phan iii - phong chay chua chay

5/8/2018 Phan III - Phong Chay Chua Chay - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/phan-iii-phong-chay-chua-chay 1/27

Trang 1

PHẦN III

PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY



Trang 2

MỤC LỤC

I. NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ PHÒNG CHÁY VÀ CHỮA CHÁY (PCCC)....................... 4

1.1 Tính chất, phƣơng châm của công tác Pccc................................................................. 4

1.2 Các khái niệm cơ bản.................................................................................................. 6

1.3 Các yếu tô hình thành sự cháy .................................................................................... 7

1.4 Nguyên nhân gây ra cháy nổ ....................................................................................... 9

1.5 Phân loại đám cháy (TCVN 4878-89). ........................................................................ 9

1.6 Sự lan truyền của đám cháy. ..................................................................................... 10

II. CÁC PHƢƠNG PHÁP CHỮA CHÁY. ......................................................................... 11

2.1 Các cơ chế dập cháy ................................................................................................. 11

2.2 Các chất chữa cháy. ................................................................................................. 12

III. BÌNH CHỮA CHÁY XÁCH TAY ............................................................................... 14

3.1 Cấu tạo bình chữa cháy xách tay:.............................................................................. 14

3.2 Các loại bình chữa cháy ............................................................................................ 15

IV. HỆ THỐNG BÁO CHÁY VÀ CHỮA CHÁY TỰ ĐỘNG ........................................... 17

4.1 Hệ thống Báo cháy tự động....................................................................................... 17

4.2 Hệ thống chữa cháy tự động ..................................................................................... 20

BÀI TẬP : LẬP PHƢƠNG ÁN CHỮA CHÁY.................................................................. 25



Trang 3

PHÒNG CHÁY VÀ CHỮA CHÁY

Thực trạng tình hình cháy nổ

Trong 5 năm (từ 2001 – 2006) thực hiện Luật

PCCC cả nƣớc xảy ra 12.934 vụ cháy, trong đó 8.271

vụ cháy ở các khu vực dân cƣ và cơ sở sản xuất, kinh

doanh dịch vụ, cơ quan…; 4.663 vụ cháy rừng; làm

chết và bị thƣơng 1.468 ngƣời, thiêu huỷ tài sản trị

giá 1.548 tỉ đồng và 33.273ha rừng các loại. Số vụ

cháy do lỗi chủ quan, sơ suất, vi phạm quy định về antoàn PCCC của ngƣời sử dụng chiếm tỉ lệ cao nhất -

gần 82%.

Nguyên nhân để xảy ra cháy nhiều, vẫn là những bất cập trong quy hoạch đô thị, khu

công nghiệp. Nhiều nơi chƣa đƣa yêu cầu về PCCC vào quy hoạch; nếu có thì lại không chú

ý về hƣớng gió đối với các khu có nguy cơ cháy cao hay khi cháy có toả nhiều khói, khí

độc.

Khoảng cách an toàn về PCCC giữa các khu không đảm bảo; hệ thống cấp nƣớc, đƣờng

giao thông, cầu cống không đƣợc quan tâm đáp ứng yêu cầu phục vụ cho chữa cháy.

Việc bố trí quy hoạch vị trí các đơn vị cảnh sát PCCC cũng có vấn đề: Có địa phƣơng đã

điều lực lƣợng chữa cháy chuyên nghiệp ra vùng ven - có khi xa đến 200km (!), đến khi

cháy xảy ra thì khoảng cách chạy vào trung tâm quá xa, trong khi lực lƣợng chữa cháy cơ sở

và dân phòng tại chỗ lại quá yếu.Cộng thêm sự hỗn loạn và không an toàn của hệ thống điện; phƣơng tiện và nguồn nƣớc

chữa cháy thiếu, lực lƣợng PCCC cơ sở vừa yếu về kỹ năng chữa cháy, vừa thiếu về trang

thiết bị và sự thiếu ý thức của con ngƣời đang là những nguyên nhân trực tiếp gây ra số vụ

cháy tăng cao trong cả nƣớc.

Vấn đề đầu tƣ cho công tác chữa cháy cũng còn nhiều bất cập, 90% số vụ chữa cháy

phải dùng nƣớc, nhƣng nguồn nƣớc phục vụ chữa cháy lại thiếu rất nghiêm trọng - hiện còn



Trang 4

69,5% số đô thị trên cả nƣớc vẫn chƣa có hệ thống cấp nƣớc phục vụ chữa cháy; nếu có thì

lại không có nƣớc (!), vì nƣớc để phục vụ sinh hoạt còn chƣa đủ.

Việc xử lý các vi phạm quy định về PCCC chƣa nghiêm cũng góp một phần trách nhiệm.

Nhiều cơ sở có vi phạm nghiêm trọng quy định về PCCC, nguy cơ xảy ra cháy có thể đến bất cứ lúc nào (nhất là các chợ, nhà cao tầng, cơ sở sản xuất lớn ở khu công nghiệp…), nếu

đúng quy định thì phải tạm đình chỉ hoạt động, nhƣng nếu chỉ để lực lƣợng Cảnh sát PCCC

đến giải quyết, ra quyết định tạm đình chỉ thì sẽ gặp sự phản ứng khá “dữ dội” của nhân

dân.

Vì vậy, rất cần sự đồng thuận của UBND địa phƣơng và các ban ngành khác, thậm chí

UBND phải đứng ra chủ trì việc tạm đình chỉ này, nhất là những việc liên quan đến giải toả,

cấp đất hay hỗ trợ kinh phí…

Để công tác PCCC thực sự hiệu quả, giảm tối đa các vụ cháy lớn, cần nhất là phát huy

đƣợc sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành, có sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của chính

quyền địa phƣơng, đầu tƣ đúng mức cho lực lƣợng chữa cháy ở cơ sở, để chính lực lƣợng

này là chủ đạo cho việc phòng cháy, bảo vệ tài sản cho đơn vị mình.

So với 5 năm trƣớc về nguyên nhân gây cháy:

+ 2.904 vụ cháy do lửa và thiết bị điện, chiếm 35,11%, giảm 5,56%.

+ 352 vụ cháy do vi phạm quy định PCCC, chiếm 4,26%, giảm 5,56%.

+ 2.985 vụ cháy do sự cố điện và thiết bị công nghệ, chiếm 36,09%, tăng 10,22%.

+ 569 vụ cháy do đốt, chiếm 6,88%, giảm 0,27%, nhƣng số vụ cháy do đốt phá hoại tăng

0,29%.

I. NHẬN THỨC CƠ BẢN VỀ PHÒNG CHÁY VÀ CHỮ A CHÁY (PCCC)

1.1 Tính chất, phƣơng châm của công tác Pccc.

1.1.1 Tính chấta. Tính quần chúng.

Con ngƣời là ngƣời trực tiếp sử dụng lửa, thiết bị có thể phát ra lửa, những vật dễ

cháy trong sản xuất và sinh hoạt.

Con ngƣời là đối tƣợng gây cháy, nhƣng chính ngƣời đầu tiên phát hiện cháy và chữa

cháy.

Những quy định chung về phòng cháy và chữa cháy đều đuợc đúc rút kinh nghiệm

thực tiễn của nhân dân trong quá trình phòng cháy và chữa cháy.



Trang 5

b. Tính khoa học.

Phòng cháy và chữa cháy là nhằm chế ngự hiện tƣợng cháy nổ, phục vụ theo mục

đích của con ngƣời. Do vậy phải bằng biện pháp khoa học kỹ thuật để phòng cháy và chữa

cháy.* Về phòng cháy:

Ngăn ngừa sự hình thành các nguồn gây cháy trong môi trƣờng nguy hiểm cháy.

Duy trì nhiệt độ của môi trƣờng nguy hiểm cháy thấp hơn nhiệt độ giới hạn cho phép

có thể cháy đƣợc. Giảm quy mô hình thành môi trƣờng nguy hiểm cháy thấp hơn quy

mô tối đa cho phép theo tính chất cháy.

Nồng độ của các chất dễ cháy ở thể hơi, khí hoặc các chất ở thể bụi bay lơ lửng phải

ở trong giới hạn nồng độ cho phép

Nồng độ ôxy hoặc các chất ôxy hoá khác trong chất khí hoặc hỗn hợp chất dễ cháy

phải ở mức cho phép.

Có giải pháp ngăn chặn cháy lan, cháy lớn

Trang bị các phƣơng tiện phát hiện cháy nhanh

Có lối thoát cho ngƣời và tài sản khi cháy.

Sử dụng tới mức cao nhất các chất và vật liệu không cháy, khó cháy thay cho các

chất và vật liệu dễ cháy

Sử dụng những kết cấu công trình có giới hạn chịu lửa phù hợp với cấp nguyhiểm về

cháy, nổ của công trình

Sử dụng các phƣơng tiện bảo vệ tập thể và cá nhân

Tổ chức lực lƣợng PCCC ở cơ sở.

* Về chữa cháy:

Bảo đảm phƣơng tiện, hoá chất, chiến thuật để nhanh chóng dập tắt đám cháy; Bảo đảm việc cứu ngƣời trong khu vực có đám cháy, khu vực có hơi khí độc.

c. Tính pháp luật

Công tác phòng cháy và chữa cháy là một công tác quan trọng và cấp thiết của toàn xã

hội, do vậy công tác này phải đƣợc thể chế hoá thành luật pháp để hƣớng dẫn và bắt buộc

mọi ngƣời, mọi tổ chức kinh tế – xã hội thực hiện nghiêm chỉnh và thƣờng xuyên mới đem

lại hiệu quả.



Trang 6

Hiện nay nƣớc ta đã ban hành rộng rãi hệ thống các văn bản luật pháp về việc phòng

cháy và chữa cháy, cụ thể bao gồm những loại nhƣ sau:

Luật phòng cháy và chữa cháy (Quốc hội thông qua ngày 26/9/2001)

Nghị định số 35/2003/NÐ-CP ra ngày 04 thánh 04 năm 2003 của Chính phủ quy địnhchi tiết thi hành một số điều của Luật phòng cháy và chữa cháy.

Tiêu chuẩn, quy phạm phòng cháy và chữa cháy của Nhà nƣớc và của ngành,

Quy định phòng cháy và chữa cháy của địa phƣơng và các đơn vị.

d. Tính chiến đấu.

Cháy thƣờng xảy ra bất ngờ, lan truyền nhanh, ảnh hƣởng nghiêm trọng đến ngƣời,

tài sản và môi trƣờng nên trong mọi trƣờng hợp luôn phải chuẩn bị đầy đủ lực lƣợng

và phƣơng tiện phòng chống và ứng cứu kịp thời.

Khi cháy xảy ra có nhiều yếu tố nguy hiểm nhƣ : lửa, hơi khí độc, chất nguy hiểm nổ

cho nên ngƣời tham gia vào công tác chữa cháy phải tiến hành có tổ chức, kỷ luật

cao, có chiến thuật, kỹ thuật rõ ràng và thích hợp nhằm hoàn thành tốt nhiệm vụ; đảm

bảo an toàn cho bản thân, hạn chế thấp nhất các thiệt hại về ngƣời, tài sản và ảnh

hƣởng đến môi trƣờng.

1.1.2 Phƣơng châm của công tác phòng cháy và chữa cháy

Tích cực phòng ngừa không để xảy ra cháy, sẵn sàng cứu chữa kịp thời và có hiệu

quả.

Công tác phòng và chữa cháy là hai yếu tố luôn phải đƣợc coi nhƣ nhau trong quá

trình lao động sản xuất cũng nhƣ trong đời sống hàng ngày. Trong đó công tác phòng

ngừa luôn phải tiến hành trƣớc và hỗ trợ tích cực cho công tác chữa cháy, không

đƣợc xem thƣờng bất cứ yếu tố nào trong công tác phòng và chữa cháy.

1.2 Các khái niệm cơ bản. 1.2.1 Khái niệm về cháy

Cháy là một hiện tƣợng rất quen thuộc và gần gũi với đời sống con ngƣời, đây là một

yếu tố không thể thiếu trong cuộc sống, ngoài những lợi ích do dùng lửa mang lại thì lửa

cũng là một tác nhân rất lớn gây ra các thiệt hại cho con ngƣời.

Tuy nhiên các hiện tƣợng cháy tự nhiên thƣờng rất hiếm khi xảy ra, chủ yếu là do

con ngƣời gây ra cháy và cũng chính con ngƣời nghiên cứu những khả năng xảy ra cháy vàsự lan truyền của cháy nhằm giảm thiểu sự thiệt hại.



Trang 7

Theo nhà khoa học chuyên về hoá học thì : “cháy là một phản ứng hoá

học, trong đó các chất cháy tham gia phản ứng với ô xi làm biến đổi hoá

học của chất cháy, sinh ra nhiệt và phát sáng”

Nếu thiếu một trong ba yếu tố ôxi hoặc chất cháy hoặc nhiệt độ thì không thể tồn tại

cháy, tuy nhiên không phải bất cứ quá trình toả nhiệt nào đều diễn ra dƣới hình thức cháy ví

nhƣ sự ô xi hoá của rựơu thành anđêhit-axêtic...thì các quá trình ô xi hoá này không phát ra

ánh sáng cho nên ngƣời ta không gọi là cháy. Ngƣợc lại một số hiện tƣợng nhƣ đèn huỳnh

quang khi sáng là do quá trình toả nhiệt của dòng điện chứ không phải là do phản ứng hoá

học gây ra cho nên cũng không gọi là hiện tƣợng cháy.

Theo Luật PCCC và Tiêu chuẩn TCVN 5303:1990 về các thuật ngữ an toàncháy có định nghĩa về cháy nhƣ sau: “Sự cháy là phản ứng ôxi hoá nhanh do sự kết hợp

giữa chất cháy, ôxi và nhiệt độ tạo ra các hiện tƣợng toả nhiệt, khói và ánh sáng”.

1.2.2 Khái niệm về nổ.

Nổ là một quá trình chuyển hoá cực nhanh về mặt vật lý và hoá học của hổn hợp nổ

có toả ra năng lƣợng rất lớn.

Trong thực tế thƣờng có hai hiện tƣợng nổ xảy ra đó là hiện tƣợng nổ vật lý và nổ

hoá học :

Nổ vật lý : là trƣờng hợp do áp suất trong một thể tích tăng lên quá cao, vƣợt quá khả

năng chịu lực của thiết bị chứa.

Nổ hoá học : là sự chuyển hoá hoá học toả nhiệt nhanh kèm theo phát sinh năng

lƣợng và tạo thành khí nén có khả năng sinh công.

1.3 Các yếu tô hình thành sự cháy

1.3.1 Tam giác cháy, điều kiện cần và đủ để hình thành sự cháy

Tam giác cháy

Những chuyên gia nghiên cứu về cháy thấy rằng để hình thành sự cháy thì cần phải

có đủ ba yếu tố, hay còn gọi là tam giác cháy : chất cháy, chất ôxi hóa và nguồn nhiệt.

Chất cháy (fuel)

Chất cháy tồn tại trong tự nhiên ở ba thể đó là thể rắn, thể lỏng và thể khí. Do đó

phân loại chất cháy theo khả năng cháy hoặc là theo trạng thái của vật chất.

Phân loại theo trạng thái tồn tại:



Trang 8

+ Chất cháy khí là những chất cháy tồn tại ở dạng khí nhƣ khí CH4, C2H2, H2, khí

thiên nhiên, khí than đá...

+ Chất cháy lỏng là những chất cháy tồn tại ở thể lỏng nhƣ dầu mỏ, rƣợu, cồn...

+ Chất cháy rắn là những chất cháy tồn tại ở dạng rắn nhƣ giấy, gỗ... Chất ôxi hoá (oxygen)

Chất ôxi hoá có thể là ôxi nguyên chất, ôxi không khí hoặc những chất có tính ôxi

hoá khác có khả năng ô xi hoá với chất cháy, tuỳ thuộc vào chất cháy mà khả năng ôxi hoá

của các chất ôxi hoá khác nhau.

Nguồn nhiệt (heat)

Đây là một yếu tố rất quan trong của sự cháy, nguồn nhiệt cung cấp năng lƣợng để

kích thích phản ứng xảy ra, khi phản ứng cháy xảy ra thì lƣợng nhiệt này không mất đi mà

ngày càng lớn hơn giúp cho đám cháy đƣợc duy trì.

Nguồn nhiệt có thể là ngọn lửa trần, tia lửa điện, tia lửa do ma sát, từ các vật đã đƣợc

nung nóng, nhiệt do các phản ứng hoá học, quá trình vật lý, quá trình sinh học... tuỳ thuộc

vào chất liệu cháy mà lƣợng nhiệt cần cho các quá trình cháy là khác nhau.

1.3.2 Điều kiện cần và đủ để tồn tại và duy trì sự cháy

Nghiên cứu về cháy thấy rằng để tồn tại đám cháy thì phải có tam giác cháy, thế

nhƣng để duy trì đƣợc đám cháy thì nhất thiết phải có thêm một yếu tố khác nữa là tam giác

cháy phải luôn kết hợp với nhau, sự kết hợp đó phải liên tục thì đám cháy mới phát triển

rộng và ngày càng dữ dội hơn.

- Chất cháy (fuel): Đây là một yếu tố không thể thiếu đƣợc của quá trình cháy bởi

cháy là sự ôxi hoá chất cháy với ôxi, nếu không có chất cháy thì không thể xảy ra phản ứng

cháy.

- Nồng độ chất cháy và chất ôxi hoá ở một tỉ lệ thích hợp (oxygen): Trong hỗn hợpcháy thì chất cháy, chất ôxi cũng nhƣ nguồn nhiệt luôn phải ở một tỉ lệ phù hợp. Nếu nồng

độ một trong các yếu tố của thành phần hỗn hợp cháy quá ít hoặc quá nhiều so với các yếu

tố khác thì cũng không thể tồn tại sự cháy. Đối với chất cháy khoảng giới hạn đó đƣợc gọi

là vùng nồng độ bốc cháy.

- Nhiệt độ (heat): là một yếu tố rất quan trọng để tồn tại sự cháy, nếu nhƣ nồng độ

chất cháy và chất ôxi hoá ở một tỉ lệ nhất định nhƣng năng lƣợng cần thiết cho phản ứng

hoá học xảy ra không có hoặc không đủ thì cũng thể xảy ra phản ứng cháy đƣợc, để tạo ra



Trang 9

năng lƣợng cho phản ứng cháy xảy ra thì nhất thiết phải cần nhiệt độ để nung nóng các chất

trong hỗn hợp cháy.

1.4 Nguyên nhân gây ra cháy nổ

a. Nguyên nhân do con ngƣời

Đây là một trong những nguyên nhân chính gây ra cháy, hầu hết các vụ cháy, nổ xảy

ra đều do con ngƣời. Thông thƣờng nhất là sự bất cẩn thận của con ngƣời trong đời sống

hàng ngày khi sử dụng lửa để đun nấu, sử dụng các trang thiết bị có phát sinh ra lửa; bảo

quản các trang thiết bị, vật liệu dễ gây cháy nổ không cẩn thận; quản lý các nguồn nhiệt gây

cháy không theo đúng các quy trình an toàn.

b. Nguyên nhân do kỹ thuật

Nguyên nhân kỹ thuật có thể là do các trang thiết bị sử dụng năng lƣợng bị quá tải.

Trong thực tế thì do sự tác động của con ngƣời, hoặc do các sự cố kỹ thuật nhƣ máy móc,

thiết bị quá cũ, sử dụng không theo đúng quy trình; vƣợt quá các thông số kỹ thuật an toàn;

các đƣờng ống có chứa các chất dễ gây cháy, nổ nhƣ xăng, dầu, khí gas có hiện tƣợng rò

rỉ…

c. Nguyên nhân khác

Có thể là do thiên nhiên nhƣ sấm sét sinh ra các tia lửa điện tác động vào các khu vựccó nguy cơ gây cháy nổ cao.

Do các hiện tƣợng ma sát gây tĩnh điện giữa các vật thể.

1.5 Phân loại đám cháy (TCVN 4878-89).Để có thể chữa cháy hiệu quả thì chúng ta phải phân loại đám cháy tuỳ theo tính chất

của từng vật liệu cháy. Mục đích của việc phân chia đám cháy ra thành nhiều loại là để có

thể sử dụng các chất chữa cháy cho phù hợp, tránh trƣờng hợp sử dụng không đúng các chấtchữa cháy sẽ gây ra nguy hiểm…

Một số quốc gia trên thế giới thống nhất với nhau trong công tác phòng cháy và chữa

cháy, dựa vào trạng thái chất cháy và vật liệu cháy ngƣời ta chia đám cháy ra làm 4 loại A,

B, C, D, trong đó mỗi loại lại đƣợc chia thành các nhóm nhỏ nhƣ sau:

Ký hiệu

loại đámcháy

Đặc tính của

loại đám cháy

Nhóm

đám cháy

Đặc tính của nhóm đám cháy



Trang 10

A Chất rắn A1 Cháy các chất rắn với qua trình cháy âm ỉ ( nhƣ gỗ,giấy, cỏ khô, rơm rạ, than, sản phẩm dệt)

A2 Cháy các chất rắn nhƣng không có quá trình cháyâm ỉ ( nhƣ cháy chất dẻo, nhựa..)

B Chất lỏng B1 Chất cháy lỏng không tan trong nƣớc (nhƣ xăng,ête, nhiên liệu dầu mỏ), chất cháy rắn hoá lỏng(nhƣ faraphin)

B2 Cháy các chất lỏng hoà tan trong nứơc (nhƣ rƣợu,metanol, glixerin)

C Cháy các chất khí nhƣ mêtan, hydro, propan D Các kim loại D1 Cháy các chất kim loại nhẹ nhƣ nhôm, manhê và

hợp kim của chúng D2 Cháy kim loại kiềm và các kim loại đồng dạng

khác nhƣ Natri, Kali

D3 Cháy các hợp chất có chứa kim loại nhƣ các hợpchất hữu cơ kim loại

1.6 Sự lan truyền của đám cháy. Đám cháy có thể lan truyền theo ba phƣơng thức chính nhƣ sau:

Phƣơng thức lan truyền bằng bức xạ: là khi sự cháy sinh ra nhiệt,

lƣợng nhiệt ngày càng tăng nhiều từ đám cháy phát ra nung nóngxung quanh, lƣợng nhiệt ngày càng tăng đến nhiệt độ bùng cháy

của các chất cháy và cứ nhƣ vậy nếu không đƣợc ngăn chặn thì đám

cháy ngày càng rộng và phức tạp hơn.

Phƣơng thức lan truyền bằng đối lƣu: là hiện tƣợng khi cháy xảy

ra sinh nhiệt theo khói bốc lên trên cao làm thay đổi luồng không

khí xung quanh, không khí nhiệt độ thấp sẽ chiếm chỗ ở dƣới không

ngừng đẩy không khí nóng lên phía trên sẽ nung nóng các vật liệu

cháy

Phƣơng thức lan truyền bằng dẫn nhiệt: là hiện tƣợng khi cháy

xảy ra, nhiệt toả ra xung quanh dọc theo vật liệu sẽ nung nóng các

chất cháy, làm cho đám cháy lan truyền nhanh hơn



Trang 11

II. CÁC PHƢƠNG PHÁP CHỮA CHÁY.

2.1 Các cơ chế dập cháy Những ngƣời nghiên cứu về cháy đã dựa vào các thành phần cấu tạo của đám cháy

và khả năng tồn tại mà đƣa ra các phƣơng pháp chữa cháy thích hợp cho từng loại đámcháy.

Để không hình thành tam giác cháy thì chúng ta đã có các phƣơng thức sau để chữa

cháy:

2.1.1 Chữa cháy theo phƣơng thức làm nguội :

Bằng cách dùng nƣớc để làm giảm nhiệt độ của đám cháy khi cháy xảy ra, ban đầu

khi phun nƣớc có thể đám cháy sẽ cháy to lên bởi do luồng nƣớc tác động làm thay đổi

luồng không khí, lƣợng ôxi nhiều hơn. Tuy nhiên khi lƣợng nƣớc xâm nhập vào đám cháy

thì các phân tử nƣớc sẽ hấp thụ nhiệt của các phân tử cháy làm cho các phân tử cháy không

còn khả năng hoạt hoá vì thế đám cháy không thể lan rộng và tắt dần. Đây là một phƣơng

pháp rất phổ biến và rất hiệu quả.

2.1.2 Chữa cháy theo phƣơng thức làm ngạt:

Nghĩa là chúng ta dùng các tác nhân chữa cháy để loại bỏ thành phần ôxi cần thiết

cho đám cháy, làm cho nồng độ ôxi không đủ để đám cháy tồn tại. Thông thƣờng nồng độ

ôxi tối thiểu cần phải có cho một đám cháy là không đƣợc nhỏ hơn 14% trong môi trƣờng

không khí.

Nếu thiếu thành phần ôxi thì đám cháy cũng không thể tồn tại cho dù có đầy đủ hai

yếu tố chất chất và nhiệt độ. Dựa vào tính năng này mà khi chúng ta sử dụng các nguyên

nhiên liệu có khả năng cháy nổ cao nhƣ xăng dầu tong các bồn và bể, xi téc... ngƣời ta bơm

các chất khí khác nhƣ khí CO2 để làm giảm nồng độ khí ôxi có trong các bể, bồn chứa, xi

téc... khi vận chuyển sẽ làm giảm khả năng gây cháy nổ.Hiện nay để chữa cháy theo phƣơng thức làm ngạt ngƣời ta dùng nguyên liệu chí nh

là khí CO2. Ngoài ra ngƣời ta có thể dùng các biện pháp khác để làm ngạt nhƣ dùng chăn,

vải ƣớt che kín môi trƣờng chất cháy với môi trƣờng không khí bên ngoài, nhằm cách ly

hoàn toàn đám cháy với môi tƣờng không khí bên ngoài, sau một thời gian cháy khi nồng độ

ôxi trong đám cháy giảm dần xuống đến dƣới 14% thì đám cháy sẽ tắt.

2.1.3 Chữa cháy theo phƣơng pháp cắt nguồn chất cháy (cô lập đám cháy):



Trang 12

Phƣơng pháp này đƣợc thực hiện khi chúng ta cắt nguồn cháy bằng việc đóng các

van, cách ly môi tƣờng cháy với các chất cháy xung quanh, Phƣơng pháp này rất nguy hiểm

bởi khi chúng tiến hành đóng van đƣờng ống có chứa các nhiên liệu cháy, cô lập và cách ly

chất cháy với đám cháy thƣờng không đơn giản cho nên phải rất cẩn thận. 2.1.4 Chữa cháy theo phƣơng pháp phá vỡ phản ứng dây truyền của đám cháy:

Có nghĩa là làm cho các yếu tố của tam giác cháy không thể kết hợp đƣợc với nhau.

Để có thể làm cho các yếu tố cấu thành đám cháy giảm khả năng kết hợp để tạo thành phản

ứng dây truyền cháy ngƣời ta dùng tác nhân chữa cháy dạng bột.

Khi các phân tử bột đƣợc đƣa vào trong đám cháy để lấy năng

lƣợng của các phân tử cháy bằng các va chạm giữa các phân tử nàyvới nhau, dẫn đến năng lƣợng của các phân tử cháy bị phân tán và khả

năng hoạt hoá của chúng cũng giảm dẫn đến đám cháy sẽ tắt dần.

2.2 Các chất chữa cháy. Từ xa xƣa con ngƣời đã biết sử dụng các chất chữa cháy có trong tự nhiên nhƣ nƣớc,

cát, bột, chăn ƣớt...Ngày nay khi khoa học phát triển con ngƣời đã nghiên cứu và đƣa ra

nhiều chất chữa cháy khác nhau cũng nhƣ nhiều phƣơng cách để chế ngự đám cháy nhƣ :

bọt chữa cháy, bột chữa cháy, CO2... là nghiên cứu sự phù hợp, hiệu quả giữa chất chữa

cháy và chất cháy.

2.2.1 Nƣớc:

Đây là chất chữa cháy rất phổ biến và sẵn có trong tự

nhiên, nƣớc chữa cháy theo phƣơng thức làm lạnh. Nghĩa là nƣớc

đƣợc dùng để phun vào đám cháy để lấy nhiệt độ của đám cháy

làm cho khả năng cháy sẽ giảm, khi lƣợng nhiệt đã bị lấy đi chođến khi nhiệt độ đám cháy không thể tiếp tục duy trì thì đám cháy

sẽ tắt.

Tuy nhiên đối với nƣớc chỉ chữa đƣợc đám cháy ở thể loại rắn thông thƣờng nhƣ gỗ,

giấy..., nƣớc chỉ chữa cháy hiệu quả đƣợc những đám cháy có nhiệt độ cháy nhỏ hơn

17000C, những đám cháy có nhiệt độ cháy lớn hơn 17000C thì khả năng thu nhiệt của nƣớc

giảm do các phân tử nƣớc bị phân huỷ.



Trang 13

Tuyệt đối không đƣợc sử dụng nƣớc để chữa các đám cháy D (nhất là chất cháy kim

loại kiềm) bởi vì nƣớc không thể dập tặt đƣợc cháy, mà còn làm cho cháy to hơn do các kim

loại kiềm phản ứng với nƣớc tạo thành hỗn hợp chất cháy nguy hiểm hơn.

2.2.2 Chất chữa cháy ở dạng bọt:Hiện nay có rất nhiều loại bọt đƣợc sử dụng trong thực tế tuy nhiên ngƣời ta chia ra

hai loại chính đó là bọt hoá học và bọt cơ học.

Bọt chữa cháy theo phƣơng pháp làm ngạt và làm lạnh,

khi bọt phun vào trong đám cháy các phân tử bọt khi gặp

nhiệt độ sẽ giãn nở ra nhiều lần tuỳ thuộc vào tính chất hoá

học của bọt tạo thành lớp màng trên bề mặt của đám cháy

ngăn cách hoàn toàn với môi trƣờng không khí, ngoài ra

trong bọt có chứa nƣớc có khả năng thu nhiệt của đám cháy

làm cho nhiệt độ của đám cháy cũng giảm theo, đám cháy sẽ

tắt dần.

Đối với bọt chữa cháy tốt nhất, hiệu quả nhất là chữa các đám cháy xăng dầu, hoá

chất (loại A và B).Hiện nay trên thị trƣờng có các loại bình bọt thƣờng dùng là 9lít.

2.2.3 Chất chữa cháy ở dạng bột.

Đây là chất có khả năng chữa cháy rất hiệu quả và chữa

đƣợc nhiều đám cháy. Ngày nay khi khoa học công nghệ phát triển

ngƣời ta đã chế tạo ra các loại bột : bột BC, bột ABC, bột ABCD và

các loại bột đặc biệt.

Khi sử dụng bột chữa cháy làm cho chất cháy, ôxi và nhiệt độ không kết hợp với

nhau để tiếp tục duy trì đám cháy, đám cháy sẽ tắt. Khi các phân tử bột phun vào trong đám

cháy sẽ va chạm với nhau lấy nhiệt của đám cháy và nhiệt độ của đám cháy thấp hơn nhiệt

độ cháy thì đám cháy không thể tiếp tục, gọi là phá vỡ phản ứng dây truyền cháy.

Những loại bột có ký hiệu là bột ABC (công thức hoá học là NH4H2 PO4) có nghĩa là

có thể chữa đƣợc những đám cháy A, B, C.

Loại bột loại BC (công thức hoá học là NaHCO3, KHCO3,)chỉ có thể chữa hiệu quảđƣợc đám cháy loại B và C. Chất chữa cháy ở dạng bột còn có thể chữa đƣợc những đám



Trang 14

cháy nhƣ đám cháy thiết bị điện, đám cháy kim loại kiềm rất hiệu quả. Hiện nay trên thị

trƣờng có các loại bình bột 0,5KG, 1KG, 3KG, 6KG, 8KG...

2.2.4 Chất chữa cháy CO2

Đây là một tác nhân chữa cháy rất hiệu quả cho các đám cháy điện, đám cháy loại A,loại B và loại C. Không sử dụng CO2 cho đám cháy loại D kim loại kiềm.

Chất chữa cháy CO2 chữa cháy theo phƣơng thức làm ngạt, khi phun CO2 vào trong

đám cháy sẽ làm cho nồng độ O2 giảm dần và đám cháy tắt khi nồng đố O2 thấp hơn 14%

trong môi trƣờng cháy. Hiện nay trên thị trƣờng có các loại bình CO2 0,5 KG, 1Kg, 5KG...

Các chất chữa cháy khác

Nhƣ cát, chăn phủ lửa, các loại chăn vải ƣớt thấm nƣớc dùng để chữa các đám cháy

nhỏ trong gia đình. Chúng ta thấy ở các nhà máy, phân xƣởng đều có các thùng cát dự

phòng để chữa cháy khi cần thiết.

III. BÌNH CHỮA CHÁY XÁCH TAY

3.1 Cấu tạo bình chữa cháy xách tay:

Đối với tất cả các bình chữa cháy, các thiết bị chữa cháy khác có liên quan đến đều

thống nhất một loại màu chung đó là màu đỏ; còn chữ, hình minh hoạ có thể là màu trắng

hặc màu xanh.

Đối với thiết bị chữa cháy có rất nhiều loại, thiết bị chữa cháy cá nhân là bình chữa

cháy xách tay, các loại bình chữa cháy lớn để trên xe đẩy, các hệ thống chữa cháy tự

động lắ p đặt trong các nhà máy, xí nghiệp có yêu cầu nghiêm ngặt về cháy nổ, các thiết bị

chuông báo, các thiết bị cảm biến nhiệt, cảm biến khói dùng để hỗ trợ để phát hiện cháy

tự động khi con người chưa kịp phát hiện để có thể khống chế các đám cháy một cách

nhanh nhất.



Trang 15

3.2 Các loại bình chữa cháy 3.2.1 Bình bột chữa cháy : Bình bột dùng để chữa cháy các chất rắn, chất lỏng, chất khí và

các chất khí hoá lỏng dễ cháy, chữa cháy kim loại bằng các loại bình bột đặc biệt

a. Loại xách tay

Bình bộtBC

Bình bộtABC

Trọnglƣợng

áp suất(20oC)

Thời gianphun

Khoảngcách phun

MFZ1 MFZL1 1kg 1,4 Mpa 6s 2,5mMFZ2 MFZL2 2kg 1,4 Mpa 8s 2,5mMFZ3 MFZL3 3kg 1,4 Mpa 8s 2,5mMFZ4 MFZL4 4kg 1,4 Mpa 9s 4mMFZ5 MFZL5 5kg 1,4 Mpa 9s 4mMFZ8 MFZL8 8kg 1,4 Mpa 12s 5m

b. Loại xe đẩy

3.2.2 Bình chữa cháy CO2 : Bình CO2 dùng để chữa cháy điện (điện hạ thế, trung thế và

cao thế). Bình CO2 không chữa đƣợc kim loại cháy, hồ quang và một số chất giầu oxi.

Bình bột BC Bình bột ABC Trọng lƣợng Áp suất(20oC)

T. gianphun

Tầmphun

MFTZ25 MFTZL25 25kg 1,4 Mpa 15s 7m

MFTZ35 MFTZL35 35kg 1,4 Mpa 20s 8m



Trang 16

BìnhCO2

Trọnglƣợng

Môitrƣờng

T. gianphun

Tầmphun

MTT24 24kg - 100C ~

550

C

20s 4m

Một số loại bình khác

3.3 Một số nguyên tắc an toàn khi sử dụng bình chữa cháy

Khi phát hiện cháy thì phải tiến hành các biện pháp thông báo cho mọi ngƣời bằng

các loại tín hiệu cần thiết.

Chúng ta sử dụng các bình chữa cháy cá nhân cũng nhƣ những trang thiết bị khác đểchữa cháy và hỗ trợ cho bản thân trong quá trình thoát hiểm

Các bình chữa cháy cá nhân cũng nhƣ các hệ thống thiết bị phòng cháy - chữa cháy

dự phòng luôn phải đƣợc kiểm tra các thông số kỹ thuật và thông số an toàn theo định kỳ cứ

3 tháng kiểm tra một lần, phải để ở những nơi thông thoáng, dễ quan sát và sử dụng, không

để ngoài nắng.

Bình chữa cháy thì phải đảm bảo là có niêm chì đầy đủ, kiểm tra thời hạn sử dụng

vẫn còn, không đƣợc sử dụng bình chữa cháy quá hạn sử dụng. Tuyệt đối không dùng các loại bình chữa cháy không phù hợp sẽ gây ra nguy hiểm

nhƣ dùng bọt, nƣớc chữa đám cháy điện, đám cháy kim loại kiềm.

Khi tiến hành chữa cháy nên tuân theo các bƣớc sau:

+ Xác định đám cháy để chọn bình chữa cháy phù hợp

+ Kiểm tra các thông số an toàn của bình chữa cháy: đồng hồ đo áp, niêm chì, trọng

lƣợng bình…

+ Rút chốt an toàn và phun thử bình



Trang 17

+ Xách bình chữa cháy tiếp cận đám cháy

+ Đứng ở đầu hƣớng gió

+ Quét trên bề mặt đám cháy

+ Sau khi chữa xong luôn phải dõi theo phòng khi bùng cháy trở lại.

IV. HỆ THỐNG BÁO CHÁY VÀ CHỮA CHÁY TỰ ĐỘNG

4.1 Hệ thống Báo cháy tự động 4.1.1 Trung tâm báo cháy

21-09-2005

Control Panel RPP-EBW 03

Nơi hiển thị những thông tin liên quan đến trạng thái hoạt động của hệthống. Khi có báo động hoặc có lỗi kỹ thuật, nó báo cho biết nơi nào đã

xảy ra sự cố, nhờ đó con ngƣời có thể nhanh chóng chọn biện pháp đối

phó thích hợp.

Control Panel nhận tín hiệu ngõ vào từ các thiết bị khởi báo (đầu báo khói, đầu báo

nhiệt, công tắc khẩn, ...) và phát ra các tín hiệu tới các ngõ ra (chuông, còi, loa phóng thanh,

đèn báo cháy,...)

Nhiều thiết bị khởi báo có thể nối chung vào một mạch dây. Mỗi mạch dây chạy về tủ trung

tâm gọi là một zone

- Trung tâm báo cháy đƣợc đặt ở phòng thƣờng trực, phòng bảo vệ của cơ sở, nơi có

ngƣời thƣờng trực suốt ngày đêm.

- Là tổ hợp các thiết bị kỹ thuật đƣợc liên kết với nhau nhằm thực hiện chức năng

cung cấp năng lƣợng cho các đầu báo cháy tự động, tiếp nhận thông tin, tín hiệu đƣa về từ

đầu báo và xử lý tín hiệu để đƣa ra tín hiệu báo cháy tƣơng ứng, cụ thể nhƣ sau:

+ Nhận tin báo cháy từ đầu báo cháy tự động và phát lệnh báo động chỉ thị nơi xảy ra

cháy.

+ Có thể truyền tín hiệu báo động cháy qua thiết bị truyền tín hiệu đến nơi nhận tin

báo cháy, đến đơn vị chữa cháy hay đến các thiết bị chữa cháy tự động.

+ Kiểm tra sự làm việc bình thƣờng của hệ thống, chỉ thị sự cố của hệ thống nhƣ: đứt

dây, chập mạch, sự cố nguồn (ắc quy yếu, mất ắc quy), mất đầu báo cháy.

4.1.2 Đầu báo cháy



Trang 18

- Là thiết bị tự động nhạy cảm với các yếu tố trong môi trƣờng cháy nhƣ sự tăng

nhiệt độ, nồng độ khói, bức xạ nhiệt của ngọn lửa, và các yếu tố môi trƣờng này đạt đến một

giá trị làm việc (gọi là ngƣỡng làm việc) thì đầu báo cháy làm việc phát ra tín hiệu truyền về

trung tâm báo cháy.- Các đầu báo cháy đƣợc lắp đặt trong khu vực bảo vệ.

Đầu báo nhiệt hệ địa chỉ : là đầu báo cảm biến nhiệt và đƣa ra

tín hiệu chuẩn xác về trung tâm điều khiển báo cháy, thích hợp

lắp đặt trong môi trƣờng mà việc lắp đặt đầu báo khói không

phù hợp do đặc điểm môi trƣờng nhiều khói nhƣ bếp ăn hay

xƣởng giặt hơi.

Đầu báo nhiệt cố định : Tác động khi

nhiệt độ tại vị trí lắp đặt đầu báo cháy đạt

đến giá trị xác định trƣớc

Đầu báo nhiệt gia tăng : Tác động khi nhiệt độ tại vị trí lắp

đặt đầu báo cháy có vận tốc gia tăng đạt đến giá trị xác định

trƣớc

Đầu báo khói Ion : Khói phát ra từ nguồn cháy, bay lên cao, xâm

nhập vào bầu cảm ứng của đầu báo khói, và kích hoạt tín hiệu báo

động, truyền về tủ báo cháy

Đầu báo khói quang : Nhạy cảm với các sản phẩm sinh ra khi

cháy có khả năng ảnh hƣởng đến sự bức xạ hay tán xạ trong vùng

hồng ngoại và/ hoặc vùng cực tím của phổ điện từ

4.1.3 Nút ấn báo cháy

Là thiết bị giúp cho con ngƣời chủ động báo cháy nhanh bằng tay khi phát hiện ra cháy mà

các đầu báo cháy chƣa làm việc. Về bản chất của nút ấn báo cháy giống nhƣ một công tắc



Trang 19

nút ấn chuông (công tắc điện). Một số nút ấn có giắc cắm telephone để có thể trực tiếp liên

lạc trực tiếp với trung tâm nơi lắp đặt trong quá trình sửa chữa, bảo quản, bảo dƣỡng.

4.1.4 Cáp tín hiệu và dây tín hiệu

Là yếu tố liên kết giữa các thiết bị trong hệ thống, có nhiệm vụ: - Cung cấp năng lƣợng cho các đầu báo cháy làm việc.

- Tín hiệu kiểm tra từ trung tâm đến các đầu báo cháy.

- Tín hiệu báo cháy từ đầu báo cháy về trung tâm.

4.1.5 Thiết bị chỉ thị báo cháy

Là thiết bị kỹ thuật hiển thị những chỉ thị báo cháy, thông báo mà trung tâm báo cháy

cần đƣa ra sau khi tiếp nhận và xử lý tín hiệu từ đầu báo cháy đƣa về hoặc bị đứt dây, từ nút

ấn...

Thiết bị chỉ định báo cháy có thể là loa, đèn, màn hình tinh thể lỏng.

Các chỉ thị báo cháy có thể ở dạng: âm thanh, chữ viết, ánh sáng.

Chuông báo cháy : Thiết bị thực hiện báo cháy bằng âm thanh

Đèn báo cháy : Thiết bị thực hiện báo cháy bằng ánh sáng

4.1.6 Thiết bị ngoại vi

Dòng điện AC/DC 24V, 19mA

Kiểu đèn LED

Nhiệt độ làm việc - 100C ~ 500C

Vật liệu Nhựa chống cháy

Màu sắc Đỏ

Trọng lƣợng 100g



Trang 20

Là các thiết bị điện dƣới tác dụng của tín hiệu kích thích do trạm báo cháy phát ra, các thiết

bị này hoạt động theo chức năng quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho cứu nạn hay công

tác tổ chức chữa cháy.

Các thiết bị có thể là: + Các bơm chữa cháy.

+ Quạt hút khói.

+ Hệ thống chiếu sáng sự cố.

+ Hệ thống điều khiển thang máy...

4.1.7 Nguyên lý làm việc của hệ thống báo cháy tự động

- Bình thƣờng khi không có cháy, toàn bộ hệ thống ở chế độ thƣờng trực, tại các khu vực

bảo vệ luôn có các tín hiệu kiểm tra hoạt động của hệ thống.

- Khi xảy ra cháy ở khu vực bảo vệ dƣới sự thay đổi của các yếu tố môi trƣờng cháy (nhiệt

độ, khói, bức xạ của ngọn lửa) các đầu báo sẽ tiếp nhận sự thay đổi của các yếu tố này, khi

đạt tới ngƣỡng làm việc thì các đầu báo cháy sẽ làm việc tạo ra tín hiệu điện truyền về trung

tâm qua hệ thống dây và cáp tín hiệu. Tại Trung tâm báo cháy sẽ diễn ra các hoạt động xử lý

tín hiệu truyền về, sau đó phát ra tín hiệu báo động chỉ thị tƣơng ứng nhƣ: chuông, còi, đèn,

và các tín hiệu điều khiển thiết bị ngoại vi khác.

- Sau khi cháy đã kết thúc, ta cần khôi phục trạng thái làm việc của hệ thống báo cháy tự

động

4.2 Hệ thống chữa cháy tự động 4.2.1 Hệ Thống Chữa Cháy Bán Tự Động (Hệ thống chữa cháy họng nƣớc vách tƣờng)

Hộp chữa cháy với ít nhất một cuộn vòi đƣờng kính 50 mm, với cuộn vòi 20 mét.

Gồm: Hộp vuông nằm ngang, cuộn vòi, họng nƣớc, van chặn, lăng phun

Hộp chữa cháy với cuộn vòi đƣờng kính 45 mm.

Tiêu chuẩn UNE-EN 671/2. Cofem sản xuất.

Model MV5015 với cuộn vòi 15 meters. Gồm:

Hộp vuông đứng, cuộn vòi, van cầu, đồng hồ áp

lực, vòi phun, kiếng.

4.2.2 Hệ thống Sprinkler :



Trang 21

Dập tắt đám cháy bằng cách phun nƣớc trực tiếp vào khu vực đang cháy mà tại đó

đầu phun sprinkler bị kích hoạt ở ngƣỡng nhiệt độ đã đƣợc xác định trƣớc

Hệ Thống Chữa Cháy Sprinkler là loại hệ thống chữa cháy phổ biến nhất hịện nay.

Dập tắt đám cháy bằng cách phun nƣớc trực tiếp vào khu vực đang cháy mà tại đó đầu phun

sprinkler bị kích hoạt ở ngƣỡng nhiệt độ đã đƣợc xác định trƣớc.

Hệ Thống Sprinkler là một hệ thống liên kết các đƣờng ống chạy ngầm dƣới đất vàtrên mặt đất, đƣợc thiết kế theo những tiêu chuẩn của công nghệ chữa cháy. Có thể bố trí

một hoặc nhiều nguồn cấp nƣớc tự động. Phần hệ thống nằm trên mặt đất là một mạng

đƣờng ống đƣợc thiết kế theo nguyên tắc "tính toán thủy lực" hoặc nguyên tắc "định cỡ

đƣờng ống", và đƣợc lắp đặt bên trong một building, một công trình kiến trúc, hoặc một khu

vực, mà nhìn chung, nó nằm cao qúa đầu, và trên đƣờng ống ấy, những đầu sprinklers đƣợc

bố trí sao cho khi phun nƣớc ra, nó bao trùm một vùng không gian đƣợc tính toán trƣớc.

Thƣờng thì hệ thống đƣợc kích hoạt bằng nhiệt phát ra từ đám cháy, và nó phun nƣớc ra phủ

trên khu vực có cháy.

Có nhiều loại hệ thống sprinkler:

Wet Pipe System (Hệ Thống Có Nƣớc). Là hệ thống sprinkler có các đầu sprinklers tự động

đƣợc gắn vào hệ thống ĐƢỜNG ỐNG CÓ CHỨA SẴN NƢỚC, và nối kết với nguồn nƣớc,

nhờ đó, nƣớc sẽ phun ra ngay lập tức, qua các sprinklers đã mở do nhiệt từ đám cháy phát ra

kích hoạt.

Dry Pipe System (Hệ Thống Khô). Là hệ thống sprinkler có các đầu sprinklers tự động đƣợc

gắn vào hệ thống ĐƢỜNG ỐNG CÓ CHỨA không khí hoặc nitrogen đƣợc duy trì bởi áp

lực, và khi sprinklers đã mở do nhiệt từ đám cháy phát ra kích hoạt, khí bên trong đƣờng

ống thoát ra, cho phép áp lực nƣớc làm mở dry pipe valve. Nhờ đó, nƣớc chảy vào hệ thống

đƣờng ống, và rồi phun nƣớc ra qua các sprinkler đã mở.

Deluge System (Hệ Thống Hồng Thủy). Là hệ thống sprinkler dùng các đầu sprinklers mở

sẵn đƣợc gắn vào một nguồn nƣớc, qua một van mà van đó sẽ đƣợc mở do sự kích hoạt củ amột hệ thống báo cháy đƣợc lắp đặt tại cùng những vị trí có đặt đầu sprinkler. Khi van này



Trang 22

mở, nƣớc sẽ chảy vào hệ thống đƣờng ống, và rồi phun nƣớc ra qua tất cả các sprinklers đã

lắp đặt.

4.2.3 Hệ thống CO2

Hệ thống này ứng dụng tại những nơi mà nếu dùng những chất chữa cháy khác có thể làmhƣ hỏng máy móc, thiết bị.

CO2 là một chất khí sạch, không làm rỉ sét, nó dập tắt cháy bằng cách làm loãng hỗn

hợp không khí & CO2 tới một tỷ lệ ở dƣới mức giới hạn có thể duy trì sự cháy. Hệ thống

này ứng dụng tại những nơi mà nếu dùng những chất chữa cháy khác có thể làm hƣ hỏng

máy móc, thiết bị.

Vì khí phun ra có thể gây ngạt thở cho con ngƣời hiện diện trong khu vực, vì vậy, hệ

thống luôn luôn dành một thời gian trì hoãn với tín hiệu báo động để cảnh báo trƣớc khi

phun khí, để con ngƣời kịp thoát ra khỏi khu vực nguy hiểm.4.2.4 Hệ thống Foam

Hệ thống chữa cháy bằng bọt (foam), khi đƣợc kích hoạt, sẽ phun ra

một loại bọt bao phủ lên trên bề mặt xăng dầu, tách chất lỏng dễ cháy

ra khỏi không khí và lửa, nhờ đó ngọn lửa bị dập tắt.

Do tính hiệu quả cao đồng thời giảm thiểu lƣợng nƣớc cần thiết, hệ thống foam hiệnnay đƣợc tin dùng rộng rãi. Giảm số lƣợng chất chữa cháy cần dùng để dập tắt lửa, nghĩa là

giảm thiểu sự hƣ hỏng thiết bị, đồ dùng, giảm ô nhiễm môi trƣờng do nƣớc phun ra, đặc biệt

là tại những nơi có chứa chất độc hại.

Đối với loại foam giãn nở cao, thì hầu nhƣ chẳng hƣ hại gì cả cho hàng hóa, và chỉ

trong một thời gian ngắn, cả nhà kho đều trở lại bình thƣờng.

Hệ thống foam đƣợc ứng dụng tại những nơi đặc biệt có rủi ro cao về cháy nổ, đƣợc

chọn lựa thận trọng, yêu cầu phải trang bị thích hợp chất bọt cô đặc, hệ thống trộn bọt, các



Trang 23

thiết bị phun bọt, và sự phối hợp hƣu hiệu giữa các bộ phận ấy trong một hệ thống chữa

cháy.

Bọt cô đặc là một chất đối chọi với xăng dầu. Mặc dù nó có cùng chung tiêu chuẩn,

tuy nhiên, mỗi loại bọt - protein và fluoroprotein - có những đặc điểm riêng, ứng dụng thíchhợp hoặc kém thích hợp hơn đối với từng hiện trƣờng cụ thể.

Hệ thống trộn bọt có thể là loại "balanced pressure" hoặc "inline".

Đầu phun bọt có thể là đầu sprinkler, spray, nozzle, monitor, foam pourer, hoặc high

expantion foam generator, tùy theo hệ thống foam đƣợc dùng.

4.2.5 Hệ thống Bột (Dry Chemical).

Ứng dụng tại những nơi hiểm họa cháy đƣợc đánh gía cao.

Hệ thống sẽ phun khí chữa cháy vào tận những nơi khó ra

vào để chữa cháy bằng phƣơng pháp thủ công.

Trƣờng hợp tiêu biểu: phòng đặt máy móc, thiết bị, máy biến thế, turbines, máng dầu và hóa

dầu, thiết bị xử lý trong nhà máy luyện kim, khu giao nhận hàng tại kho, tại cảng, dây

chuyền phun sơn tại nhà máy, thùng nhùng sơn công nghiệp, kho nguyên liệu dễ cháy...

Hệ thống chữa cháy bằng hóa chất (khô) đƣợc chứa trong bình áp lực, dẫn qua hệ thống

đƣờng ống, đến các đầu phun đặt tại khu vực đƣợc bảo vệ.

Hệ thống có thể kích hoạt tự động hoặc điều khiển thủ công. Có thể trang bị thêm những

thiết bị phụ để ngắt nguồn của các thiết bị dùng điện, hoặc để khóa đƣờng ống dẫn gas.

Thiết bị báo cháy có thể là các đầu báo nhiệt kích hoạt bằng điện hoặc bằng cơ (mechanical

fusible links/ electric thermal detectors).

Các trang thiết bị dùng trong công tác PCCC

Vòi chữa cháy : sử dụng với mục đích dẫn nƣớc từ nguồn cung cấp tới vị trí có đám cháy.Tùy theo nhà cung cấp hay mục đích sử dụng mà có các loại vòi chữa cháy có kích thƣớc

khác nhau.

Đường kính vòi (mm) 38 45 52 65 70 75

Màu sắc Trắng / Đỏ / Da cam / Đen…

Áp suất nổ (bar) 55 50 50 48 47 46 Áp suất làm việc (bar) 22.5

Nhiệt độ -200C ~ +500C



Trang 24

Lăng chữa cháy (súng phun) : sẽ đƣợc kết nối với đƣờng vòi chữa cháy. Tùy theo đƣờng

kính vòi chữa cháy sẽ có từng loại lăng phun phù hợp. Khi ra nƣớc chủ yếu ở 3 dạng chính :

phun tia nƣớc đặc, phun mƣa, phun phủ

Lăng phun cầm tay Lăng giá

Quần áo chữa cháy : gồm nhiều chủng loại với các chất liệu khác nhau,

nhằm đảm bảo an toàn cho ngƣời chữa cháy hoặc công tác cứu hộ

Máy bơm chữa cháy : Đối với các công

trình thƣờng đƣợc bố trí ít nhất 2 máy bơm

(01 động cơ chạy bằng xăng và 01 động cơ

điện).

Máy bơm sẽ đảm bảo duy trì áp lực nƣớctrong quá trình chữa cháy

Ô tô chữa cháy : đƣợc sử dụng rộng rãi với nhiều tính năng ƣu việt



Trang 25

BÀI TẬP : LẬP PHƯƠNG ÁN CHỮA CHÁY I. Giả định tình huống cháy

Thời gian cháy :……..h

Điểm xuất phát cháy : …………………………………………………… ……………….

Diện tích khoảng : ……….m2.

Nguyên nhân gây cháy: ………………..……………………………….............................

II. Kế hoạch huy động lực lượng phương tiện chữa cháy

TT Đơn vị huy động Số người SL, chủng loại , PT huy

động

A Cơ sở

1 Đội PCCC cơ sở ………. Tất cả các bình CC đã

được trang bị

B Cảnh sát PCCC

1 Đội PCCC ….CBCS …. xe CC

2 Đội PCCC …CBCS …. xe CC

C Các đơn vị khác

1 TT cấp cứu thành phố … y bác sĩ … xe cấp cứu

2 Chi nhánh điện Quận … CB …xe xử lý sự cố điện

3 Công ty cấp nước thành phố … NV

III. Kế hoạch triển khai chữa cháy

1. Nhiệm vụ của lực lượng cơ sở

- Người phát hiện thấy cháy dùng loa báo cho những CBCNV ở Cơ sở

- Người chỉ huy chữa cháy hoặc người uỷ quyền chỉ huy chữa cháy của Cơ sở nhanh chóng

triển khai công tác chữa cháy theo các việc sau:

+ Tổ chức thông tin: Gọi điện báo cháy cho đội Cảnh sát PCCC ……

+ Cắt điện cho Cơ sở.

+ Tổ chức chữa cháy : Yêu cầu xác định rõ nơi xảy ra cháy, gốc lửa để phun nước

chữa cháy, ngăn chặn chống cháy lan.



Trang 26

+ Tổ chức cứu người, cứu tài sản, các tập tài liệu đồng thời nhanh chóng đưa người

bị kẹt ra khỏi đám cháy.

+ Tổ chức bảo vệ làm trật tự, huy động lực lượng Công an tại phường làm nhiệm vụ

bảo vệ, không cho người không có nhiệm vụ vào cơ sở. Khi lực lượng Cảnh sát PCCC đến, chỉ huy chữa cháy của cơ sở nhanh chóng báo

tình hình và chịu sự chỉ huy của lực lượng Cảnh sát PCCC.

Chuẩn bị kế hoạch bảo vệ hiện trường, các biện pháp khắc phục hậu quả do cháy

gây ra.

IV. Sơ đồ bố trí lực lượng, phương tiện để chữa cháy tình huống lớn, phức tạp nhất

Giả định tình huống Kế hoạch huy động LL -PT Nhiệm vụ cụ thể củ a LL PCCC

tại chỗ



Trang 27

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. LUẬT PHÒNG CHÁY CHỮA CHÁY 2. NGHỊ ĐỊNH 35 / CP QUY ĐỊNH CHI TIẾT LUẬT PCCC

3. TÀI LIỆU “CƠ SỞ LÝ HÓA CỦA QUÁ TRÌNH DẬP TẮT ĐÁM CHÁY” -

TRƢỜNG ĐẠI HỌC PCCC

4. TÀI LIỆU “BÁO CHÁY VÀ CHỮA CHÁY TỰ ĐỘNG” - TRƢỜNG ĐẠI HỌC

PCCC

5. TÀI LIỆU “FIRE PROTECTION” CỦA NFPA

phan iii - phong chay chua chay

Documents