Visuele perceptie

IllusiesGestalt-benaderingViewpoint-afhankelijk / viewpoint-onafhankelijkPatroonherkenningBottom-up / top-down

Poggendorff illusie

Kleuren illusie

Hermann Grid illusie

Hering illusie

Necker cube

Necker cube II

Wie is dit?

Subjectieve contouren

Gestalt-principes

Gestalt-principes

Gestalt-benadering

Het geheel verschilt van de som der delen

Wet van Prägnanz: We nemen visuele stimuli waar op een wijze die op de meeste simpele manier leidt tot een stabiel en coherent patroon

Gestalt = gestructureerd geheel

Is perceptie viewpoint-afhankelijk of niet?

Viewpoint-onafhankelijk:geons (Biederman)

Viewpoint-afhankelijk: (Tarr)

Viewpoint-afhankelijk: (Tarr)

Patroonherkenning

Twee systemen:

1) herkennen van losse onderdelen van een object / persoon

2) herkennen van het grote geheel

Gezichtsherkenning

Tanaka & Farah (1993):

Is gezichtsherkenning gebaseerd op het herkennen van het grotere geheel?

Leerfase: Proefpersonen zagen foto’s van:1) personen - leerden namen2) huizen - leerden namen van eigenaars

Gezichtsherkenning

Tanaka & Farah (1993):

Testfase: Proefpersonen zagen foto’s van:1) delen van de personen / huizen2) personen / huizen in z’n geheel

Resultaten Gezichten HuizenDelen 65% 80%Geheel 75% 77%

Bottom-up / Top-down

Theoretische benaderingen van perceptie:

1) Bottom-up: Hoe nemen we fysieke stimuli waar? (stimulus-driven)

2) Top-down: Hoe wordt perceptie beïnvloed door cognitie? (cognition-driven)

Bottom-up

1) Directe perceptie

2) Sjabloon theorieën

3) Prototype theorieën

4) Feature-matching theorieën

Directe perceptie

James Gibson

Alle informatie die via zintuigen binnenkomt, is voldoende om waar te nemen

Cognitieve processen zijn niet nodig

Subjectieve contouren

Sjabloon (template) theorie

We hebben in ons hoofd een enorm aantal sjablonen (exacte modellen voor patronen die we kunnen herkennen)

We herkennen patronen door ze te vergelijken met de sjablonen in ons hoofd

Sjabloon (template) theorie

Sjabloon (template) theorie

Prototype theorie

We hebben in ons hoofd een aantal prototypes (gemiddelde modellen voor patronen die we kunnen herkennen)

We herkennen patronen door ze te vergelijken met de prototypes in ons hoofd

Feature-matching theorie

We hebben in ons hoofd een aantal kenmerken van patronen (in plaats van een heel patroon)

Structural-description theorie

We observeren de randen van objecten en delen die op in “geons”

Met een klein aantal geons kunnen alle objecten worden gereconstrueerd

Top-down benaderingen

Constructieve perceptie: de waarnemer construeert een cognitief begrip van een stimulus

- Illusies- Context effecten (The CAT)- Configurele superioriteit

Bottom-up / top-down

Wie heeft gelijk?

Visuele klif: Diepte-perceptie

Perceptie zegt iets over cognitie

Multi-stabiele perceptie

Perceptie is dynamisch

Woensdag

Presentatie 1 (artikel Biederman): Daniel ReusDiscussie: Rory Breuk

Presentatie 2 (artikel Tarr): Hessel van der Molen Discussie: Sicco van Sas

Presentatie 3 (artikel Robbins): Irma Cornelisse Discussie: Timothy Doolan

Presentatie 4 (artikel Gauthier): Djura Smits Discussie: Patrick de Kok