podstawowy serbsko-polski słownik tematyczny - darlex.pl · stara devojka - stara panna usedelica...

114
DARIUSZ SIECZKOWSKI Podstawowy serbsko-polski słownik tematyczny - ponad 100 tematów - współczesne słownictwo - około 8500 słów publikacja darmowa (CC-BY-ND) wydanie drugie Oświęcim 2018

Upload: others

Post on 26-Sep-2019

33 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

DARIUSZ SIECZKOWSKI

Podstawowyserbsko-polski

słownik tematyczny

- ponad 100 tematów- współczesne słownictwo

- około 8500 słów

publikacja darmowa (CC-BY-ND)wydanie drugie Oświęcim 2018

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 2

OD AUTORA

Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski to jedna z nielicznych publikacji na rynku polskimprzeznaczonych do nauki języka serbskiego. Jest to już trzecie wydanie słowniczka, w porównaniu dopoprzednich opracowań z 2011 (zalążek słownika) i 2014 roku w tym wydaniu nastąpiły kosmetyczne zmiany- poprawiono zauważone błędy, a tematy dotyczące życia codziennego, zdrowia i bezpieczeństwapublicznego zostały rozbudowane.

Słownik zawiera około 8500 słów i wyrażeń pogrupowanych w ponad stu blokach tematycznych. Podwzględem objętości jest dużo mniejszy niż moje prace z innych języków słowiańskich. Niestety, internetoweopracowania dotyczące słownictwa języka serbskiego (słowniki języka serbskiego i słowniki frazeologiczne)są na bardzo słabym poziomie, przez co z punktu widzenia autora opracowanie takiego słownika jest dużotrudniejsze i bardziej czasochłonne niż na przykład słownika języka słoweńskiego, czy chorwackiego.

Słownik z założenia miał zawierać słownictwo podstawowe, ale może się zdarzyć, iż w niektórych tematachzabraknie jakiegoś elementarnego słowa, natomiast pojawią się słowa dla zaawansowanych. Z tego względusłowniczek należy traktować jako publikację uzupełniającą dla istniejących już opracowań.

Stworzenie większego słownika wymagałoby dostępu do literatury serbskiej, przynajmniej kilkumiesięcznegopobytu w Serbii i znacznie więcej czasu na przygotowanie publikacji, nie mówiąc o pieniądzach. Dla osobyniezwiązanej z instytucją naukową to zadanie niewykonalne.

Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski to praca amatorska, powstała bez żadnego wsparciamerytorycznego, technicznego i finansowego. Nie jest to praca wybitna ani doskonała, należy ją traktowaćraczej jako ciekawostkę. Słownik nie przeszedł też przez korektę.

Słownik jest darmowy, można go rozpowszechniać w niezmienionej formie bez mojej wiedzy i zgody. Proszęnie używać tego słownika w wyszukiwarkach dwujęzycznych - jest to słownik tematyczny, a takie publikacjerządzą się swoimi prawami i pokazywane tłumaczenia często będą błędne.

Dariusz Sieczkowski

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 3

SPIS TREŚCI

1. ŻYCIE CODZIENNE1.1 Rodzina 61.2 Małżeństwo 71.3 Czynności codzienne 91.4 Od narodzin do śmierci 101.5 Dom i mieszkanie 141.6 Edukacja 161.7 Życie towarzyskie 191.8 Problemy 201.9 Rzeczy osobiste 21

2. CZŁOWIEK2.1 Części ciała 222.2 Wygląd zewnętrzny 232.3 Charakter 242.4 Inteligencja 252.5 Nałogi 262.6 Emocje i uczucia 272.7 Zdrowie 29

3. HANDEL I USŁUGI3.1 Zakupy 373.2 Artykuły spożywcze 383.3 Napoje 393.4 Gastronomia 403.5 Owoce 413.6 Warzywa 413.7 Odzież 423.8 Obuwie 433.9 Drogeria 433.10 Poczta i telekomunikacja 443.11 Sprzęt RTV i AGD 44

4. CYWILIZACJA4.1 Społeczeństwo 454.2 Polityka 464.3 Wybory 464.4 Środki masowego przekazu 474.5 Religia 484.6 Historia 494.7 Miasto 504.8 Wieś 514.9 Państwa świata 524.10 Miasta świata 534.11 Narodowości 54

5. BEZPIECZEŃSTWO5.1 Przestępczość 555.2 Sąd 575.3 Służby specjalne 595.4 Więzienie 605.5 Wojsko 615.6 Wojna 625.7 Broń 625.8 Katastrofy i klęski żywiołowe 63

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 4

6. BIZNES6.1 Administracja publiczna 656.2 Gospodarka 666.3 Finanse osobiste 676.4 Bankowość 686.5 Giełda 696.6 Handel 696.7 Praca 706.8 Zawody 716.9 Przedsiębiorstwo 726.10 Podatki 72

7. NAUKA7.1 Nauka - pojęcia ogólne 737.2 Fizyka 737.3 Astronomia 747.4 Optyka 747.5 Chemia 757.6 Pierwiastki 757.7 Matematyka 767.8 Geometria 777.9 Filozofia 787.10 Archeologia 787.11 Psychologia 797.12 Gramatyka 797.13 Językoznawstwo 807.14 Genetyka 807.15 Jednostki miar i wag 81

8. TECHNIKA8.1 Budownictwo 828.2 Przemysł 828.3 Energetyka 838.4 Elektronika 838.5 Samochód 848.6 Komputer 858.7 Oprogramowanie 85

9. PODRÓŻ9.1 Podróż - pojęcia ogólne 869.2 Podróż pociągiem 879.3 Podróż drogą powietrzną 879.4 Podróż drogą morską 889.5 Podróż samochodem 889.6 Komunikacja miejska 909.7 Nocleg 90

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 5

10. CZAS WOLNY10.1 Sztuka 9110.2 Malarstwo 9210.3 Rzeźbiarstwo 9210.4 Muzyka 9310.5 Instrumenty muzyczne 9310.6 Taniec 9410.7 Teatr 9410.8 Film 9510.9 Literatura 9610.10 Fotografia 9610.11 Gry losowe 9710.12 Magia 9710.13 Szachy 9810.14 Rozrywka 98

11. SPORT11.1 Dyscypliny sportowe 9911.2 Rywalizacja 9911.3 Piłka nożna 10011.4 Lekkoatletyka 10111.5 Sporty wodne 10111.6 Sporty zimowe 10211.7 Sporty walki 10211.8 Tenis 10311.9 Siatkówka 103

12. PRZYRODA12.1 Ekologia 10412.2 Krajobraz 10412.3 Pogoda 10512.4 Fauna 10612.5 Flora 109

13. ŚWIAT WOKÓŁ NAS13.1 Kolor 11013.2 Kształt 11113.3 Przestrzeń 11113.4 Czas 11213.5 Ruch 11313.6 Dźwięk 11313.7 Zmysły 114

BIBLIOGRAFIA

Podczas opracowywania słowniczka korzystałem głównie ze stron internetowych:

www.blic.rs - portal informacyjny (brukowiec)www.b92.net - portal informacyjnywww.vesti.rs - portal informacyjny

Publikacje internetowe:

slowniki.lingea.pl - słowniki internetowe wydawnictwa Lingea

Publikacje książkowe

M. Duškov, A.Korytowska, I.Sawicka "Język serbski dla początkujących cz.1", wyd. UMK 2011

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 6

1. ŻYCIE CODZIENNE

1.1 RODZINA

RODZINA - POJĘCIA OGÓLNE

biološki otac - ojciec biologicznyblizanac - bliźniakblizanac - bliźnię (płci męskiej)bliznakinja - bliźniaczkabliznakinja - bliźnię (płci żeńskiej)braća blizanci - bliźniakidevojačko prezime - nazwisko panieńskiejedinac - jedynakjedinica - jedynaczkajednojajčani blizanci - bliźnięta jednojajowemajka šestoro dece - matka sześciorga dziecimultigeneracijska porodica - rodzina wielopokoleniowaneidentične bliznakinje - bliźniaczki dwujajoweponosna majka - dumna matkaporodica - rodzinaporodična kuća - dom rodzinnyporodična loza - ród

porodični krug - grono rodzinneporodični život - życie rodzinneporodično druženje - spotkanie rodzinneporodično stablo - drzewo genealogicznepotpuno se posvetiti porodici - całkowicie poświęcićsię rodziniepredak - przodekprezime - nazwiskorodbina - krewniroditelj - rodzicrođak - krewnys majčine strane - ze strony matki; po kądzielis očeve strane - ze strony ojca; po mieczusrećna porodica - szczęśliwa rodzinauskladiti posao i porodicu - pogodzić karierę z rodzinąvanbračno dete - nieślubne dzieckovaspitavanje - wychowanie

CZŁONKOWIE RODZINY

baba; baka - babciabrat - bratćerka - córkadeda - dziadekdeda i baba - dziadkowiedete - dzieckokćerka - córkakći - córkakum - ojciec chrzestnykuma - matka chrzestnakumče - chrześniak; chrześniaczkakumica - chrześnicakumić - chrześniakkumovi - rodzice chrzestnimaćeha - macochamajka; mama - maa, matkanećak - siostrzeniec; brataneknećakinja - siostrzenica; bratanicaočinski - ojcowskiočuh - ojczymotac - ojciecpastorče - pasierb; pasierbicapašanac - szwagierpolubrat - przyrodni bratpolusestra - przyrodnia siostrapomajka - macocha

posinak - pasierbpotomstvo - potomstwoprababa - prababciapradeda - pradziadeksamohrani roditelj - samotny rodzicsestra - siostrasestrična - siostrzenicasestrić - siostrzeniecsin - synsnaja - synowasvekar - teść; ojciec mężasvekrva - teściowa; matka mężašogor - szwagieršurak - szwagiertast - teść; ojciec żonytašta - teściowa; matka żonytetak - wujek; mąż ciocitetka - ciociatrojke - trojaczkiudovac - wdowiecudovica - wdowaujak - wujujna - wujenkaunuk - wnukunuka - wnuczkazet - zięć

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 7

ADOPCJA

adopcija - adopcjaadoptirati - adoptowaćdomov za nezbrinutu decu - dom dzieckahranitelj - rodzic zastępczyhraniteljska porodica - rodzina zastępczapokćeriti - adoptować (córkę)posiniti - adoptować (syna)siroče - sierota

sirotište - dom dziecka; sierociniecsmestiti u hraniteljsku porodicu - umieścić w rodzinie zastępczejstarateljstvo - kuratela; opieka; nadzórusvajanje - adopcjausvojen - adoptowanyusvojitelj - rodzic adopcyjnyusvojiti - adoptować

1.2 MAŁŻEŃSTWO

PRZED ŚLUBEM

devojačko veče - wieczór panieńskimomačko veče - wieczór kawalerskineženja - kawaler; stary kawalerpredbračni - przedmałżeńskipredbračni ugovor - intercyzastara devojka - stara pannausedelica - stara pannaverenica - narzeczona

verenik - narzeczonyveridba - zaręczynyveza - związekzaprositi - poprosić o rękęzaručnica - narzeczonazaručnik - narzeczonyzatražiti ruku - poprosić o rękę

ŚLUB

bidermajer - bukietbuket - bukietburma - obrączkaceremonija venčanja - ceremonia ślubnacrkveni brak - ślub kościelnycrkveno venčanje - ślub kościelnydeveruša - druhnadok nas smrt ne rastavi - dopóki śmierć nas nie rozłączygrađansko venčanje - ślub cywilnyizabranica - wybrankaizgovoriti "da" - powiedzieć "tak"kićenje - dekoracjakoverta - kopertakum - drużbalimuzina - limuzynamatičar - urzędnik stanu cywilnegomatičarka - urzędniczka stanu cywilnegomatična kancelarija - urząd stanu cywilnegomatična služba - urząd stanu cywilnegomedeni mesec - miesiąc miodowymlada - panna młodamladenci - nowożeńcy; młoda para

mladoženja - pan młodynevesta - panna młodaotkazati svadbu - odwołać śluboženiti se - ożenić siępoklon - prezentpozivnica - zaproszeniesklopiti brak - zawrzeć małżeństwosvat - gość weselnysvadbeni put - podróż poślubnaudadba - ożenekudaj se za mene - wyjdź za mnieudata - zamężnaudati se - wyjść za mążuhvatiti buket - złapać bukietvenčani list - akt ślubuvenčani put - podróż poślubnavenčanica - suknia ślubnavenčanje - ślubvenčati se - brać ślubzakazati venčanje - ustalić datę ślubuzvanice - zaproszeni gościeženidba - zamążpójścieženiti - brać ślub; żenić się

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 8

MAŁŻEŃSTWO

bračna sreća - szczęście małżeńskiebračna zajednica - wspólnota małżeńskabračni par - para małżeńskabrak - 1. małżeństwo 2. ślubdijamantska svadba - diamentowe godydivlji brak - konkubinatdomaćinstvo - gospodarstwo domowegodišnjica braka - rocznica ślubumedeni mesec - miesiąc miodowymešoviti brak - małżeństwo mieszanemlada - panna młodamladoženja - pan młodymorganatski brak - mezalians

muž - mążneuspešan brak - nieudane małżeństwonevenčani suprug - konkubentskladni brak - zgodne małżeństwosrebrna svadba - srebrne godysuprug - mążsupruga - żonaturbulentna veza - burzliwy związekudati se - wyjść za mążugovoreni brak - zaaranżowane małżeństwozajednički život - wspólne życiezlatna svadba - złote godyžena - żona

ROZWÓD

alimentacija - alimentybivši muž - były mążbrakolomstvo - cudzołóstwobrakorazvodna parnica - sprawa rozwodowa; postępowanie rozwodoweizbaciti stvari iz stana - wyrzucić rzeczy z mieszkaniakrah braka - rozpad małżeństwaljubavnica - kochankaljubavnik - kochanekneverstvo - niewiernośćoprostiti prevaru - wybaczyć zdradępodela imovine - podział majątkupotpisati papire za razvod - podpisać dokumenty

rozwodowepreljuba - cudzołóstwo; zdradaprevara - zdradaprevariti - zdradzićrazvesti se (od koga?) - rozwieść się (z kim?)razvod - rozwódrazvod braka - rozwiązanie małżeństwarazvoditi se - rozwodzić sięroditelji su se razveli - rodzice się rozwiedlispasiti brak - uratować małżeństwosporazumni razvod - rozwód za porozumieniem stronstarateljstvo nad decom - opieka nad dziećmizahtev za razvod - pozew rozwodowy

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 9

1.3 CZYNNOŚCI CODZIENNE

briga o deci - opieka nad dzieckiembrinuti se (o koga) - opiekować się (kimś)crtati - rysowaćčistiti - czyścićčitati - czytaćdići se - wstaćdizati u oblake - wychwalać pod niebiosadoručkovati - jeść śniadaniedržati psa na povodcu - prowadzić psa na smyczygledati televiziju - oglądać telewizjęgubiti vreme - tracić czashodati - chodzićići - iśćići kod lekara - iść do lekarza ići na posao - iść do pracyjesti - jeśćkupovina - zakupykuvati - gotowaćmesti - zamiataćnahraniti - nakarmićnaliti - nalaćnamera - zamiarnasapunjati - namydlićobaveza - obowiązekobaviti kupovinu - zrobić zakupyodlučiti (se) - zdecydować (się)odluka - decyzjaodmor - odpoczynekodmoriti se - odpocząćodužiti se - odwdzięczyć sięosporiti - 1. odmówić 2. zakwestionowaćostati kod kuće - zostać w domuostvariti san - spełnić marzenieotići u kupovinu - pójść na zakupyotključati vrata - otworzyć drzwi (zamknięte na zamek)otvoriti - otworzyć

peći - piecpeći sneg na ražnju - nosić drewno do lasu (fraz.)pisati - pisaćpitati za mišljenje - pytać o zdaniepiti - pićplesti - pleść; robić na drutachpojesti - zjeśćpomagati - pomagaćpopiti - wypićpredah - odpoczynek; wytchnieniepredahnuti - odpocząćraditi - pracowaćrazmišljati - rozmyślaćručati - jeść obiadsedeti - siedziećskidati se - rozbierać sięskinuti se - rozebrać sięskitati - włóczyć sięskivati se - szwendać sięslobodno vreme - czas wolnyspremiti večeru - przyrządzić kolacjęstaviti naočare - założyć okularyšetnja - spacerširom otvoriti - otworzyć na ościeżšiti - szyćtražiti - szukaćtražiti nove izazove - szukać nowych wyzwańustati - wstaćvečerati - jeść kolacjęvežbati - ćwiczyćvraćati se - wracaćvratiti se kući - wrócić do domuvrtlariti - pracować w ogrodziezabušavati - obijać sięzanemarivati - zaniedbywaćzatvoriti - zamknąćžvakati - żuć

HIGIENA

brijati (se) - golić (się)češljati - czesać (włosy)higijena - higienaistuširati se - wziąć prysznicobrijati (se) - ogolić (się)očešljati se - uczesać się

oprati zube - umyć zębyprati - praćprati (se) - myć sięprati zube - myć zębytuširati se - brać prysznic

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 10

PORZĄDKI

brisati prašinu - ścierać kurzečist - czystyčistačica - sprzątaczkačistiti - czyścićčistoća - czystośćispeglati - wyprasowaćisprljati - pobrudzićmesti - zamiataćmetla - miotłametlica - zmiotkamrlja - plamaobrisati prašinu - zetrzeć kurzeoprati posuđe - umyć naczyniapeglati - prasować

pomesti - zmieśćpospremiti - posprzątaćprašina - kurzprati sudove - myć naczyniaprljati - brudzićprljav - brudnyprljavo posuđe - brudne naczyniaprljavština - brudproprati - przepraćribati - szorowaćrusvaj - bałagan; bajzelspremanje - sprzątaniespremati - sprzątaćusisavati - odkurzać

SEN

besana noć - bezsenna nocbuditi se - budzić sięimati noćne more - mieć koszmarykrevet - łóżkomanjak sna - brak snunaspavati se - wyspać sięnaviti budilicu - nastawić budzikneprospavana noć - nieprzespana nocnesanica - bezsennośćnoćna ptica - nocny marekodremati - zdrzemnąć siępajkiti - lulać (słodko spać)pevati uspavanku - śpiewać kołysankępokrivač - narzutapospan - senny; śpiącypospanko - śpioch

pospanost - ospałośćprevaliti se - przekręcić się (w łóżku)san - sensklapati se - kleić się (o powiekach)spavač - śpioch; śpiący człowiekspavalica - śpioch; śpiący człowiekspavanje - sen (czynność)spavaonica - sypialniaspavati - spaćspavati kamenim snom - spać jak kamieńspavati mrtvim snom - spać jak zabityutonuti u dubok san - zapaść w głęboki senzaspati - 1. zaspać 2. zasnąćzevanje - ziewnięcie; ziewzevati - ziewać

1.4 OD NARODZIN DO ŚMIERCI

CIĄŻA I PORÓD

abortirati - przeprowadzić aborcjęabortus - aborcjababica - położnababine - połógbabinje - połógcarski rez - cesarskie cięciečekati bebu - spodziewać się dzieckačetvorke - czworaczkijajašce - jajeczkokontracepcija - antykoncepcjamajčinstvo - macierzyństwooploditi - zapłodnićoplodnja - zapłodnienieporodilište - porodówkaporodilja - położnica

porodiljsko odsustvo - urlop macierzyńskiporoditi - urodzićporođaj - poródpostati mama - zostać mamąpotomstvo - potomstworađati - rodzićroditi - urodzićspermatozoid - plemnikstomačić - brzuszektrudna - w ciążytrudnica - kobieta w ciąży; ciężarnatrudnoća - ciążavantelesna oplodnja - sztuczne zapłodnienieveštačka oplodnja - sztuczne zapłodnieniezatrudneti - zajść w ciążę

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 11

DZIECIŃSTWO

autić - samochodzik; resorakbeba - dzidziuśbezbrižno detinjstvo - beztroskie dzieciństwobojanka - kolorowankacucla - smoczekčuvanje dece - opieka nad dzieckiemdadilja - niania; opiekunka do dzieckadečiji - dziecięcydete - dzieckodetinjast - dziecinnydetinjstvo - dzieciństwodevojčica - dziewczynkaduda - smoczekgajiti - wychowywaćgrizalica - smoczekigračka - zabawkaigralište - plac zabawigrati se - bawić się

igrati se šuge - grać w berkajaslice - żłobekklackalica - huśtawkakolica - wózeklutka - lalkaljuljaška - huśtawkaobdanište - przedszkoleodgojiti - wychowaćpelena - pielucha; pieluszkaportikla - śliniaczekpreviti dete - przewinąć dzieckorano detinjstvo - wczesne dzieciństwošuga - berekteško detinjstvo - trudne dzieciństwotrotinet - hulajnogavijača - skakankavrteška - karuzelažmura - zabawa w chowanego

MŁODOŚĆ

akne - trądzikautoriteti - autorytetybubuljica - pryszczburno razdoblje - burzliwy okresmaloletan - małoletni; nastoletnimladalački - młodzieńczymladić - młody człowiek; młodzieniecmladost - młodośćnedostatak iskustva - brak doświadczeniaodrastati - dorastaćoduševljenje - zapał; entuzjazmomladina - młodzieżplanovi za budućnost - plany na przyszłośćpobeći od kuće - uciec z domu

poslušati roditelje - słuchać rodzicówpritisk vršnjaka - presja rówieśnikówprovoditi vreme sa prijateljima - spędzać czas z przyjaciółmipubertet - okres dojrzewaniapubertetlija - nastolateksan - marzeniesanjati - marzyćtinejdžer - nastolatekvraćati se kući ujutru - wracać do domu nad ranemvršnjačka grupa - grupa rówieśniczaza mladih godina - za młoduzlatna omladina - złota młodzież; bananowa młodzież

ŻYCIE DOROSŁE

bajkovit život - życie jak z bajkiegzistencija - egzystencjaiskustvo - doświadczeniekrenuti svojim putem - pójść swoją drogąkvalitet života - jakość życianapunila je 33 godine - skończyła 33 lataočekivanja od života - oczekiwania od życiaod rođenja do smrti - od narodzin do śmierciodraslo doba - dorosłośćodrastao - dorosłyopstanak - przetrwanieosamostaliti se - usamodzielnić sięosnivanje porodice - założenie rodzinyprekretnica u životu - przełom w życiuprerasti - wyrosnąć (z czegoś)približavala sam se tridesetoj - zbliżałam się do trzydziestki

sredovečni gospodin - pan w średnim wiekusudbina - los; przeznaczeniesvet odraslih - świat dorosłychštedeti za starost - oszczędzać na starośćuozbiljiti se - spoważniećuživati u svakom trenutku - cieszyć się każdą chwilązrela odluka - dojrzała decyzjazrelost - dojrzałośćzreo - dojrzałyživeti - żyćživeti normalnim životom - prowadzić normalne życieživeti punim plućima - żyć pełnią życiaživot - życieživotna priča - historia życia; opowieść życiowažurba - pośpiech

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 12

STAROŚĆ

biološki sat - zegar biologicznydostojanstveno starenje - godne starzenie siędruga mladost - druga młodośćjesen života - jesień życiakasna starost - późna starośćkrećati se bez štapa - chodzić bez laskiobeležiti 80. rođendan - uczcić 80 urodzinyoronuo - zniedołężniałyostareti - zestarzeć siępenzija - emeryturapenzioner - emerytpod starost - na starośćpostarati - zestarzeć siępoštovati starije - szanować starszych

spomenuti - wspomniećstarac - starzecstarački dom - dom spokojnej starościstaračko doba - starośćstaranje - starzenie (się)starica - staruszkastariji - starszystariti - starzeć sięstarost - starośćsvi starimo - wszyscy się starzejemytajna dugovečnosti - tajemnica długowiecznościuspomena - wspomnienievenuti - marnieć; słabnąć

ŚMIERĆ

besmrtan - nieśmiertelnyčitulja - nekrologdan sećanja - dzień pamięcigodišnjica smrti - rocznica śmierciiznenada je preminuo - zmarł naglekosturnica - kostnicaminut ćutanja - minuta ciszymrtvac - denat; trup; zmarłyobdukcija - sekcja zwłokoplakivati - opłakiwaćpokojnik - zmarły; nieboszczykposle duže bolesti - po długiej chorobieposmrtni ostaci - szczątki

posrmtan - pośmiertnypraznina - pustkapreminuli - zmarły; nieboszczykpreminuti - odejść (umrzeć)prerana smrt - przedwczesna śmierćproglasiti smrt - stwierdzić zgonudovac - wdowiecudovica - wdowaudovištvo - wdowieństwoumreti - umrzećuspomena (na koga? na šta?) - wspomnienie (kogo? czego?)uzrok smrti - przyczyna śmierci

SAMOBÓJSTWO

baciti se sa trećeg sprata - rzucić się z trzeciego piętrabiti na korak od samoubistva - być krok od samobójstwadići ruku na sebe - odebrać sobie życieiseći vene - podciąć żyłyizvršiti samoubistvo - popełnić samobójstwoobesiti se - powiesić sięoproštajno pismo - list pożegnalny

počiniti samoubistvo - popełnić samobójstwopopiti otrov - wypić truciznępucati sebi u glavu - strzelić sobie w głowęsamoubica - samobójcasamoubilački - samobójczysamoubistvo - samobójstwoskočiti kroz prozor - wyskoczyć przez oknoskočiti sa mosta - skoczyć z mostuskok sa mosta - skok z mostu

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 13

POGRZEB

daća - stypadoći na sahranu - przyjść na pogrzebiskreno saučešće - moje kondolencjeizraziti saučešće - złożyć wyrazy współczucia; złożyćkondolencjeknjiga žalosti - księga kondolencyjna; księga żałobnakomemoracija - upamiętnieniekovčeg - trumnakremacija - kremacjakrematorijum - krematoriumkremirati - skremowaćodati počast - złożyć hołdoprostiti se (od koga?) - pożegnać (kogo?)pismo saučešća - list kondolencyjnypogreb - pogrzebpogrebna kola - karawan

pogrebna pratnja - orszak pogrzebowypogrebna trpeza - stypapogrebni govor - mowa pogrzebowapogrebni marš - marsz pogrzebowypogrebni zavod - zakład pogrzebowypogrebnik - pracownik zakładu pogrzebowegopogrebnina - opłata za pogrzebpogrebno preduzeće - zakład pogrzebowypokopati - pogrzebać; pochowaćposlednji ispraćaj - ostatnie pożegnaniesahrana - pogrzeb; pochóweksanduk - trumnasveštenik - ksiądzvečni počinak - wieczny spoczynek; wieczny odpoczynek

CMENTARZ

epitaf - epitafiumgrob - gróbgrobar - grabarzgroblje - cmentarzgrobljence - cmentarzykgrobno mesto - miejsce na cmentarzujevrejsko groblje - cmentarz żydowskikolumbarijum - kolumbariummasovna grobnica - masowy gróbmauzolej - mauzoleummesto za večni počinak - miejsce wiecznego

spoczynkunadgrobna ploča - płyta nagrobnanadgrobni spomenik - nagrobekoskrnaviti groblje - zbezcześcić cmentarzporodična grobnica - grobowiec rodzinnypravoslavno groblje - cmentarz prawosławnysarkofag - sarkofagspomenik - pomnikvojničko groblje - cmentarz wojskowyzapaliti sveću - zapalić znicz

SPADEK

alografski testament - testament allograficznyimovina - mająteknaslednik - spadkobiercanasledstvo - spadeknedostojnost za nasleđivanje - niegodność dziedziczenianesposobnost za nasleđivanje - niezdolność dziedziczenianotarijalni testament - testament notarialnynužni deo - zachoweknužni naslednik - dziedzic ustawowyolografski testament - testament własnoręcznyostavilac - spadkodawcaostavinski postupak - postępowanie spadkowe

ostavština - spadekpodela zaostavštine - podział spadkuporez na nasledstvo - podatek spadkowyposlednja volja - ostatnia wolasačiniti testament - sporządzić testamenttestament - testamenttestamentarni svedok - świadek testamentutestator - testatorusmeni testament - testament ustnyzakon o nasleđivanju - prawo spadkowezaostavština - spadek; dziedzictwozaveštalac - testatorzaveštanje - testament

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 14

1.5 DOM I MIESZKANIE

DOM I MIESZKANIE - POJĘCIA OGÓLNE

agencija za nekretnine - agencja nieruchomościcimer - współlokator (w pokoju)deložacija - eksmisjadeložirati - eksmitowaćdocimer - współlokator (w mieszkaniu)domaćica - gospodyni; pani domudomaćin - gospodarz; pan domudomaćinstvo - gospodarstwo domowedomar - konserwator; dozorca; ciećdoseliti se - wprowadzić siędupleks kuća - bliźniakdvorište - 1. podwórko 2. dziedziniecgaraža - garażgarsonjera - kawalerkagazda - właściciel (domu lub mieszkania)gazdarica - właścicielka (domu lub mieszkania)gostinska soba - pokój gościnnygrejanje - ogrzewaniegromobran - piorunochronhipoteka - hipotekahodnik - korytarziseliti se - wyprowadzić sięisključiti struju - wyłączyć prądizbaciti na ulicu - wyrzucić na ulicęiznajmiti stan - wynająć mieszkaniejednosoban stan - mieszkanie jednopokojowekirija - czynszključaonica - dziurka od kluczakomšija - sąsiadkomšiluk - sąsiedztwokomšinica - sąsiadkalift - windamesto boravka - miejsce zamieszkanianadstrešnica - ganek; szopanaseliti se - wprowadzić sięnaselje - osiedlenasilno iseljenje - eksmisjanekretnina - nieruchomośćodseliti se - wyprowadzić sięograda - ogrodzenieoluk - rynna

ostati bez krova nad glavom - zostać bez dachu nadgłowąplot - płotpodrum - piwnicapodstanar - podnajemcapodstanarstvo - podnajempotkrovlje - strych; poddaszeprag - prógpreseliti se - przeprowadzić siępreseljenje - przeprowadzkaprinudno iseljenje - eksmisjaprivremeni smeštaj - tymczasowe zakwaterowanieprizemlje - parterprozorski kapak - okiennicaselidba - przeprowadzkaseliti se - przeprowadzać sięseptička jama - szamboskučen - ciasnysmeštaj - zakwaterowaniesprat - piętrostan - mieszkaniestan za iznajmljivanje - mieszkanie do wynajęciastanar - lokatorstanarina - czynszstanarka - lokatorkastanovati - mieszkaćstanovati - mieszkaćstepenište - klatka schodowastruja - prądšpijunka; oko - wizjertacna - taca; tackatavan - strych; poddaszetavonica - sufittrpezarija - jadalniauseliti se - wprowadzić sięuseljenje - parapetówkavišespratan - piętrowyzid - ścianaživa ograda - żywopłotživeti sprat iznad - mieszkać piętro wyżej

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 15

W MIESZKANIU

centralno grejanje - centralne ogrzewaniećilim - dywan; kilimdnevna soba - pokój dziennyfioka - szufladagas - gazgasometar - gazomierzgrejna sezona - sezon grzewczykatanac - kłódkakvaka - klamkaluster - żyrandolnameštaj - meblenamešten - umeblowanynoćni ormarić - stolik nocnyormarić - szafkaplakar - półkapod - podłogapodna obloga - wykładzina podłogowapolica - półka

predsoblje - przedpokójprozor - oknoradijator - grzejnik; kaloryferradni sto - biurkosat za vodu - wodomierzsijalica - żarówkaslika - obrazsoba - pokójsobica - pokoiksobičak - pokoikspavaonica - sypialniastarupija - rupiećsto - stółstolica - krzesłotepih - dywantrpezarija - jadalniavrata - drzwizvekir - kołatka (u drzwi)

KUCHNIA

aspirator - okapđuser - sokowirówkaelektrični šporet - kuchenka elektrycznafrižider - lodówkahladnjak - lodówka kuhinja - kuchniakuhinjska krpa - ścierkakuvalo - czajnikledara - zamrażarkalopatica za smeće - szufelkamikrotalasna rerna - kuchenka mikrofalowamlin - młynek

pećnica - piekarnikplinski šporet - kuchenka gazowapribor - sztućcererna - piekarniksalveta - serwetkaslanik - solniczkaspužvica - zmywaksto - stółstolnjak - obrussudopera - zlewtacna - tacazamrzivač - zamrażarka

NACZYNIA

bokal - dzban; dzbanekcediljka - cedzak; sito; durszlakčaša - szklankačinija - misađevđir - cedzak; sito; durszlakkašika - łyżkakrčag - dzban; dzbanekkutlača - chochlalonac - garnekmetlica - trzepaczkanož - nóżpehar - puchar

posuda - naczynierende - tarkasatara - tasaksud - naczyniešerpa - rondelšerpica - rondelšoljica - filiżankatanjirić - talerzyktava - patelniatiganj - patelniaviljuška - widelecvrč - dzban; dzbanek

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 16

ŁAZIENKA

baterija - kurekbide - bidetbojler - bojlerfen - suszarkakada - wannakupatilo - łazienkalavabo - umywalkanoša - nocnikogledalo - lustropeškir - ręczniksapun - mydło

slavina - kranslavina curi - kran przeciekasunđer - gąbkašampon - szampontoalet - toaleta; ubikacjatuš - prysznicumivaonik - umywalkavešmašina - pralkaWC šolja - muszla klozetowažilet - żyletka

SYPIALNIA

budilica - budzikčaršaf - prześcieradłočaršav - prześcieradłoćebe - kołdradušek - materacjastuče - poduszeczkajastuk - poduszkajorgan - kołdra

krevet - łóżkokrevet na sprat - łóżko piętrowenavlaka - pokrowiecpokrivač - kołdraposteljina - pościelspavaća soba - sypialniaštepano ćebe - kołdra pikowana

1.6 EDUKACJA

SZKOŁA

apsolvent - absolwentbeleške - notatkibežati sa časova - uciekać z lekcjibiflati - wkuwaćbubanje - wkuwaniečas - lekcjadigitalni udžbenik - cyfrowy podręcznikdirektor škole - dyrektor szkołydobiti jedinicu - dostać jedynkędom učenika - internatdomaći zadatak - zadanie domowedomar - woźnyđačka knjižica - dzienniczek uczniađak - uczeńekskurzija - wycieczkaelektronski dnevnik - dziennik elektronicznyfiskulturna sala - sala gimnastycznafizičko vaspitanje - wychowanie fizycznefizika - fizykageografija - geografiagradivo - materiał (lekcyjny)hemija - chemiainformatika - informatykaispisati iz škole - wypisać ze szkołyispit zrelosti - egzamin dojrzałościispraviti grešku - poprawić błądistorija - historiaizbaciti iz škole - wyrzucić ze szkołyizborni predmet - przedmiot obieralnyizostanak - nieobecnośćizračunati prosek - obliczyć średnią

izučavati - nauczaćjesenski raspust - ferie jesiennekraj školske godine - koniec roku szkolnegolektira - lekturaletnji raspust - wakacjelikovna kultura - plastykaloša ocena - zła ocena; słaba ocenamala matura - egzamin gimnazjalnymali odmor - krótka przerwamatematika - matematykamaturant - maturzysta; abiturientmaturantkinja - maturzystkamaturski ispit - egzamin maturalnymuzičko vaspitanje - muzykanadoknaditi gradivo - nadrobić zaległościnajbolji đaci - najlepsi uczniowie (szkoła podstawowa)naporan rad - ciężka pracanastava 1. zajęcia; lekcje 2. nauczanienastavni program - program nauczanianastavnica - nauczycielkanastavničko veće - rada pedagogicznanastavnik - nauczycielnaučiti napamet - nauczyć się na pamięćneopravdani izostanak - nieobecność nieusprawiedliwionaneopravdano izostajanje - nieobecność nieusprawiedliwionaobrazovni sastav - szkolnictwoocena - ocenaocena iz vladanja - ocena z zachowania

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 17

SZKOŁA - DOKOŃCZENIE Z POPRZEDNIEJ STRONY

odabir škole - wybór szkołyodličan - 1. celujący 2. wzorowyodlikaš - prymus; wzorowy uczeńodlikašica - prymuska; wzorowa uczennicaopravdanje - usprawiedliwienieosnovac - uczeń szkoły podstawowejosnovna škola - szkoła podstawowapasti - nie zdać; oblać egzaminpedagog - pedagogpedagog škole - pedagog szkolnypedagoški - pedagogicznypismeni rad - praca pisemnapismeni zadatak - wypracowaniepodići prosek - podnieść średniąpolugodište - półroczepoljoprivedna škola - szkoła rolniczapomoćnik direktora - zastępca dyrektoraponavljanje - powtórkaponavljati razred - powtarzać klasęponeti znanje iz škole - wynieść wiedzę ze szkołypopravni ispit - egzamin poprawkowypraviti beleške - robić notatkiprebaciti u drugo odeljenje - przenieść do innej klasypredmet - przedmiotprelazna ocena - ocena pozytywnaprepisivanje - ściąganie; odpisywanieprepisivati - ściągaćprijemni ispit - egzamin wstępnyprogram je preobiman - program jest przeładowany prosek - średniaprosvetar - pracownik oświatyprosvetna inspekcija - kuratorium oświatyprosvetni radnik - pracownik oświatyprvo polugodište - pierwsze półroczepuškica - ściągarad na času - aktywność na lekcjiradna sveska - zeszyt ćwiczeńranac - plecakrazred - klasarazredni starešina - wychowawcareforma obrazovanja - reforma edukacjirešavati test - rozwiązywać testrešenja zadataka - rozwiązania zadańroditeljski sastanak - zebranie rodzicówrušenje škole - likwidacja szkołysavet roditelja - rada rodzicówsavladati gradivo - opanować materiałsedeti u poslednjoj klupi - siedzieć w ostatniej ławcesedi, jedan - siadaj, jedynkasertifikat - certyfikatskraćeni časovi - skrócone lekcje

srednja škola - szkoła średniasrednjoškolac - uczeń szkoły średniejsrpski jezik - język serbskistručna škola - szkoła zawodowastručni ispit - egzamin zawodowysveska - zeszytškola iz snova - szkoła marzeńškola stranih jezika - szkoła języków obcychškolska godina - rok szkolnyškolska klupa - ławka szkolnaškolska radionica - warsztaty szkolneškolska torba - tornisterškolska zgrada - budynek szkołyškolske novine - gazetka szkolnaškolski časopis - gazetka szkolnaškolski psiholog - psycholog szkolnyškolsko svedočanstvo - świadectwo szkolneškolsko zvono - dzwonek szkolnyškolstvo - szkolnictwoškolu pohađa više od 600 đaka - do szkoły uczęszcza ponad 600 uczniówštrebati - wkuwaćštreber - kujontabla - tablica (biała)tehnička škola - technikumučenica - uczennicaučenički parlament - samorząd uczniowskiučenik - uczeńučenje stranih jezika - nauka języków obcychučitelj - nauczycielučiteljica - nauczycielkaučiti - uczyć sięudžbenik - podręcznikulaziti u prosek - wliczać się w średniąuniforma - mundurekupis - 1. zapis 2. rekrutacjaupisati ocenu - wpisać ocenęuručivanje svedočanstava - rozdanie świadectwvannastavni - pozalekcyjnyvaspitač - wychowawcavaspitačica - wychowawczynivečernja škola - szkoła wieczorowaveliki odmor - długa przerwavežbanka - zeszyt ćwiczeńvežbe - ćwiczeniavrlo dobar - bardzo dobryvukovac - prymuszadatak - zadaniezaključna ocena - ocena końcowazavršiti školu - ukończyć szkołęzimski raspust - ferie zimoweznanje - wiedza

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 18

STUDIA

akademska godina - rok akademickiakreditacija - akredytacjaakreditaciona komisija - komisja akredytacyjnaasistent - asystentbrucoš - student pierwszego rokudekan - dziekandocent - docentdoktorat - doktoratekonomski fakultet - wydział ekonomiifakultet - 1. wydział 2. studiaindeks - indeksispitivač - egzaminatorispitivati - egzaminowaćispitni rok - sesja egzaminacyjnaizaći na ispit - przystąpić do egzaminukolokvijum - kolokwiumkonsultacije - konsultacjeobavezan predmet - przedmiot obowiązkowyodstudirati - ukończyć szkołę wyższąpasti na ispitu - oblać egzaminpolagati ispit - zdawać egzaminpoložiti ispit - zdać egzaminponavljanje godina - powtarzanie rokupraviti beleške - robić notatkipravni fakultet - wydział prawa

predavač - wykładowcapredavanje - wykładpredavati - uczyć; wykładaćprijemni ispit - egzamin wstępnypripremati se za ispit - przygotowywać się do egzaminuprorektor - prorektorredovni profesor - profesor zwyczajnyredovni student - student dziennyrektor - rektorsemestar - semestrstipendija - stypendiumstručna praksa - praktyka zawodowastudent - studentstudentkinja - studentkastudirati - studiowaćškolarina - czesneuniverzitet - uniwersytetvanredni student - student wieczorowy; student zaocznyvečiti student - wieczny studentvežbe - ćwiczeniazavršiti fakultet - ukończyć studiazavršni ispit - egzamin końcowy

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 19

1.7 ŻYCIE TOWARZYSKIE

ŻYCIE TOWARZYSKIE - POJĘCIA OGÓLNE

bliski prijatelj - bliski przyjacielčastiti - przyjmować gościčašćenje - poczęstunekčesto se posećivati - często się odwiedzać dečko - chłopak (partner lub osoba)divljati - rozrabiaćdobrodošao - mile widzianydobrodošlica - powitaniedočekati koga s hlebom i solju - przywitać kogoś chlebem i solądoći (kome) - odwiedzić (kogo)dosada - nudadosadan - nudnydosadnjaković - nudziarz; sztywniakdosađivati se - nudzić siędrugar - kolega; kumpel; przyjacieldrugarica - koleżanka; przyjaciółkadružiti se - kolegować się; przyjaźnić siędugogodišnji prijatelj - wieloletni przyjacielgostoprimstvo - gościnnośćmomak - chłopak (partner lub osoba)nabasati - natrafić; napotkaćnagovarati - przekonywaćnagoveštaj - 1. aluzja 2. zapowiedźnaklapati - bredzić (o czymś)nakloniti se - ukłonić sięnametnuti se - narzucić się (komuś)nepozvan gost - nieproszony gośćnezvan - nieproszonynoćni život - nocne życieodavno se poznajemo - znamy się od dawnaodbiti poziv - odrzucić zaproszenie

ohrabriti se - ośmielić sięoproštaj - pożegnanie otpratiti - odprowadzićpajtaš - kompan; kumpelpoklon - prezentpokloniti - podarowaćponašanje - zachowanieposeta - wizyta; odwiedzinyposetiti - odwiedzićpoverenje - zaufaniepoziv - zaproszeniepozivati - zapraszaćpoznanik - znajomypozvati - zaprosićpravi prijatelj - prawdziwy przyjacielpraviti žurku - organizować imprezę; imprezowaćpredstaviti (se) - przedstawić (się)prijatelj - przyjacielprijateljica - przyjaciółkaprijateljstvo - przyjaźńrođendan - urodzinysagovornik - rozmówcasaživeti se - zżyć sięšuška se da... - chodzą słuchy, że...upoznavanje novih ljudi - poznawanie nowych ludziveza na jednu noć - związek na jedną nocvoleti društvo - lubić towarzystwozabava - 1. rozrywka 2. wieczorek; przyjęciezavoleti - polubićznali su ga vsi - wszyscy go znaližurka - impreza

ROZMOWA

blebetati - bredzić; paplaćbrbljiv - gadatliwybudalaština - bzdety; pierdoły; głupotyčavrljati - gadać; gawędziććaskanje - pogaduszki; pogawędkaćutati - milczeććutljivac - milczekgestikulacija - gestykulacjagestikulirati - gestykulowaćglasina - plotkaglasine - poczta pantoflowaispričati - powiedziećpoveriti - powierzyć (tajemnicę itp.)

poveriti se - zwierzyć siępričalica - gadułapričati - gadać; rozmawiać; gawędzićpričljiv - gadatliwypuno razgovarati - dużo rozmawiaćpustinjak - pustelnikrazgovarati - rozmawiaćrazgovarati o raznim temama - rozmawiać na różne tematyrazgovor - rozmowasagovornik - mówiącyšutnja - milczeniezaćutati - zamilknąć

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 20

SAMOTNOŚĆ

osama - samotnośćosamiti - zostać samsamotar - samotniksamotnik - samotnik

samotnjački - samotniczyusamljen - samotnyusamljenost - samotność

1.8 PROBLEMY

agonija - agoniabezizlazna situacija - sytuacja bez wyjściabiti u škripcu - być w opałachcrna serija - czarna seriadilema - dylematizbila je svađa - wybuchła kłótniaizviniti se - przeprosićizvređati - zwyzywaćkao da se ništa nije dogodilo - jak gdyby nic się nie stałoko vetar seje, buru žanje - kto sieje wiatr; ten zbiera burzękompromis - kompromiskompromisan - kompromisowymrtva tačka - sytuacja patowana ivici propasti - na skraju przepaścinada - nadziejanadati se (u šta?) - mieć nadzieję (na co?)najgore je prošlo - najgorsze minęłonajteža situacija - najgorsza sytuacjanapakostiti - narobić kłopotu (komuś)napraviti grešku - popełnić błądnapraviti kompromis - pójść na kompromisneprilika - kłopoty; trudnościnesretna sudbina - niedola; przeciwności losunešto nije u redu - coś jest nie taknije imala lak život - nie miała łatwego życianoćna mora - koszmarodmazda - odwetomalovažavati - bagatelizowaćosveta - zemstaosvetiti se - zemścić siępale su teške reči - padły mocne słowapatiti - cierpiećpatnja - cierpienie; męczarnia; gehennapitati za savet - pytać o radępočeti život iznova - zacząć życie od nowa

pomagati drugima - pomagać innympomirenje - zgoda; porozumieniepomiriti se - pogodzić siępomirljiv - pojednawczy; polubownyposlednja slamka spasa - ostatnia deska ratunkuposlednja šansa - ostatnia szansaposvađati se - pokłócić siępožaliti se - poskarżyć sięprepreka - przeszkodapretvoriti se u noćnu moru - zamienić się w koszmarprihvatiti sudbinu - pogodzić się z losemrazlog za svađu - pretekst do kłótnirešenje - rozwiązaniesavet - rada; wskazówkasavetnik - doradcasavetodavan - doradczysrećan kraj - szczęśliwy koniecsvađa - kłótniasvađa oko novca - kłótnia o pieniądzesvađati se - kłocić sięsve je kako treba - wszystko jest jak trzebasvetlost na kraju tunela - światełko na końcu tuneluterati - zmuszaćteški trenuci - ciężkie/trudne chwileteškoća - trudność; kłopotuvreda - obelga; zniewagauvrediti - znieważyć; obrazićvera u bolje sutra - wiara w lepsze jutrozapočeti novo poglavlje života - rozpocząć nowy rozdział życiazasukati rukave - zakasać rękawyzlosretnik - pechowiecžestoka svađa - gwałtowna kłótnia; karczemna awanturaživotariti - wegetować

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 21

1.9 RZECZY OSOBISTE

biser - perłablok - notesčačkalica - wykałaczkačešalj - grzebieńđinđuva - błyskotkadžak - worekdžepni nožić - scyzorykhemijska olovka - długopisiskaznica - dowód tożsamościkesa - worekkesica - torebka; woreczekključ - kluczkutija šibica - pudełko zapałeklančić - łańcuszeklična karta - dowód osobistymarama - chustkamaramica - chusteczka do nosamaskota - maskotkamedaljon - medalionnaočare - okularynaočare za čitanje - okulary do czytanianaušnica - kolczyknožić - nożykogrlica - naszyjnikolovka - ołówek

otvarač boca - otwieracz do butelekotvarač konzervi - otwieracz do konserwpapirna kesa - torebka papierowapapirna maramica - chusteczka higienicznapasoš - paszportpero - pióropeškir - ręcznikplastična kesa - torebka foliowaposetnica - wizytówkaprsten - pierścieńprsten za ključeve - kółko do kluczypudernjača - puderniczkastvar - rzeczsunčane naočare - okulary przeciwsłonecznesvežanj ključeva - pęk kluczyšibica - zapałkaštap - laskatoaletna torbica - kosmetyczkauložak - podpaskaupaljač - zapalniczkavizitkarta - wizytówkavlažna maramica - chusteczka odświeżającavozačka - prawo jazdy; prawkovozačka dozvola - prawo jazdyžilet - żyletka

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 22

2. CZŁOWIEK

2.1 CZĘŚCI CIAŁA

arterija - tętnicabeonjača - twardówkabubreg - nerkačašica kolena - rzepkačeona kost - kość czołowadebelo crevo - jelito grubedušnik - tchawicadvanaestopalačno crevo - dwunastnicaglava - głowagrudna žlezda - grasicagrudni koš - klatka piersiowaguza - pupahrskavica - chrząstkajednjak - przełykjetra - wątrobakarlica - miednicakičma - kręgosłupkičmena moždina - rdzeń kręgowykičmeni - kręgowykoleno - kolanokosa - włosykoža - skórakrv - krewlimfni čvorovi - węzły chłonnelobanja - czaszkamali mozak - móżdżekmišić - mięsieńmokraćna bešika - pęcherz moczowymokraćna cijev - cewka moczowamokraćovod - moczowódmozak - mózgmoždana kora - kora mózgowamrežnjača - siatkówkanoga - noga

nokat - paznokiećnokti - paznokcienosna duplja - jama nosowanosna kost - kość nosowaočna spojnica - spojówkaoko - okopalac - kciukpankreas - trzustkapluća - płucapotiljačna kost - kość potylicznapotkolenica - podudzieprst - palecrebro - żebrorožnjača - rogówkaruka - rękaslepa mrlja - plamka ślepaslezina - śledzionasrce - sercestopalo - stopatanko crevo - jelito cienkietelo - ciałotemena kost - kość ciemieniowatrtica - kość ogonowausna duplja - jama ustnauvo; uho - uchovagina - pochwavena - żyłavežnjača - spojówkavrat - szyjazadnjica - pupaždrelo - gardłoželudac - żołądekživac - nerw

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 23

2.2 WYGLĄD ZEWNĘTRZNY

biti niskog stasa - być niskiego wzrostubora - zmarszczkabos - bosybrineta - brunetkabrk - wąsbrkat - wąsatybubuljica - pryszczbucmast - pucołowatycrte lica - rysy twarzycrvenokos - rudyčekinje - zarostćelav - łysyćelaviti - łysieććelavost - łysinadebeljko - grubasdebeljuca - grubas; tłuściochdebeljuškast - pulchny; pucołowatydebeo - grubydebljati se - tyćdebljina - tuszadežmekast - krępydlakav - zarośniętyfrizura - fryzurago - gołygojaznost - otyłośćgrba - garbgrbav - garbatygrbavac - garbusgrbiti se - garbić sięideal lepote - ideał pięknaistetovirati se - zrobić sobie tatuażizgled - wyglądizgledati - wyglądaćizraz lica - wyraz twarzykeziti zube - szczerzyć zębykicoš - elegant; modniśklempave uši - odstające uszykost i koža - skóra i kośćkostur - chudzieleckovrdžav - kędzierzawylepa - pięknalepota - pięknolepotan - przystojniak

lepotica - pięknośćljupkost - wdzięk; elegancjamišićav - umięśnionymršav - chudymršaviti - chudnąćnajlepša žena na svetu - najpiękniejsza kobieta na świecienakaza - potwórnaslijediti ljepotu od majke - odziedziczyć urodę po matcenizak - niskiobrijan - ogolonyožiljak - bliznapatiti od gojaznosti - być otyłympivski stomak - piwny brzuchplavuša - blondynkaplavušan - blondynpodočnjaci - kręgi pod oczamipredebeo - za grubyprelepa - przepięknapromeniti frizuru - zmienić fryzuręrazrok - zezowatyrep - warkocz; kucykriđokos - rudyružan - brzydkiružnoća - brzydotas osmehom na licu - z uśmiechem na twarzysed - siwyseda kosa - siwe włosysmršati - schudnąć; zeszczuplećstas - 1. wzrost 2. sylwetkastasit - dobrze zbudowanysvetla kosa - jasne włosyšminka - makijażšminkati (se) - robić (sobie) makijażtetovaža - tatuażudebljati se - przytyć; utyćvisok - wysokizgodan - przystojnyzrzavko - rudzielecženstvenost - kobiecośćžgoljav - wychudzony

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 24

2.3 CHARAKTER

CECHY CHARAKTERU I OSOBOWOŚCI

ambiciozan - ambitnybeskrupulozan - bezwzględnybezbrižan - beztroskibezbrižnost - beztroskabrižljiv - troskliwybuntovnik - buntownikčastoljublje - ambicjačudak - dziwak; ekscentrykćaknut - stukniętydobrota - dobroćdruželjubiv - towarzyskidrzničar - zuchwalecđubre - gnój; śmieć (o kimś)gostoprimstvo - gościnnośćgrabljiv - chciwy; pazernyhladna glava - zimna krewhrabrost - odwagaimati razumevanje - być wyrozumiałymintrovertovana osoba - introwertykiskren - szczeryiskrenost - szczerośćistinoljubivost - prawdomównośćistrajan - wytrwałyistrajnost - wytrwałośćizbirljiv - wybrednykarakter - charakterkarakterna osobina - cecha charakterukolerik - cholerykkoristoljubiv - interesowny; zachłannykurac - chujlakom - skąpy; chciwylakomislenost - lekkomyślnośćlažljivac - kłamcalažov - kłamczuch; kłamcalenjost - lenistwolicemer - hipokryta; obłudniklicemerje - obłuda; hipokryzjalikavac - chytruslukav - fałszywylutati po oblacima - nosić głowę w chmurachljubomoran - zazdrosnymamin sin - maminsynekmelanholik - melancholikmiran - spokojnyneiskustvo - brak doświadczenianepostojanje vere u sebe - brak wiary w siebienervozan - nerwowynezavisan - niezależnynezralost - niedojrzałośćodgovoran - odpowiedzialnyokretan - obrotny; sprytnyoprez - ostrożnośćoprezan - ostrożnyopsednutost - obsesja

opsesija - obsesjaosećajan - 1. uczuciowy 2. wrażliwyosećajnost - wrażliwośćosobenjak - dziwak; ekscentrykosvetoljubiv - mściwyplahost - nieśmiałośćpodmuklost - podstępnośćpohlepan - chciwyponosan - dumnyposesivan - zaborczyposesivnost - zaborczośćpoverenje - zaufaniepovodljiv - podatny na wpływypovodljiv - podatny na wpływypovučen - zamknięty w sobiepoznat i poštovan - znany i szanowanypronicljiv - dalekowzroczny; przewidującyproračunat - wyrachowanyproračunatost - wyrachowanierad na sebi - praca nad sobąrasejan - roztargnionyrasejanost - roztargnieniereputacija - reputacjasamoodricanje - samozaparciesamopouzdanje - pewność siebiesanjar - marzycielsavesan - obowiązkowy; sumiennysavesnost - sumiennośćsebičan - egoistycznysebičnjak - egoistasmisao za humor - poczucie humorusnalažljiv - zaradnystidljiv - wstydliwystrpljenje - cierpliwośćstrpljiv - cierpliwysujeta - próżniaksujetan - próżnyškrt - skąpy; chciwy; pazernyškrtica - skąpiec; skneratačnost - 1. punktualność 2. dokładnośćtajnovitost - tajemniczośćtaština - próżność; zarozumiałośćtolerantan - tolerancyjnytvrdokoran - upartytvrdokornost - upórtužibaba - skarżypytaukus - gustulizica - pochlebcauporan - nieustępliwy; zawziętyustrajan - nieustępliwyuzdržljiv - powściągliwyveseo - wesołyžilav čovek - twardziel

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 25

ZACHOWANIE

agresivan - agresywnyarogancija - arogancjabrbljiv - gadatliwybrundav - naburmuszonybudan - czujnydosadan - 1. nudny 2. nachalny; natrętnyduhovit - błyskotliwy; dowcipnydžentlmen - dżentelmengalantan - szarmanckigrubijan - grubianimati dobre namere - mieć dobre zamiaryljubak - czarujący; uroczyljubaznost - uprzejmość; życzliwośćnadmen - nadęty; zarozumiały

nedoličan - niestosownyopustiti se - rozluźnić się; wyluzować sięopušten - 1. wyluzowany 2. beztroskiplačljivac - beksaponašanje - zachowanieprava dama - prawdziwa damasamoljubiv - zarozumiałysamopouzdanje - pewność siebiesiguran u sebe - pewny siebieuobraziti se - stać się zarozumiałymuobražen - pyszałkowaty; zarozumiałyuzdizati se - zadzierać nosavaspitan - dobrze wychowany

2.4 INTELIGENCJA

apstraktno mišljenje - myślenie abstrakcyjnebudala - głupiec; idiota; wariatbudalast - głupi; tępybudalaština - bzdura; głupstwodoći k pameti - zmądrzećdomišljat - pomysłowy; kreatywnydomišljatost - pomysłowość; kreatywnośćemocionalna inteligencija - inteligencja emocjonalnaerudicija - erudycjagenijalan - genialnygenijalnost - genialnośćgenije - geniuszkoeficijent inteligencije - iloraz inteligencjikoncentrisati se - koncentrować się; skoncentrować siękreativnost - kreatywnośćmudar - mądrymudrac - mędrzecmudrost - mądrośćnačin razmišljanja - sposób myślenianadmudriti - przechytrzyćnaivnost - naiwnośćništa nije razumeo - nic nie rozumiałobrazovan - wykształconyoštrouman - bystry; pomysłowypamćenje - pamięć

pamet - rozum; rozsądekpametan - inteligetny; mądry; rozsądnypamtiti - pamiętaćpasti na pamet - przyjść do głowypriseban - bystryrasplesti - rozwikłać (np. zagadkę)samouk - samoukstupidan - głupistupidnost - głupotasuludost - głupotasveznalica - mądralatalent - talenttalent za jezike - talent do językówtalentovan - utalentowanytečno govori engleski - biegle mówi po angielskutest inteligencije - test inteligencjivešt - zdolny; biegły (w czymś)vispren - sprytnyvizuelno pamćenje - pamięć wzrokowazaboraviti - zapomniećzaboravnost - zapominalstwozaključiti - wywnioskowaćzaključivanje - rozumowaniezaključivati - rozumować; wnioskowaćzamisliti - wyobrazić sobiezamisliti se - zastanowić się

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 26

2.5 NAŁOGI

akciza - akcyzaalkoholičar - alkoholikalkoholičarka - alkoholiczkaalkoholizam - alkoholizmamfetamin - amfetaminaapstinencija - abstynencjabiti mamuran - mieć kacaborba protiv narkomanije - walka z narkomaniącigareta - papierosdroga - narkotykdrogirati se - brać narkotyki; ćpaćduvan - tytońduvanski dim - dym papierosowyekstazi - ecstasykokain - kokainakonzumacija alkohola - spożycie alkoholulula - fajkamamuran - skacowany; na kacumamurluk - kacmarihuana - marihuanametil alkohol - alkohol metylowymotati cigaretu - skręcać papierosanapiti (se) - upić (się)napiti se kao majka - upić się jak świnianarkoman - narkomannarkomanija - narkomanianepušač - niepalącyopiti (se) - upić (się)opušak - niedopałekostaviti cigarete - rzucić palenieotrežnjenje - 1. wytrzeźwienie 2. otrzeźwieniepasivni pušač - bierny palaczpasivno pušenje - bierne paleniepepeljača - popielniczkapepeljara - popielniczkapijan - pijanypijanac - pijak

pijančiti - chlaćpijanica - pijakpodnapit - podpitypopušiti - wypalić (papierosa)porok - nałógpredozirati se - przedawkowaćprestanak pušenja - rzucenie paleniapreterana konzumacija alkohola - nadmierne spożycie alkoholupripit - podpityprohibicija - prohibicjapuš pauza - przerwa na papierosapušač - palaczpušački i nepušački deo - część dla palących i niepalących pušenje - paleniepušionica - palarniapušiti - palić (papierosy)pušiti ko Turčin - kopcić jak lokomotywa; palić jak smoktrezan - trzeźwytreznilište - izba wytrzeźwieńtrezvenost - trzeźwośćtrovanje alkoholom - zatrucie alkoholemudariti u glavu - uderzyć do głowy (o alkoholu)udisanje dima - wdychanie dymuumereno pijenje - umiarkowane picieumreti od predoziranja - umrzeć z powodu przedawkowaniaupaljač - zapalniczkazabijati cigaretu - skręcać papierosazabrana pušenja - zakaz paleniazapaliti cigaretu - zapalić papierosazavisnica - uzależnionazavisnik - uzależnionyzavisnost na... - uzależnienie od...

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 27

2.6 EMOCJE I UCZUCIA

GNIEW

agresivan - agresywnybes - wściekłośćbesan na ceo svet - wściekły na cały światizludeti - rozzłościć; rozgniewaćiznerviranost - zdenerwowanie; irytacjaiznvervirati se - zdenerwować sięljutiti se - gniewać się

ljutnja - gniewnaljutiti se - rozgniewać się; pogniewać siępobesniti - wściec sięzapretiti - pogrozićzapretiti prstom - pogrozić palcemživcirati - denerwować

STRACH

bauk - zmora; postrachispaničiti - spanikowaćlediti krv u žilama - mrozić krew w żyłachpanika - panikastrah - strachstrah je opravdan - strach jest uzasadnionystrahovati - 1. bać się 2. martwić się

strahovit - straszny; przerażającystrepeti (od čega?) - bać się (czego?)uspaničiti - spanikowaćužasnuće - strach; panikaužasnut - przerażonyzgražavanje - przerażenie

SMUTEK

briznuti u plač - wybuchnąć płaczemjecati - szlochaćočaj - rozpacz; desperacjaočajan - zrozpaczonyogorčen - 1. rozgoryczony 2. oburzonyogorčenost - 1. rozgoryczenie 2. oburzenieplač - płacz

rasplakati se - rozpłakać sięrazočaranje - rozczarowanierezignacija - rezygnacjasa suzama u očima - ze łzami w oczachsaosećanje - współczuciesaosećati (sa kim?) - współczuć (komu?)skrušen - zdruzgotany

HUMOR

anegdota - anegdotahumor - humorhumorističan - humorystycznyismejati - wyśmiać; wykpićismejavati - wyśmiewaćismevati se - naśmiewać się; szydzić; kpić (z kogoś)izrugivati se - drwić (z kogoś)jecanje - jęk; szloch; lamentprvoaprilska šala - prima aprilissmeh - śmiechsmejati se (kome? čemu?) - śmiać się (z kogo? z

czego?)smešan - śmieszny; zabawnyšala - 1. zabawa 2. żart; dowcip; kawałšaliti se - robić sobie żarty; żartowaćšaljiv - komiczny; zabawnyšaljivac - dowcipniś; żartowniśšaljivčina - dowcipniś; żartowniśvic - dowcipzabavan - śmiesznyzezancija - żarty; wygłupy; zabawazezati - żartować sobie (z kogoś)

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 28

MIŁOŚĆ

bombonjera - bombonierkacveće - kwiatyfrancuski poljubac - francuski pocałuneizabranica - wybrankaizabranik - wybranekludo zaljubljen - zakochany na zabójljubav - miłośćljubav cveta - miłość kwitnieljubavni - miłosnyljubiti - całowaćnežan - czułynežnost - czułośćpoljubac - pocałunekpoljubiti - pocałowaćpomaziti se - popieścić siępožuda - pożądanieprvi poljubac - pierwszy pocałunek

romantičan - romantycznystrast - namiętnośćstrasten - namiętnyudvarač - zalotnikudvaranje - zalotyudvarati se - zalecać sięusdisati (za kome?) - wzdychać (do kogo?)vino - winovoditi ljubav - uprawiać seksvrući seks - gorący sekszabranjena ljubav - zakazana miłośćzagrliti - przytulićzaljubljeni par - zakochana parazavoditi - uwodzićzavodljiv - uwodzicielskizavodnik - uwodziciel

POZOSTAŁE EMOCJE I UCZUCIA

biti neraspoložen - być w złym nastrojubruka - wstyd; hańbabura u čaši vode - burza w szklance wodyeuforija - euforiafrustracija - frustracjagriža savesti - wyrzuty sumieniagrohotan smeh - gromki śmiechigra živaca - wojna nerwówizabranik - wybranekizbuljiti oči - wytrzeszczyć oczyiznenaditi - zaskoczyćljubomora - zazdrośćljubomoran - zazdrosnyljubopitljiv - ciekawski; wścibskimržnja - nienawiśćmučiti (se) - martwić (się)muškarac iz snova - mężczyzna marzeńnapetost - napięcienervoza - zdenerwowanienezadovoljstvo - niezadowolenieobradovan - ucieszony; zadowolonyobradovati - ucieszyćodlučnost - determinacjaoprostiti - przebaczyć; wybaczyćoproštaj - przebaczenieosećaj krivice - poczucie winyosećanje - uczucieosmeh - uśmiechotarasiti se - otrząsnąć się

pomešati se - zmieszać sięponašanje - zachowanieponos - dumaponosan - dumnypresrećan - przeszczęśliwypromene raspoloženja - zmiany nastrojuradost - radośćraspoloženje - humor; nastrójravnodušan - apatyczny; obojętnyravnodušnost - apatia; obojętnośćsažaliti se - ulitować sięseberefleksija - autorefleksjasmešiti se - uśmiechać się (do kogoś)spor - sprzeczkasreća - szczęściesrećan - szczęśliwysrećnik - szczęściarzstideti se - wstydzić sięstres - stresstresiran - zestresowanysvetiti se - mścić sięšok - szokubeđen - pewny (czegoś)zabrinut - zmartwiony; zatroskanyzadovoljstvo - zadowoleniezapanjen - zdumionyzapanjenost - zdumieniezapanjiti - zdumiećzastideti se - zawstydzić się

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 29

2.7 ZDROWIE

ZDROWIE - POJĘCIA OGÓLNE

antivakcinaš - przeciwnik szczepieńbaviti se sportom - uprawiać sportbolje je sprečiti nego lečiti - lepiej zapobiegać niż leczyćdjeta - dieta (specjalna)dodaci za ishranu - suplementy dietygenetska predispozicija - predyspozycje genetycznehipohondar - hipochondrykhipohondrija - hipochondriaimunitet - odpornośćishrana - dieta (odżywianie się)kvalitet života - jakość życialoše zdravlje - słabe zdrowie; wątłe zdrowiemetabolizam - metabolizmnivo šećera u krvi - poziom cukru we krwinutricionist - dietetykoslabljen imunitet - obniżona odporność

piti puno vode - pić dużo wodypranje ruku - mycie rąkprevencija - profilaktykaredovno vežbanje - regularna gimnastyka; regularne ćwiczeniaštetnost - szkodliwośćštititi se od sunca - chronić się przed słońcemuravnotežena dijeta - zrównoważona dietavakcina - szczepionkavakcinacija - szczepienievakcinisati - szczepić; zaszczepićzdrastveno stanje - stan zdrowiazdrav - zdrowyzdrav kao dren - zdrów jak rybazdravlje - zdrowieživotni stil - tryb życia

CHOROBA - POJĘCIA OGÓLNE

alergijska reakcija - reakcja alergicznaautoimuna bolest - choroba autoimmunologicznabakterija - bakteriabolesna leđa - chore plecybolest - chorobabolest je uznapredovala - choroba postąpiłabolestan (adj.) - chorydruštvena bolest - choroba cywilizacyjnaepidemija - epidemiafaktor rizika - czynnik ryzykahronična bolest - choroba przewlekłainfekcija - infekcjakarantin - kwarantannanapredak bolesti - postęp chorobynapredovanje bolesti - postęp chorobynulti pacijent - pacjent zerooboljenje - chorobaoboljenje - dolegliwość; choroba

opaka bolest - groźna chorobapandemija - pandemiapatiti od... - cierpieć na...podmukla bolest - podstępna chorobapolno prenosiva bolest - choroba wenerycznaporemećaj - zaburzenieprognoza - rokowanierazboleti se - zachorować; rozchorować sięrizična grupa - grupa ryzykasaznati za bolest - dowiedzieć się o chorobietropska bolest - choroba tropikalnavenerična bolest - choroba wenerycznavirus - wirusvirusno oboljenje - choroba wirusowazaraziti se - zarazić sięzarazno oboljenje - choroba zakaźnažarište epidemije - ognisko epidemii

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 30

PODSTAWOWE CHOROBY I DOLEGLIWOŚCI

angina - anginaarterioskleroza - miażdżycaartritis - reumatoidalne zapalenie stawówautizam - autyzmbesnilo - wściekliznabulimija - bulimiacrvenka - różyczkačir na želucu - wrzód żołądkadifterija - błonicadijabetes - cukrzycaebola - ebolaepilepsija - padaczka; epilepsjagonoreja - rzeżączkagrip - grypahemoragična groznica - ebola; gorączka krwotocznainfarkt - zawał sercaišijas - lumbago; postrzałkapavac - rzeżączkakijavica - katarkolera - cholerakostobolja - dna moczanowakuga - dżumakurje oko - odcisklajmska bolest - boreliozamagareći kašalj - krztusiecmalarija - malariamale boginje - odramalokrvnost - anemiameningitis - zapalenie opon mózgowychmorbili - odra

mumps - świnkanazeb - przeziębienieovčije boginje - ospa wietrznapolenska groznica - katar siennyprehladiti se - przeziębić siępromuklost - chrypkaptičji grip - ptasia gryparahitis - krzywicarubeola - różyczkasifilis - syfilisskorbut - szkorbutsunčani udar - udar słonecznysunčanica - udar słonecznyšarlah - szkarlatynašećerna bolest - cukrzycašpanska groznica - grypa hiszpańska, "hiszpanka"tetanus - tężectifus - tyfustoplotni udar - udar słonecznytrbušni tifus - dur brzusznytriper - rzeżączkatuberkuloza - gruźlicaupala pluća - zapalenie płucvaričela - ospa wietrznavariola - ospazapaljenje moždanih opni - zapalenie opon mózgowychzauške - świnkažuta groznica - żółta febražutica - zółtaczka

OBJAWY

apces - ropieńbiti u nesvesti - być nieprzytomnymbol u grudima - ból w klatce piersiowejbolovi u mišićima - bóle mięśnidehidracija - odwodnieniedijareja - biegunkaeritem - rumieńflatulencija - wzdęciaglavobolja - ból głowygnoj - ropagorušica - zgagagrč - konwulsje, skurczgrčevit - konwulsyjny; spazmatycznygubitak težine - utrata masy ciałahladan znoj - zimny potispovraćati se - zwymiotowaćiznemoglost - omdleniekašalj - kaszelkijanje - kichaniekinuti - kichnąćkrv u stolici - krew w stolcukvržica - guzekloša koncentracija - problemy z koncentracjąmuka - mdłości; nudnościnadimanje - wzdęcia

naduvenost - wzdęcianedostatak kiseonika u mozgu - niedotlenienie mózgunepodnošljiv bol - ból nie do wytrzymanianoćno znojenje - nocne potyopšta slabost - ogólne osłabienieosip - wysypkaotečen - spuchnięty; opuchniętyoteći - opuchnąć; spuchnąć; nabrzmiećoteklina - obrzęk; opuchliznapothranjenost - niedożywieniepovišena temperatura - stan podgorączkowypovraćanje - wymiotypovraćati krv - wymiotować krwiąprišt - wrzódproliv - biegunkarefleks povraćanja - odruch wymiotnysimptom - objawslabost - osłabieniesvrbež - świąd; swędzeniesvrbljenje - świąd; swędzenieumor - zmęczenievrtoglavica - zawroty głowyznojiti se - pocić się

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 31

DIAGNOSTYKA

biopsija - biopsjadijagnoza - diagnozaekg - ekgendoskopija - endoskopiagastroskopija - gastroskopiaignorisati - ignorowaćispitivanje - badania; diagnostykakolonoskopija - kolonoskopiakompjuterizovana tomografija - tomografia komputerowakonsultacija - konsultacjakrvna slika - morfologia krwilaboratorija - laboratoriummagnetna rezonanca - rezonans magnetycznymamograf - mammograf

mamografija - mammografiamerenje - pomiarpogrešna dijagnoza - błędna diagnozapozitronska emisiona tomografija - pozytronowa tomografia emisyjnapregledati - badać; zbadaćprepoznati - rozpoznaćrana dijagnoza - wczesna diagnozarentgen - rentgensamopregled - samobadaniespirometrija - spirometriaultrazvučni pregled - badanie usgultrazvuk - usguput - skierowanieuzimanje krvi - pobranie krwi

SŁUŻBA ZDROWIA

ambulanta - przychodniadom zdravlja - ośrodek zdrowiahitan slučaj - nagły przypadekhitna pomoć - pogotowie ratunkoweinstrumentarka - instrumentariuszkajaviti se lekaru - zgłosić się do lekarzaklinički - klinicznyklinika - klinikakonzilijum - konsyliummedicinska dokumentacija - dokumentacja medycznamedicinska sestra - pielęgniarkaministar zdravlja - minister zdrowianegovatelj - opiekun

negovateljica - opiekunkaordinacija - gabinet lekarskipacijent - pacjentpacijentkinja - pacjentkaposeta lekaru - wizyta u lekarzaprimarna zdravstvena zaštita - podstawowa opieka zdrowotnarendgen tehničar - technik radiologiišarlatan - szarlatanuputiti - skierowaćzdravstvena nega - opieka zdrowotnazdravstvena ustanova - placówka medycznazdravstveno osiguranje - ubezpieczenie zdrowotnezdravstvo - służba zdrowia

SZPITAL

bolnica - szpitalbolnička apoteka - apteka szpitalnabolničko osoblje - personel szpitalaepikriza - epikryzaglavna sestra odeljenja - pielęgniarka oddziałowainterno odeljenje - oddział wewnętrznyodeljenje - oddziałodsek - 1. oddział 2. działodsek porodilište - oddział położniczyoperacioni blok - blok operacyjny

oprema - wyposażenieopšta bolnica - szpital powiatowy; szpital rejonowyotpusna lista - wypisotpust iz bolnice - wypis ze szpitalaposmatranje - obserwacjaprijem u bolnicu - przyjęcie do szpitalaprimarijus - ordynatorsterilizacija - sterylizacjaUrgentni centar - Szpitalny Oddział Ratunkowyvizita - obchód

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 32

DERMATOLOGIA

akne - trądzikaktinična keratoza - rogowacenie słoneczneatopični dermatitis - atopowe zapalenie skórybradavica - 1. brodawka 2. kurzajkabubuljica - pryszczdermatolog - dermatologdermatologija - dermatologiadermatološki - dermatologicznydermoskopija - dermatoskopiaekcem - egzemagljivična infekcija noktiju - grzybica paznokcikeratoza - rogowaceniekoprivnjača - pokrzywka

mitiser - pryszczmladež - znamię; pieprzykopadanje kose - wypadanie włosówperut - łupieżplik - pęcherz (na skórze)promena na koži - zmiana na skórzepsorijaza - łuszczycapustula - krosta; pryszczseboreični dermatitis - łojotokowe zapalenie skóryseboreja - łojotokowe zapalenie skórysluzokoža - śluzówkaurastao nokat - wrośnięty paznokieć

FIZJOTERAPIA

bol u kolenu - ból kolanabol u ledjima - ból plecówbol u vratu - ból szyideformacija kičme - skrzywienie kręgosłupadegenerativna bolest - choroba zwyrodnieniowadiskus hernija - przepuklina kręgosłupa; wypadnięciedyskufizijatar - fizjoterapeutafizikalna terapija - fizykoterapiafizioterapeut - fizjoterapeutafizioterapija - fizjoterapiagalvanizacija - galwanizacja

hiropraksa - chiropraktykainterferentne struje - prądy interferencyjneizmasirati - rozmasowaćkineziterapija - kinezyterapialordoza - lordozaloše držanje tela - zła postawamasaža - masażpravilno držanje - prawidłowa postawaprolaps diska - wypadanie dyskuravna stopala - płaskostopierehabilitacija - rehabilitacjaskolioza - skolioza

GASTROENTEROLOGIA

celijačna bolest - celiakiacrevna flora - flora jelitowačir na želucu - wrzód żołądkadebelo crevo - jelito grubedigestivni trakt - układ trawienny; układ pokarmowydijareja - biegunkagastroenteritis - nieżyt żołądkagastroenterolog - gastroenterologKronova bolest - choroba Crohnakrv u stolici - krew w stolcumalapsorpcijski sindrom - zespół złego wchłanianiaproliv - biegunka

retka stolica - rzadki stolecstolica - stolecstolica poput olovke - stolec ołówkowatytanko crevo - jelito cienkietrovanje - zatrucieulcerozni kolitis - wrzodziejące zapalenie jelita grubegoupala debelog creva - zapalenie jelita grubegoupala slepog creva - zapalenie wyrostka robaczkowegovodena stolica - wodnisty stoleczatvor - zaparcie

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 33

KARDIOLOGIA

angina pektoris - dusznica bolesna; dławica bolesnaarterijski pritisak - ciśnienie tętniczeateroskleroza - miażdżycabajpas - bypasshipertenzija - nadciśnienieimati srčane tegobe - mieć problemy z serceminfarkt - zawał sercakardiogeni šok - wstrząs kardiogennykardiohirurg - kardiochirurgkardiolog - kardiologkardiomiopatija - kardiomiopatiakardiovaskularna bolest - choroba układu krążeniakoronarna arterijska bolest - choroba niedokrwienna

sercakoronarografija - koronografiakrvni sud - naczynie krwionośnepovišeni krvni pritisak - nadciśnieniesrčana mana - wada sercasrčani mišić - mięsień sercowysrčani udar - zawał sercasrčani zalistak - zastawka sercasrčani zastoj - zatrzymanie akcji sercastenoza - zwężeniestent - stentvena - żyłazačepljenost arterije - niedrożność tętnicy

NEUROLOGIA

Alchajmerova bolest - choroba Alzheimeraamiotrofična lateralna skleroza - stwardnienie zanikowe bocznedemencija - demencjagubitak pamćenja - utrata pamięciHantingtonova bolest - taniec świętego Wita, pląsawicamigrena - migrenamoždani udar - udar mózgumultipla skleroza - stwardnienie rozsiane

neurolog - neurologneurologija - neurologianeurološki - neurologicznyParkinsonova bolest - choroba Parkinsonapolineuropatija - neuropatia obwodowaporemećaj pamćenja - zaburzenie pamięcišlog - udar mózguugrušak - skrzepvrtoglavica - zawroty głowy

OKULISTYKA

centralni vid - widzenie centralnečmičak - jęczmieńdalekovidan - dalekowzrocznydalekovidost - dalekowzrocznośćdaltonizam - daltonizmdiplopija - diplopiadvostruko videnje - podwójne widzenieglaukom - jaskragubitak vida - utrata wzrokukeratitis - zapalenie rogówkikratkovidan - krótkowzrocznykratkovidost - krótkowzrocznośćnaočare - okularyočna bolest - choroba oczuočni pritisak - ciśnienie w gałce ocznej

oftalmolog - okulista; oftalmologoštrina vida - ostrość wzrokuperiferni vid - widzenie peryferyjnepogoršanje vida - pogorszenie wzrokurazrok - zezowatyrazrokost - zezretinopatija - retinopatiaslabovidost - słaby wzrokslepilo - ślepotastrabizam - zezsuzenje - łzawienievid - wzrokvidni živac - nerw wzrokowyvidno polje - pole widzeniazamor očiju - zmęczenie oczu

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 34

ONKOLOGIA

benigni tumor - nowotwór łagodnybolesno tkivo - chora tkankagama nož - nóż gammahemioterapija - chemioterapiaimunoterapija - immunoterapiakarcinom debelog creva - rak jelita grubegokarcinom dojke - rak piersikarcinom pluća - rak płucaleukemija - białaczkamaligni tumor - nowotwór złośliwymelanom - czerniakmetastaza - przerzutonkolog - onkolog

onkologija - onkologiapobediti rak - pokonać rakapromena na jajniku - zmiana na jajnikuradioterapija - radioterapiarak jetre - rak wątrobyrak pankreasa - rak trzustkirak testisa - rak jądrarunda hemioterapije - cykl chemioterapiisajber-nož - nóż gammatumor - guz; nowotwórtumor-marker - marker nowotworowytura hemioterapije - cykl chemioterapiizračenje - 1. promieniowanie 2. radioterapia

PSYCHIATRIA

bipolarni afektivni poremećaj - choroba afektywna dwubiegunowadepresija - depresjafobija - fobiahalucinacije - halucynacjeizgubiti vezu sa realnošću - stracić kontakt z rzeczywistościąMinhauzenov sindrom - zespół Münchausenanervoza - nerwicanesanica - bezsennośćparanoja - paranojapatiti od depresije - cierpieć na depresjęporemećaj ličnosti - zaburzenie osobowościposttraumatski stresni poremećaj - zespół stresu

pourazowegopsihički slom - załamanie nerwowepsihičko stanje - stan psychicznypsihijatar - psychiatrapsihijatrijsko posmatranje - obserwacja psychiatrycznapsiholog - psychologpsihološki profil - profil psychologicznypsihosomatski - psychosomatycznypsihoterapeut - psychoterapeutapsihoza - psychozasomatska bolest - choroba somatycznašizofreničar - schizofrenikšizofrenija - schizofrenia

UROLOGIA

bubrežna kolika - kolka nerkowahiperaktivna bešika - pęcherz nadreaktywnykarcinom bešike - rak pęcherza moczowegokondilomi - kłykciny kończaste; brodawki płciowekrv u mokraći - krew w moczu; krwiomoczpeckanje pri uriniranju - pieczenie podczas oddawania moczupolne bradavice - kłykciny kończaste; brodawki płcioweproblemi sa mokrenjem - problemy z oddawaniem

moczuupala bešike - zapalenie pęcherza moczowegoupala mokraćnih puteva - zapalenie dróg moczowychupala uretre - zapalenie cewki moczowejurinarna inkontinencija - nietrzymanie moczuurolog - urologurologija - urologiaurološki - urologiczny

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 35

URAZ

abrazija - otarcie; obdarciefiksirati zglob - usztywnić stawfraktura - złamaniegips - gipsiskrvariti - wykrwawić sięiščašenje - zwichnięcieiščašiti - zwichnąćizgubiti puno krvi - stracić dużo krwikoma - śpiączkakompresivni zavoj - opaska uciskowakrvarenje - krwawienie; krwotokkrvariti - krwawićkvrga - guzlom - złamaniemodrica - siniakogrebotina - zadrapanieoguljotina - obtarcieopekotina - oparzenie; poparzenieoprati ranu - przemyć ranęortoza - ortezaozleda - zranienie; obrażenie; kontuzjapad - upadekpasti u nesvest - stracić przytomność

podliv - stłuczeniepotres mozga - wstrząs mózgupovreda - zranienie; kontuzjapovrediti se - zranić sięprelom - złamanieprevijati - zmieniać opatrunekpreviti - obandażować; założyć opatrunekpromrzlina - odmrożenierana - ranarazderotina - rana szarpanareanimacija - reanimacjareanimirati - reanimowaćskidanje gipsa - zdjęcie gipsustrano telo - ciało obceubodna rana - rana kłutauganuti gležanj - skręcić kostkęunutrašnje krvarenje - krwotok wewnętrznyurlati od bola - wyć z bóluuštipnuti prst vratima - przytrzasnąć palec drzwiamizamotati - zabandażowaćzaviti - zabandażowaćzavoj - bandaż; opatrunek

LECZENIE

alternativna medicina - medycyna alternatywnaantibiotik - antybiotykbanjsko lečenje - leczenie uzdrowiskowebolničko lečenje - hospitalizacjaeksperimentalni lek - eksperymentalny lekhospitalizacija - hospitalizacjainfuzija - kroplówkainjekcija - zastrzykispiranje želuca - płukanie żołądkaistorija bolovanja - historia chorobyizlečenje - wyleczenieizlečiti - wyleczyćizlečiv - uleczalnykapi za oči - krople do oczukapi za uši - krople do uszukomplikacije - powikłaniakućna poseta - wizyta domowalečenje - leczenielek protiv bolova - lek przeciwbólowylek za smirenje - lek uspokajającymast - maśćmatične ćelije - komórki macierzystenastavak lečenja - kontynuacja leczenianuspojava - skutek ubocznyolakšanje - ulga

oporavak - powrót do zdrowiaoporavljati se - wracać do zdrowiaozdraviti - wyzdrowiećpalijativno lečenje - leczenie paliatywnepoboljšanje - poprawapogoršanje - pogorszenieporazgovarati sa stručnjakom - porozmawiać ze specjalistąpostoperativni - pooperacyjnyprašak - tabletkarecept - receptarehabilitacija - rehabilitacjasedativ - środek uspokajającysimptomatska terapija - leczenie objawowesirup - syropsirup protiv kašlja - syrop na kaszelstručna pomoć - specjalistyczna pomoctableta - tabletkaterapija - terapiaublažavati bol - łagodzić bólukazati pomoć - udzielić pomocyuzimati lekove - brać lekizaceliti - zagoić sięzaceljivati - goić sięzapočeti s lečenjem - rozpocząć leczenie

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 36

ZABIEG

amputacija - amputacjaamputirati - amputowaćanesteziolog - anestezjologhirurg - chirurghirurški - chirurgicznyhirurški asistent - instrumentariuszizvaditi - wyciąć; usunąć (operacyjnie)laparoskopska operacija - operacja laparoskopowalista čekanja - lista oczekującychlokalna anestezija - znieczulenie miejscoweoperaciona sala - sala operacyjnaoperacioni sto - stół operacyjnyoperisati - operować

opšta anestezija - znieczulenie ogólneplastična operacija - operacja plastycznapresaditi organ - przeszczepić organpresađivanje - transplantacja; przeszczepskalpel - skalpelsložena operacija - skomplikowana operacjašav - szewšivanje rane - szycie ranytransfuzija - transfuzjatransplantacija - transplantacja; przeszczepugraditi bajpas - wszczepić bypasszahvat - zabieg

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ

batrljak - kikutbiljka - roślina; roślinka (o kimś w stanie wegetatywnym)Brajevo pismo - alfabet Braille'a deformitet - kalectwogluv - głuchygluvonem - głuchoniemyhendikep - upośledzeniehodati na štakama - chodzić o kulachinvalid - inwalidainvaliditet - inwalidztwoinvalidska kolica - wózek inwalidzkimentalno zaostao - upośledzony umysłowonagluv - niedosłyszącynem - niemy

ograničenje - ograniczenieosakaćen - okaleczonyosakatiti - okaleczyćparaliza - paraliżparalizovan - sparaliżowanyprepreka - przeszkodaprikovan za krevet - przykuty do łóżkaproteza - protezaretardiran - upośledzony umysłowoslep - niewidomy; ślepyslušni aparat - aparat słuchowyvezan za krevet - przykuty do łóżkazaostao - opóźniony w rozwoju; upośledzony umysłowoznakovni jezik - język migowy

U DENTYSTY

amalgam - amalgamataparat za ispravljanje zuba - aparat ortodontycznybeljenje zuba - wybielanie zębówčetkica za zube - szczoteczka do zębówdentin - zębinafiksni aparat - aparat stałyfluor - fluorfluorisanje - fluorowaniegleđ - szkliwoispun - wypełnienieizbijati zubi - ząbkowaćkanal - kanałkoren - korzeńkrunica - koronkakutnjak - ząb trzonowylokalna anestezija - znieczulenie miejscowemlečni zub - ząb mlecznymobilni aparat - aparat ruchomymost - mostekočnjak - kiełortodoncija - ortodoncja

parodontis - parodontozapasta za zube - pasta do zębówprotetika - protetykaproteza - protezaremineralizacija zuba - remineralizacja zębasekutić - siekaczstisnuti zube - zacisnąć zębystomatolog - stomatologstomatološka poliklinika - przychodnia stomatologicznatretman karijesa - leczenie próchnicyumnjak - ząb mądrościvađenje - wyrwanie; ekstrakcja (zęba)vrat zuba - szyjka zębazapaljenje desni - zapalenie dziąsełzdravi zubi - zdrowe zębyzub mudrosti - ząb mądrościzubar - dentystazubni konac - nić dentystycznazubni plak - kamień nazębnyzubobolja - ból zęba; ból zębów

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 37

3. HANDEL I USŁUGI

3.1 ZAKUPY

akcija - promocja; akcjaasortiman - asortymentaukcija - aukcjaaukcijska kuća - dom aukcyjnybroj narudžbe - numer zamówieniacene padaju - ceny spadającenovnik - cennikčekati u redu - czekać w kolejcediskontni lanac - sieć dyskontówdok traju zalihe - do wyczerpania zapasówdoprema - dostawa; rozwożeniedopremiti - dostarczyćgarantni rok - okres gwarancjigroznica kupovine - gorączka zakupówići preko reda - wepchać się bez kolejkiinternet prodavnica - sklep internetowyisporučiti - dostarczyćisporuka - dostawajeftin - tanikapara - zadatekkatalog - katalogkićanka - pomponkupac - kupieckupiti - kupićkupovati - kupowaćkupovina - kupnokupovina na rate - zakup na ratymarža - marżanaručilac - zleceniodawca; zamawiającynaručiti - zamówićnarudžba - zamówienie; zlecenieplaćati čekom - płacić czekiemplatiti - płacić; zapłacić

popust - obniżkapotrošač - konsumentpovoljno kupiti - kupić okazyjniepraznična groznica - świąteczna gorączka; świąteczne szaleństwopreskup - za drogiprodaja - sprzedażprodajna cena - cena sprzedażyprodati - sprzedaćprodavnica - skleppult - ladaračun - rachunekrasprodaja - wyprzedażred - kolejkareklama - reklamaroba - towarrobna kuća - dom towarowyrok isporuke - termin dostawyrok upotrebe - data ważnościsamousluga - samoobsługaskup - drogisniženje - obniżkaspecijalna ponuda - oferta specjalnastovarište - hurtowniašoping centar - centrum handlowešund - bubeltelešoping - telezakupyušteda - oszczędnośćvagati - ważyćveleprodaja - 1. hurt 2. hurtowniaza svačiji džep - na każdą kieszeńzalagaonica - lombard

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 38

3.2 ARTYKUŁY SPOŻYWCZE

beli hleb - biały chlebbiber - pieprzbombona - cukierekbombonjera - bombonierkabrašno - mąkabuđavi sir - ser pleśniowycrni hleb - ciemny chlebčips - chipsydvopek - herbatnikdžem - dżemfrancuski hleb - bułka paryskagriz - kasza hladetina - salcesonhrana - jedzeniejaje - jajkojogurt - jogurtkečap - keczupkefir - kefirkeks - ciastko; herbatnikkifla - rogalkocka šećera - kostka cukrukonzerva - konserwakrofna - pączekkukuruzne pahuljice - płatki kukurydzianekvasac - drożdżelizalica - lizakmargarin - margarynamarmelada - marmoladamaslac - masłomed - miódmedenjak - piernikmekinje - otrębymlečna čokolada - mleczna czekoladamleko - mleko

mleko u prahu - mleko w proszkumrvljeni sir - serek wiejskimusli - muslipašteta - pasztetpašteta od jetre - pasztet z wątróbkipavlaka - śmietanapecivo - pieczywopirinač - ryżprašak za pecivo - proszek do pieczeniapuding - budyńputer - masłorolna hleba - bułkasalama - 1. kiełbasa 2. salamisenf - musztardasir - sersir na listiće - ser w plasterkachsirće - ocetslanina - boczekslatkiš/slatkiši - słodyczeso - sólsoja - sojasurutka - serwatkašećer - cukieršlag - bita śmietanatamna čokolada - gorzka czekoladatopljeni sir - ser topionytost hleb - chleb tostowy; pieczywo tostoweužegao - zjełczałyviršla - parówkavoćni šećer - fruktozazemička - bułkaželatin - żelatynažvaka - guma do żucia

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 39

3.3 NAPOJE

bela kafa - kawa z mlekiembelo vino - białe winobezalkoholna pića - napoje bezalkoholowebezalkoholno pivo - piwo bezalkoholowebiljni čaj - herbata ziołowabrendi - brandyburgundsko vino - wino burgundzkiecrna kafa - czarna kawacrni čaj - herbata czarnacrno vino - czerwone winočaj - herbatačaj sa limunom - herbata z cytrynąčaj sa rumom - herbata z rumemčajana - herbaciarniačajdžinica - herbaciarniadezertno vino - wino deserowedopiti - dopićinstantna kafa - kawa rozpuszczalnakaberne - cabernet (wino)kafa - kawakafa za poneti - kawa na wynoskućno vino - wino stołowekuvano vino - grzane wino; grzaniecledena kafa - kawa mrożonaledeni čaj - herbata mrożonaliker - likiernapitak - napójnapraviti čaj - zrobić/zaparzyć herbatęoranžada - oranżadapenušavo vino - wino musującepiće - napój

pivara - browarpivarija - browarnictwopivnica - piwiarniapivo - piwopodmetač za pivo - podkładka pod kufelportsko vino - portorakija - rakijaskuvati čaj - zaparzyć herbatęslatko vino - wino słodkiesok od ananasa - sok ananasowysok od jabuke - sok jabłkowysok od narandže - sok pomarańczowystono vino - wino stołowesuvo vino - wino wytrawnesvetlo pivo - jasne piwosveže ceđeni sok - świeżo wyciśnięty sokšljivovica - śliwowicašoljica jake kafe - filiżanka mocnej kawy tamno pivo - ciemne piwotekila - tequilatočeno pivo - lane piwougasiti žeđ - ugasić pragnienievinograd - winnicavinoteka - sklep z winemvinski - winnyvoda iz slavine - woda z kranuvodka - wódkazeleni čaj - zielona herbatažedan - spragnionyžedneti - być spragnionymžeđ - pragnienie

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 40

3.4 GASTRONOMIA

čorba od crnog luka - zupa cebulowačorba od sočiva - zupa z soczewicydezert - deserdimljeni losos - łosoś wędzonydinstan - duszonydinstati - dusićfile - filetglavni obrok - danie główneiseći - pokroićispeći - upiecjaja na oko - jajko smażonejelo - daniejelovnik - karta dańkajgana - jajecznicakarta pića - karta napojówkiseli kupus - kapusta kiszonakuvati - gotowaćmariniran - marynowanymleti - mlećmleven - mielonynapojnica; kusur - napiwekobrok - posiłek; danieomlet - omletorigano - oreganopeći - piecpica - pizzapicerija - pizzeriapiletina - kurczakpodmazati - nasmarowaćpomfrit - frytkiposoliti - posolić

predjelo - przystawkaprokuvati - przegotowaćpromešati - pomieszaćpropržiti - podsmażyćpržiti - smażyćpunjen - nadziewanyraskuvati - rozgotowaćrecept - przepis (kulinarny)restoran - restauracjariblja čorba - zupa rybnarižoto - risottorolnica - rolada (mięsna)seći - kroićskuvati - ugotowaćsoliti - solićsupa od belog luka - zupa czosnkowasupa od povrća - zupa jarzynowasupa s rezancima - zupa z makaronemšećeriti - słodzićteletina - cielęcinatestenina - makarontuna salata - sałatka z tuńczykaukiseljeni - kiszonyumutiti - ubićviršla - parówkaviršla u kifli - hot dogzačin - przyprawazačiniti - przyprawićzačinjavati - przyprawiaćzašećeriti - posłodzić

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 41

3.5 OWOCE

ananas - ananasavokado - awokadobanana - bananbobica - jagodaborovnica - borówkabreskva - brzoskwiniabrusnica - żurawinacrna ribizla - czarna porzeczkacrvena ribizla - czerwona porzeczkacrvljiv - robaczywydinja - dyniadunja - pigwagrejpfrut - grejpfrutgrožđe - winogronajabuka - jabłkojagoda - truskawkakajsija - morelakikiriki - orzech ziemnykivi - kiwikokos - kokoskošpa - pestkakošpica - pestka

kruška - gruszkakupina - jeżynalešnik - orzech laskowylimeta - limetka; limonkalimun - cytrynamalina - malinamandarina - mandarynkamango - mangomarakuja - marakujanar - granatnarandža - pomarańczaogrozd - agrestorah - orzech; orzech włoskioraščić - orzeszekpapaja - papajapistać - pistacjašljiva - śliwkašumska jagoda - poziomkatrešnja - czereśniavišnja - wiśniavoće - owoc; owoce

3.6 WARZYWA

artičoka - artyczok; karczochbeli luk - czosnekbob - bóbbrokoli - brokułceler - selercrni luk - cebulacvekla - burak ćwikłowygrašak - groch; groszekkarfiol - kalafiorkeleraba - kalarepakelj - jarmużkrastavac - ogórekkrompir - ziemniak; ziemniakikupus - kapusta głowiastalubenica - arbuzmirođija - koper

paprika - paprykaparadajz - pomidorpasulj - fasolaperšun - pietruszkapovrće - warzywapraziluk; praz - porprokelj - brukselkaren - chrzanrotkvica - rzodkiewkasalata - sałatasočivo - soczewicaspanać - szpinakšargarepa - marchewkašpargla - szparagtikvica - cukinia

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 42

3.7 ODZIEŻ

bodi - bodybokserice - bokserkičarapa - skarpetkadonji veš - bieliznaduge gaće - kalesonydugih rukava - z długim rękawemdugme - guzikduks - bluzadžemper - sweterfarmerke - dżinsygaće - majtkigaćice - majtkigrudnjak - stanik; biustonoszhaljina - sukienkahelanke - leginsyisporiti - sprućjakna - kurtkakabanica - płaszcz przeciwdeszczowykačket - czapka z daszkiemkaiš - pasekkapa - czapkakapuljača - kapturkaput - płaszczkilt - spódnica szkockakonac - nićkošulja - koszulakragna - kołnierzkratkih rukava - z krótkim rękawemkućni ogrtač - szlafrokmajica - koszulkamini suknja - spódnica miniminjak - miniówka (spódnica mini)muške gaće - slipynajlon - nylonnajlonski - nylonowynogavica - nogawkaodeća - odzieżodećin - odzieżowyodelo - garniturpaletot - palto

pamučan - bawełnianypamuk - bawełnapantalone - spodniepidžama - piżamapohaban - wytarty; znoszonypolo majica - koszulka polopresvući se - przebrać sięprsluk - kamizelkapulover - golfrasparati - rozpruć (np. szew)rašiti - rozprućrukav - rękawrukavica - rękawiczkas dugmićima - na guzikisako - marynarkasašiti - zaszyć; zszyćsašiven - uszytyskinuti - zdjąć (np. koszulę)spavaćica - koszula nocnasportska odeća - odzież sportowasuknja - spódnicasvila - jedwabsvilen - jedwabnysvilenkast - jedwabistyšav - szewšešir - kapeluszšlic - rozporek (w spodniach); rozcięcie (w spódnicy)tanga - stringitregeršos - ubranie; strójtrenčkot - prochowiectrenerka - drestrudnička odeća - odzież ciążowaturban - turbanuvući konac - nawlec nićvečernja haljina - suknia wieczorowavuna - wełnavunast; vunen - wełnianyzakopčati - zapiąć (na guziki)zakrpa - łatazakrpiti - załatać

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 43

3.8 OBUWIE

cipele - butyčičak traka - rzepčistač cipela - pucybutčizme - kozaczkiđon - podeszwagumene čizme - gumiakijapanke - japonkikašika - łyżka do butówklompa - drewniak; chodakmokasine - mokasynynazuti se - włożyć butyobuća - obuwieobućar - szewc; obuwnikobućarstvo - zakład obuwniczy

obuti se - włożyć butypapuče - kapciepatike - obuwie sportowepertla - sznurówkapeta - obcasplitke cipele - półbutypocepane cipele - dziurawe butypotpetica - obcassalonka - czółenkosandale - sandałysportske cipele - buty sportowevisoke potpetice - wysokie obcasyzavezati - zasznurowaćžuljati - cisnąć; uwierać; obcierać

3.9 DROGERIA

balzam posle brijanja - balsam po goleniubelilo - wybielaczdeterdžent - proszek do praniadeterdžent za sudove - płyn do mycia naczyńdezodorans - dezodorantdnevna krema - krem na dzieńdrogerija - drogeriafarba za kosu - farba do włosówgel za brijanje - żel do goleniagel za kosu - żel do włosówgel za tuširanje - żel pod prysznichidratantna krema - krem nawilżającyhranjiva krema - krem odżywczykozmetika - kosmetykikrema nakon sunčanja - balsam po opalaniukrema za lice - krem do twarzykrema za ruke - krem do rąkkrema za sunčanje - krem do opalaniakućna hemija - chemia gospodarczakupka - płyn do kąpielilosion posle brijanja - woda po goleniulosion za intimnu higijenu - płyn do higieny intymnejlosion za sunčanje - mleczko do opalania

losion za telo - mleczko do ciałamaska za lice - maseczka kosmetycznamaskara - tusz do rzęsnega - pielęgnacjanoćna krema - krem na nocodstranjivač fleka - odplamiaczolovka za oči - kredka do oczuomekšivač - płyn zmiękczający; zmiękczaczpasta za zube - pasta do zębówpelene - pieluszkipena za kupanje - płyn do kąpielipiling - peelingregenerator za kosu - odżywka do włosówsapun - mydłosenka za oči - cień do oczuserum - serumšampon protiv peruti - szampon przeciwłupieżowyšampon za kosu - szampon do włosówštapići za uši - patyczki higienicznetampon - tamponuložak - podpaskavlažne maramice - chusteczki odświeżającezaštitna krema - krem ochronny

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 44

3.10 POCZTA I TELEKOMUNIKACJA

adresa - adresadresirati - adresować; zaadresowaćalo! - halo!aviza - awizobroj telefona - numer telefonucentrala - centraladopisivati se - korespondowaćdopuna - doładowaniefiksni telefon - telefon stacjonarnygovornica - kabina telefonicznajavna govornica - automat telefonicznykoverta - kopertakupiti dopunu - doładować telefonlistonoša - listonoszmobilni telefon - telefon komórkowynalepiti marku - nakleić znaczeknazvati (koga) - zadzwonić (do kogoś)operater - operatorotvoreno pismo - list otwartypaket - paczkapaket usluga - pakiet usługpismo - listposlati - wysłać; nadaćpošiljka - przesyłkapošta - pocztapoštanska marka - znaczek pocztowypoštanski - pocztowy

poštanski broj - kod pocztowypoštanski službenik - urzędnik pocztowypoštanski žig - stempel pocztowypoštar - listonoszpoštar donosi poštu - listonosz przynosi pocztępoštarica - listonoszkapoštarina - opłata pocztowapotrvda o prijemu - potwierdzenie odbiorupotvrda pošiljke - potwierdzenie odbiorupouzeće - pobranie pocztowepreko telefona - przez telefonpreporučeno pismo - list poleconyprozvoniti - puścić sygnałrazaslati - rozesłaćrazglednica - pocztówka; widokówkaslušalica - słuchawkasmart telefon - smartfonsmartfon - smartfontelefon - telefontelefoniranje - telefonowanietelefonirati - telefonowaćtelefonska govornica - budka telefonicznatelefonska linija - linia telefonicznatelefonska veza - połączenie telefonicznetelefonski poziv - rozmowa telefonicznatelefonski razgovor - rozmowa telefonicznaza pouzećem - za pobraniem

3.11 SPRZĘT RTV I AGD

antena - antenaaparat za brijanje - maszynka do goleniaaparat za galete - gofrownicaaparat za sendvič - opiekaczbela tehnika - artykuły gospodarstwa domowegoblender - blendercediljka - wyciskarka do cytrusówdaljinski upravljač - pilotdisplej - wyświetlaczelektrični šporet - kuchenka elektrycznaepilator - depilatorfen - suszarka do włosówfriteza - frytkownicafrižider - lodówkagril - 1. grill 2. opiekacz do kanapekindukcijska ploča - płyta indukcyjnaindukcijski rešo - kuchenka indukcyjnakuhinjska vaga - waga kuchennakuhinjski aspirator - okapmali kuhinjski aparati - drobny sprzęt kuchennymašina za meso - maszynka do mielenia mięsamikrotalasna rerma - kuchenka mikrofalowamikser - mikser

mobilni telefon - telefon komórkowymp3 plejer - odtwarzacz mp3multipraktik - robot kuchennypegla - żelazkoplinski šporet - kuchenka gazowapunjač baterija - ładowarkarešo - kuchenka (najczęściej gazowa)rezervni deo - część zamiennaroštilj - grillseckalica - rozdrabniaczsnaga - mocsokovnica - sokowirówkasudomašina - zmywarkašporet - kuchenkatelevizor - telewizortepsija - brytfannatoplomer - termometrtoster - tosterusisivač - odkurzaczvešmašina - pralkazamrzivač - zamrażarkazvučnik - głośnik

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 45

4. CYWILIZACJA

4.1 SPOŁECZEŃSTWO

anarhija - anarchiaaristokratija - arystokracjaasimilacija - asymilacjaazil - azylazilant - azylantbesklasno društvo - społeczeństwo bezklasowebeskućnik - bezdomnybezvlađe - anarchiaburžoazija - burżuazjadinastija - dynastiadodeliti orden - przyznać orderdomorodac - tubylec; autochtondomorodački - tubylczydoseljenik - imigrantdostojanstvo - godnośćdruštvena odgovornost - odpowiedzialność społecznadruštvena pojava - zjawisko społecznedruštvena skupina - grupa społecznadruštvene norme - normy społecznedruštvene promene - zmiany/przemiany społecznedruštveni odnosi - stosunki społecznedruštveni položaj - pozycja społecznadržava - państwodržava u državi - państwo w państwiedržavljanin - obywatelelita - elitaetničko čišćenje - czystka etnicznafašizam - faszyzmfederacija - federacjaglobalizacija - globalizacjagovor mržnje - mowa nienawiścigrađanin sveta - obywatel światagrađanska inicijativa - inicjatywa obywatelskagrađanska neposlušnost - nieposłuszeństwo obywatelskiegrađansko pravo - prawo obywatelskiehijerarhija - hierarchiaidentitet - tożsamośćinostranstvo - zagranicaintegracija - integracjaizolacija - izolacjaizvršna vlast - władza wykonawczajavna tajna - tajemnica poliszynelajednake šanse - równe szansejednakost - równośćkasta - kastakomunizam - komunizmkulturni šok - szok kulturowyliberalizam - liberalizmljubav prema domovini - miłość do ojczyznyljudska prava - prawa człowiekamanjina - mniejszośćmatična država - kraj ojczystymatrijarhat - matriarchatmentalitet - mentalność

nacionalizam - nacjonalizmnacionalna manjina - mniejszość narodowaodlikovati - odznaczyćodreći se državljanstva - zrzec się obywatelstwaološ - hołotaopredeljenje - uprzedzenieorden - orderordenje - odznaczenieotadžbina - ojczyznapatrijarhat - patriarchatpersona non grata - persona non grataplemstvo - szlachtapočasni građanin - honorowy obywatelpodjela vlasti - podział władzypopulacija - populacjaprava žena - prawa kobietpredrasuda - uprzedzenieprimarna grupa - grupa pierwotnaprirodni priraštaj - przyrost naturalnyprosjak - żebrakradnička klasa - klasa robotniczarasa - rasarasna mržnja - nienawiść rasowaravnopravan - równoprawnyraznolikost - różnorodnośćsegregacija - segregacjasimbol savremenog sveta - symbol współczesnego światasiromah - biedaksiromaštvo - biedasloboda govora - wolność słowasocijalna politika - polityka społecznasocijalni pritisak - presja społecznasolidarnost - solidarnośćsrednja klasa - klasa średniastanovništvo - ludnośćstereotip - stereotypstrana državljanka - cudzoziemkasudska vlast - władza sądowniczasugrađanin - współobywatelsultan - sułtansvest - świadomośćsvi smo različiti - wszyscy jesteśmy różnitabu - tabutajkun - magnattampon država - państwo buforoweustav - konstytucjaustavni - konstytucyjnyustavotvoran - ustawodawczyutočište - schronienieVojska spasa - Armia Zbawieniavrednosti - wartościzahtev za azil - wniosek o azylzajednica - wspólnotazakonodavna vlast - władza ustawodawczazapadna civilizacija - zachodnia cywilizacja

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 46

4.2 POLITYKA

bojkot - bojkotčetvorogodišnji mandat - czteroletnia kadencjačlanstvo v EU - członkostwo w UEdemagogija - demagogiademokratija - demokracjadesnica - prawicadiktatura - dyktaturadisident - dysydentdoneti odluku - podjąć decyzjędoneti ostavku - podać się do dymisjidoneti zakon - przyjąć uchwałę; uchwalićdonji dom parlamenta - dolna izba parlamentudržavni udar - zamach stanuideologija - ideologiakoalicija - koalicjakonzul - konsulkrajnja desnica - skrajna prawicalevica - lewicalevičar - lewicowiec; lewakmeđunarodna zajednica - wspólnota międzynarodoweministar - minister (mężczyzna)ministar bez portfelja - minister bez tekiministar za ekonomiju - minister gospodarkiministarka - minister (kobieta)ministarstvo - ministerstwoministarstvo unutrašnjih poslova - ministerstwo spraw wewnętrznychmonarhija - monarchianacionalista - nacjonalistanapredna stranka - partia postępuneograničena moć - nieograniczona władzanezavisnost - niepodległośćoboriti vladu - obalić rządodluka - decyzja; uchwała; postanowienieodržati govor - wygłosić mowęopozicija - opozycjaosvojiti nezavisnost - uzyskać niepodległośćpartijski - partyjnypolitičar - polityk

politička snaga - siła politycznapolitika - politykaposlanik - posełpotpredsednik vlade - wiceprezydentpredsednik države - prezydentpregovarač - negocjatorpremijer - premierpristalica - zwolennikprivremena vlada - rząd tymczasowyproglasiti nezavisnost - ogłosić niepodległośćprotest - protestprotestovati - protestowaćpuč - puczradna grupa - grupa roboczaregulativa - rozporządzenierevolucija - rewolucjasamit - szczytsamouprava - samorządsaradnik - współpracowniksarađivati - współpracowaćsednica vlade - posiedzenie rządusiva eminencija - szara eminencjasporazum - porozumieniestranka; partija - partiasukob interesa - konflikt interesówultimatum - ultimatumunija - uniaustav - konstytucjaustupak - ustępstwouticaj - wpływverbalni rat - wojna na słowavicepremijer - wicepremiervlada - rządvladajuća koalicija - koalicja rządzącavladajuća partija - partia rządzącavladati - rządzićvladavina - panowanie; rządyzagovaranje - wstawiennictwozagovornik - zwolennik; rzecznik (idei)zamenik premijera - wicepremier

4.3 WYBORY

agitacija - agitacjabirač - wyborcabiralište - lokal wyborczyCentralna izborna komisija - Centralna Komisja Wyborczadatum izbora - data wyborówdrugi izborni krug - druga tura wyborówglas - głosglasačka kutija - urna wyborczaglasački listić - karta do głosowaniaglasati - głosowaćizaći na izbore - pójść na wyboryizboran - wyborczyizborna jedinica - okręg wyborczyizborna komisija - komisja wyborcza

izborna propaganda - propaganda wyborczaizlaznost - frekwencjakandidat - kandydatlokalni izbori - wybory samorządoweneposredni izbori - wybory bezpośrednieodbrojavanje do izbora - odliczanie do wyborówodržati izbore - przeprowadzić wyboryparlamentarni izbori - wybory parlamentarnepredizborna kampanja - kampania wyborczapredsednički izbori - wybory prezydenckieprevremeni izbori - przedterminowe wyboryprotivkandidat - kontrkandydatraspisati referendum - rozpisać referendumslobodni izbori - wolne wybory

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 47

4.4 ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU

antena - antenaauditorijum - widowniabroj - numer (gazety)cenzor - cenzorcenzura - cenzuracenzurisati - cenzurowaćčitalac - czytelnikčlanak - artykułdezinformacija - dezinformacjadirektno prenositi - transmitować na żywodnevni list - dziennikdnevnik - dziennikdogađaj - wydarzeniedogoditi se - wydarzyć siędržavna televizija - telewizja publicznadvobroj - podwójny numerentertejment kanal - kanał rozrywkowyepizoda serije - odcinek serialufotoreporter - fotoreporterglavni urednik - redaktor naczelnygledalac - widzhronika - kronika kryminalnaistraživačko novinarstvo - dziennikarstwo śledczeistraživanje javnog mnjenja - badanie opinii publicznejizazvati burne reakcije - wywołać burzliwe reakcjeizveštač - korespondentizvor informacije - źródło informacjijavna ličnost - osoba publicznajavno mnjenje - opinia publicznakomentar - komentarzkomentarisati - komentowaćkomentator - komentatorkonferencija za medije - konferencja prasowalist - gazetamanipulacija - manipulacjamasovni mediji - środki masowego przekazu; mass mediamedijska hajka - nagonka medialnamedijska halabuka - szum medialnymedijska slika - wizeruek medialnymesečnik - miesięczniknedeljnik - tygodniknovi broj - nowy numernovinar - dziennikarznovinarka - dziennikarkanovinarstvo - dziennikarstwonovine - gazeta (codzienna)

novine neće izaći - gazeta nie ukaże sięnovinska agencija - agencja prasowaodašiljač - nadajnikotvoreno pismo - list otwartypojaviti se na kioscima - pojawić się w kioskachpolumesečnik - dwutygodnikportparol - rzecznik prasowyprema nezvaničnim informacijama - nieoficjalnie wiadomoprema pisanju medija - jak donoszą mediaprenos - transmisjaprenositi - transmitowaćpretplata - 1. prenumerata 2. abonamentprikazivanje filma - emisja filmupristran - stronniczypristranost - stronniczośćpritisak na medije - nacisk na mediaprogramska šema - ramówkaprokomentarisati - skomentowaćpropaganda - propagandapublicista - publicystapublicistika - publicystykaredakcija - redakcjareportaža - reportażreporter - reportersaopštenje - komunikat prasowysatelitska televizija - telewizja satelitarnaskrivena kamera - ukryta kamerastarleta - celebrytkaštampa - prasatabloid - tabloidtabloidizacija - tabloidyzacjateletekst - teleteksttelevizijska stanica - stacja telewizyjnatelevizijski kanal - kanał telewizyjnytelevizijski toranj - wieża telewizyjnatema dana - temat dniaurednički - redakcyjnyurednik - redaktorvečernje novine - gazeta wieczorna (codzienna)vest obišla je svet - wiadomość obiegła światvesti - wiadomościvoditelj - prezentervoditeljica - prezenterkažurnalist(a) - dziennikarzžurnalistički - dziennikarskižurnalistika - dziennikarstwo

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 48

4.5 RELIGIA

anđeo - aniołantihrist - antychrystapokalipsa - apokalipsaarhanđel - archaniołBadaje veče - Wigiliabeatifikacija - beatyfikacjabogosluženje - nabożeństwobudista - buddystabudizam - buddyzmcelibat - celibatceremonija - ceremoniacrkva - kościółčistilište - czyściecduša - duszađakon - opatđavo - diabełdžamija - meczetevanđelje; jevanđelje - ewangeliagreh - grzechhinduizam - hinduizmhram - świątyniahrišćan - chrześcijaninhrišćanstvo - chrześcijaństwoislam - islamispoved - spowiedźispovedaonica - konfesjonałispovedati se - spowiadać sięispovediti se - wyspowiadać sięisterivač đavola - egzorcystaIsus - Jezusjahači apokalipse - jeźdźcy apokalipsyjaslice - szopkaJehovini svedoci - świadkowie Jehowyjezuit - jezuitakaluđerica - siostra zakonna; zakonnicakanonizacija - kanonizacjakanonsko pravo - prawo kanonicznekardinal - kardynałkatolicizam - katolicyzmklisar - kościelnykonklava - konkllawekraj sveta - koniec światakrst - chrzestkrstiti - chrzcićkrštenje - chrzestluteran - luteraninmisa - msza

moliti se - modlić sięmolitva - modlitwamučenik - męczennikmučeništvo - martyrologiamusliman - muzułmaninmuslimanka - muzułmankaNovi zavet - Nowy Testamentobrezivanje - obrzezanieoltar - ołtarzpakao - piekłopapa - papieżpokajanje - pokutapravoslavlje - prawosławieprelat - prałatpropoved - kazaniepropovedati - wygłaszać kazaniepropovednik - kaznodziejaproročanstvo - proroctwoprorok - prorokprotestantizam - protestantyzmraspelo - krucyfiksraspeti - ukrzyżowaćreformacija - reformacjareinkarnacija - reinkarnacjareligija - religiareligijski simboli - symbole religijnesavest - sumieniesinagoga - synagogasloboda veroispovjesti - wolność wyznaniasmak sveta - koniec świataSotona; Satana - Szatansotonista; satanista - satanistaspasenje - zbawienieSpasovdan - Święto WniebowzięciaStari zavet - Stary Testamentsvečanost - obrzęd; uroczystośćsveštenik - kapłan; duchowny; ksiądzSveto pismo - Pismo ŚwięteSveto Trojstvo - Trójca Świętašabat - szabasšit - szyitavaskrsenje; uskrsnuće - zmartwychwstanievera - wiaravernik - wiernyzagrobni život - życie pozagroboweživot posle smrti - życie po śmierci

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 49

4.6 HISTORIA

arhiv - archiwumbartolomejska noć - noc św. BartłomiejaBečki kongres Kongres Wiedeńskibiografija - biografiaborba za nezavisnost - walka o niepodległośćdokumentacija - dokumentacjafebruarska revolucija - rewolucja lutowagrof - hrabiagrofica - hrabinagrofija - hrabstwohladni rat - zimna wojnahronika - kronikaindustrijska revolucija - rewolucja przemysłowainkvizicija - inkwizycjaistoričar - historykistorija - historiaistorijski - historycznyistorijski atlas - atlas historycznykolevka civilizacije - kolebka cywilizacjikolonija - koloniakolonijalan - kolonialnykolonijalista - kolonialistakontrarevolucija - kontrrewolucjakraljevati - królowaćkraljević - książękraljevina - królestwokraljevski - królewskikraljica - królowakriza na Kubi - kryzys kubańskinacista - nazistanacistički - nazistowskioktobarska revolucija - rewolucja październikowaOsmansko carstvo - Imperium Osmańskieostavština - dziedzictwo; spuściznaotporaš - działacz ruchu oporupleme - plemię

plemenit - szlacheckiplemenski - rodowyplemić - szlachcicplemstvo - szlachtapobuna - buntporobiti - uczynić niewolnikiempraviti istoriju - tworzyć historięprogon Jevreja - pogrom Żydówraspad - rozpad (państwa)raspasti se - rozpaść się (o państwie)rat - wojnarat u Vijetnamu - wojna wietnamskarevolucija - rewolucjarob - niewolnikroba - niewolaropstvo - niewolnictwosavremena istorija - historia współczesnasvetski rat - wojna światowateret prošlosti - brzemię przeszłościući u istoriju - przejść do historiiujedinjenje - zjednoczenieunija - uniaustanak - bunt; rebelia; powstanieustanik - buntownik; rebeliant; powstaniecustati - powstaćutvrđeno naselje - grodziskovarvarim - barbarzyńcavarvarizam - barbarzyństwovarvarski - barbarzyńskivojvoda - książęvojvodstvo - księstwovojvotkinja - księżnazaostavština - dziedzictwo; spuściznazlatna groznica - gorączka złotaživotopis - życiorys

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 50

4.7 MIASTO

aerodrom - lotniskoautoput - autostradaavenija - alejabiciklistička staza - ścieżka rowerowabioskop - kinobolnica - szpitalbuvlja pijaca - pchli targbuvljak - pchli targcrkva - kościółčetvrt - dzielnicadeo grada - część miastafontana - fontannageto - gettoglavni grad - stolicagrad - miastogradić - miasteczkogradski muzej - muzeum miejskiegroblje - cmentarzjuvelirnica - sklep jubilerskikafana - kawiarniakafić - kawiarniakanal - kanałkatedrala - katedrakuglana - kręgielnialuka - portmauzolej - mauzoleummetro - metromost - mostmostić - mosteknacionalni muzej - muzeum narodowenoćni klub - klub nocny

obdanište - przedszkoleopera - operapark - parkpas lutalica - bezpański piespešačka ulica - deptakpešački most - kładka dla pieszychpijaca - targ; targowiskopozorište - teatrprihvatilište za životinje - schronisko dla zwierzątput - drogarasvetni stub - słup latarniriblja pijaca - targ rybnysimbol grada - symbol miastasoliter - drapacz chmurspomenik - pomnikstari grad - stare miastostaro jezgro - Stare Miasto, starówkastub mosta - filar mostuškola - szkołatoranj - wieżatrg - rynek; placutvrđenje - obwarowanievarošica - miasteczkovećnica - ratuszviseći most - most wiszącyzabavni park - park rozrywkizelena pijaca - targ warzywnyznanstveni muzej - muzeum naukizoološki vrt - ogród zoologicznyželeznički most - most kolejowyžitelj - mieszkaniec (miasta)

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 51

4.8 WIEŚ

baraka - chałupagde je đavo rekao laku noć - gdzie diabeł mówi dobranockmet - chłopkovačnica - kuźniamarva - zwierzęta gospodarczeobor - zagroda

pasja kućica - psia budaselo - wieśseljan - wieśniakseno - sianoseoski - wiejskisvinja - świniasvinjac - chlew

ROLNICTWO

ambar - spichlerz; stodołabaviti se poljoprivredom - zajmować się rolnictwemčobanin - pasterz; pastuchđubriti - nawozićđubrivo - nawózergela - stadninagajiti stoku - hodować bydłogrtati - oraćkokošinjac - kurnikkombajn - kombajnkonjušnica - stajniakosa - kosakositi - kosićležati na ugaru - leżeć odłogiemlivada - łąkanjiva - poleobrađivati zemlju - uprawiać ziemięorati - oraćotkupna cena - cena wykupupaljenje trave - wypalanie trawpaša - 1. pasza 2. wypaspašnjak - pastwiskoplast sena - stóg sianapokositi - skosićpolje - poleratar - chłoprod - plon; plony

rodnost - urodzajsejati - siaćseno - sianosetva - siewsrp - sierpsvinjac - chlewsvinjokolja - świniobicieštala - stajniaštala za govedo - oborašupa - szopatraktor - traktortraktorista - traktorzystaugar - ugór; nieużytekuzgajanje - hodowlauzgajatelj - hodowcauzgajati - hodowaćvašar - festyn (wiejski)vinograd - winnicavoćnjak - sadvršalica - młockarniazasejati - zasiaćždrebac - ogierždrebe - źrebięžetva - żniwažetvena sezona - sezon żniwžitarica - zbożeživinarnik - ferma drobiu

ZWIERZĘTA GOSPODARSKIE

bik - bykćuran - indykgusan - gąsiorguska - gęśjagnje - jagnięjarac - koziołkokoš - kurakokot - kogutkonj - końkoza - kozakrava - krowakrmica - maciorakunić - królik

ovan - baranovca - owcapatak - kaczorpatka - kaczkapetao - kogutpile - kurczęprasence - prosię; prosiaksvinja - świniatele - cielęvepar - wieprzvo - wółživina - drób

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 52

PSZCZELARSTWO

bagremov med - miód akacjowyheljdin med - miód gryczanykaduljin med - miód szałwiowykašičica meda - łyżeczka miodukestenov med - miód kasztanowykošnica - ulkristalizacija - krystalizacjalavandin med - miód lawendowylipov med - miód lipowylivadski med - miód wielokwiatowymatična mleč - mleczko pszczele

med od maslačka - miód mniszkowypčela - pszczołapčelar - pszczelarzpčelarstvo - pszczelarstwopčelinjak - pasiekapolen - pyłek kwiatowypropolis - propolisroj - rójsuncokretov med - miód słonecznikowyvosak - woskvrcaljka - miodarka

4.9 PAŃSTWA ŚWIATA

Alžir - AlgieriaAustrija - AustriaAvganistan - AfganistanBocvana - BotswanaBrazil - BrazyliaBugarska - BułgariaButan - BhutanCentralnoafrička Republika - Republika Środkowej AfrykiCrna Gora - CzarnogóraČeška - CzechyČile - ChileDanska - DaniaEgipat - EgiptEkvatorijalna Gvineja - Gwinea RównikowaEstonija - EstoniaFilipini - FilipinyFinska - FinlandiaFrancuska - FrancjaGana - GhanaGrčka - GrecjaGruzija - GruzjaGvajana - GujanaHolandija - HolandiaHrvatska - ChorwacjaIndija - IndieIrska - IrlandiaIstočni Timor - Timor WschodniItalija - ItaliaJapan - JaponiaJermenija - Armenia

Jordan - JordaniaJužna Koreja - Korea PołudniowaKina - ChinyKipar - CyprLetonija - ŁotwaLitvanija - LitwaMaldivi - MalediwyMauricijus - MauritiusMeksiko - MeksykNemačka - NiemcyNorveška - NorwegiaObala Slonovače - Wybrzeże Kości SłoniowejPoljska - PolskaSeverna Koreja - Korea PółnocnaSirija - SyriaSjedinjene Američke Države - Stany Zjednoczone AmerykiSlovačka - SłowacjaSlovenija - SłoweniaSrbija - SerbiaŠpanija - HiszpaniaŠvajcarska - SzwajcariaŠvedska - SzwecjaTajland - TajlandiaTunis - TunezjaTurska - TurcjaUjedinjeni Arapski Emirati - Zjednoczone Emiraty ArabskieUjedinjeno Kraljevstvo - Wielka BrytaniaVenecuela - WenezuelaZelenortska Ostrva - Wyspy Zielonego Przylądka

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 53

4.10 MIASTA ŚWIATA

Amsterdam - AmsterdamAtina - AtenyBarselona - BarcelonaBazel - BazyleaBeč - WiedeńBeograd - BelgradBerlin - BerlinBern - BernoBitom - BytomBratislava - BratysławaBrisel - BrukselaBudimpešta - BudapesztBukurešt - BukaresztCirih - ZurychČenstohova - CzęstochowaDablin - DublinDamask - DamaszekĐenova - GenuaĐer - GyőrFirenca - FlorencjaGdanjsk - GdańskGdinja - Gdynia Gožov Vjelkopolski - Gorzów WielkopolskiHanoj - HanoiHoržov - ChorzówHur - ChurIstanbul - StambułJerevan - ErywańJerpa - EgerJerusalim - JeruzalemKijev - KijówKišinjev - KiszyniówKlivlend - ClevelandKopenhagen - KopenhagaKrakov - KrakówLil - LilleLisabon - LizbonaLođ - Łódź

London - LondynLucern - LucernaLjubljana - LublanaMadrid - MadrytMarselj - MarsyliaMilano - MediolanMinhen - MonachiumMoskva - MoskwaNapulj - NeapolNirnberg - NorymbergaOlštin - OlsztynPariz - ParyżPečuj - PeczPeking - PekinPeruđa - PerugiaPodgorica - PodgoricaPrag - Praga Riga - RygaRim - RzymSarajevo - SarajewoSkoplje - SkopjeSofija - SofiaSolun - SalonikiStokholm - SztokholmStolni Beograd - SzékesfehérvárTihi - TychyTorino - TurynTorunj - ToruńTrst - TriestVaduc - Vaduz Valbžih - WałbrzychVaršava - WarszawaVenecija - WenecjaVijentijan - WientianeVilnjus - WilnoZagreb - ZagrzebŽeneva - GenewaŽešov - Rzeszów

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 54

4.11 NARODOWOŚCI

Albanac - AlbańczykAlžirac - AlgierczykAmerikanka - AmerykankaAndorac - AndorczykArapin - ArabArgentinac - ArgentyńczykAustrijanac - AustriakAustrijanka - AustriaczkaBangladešanin - BanglijczykBelgijanac - BelgBelorus - BiałorusinBeloruskinja - BiałorusinkaBosanac - BośniakBrazilac - BrazylijczykBritanac - BrytyjczykBritanka - BrytyjkaBugarin - BułgarCrnogorac - CzarnogórzecČeh - CzechČileanac - ChilijczykDanac - DuńczykEtiopljanin - EtiopczykFinac - FinFinkinja - FinkaFrancuz - FrancuzGrk - GrekGruzijac - GruzinGvinejac - GwinejczykHaićanin - HaitańczykHolanđanin - HolenderHrvat - ChorwatHrvatica - ChorwatkaIndijac - HindusItalijan - WłochJapanac - JapończykJapanka - Japonka

Južnoafrikanac - PołudniowoafrykańczykKanađanin - KanadyjczykKenijac - KenijczykKineskinja - ChinkaKinez - ChińczykKolumbijac - KolumbijczykKubanac - KubańczykLetonac - ŁotyszLitvanac - LitwinMađar - WęgierMeksikanac - MeksykaninNemac - NiemiecNemica - NiemkaNepalac - NepalczykNorvežanin - NorwegNorvežanka - NorweżkaOmanac - OmańczykPeruanac - PeruwiańczykPoljak - PolakPoljakinja - PolkaPortugalac - PortugalczykRumun - RumunRuskinja - RosjankaSirijac - SyryjczykSlovakinja - SłowaczkaSlovenac - SłoweniecSrbijanac - SerbSrpkinja - SerbkaŠpanac - HiszpanŠvajcarac - SzwajcarŠvajcarkinja - SzwajcarkaŠveđanin - SzwedTunižanin - TunezyjczykTurčin - TurekUkrajinac - UkrainiecUkrajinka - Ukrainka

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 55

5. BEZPIECZEŃSTWO

5.1 PRZESTĘPCZOŚĆ

PRZESTĘPCZOŚĆ - POJĘCIA OGÓLNE

afera - aferabanda - gangbez povoda - bez powodubezakonje - bezprawiedžeparoš - kieszonkowiecfantomka - kominiarkaispad - wybrykizbila je tuča - wywiązała się bójkaizmamiti - wyłudzićizmamljivati - wyłudzaćkartel - kartelkriminal - przestępczośćkriminalac - kryminalistakriminalistička policija - policja kryminalnakriminalno milje - półświatekkrvna osveta - wendetalažirati samoubistvo - upozorować samobójstwomafijaš - gangstermafijaški obračun - mafijne porachunkimaskirani napadač - zamaskowany napastnikmere obezbeđenja - środki bezpieczeństwanameran - celowy; umyślnynasilje - przemocnasrnuti - rzucić się (na kogoś)neprobojni prsluk - kamizelka kuloodpornanulta tolerancija - zero tolerancjiobračun - porachunkiopasnost - niebezpieczeństwopljačkati banku - obrabować bankorganizovani kriminal - przestępczość zorganizowanaortak - wspólnik; kompanosuda - potępienieosuditi - potępićosveta - zemstaosvetnik - mścicielotmičar - porywaczpajser - łompatrola - patrolpatrolirati - patrolowaćplen - łup

pleniti - plądrować; rabowaćplenjenje - rabunek; szabrowaniepljačka banke - napad na bankpobeći iz zemlje - uciec z krajupodzemlje - półświatekpolicajac - policjantpolicajka - policjantkapolicija - policjapolicijska stanica - posterunek policjipolicijski automobil - radiowózpolicijski čas - godzina policyjnapolicijsko vozilo - radiowózporodično nasilje - przemoc w rodziniepoštovati zakon - przestrzegać prawapozvati pojačanje - wezwać wsparcieprimenjivati silu - używać siłypripadnik klana - członek klanu (gangu)provalnik - włamywaczrutinska kontrola - rutynowa kontrolasitna riba - płotkaskrovište - kryjówkaslučaj - sprawaslužba za obezbeđenje - firma ochroniarskaslužbena beleška - notatka służbowastaviti nož pod grlo - przystawić nóż do gardłasuzavac - gaz łzawiącysvirepo - w bestialski sposób; w okrutny sposóbsvirepost - bestialstwosvodnik - alfons; sutener; stręczycieltelohranitelj - ochroniarztrgovac oružjem - handlarz broniąu skladu sa zakonom - zgodnie z prawemucenjivač - szantażystaucenjivati - szantażowaćuličar - łobuzuspostaviti red - zaprowadzić porządekviše puta osuđivan - wielokrotnie karanyzločin - 1. przestępstwo 2. zbrodniazvati policiju - wzywać policjęžrtva - ofiaražrtveni jarac - kozioł ofiarny

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 56

PODSTAWOWE PRZESTĘPSTWA

davanje lažnog iskaza - składanie fałszywych zeznańdavanje mita - wręczenie korzyści majątkowejdogovaranje ishoda takmičenja - ustawianie meczówfalsifikovanje novca - fałszowanie pieniędzyiznuda - wymuszeniekolektivno silovanje - zbiorowy gwałtkrađa - kradzieżkrijumčarenje - przemytkrivokletstvo - krzywoprzysięstwomito - łapówkamučenje - torturowanienarušavanje nepovredivosti stana - naruszenie miru domowegonasilje u porodici - przemoc w rodzinienedozvoljeno nošenje oružja - nielegalne posiadanie bronineovlašćeno držanje opojnih droga - posiadanie narkotykównepružanje pomoći - nieudzielenie pomocyoštećenje tuđe stvari - uszkodzenie mieniaotmica - porwaniepedofilija - pedofiliaporeska utaja - oszustwo podatkowepovreda tajnosti pisma i drugih pošiljki - naruszenie tajemnicy korespondencji

pranje novca - pranie brudnych pieniędzyprevara - oszustwoprevara u osiguranju - wyłudzenie odszkodowaniaprimanje mita - korupcja; przyjęcie łapówkiproganjanje - stalkingpronevera - sprzeniewierzenierazbojnička krađa - kradzież rozbójniczarazbojništvo - rozbójrodoskvrnuće - kazirodztwosilovanje - gwałtsitna krađa - drobna kradzieżsvodništvo - sutenerstwošverc droge - przemyt narkotykówteška krađa - kradzież z włamaniemtrgovina drogom - handel narkotykamitrgovina ljudima - handel ludźmiucena - szantażučestvovanje u tuči - udział w bójceugrožavanje sigurnosti - groźby karalneuništenje tuđe stvari - zniszczenie mieniautaja - przywłaszczenieuvreda - pomówienie; zniesławieniezelenaštvo - lichwazlostavljanje - znęcanie sięzloupotreba službenog položaja - nadużycie uprawnień

STRZELANINA

čaura - łuskadržati na nišanu - trzymać na muszceizrešetati - podziurawić jak sitopogoditi u stomak - trafić w brzuchpucač - strzelecpucanj - strzał; wystrzał

pucati - strzelaćpucnjava - strzelaninapucnjava u školi - strzelanina w szkoleustrelna rana - rana postrzałowavatreno oružje - broń palnazapucati - strzelić

ZABÓJSTWO

dvostruko ubistvo - podwójne zabójstwoeskadron smrti - szwadron śmiercijeziv prizor - makabryczny widoklikvidacija - likwidacjanaručiti ubistvo - zlecić zabójstwopotresti javnost - wstrząsnąć opinią publiczną

serijski ubica - seryjny zabójcaubica - zabójstwoubistvo - zabójstwo; morderstwoubiti - zabić; zamordowaćužasan prizor - makabryczny widokzadaviti - udusić

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 57

ŚLEDZTWO

alibi - alibibraniti se ćutanjem - odmówić składania zeznańdoušnik - 1. informator 2. konfidentfoto-robot - rysopishapšenje - zatrzymanieInstitut za sudsku medicinu - Instytut Medycyny Sądowejiskaz - zeznanieispitavanje - przesłuchanieistraga - śledztwoistraga je u toku - śledztwo jest w tokuistražitelj - śledczyistražni sudija - sędzia śledczyizjava - zeznanieključni svedok - kluczowy świadekmasovna potera - obławamučenje - torturymučilica - narzędzie torturmučiti - torturowaćnalog za hapšenje - nakaz zatrzymanianaložiti obdukciju - zarządzić sekcję zwłoknavesti na trag - naprowadzić na tropnavesti policiju na pogrešan trag - zmylić policjęobdukcija - sekcja zwłokobrt u istrazi - przełom w śledztwieokrivljeni - podejrzany (któremu postawiono zarzuty)opservacija - obserwacja

pod nerazjašnjenim okolnostima - w niewyjaśnionych okolicznościachpokrenuti istragu - wszcząć śledztwopoligraf - wykrywacz kłamstwpotera - pościg; poszukiwaniapoternica - list gończypoziv na saslušanje - wezwanie na przesłuchaniepretres kuće - przeszukanie domuprikupiti dokaze - zgromadzić dowodypritvor - aresztpriznati zločin - przyznać się do przestępstwaracija - nalot (np. na klub nocny)raspisati poternicu - wydać list gończysaslušanje - przesłuchaniesaslušati - przesłuchaćslomiti - złamać (kogoś)soba za ispitivanje - pokój przesłuchańsplet okolnosti - zbieg okolicznościstaviti lisice - założyć kajdankisumnja - podejrzenieuviđaj - oględzinyuzrok smrti - przyczyna śmierciverzija događaja - wersja wydarzeńveštačenje - ekspertyzazahtev za izručenje - wniosek o ekstradycjęzamesti tragove - zatrzeć śladyzid ćutanja - zmowa milczenia

5.2 SĄD

PRAWO KARNE - PODSTAWOWE POJĘCIA

amnestija - amnestiadelo malog značaja - czyn o niskiej szkodliwości społecznejizvršenje krivičnog dela - popełnienie czynu karalnegojavno objavljivanje presude - podanie wyroku do publicznej wiadomościkrajnja nužda - stan wyższej koniecznościkrivični postupak - postępowanie karnekrivični zakonik - kodeks karnykrivično delo - czyn karalny; przestępstwokrivično gonjenje - ściganiekrivično zakonodavstvo - prawo karnemera bezbednosti - środek karnynarušenje zdravlja - uszczerbek na zdrowiunečinjenje - zaniechanieneuračunljivost - niepoczytalnośćnužna odbrana - obrona konieczna

odgovornost - odpowiedzialnośćopšta sigurnost - bezpieczeństwo publiczneosuđivanost - karalnośćpodstrekač - podżegaczpodstrekavanje - podżeganiepokušaj - usiłowaniepomaganje - pomocnictwopomilovanje - ułaskawieniepravnosnažnost - prawomocnośćprotivpravnost - bezprawnośćsaučesnik - współdziałającysaučesništvo - współudziałsmanjena uračunljivost - ograniczona poczytalnośćučinilac - sprawcauračunljiv - poczytalnyzastarelost - przedawnieniezaštita izvora informacija - ochrona źródła informacji

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 58

WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

advokatska komora - izba adwokackaapelacioni sud - sąd apelacyjnydržavni pravobranilac - Rzecznik Praw ObywatelskichDržavno pravobranilaštvo - Biuro Rzecznika Praw Obywatelskichministarstvo pravde - ministerstwo sprawiedliwościosnovni sud - sąd rejonowyosnovno tužilaštvo - prokuratura rejonowapravna država - państwo prawapredsednik suda - prezes sądu

prekršajni sud - kolegium do spraw wykroczeńprivredni sud - sąd gospodarczy (wydział gospodarczy w PL)prvostepeni sud - sąd pierwszej instancjisudska vlast - władza sądowniczatužilaštvo - prokuraturaupravni sud - sąd administracyjnyUstavni sud - Trybunał KonstytucyjnyVisoki savet sudstva - Krajowa Rada Sądownictwaviši sud - sąd okręgowyVrhovni kasacioni sud - Sąd Najwyższy

PROCES

advokat - adwokatbez presedana - bez precedensubranilac - obrońcabranilac po službenoj dužnosti - obrońca z urzędubraniti se sa slobode - odpowiadać z wolnej stopydavati iskaz - składać zeznania; zeznawaćdokazni postupak - postępowanie dowodowedoneti odluku - wydać wyrok; ogłosić wyrokdoneti presudu - wydać wyrok; ogłosić wyrokdovesti pred lice pravde - doprowadzić przed oblicze sprawiedliwościdržavni tužilac - prokurator; oskarżycielizgubiti slučaj - przegrać sprawękaucija - kaucjaneka sud odluči - niech sąd zdecydujenovčano jemstvo - kaucjaobrazloženje presude - uzasadnienie wyrokuobrazložiti presudu - uzasadnić wyrokodluka - 1. decyzja 2. wyrokoptuženik - oskarżonyoptužni predlog - akt oskarżeniaoptužnica - 1. oskarżenie 2. akt oskarżeniaosuditi - skazaćosuditi u odsustvu - skazać zaocznieoštećeni - poszkodowanypod zakletvom - pod przysięgąpodići optužnicu - wnieść akt oskarżeniapodignuti optužnicu - wnieść akt oskarżeniapoložiti zakletvu - złożyć przysięgęponavljanje suđenja - ponowne rozpatrzenie sprawyponištiti presudu - uchylić wyrokpovući optužbu - wycofać oskarżeniepoziv na sud - wezwanie do sądupozvati - 1. wezwać 2. powołaćpravo na pravično suđenje - prawo do

sprawiedliwego procesupravosnažna presuda - prawomocny wyrokpravosnažno osuđen - prawomocnie skazanypredsedavajući sudija - przewodniczący składu orzekającegopresedan - precedenspresuda - wyrokprigovor - apelacja; odwołanieproces - procespsihijatrijsko veštačenje - badanie psychiatryczneročište - rozprawasamosudija - jednoosobowy skład orzekającysaslušanje svedoka - przesłuchanie świadkówsprovoditi u sud - doprowadzić do sądusudija - sędziasuditi - sądzićsudnica - sala rozprawsudske takse - koszty sądowesudski - 1.sądowy 2. sądowniesudski troškovi - koszty sądowesudsko veće - skład orzekającysuđenje - processvedočenje - zeznaniesvedok - świadektalar - togatužilac - oskarżycielukinuti presudu - uchylić wyrokuložiti prigovor - wnieść apelację; wnieść odwołanieuložiti žalbu - złożyć zażalenieveštačenje - opinia biegłegozakletva - przysięgazaštita svedoka - ochrona świadkówzavršna reč - mowa końcowažalba - 1. skarga; zażalenie 2. apelacjažalba na presudu - odwołanie od wyroku

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 59

WINA I KARA

izreći kaznu - orzec karękažnjiv - karalnykrivica - winališenje slobode - pozbawienie wolnościnevin - niewinnynovčana kazna - kara pieniężna; grzywnanovčana kazna u dnevnim iznosima - grzywna w stawkach dziennychodmeravanje kazne - wymiar karyoduzimanje vozačke dozvole - odebranie prawa jazdyolakšavajuće okolnosti - okoliczności łagodząceoslobađajuća presuda - wyrok uniewinniającyosloboditi krivice - uniewinnić

osloboditi od kazne - odstąpić od wymierzenia karyosloboditi optužbe - uniewinnićosuditi - skazaćotežavajuće okolnosti - okoliczności obciążającepriznati krivicu - przyznać się do winyproglasiti krivim - uznać winnym; uznać za winnegoproterati - wydalićproterivanje - wydalenierad u javnom interesu - prace społecznesporedna kazna - kara dodatkowaublažiti kaznu - złagodzić karęuslovni otpust - zwolnienie warunkowezabrana približavanja - zakaz zbliżania się

KARA ŚMIERCI

dželat - kategzekucija - egzekucjaelektrična stolica - krzesło elektrycznegiljotina - gilotynaizvršenje smrtne kazne - wykonanie kary śmierciosuđen na smrt - skazany na śmierćpogubljenje - egzekucjaposlednji obrok - ostatni posiłek

smrtna kazna - kara śmiercismrtonosna injekcija - śmiertelny zastrzykstaviti povez preko očiju - zawiązać oczystreljački vod - pluton egzekucyjnystreljanje - rozstrzelanieukinuti smrtnu kaznu - znieść karę śmiercivešala - szubienicavešati - wieszać

5.3 SŁUŻBY SPECJALNE

agent - agentatentat - zamachautomobil-bomba - samochód-pułapkabezbednosna služba - służba bezpieczeństwabezbednosne mere - środki bezpieczeństwabomba - bombabomba kućne izrade - bomba domowej produkcjibombaš-samoubica - zamachowiec-samobójcaborba protiv terorizma - walka z terroryzmemcrna lista - czarna listadetonacija - detonacjadetonator - detonatordetonirati - zdetonowaćdržavna tajna - tajemnica państwowadvostruki agent - podwójny agenteksplodirati - eksplodować; wybuchnąćeksplozija bombe - wybuch bombyeksploziv - ładunek wybuchowyinfiltracija - infiltracjaizdaja - zdradaizdajica - zdrajcaizdajnik - zdrajcaizdati - zdradzićkod - kodkodiran - kodowanykontraobaveštajna agencija - kontrwywiadobaveštajna služba - wywiad

odati - zdradzić; wydaćometač signala - radiostacja zagłuszającaosujetiti - udaremnićplanirati napade - planować atakipoverljive informacije - poufne informacjepratiti društvene mreže - monitorować portale społecznościowepreuzeti odgovornost za napad - przyznać się do atakuprikupljati podatke - gromadzić daneprisluškivanje - podsłuchprisluškivati - podsłuchiwaćprismotra - obserwacjarazneti vozilo - wysadzić pojazdsabotaža - sabotażšifra - szyfršpijun - szpiegšpijunaža - szpiegostwošpijunska mreža - siatka szpiegowskatajne službe - tajne służbyteror - terrorterorista - terrorystateroristička ćelija - komórka terrorystycznateroristički napad - atak terrorystycznyteroristkinja - terrorystkaveleizdaja - zdrada ojczyzny; zdrada stanu

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 60

5.4 WIĘZIENIE

amnestija - amnestiaamnestirati - amnestionować; udzielić amnestiibeg - ucieczkabekstvo - ucieczkabodljikava žica - drut kolczastyboravak u zatvoru - pobyt w więzieniučuvar - strażnikćelija - celaćuza - koza; pudło; kryminałdobiti slobodu - wyjść na wolnośćdobro vladanje - dobre sprawowanieelektrična stolica - krzesło elektrycznehodnik - korytarzistražni zatvor - areszt śledczyizaći iz zatvora - wyjść z więzieniaizlazak iz zatvora - wyjście z więzieniaizvršiti kaznu - wykonać karękaznena ustanova - zakład karnykazneni zavod - zakład karnykućni zatvor - areszt domowyodbegli zatvorenik - zbiegodslužiti kaznu - odsiedzieć karęosuđenik - skazaniecotpust - zwolnieniepobuna - buntpogubiti - stracić (skazańca)pogubljenje - egzekucja

politički zatvorenik - więzień politycznypoluotvoreni deo - część półotwartapomilovati - ułaskawićprebaciti u samicu - przenieść do izolatkiprenaseljenost zatvora - przepełnienie więzieńpritvor - aresztpritvorenik - aresztantresocijalizacija - resocjalizacjarešetke - kratyrobijaš - skazaniecsamica - izolatkasloboda - wolnośćslobodan vikend - przepustka (na weekend)služiti kaznu - odbywać karęspremati bekstvo - przygotowywać ucieczkęstražar; čuvar - strażnikstražarnica - wieża wartowniczauslovni otpust - zwolnienie warunkowezatvor - więzieniezatvorenica - więźniarka; skazanazatvorenik - więzieńzatvorenik savesti - więzień sumieniazatvorska bolnica - szpital więziennyzatvorska kazna - kara pozbawienia wolnościzatvorska ustanova - zakład karnyzatvorsko osoblje - personel więzienia

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 61

5.5 WOJSKO

admiral - admirałarmija - armiaartilerija - artyleriaavijacija - lotnictwobataljon - batalionborac - bojownikbrdska pešadija - piechota górskabrigada - brygadabrigadni general - generał brygadyčeta - kompaniadesetar - kapraldezerter - dezerterdezerterstvo - dezercjadezertirati - zdezerterowaćdivizija - dywizjadivizion - dywizjoneskadron - szwadrongarnizon - garnizongeneral - generałinženjerija - wojska inżynieryjnekapetan - kapitankasarna - koszarykomandovati - dowodzićkonjica - kawaleriakopnena vojska - wojska lądowemajor - majormladi vodnik - sierżantmornarička pešadija - piechota morskaobavezni vojni rok - zasadnicza służba wojskowaoficir - oficeroružane snage - siły zbrojneparavojna jedinica - jednostka paramilitarna

pešadija - piechotapešadinac - piechur; żołnierz piechotypešak - piechur; żołnierz piechotypotpukovnik - podpułkownikprotivvazdušna odbrana - obrona przeciwlotniczapuk - pułkpukovnik - pułkownikratna mornarica - marynarka wojennaratoboran - wojowniczyregrut - rekrutregrutacija - pobórregrutovati - 1. wstąpić do armii 2. zwerbowaćrezervist - rezerwistasatnija - kompaniastariji vodnik - starszy sierżantštab - sztabvazduhoplovstvo - lotnictwovežbe - ćwiczeniavladine snage - siły rządowevod - plutonvodnik - plutonowy; sierżantvojna baza - baza wojskowavojna parada - parada wojskowavojna policija - żandarmeria wojskowavojni okrug - okręg wojskowyvojni rok - służba wojskowavojnik - żołnierzvojska - wojskozapovedati - dowodzićzapovednički - dowódczyzapovednik - dowódcazastavnik - chorąży

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 62

5.6 WOJNA

agresor - agresoraneksija - aneksjaartiljerijska vatra - ostrzał artyleryjskibitka - bitwabombardovanje - bombardowanieborbe - walkiciljati (na koga? na šta?) - celować (w kogo? w co?)dimna zavesa - zasłona dymnagrađanski rat - wojna domowainvazija - inwazjaizazvati rat - rozpętać wojnęizviđač - zwiadowcakomandant - dowódcakopnena invazija - inwazja lądowakraj rata - koniec wojnykrvoproliće - rozlew krwimetak u čelo - kula w czoło/głowęminsko polje - pole minowemirovna konferencija - konferencja pokojowamirovne trupe - siły pokojowenapad - ataknapadati - atakowaćneeksplodirana bomba - niewybuch; niewypałneprijatelj - wrógofanziva - ofensywaopsada - oblężenieopsedati - oblegaćoružan sukob - starcie zbrojneoslobođenje - wyzwolenieotpor - opórpaljba - ogień

pasti - paść (np. o mieście)plaćenik - najemnikpobunjenik - powstaniecpoložiti oružje - złożyć brońpostaviti zamku - zastawić pułapkępredaja - poddanie się; kapitulacjaprekid vatre - zawieszenie bronipretnja miru - zagrożenie dla pokojupreventivni rat - wojna prewencyjnaprimirje - przymierzepucati u vazduh - strzelać w powietrzeratna zona - strefa działań wojennychratni zarobljenik - jeniec wojennyratovanje - wojna; działania wojenneratovati - toczyć wojnęratovi zvezda - gwiezdne wojnysavez - sojuszsaveznik - sojuszniksnajperist - snajpersrušiti avion - zestrzelić samolotstreljački vod - pluton egzekucyjnysukob - starcietopovska paljba - kanonadavazdušni napad - nalotvazdušni udar - nalotveštačka magla - sztuczna mgłavojna operacija - operacja wojskowazačuli su se pucnji - słychać było strzałyzamka - pułapka; zasadzkazauzeti - zająćžestoki sukobi - gwałtowne starcia

5.7 BROŃ

arsenal - arsenałavion - samolotbarut - prochbespilotna letelica - samolot bezzałogowybodež - 1. sztylet 2. bagnetdomet - zasięgdron - drongeler - odłamekharpun - harpunhaubica - haubicahemijsko oružje - broń chemicznajurišni top - działo samobieżnekama - sztyletlafet - lawetalovac tenkova - niszczyciel czołgówmač - mieczmačeta - maczetametak - kulaminobacač - moździerz

mitraljez - karabin maszynowyneprobojni prsluk - kamizelka kuloodpornanosač aviona - lotniskowiecoklop - pancerzoklopni transporter - transporter opancerzonypištolj - pistoletpodmornica - łódź podwodnapraćka - procaradar - radarratni brod - okręt wojennyrazarač - niszczycielsamohodna haubica - haubica samobieżnasamohotka - działo samobieżneskladište oružja - magazyn bronisuzavac - gaz łzawiącytanketa - tankietkatenk - czołgtop - 1. armata; działo 2. lufatrka u naoružanju - wyścig zbrojeń

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 63

5.8 KATASTROFY I KLĘSKI ŻYWIOŁOWE

akcija spasavanja - akcja ratunkowaavionska nesreća - katastrofa lotniczabilans žrtava - bilans ofiarbrodolom - katastrofa morskabrodolomac - rozbitekbroj poginulih - liczba ofiar (śmiertelnych)brza reakcija - szybka reakcjacrna kutija - czarna skrzynkacurenje - wyciekcurenje gasa - wyciek gazucuriti - 1. wyciekać (woda) 2. ulatniać się (gaz)dogodila se je nesreća - doszło do wypadkueksplozija gasa - wybuch gazuevakuacija - ewakuacjahaos - chaoshiljade mrtvih - tysiące martwychhumanitarna pomoć - pomoc humanitarnanarediti evakuaciju - zarządzić ewakuacjęne rade telefoni - nie działają telefonynesreća - wypadekniko nije stradao - nikt nie zginąłodseći od sveta - odciąć od świataopustošiti - spustoszyć

osećati gas - czuć gazpad krova - zawalenie się dachupanika - panikaposebna komisija - specjalna komisjapotresne slike - wstrząsające zdjęciapratiti situaciju - obserwować sytuacjępreminuti na licu mesta - zginąć na miejscupreminuti na putu do bolnice - umrzeć w drodze do szpitalaprinudna evakuacija - przymusowa ewakuacjaspasilačke ekipe - ekipy ratunkowesprečiti katastrofu - zapobiec katastrofiespremati se za evakuaciju - przygotowywać się do ewakuacjisreća u nesreći - szczęście w nieszczęściustihija - żywiołštab za vanredne situacije - sztab kryzysowyteška mašinerija - ciężki sprzętukloniti upozorenje - odwołać ostrzeżenieviše od 700 žrtava - ponad 700 ofiarzadobiti teške povrede - doznać ciężkich obrażeńzatrpala ga je zemlja - zasypała go ziemiaželeznička nesreća - katastrofa kolejowa

WYPADEK DROGOWY

direktni sudar - zderzenie czołoweizgubiti kontrolu nad autom - stracić panowanie nadsamochodemklizanje - poślizgkliznuti - wpaść w poślizglančani sudar - karambolnaleteti (na koga) - uderzyć (w kogo, w co?)pregaziti - przejechaćprevrnuti se - przewrócić sięprevrnuti se na krov - dachować

saobraćajka - wypadek drogowysaobraćajna nesreća - wypadek drogowysaobraćajna nezgoda - wypadek drogowysilina udarca - siła uderzeniasleteti s puta - wypaść z drogistravična nesreća - śmiertelny wypadeksudar - zderzenietrenutak nepažnje - chwila nieuwagizakucati se u zid - wbić się w murzgaziti - przejechać

KATASTROFA NUKLEARNA

Černobilj - Czarnobyldoza zračenja - dawka promieniowanianuklearna katastrofa - katastrofa nuklearnaoštećeni reaktor - uszkodzony reaktorozračiti - napromieniowaćradioaktivan - radioaktywny

radioaktivna para - para radioaktywnaradioaktivni oblak - chmura radioaktywnaradioaktivno curenje - radioaktywny wyciekradioaktivnost - radioaktywnośćradiokativni otpad - odpady radioaktywnezračenje - promieniowanie

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 64

POWÓDŹ

brana - tamabujica - wezbrana rzekadžak s peskom - worek z piaskiemispuštanje vode - zrzut wody (ze zbiornika)izlivanje - wystąpienie z korytaklizanje zemlje - osunięcie się ziemiklizište - osuwiskonabujala reka - wezbrana rzekanasip - wałobaloutvrda - wał

odvodni kanal - rów melioracyjnypoplava - powódźpoplaviti - zalaćpoplavljene ulice - zalane ulicepoplavni talas - fala powodziowapotop - potopreka se izlila iz korita - rzeka wystąpiła z brzegówvoda je odnela most - woda zerwała mostvodostaj - poziom wody

POŻAR

boriti se s vatrom - walczyć z ogniemdimni oblak - chmura dymudogašivanje - dogaszaniedojava o požaru - zgłoszenie pożaruhidrant - hydrantizgoreti - spłonąćizgoreti živ - spalić się żywcemlažna uzbuna - fałszywy alarmmerdevine - drabinaotrovni dim - trujący dymplamen - płomieńplamen - płomień; płomieniepodmetač požara - podpalaczpodmetnuti požar - podpalićpolivati vodom - polewać wodąpožar besni - pożar szalejepožar je progutao kuću - pożar strawił dompožar je stavljen pod kontrolu - pożar został opanowany

požar se širi - pożar rozprzestrzenia siępožarni - 1. pożarowy 2. przeciwpożarowyrazdimljavanje - oddymianiestaviti požar pod kontrolu - opanować pożaršumski požar - pożar lasuugasiti - ugasićugljenisano telo - zwęglone ciałovatra - ogieńvatrogasac - strażakvatrogasci - straż pożarnavatrogasna kola - samochód strażackivatrogasna služba - straż pożarnavatrogasna stanica - remiza strażackavatrogasni dom - remiza strażackazadobiti opekotine - doznać poparzeńzapaliti - 1. zapalić 2. podpalićzapaljiv - łatwopalnyžeći - żarzyć się

TRZĘSIENIE ZIEMI

cunami - tsunamiepicentar - epicentrumhipocentar - hipocentrumizvući iz ruševina - wydobyć spod gruzówjačina zemljotresa - siła trzęsienia zieminaknadni potres - wstrząs wtórnypodrhtavanje - wstrząsypodrhtavati - trząść sięrazoran zemljotres - potężne trzęsienie ziemiruševine - gruzy

sedam stepeni na Rihterovoj skali - siedem stopni w skali Richterasnažan zemljotres - silne trzęsienie ziemisnažni potresi - silne wstrząsytreslo se tlo - zatrzęsła się ziemiaupozorenje na cunami - ostrzeżenie przed tsunamizarobljen ispod ruševina - uwięziony pod gruzamizatresle su se zgrade - zatrzęsły się budynkizemljotres - trzęsienie ziemi

WULKAN

erupcija - erupcjaeruptirati - wybuchnąćizbacivati lavu - wyrzucać lawękrater - kraterlahar - laharlava - lawa

otrovni gasovi - trujące gazypepeo - popiółprašina - pyłstub pepela - słup popiołuvulkan - wulkan

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 65

6. BIZNES

6.1 ADMINISTRACJA PUBLICZNA

centar za socijalni rad - ośrodek pomocy społecznejdoneti odluku - podjąć decyzjędoneti zakon - uchwalićdozvola - pozwolenie; zezwoleniedržavni službenik - urzędnik państwowyelektronski potpis - podpis elektronicznyfondacija - fundacjagradonačelnik - burmistrzgradsko veće - rada miejskaimati sve napismeno - mieć wszystko na piśmieizuzetak - wyjątekjavna nabavka - zamówienie publicznejavni beležnik - notariuszjavni interes - interes publicznyjavni red - porządek publicznyjavni sektor - sektor publicznykomisija - komisjalokalna samouprava - samorząd lokalnynapraviti izuzetak - zrobić wyjąteknaredba - zarządzenie; polecenie; rozkaznotar - notariuszobrazloženje - uzasadnienieodbiti zahtev - odrzucić wniosekodluka - decyzjaodredba - postanowienieopština - gminaopštinski ured - urząd gminyopštinsko veće - rada gminypo zakonu - zgodnie z prawem; według prawapodneti ostavku - złożyć dymisję; ustąpić ze stanowiskaposebna dozvola - specjalne zezwoleniepotpis - podpis

potpisati - podpisaćpoučiti - pouczyćpredlog zakona - projekt ustawypredštampa - formularzpreduslov - warunek wstępnyprevesti - przetłumaczyćprevod - tłumaczenieprevodilac - tłumaczradoholik - pracoholikskupština - zgromadzeniesocijalni radnik - pracownik socjalnystatut - statutstupiti na snagu - wejść w życiesudski prevodilac - tłumacz przysięgłysuština stvari - sedno sprawyštićenik - podopiecznyubirač - poborcaudruženje - stowarzyszenieuredba - rozporządzenieuslov - warunekustanova - instytucja; placówkauvesti - wprowadzićvansudska nagodba - ugoda pozasądowazabrana - zakazzadruga - spółdzielniazadrugar - spółdzielcazahtev - wniosekzakazati - ustalićzakon - 1. prawo 2. ustawazakonodavac - prawodawca; ustawodawcazakonodavni - ustawodawczyzakonodavstvo - prawodawstwo; ustawodawstwozamenik - zastępca

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 66

6.2 GOSPODARKA

Amerika je izbegla bankrot - Ameryka uniknęła bankructwabruto domaći proizvod - produkt krajowy bruttodeflacija - deflacjadevalvacija - dewaluacjadevalvirati - dewaluowaćdizati cene - podnosić cenydržavna kasa - skarb państwadužnička kriza - kryzys zadłużeniaekonomska saradnja - współpraca gospodarczaevrozona - strefa eurofinansijska kriza - kryzys finansowyfinansijska pomoć - pomoc finansowahiperinflacija - hiperinflacjainflacija - inflacjainfrastruktura - infrastrukturaizlazak iz krize - wyjście z kryzysujavni dug - dług publicznyjavni sektor - sektor publicznykonkurentnost - konkurencyjnośćkriza - kryzyskriza će se reprizirati - kryzys się powtórzykupovna moć - siła nabywczamonetarna unija - unia monetarnanajbogatije zemlje sveta - najbogatsze państwa światanovi talas krize - nowa fala kryzysu

padati - spadaćpodizanje limita za zaduživanje - podniesienie limituzadłużeniapokazatelj - wskaźnikpoljoprivreda - rolnictwopotrošačko poverenje - zaufanie konsumentówpotrošačko raspoloženje - nastroje konsumenckiepotrošnja - konsumpcjaprelazak na evro - przejście na europrivatni sektor - sektor prywatnyprivreda - gospodarkaprivredna komora - izba gospodarczaprivredni rast - wzrost gospodarczyprivredni razvoj - rozwój gospodarczyrano je reći da je kriza prošla - za wcześnie by mówić, że kryzys minąłrasti - rosnąćrecesija - recesjarejting - ratingrepriza krize - powtórka kryzysusiva ekonomija - szara strefastatistika - statystykatransparentnost - przejrzystośćtržište nekretnina - rynek nieruchomościzaštita konkurencije - ochrona konkurencjizona evra - strefa eurozvanična statistika - oficjalna statystyka

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 67

6.3 FINANSE OSOBISTE

bacati novac kroz prozor - wyrzucać pieniądze w błotoček - czekdarežljiv - szczodrydarežljivost - szczodrośćdarodavca - ofiarodawcadebljina novčanika - grubość portfeladeficit - deficytdevizno tržište rynek dewizowydobrobit - dobro; dobrobytdoplata - dopłata; opłata dodatkowadoplatak - zasiłekfinansijska pomoć - pomoc finansowafinansijska situacija - sytuacja finansowafinansijsko tržište - rynek finansowyfranak će ojačati - frank/kurs franka pójdzie do góryinvalidska penzija - rentainvesticioni fond - fundusz inwestycyjnyizdaci - wydatkiizdvojiti - wydaćizvor zarade - źródło zarobkujurnjava za novcem - pogoń za pieniędzmikap u moru - kropla w morzu potrzebkrupan novac - wysokie nominałykućni budžet - budżet domowylikvidnost - płynność finansowamenica - wekselnacionalna penzija - emerytura specjalnanaknada za nezaposlene - zasiłek dla bezrobotnychnovac - pieniądzenovčanica - banknot

odlazak u penziju - przejście na emeryturęosiguranje - ubezpieczeniepara je sve manje - jest coraz mniej pieniędzypare - pieniądzepenzija - emeryturapenzijsko osiguranje - ubezpieczenie emerytalnepenzioner - emerytpenzionisanje - przejście na emeryturęplaćanje unapred - przedpłataporodični budžet - budżet rodzinnypotrošiti mnogo novca - wydać dużo pieniędzyprimanje - dochódračun - rachunekrashod - wydatekrasipan - rozrzutnyrasipati novac - roztrwonić pieniądzesitan novac - drobneskupljati novac - zbierać pieniądzesocijalna pomoć - pomoc społecznasocijalni rad - opieka społecznasredstvo plaćanja - środek płatniczystegnuti remen - zacisnąć pasatrošiti novac - wydawać pieniądzetržište novca - rynek pieniężnyupravljanje novcem - zarządzanie pieniędzmiuslovi plaćanja - warunki płatnościušteda - oszczędnośćušteđevine - oszczędnościvaluta - walutazalog - depozyt; zaliczka

BIEDA I BOGACTWO

bankrot - 1. bankrut 2. bankructwobankroter - bankrutbankrotirati - bankrutować; zbankrutowaćbeskućnik - bezdomnybeskućništvo - bezdomnośćbez dinara u džepu - bez grosza w kieszenibiti bez stalnih prihoda - nie mieć stałych dochodówbiti vrlo bogat - być bardzo bogatymbogataš - bogaczimati puno novca - mieć mnóstwo pieniędzyimućan - majętnyjaz između bogatih i siromašnih - przepaść między bogatymi a biednymiloša strana bogatstva - zła strona bogactwaluksuz - luksus

milijarder - miliardermilostina - jałmużnamiljoner - milionerobogatiti se - wzbogacić sięoskudica - bieda; nędza; brak środków do życiaproglasiti bankrot - ogłosić bankructworaj za bogate - raj dla bogatychraskoš - luksus; zbyteksiromašiti - biedniećsiromaštvo - bieda; ubóstwospavati na novcu - spać na pieniądzachstopa siromaštva - stopa ubóstwašvorc - spłukany; bez pieniędzyživeti kao kraljica - żyć jak królowaživot na visokoj nozi - życie na wysokiej stopie

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 68

DŁUG

dati u zalog - dać w zastawdug - długdug iznosi... - dług wynosi...dug raste - dług rośniedužnik - dłużnikjemac - żyrant; poręczycielodužiti - oddłużyćoprostiti dug - umorzyć długotpis duga - umorzenie długuotpisati - umorzyć (dług)problem s otplatom kredita - problem ze spłatą kredytu

ukupan dug - łączny długzaduženost - zadłużeniezaduženje - zadłużeniezadužiti se - zadłużyć sięzaduživati se - zadłużać sięzajam - pożyczkazajmodavac - pożyczkodawca; wierzycielzalagaonica - lombardzapasti u dugove - pogrążyć się w długachzelenaš - lichwiarzzelenaštvo - lichwa

6.4 BANKOWOŚĆ

banka - bankbanka za razvoj - bank rozwojubankar - bankierbankarstvo - bankowośćbankomat - bankomatbeskamatni kredit - kredyt nieoprocentowanydebitna kartica - karta debetowadugoročni kredit - kredyt długoterminowyEvropska banka za rekonstrukciju i razvoj - Europejski Bank Odbudowy i RozwojuEvropska centralna banka - Europejski Bank CentralnyEvropska investiciona banka - Europejski Bank Inwestycyjnyfinansijska institucija - instytucja finansowafinansijsko tržište - rynek finansowyhipotekarna banka - bank hipotecznyinvesticiona banka - bank inwestycyjnyinvesticioni kredit - kredyt inwestycyjnyisplatiti kredit - spłacić kredytizvod - wyciąg (z konta)izvozni kredit - kredyt eksportowykamatna stopa - stopa procentowakomercijalna banka - bank handlowykratkoročni kredit - kredyt krótkoterminowykredit u francima - kredyt w frankachkredit u švajcarskim francima - kredyt w frankach

szwajcarskichkredit za nekretnine - kredyt mieszkaniowykreditna kartica - karta kredytowakreditna linija - linia kredytowakupovina na kredit - kupno na kredytMeđunarodni monetarni fond - Międzynarodowy Fundusz Walutowynalog za plaćanje - zlecenie zapłatyodržavanje računa - prowadzenie kontaomladinski račun - konto młodzieżoweoročenje - oprocentowanieovlašćenje - pełnomocnictwoplatna kartica - karta płatniczapotrošački kredit - kredyt konsumenckisrednjoročni kredit - kredyt średnioterminowystambeni kredit - kredyt mieszkaniowystanje na računu - stan kontaSvetska banka - Bank Światowyštednja - 1. oszczędność 2. lokatatekući račun - rachunek bieżącytrajni nalog - zlecenie stałetransakcijski nalog - przekaz bankowyuplatiti novac na račun - wpłacić pieniądze na kontouvozni kredit - kredyt importowyvođenje računa - prowadzenie kontazadružna banka - bank spółdzielczyzemljišna banka - bank ziemski

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 69

6.5 GIEŁDA

akcija - akcjaakcioni fond - fundusz akcjibalansirani fond - fundusz zrównoważonyberza - giełdaberzanski indeks - indeks giełdowybikovo tržište - rynek byka, hossabroker - maklerbrokerska kuća - dom maklerskideonica - akcjahartija od vrednosti - papier wartościowyinvestitor - inwestorizgubiti 20 odsto vrednosti - stracić 20 procent wartościKomisija za Hartije od Vrednosti - Komisja Papierów Wartościowychobveznica - obligacjaobveznički fond - fundusz obligacjioštar pad - gwałtowny spadekotvoreni investicioni fond - otwarty fundusz

inwestycyjnypad akcija - spadek (cen) akcjiportfolio - portfelpovećan rizik - zwiększone ryzykopreviranja na tržištima - zawirowania na rynkachpromet - obrótrizik - ryzykorobna berza - giełda towarowasmanjeni rizik - zmniejszone ryzykostrategija - strategiatrgovanje - sesjatržište kapitala - rynek kapitałowytržište medveda - rynek niedźwiedzia; bessatržište obveznica - rynek obligacjiulagati - inwestowaćunca zlata - uncja złotazlato - złotožestok pad - gwałtowny spadek

6.6 HANDEL

aneks ugovora - aneks do umowyasortiman - asortymentbescarinski - bezcłowycarina - cłocarinik - celnikcarinska kvota - kontyngent celnycarinski - celnydiskontni lanac - sieć dyskontówdobavljač - dostawcadomaće tržište - rynek wewnętrznydoplatiti - dopłacićevro-tržište - eurorynekinostrano tržište - rynek zagranicznyistovar - wyładunekistovariti - wyładowaćizvoz - eksportizvoznik - eksporterjedinstveno tržište - rynek jednolityjeftin - tanijeftino - taniokupoprodajni ugovor - umowa kupna-sprzedażykupovina - kupnomaloprodaja - handel detalicznymaloprodaja - sprzedaż detalicznameđunarodno tržište - rynek międzynarodowyponuda - 1. podaż 2. ofertaposkupeti - podrożećpotražnja - popyt

potrošač - konsumentprodaja - sprzedażprodavnica - skleppromet - obrótpromet robe - obrót towarówroba - towarrobna razmena - wymiana towarowarok plaćanja - termin płatnościslobodno tržište - wolny ryneksnabdevač - 1. usługodawca 2. firma zaopatrującasnabdevanje - zaopatrzenietalas poskupljenja - fala podwyżektender - przetargtenderska dokumentacija - dokumentacja przetargowatransakcija - transakcjatrgovinska politika - polityka handlowatrgovinski lanac - sieć handlowatržišna cena - cena rynkowatržišna vrednost - wartość rynkowatržišni udeo - udział w rynkuu svetu rastu cene hrane - na świecie rosną ceny żywnościugovor - umowausluga - usługauvoz - importuvoziti - importowaćzajedničko tržište - wspólny rynek

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 70

6.7 PRACA

dati otkaz - 1. zwolnić 2. złożyć wypowiedzeniedirinčiti - harowaćdvosmenski rad - praca na dwie zmianyInspektorat za rad - Inspekcja Pracyiscrpljen - wyczerpanyiscrpljenost - wyczerpanieiskustvo - doświadczenieizgubiti posao - stracić pracęizrabljivač - wyzyskiwaczizrabljivanje - wyzyskjaviti se na oglas - odpowiedzieć na ogłoszeniekopanje rovova - kopanie rowówlovac na talente - łowca talentówmalo plaćen - słabo opłacanyminimalac - pensja minimalnamotivacija - motywacjanaći posao - znaleźć pracęnadničar - pracownik godzinowy; pracownik dniówkowynadređeni - zwierzchnik; przełożonynapredovanje - awansnapustiti posao - rzucić pracęneplaćeni rad - praca bez wynagrodzenianeprekidan rad - nieprzerwana pracaneradna nedelja - wolna niedzielanesposoban za rad - niezdolny do pracynezaposlenost - bezrobocieobavljati profesiju - wykonywać pracę/zawódopis posla - opis pracyotkaz - zwolnienie; wypowiedzenieotkazni rok - termin wypowiedzeniaotpremnina - odprawaotpuštati radnike - zwalniać pracownikówotvarati nova radna mesta - otwierać nowe miejsca pracypauza - przerwaplata - płaca; pensjaponuda za posao - oferta pracyporaditi - popracowaćporodiljsko - urlop macierzyńskiporodiljsko odsustvo - urlop macierzyńskiposao - pracaposao iz snova - praca marzeńposlodavac - pracodawca

poslovni život - życie zawodoweprava radnika - prawa pracownikówpraznik rada - święto pracypretpostavljen - zwierzchnik; przełożonypromeniti posao - zmienić pracępronaći posao - znaleźć pracępuno radno vreme - pełny etatrad - praca (czynność)rad kod kuće - praca zdalnaraditi - pracowaćraditi na crno - pracować na czarnoradna dozvola - pozwolenie na pracęradna nedelja/sedmica - tydzień pracyradna nesposobnost - niezdolność do pracyradna snaga - siła roboczaradni odnos - stosunek pracyradni staž - staż pracyradnik - pracownikradno iskustvo - doświadczenie zawodoweradno mesto - miejsce pracyradno pravo - prawo pracyradno vreme - czas pracy; godziny pracysatnica - stawka godzinowasindikat - związek zawodowyskraćeno radno vreme - ćwierć/pół etatusocijalno osiguranje - ubezpieczenie społecznesposobnost - umiejętnośćstalan posao - stałe zatrudnienie; stała pracastopa nezaposlenosti - stopa bezrobociaštrajk - strajkštrajk glađu - głodówkatrinaesta plata - trzynasta pensjatruditi se - starać siętržište rada - rynek pracyugovor o radu - umowa o pracęulizivati se - podlizywać sięuslovi rada - warunki pracyzakonik o radu - kodeks pracy; prawo pracyzanat - rzemiosłozapošljavanje preko veze - zatrudnianie po znajomościzarada - zarobekzdravstveno osiguranje - ubezpieczenie zdrowotne

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 71

6.8 ZAWODY arhitekt - architektautomehaničar - mechanik samochodowybarmen - barmanbarmenka - barmankabibliotekar - bibliotekarzbravar - ślusarzcarinik - celnikčasovničar - zegarmistrzčistač - zamiatacz; sprzątaczčistač cipela - pucybutčistačica - sprzątaczkadimničar - kominiarzdrvoseča - drwaldržavni službenik - urzędnik państwowyelektričar - elektrykfizičar - fizykfizioterapeut - fizjoterapeutafotograf - fotografgeodet - geodetageograf - geografgeolog - geologglumac - aktorglumica - aktorkahemičar - chemikinženjer - inżynieristoričar - historykistraživač - badaczjavni službenik - funkcjonariusz publicznyključar - klucznikknjigovezac - introligatorkonobar - kelnerkonobarica - kelnerkakozmetičarka - kosmetyczkakuvar - kucharzkuvarica - kucharkalakej - lokajlakirer - lakierniklekar - lekarzlimar - blacharzmedicinska sestra - pielęgniarkamlinar - młynarzmoler - malarz (pokojowy)naučnik - naukowiecnotar - notariusz

novinar - dziennikarzodžačar - kominiarzpekar - piekarzpevač - śpiewakpevačica - śpiewaczkapolicajac - policjantpolicajka - policjantkapolitičar - politykpoljoprivrednik - rolnikpomoćni radnik - pomocnikportir - portierposlastičar - cukiernikprevodilac - tłumaczprodavač - sprzedawcaprodavačica - sprzedawczyniprogramer - programistaputar - drogowiecrecepcionar - recepcjonistarecepcionarka - recepcjonistkareporter - reporterrudar - górniksekretarica - sekretarkaskladištar - magazynierslikar - malarz (obrazów)sobarica - pokojówkastolar - stolarzsudija - sędziašvalja - szwaczkataksista - taksówkarztokar - tokarzučitelj - nauczycielučiteljica - nauczycielkaumetnik - artystauterivač dugova - windykator długówvarilac - spawaczvatrogasac - strażakveterinar - weterynarzvodoinstalater - hydraulikvojnik - żołnierzvozač - kierowcavrtlar - ogrodnikzidar - murarzzubar - dentysta

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 72

6.9 PRZEDSIĘBIORSTWO

akcionarsko društvo - spółka akcyjnadividenda - dywidendadobit - zyskdokumentacija - dokumentacjadruštvo s ograničenom odgovornošću - spółka z ograniczoną odpowiedzialnościąfizičko lice - osoba fizycznagubitak - strataimovina preduzeća - majątek przedsiębiorstwainvestitor; ulagač - inwestoristraživanje tržišta - badanie rynkuizvršni direktor - dyrektor wykonawczykapital - kapitałkofinansirati - współfinansowaćkomanditno društvo - spółka komandytowakomerc - komercjakomercijalan - komercyjnymali akcionar - drobny akcjonariuszmarketinški trik - chwyt marketingowynesposobnost plaćanja - niewypłacalnośćosnivač - założycielposlovanje - działalnośćposlovni partner - kontrahentpravno lice - osoba prawnapreduzeće - przedsiębiorstwopreduzetnik - przedsiębiorcapreuzimanje - przejęcieprinudna uprava - zarząd komisarycznyprivatizacija - prywatyzacjaprivatnik - prywaciarz

profit - zyskproizvesti - wyprodukowaćproizvod - produktproizvoditi - produkowaćproizvođač - producentpromovisati - promowaćračunovodstvo - rachunkowość; księgowośćrupa u zakonu - luka w prawiesaobraćajno preduzeće - przewoźniksklopiti ugovor - zawrzeć umowęskupština - walne zgromadzeniesolventan - wypłacalnystečaj - upadłość; postępowanie upadłościowestečajna masa - masa upadłościowastečajni postupak - postępowanie upadłościowestečajni upravnik - syndyk masy upadłościowejstrani investitor - zagraniczny inwestorstrateški partner - partner strategicznysuvlasnik - współwłaścicieluigran tim - zgrany zespółunosan biznis - dochodowy biznes; dochodowy interesuprava - zarządupravljanje firmom - zarządzanie firmąvećinski udeo - pakiet większościowy; udział większościowyvećinski vlasnik - właściciel większościowyvlasnik - właścicielvlasništvo - własność

6.10 PODATKI

akciza - akcyzaneposredni porez - podatek bezpośrednioporezivanje - opodatkowanieplaćati porez - płacić podatekpodneti poresku prijavu - złożyć zeznanie podatkoweporeska oaza - oaza podatkowaporeska olakšica - ulga podatkowaporeska policija - policja podatkowaporeska politika - polityka podatkowaporeska prijava - zeznanie podatkoweporeska reforma - reforma podatkowaporeski broj - numer identyfikacji podatkowejporeski obveznik - podatnik

poresko opterećenje - obciążenie podatkoweporez na dodatu vrednost - podatek od wartości dodanejporez na dohodak građana - podatek dochodowyporez na gorivo - podatek paliwowyporez na zemljište - podatek gruntowyporezna dužnost - obowiązek podatkowyporezni; poreski - podatkowypovećanje poreza - podniesienie podatkówpovraćaj poreza - zwrot podatkustopa poreza - stopa podatkowautaja poreza - oszustwo podatkowevisina poreza - wysokość podatku

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 73

7. NAUKA

7.1 NAUKA - POJĘCIA OGÓLNE

analiza - analizaanalizirati - analizowaćbesmislica - bzduradefinicija - definicjadokaz - dowóddomišljanje - domysł; spekulacjaeksperiment - eksperymentfenomen - fenomenformula - wzórformulisati definiciju - (s)formułować definicjęhipoteza - hipotezaispitivanje - badanieispravnost teorije - poprawność teoriiistražiti - zbadaćistraživač - badaczistraživačka stanica - stacja badawczaizum - wynalazekizumeti - wynaleźćizumitelj - wynalazcakoautor - współautorlaboratorija - laboratoriummerenje - pomiarnakaza prirode - wybryk naturynaučna istraživanja - badania naukowenaučni opus - dorobek naukowynaučni rad - praca naukowanaučnik - naukowiecNobelova nagrada - Nagroda Nobla

objasniti - wyjaśnićobjašnjenje - wyjaśnienieobjaviti - opublikowaćotkriće - odkrycieotkriti - odkryćpatent - patentpatentiran - opatentowanyplagijat - plagiatplagijator - plagiatorplagirovati - plagiatować; splagiatowaćpojava - zjawiskoposmatranje - obserwacjapratiti - obserwowaćprikupljanje podataka - zbieranie danychprimetiti - zaobserwowaćrazvoj - rozwójsimulacija - symulacjasumnjati - wątpićsvetski poznati naučnik - naukowiec światowej sławyteorija - teoriateorija - teoriateorija zavere - teoria spiskowatestovi sprovedeni na miševima - testy przeprowadzone na myszachtim naučnika - grupa naukowcówutvrditi - udowodnićzabluda - błędne przekonanie

7.2 FIZYKA

Arhimedov zakon - prawo Archimedesaatom - atombrzanje zemljine teže - przyspieszenie ziemskiebrzina - prędkośćbrzina svetlosti - prędkość światła čestica - cząstka, cząsteczkadužina - długośćenergija - energiafizičar - fizykfizička veličina - wielkość fizycznafizika - fizykafrekvencija - frekwencjagravitacija - grawitacjagravitaciona sila - siła grawitacjigustina - gęstośćjedinica - jednostkakinetička energija - energia kinetycznakretanje tela - ruch ciałakvantna mehanika - mechanika kwantowamasa - masamaterija - materiamaterijalna tačka - punkt materialnymoment impulsa - moment pędumoment inercije - moment bezwładnościmoment sile - moment siły

Njutonovi zakoni - zasady dynamiki NewtonaOjlerov broj - liczba Euleraosa - ośpritisak - ciśnienieprostor - przestrzeńravnoteža - równowagasila koja deluje na telo - siła oddziałująca na ciałosmer - kierunektalas - falatalasna dužina - długość falitelo ostaje u stanju mirovanja - ciało pozostaje w stanie spoczynkutemperatura - temperaturateorija relativnosti - teoria względnościtoplota - ciepłotoplotna energija - energia cieplnatoplotno zračenje - promieniowanie cieplnetvrdoća - twardośćubrzanje - przyspieszenieugaona brzina - prędkość kątowaugaoni moment - moment pęduvreme - czaszapremina - objętośćzračenje - promieniowanie

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 74

7.3 ASTRONOMIA

asteroid - planetoida, asteroidaastronom - astronomastronomija - astronomiacrna rupa - czarna dziuracrvena planeta - czerwona planeta /Mars/crveni džin - czerwony olbrzymcrveni pomak - przesunięcie ku czerwieničetvrt Meseca - kwadra Księżycaekliptika - ekliptykaekstrasolarna planeta - planeta pozasłonecznagalaksija - galaktykagasoviti džin - olbrzym gazowygravitacija - grawitacjaHalejeva kometa - kometa HalleyaJupiter - JowiszKajperov pojas - pas Kuiperakometa - kometakretanje tela po orbiti - ruch ciała po orbiciekruženje Zemlje oko Sunca - krążenie Ziemi wokół Słońcamaglina - mgławicaMars - MarsMerkur - MerkuryMesec - KsiężycZemlja - ZiemiaMesec izlazi - Księżyc wschodziMesec zalazi - Księżyc zachodziMesečeva mena - faza Księżycameteorski roj - rój meteorytówmladi Mesec, mladina - nówMlečni put - Droga Mlecznanebeska sfera - sfera niebieskanebesko telo - ciało niebieskieNeptun - Neptunopservatorija - obserwatoriumorbitalni period - okres orbitalnyOrtov oblak - obłok Oortapatuljasta planeta - planeta karłowata

pepeljasta svetlost - światło popielateplaneta - planetaplanetarijum - planetariumplanetarni prstenovi - pierścienie planetarnePluton - Plutonpomračenje Meseca - zaćmienie Księżyca prividna zvezdana veličina - obserwowana wielkość gwiazdowapromenljiva zvezda - gwiazda zmiennapuni Mesec, uštap - pełnia Księżycarasejani disk - dysk rozproszonyravnodnevnica - równonocsatelit - satelitaSaturn - Saturnsazvežđe - gwiazdozbiórsonda - sondaSunce - SłońceSunčev sistem - Układ Słonecznysvemir - kosmos; wszechświatsvemirski otpad - śmieci kosmiczne; odpady kosmicznesvetlosna godina - rok świetlnytamna materija - ciemna materiateleskop - teleskopterestrička planeta - planeta skalistaudaljenost od Sunca - odległość od Słońcauniverzum - wszechświat, kosmosUran - UranVeliki prasak - Wielki WybuchVenera - Wenusvideti golim okom - widzieć gołym okiemzbijeno zvezdano jato - gromada kulistazemljina atmosfera - atmosfera ziemskazenit - zenitzvezda - gwiazdazvezdano jato - gromada gwiazd

7.4 OPTYKA

aberacija - aberracjaboja - kolordifrakcija - dyfrakcjafokus, žiža - ogniskohromatska aberacija - aberracja chromatycznaindeks prelamanja - współczynnik załamanialaser - laserlupa - lupamikroskop - mikroskopobjektiv - obiektywogledalo - lustrooko - okooptički - optyczny

optika - optykaprelamanje svetlosti, refrakcija - refrakcjaprizma - pryzmatsferna aberacija - aberracja sferycznasočivo - soczewkaspektar - widmosvetlosni zrak - promień światłasvetlost - światłoteleskop - teleskopultraljubičasto zračenje - promieniowanie ultrafioletowevid - wzrok

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 75

7.5 CHEMIA

agregatno stanje - stan skupieniaapsolutna nula - zero bezwzględneatom - atomatomska masa/tezina - masa atomowaazotna kiselina - kwas azotowybaza - zasadabezbojan - bezbarwnybiohemija - biochemiacijanid - cyjanekelektron - elektronelement - pierwiastekelementarna čestica - cząstka elementarnafazna transformacija - przemiana fazowafluid - płynfosforna kiselina - kwas fosforowygas - gazgustina - gęstośćhemija - chemiahemijska formula - wzór sumarycznyhemijska reakcija - reakcja chemicznahemijska struktura - struktura chemicznahemijsko jedinjenje - związek chemicznyisparavanje - parowanieizotop - izotopjon - jonjonska veza - wiązanie jonowekarbonat - węglankiselina - kwaskoncentracija - stężenie

kovalentna veza - wiązanie kowalencyjnekvark - kwarkmaseni broj - liczba masowametal - metalmetalna veza - wiązanie metalicznemol - molmolekul - molekułamolekulska masa - masa cząsteczkowaoksid - tlenekorganska hemija - chemia organicznaorgansko jedinjenje - związek organicznyplazma - plazmapolarnost - polarnośćrastvarač - rozpuszczalnikrastvarati se - rozpuszczać sięrastvor - roztwórrastvorljivost - rozpuszczalnośćsinteza - syntezasmeša - mieszaninaso - sólsumporna kiselina - kwas siarkowysupstanca - substancjatečno(st) - ciecztoplota ključanja - temperaura wrzeniatoplota topljenja - temperatura topnieniaugljen-dioksid - dwutlenek węglaugljen-monoksid - tlenek węglaugljenik suboksid - podtlenek węglavodonična veza - wiązanie wodorowe

7.6 PIERWIASTKI

aluminijum - glin; aluminiumargon - argonastatit - astatazot - azotbakar - miedźbarijum - barberilijum - berylbor - borcezijum - cezcink - cynkfluor - fluorfosfor - fosforgas - gasgvožđe - żelazohelijum - helhemijski element - pierwiastek chemicznyhlor - chlorhrom - chromjod - jodkalaj - cynakalcijum - wapńkalijum - potas

kiseonik - tlenlitijum - litmagnezijum - magnezmetal - metalneon - neonnikl - nikielperiodni sistem elemenata - układ okresowy pierwiastkówplatina - platynaplutonijum - plutonpolonijum - polonradijum - radstroncijum - strontsumpor - siarkatitan - tytanugljenik - węgieluranijum - uranvodonik - wodórvolfram - wolframzlato - złotoživa - rtęć

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 76

7.7 MATEMATYKA

algebarski broj - liczba algebraicznaalgoritam - algorytmaritmetika - arytmetykabeskonačnost - nieskończonośćbinom - dwumianceo broj - cała liczbacifra - cyfradefinisati - definiowaćdeljenje - dzieleniedeljiv je sa 2 - dzieli się przez 2diferencijalna jednačina - równanie różniczkowedokaz - dowóddokazati - udowodnićfunkcija - funkcjaizračunati - obliczyćizvod - pochodnajednakost - równośćkoličina - ilośćkoličnik - ilorazkompleksan broj - liczba zespolonakonstanta - stałalinearna algebra - algebra liniowalogaritam - logarytmmatematičar - matematykmatematička analiza - analiza matematycznamatematički - matematycznymatematika - matematykamnoženje - mnożenienajmanji zajednički sadržilac - najmniejsza wspólna wielokrotnośćnajveći zajednički delilac - największy wspólny dzielnik

neparan broj - liczba nieparzystaoduzimanje - odejmowanieostatak - resztaparan broj - liczba parzystapodeliti - podzielićpodskup - podzbiórprazan skup - zbiór pustyprebrojiv skup - zbiór przeliczalnyprimer - przykładprirodan broj - liczba naturalnaproizvod - iloczynpromenljiva - zmiennaračunanje - liczenie, obliczanierazlika - różnicarazlomak - ułamekrealan broj - liczba rzeczywistarešenje - rozwiązanierezultat sabiranja - wynik dodawaniasabiranje - dodawaniesavršen broj - liczba doskonałaskraćivanje razlomaka - skracanie ułamkówskup - zbiórslučajna promenljiva - zmienna losowateorija brojeva - teoria liczbteorija verovatnoće - teoria prawdopodobieństwaumanjenik - odjemnaumanjilac - odjemnikveličina - wielkośćverovatnoća - prawdopodobieństwozadatak - zadaniezakon velikih brojeva - prawo wielkich liczbzbir - suma

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 77

7.8 GEOMETRIA

aksioma - aksiomanalitička geometrija - geometria analitycznaapsolutna geometrija - geometria absolutnačetvorougao - czworokątčetvorougaoni - czworokątnydijagonala - przekątnadimenzija - wymiarduž - odcinekdužina - długośćelipsa - elipsaEuklidova geometrija - geometria Euklidesowaformula za... - wzór na...geometrija - geometriageometrijski - geometrycznyjedan od osnovnih pojmova geometrije - jedno z podstawowych pojęć geometriijednačina - równaniejednakokraki trougao - trójkąt równoramiennyjednakostranični trougao - trójkąt równobocznykocka - sześciankriva - krzywakrug - kołokupa - stożekkvadar - prostopadłościankvadrat - kwadratkvadratni - kwadratowylinija - linialopta - kulaluk - łukmetrički prostor - przestrzeń metrycznanormala - prostopadłanormalan - prostopadłyobim - obwódobjekat - obiektosmougao - ośmiokątosnovica - podstawa

petougao - pięciokątpiramida - piramidaPitagorina teorema - twierdzenie Pitagorasaplanimetrija - planimetriapoluprečnik - promieńpovršina - powierzchnia, pole powierzchniprava - prostapravi ugao - kąt prostypravougaon - prostokątnypravougaonik - prostokątprečnik - średnicaprizma - graniastosłupračunanje površine - obliczanie pola powierzchniravan - płaszczyznasedmougao - siedmiokątsimetrija - symetriastereometrija - stereometriastranica - bokširina - szerokośćtačka - punktTalesova teorema - twierdzenie Talesatangenta - stycznatrigonometrija - trygonometriatrougao - trójkąttrougaon - trójkątnytup ugao - kąt rozwartyugao - kątugaoni - kątowyvaljak - walecvektor - wektorvektorski prostor - przestrzeń wektorowavelika poluosa - półoś wielkavertikala - prostopadłavertikalan - prostopadłyvisina - wysokość

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 78

7.9 FILOZOFIA

alijenacija - alienacjaapsolut - absolutapstrakcija - abstrakcjabiće - bytdobro - dobroduh - duchduša - duszaegzistencijalizam - egzystencjalizmempirizam - empiryzmepistemologija - epistemologiaestetika - estetykaetika - etykafilozof - filozoffilozofija - filozofiafilozofski - filozoficznyidealizam - idealizmiskustvo - doświadczenieistina - prawdakarma - karmakauzalitet - przyczynowośćlepota - pięknometafizika - metafizykamisao - myśl

mislilac - myślicielotuđenje - alienacjaposledica - skutekpostojanje - egzystencjapravda - sprawiedliwośćprostor - przestrzeńracionalizam - racjonalizmrazum - rozumrealizam - realizmsloboda - wolnośćslobodna volja - wolna wolasmisao - sensspoznaja - poznaniesvest - świadomośćtaoizam - taoizmum - umysłuzročnost - przyczynowośćuzrok - przyczynavrlina - cnotazlo - złoznačenje - znaczenieznanje - wiedza

7.10 ARCHEOLOGIA

arheologija - archeologiaarheološki lokalitet - stanowisko archeologicznearheološko nalazište - stanowisko archeologiczneartefakt - artefaktbronzano doba - epoka brązucivilizacija - cywilizacjadatovanje termoluminiscencijom - datowanie termoluminescencyjnedendrohronologija - dendrochronologiagroblje - cmentarzhram - świątyniaiskopine - wykopaliskakameno doba - epoka kamieniakeramika - ceramika

kosti - kościkultura polja sa urnama - kultura pól popielnicowychlužička kultura - kultura łużyckaljudske ostatke - ludzkie szczątkimaterijalni ostaci - pozostałości materialnemumija - mumianalaz - znaleziskooruđa od kamena - narzędzia kamiennepiramida - piramidapisani izvori - źródła pisemneradiokarbonski metod datovanja - radiowęglowa metoda datowaniaterensko istraživanje - badanie terenoweunjetička kultura - kultura unietycka

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 79

7.11 PSYCHOLOGIA

anketa - ankietaasertivnost - asertywnośćautorita - autorytetbihejviorizam - behawioralizmdrugo ja - drugie jaegocentrizam - egocentryzmfobija - fobiainteligencija - inteligencjaintervju - wywiadkarakter - charakterklinička psihologija - psychologia klinicznakonvencija - konwencjakriza identiteta - kryzys tożsamościličnost - osobowośćmanipulisanje - manipulacja; manipulowaniemotivacija - motywacjaneuroza - nerwicanorma - normaopšta psihologija - psychologia ogólnaosećanje krivice - poczucie winypodsvest - podświadomość

pojedinac - osobaponašanje - zachowanieporemećaj - zaburzenieposmatranje - obserwacjapsihoanaliza - psychoanalizapsiholog - psychologpsihologija - psychologiapsihologija gomile - psychologia tłumupsihologija rada - psychologia pracypsihopatska ličnost - osobowość psychopatycznapsihoterapeut - psychoterapeutapsihoterapija - psychoterapiapsihoza - psychozasocijalna psihologija - psychologia społecznasomatski - somatycznystres - stressvest - świadomośćtest - testtrauma - urazupitnik - kwestionariusz

7.12 GRAMATYKA

aktivno stanje - strona czynnaakuzativ - biernikaorist - aorystbroj - 1. liczba 2. liczebnikdativ - celownikdeklinacija - deklinacjadeklinirati - odmieniać przez przypadkigenitiv - dopełniaczglagol - czasownikgramatički rod - rodzaj gramatycznyimenica - rzeczownikimenička zamenica - zaimek rzeczownyinfinitiv - bezokolicznikinstrumental - narzędnikjednina - liczba pojedynczakonjugacija - koniugacjalice - osobalična zamenica - zaimek osobowylokativ - miejscownikmnožina; plural - liczba mnogamuški rod - rodzaj męskinačin - trybnastavak - końcowka; przyrostek; sufiksnesvršeni vid - aspekt niedokonanynominativ - mianownikodrična zamenica - zaimek przeczącyopšta zamenica - zaimek upowszechniający

osnovni broj - liczebnik podstawowypadež - przypadekparticip - imiesłów przysłówkowypluralija tantum - pluralia tantumpokazna zamenica - zaimek wskazującypovratna zamenica - zaimek zwrotnypredlog - przyimekpridev - przymiotnikpridevska zamenica - zaimek przymiotnyprisvojna zamenica - zaimek dzierżawczyrečca - partykułaredni broj - liczebnik porządkowysingularija tantum - singularia tantumsprezanje - koniugacjasrednji rod - rodzaj nijakisvršeni vid - aspekt dokonanytrpno stanje - strona biernauzvik - wykrzyknikveznik - spójnikvid - aspekt (czasownika)vokativ - wołaczvreme - czaszamenica - zaimekzbirna imenica - rzeczownik zbiorowyzbirni broj - liczebnik zbiorowyženski rod - rodzaj żeński

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 80

7.13 JĘZYKOZNAWSTWO

alfabet - alfabetantonim - antonimarhaizam - archaizmatribut - przydawkabrzalica - łamaniec językowycrta; crtica - myślnikdental - spółgłoska zębowadvotačka - dwukropekeksploziv - spółgłoska zwartaetimologija - etymologiafrazem - frazemgovor - mowagovorni čin - akt mowygrađenje reči - słowotwórstwojezik - językjezik znakova - język migowykontekst - kontekstleksikologija - leksykologialingvistika - językoznawstwo; lingwistykamorfema - morfemmorfologija - morfologianeupravni govor - mowa zależnaodrednica - hasło (słownikowe)poslovica - przysłowiepragmatika - pragmatyka

predikat; prirok - orzeczenieprefiks - przedrostekreč - słoworečenica - zdanierečnik - słowniksemantika - semantykasintaksa - składniaskraćenica - skrótslovo - literasložena rečenica - zdanie współrzędnie złożonesubjekat; subjekt - podmiotsuglasnik - spółgłoskatačka - kropkatačka-zarez - średniktekst - tekstuglaste zagrade - nawiasy kwadratoweupravni govor - mowa niezależnavelika slova - wielkie literyvitičaste zagrade - nawiasy klamrowezagrada - nawiaszarez - przecinekzavisno-složena rečenica - zdanie podrzędnie złożoneznačenje - znaczenie

7.14 GENETYKA

biljak - białkoćelija - komórkaDNK - DNAenzim - enzymgen - gengen nosi informacije - gen przenosi informacjegenetičar - genetykgenetička bolest - choroba genetycznagenetički inženjering - inżynieria genetycznagenetički kod - kod genetycznygenetički materijal - materiał genetycznygenetički modifikovan - zmodyfikowany genetyczniegenetika - genetyka

genom - genomhromozom - chromosomkloniran - sklonowanykloniranje - klonowanieklonirati - klonować; sklonowaćmolekula - molekułamutacija - mutacjanaslediti gene - odziedziczyć genyprirodna selekcija - selekcja naturalnaprotein - proteinasekvenca - sekwencjaupisan u genima - zapisany w genach

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 81

7.15 JEDNOSTKI MIAR I WAG

amper - amperar - araršin - arszynbar - barcentimetar - centymetrčvor - węzełdunum - dunumdžul - dżulhektar - hektarherc - herchvat - sążeńinč - caljard - jardjedinica - jednostkajutro - morgakandela - kandelakelvin - kelwinkilogram - kilogramkilometar - kilometrkubni metar - metr sześciennykvadratni kilometar - kilometr kwadratowy

kvadratni metar - metr kwadratowylakat - łokiećlitar - litrminut - minutamol - molmorska milja - mila morskanjutn - niutonom - ompaskal - paskalpedalj - piędźpola litra - pół litraradijan - radiansat - godzinasekunda - sekundastepen Celzijusa - stopień Celsjuszasteradijan - steradianstopa - stopatesla - teslatona - tonavolt - wolt

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 82

8. TECHNIKA

8.1 BUDOWNICTWO

alat - narzędziearmirani beton - żelbetonbager - koparkabagerista - operator koparkibeton - betonbrusilica - szlifierkaburgija - wiertłobušilica - wiertarkabušiti - wiercićcigla - cegłačekić za rušenje - młot wyburzeniowydijamantski rezač - przecinarka z tarczą diamentowądizalica - dźwigglodalica - frezarkagradilište - plac budowygraditelj - 1. budowniczy 2. developergraditi - budowaćgradivo - materiał budowlanygrađevinarstvo - budownictwograđevinski - budowlanygrađevinski radnik - robotnik budowlanyhoblerica - strugarkaizgraditi - wybudowaćizgradnja - budowa (czynność)kamion mešalica - betoniarka (samochód)

kanalizacija - kanalizacjaklin - gwóźdźključ podešavajući - klucz nastawnykopati - kopaćkramp - kilofkran - żuraw; dźwiglift - windamerdevine - drabinamešalica - mieszadłonapušteno gradilište - opuszczony plac budowynasadni ključ - klucz nasadowyodvrtač - wkrętarkaomalterisati - otynkowaćpneumatska heftalica - zszywacz pneumatycznyradna podloga - stacja roboczarende - strugrezač kanalica - bruzdownicaset ključeva - zestaw kluczyskela - rusztowaniesrušiti - zburzyćstubna bušilica - wiertarka kolumnowaštemarica - młot udarowy; młot kującytemelji - fundamentyugaona brusilica - szlifierka kątowazidati - murować

8.2 PRZEMYSŁ

brodogradilišni - stoczniowybrodogradilište - stoczniabušotina - odwiertciglana - cegielniacirkularna testera - tarczówkadimnjak - kominfabrika automobila - fabryka samochodówfabrika nameštaja - fabryka meblihemijska fabrika - zakłady chemicznehemijska industrija - przemysł chemicznyindustrija papira - przemysł papierniczyindustrijski park - park przemysłowymašina - maszynamašinska industrija - przemysł maszynowymašinski - maszynowymetalurgija - metalurgiamontažna traka - taśma montażowamotorna testera - piła łańcuchowanaftna bušotina - szyb naftowyobrada - . obróbka; przetwórstwoobraditi - . obrobić' przetworzyćobustaviti proizvodnju - wstrzymać produkcję

pilana - tartakpogon - zakładpoluproizvod - półproduktpovršinski kop - kopalnia odkrywkowaprehrambena industrija - przemysł spożywczyproizvoditi - produkowaćproizvodna traka - taśma produkcyjnarafinerija - rafineriarafinerija nafte - rafineria ropyruda - rudarudarski - kopalnianyrudnik olova - kopalnia ołowiurudnik uglja - kopalnia węglasirovina - surowiecstudija izvodivosti - studium wykonalnościtestera - piłateška industrija - przemysł ciężkitračna testera - piła taśmowavaditi - wydobywaćvađenje - wydobycieželezara - huta żelaza

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 83

8.3 ENERGETYKA

biomasa - biomasabrojilo - licznikelektrična energija - energia elektrycznaelektroenergetika - elektroenergetykaenergetika - energetykaenergetska bezbednost - bezpieczeństwo energetycznefosilno gorivo - paliwo kopalnegasovod - gazociąggenerator - generatorgeo-termalna elektrana - elektrownia geotermalnagrejanje - ogrzewaniehidroelektrana - elektrownia wodnakameni ugalj - węgiel kamiennykoks - kokslignit - węgiel brunatnymazut - mazutneispravno brojilo - niesprawny licznik

nuklearna elektrana - elektrownia atomowaobnovljivi izvori energije - odnawialne źródła energiiplinara - gazowniaplinski - gazowniczyplinski sat - gazomierzračun za struju - rachunek za prądrashladna kula - chłodnia kominowareaktor - reaktorsmeđi ugalj - węgiel brunatnysolarna elektrana - elektrownia słonecznastrujomer - licznik zużycia energii elektrycznejtermoelektrana - elektrownia cieplnatoplana - ciepłowniatoranj za hlađenje - chłodnia kominowatreset - torfturbina - turbinavjetrenjača - wiatrakvjetroelektrana - elektrownia wiatrowa

8.4 ELEKTRONIKA

anoda - anodadioda - diodaelektrična energija - energia elektrycznaelektromagnet - elektromagneselektronika - elektronikaelektrotehnika - elektrotechnikaispravljač - prostownikjednosmerna struja - prąd stałykabl - kabelkalem - cewkakatoda - katodakondenzator - kondensatormagnetsko polje - pole magnetycznenaboj - ładuneknaizmenična struja - prąd przemiennynapon - napięcieOmov zakon - prawo Ohmaoscilator - oscylatorosigurač - bezpiecznikotpor - opórotpornik - rezystorparalelna veza - połączenie równoległe

poluprovodnik - półprzewodnikpotenciometar - potencjometrpovratna sprega - sprzężenie zwrotneprekidač - przełącznikpreklopka - przełącznikprenapon - przepięcieprenaponska zaštita - listwa przeciwprzepięciowaprovodnik - przewodnikrazvodna tabla - tablica rozdzielczarelej - przekaźnikserijska veza - połączenie szeregowestruja - prądtermistor - termistortiristor - tyrystortok - strumieńtransformator - transformatortranzistor- tranzystortrijak - triakvaristor - warystorzavojnica - cewkažica - drut

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 84

8.5 SAMOCHÓD

air bag - poduszka powietrznaakumulator - akumulatoralternator - alternatorauto - samochódbenzinac - silnik benzynowyblatobran - błotnikbobina - cewka zapłonowabranik - zderzakbrisač - wycieraczkacentralna brava - centralny zamekcevasta guma - opona bezdętkowadizel - silnik dieslowski; dieselgas - gazgepek - bagażnikgodina - rocznikhladnjak - chłodnicakarburator - gaźnikkaroserija - karoseriaklima - klimatyzacjaklinasti remen - pasek klinowyklipnjača - korbowódkočiona svetla - światła postojowekočiona tečnost - płyn hamulcowykočnica - hamuleckola - samochódkratka svetla - światła mijaniakrovni nosač - bagażnik dachowy

kvačilo - sprzęgłomanuelni menjač - ręczna skrzynia biegówmotorno ulje - olej silnikowymreža za hladnjak - osłona chłodnicypapučica gasa - pedał gazupogon na sva četiri točka - napęd na cztery kołapokazivač goriva - wskaźnik poziomu paliwapolovnjak - samochód używanyprešao - przebieg (w ogłoszeniach)prtljažnik - bagażnikpumpa za gorivo - pompa paliwowaputnički auto - samochód osobowyretrovizor - lusterko wsteczneručna kočnica - hamulec ręcznysedište - siedzenieservo - wspomaganie kierownicyspoljni retrovizor - lusterko bocznestrugaljka za led - skrobaczka do lodusveća - świeca zapłonowašasija - podwozieterenski auto - samochód terenowytočak - kołovazdušni jastuk - poduszka powietrznavetrobransko staklo - przednia szybavolan - kierownicazamena ulja - wymiana oleju

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 85

8.6 KOMPUTER

3D štampač - drukarka 3Daudio izlaz - wyjście audioaudio ulaz - wejście audiobrzina čitanja - prędkość odczytubrzina pisanja - prędkość zapisuchipset - chipsetčitač kartica - czytnik kartfoto štampač - drukarka fotograficznagrafička karta - karta graficznahard disk - dysk twardyhardver - hardwarekonfiguracija - konfiguracjakonzola - konsolakućište - obudowalaptop - laptoplaserski štampač - drukarka laserowamagistrala - szynamatična ploča - płyta głównamemorija - pamięć

mikroprocesor - mikroprocesormiš - myszmrežna karta - karta sieciowamultifunkcijski uređaj - urządzenie wielofunkcyjnenapajanje - zasilanieodštampati- wydrukowaćoptički uređaj - czytnik optycznypodloga za miš - podkładka pod myszport - portprocesor - procesorračunar - komputerrezač - nagrywarkaruter - routerserver - serwerskener - skanertablet - tablettastatura - klawiaturazvučna karta - karta dźwiękowa

8.7 OPROGRAMOWANIE

algoritam - algorytmantivirus - antywirusaplikacija - aplikacjaavantura - gra przygodowabaza podataka - baza danychborilačka igra - mordobiciedatoteka - plikdomen - domenaelekronska pošta - poczta elektroniczna friver - freewareikonica - ikonainternet pretraživač - wyszukiwarka internetowaizvorni kod - kod źródłowykliknuti - kliknąćkorisnički nalog - konto użytkownikakorisnički račun - konto użytkownikakorisnik - użytkowniklozinka - hasłomalver - malware; złośliwe oprogramowanienalog za pristup - konto dostępuobrada - obróbka

operativni sistem - system operacyjnyotpakovati - rozpakowaćpretraživač - wyszukiwarkaprezentacija - prezentacjaprogram - programprogram za obradu teksta - edytor tekstuprogram za tabelarne kalkulacije - arkusz kalkulacyjnypucačina - strzelankaračunarska igra - gra komputerowaskinuti - ściągnąć; pobrać (plik)slobodni softver - wolne oprogramowaniesoftver - softwarestrategija - strategiauređivač teksta - edytor tekstuvirtualan - wirtualnyzalediti se - zawiesić sięzaštita podataka - ochrona danychzaštitni zid - firewallzbrisati podatke - skasować dane

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 86

9. PODRÓŻ

9.1 PODRÓŻ - POJĘCIA OGÓLNE

autostoper - autostopowiczbesput; bespuće - bezdroże; bezdrożabezvizni režim - ruch bezwizowybroj posetilaca - liczba odwiedzającychbusola - busoladragulj Jadrana - perła Adriatykudušek - materacdušek na naduvavanje - materac dmuchanygranična policija - straż granicznagranični prelaz - przejście granicznekarta sveta - mapa światakrenuti na put - wyruszyć w podróżmasovni turizam - masowa turystykanacrtati kartu - narysować mapęnaslonjača - leżanka; leżaknastaviti putovanje - kontynuować podróżodiseja - odysejaodmaralište - kurortpešačenje - wędrówkapešačiti - iść piechotąpodići šator - rozbić namiotpodmetač - karimataprepešačiti - przejść (pieszo)proputovati - zwiedzić; przejechać (wiele miejsc)pustolovina - przygodaput - podróż

put oko sveta - podróż dookoła świataputnik - podróżnikputovanje - podróżowanieputovati - podróżowaćraspakovati se - rozpakować sięrazgledanje - zwiedzanierazgledanje znamenitosti - zwiedzanie zabytkówruta - trasa; szlakskitalica - włóczęgaskitati - włóczyć sięskitnica - włóczęgaskivati se - szwendać sięsolo putnik - samotny podróżniksporedna ulica - boczna ulicastopirati - podróżować autostopemsvetska baština - światowe dziedzictwošarm grada - urok miastašator - namiotturista - turystaturistička staza - szlak turystycznyturistkinja - turystkaulogoriti se - rozbić obózviza - wizavoditi turiste - oprowadzać turystówzalutati se - zabłądzić; zgubić się

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 87

9.2 PODRÓŻ POCIĄGIEM

autobuski prevoz - komunikacja zastępczabaciti se pod voz - rzucić się pod pociągblagajna - kasačekaonica - poczekalniadaljinski voz - pociąg dalekobieżnydolazak - przyjazddvokolosečna pruga - linia dwutorowagarnitura - składgradska železnica - szybka kolej miejskakašnjenje - opóźnieniekola - wagonkola sa ležajima - kuszetkakola za spavanje - wagon sypialnykolosek - torkompozicija - składkondukter - konduktorkupe - przedziałkušet kola - wagon z miejscami do leżenialokomotiva - lokomotywamašinovođa - maszynistameđunarodni saobraćaj - komunikacja międzynarodowameđunarodni voz - pociąg międzynarodowymesto za sedenje - miejsce do siedzeniamesto za stajanje - miejsce stojącenailazeći voz - nadjeżdżający pociągnoćni voz - pociąg nocnyodeljak - przedziałotputovati vozom - pojechać pociągiemperon - peronpolazak - odjazdpomoćni prevozni put - objazd; trasa okrężna

pomoćnik mašinovođe - pomocnik maszynistyposebna ponuda - oferta specjalnapovlastica - zniżkapovratno putovanje - podróż powrotnaprekid putovanja - przerwa w podróżyprtljag - bagażpruga - liniaputni/pružni prelaz - przejazd kolejowyputnički voz - pociąg osobowyputnik - pasażerrampa - szlabanred vožnje - rozkład jazdyregionalni saobraćaj - przewozy regionalnerezervisanje mesta - rezerwacja miejscasaobraća u periodu... - kursuje w okresie...sedište - siedzenie; miejscestanica - dworzec; stacjašina - szynateretni voz - pociąg towarowyunutrašnji saobraćaj - komunikacja krajowavagon - wagonvagon za prevoz automobila - autokuszetkavanredni voz - pociąg specjalnyvoz je ispao iz koloseka - pociąg się wykoleiłvozna karta - biletvozovođa - maszynistaželeznica - kolejželezničar - kolejarzželeznička nesreća - katastrofa kolejowaželeznička veza - połączenie kolejoweželeznički čvor - węzeł kolejowyžičara - kolej linowa

9.3 PODRÓŻ DROGĄ POWIETRZNĄ

aerodrom - lotniskoavio-kompanija - linie lotniczeavion - samolotavion je sleteo - samolot wylądowałavionska karta - bilet lotniczyavionska nesreća - katastrofa lotniczabezbednosna kontrola - kontrola bezpieczeństwabroj leta - numer lotucivilni aerodrom - lotnisko cywilnecrna kutija - czarna skrzynkadirektni let - lot bezpośrednidolazak - przylotdoleteti - przyleciećekonomska klasa - klasa ekonomicznagreška pilota - błąd pilotahelidrom - lądowiskokružiti iznad Varšave - krążyć nad Warszawąkupon za ulazak u avion - karta pokładowalet - lotleteti - leciećmali avion - awionetkameđunarodni let - lot międzynarodowy

motorni zmaj - paralotnianiskotarifna kompanija - niskobudżetowe linie lotniczeodlazak - wylototkazati let - odwołać lotpilot - pilotpista - pas startowypoletanje - startposada - załogaposlovna klasa - klasa businesspovećanje broja letova - zwiększenie liczby lotówprinudno sletanje - awaryjne lądowanieputnik - pasażerred letenja - rozkład lotówsletanje - lądowanieterminal - terminaltrup - kadłubvazdušni prostor - przestrzeń powietrznavazdušni put - droga powietrznavidljivost - widocznośćvojni aerodrom - lotnisko wojskowe

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 88

9.4 PODRÓŻ DROGĄ MORSKĄ

brod - okrętbrod za krstarenje - statek wycieczkowybrodić - stateczekbrodolom - katastrofa morskačamac - łódźčamac za spašavanje - szalupa ratunkowadignuti sidro - podnieść kotwicędoploviti - dopłynąć; przypłynąćdoživeti brodolom - rozbić się (o statku)iskrcati se - wysiąść (ze statku, łodzi, samolotu)isploviti - wypłynąćjedrilica - żaglówkakomandni most - mostek kapitańskikrstarenje - rejs wycieczkowylađa - stateczeklebdelica - poduszkowiecledolomac - lodołamaczluka - portmore - morzemornar - marynarzmorski put - droga morskamotorni čamac - łódź motorowa; motorówkaokean - oceanoploviti svet - opłynąć świat

otploviti - odpłynąćpaluba - pokładpalubni - pokładowyparobrod - parowiecpasti iz čamca u vodu - wypaść z łodzi do wodypeščara - mieliznaplićak - mieliznaplovidba - rejsprekookeanski brod - transatlantykpreploviti - przepłynąć (statkiem)remorker - holowniksidrište - kotwicowiskosidriti - kotwiczyćsidro - kotwicaspustiti sidro - zarzucić kotwicęsvetioničar - latarniksvetionik - latarniatrajekt - promukrcati se - zaokrętować się; wejść na pokładukrcavanje - wejście na pokładusidriti - zakotwiczyćveslarica - łódź wiosłowaveslo - wiosłovodeni put - droga wodna

9.5 PODRÓŻ SAMOCHODEM

asfalt - asfaltauto karta - atlas samochodowyauto-škola - szkoła nauki jazdyautomobil - samochódautomobilčić - samochodzikautoput - autostradabankina - poboczebenzin - benzynabenzinska pumpa - stacja benzynowabezbednost saobraćaja - bezpieczeństwo ruchubezolovni benzin - benzyna bezołowiowabrzina - 1. prędkość 2. biegcrveno svetlo - czerwone światłočetvorotočkaš - cztery kółka (o samochodzie)drum - droga; szosadvotočkaš - jednośladgas - gazgorivo - paliwogužva - korekhauba - maska samochoduimati prednost - mieć pierwszeństwoivičnjak - krawężnikkaciga - kaskkamion - ciężarówkaklimatizacija - klimatyzacjakočenje - hamowaniekočiti - hamowaćkočnica - hamuleckolotrag - koleinakolovoz - jezdniakružni tok - rondo

kvačilo - sprzęgłokvar - awarialančani sudar - karambolletnje gume - opony letnielimuzina - limuzynamajstor volana - mistrz kierownicymehaničar - mechanikmotocikl - motocyklmotociklista - motocyklistamotor - 1. motocykl 2. silniknapraviti prekršaj - popełnić wykroczenienaselje - teren zabudowanynepropisno parkiranje - nieprzepisowe parkowanienesreća - wypadeknestalo nam je gorivo - zabrakło nam paliwaobilazak - objazdobilazni put - objazdobilaznica - obwodnicaoborena svetla - światła mijaniaodvesti - zawieźć; odwieźćograničenje brzine - ograniczenie prędkościpešački prelaz - przejście dla pieszychpešak - pieszypojas - paspoligon - plac manewrowypoluprikolica - naczepapotrošnja goriva - zużycie paliwapravilo desne strane - zasada prawej rękiprebaciti u četvrtu brzinu - wrzucić czwarty biegprekršaj - wykroczenieprešaltati - zmienić bieg

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 89

PODRÓŻ SAMOCHODEM - DOKOŃCZENIE Z POPRZEDNIEJ STRONY

preteći - wyprzedzićpreticanje preko pune linije - wyprzedzanie na linii ciągłejprikolica - przyczepaprobušena guma - przebita oponaprofesionalni vozač - kierowca zawodowyprohodnost - przejezdnośćputarina - mytoputnik - pasażerputokaz - drogowskazradovi na putu - roboty drogoweraskrsnica - skrzyżowanieručna kočnica - hamulec ręcznyručni menjač - ręczna skrzynia biegówsaobraćaj - ruchsaobraćajna policija - policja drogowa; drogówkasaobraćajni prekršaj - wykroczenie drogowesaobraćajni propisi - przepisy ruchu drogowegosaobraćajni udes - wypadek drogowysaobraćajni znak - znak drogowysemafor - światłosemafor - sygnalizacja świetlna; światłosesti u automobil - wsiąść do samochodusignalizacija - sygnalizacjasigurna vožnja - bezpieczna jazdasigurnosni pojas - pasy bezpieczeństwaskuter - skuterslepi put - ślepa uliczkasnaga motora - moc silnikasuvozač - współpasażer (na miejscu obok kierowcy)

šaltovati - zmieniać bieg(i)šest kaznenih poena - sześć punktów karnychšleper - ciągniktahograf - tachografteretno vozilo - samochód ciężarowytraka - pastrotoar - chodnikubrzavanje - przyspieszanie; przyspieszenieučesnik u saobraćaju - uczestnik ruchuugasiti motor - wyłączyć silnikulje - olejupaliti motor - zapalić silnikustupiti prvenstvo - ustąpić pierwszeństwavazdušni jastuk - poduszka powietrznavolan - kierownicavozač - kierowcavozačka dozvola - prawo jazdyvozilo - pojazdvozilo za čišćenje snega - pług śnieżnyvoziti - jechać; jeździćvučna služba - pomoc drogowazakočiti - zahamowaćzamena guma - zmiana oponzapremina prtljažnika - pojemność bagażnikazastoj - korekzaustavna traka - pas awaryjnyzeleno svetlo - zielone światłozimske gume - opony zimowežuto svetlo - żółte światło

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 90

9.6 KOMUNIKACJA MIEJSKA

aparat za poništavanje karata - kasownikautobus - autobuscene karata kod vozača - ceny biletów u kierowcydispečer - dyspozytorgodišnja karta - bilet rocznygradski prevoz - komunikacja miejskagradsko saobraćajno preduzeće - zakład komunikacji miejskiejgužva - tłokjavni gradski prevoz - komunikacja miejskajavni prevoz - komunikacja publicznajednodnevna karta - bilet jednodniowykarta sa popustom - bilet ulgowykarta za studente - bilet studenckikontrola karata - kontrola biletówkontrolor - kontroler; rewizor; kanarlinija - liniameđugradski autobus - autokarmesečna karta - bilet miesięcznymesto za sedenje - miejsce siedzącemesto za stajanje - miejsce stojące

metro stanica - stacja metranedeljna karta - bilet tygodniowyniskopodni tramvaj - tramwaj niskopodłogowyokretnica - pętlapojedinačna karta - bilet jednorazowyponištavač karata - kasownikponištiti kartu - skasować biletposlednji autobus za... - ostatni autobus do...pretplatna karta - bilet okresowyprevoznik - przewoźnikprigradski autobus - autobus podmiejskislepi putnik - pasażer na gapęstajalište - przystanektramvaj - tramwajtramvajska stanica - przystanek tramwajowytrolejbus - trolejbusvalidator - kasownikvoziti se bez karte - jechać bez biletuvozni park - taborzakasniti autobus - spóźnić się na autobus

9.7 NOCLEG

apartman - apartamentboravak u hotelu - pobyt w hotelucenovnik - cennikdoručak - śniadaniedvokrevetna soba - pokój dwuosobowygost - gośćgostima je na raspolaganju... - do dyspozycji gości...hotel - hotelhotel raspolaže sa 125 soba - hotel dysponuje 125 pokojamihotel sa 5 zvezdica - hotel pięciogwiazdkowyjednokrevetna soba - pokój jednoosobowykablovska televizija - telewizja kablowakonferencijska sala - sala konferencyjnakupatilo - łazienkamenjačnica - kantormotel - motelnoćenje - nocleg

pansion - nocleg z wyżywieniempeškir - ręcznikportir - portierportirnica - portierniapredsednički apartman - apartament prezydenckirecepcija - recepcjarecepcioner - recepcjonistarecepcionerka - recepcjonistkareservisati sobu - zarezerwować pokójrestoran - restauracjarezervacija - rezerwacjasanitarni čvor - węzeł sanitarnysef - sejfsmeštaj - zakwaterowaniesoba - pokójtrokrevetna soba - pokój trzyosobowyvečera - kolacja

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 91

10. CZAS WOLNY

10.1 SZTUKA

alat - narzędzieapstrakcija - abstrakcjaatelje - studioautorska prava - prawa autorskieautorski honorar - tantiemyavangarda - awangardadelo - dziełoestetika - estetykafuturizam - futuryzmgalerija - galeriagrafika - grafikagrnčar - garncarzgrnčarski točak - koło garncarskiegrnčarstvo - garncarstwohonorar - honorariumimpresionizam - impresjonizminspiracija - inspiracjaizložiti - wystawićizmaštan - wyimaginowanykeramika - ceramikakineski porcelan - porcelana chińskakolekcionar - kolekcjonerkreativnost - kreatywnośćkubizam - kubizmkultura - kulturalikovna umetnost - sztuki pięknemanirizam - manieryzmmašta - wyobraźniamodel - modelmoderna umetnost - sztuka nowoczesna

modernizam - modernizmnadahnuće; nadahnutost - natchnienieoblik - formaosećaj lepote - poczucie pięknaporcelan - porcelanapostmodernizam - postmodernizmpravac - kierunekprimenjena umetnost - sztuka użytkowaprosvećenost - oświecenierealizam - realizmrenesansa - renesansrukotvorina - rękodziełosavremena umetnost - sztuka współczesnasimbolika - symbolikasimbolizam - symbolizmsponzor - sponsorsponzorisati - sponsorowaćsponzorski - sponsorskistvaralac - twórcastvaralaštvo - twórczośćstvarati - tworzyćukus - gustumetnička forma - forma artystycznaumetnički - artystycznyumetnički izraz - wyraz artystycznyumetnički testament - testament artystycznyumetnik - artystaupotrebna vrednost - wartość użytkowazanat - rzemiosło

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 92

10.2 MALARSTWO

akrilna boja - farba akrylowaakvarel - akwarelaboja - 1. kolor 2. farbacrtač - rysownikcrtanje - rysowaniecrtati - rysowaćcrtež - rysunekčetka; kist - pędzelčetkica; kičica - pędzelekdrip pejnting - drippingenkaustika - enkaustykafreska - freskagvaš - gwaszikona - ikonaikonografija - ikonografiailustracija - ilustracjakamen - kamieńkolaž - kolażkreda - kredalinija - liniaminijatura - miniaturamozaik - mozaikamrtva priroda - martwa naturaokvir - ramaolovka - ołówek

panorama - panoramapapir - papierpastel - pastelpećinsko slikarstvo - malarstwo jaskiniowepejzaž - pejzażperocrtež - rysunek pióremperspektiva - perspektywapigment - pigmentplakat - plakatplatno - płótnopodloga - podkładportret - portretpozadina - tłoslika - obrazslikar - malarzslikarska tehnika - technika malarskaslikarstvo - malarstwostaklo - szkłoštafelaj - sztalugatapiserija - tapiseriatempera - malarstwo temperoweulje - olejvitraž - witrażvodena boja - farba wodnazgrafito - sgraffito

10.3 RZEŹBIARSTWO

bakrorez - miedziorytbista - popiersiebronza - brązdleto - dłutodrvo - drewnodrvorez - drzeworytfontana - fontannagips - gipsglina - glinainstalacija - instalacjakalup - odlewkip - posąg; statuakipar - rzeźbiarzkovan - wykutymermer - marmurmetalograver - rytownikmodel - modelmodeliranje - modelowanie

objekat - obiektoblikovati - formowaćodlivak - odlewpoprsje - popiersieproporcija - proporcjaradionica - warsztatreljef - reliefrezbar - rzeźbiarzsimetrija - symetriaskulptor - rzeźbiarzskulptura - rzeźbaskulptura od bronza - rzeźba z brązuspomenik - pomnikstatua - statuavajanje - rzeźbiarstwovajar - rzeźbiarzvajati - rzeźbićvosak - wosk

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 93

10.4 MUZYKA

album - albumamfiteatar - amfiteatrantijunak - antybohaterbariton - barytonbend - zespółbluz - bluesbubnjar - perkusistadebi ploča - debiutancka płytadens - dancedirigent - dyrygentdžez - jazzestrada - estradafalširati - fałszować (piosenkę)frontmen - wokalistagitarista - gitarzystagramofonska ploča - płyta gramofonowaharmonija - harmoniahit godine - hit rokuhor - chórhoral - chorałhvatnik - gryfindustrija zabave - przemysł rozrywkowyizvođač - wykonawca (śpiewak)knjiga pesama - śpiewnikkompozicija - utwórkoncert - koncertkoncertirati - koncertowaćljubav prema muzici - miłość do muzykimelodija - melodiamuzičar - muzykmuzički ključ - klucz wiolinowymuzika - muzyka

nastup - występnastupati - występowaćnastupiti - wystąpićobožavalac - fan; wielbicielobožavatelj - fan; wielbicielobožavateljka - wielbicielkaobožavati - wielbić; ubóstwiaćodsvirati - zagraćorkestar - orkiestraotkazati koncert - odwołać koncertotpevati - zaśpiewaćpesma - piosenkapesmotvorac - kompozytorpevač - śpiewakpevačica - śpiewaczkapevanje - śpiewpevati - śpiewaćplejbek - playbackploča - płytapovratak na scenu - powrót na scenęreper - raperritam - rytmserenada - serenadaslušati muziku - słuchać muzykisnimila je dva albuma - nagrała dwa albumytakt - takttekstopisac - tekściarztrubački orkestar - orkiestra dętavirtuoz - wirtuozzabavna muzika - muzyka rozrywkowazapevati - zaśpiewaćzvuk - dźwięk

10.5 INSTRUMENTY MUZYCZNE

bas-gitara - gitara basowačelesta - czelestačembalo - klawesynčinele - talerze perkusyjneelektrična gitara - gitara elektrycznafagot - fagotflauta - fletfrula - piszczałkagajdaš - dudziarzgajde - dudygitara - gitaragong - gongharfa - harfahorna - rógkastanjete - kastanietykaval - kavalklarinet - klarnetklavir - pianinokontrabas - kontrabasksilofon - ksylofonlauta; lutnja - lutnialira - lira

mandolina - mandolinamuzički intrument - instrument muzycznyoboe - obójorgulje - organyplektron - kostka (do gry na gitarze)saksofon - saksofonsvirati klavir - grać na pianinietimpani - kotłytruba - trąbkatrzalica - kostka (do gry na gitarze)udarački instrument - instrument perkusyjnyviola - altówkaviolina - skrzypceviolinista - skrzypekviolončelista - wiolonczelistaviolončelo - wiolonczelaviolončelo - wiolonczelavuvuzela - vuwuzelazvono - dzwonžica - strunažičani instrument - instrument strunowy

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 94

10.6 TANIEC

balerina - baletnicabalet - baletbečki valcer - walc wiedeńskibrejkdens - breakdancečačača - cza-czačardaš - czardaszdruštveni ples - taniec towarzyskierotski ples - taniec erotycznyfigura - figuraizvoditi ples - wykonywać taniecklasičan ples - taniec towarzyskikorak - krokokret - obrótorijentalni ples - taniec orientalnyosnovni korak - podstawowy krokotplesati - zatańczyćpar - paraples - taniecples oko šipke - taniec na rurzeplesač - taniec

plesačica - tancerkaplesati - tańczyćplesna škola - szkoła tańcaplesni podijum - parkietplesno veče - wieczór tanecznypokret - ruchpolka - polkaritam - rytmritmičan - rytmicznyritualni ples - taniec rytualnyrumba - rumbasamba - sambasavremeni ples - taniec współczesnysvlačionica - szatniatango - tangotrbušni ples - taniec brzuchavalcer - walczaplesati - zatańczyćzumba - zumba

10.7 TEATR

afiš - afiszakrobata - akrobataamfiteatar - amfiteatraplauz - aplauzbalet-majstor - baletmistrzbiletar - bileterbiletarnica - kasa biletowabina - podium (dla mówcy itp.)čin - aktdobiti ovacije - otrzymać owacjedrama - dramatdramaturg - dramaturggeg - gaggest - gestgledalište - widowniagluma - gra (aktorska)govor - mowagroteska - groteskagroteskan - groteskowyinscenacija - inscenizacjainspicijent - inspicjentkomedija - komediakomičar - komikkostim - kostiumkostimograf - kostiumograflutka - lalka; marionetkalutkar - lalkarz

mjuzikl - muzikalopera - operaopereta - operetkaparodija - parodiaparodirati - parodiowaćplesno pozorište - baletpokret - ruchpozorišna predstava - przedstawienie teatralnepozorišni - teatralnypozorišni komad - sztuka teatralna (jako przedstawienie)pozorište; teatar - teatrpozornica - scenapredstava - przedstawieniepredstava od jednog čina - jednoaktówkaproba - próbapublika - publicznośćputujuće pozorište - teatr wędrownyrežirati - reżyserowaćrežiser - reżyserscenograf - scenografscenografija - scenografiaskeč - skeczsufler - sufleršaptač - suflertragedija - tragediatrema - trema

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 95

10.8 FILM

adaptacija romana - adaptacja powieścianimirani film - film animowanyavanturistički film - film przygodowybioskop - kinoblokbaster - szlagier; hitcrveni tepih - czerwony dywandokumentarac - film dokumentalnydokumentarni film - film dokumentalnydugometražni film - film długometrażowyekranizacija - ekranizacjafilmska industrija - przemysł filmowyfilmska smotra - przegląd filmówfilmski festival - festiwal filmówglavna uloga - główna rolaglumac - aktorglumački - aktorskiglumica - aktorkahoror - horrorigrani film - film fabularnyizazvati polemiku - wywołać polemikękadar - kadrkamerman - operatorkaskader - kaskaderkasting - castingkinematografija - kinematografiakomedija - komediakomedija situacije - komedia sytuacyjnakritičar - krytykkritika - krytykaljubavna drama - dramat obyczajowyna velikom platnu - na dużym ekranie

nasilje u filmovima - przemoc w filmachnaslovna uloga - rola tytułowaniskobudžetni film - film niskobudżetowynominovan za Oskara - nominowany do Oscaraosvojiti Oskara - zdobyć Oskarapoznati glumci - znani aktorzypremijera - premierapriča - fabułaprojekcija - projekcjarazbijač blagajni - hit kasowyreditelj - reżyserrežija - reżyseriarežiser - reżysersapunica - opera mydlanasaundtrek - ścieżka dźwiękowascenario - scenariuszscenarista - scenarzystaseksi scena - scena łóżkowaskidati se pred kamerama - rozbierać się przed kameramisnimanje - zdjęcia (do filmu)snimati film - kręcić filmspecijalni efekti - efekty specjalnesporedna uloga - rola drugoplanowastarleta - celebrytkatrajanje - czas trwaniatreći deo filma - trzecia część filmutrejler - trailertriler - thrillerumetnički direktor - dyrektor artystyczny

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 96

10.9 LITERATURA

antiteza - antytezaautor - autoravanturistički roman - powieść przygodowabeletristika - beletrystykabiblioteka - bibliotekabilten - biuletyncrni humor - czarny humorčitalac - czytelnikdramatičar - dramaturgdramski pisac - dramaturgdruštveni roman - powieść społecznaelektronska knjiga - e-bookepika - epikaerotski roman - powieść erotycznafantastični roman - powieść fantastycznaglavni junak - główny bohaterhiperbola - hiperbolailustrator - ilustratorironija - ironiaistorijski roman - powieść historycznaizdanje - wydanieizdavač - wydawcaizdavačka kuća - wydawnictwojunak - bohaterjunakinja - bohaterkaknjiga - książkaknjižara - księgarniaknjiževnost - literaturakrimi roman - powieść kryminalnakritičar - krytyklik - postać

lirika - lirykaljubavni roman - powieść obyczajowametafora - metaforaNobelova nagrada za književnost - Literacka Nagroda Noblaoksimoron - oksymoronpesma - wierszpesnik - poetapijetet - pietyzmpisac - pisarzpoezija - poezjapoređenje; komparacija - porównaniepozajmiti knjigu - wypożyczyć książkępripovetka - opowiadanieprizor iz života - scena z życiapročitati - przeczytaćproza - prozaratni roman - powieść wojennarealistički roman - powieść realistycznarima - rymromanopisac - powieściopisarzsajam knjiga - targi książkisanovnik - senniksatira - satyrasažetak - streszczeniesocijalni roman - powieść społecznastih - wierszstilska figura - figura stylistycznastručna literatura - literatura specjalistycznasvezak - tomteorija književnosti - teoria literatury

10.10 FOTOGRAFIA

analogna fotografija - fotografia analogowabalans bele - balans bieliblic - lampa błyskowa; fleszdigitalni foto-aparat - aparat cyfrowyefekt crvenih očiju - efekt czerwonych oczuekspozicija - ekspozycjafilter - filtrfoto-album - album zdjęćfotogeničan - fotogenicznyfotografija - fotografiafotografija u boji - fotografia kolorowafotografisati - fotografować; sfotografowaćfotomontaža - fotomontażmemorijska kartica - karta pamięcinovinska fotografija - fotografia prasowaobrada - obróbkaokidač - wyzwalacz migawki

optički zum - zoom optycznypaparaco - paparazzopotresni snimci - wstrząsające zdjęciapoza - pozaprepoznavanje lica - rozpoznawanie twarzypunjač - ładowarkarazviti film - wywołać filmrezolucija - rozdzielczośćskeniranje - skanowanieslike za dokumenta - zdjęcia do dokumentówstabilizacija slike - stabilizacja obrazusvadbena fotografija - fotografia ślubnaširokougaoni objektiv - obiektyw szerokokątnyumetnička fotografija - fotografia artystyczauslikati - sfotografowaćvodootporan - wodoodporny

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 97

10.11 GRY LOSOWE

KONKURS

dobiti - wygraćdobiti na lotou - wygrać w totkadobitni kupon - zwycięski kupondobitnik - zwycięzca; laureatdržavna lutrija - totalizatordžekpot - jackpotigra na sreću - gra hazardowaizvlačenje - losowanieizvlačiti - losować; wylosowaćkladionica - zakład bukmacherskikupon - kuponlistić - kuponloto listić - kupon lottolutrija - loterianagrada - nagrodanagradna igra - konkurs (z nagrodami)nagradni fond - pula nagródosvojiti nagradu - zdobyć nagrodę

pobednik - zwycięzcaposrećiti se - poszczęścić siępravila nagradne igre - zasady konkursupravo na nagradu - prawo do nagrodypriređivač; organizator - organizatorproveriti brojeve - sprawdzić liczbyrobna nagrada - nagroda rzeczowasedmica - szóstka (w totolotku)sreća - szczęściesvečana dodela nagrada - uroczyste rozdanie nagródtiket - kuponukrštenica - krzyżówkauplatno mesto - kolekturautešna nagrada - nagroda pocieszeniavaučer - voucherverovatnoća - prawdopodobieństwo

HAZARD

as - asčešljati karte - rżnąć w kartydžoker - dżoker; jokerigraća karta - karta do gryigrati karte - grać w kartykaro - karokartaška igra - gra karcianakazino - kasynokladionica - zakład bukmacherskikladiti - stawiać; postawić; zakładać siękocka - 1. kostka; klocek 2. hazardkockar - hazardzistakockarnica - kasynokralj; pop - królkraljica; dama - damakrupije - krupiermešati - tasować

nastaviti igru - kontynuować grępartija pokera - partyjka pokerapiki - pikpoker - pokerpoker u skidanje - rozbierany pokerpokeraš - pokerzystarulet - ruletkaruletski sto - stół do ruletkiruski rulet - rosyjska ruletkasrca - kiersreća - szczęściešpil karata - talia karttref - treflulog - wkładžandar - waletžeton - żeton

10.12 MAGIA

amajlija - amuletbacati kletvu - rzucić klątwęcrna magija - czarna magiačarati - czarowaćčaroban - czarodziejskičarobnjak - czarodziejgatanje kartama - wróżenie z kartgatati - wróżyćiluzija - iluzjailuzionista - iluzjonistaintuicija - intuicjaizvlačiti zečeve iz šešira - wyciągać króliki z

kapeluszaizvoditi trik - wykonywać sztuczkękletva - klątwa

kristalna kugla - szklana kulalažni vidovnjak - fałszywy jasnowidzlebdenje u vazduhu - lewitacja w powietrzumađioničar - mag; magikmag - mag; magikmagičan - magicznymagija - magianatprirodna pojava - zjawisko nadprzyrodzonenestajanje - znikanieosloboditi se lanaca - uwolnić się z łańcuchówpodvig - wyczynpomagač - pomocnik; asystentpredstava - przedstawienieprokletstvo - przekleństwoproricati - przepowiadać

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 98

MAGIA - DOKOŃCZENIE Z POPRZEDNIEJ STRONY

prorok - proroksavijati kašike - zginać łyżkisnagom uma - siłą wolisudbina - los; przeznaczeniešou - showtarot - tarottelepatija - telepatia

trik - sztuczkaveštica - czarownicavidovit - jasnowidzącyvidovnjak - jasnowidzvidovnjaštvo - jasnowidztwovizija - wizjavračar - wróżbita

10.13 SZACHY

figura - figurakralj - królkraljica - królowalovac - goniecpartija - partiapat - patpešak - pionekpolje - polepotez - ruchremi - remisskakač - skoczek

šah - szachyšah-mat - matšahista - szachistašahistkinja - szachistkašahovska tabla - szachownicašahovski - szachowytakmičenje - zawodytop - wieżaturnir - turniejvelemajstor - arcymistrz

10.14 ROZRYWKA

audicija - castingbiti u žiži javnosti - być w centrum uwagicrveni tepih - czerwony dywančovek godine - człowiek rokuhit - hithumanitarni bal - bal charytatywnyizbor za mis - konkurs pięknościjavna ličnost - osoba publicznakasting - castingmaneken - modelmanekenka - modelkamanekenska karijera - kariera modelkimiljenik devojčica - ulubieniec dziewczątmisica - miss (zwyciężczyni wyborów miss)modna agencija - agencja modelekmodna revija - pokaz modynepoznat - nieznanynositi reviju - występować na pokazi emodyoduševiti publiku - podbić serca publiczności

osvojiti svet - podbić światpista - wybiegpopularan - popularnypopularnost - popularnośćpovući se sa estrade - wycofać się ze scenypoznata ličnost - znana osobapraviti skandale - wywoływać skandalepritisak - presjapuniti naslovne strane - pojawiać się na okładkach (gazet)sjajna karijera - błyskotliwa karierastarleta - celebrytkasteći slavu - zdobyć sławęsvet mode - świat modyšou biznis - showbiznestop lista - lista przebojówuspeh - sukceszvezda - gwiazda

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 99

11. SPORT

11.1 DYSCYPLINY SPORTOWE

alpsko skijanje - narciarstwo alpejskieatletika - lekkoatletykabadminton - badmintonbejzbol - baseballbiatlon - biathlonbiciklizam - kolarstwobob - bobslejeboks - boksbrzo klizanje - łyżwiarstwo szybkiedizanje tegova - podnoszenie ciężarówdžudo - judofudbal - piłka nożnagimnastika - gimnastykagolf - golfhokej na ledu - hokej na lodziehokej na travi - hokej na trawiejedrenje - żeglarstwokarling - curlingkonjički sport - jeździectwokošarka - koszykówkakriket - krykietmačevanje - szermierka

moderni petoboj - pięciobój nowoczesnynordijska kombinacija - kombinacja norweskaodbojka - siatkówkaplivanje - pływanieragbi - rugbyrukomet - piłka ręcznarvanje - zapasysankanje - saneczkarstwosinhrono plivanje - pływanie synchroniczneskeleton - skeletonskijaški skokovi - skoki narciarskieskijaško trčanje - biegi narciarskiesnoubording - snowboardsportska disciplina - dyscyplina sportowastoni tenis - tenis stołowystreličarstvo - łucznictwostreljaštvo - strzelectwotekvondo - taekwondotenis - tenisumetničko klizanje - łyżwiarstwo figurowevaterpolo - piłka wodnaveslanje - wioślarstwo

11.2 RYWALIZACJA

asistencija - asystabod - punktbodovanje - punktacjabodovati - punktowaćbranilac titule - obrońca tytułubronzana medalja - brązowy medalceremonija otvaranja - ceremonia otwarciačetvrtfinale - ćwierćfinałdebitantkinja - debiutantkadeklasirati - zdeklasowaćdiskvalifikacija - dyskwalifikacjadomaćin - gospodarzdržavni rekord - rekord krajufinale - finałgeneralni plasman - klasyfikacja generalnaizazov - wyzwanieizgubiti ravnotežu - stracić równowagęizjednačiti - wyrównaćjunak utakmice - bohater spotkaniakapitenska traka - opaska kapitanakod kuće - u siebielagana pobeda - łatwe zwycięstwoletnje olimpijske igre - letnie igrzyska olimpijskiemanež - arenaMeđunarodni olimpijski komitet - Międzynarodowy Komitet Olimpijskinavijač - kibicnavijati - kibicowaćneporažen - niepokonanynisu imali najbolji dan - nie mieli najlepszego dniaoboriti rekord - pobić rekord

olimpijada - olimpiadaolimpijski plamen - znicz olimpijskiolimpijski pokret - ruch olimpijskiolimpijsko selo - wioska olimpijskaosvajač medalje - zdobywca medalu; medalistaosvojiti bod - zdobyć punktpad forme - spadek formyparaolimpijske igre - igrzyska paraolimpijskieplasman - awansplasman u polufinale - awans do półfinałupobeda - zwycięstwopobediti - pokonać; wygrać; zwyciężyćpobedničko postolje - podiumpobednik - zwycięzcapoen - punktpolufinale - półfinałpolufinalni - półfinałowyporaz - porażkapovreda - kontuzjaprilika - okazjaprotivnik - przeciwnikprvak - mistrzprvenstvo - mistrzostwapsovke - wyzwiskaravnoteža - równowagarekorder - rekordzistaremizirati - remisować; zremisowaćreprezentativac - reprezentantreprezentativka - reprezentantkarevanš utakmica - mecz rewanżowysavladati - pokonać

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 100

RYWALIZACJA - DOKOŃCZENIE Z POPRZEDNIEJ STRONY

sedmostruki svetski šampion - siedmiokrotny mistrzświataselekcija - reprezentacjaskejter - skejt; skatesportista - sportowiecsrebrna medalja - srebrny medalsvetski rekord - rekord światasvlačionica - szatniašampion - mistrzšampionka - mistrzynišansa - szansatakmičenje - konkurs; zawodytrenirati - trenowaćtrofej - trofeumupisati poraz - zanotować porażkę

uspeh - sukcesušao je u drugu seriju - zakwalifikował się do drugiejseriivođstvo - prowadzenievoziti skejt - jeździć na deskorolcezagrevanje - rozgrzewkazahuktati se - zasapać sięzauzeti treće mesto - zająć trzecie miejscezimske olimpijske igre - zimowe igrzyska olimpijskiezlata medalja - złoty medalzona ispadanja - strefa spadkowazviždaljka - gwizdekžustar - zwinnyžustrost - zwinność

11.3 PIŁKA NOŻNA

aut - autautogol - gol samobójczybek - obrońcabela tačka - wapnocrveni karton - czerwona kartkadefenzivac - obrońcadimenzije igrališta - wymiary boiskafudbal - piłka nożnafudbaler - piłkarzglavni sudija - sędzia głównygol - 1. gol 2. bramkagol-linija - linia bramkowagolman - bramkarzigrač - zawodnikigralište - boiskojedanaesterac - jedenastka; rzut karnykazneni prostor - pole karnekazneni udarac - rzut karnykolo - kolejkakopačke - korkikorner - rzut rożnykup utakmica - mecz pucharowylob - loblopta - piłkameč bez golova - mecz bezbramkowynadoknada - doliczony czas grynapadač - napastnik

nedosuđen penal - nieodgwizdany rzut karnyodmor - przerwaofsajd - spalonypenal - rzut karnypogodak - golpoluvreme - połowa (meczu)prečka - poprzeczkapred praznim tribinama - przy pustych trybunachprijateljska utakmica - mecz towarzyskiprodužetak - dogrywkaselektor - trenerslobodni udarac - rzut wolnysrebrni gol - srebrna bramkastativa - słupekstrelac gola - strzelec gola/bramkisudijsko bacanje - rzut sędziowskištoper - stoperuklizavanje - wślizgutakmica - mecz; spotkanieutakmica traje 90 minuta - mecz trwa 90 minutvezista - pomocnikvezni igrač - pomocnikvodeći pogodak - gol dający prowadzenievolej - wolejzamena - zmianazlatni gol - złoty golžuti karton - żółta kartka

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 101

11.4 LEKKOATLETYKA

atletičar - lekkoatletaatletika - lekkoatletykabacanje diska - rzut dyskiembacanje kladiva - rzut młotembacanje koplja - rzut oszczepembacanje kugle - pchnięcie kuląbrzo hodanje - chóddesetoboj - dziesięciobójdvorana - halakraljica sportova - królowa sportumaraton - maratonodraz - odbiciepalica - pałeczka /w sztafecie/pogrešan start - falstartpreponska trka - bieg przez płotki

pretrčati - przebiecsedmoboj - siedmiobójskočiti - skoczyćskok - skok skok motkom - skok o tyczceskok u vis - skok wzwyżskok udalj - skok w dalsprint - sprintsprinter - sprinterštafeta - sztafetatrka - biegtrkač - biegacztroskok - trójskokzalet - rozbiegzaleteti se - rozbiec się

11.5 SPORTY WODNE

bazen - basen; pływalniadelfin - delfin; motylekjedrilica - żaglówkajedriti - żeglowaćkajak - kajakkajak dvosed - kajak dwuosobowykajak jednosed - kajak jednoosobowykapa za kupanje - czepekkolut za plivanje - koło dmuchanekraul stil - kraulkupaći kostim - kostium kąpielowyleđni stil - styl grzbietowyolimpijski bazen - basen olimpijskiotvoren bazen - basen odkrytyplivač - pływak

plivački - pływackiplivanje - pływanieplivati - pływaćpreplivati - przepłynąćsinhrono plivanje - pływanie synchroniczneskokovi u vodu - skoki do wodyslobodni stil - styl wolnysplavarenje - raftingveslač - wioślarzveslanje - wioślarstwoveslati - wiosłowaćveslo - wiosłovodeni sportovi - sporty wodnezatvoreni bazen - basen kryty

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 102

11.6 SPORTY ZIMOWE

bek - obrońcabrile - goglecrvena linija - linia czerwonadaljina - odległośćdruga serija - druga seriagolmanski prostor - pole bramkowehokej na ledu - hokej na lodziehokejaš - hokeistahokejaška palica - kij hokejowyhokejaški - hokejowykaciga - kaskklizač - łyżwiarz; łyżwiarz figurowyklizačica - łyżwiarkaklizalište - lodowiskoklizaljka - łyżwaklizanje - jazda na łyżwachklizati se - jeździć na łyżwachklizav - śliskiKristalni globus - Kryształowy Globuskritična tačka - punkt krytycznykvalifikacije - kwalifikacjeledena dvorana - hala lodowalet - lotmiran skok - spokojny skokmrežica - siatkanapadačka zona - strefa atakunordijska kombinacija - kombinacja norweskanordijsko skijanje - narciarstwo klasyczneocena za stil - ocena za stylodbrambena zona - strefa obronyofsajd - spalony

otkazati drugu seriju - odwołać drugą seriępak - krążekperiod - tercjaplava linija - linia niebieskapleksiglas - banda (na lodowisku)pločica - krążekrekord skakaonice - rekord skoczniskakač - skoczek narciarskiskakaonica - skoczniaskakati - skakaćski letovi - loty narciarskieski skakač - skoczek narciarskiskijašica - narciarkaskijaška staza - trasa zjazdowaskijaški skokovi - skoki narciarskieskijaški štapovi - kijki do nartskok - skokskok od 36 metara - 36-metrowy skokslalom - slalomsnoubord - snowboardspust - zjazdsudijska zona - strefa sędziowskaSvetski kup - Puchar Świataštitnik - ochraniacztimsko takmičenje - konkurs drużynowyumetničko klizanje - łyżwiarstwo figuroweveleslalom - slalom gigantvelika skakaonica - skocznia mamuciazabranjeno ispucavanje - uwolnienieženski hokej na ledu - hokej na lodzie kobiet

11.7 SPORTY WALKI

boks - boksbokser - bokserbokserski - bokserskiborba - walkaborilački sportovi - sporty walkiboriti se - walczyćcrni pojas - czarny pasdžudista - judoka; dżudokaizazivač - pretendentkikboks - kickboxingmeč - pojedynek (bokserski)merenje - ważenie (przed walką)nasrnuti - rzucić się na kogośnindža - ninjanokaut - nokaut

nokautirati - znokautowaćnokdaun - nokdaunodbraniti pojas - obronić paspesnica - pięśćprekinuti meč - przerwać pojedynekpromoter - promotorrazmena udaraca - wymiana ciosówring - ringrunda - rundašut - kop; kopniakšutirati - kopaćtehnički nokaut - nokaut technicznyudarac - ciosvratiti se u ring - wrócić na ring

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 103

11.8 TENIS as-servis - as serwisowybekhend - backhandforhend - forehandgem - gemgem-lopta - piłka gemowaGrend slem turnir - turniej wielkoszlemowyizjednačenje - wyrówanieloptica - piłeczkamreža - siatkaneiznuđena greška - niewymuszony błądodservirati - zaserwowaćpala je u tri seta - przegrała w trzech setach

poen - punktpogoditi mrežu - trafić w siatkęservirati - serwowaćservis - serw; serwisset - setset-lopta - piłka setowataj-brejk - tie breaktenis - tenisteniser - tenisistateniserka - tenisistkateren - kort

11.9 SIATKÓWKA

as servis - as serwisowyatomski servis - atomowy serwaut - autblok - blokbloker - środkowyčelendž - challengedobiti set - wygrać setdvojni blok - podwójny blokigrati poen za poen - grać punkt za punktizblokirati napad - zablokować atakkorektor - atakującylibero - liberolopta - piłkameč lopta - piłka meczowamreža - taśma; siatkaodbojka - siatkówka

odbojkaš - siatkarzodbojkašica - siatkarkaodbojkaški - siatkarskiodservirati - zaserwowaćprijem - przyjęcieprimač - przyjmującyprobiti blok - przebić blok; przebić się przez blokrazmena - wymianaservis - serw; zagrywkaservis greška - błąd zagrywkiset lopta - piłka setowataj-brejk - tie-breaktajm-aut - czas (brany przez trenera)tehničar - rozgrywającytehnički tajm aut - przerwa technicznatrojni blok - potrójny blok; trójblok

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 104

12. PRZYRODA

12.1 EKOLOGIA

atmosfera - atmosferabiodiverzitet - bioróżnorodnośćbiogorivo - biopaliwobiomasa - biomasadeponija - wysypisko śmiecidivlja deponija - dzikie wysypiskođubre - śmiećđubretar - śmieciarzđubrište - śmietnikekologija - ekologiaekološka svest - świadomość ekologicznaekološki - ekologicznyekosistem - ekosystemfauna - faunaflora - floragrađevinski otpad - gruzhemikalije - chemikaliakanta za smeće - pojemnik na śmieci; śmietnikkisela kiša - kwaśny deszczklima - klimat

kontaminacija - skażeniemetalni otpad - złomodvajanje otpada - segregacja odpadówotpaci - śmieci; odpadyotpad - odpadyotpadne vode - ściekiotrov - truciznaozonska rupa - dziura ozonowaozonski omotač - ozonosferareciklaža - recyklingsmeće - śmieci; odpadkispalionica - spalarnia (odpadów)spaljivanje otpada - spalanie śmiecistanište - biotopzagaditi - skazić; zanieczyścićzagađen - zanieczyszczonyzagađenost - zanieczyszczeniezagađivač - sprawca zanieczyszczeniazaštita okoline - ochrona środowiskaživotna sredina - środowisko naturalne

12.2 KRAJOBRAZ

atol - atolčetinarska šuma - las iglastydina - wydmadivljina - dzicz; dzikie terenydžungla - dżunglagejzir - gejzerhrid - rafaizvor - źródłojezero - jezioroklanac - przełęczklisura - jar; wąwóz; parówkopno - lądkotlina - kotlinalivada - łąkalug - las łęgowymeandar - meandermešovita šuma - las mieszanymočvara - moczary; bagnamore - morzenizija - nizinaokean - oceanostrvce; otočić - wysepkaostrvlje - archipelagostrvo - wyspaplanina - górapodzemna voda - woda gruntowapolupustinja - półpustyniapotok - potok

proplanak - porębapustinja - pustyniaravnica - równinareka - rzekareka ističe iz izvora - rzeka wypływa ze źródłaribnjak - staw rybnysavana - sawannastudenac - źródełkosutoka - zbieg rzekšipražje - szuwaryšuma - lasšumarak - lasektajga - tajgatok - ciektresava; tresetište - torfowiskotundra - tundraugašeni vulkan - wygasły wulkanustava - tama; jaz; śluzaušće - ujścieveštačko jezero - sztuczne jeziorovijugati - wić się (o rzece)visija - wyżynavodeni tok - ciek wodnyvodopad - wodospadvulkan - wulkanzaliv - zatokažbunje - zarośla

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 105

12.3 POGODA

anomalija - anomaliaarktičke temperature - arktyczne temperaturybabaletsko sunce - babie latobarometar - barometrblaga zima - łagodna zimabujica - rwąca rzekagodišnje doba - pora rokugrad - grad; gradobiciegrmeti - grzmiećgrmljavinski oblak - chmura burzowagrom - 1. piorun 2. grzmothlad - chłodekhladan vetar - zimny wiatrhladnoća - chłód; mrózizmaglica - oparizuzetno niske temperature - wyjątkowo niskie temperaturyjak vetar - silny wiatrjutarnja magla - poranna mgłakiša - deszczkišni oblak - chmura deszczowakuglasta munja - piorun kulistylahor - wietrzyk; wiatereklapavica - chlapaledeni pokrivač - pokrywa lodowamagla - mgłamaglovit - mglisty; zamglonymećava - zamieć śnieżnamunja - piorun; błyskawicanagla promena temperature - nagła zmiana temperaturynajniža temperatura - najniższa temperaturanalet vetra - poryw wiatrunaoblačenje - zachmurzenienapadati - napadać (o śniegu)obilne padavine - obfite opadyoblačan - pochmurny; zachmurzony

oblačiti se - chmurzyć sięoblak - chmuraokovan ledom - skuty lodemotapanje - odwilżotopljenje - ociepleniepad temperature - spadek temperaturypahuljica - płatek śniegupeščana oluja - burza piaskowapljusak - ulewapokrivač - pokrywa śnieżnapolarni vrtlog - wir polarnypoledica - gołoledźpravac vetra - kierunek wiatruprava zima - prawdziwa zimaprolom oblaka - oberwanie chmuryprovala oblaka - oberwanie chmuryrazvedriti se - przejaśnić sięrominjanje - mżawkasneg - śniegsneško - bałwansnežna oluja - śnieżycasnežna vejavica - zamieć śnieżnasnežne padavine - opady śniegusparan - duszny; skwarnysusnežica - deszcz ze śniegiemsuša - suszatalas vrućine - fala upałówtemperatura vazduha - temperatura powietrzatopao vetar - ciepły wiatrvetar promenljivog pravca - wiatr zmiennyvetrić - wietrzyk; wiaterekvidljivost - widocznośćvodena para - para wodnazahlađenje - ochłodzeniezepsti - ziębnąć; marznąćžariti - prażyć (o słońcu)

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 106

12.4 FAUNA

SSAKI

antilopa - antylopabeli medved - niedźwiedź polarnybiljojed - roślinożercabiljožderski - roślinożernybivol - bawółcrvena panda - panda małačinčila - szynszyladabar - bóbrdivlja mačka - żbikdivlja svinja - dzikdivokoza - kozicadomaći miš - mysz domowaevropski bizon; zubar - żubrgazela - gazelagekon - gekongepard - gepardgibon - gibonglodar - gryzońgrabljivica - ptak drapieżnyhijena - hienahrčak - chomikjazavac - borsukjazavčar - jamnikjazbina - nora; jamajelen - jeleńkamila - wielbłądkapibara - kapibarakengur - kangurkojot - kojotkošuta - łaniakozorog - koziorożeckrtica - kretkrtičnjak - kretowiskolane - jeloneklasica - łasicalisica - lis

mačak - kocurmače - kocięmačka - kotmajmun - małpamiš - myszmorsko prase - świnka morskamrki medved - niedźwiedź brunatnymrmot - świstakmuflon - muflonnilski konj - hipopotamnosorog - nosorożecokapi - okapiovca - owcapacov - szczurpavijan - pawianpolarni medved - niedźwiedź polarnypoljski miš - mysz polnaputnički pacov - szczur wędrownyrep - ogonris - ryśsisar - ssakslon - słońsvinja - świniašakal - szakalšimpanza - szympansšišmiš - nietoperztasmanijski đavo - diabeł tasmańskitekunica - susełtigar - tygrystorbar - torbaczveverica - wiewiórkavuk - wilkzamorac - świnka morskazebra - zebražderavac - rosomakžirafa - żyrafa

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 107

PTAKI

bela roda - bocian białybuljina - puchaczčavka - kawkačiopa - jerzykčvorak - szpakćuk - syczek zwyczajnyćuran - indykdetlić - dzięciołdivlja patka - kaczka krzyżówkaemu - emufazan - bażantgačac - gawrongavran - krukgnezdo - gniazdogolub - gołąbgrlica - turkawkahranilica - karmnikjarebica - kuropatwajastreb - jastrząbjato - stadokliktavac - pustułkakljun - dzióbkokoš; kokoška - kurakolibri - koliberkormoran - kormorankos - koskreja; sojka - sójkakreštanje - krakaniekreštati - krakaćkrilo - skrzydłokukavica - kukułkakukumavka - pójdźkakukuvija - płomykówkalabud - łabędźlasta - jaskółkamala ušara - uszatka zwyczajnamladi se izvaljuju iz jaja - młode wykluwają się z jajamladunče - młodemužjak - samiecnoj - struśorao - orzełpapagaj - papuga

patak - kaczorpatka - kaczkapaun - pawpčelarica - żołnapelikan - pelikanpevac - kogutpingvin - pingwinplava senica - sikora modrapolagati jaja - składać jajaprepelica - przepiórkaptica - ptakptica grabljivica - ptak drapieżnyptica pevačica - ptak śpiewającyptica selica - ptak wędrownyptičji - ptasipupavac - dudekraspon krila - rozpiętość skrzydełrep - ogonritska sova - uszatka błotnasenica - sikora; sikorkaseoska lasta - jaskółka dymówkaslavuj - słowiksmrdivrana - kraskasneti - znieść (jajo)soko - sokółsova - sowasovuljaga - puchaczsup - sępsvraka - srokatrkačice - nielotyutina - uszatkavelika senica - sikorka bogatkavetruška - pustułkavivak - czajkavodomar - zimorodekvrabac - wróbelvrana - wronazelena žuna - dzięcioł zielonyzlatna vuga - wilgaždral - żurawženka - samicažutoperka - trznadel

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 108

RYBY

akvarijum - akwariumajkula - rekinamur - amurbabuška - karaś srebrzystybelica - siejabodorka - płoćbucov - boleńcrvenperka - wzdręgadeverika - leszczgarda - ciosagrgeč - okońharinga - śledźići na pecanje - iść na rybyikra - ikrajaz - jaźjegulja - węgorzjesetra - jesiotrkaraš - karaśkeder - uklejaklenić - jeleclinjak - linlipljen - lipieńmrest - tarłomrestilište - tarlisko

mreža - siećmurina - murenamušičarenje - łowienie na muchęnosara - certapastrmka - pstrągpecanje - wędkarstwo; wędkowaniepegunica - szemaja kaspijskaperaja - płetwapeš - głowacz białopłetwypijor - strzebla potokowapirana - piraniaribar - rybakribarski - rybackisabljarka - ciosaskobalj - świnka pospolitaskuša - makrelasmuđ - sandaczsom - sumšaran - karpštap za pecanje - wędkaštuka - szczupaktuna - tuńczykuloviti - złowić

INNE ZWIERZĘTA

belouška - zaskroniecbeskičmenjak - bezkręgowiecbogomoljka - modliszkabuba - chrząszczbubamara - biedronkabubašvaba - karaczan; karaluchbubojed - owadożercabumbar - trzmielbuva - pchłacrv - robakdagnja - małżdaždevnjak - salamandragmizavac - gadhobotnica - ośmiornicainsekt - owadkomarac - komarkrpelj - kleszczkućna muva - mucha domowalignja - kałamarnicamravinjak - mrowiskomušica - meszkamuva; muha - muchaoktopod - ośmiornicaosa - osaotrov - jad

otrovnica - jadowity wążotrovnica - żmijapčela - pszczołapčelica - pszczółkapijavica - pijawkaposkok - żmija nosorogapraćakati se - rzucać się (o rybie)presvlačenje - linienieskakavac - konik polnyslepić - padalecsmuk - wąż Eskulapasmukulja - gniewosz plamistystenica - pluskwasvilena buba - jedwabnik morwowysvitac - robaczek świętojańskišarka - żmija zygzakowataškamp - krewetkaubod - ukąszenie; ugryzienieubosti - ukąsić; ugryźć; użądlićvodozemac - płazzelembać - jaszczurka zielonazhlavkar - stawonógzmija - wążžaba - żabažaoka - żądło

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 109

12.5 FLORA

ROŚLINY

anemona - zawilecbodlja - kolec; cierńbršljan - bluszczcvast - kwiatostancveće - kwiatydetelina - koniczynafotosinteza - fotosyntezageorgina - daliageranijum - pelargoniagerber - gerberagrm - krzak; krzewheljda - gryka hlorofil - chlorofilhortenzija - hortensjaizdanak - pędječam - jęczmieńkamilica - rumianekkedar - cedrklas - kłosklijati - kiełkowaćklip - kolbakrasuljak - stokrotkakukuruz - kukurydzalala; tulipan - tulipanlavanda - lawendališaj - porostljiljan - liliamagnolija - magnoliamahovina - mechmak - makmaslačak - mniszekmetlica - wiechamlečika - wilczomleczneven - nagietek lekarskinicati - kiełkowaćoprašivanje - zapylanieovas - owiespaškanat - pasternakperunika - kosaciec brodawkowy

petrovac - rzepik pospolitypirevina - perz właściwypirinač; riža - ryżplućnjak - miodunkapodbel - podbiałpolen; pelud - pyłekposejati - zasiaćprašnik - pręcikproso - prosopšenica - pszenicapupeti - pączkowaćrascvetati se - rozkwitnąćrastavić - skrzyp polnyrazmnožavanje - rozmnażanieraž - żytoresa - kotka; baziasasa - sasanka; zawilecsećerna trska - trzcina cukrowasirak - sorgosobne biljke - rośliny pokojowespomenak - niezapominajkastablo - łodygasuncokret - słonecznikštit - baldachtrava - trawatrska - 1. trzcina 2. tataraktruliti - gnićtulipan - tulipanukrasne biljke - rośliny ozdobneuvenuo - zwiędłyuvenuti - zwiędnąć; uschnąćvreža - pnączevrsta - gatunekzelenika - ostrokrzewžalfija - szałwiažbun; grm - krzak; krzewžbunje - zaroślaženšen - żeń-szeńžitarica - zboże

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 110

DRZEWA

akacija; bagrem - akacjaariš - modrzewbanana - bananowiec (drzewo)bor - sosnabukva - bukcvet - kwiatčempres - cyprysdrvce - drzewkodrvo - drzewodud - morwagrab - grabgrana - gałąźgrančica - gałązka hrast - dąbhrast lužnjak - dąb szypułkowyjasen - jesionjasika - osikajavor - klonjela - jodłajova - olszakedar - cedrkesten - kasztanowiec

kleka - jałowiecklen - klon polnykora - koralipa - lipalist - liśćlistopadno drveće - drzewa liściastemangovac - mangowiecmrežasta vrba - wierzba żyłkowanaorah - orzechowiecoskoruša - jarząbpančićeva omorika - świerk serbskiplod - owocsmokva - figowiecsmrča - świerkšišarka - szyszkaštap - patykštapić - patyczektisa - cisvrba - wierzbazova - bez czarnyžir - żołądź

13. ŚWIAT WOKÓŁ NAS

13.1 KOLOR

bela - bielbeo - białybeo kao sneg - biały jak śniegbež - beżowybled - bladybledeti - blednąćbledilo - bladośćbledost - bladośćbordo - bordowycrn - czarnycrneti - czerniećcrnilo - czerńcrven - czerwonycrveneti se - czerwienić sięcrvenilo - czerwieńcrvenkast - czerwonawyizbledeti - wyblaknąćkoloracija - zabarwienieljubičast - fioletowynijansa - odcieńobojen - pokolorowany; kolorowyobojiti - pokolorować; zafarbować

plav - niebieskipostati smeđ - zbrązowiećriđ - rudyriđast - rudawyružičast - różowysed - siwyseda - szary kolorskerletan - szkarłatowysmećkast - brązowawysmeđ - brązowysnežne beline - śnieżnobiałysvetli - jasnysvetloplav - błękitnyteget - ciemnoniebieskitirkizan - turkusowyvišebojan - wielobarwnyzacrniti - zaczernićzelenilo - zieleńzelenkast - zielonkawyžućkast - żółtawyžut - żółty

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 111

13.2 KSZTAŁT

crta - kreskadug - długigolem - ogromnyhrapav - szorstkiizbočen - sterczący; wypukłyizlomiti - połamaćizrezak - wycinekizrezati - wyciąćkratak - krótkikugla - kulalavirint - labiryntodavde - stądodlomiti - ułamać; odłamaćodrezati - obciąć; odciąć; ukroićotopiti se - rozpłynąć się; stopić sięovalan - owalnyporozan - porowatypreseći - rozciąć; przeciąćproporcija - proporcjaproporcionalan - proporcjonalnyraširiti - rozciągnąć; rozszerzyć

razdrobiti - pokruszyćseći - kroić; rąbaćsićušan - malutkispljoštiti - spłaszczyćstegnuti se - skurczyć sięšiljast - owalnyšupljina - szczelina; zagłębienietačka - kropkatanak - cienkiudubljenje - wgniecenieukrštati se - krzyżować się; przecinać sięukršteno - na krzyżuvećati - powiększyćuzdužan - podłużnyvelik - duży; wielkivireti - wystawaćzakrivljen - krzywyzaobljen - obłyzaokrugliti - zaokrąglićzgnječiti - zgnieść; ugnieść; rozgnieść

13.3 PRZESTRZEŃ

bilo gde - dokądkolwiek, gdziekolwiekblizina - bliskośćblizu - bliskobliže - bliżejbliži - bliższydubina - głębia; głębokośćduž - wzdłużgde god - gdziekolwiekgore - 1. do góry; pod górę; 2. na górzeispred - z przoduispred nas - przed namiistočni - wschodniistok - wschódizdaleka - z dalekajug - południejužni - południowykoordinata - współrzędnama gde - gdziekolwiekna drugoj strani - po drugiej stronienad - nadnapred - do przodunizbrdo - z góry; na dółonuda - tamtędyovde - tuovuda - tędyponegde - gdzieniegdziepored - obok; koło; w pobliżu

pozadi - z tyłupravac - kierunekprednji - przedniprednji deo - przódprostor - przestrzeńprostoran - przestrzennyprostran - rozległys prednje strane - od przodusever - północseverni - północnyseverozapad - północny zachódstrane sveta - strony światasuprotan smer - kierunek przeciwnyširina - szerokośćširoko - szerokoširom sveta - na całym świecietamo - tamudaljen - odległyudaljenost - odległość; dystansudaljiti (se) - oddalić (się)uzak - wąskiuzbrdo - pod górę; w góręuzduž - wzdłużzadnji - tylnyzapad - zachódzapadni - zachodni

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 112

13.4 CZAS

budućnost - przyszłośćdan - dzieńdatum - datadecenija - dekada; dziesięcioleciedoček Nove godine - Sylwesterdoskorašnji - do niedawnadržati korak s vremenom - iść z duchem czasuepohalan - epokowyera - eragodina - rokgodišnjica - rocznicakalendar - kalendarzkao da je bilo juče - jakby to było wczorajletnje vreme - czas letniminut - minutamunjevit - błyskawicznynaveče - pod wieczórodavno - od dawnaodmah - natychmiast, zaraz, bezzwłocznieodvajkada - od zawszeosamdesete godine - lata osiemdziesiąteove godine - w tym rokupitanje vremena - kwestia czasupojam o vremenu - rachuba czasupola godine - półroczeprekosutra - pojutrzepredveče - wczesny wieczórprestupna godina - rok przestępnypretprošle godine - dwa lata temupreuranjen - przedwczesnyprošle godine - w ubiegłym rokuprošlost - przeszłośćputovanje u prošlost - podróż do przeszłościrazdoblje - okres; pora

rok - terminsadašnjost - teraźniejszośćsat - godzinasatima i satima - godzinamisedmica - tydzieńsekund; sekunda - sekundasinoć - wczoraj wieczoremskorašnji - niedawnystara vremena - stare czasystogodišnjica - setna rocznicastoleće - wiek; stuleciesuton - zmierzchsutra - jutrosutrašnji - jutrzejszysutrašnjica - jutrosvojevremeno - swego czasutačno u ponoć - dokładnie o północytokom dana - w dzieńtreba malo vremena - potrzeba trochę czasutrenutak - chwilatromesečje - trymestru predveče - pod wieczóru sredini godine - w połowie rokuvečeras - dziś wieczoremvečnost - wiecznośćvišegodišnji - wiekowyvreme i prostor - czas i przestrzeńvremena su se promenila - czasy się zmieniłyvremenska zona - strefa czasowaza tren oka - w mgnieniu okazakratko - wkrótcezastareo - przestarzałyzimsko vreme - czas zimowy

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 113

13.5 RUCH

bauljati - czołgać się; skradać siębrzi - szybkibrzina svetlosti - prędkość światłačučnuti - kucnąćdolaziti - przychodzićgurati (se) - pchać (się)ići - 1. iść 2. jechaćizbuljiti oči - wytrzeszczyć oczyizmaći se - odsunąć sięizmaknuti se - odsunąć sięizvaditi - wyciągnąćklimati - kiwaćklimati se - kiwać się; chwiać się; zataczać sięklimnuti glavom - skinąć głowąkolutati očima - przewracać oczamikotrljati - turlaćkoturati - turlaćkretanje - ruchlagan - powolnyleteti - leciećležao je nepokretan - leżał bez ruchumarširati - maszerowaćnagnuti se - wychylić sięodgurati - odepchnąćodlaziti - odchodzić

okrenuti (se) - obrócić (się)otići - 1. odejść 2. odjechaćpokret - ruchposkakivati - podskakiwaćposkočiti - podskoczyćpremestiti se - przemieścić sięprevrnuti naglavačke - przewrócić do góry nogamirazgibati - rozruszaćskinuti - zdjąćsklopiti oči - spuścić wzroksneti - znieść (na dół)spor - wolny; powolnystajati - staćtabanati - tupaćubrzati - przyspieszyćusporiti - spowolnić; zwolnićvaljati - turlaćvijoriti se - trzepotaćvoziti bicikl - jechać na rowerzevoziti skejt - jechać na deskorolcevući - wlec; ciągnąć; holowaćzadhrtati - zadrżećzakočiti - zahamowaćzatvoriti oči - zamknąć oczyžmiriti oči - mrużyć oczy

13.6 DŹWIĘK

blejati - beczećbučan - hałaśliwybuka - hałascvrkut ptica - ćwierkot ptakówčegrtati - brzęczećčuju se krici - słychać krzykidahtati - sapaćdecibel - decybeleho - echogalama - hałas; wrzask; harmiderglasan - głośnygrobna tišina - grobowa ciszahrskati - chrupaćkukurikati - piaćlajati - szczekaćlomnjava stakla - brzęk szkłalupiti - trzasnąć; rąbnąćmnjaukati - miauczećmukati - muczećodjek - echopljesk - pluskprasak - trzask

praviti buku - hałasowaćpucketanje plamena - trzask płomienipucketati - chrzęścićroktati - chrząkaćstenjanje - jękšapat - szeptškripa - skrzypnięcieškripiti - skrzypiećšum mora - szum morzašuštanje; šuškanje - szelesttišina - ciszatresak - trzasktutnjiti - dudnićurlik - wycieurlikati - wyćzacvrčati - zaskwierczećzačuo se zvuk - rozległ się dźwiękzamnjaukati - zamiauczećzveket - brzęk; szczękzviždati - gwizdaćzvižduk - gwizdzvuk - dźwięk

Dariusz Sieczkowski "Podstawowy słownik tematyczny serbsko-polski" 114

13.7 ZMYSŁY

aroma - aromatčulo vida - zmysł wzrokučuti - słyszeć; usłyszećdirati - dotykaćgluv - głuchygluvoća - głuchotagluvonem - głuchoniemygnusan - obrzydliwygorak - gorzkigorčina - goryczhalucinacija - halucynacjahalucinirati - mieć halucynacjekokošji vid - kurza ślepotaljut - ostry (smak)miris - zapachmirisan - aromatyczny; pachnącynakaradan - ohydny; potwornyneprijatan miris - nieprzyjemny zapachnjuh - węchnjušiti - 1. wąchać 2. czuć zapachoslepeti - oślepnąćoslepiti - oślepićosvetliti - oświetlićosvetljen - oświetlonyotupeo - otępiałyotupeti - otępićpipnuti - dotknąć

pomirisati - powąchać; obwąchaćporozan - porowatyprevideti - przeoczyćprhak - puszystyslatkast - słodkawyslatkoća - słodkośćslep - niewidomy; ślepyslepac - ślepiecslepilo - daltonizmsluh - słuchslušni aparat - aparat słuchowysmrad - smródsmrdljiv - śmierdzącystrabizam - zez; zezowanieugladiti - wygładzićugledati - ujrzećukus - smakukusan - smacznyukusno - smacznievid - wzrokvideti - widziećvideti golim okom - widzieć gołym okiemvidljivost - widocznośćzadah - fetor; odór; smródzaslepiti - oślepićzaslepljujući - oślepiający