมและกระบวนการทางการเมองทแสดงออกโดยกลมบคคลในชนชนนนๆ1 2
ประการแรก คอ ผลประโยชนของกลมชนชนนน ๆ ดำารงอยหรอสรางหรอผดงรกษาไวซงผลประโยชนของชนชน
ประการทสอง เพอแสวงหาเกยรตภม ศกดศรหรอแสวงหาพนททางสงคม การยอมรบชองชนชนกระบวนการหรอกลไก
เปนการสรางความหมายการแสดงออกเชงอตลกษณแหงชนชน การแสดงออกหรอการเคลอนไหว หรอการกระทำาหรอการปฏบตการ
หรอการแสดงออกอยางอนๆ
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
เกณฑการแบงชนชน• ความสมพนธของการเศรษฐกจ (relation of production)• ไทย (จฬา) ประกอบดวย
• ชนชนกลางใหม• กลมชนกลางดงเดม• กลมคนชนกลางระดบลาง• กลมคนทำางาน
ชนชนสง ชนชนกลาง ชนชนลาง
คนชนบท คนเมอง
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
ชนชนลาง• ชาวนาชาวไร เกษตรกรรายยอยของสงคมไทย
• เปนเปาหมายการพฒนา “คนด” ตามความประสงครฐไทยและ เปาหมายทางการตลาด• มการเคลอนไหวทางสงคมเพอคณภาพชวต การแสวงหาแนวทาง พฒนาเพอเปนทางเลอกของชาวนาชาวไรเอง• เปนฐานของสงคมไทย เปนฐานการผลต เปนฐานทางวฒนธรรม พนบาน ปจจบนเปนกลมคนทมปรมาณมากทสด
คนชนกลาง• เปนพฒนาของชนชนลาง• สนใจในกจกรรมทางสงคมการเมอง• มความซบซอนในการทจะตองทำาความเขาใจ เพราะคนชนกลางเองมหลาย ระดบ หลายประเภท• เปนพลงการผลตในระบบทนดวย• เปนทรพยากรบคคลทมคณคาและสำาคญตอการพฒนาการเมอง
• “หากไมมกระฏมพกไมมประชาธปไตย”
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชนMiddle Classe
คนชนกลาง : การกอเกด• หลง พ.ศ.2398 ถอวาเปนจดเปลยนของสงคมการเมองไทย ระบบการคา ขาวเสร เกดพอคาทเปลยนแปลงจากชาวจนและขนนาง• พอคา คอ ชนชนกลางทขบเคลอนการคา เกดโรงสไฟเพอสขาวออกขาย ในลมนำาตาง ๆ อยางรวดเรว การขยายตวของโรงสดวยการใชเทคโนโลย ใหม เพม กล• บทบาทของชนชนกลางชาวจนภายใตการอปถมปของขนนางและ ราชสำานก• พ.ศ.2435 มการปรบการบรหารราชการแผนดนใหม เกดชนชนกลางเพม “คนหรอแรงงานหรอเชตคอปกขาว” (white collar) นนคอ ขาราชการ
“ชาต คอ กษตรย”
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
เทยนวรรณขาราชการหรอแรงงานคอปกขาวสำาเรจการศกษาจากตางประเทศ
ทซมซบเอาคานยมและแบบแผนจากตางประเทศตองการพฒนาการเมองใหเปน
ประชาธปไตย
จงรวมกลมคนเพอเคลอนไหว
กบปญญาชน นกเรยน นกหนงสอพมพ
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
“คนคอปกขาวหรอเชตปกขาว”• ไมมคำาอธบายเชงทฤษฎทชดเจนเกยวกบลกษณะของเชตปกขาว• คนททำางานทไมไดใชกำาลงกาย• ลกจางททำางานออกแบบ วเคราะห บรหาร ควบคมดแล แนะนำา จดการ และวางแผน• Karl Mark เรยกวา “แรงงานการคา” (commercial worker)• J. Mill สมพนธกบการถอครองปจจยการผลต โดยทคนคอปกขาวไมมปจจย การผลต ไมมกรรมสทธในผลผลต แตสถานภาพ เกยรตและศกดศรสงกวา คนงานโดยทงไปในโรงงาน เนองจากรายได การศกษาดกวาสงกวา
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
“คนคอปกขาวหรอเชตปกขาว”
Bain คนคอปกขาว หมายถง หวหนาคนงาน นกวทยาศาสตร ชางเทคนค เสมยน พนกงานบรหาร พนกงานรกษาความปลอดภย นกวชาชพ พนกงานขาย พนกงานบรหารทองเทยว พนกงานขายของหนาราน เจาหนาทในหนวยงานของรฐ เจาหนาททางการศกษา ศลปน นกดนตร นกแสดง
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
“คนคอปกขาวหรอเชตปกขาว” ของไทย
ชวงทศวรรษ 2430 - 2440 ทเปนชวงเวลาการสรางประเทศใหทนสมย (Modernization) คนทำางานภาคราชการ นคอ คนคอปกขาว
• หลงการปกครอง พ.ศ.2475 ซงเปนชวงเวลาการสรางประชาธปไตยพบ บทบาทชนชนกลาง คอ กลมทางการเมองทเรยกตนเองวา “คณะราษฎร” ระบบรฐรวมศนยอำานาจไวทสวนกลาง กลมขาราชการเปนใหญหรอ “อำามาตยาธปไตย” หรอ “ bureaucratic Polity”
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
“คนคอปกขาวหรอเชตปกขาว” ของไทย
หลงสงครามรฐไทยมการเนนโยบายชาตนยม จงทำาใหธรกจขยายตวโดย รฐบาลและคนไทย มการจดตงรฐวสาหกจตางๆ ขนมากมาย มภาคธรกจ ของเอกชนทเปนบรษทคนไทยและตางประเทศ มจำานวนถง 141 แหง ธนาคาร 16 แหงผ
แรงงานหรอคนชนกลาง นโยบายการพฒนาทนนยมแผนพฒนาเศรษฐกจ
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
อำานาจทางการเมองของชนชนกลาง
อำานาจของชนชนแรงงานการรวมกลมของแรงงาน
(labor Group)
ชนชนกลางเปนพลงสำาคญในการผลตของสงคมไทย
คอกลยทธของการตอบโตกบเจาของโรงงานและรฐไทย
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
ความเปนธรรมทางเศรษฐกจ คาตอบแทน สวสดการของคนงาน
พ.ศ.2466 คนงานบรษท ไฟฟาสยาม “สมาคม รถรางสยาม”• รปแบบการนดหยดงาน • พฒนากลมองคกรดานแรงงาน ทงในรปสมาคมแรงงาน• เครอขายทางสงคมระหวาง สมาคมแรงงานดวยกน สหภาพแรงงาน
พ.ศ.2466กลมคน
หลง 2516เครอขายทางสงคม
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
กระบวนการตอสของ “กลมคนคอนขางทไรอำานาจ” กรณตวอยางของกลมขาราชการครในทศวรรษ 2520
เคลอนไหวทางสงคมเพอใหระบบการเมองตอบสนอง เปน “การเมองในระบบราชการ” มใชอำานาจโดยการ
รวมกลม ชมนมประทวง ยนหนงสอ
ประสานสมพนธหรอเชอมโยงเครอขายกลมองคกรครในจงหวดตางๆ
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
ความเตบโตของชนชนกลาง ความเตบโตของประชาธปไตย
สรางประชาธปไตย
ตวแทนพฤตกรรมทจรตคอรบชน
หลงทศวรรษ 2530 สมครเขาไป “แขงขนตำาแหนง
ทางการเมอง” ชนชนสงในธรกจกบชนชน
กลาง นกธรกจทองถน นายทนทองถน ผมอทธพลทองถน นกวชาการ ขาราชการ ผนำาจากชมชนทองถน ตางๆ
มอบมอถอ “มอบชนชนกลางการ” เขาไปแสดงอำานาจหรอเปนตวกระทำาทางการเมองใหมดวยการกระทำารวมกน การเมองทมคลนมวลชน
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
ความเตบโตของชนชนกลาง ความเตบโตของประชาธปไตย
เปลยนวตถประสงคหรอ
เปาหมายของแผนพฒนา
เกดรฐธรรมนญฉบบระชาชน
หลงทศวรรษ 2530 เสนอบทความทางวชาการ การนำาเสนองานวจย เสนอความคดความเหน การประชมสมมนา การประชมปฏบตการ เปน สส.ร.
พลงอำานาจหรอบทบาทเชงบวก
“ความร”
การสมครรบเลอกตง
ใชอำานาจนอกแบบแผนหรอธรรมเนยมนยม
การเมอง
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
กลไกกระบวนก
ารของ
ชนชนกลาง
พยายามองแอบกบสถาบน
อนมาใชประโยชน
รวมกลม “ชมนมประทวง”
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชน
ขบเคลอนสงคม
ความร
อำานาจการเมอง
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชนLow Classe
วาทกรรมทางสงคมเกยวกบชนชน
กลมคนรากแกว กลมคนรากหญา (grassroots) คนชายขอบ (marginal man) กลมคนชมชนทองถน คนบานนอก พวกบานนอก พวกนอกหรอคนนอ
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชนLow Classe
พลงชนชนลางกบกระบวนการทางสงคมเพอการเมองภาคพลเมองหลงทศวรรษ 2530 เกดกระบวนการทางสงคมในหมชาวไร
ชาวนา เพอพงตนเอง เพอรอฟนพลงภายในชมชน เพอเพมพลงอำานาจและบทบาทในสงคม
การเมองกระบวนการ กระทำารวมของกลมคนในชมชน (Collective action) จงเปนการเคลอนไหวทางสงคม (Social movement) เปนตวกระทำาทางการเมองใหมทามกลางกระแสทนหรออำานาจตลาดและการเมองแบบตวแทน
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชนLow Classe
รปแบบการเมองโดยตรงของชาวบาน การเมองแบบมสวนรวม
การเมองแบบปรกษาหารอหลงทศวรรษ 2530 องคกรการเงนชมชน
- กลมออมทรพย - ธนาคารหมบาน
• สมชชาคนจน
การเมอง อำานาจและความแตกตางทางชนชนLow Classe
กลไก กระบวนการทางอำานาจของชนชนลาง
การรวมตว สรางกลม องคกร เครอขายทางสงคมหรอขบวนการทาง
สงคม ปฏสมพนธแบบบวกหรอประสานกบรฐ
- ประชาพจารณ- ประชามต- ปฏบตตามหนาทพลเมองทด
Good people ปฏสมพนธแบบลบหรอปะทะกบรฐ
- อารยะขดขนเพมพลงอำานาจในกระบวนการของชนชนลาง (people empowerment)
สำานกวชาศลปศาสตร มหาวทยาลยวลยลกษณ
ดร.ณรงค บญสวยขวญ