Republika e Kosovs

Republika Kosova - Republic of Kosovo

Qeveria - Vlada - Government

Ministria e Zhvillimit Ekonomik

Ministarstvo Ekonomskog Razvoja - Ministry of Economic Development

PLANI KOMBTAR I VEPRIMIT PR BURIMET

E RIPRTRITSHME T ENERGJIS (PKVBRE)

2011 - 2020

KOSOV, 2013

2

PRMBAJTJA

1. PRMBLEDHJE E POLITIKS PR BURIMET E RIPRTRITSHME T ENERGJIS N REPUBLIKN E KOSOVS ................................................................................................................... 4

2. PARASHIKIMI I KONSUMIT FINAL T ENERGJIS 2010-2020 ................................................. 11

3. CAQET DHE TRAJEKTORJA E ENERGJIS NGA BURIMET E RIPRTRITSHME ............. 15

3.1. CAKU I PRGJITHSHM .............................................................................................................15 3.2. CAQET INDIKATIVE SEKTORIALE ..............................................................................................16

4. MASAT PR ARRITJEN E CAQEVE .......................................................................................... 21

4.1. PASQYR E T GJITHA POLITIKAVE DHE MASAVE PR PROMOVIMIN E PRDORIMIT T ENERGJIS NGA BURIMET E RIPRTRITSHME ...........................................................................21

4.2. MASAT SPECIFIKE PR T PRMBUSHUR KRKESAT SIPAS NENEVE 13, 14, 16 DHE NENEVE 17 DERI 21 T DIREKTIVS 2009/28/EC .......................................................................................30

4.2.1. Procedurat administrative dhe planifikimi hapsinor (neni 13(1) i Direktivs 2009/28/EC) ............................................................................................................................ 30

4.2.2. Specifikacionet teknike (neni 13(2) i Direktivs 2009/28/EC) .......................................... 35 4.2.3. Ndrtesat (neni 13(3) i Direktivs 2009/28/EC) ................................................................. 36 4.2.4. Ofrimi i informatave (nenet 14(1), 14(2) dhe 14(4) t Direktivs 2009/28/EC) ............. 37 4.2.5. Certifikimi i instaluesve (neni 14(3) i Direktivs 2009/28/EC) .......................................... 38 4.2.6. Zhvillimi i infrastrukturs elektroenergjetike (nenet 16(1), 16(3) dhe 16(6) t Direktivs

2009/28/EC) ............................................................................................................................ 38 4.2.7. Operimi i rrjetit elektroenergjetik (neni 16(2) dhe 16(7) dhe (8) i Direktivs

2009/28/EC) ............................................................................................................................ 42 4.2.8. Integrimi i biogazit n rrjetin e gazit natyror (neni 16(7), neni 16(9) dhe (10) i Direktivs

2009/28/EC) ............................................................................................................................ 43 4.2.9. Zhvillimi i infrastrukturs pr ngrohje dhe ftohje qendrore (neni 16(11) i Direktivs

2009/28/EC) ............................................................................................................................ 44 4.2.10. Biokarburantet dhe biolngjet tjera kriteret e qndrueshmris dhe verifikimi i

pajtueshmris (nenet 17 deri 21 t Direktivs 2009/28/EC) .......................................... 45 4.3. SKEMAT MBSHTETSE PR T PROMOVUAR SHFRYTZIMIN E ENERGJIS NGA BURIMET E

RIPRTRITSHME T ENERGJIS ..............................................................................................47 4.4. SKEMAT MBSHTETSE PR PROMOVIMIN E SHFRYTZIMIT T ENERGJIS SE FTOHJES DHE

NGROHJES NGA BURIMET E RIPRTRITSHME ..........................................................................50 4.5. SKEMAT MBSHTETSE PR PROMOVIMIN E SHFRYTZIMIT T ENERGJIS N TRANSPORT NGA

BURIMET E RIPRTRITSHME ....................................................................................................51 4.6. MASAT SPECIFIKE PR PROMOVIMIN E PRDORIMIT T ENERGJIS NGA BIOMASA .........................52

4.6.1. Furnizimi me biomas: pr nevoja vendore dhe pr eksport ................................... 52 4.6.2. Masat pr rritjen e disponueshmris s biomass, duke marr parasysh

shfrytzuesit tjer t biomass (sektort e bazuar n bujqsi dhe pylltari) ......... 56 4.7. PRDORIMI I PARASHIKUAR I TRANSFEREVE STATISTIKORE MES PALVE KONTRAKTUESE DHE

PJESMARRJA E PARASHIKUAR N PROJEKTE T PRBASHKTA ME PAL TJERA KONTRAKTUESE DHE ME SHTETE T TRETA ...............................................................................58

5. VLERSIMET ............................................................................................................................... 59

5.1. PJESMARRJA E PRGJITHSHME E PARASHIKUAR NGA TEKNOLOGJIT E NDRYSHME T ENERGJIS NGA BURIMET E RIPRTRITSHME PR ARRITJEN E CAQEVE OBLIGATIVE T VITIT

2020 DHE TRAJEKTOREN INDIKATIVE T PRKOHSHME PR ENERGJIN ELEKTRIKE, T NGROHJES DHE FTOHJES DHE TRANSPORTIT NGA BURIMET E RIPRTRITSHME...........................59

5.2. PJESMARRJA E PRGJITHSHME E PARASHIKUAR NGA MASAT PR EFIIENC DHE KURSIM T ENERGJIS PR TI PRMBUSHUR CAQET E OBLIGUESHME 2020 DHE TRAJEKTOREN E PRKOHSHME INDIKATIVE PR PJESN E ENERGJIS NGA BURIMET E RIPRTRITSHME N

ENERGJI ELEKTRIKE, NGROHJE DHE FTOHJE DHE TRANSPORT ....................................................67 5.3. VLERSIMI I NDIKIMEVE (OPSIONALE) ........................................................................................69 5.4. PRGATITJA E PKVBRE DHE PRCJELLJA E ZBATIMIT T TIJ ......................................................69

3

SHKURTESAT

UA Udhzim Administrativ

F Ftohje

KE Komisioni Evropian

EE Efiienca e Energjis

TKE Traktati i Komunitetit t Energjis

SKE Sekretariati i Komunitetit t Energjis

ZRrE Zyra e Rregullatorit t Energjis

FiT Feed-in Tarifa

HC Hidrocentral

N Ngrohje

PVKEE Plani i Veprimit i Kosovs pr Efiienc t Energjis

SKSHE Sistemi i Kosovs pr Shprndarje t Energjis

KOSTT Operatori i Sistemit t Transmisionit (OST) dhe Operatori i Tregut (OT)

PKEEBRE Programi i Kosovs pr Efiienc t Energjis dhe Burime t Riprtritshme t

Energjis

ktoe Kiloton naft ekuivalent

PATEL Projekti i Asistencs Teknike pr Energji nga Linjiti

MBPZHR Ministria e Bujqsis, Pylltaris dhe Zhvillimit Rural

MZhE Ministria e Zhvillimit Ekonomik

MEM Ministria e Energjis dhe Minierave

MMPH Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor

MF Ministria e Financave

MTI Ministria e Tregtis dhe Industris

KASH Korniza Afatmesme e Shpenzimeve

PKV Plani Kombtar i Veprimit

PKVBRE Plani Kombtar i Veprimit pr Burimet e Riprtritshme t Energjis

FP Furnizuesi publik

BRE Burimet e Riprtritshme t Energjis

HCV Hidrocentrale t vogla

Tr Transporti

BB Banka Botrore

BP Bashkprodhimi

4

1. PRMBLEDHJE E POLITIKAVE PR BURIMET E RIPRTRITSHME T ENERGJIS N

REPUBLIKN E KOSOVS

Korniza strategjike

Burimet e Riprtritshme t Energjis (BRE) prbjn nj komponent t rndsishme t

sektorit t energjis n Kosov. Ato trajtohen nga nj kapitull i veant i Strategjis s

Energjis s Kosovs 2009-2018. Prmbushja e parashikimeve pr prodhimin e energjis

nga BRE prbn objektiv afatgjat pr realizimin e tri qllimeve t politiks energjetike t

vendit si jan: mbshtetja e zhvillimit t prgjithshm ekonomik; rritja e siguris s furnizimit

me energji dhe mbrojtja e mjedisit. Kjo Strategji synon themelimin e masave stimuluese

fiskale dhe financiare pr t gjitha llojet e BRE, si dhe sistem t certifikatave t gjelbra.

Bazuar n Strategjin e Energjis t Republiks s Kosovs 2009-2018 dhe kornizn ligjore,

n Kosov sht vendosur nj sistem i tarifave feed-in pr t nxitur prodhimin e energjis

elektrike nga burimet e ujit, era dhe biomasa, duke prfshir biogazin. Kjo Strategji e

energjis i kushton vmendje t veant miratimit t plot t politiks s BRE-ve t

Bashkimit Evropian (BE), prmes prmbushjes s t gjitha obligimeve q dalin nga Traktati i

Komunitetit t Energjis (TKE). Strategjia v theks t veant hidrocentralit Zhur dhe

potencialeve t ujit prmes hidrocentraleve t vogla.

Kosova, gjithashtu ka miratuar Strategjin pr Ngrohje Qendrore 2011-2018. Burimet e

riprtritshme t energjis trajtohen n mnyr specifike n Strategjin e Ngrohjes. Thuhet

se shfrytzimi i linjitit t lagsht dhe shfrytzimi i paqndrueshm i drurit pr ngrohje duhet t

minimizohet. Prdorimi i energjis diellore, mbeturinave komunale dhe mbetjeve drusor

shihen si BRE m premtuese bazuar n opsionet e furnizimit me ngrohje. Megjithat, sht

theksuar se teknologjit e mbeturinave ende jan shum t shtrenjta pr shfrytzim n

shkall m t madhe. Stimulimet financiare pr kto shfrytzime jan parapar n

Strategjin e Ngrohjes, por ato ende nuk ekzistojn.

M 2009 Dokumenti politik dhe strategjik pr zhvillimin e sektorit t pylltaris 2010-2020

sht hartuar nga Ministria e Bujqsis, Pylltaris dhe Zhvillimit Rural. Dokumenti n veanti

trajton viset rurale, ku druri do t vazhdoj t jet burimi m i rndsishm i energjis pr

ngrohje. Pr kt arsye, Strategjia pr Zhvillimin e Pylltaris (2010-2020), ka t bj me

mbshtetjen e prdorimit t sistemeve dhe metodave q ojn n shfrytzim m t mir t

fondit pyjor pr prodhim t energjis.

Korniza legjislative dhe rregullative

Legjislacioni primar dhe sekondar q rregullon prodhimin e energjis nga burimet e

riprtritshme sht prmbledhur m posht:

LEGJISLACIONI PRIMAR I ENERGJIS

Akt ligjor Dispozitat kryeso