HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

ĐỖ THỊ YẾN

PHONG TRµO C¤NG NH¢N ë C¸C N¦íC T¢Y ¢UTõ N¡M 1991 §ÕN N¡M 2011

Chuyên ngành : Lịch sử Phong trào cộng sản,công nhân quốc tế và giải phóng dân tộc

Mã số : 62 22 52 01

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ

HÀ NỘI - 2014

Công trình được hoàn thành tạiHọc viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS Nguyễn Hoàng Giáp

Phản biện 1: ..............................................................................................................................

Phản biện 2: ..............................................................................................................................

Phản biện 3: ..............................................................................................................................

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học việnhọp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí MinhVào hồi...... giờ....... ngày...... tháng...... năm 20......

Có thể tìm hiểu luận án tại: Thư viện Quốc giavà Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài luận án

Trong lịch sử phát triển của phong trào công nhân châu Âu, phongtrào công nhân ở các nước Tây Âu, luôn chiếm giữ vị trí quan trọng nổibật. Kể từ khi ra đời đến nay, phong trào công nhân Tây Âu đã trải quabao thăng trầm, biến động. Từ cuối thập niên 80 và đầu thập niên 90, chếđộ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô, Đông Âu sụp đổ đã tác động tiêu cực tớitoàn bộ phong trào công nhân, phong trào giải phóng dân tộc, làm chophong trào lâm vào một thời kỳ khó khăn nghiêm trọng. Thực tế đó đanglà một khảo nghiệm khắt khe đối với lý luận của chủ nghĩa Mác - Lêninvề phong trào công nhân nơi đây trong gần 200 năm qua.

Không thể phủ nhận một sự thật là các nước Tây Âu chính là cái nôimà giai cấp công nhân đã ra đời và phát triển. Do đó, việc nghiên cứuthực trạng phong trào công nhân ở các nước Tây Âu từ những nhân tố tácđộng đến phong trào công nhân, sự vận động của phong trào đến nhữngthay đổi trong nội dung, hình thức đấu tranh với giới chủ tư sản hai thậpniên sau chiến tranh lạnh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cấp bách cả vềmặt lý luận và thực tiễn đối với sự nghiệp cách mạng ở nước ta, đồng thờiđây cũng là một đóng góp nhất định đối với việc nghiên cứu về phongtrào cộng sản, công nhân quốc tế hiện nay.

Từ những lý do trên, tác giả chọn đề tài “Phong trào công nhân ởcác nước Tây Âu từ năm 1991 đến năm 2011” làm đề tài nghiên cứuluận án tiến sĩ..

2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án

2.1. Mục đích của luận án

Luận án làm rõ thực trạng phong trào công nhân ở các nước Tây Âu(tiêu biểu là Anh, Pháp, Đức) từ năm 1991 đến năm 2011. Qua đó nhận

2

xét, đánh giá về phong trào này và một số vấn đề rút ra đối với việc xâydựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.

2.2. Luận án giải quyết các nhiệm vụ sau

- Phân tích những nhân tố chủ yếu tác động đến phong trào côngnhân ở các nước Tây Âu (tiêu biểu là Anh, Pháp, Đức) từ năm 1991 đếnnăm 2011.

- Phân tích thực trạng của phong trào công nhân ở các nước Tây Âutừ năm 1991 đến năm 2011.

- Nhận xét và đánh giá về phong trào công nhân các nước Tây Âuthời kỳ sau chiến tranh lạnh và một số vấn đề rút ra đối với việc xây dựnggiai cấp công nhân Việt Nam hiện nay.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận án tập trung nghiên cứu đối tượng chính là phong trào côngnhân ở 3 nước Tây Âu: Anh, Pháp, Đức.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Nội dung: Luận án được giới hạn nghiên cứu về thực trạng phongtrào công nhân ở 3 nước Tây Âu (Anh, Pháp, Đức) qua sự biến động cơcấu, số lượng và chất lượng giai cấp công nhân trong điều kiện kinh tế trithức và toàn cầu hoá. Sự điều chỉnh về mục tiêu, nội dung, hình thức tậphợp lực lượng, phương pháp đấu tranh của phong trào công nhân ở cácnước này.

- Không gian: Nghiên cứu thực trạng của phong trào công nhân ởmột số nước tư bản phát triển nhất ở Tây Âu, trong đó tập trung vào cácnước Đức, Pháp, Anh.

- Thời gian: đề tài được giới hạn từ 1991 - 2011.

3

4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

- Cơ sở lý luận của luận án là hệ thống quan điểm của chủ nghĩaMác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về đảng cộng sản, về phong tràocông nhân và những nhận định, đánh giá của Đảng ta, nhất là từ Đại hộiVI đến Đại hội XI về phong trào cộng sản, công nhân quốc tế hiện nay.Ngoài ra, sử dụng một cách chọn lọc những văn kiện của các đảng cộngsản ở các nước Tây Âu nhất là 3 nước Anh, Pháp, Đức được công bố từđầu những năm 90 đến nay có liên quan đến nội dung nghiên cứu của đềtài luận án.

- Phương pháp nghiên cứu: Những nguyên lý, phương pháp luận cơbản của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử; hệthống phương pháp luận sử học mácxít là cơ sở hình thành phương phápnghiên cứu luận án. Tác giả sử dụng phương pháp lịch sử và lôgic làchính kết hợp với các phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, hệ thốnghoá để nghiên cứu và trình bày nội dung luận án.

5. Đóng góp mới về khoa học của luận án

5.1. Luận án làm rõ thực trạng phong trào công nhân ở các nướcTây Âu (tiêu biểu là Anh, Pháp, Đức) từ năm 1991 đến năm 2011.

5.2. Nhận xét, đánh giá về phong trào công nhân ở các nước Tây Âu(tiêu biểu là Anh, Pháp, Đức). Khẳng định rõ tuy còn khó khăn hạn chếtrong hoạt động đấu tranh cách mạng nhưng phong trào công nhân ở TâyÂu vẫn là một lực lượng chính trị quan trọng thúc đẩy xu thế phát triển đilên chủ nghĩa xã hội, chỉ ra cống hiến các nước Tây Âu trong sứ mệnhlịch sử của mình.

5.3. Nêu lên một số vấn đề rút ra từ sự vận động của phong tràocông nhân ở các nước Tây Âu đối với việc xây dựng giai cấp công nhânViệt Nam hiện nay.

4

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án

6.1. Về mặt lý luận

Thông qua phân tích sự vận động của phong trào công nhân ở mộtsố nước Tây Âu hai mươi năm qua, luận án khẳng định rõ tuy còn khókhăn hạn chế trong hoạt động đấu tranh cách mạng nhưng phong tràocông nhân ở Tây Âu vẫn là một lực lượng chính trị quan trọng thúc đẩyxu thế phát triển đi lên chủ nghĩa xã hội, chỉ ra cống hiến các nước TâyÂu trong sứ mệnh lịch sử của mình. Kết quả nghiên cứu luận án góp phầnlàm rõ thêm cơ sở lý luận, củng cố lập trường tư tưởng, niềm tin khoa họccủa giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc,dân chủ và tiến bộ xã hội.

6.2. Về mặt thực tiễn

Luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc nghiên cứu,giảng dạy về lịch sử thế giới hiện đại, lịch sử Phong trào cộng sản vàcông nhân quốc tế, đồng thời có thể góp phần cung cấp cứ liệu cho côngtác đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta hiện nay.

7. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụlục, nội dung luận án được kết cấu thành 4 chương với 8 tiết.

5

Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐỀ TÀI

1.1. Những vấn đề liên quan đến đề tài đã được nghiên cứu

1.1.1. Các công trình nghiên cứu tiêu biểu của các tác giả ởnước ngoài

Thứ nhất: Nghiên cứu về Phong trào cộng sản - công nhân quốc tếtrước năm 1991: Trước đây, các nhà nghiên cứu ở các nước XHCN,trước hết là ở Liên Xô và Trung Quốc, luôn chú trọng nghiên cứu, tổngkết kịp thời sự phát triển của phong trào cộng sản công nhân quốc tế.Các học giả Xô viết hàng năm đã xuất bản nhiều công trình khoa họcmang tính tổng hợp, khái quát toàn diện về phong trào, trong đó hoạtđộng của các đảng cộng sản ở EU hiện nay luôn giành được sự quan tâmnghiên cứu nổi bật.

Thứ hai: Các công trình nghiên cứu tổng thể về cơ cấu giai cấp vềsố lượng, chất lượng Giai cấp công nhân thường do các tổ chức côngđoàn tiến hành theo thời gian, ngành và với những mục đích rất cụ thể.

Năm 1999, Tác giả Lacôn trên cơ sở tổng hợp các tài liệu từ cáchọc giả Pháp, Mỹ đã viết một bài phân tích có tiêu đề: “Toàn cầu hóavới giai cấp công nhân”, Tạp chí Cộng sản (1999); Nghiên cứu "Chủnghĩa tư bản trước ngưỡng cửa thế kỷ XXI" (1999), Tạp chí Tư tưởngtự do (Nga), số 8 của tác giả Kapuctin; Năm 2003, Học giả người NgaVictor Trushkov trên tạp chí Dialog, số 7, có bài viết nhan đề: “Triểnvọng của giai cấp vô sản ở thế kỷ XXI”, Tác giả An Viễn Triệu với bài“Cách mạng khoa học kỹ thuật với giai cấp công nhân” đăng ở tạp chí“Trào lưu tư tưởng đương đại Trung Quốc”, số 1-2003,... các tác giả đãphân tích những tác động của toàn cầu hóa, của cuộc cách mạng khoa

6

học công nghệ đến giai cấp những người lao động, làm rõ những thuậnlợi và đặc biệt là những thách thức mà toàn cầu hóa đặt ra đối với giaicấp công nhân ở các nước tư bản phát triển nhất (Pháp, Đức, Italia,Mỹ). Đặc biệt, trong xã hội đương đại, khoa học - kỹ thuật càng pháttriển lành mạnh thì càng có lợi cho việc thực hiện quyền lợi kinh tế,chính trị, văn hóa của giai cấp công nhân. Đặc biệt, tháng 11/2004, Tạpchí “Động thái lý luận nước ngoài” của Trung Quốc đã đăng bài củaMaicơnhepsi (Mỹ), với tiêu đề “Giai cấp công nhân vẫn là lực lượngchính trị quan trọng nhất”, tác giả đã phân tích những nguiyên nhân cơbản của những tiêu cực trong phong trào công nhân ở các nước phươngTây, đặc biệt là ở Mỹ, đồng thời chỉ rõ giai cấp công nhân vẫn là giaicấp lãnh đạo phong trào có thể làm thay đổi, thậm chí lật đổ chủ nghĩatư bản.

Ngoài ra có thể kể đến một số công trình sau: “G8 và hơn tỷ ngườinghèo trên thế giới” của Paul Collier; “Chủ nghĩa xã hội dân chủ: ý thứchệ của giai cấp công nhân châu Âu” của Tào Á Hùng, Trương PhượngQuyên, Tạp chí “Nghiên cứu chủ nghĩa xã hội” (Trung Quốc), số 3-2007;“Nền kinh tế mới và phong trào công nhân” của M.D Yates; “NướcPháp năm 2006: Cải cách hay là cách mạng”, của G. Skorov, Tạp chí“Kinh tế thế giới và các quan hệ quốc tế” (Nga), số 11/2006; “Nợ nướcngoài và nghèo đói ở Mỹ latinh”, của Manuel Lopez, 19/5/2007; “Quanniệm mới về giai cấp những người lao động trong xã hội tư bản hiện đại”của A. Xakhnin, 10/7/2006; “Thực trạng cuộc sống của người lao độngMỹ” của Michel Parenty, trích từ cuốn sách “Nền dân chủ cho thiểu số”(Democracy for the Few), Nxb Generation, New York, 2006; “Hệ thốngthị trường lao động Nhật Bản: Còn nhiều việc phải làm” của Tạp chí TheEconomist (Anh), số ra ngày 1/12/2007; “Phong trào công đoàn ở châuÂu trong bối cảnh toàn cầu hoá” của Cố Hân, Phạm Dậu Khánh, năm

7

2007; “Cơ sở xã hội của những người cánh tả”, của Aleksei Xakhnin,ngày 12/3/2006 v.v...

Thứ ba: Nhiều bài viết phân tích, đánh giá về thực trạng và khuynhhướng phát triển của phong trào xã hội chủ nghĩa trên thế giới, về triểnvọng của chủ nghĩa xã hội trong một vài thập niên đầu thế kỷ XXI.

Thứ tư: Nghiên cứu về phong trào cộng sản - công nhân ở các nướcLiên minh châu Âu, những năm vừa qua còn có sự đóng góp của một sốbài viết, bài phát biểu, tham luận hội thảo khoa học của các nhà nghiêncứu là đảng viên và lãnh đạo đảng cộng sản, công nhân tại EU.

1.1.2. Các công trình nghiên cứu tiêu biểu của các tác giả ở Việt Nam

Thứ nhất: Các công trình nghiên cứu đề cập về những nhân tố tácđộng phong trào cộng sản công nhân quốc tế.

Về sự điều chỉnh của chủ nghĩa tư bản tác động đến giai cấp côngnhân và phong trào công nhân ở các nước tư bản chủ nghĩa của những tácgiả Đỗ Lộc Diệp (1996), “Mỹ - Nhật - Tây  u đặc điểm kinh tế so sánh”,Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội; Đỗ Lộc Diệp (1992), “Chủ nghĩa tư bảnngày nay: Tự điều chỉnh kinh tế”, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội và ĐỗLộc Diệp (1996), “Mỹ - Nhật - Tây Âu đặc điểm kinh tế so sánh” NxbKhoa học xã hội, Hà Nội. Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia HồChí Minh, Tập bài giảng quan hệ quốc tế (chương trình cao cấp lý luận)do Nguyễn Hoàng Giáp - Nguyễn Thị Quế (chủ biên) - Nxb Lý luậnChính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh (2013) có đề cập đếnnhững nhân tố tác động đến phong trào cộng sản công nhân quốc tế thờikỳ sau chiến tranh lạnh và sự vận động của phong trào công nhân thế giớitừ khởi đầu đến công xã Pari.

Thứ hai: Các công trình nghiên cứu về phong trào cộng sản côngnhân quốc tế trước và sau khi Liên Xô tan rã cũng luôn được sự quan tâm

8

nghiên cứu với qui mô và mức độ khác nhau. Trên các ấn phẩm chuyênngành đã xuất hiện những công trình, bài viết về nhiều khía cạnh củaphong trào cộng sản quốc tế hoặc về hoạt động của phong trào cộngsảnvà một số đảng cộng sản ở các khu vực.

Thứ ba: Các công trình nghiên cứu về giai công nhân và phong tràocông nhân, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân có những đề tài, luậnán và các bài tạp chí tiêu biểu sau: “Chủ nghĩa tư bản hiện đại - Nhữngbiến đổi trong cơ chế bóc lột và sự sâu sắc hóa quá trình phân cực xãhội” của Bùi Ngọc Chưởng, tài liệu số 7-656/1991, Tư liệu Trường ĐảngCao cấp Nguyễn Ái Quốc; “Chủ nghĩa tư bản ngày nay: Tự điều chỉnhkinh tế” của Đỗ Lộc Diệp (1992), Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội và “Mỹ -Nhật - Tây Âu đặc điểm kinh tế so sánh”, Đỗ Lộc Diệp (1996), Nxb Khoahọc xã hội, Hà Nội; “Chủ nghĩa tư bản hiện đại và những biểu hiện mớicủa nó”, tập bài giảng lý luận cao cấp của Viện quan hệ quốc tế, Họcviện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Nxb Lý luận chính trị, năm 2013;“Những đặc điểm chủ yếu của giai cấp công nhân hiện đại và phong tràocông nhân ở các nước tư bản phát triển trong giai đoạn hiện nay”, Đề tàicấp Bộ năm 1998 của Viện Quan hệ quốc tế - Học viện CTQG Hồ ChíMinh; “Đấu tranh giai cấp của giai cấp công nhân trong điều kiện chủnghĩa tư bản phát triển - Đặc điểm và xu thế” Luận án phó tiến sỹ củaNguyễn Thế Lực, Học viện CTQG HCM, 1994; “Phong trào công nhânở các nước tư bản phát triển từ cuối thập kỷ 80 đến nay”, Luận án tiến sỹcủa Nguyễn Văn Lan, Học viện CTQG HCM, 2002; “Biến đổi cơ cấugiai cấp trong chủ nghĩa tư bản hiện đại” của Đào Duy Quát và CaoĐức Thái chủ biên, Tài liệu tham khảo nội bộ, năm 2002; “Triển vọngcủa phong trào công nhân các nước tư bản phát triển trong những thậpniên đầu thế kỷ XXI” của Nguyễn Văn Lan, tạp chí Giáo dục lý luận,số3/2004; “Thị trường lao động khu vực châu Á - Thái Bình Dương” của

9

Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam, Tin Phong trào công nhân côngđoàn quốc tế, số 11+12/2006; “Việc làm ở Pháp: một số vấn đề đặt ra”của Lệ Thuý; “Các tổ chức công đoàn trên thế giới” của Tổng Liên đoànlao động Việt Nam, Nxb Lao động, Hà Nội 1999, “Phong trào cộng sảnở một số nước liên minh châu Âu thời kỳ sau chiến tranh lạnh” củaNguyễn Thị Quế, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2005; “Giai cấp côngnhân ở các nước tư bản phát triển từ sau chiến tranh lạnh đến nay -Thực trạng và triển vọng” của Nguyễn Thị Quế chủ nhiệm, Đề tài cấpBộ năm 2009, Viện Quan hệ quốc tế - Học viện Chính trị - Hành chínhQuốc gia Hồ Chí Minh v.v...

1.2. Những vấn đề luận án tiếp tục nghiên cứu

Thứ nhất, một số vấn đề lý luận về giai cấp công nhân và phong tràocông nhân: đó là quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin và các học giảtrên thế giới về công nhân và phong trào công nhân hiện nay

Thứ hai, phân tích những nhân tố chủ yếu tác động đến phong tràocông nhân ở các nước Tây Âu thời kỳ sau chiến tranh lạnh

Thứ ba, phân tích về thực trạng của phong trào công nhân ở cácnước Tây Âu từ năm 1991 đến năm 2011.

Thứ tư, nhận xét, đánh giá về phong trào công nhân các nước TâyÂu từ năm 1991 đến năm 2011 và một số vấn đề rút ra từ sự vận độngcủa phong trào này đối với việc xây dựng giai cấp công nhân Việt Namhiện nay.

10

Chương 2

NHỮNG NHÂN TỐ CHỦ YẾU TÁC ĐỘNG ĐẾN

PHONG TRÀO CÔNG NHÂN Ở CÁC NƯỚC TÂY ÂU

TỪ NĂM 1991 ĐẾN NĂM 2011

2.1. Một số vấn đề lý luận về giai cấp công nhân

2.1.1. Quan niệm của chủ nghĩa Mác - Lênin về giai cấp công nhân

Mác- Ănghen đã sử dụng nhiều thuật ngữ khác nhau khi đề cập đếngiai cấp công nhân và lần đầu tiên, khái niệm giai cấp vô sản tương đốiđầy đủ trên các phương diện trong Tuyên ngôn của Đảng cộng sản đượchai nhà khoa học khái quát trên các khía cạnh: về nguồn gốc kinh tế, vềnguồn gốc xã hội, những đặc trưng chủ yếu của giai cấp vô sản hiện đại,bản chất quốc tế của giai cấp vô sản, quá trình đấu tranh giữa giai cấp vôsản với giai cấp tư sản và xu hướng phát triển, không ngừng tăng lên vềsố lượng và chất lượng cùng với sự phát triển của đại công nghiệp.

Về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân: Theo quan điểm củachủ nghĩa Mác - Lê nin là tiến hành sản xuất hiện đại và đấu tranh cáchmạng để giải phóng con người.

Như vậy, những đặc trưng của giai cấp vô sản mà C.Mác, Ph.Ăngghenđã nêu và V.I.Lênin tiếp tục phát triển, khẳng định là phù hợp với điều kiệnlịch sử ngày ấy. Nhưng những đặc trưng cơ bản đó đến nay vẫn còn nguyêngiá trị. Nó là cơ sở phương pháp luận khoa học để cho chúng ta nghiên cứugiai cấp công nhân hiện đại trong điều kiện lịch sử mới.

2.1.2. Quan niệm của các học giả về giai cấp công nhân hiện nay

Có nhiều cách tiếp cận khác nhau dẫn đến những quan niệm, địnhnghĩa khác nhau về giai cấp công nhân. Nhưng có thể thấy rằng địnhnghĩa có tính khái quát nhất về giai cấp công nhân như sau: là một tập

11

đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển cùng với quá trình phát triểncủa nền công nghiệp hiện đại, với nhịp độ phát triển của lực lượng sảnxuất cơ bản tiên tiến, trực tiếp hoặc tham gia vào quá trình sản xuất, táisản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; là lực lượng chủyếu của tiến trình lịch sử quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội.Ở các nước tư bản, giai cấp công nhân là những người không có hoặc vềcơ bản không có tư liệu sản xuất, phải làm thuê cho giai cấp tư sản và bịgiai cấp tư sản bóc lột giá trị thặng dư; ở các nước xã hội chủ nghĩa chủyếu và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của toàn xã hội, trongđó có lợi ích chính đáng của bản thân họ.

2.2. Những nhân tố tác động đến phong trào công nhân ở cácnước Tây Âu sau chiến tranh lạnh

2.2.1. Khái quát lịch sử đấu tranh cách mạng của phong tràocông nhân ở các nước Tây Âu trước năm 1990

Thứ nhất: Các đảng trong phong trào cộng sản công nhân ở cácnước Tây Âu hầu hết là các đảng có bề dày truyền thống trong hoạt độngsáng tạo lý luận và có những đóng góp to lớn đối với sự hình thành, pháttriển kho tàng lý luận khoa học cách mạng của phong trào cộng sản côngnhân quốc tế.

Thứ hai: phong trào công nhân ở các nước Tây Âu có truyền thốngđấu tranh cách mạng kiên định, giàu tính sáng tạo, gắn bó mật thiết vớiphong trào công nhân, lao động trên thế giới

2.2.2. Tình hình thế giới và khu vực

2.2.2.1. Tình hình thế giới

Những thay đổi có ý nghĩa bước ngoặt của cục diện thế giới sau sựkết thúc đầy kịch tính của cuộc chiến tranh lạnh; cuộc khủng hoảng củaphong trào cộng sản quốc tế với đỉnh điểm là sự đổ vỡ của chế độ xã hội

12

chủ nghĩa ở Đông Âu, Liên Xô và những nỗ lực của các đảng cộng sảnđưa phong trào công nhân từng bước hồi phục; cuộc cách mạng khoa họccông nghệ hiện đại và xu thế toàn cầu hóa tiếp tục diễn ra mạnh mẽ trênthế giới, sự phát triển của nền kinh tế trí thức, và những điều chỉnh củagiai cấp tư sản và nhà nước tư bản... có ảnh hưởng rất lớn đối với sự vậnđộng của phong trào suốt hơn hai thập niên qua.

2.2.2.2. Tình hình khu vực Liên Minh châu Âu

Những biến động chính trị, kinh tế - xã hội của EU trong tiến trìnhnhất thể hoá với thuận lợi và khó khăn của nó ảnh hưởng trực tiếp đếnhoạt động của phong trào công nhân ở các nước Tây Âu trên nhiềuphương diện. Sự bất cập gay gắt về quy mô tổ chức của phong trào, sựbùng phát những mâu thuẫn phức tạp về dân tộc, tôn giáo, biên giới lãnhthổ và các cuộc xung đột dai dẳng (Bắc Ailen, xứ Batxcơ, vấn đề đảoSíp,…) đang thực sự là những hiểm hoạ đối với an ninh EU.

Vận động chính trị, kinh tế - xã hội của EU tạo cơ hội để phong tràocông nhân ở các nước Tây Âu sáng tạo ra những hình thức đấu tranh hiệuquả, mở rộng cơ sở giai cấp - xã hội, xây dựng liên minh lực lượng vừarộng rãi, vừa cơ động, đoàn kết giai cấp công nhân các nước EU chống tưbản độc quyền. Khi quá trình nhất thể hoá ngày càng đi vào chiều sâu, thìcác đảng cộng sản và phong trào công nhân ở các nước Tây Âu cũng gặpnhiều khó khăn, thách thức lớn từ chính trị, tư tưởng đến tổ chức. Bởivậy, phong trào chỉ có thể trở thành lực lượng đi đầu trong cuộc đấu tranhcủa giai cấp công nhân, khi các đảng cộng sản đủ năng lực và bản lĩnhvượt qua những thách thức đó.

2.2.3. Các phong trào chính trị - xã hội khác ở Tây Âu

2.2.3.1. Phong trào cộng sản ở Tây Âu

Trong nửa đầu thập niên 90, hầu hết các đảng trong phong trào ởnhững thời điểm nhất định đều tỏ ra lúng túng, dao động, thậm chí bế tắc

13

hoặc bất đồng sâu sắc khi xây dựng, điều chỉnh đường lối cương lĩnh, bàytỏ quan điểm trước những thay đổi có ý nghĩa bước ngoặt của đời sốngchính trị thế giới và khu vực cũng như trước các vấn đề thời sự cấp báchđặt ra đối với phong trào cả về lý luận, cả về thực tiễn.

Sau giai đoạn khủng hoảng nặng nề, phong trào cộng sản ở cácnước Tây Âu tuy còn chậm chạp, chưa đồng đều và chưa liên tục, nhưngtừ nửa cuối thập niên 90, nhờ sự nỗ lực của phần lớn các đảng cộng sản ởTây Âu nên xu hướng của phong trào là đã bắt đầu bộc lộ dấu hiệu phụchồi nhất định cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức.

Tuy vậy, về hoạt động thực tiễn, phần lớn các đảng vẫn chưa khắcphục được sự lúng túng trong việc tập hợp lực lượng. Nhiều đảng đã tíchcực tham gia vào các phong trào đấu tranh của các tầng lớp lao động,nhưng về cơ bản vẫn chưa nắm được phong trào. Bên cạnh một số đảngcộng sản đã bắt đầu củng cố được sự đoàn kết thống nhất nội bộ, hoạtđộng tích cực, giành thắng lợi trong bầu cử; thì không ít đảng tình trạngmất đoàn kết nội bộ, phân hoá vẫn tiềm tàng như đảng cộng sản Pháp;một số đảng hoạt động còn mờ nhạt như các đảng cộng sản Anh, Đức. Xuhướng phục hồi của phong trào cộng sản ở một số nước Tây Âu là khá rõnét, song so với yêu cầu biến đổi cách mạng mà các dân tộc ở Tây Âuhiện nay đòi hỏi, thì vẫn còn khiêm tốn.

2.2.3.2. Tác động của các đảng xã hội - dân chủ Tây Âu

Các đảng xã hội - dân chủ tại Tây Âu hiện nay vốn có quá trình hìnhthành từ sớm trong lịch sử và trải qua những giai đoạn phát triển thăngtrầm phức tạp, gắn liền với sự phân hoá, phân liệt của phong trào côngnhân quốc tế. Sau những đảo lộn chính trị tại Đông Âu và Liên Xô, cácđảng xã hội - dân chủ tại các nước Tây Âu trải qua những bước phát triểnmới, đưa chủ nghĩa xã hội - dân chủ trở nên hấp dẫn hơn trong dư luận xãhội châu Âu với tư cách một mô hình xã hội.

14

Trong bối cảnh chuyển biến phức tạp của thế giới, với đặc tính dễ

thích nghi với tình hình, các đảng xã hội - dân chủ ở Tây Âu đã nhanh

chóng chớp thời cơ để tăng cường ảnh hưởng của mình. Họ liên tiếp đưa

ra nhiều chính sách quan tâm đến lợi ích của hầu hết các nhóm xã hội,

dung hòa lợi ích giữa giới chủ và lao động, kiến nghị và thực hiện chính

sách bảo trợ xã hội rộng lớn góp phần nhất định làm dịu đi các mâu thuẫn

trong xã hội tư bản, kéo dài sự tồn tại của xã hội đó.

2.2.3.3. Phong trào chống mặt trái toàn cầu hóa

Ra đời khi quá trình toàn cầu hóa xuất hiện và ngày càng lớn mạnh

thu hút đông đảo các quốc gia tham gia, ngày nay đã trở thành một hiện

tượng mới được dư luận thế giới ủng hộ và chú ý. Phong trào có mục

tiêu là toàn cầu hóa sự công bằng, tập hợp các lực lượng để khắc phục

những mặt trái của TCH, hạn chế những tiêu cực và bảo vệ lợi ích của

quốc gia mình.

Qua một thời gian đấu tranh, phong trào đã đạt được kết quả đáng

ghi nhận trên các mặt: chính trị, kinh tế, xã hội… Phong trào ngày càng

sôi động và được cụ thể hoá thành nhiều mũi nhọn đấu tranh: chống đói

nghèo, bất công xã hội, chống chủ nghĩa tự do mới, chống chính trị cường

quyền sô vanh..., hoặc đòi xóa nợ cho các nước chậm phát triển, bảo vệ

môi trường sống, dân chủ hoá cơ cấu và cơ chế của các tổ chức quốc tế.

Sự phát triển phong trào chống mặt trái của toàn cầu hóa, đã tạo điều kiện

cho phong trào cộng sản công nhân ở các nước Tây Âu tập hợp lực lượng

để phát triển.

15

Chương 3

THỰC TRẠNG PHONG TRÀO CÔNG NHÂN

Ở CÁC NƯỚC TÂY ÂU TỪ NĂM 1991 ĐẾN NĂM 2011

3.1. Sự biến động về cơ cấu, số lượng và chất lượng giai cấpcông nhân ở các nước Tây Âu

3.1.1. Cách mạng khoa học công nghệ hiện đại và cách mạngtrong lực lượng sản xuất làm thay đổi cơ cấu ngành nghề, cơ cấuthành phần trong giai cấp công nhân ở các nước Tây Âu

3.1.2. Thực trạng về sự thay đổi cơ cấu, số lượng và chất lượngcủa giai cấp công nhân ở các nước Tây Âu

3.2. Sự vận động của phong trào công nhân các nước Tây Âu

3.2.1. Sự điều chỉnh mục tiêu, nội dung, hình thức tập hợp lựclượng, phương pháp đấu tranh của phong trào công nhân ở các nướcTây Âu

Mục tiêu đấu tranh của phong trào công nhân đã mở rộng và hòavào mục tiêu đấu tranh của nhiều giai tầng xã hội; nội dung các cuộcđấu tranh của giai cấp công nhân tập trung vào đòi các quyền dân sinh,dân chủ, đặc biệt là đòi việc làm; đấu tranh chống chiến tranh, đòi hoàbình; đấu tranh bảo vệ môi trường, chống bóc lột, chống phân biệtchủng tộc;

Có 6 phương pháp đấu tranh và hình thức tập hợp lực lượng củaphong trào công nhân ở các nước Tây Âu : Một là : Đấu tranh trongkhuôn khổ chế độ tư bản chủ nghĩa. Hai là: Tăng cường đấu tranh nghịviện. Ba là: Đấu tranh thông qua hình thức thương lượng tập thể. Bốn là:Tăng cường liên minh. Năm là : Phong trào phản toàn cầu hóa. Sáu là :Đấu tranh thông qua các diễn đàn quốc tế.

16

3.2.2. Một số cuộc đấu tranh tiêu biểu của công nhân và laođộng ở các nước Tây Âu (Anh, Đức, Pháp)

Ở Anh: Một số cuộc đấu tranh tiêu biểu của công nhân và lao động

tập trung vào những nội dung sau: Phong trào công nhân ở Anh đấu

tranh giành dân chủ về kinh tế và xã hội; Phong trào công nhân Anh đấu

tranh bảo vệ hòa bình, vì tiến bộ xã hội; Phong trào công nhân đấu tranh

đòi phát triển kinh tế bền vững và chống mặt trái toàn cầu hóa.

Ở Đức: Phong trào đấu tranh của công nhân lao động tập trung vào

mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung đấu tranh sau: Đưa ra các yêu sách kinh tế

như đòi cải thiện lương, điều kiện lao động, chống cắt giảm phúc lợi xã

hội; Thông qua chống chiến tranh, chống chạy đua vũ trang, chống

khủng bố để đòi giải trừ quân bị, giảm ngân sách quốc phòng chuyển

sang đầu tư cho sản xuất dân sự, phát triển quốc tế dân sinh, tạo công ăn

việc làm cho công nhân lao động, chống các chính sách, điều luật phản

dân chủ đi ngược lại tiến bộ xã hội, chống phân biệt chủng tộc, chống sự

bất bình đẳng nam nữ ; Đấu tranh đòi phát triển kinh tế phải song song

với bảo vệ môi trường sống và đoàn kết quốc tế trong việc giải quyết các

vấn đề có tính toàn cầu; Xu hướng đấu tranh mới của phong trào công

nhân công đoàn trong thời gian một vài năm trở lại đây.

Ở Pháp: Từ sau khi CNXH ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, phong

trào công nhân ở các nước tư bản đã lâm vào cuộc khủng hoảng nghiêm

trọng trên mọi phương diện. Ở Pháp, phong trào công nhân đang đứng

trước những đòi hỏi cấp bách là bảo vệ lợi ích của giai cấp mình và nhân

dân lao động, chống lại những thủ đoạn mới của giai cấp tư sản. Hàng

loạt các cuộc đấu tranh giành dân chủ về kinh tế - xã hội như đấu tranh

đòi tăng lương, giảm giờ làm, cải thiện điều kiện lao động, chống cắt

17

giảm các chương trình văn hoá và phúc lợi xã hội, đấu tranh chống nạn

thất nghiệp hàng loạt v.v.. đã thu hút đông đảo nhân dân ở các tầng lớp

lao động; các lực lượng tiến bộ xã hội tham gia. Các cuộc đấu tranh của

giai cấp công nhân Pháp trong những năm cuối của thế kỷ XX và

những năm đầu của thế kỷ XXI, ngoài mục đích giành dân sinh, dân

chủ về kinh tế - xã hội còn nhằm bảo vệ hoà bình, vì tiến bộ xã hội.

phong trào công nhân ở Pháp ngoài các hoạt động đấu tranh giành dân

chủ về kinh tế - xã hội, bảo vệ hoà bình và sự tiến bộ xã hội, còn có các

cuộc đấu tranh chống ô nhiễm môi trường sinh thái, chống mặt trái của

toàn cầu hoá.

Chương 4

NHẬN XÉT VỀ PHONG TRÀO CÔNG NHÂN

Ở CÁC NƯỚC TÂY ÂU TỪ NĂM 1991 ĐẾN NĂM 2011

VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ RÚT RA ĐỐI VỚI VIỆC XÂY DỰNG

GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM HIỆN NAY

4.1. Nhận xét, đánh giá về phong trào công nhân ở các nước

Tây Âu từ năm 1991 đến năm 2011

Thứ nhất, về lý luận: Làm rõ về khái niệm giai cấp công nhân hiện

đại trong thời kỳ cách mạng khoa học công nghệ; Vấn đề xây dựng

chính Đảng vô sản Tại các nước tư bản phát triển Tây Âu nói riêng, các

đảng cộng sảnchưa xác lập được mô hình rõ rệt trong xây dựng chính

đảng mang tính quần chúng hiện đại; Đặc trưng của giai cấp công nhân

ở các nước tư bản phát triển Tây Âu và việc xây dựng cương lĩnh, đường

lối cách mạng; Khả năng tập hợp lực lượng, đoàn kết quốc tế; Sứ mệnh

lịch sử của giai cấp công nhân hiện nay.

18

Thứ hai, cần thấy rằng, những biến đổi trong thành phần giai cấp

công nhân ở các nước Tây Âu tự nó không phải là mới.

Thứ ba, những thay đổi về trình độ giác ngộ và trình độ tổ chức

của giai cấp công nhân ở các nước Tây Âu

Thứ tư, xét tổng thể, số lượng công nhân và những người làm thuê

ở các nước ở các nước Tây Âu vẫn tăng lên tuyệt đối cùng với quá trình

phát triển của nền công nghiệp hiện đại, phong trào công nhân tại các

nước này vẫn luôn tồn tại. Song do nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài,

chủ quan và khách quan tác động, nên hoạt động của phong trào còn

nhiều hạn chế.

Thứ năm, cơ sở khách quan của con đường đấu tranh hợp pháp mà

phong trào công nhân, công đoàn ở các nước Tây Âu hướng tới xuất

phát từ thực tế.

Thứ sáu, triển vọng phát triển của GCCN ở tây Âu đến năm 2020

4.2. Một số vấn đề rút ra từ sự vận động của phong trào công

nhân ở các nước Tây Âu đối với việc xây dựng giai cấp công nhân

Việt Nam hiện nay

Thứ nhất, sự phát triển của giai cấp công nhân, phong trào công

nhân ở các nước tư bản Tây Âu ở mức độ cao đã bác bỏ quan điểm “ giai

cấp công nhân đang bị mất đi” và khẳng định sự tiếp tục tồn tại của giai

cấp công nhân như là một lực lượng chủ yếu trong nền sản xuất và một

lực lượng chính trị cơ bản của xã hội hiện đại.

Thứ hai, những biến đổi về cơ cấu, chất lượng và nhiều vấn đề

khác khiến chúng ta cần thay đổi quan niệm về giai cấp công nhân hiện

đại. Trong điều kiện cách mạng khoa học công nghệ ngày nay chúng ta

không thể coi công nhân chỉ là những người lao động cơ bắp và không

19

thể coi giai cấp công nhân chỉ gồm toàn những người lao động cơ bắp

thuần tuý.

Thứ ba, trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ

nghĩa, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế,

nhiều vấn đề phải được làm sáng tỏ như: sự trí thức hoá giai cấp công

nhân, về việc công nhân tham gia sở hữu doanh nghiệp, về mối quan hệ

giữa giai cấp công nhân với các giai cấp khác trong xã hội, về sự phân

tầng mối quan hệ trong nội bộ giai cấp công nhân, về các tổ chức chính

trị - xã hội trong các doanh nghiệp, quan hệ giữa người sử dụng lao động

và người lao động, về mối quan hệ giữa giai cấp công nhân Việt Nam và

giai cấp công nhân các nước trong điều kiện toàn cầu hóa.

Thứ tư, tăng cường củng cố, xây dựng giai cấp công nhân Việt

Nam phù hợp với xu thế phát triển chung của giai cấp công nhân thế giới

nói chung và giai cấp công nhân Việt Nam nói riêng, đáp ứng nhu cầu

phát triển của đất nước.

Có thể khẳng định, tuy có lúc thăng, lúc trầm và còn nhiều hạn chế,

song sự kiên trì, bền bỉ đấu tranh của phong trào công nhân, nhân dân

lao động vì dân sinh, dân chủ, công bằng và tiến bộ xã hội đã có tác

động to lớn, trực tiếp tới sự vận động của xã hội tư bản. Dù còn xa mới

đạt sự công bằng thực sự, song ít nhiều lợi ích của đông đảo người lao

động đã được tăng hơn trước. Phong trào đã thực sự trở thành một trong

những lực lượng cách mạng quan trọng nhất góp phần chi phối sự phát

triển của chế độ tư bản chủ nghĩa ở các nước phát triển trên tất cả các

mặt từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, xã hội, góp phần tạo ra và nhân lên

ngay trong lòng xã hội tư bản các tiền đề cho xã hội mới tốt đẹp trong

tương lai.

20

KẾT LUẬN

Dưới chủ nghĩa tư bản hiện đại, cơ cấu giai cấp công nhân biến

động to lớn, sự chuyển biến đó là kết quả tất yếu của cách mạng khoa

học công nghệ và những điều chỉnh của giai cấp tư sản và nhà nước tư

bản. Thực tiễn vận động của giai cấp công nhân trong chủ nghĩa tư

bản đã khẳng định, giai cấp công nhân vẫn luôn là người đại diện tiên

tiến nhất của xã hội, không chỉ trong thời đại công nghiệp mà cả ở

thời đại khoa học - công nghệ. Mặt khác, cũng không thể phủ nhận sự

biến động quan trọng trong thành phần của giai cấp công nhân hiện

đại đã không làm thay đổi địa vị kinh tế - xã hội quy định vai trò, sứ

mệnh lịch sử của giai cấp này. Quá trình thực hiện sứ mệnh lịch sử,

với tư cách là một lực lượng chính trị - xã hội, lịch sử phong trào công

nhân các nước Tây Âu trải qua nhiều thành công lẫn thất bại, song vẫn

luôn được duy trì, đặc biệt ở những thời điểm cao trào trước, trong và

sau chiến tranh lạnh. Điều đó tự nó đã khẳng định vai trò, vị trí của

phong trào công nhân, công đoàn các nước này trong tiến trình cách

mạng thế giới.

Thời kỳ sau chiến tranh lạnh, trong điều kiện có nhiều yếu tố bất

lợi, cả chủ quan và khách quan, đã tạo nên bối cảnh phức tạp với những

thay đổi của cục diện thế giới sau sự sụp đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở

Đông Âu và Liên Xô, sự phát triển của nền kinh tế tri thức, sự vận động

chính trị, kinh tế - xã hội của Liên minh châu Âu, phong trào chống mặt

trái toàn cầu hóa và phong trào cộng sản ở Tây Âu đã chi phối quá trình

vận động của phong trào công nhân các nước Tây Âu dựa vào những

thành tựu của cách mạng khoa học công nghệ, chủ nghĩa xã hội dân chủ

và chủ nghĩa bảo thủ mới đã tiến hành một loạt các chính sách kinh tế -

21

xã hội, tạo ra sự phát triển mới của lực lượng sản xuất, quan hệ sản xuất

và các yếu tố chính trị - xã hội khác, làm cho quá trình vận động của

phong trào công nhân các nước Tây Âu đã có sự thay đổi căn bản, cả về

phương diện tư tưởng, chính trị, tổ chức lẫn hoạt động thực tiễn. Ngoài

ra, do lợi ích cục bộ của mỗi bộ phận trong giai cấp công nhân chi phối,

sự hẫng hụt về nhận thức chính trị và đối tượng đấu tranh của giai cấp

công nhân, nhất là bộ phận công nhân mới, thì sự phát triển lớn mạnh

của trào lưu xã hội dân chủ vốn là hệ quả của quá trình phân hóa trong

phong trào công nhân quốc tế lại càng làm tăng thêm tính không đồng

nhất, mơ hồ về giai cấp và đấu tranh giai cấp trong phong trào công

nhân. Toàn bộ những yếu tố chủ yếu trên đã trực tiếp hay gián tiếp cản

trở bước tiến của phong trào công nhân.

Đấu tranh của phong trào công nhân từ năm 1991 đến nay đã phát

triển từ đấu tranh mang tính yêu sách, phát triển thành sự đối lập về

chính trị chống lại phái hữu. Sự đối lập chính trị này đưa tới sự lựa chọn

lá phiếu dân chủ, tức là lôi kéo những lực lượng dân chủ tiến bộ ủng hộ,

bỏ phiếu cho đảng cộng sản và các đảng cánh tả cách mạng. Đây chính

là con đường đấu tranh hợp pháp, "dựa vào tư sản để chống tư sản" mà

các lực lượng cộng sản, công nhân, công đoàn ở các nước tư bản phát

triển đã và đang hướng tới.

Các hình thức đấu tranh mới xen kẽ với truyền thống đã khiến cho

bức tranh chung của phong trào công nhân ở các nước Tây Âu thêm đa

dạng. Các hình thức đấu tranh mới phù hợp với bối cảnh mới hiện nay ở

các nước phát triển nên đã thu hút được hàng triệu người thuộc đông đảo

các tầng lớp lao động xã hội tham gia, góp phần tăng cường cơ sở xã hội

của phong trào.

22

Thực trạng phong trào công nhân ở các nước Tây Âu hiện nay

chưa thoát ra khỏi nhiều bất cập trong tương quan lực lượng giữa cách

mạng iai cấp công nhân và phản cách mạng, giữa sự biến đổi nhanh

chóng trong cơ cấu giai cấp công nhân với mô hình của đảng cộng sản

kiểu cũ, các mô hình công đoàn truyền thống không quy tụ thống nhất

được công nhân, lao động; đặc biệt phong trào công nhân chưa vượt lên

trên hiện trạng kinh tế của mình để làm một cuộc cách mạng về tư

tưởng. Song với sự kiên trì, bền bỉ đấu tranh vì lợi ích của giai cấp và

của dân tộc, vì công bằng và tiến bộ xã hội, phong trào công nhân đã

góp phần không nhỏ chi phối trên nhiều lĩnh vực hoạt động của chế độ

tư bản hiện đại.

Trong các nước Tây Âu, đông đảo công nhân, lao động từng bước

được cải thiện về đời sống vật chất và tinh thần, có trình độ văn hóa,

chuyên môn cao và có quan niệm về giá trị khác nhau. Họ có nhiều hình

thức đấu tranh linh hoạt, mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy những cơ cấu

mới, những quan hệ mới không mang tính tư bản nảy sinh trong lòng xã

hội tư bản, làm biến dạng dần nền móng của xã hội ấy. Điều đó cũng có

nghĩa là, chủ nghĩa tư bản hiện đại sẽ bị hút dần một cách không tự giác

vào một trật tự xã hội mới, ở đó những yếu tố tiến bộ trong xã hội tư bản

ngày càng được tăng cường. Vượt lên trên mục tiêu kinh tế, các phong

trào đấu tranh của công nhân, lao động đã đạt được những thành quả

nhất định trong mục tiêu đòi dân sinh, dân chủ, công bằng và tiến bộ xã

hội, tôn trọng, bảo vệ bản sắc văn hóa dân tộc, góp phần nhân lên trong

lòng chế độ tư bản hiện đại các tiền đề cho xã hội mới tốt đẹp trong

tương lai.

Nhờ những tiến bộ to lớn, nhiều mặt của nhân loại, nhờ bản chất

của giai cấp công nhân, những bài học kinh nghiệm thành công và cả

23

thất bại trong lịch sử phong trào công nhân, mà ở thời điểm đầy kịch

tính như thời kỳ sau chiến tranh lạnh, phong trào đấu tranh của công

nhân, lao động vẫn luôn tồn tại và vận động với tư cách là lực lượng

cách mạng quan trọng nhất tại các nước Tây Âu. Con đường chính trị,

đấu tranh giành dân chủ, tập hợp lực lượng cách mạng trên nhiều lĩnh

vực của phong trào công nhân hiện diện như một tiền đề, điều kiện, một

nội dung không tách rời nhiệm vụ cách mạng xã hội chủ nghĩa, là một

hướng đấu tranh có tính hiện thực cao. Chính tính khả thi của xu hướng

này sẽ giúp đẩy nhanh quá trình tăng cường hạt nhân lãnh đạo của phong

trào công nhân - đảng cộng sản, trong một nỗ lực chung nhằm định

hướng, thúc đẩy phong trào công nhân, lao động ở các nước Tây Âu.

Cùng với những hướng vận động khác, xu hướng này tất yếu sẽ tạo ra

được một so sánh lực lượng mới thông qua một quá trình tập hợp lực

lượng quần chúng, xác lập quyền lãnh đạo của chính đảng vô sản. Phong

trào đấu tranh của giai cấp công nhân trong các nước Tây Âu trực tiếp

uy hiếp và làm suy yếu dần vị trí, quyền lực của giai cấp thống trị tư sản,

làm tăng thêm mâu thuẫn, đẩy nhanh quá trình phân hóa trong nội bộ

giai cấp tư sản khiến nó ngày càng bộc lộ tính chất phản động, phản dân

chủ và do đó trận địa cách mạng sẽ được củng cố. Trong xu thế vận

động không thể đảo ngược của phong trào công nhân các nước Tây Âu

tiến đến cách mạng xã hội chủ nghĩa, trong khuôn khổ của thời kỳ quá

độ hiện nay, thì đây là hướng có triển vọng bởi do đòi hỏi và cho phép

của chính các yếu tố khách quan và chủ quan trong các nước tư bản phát

triển Tây Âu, trong phong trào cộng sản công nhân quốc tế.

Giai cấp công nhân Việt Nam mà hạt nhân là đảng cộng sản là một

bộ phận không tách rời của phong trào cộng sản công nhân quốc tế.

Những thành công của cách mạng Việt Nam đều gắn liền với sự đoàn

24

kết, ủng hộ của phong trào cộng sản công nhân quốc tế. Trách nhiệm

quốc tế của đảng cộng sản và giai cấp công nhân Việt Nam là bảo vệ,

đoàn kết và ủng hộ các đảng cộng sản và phong trào công nhân các

nước, nhất là trong thời điểm phong trào cách mạng thế giới đang gặp

khó khăn, thoái trào sau chiến tranh lạnh. Những đóng góp lý luận và

kinh nghiệm đổi mới thành công cũng như quá trình công nghiệp hóa,

hiện đại hóa đất nước và xây dựng giai cấp công nhân trong giai đoạn

mới ở Việt Nam cùng với những kinh nghiệm thành công và cả những

bài học thất bại của phong trào công nhân các nước khác đều có ý nghĩa

quan trọng đối với việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của phong trào công

nhân quốc tế. Đồng thời, những thành tựu đổi mới và sự phát triển của

giai cấp công nhân Việt Nam góp phần củng cố, nâng cao vai trò, vị trí

của Đảng Cộng sản Việt Nam trong cuộc đấu tranh chung của phong

trào cộng sản công nhân quốc tế.

NHỮNG CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐLIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

1. Đỗ Thị Yến (2014), “Về triển vọng phát triển của giai cấp công nhân ở

các nước Tây Âu đến năm 2020”, Tạp chí Giáo dục lý luận, số 216.

2. Đỗ Thị Yến (2014), Phong trào công nhân Tây Âu từ năm 1991 đến

nay và những gợi mở trong xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam,

Tạp chí Lịch sử Đảng, số 284.