Jilid IIBil. 15

Hari Rabu16hb Disember, 1992

M A L A Y S I A

PENYATA RASMI PARLIMENPARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN NEGARASenate

PARLIMEN KELAPANEighth Parliament

PENGGAL KEDUASecond Session

M A L A Y S I A

PENYATA RASMI PARLIMENPARLIAMENTARY DEBATES

DEWAN NEGARASenate

PARLIMEN KELAPANEighth Parliament

PENGGAL KEDUASecond Session

KANDUNGAN

MENGANGKAT SUMPAH:Y.B. Dato' K. VijayanathanY.B. Tuan Shuib bin EndutY.B. Puan Sri Sarasa a/p Velu [Ruangan 2595]

PEMASYHURAN TUAN YANG DI-PERTUA:Mengalu-alukan Ahli Baru [Ruangan 2595]Memperkenankan Akta-akta [Ruangan 2595]Perutusan daripada Dewan Rakyat [Ruangan 2596]

URUSAN MESYUARAT [Ruangan 2597]

JAWAPAN-JAWAPAN MULUT BAGI PERTANYAAN-PE[Ruangan 2599]

USUL-USUL:Insiden D.Y.M.M. Sultan Johor mencederakan Encik Douglas Gomez

— Y.B. Datuk Dr. Haji Azman Atar bin Othman [Ruangan 2670]Waktu Mesyuarat dan Urusan yang dibebaskan daripada.PeraturanMesyuarat [Ruangan 2744]

DICETAK OLEHPERCETAKAN NASIONAL MALAYSIA BERHAD,IBU PEJABAT, KUALA LUMPUR

Jilid IIBil. 15

Hari Rabu16hb Disember, 1992

16 DISEMBER 1992

MALAYSIA

PARLIMEN KELAPAN—DEWAN NEGARAPenyata Rasmi Parlimen

PENGGAL YANG KEDUA

AHLI-AHLI DEWAN NEGARA

Yang Berhormat Tuan Yang di-Pertua, DATO' VADIVELOO A/L GOYINDASAMY, D.P.M.S.,S.M.S., A.M.N. (Dilantik).

Menteri Belia dan Sukan, DATO' HAJI ANNUAR BIN MUSA S.I.M.P.(Dilantik).

Tuan Timbalan Yang di-Pertua, TUAN ADAM BIN KADIR (Dilantik).

Timbalan Menteri Pertanian, DATO' S. SUBRAMANIAM, D.S.N.S., D.P.M.J.,S.M.J. (Dilantik).

Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan Dalam Negeri danHal Ehwal Pengguna, DR. SAK CHENG LUM (Dilantik).

Setiausaha Parlimen Kementerian Kewangan, TUAN MUSTAPA BINMOHAMED (Dilantik).

TUAN HAJI SYED ABDUL HAMID SAGAFF, P.I.S., B.S.I., P.P.N. (Dilantik).

TUAN HAJI ABDUL MAJID BIN HAJI ABDULLAH, P.I.S., P.P.M. (Johor).

TUAN ABDUL RASHID BIN ISMAIL, A.M.N., P.K.T., P.J.K., P.J.M. (PulauPinang).

„ TUAN HAJI ABDUL SALAM BIN AWANG, A.M.N. (Dilantik).

DATUK HAJI AHMAD BIN HAJI ABDULLAH, D.M.S.M., D.S.M., A.M.N.,P.J.K., J.C.. (Dilantik).

TUAN HAJI AHMAD ZAHID BIN HAMIDI (Dilantik).

PUAN HAJAH ASMAH BINTI HAJI ISMAIL, A.M.N., P.J.K. (Pahang).

DATUK DR. AZMAN ATAR BIN OTHMAN, D.M.S.M., P.J.K., P.B.M. (Dilantik).

DATO' AZUMU BIN TAK, D.P.M.P., P.M.P., A.M.N., P.P.T., J.P. (Perak).

TUAN MICHAEL BONG THUM JOON, A.B,S., J.B.S. (Dilantik).

PUAN HAJAH CHE PORA BINTI HAJI OMAR, A.M.N., P.P.N., P.J.K. (Dilantik).

DATO' WILLIAM CHEK LIN KWAI, D.S.D.K., A.M.K., P.P.N., J.P. (Dilantik).

TUAN CHONG CHI SIONG alias CHONG FAH (Negeri Sembilan).

TUAN FRANKIE CHONG YU CHEE, A.D.K. (Sabah).

2589 16 DISEMBER 1992 2590

Yang Berhormat TUAN DAHALAN BIN HAJI EMBUN (Perlis).

TUAN DING SELING (Dilantik).

TUAN HAJI DOL BIN DOLAH, A.M.N., P.P.N., J.P. (Melaka).

„ TUAN FOO BOON LIANG (Pahang Darulmakmur).

„ TUAN GHAZALI BIN HAJT EMBONG, P.J.K. (Dilantik).

,, Puan Hajah Habshah binti Haji Osman (Dilantik).

PUAN HAJAH HABIDAH BINTI JUSOH alias YUSOH, P.J.K. (Terengganu).

WAN HAMID EDRUCE BIN TUANKU HAJI MOHAMAD, A.B.S. (Sarawak).

TUAN HO CHENG WANG (Perak).

„ PUAN IDA DUMPANGAL NEE IDA UNDAN, B.S.K. (Sabah).

„ • TUAN ISLI BIN HAJI SIPUT (Dilantik—Wilayah Persekutuan Labuan).

TUAN ITAM WALI BIN NAWAN, P.P!N. (Dilantik).

,, TUAN HAJI JAMALUDIN BIN HAJI AHMAD, A.M.N., A.N.S., P.M.C., P.J.K.,J.C. (Negeri Sembilan).

TUAN JOHAN B.O.T. GHANI alias CHRISTOPHER, K.M.N. (Dilantik).

PUAN KALTHOM BINTI HAJI OTHMAN (Kelantan).

„ TUAN C. KRISHNAN, A.M.N. (Dilantik).

PUAN LAW JACK YOON (Dilantik).

DATO' DR MAK HON KAM, D.P.M.P., J.M.N. (Dilantik).

TUAN HAJI MOHAMED NA2RI BiN ABDUL Aziz, A.M.p., B.K.T. (Dilantik).

JEN. (B) TAN SRI DATO' MOHD. GHAZALI BIN DATO' MOHD. SRTH,M.I.D., P.P.M., K.M.N., J.M.N., S.M.J., P.P.C., P.N.B.S., D.P.M.J., P.S.M., S.P.M.J.,P.M.N., S.I.M.P., D.H.M.S., p.G.A.T. (Dilantik).

TUAN MOHD. ZAIN BIN HAJI MAT DAUD (Kelantan).

TUAN MUNISAMY A/L KUPPAN, A.M.N., A.M.P., P.P.T. (Dilantik).

,, TUAN MUSTAKA BIN AWANG, P.P.N., P.J.K. (Terengganu).

„ TUAN NEO TUAN CHENG, P.P.N. (Johor).

DATUK Nc PENG HAY, D.M.S.M., PJ.K. (Melaka).

„ DATO' IR. NG THIAN HOCK, D.S.S.A., S.M.S.,. P.J.K., J.P. (Dilantik).

PUAN HAJAH ROHAIAH BINTI BAHERAN, P.J.K. (Dilantik).

,, TUAN RAHIM BIN BABA, A.M.P. (Dilantik).

2591 -16 DISEMBER 1992 2592

Yang Berhormat PUAN ROSALIND YAU SHUK MENG, K.M.N., A.M.N. (Selangor).

PUAN HAJAH ROSNAH BINTI HAJI MOHD. SALLEH, A.M.N., P.J.K. (Dilantik).

TUAN SAAD BIN HAJI MAN (Dilantik).

TUAN SAIDIN BIN MOHAMAD (Perlis).

PUAN SRI SARASA A/P VELU, A.M.N., P.I.S. (Dilantik).

TUAN V. K. SELLAPPAN, S.S.A., A.M.N., P.J.K. (Dilantik).

TUAN SHUIB BIN ENDUT, A.M.N., A.M.K., P.J.K. (Kedah).

TUAN HAJT SHUIB BIN SHAWAL, A.M.K., A.M.N., P.J.K. (Kedah).

TUAN DOUGLAS SULLANG ANAK GANDA (Sarawak).

DATUK TAN GIM HUA, D.M.P.N., J.M.N., J.P. (Pulau Pinang).

DATO' TAN TIEW BOCK, D.P.M.P., A.M.P. (Dilantik).

TUAN TIONG THAI KING (Dilantik).

TUAN K. YLIAYANATHAN A/L KESAVA PILLAI, D.J.N:, K.M.N., P.J.K. (Dilantik).

„ DATJN HAJAH WAN INTAN BINTI WAN AHMAD TAJUDDIN, P.J.K., A.M.N.(Dilantik).

DATUK DAVID YEOH ENG HOCK, D.M.S.M. (Dilantik).

TUAN HAJI ZAINAL BIN MD. DEROS, S.S.A., P.J.K., J.P. (Selangor).

PUAN HAJAH ZALEHA BINTI HUSSIN (Dilantik).

2593 16 DISEMBER 1992 2594

DEWAN NEGARA

PEGAWAI-PEGAWAI KANAN

Setiausaha Dewan Negara: Haji Mohd. Salleh bin Abu Bakar, K.M.N.

Ketua Penolong Setiausaha: Haji Taijadin bin Saberan.

Penolong Setiausaha: Abdullah bin Abdul Wahab.

Penolong Setiausaha: Zamani bin Sulaiman.

BAHAGIAN PENYATA RASMI PARLIMEN

Pegawai Penerbitan: Ramaswamy.Den. Pegawai Penerbitan: Shamsiah binti Mohd. Yusop.

Pelapor Perbahasan Parlimen:

Haji Suhor bin Husin.

Mohd. Saleh bin Mohd. Yusof.

Supiah binti Dewak.Ismail bin Haji Hassan.

Hajah Kalsom binti Ghazali.

Mohamed bin Osman.

Norishah binti Mohd. Thani.

Zaharah binti Naim.

Su Soon Chuan.

Norwahidah binti Azizi.

Rozita binti Abd. Samad.

Jainah binti Sakimin.Ahmad Kamal bin Mohd. Yusop.

BENTARA MESYUARAT

Mejar (B) Haji Ahmad bin Buntu, A.M.N., B.S.D., P.J.K.

2595 16 DISEMBER 1992

MALAYSIA

DEWAN NEGARA

2596

Rabu, 16hb Disember, 1992

Mesyuarat dimulakan pada pukul 2.30 petan^

DOA

(Tuan Yang di-Pertuamempengerusikan Mesyuarat)

MENGANGKAT SUMPAH

Ahli -ahl i Yang Berhormat yangtersebut di bawah ini telah mengangkatSumpah seperti yang disebutkan dalamPerlembagaan:

Dato' K. Vijayanathan.Tuan Shuib bin Endut.

Puan Sri Sarasa a/p Velu.

PEMASYHURAN TUANYANG DI-PERTUA

MENGALU-ALUKAN AHLI BARU

Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli YangBerhormat, saya mengucapkan selamatdatang dan tahniah kepada Ahli-ahli YangBerhormat yang baru mengangkat Sumpahsebentar tadi. Saya berharap semoga Ahli-ahli Yang Berhormat yang baru dilantikdan dipilih semula itu dapat memberikansumbangan yang berguna dan berfaedahkepada Dewan ini dan kepada negaraseterusnya dan semoga mereka dapatberkhidmat dengan cemerlangnya.

MEMPERKENANKAN AKTA-AKTA

Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli YangBerhormat,sayasukahendakmemberitahuDewan ini iaitu Kebawah Duli Yang

Maha Mulia Seri Paduka Baginda Yangdi-Pertuan Agong dengan limpah kurniaBagindatelahberkenanmempersetujukanAkta-akta yang telah diluluskan olehParlimen dalam mesyuarat yang laluseperti berikut:

1. Akta Syarikat (Pindaan) 1992;

2. Akta Dadah Berbahaya (Pindaan)1992;

3. Akta Hiburan (Wilayah Persekutuan' Kuala Lumpur) 1992;

4. AktaRelifSpesifik(Pindaan) 1992;

5. AktaPerbekalanTambahan(No.2)1991 dan 1992;dan

6. Akta Mahkamah-mahkamah AnakNegeri (Bidangkuasa Jenayah)(Pindaan) 1992.

PERUTUSAN DARIPADA DEWANRAKYAT

Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli YangBerhormat, saya telah menerima satuperutusan daripada Dewan Rakyat yangmeminta Dewan Negara mempersetujukanRang Undang-undang yang telahdiluluskan oleh Dewan tersebut.

Saya jemput Setiausaha membacakanPerutusan itu sekarang.

(Setiausaha membacakan Pemtusan)

2597 16 DISEMBER 1992 2598

"29hb Oktober, 1992.

Perutusan Daripada Dewan RakyatKepada Dewan Negara

Tuan Yang di-Pertua Dewan Negara,

Dewan Rakyat telah meluluskan RangUndang-undang yang berikut dan memintaDewan Negara mempersetujukannya:

1. Rang Undang-uhdang PerbekalanTambahan (1992);

2. RangUndang-undang SuruhanjayaSekuriti; dan

3. Rang Undang-undang JualanLangsung.

Yang ikhlas,t.t.

YANG DI-PERTUA DEWANRAKYAT."

URUSAN MESYUARAT

Timbalan Menteri Pertanian (Dato'S.Subramaniam):Tuan Yangdi-Pertua,saya akan mencadangkan supaya RangUndang-undang yang tersebut di dalamperutusan itu dibacakan kali yang keduadan ketiganya di mesyuarat ini.

1. Rang Undang-undang PerbekalanTambahan (1992);

2. Rang Undang-undang SuruhanjayaSekuriti; dan.

3. Rang Undang-undang JualanLangsung.

Tuan Yang di-Pertua: Baiklah.

USUL

WAKTU MESYUARAT DANURUSAN YANG DIBEBASKAN

DARIPADA PERATURANMESYUARAT

Timbalan Menteri Pertanian (Dato'S. Subramaniam): Tuan Yang di-Pertua,

Bahawa menuru t PeraturanMesyuarat 13(2), saya mencadangkanbahawa Perkara 18 yang tertera dalamAturan Urusan Mesyuarat pada hariini hendaklah dijalankan dengan tidakmengikut aturan yang telah ditetapkandan perbahasan berkenaan dengannyahendaklah dimulakan selepas selesaipertanyaan-pertanyaan jawab mulutpada hari ini dan Dewan tidak akanditangguhkan sehingga telah selesaisemua perbahasan mengenai Usul ini.

Setiausaha Parlimen KementerianPerdagangan Dalam Negeri dan HalEhwal Pengguna (Dr. Sak Cheng Lum):Tuan Yang di-Pertua, saya mohonmenyokong.

Tuan Yang di-Pertua: Ahli-ahli YangBerhormat, masalah di hadapan Majlisialah suatu Usul yang berbunyi:

Bahawa menurut PeraturanMesyuarat 13(2), saya mencadangkanbahawa Perkara 18 yang tertera dalamAturan Urusan Mesyuarat pada hanini hendaklah dijalankan dengan tidakmengikut aturan yang telah ditetapkandan perbahasan berkenaan dengannyahendaklah dimulakan selepas selesaipertanyaan-pertanyaan jawab mulutpada hari ini dan Dewan tidak akanditangguhkan sehingga telah selesaisemua perbahasan mengenai Usul ini,

d ikemukakan kepada Majlis untukdiputuskan dan dipersetujukan.

Usul dikemuka bagi diputuskan, dandisetujukan.

Diputuskan,

Bahawa menurut PeraturanMesyuarat 13(2), sayamencadangkanbahawa Perkara 18 yang tertera dalamAturan Urusan Mesyuarat pada hariini hendaklah dijalankan dengan tidakmengikut aturan yang telah ditetapkandan perbahasan berkenaan dengannyahendaklah dimulakan selepas selesai

2599 16 DISEMBER 1992 . 2600

pertanyaan-pertanyaan jawab mulutpada hari in i dan Dewan tidak akandltangguhkan sehingga telah selesaisemua perbahasan mengenai Usul ini.

JAWAPAN-JAWAPANMULUT BAGI

PERTANYAAN-PERTANYAAN

BANTUAN KEPADA RAKYATBOSNIA—TINDAKAN KERAJAAN

1. Tuan Michael Bong Thiam Joonminta Menteri Luar Negeri menyatakansebab-sebab kenapa Kerajaan Malaysiatidak menawarkan diri untuk menerimarakyat-rakyat Bosnia yang cedera di kem-kem tahanan di bawah pengawasanBangsa-bangsa Bersatudi Bosniasupayamendapat rawatan perubatan di Malay-sia memandangkan negara-negara laintidak sanggup menerima rakyat Bosniayang cedera i tu dan jika ya, bilakahKerajaan akan bertindak sebab hampir13,000 rakyat Bosnia cedera termasukwanita yang menunggu maut jika tindakanmerawat mereka yang cedera itu tidakdijalankan dengan segera.

Timbalan Menteri Luar Negeri(Dato' Dr. Abdullah Fadzil bin CheWan): Tuan Yang di-Pertua, Malaysiatidak menawarkan untuk menerima rakyatBosnia yang cedera yang kini berada dikem-kem tahanan di bawah pengawasanBangsa-bangsa Bersatu untuk mendapatrawatan perubatan di Malaysla keranaada bentuk lain yang dikirakan lebihberkesan dan lebih praktikal yang bolehdiberikan. oleh rakyat Malaysia kepadaorang-orang Bosnia. Sepertimana YangBerhormat sedia maklum, Malaysialelahpun memberi bantuan kewangan dimana kini berjumlah lebih RM5.5 jutakepada rakyai Bosnia di samping bantuan-bantuan keperluan seperti makanan,perubatan dan pakaian sejuk. Selaindaripada itu, anak-anak yatim Bosnia dankeluarga mereka seramai 200 orangtelahpun dibawa ke Malaysia serta jugadiberi perlindungan sementara dan iniditambah juga dengan pengambilan 49

orang penun tu t -penun tu t Bosnia yangdimasukkan untuk melanjutkan pelajaranmerekudi Universiti Islam Antarabangsa.

Baru-baru ini juga, pihak Kerajaantelah bersetuju untuk menerima 100 lagiorang tahunan Bosnia u n t u k diberiperlindungan sementara. Maka, untuk kitahendak membawa orang-orang yangcedera, yang ramai berada di kem-kemtahanan Bosnia, kita kira belum tiba waktudan ketikanya yang sesuai.

Datuk Dr. Azman Atar bin Othman:Tuan Yangdi-Pertua, saya ingin membuatsoalan tambahan kepada Yang BerhormatTimbalan Menteri Luar Negeri. Olehkerana dasar Kerajaan Barisan Nasionalini selalu bersimpati kepada penindasandan kezaliman, seperti yang berlaku dinegara Bosnia, saya ingin tahu daripadaYang Berhormat Menteri iaitu bilakahatau bagaimanakah cadangan KerajaanMalaysia yang ingin menghantar tenterake Bosnia untuk memberi perlindunganataupun memberikan jaminan keselamatankepada mangsa-mangsa yang sedangmenerima kezaliman daripada pihak-pihakyang sentiasa bertindak zalim.

Dato' Dr. Abdullah Fadzil bin CheWan: Saya mengucapkan terima kasihkepada Yang Berhormat. Sebenarnyacadangan telah dibuat oleh PerdanaMenteri sendiri pada awal-awal lagiselepas peperangan meletus di bekasYugoslavia, di mana Perdana Menterisendiri telah mencadangkan agar kitasanggup menghantar bala tentera kita kesana sekiranya pihak Bangsa-bangsaBersatu bersetuju untuk kita melibatkandiri secara ketenteraan.

Tetapi pada ketika i tu tidak banyaknegara yang sanggup menyokong ataupunmenyambut saranan Perdana Menteri kitasendiri. Malah pihak OIC pun pada ketikai tu t i d a k i n g i n berbincang u n t u kmenghantar tentera un tuk membanturakyat Bosnia yang sedang dizalimi olehp ihak-p ihak kaum Serbia. TetapiAlhamdulillah, akhir-akhir ini, selepasdiadakan satu sidang tergempar

2601 16 DISEMBER 1992 2602

Menter i -menter i Luar OIC yangberlangsung di Jeddah pada 1 hb dan 2hbDisember, yang secara kebetulan sayadapat hadir, kita telah dapat melihatbahawasanya kesemua negara-negaraIslam ingin agar tindakan yang lebihkonkrit, seperti penglibatan tenteraharusdilaksanakan dengan serta-merta untukmenghentikan sekaligus kekejaman yangberlaku di Bosnia-Herzegovina. Dan padadua tiga hari yang sudah, wakil tetap kitadi New York, di dalam sidang Pleno diPersidangan Bangsa-bangsa Bersatu telahjuga menyarankan lagi tentang betapapentingnya bahawa kini sudah tibamasanya dunia menimbangkan untuk kitacampurtangan dari segi ketenteraan pulajika sekiranya kita tidak ingin melihatkaum Bosnia di bekas Yugoslavia ituakan dihapuskan sama sekali oleh pihakkaum Serbia.

Saya juga bersyukur kerana sidangtergempar Menteri-menteri Luar di Jeddahtelahpun memberi tempoh masa sehingga15hb Januari tahun hadapan supayaPertubuhan Bangsa-bangsa Bersatumembuat sesuatu untuk memuaskan hatinegara-negara Islam sedunia Jikalau tidakkita pula akan menimbangkan apakahlangkah yang paling sesuai untukdilaksanakan oleh negara-negara OIC.

Tuan Haji Ahmad bin Haji Abdullah:Tuan Yang di-Pertua, tadi kita dengar didalam Persidangan Menteri-menteri LuarOIC mereka bersemangat hendakmembantu dan membuatkeputusan supayamendesak Bangsa-bangsa Bersatumengambil keputusan. Tetapi setakat iniapakah bantuan yang telah diberi olehnegara-negara Islam itu kepada orang-orang yang teraniaya di Bosnia? Adakahmereka telah menghantar tentera ataumenghantar wang atau telah membelaseperti negara Malaysia menibela rakyatBosnia yang teraniaya itu?

Dato' Dr. Abdullah Fadzil bin CheWan: Tuan Yang di-Pertua, walaupunMalaysia adalah antara negara yangpaling terhadapan sekali di dalam

menyalurkan bantuan dan memberisokongan moral kepada orang-orangBosnia, tetapi negara-negara Islam lainjuga, selain daripada membuat pendirianyang tegas terhadap kekejaman di Bosnia-Herzegovina, mereka juga telahmenghantar berbagai-bagai bentukbantuan yang berupa kewangan, barang-barang makanan, perubatan dansebagainya. Contohnya ialah negara-negara seperti Saudi Arabia, Iran, Paki-stan, Kuwait dan Mesir pun saya dapatitelah memberi bantuan dengan berbagaicara dan banyak lagi perkara yang sayanampak, kecualilah negara-negara Islamyang sangat miskin di mana mereka tidakdapat menyumbangkan apa-apa bantuan.Tetapi bagi negara-negara yang agak kuatekonominya, semuanya saya dapatitelahpun, selain menyokong secara moral,juga telah menyalurkan bantuan-bantuanyang tertentu.

Tuan Haji Ahmad Zahid bin Hamidi:Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan.Saya i ng in bertanya kepada YangBerhormat Timbalan Menteri. Di dalamusaha kita untuk membawa pelarian Bosniauntuk tinggal sementara di Kem Latihandan sebagainya, apakah bentuk bantuanlanjut bagi orang-orang Bosnia yangditempatkan sementara waktu di PusatPenempatan ABIM di Kajang? Berapalamakah dijangka bahawa mereka akanberadadi sini dan adakah mereka diberikantaraf Permanent Resident, dengan izin,ataupun sebagai, political asylum.

Di samping i tu , saya inginmengucapkan tahniah kepadaKementerian Luar Negeri yang berusahabersungguh-sungguh terutama Menteridan Timbalan Menterinya yangmengambil inisiatif untuk membawamasuk pelarian Bosnia ini.

Dato' Dr. Abdullah Fadzil bin CheWan: Tuan Yang di~Pertua, kehadiranorang-orang Bosnia di Malaysia adalahbertaraf sementara belaka dan saya rasatentu mereka tidak akan dipertimbangkanuntuk mendapatkan PR atau PermanentResident. Mereka di sini hanya untukmendapatkan perlindungan sementara

2603 16 DISEMBER 1992 2604

daripada mungkin teraniaya ataupuntercedera di dalara peperangan yangsedang berlaku begitu hebat di bekasYugoslavia dan sementara mereka di sini,kanak-kanak itu akan diberi pengajian,didikan dan akan diberi berbagai carasebagaimana diberi kepada anak-anak kitayang ada di Malaysia ataupun di mana-mana sahaja dan begitu juga, merekaakan diberi peluang untuk mendapatkanberita dari negara mereka sendiri sebabtujuannya adalah selepas kedamaian wujudsemuladi Bosnia-Herzegovina, kesemuamereka ingin balik ke negara asal merekadan kitajuga akan membantu agar merekaakan dapat balik ke negara asal merekadengan kadar secepat mungkin yang bolehselepas peperangan itu dapat diselesaikan.

Bagi yang telab dewasa sedikit sepertimereka yang dibawa ke dalam negarakita untuk melanjutkan pelajaran mereka,telahpun dimasukkan ke pusat-pusatpengajian tinggi seperti Universiti IslamAntarabangsa dan sebagainya dan kitalihatlah apa keperluan-keperluan yangtertentu akan diberi bantuan. Kita jugatelah mempelawa 100 lagi tahanan,sekiranya mereka ada kepakaran,kebolehan, kitaboleh memberi pekerjaansementara bagi mereka untuk menampungsemasa mereka berada di Malaysia.

Jen. (B) Tan Sri Dato' Mohd. Ghazalibin Dato' Mohd. Seth: Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Setakat ini, kitatelah dapat banyak berita-berita terhadappenderitaan pihak Bosnia. Apa pulakedudukan pihak Russia dan juga pihakyang lain? Adakah mereka juga ditimpapenderitaan seperti ini ataupun merekaitu duduk ketawa sahaja dan biarkanperkara ini berlanjutan?

Dato' Dr. Abdullah Fadzil bin CheWan: Tuan Yang di-Pertua, sebelumpeperangan berlaku di Bosnia-Herzegovina, kejadian yang sama jugaberlaku di Croatia tetapi tidaklah sehebat,seteruk dan sedahsyat yang berlaku diBosnia-Herzegovina. Di Croatia itu hanyamengambil masa beberapa bulan sahaja

yang agak singkat dan kini telahpun selesaidan mereka hidup aman dengan pihakSerbia. Walau bagaimanapun, di Bosnia-Herzegovina pun ada juga orang-orangCroatia yang merupakan satu jumlah yangagak besar juga dan ada yang menyokongpjhak Bosnia dan ada juga yang taklangsung campurtangan, ada juga yangmenyokong pihak Serbia.

Masyarakat di situ begitu mixed,dengan izin, begitu tercampur dan takmudah kita hendak asing-asingkan. Itusebab mengapa amat payah sekali bagimana-mana angkatan tentera untuk masiikke sana terus untuk menuju ke sasarantertentu oleh kerana masyarakat di situbegitu erat dan kuat percampurannya dansusah untuk dibezakan di antara satu samalain.

Walau bagaimanapun, Kerajaan Croatiatelahpun aman dan pada dasarnya sayarasa, ia menyokong Kerajaan yang adakini di Bosnia-Herzegovina.

KEBAKARAN DI LAPANGANTERBANG ANTARABANGSA

SUBANG—TINDAKAN

2. Datuk Haji Ahmad bin HajiAbdullah minta Menteri Pengangkutanmenyatakan apakah langkah-langkah yangperlu diambiKian apakah tindakan olehKementerian bagi membanteras berikutanterdapatnya tanda-tanda perbuatan sabotajberhubung dengan kebakaran menarakawalan Lapangan Terbang AntarabangsaSubang pada 15hb Oktober 1992 yanglalu supaya tidak berulang lagi.

Timbalan Menteri Pengangkutan(Datin Paduka Hajah Zaleha bintiIsmail): Tuan Yang di-Pertua, di antaralangkah-Iangkah yang diambil bagimembanteras kemungkinan sabotaj dilapangan-lapanganterbangdinegarakitaberikutan kebakaran di Lapangan TerbangAntarabangsa Subang pada awal pagi15hb Oktober 1992 yang lalu termasuklah;pertama, meningkatkan kawalankeselamatan di kawasan lapanean terbane

2605 16 DISEMBER 1992 '2606

khususnya di dalam bangunan Terminal.Kedua, menjalankan pemeriksaan yanglebih teliti ke atas orang-orang dan bagast.Ketiga, mengambil dan melatih lebih ramaianggota kawalan. Keempat, menyemaksemula kesesuaian pas-pas tetap yangtelah dikeluarkan setakat ini dengan tujuanmenggantinya dengan pas tetap baharuyang mempunyai ciri-ciri keselamatanyang lebih baik. Proses pengeluaran pastetap baharu akan diawasi dengan lebihketat lagi.

Di samping langkah-langkah tersebut,Lembaga Penyiasat yang sedang giatmenjalankan penyiasatannya juga akanmengemukakan syor-syor bagi menjaminkejadian sedemikian tidak akan berulanglagi pada masa hadapan.

Tuan Haji Abdul Majid bin HajiAbdullah: Tuan Yang di-Pertua, soalantambahan. Saya ingin penjelasan dari YangBerhormat Timbalan Menteri, kawalanrapi di Lapangan Terbang AntarabangsaSubang sebagaimana yang dinyatakantadi, akan diperketatkan lagi. Apakah inijuga yang akan dilakukan kepada semualapangan terbang di seluruh negaratermasuk Lapangan Terbang Senai?

Yang kedua, saya difahamkan apabilaberlaku kebakaran, alat menara kawalandi Lapangan Terbang Subang tidak bolehdigunakan. Alat kawalan baru daripadaSenai dibawa ke Lapangan TerbangSubang, bagaimana pula kawalan udaradi Senai dilakukan?

Yang ketiga, anggaran kasar kerugiansetelah berlakunya peristiwa kebakarantersebut.

Datin Paduka Hajah Zaleha bintiIsmail: Tuan Yang di-Pertua, mengenaikeselamatan, sudah tentulah ianya akandilakukan di semua lapangan terbang danlangkah-langkah yang saya sebutkan tadiitu akan diambil di semua lapangan terbangdan mengenai kerugian, sebenarnya adasoalan No.21 yang khusus mengenaikerugian dan kalau sampai nanti, sayajawab di situlah.

ORANG ISLAM/SAUDARA BARUMURTAD—LANGKAH-LANGKAH

3. PuanHajahRosnahbintiHajiMohd.Salleh min ta Perdana Menterimenyatakan:

(a) apakah langkah-langkah yangdiambil terhadap orang-orangIslam dan saudara baru yangmurtad;

(b) adakahgolonganAl-Arqamdapatmenerima kenyataan bahawaAurad Muhammadiah peganganmereka itu sesat dari Agama

• Islam sebenarnya; dan

(c) berapa ramaikah Al-Arqam dinegara kita.

Setiausaha Parlimen di JabatanPerdana Menteri (Tuan Othman binAbdul): Tuan Yang di-Pertua,

(a) Kerajaan selalu berunding danmemberi nasihat kepada orang-orang Islam dan saudara baruyang murtad supaya merekamembatalkan niat mereka untukmurtad. Tindakan-tindakan inidiambil oleh Kerajaan secarapentadbiran sahaja. Kerajaan tidakada mengambil tindakan dari segiperundangan kerana tidak terdapat^rang perseorangan yangmengisy t iharkan diri merekamurtad mengikut peruntukanundang-undang seperii yangterdapat di dalam peruntukanundang-undangdisesebuahnegeri.Sebagai contoh, Undang-undangPentadbiran dan Hukum SyarakNegeri Johor, Seksyen 141 CeraianII, memperuntukkan bahawa"Sesiapa yang terkeluar daripadaIslam hendaklah melaporkankepada Kadhi mengenai dengankeputusannya untuk keluar dariagama Islam dengan memberiketerangan yang perlu dan Kadhihendaklah mengisyt iharkanbahawa orang itu telah terkeluardari agama Islam."

2607 16 DISEMBER 1992 2608

(b) Setelahpenerangandanpenjelasandiberi, ramai pengikut-pengikutAl-Arqam yang telah keluar darikumpulan berkenaan kerana sedarpegangan mereka itu adalah salah.Walau bagaimanapun, terdapatsebahagian saki-baki daripadamereka yang belum keluar di atassebab kedegilan mereka.

(c) Tidak dapat ditentukan secaratepat, jumlah sebenar pengikut Al-Arqam pada masa i n i keranapertubuhan itu tidak berdaftar ataumendaftarkan ahli-ahlinya. Walaubagaimanapun, jumlah pengikutk u m p u l a n berkenaan telahberkurangan daripada anggaranasalnya seramai 15,000 kepadalebih kurang 3,000 sahaja lagi.

Puan Hajah Habidah binti Jusoh:Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahaniaitu berhubung dengan soalan (c). AdakahKerajaan sedar pengikut-pengikut Al-Arqam sekarang ini masih lagimenyebarkan buku Aurad Muhammadiahyang diharamkan itu kepada masyarakatumum? Apakah langkah tegas yang akandiambil oleh Kerajaan?

Tuan Othman bin Abdul: Tuan Yangdi-Pertua, Kerajaan tidak menyedariperkara ini berlaku. Jika sekiranya perkaraini berlaku di kalangan masyarakat kita,mengatakan bahawa di kalangan pengikut-pengikut Al-Arqam ini menyebarkan bukuataupun kitab Aurad MuhammadiahPegangan Al-Arqam ini, maka orang ramaiharuslah membuat laporan kepadaBahagian Hal-Ehwal Islam, JabatanPerdana Menteri supaya tindakan yangsewajarnya boleh diambii kerana perkaraini telah diputuskan salah oleh MajHsFatwa Kebangsaan.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Tuan Yang di-Pertua, soalan (a),saya ing in ber tanya kepada YangBerhormat Setiausaha Parlimen, apakahada syarat wajib bagi mereka yangdikatakan telah keluar daripada agamauntuk mengiklankah dalam akhbar?

Tuan Othman bin Abdul: Tuan Yangdi-Pertua, t idak ada syarat wajib.Seseorang itu yang mengisytiharkandirinya murtad haruslah membuat laporanini kepada pihak kadi, dan pihak kadibolehlah mencatatkan segalaalasan-alasani tu . Kadi lah yang berhak un tukmengisytiharkan seseorang itu sama adamurtad atau tidak, tetapi setakat ini tidakada seorang pun yang melaporkan kepadamana-mana kadi di Malaysia ini bahawamereka keluar daripada Islam ataupunmahu keluar daripada agama Islam.

Tuan Rahim bin Baba: Tuan Yangdi-Pertua, soalan tambahan saya adalahmengenai (a). Menurut PerlembagaanMalaysla, seorang Melayu hendaklahberagama Islam dan juga mengikut adatresam orang- orang Melayu. Jika adaorang Melayu yang keluar daripadamenjadi Islam, apakah bangsa merekaini mengikut taraf Perlembagaan? Yangkeduanya, apakah kewarganegaraanmerekajuga akan terlucut apabila merekaini murtad daripada Islam?

Tuan Othman bin Abdul: Tuan Yangdi-Pertua, memang in i te lahpundibincangkan oleh Kerajaan. Erti"Melayu" itu ialah orang yang beragamaIslam, bertutur dalam bahasa Melayu danmengamalkan kebudayaan-kebudayaanMelayu. Jadi, jika sekiranya dia tidaklagi Islam, maka secara automatik diaadalah terkeluar daripada istilah "Melayu"dalam Perlembagaan Negara kita dan diat idak lagi layak u n t u k mendapatkeistimewaan seperti yang diperolehi olehorang Melayu dan bumiputera.

Tuan Saad bin Man: Tuan Yang di-Pertua, soalan tambahan. Saya inginber tanya kepada Yang BerhormatSetiausaha Parlimen, adakah benarterdapat t u d u h a n - t u d u h a n yangmengatakan bahawa terdapat juga or-ang-orang Islam yang memeluk agamaIslam semata-mata untuk membolehkanmereka berkahwin dengan orang Islamdan pada masa yang sama u n t u kmembebaskan diri mereka daripadatanggungjawab terhadap perkahwinanmereka yang pertama dengan orang yangbukan Islam terdahulu dari itu.

2609 16 DISEMBER 1992 2610

Tuan Othman bin Abdul: Tuan Yangdi-Pertua, perkara ini adalah sukar untukkita nafikan bahawa sememangnyamenjadi suatu kewajipan bagi seseorangyang bukan Islam hendak berkahwindengan wanita Islam atau lelaki Islam,dia wajib memeluk agama Islam terlebihdahulu. Jadi, ini adalah merupakan suatukeperluan kepentingan kewajipan asasyang mesti ada pada setiap orang yanghendak berkahwin dengan orang Islamwajib terlebih dahulu menjadi Islam; kalautidak, dia tak dapat kahwin. Jadi, inimemang berlaku dan saya fikir bahawaianya akan berterusan berlaku keadaanseperti ini.

TANAMAN UNTUK EKSPORT—PENYELIDIKAN

4. Dato' Wiliam Chek Lin Kwai mintaMenteri Pertanian menyatakan:

(a) apakah tanaman-tanaman lainselain daripada yang sedia wujudyang sedang digalakkan untukpenanaman dalam negara kita bagimaksud eksport;

(b) apakahtindakanpenyelidikanyangtelah diambil oleh MARDI untukmenanam dan memajukanpenanaman kacang soya; dan

(c) sejak tahun 1990, berapakahjumlah kacang soya yang telahdiimport oleh negara untukpenggunaan tempatan dari segiwang ringgit.

Timbalan Menteri Pertanian (Dato'5. Subramaniam); Tuan Yang di-Pertua,

(a) Selain daripada tanaman-tanamanyang sedia wujud seperti getah,kelapa sawit, koko dan lada sulah,MARDI telah menjalankanpenyelidikan ke atas beberapa jenisbuah-buahan dan bunga-bungaanuntuk tujuan eksport. MARDI jugasedang menjalankan penyelidikanke atas buah-buahan yangberpotensi seperti buah durianbelanda dan ciku.

(b) MARDI ada menjalankanpenyelidikan ke atas kacang soya.Walaubagaimanapun, disebabkanoleh kos pengeluaran yang tinggidan kacang soya yang diimportlebih murah, maka setakat inipenanaman kacang soya adalahtidak ekonomik dan tidak memberipulangan yang menguntungkankepada penanam-penanam.

(c) Import kacang soya di negara sejaktahun 1990 adalah lebih kurangRM300 juta setahun.

PANGGUNG NEGARA—KETIDAKSESUAIAN TAPAK

PROJEK

5. Tuan Haji Zainal bin Md. Derosminta Menteri Kebudayaan, Kesenian danPelancongan menyatakan sama ada beliausedar bahawa tapak cadangan projek bagimendirikan Panggung Negara (NationalTheatre) di persimpangan Jalan Kuantandan Jalan Tun Razak amat tidak sesuaisama sekali kerana ia terletak amatberhampiran dengan Hospital Besar KualaLumpur dan Institut Jantung Negara danjuga di antara beberapa buah sekolahrendah, menengah serta maktab perguruan.Jika projek ini dilaksanakan, keadaanseperti kesesakan lalu-lintas, bunyi bisingorang ramai dan keadaan keluar masukmurid-murid sekolah, upacara sesuatukeramaian, paluan kompang dansebagainya akan menggangguketenteraman pesakit-pesakit dan parapelajar. Adakah projek ini telah mendapatpersetujuan dari Kabinet terlebih dahulu;jika tidak, nyatakan mengapa. Dan adakahKementerian beliau berhasrat:

(a) untuk mengubah projek PanggungNegara ini ke tempat lain yanglebih sesuai;

(b) untuk membatalkan pembinaanprojek ini, memandangkan sudahbanyak terdapat theatre wujud diKuala Lumpur seperti Dataran

2611 16 DISEMBER 1992 2612

Merdeka, PWTC, DewanBandaraya, Panggung Anniver-sary dan sebagainya yang selamaini telahpun banyak mengadakanpersembahan tempatan atauantarabangsa dan tidak perludiadakan lagi tempat hiburanseumpama ini; dan

(c) un tuk mengurangkan tempat-tempat hiburan seumpama ini yangtidak boleh memberi mantaat samasekali dalam pembentukan akhlakdan moral muda-mudi, yang manabertentangan dalam usahaKerajaan un tuk membanterasgejala-gejala keruntuhan akhlakdan moral di kalangan muda-mudi;demi untuk menyelamat generasimuda-mudi yang sudahpun hanyutdengan dunia hiburan sekarangini.

Setiausaha Parlimen KementerianKebudayaan, Kesenian dan Pe-lancongan (Dato' Abdul Raman binSuliman); Tuan Yang di-Pertua,

(a) Setelah menimbangkan beberapakemungkinan pemilihan tapakprojek Panggung Negara di JalanKuantan, Jalan Tun Razak, adalahdirasakan amat sesuai sekali. Olehitu Kementerian Kebudayaan,Kesenian dan Pelancongan tidakbercadang untuk mencari tapakyang lain. Jemaah Menteri jugatelah bersetuju memilih tempatini sebagai tapak projek PanggungNegara yang mana akan menjadisatu lagi mercu tanda bagi KualaLumpur di sampingm e m p e r k e m b a n g k a npembangunan kebudayaan dankesenian negara.

(b) Untuk makluman Ahli YangBerhormat, Panggung Negara yangakan dibina ini adalah satukompleks ter tutup yangmengandungi auditorium sepertiDewan Merdeka, PWTC danMATIC di mana pertunjukan-

pertunjukan kebudayaan dankesenian rakyat negara ini yangbermutu tinggi, di sampingp e r t u n j u k a n - p e r t u n j u k a nkebudayaan dan kesenian negaraluar yang terpilih sahaja akandipertontonkan di sini. Langkah-langkah akan diambil semasamenyediakan pelan indukpembangunan Panggung Negaraini supaya masalah kesesakan lalu-lintas di kawasan ini dapat diatasi.

Biasanya pertunjukan yangdiadakan di Panggung Negara inidiadakan pada waktu malam danin i tidak akan rnengganggukesesakan lalu- l intas danpertunjukan yang diadakan iniadalah secara tertutup dan tidakmengeluarkan bunyi bising bagikawasan persekitaran seperti yangdiragukan oleh Ahli YangBerhormat.

pengetahuan Ahli YangBerhormat, pada masa ini amatkurang tempat-tempat pertunjukankebudayaan dan kesenian yangberkual i t i di Kuala Lumpur,malahan di Malaysia, kecuali diMATIC dan Auditorium DewanBandaraya. Kedua-dua tempat iniselalu menjadi rebutan pengarah-pengarah kebudayaan ataukesenian. Di samping itu, audito-rium ini adalah terlalu kecil danhanya boleh menampung penontonkurang dari 600 orang. Di sampingitu, untuk pengetahuan Ahli YangBerhormat, konsep pertunjukankebudayaan atau kesenian yangdiadakan di MATIC dan Audito-rium Dewan Bandaraya KualaLumpur serta di Panggung Negaraadalah berbeza dengan pertunjukanyang diadakan di Dataran Merdekadan Panggung Anniversary darisegi mutu persembahan sertasasaran penonton yangmenghadirinya.

2613 16 DISEMBER 1992 2614.

Puan Hajah Rosnah binti Haji Mohd.Salleh: Tuan Yang di-Pertua, soalantambahan. Bilakah agaknya panggungini akan diadakan dan berapakah anggarankos panggung ini?

Dato' Abdul Raman bin Suliman:Untuk makluman Dewan ini, pelanrekabentuk Kompleks Panggung Negaraatau artist impressiondanpelan susun aturKompleks Panggung Negara telahpundiselesaikan dari segi perlaksanaannya,maka adalah dijangkakan projek ini dapatdisiapkan seawal-awalnya antarapertengahan hingga hujung tahun 1993.Walau bagaimanapun, untuk maklumanAhli Yang Berhormat, terdapat sedikitmasalah pada ketika ini dari segirekabentuk oleh kerana akan menjadimercu tanda Kuala Lumpur dan Malay-sia, kita mahu supaya pembinaan inimestilah menggambarkan rekabentuk yangsesuai dengan masyarakat kita.

Untuk makluman Ahli YangBerhormat, peruntukan yang diadakanbagi menyediakan projek PanggungNegara ini ia lah RM50 juta bagiRancangan Malaysia Keenam.

(a) Kementerian Penerangan tidakmenyiarkan artis-artis yangdiketahui berkelakuan tidaksenonoh atau tidak bermoral. Inidibuat untuk menjaga moral dandisiplin paraartis serta imej industrikesenian dan juga supaya paramuda-mudi tidak terikut denganbudaya negatif ini.

Dalarn hal ini, satu Jawatankuasaperi laku artis sedangmengemaskan Etika Perilaku Artissupaya dapat mengambi lk i rapandangan-pandangan umum.

(b) Semua filem-filem barat yangdisiarkan melalui RTM dan TV3ditapis terlebih dahulu olehLembaga Penapis Filem sebelumdisiarkan. Filem-filem yangdisiarkan oleh RTM pula ditapissemula oleh Jawatankuasa Penapisdalaman RTM mengikut garis-garis panduan yang sedia ada bagimenentukan media elektronikdapat menyumbang danmemainkan peranan positifmembantu dan memupuk nilai-nilai baik dalam masyarakat kita.

ARTIS BERKELAKUAN TIDAKSENONOH—TINDAKAN

MENYEKAT

6. Wan Hamid Edruce bin TuankuHaji Mohamad minta MenteriPenerangan menyatakan:

(a) tindakan-tindakan yang akanmenyekat artis-artis yang sanggupmenggadaikan tubuh badan untukmenjadi masyhur; dan

(b) sama ada juga filem-filem Baratyang menonjolkan tubuh badanyang seksi tidak disiarkan di kacaTV, RTM atau TV3.

Setiausaha Parlimen KementerianPenerangan (Dato' Haji Fauzi binAbdul Rahman): Tuan Yang di-Pertua,

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Tuan Yang di-Pertua, soalantambahan kepada soalan ini. Oleh keranaKementerian Penerangan merupakan satu-satunya Kementerian yang terpaksamemainkan peranan penting dalam negarauntuk mewujudkan satu tingkah-lakurakyat yang baik melalui kaca TV, makasaya ingin tahu daripada Yang BerhormatSetiausaha Parlimen, bolehkah YangBerhormat terangkan mengapa aktresmuda yang bernama Zarina Zainuddintidak dibenarkan muncul di TV? Kemudiansaya difahamkan dia ingin menemuiMenteri dan mengapa pula Menteri engganmenemui beliau?

Selain daripada itu saya ingin tahu,selain daripada Kementerian sendiri inginmengadakan Kod Etika bagi artis-artis,adakah Kod Etika itu mesti dipakai oleh

2615 16 DISEMBER 1992 2616

artis ataupun merupakan satu Kod Etikauntuk menyenangkan seseorang pegawaimeluluskan drama dan berbagai-bagailagi? Bolehkah saya sebagai Ahli DewanSenate, mencadangkan satu Kod Etikabagi artis-artis ini supaya ianya merupakansatu Kod Etika, kalau kita pernah berikepada yang lain-lain, sekarang sudahtiba masanya tidak peduli siapa, walauRaja apa sekalipun, untuk hendakmenentukan kemajuan pembangunannegara kita supaya rakyat dapatmenikmati...

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, pendekkan soalan.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Sedikit sahaja, ini dia punyamukaddimah. Sedikit sahaja, Tuan Yangdi-Pertua, oleh kerana sudah sampai,temperature sudah naik, minta maaf, TuanYang di-Pertua. Jadi saya ingin bertanyakepada Yang Berhormat, bolehkah kamijuga sebagai Ahli Dewan Negara ini untukmencadangkan atau membuat Kod Etikakepada perilaku artis-artis?

Dato' Haji Fauzi bin Haji AbdulRahman: Terima kasih. Tuan Yang di-Pertua, saya rasa soalan yang sangat baiktetapi saya kurang pasti yang m naikkantemperature Yang Berhormat itu samaada bila sebut Raja-raja ataupun ZarinaZainudin. (Ketawa) Zarina Zainudin tidakdikeluarkan dalam siaran televisyenkerana Yang Berhormat Menterimendapat bukti-bukti yang sahih dan nyatabahawa aktres muda yang dikasihi olehYang Berhormat telah terlibat dengankancah yang kurang sihat dan kitamerasakan demi kepentingan rakyatumum, kita tidak mahu menggalakkanaktres-aktres yang sedemikian yang jelasdiketahui umum mempunyai per-masalahan dalam masyarakat untukdipaparkan dalam kaca televisyen. Soalanmengapa Menteri enggan menemui beliau,ada orang menyatakan bahawa mungkinMenteri sendiri ketakutan untukberhadapan dengan beliau tetapi jelaspada pandangan saya Yang Berhormat

Menteri adalah seorang yang sibuk, jadikalau sekiranya tiap-tiap artis yangmempunyai permasalahan dengari Menterihendak berjumpa dengan Menteri, sayakira Menteri tidak ada kerja lain kecualiberjumpa dengan artis. Kerja ini memangseronok tapi Menteri kita adalah Menteriyang bertanggungjawab.

Tuan Yang di-Pertua, berkaitan dengansama ada Kod Etika ini adalah untukmempermudahkan pegawai atau untukdiguna pakai oleh artis,saya beri jaminanianya adalah untuk digunapakai olehsemua artis dan dengan secara tidaklangsung mempermudahkan pegawaimelaksanakan tugas kalau kita ada KodEtika yang jelas. Dan akhirnya sama adaAhli-ahli Yang Berhormat bolehmenyumbang untuk membantumewujudkan Kod, Etika yang baik, TuanYang di-Pertua, saya sangat mengalu-alukan pandangan atau cadangan daripadaYang Berhormat dan saya kira tiap-tiapAhli Dewan Negara termasuk DewanRakyat dan rakyat jelata welcome, adalah

d ia lu -a lukan apa juga pandangan,sumbangan untuk memperbaiki tingkah-laku artis malahan keseluruhanKementerian Penerangan, kita akan sediamenerima dengan hati yang terbuka.Terima kasih.

Puan Hajah Habidah binti Jusoh:Tuan Yang di-Pertua, saya ingin tahuadakah Kerajaan berpuashati dengan artis-artis wanita yang masih lagi memakaipakaian yang kurang sopan semasamengadakan pertunjukan di kaca tvataupun di pentas-pentas pertunjukansekarang ini?

Dato' Haji Fauzi bin Haji AbdulRahman: Dalam kaca tv, KementerianPenerangan belum lagi berpuashati. Sebabitu kita adakan satu jawatankuasa untukmenyemak semula. Jadi, Tuan Yang di-Pertua, untuk menyemak semula inimengambil masa sedikit kerana kita perlumengambil kira pandangan masyarakatseluas-luasnya. Berkenaan dengan artisdi pertunjukan pentas, itu adalah di bawah

2617 16 DISEMBER 1992 2618

bidangkuasa Kerajaan Tempatan. Jadisaya tidak berhasrat untuk mengambilalihperanan jawatankuasa itu.

Tuan Haji Mohamed Nazri binAbdul Aziz: Tuan Yang di-Pertua, sayaingin bertanya, sebentar tadi YangBerhormat Setiausaha Parl imenmengatakan bahawa Kod Etika ini adalahdigunapakai oleh semua artis. Soalan sayaini, adakah Kod Etika sah laku bagisemua stesen ataupun hanya bagi RTMsahaja ataupun RTM dan juga TV3?

Dato' Haji Fauzi bin Haji AbdulRahman: Tuan Yang di-Pertua,sebenarnya Kementerian Peneranganberhasrat untuk menyeragamkan danmenyelaraskan apa juga Kod Etika yangakan kita cipta nanti akan digunapakaipleh semua stesen televisyen. Kalau TV4keluar nanti, TV4 juga tertakluk di bawahAkta Penyiaran dan terpaksa mematuhidan mengakuri arahan tersebut.

MAKMAL KEJURUTERAANPERISIAN KOMPUTERBERSEPADU (ICASE)—SYARAT KEMASUKAN

7. Puan Hajah Asmah binti Haji Ismailminta Menteri Pendidikan menyatakanberhubung dengan penubuhan makmalkejuruteraan perisian komputer bersepadu(ICASE) di ITM Shah Alam yang manasebuah syarikat yang bernama EarnstYoung Cunstunts Sdn. Bhd. membuatperjanjian dengan pihak ITM yang diwakilioleh Pengarah ITM, Dato' Mohd. MansorSalleh pada 6.8.1992 yang lalu:

(a) apakah kelulusan yang diperlukanoleh pelajar-pelajar yang mahumengikuti program tersebut.

(b) adakah perbelanjaan yangdianggarkan sebanyak kira-kiraRM4.5 juta untuk Fasa Pertamaitu meliput i semua aspekkeperluan; dan

(c) bilangan pelajar-pelajar yangdijangka akan mendapat kelulusanpada satu tahun.

Timbalan Menteri Pendidikan (DrLeo Michael Toyad): Tuan Yang di-Pertua, untuk makluman Ahli YangBerhormat, kelulusan yang diperJukanbagi mengikuti program-programkomputer tersebut (ICASE) yangdiperlukan bagi mengikuti program-program komputer ini adalah sepertiberikut:

Program

Diploma SainsKomputerDipioma AnalisisSistemSarjana Muda Sains(Sains Komputer)ITM/UKMDiploma LanjutanStatistik

Syarat Kemdsukan

SPM

Ijazah Pertama

Diploma

Diploma

(b) Sebenarnya anggaran yang, disebutkan itu adalah sebahagiandaripada keperluan Kajian SainsMatematik dan Komputer.Manakala anggaran kos untukMakmal Kejuruteraan PerisianKomputer Bersepadu (ICASE)ialah RM2.9 juta sahaja.

(c) Adalah dijangka seramai 435orang pelajar akan mendapatkelulusan dalam kursus-kursustersebut pada setiap tahunakademik.

Tuan Yang di-Pertua:Berhormat Datuk David Yeoh.

Yang

Datuk Ng Peng Hay: Tuan Yang di-Pertua, dengan izin, Soalan No. 8

AKTA SYARIKAT PINDAANUNTUK MELINDUNGI

KEPENTINGANPEMILIK SAHAM MINORITI

8. Datuk Ng Peng Hay (di bawah S.O.23(2)) minta Menteri Perdagangan DalamNegeri dan Hal Ehwal Pengguna

2619 16 DISEMBER 1992 2620

menyatakan berhubung dengan pindaan132 G Akta Syarikat yang mengambilberat kepentingan pemilik-pemilik sahamyang mempunyai saham sedikit, samaada Kerajaan akan menimbang agarperuntukan dibuat di bawah hak pemiliksaham mengambil tindakan undang-undang supaya upah guaman ditanggungoleh syarikat terbabit. Di bawah Aktasekarang tidak ada peruntukan itu, apabilatindakan diambil terhadap pemilik sahambanyak yang tidak bertanggungjawab danadalah dirasakan sudah sampai masanyaperuntukan serupa itu diadakan bagikepentingan pemilik saham sedikit baikdi syarikat awam mahu pun swasta.

Setiausaha Parlimen KementerianPerdagangan Dalam Negeri dan HalEhwal Pengguna (Dr. Sak Cheng Lum):Tuan Yang di-Pertua, kepentinganpemilik-pemilik saham minoriti adalahsentiasa dipelihara oleh Kerajaan danpada pendapat Kerajaan ini adalah satuunsur penting bagi menarik pelabur untukmelabur di negara ini. Berbagai-bagaipindaan telah pun dibuat kepada AktaSyarikat untuk menjamiri kedudukanpemegang saham minoriti beberapa tahunkebelakangan ini seperti pengenalanSeksyen 132 C, 132 E, 132 G dansebagainya.

Cadangan Ahli Yang Berhormat supayadiperkenalkan undang-undang bagimembolehkan pemilik saham minoritiuntuk mengambil tindakan undang-undangterhadap pemilik saham majoriti yangtidak bertanggungjawab dan juga supayabayaran upah guaman ditanggung olehsyarikat yang terbabit adalah padakeseluruhannya satu cadangan yang baikuntuk lebih melindungi kepentinganpemilik saham minori t i . Walaubagaimanapun, sebelum cadangan inidiperkenalkan sebagai undang-undang,kajian dengan lebih mendalam perludijalankan dalam segala aspek, implikasidan mungkin yang akan berbangkit.

PENGANIAYAAN KANAK-KANAK—KEBERKESANAN

TINDAKAN PENGUATKUASAAN

9. Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman minta Menteri PerpaduanNegara dan Pembangunan Masyarakatmenyatakan sejauh mana t indakan-tindakan penguatkuasaan yang lebihberkesan telah dijalankan bagi mengatasimasalab penganiayaan dan penderaan yangberlaku di dalam keluarga danrumahtangga khususnya semenjak AktaPenganiayaan Kanak-kanak telahdikuatkuasakan. Jika sekiranya Aktaberkenaan tidak mempunyai kuasa-kuasayang mencukupi dan tidak meliputi bidangsosial yang lebih luas, adakah Kerajaanbercadang untuk mengemukakan undang-undang yang lebih sesuai di masa akandatang.

Setiausaha Parlimen KementerianPerpaduan Negara dan PembangunanMasyarakat (Tuan Yong Khoon Seng):Tuan Yang di-Pertua, untuk maklumanAhli Yang Berhormat, semenjak AktaPer l indungan Kanak-kanak dikuat-kuasakan, program-program pencegahantertentu telah dimulakan. Misalnya,Pasukan Perlindungan Kanak-kanak telahditubuhkan di 54 daerah di SemenanjungMalaysia. Di samping itu, 4 pusat aktivitikanak-kanak telah dibuka untuk memberiperkhidmatan sokongan kepadakeluarga-keluarga yang terlibat serta keluarga yangberisikotinggi. 10 1agi pusat aktiviti kanak-kanak telah dirancangkan u n t u kpembukaannya sebelum akhir tahun ini.

Di bawah Aktaini, Jabatan KebajikanMasyarakat diberi kuasa un tukmenyelamat, melindung, menjaga sertamemulihkan kanak-kanak sertakeluarganya. Pasukan PerlindunganKanak-kanak ditubuhkan bagi menyelarasperkhidmatan setempat kepada keluargadan kanak-kanak yang memerlukanperlindungan. Pasukan ini digalakkanuntuk menyediakan beberapa aktiviti yang

2621 16 DISEMBER 1992 2622

sesuai bagi kanak-kanak serta keluargayang merupakan aktiviti pencegahan untukmengelakkan berlakunya penganiayaankanak-kanak dan pengabaian kanak-kanakdi kalangan masyarakat.

Memandangkan Akta PerlindunganKanak-kanak 1991 hanyadikuatkuasakanpada 1hb Mac 1992, maka kajian untukmengetahui keberkesanan Akta berkenaanbelum diadakan. Walau bagaimanapun,Akta ini adalah merupakan satu Aktayang komprehensit" dan telahmenggantikan Akta Kanak-kanak danOrang Muda 1947.

PEKERJA ASING DASARKERAJAAN

10. Tuan V.K. Sellappan minta MenteriSumber Manusia menyatakn semasamembawa pekerja asing Kerajaan harusambil berat tentang dasar "Kita harustolong kepada yang menolong kita". Kitaharus membawa pekerja dari negara asingyang banyak membeli barangan kita.Sejauh manakah Kerajaan mengamalkandasar ini yang akan membawa hasil kepadanegara kita. Jika tidak, mengapa.

Timbalan Menteri Sumber Manusia(Dato' M. Mahalingam): Tuan Yang di-Pertua, Kementerian Sumber Manusiamemang mengambilkira dasar yangdisebutkan isu dalam urusan pengambilanpekerja asing. Antara lain, pengambilanpekerja asing adalah juga tertakluk kepadabeberapa faktor seperti berikut:

(i) jumlah kekosongan sebetiarmengikut sektor perladangan,pembinaan, perkhidmatan danpembuatan;

(ii) kesesuaian pekerja asing mengikuttahap kemahiran; dan

(iii) latar belakang kebudayaan dansosial pekerja-pekerja asing.

Pihak Kementerian akan menimbangpermohonan penggajian pekerja asingyang diterima dari majikan berdasarkan

kepada keperluan pasaran buruh dalamekonomi negara dan akan memperakukanbilangan yang diperlukan kepada JabatanImigresen untuk pertimbanganpengeluaran pas lawatan kerja sementara.

Tuan Saad bin Haji Man: Tuan Yangdi-Pertua, saya ingin bertanya kepadaYang Berhormat Timbalan Menteri apakahKerajaan sedar bahawa semakin banyakpekerja-pekerja asing diizinkan bekerjadi negara kita, maka semakin banyakwang kita yang mengalir ke luar negeri?Apakah telah ada dibuat kajian olehKerajaan u n t u k mengenalpasti danmengetahui jumlah wang kita yang telahdihantar ke luar negeri setiap tahun didalam sektor ini?

Dato' M. Mahalingam: Tuan Yangdi-Pertua, ini jawapan yang simple,pertumbuhan ekonomi kita, kita perlumengadakan pekerja-pekerja dari luarnegeri.

UNDANG-UNDANG JAKSAPENDAMAI KEBANGSAAN—

MENGGUBAL

11. Dato'Azumu binTak minta MenteriUndang-undang menyatakan bahawadenganadanyaJemaahKebangsaanJaksa-jaksa Pendamai Malaysia:

(a) adakah Kerajaanbercadanguntukmemperundangkan suatu undang-undang yang boleh dinamakan"Undang-undang JaksaPendamaiKebangsaan"; dan

(b) t idakkah boleh Kerajaanmencadangkan penganugerahanoleh D.Y.M.M. Seri PadukaBaginda Yang di-Pertuan Agongtauliah Jaksa Pendamai (JP) diperingkat Malaysia.

Setiausaha Parlimen di JabatanPerdanaMenteri (Tuan Douglas UggahEmbas): Tuan Yang di-Pertua,

2623 16 DISEMBER 1992 2624

(a) Buat masa ini kerajaan belutnbercadang u n t u k menggubalimdang-undang yang bolehdinamakan "Undang-undang JaksaPendamai Kebangsaan".

(b) Kerajaan juga belum bercadanguntuk penganugerahan oleh DuliYang Maha Mulia Seri PadukaBaginda Yang di-Pertuan Agongtauliah Jaksa Pendamai diperingkat Persekutuan.

DADAH—PENGLIBATANKILANG-KILANG PERUSAHAAN

12. Tuan Saidin bin Mohamad mintaMenteri Kesihatan menyatakan adakahkilang-kilang perusahaan dalam negeriini yang menggunakan bahan dadah dansejauh manakah kawalan dapat dibuatsedangkan bahan itu menjadi buruanutama untuk kaya-raya dengan cara yangsalah seperti membuat heroin dansebagainya.

Timbalan Menteri Kesihatan (Dato'Mohamed Farid bin Ariffin): Tuan Y angdi-Pertua, terdapat beberapa kilangpharmaceutical yang menggunakanbahan-bahan narkotik dan psikotropiksebagai ramuan dalam pengilangan ubat-ubatan. Walau bagaimanapun,Kementerian Kesihatan mengawal denganketatnya bahan-bahan ini yang diimport,dikilangkan menjadi ubat-ubatan dandibekal oleh kilang-kilang itumemandangkan bahawa bahan-bahan iniboleh disalahgunakan sebagai dadah olehpenagih-penagih dadah.

Selaras dengan kehendak-kehendak dibawah perjanjian antarabangsa terhadapdadah, pengimportan, pengi langan,pembekalan dan juga penggunaan bahannarkotik dan psikotropik termasukpersediaan-persediaannya adalah dikawaldi bawah Akta Dadah Berbahaya 1952dan Akta Racun 1952. Undang-undangini mengenakan keperluan-keperluanseperti perlesenan, perekodan,pengsetoran dan juga sebagainya.

Langkah-langkah kawalan ini memastikanbahawa Kementerian dapat mengawasidan juga. mengesahkan setiap kuantitibahan-bahan ini yang telah diimport,dieksport, dibekal dan digunakan.

Untuk menambah lagi keberkesanankawalan ke atas bahan-bahan narkotikdan psikotropik, Kementerian telah punmula melaksanakan suatu sistemberkomputer un tuk mengawas danmenganalisakan pergerakan dan jugapenggunaan bahan-bahan ini. Sistem inimembolehkan pengesanan sebarangkegiatan yang tidak teratur terhadap bahan-bahan ini.

LAPORAN PRESTASI BARUKAKITANGAN KERAJAAN

13. Puan Hajah Habidah binti Jusoh@ Yusof min ta Perdana Menterimenyatakan:

(a) bilakah Kerajaan akanmengeluarkan Laporan PrestasiBaru bagi kakitangan Kerajaan,sedangkan Kerajaan telah punmengisytiharkan SSB (SistemSaraan Baru) berkuatkuasa sejak1 Januari 1992. Kenapa sistem inibelum dilaksanakannya; dan

(b) apakah ciri-ciri penting yangmembezakan antara prestasi lamadengan yang baru untuk kenaikangaji dan pangkat.

Tuan Othman bin Abdul: Tuan Yangdi-Pertua,

(a) Seperti mana Ahli YangBerhormat sedia maklum bahawapada 11 Disember 1992, Kerajaantelah mengisytiharkan pelak-sanaan sistem baru PenilaianPrestasi Perkhidmatan Awam.Pelaksanaan sistem penilaianprestasi baru ini akan muladigunakan pada tahun 1993. Sistembaru penilaian prestasi ini tidakdapat disediakan pada tarikhberkuatkuasa Sistem Saraan Baru(SSB) pada 1 Januari 1992 oleh

2625 16 DISEMBER 1992 2626

kerana kerja-kerja penggubalansistem penilaian prestasi baru yangkomprehens i f in i mengambi lmasa yang panjang. Kerajaanterpaksa membuat kajian yangbegitu te l i t i ke atas sistempenilaian prestasi yang digunakandi beberapa buah negara asingdan juga yang diamalkan disyarikat-syarikat swasta. Antaranegara-negara yang dikaji ialahKanada, United Kingdom danSingapura. Syarikat-syarikatyangdikaji termasuklah Shell, BritishPetroleum, Nestle, Matsushita,Motorola, M AS, PETRONAS danBank Negara.

(b) Untuk makluman Ahli YangBerhormat, sukacita sayamaklumkan bahawa sistem danborang baru Penilaian PrestasiPerkhidmatan Awam ini bukansahaja akan digunakan un tukt u juan pergerakan gaji dankenaikan pangkat, bahkan ianyajuga merangkumi pelbagai fungsipersonal lain yang perlu dijalankanoleh sebuah organisasi Kerajaan.Ciri-ciri penting yang membezakansistem penilaian prestasi yang lamadengan sistem penilaian prestasiyang baru ini ialah:(i) memerlukan kepimpinan yang

berwibawa dan berkesan olehKetua-ketua Jabatan;

(ii) penekanan kepada keperluanun tuk memupuk kerjabermusyawarah di antarapegawai atasan denganpekerja-pekerja di bawahmereka;

(iii) lebih objektif dan adi l keranaasas pertama penilaian adalahberdasarkan kepada sasarankerja t ahunan yang perludipersetujui bersama di antarapegawai yang dinilai denganpegawai penilai;

(iv) mengaitkan secara langsungkadar pergerakan gaji anggotadengan tahap prestasi yangdicapai;

(v) unsur-unsur penyeliaan yangikram diberi penekananmelalui bimbingan, nasihatdan dorongan serta lain-lainkursus penyeliaari;

(vi) memberi markah penilaiankepada aspek kegiatan dansumbungan , i a i tu sepertisukan, pertubuhan dan aktivitikreatif di luar tugas rasmi yangmengaitkan secara langsungprestasi cemerlang dengananugerah pe rkh idmatancemerlang, pengurniaanBintang, pingat atau suratpenghargaan;

(vii) memerlukan penilaian prestasitahunan dibuat ke atas semuaanggota dalam PerkhidmatanAwam di bawah JKK 76AnggotaKumpulan. AnggotaKumpulan 'D' tidak perludinilai.

Dato' Azumu bin Tak: Tuan Yangdi-Pertua, soalan tambahan. Oleh keranasistem ini lewat setahun dilaksanakan,mengikut jawapan di atas itu tadi, adakahini bermakna bahawa kaki tanganKerajaan tidak mendapat kenaikan gajibagi tahun 1992?

Tuan Othman bin Abdul: Tuan Yangdi-Pertua, ianya tidak akan melibatkankenaikan gaji tahunan, kerana ini adalahsatu proses yang biasa yang diterimaoleh pegawai-pegawai dan kakitanganKerajaan, iaitu kenaikan gaji tahunanadalah perlu dijalankan oleh Kerajaan.

KEMALANGAN KAPAL DI SELATMELAKA JAWATANKUASA

SIASATAN

14. Jen. (B) Tan Sri Dato' Mohd.Ghazali bin Dato' Mohd. Seth mintaMenteri Luar Negeri menyatakan apakahpandangan "UN Security Council"terhadap kesempitan dan semakin

2627 16 DISEMBER 1992 2628

banyaknya kemalangan lalulintas kapaldi Teluk Selatan Melaka. Sekiranya belumlagi dihiraukan oleh UN itu:

(a) apakah tindakan kita bersama-sama negara Indonesia danSingapura khususnya . un tukmengemukakan masalah yangtelah dan mungkin berlaku lagi diTeluk Selatan Melaka; dan

(b) ada atau sudahkah satuJawatankuasa Tetap ketiga-tiganegara ini, dilengkapkan dengansegala persiapan.

Dato' Dr Abdullah Fadzil bin CheWan: Tuan Yang di-Pertua,

(a) Kerajaan Malaysia telah membuatsatu cadangan untuk mengadakanPersidangan Antarabangsa untukmeninjau langkah-langkah yangboleh menjamin keselamatanpelayaran dan penjagaanpersekitaran Selat Melaka,Cadangan ini telah pun kitacadangkan kepada negara-negaradi perairan Selat Melaka, iaituIndonesia dan Singapura. Setakatini kedua-dua buah negara itu telahpun bersetuju untuk membincangtentang cadangan i n i melaluimesyuarat Kumpulan PakarTeknikal Tripartite (TripartiteTechnical Expert Committee/Group) yang akan datang.

(b) Kerajaan Malaysia sentiasabekerjasama dengan KerajaanSingapura dan Indonesia menerusibadari tersebut yang telah punditubuhkanpadatahun 1971 untukmengambil langkah-langkah yanglebih bersepadu dan berkesan bagimenjamin keselamatan di perairanSelat Melaka.

LAWATAN PERDAGANGAN KELUAR NEGARA

15. Tuan Haji Ghazali bin HajiEmbong minta Menteri PerdaganganAntarabangsa dan Industri menyatakan

sama ada lawatan-lawatan perdaganganke luar negara seperti Vietnam, Chinadan Korea telah dianggotai oleh usahawan-usahawan, pegawai-pegawai berkenaan/Kerajaan Pantai Timur selaras denganhasrat Kerajaan mempertingkatkan lagiperdagangan dengan negara-negara AsiaTimur.

Setiausaha Parlimen KementerianPerdagangan Antarabangsa danIndustri (Tuan S.S. Subramaniam):Tuan Yang di-Pertua, KementerianPerdagangan Antarabangsa dan Industrisentiasa menghantar jemputan kepadasetiap Kerajaan Negeri dan pihak swastadi seluruh negara untuk menyertairombongan perdagangan dan pelaburanke luar negeri.

Jemputan kepada syarikat-syarikatdibuat melalui De wan-dewan Perniagaandan Perindustrian dan Persatuan-persatuandan juga terus kepada syarikat-syarikatyang berdaftar dengan MEXPO, MIDAdan FMM.

Rombongan-rombongan perdaganganke luar negeri di masa yang lepassememangnya dianggotaroleh usahawan-usahawan dan pegawai-pegawai KerajaanNegeri-negeri Pantai Timur.

Untuk makluman Ahli-ahli Dewan,Kerajaan sememangnya berhasrat untukmempertingkatkan perdagangan luarnegeri dan ini bukan sahaja terhad kepadanegara-negara Asia Timur tetapi jugapasaran-pasaran sedia ada dan jugapasaran-pasaran baru seperti di LatinAmerika, Airika dan Indochina.

Tuan Yangdi-Pertua: Sayadiberitahuada masa 5 minit lagi untuk Pertanyaan.Sayaakan jemput Tuan Syed Abdul HamidSagaff.

Datuk Dr Haji Azman Atar binOthman: Tuan Yang di-Pertua, denganizin, Soalan No. 16.

2629 16 DISEMBER 1992 2630

SRP/SPM/STPM—KEBOCORANKERTA PEPERIKSAAN

16. Datuk Dr Haji Azman Atar binOthman (di bawah S.O. 23(2)) mintaMenter i Pend id ikan menyatakansepanjang 5 tahun yang lalu berapakahjumlah sebenar kes kebocoran kertaspeperiksaan SRP, SPM dan STPM yangdapat dikesan. Siapakah yangmelakukannya dan saina ada berpuncadari kelemahan dalaman.

31. Datuk Ng Peng Hay minta MenteriPendidikan menyatakan usaha-usaha yanglebih konkr i t un tuk mengelakkankebocoran Kertas Soalan Peperiksaandaripada berulang demi menjaga tarafpeperiksaan tersebut.

41. Jen. (B) Tan Sri Dato. Mohd.Ghazali bin Dato. Mohd. Seth mintaMenteri Pendidikan menyatakan sejakbeberapa tahun ini kerap mengalamikebocoran dalam kertas peperiksaan SRPdan juga SPM. Ini memberi kesan yangb u r u k kepada pela jar-pela jar yangmenduduki peperiksaan tersebut. Justeruitu sila nyatakan sama ada:

(a) boleh atau tidak pih.ak Kerajaandan media massa terutamanyaakhbar-akhbar tidak mendedahkankebocoran kertas-kertas pepe-riksaan yang terlibat sehihggakeseluruhan peperiksaan selesai.Dengan cara ini gangguan kepadapelajar-pelajar yang sedangmenduduki peperiksaan dapatdikurangkan; dan

(b) sama ada langkah-langkah dancara-cara yang diambil sekarangdapat menjamin kebocoran i tutidak berlaku lagi.

77-72-92

20. Puan Hajah Rosnah binti HajiMohd. Salleh minta Menteri Pendidikanmenyatakan:

(a) adakah kemungkinan kebocoransoalan peperiksaan SRPbaru-baru

ini terjadi disebabkan "Orang-orang dalam;

(b) di manakah soalan-soalan inidisimpan setelah dicetak;

(c) siapakah yang bertanggungjawabmembawa soalan-soalan ke tempatpercetakan; dan

(d) berapa lamakah mengambil masamencetak satu-satu jenis kertassoalan.

24-72-92

29. Tuan Haji Zainal bin Md. Derosminta Menteri Pendidikan menyatakankebocoran dan I lmu Alam dalampeperiksaan SRP tahun ini berlaku keranakecuaianpegawai-pegawai atau kegiatankhianat untuk mencemarkan kewibawaanLembaga Peperiksaan. Dan jika benar,apakah tindakan supaya di masa hadapanperist iwa kebocoran i n i tidak akanberulang lagi.

50-72-92

2. Tuan Saad bin Haji Man mintaMenteri Pendidikan menyatakan:

(a) apakah Kerajaanbercadanguntukmemperkemaskinikan prosedurkeselamatan kawalan danpengedaran kertas-kertas soalanpeperiksaan SRP, SPM dan STPMyang ada sekarang supaya tidaklagi berlaku kebocoran kertaspeperiksaan setiap tahun sepertiyang berlaku sekarang; dan

(b) berapakah kos tambahan yangterlibat di dalam mengadakanpeperiksaan semula beberapakertas soalan peperiksaan yangbocor dan yang perlu mengadakanpeperiksaan semula pada tahun1991 yang lalu.

Dr Leo Michael Toyad: Tuan Yangdi-Pertua, untuk makluman Ahli YangBerhormat terdapat 6 soalan yangmempunyai maksud yang sama mengenai

2631 16 DISEMBER 1992 2632.

kes kebocoran kertas soalan peperiksaanSRP 1992 yang telah dikemukakan olehAhli-ahli Yang Berhormat di DewanNegara. Saya memohon agar soalan-soalantersebut dijawab secara serentak dan Ahli-ahli Yang Berhormat serta tarikh soalan-soalan tersebut dikemukakan di DewanNegara adalah seperti berikut:

1. Y.B. Senator Tuan Syed AbdulHamid Sagaff pada hari ini16-12-92.

2. Y.B. Senator Jen. (B) Tan SriDato' Mohd. Ghazali bin Dato'Mohd. Seth dan Y.B. SenatorDatuk Ng Peng Hay juga padahari ini 16-12-92.

3. Y.B. Senator Hajah Rosnahbinti Haji Mohd. Salleh pada17-12-92.

4. Y.B. Senator Tuan Haji Zainalbin Md. Deros pada 24-12-92.

5. Y.B. Senator Tuan Saad bin HajiMan pada 30-12-92.

Tuan Yang di-Pertua, sepanjang 5 tahunyang lepas, terdapat 2 kes kebocorankertas-kertas peperiksaan yang berlakuseperti berikut:

Bil. Ptringkat MaiaKes Pelajaran

SPM BahasaMalaysia

CalonMendudukisemula

Calon tidakGeografimendudukisemula

Tidak ada kes kebocoran kertas soalanpeperiksaan Sijil Tinggi PelajaranMalaysia (STPM) sepanjang 5 tahunyang lepas.

Kes kebocoran soalan peperiksaan SPM1989 telah pun selesai didengar olehmahkamah. Tertuduh pertama dalam kestersebut telah didapati tidak bersalah dandibebaskan. Tertuduh hanya membantumengedar dan menjual kertas soalan tetapitidak terlibat dalam kes kebocoran soalanpeperiksaan.

Tertuduh yang kedua masih lagidibicarakan atas kesalahan mencuri kertassoalan peperiksaan Bahasa Malaysia.

Mengenai kes kebocoran kertas soalanpeperiksaan mata pelajaran Sains danGeografi, Sijil Rendah Pelajaran tahun1992, siasatan yang dijalankanmenunjukkan bahawa kes kebocorantersebut berlaku bukan berpunca daripadakelemahan sistem keselamatan pepe-riksaan Lembaga Peperiksaan, tetapi iatelah dilakukan oleh pihak luar semasakertas soalan tersebut menjalani prosespercetakan yang tidak diuruskan sendirioleh Lembaga Peperiksaan. Tidak adapegawai atau kakitangan dari KementerianPendidikan amnya dan LembagaPeperiksaan khususnya yang terlibatdengan kes kebocoran tersebut.

Kes kebocoran peperiksaan SRP 1992ini telah dibawa ke mahkamah untuktindakan sewajarnya. Tindakan men-dakwa tiga orang yang terlibat dimahkamah telah diambil di bawah AktaRahsia Rasmi 1972. Kes mereka telahditetapkan perbicaraannya pada.18-11-92 dan 17-12-92 hingga19-12-92. Ketiga-tiga yang tertuduhbukanlah kakitangan LembagaPeperiksaan atau Kementerian Pendidikan.

Mereka yang terlibat boleh dijatuhkanhukumanpenjaramandatoritidakkurangdari satu tahun atau hukuman penjarainaksimum tidak lebih dari tujuh tahunsekiranya didapati bersalah olehmahkamah.

Sungguhpun berlaku kes kebocorankertas-kertas peperiksaan seperti yangdisebutkan tadi, sebenarnya nilai sijilbagi peperiksaan-peperiksaan berkenaantidak terjejas dan calon-calon tidakmenghadapi sebarang . masalahmelanjutkan pelajaran mereka ke peringkatyang lebih tinggi.

Pihak Kerajaan pula belum bercadanguntuk mengambil tindakan di bawah AktaKeselamatan Dalam Negeri (ISA) untuk

Tahun

1989

1992

1

1 SRP Sains dan

Tindakan

2633 16 DISEMBER 1992 2634

membendung kes kebocoran kertas-kertaspeperiksaan daripada berlakumemandangkan undang-undang yang adasudah mencukupi untuk mendakwapihak yang terlibat dengan kes kebo-coran tersebut. Walau bagaimanapun,perkara ini akan dikaji dari masa kesemasa.

Kementerian Pendidikan akur denganpendapat bahawa media massaterutamanya akhbar tidak seharusnyamenghebahkan kes kebocoran kertassoalan peperiksaan sehingga keseluruhanpeperiksaan selesai. Perkara ini telah pundibangki tkan dalam sidang akhbarMenteri Pendidikan yang menyatakanrasa kurang senang terhadap tindakanakhbar yang menghebahkan keskebocoran kertas soalan SRP semasapeperiksaan masih berjalan kerana ianyaboleh mengganggu ketenteraman caion.

Pihak Kementerian ingin memintakerjasama media massa agar sama-samamenjaga keutuhan sistem peperiksaandalam membuat laporan yangberkaitan.

Untuk makluman Ahli-ahl i YangBerhormat sekalian, amalan tentang

peraturandanprosedurkeselamatankertassoalan akan terus dilaksanakan dandipertingkatkan oleh Kementer ianpendidikan untuk mencegah daripadaberlakunya kebocoran kertas-kertas soalanpeperiksaan. Jadi semua maklumat tentangpercetakan kertas-kertas soalanpeperiksaan adalah termasuk di bawahakta Rahsia Rasmi 1972.

Peraturan dan prosedur yangdiamalkan selama ini sekiranya dipatuhisepenuhnya dapat mengelakkan daripadaperlakunya kes kebocoran soalan-soalanpeperiksaan Kementerian Pendidikanberpendapat sistem keselamatan yangdiamalkan oleh Lembaga Peperiksaanberhubung dengan pentadbiran,pengurusan dan pemerosesan peperiksaanadalah ketat dan teratur bagi mengawalkertas-kertas peperiksaan daripada

mengalami kebocoran. Antara tindakanyang diambil ialah:

(i) kawasan Lembaga Peperiksaantelah digazetkan sebagai 'kawasanlarangan' di bawah Akta KawasanLarangan dan Tempat Larangan1989;

(ii) kawalan keselamatan elektronikdipasang di tempat-tempat sensitifdi Lembaga Peperiksaan;

(iii) buku-buku prosedur tentangkeselamatan kertas soalandiedarkan kepada pihak-pihakberkenaan;

(iv) Pegawai Kanan LembagaPeperiksaan berada di tempat-tempat tertentu di seluruh negeripada masa-masa genting;

(v) Pegawai Kanan LembagaPeperiksaan berada bersamapegawai-pegawai JabatanPendidikan Negeri semasataklimatpeperiksaan diberi kepada PenyeliaKawasan dan Ketua Pengawas;

(vi) lawatankepusat-pusatpeperiksaandibuat oleh pegawai kananLembaga Peperiksaan dan JabatanPendidikan Negeri sebelum dansemasa peperiksaan dijalankan;

(vii) langkah-langkah ketat tentangkeselamatan maklumat dikenakandi setiap peringkat pentadbirandan penyediaan kertas soalanpeperiksaan; dan

(viii) bantuan dan kerjasama polisdiminta untuk urusan keselamatankertas soalan di peringkat-peringkat tertentu.

Majlis Peperiksaan Malaysia juga telahpun memperkemaskan prosedurkeselamatan kawalan pengedaran kertas-kertas soalan un tuk mengelakkankebocoran peperiksaan STPM. Disamping itu, pihak Majlis PeperiksaanMalaysia telah meminda Akta 225 Majlis

2635 16 DISEMBER 1992 2636

Peperiksaan Malaysia yang di antaranyamengenakan hukuman yang lebih beratkepada mereka yang membocorkan kertassoalan STPM. Hukumannya ialah penjaratidak lebih tiga tahun atau denda tidaklebih RM10,000 atau kedua-duanya sekali.

Tuan Yang di-Pertua: Masa sudahcukup untuk soalan.

(Masa untuk Pertanyaan bagi JawabMulut telah cukup dan jawapan bagiPertanyaan No. 17 hingga 49 adalahdibert di bawah ini)

DADAH DI KALANGANBUMIPUTERA—PENCEGAHAN

17. Tuan Dahalan bin Haji Embunminta Menteri Kesihatan menyatakan olehkerana terbukti ada 'correlation' antarakaum bumiputera dengan dadah dan AIDS,apakah ini benar dan apakah usahaKerajaan dan badan-badan sukarelamencukupi untuk mencegah dan mengawalkeadaan. .

Dato' Mohamed Farid bin Ariffin:Walaupun kebanyakan penagih dadah danpembawa HIV adalah di kalangan kaumbumiputera, ini tidakbermakna ada 'cor-relation'. AIDS sebenarnya tidak adakaitan langsung dengan bangsa atauketurunan.Semua orang yang melibatkandiri dengan perkongsian jarum sewaktumengguna dadah dan melibatkan diridengan perzinaan secara rambang akanterdedah kepada jangkitan HIV. Dalamhal ini dadah dan AIDS memang ada'positive correlation' iaitu mereka yangmengguna dadah secara suntikan adalahmempunyai risiko yang tinggi untukdijangkiti HIV.

Setakatini Kerajaan dengan kerjasamabadan-badan sukarela telah berusahadengan giatnya untuk mencegah danmengawal keadaan. Bahkan Kerajaanakanmempertingkatkan lagi aktiviti-aktivitipencegahan dan memperkukuhkanlangkah-langkah yang sedang dijalankan,

di samping itu akan berusahamemperolehi penglibatan yangmenyeluruh daripada semua anggotamasyarakat untuk membantu Kerajaanmembanteras gejala AIDS ini. Perluditegaskan di s ini bahawa untukmemerangi gejala AIDS, seluruh anggotamasyarakat termasuk mereka yang telahdijangkiti HIV perlu memberi kerjasamayang erat dan padu, maka barulah masalahAIDS dapat dikawal dengan jayanya.

KOPERASI—PENYELEWENGAN

18. Puan Rosalind Yau Shuk Mengminta Menteri Tanah dan PembangunanKoperasi menyatakan sehingga kiniberapa ramaikah pengarah-pengarahkoperasi yang didakwa keranamelakukan penyelewengan. AdakahKerajaan sudah mengenalpasti punca-punca yang memudahkan penyelewenganberlaku.

Menteri Tanah dan PembangunanKoperasi (Tan Sri Datuk Haji Sakaranbin Dandai): Pada pandangan .sayamaksud soalan Yang Berhormat ditujukankepada bilangan Ahli Lembaga PengarahKoperasi. Un tuk makluman YangBerhormat, semenjaktahun 1986 seramai9 orang Ahli Lembaga Pengarah Koperasitelah disabitkan di Mahkamah dengan.kesalahan pecah amanah. 7 orangdaripadanya telah pun menjalankanhukuman penjara dan 2 orang daripadanyasedang di dalam peringkat rayuan kepadaMahkamah Tinggi.

Kerajaan telah mengenalpasti punca-punca penyelewengan seperti berikut:

(i) tidak memahami, menghargai danmenghayati konsep, falsafah danprinsip-prinsip koperasi;

(ii) kawalan dalaman oleh ahli-ahlisebagai tuanpunya tidak berkesan;

(iii) kepentingan diri sendiri dikalangan ahli-ahli Lembaga;

2637 16 DISEMBER 1992 2638

(iv) tidak mematuhi undang-undangKoperasi;

(v) perbuatan t idak amanah dikalangan setengah-setengahpemimpin dan pekerja-pekerjaKoperasi.

PEMERINTAHAN NEGARA—PENERAPAN NILAI-NILAI ISLAM

19. Tuan Haji Abdul Salam bin Awangminta Menteri Kewangan menyatakandalam meningkatkan usaha Kerajaan untukmenerapkan ni la i -ni la i Islam dalampemerintahan negara, setakat hari iniberapa banyakkah bank-bank yangmenjalankan transaksi kewangan dengancara Islam dan namakan bank-bank yangmenggunakan kaunter Islam itu.

Setiausaha Parlimen KementerianKewangan (Tuan Mustapa binMohamed): Untuk makluman Ahli YangBerhormat, setakat ini, hanya Bank Is-lam Malaysia Berhad sahaja yangmenjalankan urusan bank secara Islamsepenuhnya. Kajian secara terperincisedang dijalankan bagi membolehkaninstitusi-institusi kewangan yang lainmengadakan kaunter bank yangberlandaskan lunas Islam. Perkara inimelibatkan pindaan-pindaan ke atasOrdinan Bank Negara 1958, Akta BankIslaml983, Akta Takaful 1985 dan AktaBank dan Institusi-institusi Kewangan1989. Kajian terperinci perlu dibuat keatasnya bagi memastikan agar sebarangoperasi yang melibatkan nilai-nilai Is-lam dapat dijalankan dengan teratur danselaras dengan lunas-lunas Islam.

PASPORT ANTARABANGSA—KEHILANGAN

20. Tuan Ho Cheng Wang mintaMenteri Dalam.Negeri menyatakanberapakah pasport antarabangsa telahditahan oleh Jabatan Imigresen danberapakah dikembalikan kepadapemegang dalam tahun 1992. Adakahpihak Kementer ian bercadang

memulangkan secara automatik pasport-pasport yang ditahan itu dengan cara suratselepas siasatan pihak Imigresen dandidapati pemegang tidak melakukan apa-apa kesalahan pada masa di luar negeri.

Setiausaha Parlimen KementerianDalam Negeri (Tuan Ong Ka Ting):Sehingga 31 hb November, 1992-, sejumlah9,225 naskhah Pasport Malaysia telahditahan oleh Jabatan Imigresen dan darijumlah tersebut, 1,495 naskhah PasportMalaysia telah dikembalikan kepadapemegangnya. Pihak Jabatan Imigresenakan memulangkan pasport-pasport yangditahan kepada pemegangnya selepasberpuas hati dengan siasatan yang dibuatdi mana mereka tidak melakukan apa-apa kesalahan di luar negeri.

LAPANGAN TERBANG—LANGKAH KESELAMATAN

21. Tuan Saad bin Haji Man mintaMenteri Pengangkutan memberi maklumatke atas perkara-perkara berikut:

(a) berapakah kerugian besar yangdialami oleh:(i) Kerajaan Malaysia;

(ii) Syarikat PenerbanganMalaysia (MAS);

( i i i ) Syarikat Penerbangan LuarNegeri;

(iv) Peniaga-peniagayangterlibatdengan kebakaran LapanganTerbang Subang yang berlakupada bulan April dan Oktober1992 yang lalu; dan

(b) apakah di dalam perancanganlapangan terbang baru Sepangyang akan dibangunkan nanti,Kerajaan akan memberi perhatianyang lebih kepada sistemmencegah kebakaran dankeselamatan untuk menghalangdaripada kes kebakaran tersebutdaripada berulang lagi.

2639 16 DISEMBER 1992 2640

Datin Paduka Hajah Zaleha bintiIsmail: Jawapan bagi soalan-soalan yangdibangkitkan adalah seperti berikut:

(a) (i) Kerugian yang telah dialamioleh Kerajaan Malaysiaakibat dari kebakaran padabulan April dan Oktober diLapangan Terbang Antara-bangsa Subang adalahsebanyak RM 3Ojuta.

(ii) Kerugian yang telah dialamioleh penerbangan Malaysia(MAS) adalah sebanyakRM20.793 juta.

(iii) Bagi kerugian yangmelibatkan syarikat-syarikatpenerbangan luar negeri,setakat ini Kerajaan masih lagibelum d imak lumkan olehpihak-pihak yang berkenaantentang jumlah banyaknyakerugian yang dialami olehmereka akibat daripadakebakaran tersebut.

(iv) Bagi peniaga-peniaga kedaibebas cukai, kerugian yangtelah dialami sehinggaOktober 1992 adalah sebanyakRM30.514 juta.

(b) Berhubung dengan rancanganKerajaan untuk membina lapanganterbang baru di Sepang, sukacitadimaklumkan bahawa LapanganTerbang Antarabangsa Baru KualaLumpur ini sememangnyadirancang dengan begitu telitibukan sahaja dari aspek operasipenerbangan bahkan juga konsepdan pelan susun atur bangunanterminal itu sendiri. Dalam aspekini perkara-perkara yangmelibatkan soal keselamatan danmencegah kebakaran seme-mangnya diberi keutamaan tinggi.

KEGAGALAN SYARIKAT YANGDISENARAIKAN DI BSKL—

TINDAKAN

22. Tuan Rahim bin Baba mintaMenteriKewangan menyatakan:

(a) sepanjang tahun 1990 dan 1991berapakah syarikat yang telahdiluluskan oleh JawatankuasaPelaburan Modal un tukdisenaraikan di Pasaran SahamKuala Lumpur;

(b) dari jumlah di atas berapakahsyarikat yang telah gagal mencapairamalan keuntungan seperti yangdinyatakan dalam prospektus; dan

(c) apakah tindakan yang telah diambiloleh pihak Jawatankuasa PelaburanModal terhadap syarikat yang gagalmencapai ramalan keuntungantersebut.

Tuan Mustapa bin Mohamed:Bilangan syarikat yang telah diluluskanolehjawatankuasaTerbitanModal (CIC)untuk disenaraikan di Bursa Saham KualaLumpur (BSKL) sepanjang tahun 1990dan 1991 adalah seperti berikut:

19901991

Jumlah

2453

77

Dari jumlah tersebut, berdasarkankepada tindakan susulan yang telahdijalankan oleh CIC, 8 syarikat didapatitelah gagal mencapai ramalan keuntunganseperti yang dinyatakan dalam prospektusmasing-masing.

CIC telah mengambi l t indakansewajarnya keatas syarikat-syarikat yanggagal mencapai ramalan keuntungantersebut mengikut garispanduan CIC.Dalam keadaan-keadaan tertentu tindakanjuga diambil terhadap bank saudagar danjuruaudi t yang tu ru t terlibat dalampenyediaan ramalan tersebut.

2641 16 DISEMBER 1992 2642

Tindakan-tindakan yang telah diambiltermasuk:

(i) Ingatan (caution)

(ii) Teguran (reprimand)

(ili) Teguran terbuka (public repri-mand)

(iv) Penggantungan penerimaanpermohonan oleh CIC (non ac-ceptance of submission) untuktempoh tertentu.

Jenis-jenis tindakan yang diambilbergantung kepada beratnya kesalahanyang dilakukan oleh pihak-pihak'yangterlibat.

Terdapat juga'kes-kes terlentu yangdirujukkan kepada Pejabat PendaftaranSyarikat untuk tindakan lanjut.

MATA PELAJARAN BAHASATAMIL DAN KESUSASTERAANTAMIL DALAM PEPERIKSAAN

23. Tuan K. Munisamy minta MenteriPendidikan menyatakan:

(a) berapakah bilangan calon yangtelah mengambil mata pelajaranBahasa Tamilldan KesusasteraanTamil dalam peperiksaan SPMpadatahun 19.89; 1990 dan 1991.Berapa ramai calon yangmengambil kedua-dua matapelajaran itu pada.tahun ini; dan

(b) berapa peratus darrpada merekaini lulus dalam kedua-dua matapelajaran berkenaan dalampeperiksaan bagi tiga tahun yangtersebut itu.

Menteri Pendidikan (Datuk AmarDr. Sulaiman bin Haji Daud):

(a) &. (b) Untuk makluman AhliYang Berhormat, bilangan calonyang mengambil mata" pelajaranBahasa Tamil dan Kesusasteraan

Tamil "dalam peperiksaan SPM(1989-1991)danperatusluluspadatahun- t ahun berkenaan ialahseperti berikut:

TahunBil. • Bil.

Ambil Lulus

Kemisasteritan Tiimil

Bil. Bil.Amhil Lulus

1989 2951 2372

1990 3114 2390

1991 3(116 2313

80.4

76.8

76.7

1299

1366

1271

65.0

65.7

63.5

Bilangan yang mendaftar mengambilpeperiksaan SPMBahasa Tamil danKesusasteraan Tamil bagi tahun 1992adalah seperti berikut:

Bahasa TamilKesusasteraanTamil

4,021 orangl,834orang

ANAK-ANAK BOSNIA DIMALAYSIA—

PERANCANGAN KERAJAAN

24. Tuan Haji Dol bin Dolah mintaMenteri Perpaduan Negara danPembangunan Masyarakat menyatakansetakat ini berapa ramaikah jumlah anak-anak Bosnia ya"ng dibawa ke Malaysia:

(a) apakah rancangan Malaysiayangdisediakan untuk anak-anak Bosniaini; dan

(b) apakah akan berlaku kepada anak-anak Bosrria ini apabila perang diBosnia ditakdirkan tamat.

Tuan Yong Khoon Seng:

(a) Untuk makluman Ahli Yangberhormat, perancangan danaktiviti sebenar untuk memberibantuan dan tnembawa masukrakyat Bosnia ke Malaysiadilakukan oleh badan-badanbukan Kerajaan seperti AngkatanBelia Islam Malaysia (ABIM),KumpulanAkhbarUtusanMelayudan Kumpulan Akhbar The NewStraits Times.

2643 16 DISEMBER 1992 2644

ABIM telah mengaturkan be-berapa rancangan untuk merekasemasa tinggal di negara ini ,termasuklah:

(ii)

menyediakan tempat tinggaldan makan-minum;

menjaga keselamatanmereka; dan

(iii) memberi pendidikan dalamj u rusan akademik , ke-agamaan dan kebudayaantermasuk kebudayaan rakyatMalaysia dan juga Bosnia.

(b) Sekiranya perang di Bosnia tamat,anak-anak Bosnia ini akan dihantarpulang ke Bosnia.

PENYAKIT ELEPHANTIASIS—TINDAKAN KERAJAAN

25. Tuan Ding Seling minta MenteriK e s i h a t a n menya takan sama adaKementerian i tu sedar tentang wujudnyapenyakit "elephantiasis" di kawasanSungai Apoh, Daerah Baram, Sarawak.Jika sedar menyatakan:

(a) apakahtindakan yangtelahdiambilmengenai kewujuddan penyakiti n i di kalangan penduduk dikawasan itu; dan

(b) adakah rancangan yang sedangatau akan d i laksanakan u n t u kmenghapus penyakit i n i , sertamembendungnya dari merebak ketempat-tempat lain.

Dato' Mohamed Farid bin Ariffin:Kementerian Kesihatan memang sedarbahawa terdapat 3 kes 'elephantiasis'yang baru dikesan dan 1 kes yang telahlama dikenalpasti di kawasan SungaiApoh, Daerah Baram, Sarawak. Manakala24 kes telah didapati positif melalui

pemeriksaan darah yang dijalankan sejaktahun 1981 di kawasan Sungai Apoh danTutoh.

(a) Tindakan yang telah d iambi lmengenai kewujudan penyakit inidi kalangan penduduk di kawasantersebut adalah seperti berikut:

(i) Sejak t ahun 1981,pengambilan darah beramai-ramai telah di ja lankan dimana sejumlah 2,729penduduk telah diperiksauntuk mengesanpasti penyakitini adadi kalangan pendudukyang tidak mempunyai tanda-tanda klinikal.

(ii) Semuakesyangdikesantelahdiberi rawatan.

(b) Rancangan yang sedang dijalankanuntuk menghapus penyakit sertamembendung penyakit ini adalahseperti berikut:

(i) Untuk tujuan ini satu pasukanfilariasis yang bertempat diMiri telah ditubuhkan untukrrienjalankan kajian penge-sanan kuman pembawapenyakit untut di kampung-kampung dalam kawasan ini.Kajian ini sedang dan akandijalankan pada masa akandatang.

(ii) Rawatan untuk kes positifakan diberi sebaik sahajadikesan.

(iii) Rawatan beramai-ramai jugadijalankan sekiranya sesuatuk a m p u n g i tu m e m p u n y a ijumlah kes yang tinggi untukmembendung j a n g k i t a nkuman un tu t ini di kalanganpenduduk tempatan.

(iv) Tindakan susulan d ibua tdalam masa 2 bulan untuksemua kes yang telah diberirawatan bagi memas t ikanianya tidak lagi positif.

2645 16 DISEMBER 1992 2646

(v) aktiviti kawalan vaktorjugadijalankan untuk kawasan-kawasan tertentu j i k adiperlukan.

PROGRAM PEMBANGUNANEKONOMI BELIA

26. Puan Hajah Rahaiah bintiBaheran minta Menteri Belia dan Sukanmenyatakan berkenaan denganperkembangan perancangan danpelaksanaan Program PembangunanEkonomi yang dijalankan oleh CawanganPembangunan Ekonomi Bel ia diKementerian khususnya keberkesananprogram tersebut bagi tahun 1992 danrancangan dan pelaksanaan bagi tindakansusulan untuk tahun 1993.

Dato' Abdul Raman bin Suliman:Kementerian Belia dan Sukan melaluiProgram Pembangunan Ekonomi Beliamelaksanakan kegiatan yang bermatlamatuntuk mewujudkan satu generasi beliaberdikari iaitu dengan melibatkan merekasecara aktif dalam bidang perniagaan,perusahaan kecil dan pertanian. Bagimaksud mencapai matlamat tersebut,perancangan dan pelaksanaan ditumpukankepada strategi seperti mengadakankursus -kur sus keusahawanan danpertanian, skim pinjaman modal melaluiTabung Kumpulanwang AmanahPembangunan Ekonomi Belia danKhidmat Bimbingan Projek.

Bagi tahun 1992, menerusi strategilatihan keusahawanan, seramai 4,700 beliatelah didedahkan dengan pelbagaikemahiran seperti pengurusan perniagaan,pembentukan sikap, motivasi dandorongan bagi melengkapkan dirimenyertai sektor perniagaan, perusahaandan pertanian. Sebagai hasilnya, sehingga30hb Oktober, 1992 sebanyak 298 projekdengan lebih kurang 900 pe luangpekerjaan dapat diwujudkan melalui skimpinjaman Tabung Amanah PembangunanEkonomi belia yang melibatkanperun tukan sebanyak RM4.6 juta.Penyertaan belia secara sepenuh masa

dalam bidang perniagaan dan pertanianmerupakan langkah awal dalam usahamelatih mereka menjadiusahawanyangberjaya pada masa akan datang.

Bagi tahun 1993 Kementerian Beliadan Sukan akan terus melaksanakan pro-gram-program Latihan Keusahawanan,memperhebatkan skim pinjaman TabungKumpulanwang Amanah PembangunanEkonomi dan mengadakan khidmatbimbingan. Melalui latihan keusahawananadalah dijangka 185 kegiatan akan dapatdilaksanakan dengan penyertaan seramai4,890 orang belia dan mel ibatkanperuntukan kewangan sebanyak RM0.67juta . Skim pinjaman TabungKumpulanwang Amanah PembangunanEkonomi Belia dengan peruntukansebanyak RM4 juta bagi 350 projek dandapat memberi faedah dari segi pekerjaankepada lebih kurang 1,050 orang belia.

Dalam usaha melaksanakan programuntuk faedah dan kepentingan belia,Kementer ian akan m e n y u s u n danmerancang pendekatan baru terutamanyadalam bidang pemasaran. "Sistem Payung"umpamanya, akan terus dilaksanakan dandipergiatkan dengan kerjasama agensikerajaan lain dan pihak swasta bagi tujuanmenangani masalah pemasaran hasilpengeluaran.

Adalah diharapkan programpembangunan Ekonomi Belia akan dapatmemberi kesempatan kepada belia-beliayang kurang bernasib baik seperti tercicirdari persekolahan, penganggur, ahlikeluarga miskin dan termiskin melibatkandiri dalam bidang keusahawanan selarasdengan strategi Dasar PembangunanNasional.

KEKURANGAN BILIK DARJAH—USAHA MENGATASI

27. Dato'Tan Gim Hwa minta MenteriPendidikan menyatakan:

(a) KetuaPengarah Pendidikan, Dato'Asiah Abu Samah telahmengatakan dalam akhbar The

2647 16 DISEMBER 1992 2648

Star pada 24hb November, 1992bahawa Kementerian Pendidikanmungkin tidak akan menaikkan(promote) semuacalon-calon SRPke tingkatkan empat pada tahunakademi depan kerana kekuranganbilik-bilik darjah;

(b) jika benar, adakah ini menunjukkankelemahan dari segi perancanganpada pihak Kerajaan ini ;

(c) adakah ke lemahan in i akanmenjejaskan pelaksanaan l ic inK u r i k u l u m Baru SekolahMenengah. Jika tidak, mengapa;dan

(d) jika ya, sila nyatakan tindakan-tindakanpembetulanyangdiambiluntuk mengatasi masalah ini.

Datuk Amar Dr. Sulaiman bin HajiDaud: Un tuk makluman Ahli YangBerhormat, kenyataan yang dibuat olehKetua Pengarah Pendidikan Malaysia itumemang benar. Sebenarnya, memangterdapat kekurangan bil ik-bil ik darjahdan keperluan-keperluan fizika1 yang lainsepcrti makmal dan bengkel-bengkeltertentu di sekolah-sekolah. Perkara initidak disebabkanoleh pertambahan pelajaryang dinaikkan ke Tingkatan 4. Untukmengatasi masalah ini, KementerianPendidikan sedang giat berusaha untukmenambah bilangan bilik-bilik darjah baruserta menambah pembinaan sekolah baru.DalamRM6, sebanyak 172buah sekolahmenengah atau 4,349 bilik darjah akandibina untuk memastikan semua pelajarmendapat tempat di sekolah. Di sampingitu, Kementerian Pendidikan juga telahmenambah pengambilan pelajarTingkatanIV di Sekolah Menengah Vokasional untukmengikuti latihan vokasional dan latiharikcmahiran. Justeru itu, kenyataan bahawaKementerian Pendidikan tidak mempunyaiperancangan yang leliti u n t u kmenempatkan pelajar lepasan TingkatanI I I ke Tingkatan IV adalah tidak benarsama sekali.

Secara keseluruhannya, pelaksanaanKBSM tetap berjalan seperti yangdirancangkan.

POLIS DI RAJA MALAYSIA-MENINGKATKAN SISTEM

PERALATAN KOMUNIKASI

28. Tuan Haji Ahmad Zahid binHamidi minla Menteri Dalam Negerimenjelaskan sejauh manakah usaha-usahatelah dijalankan bagi menentukan sistemkomunikasi yang digunakan oleh PolisDi Raja Malaysia dipertingkatkan bagimemerangi penjenayah-penjenayah yangmempergunakan peralatan komunikasiyang lebih canggih.

Tuan Ong Ka Ting: Mulai tahun 1993,Polis Di Raja Malaysia akan dibekalkandengan sistem perhubungan VHFbersepadu. Sistem ini akan disepadukandangan sistem data dan kelui (pager).Pelaksanaan sistem i n i di jangkadapat menand ing i dan se te rusnyariiemerangi penjenayah-penjenayah yangmenggunakan peralatan komunikasi yangcanggih.

LAUTAN SELAT MELAKA—MENENTUKAN SEMPADAN

DI ANTARA MALAYSIA DANINDONESIA

29. Tuan Neo Tuan Cheng minta menteriPertanian menya takan apakahKementerian Pertanian bercadang untukmembantu ne layan-ne layan di SelatMelaka menentukan sempadan lautansupaya tidak berlakunya perlanggarankawasan yang sentiasa berlaku danmenyebabkan bot-bot dan nelayan-nelayankita ditahan oleh pihak Indonesia.

Dato' S. Subramaniam: Penentuansempadan lautan di Selat Melaka di antaraMalaysia dengan Indonesia telahpunsediawujud. Untuk menandakan kawasansempadan tersebut dengan cara, misalnya,

2649 16 DISEMBER 1992 2650

m e n g g u n a k a n boya adalah t idakekonomik serta tidak pratikal. Tambahanpula ianya sukur untuk dilaksanakankerana keadaan laut yang sentiasaberubah-ubah.

Pelanggaran kawasan yang berlakuialah kerana nelayan-nelayan tempatantidak menghirau arahan dan nasihatJabatan Perikanan. Perkara ini bolehdielakjika sekiranya mereka mengguna alatpandu arah seperti kompas, GPS, danlain-lain lagi.

SebagaJ langkah keselamatan, bot-botnelayan adalah dimintajangan menangkapikan d i la luan antarabangsa dan jugasentiasa memasang l ampu- lampukeselamatan di waktu malam.

Berhubung dengan nelayan-nelayanyang ditangkap oleh pihak berkuasaIndonesia, mereka telah didapatimenangkap ikan di luar kawasan perairanperikanan Malaysia . Kementer ianPertanian hanya melesenkan nelayannegara ini u n t u k menangkap ikan dikawasan perairan perikanan Malaysiasahaja. J ika mereka menangkap ikan dikawasan negara lain, maka merekaterpaksa menghadapi risiko ditangkapdan didakwa oleh pihak negara jiran.Oleh yang demikian, ~para nelayanMalaysia adalah dinasihatkan supayamenangkap ikan di kawasan perairanperikanan Malaysia sahaja.

mempunyai keupayaan untuk mengen-d a l i k a n kargo import /eksport k i t a .Sebenarnya berjaya atau tidak sesebuahpelabuhan lebih banyak bergantung kepadasyarikat-syarikat perkapalan yang akanmenggunakan kemudahan di pelabuhanberkenaan. Perkembangan indus t r iperkapalan telah mengubah amalanpelayaran syarikat-syarikat perkapalan.Adalah menjadi 'trend' sekarang kapal-kapal hanya singgah di pe labuhan-pe l abuhan u tama yang mempunya ikemudahan yang terbaik dan memunggah/mengisi kargo dalam jumlah yang besarsahaja.

KERTAS SOALANPEPERIKSAAN—USAHA

MENGELAKKAN KEBOCORAN

31. DatukNgPeng Hay minta MenteriPendidikan menyatakan usaha-usaha yanglebih konk r i t u n t u k mengelakkankebocoran kertas soalan peperiksaandaripada berulang demi menjaga tarafpeperiksaan tersebut.

Datuk Amar Dr. Sulaiman bin HajiDaud: Un tuk makluman A h l i YangBerhormat, soalan ini telah dijawab sekaligus bersama-sama dengan soalan No. 16dalam Aturan Mesyuarat Harian DewanNegara i a i tu soalan daripada YangBerhormat Senator Syed Abdul HamidSagalTpada hari ini.

PELABUHAN PORT DICKSON

30. Tuan Haji Jamaludin bin HajiAhmad minta Menteri Pengangkutanmenyatakan samaada Kerajaan bercadanguntuk membuat pelabuhan di Port Dickson.

Datin Paduka Hajah Zaleha bintiIsmail: Pada ketika ini Kerajaan tidakmempunyai sebarang rancangan untukmembina pelabuhan baru di Port Dicksondisebabkan k e m u d a h a n - k e m u d a h a npelabuhan yang ada di Malaysia

SKIM PINJAMAN KHASPERSATUAN (SPKP) DAN

SKIM TABUNG PINJAMANPENJAJA DAN

PENIAGA KECIL (TPPPK)TAHAP PENCAPAIAN

32. Datuk Haji Ahmad bin HajiAbdullah minta Menteri Kewanganmenya takan pada t ahun 1989Kementerian ini telah melancarkan duaskim; Skim Pinjaman "Khas Persatuan(SPKP) dan Skim Tabung PinjamanPenjaja dan Peniaga Kecil (TPPPK) bagi

2651 16 DISEMBER 1992 2652

tujuan memberi kemudahan pinjaman,sejauh manakah tercapainya tahapekonomi para peniaga melalui kemudahanyang diberikan itu.

TuanMustapa bin Mohamed: SkimTabung Pinjaman Penjaja dan PeniagaKecil dan Skim Pinjaman Khas Persatuanadalah merupakan dua skim yangdiwujudkan untuk membantu peniaga danpenjaja kecil mendapatkan sumberkewangan dengan mudah tanpamemerlukan penjamin dan cagaran.

Jadi kendalikan oleh Syarikat JaminanKredit Malaysia Berhad dengan kerjasamabank-bank perdagangan dan persatuan-persatuanpenjajadanpeniagakecil.Setiappinjaman yang dikeluarkan adalah dijamin100% oleh Syarikat Jaminan Kredit.

Sejak dimulakan dalam tahun 1986sehingga 30hb November, 1992, sebanyak21,227 pinjaman telah diluluskan kepadapara penjaja dan peniaga kecil di seluruhnegara yang melibatkan jumlah wangsebanyak RM49,583 juta, Dari jumlahitu sebanyak 5,564 pinjaman dengan nilaiRM1,072 juta adalah diluluskan di bawahSkim Pinjaman Khas Persatuan, manakalabakinya 15,663 pinjaman dengan nilaiRM38,511 juta adalah di luluskan dibawah Skim Tabung Pinjaman Penjajadan Peniaga Kecil.

Buat masa ini belum ada lagi kajiandibuat mengenai tahap ekonomi yangdicapai oleh penjaja dan peniaga kecilmela lu i kemudahan p in jaman yangdisediakan itu. Bagaimanapun, secarakasarnya adalah didapati sasarannya iaitupenjaja dan peniaga kecil sekarangsemakin maju dan mendapat perhatiansewajarnya daripada pihak-pihakpenguasa tempatan di mana banyak pusat-pusat khas telah disediakan u n t u kkemudahan mereka berniaga dengangerai-gerai yang lebih kemas dantersusun. Jumlah p in jaman yangbertambah dari tahun ke tahun jugamencerminkan wujudnya peluang-

peluang perniagaan yang menguntungkankepada para peniaga dan penjaja kecilselaras dengan kepesatan pembangunanekonomi negara.

PELAJAR PELAJAR TAJAANJABATAN PERKHIDMATAN

AWAM LANGKAH KERAJAANMEMBANTU MENDAPATKAN

PEKERJAAN

33. Tuan Isli bin Haji Siput mintaPerdana Menteri meriyatakan adakahYang Amat Berhormat Perdana Menterisedar ataupun tidak sedar bahawa pelajar-pelajar seberang laut yang ditaja olehJabatan Perkhidmatan Awam denganbelanja yang besar oleh Kerajaan tidakmendapat garis panduan mahupun bantuansama ada secara langsung atau tidak untukmendapat pekerjaan walaupun pelajar-pelajar ini mempunyai 'bond' untukberkhidmatan dengan Kerajaan dalamjangka masa sekurang-kurangnya 10tahun; dengan demikian:

(a) apakah langkah-langkah yang akandiambil oleb Jabatan PerkhidmatanAwam yang menawarkan blasiswadanjugapada masa-masa tertentumenetapkan pilihan kursus-kursuskepada pelajar-pelajar ini tetapit idak m e m b a n t u u n t u kmendapatkan pekerjaan selepaspelajar-pelajar i n i tamatpengajian mereka; dan

(b) adakah beliau sedar bahawasebi langan besar pe luangpekerjaan terutamanya di bidangswasta hanya terdapat diSemenanjung sahaja dan sudahtentu menjejaskan peluang pelajar-pelajar daripada Sabah ataupunWilayah Persekutuan Labuanuntuk memohon sebab semuatemuduga d i j a l a n k a n diSemenanjung dan tidak mungkinpelajar-pelajar in i mampumembayar tambang kapal terbangdan menyewa hotel hanya keranasemata-mata menghadi r i

2653 16 DISEMBER 1992 2654

temuduga yang belum pasti merekadapat, j ika sedar apa bentukbantuan diambil .

Tuan Othman bin Abdul: Pelajar-pelajar tajaan Kerajaan yang- sedangmenuntut di universiti-universiti seberanglau t , te lah d i te tapkan oleh JabatanPerkhidmatan Awam untuk mengikutibidang-bidang tertentu sebagaimanayang d i r ancangkan , seper t i bidangperubatan, kejuruteraan, akitek, undang-undang, komputer atau bidang lainnya.Dengan mengikuti bidang-bidang tersebut,mereka telah maklum dan mempunyaigambaran terhadap jenis pekerjaah yangsesuai disandang apabila menamatkanpengajian. Taklimat mengenai panduankerja ada diberikan oleh JPA kepadapelajar-pelajar tajaannya sebelum merekamelanjutkan pelajaran keluar negeri.

Pelajar-pelajar yang mene r imabiasiswa Kerajaan, boleh ditempatkanbe rkh idma t di mana-mana agensiKerajaan bagi tempoh sebagaimana yangditetapkan" di dalam surat perjanjian,sekiranya ada kekosongan jawatan yangsesuai dalam sektor awam. Jika dalamtempoh 6 bulan selepas menamatkanpengajian, tiada tawaran diberikan olehKerajaan, mereka boleh mendapatkanpelepasan dari ikatan perjanjianberkenaan.

Berhubung dengan urusan temudugauntuk mendapatkan pekerjaan, Kerajaansedar bahawa peluang peker jaanterutamanya di sektor swasta, sebahagianbesarnya terdapat di Semenan jungMalaysia. Bagi maksud pengambilan disektor tersebut, Kerajaan tidak bolchmemberi arahan supaya urusan temudugadiadakan di sesebuah negeri/kawasan.Justeru itu, Kerajaan tidak bercadangunluk memberi bantuan sama ada dalambentuk tiket kapalterbang ataupun lain-lain elaun bagi membantu calon-calondari mana-mana negeri u n t u kmenghadiri temuduga.

PEMBOCORAN RAHSIAKERAJAAN—TINDAKAN

34. Dato'Haji Azman Atar bin Othmanminta Perdana Menteri menyatakan sejauhmana siasatan dan tindakan telah diambilterhadap mereka yang membocorkanrahsia Kerajaan khususnya rnengenaipembelian kerela Volvo Dewan BandarayaKua la L u m p u r . Adakah Kerajaanbercadang u n t u k menggunakanperuntukan Akta Rahsia Rasmi lerhadappihak yang terlibat dalam membocorkanrahsia , seumpama mereka yangmembocprkan rahsia pembelian keretaVolvo itu.

Tuan Othman bin Abdul: DewanBandaraya Kuala Lumpur telah punmembuat laporan terhadap mereka yangmembocorkan rahsia pembelian keretaVolvo DBKL kepada pihak polis danperkara i n i masih lagi di dalam siasatanpihak berkenaan.

TUMPAHAN MINYAK OLEHKAPAL "NAGASAKI SPIRIT"

35. Puan Hajah Rosnah binti HajiMohd. Salleh min ta Menteri Sains,Teknologi dan Alam Sekitar menyatakanberapa lamakah masa diambil untukrnembersihkan tumpahan minyak darisebuah kapal di sekitar perairan pantai'Malaysia. Berapakah kos untuk membiayaipembersihan tumpahan minyak oleh kapal"Nagasaki Spirit" yang baru lalu danberapakah keriigian yang telah dialamioleh pihak Kerajaan dan rakyat negara.

Menteri Sains, Teknologi dan AlamSekitar (Tuan Law Hieng Ding); Untukmakluman Ahli Yang Berhormat.-masayang d iambi l bagi members ihkantumpahan minyak sesebuah kapalbergantung kepada sesuatu keadaantumpahan minyak i t u . J i k a j u m l a htumpahan minyak didapati besar darimelipuli kawasan perairan yang luas, masauntuk membersih tumpahan minyak itum u n g k i n be rminggu-minggu atau

2655 16 DISEMBER 1992 2656

berbulan-bulan malah mungkin bertahun-tahun. Namun begitu, pada masa-masayang lepas, Malaysia t idak pernahmengalami kejadian tumpahan minyakyang besar.

Mengenai kos untuk membiayai kerjakerja pembersihan tumpahan minyak olehkapal "Nagasaki Spirit" baru-baru ini ,untuk makluman Ahli Yang Berhormat,ianya belum lagi dapat ditentukan keranakerja-kerja mengumpul data dan maklumatberhubung dengan perkara tersebut masihdijalankan oleh Jabatan Alam Sekitar.

Berhubung dengan kerugian yang telahdialami oleh pihak Kerajaan dan rakyatnegara ini , perkara tersebut masih dalamperingkat kajian oleh beberapa agensiKerajaan, manakala kajian kesan-kesantumpahan minyak terhadap hidupan lautdi kawasari-kawasan yang terjejas sepertiPulau Langkawi dan p u l a u - p u l a usekitarnya sedang dilaksanakan olehpakar-pakar penyelidik dari salah sebuahuniversit i tempatan.

SAINTIS TEMPATAN YANGBERTUGAS DI LUAR NEGERI

36. Puan Hajah Asmah binti Ismaiiminta Menteri Sains, Teknologi dan AlamSekitar menyatakan berhubung dengansaintis-saintis tempatan yang bertugas diluar negeri dan hasrat Kerajaan hendakmembawa balik saintis-saintis ini bertugasdi dalam negeri:

(a) berapa ramaikah saintis-saintisdari negara ini yang telah pergibekerja di luar negeri mengikutkepakaran-kepakaran yang merekaperolehi;

(b) setakat ini apakah perkembanganyang telah diperolehi oleh pihakKerajaan be rhubung dengantawaran-tawaran insentif kepadasaintis-saintis yang bertugas diluar negeri untuk kembali semulabekerja di dalam negeri ini ; dan

(c) buat masa ini, berapa ramaikahanak-anak tempatan yang menjadisaint is-saint is dalam bidang-bidang tertentu.

Tuan Law Hieng Ding:

(a) Untuk makluman Ahli YangBerhormat, walaupun memangdiakui tcrdapat saintis-saintis darinegara ini yang bekerja di . luarnegeri tetapi maklumat yang lepatmengenai bilangan saintis-saintistersebut, bidang-bidang kepakaranmereka serta di negara manamereka bekerja adalah masih tidakdiperolchi ketika ini.

(b) Kementerian SainsTeknologi danAlam Sekitar t e l ahpunmenubuhkan sebuah jawatankuasabagi mengambil langkah- langkahuntuk menarik balik saintis-saintisdari negara ini yang berkhidmatdi luar negeri. J awa tankuasatersebut t e lahpun dapatmengenalpast i b idang-bidangkeutamaan kepakaran yangdiperlukan oleh institusi-institusidi negara ki ta serta mencadangkansatu mekanisma yang sesuaitermasuk insentif bagi menarikmereka untuk kembali berkhidmatdi dalam negeri. Buat masa iniperkara-perkaratersebutmasihlagidikaji di peringkat Kementerian.

(c) Untuk m a k l u m a n Ahl i YangBerhormat, mengikut kajian yangdijalankan oleh KementerianSains, Teknologi dan Alam Sekitarpadatahun 1989, bilangan pakar-pakar sains dan teknologi di negaraini yang terlibat dalam kegiatanpenyelidikan adalah seramai 5,537orang iaitu yang mempunyai ijazahdi peringkat Ph.D, M.SC dan B.Scdalatn beberapa bidang sains danteknologi iaitu:

KejuruteraanKomputerPerubatanPertanianSains AsasLain-lainbidang

1,353242333

1,1621,632

815

2657 16 DISEMBER 1992 2658

LESEN PUKAT SIPUT RETAKSERIBU—PENGHARAMAN

38. Tuan Abdul Rashid bin Ismail mintaMenteri Pertanian menyatakan apakahKemenler ian bercadang un tukmengharamkan lesen pukat siput retakseribu keranakegiatannya menyebabkansumber laut di beberapa tempat telahpupus.

Dato S.Subramaniam: Sehinggakinijumlah lesen untuk mengutip siput retakseribu yang telah dikeluarkan adalahsebanyak 45 unit. Pecahan jumlah lesen-lesen bagi maksud ini adalah sepertiberikut:

(a)(b)(c)

Negeri

KedahPerlisSelangor

Jumlah

BilanganLesen

201510

45

Jabatan Perikanan pernah menjalankansatu kajian komprehensif tentang kesanjangka pendek penggunaan alat pengoreksiput berkenaan pada bulan Oktober, 1987.Kesimpulan dari kajian tersebut adalahdidapati bahawa tiada kesan negatif yangketara terhadap sumber perikanan yanglain akibat dari penggunaan alat ini.Bagaimanapun keputusan kajian tersebutmemperakukan terdapatnya perubahanjangka pendek ekologi di kawasanpengutipan siput berkenaan. Contohnya,peningkatan bahan-bahan organik (humas)di bahagian dasar laut, peningkatan 'sus-pended solid' dan kekeruhan air akibatdaripada pergolakan dasar laut. Kesandaripada ini memungkinkan berlakunyaperpindahan sementara ikan dan udangke kawasan lain dan bukanlah satupemusnahan ke atas sumber perikanan.

Bagi menentukan sejauh manakahperpindahan semenlara ikan dan udangsebenarnya boleh menjejaskan pendapatannelayan tradisional, Jabatan Perikanansedang menjalankan satu kajian jangka

panjang yang.sedang berlangsung dariMac hingga Disember, 1992. Maklumatpendaratan dan biologi seperti saizkematangan, kadar tumbesaran, kadarkemat ian dan kadar usahasil akandigunakan sebagai rumusan dan landasandalam merancang pengurusan sumbersiputretak seribu dengan lebih rasional danteratur di masa akan datang.

Jabatan Perikanan tidak bercadanguntuk mengharamkan pengeluaran lesenbagi maksud mengutip siput retak seribupada masa ini . Kegiatan memungut siputini, selain daripada metnberi pendapatanyang lumayan kepada empunya lesen, iajuga mewujudkan kegiatan hi l i ranterutamanya kepada penduduk tempatanyang dapat menyumbang pendapatansampingan kepada keluarga. Kerajaanjuga akan mendapat hasil daripadakegiatan ini. Apa yang pasti pada masaini adalah, jumlah lesen tidak akanditambah, hanyakegiatantahunan sahajayang akan dijalankan, iaitu pembaharuanleseh.

Pengharaman atau tambahan lesen pulaakan ditentokan oleh keputusan kajianyang sedang berlangsung sehingga akhirtahun ini.

MENTERNAK DI KAWASANSESUAI UNTUK MENGELAK

PENCEMARAN

39. Tuan Haji Saidin bin Mohamadminta Menteri Pertanian menyatakanadakah Kerajaan akan menentukankawasan-kawasan tertentu sahaja bagimenjalankan ternakan seperti ayam, itik,lembu, kerbau, babi dan sebagainya bagimengelak pencemaran dan bau yangmengganggu keselesaan penghuni danmasyarakat sekitar.

Dato' S. Subramaniam: Melainkanpenternakan khinzir , Kerajaan tidakbercadang menentukan kawasan-kawasantertentu bagi menjalankan kegiatanpenternak kerana penglibatan kebanyakanpenternak adalah sebagai ak t iv i t i

2659 16 DISEMBER 1992 2660

sampingan sahaja. Bagi penternakankhinzir , Kerajaan sedang berusahamenentukan kawasan-kawasan tertentuyang sesuai untuk maksud tersebut.

PROJEK MEMPELAM PERLIS

40. Tuan Haji Saidin bin Mohamadmeminta Menteri Pertanian menyatakanadakah Kerajaan telah mengkaji ataumenghantar pakar-pakar dalam bidangpertanian dalam mengatasi permasalahanprojek mempelam di negeri Perlis yangkeluasannya lebih kurang 15000 hektardan Kerajaan telah membelanjakanberjuta-juta ringgit tetapi kini t idakmenghasi lkan pendapatan yangmemuaskan.

Dato' S. Subramaniam: KementerianPertanian telahpun mengkaji danmengambil perhatian . tentangpermasalahan yang dihadapi di ProjekMempelam Perlis dan mengambil tindakanseperti berikut:

(i) menubuhkan JawatankuasaPengeluaran dan JawatankuasaPemasaran Projek MempelamPerlis yang dianggotai oleh pakar-pakar daripada beberapa jabatandan agensi seperti Jabatan'Pertanian, MARDI, LPP, FAMAdan JPS untuk mengkaji danmengatasi masalah pembangunanIndustri Mempelam Perlis.

(ii) menubuhkan JawatankuasaStrategi Pembangunan MempelamPerlis yang dianggotai oleh pakar-pakar dari Jabatan Pertanian diperingkat kawasan untukmengatasi masalah yang dihadapidi dalam pelaksanaan ProjekMempelam Perlis;

(iii) mempastikan petani-petanimempertingkat amalan pertanianseperti pembajaan, pengawalanrumpa i , musuh dan penyakitdijalankan mengikut masa-masayang diperlukan. Langkah-langkahini dibuat melalui agen-agenpengembangan yang sedia ada diperingkat kawasan;

(iv) menyediakan program pengurusanladang yang menyeluruh untukdilaksanakan mengikut jadual yangditetapkan di dalam usahamempertingkatkan amalanagronomi yang diperlukan di dalamprojek mempelam di dalam usahamendapatkan penghasilan yangmemuaskan.

KERTAS PEPERIKSAAN SRP DANSPM KEBOCORAN

41. Jen. (B) Tan Sri Dato' Mohd.Ghazali bin Mohd. Seth minta MenteriPendidikan menyatakan sejak beberapatahun ini kita kerap mengalami kebocorandalam kertas peperiksaan SRP dan jugaSPM. Ini memberikan kesan yang burukkepada pelajar-pelajar yang mendudukipeperiksaan tersebut. Justeru itu silanyatakan sama ada:

. (a) boleh atau tidak pihak Kerajaandan media massa terutamanyaakhbar-akhbar tidak mendedahkankebocoran kertas-kertas pe-periksaan yang terlibat sehingga'keseluruhan peperiksaan selesai.Dengan cara ini gangguan kepadapelajar-pelajar yang sedangmenduduki peperiksaan dapatdikurangkan; dan

(b) sama ada langkah-langkah dancara-cara yang diambil sekarangdapat menjamin kebocoran itutidak berlaku lagi.

Datuk Amar Dr. Sulaiman bin HajiDaud: Untuk makluman Ahli YangBerhormat, soalan ini telah dijawab sekaligus bersama-sama dengan soalan No. 16dalam Aturan Urusan Mesyuarat HarianDewan Negara, iaitu soalan daripada YangBerhormat Senator Syed Abdul HamidSaggat pada hari yang sama.

2661 16 DISEMBER 1992 2662

LAPANGAN TERBANG SULTANMAHMUD—PEMBESARAN

42. Tuan Ghazali bin Haji Embongminta Menteri Pengangkutan mcnyatakan:

(a) sania ada Kementerian bercadangu n t u k memperbesarkan l a g iLapangan Terbang SultanMahmud di Kuala Terengganusupaya boleh menampung kapalterbang jenis JUMBO mendaratdi situ, memandangkan pelancong-pelancong dan u sahawan-usahawan berminat dalang keTerengganu;

(b) adakah Kerajaan bercadang un tukmewujudkan penerbangan terusMAS dari Kuala Terengganu keS i n g a p u r a , m e m a n d a n g k a nnegeri tersebut tidak mempunyaiperhubungan keretapi; dan

(c) adakah K e m e n t e r i a n i n g i nmemperbesarkan pelabuhan diPantai T imur , memandangkankawasan te r sebu t adalahberpotensi dan palingdekat denganAsia Timur yang akan menjadikawasan yang maju di seluruhdunia pada tahun 2000.

Datin Paduka Hajah Zaleha bintiIsmail:

(a) Kerajaan tiada cadangan u n t u kmembesarkan lag i LapanganTerbang Sultan Mahmud di KualaTerengganu. Kemudahan-k e m u d a h a n sedia ada yangterdapat di lapangan te rbangtersebut pada ketika ini adalahmencukupi unluk mengendalikanp e r k h i d m a t a n udara danm e m e n u h i p e r m i n t a a n t r a f ikda lam beberapa t a h u n akandatang.

(b) Kerajaan pada masa ini t idakbercadang u n t u k mewujudkanpenerbangan terus MAS dariKuala Terengganu ke Singapura.Pada masa ini MAS tc lahpunmengadakan perkhidmatan pener-bangan berjadual sebanyak 2 kaliseminggu di antara Johor Bahrudan Kuala Terengganu. Dengan

adanya perkhidmatan ini ianyaakan memudahkan perjalanandaripada Kuala Terengganu keJohor Bharu dan S ingapura .Perkhidmatan ini akan ditambahbilamana permintaan terhadapnyameningkat .

Kementerian telahpun melant ikjuru perunding untuk membuatbeberapa kaj ian dan t indakansusulan lermasuk pengorekan(dredging) atau pembesaran akandiambil berdasarkan hasil laporantertenlu serta keperluan semasadan akan datang.

KHALWAT—JUMLAHTANGKAPAN

43. Tuan Rahim bin Baba minta PerdanaMenleri menyatakan:

(a) berapa raniaikah pasangan yangtelah ditangkap berkhalwat disepanjang tahun 1990, 1991 dan1992di Wilayah Persekutuandan

(h) apakah menjadi dasar JabatanAgama I s l am W i l a y a h Per-sekutuan untuk menyiarkan nama-nama mereka yang di tangkapberkhalwat ini di akhbar-akhbar.

Tuan Othman bin Abdul: Jumlahpasangan yang telah ditangkap berkhalwatsepanjang tahun 1990, 1991 dan 1992 diWilayah Persekutuan Kuala Lumpuradalah seperti berikut:

Tahun

1990

1991

1992

Jumlah

Bilanganpasangan

684

1,132

1,000

2,816

2663 16 DISEMBER 1992 2664

PENDATANG/PEKERJA ASINGTANPA IZIN

44. Dato Tan Gim Hwa m i n t a M e n t e r iDalam Negeri menyatakan:

(a) b i langan pendatang-pendatangharam yang didaftarkan semasagerakan pendaftaran haru-baru ini.Sila berikan pecahan mengikutnegeri;

(b) b i l angan pendatang-pendatangharam yang t i d a k d idaf ta rkansehingga hari ini dan langkah-I a n g k a h yang di amb i1 u n t u kmenge lua rkan pendalang-pendatang haram in i ;

(c) b i l angan pendatang-pendalangharam yang di tahan di bawahOperasi Nyah I dan II serta negara-negara asal rnereka; dan

(d) bilangan pendatang-pendalangharam yang telah d ihan ta rpu langsehingga hari i n i dan langkah-langkah yang lelah diambil untukm e n g e l a k k a n penda tang-pendatang haram baru daripadamcmasuki negara kita.

Tuan Ong Ka Ting:

(a) Bi langan pekerja asing tanpa i z in(PATI) yang lelah mendattursehingga larikh lutup pendaftaranpada 30.6.92 adalah seramai374,205 orang dan mereka adalahseperti berikut:

(b)

IndonesiaThailandBangladeshMyanmarIndiaPakislanLain-lain

Jumlah

31 1,434 orang22,524 orang18,972 orang9,408 orang8,624 orang1,795 orang1.448 orang

Sctakat ini Kerajaan lidak dapatrnenenlukan akan bilangan sebenarPATI yang belum mendaf ta rkcranakehadiran merckadi ncgarai n i adalah t idak tera tur . Bagimcngesannya, Ops Nyah II tclahdilancarkan, tujuannya ialah un tukm e n a n g k a p dan m e n g h a n t a rincreka pulang. Selain daripadai t i i , t indakan tcgas j u g a akandiambil kepada para majikan yangmasih mcngambil merckabekerja.

(c)

(d)

374,205 orang

Bi langan pendalang tanpa(PTI) yang telah ditangkap dalainOps Nyah 1 sehingga 10.12.92adalah seramai 18.5H6 orang.Mereka yang d i langkap adalahdalang dari Indonesia. ManakalaPATI yang dilangkap dalani OpsNyah I I adalah seramai 17,238orang. Mereka i n i terdi r i daripadawarganegara Indonesia,Bangladesh, Thailand. Myanmar,Ind ia , Pakistan dan Sri Lanka.

B i l angan PTI/PATI yang telahdihantar pulang sehingga 10.12.92adalah seramai 21,427 orang.Bebcrapa langkah telahpun diambilu n t u k mengelakkan PTl yang barumemasuki negara in i , Antaranya:

( i ) mengetatkan kawalan danrondaan di kawasan-kawasan dan perairan yangdisyaki; dan

( i i ) m e n a n g k a p mereka danorang-orang yang bersu-bahat/memberi perlin-dungan kepada mereka danm e n d a k w a mereka d imahkamah.

PULAU JEREJAK—PERANCANGAN KERAJAAN

45. Dato' Tan Gim Hwa minta MenteriDalain Negeri menyatakan:

(a) sama ada Kerajaan Persekutuante l ah bersctuju u n l u k me-mulangkan Pulau Jerejak kepada

2665 16 DISEMBER 1992 2666

Kerajaan Negeri Pulau Pinang.Jika tidak, apakah sebab-sebabnya;

(b) sama ada Kerajaan Persekutuandan Negeri mempunyai sebarangrancangan untuk membangunkanPulau Jerejak; dan

(c) sama ada Kerajaan Persekutuanakan menimbang untuk mem-berikan status kawasan cukai bebas(duty free area) kepada pulau ini.

Tuan Ong Ka Ting: KerajaanPersekutuan belum lagi membuatkeputusan muktamad untuk menyerahkanPulau Jerejak kepada Kerajaan Negeri.Perbincangan selanjutnya mengenaikeputusan ini masih lagi dijalankan.Kerajaan pada dasarnya bersetuju untukmembangunkan pulau ini untuk dijadikanPusatPelancongan. Walaubagaimanapun,kajian akan dibuat sama ada kawasan inisesuai untuk dijadikan kawasan bebascukai atau tidak.

HOSPITAL ESTET—PENGAMBILAN ALIH OLEH

KERAJAAN

46. Tuan V.K. Sellappan minta MenteriSumber Manusia menyatakan:

(a) sejauh manakah kajian mengenaipengambilan hospital-hospitalestet oleh Kerajaan telah berjaya;dan

(b) apakah kedudukan Kertas KerjaBersama yang disediakan olehKementerian Sumber Manusia danKementerian Kesihatan kepadaKabinet mengenai perkara di atas.

Dato' M. Mahalingam:

(a) Kerajaan telah selesaimenjalankan kajian mengenaipengambilan hospital-hospitalestet. .

(b) Hasil kajian ini KementerianKesihatan dan Kementer ianSumber Manusia kini sedangmengadakan perbincangan untukmenentukan dasar mengenai hos-pi tal-hospi tal estet u n t u kpertimbangan Jemaah Menteri.

PENSYARAH UNIVERSITI/ITMMELETAK JAWATAN—TINDAKAN KERAJAAN

47. Datuk Ng Peng Hay minta MenteriPendidikan menyatakan sejak 1991 hinggaOktober tahun in i , berapa ramaikahpensyarah universiti/ITM yang telahmeletakkanjawatan. Adakah Kementeriansedar keadaan ini akan terus berlaku danapakah usaha Kementerian un tukmengurangkannya.

Datuk Amar Dr. Sulaiman bin HajiDaud: Untuk makluman Ahli YangBerhormat, sejak tahun 1991 sehinggaakhir tahun ini terdapat lebih kurang 230orang pensyarah yang meletakkan jawatan.In i merupakan 2% daripada jumlahpensyarah yang berkhidmat di universiti/ITM setiap tahun, satu keadaan biasa didalam sesebuah negara yang sedang pesatmembangun. Sebagai langkah untukmengekalkan pensyarah-pensyarahkhasnya pensyarah-pensyarah yangberpengalaman di universit i /ITM,Kerajaan baru-baru ini telah mengadakanskim gaji baru iaitu SSB di mana selaindari diberi gaji yang lebih menarik,pensyarah-pensyarah juga diberi peluangkenaikan pangkat yang lebih.

Sebelum ini pensyarah-pensyarah jugadiberi kemudahan seperti cuti sabatikaluntuk menjalankan penyelidikan kepadamereka yang layak.

GRADUAN TAJAAN JABATANPERKHIDMATAN AWAM DARI

SABAH DANWILAYAH PERSEKUTUAN

LABUAN—JUMLAH

48. Tuan Isli bin Haji Siput mintaPerdana Menteri menyatakan:

2667 16 DJSEMBER 1992 2668

- (a) berapa banyakkah bi langanpelajar-pelajar seberang lautditajaan Jabatan PerkhidmatanAwam yang berasal dari Sabahdan Wilayah Persekutuan Labuanyang telah bekerja sama ada diJabatan Kerajaan atau swasta, danberapa ramai lagi yang masihmenganggur; dan

(b) apakah langkah Kerajaan untukmembantu para graduan yang tidakmempunyai pengalaman kerja,kerana rata-rata syarikat swastahanya menerima para graduan yangberpengalaman kerja sahajadiambil berkerja dengan mereka.

Setiausaha Parlimen di JabatanPerdana Menteri (Tuan Othman binAbdul): Bilangan pelajar-pelajar dariSabah dan Wilayah Persekutuan Labuanyang telah ditaja oleh JabatanPerkhidmatan Awam untuk mengikutipengajian di luar negeri semenjak tahun1980 hingga 1992 adalah berjumlah 237orang semuanya.

Dari jumlah tersebut, Kerajaan tidakmempunyai rekod bilangan siswazah yangberkhidmat di sektor awam ataupunswasta. Siswazah-siswazah yang tidakditawarkan menjawat apa-apa pekerjaandalam sektor awam; selepas 6 bulanmenamatkan pengajian, akan dilepaskandari ikatan perjanjian biasiswa dan bebasuntuk berkhidmat dengan mana-manasyarikat swasta atau bekerja sendiri.Mereka tidak perlu memaklumkan samaada telah mendapat pekerjaan ataupuntidak.

Sebagai langkah membantu siswazahmendapat pengalaman bekerja, JabatanPerkhidmatan Awam dengan kerjasamasektor swasta, ada menganjurkan pro-gram latihan berkerja secara on the jobtraining'. Bagi siswazah yang menuntutdi luar negeri, kebenaran ada diberi

kepada mereka untuk menjalani latihan'attachment' sebelum kembali berkhidmatdi tanah air.

GURU SRJK(C) DAN SRJK(T)—LANGKAH MENGATASI

KEKURANGAN

49. Tuan Abdul Rashid bin Ismail mintaMenteri Pendidikan menyatakan:

(a) apakah langkah- langkah dantindakan Kementerian Pendidikanbagi mengatasi kekurangan 15,000guru sandaran bagi sekolahKebangsaan (Tamil) dan (Cina)di seluruh negeri;

(b) benarkah kajian yang menyatakanramai guru-guru sandaran yangberkelayakan t idak berminatdengan profesion ini disebabkanganjaran yang tidak meng-galakkan. Jika benar kajian ini,apakah langkah dan tindakanKementerian bagi mengatasimasalah ini; dan

(c) adakah Kementerian bercadanguntuk merangka satu skim gajiyang lebih munasabah kepadaguru-guru sandaran sebagailangkah-langkah untuk mengatasi.

Datuk Amar Dr. Sulaiman bin HajiDaud:

(a) Kementerian Pendidikan tidakpernah mengalami kekuranganguru sandaran seperti yangditimbulkan. Walau bagaimana-pun terdapat kekurangan guruterlat ih di Sekolah RendahKebangsaan, SRJK (C) dan SRJK(T). Mengikut rekod Kemen-terian Pendidikan, kekuranganguru terlatih di sekolah rendahpada Oktober 1992 ialah seramai16,758 orang, iaitu 11,523 diSekolah Rendah Kebangsaan,3,232 di SRJK (C).dan 2,003 diSRJK (T).

2669 16 DISEMBER 1992 2670

Di antara langkah-langkah yang diambiloleh Kementerian Pendidikan un tukmengatasi kekurangan guru terlatih iniialah:

. (i) menambah bilangan calon untukmengikuti kursus perguruan dimaktab-maktab;

(ii) menambab kapas i t i maktab-maktab perguruan denganmenambah dan membesarkankemudahan-kemudahan fizikalyang sedia ada;

(iii) menambah 7 buah lagi maktabperguruan dalam RancanganMalaysia Keenam;

(iv) rriehgambil guru sandaran tidakterlatih; dan

(v) melantik-'semula secara kontrakguru-guru t e r l a t ih yang telahbersara wajib.

(b)&(c) Kenyataan yarig, menyatakanbahawa guru sandaran tidakberminat kepada profesionperguruan adalah tidak benarkerana bilangan guru sandaranyang memohon sebenarnyamelebihi jawatan yang dapatditawarkan. Tentang ganjaran,Guru-guru Sandaran TidakTerlatih (GSTT) dibayarelaunberdasarkan ke layakanakademik mas ing-mas ing .Kadar elaun yang ditelapkanadalah berpatutan terutamasekali memandangkan khidmatmereka adalah sementara. Disamping itu, merekaberpeluangpula memasuki maktabperguruan sekiranya merekamemenuhi syarat-syarat yangdi te tapkan . Jus te ru i t u ,Kementerian Pendidikan tidakbercadang merangka satu skimelaun yang baru.

USUL

Insiden D.Y.M.M. Sultan jonorMencederakan Encik Douglas

Gomez

3.42 ptg.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Tuan Yang di-Pertua, sayabangun dengan meminta izin supaya suatuUsul di Sidang Dewan Negara pada kaliini yang berbunyi seperti berikut:

Bahawa menuru t PeraturanMesyuarat 35(6), Dewan yangbersidang pada hari ini berasa amatsedih dan mcmandang serius ke atasinsiden seorang rakyat Malaysia,Douglas Gomez, yang telahdicederakan di Istana Johor pada 30hbNovember, 1992 oleh D.Y.M.MSultan Johor; dan

Bahawa Dewan ini memutuskankejadian tersebut adalah satupenyalahgunaan kuasa yangbercanggah dengan semangatPerlembagaan Malays ia danbertentangan dengan cita-cita sertahasral undang-undang negara yangberasaskan kepada sistem RajaBerperlembagaan dan demokrasiberparlimen; dan

Bahawa Dewan i n i mengambilketetapan segala tindakan yang perluhendaklah diambil bagi menentukaninsiden yang seumpama i n i t idakberulang lagi pada masa hadapan.

. Tuan Yang di-Pertua, adalah amat beratuntuk saya memperkatakan kepadaorang yang kita agungi, kita sanjungi,ki ta daulat i . Dan ada mereka yangberpendapat yang tidak membaca sejarahkejadian manusia sanggup menciumtangan, sanggup menyembah; cumabclumsampai ke peringkat kelakuan Raja Iransahaja di mana general dan pembesar-pembesarnya mesti cium kakinya.

2671 16 DISEMBER1992 2672

Oleh kerana Kerajaan yang dipimpinoleh Yang Amat Berhormat Dr. Mahathirdan d ibantu oleh Timbalan PerdanaMenteri , Encik Abdu l Ghafar Babadengan mempunyai Menteri-MenteriKabinetnya yang mendapat mandatdaripada rakyat melalui kuasa pilihanrayadi mana corak pentadbiran negara kita,'dasar membentuk Kerajaan adalah melaluip i l i h a n r a y a suara rakya t . MakaKerajaan yang memerintah harusmengambi l k i ra masalah rakya tnyat e r u t a m a n y a rakyat- rakyatnya yangtertindas dan mendapat kezaliman.

Oleh hal yang demikian, Tuan Yangdi-Pertua; di atas perbuatan seorang Rajayang kita sembah, maka perlu Dewanyang mulia ini sebagai tcmpat di manaDewanyang tertinggi untuk menentukanpembentukan undang-undang negarasupaya semua pihak dapat mematuhi danmengikuti peraturan dan undang-undangsebagai panduan manusia di dalam alamin i .

Oleh kerana di samping itu, Tuan Yangdi-Pertua, ada baiknya bagi rakyatterutamanya pemimpin-pemimpin yangberada di dalam Dewan yang mendapatmandat daripada rakyat, apabila sudahsampai ketika dan waktu perbuatan yangsudah keterlaluan itu patut ditegur agarianya menjadi satu teladan kepada seluruhpembesar, kepada Raja-raja terutamanyakepadaRaja-raja yang menjadi Raja yangtidak tahu langsung sejarah bagaimanadia jadi Raja.

Saya berani bercakap begitu, TuanYang di-Pertua, oleh kerana saya berasaldari Melaka. Semua Raja-Raja yang adasekarang di dalam negara i n i semuanyausul-asal keturunannya daripada Melaka.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: (Bangun)

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, ada yang hendak minta jalan.

Dato' Haji Azman Atar bin Othman:Sila.

Tuan Haji Mohamed Nazri binAbdul Aziz: Tuan Yang di-Pertua, Dato'Haji Azman menyatakan dia berasaldaripada negeri Melaka. Saya inginbertanya iai tu pada hari inilah kalauMelaka diberi peluang untuk menerimakembali kesultanan di Melaka, apakahpandangan Dato' Haji Azman berkenaanhal ini?

Dato'Haji Azman Atar bin Othman:Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua, inisoalan baik. Kalaulah Melaka diberipeluang m e m p u n y a i satu takhtakesultanan, hendak-hendak pula sayadipilih mcnjadi Sultan, (Ketawa) sayatolak mentah-mentah. Pertarna rakyatMelaka memang bosan terutamanyaapabila rakyat Melaka mengingatkankembali sejarah peristiwa Raja Melakapada ketika Melaka mempunyai Raja.Terutamanya pemuda-pemuda yang adaberke l i a ran sekarang yang sedangbermain-main. Apabila mereka bermainsepak raga, bila mereka bermain sahaja;bila ada orang lalu di sebelah mereka,mereka teringat peristiwa bola sepak ragaitu jatuh di tengkolok anak Raja sehinggabudak yang menendang bola ini dipukul.

Jadi,dari peristiwa inilah membuatkanorang Melaka bosan dengan tingkah-lakuRaja. Banyak lagi peristiwa-peristiwa yangbersejarah, apa lagi apabila kita dengarperistiwa kerana seulas nangka sehinggasanggup perempuan yang sedangmengandung mengidamkan makan nangkadibelah sehingga mati.

Banyak lagi per is t iwa-per is t iwasejarah; malangnya kerana saya bukanahli sejarah saya tidak dapat hendakbercakap kerana dalam isu ini sayaterpaksa bercakap benda-benda yang fact.Cuma sejarah yang saya ingat, satu sahaja,di mana Raja Siam dulu perangainyabetul-betul tak ubah macam Raja Johorini pada t ahun 1932. Dengankezalimannya, dengan keadaan perangai

2673 16 DISEMBER 1992 2674

buruknya , Raja yang bernamaVajilabuh—siapa ahli Sejarah dia ingat—maka dia digulingkan, barulah digantidengan Raja yang ada sekarang iaitu KingRama. Oleh kerana King Rama inimengingatkan sejarah bagaimanakelurunannya diguling maka dia berhati-hati menjadi Raja. Dia tidak campur halpolitik, dia tidak campur hal berniaga,tidak semacam mana Raja yang berlakudalam negara kita semua hendak disapu,disakaunya. Balak hendak, perempuancantik hendak. Kalau perempuan cantikjalan seorang-seorang itu tidak apalahkau ambil . Ini berjalan denganboyfriendnya pun dia rampas, main-mainbegitu! Kita sanggupkah tengok perkaraini berlaku berterusan.

Jadi, Tuan Yang di-Pertua. oleh keranaRaja yang tidak tahu sejarah usul-asalnyamaka membuatkan dia begitu buas. Dansaya harap dengan teguran kita ini Parlimenakan bersidang sekali lagi bagimenentukan garis panduan. Ini bukanbererti jangan ada disalah tafsirkanterutama suratkhabar kerjasama dengankami! Dengan izin, please work togetherwith us. This is for the benefit of thepeople, untuk rakyat Malaysia. (Tepuk)

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat...

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Apa yang saya ingin sebutkandi sini, kita t idak 'ber tu juan hendakmenghapuskan Raja Berperlembagaan,kita ing in mengekalkan RajaBerperlembagaan. Cuma saya hendakmemberikan satu peringatan, iaitu perkara-perkara yang dianggapkan kekebalan,keistimewaan yang Raja tidak bolehdibawa ke mahkamah, Raja boleh pukulorang, Raja boleh bunuh orang ini yangkita kena tarik balik. Sebab, apabila diaitu Raja, dia memimpin manusia. Apabiladia itu manusia, dia mesti berakal.Bilamana berakal, dia tidak semestinyadengan suka-suka pukul orang, bunuh

orang, rampas girlfriend orang danberbagai-bagai tabiat yang tidak baik yangmana manusia tidak buat.

Kita ingin mengekalkan RajaBerperlembagaan dengan harapan supayakita menegur. Kita bercakap pada hariini sudah keterlaluan seorang menjadiRaja semua kerabat termasuk cucu cicityatermasuk tiga pupu, empat pupu, limapupu semuanya hendak berlagak jadiRaja. Ini kita kena tarik.Cuma satu orangsahaja yang kita takhtakan menjadi Sul-tan sahaja yang kita kekalkankeistimewaannya. Itupun ada batasankeistimewaannya, bukan sampai bolehpukul orang, boleh bunuh orang. Kalauberlaku peristiwa ini, mesti dihadapkanke mahkamah, kerana dalam negaraMalaysia, undang-undang lebih ungguldaripada segala-galanya. Tidak adamanusia yang terkecuali daripada undang-undang, apatah lagi dalam Islam sendirimemperkatakan. Yang terkecuali ialahRasulullah s.a.w kerana beliau adalahmaksum. Itupun masa beliau kecil-kecilsudah dibedah, dibuang hati kalbunyasehingga beliau boleh menjadi pemimpinagung dunia. Yang lain-lain, walaupunmereka mengaku mereka keturunan Syedatau keturunan Quraisy, semua merekaini tidak terkecuali daripada undang-undang. Kata perbidalan orang-orangMalayu, "terpijak sahaja benang arang,hitam tapak kaki".Maknanya, bila berlakusahaja kesalahan,...

Dato' Azumu bin Tak: (Bangun)

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, ada yang minta penjelasan.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Sila, sila.

Dato' Azumu bin Tak: Tuan Yangdi-Pertua, adakah Yang Berhormat sahabatsaya i tu sedar bahawa mengikutperaturan Dewan, apabila seseorang Ahliberucap hendaklah memandang kepada

2675 16 DISEMBER 1992 2676

Yang di-Pertua dan bukannya kepadapemberita-pemberita akhbar di sebelahsana. (Ketawa)

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, silalah ikut peraturan.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Terima kas ih . I n i l a h diasemangat Ahli-ahli Dewan Negara, bi laada kawan-kawan melakukan kelemahanatau kesilapan kecil, ditegur. In i lahyangdikatakancollective responsibility.Terirnakasih, Yang Berhormat Dato'.

Saya tadi menghadapkan diri sayakepada suratkhabar atau pemberita-pemberita dan membelakangkan TuanYang di-Pertua sebenarnya kerana sayahendakkan supaya surat khabar ini sama-sama rnemainkan peranan di dalammembetu lkan akhlak Raja-raja in i .Surutkhabar adalah satu media yangmemainkan peranan penting. Saya kadang-kadang t aku t dengan su ra tkhabar .Sura tkhabar in i , ka lau hendakmanjatuhkan orang boleh dan u n t u kmenaikkan orang pun boleh, terutamanyaorang politik. Tetapi suratkhabar in isemuanya baik-baik. all of them are myiriends, dengan izin. (Ketawa)

Tuan Yang di-Pertua, kita hanya inginmengekalkan satu keistimewaan hanyakepada Sultan yang dilakhtakan. Itupunadagarispanduankeistimewaannya.Kalaumelebihi sampai m e n y a k i t i rakyat,menyalahgunakan kuasa, membelakangiapa yang dibuat oleh rakyat sebagai satupanduan undang-undang, maka merekajuga mesti dibawa ke mahkamah. Cumadi saatdan ketikaberlakunya insiden ini ,kita beruntung mempunyai seorang Yangdi-Pertuan Agong yang mengetuai Raja-raja yang l a in sebagai Raja yangmemahami undang- undang, yang pakarundang-undang, maka tidak hairanlahPemangku Raja Perak, Raja Nazrinmenyokong supaya kita meminda undang-undang ini demi menentukan Raja-rajasemuanya berdisiplin. Ini bukan saya

hendak mengampu Pemangku Raja Perak.Begitu juga Sultan Selangor, sebelumbeliau meninggalkan negara untuk bercuti,beliau juga menyokong.

Saya percaya oleh kerana niat baikPerdana Menteri kita yang mengetuaiKerajaan yang dipilih oleh rakyat ini,iaitu Yang Amat Berhormat Dato' SeriDr. Mahathir dan ki ta semua ini sebagaipemimpin yang diamanah oleh rakyat,mempunyai niat baik, bukan mempunyainiat yang buruk un tuk hendakmembelakangkan Raja-raja. Kita semata-mata mempunyai niat u n t u k hendakmembetulkan garispanduan kepada tiap-tiap yang duduk di atas takhta sebagaiRaja supaya dia menjadi seorang Rajayang dihormati, disegani dan disembaholeh rakyat dan tidak campur denganmasalah politik dan masalah pentadbirannegara yang lain.

Tuan Yang di-Pertua, saya inginmembangkitkan sejarah di mana di zamanBritish dahulu, Raja semuanya tundukdengan British. Ini pemberita boleh quote,boleh tulis Raja-raja semuanya tundukdengan.British. Siapa sahaja yang tidaktunduk kepada British, dia kena pecatdan digantikan dengan Raja lain. Ramaiyang patut terusjadi Raja sampai sekarangtidak jadi Raja tetapi ada yang tidak patutjadi Raja menjadi Raja kerana pada ketikaitu dia pandai bodek British dan diasanggup menyampaikan maklumat- .maklumat supaya Raja yang ketika itududuk di takhta tersingkir dengan tujuansupaya dia dapat menjadi ganti sebagaiRaja. Ada Raja yang tidak patut jadiRaja, jadi Raja. Tetapi tidak kiralah, rakyatsembah juga asalkan berjalan denganbetul . Raja adalah sebagai tunggak,terutamanya di dalam negara yangmengamalkan Islam sebagai agamarasminya. Raja adalah sebagai ketuaagama Islam. Apabila seseorang itumenjadi ketua kepada agama Islam, diamesti mempunyai satu contoh ibaratcermin tempat seluruh orang menyuluhmuka melihat wajahnya. Maka biarlahcermin itu cermin yang boleh menyeri-

2677 16 DISEMBER 1992 2678

nyerikan wajah orang yang menyuluh.Kalau wajah orang itu cantik, lawa, molek,bila dia suluh dekat cermin yang diasuluh itu, maka mengejek cermin itia,maka tidak seharusnya k i ta s impancermin ini. Kita baling sahaja ke dalamlongkang. Kerana cermin adalah yangmemberikan rupa paras kecan t ikanorang yang menggunakan cermin sebagaitempat di mana kita ingin menyuluh danmendapat panduan.

Begitu juga Raja. Raja sebagai tokohagarna, ketua agama di dalam negaraIslam,maka dia seharusnya menunjukkannilai-nilai Islam,bersimpati kepada yangsusah; tidak melakukan zalim, tidakmerogol, tidak memfitnah, tidak memukulorang dan tidak membunuh orang dengansesuka hati. Kalaupun ada di dalamperlandingan atau perlawanan sukanapa salahnya? Tidak semestinya setiapkali kita menang, bila sudah kalah itukena terimalah kekalahan, jangan pulabertindak sehingga sanggup memukul.Kalau begitu, takutlah rakyat hendakbermain atau bersukan dengan Raja. Bilabersukan dengan Raja mesti beri Rajamenang, ini sudah teruk punya cerita.'

Tuan Yang di-Pertua, oleh kerananegara i n i mempunya i rakyat yangberbilang kaum dan rakyat di tatkala inibukan semacam rakyat dahulu ada yangpenakut terus dan bodoh-bo'doh. Tetapirakyat sekarang adalah rakyat yang cerdikcampur dengan berani.Kalau kita tidaktegur dan membuat sesuatu di dalamgarispanduan undang-undang ini, sayatakut rakyat akhirnya akan cabut parang.Bila sudah cabut parang besok, nasi sudahmenjadi bubur tidak guna lagi.

Oleh hal yang demikian, saya beranibercakap begini kerana saya baru balikdari lawatan ke empat buah negara.Pertama, saya pergi ke Romania. Sayadibawa ke satu tempat yang dinamakan'People's Palace', dengan iz in . Belumsempat lagi pembangunan People'sPalace yang begitu cantik, Rajanya telahdibunuh. Pembesarnya telah d ibunuh

oleh rukyat yang sudah tidak sabar lagimellhat kelakuan Rajanya. Saya takutperkara i n i berlaku di negara kita. Itumujur saya ingat Yang Berhormat Md.Zain hendak tanya saya tadi. Dalam isuini Yang Berhormat Md. Zain pun akanbercakap dia menyokong kita, jangansusah.

Tuan Yang di-Pertua, i tu pun mujurnegara-negara lain dalam dunia semuasatu negara satu raja. Kita di Malaysiaini unik sedikit. Yang Raja sudah sahseorang sudah tentulah. Yang tak rajapun mengaku raja. Terutama NegeriSembilan berapa raja yang dihadapiItu Senator Negeri Sembilan sampaiMenteri Besar Negeri Sembi lanbertarnbah pendek kerana hendak menjagaperangai Raja-raja, termasuklah empatUndang itupun bertaraf raja. Inilah yangdihadapi. Saya terpaksa menyebut bendain i , Tuan Yang di-Pertua, oleh keranaketika di zaman Bri t ish, Raja tidakberperangai bcgini. Raja akur, patuhkepada British. Tetapi kenapa di zamanyang telah merdeka ini, sepatutnya Raja-raja harus berbangga. Rakyat berdikariwalaupun ada Raja yang menentangkemerdekaan pada ketika kita inginhendak memperjuangkan kemerdekaan.Ini sejarah. Kalau diberitahu kepadarakyat jelata, terutama rakyat yang mudayang merasakan kenikmatan Malaysia disaat pimpinan Yang Amat BerhormatDr. Mahathir, di saat Malaysia sudahmembangun dan sudah merdeka, sekiranyadia tahu sejarah Malaysia i n g i nmemperjuangkan kemerdekaan, ada Rajayang tidak mahu menyokong, pada halkita semata-mata ingin memperjuangkankemerdekaan, kerana kita tidak mahudibelenggu oleh pihak penjajah lagi,kerana kita mahu berdikari danmengekalkan Raja di takhtanya sebagaiSultan.

Tuan Yang di-Pertua, di zamanBritish dahulu Raja tak campur, takboleh campur, tak diberi campur dalampentadbiran British. Tetapi di saat ini ,setelah UMNO, minta maaf Tuan Yang

2679 16 DISEMBER 1992 2680

di-Pertua, yang memainkan peranan mula-mulanya apabila berlakunya MalayanUnion di mana tujuan Kerajaan Britishhendak merendahkan taraf Raja, merekaingin menentukan Raja hanya bertindakselaku ketua agama, adat-istiadatmasyarakat orang Melayu, tidak lebihdaripada itu, sudah nyata dan jelas ketikaitu kitadapati bahawa British ingin hendakmengusir, hendak menjatuhkah taraf Raja-raja, maka Melayu bersatu di bawahpimpinan Dato' Onn menumbangkanMalayan Union sehingga tertubuhnyaUMNO, dan akhirnya kita berpakatUMNO, MCA, MIC parti yang mula-mula bergabung di bawah Parti Perikatanmenuntut kemerdekaan, dan meletakkanRaja di satu- tempat yang paling muliasupaya menjadi ketua kepada segala-galanya dengan memberikan satu contohteladan yang baik kepada rakyat jelata.'

Tetapi sekarang Raja tidak insaf, tidaksedar apa yang dilakiikan oleh UMNO,Perikatan ketika itu yang sekarang BarisanNasional . Malahan mencampur ipentadbiran Kerajaan sehingga hendakmelantik Menteri Besar pun dia hendakcampur, melantik EXCO pun dia hendakcampur, melantik Setiausaha Kerajaandia hendak campur, melantik DO pun diahendak campur. Ini adalah menghalangpembangunan negara apabila sudah Rajacampur tangan dalam semuanya ini.

Maka sebab itu, Tuan Yang di-Pertua,mungkin oleh kerana Raja begitumerasakan tak ada siapa berani menegur,dengan mempunyai kemewahan, apasahaja penmtukan dia hendak, Dewanluluskan - nah! hari ini sayamencadangkan apabila dibawa sahajaRang Undang-undang ini, semuaperuntukan Raja akan kita bahas dan kitatidak akan beri peruntukan dengansewenang-wenangnya sehingga diamelupakandirinyasebagai manusiabiasaserupa macam kita, apabila kita berikanperuntukan dengan sewenang-wenangnya. Kita perlu bahas dan kita

tentukan hanya Raja yang ditabalkansahaja yang mendapat keistimewaanperuntukan yang tertentu, bukan sahabat-sahabatnya, bukan kerabat-kerabatnya danjuak-juaknya sepertimana yang berlakusekarang. Kementerian Pengangkutan jugamesti ambilkira, ambiltahu di mana semuanombor plet yang berwarna kuning, kitamesti buat penentuan siapa saja yanglayak pakai. Yang lain semuanya kenabayar road tax, kerana negara ini adalahnegara yang dipunyai oleh rakyat. Rakyatmembayarcukai. Sedangkan rakyat yangmembayar cukai pun tahu menghormatidi antara satu sama lain. Kenapamerekaini gblongan yang tak bayar cukaibertindak dengan sewenang-wenang.

Jadi, saya minta bukan hanya setakatkita hendak meminda Perlembagaan didalam Perkara 181(2) dan Perkara 38(4),di samping meminda Perlembagaan ini,kita juga ingin tentukan perbelanjaan,peruntukan yang sewenang-wenangnyajuga harus dihapuskan, supaya Raja iniinsat" yang dia juga manusia biasa. Sayahendak beri contoh, dari segi Islam walauengkau siapa sekalipun, melainkanRasulul lah Junjungan besar, selaindaripada itu, walau engkau raja atausultankah, bila pergi buat Haji, buat Umrah,pakai ihram. Itulah kain putih sehelai dipinggang dan-sehelai di bahu,.tidak adabeza dengan rakyat jelata. Carasembahyang pun itulah caranya, semacammana kita rukuk, dia pun rukuk sama.Kita sujud dia pun sujud sama. Tidak adabeza sultan, raja lain cara perbuatansembahyang, melainkan sama. Kalau matipun sama masuk lubang, orang kambusjuga. Jadi, kalaulah Raja-raja insaf, sedarbahawa dia juga rnanusia biasa, sayapercaya dengan teguran kita pada hari iniakan membuatkan Raja lebih dihormatioleh rakyat. Kalau tidak, tepuk dada tanyaselera.

Tuan Yang di-Pertua.....

Puan Hajah Zaleha binti Hussin:(Bangun)

2681 16 DISEMBER 1992 2682

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, ada Yang Berhormat hendakminta penjelasan.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Sila.

Puan Hajah Zaleha binti Hussin:Terima kasih Tuan Yang di-Pertua. Sayamohon mendapat penjelasan daripadaYang Berhormat Datuk Azman Atar,apakah maknanya tepuk dada tanyaselera itu, saya kurang jelas?

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Terima kasih Yang BerhormatUstazah. Tepuk dada tanya selera inimaknanya yang lebih jelas saya ingatYang Berhormat Puan Kalthom punhendak bertanya maknanya ialahapabila kita buat teguran ini , kita pinda,ki la r akan ikan perasaan sedih atasperbua tannya , se te lah sampai kepengetahuan Raja, lerpulanglah padaRaja, Kalau dia ibarat tepuk dada tanyaselera, dia ingat dia heridak bertindakdengan sendirinya, dengan sesuka hatinyatak mempedulikan teguran kita, jawabnya,jangan salah ibu mengandung apabilarakyat ketika itu sudah tidak sabar Jagi.Itu sebenarnya Ustazah.

Tuan Yang di-Per tua, saya telahberucap lebih kurang 40 mini t .

Tuan Yang di-Pertua, oleh hal yangdemikian, k i ta dengar bahawa lebihdaripada 23 kesalahan jenayah, denganiz in , more than 23 c r imina l s telahdilakukan di mana termasuk kesalahan-kesalahan yang boleh dihukum mati,hukum gantung. Tetapi, mungkin adayang bertanya, kenapa baru ini Kerajaansedar, kenapa tidak dari dahulu. Kalaulidak ada orang bertanya pun saya jawabsendiri, dan saya soal sendiri, saya jawabsendiri.

Ini menunjukkan begitu mengambilmasa dengan b e r h a t i - h a t i , rakyatmenghormati Raja, bagaimana carahendak menegur Raja, dengan tindakan

ibarat menarik rambut dalam tepung.Kalaulah rakyat mempunyai perangai,kelakuan lebih kurang macam serupa diajuga, bila dia bunuh rakyat, rakyat punbunuh dia balik, jawabnya tidak tahu apayang .hendak jadi kepada negara kita.Mujurlah Kerajaan Barisan Nasional yangmempunyai kep impinan yang bolehdikatakan semua cerdik-cerdik belaka,yang mempunyai pemikiran yang waras,yang matang, hendak bertindak, hendakmenegur, hendak membuat sesuatuPindaan Perlembagaan negara yang inginmemberikan garispanduan kepada Raja-raja, kita berhati-hati. Telapi, bila sudahsampai ketika dan waktu, kita tengok,bila sudah telunjuk mencucuk mata, demikepentingan rakyat bersama, tidak kiraapa kaum. Ini cantiknya Kerajaan BarisanNasional di bawah pimpinan Dato' SeriDr. Mahathir. Yang kita perjuangkan inibukan orang Melayu, tetapi oleh keranadia rakya t je lata , rakyat negaraMalaysia kita per juangkan. I n i l a ht e r b u k t i bahawa Kerajaan Bar isanNasional adalah adil. Bila sudah Kerajaanadil, kita minta Raja pun kena adil. Bilatidak adil Jangan sampai Raja digulingkanoleh rakyat nanti.

Tuan Yang di-Pertua, 23 kesalahan,maka saya harap apa sahaja Perlembagaanyang kita rasa lemah, yang lapuk di dalamPerlembagaan negara kita ini.

Tuan Haji Jamaludin bin HajiAhmad: (Bangun)

Tuan Yang di-Pertua: Y a n gBerhormat, ada yang minta penjelasan.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Sila.

Tuan Haji Jamaludin bin HajiAhmad: Tuan Yang di-Pertua, saya inginrnembuat sedikit pertanyaan. BolehkahYang Berhormat Datuk Dr. Haji AzmanAtar mensenaraikan, membacakan 23kesalahan i tu?

2683 16 DISEMBER 1992 2684

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Tuan Yang di-Pertua, saya telahsebutkan tadi, suya dengar, kalau sayasendiri yang menerima report kesemuakesalahan itu, mungkin saya senaraikan.Ini bukan soalan dari seorang sahabatini, ini hendak menolak ke lubang ini.(Ketawa)

Tuan Yang di-Pertua: Sila teruskan,Yang Berhormat.

Tuan Haji Jamaludin bin HajiAhmad: Tuan Yang di-Pertua, sayabertanya tadi, kalau ada 23 kesalahan-kesalahan itu boleh dibacakan, kalau tidakada itu, kita tidak menjadikan ia mestidijawab. Apa yang kita perlu tahu, kalauada disenaraikan, boleh Ahli-ahli yanglain in i mengambil kesempatan daripadasenarai-senarai itu, dibincangkan denganlebih mendalam. Itu sahaja. Bukan hendaktolak ke dalam.(Ketawa) Kita hendak kaitke atas.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Di dalam perkara ini saya rasayang lebih arif, Pemberita-pemberitamungkin ada, kerana mereka mendapatbanyak maklumat-maklumat jadi, mintamaaflah.

Tuan Yang di-Pertua, sayamencadangkan kita sudah merasakanbahawa j i ka terdapat undang-undangPerlembagaan negara kita yang sudahtidak kena pada masanya di zaman ini ,mana yang telah dianggap sudah lapukataupun outdated, perlu kita tukar danperlu kita betulkan supaya ianya menjadisatu undang-undang unggul, yang bolehmenjadi panduan kepada seluruh rakyatjelata termasuk Raja-raja. Terutama didalam menekankan tidak ada manusiayang terkecuali dari undang-undang.

Tuan Dahalan bin Haji Embun:(Bangun)

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, ada yang minta penjelasan.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Sila.

Tuan Dahalan bin Haji Embun: TuanYang di-Pertua, sedikit penjelasan. Jadi,bila Yang Berhormat rnenyebut untukmencadangkan supaya diadakan satuundang-undang khas untuk semua, sayarasa kesihan kepada semua Raja-raja,oleh sebab kes ini sebenarnya ialah macam'seekor kerbau membawa l u m p u r , tetapibagaimana pun saya rasa harus kita berhati-hatilah kepada apa cara yang kita hendakbuat pun.

Selain daripada itu, saya hendakbertanya kepada Yang Berhormat, kitaada konsep pembahagian kuasa ataupuntugas in i , tentang Raja, Par l imen,eksekutif , kuasa mahkamah dansebagainya tetapi bagaimanakah kejadianini yang terjadi di sebuah negeri, negeriyang bersejarah daripada segi UMNO,oleh sebab UMNO ditubuhkan dalamIstana itu juga, yang seorang Raja initidak faham pembahagian kuasa in i ,mengapakah ini terjadi. Sedangkan dinegeri-negeri lain tidak begitu mendadaksangal terjadi. Apakah kita hendakmemberi maklumat yang lebih mendalamlagi, lebih-lebih lagi ini saya rasa sebagaitugas kepada Menteri Besar un tukmenjelaskan tugas-tugas seorang Rajayang sebenar.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Tuan Yang di-Pertua, memangsaya akui perbidalan orang Melayu yangmengatakan "Seekor kerbau membawalumpur habis semua terpalit". Tetapisebenarnya, ada juga Raja-raja di negerilain yang membuat perkara-perkaramenyalahgunakan kuasa tetapi tidaklahseburuk yang dilakukan oleh Raja Johorini . Tetapi ini juga kita kena ambil kira.Sekali, seperti perbidalan orang Melayumengatakan: "Sekali mengorak pura, dua,tiga hutang langsai". Bukankah begituCik Gu? Ini ahli falsafah, ahli perbidalan.Maknanya, bila telah berlaku sesuatu,bila kita hendak menegur, ada le.bih baikkita menegur kesemuanya, walaupun kita

2685 16 DISEMBER 1992 2686

tidak mena f ikan ada Raja yangmempunyai disiplin, yang baik, yangsayangkan rakyat, ada Raja yang 11 bulandi luar negara, 1 bulan dalam negarasendiri. Bila dia balik sahaja, dia punsebut:"Betakasihkan rakyat" ada! Bilamasa dia kasih dengan rakyat, 11 bulandia di luar negeri. Tetapi, bila diabercakap apa pun, rakyat ketika itu sedangasyik sayangkan Raja pun mengangguk,"Ya". Kadang-kadang Raja, diahendakkan rakyat cium tangan dia, tahandia lumurkan dengan air wangi, beri ciurn,' tonyoh ' ! (Ketawa) Macam-macamberlaku.

Tuan Yang di-Pertua, saya tidaknaf ikan , memang ada Raja yangberdisiplin, cuma Yang Berhormat TuanDahalan tadi, cuma dia segan hendakmenyebut Raja dia sendiri, iaitu RajaPerlis.

Tuan Yang di-Pertua, tetapi walau apapun, sama ada dia baik, dia berdisiplin,semuanya mempunyai sejarah yangtertentu. Minta maaf kalau saya sebut.Sejarah Raja Perl is Raja Perlisditabalkan pada tahun 1099. Di mana?Ketika Bangkok Treaty. Saya rasa orangPerlis, dia kena faham. Di mana tidaksepatutnya dia, tetapi oleh kerana diamenyokong dan disaat itu dia menjadimenantu kepada Sultan Kedah, maka diadapat bekerjasama dengan British, makadia terlantiklah. Alhamdulillah! Sehinggasekarang bagus. Walaupun dia tidakhari-hari turun berjumpa dengan rakyattetapi dia tidak menyakitkan hati rakyat.

Tetapi sudah menjadi lumrah alamkerana seorang kita terpaksa gunakanundang-undang ini untuk semua.Takkanlah kita hendak buat satu panduanundang-undang kerana "Johor sahaja"tidak bolehlah, atau "Pahang sahaja" tidakbolehlah. Jawabnya, sekali kita buatundang-undang ia meliputi kepada semuaRaja-raja. Kalau mahu, duduk di takhtasebagai Raja. Apa takut? Apa mahu takutmenerima undang-undang yang dibentukoleh rakyat melalui Parlimen? Kerana

kita tidak menjerumuskan Raja kepadasatu tahap yang paling hina. Malahankita bertujuan menggarispandukan denganharapan supaya tiap-tiap Raja yang kitatakhtakan dia sebagai Raja menjadi Rajayang benar-benar berdaulat , yangdisembah dan yang dihormati oleh rakyatjelata bukan sebagai Raja depan orangsembah tetapi belakang mendapat"Pergilah, podah" dan berbagai-bagai ayatlagi. Kita tidak mahu Raja kita di belakangorang menghina dia.

Dengan tujuan inilah saya percayasemua Raja selepas undang-undang inidibuat, Raja akan lebih mesra denganrakyat. Mana Raja yang tidak pernahpergi ke masjid pun akan pergi ke masjid.Kalau tidak percaya, tuan-tuan tengoklahbesok.-Mana Raja yang tidak pernah kitatengok pegang tasbih pun akan peganglasbih kerana dia sebagai Ketua Agamamencontohkan semua perangai-perangaiyang baik, terutama kepada penganut-penganut Islam di dalam negara yangbertamadun.

Tuan Saad bin Haji Man: (Bangun)

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Sila.

Tuan Yang di-Pertua: Ahli YangBerhormat, sila.

Tuan Saad bin Haji Man: Tuan Yangdi-Pertua, saya ingin minta penjelasandaripada Yang Berhormat Datuk. ApakahYang Berhormat bersetuju denganpendapat saya bahawa kelakuan Raja-raja sekarang ini lebih bertambahmelampau? Ini kerana terdapat jugapegawai-pegawai awam, terutamapegawai tentera yang berkhidmat diistanayang nampaknya "lebih sudu daripadabubur"? Dan adakah Datuk bersetujubahawa Kerajaan patut mengadakangarispanduan dan etika kepada pegawai-pegawai awam dan tentera yangberkhidmat dengan istana?

2687 16 DISEMBER 1992 2688

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua, dan terima kasih kepada YangBerhormat, adik saya Yang BerhormatTuan Saad bin Haji Man. Memang sayabersetuju dengan apa yang disuarakanoleh Yang Berhormat tadi memang betul.Kurang-kurang mangkuk, lebih sudu.Kalau kita fikir balik bila Raja hari-haribercampur dengan orang ramai, tahu-tahu orang itu kena "pelempang,pelempang". Ini membuktikan juak-juakdia. Minta maaf, Tuan Yang di-Pertua,kalau saya sebutkan perkataan "juak"ini. Saya pun tidak erti dalam bahasayang lebih orang fahamlah! Ya, "kaki-kaki", kalau di dalam bahasa pasar orangpanggil, minta maaflah "barua-barua".(Ketawa) Yang kaki ampu.

Tuan Yang di-Pertua: YangBerhormat, jangan gunakan perkataanitu.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Minta maaf, saya tarik balik.Ah, tengok! Saya punya hormat kepadaTuan Yang di-Pertua kita. (Ketawaj Bilategur sahaja tarik balik. Fasal diamelambangkan seorang Tuan Yang di-Pertua yang menunjukkan contoh yangbaik kepada kita semua. Jadi, bila diategur "dan-dan" terus kita tarik balik.Minta maaf, Tuan Yang di-Pertua, sayatarik balik.(Ketawa) Ah, itu dia! Itu dia(Tepuk) kerana Ketua itu mencontohkanperangai yang baik. Teladan! Jadi juak-juak inilah yang melampau, memberikanlaporan,. mencucuk, mengapi, menjadi"firestone" dengan izin, sehingga Rajabertindak liar. Memang saya percaya bendaini berlaku dan saya akui dengan pindaanPerlembagaan kita nan t i , denganmemberikan satu garispanduan bukankepada Raja sahaja malahan kepadasemua pegawai yang ada kena-mengenadengan tugas istana itu. Dia juga mestimempunyai satu kod etika, mestiberdisiplin dan mesti tahu menghormatiundang-undang di bawah kod etika yangkita kenakan kepada mereka.

Tuan Dahalan bin Haji Embun:(Bangun)

Tuan Yang di-Pertua: Sila, YangBerhoimat.

Tuan Dahalan bin Haji Embun:Sedikit penjelasan, Tuan Yang di-Pertua.Berikutan dengan ucapan tadi, saya inginmembuat anggapan seolah-olah SultanJohor itu bertindak bukan secara spontan.jadi, bermakna ia bertindak di atasnasihat. Adakah bermakna begitu, YangBerhormat?

Datuk Dr, Haji Azman Atar binOthman: Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Bertindak secara spontan, SultanJohor itu pergi terus mendapatkan Dou-glas Gomez tetapi bila dia menjemputDouglas Gomez datang ke Istana, inibermaknanya bertindak setelah diadiberikan satu laporan. Lebih kuranglahspontan dengan tidak spontan. Lebihkuranglah! Saya hendak sebut pun tidakerti. Lebih kuranglah itu. Sebab kalaudia mempunyai pemikiran waras, takkantergamak dia memukul . Takkanlahtergamak dia bertindak liar sehinggabolehmencederakan seorang pelatih satupasukan yang begitu mempunyai spirituntuk bertanding.

Jadi, Tuan Yang di-Pertua, makadengan i tu saya harap kita janganbertindak sekerat jalan. Di dalam isuini, kalau kita bertindak sekerat jalan,saya percaya Melaka tidak ada Raja,rakyat Johor akan menjadi mangsa. Makakita harus bertindak dan menggubal satuundang-undang un tuk menjadi satugarispanduan kepada semua Raja yangingin menduduki takhta Raja dan inginmendapat kehormatan daripada rakyatdan ingin mengekalkan keistimewaan yangtertentu yang akan diberi oleh rakyatkepada Raja supaya Raja itu diseganidan dihormati. Maka perlu menerimaundang-undang ini .

2689 16 DISEMBER 1992 2690

Sekali lagi, saya ulang/Tuan Yangdi-Pertua, apabila kita membuat pindaann a n t i , k i t a akan t e n t u k a n semuaperbelanjaan peruntukan kepada Rajatidak lagi dengan sewenang-wenangnya.Dan kita minta seluruh Ahli Parlimendalam membahaskan be lan jawan,t e ru tama yang be rka i t an denganperbelanjaan istana mesti dibahas keranaini duit rakyat. Ini hak rakyat. Kita tidakmahu rakyat menyalahkan kita sebagaiorang yang d iamanahkan m e m i m p i nnegara ini dan membuat undang-undangsupaya sesiapa sahaja yang hendak kitatabalkan i tu akan dapal dihormati olehrakyat kerana patuh kepada undang-undang.

Jadi, Tuan Yang di-Pertua, oleh keranaramai kawan-kawan saya yang ingin samaturut bercakap maka sebelum saya duduk,sekali lagi saya mencadangkan olehkerana Dewan ki ta merupakan saluDewan. yang tertinggi dalam negara dimana membuat undang-undang yangunggul tidak ada lain yang unggul,undang-undang yang unggul, Raja puntidak unggul mest i lah k i ta jad ikankeunggulan ini sebagai satu panduankepada Raja agar Raja insaf, sedar danakan senantiasa mengenang nasib rakyatdan mengambil kira serta mengambil tahumasalah rakyat. Dan jangan campur dalammasalah pentadbiran negara kerana corakpemerintahan kita melalui pilihanraya dimana Perdana Menteri yang berhakmenentukan Menteri Besar, EXCO danpegawai-pegawai yang ada kena-mengenadan berkaitan dengan pembangunan negaradan negeri.

Raja-raja duduk diam-diam di atastakhta. Bila adafunctions, keramaian yangd i k e h e n d a k i oleh rakyat u n t u kmenunjukkan rupa, sekali sekala keluar.Rakyat akan hormat dan jangan mengada-ada. Jangan buat perkara-perkara yangtidak disukai oleh rakyat kerana ini adalahsatu ingalan. Ingatan harus dipegang,kalau berlaku sesuatu perkara yang buruknanti , janganlah salahkan kami sebagai

orang yang menerima mandat daripadarakyat yang tidak menegur perkara-perkaraini.

Jadi dengan i tu , Tuan Yang di-Pertua,saya sekali lagi mohon mencadangkansupaya Usul yang saya kemukakan inidapat dibahas dengan panjang lebar dansaya minta sahabat-sahabat handai didalam Dewan Negara, Dewan yangtertinggi in i , memberikan garispanduanatau memberikan lebih banyak perkara-perkara nasihat agar ianya menjadi satupanduan dan teladan yang baik kepadaRaja yang akan memerintah dalam tiap-tiap negeri dalam negara kita.

(Timbalan Yang di-Pertua mem-pengerusikan Mesyuarat)

Maka dengan i tu , saya sekali lagimengucapkan terima kasih dan saya inginmemohon supaya Usul saya ini dapatdibahas dan diterima dengan sebulat suara.Sekian, terima kasih. (Disampuk)

Timbalan Yang di-Pertua: YangBerhormat Tuan Haji Mohamed Nazribin Abdul Aziz.

4.29 ptg.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz : Terima k a s i h , Tuan Yangdi-Pertua, saya berdiri u n t u k menyokongUsul yang telah dibentangkan oleh YangBerhormat Datuk Dr. Haji Azman Atarsebentar tadi. Saya ingin mengambilkesempatan di sini untuk menyatakanperasaan terima kasih dan tahniah sayakepada Kerajaan Persekutuan yangdipimpin oleh Yang Amat BcrhormatDato' Seri Dr. Mahathir bin Mohamadyang mana telah membuat satu keputusanyang berani untuk membahas Usul i n ipada minggu lepas di Dewan Rakyat.Dan satu keputusan yang tepat telahdibuat oleh Perdana Menter i u n t u kmembenarkan Dewan Negara membahasUsul ini kerana sepertimana kita semuasedia maklum, iai tu sistem Parlimendalam tanah air kita ini ialah bicameral,

2691 16 DISEMBER 1992 2692

iaitu apa juga perkara yang dibincang diDewan Rakyat, rang undang-undang atauapa sekali pun, maka ianya t idaksempurna kalau ianya juga tidak dibawake Dewan Negara untuk dibahas dandiluluskan.

Sebab i tu saya merasakansememangnya adalah menjadi satukeputusan tepat, apabila Kerajaanmembenarkan untuk Dewan Negaramembincang dan membahaskan usul yangada kaitan dengan soal penganiayaanseorang Raja terhadap rakyat Malaysiakita.

Tuan Yang di-Pertua, KerajaanMalaysia ialah Kerajaan rakyat, Kerajaandari rakyat dan Kerajaan untuk rakyat.Inilah merupakan prinsip yang diamalkanoleh sistem demokrasi berparlimen. Olehkerana itu, kita harus ingat dalam sistemyang kita amalkan in i , yang palingkeramat, yang paling diutamakan sekaliialah suara rakyat kerana rakyat itulahmerupakan penduduk di dalam tanahairkita in i . Maka mengamalkari sistemkebebasan bercakap, kebebasan memilih,kebebasan untuk berpersatuan, ini semuamerupakan hak asasi rakyat. Maka olehkerana itu, di negara Malaysia kita, kitahanya berpegang kepada satu sistem sahajaia i tu rakyat yang sebenarnyaberkuasa dan tidak ada sistem-sistem yanglain yang boleh menyaingi kuasa rakyat.

Apa yang membimbangkan kita iaituakhir-akhir ini kita lihat seolah-olah adasatu badan yang lain yang berkuasa untukmemberi dan mengeluarkan arahan, bukansahaja kepada orang-orang yang tertentutetapi memberi arahan kepada pegawaiKerajaan dan juga membuat sesuatuterhadap rakyat tanpa mengira sama adadia berhak berbuat demikian ataupunt idak. Kita l ihat di. negeri Johorsepertimana kita semua sedia maklum,seperti terlapor dalam~akhbar-akhbarbahawa seorang Pegawai Pendidikan, iaituPegawai Persekutuan, dia tidak adakena-mengena 'dengan Civil ServiceJohor, dengan izin, tetapi dia adalah

merupakan Pegawai Persekutuan yangmana Kerajaan Persekutuan pinjamkankepada Johor untuk menjadi pegawai disana. Yang sepatutnya dia menerimaarahan daripada Kerajaan Persekutuan,kita tengok ada pula badan yang lainyang mengarah untuk membuat sesuatubagi pihaknya. Sebab itu, kita merasakanoleh kerana akhir-akhir ini berlaku begituberleluasa bukan sahaja di negeri Johor,tetapi juga di negeri lain, adakecenderungan bahawa ada satu badanyang lain iaitu badan Istana, seolah-olahmereka yang memerintah di negara kita.Ini soal siapa lebih keramat, Raja ataupunrakyat mesti diselesaikan buat kali yangmuktamad.

Dalam tahun 1992, tidak pernah kitaterfikir bahawa apa telah berlaku di negeriJohor ini, berlaku di tanahair kita. Sayakira kalau kita membaca akhbar, melihatlaporan tentang apa yang telah dilakukanterhadap seorang rakyat Malaysia yangbernamaGomez, mungkin sepatutnya kitamembaca akhbar yang bertahun padatahun 17 ataupun 16, lebih. Tetapi ini1992, berlaku di tanahair kita Malaysiayang dihormati oleh dunia tentangpembangunan ekonomi negara kita,tentang tamadun negara kita, tentangkejayaan kita, demokrasi kita tetapiberlaku perkara sepertimana yang telahdilakukan oleh Sultan Johor pada bulanlepas. Sebab itu, saya rasa sememangtepat pada masanya, Kerajaan mengambilkeputusan yang tepat, yang tegas, bahawakita tidak mahu lagi perkara ini berlakudi tanahair kita. Sebab itu u s u l . inidibentangkan dan yang palingmengkagumkan kita, walaupun usul initelah dibentangkan dalam Dewan Rakyat,yang dibentangkan oleh wakil Kerajaan,tetapi jelas nampak kepada kita bahawawalaupun ada perbezaan daripada segifahaman politik kita, walaupun kitaberbeza parti, bangsa dan agama, namunrakyat Malaysia telah menyatakanperasaan mereka menerusi Wakil-wakilRakyat dan telah mengundi iaitu kitatidak mahu lagi perkara yang berlakuini diulangi di masa-masa yang akandatang.

2693 16 DISEMBER 1992 2694

Yang mengkagumkan kita sepertimanayang telah kita semua sedia maklum,apabila diumumkan keputusan setelahdikira mengambil undi bagi mereka yangmenyokong usul yang telah dibentangkanpada minggu lepas, 96 Ahli Parlimenyang hadir yang terdiri daripada semuaparti politik, sama ada dalam Kerajaanatau Pembangkang telah menyatakandengan sebulat suara bahawa merekamemberi sokongan kepada Usul ini danseterusnya mengambil tindakan untukmeminda Perlembagaan supaya perkaraini tidak akan berlaku lagi di masa-masayang akan datang

Saya dengar di dalam perbahasan yangtelah diadakan di Dewan Rakyat minggulepas, dalam sokongan yang diberikanoleh parti Pembangkang, tetapi juga adapertanyaan yang dihalakan kepada kitabahawa ini bukan perkara baru. Ada partiPembangkang yang mengatakan bahawapenganiayaan Raja terhadap rakyat iniberlaku sudah banyak tahun dan ada usahadaripada pihak mereka untukmembahaskan perkara ini di dalam Dewantetapi Kerajaan tidak membenarkan.

Saya ingat dalam hal ini kita tidakperlu apologetic sebab kita inginmenyatakan di sini bahawa memang benarkita telah menggunakan majoriti kita didalam Parlimen untuk menghalangkandaripada perkara ini dibahaskan di dalamDewan Rakyat dan Dewan Negara. Inijelas menunjukkan bahawa kitalah,Barisan Nasional yang ditunggak olehUMNO selama hari ini , merupakanorang yang mempertahankan sistem RajaBerperlembagaan.Kasih kita kepada Rajatidak mengira batasan, waima sekalipunada sesuatu perkara yang tidak baikdilakukan, namun kita mempertahankanRaja-raja kita, tidak dibenarkan soal-soalyang tidak baik dibangkitkan dalamParlimen untuk dibahas. Begitu sekaliyang telah kita lakukan untukmemper tahankan sistem RajaBerperlembagaan kita.

Hari ini, jangan ada pihak Istana yangmengatakan bahawa Barisan Nasionaldengan UMNO tunggaknya , t idakmengambil berat tentang apa yang berlakuterhadap Raja. Berpuluh tahun kita telahmenahan diri kita untuk mengelak, kalausekiranya perbahasan ini dijalankan didalam Parlimen dan Dewan Rakyat, sudahtentulah sedikit-sebanyak penghinaan itu,kata :kata yang menghina, akandihadapkan kepada Raja-raja ki ta .Berpuluh tahun kita mempertahankanRaja-rajakita, menggunakan majoritikitadi dalam Dewan Rakyat un tukmenghalang daripada perkara in idibahaskan.

Ini bukti jelas menunjukkan bahawaUMNOlah dengan rakan-rakannya dalamBarisan Nasional yang menjadi parti yangulung untuk mempertahankan sistem RajaBerperlembagaan di dalam tanahair kita.Ini memang tidak boleh dinafikan.Mungkin ada kawan-kawan kita bertanya,kalau selama hari in i kita pertahankansistem Raja Berperlembagaan ini, kitamempertahankan Raja-raja kita, tidakdibenarkan membahas perkara-perkarayang berkaitan dengan mereka, mengapapada hari ini kita membenarkan. Mengapatidak dibenarkan dua tahun dahulu, tigatahun dahulu atau empat tahun dahulu?

Inilah satu perkara yang harus Kerajaandan penyokong-penyokongnyamenjawab untuk menenangkan pemikiranorang-orang yang tertanya-tanya,mengapa ki ta mengambil t indakansekarang.

Tuan Yang di-Pertua, kita mengambiltindakan sekarang kerana sepertimanaTuan Yang di-Pertua sedia maklum, iaitupada tahun lepas dan juga pada tahun1990, UMNO telah banyak berbincangtentang masalah yang telah dilakukanoleh Raja-raja yang merunsingkan rakyatkita. Perkara-perkara yang meng-aniayakan rakyat oleh Raja-raja danperkara Raja-raja menjalankan perniagaan

ini semua telah kita bincangkan. keranakita bimbang kalau kita tidak boleh

2695 16 DISEMBER 1992 2696

bertahan begitu lama. Raja-raja inibukannya hendak menghargai apa yangdilakukan oleh UMNO, malah dia tengok,apa sahaja yang dia buat silap UMNOakan pertahankan, maka dia tidak pedulidan dia meneruskan perbuatannya yangboleh menyeksa dan menganiaya rakyat-rakyat. Sebab itulah UMNO duduk danberbincang, kerana kita merasakanbahawa kita tidak dapat mempertahankanperkara yang sebegitu dengan lebih lamalagi. Perkara yang kita pertahankan inibukan sahaja sepatutnya menyedarkanRaja, malah mereka telah melakukanperkara yang lebih melampaui batas tanpamenghiraukan perasaan rakyat yangberada di dalam tanahair kita.

Kita bimbang bahawa kalau kita tidakmembincangkan perkara ini, dan kalaukita tidak nasihatkan kepada Raja-raja,kemungkinan apa yang akan berlaku ialahrakyat akan tidak mempunyai keyakinanterhadap Kerajaan dan keduanya kitabimbang dan takut kalau rakyat sudahtidak sabar lagi untuk menerima segalapenganiayaan yang dilakukan oleh Rajaterhadap rakyatnya . Ini yang kitabincangkan. Kita memikirkan adalah lebihbaikjika UMNO membincangkan perkaraini di dalam Perhimpunan Agunghya diPWTC daripada rakyat membincangkandi Dataran Merdeka, daripada rakyatmembincangkan di padang-padangMunicipal dan di pekan-pekan yang lainsebab kita mahu mengelakkan daripadabangkitnya perasaan tidak suka rakyatkepada Raja-raja mereka. Sebab itu kitabincang di dalam Perhimpunan Agungkita pada tahun 1990. Maka apa yangberlaku? Ekoran daripada perbincangankita di dalam Perhimpunan Agung, makaMajlis Tertinggi telah membuat keputusanbahawa kita harus berjumpa dengan Rajadan kita menyediakan satu etika yangmana kita berharap semua Raja akanmenerima apa-apa perkara yangdibangkitkan oleh kita di dalam etikaitu.

Maka kerana itulah pada bulan tujuhtahun ini diwujudkan kepada kita yangdigelarkan etika, tetapi kepada Raja

mereka katakan ini ialah PengisytiharanRaja-raja. Atas nama apa sekalipun tidakmengapa, tetapi UMNO telahmembincangkan perkara ini dengan seriusdan telah menyedarkan kepada Raja-rajatentang betapa perlunya mereka harusakur kepada etika ini . Dan memangmenjadi harapan kita, walaupun kita tahuiaitu apabila etika ini disediakan dantelah disembahkan kepada Raja-raja, adayang tandatangan, ada yang kata dia tidakbersalah dan tidak perlu ditandatangandan mereka masih memikirkan lagiseolah-olah perkara ini masalahnya ialahantara UMNO dengan Raja, merekamerasakan bahawa perkara ini sebenarnyatidak real, tidak benar, sahaja dibangkit-bangkitkan oleh Ahli UMNO dan sebabitulah setengah daripada mereka tidakmahutandatangan.Mana-manaRajayangmenyedari dia tandatangan, tetapi adaramai yang tidak mahu menandatanganietika ini.

Jadi, harapan kita sebagai Ahli UMNOialah supaya dengan adanya etika iniakan mehdatangkan kesedaran kepadaRaja-raja iaitu kita serius dan kita tidakmahu lagi penganiayaan ataupunperlakuan yang melampaui batas itudi teruskan sebab apa yang UMNOnyatakan itu adalah perasaan rakyat. Iniperkara pokok yang Raja-raja harus tahu.Tetapi jelas, walaupun amaran telah diberi,walaupun kesedaran telah diberi, makapada hari ini kita l i h a t w a l a u p u netika itu telah diwujudkan pada bulantujuh, Raja tidak sedar. Masih lagi dengankelakuan yang lama. Sebab itu kalauorang bertanya kepada kita, mengapasekarang baru kita mengambil tindakan,ki ta jawab kerana ki ta telahmenyedarkan Raja tentang perkara ini.Kita telah menyampaikan dan mengadapkepada mereka untuk membentang etikaini, amarannya telah cukup kita berikepada rnereka. Maka kalau selepasamaran telah diberi tetapi kelakuan tidakberubah, maka inilah bahananya.

Sebab itu, tidak ada silap dan salahmengapa kita mengambil tindakansekarang. Tindakan ini bukan mengejut,

2697 16 DISEMBER 1992 2698

t indakan ini bukan spontan, t indakan initelah diambil kira bahawa setelah etikai t u d iwujudkan dan kalau sekiranyaRaja-raja tidak menghormati etika itumaka penguatkuasaan itu harus dilakukanoleh rakyat. Inilah yang hendak kitalakukan. Oleh kerana itu saya berharapkepada mana-mana pihak, khususnyarakyat, yang merupakan orang yangpenting dalam tanahair kita ini haruslahmemahami bahawa apa yang kita lakukanin i bukanlah kita melakukan kerana kitatidak suka kepada Raja," tetapi kitalakukan kerana kita telah memberi amaranyang lebih awal kepada Raja supayaperkara ini tidak akan berlaku lagi. Sebabitu kita buat perkara ini .

- Apa yang jelas ialah di dalam sesebuahnegara rakyat mesti tnerasakan bahawaia bebas untuk pergi ke mana-mana yangdia mahu, asalkan dia tidak melakukankesalahan di sisi undang-undang negarakita. Rakyat bebas bercakap dan rakyatt idak sepatu tnya merasakanbahawaapabila dia berada di dalam sesebuahnegeri di dalam negara Malaysia ini , diamerasa ketakutan. Dia tidak perlu takutkalau dia hendak bawa kereta keranatakut-takut kalau dia terpotong keretayang dipunyai oleh Raja, dimana nantidia akan disepak. Ini tidak seharusnyaberlaku di dalam tanahair kita Malaysiayang merdeka dan yang bertamadun. Sebabitu kita bela rakyat, kita bela rakyat bukankerana kita tidak suka kepada Raja, tetapik i t a membela rakyat kerana rakyatdianiaya oleh Raja. Kalau pada hari iniKerajaan tidak mengambil satu tindakanyang keras dan tegas, saya yakin danpercaya dua perkara ini akan berlaku.Pertama, rakyat akan hilang kepercayaankepada Kerajaan u n t u k menjagakeselamatan rakyat. Kedua, Raja akansedar bahawa rakyat tidak mampu untukmenahan mereka daripada membuat apasahaja yang mereka suka, maka ini akanmenyebabkan Raja akan lebih melampauibalas daiam segala tindak-tanduk merekadi masa-masa yang akan datang.

Sebab itulah pada hari ini saya rasaKerajaan Barisan Nasional mendapatsokongan daripada seluruh rakyat tanpamengira kaum, agama ataupun bangsa.Douglas Gomez bukan orang Melayu,manakala Raja yang memukul adalah Raja,Melayu. Walaupun ada orang yangmenuduh bahawa UMNO ini adalahassabiyah - m e n g i k u t fahamah saya"assabiyah" ini Jalah apa juga yangdilakukan oleh bangsa dia semuanyabetul, tetapi apa yang jelas hari in imenunjukkan bahawa UMNO bukanassabiyah kerana mangsanya adalahorang India, bukan beragama Islani danorang yang rnenyebabkan mangsa ini sakitkerana dianiaya ialah orang Melayu,orang Islam. Tetapi di sini KerajaanBarisan Nasional jelas menunjukkanbahawa ia adil kepada semua dan tidakmengira kaum. Siapa sahaja rakyatMalaysia, sama ada dia China, Melayu,India, Kadazan ataupun Iban, sama adadia Islam, Kristian, Hindu, Buddhistataupun tidak ada agama, asalkan diarakyat Malaysia, kalau dia dianiayai, makaKerajaan akan membela mereka ini, walausekalipun orang yang menganiaya i tuadalah orang Melayu yang beragama Is-larn dan berkedudukan tinggi.

Saya berharaplah supaya tidakberbangkit soal perkauman. Jangan adadi kalangan orang-orang Melayu kita yangmempunyai fahaman yang sempit, sebabsaya percaya di dalam k i t amembincangkan perkara ini, sudah tentuada di kalangan orang-orang'Melayu kitayang mengatakan iaitu mengapa sangatkita hendak mengambil berat tentang halini sebab yang kena ini orang India dandikatakan pula pada ketika itu sedangminum dan mulut berbau dengan arakdan ada yang kata iaitu kalau boleh Rajaini raja Melayu, maka kita lupakan sahajadan senyapkan sahaja. Ini kita hendakberitahu kepada orang Melayu dan jugakita hendak memberitahu kepada orangyang bukan Melayu bahawa KerajaanBarisan Nasional menjalankan satupentadbiran yang adil.

2699 16 DISEMBER 1992 2700

Kita tidak kira siapa. Siapa sahajayang mengaku ketaatan dia kepada negaraMalaysia, maka dia akan dibela kalaudia dianiaya dan siapa juga yang dudukda lam- negara Malaysia, kalau diamelakukan sesuatu perbuatan yang salahdi sisi undang-undang, maka dia akandidakwa dan jika didapati salah, dia akand ihukumkan oleh undang -undangyang ada.di tanahair kita ini. Ini jelas.Ini yang dilakukan oleh Kerajaan BarisanNasional kita. Sebab itu, kita mahu rakyatmerasa penuh keyak inan bahawaKerajaan Barisan Nasional adalah seriusdalam usaha kita un tuk memastikankeselamatan rakyat itu dipertahankan dandibela di dalam tanah air kita.

Dalam kita membincangkan sisterhpolitik tanah air kita, Tuan Yang di-Pertua, saya telah menyatakan di sinisebentar tadi bahawa dalam sistem politikkita, Parlimen itu yang paling keramatsekali. Kita tidak boleh izinkan ada badanataupun ins t i tus i yang la in yangmempunyai cita-cita untuk menyaingikekeramatan suara rakyat menerusidemokrasi berparlimen. Sebab itu, sayaingin menyatakan pada peringkat awaldalam kita membincangkan masalah ini ,di sini kita harus ingat, sistem kita ialahsistem demokrasi berparlimen, maka olehkerana itu, dalam soal siapayang mentadbirdan memerintah negara kita ini tidak adasaingan kepada Parlimen yang dipilihsecara demokrasi.

Parlimen boleh gubal undang-undang.Parlimen boleh membubar undang-undang. Itu kuasa yang terbesar sekali ditanah air kita. Rakyat memberi suarakepada Wakil Rakyat. Wakil Rakyatmewakili rakyat dalam Parlimen. Macammana orang kata bahawa kita salah didalam sesuatu perkara yang kitabangkitkan dalam Parlimen? Kalau rakyatmenyokong kita, siapakah yang bolehmenjadi orang yang mengadilkan dalamsuasana untuk membuat keputusan kalautidak rakyat? Kalau dalam Dewan Rakyatyang lepas, kalau ada tmdakan yangdilakukan oleh Kerajaan ataupun Wakil

Rakyat yang tidak menyenangi kepadarakyat maka rakyat tahu apa yangdilakukan oleh mereka. Lagi 3 tahunpilihanrayaumum,rakyatberkuasayakni"raja" pada hari itu. Rakyat menjadi rajapada hari itu untuk menentukan untungnasib parti yang mewakili mereka dalamDewan Parlimen.

Sebab itu Parlimen berkuasa. SebabParlimen adalah mencerminkan hasratdan harapan rakyat. Kita tidak bolehmengatakan bahawa Institusi Raja inimewakili rakyat. Sebab dia tidak pernahdipilih. Memang sistem perwarisan yangmana kalau matinya bapa diganti dengananak. Ini bukan sistem yangmencerminkan hasrat rakyat sebab rakyattidak ada pilihan untuk memilih siapayang mereka mahu pil ih selepas tidakadanya sultan yang ada pada hari ini .Tetapi Wakil Rakyat, Senator pun serupa,walaupun dilantik, tetapi dilantik olehKerajaan. Macam kawan saya daripadaPAS, dia wakil PAS sebab di Kelantandia Kerajaan. Maka dia juga dipilih olehrakya t . PBS daripada Sabah, diamerupakan calon pilihan daripada partiyang memerintah di Sabah. Maka dia iniSenator walaupun dilantik tetapi diamewakili rakyat kerana Kerajaan Sabahyang memilih dia.

Serupa juga dengan kita, penyokongKerajaan Barisan Nasional di sini. Kitajuga mencerminkan kehendak' rakyat.Walaupun kita dilantik,tetapikitadilantikoleh Kerajaan yang dipilih oleh rakyat.Kalau naik Kerajaan lain, mungkin sayatidak duduk di sini. Tetapi kerana BarisanNasional, saya dilantik untuk duduk disini. Sebab itu, jangan pandang rendahtentang tugas dan tanggungjawab Sena-tor ataupun Dewan Negara sebab DewanNegara, apa yang dia bercakap adalahjuga mencerminkan hasrat rakyat sebabkita raemang bergelumang dan bergauldengan rakyat. Kita tahu apa perasaandia. Saya tidak mungkin berdiri dihadapan ini berucap dengan sedemikianrupa kalau saya tidak tahu tentang hasratrakyat di peringkat akar umbi. Saya tahu

2701 16 DISEMBER 1992 2702

perasaan rnereka macam mana - kecewa,dukacita, seorang yang kita sanjung tinggi,yang kita pertahankan tetapi mempersia-siakan segala apa yang kita telah lakukankepada mereka.

Ini perasaan rakyat. Sebab itu padahari in i , kita mesti tentukan dalammenjalankan pentadbiran tanahair kita,yang memerintah ialah rakyat menerusiParlimen iaitu Dewan Senate dan jugaDewan Rakyat. Ini kita mesti ingat. Sebabitu, kita jangan takut dan jangan bimbang.Parliamentary sovereignty, dengan izin.Ini Perlembagaan, Perlembagaannianusia. "What man can do, man canundo", dengan izin. Tidak ada benda didalam Perlembagaan kita ini yang tidakboleh dipinda sebab kuasa di dalamPerlembagaan ini datangnya dariParlimen. Kalau Parlimen beri, Parlimenboleh tarik balik. Seperti juga denganSultan-sultan. Dia beri Dato, dia bolehtarik balik, kuasa dia. Begitu juga dalamsoal undang-undang,kuasa kita -Parlimen. Kita buat undang-undang, kitaboleh pinda undang-undang. Dengan izin,saya irigin mengatakan di sini, Parlia-mentary sovereignty ini merupakan asaskepada sistem Kerajaan yang ada di dalamtanah air kita. Ini soal pokok yang haruskita semua tahu iaitu tidak ada kuasa didalam tanah air kita ini yang lebih besardaripada Parlimen ini. Tidak ada kuasayang lebih besar dari Parlimen. Samaada Institusi Raja, istana, mereka adalahduduk di bawah Parlimen kita keranaParliament is sovereign, dengan izin.

SistemRajakita,kita harusingat,bukanRaja mutlak. Kalau Raja mutlak,macam di Brunei, apa juga keluar darimulut dia, itulah undang-undang. Seluruhnegeri Brunei merupakan hak dia. Sebabitu, segala hasil yang datang daripadaminyak di Brunei itu, masuk terus kepoket dia. Rakyat tidak mempunyai haksebab dia Raja mutlak. Itu Raja mutlak.Mungkin inilah, kerana Brunei in iberdekatan dengan ki ta , mungk in

kekeliruan itu berlaku di antara Sultan-sultan kita dengan Raja mutlak yangberada di Brunei.

Saya ingin mengingatkan kepada istanayang berada di tanahair kita bahawasistemdiaadalahRajaBerperlembagaan.Tidak lebih dari itu. Sebab itu segalatindak-tanduk dia adalah mesti tertaklukkepada Perlembagaah. Dia tidak bolehbebas untuk buat apa yang dia suka. Diamemerintah negara kita ini, bukan keranaseperti yang berlaku pada 300, 400 atau500 tahun dahulu yang mana kita dengarorang-orang seperti Richard The LiorrHeart, Charlemagne, mereka datangmemerintah. Dia kata, "By God, I rulethis country". Sebab apa? "By God andby sword," ."Dengan nama Tuhan, dengannama pedang, aku memerintah negaraini" Memanglah dia memerintah keranadia handal. Mungkin Richard The LionHeart merupakan bapak gangster padaketika itu iaitu orang yang paling hebat,yang ditakuti kerana dia memang pandaibermain pedang dan orang-orang diasemuanya sokong dia dan dia menangdan memerintah kawasan-kawasan yangmana di bawah takluk dia. Dia menangdengan memenangi peperangan 'danpedang sebab itu dia memerintah dengansecara mutjak. Apa dia cakap, itulahundang-undang.,

Istana di sini mesti ingat dia bukanRajamutlak.DiaRajaBerperlembagaan.Kalau kita tengok sekalipun, dalamsejarah Raja-raja di tanahair kita,mungkin ada dua, tiga Sultan yang adapada hari ini sepatutnya dia tidak menjadiSultan kerana line dia itu line orang lain,sebab Sultan pernah disuruh turun takhtaoleh Kerajaan Inggeris. Kita baca akhbardua, tiga bulan yang lalu di negeriTerengganu. Kita tahu ada satu Raja yangsedang menuntut mendapatpencen keranadia mengatakan bahawa dia pernahmenjadi Sultan dan British suruh dia turundari takhta dan naik Sultan yang baru.

2703 16 DISEMBER 1992 2704

yang mangkat tidak berapa lama dahiilu.Begitu juga di negeri Kelantan kalautidak silap saya.

Di negeri Kelantan, linenya pun lain.Kalau dahulu tidak silap saya Raja Indrayang patut menjadi Sultan, tetapi mungkinada sesuatu yang berlaku, maka ditukarorang lain. Maknanya Raja di sini bolehdisuruh turun takhta dalam zaman Inggerisdahulu. Dan juga ki ta lihat diNegeri Sembilan, kalau hendak dikirakansebelum Yang di-Pertuan sekarang ini,ada orang yang mengatakan bahawasepatutnya takhta ini diduduki oleh anakdaripada Almarhum Yang di-PertuanBesar dahulu, tetapi oleh kerana sesuatutelah berlaku, maka dia tidak dibenarkanuntuk duduk.

Jadi, inilah menunjukkan iaitu dia RajaBerperlembagaan. Kalau ada sesuatuperkara yang tidak baik dilakukan olehnya,maka dia boleh diturunkan. Itu RajaBerperlembagaan dan ini pernah berlakudalam sejarah tanahairkita, berlaku dalamzaman Inggeris dan berlaku dalam zamankita sudah merdeka. Jadi ini kita harusingatkan kepada Raja-raja kita, iaitu sistemini ialah sistem Raja Berperlembagaan.Dia tidak bebas untuk buat apa yang diasuka, dia tidak bebas! Apa yang dia hendakbuat itu mesti tertakluk kepada undang-undang tanahair kita, tertakluk kepadaPerlembagaan kita. Sebab itu hendakditekankan di sini, iaitu sistemnya ialahsistem Raja Berperlembagaan, bukansistem Raja bermutlak, dan ini bermaknabahawa dia tidak bebas untuk melakukanapa sahaja yang dia suka terhadap rakyatatau terhadap sesiapa sekalipun di tanahairkita.

Satu perkara lagi yang hendak kitabincangkan dalam soal kita membahasUsul ini, ini ajaran agama Islam kita.Saya mengambil kesempatan ini, olehkerana Senator dari PAS ada dl sini,mengalu-alukan kenyataan yang telahdibuat oleh Yang Amat Berhormat

Menteri Besar Negeri Kelantan, UstazNik Aziz. Dia mengatakan bahawa SultanKelantan, berdasarkan dan berasaskankepada kenyataan akhbar yangdikeluarkan oleh Baginda, tidak adalarangan terhadap kita hendak memindaundang-undang berkenaan dengankekebalan Raja-raja sebab Baginda telahberkata bahawa yang menjadi pedomandan ikutan Sultan Kelantan dalam hidupdi dunia ini ialah Al-Quran dan Hadis.Maka Yang Amat Berhormat Ustaz NikAziz berkata, berasaskan dan berdasarkankepada.itu, kerana dalam Islam ini tidakada siapa yang dikecualikan daripadakesalahan yang dilakukan oleh merekadaripada segi Agama Islam dan olehkerana di sisi Allah, semuanya sama,maka berasaskan kepada itu, SultanKelantan seharusnyalah bersetuju denganpindaan Perlembagaan yang ada kaitandengan kekebalan. Kita alu-alukankenyataan Yang Amat Berhormat NikAziz Nik Mat, Menteri Besar Kelantan.Memang itulah.

Puan Hajah Zaleha binti Hussin:(Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua: Silakan.

Puan Hajah Zaleha binti Hussin:Terima kasih Yang Berhormat Tuan Yangdi-Pertua. Saya mohon penjelasan daripadaYang Berhormat Saudara Nazri apabilabeliau menyatakan bahawa beliaumengucapkan terima kasih kepada YangAmat Berhormat Menteri Besar Kelantanyang telah menyatakan bahawa Duli YangMaha Mulia Sultan Kelantan telahbersetuju dalam Usul mengenai pindaanPerlembagaan ini, tetapi saya telah terbacadalam satu akhbar, dalam kenyataan YangAmat Berhormat Menteri Besar Kelantanitu menyatakan, Duli Yang Maha MuliaSultan Kelantan bersetuju dengansyaratnyapindaan Perlembagaan ini dapatdipersetujukan ialah apabila undang-undang hudud dijalankan di Kelantan,apa pandangan Yang Berhormat?

2705 16 DISEMBER 1992 2706

Tuan Haji Mohamed Nazri binAbdul Aziz: Saya minta maaflah, bacaakhbar Inggeris New Straits Times dansaya berpandukan apa yang telah sayaperkatakan tadi kepada keratan akhbaryang saya baca pada pagi ini . Tetapikalau sekiranya apa yang disebutkan dlehYang Berhormat sebentar tadi. iaitu adasyarat pula, maka saya rasa, perkara inidi dalam Islam, kalau kita kata bahawaorang itu di sisi Allah Subhanahu waTaala, semua manusia i tu adalah sama,dan di dalam Islam, tidak siapad i k e c u a l i k a n dar ipada melakukankesalahan. Saya kira tidak pula mestiada berkata iaitu bersyarat pula kenaterima hukum hudud. Saya rasa tidak adadi dalam buku ataupun mana-mana kitabbahawa soal seorang makhluk itu adalahsama di sisi Allah, itu mesti bersyaratpula, tcrtakluk kepada syarat mesti terimahukum hudud. Jadi, saya ingat dalam halini perlu memberi penjelasan. Tetapi yangsaya tahu, saya rasa tidak ada syaratsarna ada hukum hudud, itu diterimaataupun tidak, saya rasa dalam fahamansaya yang begitu tidak mendalam di dalamhukum ini, saya rasa tanpa syarat setiaporang ilu di sisi Allah adalah equal ataupunsama. Dan tanpa syarat, di dalam Islamitu tidak siapa pun yang boleh diletakkanatas undang-undang yang ada dalamtanahair kita. In i pandangan saya dalamhal ini.

Maka dalam hal ini, saya juga ' inginmengingatkan kepada masyarakat bangsaMelayu yang beragama I s l am. .Kadangkala k i t a l ihat dalam k i t amembahas ataupun bukan bahaslah sebabkita bahas ini dalam Parlimen sahaja,bila kita bercakap tentang perkara ini dikedai-kedai kopi, di masjid atau di mana-mana sekalipun, sudah tentu ada orangyang mengatakan babawa apa yangKerajaan hendak lakukan in i adalahketerlaluan. Di satu pihak, dia denganbangga mengatakan iaitu dia beragamaIslam, bahawa dia adalah orang yangsenantlasa akur kepada Islam, "tetapikepada satu suasana yang lain pula, diamengatakan bahawa ini Raja, macam

mana k i t a hendak ambi l t indakandengannya? Tetapi dia ini Islam. Diaorang Islam dan dia tahu ajaran Islamdalam soal ini , tetapi bila Raja pukulorang yang tidak berdosa, dia tidak mahubercakap banyak tentang hal ini keranaRaja.

Saya minta kepada kawan-kawan kitayang sama-sama beragama Islam, kalaukita kata bahawa Islam itu merupakanagama kita, maka seharusnya kita terima,bahawa lidak ada perbezaan di antaraRaja dengan kita sebab kita tahu bahawadi dalam Islam ini martabat seseorangmanus i a l a l ah berasaskan kepadaketaqwaannya kepada agama ; I s lam.Tinggi mar taba tnya ka l au .tinggiketaqwaannya kepada Tuhan, bukankerana dia Raja, bukan kerana dia orangbesar.

Sebab itu dalam Islam ini ad iL.Ki tabercakap tentang martabat, maka Islamitu adil kerana walaupun orang itu datangdaripada keluarga orang-orang yangmiskin, walaupun dia datang daripadakeluarga yang dhait', tetapi dia bolehmenaikkan kedudukannya dalammasyarakat Islam kalau ketaqwaannyakepada Islam itu tinggi. itu adilnya. Tetapimasyarakat Melayu kita ini kita lihatmartabat dalam masyarakat Melayu iniberasaskan kepada keturunan sehinggakanagama pun kita ketepikan.

Oleh kerana hormat kepadaRaja, Rajapukul orang, kita tahu agama kita tidakmembenarkan pukul orang tapi rakyatkerana dia Melayu. dia duduk dalammasyarakat Melayu, dia hormat Raja,kerana dalam masyarakat bangsa Melayukita martabat itu berasaskan kepadaketurunan, maka orang yang berketurunantinggi itu apa sekalipun dia buat kepadaorang yang rendah maka tidak boleh apa-apa yang kita lakukan. I tu masyarakatMelayu.

Saya mahu supaya orang Melayu kilasedar bahawa di dalam agama kita tidakada perbezaan. Raja, Menteri, Timbalan

2707 16 DISEMBER 1992 2708

Menteri, Senator ataupun rakyat biasa,kita semua sama. Sebab itu janganlahdalam masyarakat bangsa Melayu kitadibelenggu dan dikongkong oleh fahamanfeudal yang telah hidup begitu lama didalam akal pemikiran masyarakat bangsaMelayu kita. Islam dalang kepada kitau n t u k membebaskan ki ta dar ipadabelenggu fahaman feudal ini. Ini ki taharusingat,sebab apa yang menyedihkansaya walaupun ajaran Islam sudah sampaikepada kita tetapi hanya kita ini beritahukepada orang Islam setakat apa yang kitaka takan yang mana suasananyamemerlukan kita Islam, kita Islam tapiapabila hendak bela Raja, kita kata "tidakboleh, tidak boleh." Sebab dia Raja, diaboleh buat apa yang dia suka. Ini kitaharus tukar pemikiran kita.

Islam datang kepada masyarakat bangsaMelayu kita u n t u k membebaskanpemikiran anak-anak Melayu kita yangselama hari ini telah dibelenggukan dandijajah oleh fahaman feudal. Sebab i tulahkita tengok dalam suasana Raja bertindaksedemikian rupa, ganas, keras, ada sahajakuncu-kuncu yang dikeli l ing Raja iluyang, walaupun agama Islam, senantiasamengajak, mencucuk, menggalak Rajauntuk berlaku ganas terhadap rakyat negaraMalaysia.

Saya mahu supaya ajaran Islam inimengingatkan kepada kita bahawa apajuga kesalahan yang dilakukan oleh siapajuga, Sultan, Menteri, Timbalan Menteri,kalau ianya merupakan kesalahan makamarilah kita beramai-ramai memastikanbahawa keadilan itu mesti d i tuntut untukmendakwa orang yang telah bersalah itudan kalau didapat i salah maka diamest i lah d i h u k u m k a n wa laupun diamerupakan seorang yang datang daripadaketurunan yang tinggi dalam masyarakatbangsa Melayu.

Saya mengatakan perkara ini, TuanYang di-Perlua, kerana dalam masa satubulan ini ada khususnya di kalanganmasyarakat bangsa Melayu kita yangbanyak mengingatkan kepada saya dan

mungkin kepada pucuk. pimpinan iaitujaga-jaga sedikit kalau kita hendak sentuhtentang Raja. Saya hendak menyatakandi sini bahawa saya tidak bimbarig dantidak khuatir sebab saya orang beragamaIslam. Saya boleh ditegur kalau sayamelakukan kesalahan. Tidak mengapa,saya manus ia biasa dan saya inginmenyatakan bahawa Raja-raja juga adalahrakyat biasa, tidak ada perbezaan dengansaya. Maka oleh kerana itu kalau diamelakukan kesalahan, ki ta juga bolehtegur dia Tegur-menegur, h idup sebagaiaur dengan tebing adalah satu fahamankehidupan dalam masyarakat bangsaMelayu k i ta . Raja-raja t idak perlutersinggung kalau kita tegur dia. Kalaudia baik siapa hendak tegur dia - kalaudia baik. Saya ingat gila orang-orangkita kalau Raja yang adil, yang baik itukita hendak tegur dia. Kita legur diakerana apa, kerana dia m e l a k u k a nperbuatan yang tidak baik. Ini kita harusingat. Jangan dijajah pemikiran kita.Jangan dibelenggu pemikiran kita. Sia-sia kalau sekiranya Islam itu tidak datangkepada masyarakat bangsa Melayu untukmembebaskan kita daripada belenggu ini.Sia-sia kita kalau Kerajaan telah bekerjakeras u n t u k memberikan pendidikankepada masyarakat bangsa.Melayu kitatetapi apabila balik ke negara kita masihlagi dibelenggukan oleh pemikiran feu-dal yang ada dalam tanahair kita padahari in i . In i kita harus ingat dan perkaraini mesti senantiasa kita beringat supayakalau hari i n i kita kata yang kenapenampar, penyepak ialah Gomez. Esokmungkin kita ataupun adik kita, lusamungkin bapa kita, pada ketika i tu kesalkita kalau kita tidak mengambil t indakankeras sekarang ini untuk memastikan Rajatidak boleh lagi berbuat perkarasedemikian. Jangan sampai hendaktunggu kena kepada adik-beradik kitabaru kita hendak bertindak. Ini kita harusingat, apa yang kita lakukan sekarang inibukan un luk kita sahaja tetapi untukmasyarakat bangsa kita, negara kita dimasa-masa yang akan datang.

2709 16 DISEMBER 1992 2710.

Tuan Yang di-Pertua, saya minta masalagi sebab Usul ini merupakan satu Usulyang penting dan ada juga perkara-perkarayang ada kaitan dengan undang-undangyang harus kita bincangkan di sini. Sayaberdiri juga menyokong supayaPerlembagaan itu dipinda, mesti dipindadan sudah ten tu lah apabila kitamengatakan bahawa Perlembagaan inimesti dipinda maka banyaklah pandanganyang diutarakan oleh pihak Kerajaan danpihak bukan Kerajaan, oleh pihak orangpolitik dan bukan orahg politik, di dalamParlimen dan juga di kedai kopi. Masing-masing akan memberikan pandanganmereka tetapi saya ingin menyatakan disini iaitu dalam apa juga perkara yangkita bincangkan ini, saya hendakperingatkan tiga perkara yang saya sebuttadi itu adalah penting. Pertamanya ialahthe sovereignty of the Parliament - suarakeramat rakyat. Kedua, sistem RajaBerperlembagaan, bukan Raja mutlak.Ketiga, ingat kepada ajaran Islam kita.

Maka kalau kita faham tiga perkaraini, kalau ada orang yang membangkitmenyatakan kepada kita bahawa Perkara38 di dalam Perlembagaan Malaysiamengatakan bahawa, "kalau sekiranyasesuatu pindaan itu hendak dibuat yangada kaitan dengan keistimewaan Raja-raja, maka hendaklah perkara i n idirujukkan kepada Majlis Raja-raja".Maka adalah experts yang menyatakanbahawa Parlimen tidak boleh luluskan,mesti minta kehendak Raja-raja.

Soal yang hendak sayatanyatadi ialahdari mana kuasa Perkara 38 ini datang,yang kita senantiasa bercakap, Perkara38 kata, "tidak boleh pinda melainkandiminta kebenaran Raja-raja". Kuasa itudatang daripada mana? Perkara 38 itudatang daripada mana? Datang daripadalangit ataupun datang daripada Al-Quranterus masuk dalam Perlembagaan? Tapikalau ia datang daripada undang-undangyang digubal oleh Parlimen, bermaknakalau Parlimen boleh gubal," Parlimenboleh bubar. Apa masalahnya?

Tidak mungkin dalam Parlimen kita,kita boleh membuat undang-undarig yangmengikatkan generasi kita yang akandatang sampai akhir zaman. Kita membuatsatu undang-undang, kita ikat generasiakan datang. Tidak mungkin. Ini Kerajaan,yang mana undang-undang adalah tidakstatik, undang-undang ini hidup, ia bolehbertukar, kita boleh buat undang-undangyang berpatutan dengan suasana padaketika ini tetapi kalau 30 tahun daripadasekarang peruntukan itu sudah tidak sesuai,maka ia boleh dipinda sebab Parlimenberkuasa, rakyat berkuasa menerusiParlimen.

Jadi, oleh kerana Perkara 38 bukandatang daripada langit, bukan datangdaripada Al-Quran tetapi datangnyadaripada kuasa Parlimen yang menggubalperkara i n i maka saya m e m p u n y a ipandangan, apa Parlimen boleh gubal,Parlimen boleh bubar. Tidak murigkinkita boleh menggubal satu undang-undangyang mengikat generasi kita yang akandatang sampai bila-bila. Tidak mungkin!Mana boleh! Hari ini kita buat keputusankita hendak ikat generasi kita hinggaseratus tahun yang akan datang, apa yangkita ikat dia sekarang sampai seratus tahundia tidak boleh buat. Mana boleh! Manaboleh! Saya hendak tanya mana boleh.Apakah kita boleh terima kalau di dalamsuasana kita hidup di dalam tahun 1992,Parlimen tahun 1957 ikat kita ikat kitadengan satu perkara yang pada tahun1957 itu mungkin sesuai tapi sekarangsudah tidak sesuai. Apakah kita bolehterikat dengan perkara yang telah digubalpada tahun 1957? Ini Parlimen, Parlimensovereign.

Dia boleh buat apa dia suka. Dia bolehbuat apa yang dia tidak suka. Tetapi kalaudia buat apa yang dia suka, tetapi rakyattak suka, 5 tahun lagi datang pilihanraya,dia akan tumbang. Itu dia. Ya, itu kekuatankita. Mengapa sibar satu perkara yangkita wujud, tidak boleh kitabatalkan? Orang gila sahaja membuatsatu keputusan untuk mengikat generasi

2711 16 DISEMBER 1992 2712

yang akan datang di masa-masa yangakan datang, tidak mungkin. Sebab itukita mahu supaya dibahaskan, biar.

Saya sokong apa Perdana MenteriMalaysia cakap, ikut prosedur.Prosedurnya, 2/3. Kita pindaPerlembagaan, kita pinda perkara yanghendak kita gubalkan, yang hendak kitapindakan, dapat kelulusan 2/3 dariParlimen, kemudian serah kepada Agong.Agong sign, kalau tak mahu sign, dalammasa 30 hari iajadi undang-undang. Adapula orang berkata, iaitu sebelum kitamerangka undang-undang ini, hendak kenat anya kepada Raja dahu lu . Siapamemerintah? Par l imen memerintahataupun Raja memerintah? Saya hendaktanya soalan i n i , biar ini mahkamahtentukan, siapa memerintah dalam tanahalrkita ini? Kalau kata Raja memerintah,cakap betul-betul. Jangan kata Raja iniialah Raja Berperlembagaan, cakap iniRaja mutlak, kita senang hati. Saya punsudah tahu ini dan sesudah bercakap,saya lari selepas ini, tak payah tunggulagi.

Tetapi kalau kita kata bahawa sistemdi sini ialah demokrasi berparlimen, makakita memerintah, Parlimen memerintah.Parlimen yang menentukan apa yang kitamahu untuk rakyat kita. Sebab itu, inimahkamah belum ada d i u j i , min tamahkamah buat keputusan siapa yangmemerintah di dalam tanahair kita ini.Kita a taupun Raja-raja? Ini mestidiselesaikan buat kali yangmuktamad.Kalau tidak diselesaikan, ianyaakan merupakan masalah tahun demi tahundan kita tidak akan hidup selamat dalamtanahair kita ini.

Tuan Yang di-Pertua, saya juga rasabahawa sebelum kita rangka undang-undang ini tidak perlu merujuk kepadaMajlis Raja-raja. Sebab kalau kita rujukkepada Majlis Raja-raja, kita buat rangundang-undang, kemudian hendak beribalik kepada Raja, sebab Agong pun Raja,dua kali punya kerja, apa pasal? Kalau

tidak perlu tandatangan Agong, mungkinminta kebenaran Raja-raja dahulu,kemudian buat rang undang-undang, lulusdalam Parlimen, jadi undang-undang.Tetapi hari ini kita tahu iaitu prosedurnyalu lus di dalam Parlimen dan DewanNegara, maka beri kepada Raja/Sultan,dia sign, jadi undang-undang. Jadi, kalausebelum kita hendak merangkakan rangundang-undang ini, hendak kena mintadulu kepada Majlis Raja-raja, kita buatkerja dua kali. Dua kali minta kebenarandia; sekali kita minta Majlis Raja-raja,kemudian hendak suruh Agongtandatangan pula, serupa sahaja.

Jadi, sebab itu saya menyokong apayang dikatakan oleh Dato' Seri DrMahathir , iku t prosedur; ki ta gubalundang-undang, kita bawa/bentang dalamParlimen,2/3 lulus, bawa kepada Agong;Agong tak tandatangan, 30 hari jadiundang-undang.Siapatakpuashati,bawaKerajaan kemahkamah. Biar mahkamahputuskan perkara yang muktamad ini.Ini prosedur yang paling baik sekali danharus kita ikuti.

Tuan Yang di-Pertua, mengenaiPerkara 38(4) saya kata kalau boleh, olehkerana Parlimen ini sovereign, kalaumenjadi masalah kepada k i ta , ki tapadamkan. Sebab prinsip Parliamentsovereignty ini ialah kalau kuasa itudatang daripada Parlimen, Parlimenmenggubal, Parlimen boleh bubar, tidakada masalah, sebab kita mewakili rakyat.

Perkara yang menjadi isu pada hariini , dalam soal pindaan Perlembagaanini ialah "kekebalan" (immunity). Kalaudibaca di dalam Perlembagaan kita,Perkara 181 (2) mengatakan bahawa Sul-tan-sultan tidak boleh dibawa ke prosidingdi mahkamah. Itu sahaja, pendek, diatak boleh dibawa ke mahkamah. Jadi,untuk pinda Perkara 181(2) ini ramaiyang kata kita mesti rujuk kepada Perkara38, sebab orang berkata bahawa Perkara181 yang tak boleh bawa Raja kemahkamah ini merupakan privilege Raja.Jadi, kalau keistimewaan (privilege) Raja,

2713 16 DISEMBER 1992 2714

kena ikut Artikel 38 yang mengatakankebenaran Majlis Raja-raja mesti dimintadahulu, baru kita hendak pinda ini.

Saya ingin menyatakan di sini bahawamembawa orang ke mahkamah, orangtidak akan pergi ke mahkamah untukbersuka ataupun berseronok. Orang tidakpergi ke mahkamah, katalah, saya hendakpergi picnic ke mahkamah, tidak. Orangpergi ke mahkamah, kenapa? Sama adadia hendak saman orang atau dia kenasaman, itu sebab orang pergi ke mahkamah.Orang pergi ke mahkamah kerana apa?Kerana dia melakukan kesalahan, sebabitu dia pergi ke mahkamah. Sebab itu"kesalahan" dan "pergi ke mahkamah"ini tidak boleh dipisahkan, mesti sama."Melakukan kesalahan" dan "pergimahkamah" mesti disatukan.

Jadi, kita hendak tanya kepada Rajakahataupun kepada mahkamah, apakahmelakukan kesalahan itu merupakankeistimewaan Raja? Sebab kitakata tadi,"melakukan kesalahan" dengan "pergike mahkamah" tidak boleh dipisahkan.Saya telah jelaskan iaitu orang tidak pergike mahkamah untuk picnic. Orang pergike mahkamah kerana dikenakan 'hadirdi situ keranakesalahan'. Jadi, sayahendaktanya bahawa pergi ke mahkamahdisabitkan oleh kerana melakukankesalahan itu, apakah ini keistimewaanRaja?Kalau orang kata, 'Oh, Raja tidakboleh melakukan kesalahan'. Maka kitakata, 'Bagus. Kalau Raja tidak ada privi-lege untuk melakukan kesalahan....

Tuan Haji Ahmad Zahid bin Hamidi:(Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua: Ya, silaTuan Haji Zahid.

Tuan Haji Ahmad Zahid binHamidi: Mohon penjelasan, Tuan Yangdi-Pertua. Merujuk kepada ucapan YangBerhormat Tuan Haji Nazri dan jugalaporan akhbar semalam yang dibuat olehTuan Haji Nazri, jika Majlis Raja-raja

merasakan melakukan kesalahan,khususnya yang melakukan jenayah,samaadakolarputihataujenayah-jenayahlain itu adalah satu keistimewaan bagimereka, apakah pendapat YangBerhormat Tuan Haji Nazri, MajlisRaja-raja patut mempertahankan keadaanini?

Tuari Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Pertamanya sama ada Raja-rajapatut pertahankan perkara itu, kalaulahsekiranya Majlis Raja-raja mengatakaniaitu melakukan jenayah itu keistimewaandia, pertamanya saya pengsan. Ya!

Timbalan Yang di-Pertua: Kenapa?

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Pengsan, Tuan Yang di-Pertua.Kalau sudah dia boleh buat apa dia suka,lebih baik saya pengsan duludaripada saya dibantai di luar Parlimennanti, sebab itu! Kalau sudah Raja bolehbuat apa jenayah juga, macam manahendak jaga keselamatan kita,keselamatan keluarga kita, anak-anak kita,ini kita hendak tanya! Kalau betul diamengatakan bahawa menjadi hak danprivilege dia untuk melakukan jenayah,saya ingat bukanlah sistem demokrasiberparlimen di Malaysia ini dan bukanlahsistem Raja Berperlembagaan sepertiyang kita katakan. Sebenarnya Rajamutlaklah mereka ini. Sebab itu sayatidak nampak mereka boleh pertahankanbahawa hendak mengatakan iaitumelakukan kesalahan ini adalahkeistimewaan mereka. Saya rasa satutragedi kepada negara kita kalau merekamengakui bahawa ia melakukan kesalahanitu adalah merupakan hak istimewamereka. Saya tak berani hendak kataapalah.

Timbalan Yang di-Pertua:Sebaliknya Yang Berhormat Tuan HajiNazri, sebelum diminta penjelasan tadi,Tuan Haji Nazri ada mengatakan bahawaRaja tidak boleh membuat kesalahan dan

2715 16 DISEMBER 1992 2716

itu hendak diperkembangkan tadi sebelumdiminta penjelasan.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Saya kata tadi bahawa kita hendakdihadapkan kepada Raja soalkeistimewaan tadi. . Sebab soalkeistimewaan (privilege) adalah satuperkara yang paling penting dalam kitahendak meminda Perkara 181 (2) ini, sebabkalau Raja kata, iaitu 'bukan menjadikeistimewaan kami untuk membuatjenayah'. Kalau itu dipersetujui olehmereka, bermakna kita boleh pinda Perkara181(2) ini tanpa rujuk kepada Rajamengikut Perkara 38, sebab yang hendakkita pinda ini tidak ada kaitan denganprivilege dia. Itu hujah saya.

Tetapi di sebaliknya, kalaulah MajlisRaja-raja kata bahawa memangmelakukan kesalahan itu adalah hakistimewa mereka, maka kita tidak adapilihan, melainkan kita kena pindalahPerkara 38 ini. Sebab kita ada kuasauntuk pinda Perkara 38, kerana kuasameminda Perkara 38 itu datangnyadaripada Parlimen. Kalau sekalipunMajlis Raja-raja tidak dihadapkandengan soalan ini, kita jalankan mengikutprosedur, kita pinda Perkara 181(2). Diaakan jadi undang-undang, selepas Rajatak tandatangan, 30 hari jadi undang-undang. Siapa yang tak puashati denganapa yang dilakukan oleh kita, tolong bawake mahkamah dan mahkamah akanmemutuskan sama ada privilege itumerangkumi melakukan jenayah olehpihak Raja-raja. Kita serah kepadamahkamah untukdia membuat keputusan.Kita tak tahulah apa keputusan mahkamah.Tetapi kita hendak tahu supayamahkamah buat keputusan sama adamembunuh, mencedera orang,menakutkan orang itu merupakankeistimewaan Raja-raja. Ini mahkamahkena buat keputusan, itu kita serahkepada mahkamah, tetapi hingga hari inikalau mengikut tamaddun pemikiranyang ada di dalam dunia tahun 1992 ini,saya rasa tidak ada satu badan yangberkemungkinan membuat keputusan

bahawa ada satu golongan manusia yangmernpunyai hak untuk membunuh orangataupun mencederakan orang tanpa apa-apa sebab. Ini pandangan saya dalamsoal Perkara 181(2) ini, saya rasa kitateruskan sahaja....

Tuan Dahalan bin Haji Embun:(Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua: Ya, TuanDahalan.

Tuan Dahalan bin Haji Embun: TuanYang di-Pertua, saya ingin mintapenjelasan. sedikit mengenai undang-undang, criminal law yahg applicableuntuk semua termasuk Raja ini, adakahini sebagai satu blanket law, kalau kitatumbuk orang, kita kena denda - sayatidak tahu berapa maksimum - jika kitakena RM300, jadi kalau Raja tumbukorang pun dia kena bayar RM300 ataupunmasuk jel sebulan, begitukah maksudYang Berhormat, ataupun dia cadangundang-undang atau hukuman iniberlainan, hukuman tetap ada, tetapiberlainan daripada undang-undang yangdikenakan kepada rakyat biasa.

Timbalan Yang di-Pertua: Sila.

Tuan Haji Mohamed Nazri binAbdul Aziz: Saya tidak mencadangkanhukuman yang berbeza dan berlainankepada Raja yang mana dikenakan kepadarakyat. Di bawah undang-undang negarakita semuanya sama, siapa yangmelakukan kesalahan maka kalaumahkamah mendapati dia salah, makamahkamah akan menghukumkanmengikut apa yang dibenarkan oleh Aktakepadamahkamahuntukmenghukumkan,

Saya tidak mahu ada satu hukumanyang berbeza untuk Raja dan lain untukkita. Saya ingat kalau tidak silap sayadi dalam Perkara 8 PerlembagaanMalaysia, jelas mengatakan bahawa dinegara kita ini, everybody is equal be-fore the law.

2717 16 DISEMBER 1992 2718

Tuan Dahalan bin Haji Embun:(Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua: Ya,penjelasan.

Tuan Dahalan bin Haji Embun: Ya,sedikit lagi.

Timbalan Yang di-Pertua: TuanDahalan.

Tuan Dahalan bin Haji Embun:Masalah application of the law, kalaupegawai Kerajaan ataupun macam kitaini, kalau kitadidendaRM 1,000; hilanglahjawatan kita, tetapi kalau Raja pula sudahkena denda RM1.000 ke atas, bagaimanakedudukan Raja itu pula, saya hendaktanya?

Timbalan Yangdi-Pertua:Sama adaRM 1,000 atau RM2,000, ya sila.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Jawatan Raja ini bukan jawatanpermohonan ataupun jawatan yang kitabertanding untuk mendapat tempat.Kalau dia merupakan jawatan yang kitamemohon untuk bekerja ataupun diamerupakan jawatan yang mana kitabertanding untuk duduk di situ, makasudah tentu kita akan dikawal olehkehendak Akta Pertubuhan dan jugaAkta-akta yang tertentu, iaitu kalaukena RM2,000 hilang kerja, kalau yangpegang jawatan kena RM2,000 letakjawatanlah, tetapi yang kita tahu iaituRaja, Sultan bukan jawatan yangdimohonkan, mangkat seorang Raja,tidak ada dikeluarkan iklan u n t u kmeminta permohonan, oleh itu.....

Timbalan Yang di-Pertua:Bagaimana Tuan Dahalan, bersetujudengan penjelasan itu?

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Maka itu perbezaannya.Kepada dia kalau kena RM2,000maknanya dia kena bayar denda, tetapidiapeganglahjawatan dia, sebabjawatan

dia itu bukan jawatan yangdipertandingkan. Itu merupakan jawatanwarisan, tetapi....

Tuan Dahalan bin Haji Embun:(Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua: Dia mintapenjelasan lagi.

Tuan Dabalan bin Haji Embun:Sedikit lagi, jadi maknanya itu tidak bolehdianggap sebagai deterrent actionlah.Kalau dia pukul orang setakat RM10,000,RM20,000, RM 100,000 denda itu tidakada hallah untuk Sultan.

Timbalan Yang di-Pertua: Apacadangan Tuan Dahalan tentang perkaraini?

Tuan Dahalan bin Haji Embun:Dalam hal ini memang aya punkebekuanlah dengan pendapat ini, jadisaya serahlah kepada budibicara orangdi atas untuk mencari jalan bagaimanakahimplimentasi undang-undang ini akandijalankan, kerana ini melibatkankedudukan. Sekian, terima kasih.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Tuan Yang di-Pertua.

Timbalan Yang di-Pertua: Ya.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Saya ingat ia deterrent, sebab yangpenting kepada seseorang insan, manusiaialah air muka. Jadi kalau sekalipun diakena denda 3 hari, tetapi kedudukan dia,air muka dia, di khalayak masyarakatsudah jatuh, sebab itu saya rasa ia deter-rent, maknanya hukuman itu deterrent.Tidak kira siapa sama ada dia Rajakahatau sebagainya, kalau dia sudah kenasekali, dia hendak buat balik benda itu.Duli Yang Maha Mulia Sultan Johordia buat balik itu sebab dia kena pardonoleh bapa dia, sebab dia tidak rasa salah.DJa didapati salah oleh Juctice RajaAzlan Shahpadaketika itu, tetapi apabiladihukum ayahandanya pardon dia. Jadi

2719 16 DISEMBER 1992 2720

dia tidak rasa bersalah, tidak ada apa-apa, tetapi kalau dia dikenakan jel,walaupuh dua hari dia masuk duduk didalam, air muka dia di khalayakrakyat, saya rasa dia tidak bolehmenghadapi rakyat lagi. Oleh sebab itusaya rasa, sama ada fine RM2,000ataupun jel, itu merupakan deterrentkepada setiap manusia.

Saya rasa RM2,000 bukan Raja sahajayang boleh bayar, saya ingat Senator punboleh bayar. Kita pukul orang, kita kenadenda RM2,000 kita bayar, selepas itukita buat lagi - no problem, tetapi kalaukita pukul orang, kita didapati salah olehmahkamah, sebagai Senator kita punyamaruah itu turun sedikitlah - ada deter-rent dia, sebab kita hidup bermasyarakat.

Dalam hal ini saya rasa kita bolehpinda, Perkara 181(2) kita pinda, sebabsoalnya ialah privilege, kalau kitamerasakan ataupun Raja merasakan,mahkamah merasakan bukan privilegedia untuk menyeksa orang, untukmelakukan kesalahan dan terus dibawake mahkamah, maka bermakna kita bebasuntuk meminda undang-undang ini tanparujuk kepada Perkara 38. Sebab itu kitamesti pinda ini dan jangan bimbang, jangangentar, insya Allah saya yakin dan percayaiaitu bahawa oleh kerana apa yang hendakkita lakukan ini ialah untuk kepentinganrakyat, maka sudah tentulah kita akanmencapai kejayaan di masa yang akandatang.

Perkara yang ketiga terakhir, TuanYang di-Pertua, ini Tuan Dahalan punada sebut ketika Datuk Azmanberbincang, dia mengatakan bahawa inisoal Sultan Johor, jadi halakan kepadaJohor sudahlah, jangan kait-mengaitdengan orang lain. Saya rasa, denganizin, it is a practical impossibility untukmeminda Perlembagaan yang merupakanprinsip umum tanpa kita mengenakanRaja-raja lain.Tidak mungkin kita boleh,kalau kita hendak mengambil perhatiantentang apa orang kata iaitu concentrate,

pusatkan perhatian kepada Sultan Johorsahaja. Jadi tidak mungkin kita hendakpinda undang-undang, pinda Perkara181(2) ini dengan mengatakan bahawaSultan-sultan tidak boleh dibawa kemahkamah melainkan Sultan Johor sahaja- boleh? Saya rasa tidak boleh, sebab ituapabila kita bercakap tentang perkaraini, ini prinsip umum, sebab itu bila kitabercakap tentang hal Raja melakukankesalahan, kita bercakap secara umum,kerana prinsipnya adalah prinsip umum.Prinsip umumnya bahawa kita hari inimahukan supaya Raja dibawa kemahkamah, kita tidak boleh kata SultanJohor sahaja, kalau besok Raja lain pulabuat, hendak pinda lagi, tambah Johordengan negeri lain pula. Saya ingat,dengan izin, practical impossibility, kitatidak boleh mengelak daripadamembincang perkara ini tanpa kitamenyebut ataupun secara umumnyamengenakan Raja-raja lain. Kalau adapepatah yang Tuan Dahalan sebut kerbauapa benda..... saya pun tidak ingat, tetapisaya pun ada satu lagi pepatah Melayuyang mengatakan 'Kerana nila setitikrosak susu sebelanga' jadi dia balancelah.Tuan Dahalan betul, saya pun betullahmengikut bidalan Melayu kita, sebab nilasetitik maka susu sebelanga habis rosak,tidak boleh minum.

Timbalan Yang di-Pertua: TuanDahalan kata kerana. seekor kerbaumembawa lumpur, .......saya ingat Perlisini banyak kerbau.

Tuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAziz: Banyak kerbau, saya ingat dekatnila sahaja, kerbau saya tidak tahu.

Yang kedua terakhir berkenaan denganakhbar. Ini kita hendak bela juga akhbarkita ini. Jangan bimbang. Minta maafsaya pandang ke sana sebab saya hendakmereka. (Ketawa) Jangan bimbang,jangan takut.

Akta Hasutan ini mengikut pandangansayalah sebab saya pernah terlibat apabilamembentangkan Usul Raja sebagai wakilPemuda pada tahun 1990. Saya juga telah

2721 16 DISEMBER 1992 2722

hampir-hampir hendak dihadapkan kemahkamah kerana melanggar AktaHasutan tetapi tidak jadilah sebab tidakada kes. Kerana apa? Kerana kita tidakberniat menghasut.

Dalam perbahasan kita, penulisan kita,kita langsung tidak menyentuh untukmerun tuhkan sistem Raja Ber-perlembagaan. Tidak ada. Kita hanyamembahas perkara yang hakikat, fact.Suratkhabar melapor. Macam manasuratkhabar hendak melapor dengan tepatkalau dia tidak dapat menyebutkanbahawa Raja Johor cederakan Gomez.Macam mana dia hendak kata? Diahendak kata seorang Raja daripada satunegeri di selatan Malaysia macammana? Tidak boleh. Suratkhabar kenareport dengan tepat.

Jadi, tidak benar kalau orang katabahawa laporan yang dibuat oleh akhbaritu melanggar Akta Hasutan. Akta Hasutanini mesti ada niat menghasut. Saya hendaktanya kalau budak-budak yang 18-19tahun, dia bercakap tentang Raja, apakahkita hendak tarik dia ke mahkamah semata-matadia bercakap tentang Raja. Bolehkah?Bermakna pada hari ini Polis kena pergike merata-rata tempat tengok ini, siapasebut pasal Raja sahaja masuk AktaHasutan. Mana boleh. Dia mesti ada niatmenghasut.Kalau akhbar menyiarkanrencana dan kesimpulannya, "maka olehkerana itu kita mendesak rakyat supayadatang beramai-ramai dan pergi ke istanadan menyatakan perasaan tidak puas hati."Itu hasutlah. Tetapi saya rasa akhbar tidakcakap macam itu, tidak ada.

Saya baca semua akhbar. Tamil Ma-lar, Sin Chew Jit Poh, semua saya baca.(Ketawa) Kawan-kawan tolong baca urituksaya. Tidak ada. Dia fair. Melaporkansahaja, tidak ada langsung niat untukmenghasut, tidak, hanya melapor. Sebagaiprofesional melapor sahaja. Ada akhbarbantai saya no problem, tidak ada

masalah. Dia bantai saya kuat, saya ajakdia pergi makan, habis selesailah. Jadi,akhbar dia melapor.

Sebab itu kalau ada orang hendakmendakwa bahawa melanggar AktaHasutan saya tidak tahulah macam manadia kata kawan ini melapor ini ada niatuntuk menghasut. Dia belajar undang-undang saya pun belajar undang-undangjuga, tetapi saya tidak tahu mungkinundang-undang berbezalah. Mungkinuniversiti di Kelantan ada undang-undang.Ada universiti? Tiada.

' Tetapi itulah maknanya akhbar janganbimbang. Tidak langsung kita melanggarAkta Hasutan kerana apa? This is your.duty to report, dengan izin. Jadi tidak adamasalah.

Saya pun berbincang di sini tidak takut.Ada juga saya dengar ada Ahli Parlimenmintajaminan supaya kalau dia bercakapdalam Dewan Rakyat ini jaminkan diaini tidak kena. Apa ini? Ini Dewan yangtermulia dan yang tertinggi sekali. Kitabebas untuk bincang apa-apa tanpaketakutan. Hendak takut apa? Bukankita menghasut.

Sebenarnya apa yang hendak kitalakukan ialah untuk mempertahankankedaulatansistemRajaBerperlembagaandi tanah air kita. Malu saya kalau Sultan;Sultan apa? Sultan Melayu. Sebabkita dalam Malaysia ini banyakmasyarakat kita. Saya malu kepada kawansaya daripada PBS, dia Kadazan...taktahu Kadazankah; orang Cina di sana.(Ketawa) Saya segan, saya malu kepada;dia. Saya malu kepada Yang BerhormatWan Hamid Edruce, mungkin Melanaukahatau Melayu daripada Sarawak. Saya malukalau sekiranya Sultan sayabuatperkarasedemikian dan kepada kawan-kawan lagi.Sebab saya orang Melay.u, kita hendakmem-pertahankan supaya janganmemalukan istiadat Melayu ini, sebabitu kitahendak memperketatkan undang-undang supaya dia behave, Bila sebut

2723 16 DISEMBER 1992 2724

Raja Melayu, "ah, bagus, adil". Itu yangkita mahu,

Tetapi kalau disebut Raja Melayumenyepak orang, memukul orang; sayamalu. Sebab itu saya bangkitkan perkaraini kerana kita hendak pertahankan supayajangan lagi di masa-masa yang akandatang perkara ini berlaku yang akanmemalukan masyarakat bangsa Melayukita yang ada di tanah air Malaysia kitapada hari ini Ini yang memalukan kita.

Yang terakhir, saya rnintalah initerakhir...

Timbalan Yang di-Pertua: Tidakpayah minta.

Tuan Haji Mohamed Nazri binAbdul Aziz: Walau apa sekalipun kitabincang tentang Sul tan dan jugaputeranya, Tengku Majid; saya mintasupaya jangan lupa kepada kuncu-kuncuyang lain-lain itu yang mereka ini jugaterbabit. Kalau tidak sebagai pelaku utamatetapi mereka aiding and abetting, denganizin. Dia mesti ditangkap dan didakwajuga. Sebab dia yang membantu,menggalak, memahukan Raja untukbertindak demikian. Kita tidak mahuorang-orang ini terlepas. Sultan kena,Tengku Majid kena, ini orang-orang yangkeliling dia lepas. Ini tidak boleh. Tidakadil kepada Raja. Tidak adil kepadaTengku ini tadi. Yang dikelil ingnya jugamesti didakwa atas kesalahan aiding ahdabetting kecederaan yang dilakukanterhadap Jaafar Vello dan juga kepadaEncik Gomez sebentar tadi. Sebab itukita mahu sama ada dia body guard, diadriver, dia JMF punya ahli, dia juga tidakmerupakan Raja dan dia tidak akanterlepas daripada segala Akta yang adadi dalam tanah air kita ini. Ini juga kenaambil tindakan. Sebab kalau tidak ambiltindakan terhadap dia bukan sahaja kita

mengenepikan undang-undang malah kitamelakukan perkara tidak adil kepada Raja.

Saya ingin mengingatkan kepadapihakPolis yang selama ini memang kuatmenyokong kita. Kita yakin jangan kitaterasa takut pula kalau kita baca akhbarselama ini ada dua tiga orang Polis yangpatut fine RM300 minta RM500, makakita tidak percaya dengan Polis, tidak.Ini satu, dua tiga kerat sahaja.

Pada umumnya Pasukan Polis telahmenjaga keselamatan kita dengan baikdan kita yakin dan percaya denganmeletakkan masa hadapan, ki ta ,keselamatan kita dalam tangan mereka.Dan kita minta kepada Polis bukan sahajatindakan diambil terhadap Sultan danjuga anakandanya tetapi juga kepadakuncu-kuncu yang mengelilingi Sultandan Tengku ini kerana dia juga terbabitdan sama-sama bersalah melakukankesalahan terhadap r a k y a t Malaysia yangtidak berdosa itu.

Maka, Tuan Yang di-Pertua, denganhujah-hujah itu saya berharap ianya dapatmeyakinkan bukan sahaja kepada AhliDewan Negara tetapi juga kepada pihakumum (public) seluruh rakyat Malaysiakita. Berilah kepercayaan kepada kita.Tidak ada-apa keuntungan kepada UMNOdan Barisan Nasional untuk menjalankantugas yang amat berat ini melainkankeuntungannya itu dirasai oleh seluruhrakyat bangsa Malaysia kita.

Tidak ada bangga kepada saya sebagaiseorang ahli UMNO pada hari ini terpaksabercakap sesuatu terhadap seorang Rajayang satu bangsa dengan saya.Tetapidemi keadi lan dan masa hadapanmasyarakat, negarakita, bangsa kita; demikepentingan Malaysia kita tidak adap i l ihan melainkan un tuk memberispkongan yang bulat kepada Kerajaansupaya kita dapat meminda PerlembagaanMalaysia pada bulan hadapan. Dan olehkerana itulah saya berdiri menyokong

2725 16 DISEMBER 1992 2726

kuat Usul yang telah dibentangkan olehDatuk Haji Azman sebentar tadi. Sekian,terima kasih.

Timbalan Yang di-Pertua: Itulahucapan sokongan dan dibukakan untukperbahasan seterusnya. Silakan YangBerhormat Dato' Azumu.

5.50ptg.

Dato' Azumu bin Tak: Tuan Yangdi-Pertua,sayamengucapkanterimakasihdan saya ingin mengambil peluang untukbercakap di atas usul yang dibawa olehYang Berhormat Datuk Azman Atarsebentar tadi.

Tuan Yang di-Pertua, masalah yangberlaku baru-baru ini terhadap D. Y.M.M.Sultan Johor adalah satu masalah kecil,iaitu terhadap permainan hoki,terutamanya terhadap anakandanyaapabila SUKMA ke-IV diadakan di Johordi mana anakandanya Yang Amat MuliaTengku Majid Idris memukul penjagagol negeri Perak, Mohd. JaafarSelvarajah. Selepas i tu beberapapertandingan hoki yang diadakan di negarakita ini, maka pasukan negeri Johor telahdiberitahu supaya jangan mengambilbahagian di dalam pertandtngan-pertandingan itu, umpamanyapertandingan Piala Razak yang diadakandi Ipoh.

Tuan Yang di-Pertua, di sebalik inikita harus mengkaji bahawa PersatuanHoki Malaysia ini adalah dipimpin olehD.Y.M.M. Seri Paduka Baginda Yangdi-Pertuan Agong kita dan secarakebetulan pula, Persatuan Hoki NegeriPerak dipimpin oleh Pemangku RajaPerak,D.Y.M.M. Raja Nazrin Shah. Apa yangsaya khuatirkan ialah peranan, sebabperkara ini berlaku dan menjadi satuinsiden yang besar di negara kita iniadalah disebabkan Persatuan-persatuanHoki ini atau lebih terang lagi adalahdisebabkan perasaan cemburu kedua-duakerabat di Raja ini. Agak saya jikaPersatuan Hoki Malaysia ini dipimpin

oleh seorang pemimpin sukan yang lain,daripada orang kebanyakan, mungkinperkara ini tidak berlaku. Oleh sebabitu, ura-ura Kerajaan hendak memindaPerlembagaan kita adalah kena padatempatnya supaya menyedarkan Raja-Raja di negara kita ini tentang betaparisaunya kita terhadap perkara-perkaraseumpama ini akan berlaku lagi di masa-masa yang akan datang.

Tuan Yang di-Pertua, saya jugamenyokong saranan yang dibuat oleh YangBerhormat Tuan Nazri tadi tentangkakitangan-kakitangan istana. Saya hairan,setelah masalah ini berlaku selama duaminggu di negara kita ini, masih belumada satu kenyataan pun yang dikeluarkanoleh pihak Istana Bukit Serene Johor.Walhal semua kakitangan-kakitanganistana itu adalah kakitangan Kerajaan,baik Setiausaha Sulitnya mahupunpengiring-pengiring Baginda. Oleh ituadalah menjadi tanggungjawab SetiausahaSulit kepada D.Y.M.M. Sultan Johor untukmengeluarkan satu kenyataan kepadaumum pada hari ini, walaupun tiadamenerima titah Baginda. Tetapi sebagaiperibadi, Setiausaha Sulit itu mestimengeluarkan kenyataan bahawa beliautidak terlibat di dalam masalah yangdihadapi oleh kita pada ketika ini. Dengankerana beliau berdiam diri itu, maka JPAharus mengambil tindakan terhadapnya,iaitu tindakan disiplin biasa di kalangankakitangan Kerajaan harus diambilterhadapnya. Demikian juga dengankakitangan-kakitangan yang lain sepertiyang disebut oleh Yang Berhormat TuanNazri tadi, "aiding and abetting" terhadapmasalah yang ada di hadapan kita ini.

Tuan Yang di-Pertua, banyak telahdiperkatakan oleh pencadang danpenyokong tentang perkara ini, maka sayatidak berhajat untuk berucap panjang,tetapi sebagai mengingati bahawaD.Y.M.M. Sultan Johor adalah juga Yangdi-Pertuan Agong Malaysia yang Ke-8dan memandangkan di masa Bagindamenjadi Yang di-Pertuan Agong, negara

2727 16 DISEMBER 1992 2728

kita aman dan makmur di bawahkepimpinan Baginda, terutamanya ketikamembuka Dewan Rakyat dan juga DewanNegara ini dan berbagai-bagai pujian telahdiberikan terhadap Titah Ucapan Bagindasebagai Yang di-Pertuan Agong dan jugasebagai peribadinya seorang Raja dinegara ini. Maka saya ingin merayukepada Kerajaan dan kepada semua pihak,supaya selepas perbincangan DewanNegara pada hari ini, apabila dipersetujuioleh Dewan yang mulia ini pada hari ini,perkara ini haruslah tidak diperkata-katakan oleh semua pihak, baik diperingkat kita Ahli-ahli Dewan dan jugaakhbar-akhbar supaya tidak membesar-besarkan perkara ini lagi. Semuanyasudah tahu di mana salahnya dansemuanya telah memberikan kenyataanyang sepatutnya terhadap BagindaSultan Johor ini.

Sungguhpun kita marah terhadapnyadan kemungkinan Baginda juga murkaterhadap kita, tetapi memandangkan adajuga kebaikan-kebaikannya sebagai Rajadi negeri Johor terhadap rakyatnya diJohor, maka saya membuat rayuan inisupaya selepas ini perkara ini tidakdiperbincangkan dan dihebohkan lagisupaya semua kita akan bekerja selepasini untuk kepentingan negara kita. Yangpentingnya, setelah Y.A.M. Tengku MalikIdris dihadapkan ke mahkamah semalamdan akan dibicarakan pada 29hb Januariini, tetapi dengan pendapat-pendapat yangsaya katakan tadi, bahawa kakitangan-kakitangan lain juga harus disiasat dankita menunggu-nunggu kenyataan pihakpolis terhadap penyiasatan ini. Kalautidak, kita tidak akan berpuashati keranakonon ceritanya, mereka ini lebih kuatlagi memukul Mohd. Jaafar dan memukulGomez selain daripada Baginda.

Timbalan Yang di-Pertua: YangBerhormat ada sebutkan nama tadi—Tengku Abdul Malik ataupun TengkuAbdul Majid?

Dato' Azumu bin Tak: Y. M. TengkuMajid Idris, maafkan saya pembetulan.Kes Tengku Majid Idris dengan Gomezini sebenarnya orang kiri kanan yanglebih dan oleh itu perkara ini harus disiasatlagi oleh pihak-pihak yang berkenaan.

Tuan Yarig di-Pertua, dengan kata-kata yang demikian, saya menyokongusul yang ada di hadapan kita ini, terimakasih.

Timbalan Yang di-Pertua: PuanHajah Zaleha.

5.59 ptg.Puan Hajah Zaleha binti Hussin:

Tuan Yang di-Pertua, terlebih dahulu sayamengucapkan ribuan terima kasih keranamemberi keizinan untuk saya mengambilbahagian dalam perbahasan usul yangtelah dibawa oleh Yang Berhormat DatukAzman dan disokong oleh Yang BerhormatSaudara Nazri.

Sebagai Ahli Dewan Negara daripadarakyat Kelantan, saya rasa perlu untuksaya sama-sama mengambil bahagiandalam perbahasan ini kerana masalah yangditimbulkan adalah insiden yang berlakudi Istana Negeri Johor. Tetapi sebagairakyat Kelantan, kami telah merasaipenderitaan ini, bagaimana campurtanganistana menghadapi keadaan pilihanraya1990 yang lalu.

Walau bagaimanapun, Tuan Yangdi-Pertua, sebagai seorang rakyat yangmemberi kesetiaan yang penuh kepadaRaja, dan juga dengan izin, Tuan Yangdi-Pertua, sebagai seorang ahli UMNOyang sama-sama telah meletakkaninstitusi Raja dalam PerlembagaanUMNO sendiri, dan juga Perlembagaannegara dengan begitu tinggi dan mulia.Raja sebagai payung, pelindung dan jugatunggak keagungan rakyat dan negara.Rakyatlah yang menginstitusikan sistemRaja Berperlembagaan dan demokrasiberparlimen. Saya yakin dan percaya di

2729 16 DISEMBER 1992 2730

dalam Usul yang dibawa pada hari ini,kita tidak berniat langsung untukmenyentuh dan mencemarkan kedaulatanRaja, tetapi sekadar menegur denganmembina. Dan Usul ini juga dibawa untukmelihat institusi Raja ini akan terus kekalmenjadi sanjungan rakyat.

Saya juga ingin menegaskan di sinibahawa tidak ada raja tanpa rakyat. Suararakyat adalah suara keramat. Saya amatkagum apabila saya meneliti dalampersidangan Dewan Rakyat baru-baru inibetapa rakyat yang ada di dalam DewanRakyat Wakil-wakil Rakyat yang telahmemberi sokongan yang sepenuh bulatdan padu mengenai Usul yang telah dibawadi dalam Dewan Rakyat baru-baru ini.Ini menunjukkan bahawa dalam masalahini rakyat terus bersatu untuk sama-samamenegur Raja, menegur Sultan-sultan dinegara ini dengan penuh keikhlasan.

Tuan Yang di-Pertua, sebenarnya sayasukalah menambah daripada apa yangtelah diperkatakan oleh Yang BerhormatTuan Nazri dan Yang Berhormat DatukAzman yang begitu panjang mengenaisistem beraja ini , tetapi saya sukamembawa pandangan ini sebentar kepadapandangan Islam mengenai sistem berajaini. Islam sebenarnya membenarkansistem beraja ini sejak zaman Nabi AllahAdam lagi, sehinggalah kepada NabiMuhammad s.a.w. di dalam berbagaibentuk, dan penerusan ini berlakusehingga kini. Di zaman Rasulullahs.a.w. dengan izin, Tuan Yang di-Pertua,sistem beraja ini diletakkan di bawahyang dinamakan sistem syura'. Di zamanSaidina Abu Bakar Assiddiq, sistemberaja ini diletakkan di bawah sistemberaja di dalam bentuk Khalifah, dan dizaman Saidina Omar r.a. sistem berajajuga wujud, tetapi di dalam bentukAmirul -mukminin . Di zaman kitasekarang ini, negara Malaysia jugamempunyai sistem beraja yang telahpundapat kita lihat kepada sejarah sirah dizaman Islam yang la lu . Kita jugamempunyai sistem raja berperlembagaan.

Walau dalam apa bentuk sistem berajaini, tetapi mengikut pandangan Islam,Tuan Yang di-Pertua, yang penting sekaliialah raja itu adalah raja yang adil, rajayang tidak menjalankan apa sahajapelaksanaan dan perilakunya mengikuthawa dan nafsu.

Kekebalan ini tidak wujud di dalamIslam, tetapi kekebalan ini entahbagaimana ia hanya wujud di dalamPerlembagaan negara kita, di dalamzaman Kerajaan British lagi. Tetapisebenarnya sistem kekebalan ini tidakada. Tidak ada disebut langsung di dalamAl-Quranul Karim. Tuan Yang di-Pertua,untuk mengukuhkan pandangan Islamterhadap sistem beraja yang adil dan tidakmengikut hawa nafsu, dalam surahAl-araf, Allah s.w.t. berfirman (Menyebutdalam bahasa Arab) yang bererti,"Sesungguhnya wahai Nabi Allah Daud,telah Aku jadikan kepada engkau iaituKhalifah di atas muka bumi ini, makahendaklah kamu menghukum di antaramanusia ini dengan penuh keadilan, danjangan sekali-kali mengikut hawa dannafsu, kalau inilah berlaku, maka sistemraja itu adalah menyesat".

Ertinya, kalau dalam pandanganIslam, Raja tidak ada langsung ruangun tuk melaksanakan sesuatu yangbercanggah dengan keadilan. Raja tidakada langsung boleh melakukan mengikuthawa dan nafsu, seperti memukul ,mengadakan jenayah, melaksanakanjenayah ataupun mencederakan sepertiapa yang telah berlaku kepada Gomez.Bagi saya, ingin saya nyatakan sekalilagi di dalam Dewan yang miilia ini,kekebalan ini tidak wujud kepada raja-raja dalam pandangan Islam, keranakepada Islam yang mulia itu, denganizin Tuan Yang di-Pertua, (Menyebutdalam bahasa Arab) bermaksud, "Adalahyang paling mulia di sisi Allah ialahorang yang bertaqwa". Tidak kira siapamereka. Tidak ditentukan, asalkan merekabertaqwa, berakhlak yang mulia,

2731 16 DISEMBER 1992 2732

berperibadi yang baik, mereka akandiredhai Allah S. W.T. sebagai orang yangdimuliakan.

Oleh yang demikian, kekebalan iniyang telah kita bincangkan bersama, samaada di Dewan Rakyat atau di dalamDewan Negara ini, yang termaktub jugadi dalam Usul ini bahawa di dalam Islamyang kebal, yang teratas, yang teragung(Menyebut dalam bahasa Arab) denganizin, Tuan Yang di-Pertua, "Hanya kepadaAllah jua milik segala kuasa, milik segalakeagungan, milik segala keunggulan, danjuga yang teratas dari segala-galanya."Saya suka nyatakan ini Rasulullah s.a.w.sendiri dalam pemerintahan Bagindawalaupun Baginda merupakan seorangkekasih Allah, walaupun Bagindamerupakan orang yang paling terdekat disisi Allah S.W.T., kalau dibandingkandengan Raja-raja yang ada sekarang ini,tetapi Rasulullah telah membuka ruangdan telah menyatakan kepada rakyat dankepada umat Islam di kala itu bahawakalaulah anaknya Saidatina Fatimahmelakukan sebarang perkara yang bolehmembawakan kepada suatu hukuman,maka Saidatina Fatimah tidak boleh samasekali dikecualikan hatta kalau ia mencuri,Saidatina Fatimah, mengikut Rasulullahs.a. w. ialah sebagai laluan, boleh dipotongtangannya. Ini terbukti bahawa dalampandangan Islam sendiri, Rasulullah s.a. w.sendiri telah membenarkan dan telahmemberi laluan bahawa tiada manusiayang boleh mengatasi segala hukum.

Dengan kerana i tu , kalau kitamerujukkan kembali kepada perkara yangberlaku ini, Duli Yang Maha MuliaSultan Johor sendiri, kalau Bagindabenar-benar bertaqwa kepada Allah, dan sebagaiKetua Agama kepada negeri Johor danBaginda mengikut lunas-lunas perjalananyang telah ditunjukkan oleh Rasulullahs.a.w. ini, maka Baginda sendiri denganpenuh terbuka, insya Allah, pada

pandangan saya Baginda sendiri akandapat menerima hakikat apa yang telahkita perbincangkan pada hari ini.

Tuan Yang di-Pertua, di dalam Dewanyang mulia ini, saya ingin merakamkantahniah saya terutama kepada Duli YangMaha Mulia Sultan Selangor, kepada RajaMuda Perak dan juga oleh kerana YangBerhormat Tuan Haji Mohamed Nazrimengatakan Duli Yang Maha Mulia Sul-tan Kelantan juga telah sama-samamenyetujui terhadap pindaanPerlembagaan ini dan Usul yang telahkita bawakan dalam Dewan Rakyat dandalam Dewan Negara ini, maka rakamanini tersebut dalam Dewan yang mulia inidan mudah-mudahan apa yang telahditunjukkan oleh Duli Yang Maha MuliaAl-Sultan daripada beberapa buah negeriini akan diikuti oleh Raja-raja dan Sul-tan-sultan di- negeri-negeri yang lain,kerana apabila pelaksanaan pindaanPerlembagaan ini berlaku, saya telah punmenelitinya secara terperinci, maka sayadapati tidak ada satu pun daripada perkara-perkara yang disebut dan perkara-perkarayang akan dipinda nanti, yang bolehmenjejaskan kedudukan Al-Sultan dinegeri-negeri sebagai suatu institusi yangtertinggi, yang dijunjung oleh rakyat.

Dan kepada para Raja-raja, merekaharus memahami rakyat yang setiapminggu, kalau orang-orang Islam, setiapminggu menadah tangan, terutama padahari Jumaat memohon doa kepada AllahS.W.T. supaya institusi Raja ini selamatdan sejahtera, maka tangan rakyat inijuga pada hari ini dari Dewan Rakyatdan Dewan Negara menadah tangankembali kepada semua Raja-raja danSultan bahawa pindaan Perlembagaan danperundangan yang dilakukan pada hariini dengan Usul yang dibawa adalah untukmenjaga, mengawal dan juga meletakkanRaja kepada kedudukan yang baik danmulia.

Ini tidak boleh dinafikan, cuma saya

2733 16 DISEMBER 1992 2734

juga ingin menyatakan, kalau kita bolehmenyebut, kita boleh berbincang dan kitaboleh menegur terhadap sikap dan perilakuyang telah ditunjukkan oleh Raj a terutamaSultan Johor yang telah berlaku baru-baru ini, maka kita jangan lupa, penasihatRaja juga, penasihat Raja di tiap-tiapnegeri haruslah insaf dan sedar terhadapapa yang telah berlaku kepada institusiRaja.

Dan mereka ini perlulahbertanggungjawab menasihati Raja supayamelaksanakan amalan yang baik danmenguntungkan rakyat kerana saya sukategaskan ini, penasihat-penasihat Rajaini bukanlah memikul tanggungjawabyang kecil. Kalau kita lihat, kalau kitamerujuk kembali kepada ajaran Islam,penasihat-penasihat Raja ini telah dirakamdan telah termaktub dalam Al-Quran,dengan izin Tuan Yang di-Pertua(raenyebut sepotong ayat Al-Quran), yangbermaksud: Sebenarnya Allah telahmemerintahkan supaya mereka inimenjalankan amanah untuk menasihatipara Sultan-sultan, untuk menasihati paraRaja-raja supaya melaksanakantanggungjawab mereka dengan sempurna,supaya meletakkan hukuman yang adilkepada semua rakyat.

Maka penasihat Raja-raja ini perlukita di Dewan Negara yang mulia ini dandi Dewan Rakyat nanti, apabila pindaanPerlembagaan dilakukan, saya amatmenyokong kenyataan Yang BerhormatSaudara Mohamed Nazri tadi, bahawadalam pindaan Perlembagaan ini,penasihat Raja-raja juga perlu diambilkira, hendaklah dibuat suatu undang-undang dan Akta supaya mereka ini dapatmelaksanakan tugas mereka dantanggungjawab mereka dalam menasihatiRaja. Jangan mereka menjadi 'TukangAmpu' ataupun "Tukang Kipas' Rajasupaya apa yang telah dilakukan olehRaja-raja itu kononnya mereka berada disebalik tabir. Ingatlah! apabila berlakusesuatu yang membawa permasalahankepada rakyat, apabila berlaku perkara-perkara yang boleh menjejaskan

kedudukan Raja dan institusi itu sendiri,yang akan menderita bukan rakyat sahaja,tetapi penasihat Raja juga turut samaakan berlaku apa yang telah berlaku.'

Inilah saya tekankan ini, kerana apa,yang telah berlaku di Negeri Kelantanyang lalu, saya tidak menafikan sebagaiseorang yang pernah bertanding dalamDewan Undangan Negeri di negeriKelantan, saya merasai bagaimana merekayang bertanggungjawab sepatutnyamenasihati Al-Sultan, menasihati Istanadan sebagainya, tetapi tidak melaksanakantugasnya dengan baik, yangmengakibahkan sekarang Kelantanmenghadapi suatu permasalahan yangpaling berat iaitulah apabila UMNOataupun Barisan Nasional telah tidak dapatmemerintah Kelantan, apabila terkubur.kekuasaan UMNO di Kelantan,mengakibahkan kami rakyat Kelantanmenderita.

Ini adalah kerana campurtangan yangtelah berlaku. Tetapi, kami, saya sebagaiAhli yang pernah menjadi Ahli DewanUndangan Negeri Kelantan, memaafkankepada mereka-mereka ini. Ini saya kirasuatu takdir Allah S.W.T. yang berlaku,barangkali Allah hendak menolong kamidi Kelantan. Dahulu apabila berlaku diKelantan, Perhimpunan Agung UMNOMalaysia telah pun bersidang, berbagai-bagai ucapan telah diberikan, tetapi tidakada pun yang dapat dipertahankan, tidakada apa pun yang dapat dilaksanakanuntuk menjamin bahawa Raja tidak akanterlibat dalam sebarang perkara. Tetapi,dengan adanya insiden yang berlaku dinegeri Johor, yang menyebabkanberlakunya suatu keadaan yang amatburuk perilaku, maka ini adalahmembuka pintu suatu takdir yang akandapat juga menolong kami rakyat diKelantan.

Apa yang kami rasai di negeriKelantan, mudah-mudahan apa yangsudah berlaku di negeri Johor danbarangkali orang Kelantan kata, mohonizin Tuan Yang di-Pertua, "piak-piak"

2735 16 DISEMBER 1992 2736

ke negeri lain, maka insya Allah perkaraini dapatlah kami di negeri Kelantandapatlah sama-sama mengatasi perkarayang telah berlaku.

Tuan Yang di-Pertua, dalam masalahini, dalam menyokong Usul ini, ada duaperkara penting yang perlu kita tekankandi dalam perbahasan ini untuk pengetahuanumum kepada rakyat. Jangan kitadikatakan oleh rakyat,, bahawa Kerajaanyang ada pada hari ini adalah Kerajaanyang anti kepada Raja. Kerajaan yangtidak menyukai istana dan sebagainyaataupun Kerajaan yang akan meruntuhkaninstitusi Raja dan sebagainya.

Penerangan harus diberi oleh Kerajaandengan secara meluas kepada seluruhrakyat, dua perkara besar yang kitatekankan dalam perjuangan ini, dalampindaan Perlembagaan dan Usul yangdibawa juga, yang pertama, ialah kitaharus berani menegakkan kebenaran,kerana adalah menjadi hak individu Is-lam, setiap umat Islam yang bersyahadahkepada Allah S.W.T., ia hendaklahmempertahankan kebenaran, berkataperkara yang benar, dengan izin TuanYang di-Pertua, Sabda Rasulullah, "Qulilhak walau kaana murra", Berkatalah benarwalau perkara itu pahit untuk didengarioleh sesiapa.

Kita menegakkan kebenaran, walaupunapa yang kita tegakkan di dalam Dewanini boleh jadi akan dirasai pahit olehRaja-rajadan Al-Sultan. Bolehjadi terasapahit oleh mereka yang berada di keliling-keliling Al-Sultan dan sebagainya, tetapikita pasti menegakkan kebenaran atasasas kewajipan, tugas dan tanggungjawabkita.

Saya mengambil kesempatanmengucapkan terima kasih kepada YangAmat Berhormat Perdana Menteri danYang Amat Berhormat Timbalan PerdanaMenteri yang berani menegakkankebenaran ini, walaupun mereka tahu,bahawa bukan kecil risiko yang akan

mereka tanggung. Tetapi, di atas kebenaranmereka bangun untuk menyatakan ini,dan kita sama-sama berada dan memberisokongan di dalam Dewan yang muliaini dan juga kepada rakyat di seluruhnegara. Kita berdiri untuk kebenaran.Dan pada saya dalam mempertahankankebenaran ini adalah salah satu daripadajihad di dalam Islam.

Tuan Yang di-Pertua, kalau KerajaanPAS di Negeri Kelantan hendak berjihadseperti yang dilaung-laungkan, hendakmenyatakan mereka adalah merupakanKerajaan yang benar-benar berjihad dijalan Allah, maka bersama-sama kitadalam menegakkan kebenaran, ini adalahsalah satu daripada jihad di dalam Islam.

Yang kedua, kita diamanahkan supayamenegakkan keadilan. Dalam menegakkankeadilan ini, adalah menjadi kewajipansetiap individu Islam sehingga kalau kitatidak dapat menjalankan amanah di bidangkeadilan ini, dengan izin Tuan Yang di-Pertua, dalam pandangan Islam Rasulullahmenyatakan (menyebut dalam bahasaArab) yang bermaksud: Seolah-olah tiadaagama orang yang tidak beramanah.Begitulahbesarnyapengharapandaripadapandangan Islam terhadap perkara yangkita bincangkan ini.

Tuan Yang di-Pertua, oleh yangdemikian, saya membawa daiam carayang ringkas, apabila semua rakan-rakansaya tadi bercakap hanyalah dalam bentukumum tetapi saya membawa pandanganini dalam bentuk Islam dengan lunas-lunas Al-Quran dan Hadis supaya paraRaja-raja yang seluruh negara adalahmenjadi ketua kepada Agama Islam dapatmemahami bahawa mereka adalahmerupakan uswah, merupakan contohyang paling utama kepada seluruh umatIslam dan seluruh rakyat yang berbilangbangsa dan agama di dalam negara ini.Dan adalah tidak wajar seorang ketuayang mendakwakan diri mereka sebagai

2737 16 DISEMBER 1992 2738

pemimpin Islam yang teragung di sesebuahnegeri melakukan sesuatu yangbercanggah dengan dasar keislaman.

Tuan Yang di-Pertua, dengan itu, olehkerana ada lagi rakan-rakan saya yangakan bercakap, maka saya dengan inimenyokong Usul yang telah dibawa olehYang Berhormat Datuk Dr. Haji AzmanAtar bin Othman, dan disokong oleh YangBerhormat Tuan Haji Mohamed Nazri.Sekian, terima kasih.

Timbalan Yang di-Pertua: Ya, YangBerhormat Tuan Dahalan, cuba ringkaskandalam 7 atau 8 minit. Sila.

6.20 ptg.

Tuan Dahalan bin Haji Embun:Terima kasih, Tuan Yang di-Pertua. Sayaakan bahas secara ringkas di atas Usulini iaitu saya akan fokus kepada Usulpada hari ini. Mengikut Usul ini, sayatelah pun buat beberapa petikan daripadaayat-ayat. Yang pertamanya, berasa amatsedih dan memandang serius. Yangkeduanya, Douglas Gomez. Yang ketiga,di Istana Johor. Dan yang keempat, DuliYang Maha Mulia Sultan Johor. Ayatyang kedua satu penyalahgunaan kuasa.Ayat yang ketiga, segala tindakan yangperlu hendaklah diambil bagi menentukaninsiden yang seumpama ini tidakberulanglagi pada masa hadapan. Jadi, ayat disini ialah segala tindakan yang perluhendak diambil bagi menentukan insidenyang seumpama itu tidak berulang lagipada masa hadapan selepas benda inisudah berlaku.

Jadi, Tuan Yang di-Pertua, mengikutsemangat Usul ini dia tidak merupakanpunishment, hanya merupakan correc-tive action. Jadi, bagaimanakah kitahendak menjalankan corrective actionitu terhadap seorang insan? Kita semuamanusia bersifat, kita ada orang putihsebutkan sebagai "human traits". Adayang cakap banyak, dia tidak simpan, diabercakap sahaja. Ada yang sembunyi,dia tidak bercakap tetapi dia bertindak.

Ini sifat manusia. Kalau kita tengok dalamDewan ini pun, Tan Sri kita tengokbegitu lemah-lembut tetapi tegas orangnyasebagai satu sifat. Yang Berhormat DatukDr. Haji Azman Atar, kita nampak dia inisemuanya ada. Ada masa dia tegas, adamasa dia garang dan ada masa dia lemah-lembut. Ada ketika-ketika yang diaterpaksa berlemah-lembut. Jadi, dalamini semua ada.

Timbalan Yang di-Pertua: Apa yangdia tidak ada?

Tuan Dahalan bin Haji Embun:Tidak ada yang dia tidak ada.

Timbalan Yang di-Pertua: Oh!(Ketawa)

Tuan Dahalan bin Haji Embun: Jadi,maka kita "a perfect man, all roundcharacter" Saya sebutkan ini oleh sebabdia yang bawa Usul ini. Jadi, kita jack diasedikitlah (Ketawa) di atas ke'HangTuah'an Yang Berhormat itu.

Seorang Ahli: Wah! (Ketawa)

Tuan Dahalan bin Haji Embun: Jadi,saya sudah sebutkan dahulu dia dapat"Datuk" daripada Melaka tetapi dia dudukdi Kuala Lumpur. Berbalik kepada "hu-man traits" tadi, Tuan Yang di-Pertua,saya sudah sebutkan orang yang extro-vert, introvert, aggressive dan lembut.Ada orang yang mengalah dan ada yangdomineering. Dia hendak control sahaja,sama ada lelaki atau perempuan,perangainya kalau domineering ini, balikke rumah, isteri hendak control suaminya.Jadi, inilah semuanya. Tetapi yang bahayasedikit ada sejenis egoistic. Dia akanmembawakan kepada satu perangaiataupun sifat yang ganas. Jadi, inilahorang yang berperangai macam ini. Diabukan sebenarnya ada yang disebutkansebagai "criminally-inclined" Bukan diahendak bunuh orang tetapi pada ketikaitu, dia terjadi. Jadi, apa sepatutnya yang

2739 16 DISEMBER 1992 2740

kita hendak buat. Saya ingat inilah spiritdi dalam Usul pada hari ini.

Jadi, saya mirip dengan pendapat yangdiberikan oleh Ustazah kita tadi seorangyang lemah-lembut tetapi bila diabercakap, begitu lantang. Ini pun sifatmanusia, tidak boleh elak. Jadi, perangaiorang macam ini tidak boleh kita buatapa-apa. Kalau kitalah manusia biasa,macam sayalah, manusia biasa, mungkinkita pergi jumpa doktor, seorang psy-chologist atau seorang psycho-analystuntuk hendak study balik apa sebab yangkita menjadi begitu. Jadi, inilah di atassemangat yang sebegini, sebagai ad hocsolution. Adhoc bukan sebagai blanket,bukan sebagai institutional solution .Adhoc—we go to the root of the problemuntuk ketika ini. Kalaulah kita sudah berikaunselling, nasihat, sedikit-banyak pun-ishment, mungkin sampai ke peringkatsuspension daripada kerja a taupunjawatan, kalau dia jadi juga begitu, sifatsemula jadi orang ini sudah tidak bolehdiubah, saya rasa pada ketika itu barulahkita benar-benar mengambil tindakan.

Mungkin seseorang itu, kalau sudahpergi ke Mekah ambil umrah, dia orangIslam; ambil haji. Saya nampak Pak Mankita pun sudah berubah. Balik-balik dulu,kepala licin sudah pakai songkok. Ituperubahan. Dia manusia. Sultan Johorpun manusia macam kitajuga. Ada ketikadia lemah dan ada ketika dia ganas. Sayadengar cerita ini bukanlah saya hendakmembela di atas apa yang dia buat. Apayang dia buat itu tetap salah tetapiperangainya. Biar saya cerita, sayakebetulan duduk satu meja dengan seorangyang diceritakan kepada saya, SultanPahang memberi nasihat atau bertanyakepada Sultan Johor. Dia sebut "Adinda,mengapa adinda buat begitu? Dia kata,"Tak tahulah, sudah perangai patek macamitu" Dia terus. Jadi, ada masalah ini,sistem dalam badan ini. Tetapi kita hendakbunuh sekarang bukan hendak bunuhkita hendak perbetulkan sistem semuasekali.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: (Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua: Sila.

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Saya ingin minta penjelasan.Kalau sudah ramai perangai Raja,perwatakan Raja semacam mana YangBerhormat sebutkan tadi, perlu atau tidakkita mempunyai satu sistem yang akandatang, siapa sahaja yang hendak jadiRaja, kita kena hantar dia pergi ke medi-cal check-up dahulu? (Ketawa)

Tuan Dahalan bin Haji Embun: Sayasokong sangat. Sebenarnya, sebelumseseorang jadi Raja pun, kita mestimenentukan pemikirannya itu waras.Seseorang yang tidak waras, termasukkita di sini, kalau kita disahkan sebagaiorang gila, kita tidak boleh jadi seorangSenator, lebih-lebih lagi hendak jadiseorang Raja. (Tepuk)

Timbalan Yang di-Pertua: YangBerhormat Tuan Dahalan, sila bataskankepada tajuk ini sahaja.

Tuan Dahalan bin Haji Embun: Jadi,inilah pendeknya kita bawa dia kepadaseorang psychologist dan kaunselling.Dan selepas itu, kalau diajadi juga, barulahkita keluar sedikit daripada spirit Usulini iaitu semangat kepada Usul ini; kalaukita baca betul-betul ini.

Jadi, Tuan Yang di-Pertua, setakatitulah saya sudahi. Sekian, terima kasih.

Timbalan Yang di-Pertua: Ahli-ahliYang Berhormat, kita akan membuatkeputusan berkenaan dengan Usul yangdibahaskan selama petang ini. Saya ingintahu adakah cadangan selain daripadaproses seperti biasa?

Datuk Dr. Haji Azman Atar binOthman: Tuan Yang di-Pertua, sayamencadangkan apabila dijalankan undiannan t i supaya ki ta mengundi secarabelahbahagi.

2741 16 DISEMBER 1992 2742

Seorang Ahli: Saya sokong!

Timbalan Yang di-Pertua: Ahli-ahliYang Berhormat, sebenarnya kita perlukansekurang-kurangnya 8 penyokong. Kalauada 8 penyokong, sila bangun.

Beberapa Ahli: (Bangun)

Timbalan Yang di-Pertua:Nampaknya lebih daripada 8 penyokong,kita kira boleh. Jadi, kita ikut peraturanbiasa iaitu bunyikan loceng selama 2minit. Silakan.

Loceng dibunyikan selama dua tninit.

Timbalan Yang di-Pertua: Sebelumsaya bacakan Usul untuk dipersetujukan,saya ingin mengumumkan bahawapenghitung kita di sebelah blok sini ialahYang Berhormat Tuan Dahalan bin HajiEmbun dan di blok sebelah kanan ialahYang Berhormat Datuk Dr. Haji AzmanAtar bin Othman. Jadi, kita akan hitungsetelah saya membaca Usul ini. Ahli-ahliYang Berhormat, masalah di hadapanMajlis ialah satu usul di atas nama YangBerhormat Datuk Dr. Haji Azman Atarbin Othrrian:'

BAHAWA menurut PeraturanMesyuarat 35(6) Dewan yang bersidangpada hari ini berasa amat sedih danmemandang serius ke atas insidenseorang rakyat Malaysia, DouglasGomez, yang telah dicederakan diIstana Johor pada 30hb November,1992 oleh Duli Yang Maha MuliaSultan Johor.

DAN BAHAWA Dewan inimemutuskan kejadian tersebut adalahsatu penyalahgunaan kuasa yangbercanggah dengan semangatPerlembagaan Malaysia danbertentangan dengan cita-cita sertahasrat undang-undang negara yangberasaskan kepada sistem RajaBerperlembagaan dan demokrasiberparlimen.

DAN BAHAWA Dewan inimengambil ketetapan segala tindakanyang perlu hendaklah diambil bagimenentukan insiden yang seumpamaini tidak berulang lagi pada masahadapan,

dikemukakan kepada Majlis untukdiputuskan dan dipersetujukan.

Dipersilakan tuan-tuan penghitung.

Undian dijalankan sekarang.

Timbalan Yangdi-Pertua: Ahli-ahliYang Berhormat, kalau pada minggu lepasDewan Rakyat telah membuat satu sejarahdalam keputusan sebulat suara terhadapsatu usul, saya percaya Dewan Negarajuga dari segi keputusan terhadap satuusul, selain daripada soal-soal pindaanPerlembagaan ataupun sesuatu akta, sayapercaya kita pun membuat satu sejarahpada petang ini. (Tepuk) Di dalam Dewansekarang Ahli-ahli Yang Berhormatberjumlah 48 orang, kesemua 48 orangbersetuju. (Tepuk) Tidak ada yang tidakbersetuju ataupun berkecuali.

Maka usul yang saya bentangkansebentar tadi telah dipersetujukan menuruthitungan seperti mana yang telah sayaumumkan sebentar tadi.

YANG BERSETUJU

Tuan Haji Abdul Majid bin HajiAbdullahTuan Abdul Rashid bin IsmailTuan Haji Abdul Salara bin AwangTuan Haji Ahmad Zahid bin HamidiPuan Hajah Asmah binti Haji IsmailDatuk Haji Azman Atar bin OthmanDato' Azumu bin TakTuan Michael Bong Thiam JoonPuan Hajah Che Pora binti Haji OmarDato' William Chek Lin KwaiTuan Frankie Chong Yu CheeTuan Dahalan bin Haji EmbunTuan Ding Seling

2743 16 DISEMBER 1992 2744

Tuan Douglas Sullang Anak GandaTuan Foo Boon LiangTuan Ghazali bin Haji EmbongPuan Hajah Habidah binti JusohPuan Hajah Habshah binti Haji OsmanTuan Ho Cheng WangTuan Isli bin Haji SiputTuan Itam Wali bin NawanTuan Haji Jamaludin bin Haji AhmadDato' Dr. Mak Hon KamTuan Haji Mohamed Nazri bin AbdulAzizJen.(B) Tan Sri Dato' Mohd. Ghazalibin Dato' Mohd. SethTuan Munisamy a/1 KuppanTuan Mustapa bin MohamedTuan Neo Tuan ChengDatuk Ng Peng HayPuan Hajah Rahaiah binti BaheranTuan Rahim bin BabaPuan Hajah Rosnah binti Haji Mohd.SallehTuan Saad bin Haji ManTuan Saidin bin MohammadTuan Dr. Sak Cheng LumPuan Sri Sarasa a/p VeluTuan V.K. SellappanTuan Shuib bin EndutTuan Haji Shuib bin ShawalTuan Tan Gim HuaTuan Tan Tiew BockTuan Tiong Thai KingTuan K. Vijayanathan a/l Kesava PillaiWan Hamid Edruce bin Tuanku HajiMohamadDatin Hajah Wan Intan binti Haji WanAhmad TajuddinPuan Rosalind Yau Shuk Meng

Tuan Haji Zainal bin Md. DerosPuan Hajah Zaleha binti Hussin

YANG TIDAK BERSETUJU:

Tiada.

YANG TIDAK MENGUNDI:

Tiada.

Usul dipersetujukan.

Diputuskan,

BAHAWA menurut PeraturanMesyuarat 35(6) Dewan yang bersidangpada hari ini berasa amat sedih danmemandang serius ke atas insiden seorangrakyat Malaysia, Douglas Gomez, yangtelah dicederakan di Istana Johor pada30hb. November, 1992 oleh Duli YangMaha Mulia Sultan Johor.

DAN BAHAWA Dewan inimemutuskan kejadian tersebut adalah satupenyalahgunaan kuasa yang bercanggahdengan semangat Perlembagaan Malay-sia dan bertentangan dengan cita-cita sertahasrat undang-undang negara yangberasaskan kepada sistem RajaBerperlembagaan dan demokrasiberparlimen.

DAN BAHAWA Dewan ini mengambilketetapan segala tindakan yang perluhendaklah diambil bagi menentukaninsiden yang seumpama ini tidak berulanglagi pada masa hadapan.

Timbalan Yang di-Pertua: Ahli-ahliYang Berhormat, mesyuarat ditangguhkanhingga esok, 17 Disember 1992.

Dewan ditangguhkan pada pukul 6.40petang.