pelaksanaan kelas pemulihan bahasa melayu di … · pemulihan bahasa melayu di sekolah jenis...
TRANSCRIPT
1
PELAKSANAAN KELAS PEMULIHAN BAHASA MELAYU
DI SEKOLAH JENIS KEBANGSAAN TAMIL
NEGERI SELANGOR
IMPLEMENTATION OF MALAY LANGUAGE REMEDIAL CLASS
AT TAMIL-TYPE NATIONAL SCHOOLS IN SELANGOR
Chew Fong Peng1
Leka A/P Sendereprakasam2
1 Pensyarah kanan Fakulti Pendidikan, Universiti Malaya (UM), Malaysia (E-mel: [email protected]) 2 Guru SJKT Vivekakanda, Petaling Jaya (E-mel: [email protected])
Accepted date: 1 April 2019
Published date: 4 April 2019
To cite this document: F.P. Chew & L. Sendereprakasam (2019). Pelaksanaan Kelas
Pemulihan Bahasa Melayu Di Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil Negeri Selangor.International
Jurnal Penyelidikan Sains Sosial (JOSSR),2(2), 1-20.
___________________________________________________________________________
Abstrak: Kajian ini memberi tumpuan kepada Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu
Dalam Kemahiran Literasi Membaca di Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil negeri Selangor.
Tujuan kajian ini adalah untuk mengenal pasti pemahaman dan persepsi guru terhadap
Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam kemahiran literasi membaca serta
menganalisis perbezaan antara Kaedah dan strategi dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan
dalam Kemahiran Literasi Membaca Bahasa Melayu oleh Guru-guru KPBM mengikut latar
belakang sosial. Pengkaji juga ingin mengetahui masalah dalam pelaksanaan Kelas Pemulihan
Kemahiran Melayu dalam Literasi Membaca dan akhirnya mendapatkan cadangan untuk
mengatasi masalah dalam kelas pemulihan Bahasa Melayu. Sampel kajian adalah seramai 60
orang guru Bahasa Melayu Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil yang dipilih secara persampelan
rawak dari tiga daerah, iaitu Petaling Perdana, Petaling Utama, dan Klang. Bagi
pengumpulan data, instrumen borang soal selidik telah digunakan. Kebolehpercayaannya pula
diperoleh melalui kajian rintis yang dijalankan di mana nilai Cronboach Alphanya ialah 0.92.
Hasil kajian mendapati bahawa pemahaman dan persepsi guru terhadap Pelaksanaan Kelas
Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi membaca adalah sangat tinggi. Ujian
Ujian-U Mann-Whitney dan Kruskall-Wallis menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang
signifikan antara Kaedah dan strategi yang digunakan oleh guru-guru KPBM dalam
Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi membaca mengikut
jantina, bidang pengkhususan dan pengalaman mengajar. Seterusnya, masalah yang dihadapi
oleh guru-guru dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan dalam Kemahiran Literasi membaca
Bahasa Melayu adalah sederhana tinggi. Oleh itu, semua pihak harus bekerjasama dengan
pihak guru untuk memastikan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dilaksanakan dengan berjaya.
Kata Kunci: Guru, SJKT, kelas pemulihan Bahasa Melayu, literasi membaca
Volume: 2 Issues: 2 [March, 2019] pp. 1 - 20] Jurnal Penyelidikan Sains Sosial (JOSSR)
eISSN: 2637 - 0956
Journal website: www.jossr.com
2
Abstract: This study focuses on the Implementation of Malay Language Remedial Classes in
Reading Literacy Skills at Tamil-type National Schools in Selangor. The purpose of this study
is to identify teachers' understanding and perceptions on the implementation of Malay
Language Recovery Classes in reading literacy skills and to analyze the differences between
the methods and strategies in the Implementation of the Remedial Class in Literacy Skills in
Malay Language by MDB teachers according to social background. This study was also aimed
to explore the problems in the implementation of Malay Language Remedial Class in Reading
Literacy Skills. The population involved in this study composed of 60 Tamil Language Schools
Tamil Language teachers who were selected randomly from three districts namely Petaling
Perdana, Petaling Utama, and Klang. For data collection, instruments of questionnaires have
been used. The reliability was obtained through a pilot study conducted that the value of
Cronboach Alphanya was 0.92. The findings showed that teachers' understanding and
perception towards the implementation of the Malay Language Remedial Class in Reading
Literacy Skills was very high The Mann-Whitney and Kruskall-Wallis U-Test Tests showed that
there were no significant differences between the methods and the strategies used by the
teachers of KPBM in Implementation of Malay Language Remedial Classes in Reading
Literacy Skills by gender, specialization and teaching experiences. Furthermore, the findings
showed the problem faced by the teachers in implementation of Malay Language Remedial
Class in Reading Literacy Skills of was moderate High. Therefore, all parties should work
together with the teachers to ensure that the Malay Language Remedial Class is implemented
successfully.
Keywords: Tamil-type National Schools, teachers, Malay remedial class, reading literacy
skills
___________________________________________________________________________
Pengenalan
Pendidikan adalah satu bidang yang dinamik. Pencarian kualiti pendidikan bukanlah suatu yang
mudah. Ia disulitkan lagi dengan pelbagai isu dan cabaran yang sentiasa menerjah dalam
pelbagai bentuk dan arah. Keadaan ini pastinya menuntut para murid, pendidik dan pentadbir
supaya sentiasa sedar dan bersedia untuk berdepan dengan isu dan cabaran yang mendatang
dari semasa ke semasa. Dalam pada itu, tanggungjawab guru dalam proses pengajaran dan
pembelajaran sememangnya berat kerana guru bukan sahaja bertanggungjawab menyampaikan
pengetahuan dan pengalaman kepada pelajar dalam bidang mata pelajaran yang diajar, tetapi ia
juga bertujuan membentuk pelajar menjadi seorang pelajar yang cemerlang.
Latar Belakang Kajian
Dalam era globalisasi ini, penguasaan Bahasa Melayu amat dititikberatkan dalam proses
pengajaran dan pembelajaran. Ini dapat dibuktikan dengan pelaksanaan polisi ‘Memartabatkan
Bahasa Melayu dan Memperkukuh Bahasa Inggeris’ oleh Kementerian Pendidikan Malaysia.
Pengajaran Bahasa Melayu adalah penting untuk meningkatkan penguasaan asas dalam bahasa
serta membolehkan murid menguasai Bahasa Melayu. Pengajaran Bahasa Melayu akan
membolehkan murid-murid menggunakan bahasa yang dipelajari dalam komunikasi dengan
berkesan secara lisan dan juga tulisan.
Menurut Malaysia Education Blueprint 2012-2025 (Malaysia Education Blueprint 2012-2025,
2011), bilangan pelajar yang berada di bawah tahap rendah TIMMS dalam kemahiran membaca
adalah lebih tinggi berbanding dengan negara-negara OECD. Literasi merupakan asas dalam
pembelajaran pendidikan rendah dan juga peringkat-peringkat yang lebih tinggi.
3
Menurut Fuziati (2012), ketidakupayaan membaca dalam kalangan murid-murid sekolah
rendah dan pelaksanaan program intensif bagi membantu murid-murid yang lemah dalam
kemahiran membaca sering berlaku dalam dunia pendidikan. Fenomena ini telah diberi
perhatian dan penekanan dalam sistem pendidikan negara sejak dulu sehingga kini. Hal ini
demikian kerana kemahiran membaca merupakan keperluan asas pembelajaran bagi seseorang
murid dalam Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah (KPM, 2003). Kurikulum baru ini
merupakan satu usaha untuk kembali semula kepada asas pendidikan dengan memberi fokus
kepada 3M (membaca, menulis dan mengira), dan pelajar yang tidak menguasainya dibantu
melalui Program Pemulihan Khas. Pengajaran dan pembelajaran pada tahap satu (tahun 1-3)
akan membolehkan guru-guru mengenal pasti murid yang mempunyai masalah penguasaan
asas 3M. Seterusnya pihak sekolah berusaha menyediakan Program Pemulihan Khas bagi
mengatasi masalah penguasaan asas 3M. Fokus ke arah membasmi masalah 3M ini turut
termaktub dalam Teras Ketiga: Memperkasakan Sekolah Kebangsaan dan, Teras Keempat:
Merapatkan Jurang Pendidikan dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) 2006–
2010. Melalui kedua-dua teras ini, beberapa pelan tindakan dirancang untuk memastikan murid-
murid menguasai kemahiran asas 3M pada Tahap Satu.
Murid-murid perlu menguasai kemahiran membaca kerana ia akan menjamin atau membantu
mereka untuk mengikuti pembelajaran di sekolah dan mengaplikasikannya dalam kehidupan
seharian mereka. Objektif utama membaca adalah untuk mendapatkan maksud kandungan yang
dibaca. Menurut Dooley (2011), kefahaman merupakan satu usaha bagi memberi maksud
kepada bahan bacaan. Mereka terlibat dalam suatu proses membina dan memberi makna kepada
bahan yang dibaca melalui pengetahuan yang sedia ada dalam minda mereka. Ini akan
membantu murid-murid membuat visual dalam minda tentang jalan cerita dan membina
pemahaman terhadap bahan bacaan.
Seseorang murid yang gagal membaca dan terpaksa pula dihantar ke kelas pemulihan boleh
menimbulkan pelbagai konotasi buruk. Mereka akan dianggap bodoh, lemah, lembam, buta
huruf dan sebagainya (Crown et.al, 1997). Dalam jangka masa panjang, tanggapan seperti ini
akan menjadi label dan stigma kepada murid tersebut. Anggapan ini akan kekal sampai bila-
bila walaupun murid-murid berkaitan sudah dipulihkan (Ercole, 2009).
Menurut Kementerian Pendidikan Malaysia (2012), setelah 59 tahun mencapai kemerdekaan,
di negara ini masih terdapat murid-murid sekolah yang tidak menguasai literasi membaca yang
merupakan kemahiran yang membolehkan mereka berkomunikasi dan menimba pengetahuan.
Statistik Bahagian Sekolah, KPM pada tahun 2001 menunjukkan 115 377 orang murid sekolah
rendah di seluruh negara tidak dapat menguasai kemahiran membaca, menulis dan mengira
(KPM, 2012), 24 000 murid dalam Kelas Peralihan dan Tingkatan I masih tidak menguasai 3M,
manakala daripada 53 544 orang murid sekolah rendah yang mengikuti aktiviti pemulihan,
hanya 28, 801 (53.8%) berjaya dipulihkan dan dapat menguasai kemahiran 3M.
Pernyataan Masalah
Guru-guru yang mengajar mata pelajaran Bahasa Melayu di Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil
seringkali merungut dan mengeluh ekoran masih ramai murid yang tidak boleh menguasai
kemahiran asas berbahasa iaitu membaca. Akibatnya, keseluruhan prestasi sekolah terjejas hasil
daripada masalah literasi dalam Bahasa Melayu ini. Dalam Tahun Empat, murid-murid
seharusnya sudah menguasai kemahiran ini memandangkan mereka telah pun melalui saringan
dan program LINUS ketika di Tahun Satu hingga Tahun Tiga. Kebolehan asas berbahasa ini
mempunyai kepentingan yang sangat besar dan menjadi indikator kepada pencapaian seseorang
4
pelajar di sekolah. Kemahiran asas bahasa ini akan menjadi faktor penentu kepada penguasaan
pembelajaran dalam bidang ilmu yang lain. Maka, jelaslah menunjukkan murid-murid yang
dapat menguasai kemahiran asas literasi yang baik akan menunjukkan prestasi yang cemerlang
dalam pelbagai mata pelajaran yang lainnya, bukan sahaja Bahasa Melayu.
Daripada kenyataan di atas, dapat dilihat bahawa program pemulihan memang berhadapan
dengan pelbagai masalah sedangkan tugas dan peranannya amat penting. Melaksanakan
pemulihan, pengukuhan dan aktiviti pengayaan di kelas arus perdana bukanlah tugas yang
mudah. Hal ini demikian kerana guru perlu mengenal pasti tahap keupayaan pelajar untuk
menguasai dan menyertai aktiviti Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) dalam Bahasa
Melayu (Mohd Asnorhisham Adam, Abdul Rahim Hamdan dan Muhamad Khairul Anuar
Hussin, 2018). Dalam konteks bacaan, kegagalan memulihkan penguasaan bacaan akan
menimbulkan banyak masalah dan implikasi kepada individu yang terlibat serta kepada
program pemulihan sendiri. Bagi pihak murid, kegagalan menguasai bacaan boleh menjejaskan
pembelajaran dan kemajuan dalam prestasi pembelajaran dan dalam semua mata pelajaran,
termasuk ujian dan peperiksaan (Abdul Rasid 2011; Scahill, 2010; Nurhayati Nasir, 2016),
menghalang pembelajaran dan penguasaan ilmu di tahap yang lebih tinggi (Slavin, Cheung,
Golf, & Lake, 2008; Hirsch, 2019), di samping membantut dan memadamkan minat serta
keinginan murid-murid untuk terus belajar dan mencari ilmu pengetahuan (Ruzaini Rani, 2015;
Khotijah Kamsul, 2017).
Kegagalan menguasai bacaan khususnya pada Tahap 1 sekolah rendah amat merugikan murid
berkenaan kerana kajian-kajian membuktikan manusia mempunyai keupayaan untuk berbahasa
secara semula jadi (Chomsky, 1965; Piaget, 1971) atau pun dengan mempelajarinya (Skinner,
1957) dan manusia juga mudah mempelajari bahasa pada 10 tahun usia pertama mereka
(Martin, 1990). Menurut Nor Laila Kuslan (2014), kegagalan menguasai bacaan bermakna
potensi murid tersebut untuk berbahasa tidak dibangunkan dan dikembangkan. Hal ini
bertentangan dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang memberi penekanan terhadap
perkembangan potensi individu secara menyeluruh.
Menurut kajian yang pernah dilakukan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (2016),
pengajaran kelas dalam Bahasa Melayu secara keseluruhan yang dititikberatkan adalah kurang
sesuai. Ini menyebabkan ramai murid gagal menguasai kemahiran 3M mengikut masa yang
ditetapkan. Untuk memperbaiki kelemahan tersebut, strategi pengajaran secara berkumpulan
telah dicadangkan untuk aktiviti pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah. Hal ini turut
disokong oleh En. Raman selaku penyelia sekolah-sekolah Tamil di Selangor bahawa melalui
aktiviti kumpulan, diharapkan murid-murid dapat menjalankan aktiviti pembelajaran dan
menguasai kemahiran-kemahiran mengikut kebolehan mereka. Walau bagaimanapun, aktiviti
pembelajaran secara berkumpulan ini kurang diaplikasikan oleh guru-guru di sekolah yang
dipilih sebagai tempat kajian tersebut.
Bertitik tolak daripada isu-isu yang dinyatakan, berlaku permasalahan di Sekolah Jenis
Kebangsaan Tamil kini, iaitu masih terdapat murid yang tidak menguasai kemahiran literasi
asas seperti membaca. Masalah ini berkaitan dengan masalah penguasaan bahasa (Kementerian
Pendidikan Malaysia 2014). Hal ini tidak boleh dipandang enteng memandangkan bahasa
memainkan peranan yang sangat besar dalam kehidupan manusia dan menjadi alat bagi tujuan
komunikasi.
5
Justeru itu, Kementerian Pendidikan Malaysia telah mengambil inisiatif bijak dalam
memartabatkan Bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan dengan memastikan semua murid
di Malaysia memdapat pendedahan awal untuk menguasai kemahiran membaca dan menulis
sejak dari peringkat awal kanak-kanak lagi. Bermula dari tahun 2014 bidang Keberhasilan
Utama Nasional (NKRA) telah menyasarkan bahawa semua murid berkeupayaan untuk
menguasai aras literasi. Sehubungan dengan itu, Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)
dalam Gelombang 1 Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013-2025 memberi
tumpuan kepada penambahbaikan sistem sedia ada, iaitu memperkenalkan pelaksanaan Kelas
Pemulihan Bahasa Melayu untuk murid-murid tahap dua, iaitu Tahun 4 hingga Tahun 6 serta
bagi merealisasikan visi dan misi PPPM (2013-2025) dan juga meningkatkan prestasi
pencapaian Bahasa Melayu dalam UPSR.
Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu ini juga selaras dengan dasar MBMMBI.
Program membasmi masalah membaca, menulis dan mengira (3M) ini turut menjadi fokus
utama dalam Pelan Induk Pembangunan Pendidikan (PIPP) 2006-2010. Dalam tempoh ini,
murid-murid yang mempunyai masalah dalam Bahasa Melayu akan mendapat bimbingan
secara berfokus melalui modul Program Membaca dan Menulis. Pelaksanaan Kelas Pemulihan
Bahasa Melayu bertujuan untuk memartabatkan Bahasa Melayu sebagai bahasa ilmu selaras
dengan dasar Memartabatkan Bahasa Melayu Memperkukuh Bahasa Inggeris (MBMMBI).
Kelas Pemulihan Bahasa Melayu ini dijalankan kepada murid yang tidak menguasai LINUS
saringan 2 pada Tahun 3 serta murid yang lemah dalam penguasaan membaca dan menulis
Bahasa Melayu dalam tahun 4, 5 dan 6. Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dilaksanakan di luar
jadual waktu persekolahan selama 2 hingga 5 jam seminggu. Pengajaran dan pembelajaran akan
dilaksanakan sebelum atau selepas sesi persekolahan. Kementerian berharap agar program khas
yang diperuntukkan kepada murid-murid tahap dua akan membasmi masalah penguasaan
membaca di semua sekolah rendah kebangsaan.
Keadaan ini membuka ruang kepada pengkaji untuk menentukan keberkesanan aktiviti
pembelajaran secara berkumpulan terhadap penguasaan suku kata dalam kalangan murid-murid
tahap dua. Namun demikian, kajian ini hanya terbatas dengan mengkaji keupayaan membaca
murid tahap dua di bawah program KPBM yang diperkenalkan oleh Kementerian Pendidikan
Malaysia di Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil. Program ini adalah untuk membantu murid-
murid meningkatkan kemahiran membaca dan menulis. Dengan itu, kajian ini memberi
lompang kepada pengkaji untuk mengenal pasti keupayaan membaca murid-murid tahun 5 yang
telah melalui Kelas Pemulihan Bahasa Melayu.
Tinjauan Literatur
Menurut Nurhayati Nasir (2016), aktiviti membaca merupakan salah satu kemahiran asas yang
amat penting dalam proses pembelajaran Bahasa Melayu.Murid-murid diseru untuk membaca
untuk memperkayakan kosa kata dan juga bagi meningkatkan penguasaan mereka. Didapati
murid-murid masih menunjukkan kecenderungan mereka dalam membaca buku cerita Bahasa
Melayu walaupun guru berusaha untuk memberikan galakan kepada murid untuk membaca
buku cerita Bahasa Melayu. Situasi ini berlaku kerana murid-murid lebih terdedah kepada buku
cerita Bahasa Inggeris. Sebaliknya kurang memberikan keutamaan kepada Bahasa Melayu. Hal
ini juga menjadi penyebab kepada kemerosotan minat terhadap bahan bacaan Bahasa Melayu.
Keupayaan murid-murid akan semakin meningkat sekiranya mereka diberi atau dibimbing
dengan kesediaan belajar yang baik dan berkesan. Selain daripada itu, murid-murid ini juga
6
haru mempunyai sikap yang positif terhadap pelajaran yang dipelajari serta mereka harus
mendapat sokongan yang memberangsangkan daripada pihak keluarga terutamanya ibu bapa.
Asas pengetahuan dalam kemahiran membaca yang dimiliki oleh murid-murid, penglibatan ibu
bapa dan status sosioekonomi keluarga amat mempengaruhi penguasaaan membaca dalam
kalangan murid-murid. Tambahan pula, kanak-kanak akan memperoleh ketrampilan berbahasa
melalui pengalaman dan proses pembelajaran yang dilaluinya. (Ruzaini Rani, 2015).
Selain itu, Chew Fong Peng (2017) menjalankan tinjauan terhadap 120 orang murid dari tiga
jenis sekolah yang berbeza, iaitu Sekolah Kebangsaan, Sekolah Jenis Kebangsaan Cina dan
Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil. Kajian menunjukkan bahawa murid-murid berasa seronok
terhadap program LINUS yang dilaksanakan. Mereka mendapati bahawa guru-guru LINUS
mengajar dengan cara yang menyeronokkan dan menggunakan bahasa yang mudah difahami,
kelas LINUS membolehkan murid-murid menguasai kemahiran membaca dan menulis, guru
LINUS cenderung untuk mengaplikasikan teknik berkumpulan dan permainan dalam
pengajaran dan pembelajaran. Selain itu, guru lebih gemar menggunakan komputer, gambar
dan video di dalam kelas LINUS. Dengan kata lain, pelaksanaan program LINUS
menampakkan hasil dengan sambutan yang positif dalam kalangan murid.
Kebanyakan kajian lepas menumpukan perhatian kepada murid-murid semata-mata, melainkan
Mohd Asnorhisham Adam, Abdul Rahim Hamdan dan Muhamad Khairul Anuar Hussin (2018)
yang mengkaji murid-murid dan guru-guru. Tujuan kajian mereka adalah untuk meningkatkan
tahap kawalan pembinaan pelajar literasi Melayu (ML) melalui pendekatan pengajaran bersama
satu pengajaran, satu bantuan (OTOA). Pengajaran kolaboratif OTOA adalah pendekatan
kolaboratif antara guru dalam melaksanakan pengajaran dan pemudahcaraan dengan sokongan
pentadbir dan pegawai penyelia. Kaedah pengumpulan data yang digunakan dalam kajian ini
adalah ujian pra dan pasca, pemerhatian, analisis dokumen dan wawancara terhadap dua orang
murid dan guru. Hasil kajian menunjukkan berlakunya peningkatan dalam penguasaan literasi
bahasa Melayu dan minat murid dalam penulisan melalui pendekatan OTOA. OTOA juga
membantu guru dalam pelaksanaan pemulihan, pengukuhan dan pengayaan serta meningkatkan
penguasaan literasi Melayu dalam program LINUS.
Selain itu, Mohd Asnorhisham Adam dan Abdul Rahim Hamdan (2017) menjalankan kajian
untuk mengenal pasti tahap pelaksanaan, penguasaan, dan keberkesanan pendekatan pengajaran
secara berkumpulan oleh Guru Pemulihan Khas dalam Program Pemulihan Khas Bahasa
Melayu. Seramai 40 orang guru pemulihan yang mengajar Bahasa Melayu dari 40 buah sekolah
kebangsaan di Johor telah dipilih secara kelompok atas kelompok. Soal selidik digunakan
sebagai instrumen kajian yang telah diubah suai daripada penyelidik-penyelidik lepas. Kajian
ini dianalisis menggunakan perisian Statistical Packages for Social Science (SPSS). Hasil
kajian menunjukkan bahawa tahap perlaksanaan, penguasaan, keberkesanan pengajaran secara
berkumpulan oleh guru pemulihan khas dalam Program Pemulihan Khas Bahasa Melayu berada
pada tahap yang tinggi.
Objektif dan Soalan Kajian
Objektif kajian ini adalah seperti berikut:
1. Mengenal pasti pemahaman dan persepsi guru Bahasa Melayu tentang pelaksanaan
Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam kemahiran literasi membaca .
2. Menganalisis perbezaan antara Kaedah dan strategi dalam pelaksanaan Kelas
Pemulihan Bahasa Melayu dalam kemahiran literasi membaca oleh guru-guru KPBM mengikut
latar belakang social
7
3. Mengetahui masalah dalam pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam
kemahiran literasi membaca.
Daripada objektif kajian di atas, maka tiga soalan kajian dibangunkan di bawah:
1. Apakah pemahaman dan persepsi guru terhadap Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa
Melayu?
2. Apakah kaedah dan strategi yang digunakan oleh guru-guru KPBM dalam Pelaksanaan
Kelas Pemulihan Bahasa Malaysia mengikut latar belakang sosial:
a. Umur
b. Lokasi sekolah
c. Pengalaman mengajar
3. Apakah masalah dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan dalam Kemahiran Literasi membaca
Bahasa Melayu?
Kerangka Teori Kajian
Rajah 1 Teori Kemahiran Membaca Kanak-kanak
Dalam kajian ini, pengkaji menggunakan teori penampilan literasi yang dipelopori oleh Marie
Clay (1979) di mana beliau mendefinisikan penampilan literasi atau pemunculan literasi sebagai perlakuan menulis dan membaca kanak-kanak yang berkembang kepada kebolehan
membaca dan menulis sebenar. Marie Clay (1991) turut membahagikan kanak-kanak yang
diklasifikasikan sebagai belum menguasai membaca kepada tiga tahap, iaitu tahap pembaca
baharu, tahap pembaca awal dan tahap pembaca maju.
Metodologi
Reka Bentuk Kajian
Pengkaji menggunakan kaedah tinjauan dengan mengedarkan soal selidik bagi mengumpul data
yang diperlukan. Kaedah ini membantu pengkaji menganalisis pelaksanaan Kelas Pemulihan
Bahasa Melayu khususnya di SJKT.
Responden Kajian
Dalam kajian ini, responden kajian terdiri daripada guru-guru yang mengajar Kelas Pemulihan
Bahasa Melayu di Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil Negeri Selangor dan berpengalaman dalam
Teori
Behaviorisme
Teori Emergent
Literacy
Pemahaman guru
Persepsi guru
Kaedah dan
strategi
Sokongan
Kemahiran
Membaca murid
8
pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu. Guru-guru di Negeri Selangor dipilih kerana
negeri ini merupakan antara negeri yang sering melakukan pelbagai program bagi
meningkatkan kemahiran membaca dalam Bahasa Melayu.
Jumlah guru Bahasa Melayu di semua SJKT di negeri Selangor ialah 220 orang. Persampelan
dilakukan secara bertujuan, iaitu memilih terus guru-guru yang mengajar Kelas Pemulihan
Bahasa Melayu sahaja. Mereka akan dihubungi dan diminta kebenaran untuk dibuat kajian
seterusnya. Hanya mereka yang sudi melibatkan diri dijadikan sasaran, justeru kajian ini
memilih 60 orang guru sebagai responden kajian.
Instrumen Kajian
Instrumen kajian yang digunakan dalam kajian ini adalah soal selidik. Menurut Mohd. Majid
Konting (2000), soal selidik dianggap sesuai dalam bidang pendidikan untuk pengumpulan
data. Soal selidik kajian ini diubah suai daripada kajian LINUS Kementerian Pendidikan
Malaysia.
Soal selidik ini terbahagi kepada empat bahagian iaitu A, B, C, dan D. Bahagian A ialah Latar
Belakang Responden. Bahagian B ialah Persepsi dan Pemahaman Guru Terhadap Pelaksanaan
KPBM. Bahagian C pula ialah Kaedah dan Strategi Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa
Melayu, manakala Bahagian D ialah masalah-masalah pelaksanaan Kelas Pemulihan dalam
Kemahiran literasi membaca BM. Kesemua bahagian ini mengandungi 10 item masing-masing.
Skala Likert digunakan sebagai skala pengukuran dalam instrumen kajian ini.
Pengkaji telah menjalankan kajian rintis ke atas 30 orang guru Bahasa Melayu KPBM. Pekali
kebolehpercayaan berada pada nilai Cornbach alpha 0.92, menunjukkan instrumen kajian
adalah tekal dan boleh diteruskan kajian lapangan.
Profile Responden Kajian
Jadual 1: Profil Responden Guru
Latar belakang
sosial (N=60)
Kategori Kekerapan Peratus
Jantina Lelaki 26 43.3
Perempuan 34 56.7
Umur 31 hingga 35 tahun 48 80.0
36 hingga 40 tahun 2 3.3
41 hingga 50 tahun 10.0
51 tahun keatas 6.7
Kelulusan
Akademik
SPM/STPM/DIPLOMA 6 3.3
Ijazah Sarjana Muda 4 75.0
Ijazah Sarjana 13 21.7
Bidang
Pengkhususan
Pendidikan BM 12 20.0
Bukan Pendidikan BM 47 78.3
9
Nama Institusi IPG 5 8.3
UM 17 28.3
UKM 15 25.0
UPM 10 16.7
USM 7 11.7
UTM 4 6.7
UNIMAS 2 3.3
Kelulusan
ikhtisas tertinggi
Kursus Perguruan Lepasan
Ijazah (KPLI)
53 88.3
Ijazah Sarjana Muda
Pendidikan
6 10.0
Lain-lain 1 1.7
Pengalaman
Mengajar
Kurang daripada 5 Tahun 2 3.3
6 hingga 10 Tahun 18 30.0
11 hingga 15 Tahun 11 18.3
16 Hingga 20 Tahun 23 38.3
lebih 20 Tahun 6 10.0
Jadual 1 di atas menunjukan, bilangan guru perempuan (34, 56.7%) adalah lebih ramai daripada
guru lelaki (26, 43.3%). Hal ini menunjukan reality bahawa lebih banyak guru perempuan yang
mengajar mata pelajaran Bahasa Melayu di kelas pemulihan. Kajian ini menunjukkan bilangan
responden bagi lingkungan umur. Responden dalam lingkungan umur 31 hingga 35 tahun
mempunyai bilnagan yang paling ramai, iaitu 48 orang (80.0%), diikuti oleh lingkungan umur
41 hingga 50 tahun seramai 6 orang (10.0%), manakala yang paling sedikit ialah lingkungan
umur 36 tahun hingga 40 tahun iaitu 2 orang (3.3%).
Daripada jumlah keseluruhan responden, bilangan guru yang mempunyai kelulusan akademik
Ijazah Sarjana Muda merupakan bilangan yang paling banyak, iaitu seramai 45 orang (75.0%),
diikuti dengan Ijazah Sarjana seramai 13 orang (21.75), sebaliknya kelulusan akademik yang
paling rendah ialah 2 orang (3.3%) di tahap SPM/STPM/DIPLOMA. Selain itu dapatan data
juga menunjukkan majority responden bukan pengkhususan mata pelajaran Bahasa Melayu,
iaitu 47 orang (78.3%) berbanding guru opsyen Bahasa Melayu sebanyak 12 orang (20.0%).
Selain itu, profil ini juga menunjukkan paling banyak responden guru yang mengikuti
pendidikan di Universiti Malaya, iaitu sebanyak 17(28.3%), diikuti dengan lulusan dari
Universiti Kebangsaan Malaysia seramai 15 orang (25.0%), seterusnya ialah guru dari
Universiti Putra Malaysia, iaitu 10 orang (16.7%), Universiti Sains Malaysia sebanyak 7 orang
(11.7%) manakala responden yang paling sedikit ialah guru kelulusan UNIMAS iaitu 2 orang
(3.3%).
Dilihat dari aspek kelulusan ikhtisas tertinggi, golongan guru berkelulusan Kursus Perguruan
Lepasan Ijazah adalah paling ramai, iaitu 53(88.3%), diikuti dengan pemegang Ijazah Sarjana
Muda Pendidikan sebanyak 6 orang (10.0%) dan 1 orang (1.7%) guru yang mempunyai
kelulusan ikhtisas lain. Dari segi pengalaman mengajar, guru yang mengajar antara 16 hingga
20 tahun adalah paling banyak, iaitu sebanyak 23 orang (38.3%), diikuti dengan pengalaman
10
mengajar antara 6 hingga 10 tahun sebanyak 18 orang (30%), antara 11 hingga 15 tahun seramai
11 orang (18.3%), lebih 20 tahun sebanyak 6 orang (10%) responden, manakala guru yang
mempunyai pengalaman mengajar kurang daripada 5 tahun adalah paling sedikit, iaitu
sebanyak 2 orang (3.3%) responden.
Dapatan Kajian
Dalam kajian ini, analisis deskriptif digunakan bagi tujuan penganalisisan data yang melibatkan
kekerapan, peratusan (%), min, dan sisihan piawai (SP) terhadap soalan kajian 1 dan 3. Nilai
min yang diperolehi akan diinterpretasikan dalam lima kategori seperti yang digariskan dalam
sumber Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan (BPPDP) (2006).
Jadual 2: Skor Purata Dan Interpretasi Min
(Sumber: Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar Pendidikan, 2006)
Soalan kajian 1: Apakah pemahaman dan persepsi guru terhadap Pelaksanaan Kelas Pemulihan
Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi membaca?
Jadual 3: Statistik Deskriptif Pemahaman Dan Persepsi Guru Terhadap Pelaksanaan
Kelas Pemulihan Bahasa Melayu Dalam Kemahiran Literasi Membaca
Julat min Interpretasi
1.00 – 1.89 Sangat Rendah
1.90 – 2.69 Rendah
2.70 – 3.49 Sederhana
3.50 – 4.29 Tinggi
4.30 – 5.00 Sangat Tinggi
No. Item Amat
tidak
setuju
Tidak
setuju
Kurang
Setuju
Setuju Amat
Setuju
M SP
K K K K K
(%) (%) (%) (%) (%)
1 Saya memahami tujuan
pelaksanaan Kelas
Pemulihan Bahasa Melayu
1
(1.7)
1
(1.7)
58
(96.7)
4.93 .40
2 Saya mempunyai
pengetahuan tentang ciri-ciri
murid KPBM.
1
(1.7)
1
(1.7)
58
(96.7)
4.92 .53
3 Saya mengetahui prosedur
pemilihan murid KPBM.
1
(1.7)
59
(98.3)
4.92 .53
4 KPBM mengutamakan
perkembangan literasi
membaca murid.
2 58 4.97 .18
(3.3) (96.7)
5 Saya mengetahui kaedah
pelaksanaan KPBM yang
betul.
1 59 4.98 .12
(1.7) (98.3)
6 Kelas KPBM akan
meningkatkan kemahiran
membaca murid.
3 57 4.95 .21
(5.0) (95.0)
11
Jadual 3 membentangkan pemahaman dan persepsi guru terhadap pelaksanaan Kelas
Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi membaca. Sebanyak 10 item yang disoal
dalam bahagian ini dan kesemua nilai min di atas 4.0 menunjukkan para responden bersetuju
pada setiap pernyataan yang diajukan.
Berdasarkan 10 item di atas, item ke-5 dan 10 menunjukkan nilai min tertinggi iaitu 4.98 dengan
sisihan piawai sebanyak .12. Perkara ini menjelaskan bahawa kebanyakan para responden
mengetahui kaedah pelaksanaan KPBM yang betul dan menyatakan bahawa kelas KPBM
membantu murid menguasai kemahiran membaca di sekolah rendah sebelum menjejak kaki ke
alam menengah.
Item ke-4 dan ke-9 pula menunjukkan nilai min kedua tinggi (M=4.97, SP= .18). Daripada 60
responden, 58 daripadanya (96.7%) amat setuju bahawa KPBM mengutamakan perkembangan
literasi murid dan kelas KPBM dapat meningkatkan pencapaian Bahasa Melayu. Sebaliknya
item yang terendah nilai min ialah item ke-7, iaitu KPBM membantu murid untuk menaakul
bahan bacaan (M=4.88, SP=.58).
Secara rumusannya, didapati bahawa pemahaman dan persepsi guru terhadap Pelaksanaan
Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi membaca adalah sangat tinggi
(Min purata = 4.94, SP purata =.32).
Soalan kajian 2: Adakah terdapat perbezaan yang signifikan antara Kaedah dan strategi yang
digunakan oleh guru-guru KPBM dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam
Kemahiran Literasi membaca mengikut latar belakang sosial:
a. Jantina
b. Bidang pengkhususan
c. Pengalaman mengajar
Analisis statistik inferensi digunakan untuk melihat perbezaan pembolehubah-pembolehubah
yang dikaji, iaitu kaedah dan strategi yang digunakan oleh guru-guru KPBM dalam Pelaksanaan
7. KPBM membantu murid
untuk menaakul bahan
bacaan.
1
(1.7)
1
(1.7)
1
(1.7)
57
(95.0)
4.88 .58
8 Masa yang diperuntukan
oleh Kementerian
Pendidikan bagi
pelaksanaan KPBM adalah
mencukupi.
1 1 58 4.95 .28
(1.7) (1.7) (96.7)
9 Kelas KPBM dapat
meningkatkan peratus
pencapaian Bahasa Melayu.
2 58 4.97 .28
(3.3) (96.7)
10 Kelas KPBM membantu
murid menguasai kemahiran
membaca di sekolah rendah
sebelum menjejak kaki ke
alam menengah.
1 59 4.98 .12
(1.7) (98.3)
Purata 4.94 .32
12
Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi membaca mengikut latar belakang
sosial seperti jantina, bidang pengkhususan dan pengalaman mengajar. Ujian non-paramatriks
digunakan untuk menjawab soalan kajian ini kerana taburan data adalah tidak normal.
Jadual 4: Analisis Deskiriptif Kaedah dan strategi yang digunakan oleh guru-guru
KPBM dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran
Literasi membaca mengikut Jantina
Jadual 5: Keputusan Analisis Ujian-U Mann-Whitney antara Kaedah Pengajaran dan Jantina
Analisis Mann Whitney U-test digunakan untuk mencari hubungan antara kaedah dan strategi
yang digunakan oleh guru-guru KPBM dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu
dalam Kemahiran Literasi membaca mengikut jantina. Hasil kajian menunjukkan tidak terdapat
perbezaaan yang signifikan antara guru lelaki (Md=3, n=26) dan guru perempuan
(Md=3,n=34), U=414, Z=-.580, p >.05. Ini menunjukkan bahawa penggunaan kaedah dan
strategi dalam pelaksanaan kelas pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi tidak
berkaitan dengan jantina.
Jadual 6: Analisis Deskriptif Kaedah dan strategi yang digunakan oleh guru-guru
KPBM dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran
Literasi membaca Mengikut Bidang Pengkhususan
Peringkat
Jantina N Mean Rank Sum of Ranks
Kaedah Lelaki 26 31.58 821.00
Perempuan 34 29.68 1009.00
Total 60
Kaedah
Mann-Whitney U 414.000
Wilcoxon W 1009.000
Z -.580
Asymp. Sig. (2-hujung) .562
a. Grouping Variable: Jantina
Ranks
Bidang pengkhususan N Mean Rank Sum of Ranks
Kaedah
Pendidikan BM 12 27.00 324.00
Bukan Pendidikan BM 48 31.38 1506.00
Total 60
13
Jadual 7: Keputusan Analisis Ujian-U Mann-Whitney antara Kaedah Pengajaran dan
Bidang Pengurusan
Analisis ujian-U Mann Whitney digunakan untuk mencari perbezaan antara bidang
pengkhususan guru bahasa Melayu dengan guru bukan bidang pengkhususan Bahasa Melayu
dalam penggunaan kaedah dan startegi dalam pelaksanaan kelas pemulihan Bahasa Melayu
dalam Kemahiran Literasi membaca. Hasil kajian menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang
signifikan antara skor guru di antara guru bahasa Melayu yang khusus (Md = 3, n = 12) dengan
guru yang tidak pengkhususan Bahasa Melayu (Md = 3, n = 48), U = 246, Z = -1.077, p> .05.
Ini menunjukkan bahawa bidang pengkhususan guru bahasa Melayu tidak berkaitan dengan
penggunaan startegi dan kaedah dalam pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu. Dalam
erti kata lain, guru yang mempunyai atau tanpa pengkhususan dalam Bahasa Melayu tidak
berbeza dalam pelaksanaan kelas pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi Bahasa
Melayu.
Jadual 8: Analisis Deskriptif Kaedah dan strategi yang digunakan oleh guru-guru
KPBM dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran
Literasi membaca mengikut Pengalaman Mengajar
Pengalaman N Mean
Rank
Kaedah Kurang daripada 5 Tahun 2 20.50
6 hingga 10 Tahun 18 30.64
11 hingga 15 Tahun 11 34.18
16 Hingga 20 Tahun 23 27.80
lebih 20 Tahun 6 37.00
Total 60
Jadual 9: Keputusan Analisis Kruskal-Wallis antara kaedah pengajaran
dan Pengalaman Mengajar
Kaedah
Kruskal-Wallis H 4.862
Df 4
Asymp. Sig. .302
a. Kruskal Wallis Test
b. Grouping Variable: Pengalaman
Ujian Kruskall-Wallis untuk lima kumpulan pengalaman mengajar yang berbeza pada X2 (4,
N-60) = 4.86, p > .05. Ini menunjukkan bahawa guru bahasa Melayu tidak banyak berbeza dari
Kaedah
Mann-Whitney U 246.000
Wilcoxon W 324.000
Z -1.077
Asymp. Sig. (2-tailed) .281
a. Grouping Variable: Bidang pengkhususan
14
segi pengalaman mengajar mereka. Penemuan ini menunjukkan bahawa semua guru
menggunakan kaedah dan startegi yang sama dalam pelaksanaan kelas pemulihan Bahasa
Melayu dalam Kemahiran literasi membaca.
Soalan kajian 3: Apakah masalah dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan dalam Kemahiran
Literasi membaca Bahasa Melayu?
Jadual 10: Masalah Pelaksanaan Kelas Pemulihan dalam Kemahiran Literasi
membaca Bahasa Melayu
No
.
Item Amat
tidak
setuju
Tidak
setuju
Kuran
g
Setuju
Setuj
u
Amat
Setuj
u
M SP
K k k k K
(%) (%) (%) (%) (%)
1 Guru bahasa tidak
berpeluang mengikuti
kursus dalam perkhidmatan
dan latihan dalaman tentang
pelaksanaan KPBM.
2
(3.3)
55
(91.7)
1
(1.7)
1
(1.7)
1
(1.7)
2.06
.51
.
2 Peruntukan masa yang
ditetapkan oleh
Kementerian dalam jadual
waktu tidak mencukupi.
2
(3.3)
57
(95.0)
1
(1.7)
1.98 .22
3 Pihak pengurusan sekolah
kurang melakukan
pemantauan sepanjang
masa.
2
(3.3)
3
(5.0)
51
(85.0)
2
(3.3)
2
(3.3)
2.98 .59
4 Modul–modul pengajaran
dan pemudahcaraan amat
kurang
2
(3.3)
2
(3.3)
3
(5.0)
51
(85.0)
2
(3.3)
3.81 .70
5 Masalah membaca dalam
kalangan kanak-kanak
dianggap remeh-temeh oleh
ibubapa.
2
(3.3)
5
(8.3)
53
(88.3)
4.78 .76
6 Tiada sebarang peruntukan
kewangan dalam
penyediaan modul
perbelanjaan KPBM.
2
(3.3)
52
(86.7)
6
(10.0)
4.00 .63
7. Memerlukan masa
tambahan di luar waktu
persekolahan untuk
menyedikan bahan bantu
mengajar (BBM) yang
sesuai.
2
(3.3)
2
(3.3)
2
(3.3)
49
(81.7)
5
(8.3)
3.88 .73
8 Beban tugas bukan
akademik menghalang
2
(3.3)
2
(3.3)
4
(6.7)
49
(81.7)
3
(5.0)
3.81 .70
15
Masalah paling utama yang dikenal pasti ialah item ke-10, iaitu kehadiran murid ke kelas
KPBM amat kurang (M=4.91, SP .42). Daripada 60 responden, 57 orang (95.0%) guru setuju
dengan kewujudan masalah ini, manakala hanya 2 orang (3.3%) tidak setuju dan 1 orang (1.7%)
amat tidak setuju.
Masalah kedua yang dihadapi oleh guru-guru ialah item ke-5, iaitu masalah membaca dalam
kalangan kanak-kanak dianggap remeh-temeh oleh ibu bapa (M=4.78, SP=.76). Daripada 60
responden, 53 orang (88.3%) guru amat setuju dan 5 orang (8.3%) setuju dengan kenyataan
tersebut, sebaliknya 2 orang (3.3%) amat tidak setuju dengan kenyataan tersebut.
Masalah kedua tertinggi ialah item 6 tiada sebarang peruntukkan kewangan dalam penyediaan
modul perbelanjaan KPBM dengan menunjukkan nilai min 4.00 dan sisihan piawai.63.
Daripada 60 responden, 52 orang (86.7%) guru amat setuju dengan kenyataan tersebut,
manakala 2 orang (3.3%) tidak setuju dengan kenyataan tersebut.
Masalah ketiga tertinggi ialah item ke-9, iaitu tidak diberi latihan khas dalam penyediaan modul
KPBM di mana 52 orang (86.7%) guru amat setuju dengan pendapat tersebut, 5 orang (8.3%)
guru setuju manakala 3 orang (5.0%) tidak setuju dengan kenyataan tersebut. Nilai min yang
dicatatkan ialah 3.98 dan sisihan piwainya ialah .56.
Walau bagaimanapun item min yang terendah ialah item ke-2 di mana peruntukan masa yang
ditetapkan oleh Kementerian dalam jadual waktu tidak mencukupi (M=1.98, SP=.22). Sejumlah
57 orang (95.0%) responden tidak setuju dengan kenyataan tersebut, 2 orang (3.3%) amat tidak
setuju, manakala 1 orang (1.7%) kurang setuju dengan kenytaan tersebut.
Masalah kedua rendah ialah item 1, iaitu guru bahasa tidak berpeluang mengikuti kursus dalam
perkhidmatan dan latihan dalaman tentang pelaksanaan KPBM. Seramai 55 orang (91.7%) guru
tidak setuju dengan kenyataan tersebut, 2 orang (3.3%) guru amat setuju manakala 1 orang (1.7)
guru amat tidak setuju dengan kenyataan tersebut. Nilai min yang dicatatkan ialah 2.06 dan
sisihan piawai .51.
Masalah ketiga yang rendah adalah item ke-3, iaitu pihak pengurusan sekolah kurang
melakukan pemantauan sepanjang masa (M=2.98, SP=.59). Sejumlah 51 orang (85.0%) guru
kurang setuju dengan pernyataan tersebut, 3 orang (5.0%) tidak setuju, 2 orang (3.3%) amat
tidak setuju, manakala 2 orang (3.3%) setuju dan amat setuju dengan kenyataan tersebut.
tumpuan guru untuk
merancang dan
melaksanakan kelas KPBM
dengan berkesan
9 Tidak diberi latihan khas
dalam penyedian modul
KPBM
1
(1.7)
1
(1.7)
1
(1.7)
52
(86.7)
5
(8.3)
3.98 .56
10 Kehadiran murid ke kelas
KPBM amat kurang
1
(1.7)
2
(3.3)
57
(95.0)
4.91 .42
Purata 3.12 .58
16
Secara rumusannya, didapati bahawa masalah dalam Pelaksanaan Kelas Pemulihan dalam
Kemahiran Literasi membaca Bahasa Melayu ialah sederhana tinggi (Min purata = 3.12, SP
purata = .58).
Perbincangan dan Interpretasi
Dapatan kajian jelas menunjukkan bahawa para guru bersetuju bahawa pemahaman dan
persepsi guru terhadap Pelaksanaan Kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam kemahiran Literasi
membaca berada pada tahap yang sangat tinggi (Min purata 4.94, SP purata .32). Ini
menggambarkan bahawa guru-guru KPBM mempunyai pemahaman dan persepsi yang sangat
positif terhadap program itu.
Kebanyakan guru memberi pendapat yang positif bahawa mereka mengetahui kaedah
pelaksanaan KPBM yang betul kerana mereka mengetahui cara untuk mempelbagaikan aktiviti
membaca, jenis bahan bantu mengajar, pelaksanaan kelas abad ke 21 dan sebagainya. Kaedah
yang selalu digunakan ialah latih tubi, smart board, pelaksanaan kelas Abad ke 21 dan
sebagainya. Kaedah latihan tubi pula disokong oleh Nur Syazwina Mustapa, Suhaila Zailani @
Hj. Ahmad, Salamiah Ab. Ghani, Ummu Hani Hashim, Zuraida Shaadon (2012). Mereka
menjalankan temubual ke atas lima orang guru yang menjadi fasilitator dan mendapati bahawa
kaedah latih tubi yang dilaksanakan secara terancang dan sistematik dapat meningkatkan
kemahiran murid dalam membaca teks dengan betul. Selain itu, seramai lima orang murid telah
ditemu bual untuk mengenal pasti keberkesanan teknik latih tubi. Semua murid telah bersetuju
dengan keberkesanan kaedah latih tubi membantu meningkatkan kefahaman murid semasa
membaca teks Arab. Selain itu, guru-guru yang gemar menggunakan teknologi pendidikan yang
diuar-uarkan dalam pengajaran Abad ke-21 juga didapati dapat meningkatkan kemahiran
membaca Bahasa Melayu seperti hasil kajian Chew (2017) kerana murid-murid berasa seronok
dalam pembelajaran.
Para guru juga memberi persepsi yang positif di mana KPBM mengutamakan perkembangan
literasi membaca murid. Hal ini ditekankan oleh Yahya (2008) dan Scahill (2010) bahawa
penyelidikan mengenai proses membaca penting dijalankan bagi membantu murid
menambahkan ilmu pengetahuan. Menurut mereka, penyelidikan mengenai aspek membaca
menjelaskan bahawa wujud kesedaran untuk menjadikan amalan membaca sebagai budaya
ilmu yang perlu diperkukuhkan.
Dalam kajian yang dijalankan tentang bahasa Melayu di Malaysia, proses membaca telah diberi
penekanan terutamanya dalam penentuan kemahiran bahasa yang perlu dikuasai seperti yang
terkandung dalam pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu sama ada di peringkat sekolah
rendah mahupun sekolah menengah Kementerian Pendidikan Malaysia (2000).
Dapatan analisis Mann Whitney U-test menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan
antara guru lelaki dengan guru perempuan. Ini menunjukkan bahawa penggunaan kaedah dan
strategi dalam pelaksanaan kelas pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran Literasi tidak
berkaitan dengan jantina. Ini menunjukkan guru-guru lelaki dan perempuan menggunakan
kaedah dan strategi pengajaran yang sama dalam KPBM.
Selain itu, dapatan analisis Mann Whitney U-test menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang
signifikan antara bidang pengkhususan guru Bahasa Melayu dengan bukan bidang
pengkhususan Bahasa Melayu. Dapatan data ini selaras dengan pendapat Abdul Jalil,
Normarini Norzan, Ghazali Darusalam dan Saedah Siraj (2011) bahawa peningkatan
17
profesionalisme guru-guru Bahasa Melayu merupakan identiti terhadap bahasa. Dalam kajian
mereka, didapati kebanyakan guru Bahasa Melayu mempunyai latar belakang dan sikap yang
positif terhadap Bahasa Melayu, tetapi mereka tidak mahir dalam penguasaan isi kandungan
mata pelajaran ini, ia menyebabkan mereka tidak dapat memberikan komitmen yang baik
terhadap matapelajaran Bahasa Melayu.
Ujian Kruskall-Wallis untuk lima kumpulan pengalaman mengajar juga menunjukkan tidak ada
perbezaan yang signifikan. Hal ini menunjukkan bahawa guru Bahasa Melayu tidak banyak
berbeza dari segi pengalaman mengajar mereka semasa menggunakan kaedah dan strategi
dalam pelaksanaan kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran literasi membaca. Tidak
kira sama ada mereka berpengalaman mengajar atau tidak, mereka mengaplikasikan kaedah
pengajaran yang hampir sama dalam KPBM. Ini bererti. Dapatan data ini berbeza dengan
pendapat Nor Hasmaliza Hasan dan Zamri Mahmod (2015) bahawa guru yang menghadiri
kursus pemulihan mempunyai pengalaman yang banyak tentang literasi Bahasa Melayu dan
dapat mengajar dengan lebih baik.
Di samping itu, hasil kajian jelas menunjukkan bahawa para guru menghadapi masalah dalam
pelaksanaan kelas pemulihan dalam Kemahiran Literasi membaca Bahasa Melayu pada tahap
yang tinggi (Min purata 3.12, SP purata .58). Masalah yang paling utama ialah kehadiran murid
ke kelas KPBM. Kenyataan ini selaras dengan pendapat Abdul Rasid (2011) dan Khotijah
Kamsul (2017) di mana terdapat sebilangan murid yang kerap tidak hadir ke sekolah atau kelas
pemulihan kerana sakit, masalah sosioekonomi keluarga dan juga pemalas. Kehadiran yang
kurang menyebabkan aktiviti pemulihan bacaan terjejas.
Masalah kedua yang dihadapi oleh guru-guru adalah masalah membaca dalam kalangan kanak-
kanak dianggap remeh-temeh oleh ibu bapa. Pendapat Imran Arif Ariffin et.al (2010) juga
selaras dengan pernyataan di atas bahawa segelintir ibu bapa tidak memahami apakah yang
dikatakan dengan aktiviti membaca, proses-proses yang terlibat serta kepentingan pemupukan
minat membaca sejak awal usia kanak-kanak lagi. Tanpa maklumat yang betul, kebanyakan ibu
bapa cenderung mempunyai persepsi yang salah terhadap aktiviti membaca.
Masalah ini harus dipandang serius kerana menurut Duursma (2014), peranan ibu bapa
dianggap amat penting dalam mempengaruhi anak-anak membaca bukan hanya pada usia awal,
tetapi juga pada masa depan mereka. Sehubungan itu, Ruhaena Lisnawati (2013) berpendapat
bahawa tahap perkembangan yang membolehkan seseorang kanak-kanak melibatkan diri dalam
proses pengajaran dan pembelajaran yang dilaksanakan di dalam bilik darjah dengan perlu
adanya bantuan guru dan di luar bilik darjah dengan bantuan ibu bapa yang sedar akan
kepentingan bacaan.
Selain itu, analisis ini juga mendapati bahawa para guru tidak diberi latihan khas dalam
penyediaan modul KPBM. Pernyataan ini disokong oleh Tubuh & Hamid (2011) bahawa KPM
tidak meneliti dengan terperinci tentang modul yang disediakan bagi guru-guru KPBM. Beliau
juga menyarankan bahawa penambahbaikan Modul perlu diberi perhatian serius dengan
memasukkan kemahiran bertutur dan mendengar.
Walau bagaimanapun, responden guru memberi pandangan yang positif bahawa jadual waktu
yang diperuntukkan oleh pihak Kementerian Pendidikan bagi pelaksanaan KPBM adalah
mencukupi. Hal ini adalah selaras dengan kenyataan Abdul Rashid Jamian (2011) di mana guru
sering mengejar waktu untuk menghabiskan sukatan pelajaran yang disediakan oleh
18
Kementerian Pendidikan Malaysia. Situasi ini menimbulkan masalah di mana guru tidak
memberi tumpuan kepada pembelajaran murid serta menunjukkan sikap ketidakprofesionan
pengurusan pengajaran sekolah. Hal ini telah mewujudkan situasi aspek kemampuan murid
yang berbeza diabaikan dan jurang perbezaan antara murid semakin meningkat antara mereka.
Untuk mengatasi masalah-masalah tersebut, guru-guru boleh mengaplikasikan Strategi
Pengajaran Abad ke 21 yang dapat membantu guru-guru untuk menyampaikan cara yang
mudah difahami dan menarik murid-murid yang terlibat dalam program tersebut. Pernyataan
ini disokong oleh pengkaji Fouzia Khursheed (2015) di mana penggunaan bahan-bahan
rakaman, gambar, papan tanda, pesanan ringkas juga boleh dijadikan bahan bacaan kanak-
kanak, dan tidak terbatas kepada bahan bacaan semata-mata.
Selain itu, penambahbaikan Modul KPBM juga boleh dilaksanakan untuk mengatasi masalah
pelaksanaan. Cadangan tersebut selaars dengan pendapat Tubah dan Hamid (2011) bahawa
KPM tidak meneliti dengan terperinci tenatng modul yang disediakan bagi guru-guru KPBM.
Beliau juga menyarankan bahawa penambahbaikan Modul perlu diberi perhatian serious
dengan memasukkan kemahiran bertutur dan mendengar.
Perjumpaan dengan ibu bapa juga menunjukkan kepentingan sokongan daripada keluarga
murid-murid. Menurut Suresh Kumar (2017), para ibu bapa perlu datang ke sekolah untuk
mengetahui masalah perkembangan dan kemajuan pendidikan anak, dan juga tidak malu untuk
berkongsi dengan sekolah jika terdapat sebarang masalah yang dirasakan menjejaskan
Pendidikan anak serta mereka juga perlu sedia untuk berbincang denagn pihak sekolah akan
tindakan yang terbaik untuk membantu pembelajaran anak mereka. Hal ini kerana ibu bapa juga
memainkan peranan yang penting dalam kejayaan anak mereka.
Kesimpulan
Secara rumusannya, pelaksanaan kemahiran membaca dalam Literasi Bahasa Melayu berada
pada tahap yang positif. Kajian ini juga mengambarkan tentang persepsi dan pemahaman guru
dalam pelaksanaan KPBM iaitu kebanyakan guru mempunyai persepsi yang positif dalam
pelaksanaan KPBM. Guru-guru Bahasa Melayu tidak menunjukkan banyak perbezaan dari segi
jantina, pengkhususan dan pengalaman mengajar semasa menggunakan kaedah dan strategi
dalam pelaksanaan kelas Pemulihan Bahasa Melayu dalam Kemahiran literasi membaca.
Walaupun terdapat halangan-halangan yang mencabar, namun guru-guru KPBM akan
mengamalkan cara-cara yang berkesan untuk menganganinya. Hasil kajian ini boleh dijadikan
batu asas untuk merangka pelbagai kaedah untuk menjayakan pelaksanaan KPBM supaya
semua pelajar celik dalam literasi Bahasa Melayu pada masa yang akan datang.
Rujukan
Abdul Jalil Othman, Normarini Norzan, Ghazali Darusalam dan Saedah Siraj (2011). Cabaran
Guru Program Linus Dalam Pengajaran Dan Pembelajaran Bahasa, Isu Pendidikan, 34, 37-
51.
Abdul Rasid Jamian. (2011). Permasalahan Kemahiran Membaca dan Menulis Bahasa Melayu
Murid-Murid Sekolah Rendah di Luar Bandar. Jurnal Pendidikan Bahasa Melayu, 1(1),
1-12.
Clay, M. M. (1979). Theoretical research and instructional change: A case study. In L. Resnick
& P. Weaver (Eds.). Theory and practice of early reading Vol. 2 (pp. 149-171). Hillsdale,
NJ: Erlbaum.
19
Clay, M.M. (1991). Becoming Literate: The Construction of Inner Control. Pontsmouth, NH:
Heineman.
Chomsky, N. A. (1965). Aspects of The Theory of Syntax. Cambridge, MA: MIT Press.
Crowl, T. K., Kaminsky, S., & Podell, D. M. (1997). Educational psychology. Madison, WI:
Brown & Benchmark.
Dooley, C. M.M. (2011). Young Children's Approaches to Books: The Emergence of
Comprehension. The Reading Teacher, 64(2), 120-130.
Duursma, E. (2014). The effects of fathers' and mothers' reading to their children on language
outcomes of children participating in early head start in the United States. Fathering: a
journal of theory and research about men as parents, 12 (3), 283-302.
Ercole, J. (2009). Labeling in the Classroom: Teacher Expectations and their Effects on
Students' Academic Potential. Honors Scholar Theses. University of Connecticut.
Fouzia Khursheed Ahmad. (2015). Use of Assistive Technology in Inclusive Education:
Making Room for Diverse Learning Needs. Transcience, 6(2), 62-77.
Fuziati Misbah. (2012). Kajian tindakan meningkatkan penguasaan membaca murid Tahun
Satu (LINUS) menggunakan kaedah Gabungan Bunyi Kata dengan Teknik Latih. SK Sri
Suria 2, Tanah Merah, Kelantan.
Hirsch, E.D. (2019). Why Knowledge Matters: Rescuing Our Children from Failed Educational
Theories. Cambridge: Harvard Education Press.
Imran Ariff Ariffin, Faizul Ab Kadir Khadijah Ibrahim Rizawati Abd Halim Wan Zurianti Wan
Abdullah. (2010). Kajian-Kajian Lepas Berkaitan Pendidikan Awal Kanak-Kanak di
Peringkat Tadika Atau Pra Sekolah. Projek Penyelidikan, UPSI.
Kementerian Pendidikan Malaysia. (2003). Kurikulum bersepadu sekolah rendah. Kuala
Lumpur: Dewan Bahasa & Pustaka.
Kementerian Pendidikan Malaysia. (2011). Malaysia Education Blueprint 2012-2025.
Malaysia.
Kementerian Pelajaran Malaysia. (2012). Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia 2013 -
2020. Kuala Lumpur: KPM.
Kementerian Pelajaran Malaysia. (2012). Bidang Keberhasilan Utama Nasional (NKRA)
Pendidikan, KPM. Diperoleh daripada www.moe.my/upload/galeri.../12752 79590
Martin, T. (1990). The strugglers: Working with children who fail to learn to read.
Buckingham, UK: Open University Press.
Khotijah Kamsul. (2017). Strategi Pengembangan Minat dan Gemar Membaca. Dimuat turun
daripada
https://s3.amazonaws.com/academia.edu.documents/51918409/STRATEGI_PENGEMB
ANGAN_MINAT_BACA.pdf?AWSAccessKeyId=AKIAIWOWYYGZ2Y53UL3A&Ex
pires=1554111502&Signature=K35j5b5kWNeD%2FZmQ%2FIFectjcCMg%3D&respon
se-content-
disposition=inline%3B%20filename%3DSTRATEGI_PENGEMBANGAN_MINAT_D
AN_GEMAR_ME.pdf
Mohd Asnorhisham Adam & Abdul Rahim Hamdan. (2017). Pendekatan Pengajaran Secara
Berkumpulan Dalam Program Pemulihan Khas Bahasa Melayu. Jurnal Pendidikan Bahasa
Melayu, 7(1), 66-73.
Mohd Asnorhisham Adam, Abdul Rahim Hamdan dan Muhamad Khairul Anuar Hussin (2018).
Co-Teaching Approach of Special Remedial Teacher and Malay Literacy Teacher in
LINUS Program. In Proceeding of New Academia Learning Innovation (NALI) Sharing
Practices (p. 51-55). Johor Bahru: Universiti Teknologi Malaysia Press.
Mohd Majid Konting (2000). Kaedah Penyelidikan Pendidikan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa
dan Pustaka.
20
Nor Hasmaliza Hasan., & Zamri Mahamod. (2016). Persepsi guru Bahasa Melayu sekolah
menengah terhadap kemahiran berfikir aras tinggi. Malay Language Education Journal,
6(2), 2180–4842.
Nor Laila Kuslan (2014). Aktiviti Pemulihan Bacaan di Sebuah Sekolah Rendah: Satu Kajian
Kes. Disertasi Doktor Falsafah. Fakulti Pendidikan, UM.
Nur Syazwina Mustapa, Suhaila Zailani @ Hj. Ahmad, Salamiah Ab. Ghani, Ummu Hani
Hashim, Zuraida Shaadon. (2012). Teknik Membaca SQ3R dan Penerapannya dalam
Pengajaran Kemahiran Membaca Bahasa Arab. Dlm. Ezad Azraai Jamsari, Zamri Arifin,
Mohd. Al Adib Samuri, Mohd. Zamro Muda, Ahmad Munawar Ismail, Muhamad Razak
Idris, Hakim Zainal, Roziah Sidik @ Mat Sidek, Muhamad Faisal Asha’ari, Salasiah Hanin
Hamjah, Fadlan Mohd Othman, Latifah Abdul Majid, Moktar Hussain, Suhaila Zailani @
Ahmad, Hasbi Mat Harun & Mohd Faizal Khatab (pnyt.). Prosiding Seminar Pemantauan
Projek Penyelidikan Tindakan/Strategik (hlm 1-7). Bangi: Fakulti Pengajian Islam, UKM.
Ruhaena, Lisnawati. (2013). Proses Pencapaian Kemampuan Literasi Dasar Anak Prasekolah
dan Dukungan Faktor-Faktor dalam Keluarga. Disertasi Doktor Falsafah. Universitas
Muhammadiyah Surakarta.
Scahill, K. (2010). Research updates: The key role of language development in later reading
ability. Washington, DC: Washington Learning Systems.
Slavin, R. E., Cheung, A., Golf, C., & Lake, C. (2008). Effective reading programs for middle
and high schools: A Best evidence synthesis. International Reading Association.
Piaget, J. (1971). Language and thought of the child (3rd ed.). London: Routledge & Kegan
Paul.
Skinner, B. F. (1957). Verbal behavior. New York, NY: Appleton-Century-Crofts.
Suresh Kumar N Vellymalay. (2017). Kerjasama Pihak Sekolah dan Penglibatan Ibu Bapa India
dalam Pendidikan Anak di Sekolah Kebangsaan. Asia Pacific Journal of Educators and
Education, 31, 131–151.
Yahya Othman. (2008). Proses dan Strategi Membaca Berkesan. Serdang: Penerbit Universiti
Putra Malaysia.