phat giao duoi mat nha tri thuc - tt thich tam quang

8/3/2019 Phat Giao Duoi Mat Nha Tri Thuc - TT Thich Tam Quang

1/22

Pht Gio Di Mt Nh Tr Thc(Buddhism in the eyes of intellectuals)

Tc Gi: Ha thng K.Sri DhammananadaDch Gi: T Kheo Thch Tm Quang

MC LC

Li Ngi Dch

Thi i ca chng ta hin nay l mt thi i khoa hc, cc tn gio u c ph phn di lngknh khoa hc. Nhng nh tr thc, cc khoa hc gia, cc nh bc hc, cc hc gi, cc nh vn, ccnh chnh tr gia lng danh trn th gii khng ngt ca tng Pht gio v by t lng ngng m c

Pht. c Pht Thch Ca c tn knh nh bc Thy v i, mt Thin hu, mt v Gng mu Tongic. Php hay gio l ca Ngi cha ng nhng nguyn tc cn bn, bt bin ca Cng bng vChn l. Gio l ca Ngi t trn 2500 nm em nh sng gic ng cho nhn loi, gii thot xingxch gng cm n l, mang an lc v hnh phc cho con ngi.

Nhn thy quyn sch ny ca i lo Ha thng Tin s K. Sri Dhammananda, mt bc chn tuthc hc, l mt cng trnh su tm cng phu v gi tr nn chng ti khng qun ti hn c mn cgng dch ra Vit ng vi hy vng ng gp mt phn nh vo kho tng vn ha Pht gio Vit namti hi ngoi.

Chng ti xin chn thnh cm t ch Tn c khch l, gp nhiu kin b ch. c bit cc o

hu, Bc s ng Hu Phc, Vin Minh Phm nh Khot, Minh H Phan Duyt, Qung LmChu Ngc Tng, Qung Hi Ng Thanh Hng, Diu Chn Lng Th Mai, Diu H Nguyn CungTh H v L Kim Vn gp phn cng c trong vic n hnh dch phm ny.

Chng ti xin hi hng cng c hong php ny ln ngi Tam Bo v nguyn cu hng n chPht thy t gia h qu v cng bu quyn thn tm thng an lc v hnh phc.

Sau cng chng ti knh mong ch Tn, thin c, php hu n nhn, cc bc thc gi cao minh vuilng b chnh cho nhng sai lm thiu st, cun sch c hon chnh hn trong k ti bn.

Hoa k, Ma Vu Lan 2538-1994

THCH TM QUANG.Tiu s i lo Ha thng Tin s K. Sri Dhammananda

i Lo Ha thng Tin s K.Sri Dhammananda, nm nay tuy 75 tui, Trng lo Tng gi MLai , vn tch cc hot ng; Ngi phc v Pht gio M Lai trn 42 nm trong cc chc v nhmt v lnh o tinh thn, mt hc gi, mt c vn v mt thin hu.

Ngi sanh ngy 18 thng 3 nm 1919 trong gia nh ng K.A. Garmage, lng Kirinde, Matara phanam Sri Lanka (Tch lan). Ngi c t tn l Martin v l ngi con ln nht trong gia nh gmc ba anh em v ba ch em.


2/22

Ngi khi u vic hc hnh theo nn gio dc th tc ti mt trng ca chnh ph ti Kirinde khiNgi c 7 tui. Tuy cn nh m Ngi pht trin mi quan tm c bit n Pht gio. Ngi gia nhp cc hot ng v t chc c thit lp trn cc nguyn tt v o c Pht gio. Ngi cngc mt ngi cu lm S trng ti ngi cha a phng. Ngi cu ny cng vi b m tn tmca Ngi hng dn tinh thn Ngi trong lc thiu thi. Do ngh tr thnh mt tu s nhennhm trong u c Ngi.

Khi Ngi 12 tui, Ngi th gii Sa di vi Ha thng K. Dhammananda Maha Thera ti ngi chaKirinde v c php danh l "Dhammananda" c ngha l "NGI CHNG NGHIM HNHPHC QUA PHT PHP" (Php Lc). Sau Ngi tip tc chng trnh tu hc 10 nm trc khith i gii t kheo vo nm 1940.

Sau 10 nm tu hc chuyn v gio l ca c Pht ti cc tu vin Sri Dhammarana Privena,Ratmalama, Vidyardhana, ti Colombo, Vidyalankara Pirivena ti Peliyagoda, Kelaniya, mt ihc Pht gio rt c uy tn, nm 26 tui Ngi tt nghip vn bng ngn ng hc, Trit l v Kinhin Pli.

Nn 1949, Ngi tt nghip cao hc trit l n sau bn nm hc tp ti i hc n Ba La Ni

(Bnares). Trong s cc gio s ni ting ti i hc ny c c Tin s S Radgakrisnan, v Tngthng u tin ca Cng ha n l gio s ca Ngi.

c hun luyn v gio dc, thu trit gio l Pht , Ngi tr v Tch Lan em thc dng kinthc uyn thm ca Ngi. Ti Kotawila, Ngi thit lp vin "Sudharma" hun luyn gio dc, an ninhx hi, v nhu cu tn gio cho qun chng. Ngi cng pht hnh tam c nguyt tp ch bng tingTch lan (Singhalese).

Nm 1952, trong s 400 cc Tu s tr ti Viyalanka Pirivina, Ngi c tuyn chn i phc v MLai v ni y cn mt nh hong php Gio l Pht . Vo thp nin 50 v 60. Pht gio b coi rbi gii tr thc ngi Hoa c hc vn ti M Lai v l nhng phng php thc hnh do nhng

ngi c gi l Pht t ch ang p dng trn c bn u da theo cc nghi thc c truyn v cchnh thc l lt khc. Hnh nh khng mt ai ch n ngha ch thc ca vic thc hnh mmt ngi pht t cn phi p dng. Bi vy, vi qung i qun chng c gio dc ti ni y coiPht gio khng c g hn ch l mt bao b cha ng d oan.

Nh s c gng hong php ca Ngi, nhiu ngi Hoa trong nc nhn thc c gio l chn thtca c Pht. Hi Truyn b Gio l Pht c thit lp v Ngi khng ngng ra sc vit cc biv, xut bn cc loi sch c v mi phng din ca Pht gio em li ch cho ngi pht t MLai.

Hi Truyn gio, l b phn hng o c thit lp, chu trch nhim vic ph bin tt c bi v

ca Ngi. Kt qu, Ngi nhn c rt nhiu th ca ngi Hoa tr c hc thc, rnh Anh ng trnkhp c M Lai tn dng Ngi v y l ln u tin trong i h hiu c nghim chnh gio lPht . Ri Ngi khai sng t bo "Ting ni ca Pht gio" cho n by gi vn u n xut bnmt nm hai k bi Hi Truyn Gio. Ngi l tc gi ca nhng cun sch rt ph thng nh "NgiPht t tin g?", "Lm th no sng khi s hi v lo lng", "Hnh phc la i", "Nhn loi tinv u" v "Thin nh con ng duy nht". Tuy khng l mt nh thuyt gio hng bin nhngNgi thnh cng cm ha t tng ca thanh nin v gio dc h vi mt li trnh by Gio phpca c Pht mt cch r rng, n gin v khoa hc.


3/22

Vo nm 1970 v nm 1975, trong chuyn du hnh thuyt ging v o Pht v trit l Pht gio trnth gii, Ngi thuyt ging ti i hc Lancaster, i hc Hull, i hc Manchester, i hc Oxfordti Anh Quc, i hc Dharma Realm v ng phng ti Hoa k.

Do nhng thnh qu ca cc hot ng hong php v gio dc ca Ngi, Ngi c suy tn "Tngthng" Gio hi Siam Maha Nikaya, Malatta, ti M lai nm 1965 v c tng cp bng Tin sDanh d ca cc i hc Dhama Realm, i hc ng Phng (Hoa k), i hc Nalanda, i hc

Ba-l-ni (Beneres - n ) v i hc Pli ca Tch lan. Ngi cng c n thng tc v Honggia Johan Setia Mahkota bi Hong M lai.

Kt qu tt p ca Ha thng trong vic phc v cho cng ng Pht gio khng nhng ch trongphm vi ca M lai m cng cho tt c th gii bi nhng ai cm nhn c s nhit thnh khngcht v k va Ngi hong dng Pht php.

L do khin ngi ta ng h v ngng m Ngi khng ring t mt cng ng m t nhiucng ng. Ngi c, nh c Pht m t, By c cao qu ca mt i nhn trong kinh Sakha Sutta(A.N. 4:31): Ngi l ngi ng yu, c knh trng, hc thc, l mt c vn, mt ngi nhn nichu nghe, thm trm trong m lun v khng bao gi c xy mt cch v cn c.

Benny Liow Woon KhinKuala Lumpur, Malaysia,

18 thng 3 nm 1994.V VIC XUT BN CUN SCH

o Pht l mt tn gio v i gic ng nhn loi t 25 th k qua, gii thot con ngi khi ttc nhng xing xch n l, cc thc hnh theo m tn d oan. o Pht l mt tn gio khoa hc,ngy nay tt c cc nh vn ha tr thc trn th gii d c hay khng lin h g n Pht gio utn knh c Pht C m trong khi nhng nh khai sng cc tn gio khc ch c cc tn camnh tn knh m thi. Khng phi ch nhng ngi thuc mt s tn gio m ngay c nhng ngi

c gi l t do t tng cng rt knh trng ng Gic Ng Ti Cao c Nht trn hon v ny.Nhn t quan im lch s, cha tng c mt v o s no m pht trin tinh thn t do tn gio ncc im cng nh lng tin thch ng i vi nhn loi nh c Pht. Trc khi c Pht ging th,tn gio ch do mt s gio phi trong x hi c quyn nm gi. c Pht l mt v Thy trong lchs khng phn bit, m ca tn gio cho tng c nhn cng nh cho tt c mi ngi trong x hi.

c Pht khuyn cc t Ngi trau di hc hi v m mang sc mnh tim n ni con ngi v tchnh ni mnh biu dng c cch thc s dng hu hiu nht sc mnh ch v tr thng minhca mnh khng cn phi lm ti mi cho mt chng sanh no tm hnh phc trng cu mNgi tuyn b cho th gii bit qua kinh nghim bn thn Ngi ch khng phi qua cc l thuyt hayqua cc tn ngng hay phong tc tp qun. Gio l c Pht l cho con ngi ng dng thc tin

m khng cn mt nhn hiu no.

Trong vic su tp cun sch ny, ti chn lc mt s cc li pht biu ca cc nhn vt ni ting,trit gia, hc gi, s gia, vn ho, khoa hc gia, cc hng gio phm, cc nh cch mng x hi v ccchnh khch danh ting trong th gii tin tin, tt c u l cc nh tr thc ng hng u. Trong sny a s khng phi l ngi Pht gio m l nhng nh t do t tng. Theo h, Pht gio l mttn gio thc t nht, hp l nht, trin khai rt khoa hc, phc v hu hiu nhn loi nu nhngngi theo o Pht thc hnh nghim chnh tn gio ny.


4/22

L do trn cho ti nim vui ln lao trong vic trnh by cc on vn trch dn t cc sch v boch. D c mt s ngi cho rng o Pht ng u trong lnh vc tn gio nhng vic su tp ccon vn ny, khng c mun lm gim nim tin ni cc tn gio khc v vic xut bn cun schny cng khng phi trnh by quan im Pht gio ng hng u m tri li ch phn nh tmnhn v t ca mt s cc nh tr thc.

Tt c nhng li ch thch v cc li pht biu trong sch ny u do ni ngi su tp.

K. Sri Dhammananda25.11.1992 - P.L. 2536.

-ooOoo-

Phn I

[01]

C PHT

C PHT V I.

Nu ni n tr tu v c hnh th ti khng th no ngh rng Cha Christ mt v th cao bngmt s nhn vt khc m lch s ghi nhn. Ti ngh rng ti phi t c Pht trn Cha v nhngphng din .

- Bertrand Russell"Ti sao ti khng theo Thin Cha Gio"

HIN THN CA C HNH


5/22

c Pht l hin thn ca tt c cc c hnh m Ngi thuyt ging. Trong thnh qu ca sut 45nm di hong php, Ngi chuyn tt c nhng li ni ca Ngi thnh hnh ng; khng ni noNgi bung th ci yu ui ca con ngi hay dc vng thp hn. Lun l, o c cn bn ca cPht l ton ho nht m th gii cha bao gi bit n.

- Gio s Max Miller, Hc gi ngi c.CY NHN LOI THNG HOA.

y hoa n trn cy nhn loi bng n qua nhiu vn kLm th gii chan ha hng thm tr tuV mt ngt tnh thng.

- Sir Edwin Arnold , "nh Sng ng"C PHT GN GI CHNG TA HN.

Cc bn thy r Ngi l mt nhn vt n gin, chn thnh, n c, mt mnh t lc phn u chonh sng, mt nhn vt sng ch khng phi l thn k, ti cm thy c mt Ngi, l Ngi. Ngi

gi bc thng ip cho nhn loi hon v. C nhiu t tng tuyt diu hin i ca chng ta rtgn gi tng ng vi thng ip ca Ngi, tt c nhng au kh, bt mn trong cuc sng, theoNgi dy: l do lng ch k. Lng ch k c ba dng: - Mt l tham vng tha mn cm gic; - Hai ltham vng mun bt t; - Ba l tham vng thnh cng v trn tc. Con ngi trc khi c th tr nnthanh tnh, ngi phi ngng sng theo gic quan hoc cho ring chnh mnh.

Ri con ngi mi tr thnh mt bc i nhn. c Pht, qua nhiu ngn ng khc nhau, nmtrm nm trc Cha Christ, dy con ngi c tnh v tha. Trong mt s chiu hng Ngi rtgn gi vi chng ta hn, v p ng c nhu cu ca chng ta. c Pht cng t ra sng sut hnCha Christ trong s quan tm phc v con ngi v t m h i vi vn trng tn b?t t cakip nhn sinh.

- H.G. WellsNGI CAO QU NHT CA NHN LOI

Nu bn mun thy ngi cao qu nht ca loi ngi, bn hy nhn v Hong trong y phc mtngi n xin; chnh l Ngi , siu phm thnh tnh ca Ngi tht v i gia con ngi.

- Abdul Atahiya, mt thi nhn Hi Gio.PHNG PHP CA C PHT.

Nu mt vn no cn c ra, vn phi c gii quyt trong hi ha v dn ch theo

ng li dy bo ca c Pht.

- Tng thng NehruMT NGI MT TR V MT NGI BNH THNG

S khc bit gia c Pht v mt ngi bnh thng ging nh s khc bit gia mt ngi bnhthng v mt ngi mt tr.

- Mt Vn Ho.TN KNH C PHT.


6/22

Khng kh khn g khi chn la c Pht l mt ngi c tn sng trong s nhng ngi v ?ica nhn loi.

- Gio s Saunders , Tng Th k Vn ha Y.M.C.AIndia, Burma, Ceylon.

THNG IP CA C PHT.

c Pht v i hn tt c cc l thuyt v tn iu, thng ip bt dit ca Ngi lm rung ngnhn loi qua nhiu thi i. C l khng mt thi im no trong lch s qu kh m thng ip habnh ca Ngi li cn thit hn cho nhn loi ang au kh v cung lon nh hin nay.

- Tng thng NehruCU TR LI "KHNG" CA C PHT.

Nu chng ta hi, chng hn, c phi v tr mt ht nhn in t lc no cng gi nguyn khng thayi, chng ta phi tr li "khng"; nu chng ta hi c phi v tr ca mt ht nhn in t thay itheo thi gian, chng ta phi tr li "khng"; nu chng ta hi c phi ht nhn ang di ng,chng ta phi tr li "khng". c Pht cng gii p nh vy khi c ngi hi tnh trng bn ng

ca con ngi sau khi cht; nhng nhng cu tr li nh trn khng phi l nhng cu tr li quenthuc theo truyn thng khoa hc th k 17 v 18.

- J.Robert OppenheimerCHNG TA CM KCH BI TINH THN HP L CA NGI.

Khi chng ta c nhng bi thuyt ging ca c Pht, chng ta cm kch bi tinh thn hp l caNgi. Con ng o c ca Ngi ngay trong quan im u tin l mt quan im thun l. Ngic gng qut sch tt c nhng mng nhn ging mc lm nh hng n ci nhn v nh mnh canhn loi.

- Tin S S.Radhakrisnan"c Pht C m"TINH THN TRM TNH V LNG T TM.

iu ng ch nht ni c Pht l s kt hp gn nh c nht ca mt u c khoa hc trm tnhv thin cm su xa ca lng t tm. Th gii ngy nay ngy cng hng v c Pht, v Ngi lngi duy nht tiu biu cho lng tm ca nhn loi.

- Moni Bagghee,"c Pht Ca Chng Ta"

TRIT L SIU PHM.

c Pht l nh tin phong thng yu nhn loi, v l mt trit gia siu phm trong nhn phmdng cm v sng chi. Ngi c nhng iu m cha ai c th qun c l Ngi thuyt php tronghng say v nhit tnh v ngun kin thc. V i hn, tr tu ca Ngi chnh l i gng soi sng.

- Moni Bagghee,"c Pht Ca Chng Ta".

NGI KHNG NI V TI LI.


7/22

S thanh tnh ca tm linh v lng thng yu tt c sinh vt c dy d bi c Pht. Ngikhng ni n ti li m ch ni n v minh v in cung c th cha khi bi gic ng v lngthin cm.

- Tin S Radhakrisnan"c Pht C m"

C PHT GING NH MT THY THUC.

c Pht ging nh mt lng y. Mt bc s phi bit chn on cc loi bnh tt, nguyn nhn,thuc gii c v phng php cha tr, phi bit p dng phng thc cho thch hp, cho nn cPht dy T Diu (Bn s tht) ch r s hin hu ca au kh (Kh ), nguyn nhn ca aukh (Tp ), dit tr kh no c an lc (Dit ) v con ng a n dit tn kh au (o).

- Tin S Edward Conze, "Pht gio".C PHT CA TON TH NHN LOI.

c Pht khng phi l ca ring ngi Pht t, Ngi l ca ton th nhn loi. Gio l ca Ngi

thng dng cho tt c mi ngi. Tt c cc tn gio khai sng sau Ngi, u mn rt nhiu cct tng hay ca Ngi.

- Mt hc gi Hi Gio.MT NGI CHA KHN NGOAN.

c Pht l ngi cha nhn thy n con ang vui chi trong ngn la th tc nguy him, Ngi dngmi phng tin cu cc con ra khi ngi nh la v hng dn chng n ni an lc ca Nitbn.

- Gio s Lakshimi Narasu,

"Tinh Hoa Ca Pht gio"C PHT L MT CON NG.

Ti cng ngy cng cm thy c Thch Ca Mu Ni gn gi nht trong tnh cch v nh hng caNgi, Ngi l ng li, l Chn l v l L sng.

- Gim mc Milman.MT VNG THI DNG RC R.

Trong th gii ging t v xung t, hn th v bo lc, thng dip ca c Pht sng chi nh vngthi dng rc r. C l khng bao gi thng dip ca Ngi li thit yu hn nh trong thi i ca

th gii bom nguyn t, khinh kh ngy nay. Hai ngn nm trm nm qua tng thm sanh kh vchn l ca thng dip ny. Chng ta hy nh li bc thng dip bt dit ny v hy c gng thi trint tng v hnh ng ca chng ta trong nh sng gio l ca Ngi. C th chng ta phi bnh thnng u c n vi nhng khng khip ca thi i nguyn t v gp phn nh trong vic khuynkhch ngh ng (Chnh t duy) v hnh ng ng (Chnh nghip).

- Tng thng NehruCON NGI V I CHA TNG C.


8/22

y l gio l m chng ta c th tin theo. Khng ni no trong th gii tn gio, sng bi v tnngng m chng ta c th tm mt v gio ch chi sng nh th ! Trong hng lot cc v sao, Ngil v tinh t khng l, v i nht.

Mt s cc khoa hc gia, trit gia, cc nh vn ha tuyn b v Ngi "Con Ngi V i NhtCha Tng C". nh ho quang ca v Thy v i ny soi sng ci th gii au kh v ti tm,ging nh ngn hi ng hng dn v soi sng nhn loi.

- Mt Vn Ho u Chu.[02]

PHT GIO

GIO L CN BN CA C PHT.

Lch thip, thanh tnh, t bi, xuyn qua s gii thot khi lng ch k tham dc, l gio l cn bnca tn gio v i ng ca o Pht.

- E. A. Burtt, "c Pht T Bi"MT CY CU C XY TON HO.

Gio php ca c Pht ging nh mt cy cu c xy ton ho bng thp linh ng, gi v nckhng lm h c, t n thch ng ph hp trong mi trng hung thay i, nhng ng thi cnglm vng chc thm cu v m con ng an lc vnh cu, n Nit bn.

- Phra Khantipalo, " lng"THC TNH TRI TIM NHN LOI.

Chc chn t min ng Phng huyn b, ni t m mu m ca tn gio, cho chng ta s khm

ph trung thc ni Pht gio t khi tn gio ny cho chng ta bit nn o c huy hong v s thanhkhit tim n su xa trong bn tnh t nhin ca con ngi khng cn n mt thn linh no khc mbn tnh ny vn tim n trong tm ca con ngi v thc tnh h bin thnh cuc sng vinh quang.

- Charles T. Gorham.KHNG C G VT QUA C PHT GIO.

L Pht t hay khng phi l Pht t, ti quan st mi h thng ca cc tn gio trn th gii, ti khm ph ra khng mt tn gio no c th vt qua c v phng din v p v s qun trit,Bt chnh o v T diu ca c Pht. Ti rt mn nguyn em ng dng cuc i ti theo conng .

- Gio s Rhys Davids .PHT GIO KHNG DN DT CHNG TA TI MT THIN NG R DI.

Pht gio rt thc t, v Pht gio ly quan im thc t i vi cuc i v th gii. Pht gio khngsai lm li ko chng ta n sng trong mt thin ng r di, Pht gio cng khng e a v hnhh chng ta bng tt c nhng loi s hi gi tng v cc mc cm ti li. Pht gio ku gi chngta nn chnh xc v khch quan nhn nhng g th gii chung quanh chng ta, v ch cho ta conng i ti t do ton ho, ha bnh, an lnh v hnh phc.


9/22

- Thng Ta Tin S W.RahulaS MNG CA C PHT.

S mng ca c Pht qu l c o ring bit, v th cho nn s mng ny ng bit lp khc hncc tn gio khc trn th gii. S mng ca Ngi l mang l tng ca nhng con chim ang baytrong khng trung v gn vi tri t, bi l thc phm nui sng chng thuc v tri t.

- Hazrat Inayat Khan," Thng ip Sufi"MT TN GIO V TR.

Tn gio tng lai s l mt tn gio chung cho c v tr. Tn gio vt ra ngoi tng mtng Thing Ling no , cc tn iu v l thuyt. Tn gio bao trm c thin nhin v tinhthn, phi cn c vo nim o gio pht sanh t nhng thc nghim ca mi vt, thin nhin vtinh thn nh mt s thun nht y ngha. Pht gio p ng c cc iu .

- Albert EinsteinPHT GIO VN GI NGUYN KHNG B NH HNG

L thuyt ca Pht php vn ng vng ngy nay khng b nh hng bi tin trnh ca thi gian vs tng trng kin thc, vn gi nguyn nh lc ban u by t. D cho kin thc khoa hc tngtin n th no trn chn tri tr c ca con ngi, trong phm vi Gio php (Dhamma) cng vn cch tha nhn v ng ha cc khm ph xa hn na. V phng din thu ht ca l thuyt nykhng da vo cc khi nim gii hn ca cc t tng s khai, v phng din kh nng cngkhng b l thuc vo nhng ph nh ca t tng.

- Franci Story,"Pht gio, Mt Tn Gio Th Gii"

MT TN GIO HOAN H

Pht gio hon ton chng hn li s u su, phin mun, dn vt, thi bun b, tt c nhng iuny c coi nh lm tr ngi vic hiu r chn l. Mt khc, vic ng lu y rng, hoan h lmt trong "By Yu T Gic Ng", nhng c tnh cn thit phi c trau di tin ti Nit bn.

- Thng ta Tin S W.RahulaMT THCH THC VI CC TN GIO KHC.

Pht gio nh chng ta ang thy, nhng g c ghi chp su tp li rt l thc t, khng phi lmt h thng gi thuyt ca thi i s khai, v phng din ny Pht gio dm thch thc vi cctn gio khc.

- Gim Mc Gore,"c Pht v Cha Christ"

KHNG C S GI NH TRONG PHT GIO

im vinh quang trong Pht gio l Pht gio ly tr tu lm yu t ct li ca s cu ri. Trong Phtgio, o c (Gii) v tr tu khng th tch ri nhau. Gii hnh thnh nn tng ca i sng caothng, tri thc v tr tu l nhng yu t kin ton n. Khng qun trit v lut nhn qu v duynsinh (Pratyasamutpada), th khng th gi l o c chn chnh, ngi gi l o c chn chnhth phi c c mt ni qun v tri thc cn thit ny. V lnh vc ny o Pht khc hn vi cc


10/22

tn gio khc. Cc tn gio thuc nht thn gio khi u vi mt s l thuyt gi nh v khi nhnggi nh ny mu thun vi s tin b ca tri thc loi ngi, th gia tng thm phin mun. oPht c thit lp trn mt tng vng chc ca cc s tht, chnh v th khng bao gi xa ri nhsng ca tri thc.

- Gio s Lakhami Narasu,"Tinh Hoa Pht gio".

C PHT NHN XA HN CC NH DUY TM HIN I.

c C m bc b hon ton c n ci bng ca s hin hu trng cu bng mt sc mnh siuhnh hu ch ln lao cho nhng sinh vin trit hc v thy rng iu ch tha mn mt na tronglp lun v duy tm ni ting ca Gim mc Berkeley. Tht l mt du hiu ng k v cc li ni t nh ca ngi n v c C m c ci nhn su xa hn nh duy tm hin i v i nht.Khuynh hng v mt t tng gic ng ngy nay trn khp th gii khng nghing v thn hc,nhng nghing v trit hc v tm l hc. Hc thuyt nh nguyn lun ang tr nn nguy him.

Nguyn tc cn bn ca s tin ha v nht nguyn lun c chp nhn bi cc nh t tng.

- Gio S Huxley ,"Tin Ha o c"CCH MNG V TN GIO.

Hai mi lm th k qua, n mc kch mt cuc cch mng v tri thc v v tn gio ln n cao lt ch ngha c thn, cc nh tu ch k v thit lp mt tn gio ha hp, mt h thngnh sng v t tng c gi l Gio php (Dhamma), mt Trit hc Tn gio.

- Anagarika Dharmapala,"Ci N Ca Th Gii i Vi c Pht".

K HOCH SNG.

Pht gio l mt phng thc lm sao t c li lc cao nht t cuc sng. Pht gio l mt tngio ca tr tu m y kin thc v thng minh chim u th. c Pht khng thuyt ging thu np tn m l soi sng ngi nghe.

- Mt Vn Ho Ty Phng".HY N V THY.

Pht gio lun lun l vn ca bit v thy ch khng phi l tin sung. Gio l ca c Phtc gi l Ehi- Passiko, mi bn n thy khng phi n tin theo.

- Ha thng Ta Tin s W. Rahula ,"c Pht Dy G"TN GIO CA CON NGI

Pht gio s trng tn nh mt tri, mt trng v loi ngi hin hu trn mt t; do , Pht giol tn gio ca con ngi, ca nhn loi cng nh ca tt c.

- Bandaranaike, Cu Th Tng Sri Lanka.NGI PHT T KHNG L N L CHO BT C AI.


11/22

Ngi Pht t khng n l cho sch v hay bt c ai. Ngi cng khng hy sinh t do t tngca mnh tr thnh mt t ca c Pht. Ngi c th luyn tp ch t do c?a mnh v mmang kin thc cho n khi t mnh t c Pht qu, v tt c mi ngi u c kh nng thnhPht.

- Ha thng Narada Maha Thera,"Pht gio L G"

SNG THEO NGUYN L

Pht gio dy i sng khng bng lut l m bng nguyn l mt i sng cao p; v chnh v thPht gio l mt tn gio khoan dung, mt h thng nhn t nht di nh mt tri.

- Gio S Joseph WainPHT GIO VN TN TI.

Pht gio vn tn ti nh hi no, c n khi nu phi chng minh l c Pht cha bao gi sngc.

- Christmas Humphreys, "Pht gio".NHNG VN HIN I

c mt cht v Pht gio l bit rng hai ngn nm trm trc y, ngi Pht gio hiu r xahn v c tha nhn v nhng vn tm l hin i ca chng ta. H nghin cu nhngvn ny t lu v tm thy cu tr li.

- Tin S Graham HoweHUN LUYN TINH THN

Chng ta nghe thy rt nhiu ngy nay v sc mnh tinh thn. Pht gio l mt h thng hun luyn

tinh thn ton ho v hu hiu c trnh by trc th gii.

@TGIA PHAI = - Dudley Wright

TH H MI

c Pht sng to mt th h mi, mt th h anh hng o c, mt th h cu lao ng, mt thh Pht.

- Manmatha Nath SastriTRUYN GIO U TIN.

Pht gio l tn gio truyn gio u tin trong lch s nhn loi vi mt thng ip quc t l cu tt c nhn loi. c Pht, sau khi gic ng, gi 61 t i mi hng vi nhim v truyn t giophp em hnh phc v an lc cho loi ngi.

- Tin s K.N. Jayatilleke,"Pht gio V Ha Bnh"

KHNG BT BUC THEO O


12/22

Pht gio cha bao gi p ai theo d di hnh thc no - hoc p buc tng v nim tin i vingi khng thch, hoc bng bt c mt s tng bc no, bng la gt hay ve vn, hu ot cthng li gia nhp vo quan im ring t ca mnh. Nhng nh truyn gio ca o Pht khngbao gi thi ua dnh ngi quy np vo o nh ni ch ba.

- Tin s G. P. Malasekara.S KIN TI HU CA HIN THC

y, vic cn thit l lu n mt c tnh duy nht ca o Pht ngha l, Pht gio l mt tngio duy nht, bc thy ca tn gio, m kt qu l mt trit l thch hp ni cho chng ta bit vnhng s kin ti hu ca hin hu v hin tht. o Pht l con ng ca s sng xut pht t vicchp nhn quan im ca i sng v xem s sng l hin tht. Trit l ca c Pht khng phi lkhng k n tnh cht ca kin thc.

- Tin S K.N.Jayatilleke,"Pht gio v Ha Bnh"

KHNG CUNG TN.

Ch ni v Pht gio thi, ta c th xc nhn l tn gio ny thot khi tt c cung tn. Pht gionhm to trong mi c nhn mt s chuyn ha ni tm bng cch t chin thng ly mnh. Nh nsc mnh v tin bc hay c n s chinh phc tc ng mi ngi vo o th sao? c Pht chr mt con ng gii thot duy nht cho c nhn t quyt nh nu mun theo tn gio ny.

- Gio S Lakshmi Nasaru,"Tinh Hoa ca Pht gio"

PHT GIO V CC NIM TIN KHC

Pht gio ging nh lng bn tay, cc tn gio khc nh cc ngn tay.

- The Great Khan MongkaPHT GIO KHNG PHI L TN GIO BUN T.

Mt s ngi cho rng Pht gio l mt tn gio ti tm bun t. Khng ng nh vy, tn gio nylm cc tn hng hi v vui ti. Khi chng ta c nhng chuyn sanh ra i ca cc B tt, ccc Pht tng lai, chng ta hiu Ngi tu tp hnh Nhn nhc Ba la mt. c hnh ny gipchng ta cm thy vui lng c n lc chng ta ang gp nhiu kh khn tr ngi hay hoan h trongcc nim an lc khc.

- Thng Ta Gnanatiloka,mt hc gi Pht gio ngi c.

PHT GIO V AN SINH X HI.

Nhng ai ngh rng Pht gio ch ch trng n l tng cao thng, o c uyn thm v t tngtrit l, v khng lu n x hi kinh t an lc ca con ngi, l nhm ln. c Pht ch trng nhnh phc ca con ngi. Vi Ngi, hnh phc khng th c c nu khng c mt i sng trongsch cn c vo nhng nguyn tc o c v tinh thn. Nhng Ngi bit l thc hnh mt cuc sngnh vy kh khn trong nhng iu kin vt cht v x hi khng tt p.

Pht gio khng coi an lc vt cht l cu cnh; ch l mt phng tin i n cu cnh, mtcu cnh cao c v cao thng hn. Nhng cng l mt phng tin cn thit, cn thit trong vic


13/22

hon tt mc tiu cho hnh phc ca con ngi. Cho nn Pht gio cng nhn s cn thit ca mt siu kin vt cht ti thiu em li thnh cng cho tinh thn - c n mt v tu s tham thin mtni ho lnh.

- Ha thng Tin s W.Rahula ,"c Pht Dy g"

TM GNG T ASOKA (A DC VNG)

Quay v Pht gio, bn s c thy Asoka (A Dc Vng) khng nhng thuyt ging o c caothng m s dng quyn uy ca mt vng trong mt phng php lm cc bc vnghin i ca cc nim tin khc phi h thn.

- Geoffrey Mortiner,mt nh vn Ty Phng.

NHNG NGUYN TC KHNG THAY I.

Khng th cho rng Pht gio b suy yu, ngay hin ti, v Pht gio bt ngun trn nhng nguyn tcc nh cha bao gi b sa i.

- Gertrude GarattDHAMMA (GIO PHP) L QUY LUT.

Tt c li dy ca c Pht c th c tm tt trong mt ch "Dhamma" (Php). Quy lut ny lchn tht, khng nhng hin hu trong tm con ngi m cn tn ti trong v tr. Tt c trong v tru l s hin l ca Dhamma. Quy lut ca t nhin m cc nh khoa hc hin i khm ph rau l biu hin ca Dhamma. Khi mt trng mc v ln, l v php, cng do qui lut (Dhamma),v Dhamma l ci quy lut ang tn ti trong v tr v tc ng mi chuyn theo nhiu cch khcnhau m c nghin cu qua cc ngnh vt l, ha hc, ng vt hc, thc vt hc v thin vnhc. Dhamma hin hu trong v tr cng nh Dhamma hin hu trong tm con ngi. Nu con

ngi sng ng vi php th s gii thot khi kh au v t n Nit bn.

- Thng Ta A. MahindaS NGC I

Trong nhng tn gio v i ca lch s, ti thch Pht gio, nht l nhng dng thc thu ban u, vtn gio ny c t yu t ngc i nht.

- Bertrand RussellTN THNG PHT GIO

Mc d ngi ta c th c thu ht t nguyn thy bi s khong t ca tn gio ny nhng ngita ch c th tn dng gi tr thc s ca Pht gio khi ngi ta phn xt kt qu to ra ca tn giony khng qua i sng ca chnh mnh t ngy ny qua ngy khc.

- Tin S Edward Conze,Mt hc Gi Pht gio Ty Phng.

KIN THC L CHA KHA TIN TI CON NG CAO P HN.

Khng c nhng th vui nhc dc, cuc sng c th chu ng c khng? Khng tin tng vo btt, con ngi c th c o c khng? Khng sng bi mt thn linh con ngi c th tin ti iu


14/22

chnh ng khng? c, c Pht tr li, cu cnh c th t c bi kin thc; mt mnh kinthc l cha kha tin ti con ng cao p hn, con ng m trong i sng ng theo ui;kin thc em li an tnh v ha bnh cho i sng gip cho con ngi khng xao xuyn i vinhng cn bo t ca th gii y bin ng.

- Gio S Karl PearsonMAY MN THAY NGI PHT T.

Nhng tn khim tn ca c Pht may mn bit l nhng no, h khng tha hng li ngybin ca s khng sai lm bt c mt cun sch no ngay t lc bt u.

- Thng Ta Gio S Ananda KaushalyayanaPHT GIO V NGHI L

Pht gio l mt tn gio t gic, t l nghi. Mt hnh ng c thc thi vi chnh s suy t th tn iu kin ha khng cn l mt nghi l. Pht gio nhn b ngoi c v nhiu nghi l nhngthc ra khng phi nh vy.

- Tin s W.F.Jayasuriya,"Tm l v Trit l Pht gio"V CU TH.

Nu c Pht c gi l v Cu th, ch c ngha l Ngi khm ph ra v ch cho nhn loibit con ng Gii thot: Nit bn. Nhng chng ta phi t mnh bc trn con ng ny.

- Ha thng Tin s W. Rahula ,"c Pht Dy g"

KHNG C P LC

T mnh bt p mnh tin hay chp nhn mt vic m khng hiu thu th l hnh thi chnh tr chkhng phi hnh thi ca tm linh hay tr tu.

- Ha thng Tin s W. Rahula ,"c Pht Dy g"

KNH TRNG CC TN GIO KHC.

Ta khng nn ch tn vinh tn gio ring ca mnh v ch trch cc tn gio ca ngi khc. Ta nnknh trng tn gio ca nhng ngi khc v l do ny hay l do n. Lm nh vy, ta gip tngio chnh mnh pht trin v cng l gip ch tn gio khc. Hnh ng ngc li l chnh ta ohuyt cho tn gio mnh v cng lm hi tn gio khc. Bt c ai vinh danh tn gio mnh v ch

trch tn gio khc, tng lm nh vy l sng bi tn gio mnh "tn dng tn gio mnh". Nhngngc li, chnh l lm tn thng nghim trng tn gio mnh. Nn ha thun th tt hn: Hylng nghe tt c, sn sng nghe vi thin ch nhng hc thuyt ca cc tn gio khc.

- Hong Asoka (A Dc Vng)NIM HNH DIN THT S

Tn gio ca s sng c phn xt khng phi ch thun bng nhng s tht c tuyn co nhngcng chnh bng s thay i m tn gio ny em li cho cuc sng ca tn . Cho n nay, theo


15/22

kinh nghim, Pht gio c mt k lc v thnh tu m chng ta c th ly l mt nim hnh dintht s.

- D. Valisinha, Tng Th K, Hi Maha Bodhi,"Con ng sng ca ngi Pht t"

V THC

Cng c th ni rng n khm ph ra v thc sm hn nhng nh tm l hc Ty phng.Theo h, v thc gm c tt c nhng cm tng nm trong c nhn c di sn t kip trc. Kthut thin nh Pht gio ch trng n sc mnh tim n, l s khai phng u tin ca tm l phntch hc hin i, cng nh ca s hun luyn tinh thn t sinh v.v...

- Gio s Von Glasenapp,Mt hc gi c.

PHN TCH HP L

Pht gio l mt tn gio v i duy nht ca th gii, mt cch thc v chn thc tn gio ny datrn cn bn mt h thng phn tch hp l nhng kh khn ca i sng v cch thc gii quyt kh

khn y.

- Moni Bagghee"c Pht ca Chng ta"

K TH CA TN GIO.

C rt t ci m ta gi l tn iu trong gio l ca c Pht, mt quan im rng ri tht him hoi vcng khng my ph thng trong thi i chng ta, Ngi t chi vic du gim cc li bnh phm.i vi Ngi, thiu lng khoan dung l k th ln nht ca tn gio.

- Tin S S. Radhakrishnan ,

"c Pht C m"C MN PHI

Hu ht cc tn tn ca cc gio phi khc b kim sot bi cc Trng gio ca h v b cmkhng c c cc thnh kinh, ch ngha, tp ch, cc loi sch b ti hay hc thuyt ca tn giokhc. Vic ny rt him thy trong Pht gio.

- Phra Khantipalo," lng"

NM GII

Nm gii ny cho thy nm hng chnh m ngi Pht t t mnh kim sot tri hnh. l: giith nht rn ngi pht t kim ch nng gin; gii th hai kim ch tham m vt cht; gii th ba,kim ch nhc dc; gii th t, kim ch s khip nhc v c (nguyn nhn khng chn tht) vgii th nm; kim ch lng ham mun cc s kch thch nh bn.

- Edmond Holmes,"Tn iu ca c Pht"

NGI T C THNG LI V I


16/22

Mt trong nhng nh hc gi u tin khi cng dch vn chng Pali sang Anh ng, l con mt gios ni ting. Mc ch ca ng ta khi lm cng vic ny mun chng t C c gio vt trnPht gio. ng ta tht bi trong nhim v ny nhng li t c mt thng li v i hn nhimv ng ta mong mun: ng ta tr thnh mt pht t. Chng ta khng bao gi qun c ci c duyn thc y ng ta thc hin nh ng thi mang Gio php qu gi (Dhamma) n cho hng ngnc gi Ty phng. Tn ca hc gi v i ny l Tin S Rhys Davids.

- Thng ta A.Mahinda,"Blue Print of Happiness "VN MNH NHN LOI

Trn nhng gii t mnh mng ca th gii, vn mnh nhn loi vn cn tn ti. Rt c th trong stip xc vi khoa hc Ty phng v cm hng bi tinh thn lch s, gio l cn bn ca c Cm c phc hng v thun khit, c th chim mt v tr phn ln trong hng i ca vn mnhnhn loi.

- H.G.WellH THNG NGH VIN VAY MN T PHT GIO

C th chc chn l khuynh hng v mt chnh ph t tr biu l bi nhng hnh thc a dng cas hp tc nhn c t s thc y ca Pht gio v s bc b quyn hnh ca gii chc thy tu vxa hn na ch thuyt bnh ng ca Pht gio minh chng bng s loi b giai cp c quyn. Qunhin v cc sch Pht gio, chng ta phi tha nhn ng li trong nhng v in hnh lc s khaiv cc c cu i din t qun tr c iu ng. C th l mt ngc nhin cho nhiu ngi bitrng trong cc cuc hi ngh ca Pht gio t trn 2500 nm qua ngi ta thy nhng hot ngging nh ngy nay chng ta thc thi ti ngh trng.

Thm quyn trong hi ngh c bo v bng cch b nhim mt gii chc c bit. Vin trng utin trong H ngh vin ca chng ta. Mt gii chc th hai c b nhim kim sot khi tc s

cn thit c bo m, theo kiu Ngh vin Chief Whip trong h thng ca chng ta. Mt nhn vinph trch iu ng di hnh thc biu quyt sau khi vn c mang ra tho lun. Trong mt vitrng hp vn ch phi lm mt ln, v n ba ln trong cc trng hp khc, th tc ti Nghvin i hi d n phi c c ln th ba trc khi d n ny thnh lut. Nu cuc tho lun cnhng quyt nh bng a s tuyt i trong mt cuc u phiu kn.

- Hu Tc ca Zetland, nguyn ph vng n ,"Legacy of India"

-ooOoo-

Phn II

[03]

LUN L

DN CH


17/22

Pht gio hot ng dn ch, Pht gio gn gi dn ch trong tn gio, dn ch trong x hi v dnch trong chnh tr.

- Tin S AmbedkarCON NGI O C K TI

Trn qu a cu ny, Ngi em ngha nhng chn l gi tr trng cu v thc y o c tin b

khng ch cho ring n m cho c nhn loi. c Pht l mt nh o c v i k ti cha tngthy c trn hon v.

- Albert Schweizer,mt nh lnh o trit hc Ty Phng

VN HA TH GII.

Pht gio mang li s tin b cho th gii vn minh v vn ha chnh ng nhiu hn bt c nhhng no khc trong tin trnh nhn loi.

- H.G. Wells

[04]

LNG - HA BNH - TNH THNG

T C HA BNH

Cu hi t n nu ln l thng ip v i ca c Pht c th p dng c bao xa trn th gii ngynay? C l c th p dng c, c l cng khng th p dng c; nhng nu chng ta theo ngnhng nguyn tc do c Pht ra, ri chng ta s t c ha bnh v an lc cho th gii.

- Tng thng Nehru

TR TU L THANH GM CN V MINH L K TH

Cha c mt trang lch s no ca Pht gio b xa nht bi nh sng ca ngn la ca ta n d giohay b bi en bi ln khi d gio hay cc ni th t v tn ngng bc chy, hay b nhum vimu ca cc nn nhn v ti v hn th tn gio. Pht gio ch dng mt thanh gm, l gm Trtu v ch tha nhn k th, l V minh. l chng tch ca lch s khng th chi ci c.

- Gio s Bapat"2500 Nm ca Pht gio"

KHNG MT LI TH BO

Khng mt li th bo no c thy tht ra t ni c Pht trong cn tc gin, cha tng c mt lith bo c thy trn mi c Pht k c trong lc tnh c.

- Tin S S. RadhakrishnanTP LUYN TR TU V T BI

Dng nh ngi thanh nin bt dit, hin lnh, ngi khoanh chn trn hoa sen thanh tnh vi bntay phi d ln nh khuyn nh nh tr li: "Nu con mun thot khi s au kh v s hi, con hyluyn tp tr tu v t bi".


18/22

- Anatole FranceKHNG C NGC I

Vi ti, khng c mt ti liu no trong tt c lch s di ng ng ca Pht gio qua nhiu th km cc tn Pht gio tuy trong thi gian di tt bc nh vy m c mt s ngc i no cangi pht t i vi nhng ngi c nim tin khc.

- Gio s Rhys Davids[05]

V TR CA CON NGI TRONG PHT GIO

CON NGI TO LUT CHO THIN NHIN

Lut trong khoa hc l mt sn phm cn thit cho nhn loi v khng c ngha xa con ngi cn c ngha nhiu hn trong lp lun cho thin nhin hn l ngc li thin nhin to lut cho con ngi.

- Gio S Karl Pearson

CON NGI KHNG PHI L MT SN PHM LM SN

Con ngi ngy nay l kt qu ca vic lp i lp li c triu triu ln t tng v hnh ng. Conngi hnh thnh v vn tip tc hnh thnh nh vy. C tnh ca con ngi c tin nh bi schn la ca chnh mnh, t tng, hnh ng do mnh chn la bng thi quen.

- Ha thng PiyadassiCON NGI C TH T LP

Pht gio gip con ngi c th t lp v khch l lng t tin v ngh lc.

-Ha thng Narada Maha Thera,"Pht gio yu lc"CON NGI C TH THOT KHI S HY DIT.

Con ngi v i hn sc mnh m qung ca thin nhin v l c n khi ngh rng con ngi bhy dit bi nhng sc mnh y, con ngi vn gi c cao c hn bng s hiu bit cc sc mnhy. Li na, Pht gio mang s tht xa hn na: Pht gio cho thy bng phng thc hiu bit, conngi cng c th kim sot c mi trng hung ca mnh. Con ngi c th ngng, thot khi bnghin nt bi sc mnh thin nhin v s dng nhng lut ca sc mnh thin nhin t mnhng ln chng .

- Pascal

[06]

LINH HN

TIN TNG VO LINH HN L NGUYN NHN CA TT C MI PHIN NO.

Pht gio ?ng duy nht trong lch s t tng nhn loi bc b s hin hu ca ci gi l linh hn,bn ng, hay Atman. Theo gio l ca c Pht, quan nim bn ng l mt tn ngng o tng sai


19/22

lm khng i i vi thc t v to ra t tng c hi, cho l "ta" hay "ca ta" nh tham m ch k,dc vng, luyn i, th hn, c , t kiu, ngo mn, v k v cc tt hoen khc, nh bn v rcri. l ngun gc ca cc phin no trn th gii t nhng mu thun c nhn n chin tranhgia cc nc. Tm li, v quan im sai lm ny m tt c nhng ti li trn th gii xy ra.

- Ha thng Tin s W. Rahula ,"c Pht dy g"

I SNG SAU CI CHT KHNG PHI L HUYN B.

S khc bit ca t v sanh ch l giy pht cui cng ca t tng: lc t tng cui cng ca isng ny to thnh iu kin cho t tng u tin trong ci gi l i sng k tip, m ni cho ngra, ch l s tip ni mt lot nh vy. Trong chnh i sng ca n, cng vy, giy pht ti hu cat tng to iu kin cho t tng k tip. Cho nn t quan im ca ngi pht t, cu hi v isng sau khi cht khng phi l mt huyn b to ln, v ngi pht t khng bao gi lo lng v vn ny.

- Ha thng Tin S W. Rahula ,"c Pht dy g"

[07]

PHT GIO V KHOA HC

PHT GIO V KHOA HC HIN I.

"Ti thng ni, v ti s ni mi, ni na Pht gio v khoa hc hin i c quan h tinh thnkhng kht."

- Sir Edwin ArnoldPHT GIO NG U VI KHOA HC.

Nu c mt tn gio no c th ng u vi nhu cu khoa hc hin i th tn gio phi l Phtgio.

- Albert EinsteinMT TINH THN KHOA HC.

Pht gio, ngc li, l mt h thng t tng, mt tn gio, mt tinh thn khoa hc, mt li snghu l, thc dng v bao qut. Trong 2500 nm Pht gio tha mn nhu cu tinh thn ca gn mtphn ba nhn loi. Tn gio ny li cun Ty phng, nhn mnh v lng t tin i i vi lngv mt s quan im khc, bao gm khoa hc, tn gio, trit hc, tm l hc, o c v m thut,

nhm vo ring con ngi l k sng to ra chnh i nay ca mnh v cng chnh mnh l ngiphc ha ra s mng ca mnh.

- Christmas humpreysKHOA HC CHM DT CH PHT GIO BT U

Khoa hc khng th a ra s oan quyt. Nhng Pht gio c th ng u vi s thch thc canguyn t nn kin thc siu phm ca Pht gio bt u l ch kt thc ca khoa hc. Nh vy r rng cho bt c ai nghin cu Pht gio. V vy, qua Thin nh Pht gio, nhng phn t cu tonguyn t c nhn v cm thy, s phin mun, hay bt toi nguyn (hay Dukkha, Kh) "Hin


20/22

ra hay mt i" (ty theo nguyn nhn) do chnh chng to ra vi ci m chng ta gi l "linh hn"hay "atma" o tng ca Sakkayaditthi ni n trong gio l ca c Pht.

-Egerton C Baptist,"Khoa hc Ti thng ca c Pht"

NHN QU THAY V THNG PHT

Theo c Pht, th gii khng phi c cu to nh ngi ta tng. Ngi pht t tin tng hp lvo nghip (Kamma), nghip t tc ng v ni ln nhn v qu thay v thng pht.

- Mt Vn Ho.[08]

NIT BN L G?

S GII THOT KHNG CN N THNG

Ln u tin trong lch s th gii, c Pht tuyn b s gii thot, mi con ngi c th t c do

chnh bn thn mnh trong i sng ca mnh trn th gii m khng cn n s gip ca Thng hay thnh thn no. Ngi nhn mnh v gio l nh lng t tin, thanh tnh, nh nhn, gic ng, anlc v lng thng yu nhn loi. Ngi cng nhn mnh n s cn thit ca kin thc, v khng ctr tu th siu linh ni tm khng xm nhp trong i sng ca Ngi c.

- Gio S Eliot ,"Pht gio v n gio"

C PHT V S GII THOT.

c Pht khng gii thot con ngi, nhng Ngi dy con ngi phi t chnh mnh gii thot lymnh, nh chnh Ngi t gii thot ly Ngi. Con ngi chp nhn gio l ca Ngi l chn l,

khng phi gio l ny n t ni Ngi, nhng v lng xc tn c nhn, thc tnh bi nhng li Ngidy, tri dy bi nh sng tr tu ca chnh mnh.

- Tin S Oldenburg,Mt hc gi c.

[09]

C TIN

C PHT KHNG I HI PHI TIN

c Pht khng ch nhn thc c s thc ti cao, Ngi cng c biu l kin thc cao c ca Ngi,kin thc cao hn tt c kin thc ca cc "Thn linh v Ngi". Kin thc ca Ngi rt r rng vc lp khng lin can g n thn thoi v hoang ng. Tuy nhin, ni y li cn cho thy mthnh thc vng vng, t n biu l c mt cch r rng v hin nhin cho con ngi c th theoNgi. V l do , c Pht khng i hi phi tin nhng ha hn kin thc.

- George Grimm,"Gio L ca c Pht"

[10]


21/22

PHT GIO V CC TN GIO KHC

HU PHT GIO: N GIO

Pht gio gy nh hng, ci tin, bin i v lm sung mn li n gio trong nhiu ng li vkinh thnh ca n gio. Cc ng li ca n gio c coi l hu Pht gio. Tin gi thuytv trit l n trong gio l Karma (Nghip) v ti sanh vo cng vi h thng Tin Pht gio

t n mc pht trin ti a t vn ha Pht gio v c thit lp trn cn bn trit l.

- Tin S S. N. DasguptaO C PH QUT

Trc khi Pht gio ra i, khng c mt tn gio no ca n c ni n l c th thit lpmt h thng o c v tn gio c ph bin rng ri c gi tr cho tt c.

- Tin S S.N. DasguptaPHT GIO L PHT GIO

Pht gio v Jainism chc chn khng phi l n gio (Hindu) v cng khng phi l VedicDharma (V ). ng vy, Pht gio pht sinh ti n v l mt phn trong ton b i sng vnha v trit hc ca n. Tn o Pht hay Jaina l trm phn trm sn phm t tng v vn han. n gio (Hindu) d c tin tng cng khng c xem nh l ton b i sng vn ha vtrit hc ca n . Tht l hon ton nhm ln khi cho rng vn ha n l vn ha n gio(Hindu).

- Tng thng Nehru ,"Khm ph n "

MN N I I I VI C PHT

Vi kin thn trng ca ti, phn gio l ch yu ca c Pht hin nay hnh thnh mt phn caton b n gio (Hindu). Ngy nay ngi n gio (Hindu) ti n khng th tm c du vtca o mnh; v i sau s ci t to ln ca c Pht C m nh hng n gio. Bi s hysinh v bin, bi s t b phi thng (th tc), bi s thanh tnh khng t vt trong cuc i caNgi, Ngi li mt n tng khng th no qun c cho n gio v n gio nh ni i v thy v i ny.

- Mohandas Gandhi ,"Maha Bodhi"

TN GIO C U TH.

Mt h thng khng bit n Thng theo li Ty phng; mt h thng chi b linh hn ca conngi; mt h thng coi c tin bt t l sai lm; mt h thng khng nhn s hu hiu no ca cunguyn v hy sinh, mt h thng khuyn con ngi khng trng cy vo u c m trng vo nhngc gng ca chnh mnh gii thot; mt h thng m thanh tnh nguyn thy ca n khng bit gv li nguyn, phc tng v cha bao gi tm s gip ca bn tay th tc, c truyn bnhanh chng ng k trn th gii t thi thng c cho ti by gi; mt h thng d c pha tpnhng d oan p buc, vn l mt tn iu u vit ca phn ln nhn loi.

- T.H.HuxleyQUAN NIM PHT GIO V TI LI


22/22

Quan nim v ti li ca Pht gio khc hn vi ngi C c gio. Vi tn Pht gio, ti li chl v minh hay ngu si. Mt ngi hung c l mt ngi ngu si. K phm ti khng cn n trngpht m cn c gio ha nhiu. Ngi khng phi b coi l "Vi phm mng lnh ca Thng" hay nh mt k phi cu xin lng ln mn, tha th ca Thng . Tt hn v cn thit hn chongi bn phm ti kia bit l phi ca con ngi. Ngi pht t khng tin l ngi phm ti c ththot c hu qu bi ti li gy ra bng cch van vi cu nguyn vi Thng .

-John Walters,"Tinh thn khng b giao ng"THN LINH CN S GII THOT.

Ln u tin trong lch s loi ngi, c Pht khuyn d, khn cu v ku gi con ngi khng nnlm hi mt sanh mng, khng nn dng li cu nguyn, li ca tng, hay hy sinh (sanh mng) chocc Thn linh. Vi tt c ti hng bin trong lnh truyn ca Ngi, ng V Thng S c ln hnghn tuyn b l Thn linh, ni cho ng, cng cn n s gii thot cho mnh h.

- Gio S Rhys Dadis

[11]

TH GII V V TR

TH GII KHNG TON BCH

c Pht khng gin hn vi th gian. Ngi ngh l th gian khng phi l c c, bt tr m l vthng v m mui. Ngi phin no i cht v nhng ngi khng nghe theo Ngi nhng Ngicng khng biu l tinh thn kh chu.

- Gio s Elliot ,

"Pht gio v n gio"MT TRN CHIN V I

Ton th v tr l mt chin trng rng ln. Chin trn khp ni. Th gii khng c g ngoi cucu tranh v vng chng li cc vi trng ca cc bnh khng khip, gia phn t chng li phn t,gia nguyn t chng li nguyn t, gia in t chng li in t. T tng cng l bi chintrng. Cc hnh thc (sc), m thanh, v gic... l kt qu s phn cng v giao chin. Chnh s hinhu ca chin tranh cho thy c mt trng thi Ha bnh Ton ho. gi l Nibbana (Nit bn).

-Ha thng Narada Maha Thera,"L tng B Tt"

-ooOoo-

phat giao duoi mat nha tri thuc - tt thich tam quang

Documents