plan de desenvolvemento da agricultura ecolóxica de galicia 2008-2013

PLAN DE DESENVOLVEMENTO DA AGRICULTURA ECOLÓXICA DE GALICIA 2008 - 2013ECOLÓXICA DE GALICIA 2008 2013

CARACTERIZACIÓN E DIAGNOSECARACTERIZACIÓN E DIAGNOSE

CONTEXTO INTERNACIONAL O t t di lCONTEXTO INTERNACIONAL O t t di lCONTEXTO INTERNACIONAL : O contexto mundialCONTEXTO INTERNACIONAL : O contexto mundial

As cifras da Agricultura As cifras da Agricultura Ecolóxica no mundoEcolóxica no mundo

• Presenza en 130 países• Presenza en 130 países• 720.000 explotacións• Máis de 30 millóns de ha

Distribución da superficie en produción ecolóxica por

continentes

Áreas máis destacadasÁreas máis destacadasAustralia China e Arxentina

Principais orientacións Principais orientacións Arredor do 80% da superficie corresponde a:

Australia, China e Arxentinaabranguen máis da metade dasuperficie ecolóxica mundial.

• Pastos permanentes e pasteiros• Cereais• Cultivos forraxeiros

Plan de Desenvolvemento da Agricultura Ecolóxica de Galicia 2008 - 2013


CONTEXTO INTERNACIONAL O t t CONTEXTO INTERNACIONAL O t t CONTEXTO INTERNACIONAL : O contexto europeoCONTEXTO INTERNACIONAL : O contexto europeo

A Agricultura Ecolóxica en A Agricultura Ecolóxica en ggEuropaEuropa

•7,4 millóns de ha• 200.000 explotacións

Principais países produtoresPrincipais países produtoresItalia, España, Alemaña e ReinoU id lti t d t dUnido cultivan preto da metadeda superficie total en Europa.

Porcentaxe de AE respecto do total europeo



CONTEXTO INTERNACIONAL CONTEXTO INTERNACIONAL M d M d CONTEXTO INTERNACIONAL : CONTEXTO INTERNACIONAL : Mercado e consumoMercado e consumo

•A principal demanda de produtos ecolóxicos provén dos EE.UU., a Unión Europea e o Xapón.E tí h d i l di l d d d 25 500 illó d € ( 2005)•Estímanse unhas vendas a nivel mundial de arredor de 25.500 millóns de € (ano 2005).

00

120

2 %

30% Volume de mercado Consumo per Cápita(€)(%)O mercado europeoO mercado europeo

40

60

80

100

10%

15%

20%

25%( )pp

•Aglutina máis da metade dasvendas mundiais de produtosecolóxicos.

C é t b t d

0

20

0%

5%

mañ

a

Itali

a

Un

ido

an

cia

Su

iza

aix

os

ust

ria

ueci

a

marc

a

spañ

a

•Concéntrase sobre todo enAlemaña, Italia, Reino Unido eFrancia.

Volume comercial (%) e consumo per Cápita (€) de produtos

ecolóxicos en Europa

Ale

m I

R.

U

Fra S

P.

Ba

Au Su

Din

am Es

Consumo en EuropaConsumo en EuropaConsumo en EuropaConsumo en Europa•A media europea de consumo de produtos ecolóxicos por habitante e ano é de 28,8 €.•Nos países con maior volume de negocio o consumo presenta uns valores de 40 €/Cápita.•O consumo en España (7,11 €/Cápita) é de menos da cuarta parte da media europea.


p ( , / p ) p p


CONTEXTO CONTEXTO DO ESTADO S fi i d /DO ESTADO S fi i d /CONTEXTO CONTEXTO DO ESTADO: Superficie e operadores/asDO ESTADO: Superficie e operadores/as

SuperficieSuperficieSuperficieSuperficie

•Superficie en produción superior ás 920.000 hectáreas.•Principal proceso de crecemento a partires do ano 2000.•Preto do 60% da superficie de cultivo atópase en Andalucía.

20.0001.000.000 Superficie Operadores

Preto do 60% da superficie de cultivo atópase en Andalucía.

12.000

14.000

16.000

18.000

600.000

700.000

800.000

900.000

Operadores/asOperadores/as

4.000

6.000

8.000

10.000

200.000

300.000

400.000

500.000Operadores/asOperadores/as

•Máis de 17.000 explotacións.•Preto de 2.000 industrias.

0

2.000

4.000

0

100.000

200.000

19

91

19

93

19

95

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

Evolución histórica da superficie


Evolución histórica da superficie e número de operadores/as no Estado


CONTEXTO CONTEXTO DO ESTADO P i i i i t ió d tiDO ESTADO P i i i i t ió d tiCONTEXTO CONTEXTO DO ESTADO: Principais orientacións produtivasDO ESTADO: Principais orientacións produtivas

Cereais e legum.12,23%

Outros 11,53%

Oliveiras10,09%

Froitos

Orientacións agrícolasOrientacións agrícolasOs pastos e forraxes con destino áprodución gandeira ecolóxica constitúen osecos

4,81%

Bosque e recolleita silvestre

Pastos e forraxes40 89%

produción gandeira ecolóxica constitúen oprincipal cultivo no eido estatal.

silvestre20,45%

40,89%

Apicultura7,58%

Outros3,62%

Superficie en AE por grupos de cultivos no conxunto do Estado

Vacún46,33%

Porcino3,83%

Avicultura6,63%

Orientacións gandeirasOrientacións gandeirasPreto da metade das granxas ecolóxicas 46,33%

Ovino / Cabrún

Preto da metade das granxas ecolóxicascorrespóndense con produción bovina .


Cabrún32,00%Nº de explotacións gandeiras en

AE no conxunto do Estado


A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA S fi i S fi iA AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA: Superficie: Superficie

SuperficieSuperficie• Algo máis de 9.600 hectáreas.• A superficie galega en produciónrepresenta o 1% da do conxunto doEstadoEstado.

Di t ib ió áfiDi t ib ió áfiDistribución xeográficaDistribución xeográfica•O 90% da superficie inscritaatópase concentrada nas provinciasde Lugo e Ourensede Lugo e Ourense.•Nos concellos de A Veiga(Comarca de Valdeorras) e Verea(Comarca de Terra de Celanova) a( )superficie de produción achégaseás 1.000 hectáreas.


Distribución de superficie por concellos


A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIA GALICIA O d dO d dA AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIA: GALICIA: Operadores e operadorasOperadores e operadoras

Operadores/asOperadores/as•396 explotacións.•60 instalacións de elaboración.

Distribución xeográficaDistribución xeográficaDistribución xeográficaDistribución xeográfica•A metade dos operadores/asatópanse na provincia de Lugo.•Os concellos de Baralla e•Os concellos de Baralla eChantada recollen o maior númerode explotacións inscritas.

Distribución de


operadores/as por concellos


A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA P i i i i t ió P i i i i t ióA AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA: Principais orientacións: Principais orientacións

Principais orientacións vexetaisPrincipais orientacións vexetais•O 84% da superficie produtiva galegaestá ocupada pola orientación “pastos eforraxes”.•En segundo lugar en importanciaEn segundo lugar en importanciasitúase a produción de “bosque erecolleita silvestre”, ao atinxir a pretodun 10% da superficie.

Outras orientacións vexetaisOutras orientacións vexetaisAdemais da produción de forraxes para ogando ou da recolleita silvestre decastañas e mazás, cómpre citar tamén:

•Produción froiteira: 300 ha.•Hortalizas e tubérculos: 60 ha.


•Viña: 40 ha.


A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA P i i i i t ió P i i i i t ióA AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA: Principais orientacións: Principais orientacións

Principais orientacións gandeirasPrincipais orientacións gandeirasO ú ló i d g l g•O vacún ecolóxico de carne galego, con

preto de 4.000 cabezas, representaarredor do 5% da cabana estatal.•As arredor de 1.200 cabezas de vacúnecolóxico de leite supoñen máis dametade do total de animais do conxuntodo Estado.

Respecto da prod ción a ícola res lta•Respecto da produción avícola, resultaimprescindíbel destacar as 14.000 pitaspoñedoras ou os 11.000 polos deengorde.g

Outras orientacións gandeirasOutras orientacións gandeiras•Produción apícola: preto de 4.200

l i it (10% dcolmeas inscritas (10% dasrexistradas no Estado).•Outras orientacións aínda nunhafase inicial de desenvolvemento son


o ovino, cabrún ou o porcino.


A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA A t f ió A t f ióA AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA: A transformación: A transformación

Nivel de transformaciónNivel de transformaciónNa prod ción animal o grao de transformación res lta moito maior q e no caso daNa produción animal o grao de transformación resulta moito maior que no caso daprodución vexetal.

Tipoloxía de instalacións de procesadoTipoloxía de instalacións de procesado

• Instalacións de elevada capacidade transformadora (envasado de leite UHT,procesado de castaña ou matadoiros). Trátase de industrias convencionais con secciónsp )de produción ecolóxica.

• Industrias de tamaño medio - pequeno. Maior vínculo explotación-industria ed di ió ái l i d d t ló i C d ddedicación máis exclusiva ao procesado de natureza ecolóxica. Caso das envasadorashortofrutícolas ou a industria láctea de leite pasteurizado ou queixos.

• Pequenas operadoras. Coincidencia entre produtora e elaboradora. Pequenasq p p qinstalacións de envasado de horta, mel ou viño.



A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA D t ó i D t ó iA AGRICULTURA ECOLÓXICA EN A AGRICULTURA ECOLÓXICA EN GALICIAGALICIA: Datos económicos: Datos económicos

7 000

8.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000Volume de negocioVolume de negocio

A cifra de negocio da produciónecolóxica galega ascendeu a preto de 8

ó € 2006

0

1.000

2.000

3.000

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

millóns de € no ano 2006, cunhaconstante evolución positiva dende oano 1999.

Volume de negocio (miles de €) Evolución do volume de negocio

Ovos6 09%

Outros13 78% 6,09%

Pensos6 50%

Conservavexetal2,95%

13,78%

Actividades máis destacadasActividades máis destacadasPreto do 80% do volume de negocio

Lácteos57,87%Carnes

12,80%

6,50%corresponde a producións de orixe animalcomo leite e derivados, carnes e ovos.


Porcentaxe de volume de negocio por actividades


CONTROL CERTIFICACIÓN E CALIDADECONTROL CERTIFICACIÓN E CALIDADECONTROL, CERTIFICACIÓN E CALIDADECONTROL, CERTIFICACIÓN E CALIDADE

Os sistemas de certificaciónOs sistemas de certificación•Garanten ao consumidor que o produto foi indubidabelmente producido ou elaboradoseguindo as normas estabelecidas legalmente.•Na Unión Europea, o Regulamento (CE) 2092/91 sobre produción agrícola ecolóxicapermite a posibilidade de que o control sexa exercido por organismos públicos oupermite a posibilidade de que o control sexa exercido por organismos públicos ouprivados.

Logotipos de produción ecolóxicaLogotipos de produción ecolóxica•Existencia de multitude de logotipos diferentes.•A partires do 1 de xaneiro de 2009, o novo Regulamento (CE)834/2007 f á b i t i i l ió d l ti ú834/2007 fará obrigatoria a inclusión do logotipo común europeo.

A certificación en A certificación en Galicia Galicia O CRAEGAO CRAEGAA certificación en A certificación en Galicia. Galicia. O CRAEGAO CRAEGA•Único organismo de certificación no país. Carácter público.•A participación do Consello Regulador resulta fundamental naaplicación de moitas das iniciativas do PDAE


aplicación de moitas das iniciativas do PDAE .


O NOVO REGULAMENTO SOBRE PRODUCIÓN ECOLÓXICAO NOVO REGULAMENTO SOBRE PRODUCIÓN ECOLÓXICAO NOVO REGULAMENTO SOBRE PRODUCIÓN ECOLÓXICAO NOVO REGULAMENTO SOBRE PRODUCIÓN ECOLÓXICA

O vindeiro 1 de xaneiro de 2009 entrará en vigor o novonovo RegulamentoRegulamento (CE)(CE) 834834//20072007de 28 de xuño sobre produción e etiquetado dos produtos ecolóxicos polo que sede 28 de xuño, sobre produción e etiquetado dos produtos ecolóxicos, polo que sederroga o Regulamento 2092/91.

Principais modificacións da nova RegulamentaciónPrincipais modificacións da nova RegulamentaciónPrincipais modificacións da nova RegulamentaciónPrincipais modificacións da nova Regulamentación•Queda aberta a porta á introdución das prácticas locais cara unha maior flexibilidadede aplicación da norma.

•Ampliación do ámbito de actuación. Inclusión dos produtos acuícolas e as adegas.

•Obrigatoriedade de uso do logotipo UE.g g p

•Integración no sistema xeral de inspección e introdución dos sistemas de controlbaseados no risco, en coherencia co novo sistema europeo de seguridade alimentaria.

•Novo réxime de importacións dos países terceiros.



A PRODUCIÓN ECOLÓXICA E O SEU CONTORNOA PRODUCIÓN ECOLÓXICA E O SEU CONTORNOA PRODUCIÓN ECOLÓXICA E O SEU CONTORNOA PRODUCIÓN ECOLÓXICA E O SEU CONTORNO

Os condicionantes Os condicionantes xenéricosxenéricos da agricultura galegada agricultura galegaA Agricultura Ecolóxica comparte o conxunto de singularidades territoriais, demográficase socioeconómicas que configuran a estrutura agraria específica do noso país.

A A incidenciaincidencia da agricultura da agricultura ecolóxicaecolóxica na na protecciónprotección do do mediomedio ambienteambiente

••LoitaLoita contracontra oo lumelume Labores de roza e control da••LoitaLoita contracontra oo lumelume. Labores de roza e control davexetación do pastoreo extensivo, limpeza de áreas demonte para a recolleita silvestre,…

••XestiónXestión sustentábelsustentábel dosdos espazosespazos naturaisnaturais.XestiónXestión sustentábelsustentábel dosdos espazosespazos naturaisnaturais.Concordancia cos requirimentos medioambientais dasáreas protexidas e contribución á preservación dosecosistemas agrarios de alto valor natural.

••AgriculturaAgricultura ecolóxicaecolóxica ee calidadecalidade hídricahídrica. Manexoextensivo, baixas cargas gandeiras, non emprego defertilizantes químicos e fitosanitarios de síntese,…



AS FERRAMENTAS DE AXUDAAS FERRAMENTAS DE AXUDAAS FERRAMENTAS DE AXUDAAS FERRAMENTAS DE AXUDA

O Regulamento (CE) 1290/2005 estabelece un marcomarco xurídicoxurídicoúnicoúnico para o financiamento dos gastos correspondentes áPolítica Agrícola Común (PAC) coa constitución de dous fondos:

•FEAGA (Fondo Europeo Agrícola de Garantía)

•FEADER (Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural)

O Regulamento (CE) 1698/2005 establece as normas xerais deaxuda comunitaria, co desenvolvemento rural como un dos piaresfundamentais, a través do FEADERFEADER.

En coherencia coas Directrices Estratéxicas Comunitarias de Desenvolvemento Rural,séntanse as bases de referencia do ProgramaPrograma dede DesenvolvementoDesenvolvemento RuralRural (PDR)(PDR) dedeGalizaGaliza e, porén, do PlanPlan dede DesenvolvementoDesenvolvemento DaDa AgriculturaAgricultura EcolóxicaEcolóxica (PDAE)(PDAE) dede GalizaGaliza.

Ademais, dende a ConselleríaConsellería dodo MedioMedio RuralRural créase a figura do ContratoContrato dede ExplotaciónExplotaciónSustentábelSustentábel (CES)(CES), que coa intención, entre outras, de fomentar modelos produtivossustentábeis ambiental e socialmente, integra varias das medidas estabelecidas.



ANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZAANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZAANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZAANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZA

PRINCIPAIS PUNTOS FORTESPRINCIPAIS PUNTOS FORTES1. Opción moi concordante coas directrices derivadas da nova PAC.

2. Existencia de instrumentos de xestión e promoción adecuados á realidade social,económica e produtiva.

3. Posibilidade de incremento do valor da produción sustentábel nas áreas deprodutividade agraria reducida.

4. A imaxe positiva do produto galego e o aprecio polos sabores do país vese reforzadal i i i l b l í í l ió lpola crecente conciencia social sobre ecoloxía así como pola preocupación pola

seguridade alimentaria e as producións certificadas.

5. Incremento da demanda en Europa deste tipo de produtos.

6. Potencial de desenvolvemento dos mercados internos.

7. Saber facer, experiencia e elevado nivel de dinamismo dos axentes implicados.

8. Existencia de razas e castes autóctonas.

9. Existencia dun sistema de control e certificación fiábel e ben valorado.

10. Concienciación do sector da importancia da I+D para o futuro.

11 Novas fórmulas de consumo social (restauración ecolóxica colectiva)


11. Novas fórmulas de consumo social (restauración ecolóxica colectiva).


ANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZAANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZAANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZAANÁLISE DO SECTOR DA PRODUCIÓN ECOLÓXICA EN GALIZA

PRINCIPAIS PUNTOS DÉBILESPRINCIPAIS PUNTOS DÉBILESó í ó1. Deficiencias na xestión estatística e de información sectorial.

2. Forte competencia por parte de terceiros países nos mercados europeos, por partede produtos foráneos no mercado galego e por parte doutros produtos de agriculturacontroladacontrolada.

3. Deficiente estrutura territorial das explotacións. Limitacións agroclimáticas.

4. Posibilidade de contaminación derivada da agricultura convencional.

5. Escaso valor engadido dos produtos comercializados.

6. Dificultade para atopar materias primas específicas (pensos ecolóxicos a prezoscompetitivos, material xenético certificado adaptado, produtos de loita contra pragase enfermidades,…).

7. Requirimentos dun maior nivel de formación e información respecto da agriculturaconvencional. Perda paulatina dos coñecementos tradicionais.

8. Insuficientes estruturas e servizos comerciais.

9. Moito traballo por facer en I+D e na difusión de coñecementos.

10. Demanda pouco desenvolvida. Información social insuficiente e confusión do


consumidor.

ESQUEMA METODOLÓXICO ESQUEMA METODOLÓXICO –– FASE DE REDACCIÓNFASE DE REDACCIÓN

A característica definitoria da construción do Plan é a súaELABORACIÓN PARTICIPATIVAELABORACIÓN PARTICIPATIVA

SECTORES

INDUSTRIAL

COMERCIAL

PRODUTOR CRAEGA

ADMINISTRACIÓN

FONTES DE FINANCIACIÓN

OUTRAS FONTES PÚBLICAS

FONTES PRIVADAS

Í

PUBLICACIÓN WEB

ENTREVISTASENTREVISTASSECTORIAISSECTORIAIS

CONSULTAS NA FASE CONSULTAS NA FASE DE CARACTERIZACIÓNDE CARACTERIZACIÓN

P.D.R. DE GALICIA CONSELLARÍA DO MEDIO RURAL

ALEGACIÓNSALEGACIÓNS

ENQUISA A PRODUTORES/AS

FONTES DE DATOS

DOCUMENTAIS

MATRIZ DAFO

ANÁLISE ANÁLISE DAFODAFO

CARACTERIZACIÓN SECTORIAL

DESEÑO DAS

MEDIDAS

PLAN DE DESENVOLVEMENTO DA

AGRICULTURA ECOLÓXICA DE GALICIADOCUMENTAIS CO Ó C G C

OBXECTIVOS INTERMEDIOS

OBXECTIVO FINAL

OBXECTIVOS INTERMEDIOS(6 EIXES – 14 SUBEIXES)

OBXECTIVO FINAL


ESQUEMA METODOLÓXICO ESQUEMA METODOLÓXICO –– FASE DE EXECUCIÓNFASE DE EXECUCIÓN


6 EIXES

14 SUB-EIXES

2008

utur

ació

n

54 MEDIDAS2013

Seguimento e ValidaciónEs

tru



OBXECTIVOS, EIXES E MEDIDASOBXECTIVOS, EIXES E MEDIDAS

INVESTIMENTO PÚBLICOINVESTIMENTO PÚBLICOINVESTIMENTO PÚBLICOINVESTIMENTO PÚBLICO

A ConselleríaConsellería dodo MedioMedio RuralRural, a través dos seus orzamentos e da aplicación dasMedidas do Programa de Desenvolvemento Rural, pon a disposición do sector daMedidas do Programa de Desenvolvemento Rural, pon a disposición do sector daagricultura ecolóxica galega unha cifra total de 3939..406406..645645 €€, a aplicar no período2008 - 2013. Esta cifra supón unha previsión de investimento público medio anual demáis de 66..500500..000000 €€.

O investimento previsto estruturase nos seguintes eixes:

EIXE 11%

EIXE 48%

EIXE 52%

EIXE 611%••EIXE 1EIXE 1: Planificación e mellora do

coñecemento sobre o sector.

••EIXE 2EIXE 2: Actuacións sobre o produto e os EIXE 263%

EIXE 315%

8%medios de produción.

••EIXE 3EIXE 3: Actuacións sobre a transformación.

••EIXE 4EIXE 4: Mellora da comercialización e a articulación sectorial.

••EIXE 5EIXE 5: Control e certificación.

••EIXE 6EIXE 6: Actuacións sobre o coñecemento, a Reparto por Eixes de

Actuación do Investimento público a disposición do sector


EIXE 6EIXE 6: Actuacións sobre o coñecemento, a formación e a investigación.

público a disposición do sector

plan de desenvolvemento da agricultura ecolóxica de galicia 2008-2013

Documents