phat trien thi truong mua ban sap nhap

8/7/2019 Phat Trien Thi Truong Mua Ban Sap Nhap

1/124

B GIO DC V O TO TRNG I HC KINH T TP.HCM

-------------------------

NGUYN MNHTHI

P H AT TR I N TH I T R NG M UA BA N SAP

NH P H NG I M I CH O VI T NAM

Chuyn Ngnh: TI CHNH DOANH NGHIPM s: 60.31.12

LUN VN THC S KINH T

Ngi hng dn khoa hc: TS. NGUYN THUYN UYN

TP. H Ch Minh Nm 2009


2/124

MC LC

TrangTRANGPH BALI CAM OAN MC LCDANHMC CC T VIT TTDANHMC CCBNG, BIUL I M U

Chng 1: TNG QUAN V TH TRNG MUA BN SP NHPDOANH NGHIP (M&A):........................................................................................

1.1 Mua bn v sp nhp doanh nghip Cc vn c bn:.............................11.1.1 Khi nim mua bn v sp nhp doanh nghip.....................................1

1.1.1.1 Acquisition Mua li:................................................................31.1.1.2 Merger- h p nht, sp nhp: .......................................................3

1.1.2 Phn bit gia sp nhp v mua li:......................................................31.2 Nhng ng c thc y v cch thc thc hin hot ng M&A:...............5

1.2.1 Nhng ng c thc y hot ng M&A: ...........................................51.2.1.1 ng c bn mua:......................................................................51.2.1.2 ng c bn bn: .......................................................................6

1.2.2 Cch thc thc hinM&A:...................................................................61.2.2.1 Cho thu (Tender offer):...........................................................71.2.2.2 Li ko c ng bt mn ( Proxy fights):....................................71.2.2.3 Thng lng t nguyn:...........................................................71.2.2.4 Thu gom c phiu tr n th trng chng khon:.........................71.2.2.5 Mua li ti sn cng ty:...............................................................8

1.3 L i ch, ri ro v nhng cm by trong M&A:.............................................81.3.1 Nhng l i ch trong M&A:..................................................................

1.3.1.1 L i chca hot ng M&A i v i spht trin ca nnkinh t: .....................................................................................

1.3.1.2 L i chca M&A i v i doanh nghip: ....................................81.3.2 Ri ro v nhng cm by trong M&A: ...............................................12

1.3.2.1 Nhng ri ro trong M&A: ................................................ ........11.3.2.2 Nhng cm by trong M&A:....................................................12

1.4 Th tr ng M&A Nhng nhn t tc ng n vic pht trin hiu qu

th tr ng M&A: ....................................................................................1.4.1 Vai tr ca th trng M&A i v i spht trin ca nn kinh t quc gia: ..........................................................................................

1.4.2 Nhn nhn t tc ng n vic pht trin hiu quth tr ng M&A..14Kt lun chng 1....................................................................................................1


3/124

Chng 2: KINH NGHIM PHT TRIN TH TRNG M&A CCNC TR N TH GII :......................................................................................1

2.1 Bc tranh ton cu v hot ng M&A: .....................................................172.1.1 Hot ng M&A trc khng hong ti chnh nm 2008:...................172.1.2 Hot ng M&A sau khng hong ti chnhnm 2008:......................212.1.3 Khng hong ti chnh v c hi M&A: .............................................29

2.2 Phn tch nguyn nhn dn n thnh cng hay tht bi ca hot ngM&A thng qua mt s thng v in h nh: ............................................33

2.2.1 Mt s thng v thnh cng tht bi trong thc t: ........................332.2.2 Cc yu tquyt nh vic thnh cng hay tht bi ca mt thng

vM&A - Bihc kinh nghim cho Vit Nam: .................................36Kt lun chng 2...................................................................................................4

Chng 3: THC TRNG TH TRNG M&A VIT NAM TRONGTHI GIAN QUA:...................................................................................................4

3.1 Tnh hnh chung v hot ng M&A Vit Nam th i gian qua: ...................483.1.1 Din bin ca th tr ng M&A Vit Nam th i gian qua: ....................48

3.1.1.1 M&A giai on t nm 1997 n nm 2005:............................483.1.1.2 M&A giai on t nm 2005 n nm 2008:............................48

3.1.2 Thc trng hot ng M&A trong mt s lnh vc:...........................523.1.2.1 Hot ng M&A Ngn hng thng mi:.................................523.1.2.2 Hot ng M&A tr n th trng chng khon:.........................55

3.1.3 Bn cht cc thng v Sp nhp v Muali ca Vit Nam: ..............583.2 Kt qu t c t cc thng vM&Ati th tr ng Vit Nam th i

gian qua: ..................................................................................................3.3 Kh khn, ri rov nhng nguy c timn tronghot ng M&A Vit

Nam th i gian qua: ...................................................................................Kt lun chng 3...................................................................................................7

Chng 4: GII PHP PHT TRIN TH TRNG M&A VIT NAM..........764.1 Vit Nam v xu th M&A:.........................................................................76

4.1.1 Cc nhn t thc y hot ng M&A trong thi gian ti:.................764.1.2 Xu hng M&A trong thi gian ti:..................................................77

4.2 Gii php pht trin th tr ng M&A t pha Nh n c: ............................784.2.1 Gii php xy dng, hon thin khung php l vM&A: ...................784.2.2 Gii php xy dng khung php l iu chnh hot ng xc nh

gi tr doanh nghip:..........................................................................844.2.3 Gim st hot ng thu tm thng qua th trng chng khon:......844.2.4 Gim st chng nguy c lng on th trng: ...................................854.2.5 Quc t ho cc chun mc k ton: ..................................................85

4.3 Gii php nng cao hiu quthc hin M&A t pha cc doanh nghip: ....864.3.1 i vi doanh nghip i mua:............................................................86

4.3.1.1 Xy dng quy trnh thc hin chin l c M&A hiu qu:.......86


4/124

4.3.1.2 Gii php nng cao hiu qu cho vic nh gi trong hotngM&A: .............................................................................9

4.3.2 i vi cng ty l mc tiu ca hot ng M&A:..............................924.3.2.1 Gii phpgim thiu thit hi cho doanh nghip khi nhng

cch thc thc hin thu tm v h p nht: ...............................924.3.2.2 Gii php doanh nghip t bo v mnh bngv khkinh t: ...934.3.2.3 Gii ph p tng c ng sc mnh ni ti ca doanh nghip: .......944.3.2.4 Coitrng vic nm bt, cp nht thng tin: ..............................94

4.4 Ccgii php htr khc ...........................................................................94.4.1 Pht trin ngun nhn lc choth tr ng M&A .................................954.4.2 Cn phi nhn bit c mt thng v M&A tht bi th hin

nhng kha cnh no?........................................................................95Kt lun chng 4...................................................................................................9

KT LUN ..............................................................................................................

Danh mc cc ti liu thamkho

Ph lc Ph lc 1 Ph lc 2


5/124

LI CAM OAN

Ti xin cam oan y l cng tr nh nghin cu ca ti, c s h tr v gip cangi hng dn khoa hc: TS. Nguyn Th Uyn Uyn. Cc s liu v thng tin sdng trong lun vn nyu c ngun gc, trung thc v c php cng b.

Tp. H Ch Minh Nm 2009

Nguyn Mnh Thi


6/124

DANH MC CC T VIT TT

1. M&A: Merger & Acquisition: Mua li & Sp nhp2. NH TMCP: Ngn hng thng mi cphn3. NH: Ngn hng4. TMCP: Thng mi c phiu 5. TSC: Ti sn c nh 6. TNHH: Trch nhim hu hn 7. CTCK: Cng ty chng khon

8. WTO: T chc thng mi th gii 9. UBCK: y ban chng khon 10. TTCK: Th trng chng khon


7/124

DANH MC CC BNG S LIU

TrangBng 2.1 9 thng v ln nht t nm 2000-2004:....................................................18Bng 2.2 S lng v gi tr M&A c cng b v hon thnh nm 2007, 2008:....22Bng 2.3 Top 15 thng vM&A c gi tr M&A ln nht c cng b trong......24Bng 2.4 Cc hp ng M&A ln trong nhng thng cui nm 2008:.......................28Bng 2.5 Vn nhns trong qu tr nh sp nhp:...................................................37Bng 3.1Mt s thng v sp nhp in h nh giaion 1997-2004:.......................53Bng 3.2 Cchot ng mua bn c phn cho i tc nc ngoi:............................54Bng 3.3 Hot ng nm gi c phn cho gia cc Ngn hng trong nc:.............55Bng 3.4 Hot ng M&A ti Vit Nam v cc Quc gia khc tr n Th gii:...........58

DANH MC CC BIU

TrangBiu 2.1 S thng v M&A v gi tr t c:.......................................................19Biu 2.2 Thng k M&A theo ngnh:.......................................................................Biu 2.3 Th phn cung cp dch v M&A:...............................................................20Biu 2.4 Gi tr M&A ton th gii nm 2008:..........................................................21Biu 2.5 Hot ng M&A phn theo lnh vc nm2008 trn ton th gii:...............23Biu 2.6 Thng k M&A c cng b Q.1 nm 2007 v Q.1 nm 2008:.................25Biu 2.7Gi tr M&A qu 1 nm 2008:.....................................................................26Biu 2.8 u t M&A ca chnh ph:.......................................................................27Biu 2.9 Hot ng M&A ca chnh ph M:...........................................................29Biu 2.10 T l cc v M&A tht bi tr n th gii: ...................................................44Biu 3.1 Tng gi tr cc giao dch mua bn:.............................................................48Biu 3.2 T l % cc gi tr mua bn theo ngnh ngh- mc tiu M&A ti Vit

Nam: ................................................................................................................................


8/124

L I M U

1. Tnh cp thit ca tiBcvo thkXXI, nn kinh t thgi i chng kin nhng ln sng

mua bn v sp nhp doanh nghip ot d i nhiu hnh thc a dng v quy ml n cha tng c. Nhng t sng ny khng ch b hp trong phm vi cc quc giac nn kinh tpht trin m cn lan ta sang cc nn kinh tm i ni vang phttrin nh Hn Quc, Singapore, Nga,n , Trung Quc, TrungngNm2007 chng kin nhng klc m i, tng gi tr ca cc vmua bn, sp nhp t4.400 t la M, tng 21% so v i nm 2006. Tng s lng nhng v mua bn vsp nhp tnh t u nm 2008 cho n nay l 3.280, thp hn 28% so vi nm2007 bi t nh hnh ti chnh kh khn, vic nh gi gi tr ca cc cng ty binng mnh v ri ro tng cao.Khng hong kinh t cng lm gia tng s lngcc thng v M&A b rt vn, tnh n ht nm 2008 tr n Th gii c 1194

thngv M&A b hy b, y l con s ln nht k t nm 2000.Mc d cuckhng hong tn dng M khin cmy M&A quay chm li, tuy nhin, nhntrn tng th, hot ng M&A gt hi c nhiu thnh cng.

Ti Vit Nam, th i gian qua, th tr ng M&A cng din ra sing v i khnhiu th ng v l n. Nm 2008, c 146 thng v c thc hin, nhiu hn35,2% so vi nm 2007 v i nhiu hnh thc khc nhau, khng n thun ch l vicgp vn u t vn th ng thy trong th i gian tr c. Th tr ng M&A ca VitNam nm qua cng chng kin s ra i ca nhng cng ty hot ng lin quann l nh vc M&A v mt s cng ty hot ng chuyn bit trong l nh vc ny.Mt c im ng ch ca th tr ng M&A Vit Nam l hot ng M&A cxu h ng din ra ngay trong ni bngnh ti chnh, chng khon khi hng lot ccngn hng, cc cng ty chng khon m ra v nhiu cng ty hot ng v i l inhun khng bp chi ph.

M&A doanh nghip i vi Th gii khng cn l hot ng mi, nhng ivi Vit Nam, y l mt hng i mi. c bit, sau khi gia nhp WTO, Vit Namang ng trc c hi ln v thu ht vn u t nc ngoi phc v cng nghipha, hin i ha. Tuy nhin, nu ch thu ht vn u t nc ngoi theo cc hnhthc truyn thng th khng n bt c xu hng u t nc ngoi, c bit lu t ca cc tp on xuyn quc gia t cc nc pht trin.V vy,Lut u t2005 b sung thm hnh thc u t mi l M&A. y l nn tng php l quantrng thc y hot ng u t, muabn doanh nghip v cc dch v k m theo.

Tuy nhin, hot ng M&A pht trin v l cng c hu hiu cc doanhnghip nng cao nng lc, hiu qu hot ng th cn phi c nhng bc i nghng v hp l tng bc xy dng nn mt th thrng M&A hiu qu tiVit Nam.

V i mong mun em li mt ci nhn khi qut vng n v bn cht cahot ng M&Acng nh nhng nhn nh vtim nng, xu h ng pht trin v ra mt h thng gii php nhm nng cao hiu qucho vic pht trin th tr ng


9/124

M&A Vit Nam, ti Pht tri n th tr ng mua bn sp nh p h ng i m icho Vi t Nam c ra i.2. Mc tiu nghin c u:

ti tp trung lm r mt s vn nh sau: Th nht,lm r cc khi nim hc thut lin quann vn mua bn v

sp nhp doanh nghip, phn loi cc h nh thc, nu ln nhng li ch v bt licng nh ng c , ph ng thc thc hin M&A.

Th hai,nhn nh xu hng pht trin ca hot ng mua bn sp nhptrn thgii, nghin cu nhng thng v M&A thnh cng v tht bi in h nh thy rng, khng v nhng thng vtht bi m th trng mua bn sp nhps tr nn km si ng. Ngc li, th trng s lun pht trin p ng cccu cn m rng hoc ti cu trc vn cho cc doanh nghip. Mt thng v c thl tht bi vi cng ty ny, nhng c th s thnh cng khi c sp nhp vi cngty khc. T , th trng M&A s lun si ng nh bt k mt th trng hngha no khc, vn lqua nhng thng v thnh cng hay tht bica thgi i,thu l l do chnh? Vit Nam s hc c g t nhngthnh cng v tht bi ?

Th ba, tc gi i vo tm hiu, phn tch,nh gi thc trng th tr ngM&A ca Vit Nam th i gian quathy rng, v i c im l mt th tr ng nontr, hot ng M&Ati Vit Nam vn cn nhng tn ti, hn chcn khc phc.Nhng tht bi, do vy, l iu khng th trnh khi trong qu trnh pht trin cath tr ng M&A Vit Nam, vn l lm cch nopht trin lnh mnh thtrng mua bn v sp nhp ca Vit Nam- mt i hi tt yu ca nn kinh t,nhm gp phn nng cao v pht trin th trng ti chnh Vit Nam tin ln ngangtm khu vc v th gii.

Cui cng, l vic xcnh tim nng ca hot ng mua bn sp nhpdoanh nghip i v i spht trin ca nn kinh t t n c ni chung v hthngdoanh nghip ni ring; cng v i dbo xu h ng pht trin trong t ng lai ca th tr ng ny ti Vit Nam xut mt hthng gii php nhm nng cao hiu qu th tr ng M&A, thcy spht trin ca th tr ng dch v, nng cao nng lccnh tranh cho cc doanh nghip M&A Vit Nam.3. i t ng nghin c u:

Cng trnh nghin cu thc trng th trng M&A ti Vit Nam th i gianqua. Qua ch r bn cht, c im cng nhnhng kh khn, ri ro v nguy c

tim n ca th tr ng non trM&A Vit Nam.a ra h ng pht trin th trngM&A Vit Nam mt cch chuyn nghip v hiu qu hn. 4. Phm vi nghin c u:

Tc ginghin cu cc th ng vmua bn - sp nhp c th tr n th giiv imong mun c khm ph mt vn ti chnh tng i mi m Vit Nam vn xut hin t kh lu tr n th gii c th p dng nhng im tch cc, hn ch


10/124

nhng tc ng tiu cc n spht trin hiu quth tr ng M&A cho Vit Nam.Hy vng y s l mt ti liu tham kho b ch cho nhng ai quan tm ti vn mua bn v sp nhp doanh nghip.

Trong bi vit ny, tc gich trng n cch thc gia tng gi tr v qun l s gia tng gi tr ca doanh nghip cho cc c ng khi tham gia mua bn v spnhp. ti c s dng cc kin thc c bn v ti chnh doanh nghip v phn tchti chnh trong gio trnh Ti Chnh Doanh Nghip Hin i v gio trnh PhnTch Ti Ch nh c pht hnh bi Khoa Ti Chnh Doanh Nghip nh l ti liutham kho ch yu. Bn cnh l cc sch bo v tp ch ca Vit Nam, ca ncngoi, cng nh Internet khai thc cc thng tin lin quann vn ny ca thgii, cng nh ca VitNam.5. Phng php nghin cu

Phng php nghin cu chyu ca ti l phngphp phn tch -

thng k, ph ng php so snh, ph ng php m hnh ha -th, rt ra nhnglun c logic nht, t lun gii i t ng c nghin cu. Bn cnh , nhmmang li gi tr thc tin choti, tc gi kho stthu thp thng tin thc t t cc doanh nghip in hnh v tng h p, phn tch cc thng vM&A inhnh trn Thgi i t kt kinh nghim thc hin M&A cc nc angphttrin. Da trn cc ngun thng tin c cng btrn cc phng tin thng tin ichng do cc cng ty t vn thc hin giaodch M&A cng b, cng nh nhngthng tin thng kth tr ng v kt qugiaodch ca cc thng vM&A thchin trong th i gian qua, cng v i knh cng b thng tin t th tr ng chngkhon, tcgiphn tch,nh gi thc trng nhm xc nh nhng hn ch, nhngnguy c tim n ca th tr ng M&A Vit Nam nhm h ng n vic xy dng

mt hthnggii php pht trin hiu qu thtr ng ny.6. Cu trc ni dung nghin cu ti ctrnh by thnh bn chng:

Chng 1:Tng quan v th trng muabn sp nhp doanh nghip(M&A)

Chng 2:Kinh nghim pht trin thtr ng M&A cc nc tr n thgi i

Chng3: Thc trng th trng M&A Vit Nam trong thi gian qua Chng 4:Gii php pht trin th tr ng M&A Vit Nam


11/124

1

CHNG 1:TNG QUAN V TH TRNG MUA BN SP NHPDOANH NGHIP (M&A)

1.1 Mua bn v sp nhpdoanh nghip cc vn c bn 1.1.1 Khi nim mua bn v sp nhp doanh nghip

Mua bn v sp nhp l ngh a ca cm t thng dng M&A tc Merger andAcquisitions. Ti Vit Nam khi nim mua bn v sp nhp doanh nghip c quynh ti Lut Doanh Nghip 2005nh sau:

Sp nhp doanh nghip: M t ho c mt s cng ty cng lo i (gi l cngty b sp nh p) c th sp nh p vo m t cng ty khc (g i l cng ty nh n sp nh p)b ng cch chuy n ton b ti s n, quy n, ngh a v , quy n l i v l i ch h p phpsang cng ty nh n sp nh p, ng th i ch m d t s t n t i ca cng ty b spnh p.

Hp nht doanh nghip: Hai ho c mt s cng ty cng lo i (gi l cng tyb h p nh t) c th h p nh t thnh m t cng ty m i (gi l cng ty h p nh t) b ngcch chuy n ton b ti sn, quy n v l i ch h p php sang cng ty h p nh t, ngth i ch m d t s t n t i ca cc cng ty b h p nh t.

Khi nimhai cng ty cng lo i trong hai iu Lut trn c hiu theongh a l cc cng ty cng loi h nh doanh nghip theo qui nh ca php lut. Nhvy, iu kin tin quyt c mt v sp nhp hay hp nht l hai doanh nghipphi cng loi h nh v c s chm dt hot ng ca mt hoc c hai bn tham gia.

Theo , Lut Doanh Nghipkhng cp n vic mua li doanh nghip.Trong khi Lut Cnh Tranh 2004c nhc ti vic mua li doanh nghip: Mua l i doanh nghi p l vic doanh nghi p mua ton b ho c mt phn ti s n ca doanhnghi p khc ki m sot, chi ph i ton b ho c mt ngnh ngh ca doanhnghi p b mua l i.

Cng theo Lut cnh tranhti Chng II, Mc 3, iu 17 cc khi nim vsp nhp, hp nht c Lut nh ngha nh sau:

Sp nh p doanh nghipl vic mt hoc mt s doanh nghip chuyn tonb t i sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh sang m t doanh nghipkhc, ng thi chm dt s tn ti ca doanh nghip b sp nhp.

H p nht doanh nghipl vic hai hoc nhiudoanh nghi p chuyn tonb t i sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh hnh thnh m t doanhnghip mi, ng thi chm dt s tn ti ca cc doanh nghip b hp nht.

H p nht c xem l mt trng hp c bit so vi sp nhp.Vic u t gp vn vo qu trnh M&A cng c Lut u t 2005quinh: u t th c hin vic sp nh p v mua l i doanh nghi p nh mt trong cc

hnh th c u t tr c tip d i cc hnh th c: ng gp vn thnh l p doanhnghi p m i hoc tham gia qu n l ho t ng u t, mua ton bho c mt phndoanh nghi p ang hot ng, mua c phiu thn tnh ho c sp nh p doanhnghi p.


12/124

2

Theo iu 91 Lut cnh tranh Canada (bn sa i b sung nm 1985), snhp c hiu l vic mua li hoc thit lp, trc tip hay gin tip bi mt haynhiu ngi bng cch mua hay thu mua c phn hoc ti sn, s kim sot i viton b hay mt phn ca hot ng kinh doanh ca mt i th cnh tranh, ncung cp, khch hng hoc mt ngi no khc bng cch kt hp hay lin kt hochnh thc khc.

cc nc tr n lnh th Lin X trc y (cc nc SNG), php lut cnhtranh to ra hnh lang php l kim sot cc hot ng c tnh cht tp trungquyn lc kinh t (hp nht, sp nhp, mua li quyn iu hnh di mihnh thctheo chiu ngang, chiu dc hay lin kt tp on). Khi quy nh c th v sp nhp,phn ln cc nc SNG thit lp c ch thng bo trc khi hon thnh vic spnhp. Vic thng bo ny ch c tnh cht bt buc khi cc doanh nghip lin quans c (hoc hu nh s t c) mt quyn lc tr n th trng mc nht nh.Trong thi gian quy nh, cc bn tham gia giao dch phi thng bo trc vic spnhp cho c quan chng c quyn, nu r cc thng tin cn thit. Cc thng tinphi cung cpc th gm cc hot ng ch yu, khi lng hng ho sn xut v bn hng nm, th phn ca cc bn, mc ch sp nhp, mua li v cc vn tng t. Khng c quyt nh cho php sp nhp ca c quan chng c quydoanh nghip mi h nh thnh s khng c ng k php nhn mt cch chnhthc (Kazakhstan, Lin bang Nga, Belarus, Grudia, Kyrgyzstan Cng hoMoldova).

Xem xt sp nh p, mua li doanh nghip tr n th gii chng ta c th rt racc k t lun sau:

Quan nim ph bin v M&A tr n th gii c hiu bao gm khng chsp nhp, mua li m cn gm c hp nht v ginh quyn kim sot i vi doanh

nghip. Phn tch v sp nhp, hp nht, chng ta thy y khng phi l hotng u t theo ngha thng thng m v bn cht l s ti u ho u t. Chc mua li, ginh quyn kim sot mi thc s l b vn tin hnh hot ng ut.

V kha cnh thut ng,M&A thc cht l hot ng ginh quyn kim sotdoanh nghip, b phn doanh nghip (gi chung l doanh nghip) thng qua vic s hu mt phn hoc ton b doanh nghip. Mc ch ca M&A l ginh quyn kimsot doanh nghip mc nht nh ch khng n thun ch l s hu mt phnvn gp hay c phn ca doanh nghip nh cc nh u t nh, l. V vy, khi mtnh u t t cmc s hu phn vn gp, c phn ca doanh nghip

tham gia, quyt nh cc vn quan trng ca doanh nghip th khi mi c thcoi y l hot ng M&A. Ngc li, khi nh u t s hu phn vn gp, c pkhng quyt nh cc vn quan trng ca doanh nghip th y ch ccoi l hot ng u t thng thng. Nh v y, cm t Merger v Acquisition (M&A) c th c nh ngh a nh sau:


13/124

3

1.1.1.1 Acquisition Mua li Mua li c hiu nh mt hnh ng ti p qun b ng cch mua l i mt

cng ty (g i l cng ty m c tiu) b i mt cng ty khc . Trc y, thc hin mt

thng vmua li cc cng ty th ng hp tc thng l ng vi nhau, nhng vsauhnh thc ny khc, v thng vmua li c thdin ra khi bn b mua khngsn lng bn li hoc l bn bmua khng bit g vbn mua. Mt thng vmuali thng cp n mt cng ty nh b mua li b i mt cng ty ln hn, tuynhin i khi mt cng ty nh hn s ginh c quyn qun l mt cng ty l nhn hoc l lu i hn, sau i tn cng ty mi thnh cng ty i mua- hnhthc ny gi l ti p qun ng c reverse takeover. Mt hnh thc khc phbinhn c nhiu nt tng ng v i hnh thc ny lsp nh p ng c reverse merger, phn ny s c nhc li r hn trong nh ngh a vMerger.1.1.1.2 Merger- h p nht, sp nhp

Merger - h p nh t, sp nh p l s k t h p ca hai cng ty tr thnh m t cng ty l n hn. Nhng giao dch loi ny th ng l tnguyn v hnh thc thanhton chyu thng quahon i c phi u stock swap (honi s l ng cphnca cng ty c sang s l ng c phn ca cng ty mi tng ng v i t lphntrm gp vn ca cng ty vo cng ty m i t l ny xc nh da trn s thathun lc k kt) hoc l chi trbng tin mt. Mt tha thu n h p nht c th ging v i mt thng vthu tm, tuy nhin, kt qu l to ra tn cng ty m i(th ng l tn kt h p gia tn ban u ca hai cng ty) v mt thng hiu m i.Tuy nhin, trong mt vi tr ng h p vic mt tha thun, giao dch gi l mt v h p nht, sp nhp Merger hn l mt thng vhay l mt v mua li Acquisition ch n thun nhm mc ch chnh trhoc chin l c marketing,

nhng thng vsp nhp, h p nht kiu ny thng lin quan n hnh thc thanhton bng tin mt, ng c li nhng tha thu n sp nhp, h p nht thun ty li pdng phng php hon i cphiu khi cc c ng ca cng ty c thchia s ri ro, quyn l i trong cng ty m i.1.1.2 Phn bit gi a sp nhp v mua li

Mc d c nhiu im tng ng nhng hai thut ng Merger v Acquisition c nhng im khc nhau c thphn bit c:

Khi mt cng ty tip qun mt cng ty khc v tr thnh chs hu m ith thng v gi l mt acquisition mua l i, cng ty b mua schm dt tnti, trong khi cphiu ca cng ty mua vn tip tc giao dch bnh th ng.

V d: Thng 9 nm 2008 ngn hngBank of America chnh thc tipqun ngn hngMerrill Lynchv i gi mua li l 50 tUSD. Vi thng vnyngn hng Bank of America ss hu ton b ti sn ca Merrill Lynch ng th itr thnh ngn hng mi gi i l n nht thgi i v i trn 20.000 cvn v 2,5 nghnt la trong tng ti sn. Trong khi ngn hng Merrill Lynch v chnhnh, tnhiu ca n skhng cn tn ti na.


14/124

4

Theo ngh a thun ty, mt merger h p nh t, sp nh p xy ra khi haicng ty, th ng l cng kch c ng tin t i tr thnh mt cng ty duy nhtthay v l hai cng tyc lp. Loi hnh ny gi l Merger of equals - h p nh t,sp nh p bnh ng. Cphiu ca hai cng ty s c thay thbng cphiu cacng ty m i.

Nh vy, loi hnh ny chnh l hnh thc h p nht, sp nhp hon i c phiu Stock-swap hay theo nh ngh a ca Lut Doanh nghip Vit Nam thy lmt thng v H p nh t .

Mt v d in hnh cho hnh thc ny l sh p nht gia hai tp on mytnh khng lca M Hewlett-Packard v Compaqhi thng 9 nm 2001, cng tym i c tn lHP- Compaq, tr gi ca giao dch l 25 tUSD, mi cphiu caCompaq s i c 0,6325 cphiu pht hnh m i ca HP, nh vy c ngcaHP ss hu 64% v c ng ca Compaq ss hu 36% trn tng scphn caca cng ty m i h p nht. Vbmy qun l, chtch ca HP c bnhim lmchtch hi ng qun tr cng ty m i, cc chc vkhc trong cng ty mi c b nhim tcc thnh vin qun l ca hai cng ty HP v Compaq.

Trong thc tloi hnhh p nh t - Merger of equals khng din ra mt cchthng xuyn. Thng th ng th mt cng ty smua li mt cng ty khc, sau c hai cng ty s ng cng brng y l mt v h p nh t , mt merger of equal,thm ch nu tht s l mt thng vmua li - Acquisition. Nh vy, mtthng vmua bn vn c thgi l mt tha thun h p nht khi c hai bn u tc stha thun h p tc vi nhau. Nhng nu thng v din ra trong s chng i, th ch v cng ty bmua khng mun thng vdin ra th n s cgi l mt v Mua l i - Acquisition.

Nu lin hvi nh ngh a ca Lut Doanh nghip nh phn trn th hnh

thc Merger loi ny ging v i hnh thc sp nh p . Vbn cht hnh thc sp nhpv mua li - Acquisition l ging nhau, trong chai hnh thc cng ty i mua utm cch thu tm cng ty mc tiu v gi tr ca thng vs c thanh tonbng tin mt, tuy nhin nu thng v c cng b l mt v sp nhp th tncng ty b mua vn cn tn ti nh l mt phn ca tn cng ty m i, mc d c ng ca cng ty mc tiu khng cn l c ng ca cng ty mi nh tr ng h p

H p nh t - Merger of equals. Vic cng bmt thng vl mt Merger - spnhp h n l mua li - Acquistion i khi n cn nhm mt mc ch chnh trhaymarketing no .

Mt v d in hnh cho hnh thc Merger - sp nhp v thanh ton bng tinmt l l thng vsp nhp gia hai tp on st thp l n nht thgi i Mittal

v Acerlor. Tr c khi hai cng ty chnh thc sp nhp, Mittal l tp on st thpl n nht thgii, c hnh thnh tmua bn, sp nhp v i hng lot cc cng tyl n nhtrn thgii. Trong khi Acerlor l tp on st thp l n nht Chu u vl n th hai th gi i, Acerlor c lch s thnh lp l nim t ho cho nn cngnghip Chu u. Vic tp on Mittal sp nhp v i tp on Acerlor chu s phn i khng ch ca ban lnho Acerlor m cn cchnh quyn Chu u, b ihkhng mun mt cng ty ngoi Chu u mua li nim t ho lu i ca h.


15/124

5

Tuy nhin, cui cng tp on Acerlor chnh thc b sp nhp v i gi tr thngv 32,2 tUSD. Vbn cht giao dch ny ging nh mt thng vmua li -Acquisition, tuy nhin kt qucng b ra ngoi li l mt Merger v tn cng tym i c tn lMittal-Acerlor. Vic cng b thng vl mt Merger nhm haimc ch chnh l mun gihnhnh thng hiu dng thp cao cp ca Acerlorvn c a chung v c th phn l n ti Chu u, thhai l v i vic cng b lmt Merger tp on Mittal c thlm nhb t schng i tchnh ph cc n cChu u vn khng mun cc thlc bn ngoi e da nn cng nghip lu i camnh.

Tuy nhin, trong thc ts phn bit gia Merger v Acquisition ch c ngh a quan trng i v i cc nh lm lut, cc chuyn vin thu, cc k ton vinnhng n li t quan trng i v i cc nh kinh tni ring v cho cnn kinh t ni chung, b i l ng i ta quan trng ci bn cht ca n, do , h th ng khngdng cm tMerger hay Acquisition mt cch tch bit m thay vo l mt cmtquen thuc M&A.1.2 Nhng ng c thc y v cch th c th c hin hot ng M&A1.2.1 Nhng ng c thc y hot ng M&A1.2.1.1 ng c bn mua

Gim chi ph Hot ng M&A kt h p cc cng ty m t c th lm gim b t s trng

lp cc s , ban ngnh, cc chi ph khng cn thit t lm tng l i nhun bin cacng ty m i.

M rng kinh doanh theo chiu dc (vertical)

l vic cng ty c thnm c ton bhoc mt phn chui cungng t nm c nhng li ch cho u ra hoc u vo ca sn phm. Ngun lc tng h(complementary resource)

Vic mua li hoc sp nhp sgip tn dng v chia snhng ngun lc snc. V d nh vic chia skinh nghim, kin thc chuyn mn, tn dng nhng ktqunghin cu, thm ch c thtn dng hthng phn phi bn hng. Ngoi ra tndng ngun vn l n hay khai thc kh nng qun l.v.v

a dng ha khu vc a l v l nh v c kinh doanh (Geographical orother diversification)

ng c ny nhm mc ch em li cho cng ty mt kt qu thu nhp nnh, t to s t tin cho nh u t khi u t vo cng ty. Ngoi ra, vic a

dng ha sm ra nhng c hi kinh doanh m i, gip cng ty c thchuyn h ngu t ddng. Gim cnh tranh v to v thtrn th tr ng (economic of scale)

iu ny xy ra khi cng ty M&A v i mt i th trn th trng, khi chng nhng loi bmt i th, m cn to ra mt v thcnh tranh ln hn, cth p gi i v i nh cung cp hoc c quyn t gi cho nhng sn phm camnh.


16/124

6

Bn cho (cross selling) Cc cng ty c thtn dng khai thc cc dch vca nhau tng thm tin

ch cho khch hng t tng thu nhp, hoc bo vmi quan hv i khch hng.V d nh mt ngn hng M&A v i mt cng ty chng khon, sau c thcungcp cc dch v ngn hng nh cho vay, cm c, chuyn tin cho khch hng cacng ty chng khon, ng th i cng ty chng khon c th ng k cho khchhng ca ngn hng nhng ti khon ti cng ty mnh.

ng c vthu(Taxes) Mt cng ty ang kinh doanh c l i c thmua li mt cng ty thua l, t

s hng c khon thukhu tr. Vn xm nhp th tr ng

Khi cng ty mun gia nhp mt th tr ng hay mt l nh vc no i hiphi tiu tn rt nhiu th i gian v chi ph, kcvic xy dng th phn thnghiu do bng cch mua li mt cng ty khc trong th tr ng, l nh vc chnh l con ng nhanh nht m hiu qunht. y cng chnh l vn rt nnghin nay khi m theo cam kt l trnh gia nhp WTO n nm 2010, cc ngn hngn c ngoi s c i x bnh ng nh ngn hng trong nc, khi M&Achnh l mt cng ccc k hiu qu cc ngn hng nc ngoi bnh tr ng tiVit Nam.

Vn gia nhp th tr ng cn c bit n v i hnh thc sp nhp ng c(reverse-merger ). Nh nh ngh a ca phn trn, y l h nh thc mt cng ty tmcch sp nhp v i mt cng ty khc nim yt do s c nim yt m khngcn qua qu trnh IPO.1.2.1.2 ng c bn bn

ng c ca bn bn cng ging nh ng c bn mua khi thc hin M&A lnhm t c nhng l i ch m M&A mang li. Ngoi ra i v i bn bn cn cthm nhng ng c nh: sc p cnh tranh trn th trng, ngh hp dn tphang i mua, tmi tc chin l c v mt s ng c c nhn khc.

Trong nhng ng c trn th ng c tm i tc chi n l c thhin s ch ng t bn bn, y cng l ng c chnh ca cc doanh nghip ti Vit Namtrong giai on hin nay nhm bo vmnh tr c ln sng hi nhp v t do hathng mi. Bn cnh ng c ny cn din ra nhng doanh nghip cha nimyt, M&A dn thay thqu trnh IPO v gip cc doanh nghip ny tm chomnh nhng i tc chin l c quan trng cng nhau tham gia qun l, iuhnh, chia scng ngh, kinh nghim thay v pht hnh rng ri ra cng chng khi c ng sb phn tn v khng ng gp c nhiu cho s pht trin chinl c ca cng ty.1.2.2 Cch thc thc hin M&A Cch thc thc hin M&A rt a dng ty thuc vo mc tiu, c im qun tr,cu trc s hu v u th so snh ca cc cng ty lin quan trong tng trng hpc th. C th tng hp mt s cch thc ph bin thng c s dng nh sa


17/124

7

1.2.2.1 Cho thu (Tender offer)Cng ty hoc c nhn hoc mt nhm nh u t c nh mua t (buyout

ton b cng ty mc tiu ngh c ng hin hu ca cng ty bn li c ph

ca h vi mt mc gi cao hn th trng rt nhiu (premium price). Gi cho thu phi hp dn a sc ng tn thnh vic t b quyn s hu cng nhqun l cng ty ca m nh.

Hnh thc cho thu ny thng c c p dng trong cc v thn tnhmang tnh th ch i th cnh tranh.1.2.2.2 Li ko c ng bt mn ( Proxy fights)

Cch thc ny thng c s dng trong cc v thn tnh mang tnh thch. Khi lm vo tnh trng kinh doanh yu km v thua l, lun c mt b phnkhng nh c ng bt mn v mun thay i ban qun tr v iu hnh cng tymnh. Cng ty cnh tranh c th li dng t nh cnh ny li ko b phn c ng

. Trc tin, thng qua th trng, h s mua mt s lng c phn tng ln (nhng cha chi phi) c phiu tr n th trng tr thnh c ng cacng ty mc tiu. Sau khi nhn c s ng h, h v cc c ng bt mn striu tp hp i hi ng c ng, hi s lng c phn chi phi loqun tr c v bu i din ca cng ty thn tnh vo Hi ng qun tr mi. 1.2.2.3 Thng lng t nguyn

Thng lng t nguyn vi ban qun tr v iu hnh l hnh thc ph bintrong cc v sp nhp thn thin (friendly mergers).

Nu c hai cng ty u nhn thy li ch chung tim tng trong mt v spnhp v nhng im tng ng gia hai cng ty (v vn ha t chc, hoc tphn, sn phm...), ngi iu hnh s xc tin ban qun tr ca hai cng ty ngili v thng tho cho mt hp ng sp nhp. C khng t trng hp, ch s cc cng ty nh, thua l hoc yu th trong cuc cnh tranh t m cch rt lui bngcch bn li, hoc t t mn cc cng ty ln hn ngh c sp nhp hng ltngc t nh th ca cng ty m nh trn th trng.

Ngoi cc phng n chuyn nhng c phiu hay ti sn bng tin mt hockt hp tin mt v n, cc cng ty thc hin sp nhp thn thin cn c th chn phng thc hon i c phiu (stock swap) bin c ng ca cng ty ny tr thnh c ng ca cng ty kia v ngc li.

Mt h nh thc kh ph bin trong thi gian gn y l trao i c phn,

nm gi cho s hu cng ty ca nhau. Thc cht, h nh thc ny mang tnh linminh hn l sp nhp. 1.2.2.4 Thu gom c phiu trn th trng chng khon

Cng ty c nh thu tm s gii ngn gom dn c phiu ca cng mc tiu thng qua giao dch tr n th trng chng khon, hoc mua li ca cc cng chin lc hin hu. Phng n ny i hi thi gian, ng thi nu l thn tnh, gi ca c phiu c th tng vt tr n th trng. Ngc li, cch


18/124

8

thu tm ny nu c thc hin dn dn v tri chy, cng ty thu tm c th tc mc ch cui cng ca m nh mt cchm thm, khng gy xo ng ln chocng ty mc tiu, trong khi ch cn tr mt mc gi r hn so vi h nh thc chothu rt nhiu.1.2.2.5 Mua li ti sn cng ty

Phng thc ny gn ging phng thc cho thu. Cng ty sp nhp c thn phng hoc cng cng ty mc tiu nh gi li ti sn ca cng ty , sau cc bn tin hnh thng tho a ra mc gi ph hp. Phng thc thanh tonc th bng tin mt v n.

im hn ch ca phng thc ny l cc ti sn v h nh nh thng hiu,th phn, bn hng, nhn s, vn ha t chc rt kh c nh gi v c cc bnthng nht. Do , phng thc ny thng ch p dng tip qun li cc cnnh, m thc cht l nhm n cc c s sn xut, nh xng my mc, dy chuyncng ngh, h thng ca hng, i l ang thuc s hu ca cng ty .1.3 L i ch,ri ro v nh ng cm by trong M&A 1.3.1 Nh ng l i ch trong M&A1.3.1.1 L i chca hot ng M&A i v i s pht trin ca nn kinh t

Hot ng M&A c hai vai tr ch nh i v i s pht tri n ca n n kinh t : Th nht, hot ng M&A khng ch c vai tr ti cu trc li doanh

nghip m cn ti cu trc li nn kinh t, thng qua hot ng M&A cc doanhnghip yu km sb o thi, hoc c tchc li mt cch hiu qu hn, do i v i cnn kinh t hot ng M&A khng nhng nng cao nng lc sn sut mcn gip tit kim c nhiu chi ph.

Th hai, M&A xuyn quc gia cng l mt hnh thc ca u t trctip FDI, tuy rng y khng phi l hnh thc u t xy dng mi nhng n cngc nhng vai tri v i spht trin ca nn kinh t nh:

Gia tng ngun vn cho nn kinh t. Chuyn giao cng ngh, kthut. Nng cao trnhqun l, vn ha doanh nghip. Thng qua hnh thc M&A v i nhng u im trong vic tit kim v

ch ng vmt th i gian skhuyn khch gia tng vn u t FDI. 1.3.1.2 L i chca M&A i v i doanh nghip

ng c no thc y cc doanh nghip tham gia M&A? Tt c cc ng c ca M&Al u xut pht t nhng li chm cc doanh nghip thu c. Ccnhm li ch ph bin ca M&A c thk n:

Cng hng trong M&ACng hng l ng c quan trng v k diu nht gii thch cho mi thng

vmua bn hay sp nhp. Cng h ng scho php nng cao hiu quv gi tr ca


19/124

9

doanh nghip m i. L i ch m cc doanh nghip k vng sau mi thng vM&Abao gm:

Gim nhn vinThng thng, khi hai hay nhiu doanh nghip sp nhp li u c nhu c

gim vic lm, nht l cc cng vic gin tip nh: cng vic vn phng, ti chnhk ton hay marketing Vic gim thiu v tr cng vic cng ng thi vi i hitng nng sut lao ng. y cng l dp tt cc doanh nghip sa thi nhng vtr lm vic km hiu qu.

t c hiu qu da vo quy mMt doanh nghip ln s c u th hn khi tin hnh giao dch hoc m

phn vi cc i tc. Mt khc, quy m ln cng gip doanh nghip gim thic cc chi ph pht sinh khng cn thit.

Trang b cng ngh mi duy tr li th cnh tranh, bn thn cc doanh nghip lun cn s u t

v k thut v cng ngh vt qua cc i th khc. Thng qua M&A, cc doanhnghip c th chuyn giao k thut v cng ngh cho nhau, t , doanh nghip mic th tn dng cng ngh c chuyn giao nhm to li th cnh tranh.

Tng cng th phn v danh ti ng trong ng nhMt trong nhng mc tiu ca M&A l nhm m rng th trng mi, tng

trng doanh thu v thu nhp. Sp nhp cho php m rng cc k nh marketing vh thng phn phi. Bn cnh , v th ca cng ty mi sau khi sp nhp s tngln trong mt cng ng u t: cng ty ln hn, c li th hn v c kh nng tvn d dng hn mt cng ty nh.

Trn thc t, s cng hng s khng t n nu khng c hot ng M&A.Tuy nhin, trong mt vi trng hp, khi haicng ty tin hnh sp nhp li c hiu

ng ngc li. l trng hp: mt cng mt li nh hn hai. Do , vic phntch chnh xc mc cng hng trc khi tin hnh nhng thng v M&A l rtquan trng. Kh nhiu nh qun l doanh nghip c t nh v ra bc tranh cnghng tin hnh cc v M&A nhm trc li t vic nh gi doanh nghip.

Nng cao hiu quThng qua M&A cc cng ty c th tng cng hiu qu kinh t nh quy m

khi nhn i th phn, gim chi ph c nh, chi ph nhn cng, hucn, phn phi.Cc cng ty cn c th b sung cho nhau v ngun lc v th mnh khc ca nhaunh thng hiu, thng tin, b quyt, dy chuyn cng ngh, c s khch hng, haytn dng nhng ti sn m mi cng ty cha s dng ht gi tr. Ngoi ra, cn c

trng hp cng ty thc hin M&A t c th phn khng ch nhm p cho th trng. Hp lc thay cnh tranhHot ng M&A din ra, tt yu slm gim i s lng ngi chi vn

d l cc i th cnh tranh ca nhau trn thng trng. iu ng ngh a v isc nng cnh tranh khng nhng gia cc bn lin quan m c th trng nichung s c h nhit. Thm vo , t duy cng thng (win-win) ang ngy cng


20/124

10

chim u th i vi t duy c thng- thua (win - lose), cc cng ty hin i khngcn theo m hnh cng ty ca mt ch s hu- gia nh sng lp, mang tnh chtng nh trc, m cc c ng bn ngoi ngy cng c v th ln hn do cng tylun thiu vn. Ch s hu chin lc ca cc cng ty u c th d dng thayi,v vic nm s hu cho ca nhau tr nn ph bin. Thc cht, ng ng saucc tp on hng mnh v sn xut cng nghip hay dch v u l cc t chc tichnh khng l. Do , xt v bn cht cc cng ty u c chung mt ch s hH tonn mt mng li cng ty khng c xung lc cnh tranh i lp vnhau, m ngc li, tt c ch cng mt mc tiu phc v tt khch hng v gimchi ph to li nhun cao v bn vng hn.

Tham vng bnh trng t chc v tp trung quyn lc th trngCc cng ty thnh cng thng nui tham vng rt ln trong vic pht

trin cng ty ca mnh ngy cng ln mnh, thng tr khng nhng trong phn khcv dng sn phm hin ti m cn lan sang c nhng lnh vc khc. Hot ng spnhp sl cng c cc nh qun l thu mua gia tng quyn lc v thu nhp.

Gim chi ph gia nhp th trng nhng th trng c s iu tit mnh ca Chnh ph, vic gia nhp th

trng i hi doanh nghip phi p ng nhiu iu kin kht khe, t cc doanhnghip ch thun li trong mt giai on nht nh, do nhng cng ty n sau chc th gia nhp th trng thng qua vic thu tm nhng cng ty hot ngtrc. iu ny rt ph bin i vi u t nc ngoi Vit Nam, c bit lngnh ngn hng, ti chnh, bo him.

Lc ny,hot ng M&A khng nhnggi p bn mua trnh c cc r o cnv th tc ng k thnh lp(vn php nh, giy php), m cn gim c chi phcng nh ri ro trong qu tr nh xy dng c s vt cht v c s khch hng utin. Nu sp nhp mt cng ty ang th yu tr n th trng, nhng li ch nhn c sln hn nhiu gi tr thng v chuyn nhng, v chng minh quyt nhgia nhp th trng theo cch ny ca ngi n sau l mt quyt nh ng n.Trong mt s trng hp mc ch chnh ca ngi thc hin M&A khng chgia nhp th trng m cn nhm mua li mt tng kinh doanh c nhiu trinvng.

Thc hin chin lc a dng ha v dch chuyn trong chui gi trNhiu cng ty ch ng thc hin M&A hin thc ha chin lc a dng

ha sn phm hoc m rng th trng. Khi thc hin chin lc ny, cng ty sxy dng c cho m nh mt danh mc u t cn bng hn nhm trnh ri ro phh thng.


21/124

11

C th khi qut nh ng l i ch ny thnh b n nhm chnh:

Ci thin t nh hnhti chnh

Cng c v th thtrng

Gim thiu chiph ngn hn

Tn dng quym di hn

Ci thin tnhhnh ti chnh.

Tng thm vnsdng.

Nng cao kh nng tip cn ngunvn.

Chia sri ro.

Tng c ng tnhminh bch

Tng thphn. Tng khch hng. Tn dng quan h

khch hng. Tn dng kh

nng bn cho dchv.

Tn dng kin

thc sn phm tora c hi kinh doanhm i.

Nng cao nnglc cnh tranh

Gim thiutrng lp trongmng l i phnphi.

Tit kim chiph hot ng.

Tit kim chiph hnh chnh v

qun l.

Ti u ha ktqu u t cng ngh. Tn dng kinh

nghim thnhcng ca cc bn. Gim thiu chi

ph chung cho

tng n vsnphm. Gim chi ph

khi mua s l ngl n.

T nh ng l i ch phong ph trn M& A em n nhng u im chnh sau: M&A gip cc doanh nghip m rng th trng v c s vt cht. So

vi cc h nh thc u t khc th hnh thc M&A c u im l gip tit kim cthi gian t khi xy dng ti khi a vo sn xut.

Gip tit kim chi ph marketing khi tip qun th phn ca doanh nghib mua, b sp nhp. Gip doanh nghip i mua c c i ng cn b v cng nhn v mt

l nh vc sn xut trong thi gian ngn nht v do , tit kim c chi ph o to. To ra s tch t cc ngun lc sn xut v vn tng tnh cnh tranh

trn th trng. Trong nhiu trng hp, vic sp nhp to ra c li th quy m ch

hot ng sn xut kinh doanh. So vi hnh thc u t mi, M&A c nh ng u im sau:

Cng ty c th nhanh chng hin din ti mt th trng nc ngoi hl u t mi.

Bng h nh thc ny, cng ty c th ngn cn cc i th cnh tranh, nhtl trong cc th trng ton cu ha nhanh chng.

Cng ty mua li c th gia tng hiu qu cc cng ty c mua li bngcch chuyn giao cng ngh, vn l kinh nghim qun l.

M&A c th t ri ro hn u t mi v c th tn dng c cc ti sngi tr ca cng ty c mua nh mi quan h khch hng, h thng phn phi,nhn hiu, h thng sn xut.


22/124

12

1.3.2 Ri ro v nh ng cm by trong M&A1.3.2.1 Nh ng ri ro trong M&A

Tc ng xu n s pht tri n c a n n kinh t : Khng phi hot ng M&A no cng lm gia tng nng lc sn sut v

gi tr th tr ng, hot ng M&A trn lan khng suy tnh kcng, khng c chinl c qun l hiu quc th l con ng d n n s ph s n, gy ra nh ng hoangmang, s suy s p cho ngnh ngh lnh v c m n tham gia.

Mc d M&A xuyn quc gia cng l mt hnh thc u t FDI, nhngM&A khng phi l u t xy dng m i, do khng nhng khng to ra thmcng vic, nghnghip, tri li cn tinh gin bmy hot ng, i khi cn thayic cu, o thi nhng lao ng khng ph h p, chnh v vy lmtng gnh n ngqun l ca Nh n c.

Hot ng M&A t o ra sn ch i khng cng b ng cho cc doanhnghi p nh , thng qua M&A cc cng ty ln, cng ty a quc gia c ththao tngddng mt th trng no , lm gia tng tnh c quyn. c bit v i hnh thcthao tng cphn sl ni lo u ca cc doanh nghip vn cphn cn thp.

Hot ng M&A cn mang mt nguy c tim tng rt nguy him, mtnn kinh t c c ng lc tng tr ng, pht trin khng phi nh vo s nggp ca nhng cng ty, t chc ln, m y chnh l nh vo s nng ng canhng doanh nghip va v nhv i squn l ca nhng c nhn t tn tui munkhng nh mnh. Chnh hot ng M&A sgit i nhng c nhn v cng ty ,lm mt i ng lc, sc sng to ca qu trnh pht trin kinh t. c bit i v inhng quc gia ang pht trin, hot ng M&A strit tiu ni lc pht trin canhng quc gia ny v bin chng tr thnh ci bng theo s qun l cho nhngquc gia giu c.

Tc ng b t l i n hot ng c a cc doanh nghi p: M&A trong nhiu trng hp slm gim tnh cnh tranh tr n th trng

khi nhng doanh nghip sau sp nhp c v tr thng lnh tr n th trng. M&A thng to ra cc vn x hi lin quann vic ngi lao ng

b di d do c cu li hot ng doanh nghip. Bn mua li c th nh gi cng ty c mua vi gi qu cao, thng l

do h qua lc quan v li ch do s cng hp gia cng ty i mua v cng ty mua.

S khc bit v vn ha t chc v cch vn hnh s to ra s mu thundn n tnh hiu qu kinh t thp.1.3.2.2 Nh ng cm by trong M&A

Nn kinh tpht trin sinh ra cnh tranh thng mi v hot ng M&Ara i nh l mt xu thtt yu, nhng cng chnh M&A thcy qu trnh cnhtranh tr nn khc lit hn. Cc tchc, cng ty sdng M&A t c nhngmc ch ca mnh, nhng khng phi ai cng hi lng v i nhng kt qu , bn


23/124

13

thn M&A c nhng ri ro, cm by m nu khng cn thn th cbn bn, bnmua u c thmc phi. C th k ra su c m b y ph bi n:

Th nh t, cnh gic vi ng i sp nhp ngang hng: Qu trnh sp nhpgia cc cng ty ngang hng nhau th ng ko di v c lc b tr hon xut pht t chnh cu hi ti sao nn chp nhn cc hnh ng, chnh sch, hay con ng i cacng ty ?

Th hai, s tng thch vn ho gia hai cng ty l quan trng khngkm s tng thch chin l c - nu khng mun ni l quan trng hn.

Th ba, ng ri vo t nh th o ngc: i lc, cc cng ty mua lithc smun mt cng ty no v cthbt u nh ng b. V n khi cc tho thun c hon tt, cng ty bmua li bng nhin c nhiu l i ch v quyn hn.

Th t,ng lo ngi: Khi tin hnh sp nhp hay h p nht, tnh dng cmtr nn ht sc quan trng.

L t ng nht, quy trnh M&A nn hon thnh vo thi im ng ca cng tyv ko di thm khong 90 ngy sau . Cn bng khng, s khng chc chn cthdn t i ni lo lng, hay thi hn l s hi. Chai rt cc huhoi tinh thn vcc hot ng.

Th nm,ng ri vo hi chng ngi i xm chim: Bng vic lnsu vo lnh thm i v b tr ng i ca bn khp mi ni. S lm mi tr nglm vic ca cng ty m i b thay i, nhng nhn vin quen vic cng tinh thn lmvic thoi mi ca h l iu quan trng nht.

Th su, ng trqu nhiu tin: Chng ta khng ni n con s5% tintng thm, b i v n s c lm trn khi thothun t c. Vn nm con s 20% hay 30% v t qu so v i khon tin M&A h p l. Thphm chnh l scnng ca giao dch (deal heat) cc thothun chu nhiu sc p l n khi phi cnhtranh v i nhiu i thkhc cng rt mun mua li.

1.4 Th trng M&A- Nhng nhn t tc ng n vic pht trin hiu quth trng M&A. 1.4.1 Vai tr ca th trng M&A i vi s pht trin ca nn kinh t qucgia

Trc ht,nn kinh t quc gia vi mt th tr ng mua bn v sp nhpdoanh nghip pht trin s lm gia tng mc nng ng cho th trng ti chnhv l mt nn mng vng chc cho s pht trin ca c nn kinh t. Nh vo thtrng M&A, tc ng xu ca nhng doanh nghip lm n thua l, c nguy c p

sn s c cc cng ty khc cng ngnh xem xt mua li. Khi nh hng xun nn kinh t l khng ng k. Mc khc nu th trng mua bn sp nhpcha pht trin vn cn b nhng r o cn kim ch, th vic ti cu trc mt cng tyhot ngkm s tr nn kh khn hn rt nhiu, v kt qu l s sp ca mtcng ty n l c th dn n cc tc ng dy chuyn khng mong mun cho kinh t, lm cho nn kinh t km tnh bn vng. c bit l cc ngnh nhy cm,v c mc lin thng cao trong nn kinh t nh ngnh ti chnh ngn hng.


24/124

14

Th hai, thng qua th trng M&A, nh nc c th thu c mt khonngn sch ng k t cc cuc mua bn v sp nhp. Li im trc tip l cckhon thu trong hot ng mua bn sp nhp cng ty, s gip cho nh nc c thti u t cho cc hot ng kinh t x hi, nng cao c li ch ca nhn dn. Liim gin tip, l thay v s khng thu c ng thu no t cc cng ty lm nthua l - mt gnh nng cho nn kinh t th gi y, vi vic c sp nhp vicng ty khc, doanh thu v li nhun ca cng ty hp nht s c gia tng nhnhng gi tr cng hng em li, v mt phn li ch t qu tr nh ny ca doanhnghip s c th hin thng qua dng tin thu phi np s tng ln, lm gia tngngun thu cho nh nc, m chng ta bit rng thu chnh l phn quan trng gp phn pht trin t nc.

Th ba,th trng mua bn sp nhp doanh nghip cng pht trin s kotheo s pht trin ca cc ngnh dch v h tr, nh cc cng ty t vn lut php,cc ngn hng u t, cc trung gian mi gii m bo cho s thnh cng ca cc

thng v. Nh n tm v m, th iu ny s thc y mt th trng lao ng chtxm cao cp cho x hi, vn s l li th bc nht gia cc quc gia trongth kXXI. Mt th trng lao ng tr nh cao, s l nn tng c bn cho mt nnkinh t pht trin. c bit trong giai on hin nay, khi m cng ngh thng tin lm phng dn cc nn kinh t, cc quc gia b coi l nh khi xa nu c chinlchp l s hon ton c th vn ti mt x hi pht trin bc cao nh cc qucgia Ty u v Bc M.1.4.2 Nhng nhn t tc ng n vic pht trin hiu qu th trng M&A

C c mt th trng mua bn sp nhp hiu qu l mt iu kin cn thitcho s pht trin ca nn kinh t quc gia. Vic xy dng mt th trng hiu

trong hot ng mua bn, sp nhp doanh nghip khng phi l xy dng mt thtrng tp trung chuyn nghip nh th trng chng khon. Do c tnh ca chngkhon l tnh thanh khon cng cao th cng tt, nn mun thc y s pht trincho TTCK th vic xy dng mt sn giao dch mang tnh tp trung l cn thit.Trong khi , i vi cc giao dch mua bn, sp nhp doanh nghip, do tm qutrng ca th trng v kh nng tc ng ca hot ng M&A l rt ln, hot ngny khng ch nh hng i vi doanh nghip m cn tcng n ngi lao ngtrong doanh nghip v c cc doanh nghip khc tr n th trng, t cc giao dchny thng phi c gi b mt cho n khicc tho thun ca hai bn chnh thcc chp thun thng qua vn bn. ng thi cc giao dch mua bn sp nhdoanh nghip c din ra trong khong thi gian ko di, khi cc tho thun c

k kt gia hai bn th cc giao dch ny vn cha kt thcm n s c chuynsang mt giai on mi l giai on hp nht. V th, vic xy dng mt sn giaodch tp trung nh TTCK l khng tht s cn thit. Nhng nhn t tc ng vic pht trin hiu qu th trng M&A c th k n:

Th nht,c ch vnhnh cho th trng Hot ng M&A l mt giao dch thng mi, ti chnh,do , i hi phi

c mt c ch th trng cho bn, cho mua doanh nghip, cung cp gi c,


25/124

15

thng tin, chuyn giao v xc lp s hu, chuyn dch t cch php nhn, c phn,c phiu cc ngha v ti chnh,t ai, ngi lao ng, thng hiu... Th tr ngmua bn v sp nhp Doanh nghip ch c xem l chnh thnh khi doanhnghip tr thnh hng ho, phi c ngi mua, ngi bn v phi l mt th trngc t chc. Khng phi c c hot ng M&Al s c thtr ng mua bn doanhnghip v chkhi nohot ng ny pht trin n mt mc nht nh th m i cth tr ng mua bn doanh nghip. Khngth tr ng no c th tn ti mt nitrng khng,th tr ng ch tn ti trn c s cc khung phpl ca Nh nc ara. Nh vy, c ch vn hnh th trng M&A l phi c mt hnh lang php lhon chnh cho hot ng mua bn, sp nhp c dinra thng sut.

Th hai,vn ch th tham gia vo th trng M&A M&A l hot ng tng i phc tp, n cha nhiu ri ro. S hiu bit

cc ch th tham gia vo th trng M&A l mt trong nhng yu t quan trng gpphn em li s thnh cng chocc thng v. Cc ch th tham gia vo th trngM&A bao gm: cc doanh nghip; cc nh u t nc ngoi; cc nh u tchuyn nghip; cc t chc t vn, mi gii. Cc ch th ny cn phi c nhnghiu bit c bn v M&A cng nh phi c nhiu kinhnghim trong vic thm nhgi tr v h s php l. i vi cc nh u t chuyn nghip, cc t chc t vmi gii, y l nhng ch th ng vai tr dn dt, lm trung gian thit lp thtrng cho hot ng M&A th phi nm bt c xu hng pht trin ca thtrng.

Th ba,vn ngun nhn lc Bt k mt th trng no mun vn hnh tt v pht trin u cn c mt

nhn t c bn l ngun nhn lc. Ngun nhn lc di do, c o to c bnv c chuyn mn s l tin th trng phttrin tt. Hot ng M&A cngkhng ngoi l.


26/124

16

Kt lun chng 1 i v i cc nc angpht trin nh n c ta, hnh thc M&A lcon ng

nhanh chng tip cn v i cng ngh hin i cng nh s hu c nhng

thng hiu ni ting. Nu chng ta xy dng t u th phi mt th i gian qu di cthxy dng cc ngnh cng nghip hin i. Cn nu chng ta da vongun u t tn c ngoith cng kh m thc hin c. Thc tcho thy, iv i ngnh cng nghcao, cc doanh nghip n c ngoi thng u t100% vnn c ngoi bo vcng ngh nh Canon, Toyota. Mt s cng ty lc m i voVit Nam vcha am hiu th tr ng, th ng tin hnh lin doanh v i cc i tctrong nc nhng khi ng vng trnth th ng th ngay lp tc s tm cch tr thnh doanh nghip hon ton vn n c ngoi nh Acecook , Unilever Cho nn,song song v i hnh thc u t m i, cc doanh nghip Vit Nam n lc phich n hnh thc M&Akhai thc cc l i th ca hnh thc ny.

Trong chngny, tcgi gip ngi c c c mt ci nhn tng qut

v hot ng mua bn, sp nhp doanh nghip thng qua cc khi nim, nhng loihnh c bn, cc phng thc thc hin ca m hnh. Bng nhng lp lun camnh, tcgi cho thy ng c v mc ch cc doanh nghip tin hnh muabn v sp nhp phc vcho l i ch kinh doanh, khng nh squantrng, khnngthnh cngcng nh nhng tim tng m m hnh ny ha hn khi pdng tiVit Nam.


27/124

17

Chng 2: KINH NGHIM PHT TRIN TH TRNG M&A CCNC TR N TH GII

2.1 Bc tranh ton cu v hot ng M&A2.1.1 Hot ng M&A trc khng hong ti chnh nm 2008

Trn th gii, hot ng M&A tri qua nhiu thng trm. M l ni dinra cc cuc i sp nhp u tin ca Th gii, bt u t nhng nm 1895 n1905. Trong thi gian ny, cc cng ty nh sp nhp vi nhau v to ra nhng cngty quy m ln hn thng tr th trng, kt qu l c n hn 1.800 cng ty bin mt. Tng gi tr cc cng ty sp nhp nm 1900 bng 20% GDP ca M cng thi im, trong khi t l ny trong nm 1990 l 3% v t nm 1998-2000 vokhong 10%-11% GDP. Tip sau , M cn chng kin bn chu k nh cao cahot ng sp nhp: l cc nm 1925-1929, 1965-1970, 1980-1985 v 1998-

2000. Theo sau M, th trng Anh cng xut hin hot ng M&A t thp nin 60 th k XX. Th trng cc nc Chu u cn li cng c th trng M&A tnhng nm1980. K t khi c ba th trng ny u c hot ng M&A th dngnh nhng t sng ca hot ng ny din ra th trngM tt yu skotheo nhng t sng mnh th trng Chu uv Anh do s ton cu ha ca nnkinh t, cng nh slin quanca nhng th trng ny vi nhau trong qu tr nhpht trin. Sau s tri dy ca ln sng M&Aca cc doanh nghip tr n Th giidin ra vo nm 2000 th hot ng ny tm thi lng xung. Nhng n nm 2004,ln sng M&A li xut hin v lin tc pht trin mnh cho n hin nay.

Nh vy, t u thp k20 n thi i m tr c khng hong ti ch nh nm2008, ho t ng M &A trn th gii tr i quas u t sng , mi t sng u i

din cho nhng c trng v kt qu cho tng giai on pht trin khc nhau. 1897 1904: Giai on sp nhp cho mc ch c quyn. 1916 1929: Giai on sp nhp vi mc ch c quyn nhm bn. 1965 1969: Giai on sp nhp t hp (sp nhp thnh t p on). 1981 1989: Giai on s dng n b y ti ch nh thc hin M&A c

bit l M&A xuyn qu c gia. 1992 2000: Giai on cu trc li chin lc. Bc vo th k XXI,nn kinh t Th gii tip tc chng kin mt ln

sng M&A mi, di nhng h nh thc a dng v quy m ln cha tng c. t sng ny khng ch b hp trong phm vi cc nn kinh t pht trin m cn lan t asang cc n n kinh t mi ni v ang pht trinnh: Hn Quc, Singapore, Nga,n , Trung Quc, Trung ng... cng vi nhng chnh sch k u gi u t nhng nc ny m ra mtxu hng hot ng M&A xuyn qu c gia c bit cho nh ng cng ty, tp on mu n m rng hot ng, cng c lnh vc ng nhngh kinh doanh, vn bo ha t i th trng nhng nc pht trin. c bit, dop lc cnh tranh tng cao nn trong giai on ny bng n cc hot ng M&Agia cc doanh nghip t nhn vi nhau.Tnh t nm 1996 n 2006 t trng slng cc thng vM&A gia cc doanh nghip t nhn so vi tng s tng t


28/124

18

6% ln 14%, trung bnh mi nm s lng cc thng v tng 12%. Nu xt v gitr tng t 8% nm 1996 ln 24% trong nm 2006, v trung b nh mi nm tng24%. Nm 2006,tng gi tr M&A ton cu t mc cao k lc 3.460t USD. Vonm 2007,hot ng M&A tr n th gii li t c k lc mi, s liu thng k sb ca hng thng tin ti chnh Thomson Financial cho thy tng gi tr cc vM&A nm 2007 t4.400 t USD,tng 27% so vi mc 3.460t USD vo nm2006. Trong , thng v ln c th c k n l vic Ngn hng H Lan ABNAmro c Ngn hng Anh Barclays mua li vi gi 90,8 t USD vo thng4/2007.

Bng 2.1: 9 thng v ln nht t nm 2000-2004Nm Bn mua Mc tiu Tr gi(triuUSD)

2000 Fusion : Online Inc. (AOL) Time Warner 164,747

2000 Glaxo Wellcome Plc. SmithKline Beecham Plc. 75,961

2004 Royal Dutch PetroleumCo.Shell Transport & Trading

Co 74,559

2006 AT&T Inc BellSouth Corporation 72,671

2001 Comcast Corporation AT&T Broadband &Internet Svcs 72,041

2004 Sanofi-Synthelabo SA Aventis SA 60,243

2000 Spin-off : Nortel Networks

Corporation59,974

2002 Pfizer Inc. Pharmacia Corporation 59,5152004 JP Morgan Chase & Co Bank One Corp 58,761

(Ngun:www.Thomsonreuters.com)

M&A ang ngy cng gia tng trn ton cu hn l b thng tr bi mt viquc gia t lin kt vi nhau. Trong cc nm 2000 v 2001, M, Chu u v Chu gii ngn xp x tng ng l 60, 30 v 10 phn trm s lng hp ng theomc tiu. Nhng t nm 2005 ti nm 2008, s phn b ny cn bng hn nhiutheo t l tng ng l 40, 40 v 20 phn trm. Hot ng M&A xuyn quc gia tng t 23% theo tng s trong nm 2000 ln 29% trong nm 2006 v 41% vo nm2007.

Tuy nhin, nhn chung th th trng Chu u v M vn l th trng lundin ra cc hot ng M&A si ni nht th gii. Hot ng M&A ti Chu uu tin vt qua M t nm 2002, t 47% nm 2007 sovi 34% cng k qu Inm 2006. Trong phi k n mt s v nh: HeidelbergCement AG mua cng ty Hamson Plc vi gi 7,85 t bng Anh (15,5 t USD); Tp on ThomsonCorp. thu tm Reuters Group Plc vi gi 8,7 t bng Anh...


29/124

19

Biu 2.1

(Ngun:www.gls.com.vn)

N u xt theo quy m ca tng ng nh ngh c th , theo thng k caThomson Financial th: Cho n nm 2007, hot ng M&A din ra ch yu lnh vc Ti

chnh. Tuy s thngv t hn so vi lnh vc Cng ngh thng tin nhng Tichnh vn l ngnh chim gi tr hot ng M&A cao nht. Bn cnh , mt sngnh khc nh Truyn thng, Cng ngh thng tin v Sinh hc, hot ng M&Acng din ra si ni qua cc nm. Cng vi s pht trin ca th trng chngkhon, xu hng c phn ha, t nhn ha ang tr nn ph bin hn nhiu nc,to ngun hng di do cho cc nh u t ang c tin nhn ri.


30/124

20

Biu 2.2


Cc cng ty hot ng trong lnh vc Ti chnh cng chim i a s(81%) trong th phn cung cp dch v M&A, 19% cn li thuc v cc doanhnghip hot ng trong cc lnh vc khc.

Biu 2.3


31/124

21

2.1.2 Hot ng M&A sau khng hong ti chnh nm 2008

Bc sang nm 2008,tnh hnh kinh t Th gii c nhiu s bin ng lnnh gi du tip tc leo thang, ng la M lin tip b mt gi so vi ng Euro.Nguyn nhn canhng bin ng mnhny l do nn kinh t M, nn kinh t lnnht Th gii ang ng bn b vc ca khng hong v s pht trin nng ca ccnn kinh t mi ni, c bit l Trung Quc. Cuc khng hong ti chnh ti Mnm 2008 c nh gi l cuc khng hong nghim trng nht k t cuc ikhng hong nm 1929-1933, c mc nh hng ln lan rng khp ton cu vinhng din bin phc tp, kh lng. Cuc khng hong ny lm gim nhit cchot ng M&A trong nm 2008, tc din ra cc tha thun chm li ng k.M&A trong qu I nm 2008 ton cu c du hiu gim st, gi tr giao dch gimn 25% so vi cng k nm trc, s thng v M&A giao dch gim gn 2.000v, ring M gim n hn 50% tng gi tr cc hp ng. Tng s lng nhv mua bn v sp nhp tnh t u nm2008cho n nay l 3.280, thp hn28%so vi nm2007 bi t nh hnh ti chnh kh khn, vic nh gi gi tr ca cc cngty bin ng mnh v ri ro tng cao. Khng hong kinh t cng lm gia tng slng cc thng v M&A b rt vn, tnh n ht nm 2008 tr n Th gii c1.194 thng v M&A b hy b, y l con s ln nht k t nm 2000.

Biu 2.4

(Ngun: Thomson Reuters)


32/124

22

Bng 2.2 :

S lng v gi tr M&A c cng b v hon thnh nm 2007,2008

(Ngun: Thomson Reuter)


33/124

23

Trong nm 2008, lnh vc Ti chnh Ngn hng c gi tr M&A ln nhtchim 23% tng gi M&A c cng b ca Th gii, tip sau l l nh vcNnglng chim15%, l nh vc hng ha lu bn chim 12%...

Biu 2.5

(Ngun: ThomsonReuters)


34/124

24

Bng 2.3: Top 15 thng v M&A c gi tr M&A ln nht c cng btrong nm 2008

Cng ty mc tiu Bn muaNgy cngb

Ngy chiu lc

Tn cng tyQucgia Bn mua

Qucgia

T lthchin

Gi tr(tr USD) L nh vc

18/3/2008 28/3/2008Philip Morris IntlInc

ThyS

C ng cacng ty

ThyS 100.00% 112,955.2 Thuc l

11/6/2008 18/11/2008Anheuser-BuschCos Inc M InBev NV B 100.00% 60,408.1

Thc phm, ung

15/9/2008ang thathun

Merrill Lynch & CoInc M

Bank of AmericaCorp M 100.00% 48,766.2

T vn, migii tichnh

21/7/2008 D kin Genentech Inc M RocheHolding AG

ThyS 47.60% 43,655.4

Cng nghsinh hc

21/5/2008ang thathun

Time Warner CableInc M Shareholders M 85.20% 42,129.7 Cp dn

5/6/2008

ang tha

thun Alltel Corp M

Verizon

Wireless Inc M 100.00% 28,100.0 V tuyn 7/4/2008 D kin Alcon Inc M Novartis AG

Thys 52.00% 27,733.7 Dc phm

13/10/2008 28/11/2008 RBS AnhHMTreasury Anh 57.94% 26,062.9 Ngn hng

18/9/2008ang thathun HBOS PLC Anh

Lloyds TSBGroup PLC Anh 100.00% 25,439.5 Ngn hng

28/4/2008 6/10/2008William Wrigley JrCo M Mars Inc M 100.00% 23,194.2

Thc phm, ung

29/9/2008 3/10/2008Fortis BankNederland(Holding) H lan

Chnh phH Lan

HLan 100.00% 23,137.3 Ngn hng

30/7/2008 D kin Union Fenosa SA

TybanNha

Gas NaturalSDG SA

TybanNha 49.50% 22,750.2 Nng lng

8/8/2008 ang thathun British AmericanTobacco Anh C ng cacng ty ThyS 27.10% 19,826.7 Thuc l

10/7/2008ang thathun Rohm & Haas Co M

DowChemicalCo M 100.00% 18,585.1 Ha cht

13/5/2008 17/11/2008 St George Bank c

WestpacBankingCorp c 100.00% 17,933.0 Ngn hng


Cuc khng hong tn dng M bt u vo cui nm 2007 lm gimnhit cc hot ng M&A trong nm2008, tc din ra cc tha thun chm ling k. Theo s liu ca M&A c cng b trongqu1 nm 2008 ca ThomsonFinancial, M&A c xu hng gim M v tng nhanh Chu u v Chu ThiBnh Dng.


35/124

25

Biu 2.6 : Thng k M&A c cng b Q.1 nm 2007 v Q.1 nm 2008

Tng gi tr cc thng v trong lnh vc M&A tr n ton cu c t2,89 nghn t USD, mc thp nht trong 3 nm qua. S lng nhng v mua bn vsp nhp b hy trong nm 2008 cao cha tng c, v th nhng ngn hng u tkhng thu c nhiu tin ph nh trc.

S lng nhng v M&A b ngng li c tng gi tr l 911 t USD. Nm 2007, gi tr ca 870 v M&A b hy l 1.160 t USD. Vic hot ng muabn, sp nhp doanh nghip gim khin ngun thu ca cc ngn hng u t gim20 t USD, thp hn so vi 28,1 t USD nm 2007. ng William Vereker, nch tch b phn u t ngn hng ti Nomura tp on ti chnh hng u Nht,nhn xt trin vng mua bn v sp nhp doanh nghip nm 2009s t hi nhttrong nhiu nm, nguyn nhn chnh l do li nhun suy gim, tn dng khan him,lng tin gim v bin ng th trng mnh.

JP Morgan Chase ng u trong vic t vn cho hot ng mua bn vsp nhp doanh nghip v i tng s thng v tin hnh l 348 v c tng gi tr814,5 t USD. Goldman Sachs ng th 2 vi 291 v, tng gi tr 752,2 t USDCitigroup ng th 3 vi 286 v vi tng gi tr 666,7 t USD.


36/124

26

Trong qu 1 nm 2008, nu xp hng gi tr hot ng M&A c cng btrn Th gii th mi cng ty hng u trong lnh vc M&A c th k n l:

Biu 2.7


Trong qu bn nm 2007, cc Th trng chng khon bt u xung dcv nn kinh t Th gii bt uchm chp st gim trong sut nm 2008. Song,chng ta cn nh n nhn th trng M&A trong bi cnh: gi tr ca hot ng M&Ac cng b cho c nm t c 3,4 ngh n t -la trn ton cu, t mc caonht th ba trong mi thi im. Nu nh gi tr ca hot ng ny trong nm 2c xem nh mt s chch hng th nm 2008 dng nh nh du s quayli ca n hn l s sp hon ton: gi tr st gim 25% so vi nm 2007, quayv bng vi mc ca nm 2006, nm c gi tr cao nht th hai tr ong mi thi k.

Hn na, gi tr tng ln ng k theo tng qu cho ti khi xy rakhng hong vo qu bn bt chp cc th trng chng khon gim 40% n50%, nhng mong i v li nhun cng ty b st gim v kh nng tip cn ccqu b hn ch. Trong qu bn, s lng ng k ca nhng hp ng quy m lchng hn nh cuc u thu ca BHP Billiton dnh Rio Tinto, b hy b. Tuynhin, d s lng ca cc hp ng b hy b trong qu ny tng i cao th sovi c nm vn cha ng k ch khong 15% hp ng theo gi tr v 4% hpng v s lng ca nm, tri vi mc trung b nh tng ng l 13% v 5% k tnm 1995. Qu thc, d chu trnh t nh trong cc nm 2006 v 2007, ch hn60% cc hp ng cng b trong hai nm ny c hon thnh th vn chng lg so vi con s 87% trong mi nm trc.

Trong nm 2008, hot ng M&A c s gia tng t vic c cu li cc v

giao dch do t nh trng khng hong to ra: cc hp ng c ti tr ca Chnh phchim 25% tng s trong kim ngch cc t chc ti chnh, c gii ngn ti 23%tng s hp ng trong nm 2008. Nm 2008 cng l nm chng kin s can thica Chnh ph vo nhiu lnh vc, do tng gi tr M&A m Chnh ph tham giau t tng ln 396 t USD, chim 13,5% tr n tng s gi tr M&A ton cu, chtnh ring qu 4 nm 2008, Chnh ph cc nc chi ra gn 200 t USD nhm canthip vo nn ti chnh cc quc gia ang ch m trong cuc khng hong ton cu.


37/124

27

Biu 2.8


Tuy nhin,nh hng ca nhng hp ng c l b hn ch nhiu hn vi suy ngh ca hu ht gii quan st. Mi v giao dch ln hng u dnh chocc t chc ti chnh mt ln na li chim ti 4,5% tng s hp ng trong nm2008 so vi gii hn 5% trong nm 2007. Thm ch, nhng giao dch ny c b hnch th s lng u i vn gy sng st cho gii quan st trong nm 2008 v M&A ln na chng t ngy cng tr nn si ng hn trong c nm ny.

nhng nm trc cc hp ng quy m ln- nhng giao dch c nhgi t 10 t la tr ln -u b nh hng bi s tin tng vo th trng cngnh xu hng v s tp trung ngnh ngh ln hn. Tuy nhin, trong nm 2008, stp trung ca nhng hp ng nh vy thayi mt cch ng k; hu ht chngu c ti c cu trong lnh vc ti chnh, chng hn nh v mua li Ngn hngM ca Merrill Lynch. V 37 hp ng nh vy, vi gi tr gn 833 t -la trnton cu, chim mt t l ng k trong tng s hp ng v M&A. Khi cukhng hong v ti chnh v kinh t lng xung, hot ng ca nhng hp ng lnc th chuyn hng thnh nhng hp ng chuyn i quy m ln trong nhngngnh ngh khc chng hn nh nng lng, vt liu hay vin thng.

Trong khi , hot ng M&A xuyn quc gia tng qua cc nm t 23%(nm 2000) ln 41% (nm 2007) trc khi rt xung cn 35% nm 2008. Cc thtrng mi ni, c bit Chu , ng mt vai tr quan trng trong s chuynbin ny; c th l c Trung Quc v n cng chim ti 12% tng s cc hpngxuyn quc gia v lnh vc ny trong nm 2008. Trong nm 2008 cn ghinhn mt t l rt cao hot ng M&A th ch. Trong ba qu u tin, s hp ngc thc hin t gn 50 t -la mi qu, bng vi ngng trung b nh t nm2000-2007, trc khi gim xung cn 21 t -la vo qu bn. y u l nhng


38/124

28

hp ng quy m ln chng hn nh thng v hng sn xut bi Schaeffler cac b thu 35,6 t -la mua li hng sn xut cc b phn xe tContinental.

Tri ngc vi s gia tng ca hot ng M&A xuyn quc gia, hu ht slng hp ng bng ngun vn u t t nhn gim xung 72% so vi nm2007, chim khong 6% tng s hp ng M&A. Quan trng hn l bn cht cnhng hp ng bng ngun vn u t t nhn khp li s thay i t ngt.K t khi t nh hnh tr nn kh khn trong xu th hin nay th vic xy dng t hpdoanh nghip cho nhng hp ng quy m ln ch cn tha tht v hu nh dng hn. Trong nm 2008, duy nht mt giao dch n l kiu nh trn c cb trgi 10 t -la, nhng sau cng b hy b v khng mt hp ng c gitr ln no na nh vy c thc hin trong nm, so vi 9 hp ng c thhin trong nm 2007 v 14 trong nm 2006.

Cng n thi im cui nm, s lng v M&A b hy tng nhiu hThng 11/2008, s v M&A thnh cng ti M gim 86% so vi cng k nm2007. V theo s liu mi nht t Dealogic, 1.300 v M&A vi gi tr 911 t USD b hy trong nm 2008. Trong , s v M&A doanh nghip b hy ti M n2008 cao hn 29% so vi nm 2007.

Bng 2.4: Cc hp ng M&A ln trong nhng thng cui nm 2008 n v tnh: T USD

Bn mua Bn bn Gi tr giao dch Hng bia InBex ca B Hng bia ln nht ca M-

Anheuser-Busch 52Bank of America Merrill Lynch 50Cng ty cng ngh sinh hc

Roche Holdings(Thy S)

Cng ty Genetech

(San Francisco) 43,7Gas Natural SDG SA(EPS)

Union Fenosa SA (EPS) 14,2748Petro China Co LTD CNPC Exploration &

Development Co 11,8

Teck Cominco LTD(Canada)

Fording Canadian Coal Trust(Canada) 11,0285

Kholdingovaya KompaniyaInterros ZAO (Nga)

GMK Norilskiy nikel OAO(Nga) 10

Xstrata Plc (Thy S) Lonmin PLC (Anh) 9274,5

Bristol-Myers Squibb Co(M) ImClone Systems Inc (M)Bristol- Myers Squibb Co (M) 9,2212Bankaaktieselsklabet Roskilde bank A/S assets and

debts 7,3977Hng bo him TOKIOHoldings (Nht Bn)

Cng ty bo him PhiladenphiaConsolidated Holdings 4,39



39/124

29

Trong nh ng thng u nm2009, hu ht nhng vn ny vn cha c g thay i. Hot ngM&Aqu I nm2009 gim36% so vi qu I nm2008. Tnggi tr cc v M&A ch l 524,9 t USD, mc thp nht t qu III nm2004.Trcthc t , Chnh ph cc nc c gng ngn chn s i xung ca hot ngM&A bng vic u t khong 145,8 t USD tng ng 28% tng s tin tnvo cc ngn hng v cng ty bo him. Nm 2008, h cam kt dnh 409,3 tUSD cho l nh vc ny.

Cng nh nhng nm trc, qu I nm 2009 hot ng M&A trong l nhvc ti chnh din ra si ng nht vi tng gi tr l 130,9 t USD. V u t 25 tUSD ca chnh ph M vo Citigroup c gi tr ln nht. Hot ng M&A trongl nh vc y t c gi tr 127,9 t USD tng ng 24% tng gi tr cc v M&A. 2.1.3 Khng hong ti chnh v c hi M&A

Khng hong kinh t hin nay xut pht t cuc khng hong ti chnh ca

M khi cc nh ch ti chnh ln tr n th trng ti chnh M ln lt lm vo phsn do cc khon n xu ca th trng cho vay bt ng sn di chun gy ranguyn nhn su xa dn n thm kch ny l ch ngha t do kinh t mi thng tr trong cch vn hnh nn kinh t cc quc gia v nn kinh t ln tr n Thgii gn ba thp k qua, bt u t thi k Tng thng R. Reagan ca M v Thtng M.Thatcher ca Anh (nhng nm 80 ca th k XX) vi khu hiu Nnc yu v th trng mnh. Cuc khng hong ny vang gy ra nhng huqu nng n cho nn kinh t M v lan rng khp ton cu vi mc nh hngkh lng. c bit ti M, nhiu ngn hng b thua l, b ph sn v c nguy c ph sn, phi bn li, sp nhp hay thn tnh,.. Quc hi M phi a ra cc gicu tr khn cp. Cng trong nmny, Chnh ph M gii cu cho Ngnh Ti

chnh nng t l vn Chnh ph bra mua li cc doanh nghip ln mc k lc5.5%.Biu 2.9



40/124

30

Ngn hng Trung ng Chu u, Chnh ph Anh, Php,c, B,.. cng phi a ra hng lot bin php cng nh tung ra cc khon cho vay ln cu mt s ngn hng c nguy c v hay thiu thanh khon.

Ngy 11/1/2008 Bank of America Ngn hng ln nht nc M v tingi v vn ha b ra 4 t USD mua li Contrywide Financial sau khi ngnhng cho vay th chp ny tuyn b ph sn do n kh i qu ln.

16-17/3/2008 Bear Stearn c bn li cho JP Morgan Chase vi gi2 USD/c phiu.

Ngy 14/9/2008 Bank of America cho bit s mua li Merrill Lynch vitr gi 50 t USD, tng ng 29 USD/c phiu.

22/9/2008: Tp on Nomura Holdings ca Nht tr 525 triu USD thu tm hot ng ca Lehman ti chu . Sau , Nomura cng mua li Lehmati chu u v Trung ng. Mitsubishi UFJ Financial ng mua 20% c phMorgan Stanley.

Ngy 26/9/2008: ngn hng tit kim ln nht ca M- WashingtonMutual Inc. tuyn b sp v c bn li cho JP Morgan Chase bi thua l19 tUSD donh hng ca cuc khng hong tn dng th cp nh . Vi310 t USDtng ti sn, s d tin gi tit kim ln n 182 t USD v 2.300 chi nhnh ti M,WashingtonMutual Inc tr thnh ngn hng b ph sn ln nht trong lch sM.

Ngy 26/9/2008. Wachovia, Ngn hng ln th 4 ca M cng ng tr nb vc ph sn. City Group quyt nh mua li mng hot ng tn dng cangn hng ny vi gi 2,16 t USD.

Ngy 6/10/2008: Ngn hng BNP Paribas SA ca Php gi email thngbo tha thun chi 14,5 t Euro (tng ng 19,8 t $) mua li ngn hng Fortis.

Trn y l nhng thng v sp nhp ngn hng, nh ch ti chnh ihnh v s cha l hi kt bi nh ta bit hu qu ca cuc khng hong nyl rt phc tp, mc nh hng rt ln. iu ny ha hn trong thi gian sp tis xut hin nhiu thng v M&A c gi tr ln c bit l trong l nh vc Tichnh Ngn hng.

Quan im chung hin nay u chorng, M&A l mt iu xa x, ch nnthc hin trong nhng thi im hon ho v nn t b trong lc t nh hnh xu i.iu ny hon ton sai. Mi tha thun lun c s ri ro, nhng khng lm g tronglc kinh t suy thoi c th l iu ri ro nht trongtt c. Mua v bn li l nhngcng c quan trng trong vic thi hnh chin lc kinh doanh, bi l chin lckinh doanh cn c thi hnh trong sut chu k kinh doanh, trong thi im kinh t

din bin hon ho hoc xu i. Thc t cho thy rng c nhiu nhng tha thumang li gi tr c thc hin trong giai on suy thoi kinh t: Nm 1981: Johnson & Johnson mua li hng sn xut knh st tr ng

Frontier Contact Lenses to nn tng cho thng hiu knh p tr ng Acuvuehng u ca Johnson hinnay.

Nm 1995: IBM thc hin thng v mua li Lotus. Nm 1991 l v sp nhp Bank of American v Security Pacific.


41/124

31

Trong lc suy thoi kinh t nm 2001, Diageo thc hin thng vmua li hng ru Seagram Wine & Spirits t hng Vivendi Universal. Thng vny a Diageo dn u th gii v doanh s v li nhun trong ngnh ung.

Cng trong nm 2001, hng Danaher mua li hai n v CommerceSystem v Videojet ca Marcorni. C hai hin tr thnh b phn tng trng nhanhnht v mang li phn lnli nhun cho Danaher.

Qua ta nhn thy rng bt k thng v M&A no pht huy c hqu, phi c tnh chin lc, quy nh v gi v chin lc sp nhp phi c tnhton k. Bn mua ngh rng m nh c li ch n gin v trong thi im suythoimc gi s r hn. Nhng iu khng c ngha l phi ni rng tiu chun haythay i cch tip cn. Gi tr thc ca M&A chnh l tim nng pht trin sau nyv li nhun. Ngay c ngi bn cng c th c li t tha thun trong lc thoi nh c thm khon tin qu gi v tng cng tp trung vo nhng lnh vcch cht trong thi im cn thit nht.

Tm li,tnh hnh kinh t kh khn l gim nhit hot ng M&A, tuynhin n cng m ra nhiu c hi cho cc doanh nghip trong cc thng v muabn v sp nhp. Bi trong khng hong, c bn bn v bn mua u t ra t khkhe hn v v vy cc cuc thng tho mang li kt qu nhiu hn, hay ni ckhc d mua bn cng ty hn. Hn th na, trong thi k khng hong, kh khkinh t l th thch i vi doanh nghip ny, song li l c hi i vi cc doanhnghip khc. C th thch v c hi u gia tng ng lc, thc y cc bn tronghot ng M&A. iu ny cng d hiu bi thi k khng hong s thanh lcnhng cng ty khng tim lc ng vng, v tt nhin l khi khng thduy trc hot ng trong lc kh khn th buc cc cng ty va v nh ny phicn n s h tr t nhng tim lc mnh hn. Thm ch nhng cng ty cng vng c trc cn bo ti chnh cngphi cn n nhng gii php kh thi gia tng tim lc ti chnh nhm pht trin v m rng th phn. V mt trongnhng gii php c s dng ph bin nht hin nay l tin hnh mua bn v spnhp.

Tuy nhin, ho t ng M &A th i khng hong c g khc so v i hot ng trc y?

Khc vi thi im kinh t thun li, trong giai on kinh t kh khn, mt trng ln ca cc giao dch M&A l cc giao dch bn doanh nghip c s canthip ca cc ch n v cc c quan qun l Nh nc. V trong thi im nykhng mt ai c th d on chc chn c th trng M&A s i n u trothi gian ngn cng nh khng mt ai tin on c s phc hi nhanh nh

Nhng trong giai on ny ho t ng M&A ch yu c nhng khc bit : Th nht, cc giao dch M&A trong giai on ny thng chu p lc vthi gian do vic nhiu cng ty trong giai on ny di tc ng ca th trngnn kinh t phi chu sc p ln v kh nng chi tr hoc s mt cn i ca tng kt ti sn, mt s cc giao dch M&A trong giai on ny c din ra rnhanh chng. Bn mua thng c th mnh trong vic m phn v c nhiu c himua ti sn v doanh nghip vi gi thp hn gi tr thc t.


42/124

32

Khong thi gian gia vic cng b v cht li cc hp ng tr gi ln hn1 t -la va mi rt ngn li mt cch nhanh chng, t khong 130 ngy (1995 2007) xung cn gn 60 ngy trong nm 2008.Tuy nhin, vic thc hin giao dchtrong khong thi gian ngn thng dn n nhiu ri ro hn trong qu tr nh thmnh, m phn v hon tt th tc M&A.

V vy, bn mua v bn bn nn thu cc cng ty t vn ti chnh, k tonkim ton v cng ty lut chuyn nghip tham gia vo qu trnh thm nh gimbt cc ri ro trong vic nh gi v cc ri ro v lut php. i vi bn bn, victham gia ca cc cng ty t vn ti chnh v nh gi chuyn nghip c xu hngto p lc bn mua tr gi cao hn. i vi bn mua, cc cng ty t vn ti chnhgip xc nh gi tr cng hng sau giao dch M&A, to nn tng cho mt mc mua hp l.

Th hai, khc vi thi im kinh t thun li, trong giai on kinh t khkhn, mt t trng ln ca cc giao dch M&A l cc giao dch bn doanh nghip cs can thip ca cc ch n v cc c quan qun l Nh nc. S liu cBloomberg cho thy hn mt phn ba cc giao dch M&A ln nht trong 2008 l cs can thip hoc tham gia ca Chnh ph.

Th ba, ngoi cc M&A trong cng mt th trng, do c s khc nhau vtc ng ca khng hong kinh t ton cu i vi cc quc gia v s bin ng lnv t gi gia cc ng tin, c nhiu M&A vi bn bn v bn mua l cc cng tyt cc quc gia khc nhau.

V d, gn y, cc doanh nghip Nht Bn c xu hng s dng lngtin mt sn c, li sut thp v vic tng gi ca ng Yn mua cc doanhnghip nc ngoi. i vi cc doanh nghip Vit Nam, cn ch l mc d ccdoanh nghip nc ngoi c th quan tm u t v thu li nhun t cc giao dchM&A khi kinh t phc hi, cc doanh nghip nc ngoi s vn ph thuc vo itc ti Vit Nam trong vic t m hiu th trng v pht trin kinh doanh trong iukin c th ca Vit Nam.

Bn bn c th bn mt phn doanh nghip, gi li mt phn, v li doanhnghip vt qua giai on kh khn pht trin trong tng lai.

Tuy nhin, lun c s cch bit gia l thuyt v thc t. Mc d cc doanhnghip u bit rng giai on kinh t khng hong l c hi mua li cc dnghip v ti sn ang chu p lc bn ra to dng tin, vi s kh khn ca nnkinh t chung, phn ln cc doanhnghip v nh u t u gp kh khn trongvic m bo dng tin, vic huy ng vn cho cc giao dch M&A, v kh nngchu ng ri ro thp

Vi s kh khn v ph sn ca nhiu doanh nghip, ngay c cc doanhnghip c t nh hnh ti chnh vng chc cng c xu hng t u tin cho vic boton tin mt so vi vic dng tin cho cc giao dch mua bn, sp nhp. Ngoi ra,khi tm l trn th trng khng n nh, cc doanh nghip thng lo ngi v phng tiu cc ca th trng vi cc giao dch mua bn, sp nhp ln.V vy, vtqua c r o cn tm l v tham gia vo cc giao dch M&A vi doanh nghip khc


43/124

33

trong giai on ny i hi quyt tm v mt chin lc ca lnh o cc doanhnghip.

2.2 Phn tch nguyn nhn dn n thnh cng hay tht bi ca hot ngM&A thng qua mt s thng v in h nh2.2.1 Mt s thng v thnh cng tht bi trong th c t

Gii kinh doanh ton cu hin ang chng kin khng t nhng v b ccc tha thun sp nhp trc tng din r a tt p, ha hn mt tng lai micho ngnh.

Ngy 4 th ng 10 nm 2007 , Hng sn xut t s mt nc cDaimlerChrysler AG quyt nh i tn thnh Daimler, trt b nhng tn tchcui cng ca v mua li hng Chrysler vo nm 1998 vi gi 40 t USD. Mcd tip tc duy tr c phn 19,9% trong Chrysler, cc c ng ca Daimler hn srt vui mng c qun i qung thi gian sng chung ny - mt thi k y rynhng kin tng lin quan n tha thun mua li, thiu nhng mu xe thu htxungt v vn ha v cch thc iu hnh gia cc nh qun l ca pha M v pha c, cng nhtnhtrng thm ht ti chnh nng n, t nh hnh kinh doanh tit. Mc d vi cc nhn hiu truyn thng ca Daimler vn c mt mc tng trnng k cc dng xe Mercedes, tuy nhin Daimler lun phi gnh chu nhngkhon l khng l t cng ty M, lm cho tnh hnh ti chnh chung b nh hngnng n.

Thng 5 nm 2007 va qua, Daimler ng bn li phn ln c phn caTp on cho mt Cng ty u t tnhn M c tn Cerberus CapitalManagement vi gi ch 6 t USD. Qua tha thun ny, 80% c phn ti Chrysler s

thuc quyn kim sot ca Qu u t ny. Ngay lp tc bo co kt qu kdoanh s b cui nm 2007 ca Daimler c nhng chuyn bin quantrng khi mdoanh thu khng thay i bao nhiu so vi mc99,222 t Euro, nhng thu nhphot ng ca cng ty (EBIT) ca nm 2007 tng 75% t 5 t Euro nm 2006ln thnh 8,71 t Euro nm 2007. y l mt mc tng cha tng c trong lch scaHng sn xut t ln th 2 Th gii ny.

Tng t nh thng v tht bi ca Daimler ngy 1 thng 10 nm 2007,trang web bn u gi trc tuyn ln nht th gii eBay tha nhn l mnh trh trong tha thun tr gi 2,6 t USD mua li cng ty dch v in thoi InternetSkype vo nm 2005. eBay cho bit, h phi chi ti 1,4 t USD cho thng v,v nhng ngi sng lp ra Skype l Niklas Zennstrm v Janus Friis ra i khnmt li gi bit nhng ngi trc tng ve vn h.

Columbia Pictures - mt nh sn phim ni ting Th gii ca M, hinti thuc s hu ca hng phim Sony Pictures Entertainment cng ty con ca Tpon Sony.Thng 9 nm 1989,Tp on in t Sony cng b mua li Hng snxut phim Columbia Pictures Entertainment t tay Tp on Coca-Cola vi gi 3,4t USD, ng thi cn phi gnh thm mt khon n 1,4 t USD v mt khon nb 1 t USD do vi phm hp ng vi Warner Brothers, ngoi ra nu tnh lun cc


44/124

34

chi ph dch v, thng tin, tic tng th Sony b ratng cng gn6 t USD cc Columbia Pictures. Tuy nhin, nhng nm sau , Sonych thu v mt khonli nhun t i. Sony phi chi thm t 500 triu USD n 700 triu USD hng nm Columbia c th hot ng, thng 11 nm 1994 Sony xa s mtkhon n khng i c tr gi 2,7 t USD do ti tr vo Columbia m khng th thu hic vn, mt con s ln nht ti Nht Bn t trc n gi.

AT&T l Tp on chuyn cung cp cc dch v ng truyn in thoiv Internet, cp truyn h nh ln nhtca M. NCR l Tp on hot ng trong lnhvc cng ngh k thut v thng tin chuyn cung cp cc sn phm nh my tnhtin, my qut, cc thit b my tnh v cung cp cc dch v v Cng ngh thngtin. Thng 9 nm 1991 NCR chnh thc ng licho mua ca AT&T vi gi7,4 t USD. Tr i qua hai nm hot ng, nm 1993 NCR thng bo mt khon lrng 1,287 t USD, t nh trng thua l vn cn tip tc ko di n nm 1994 v1995. Trong nm 1994 i tn NCR thnh AT&T Global Information Solutions,

nhng ti nm 1995 AT&T quyt nh tch AT&T Global Information Solutionsra thnh mt b phn kinh doanh c lp i tn li thnh NCR nhng vn thuctp on AT&T. Thng 1 nm 1997, NCR tr thnh cng ty c lp nh du bs kin c chnhthc giao dch tr n s giao dch chng khon NewYork, gi trth trng ca NCR lc nim yt l 3,4 t USD thp hn mt na so vi mc gim AT&T b ra trc 5 nm.

T p on gi i tr truyn thng ca M,nhiu nm sau v sp nhp giaTime Warner v AOL, Time Warner vn phi ang n lc lm cho v sp nhpny em li hiu qu. ng thi mi y nht ca Time Warner l tp trung AOLvo th trng qung co v chuyn tr s ca AOL t Virginia v Manhattan. Cth ni, trc khi thng v din ragii bo ch ht li ca tng v mt siu cngty trong Ngnh gii tr, s l mt th lc ti th trng cung cp dch v gii tr trctuyn, nhng k t khi AOL c sp nhp th AOL khng cn l mnh na.

Ngy 10 thng 1 nm 2000,Tp on America Online (AOL) hot ngtrong l nh vc Internet thng bo k hoch hp nht vi Tp on gii tr atruyn thng Time Warner vi mc gi ngh l 182 t USD (bao gm 163,75 tUSD gi tr c phn v 17,2 t USD tin mt), gi tr vn ha th trng ca TimeWarner tng gp hai ln so vi thi im trc cng b (83 t USD)1, d kincng ty mi s c gi tr vn ha th trng l 350 t USD. AOL v Time Warners thc hin h nh thc hon i c phiu, mi c phiu ca Time Warner s nhc 1,5 cphiu ca cng ty mi, mi c phiu ca AOL s nhn c 1 c ph

ca cng ty mi, theo AOL s nm gi 55% c phn trong cng ty mi, 45% cnli thuc v Time Warner. Ngy 14 thng 12 nm 2000,tha thun hp nht giaAOL v Time Warner c Hi ng Thng mi M (FTC) thng qua, gi tr ctha thun hp nht c thng qua l 111 t USD2. Vngy 11 thng 1 nm 2001

1 Thats AOL folk ng trnwww.money.cnn.com ngy 1 thng 10 nm 2000.

2 AOL, Time Warner gets OK www.money.cnn.comngy 14 thng 12 nm 2000.


45/124

35

tha thun trn c chnh thc thng qua bi Hi ng truyn thng M(FCC). Ti thi im cng b, tha thun hp nht gia AOL v Time Warner hahn tr thnh thng v M&A c gi tr ln nht trong lch s v i hy vng c thto ra mt Tp on u tin ca Th gii kt hp gia truyn thng, gii tr vInternet trong thi i bng n cng ngh thng tin. Th nhng, trong giai ontha thun hp nht ch quyt nh thng qua t FTC v FCC, Th trng ti chnhM b chao o do s x hi ca bong bng dot-com. T ngy 28 thng 3 n 30thng 4 nm 2000, ch s biu hin gi c phiu cc cng ty Internet gim 41AOL cng gim 18%, tnh t thng 9 nm 2000 n thng 11 nm 2001 ch s gicc cng ty dot-com gim 81%, c phiu AOL cng mt i mt khon 39%, sau gi c phiu AOL cng nh cc cng ty Internet khc tip tc i xung su v mnhm hn1. Tnh chung giaion t khi thng bo c a ra ngy 10 thng 1 nm2000 n khi chnh thc c thng qua ngy 11 thng 1 nm 2001 gi tr thtrng ca AOL gim t 226 t USD xung 20 t USD2. Cui nm 2002 gi trth trng ca AOL-TW ch cn sp x 100 t USD3, gim hn 70% so vi gi trlc ban u.

Tuy nhin, cng khng th ph nhn thc t rng, c khng t nhng tha thun ln em li nhng kt qu tuyt vi.

M t trong nhng tha thun tt p nht l tha thun nm 1965, spnhp Pepsi-Cola v Frito-Lay to thnh PepsiCo Trong nhng thp k sau ,Pepsico tr thnh mt ngi khng l ton cu vi 15 thng hiu, mi thnghiu t doanh thu tr n 100 triu USD mi nm.

Vo thng 7 nm 2005,nhiu ngi nghi ng s thnh cng khi tpon tr uyn thng News Corp ca T ph Rupert Murdoch b ra 580 triu USD

mua li mng x hi o MySpace. Tuy nhin, cc nh phn tch tnh ton rng, hinnay, MySpace c gi khong 10 t USD. Nh vy, r rng l T ph truyn thngMurdoch ginhc khon hi ln.

Thng 6 nm 2000,Bestfood ng li cho mua ca Unilever vigi 25 t USD. Thng v ny d kin s mang li cho Unilever mt s tng trngmnh m, v v tr hng u trong cc lnh vc thc phm nu sn, tr , kem, thcphm ng lnh, c tnh cng ty sau khi kt hp s tit kim hng nm mkhong chi ph 750 triu USD v doanh thu hng nm tng 1%. K t ngyBestfood chnh thc gia nhp vo Unilever, doanh thu ca Unilever tng vtbc, gi c phiu cng tng mnh, sau 3 nm, hot ng ca Unilever nm 2003 btu chng li, nhng gi c phiu Unilever vn tng hn 30% so thi iBestfoods chnh thc gia nhp Unilever, mt kt qu n tng trong thi k khn

1 Deals from hell Robert F. Bruner, mc Merger of AOL and Time Warner trang 275 2 http://en.wikipedia.org/wiki/AOL#cite_note-scrapcharge-5, ch d AOL

3 Time Warner walking out on AOL marriage ng trnhttp://www.msnbc.msn.com/id/30979493/


46/124

36

hong kinh t nm 2000-2001 khi m ch s S&P500 gim-30%, gi CampbellSoup gim gn 20%, Kraft Foods tng trng m trong cng khon thi gian ny.

Ngy 4 thng 9 nm 2001,HP v Compaq thng bo s hp nht vi

nhau, qua mi c phiu ca Compaq s i c 0,6325 c phiu pht hnh mica HP, gi tr ca cuc hp nht ny l 25 t USD. Thng tin v v hp nht nylc u b s chng i t phn ln c ng ca HP, trong c nhng thnhvin nm trong Ban lnh o cng ty. Tuy nhin, cui cng thng vhp nhtgia HP v Compaqcng chnh thc c thng qua vo ngy 1 thng 5 nm2002 vi tng s phiu tn thnh hp nht st sao l 51,39%, gi tr ca thng vhp nht ny l 18,6 t USD (gi tr c phiu cng ty HP ti thi im ny),theo HP snm gi 64% cphn v Compaq snm gi 36% trong cng ty m i, ycng chnh l kt qu cui cng cho cuc hp nht gia Compaq v HP. Bt chpnhng trc trc lc bt u v vic c phiu HP gim 18,7% trong nhng ngygiao dch u tin sau thng bo, cho n by gi, y vn l thngv M&A ln

nht v thnh cng nht trong lnh vc sn xut my tnh. C th, ti thi imthng 4 nm 2008, gi c phiu ca HP-Compaq tng trn 200% so vi gi tithng 5 nm 2002, trong khi nhng cng ty sn xut my tnh khc nh IBM, DeSPX ch tng trong khon t-25% n 50%.

Nh v y, thc tcho thy khng v nhng thng vtht bi m th trngM&A s tr nn km si ng. Ngc li, th trng s lun pht trin p cc nhu cu cn m rng hoc ti cu trc vn cho cc doanhnghip. Mt thngv c th l tht bi vi cng ty ny, nhng c th s thnh cng khi c sp nhpvi cng ty khc. T , th trng M&A s lun si ng nh bt k mt thtrng hng ha no khc, vn lqua nhng thng v thnh cng hay tht bic k trn y, thu l l do chnh? Vit Nam s hc c g t nhngthnhcng v tht bi , v theo quanim catc gi, chng tashc c rt nhiuiu t tht bi hn l t thnh cng. Chng ta s trnh c nhiu cm by h n khitm ra cc nguyn nhn ca nhng tht bi ny.2.2.2 Cc yu tquyt nh vic thnh cng hay tht bi ca mt thng vM&A - Bihc kinh nghim cho Vit Nam

Nh chng ta bit, mun gia tng gi tr cho doanh nghip sau sp nhpth vic quan trng nht l phi xc nh c gi tr ca bn bn v gi tr cnghng c to ra lm gia tng gi tr cho thng v, t bn mua xut mt gi mua hp l. l tin cho mt thng v sp nhp thnh cng. Tuynhin, thnh cng hay tht bi ca mt thng v M&A khng ch dng li ,m chnh cc chnh sch qun tr trong vic thay i nhn mnh ti con ngi cngs nh hng n s thnh cng hay tht bi ca mt cuc M&A.

Phn ny, ti s cp n cc nguyn nhn c th dn n tht bi camt thng vmua bn hoc sp nhp. Tuy nhin vn ny nn c hiu rnghnv nhng nguyn nhn ny nu c gii quyt tt th y cng chnh l conng a n thnh cng ca doanh nghip trong qu tr nh hp nht.


47/124

37

Thiu thng tin trong cng ng cng tyTheo kho st chung v vn nhn s trong qu tr nh M&A, th thiu thng

tin trong cng ng nhn vin l mt trong nhng ni dung quan trng nht trong

qu trnh M&A. Thng tin khng tt trong cng ng nhn vin, gia nhng nhnvin nhng cp bc khc nhau trong cng ty, gia hai cng ty sp nhp l mttrong nhng nguyn nhn chnh dn n sp nhp tht bi. Qun l cp trung vnhn vin cp thp hn l nhng ngi chu nh hng ln t qu tr nh sp nhp. C t hn 30% qun l cp trung v nhn vin c cng ty thng bo v viM&A. V th, khng c g l khi nhiu nhn vin qun l hiu v bit r hn vcng ty ca m nh qua vic c bo hng ngy hn l nghe thng tin t qun l cpcao ca h.

Khng phi ch ring vic thiu thng tin trong cng ty l vn nghimtrng trong qu tr nh sp nhp, s giu gim thng tin c chn lc ca mt b phqun l cp trung, nhng ngi b nh hng bi sp nhp, s mt lng tin mtb phn nhn vin cng l vn nghim trng. Trong vi trng hp, cng tynhn thy cn phi ni di vi nhn vin bng cch cam oan v v tr v tin lngca h, v khng c s sa thi no trong tng lai.

Thiu s ch trng vo vn nhn s Nhng bc u tin ca qu trnh M&A thng tin hnh trong nhng

vngm phn b mt v vn ngun nhn lc, mt vn ht sc nhy cm lkhng tn ti trong cc cuc m phn .

Bng 2.5: Vn nhn s trong qu tr nh sp nhp

M Chu Thi BnhDng

Brazil

K hoch ban u 16% 19% 8%

iu tra nghin cu 41% 21% 12%

m phn 16% 16% 24%

Hp nht 27% 44% 56%

(Ngun: Bo co Raymond Noe) Theo bo co ca Raymond Noe v vn nhn s trong qu tr nh sp nhp

ti M, Chu Thi Bnh Dngv Brazil nm1999 ca134 chuyn vin nhns, phng nhn s lun khng c cp n trong qu trnh sp nhp, ch 59%nhn vin phng nhn s trong cng ty b mua li c yu cu tham gia trc khisp nhp v ch 58% c yu cu sau khi sp nhp. Nathan Ainspan, ng tc gica bo co, nhn xt: Nu cc chuyn gia php l v ti chnh hoch nh chin


48/124

38

lc sau khi hp nht c nhng ch trch quan ngi v s thnh cng ca thng vnh nng sut ca nhn vin mi, nhng cu hi ny s b b qua tr khi n

phat trien thi truong mua ban sap nhap

Documents