PEK ANAOKULU YAĞMUR GRUBU NİSAN AYI EĞİTİM PLANI

Bugünün küçükleri, yarının büyükleridir.

KONULARIMIZ:

*TAŞITLAR(KARA TAŞITLARI)

*TAŞITLAR(DENİZ TAŞITLARI)

*TAŞITLAR(HAVA TAŞITLARI

*23 NİSAN ULUSAL EGEMNELİK

VE ÇOCUK BAYRAMI

SORGULAMA HATLARIMIZ

*KARA TAŞITLARI NELERDİR?

*DENİZ TAŞITLARI NELERDİR?

*HAVA TAŞITLARI NELERDİR?

*TAŞITLAR OLMASAYDI NE

OLURDU?

*SEN BİR TAŞIT OLSAYDIN

HANGİ TAŞIT OLMAK İSTERDİN?

*UÇAK NASIL ÇALIŞIR?

*23 NİSAN ÖNEMİ

*23 NİSAN NE DEMEKTİR?

*23 NİSAN KİMLERE ARMAĞAN

EDİLMİŞTİR?

BELİRLİ GÜN VE HAFTALAR *DÜNYA KİTAP GÜNÜ *ULUSAL EGEMENLİK VE ÇOCUK

BAYRAMI *7 NİSAN DÜNYA SAĞLIK GÜNÜ

KAVRAMLARIMIZ

Renk

*AÇIK YEŞİL

*KOYU YEŞİL

*KAHVERENGİ

Şekil

*YILDIZ

MATEMATİK

*SAYI SAYMA

*MEKÂNDA KONUM

*SINIFLANDIRMA SIRALAMA

*ÇİZGİ TAMAMLAMA

*SAYI KOPYALAMA ÇALIŞMASI

Zıt kavramlar:

*UZAK VE YAKIN

*HIZLI VE YAVAŞ

*EN AZ VE EN ÇOK

*ISLAK VE KURU

EĞİTİCİ OYUN

*MEMORY

*MANDALA

*TANGRAM

DEĞERLER EĞİTİMİ

*BAŞARILI OLMAK

*DOĞRULUK

GÖRSEL SANATLAR * 3 BOYUTLU ARABA *BİSİKLET ÇALIŞMASI

*BASKI ÇALIŞMALARI

*SERBEST RESİM ÇALIŞMASI

*MOTOR SINIRLI BOYAMA

ÇALIŞMASI

*3 BOYUTLU UÇAK ÇALIŞMASI

*ROKET ÇALIŞMASI

*UÇAN BALON ÇALIŞMASI

*YELKENLİ ÇALIŞMASI

*ATATÜRK ÇALIŞMASI

*23 NİSAN PROJE ÇALIŞMASI

*ÇERÇEVE ÇALIŞMASI

*KİL HAMURU İLE ÖZGÜN

ÇALIŞMALAR YAPIYORUZ.

*SULU BOYA ÇALIŞMASI

*TAŞITLAR PROJE ÇALIŞMASI

*KAZIMA TEKNİĞİ ÇALIŞMASI

*KOLAJ ÇALIŞMASI

*23 NİSAN KONULU RESİM

ÇALIŞMASI

DRAMA

*DENİZ TAŞITLARININ SESLERİNİ

TAKLİT EDİYORUZ.

MÜZİK ETKİNLİĞİ

ŞARKILARIMIZ

*23 NİSAN KUTLU OLSUN

*ORF VE RİTM ÇALIŞMALARI

*İZMİRİN DAĞLARINDA ÇİÇEKLER AÇAR REHBERLİK VE DÜŞÜNME BECERİLERİ

*GÖRSELE BAKARAK ŞEKİL TAMAMLAMA *LABİRENT ÇALIŞMALARI *FARK BULMA ÇALIŞMALARI *EKSİK TAMAMLAMA ÇALIŞMALARI *KARTLARA BAKARAK GÖRSEL OKUMA *YARIM BIRAKILAN CÜMLEYİ TAMAMLAMA AYIN HAYVANI

*KELEBEKLER

AYIN KİŞİSİ

*SABİHA GÖKÇEN

GEMS PROGRAMI

*KELEBEKLERİ İNCELEME

*YAŞAM ALANLARI

*BESLENME ŞEKİLLERİ

FEN VE MATEMATİK

*BALON DENEYİ

* RENKLERİN BİRBİRİNE

KARIŞIMI AYIN ÜLKESİ

*AMERİKA

PARTİ *23 NİSAN ULUSAL

EGEMENLİK VE ÇOCUK

BAYRAMI

BEDEN EĞİTİMİ

* FARKLI YÖN VE

TEMPOLARDA KOŞMA

ÇALIŞMALARI

*PARKUR OYUNLARI *TAKLA ATMA

ÇALIŞMALARI

*TEK AYAK/ÇİFT AYAK

SIÇRAMA ÇALIŞMALARI

*BACAK AÇMA/KAPAMA

ÇALIŞMALARI

OYUNLARIMIZ *7 ADIM DANSLI OYUN

*HIZLI YAVAŞ

*KARA VE DENİZ

*HOPLAYALIM ZIPLAYALIM

*BALONCU AMCA

*SICAK SOĞUK *ELMA KURDU *SANDALYE KAPMACA *FASULYE TORBASINI BULMA *KANAT ALTINDAN GEÇME *TREN PARMAK OYUNU

Sabiha Gökçen, 1935'te Türkkuşu'nun açılış töreninde yapılan planör gösterilerinden etkilenerek havacılığa ilgi duydu. Atatürk’ün de destek vermesi ile 1935'te Türk Hava Kurumu'nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu'na girdi, Ankara'da yüksek planörcülük brövelerini aldı.

Gökçen, yedi erkek öğrenciyle birlikte Kırım'a gönderilerek altı aylık yüksek planörcülük eğitimini Koktebel Yüksek Planör Okulu'nda tamamladı. Moskova'ya motorlu uçak okuluna gitmeyi planlıyordu. Ancak manevi kız kardeşi Zehra'nın ölüm haberini alınca bu düşünceden vazgeçerek ülkesine döndü.

Bir süre dünyaya küsen Sabiha, Atatürk'ün ısrarları ile yeniden çalışmalara başladı. Eskişehir Havacılık Okulu’nda Savmi Uçan ve Muhittin Bey’den özel uçuş eğitimi aldı. 25 Şubat 1936'da ilk defa motorlu uçak ile uçmaya başladı.

Gökçen'in, uçuş eğitimde gösterdiği başarılardan dolayı, Atatürk kendisine şunları söyledi:[1]

“ “Beni çok mutlu ettin… Şimdi artık senin için planladığım şeyi açıklayabilirim… Belki de dünyada ilk askerî kadın pilot olacaksın… Bir Türk kızının dünyadaki ilk as-kerî kadın pilot olması ne iftihar edici bir olaydır, tahmin edersin değil mi? Şimdi derhal harekete geçerek seni Eskişehir’deki Tayyare Mektebi’ne göndereceğim. Ora-da özel bir eğitim göreceksin ” ”

O yıllarda kızlar askerî okullara alınmadığı için özel bir üniforma giydirilerek Eskişehir Uçuş Okulu’nda, 1936-1937 döneminde 11 ay boyunca özel eğitim aldı. Bu eğitim sıra-sında kendisine ilkokul öğretmeni Nüveyre Uyguç eşlik etti. Gökçen, brövesini aldıktan sonra Eskişehir’deki 1. Hava Alayı’nda altı ay görev yaptı, bu sıra-da Trakya ve Ege manevralarına katıldı.

AYIN ÜNLÜSÜ

SABİHA GÖKÇEN

İLK UÇAK İCADI

İnsanların kuşlar gibi uçma arzusu çok uzun yıllar öncesine dayanıyor. Ne var ki tarih boyu sayısız uçma girişiminde bulunan insanoğlu, uçağı kullanmayı ancak 20. yüz-

yılda başarabildi. Kuşların kanat yapıları, uçma hayali kuran insanoğlunun en büyük yol göstericisi oldu.

Uçağın mucidi olarak bilinen Wright kardeşler, uçaklarını tasarlarken akbabanın kanatlarını incelerler. Uçak nasıl uçar sorusunun cevabı ise esas olarak uçağın kanatların-

da saklıdır. Bugün artık biliyoruz ki bir uçağı havada tutan, uçağın motoru değil, kanadıdır. Uçağın kaldırma kuvveti kanatlarla sağlanır. Motor öndeki havayı alır ve arka-

ya doğru iter. Bu, bir itme gücü sağlar ve bu güç sayesinde uçak ileri doğru hareket eder. Uçak ileri doğru hareket ederken kanadının yapısından dolayı kanadın alt yü-

zeyinde yukarı doğru bir kaldırma kuvveti doğar. Bu aradada hava, içinde ileri doğru hareket eden uçağa karşı bir direnç gösterir. Uçağın sürati arttıkça kanadın kaldırma

kuvveti de artar. Ve uçak yerden havalanır…

İlk uçaklar saatte 20 – 25 km gibi bir uçuş hızına sahipken, 1935’li yıllardan sonra çok daha hızlı uçan uçaklar geliştirilir. Uçakların ağırlığı da zaman içinde değişir. Önce-

leri hafif uçaklar yapılırken, sonraları çok daha ağır ve büyük uçaklar yapılmaya başlar

Vücutları kiremit dizilişi şeklinde renkli gözle zor görüle bilen pullarla örtülüdür. Pullar uçları yassılaşarak genişlemiş kıllardır. Emici tipteki ağız parçaları

hortum şeklindedir. Kullanılmadığı zamanlar bu hortum başın alt tarafında helezon biçiminde kıvrılır. Balözü emerler. Çiçeklerin balözünün tadını

ayaklarıyla alırlar. Tat alma cisimcikleri ayaklarına yerleşmiştir. Ayaklarıyla çiçeğin suyunu kontrol ederler. Beğendikleri takdirde kıvrılı duran hortumlarını

uzatarak emerler.

Kelebeklerde çoğalma yumurta ile olur. Yumurtadan çıkan larvalara “tırtıl” adı verilir. Dişi kelebekler yumurtlarken özellikle tırtılların beslendiği bitki

türlerinin üzerine veya yakınına yumurtalarını bırakırlar. Oburca beslenen tırtıllar 4-5 defa deri değiştirirler. Normal iriliğe ulaşınca ipek salgısı ile

kendilerine koza örerler. Koza içinde erginin şekillendiği pupa durumuna geçer. Bir müddet sonra pupa kabuğunu yırtar ve kozadan genç ergin yeni

kelebek ortaya çıkar. Fakat hemen uçamaz. Kanatlarındaki damarların kanla dolması ve kuruyarak güçlenmesi için birkaç saat beklemesi gerekir.

AYIN HAYVANI

KELEBEKLER

02.04.2018

SPOR/DANS: MÜZİK EŞLİĞİNDE

BEDEN EGZERSİZLERİ YAPIYORUZ. KONU: TAŞITLAR(KARA

TAŞITLARI) KARA TAŞITLARI NELERDİR?

EĞİTİCİ OYUN SAATİ: TANGRAM SANAT ÇALIŞMASI:3 BOYUTLU

ARABA YAPIYORUZ. KİTAP ÇALIŞMASI: EĞİTİM SETİ RENK: AÇIK YEŞİL

BRANŞ: İNGİLİZCE

MÜZİK VE ORF

OYUNCAK GÜNÜ

03.04.2018

TÜRKÇE DİL: EVDEN

GETİRDİĞİMİZ HİKÂYE

KİTAPLARINI OKUYORUZ. KİTAP ÇALIŞMASI: RENKLER VE

ŞEKİLLER GRUP OYUNLARI: KARA VE DENİZ

GRUP OYUNUNU OYNUYORUZ. SANAT ÇALIŞMASI: BİSİKLET

YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE

DRAMA

KİTAP GÜNÜ

04.04.2018 SPOR/DANS: TAKLA ATIYORUZ. AYIN ÜLKESİ: AMERİKA FEN VE DOĞA ÇALIŞMASI: BALON

DENEYİ YAPIYORUZ. HAREKETLİ OYUN: 7 ADIM DANSI

OYUNUNU OYNUYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE/NATİVE

05.04.2018

REHBERLİK/DÜŞÜNME

BECERİLERİ: GÖRSELE BAKARAK

ŞEKİL TAMAMLAMA

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: BASKI

ÇALIŞMALARI VE SULU BOYA

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. MATEMATİK: SAYI SAYMA

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. MÜZİK: ORFF VE RİTM

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE

JİMNASTİK

06.04.2018

ANADİLİ ETKİNLİĞİ: TREN

PARMAK OYUNUNU

OYNUYORUZ. DÜNYA SAĞLIK

GÜNÜ HAKKINDA SOHBET

EDİYORUZ. KİTAP ÇALIŞMASI: GÖRSEL ALGI

VE DİKKAT ÇALIŞMALARI

YAPIYORUZ. KURALLI OYUN: HOPLAYALIM

ZIPLAYALIM KURALLI OYUNUNU

OYNUYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: KOLAJ

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. BİLİŞSEL ÇALIŞMA: UZAK_YAKIN

KAVRAM ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. KAVRAM: UZAK_YAKIN

BRANŞ: İNGİLİZCE/DANS

07/08.04.2018

AİLE KATILIMI

*ARTIK MATERYALLER

KULLANARAK ARABA

YAPABİLİRSİNİZ.

09.04.2018

SPOR/DANS: BACAK AÇMA

KAPAMA ÇALIŞMALARI

YAPIYORUZ. HAFTANIN KONUSU:

TAŞITLAR(DENİZ TAŞITLARI) TÜRKÇE DİL: DENİZ TAŞITLARI

NELERDİR? SANAT ETKİNLİĞİ: MOTOR SINIRLI

BOYAMA ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. KİTAP ÇALIŞMASI: EĞİTİM SETİ EĞİTİCİ OYUN: MANDALA

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE/MÜZİK_ORF

OYUNCAK GÜNÜ

10.04.2018 SPOR/DANS: TEK AYAK ÜZERİNDE

SIÇRAMA HAREKETLERİ

YAPIYORUZ. SANAT ÇALIŞMASI: SERBEST

RESİM ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. GRUP OYUNU: KANAT ALTINDAN

GEÇME GRUP OYNUNU

OYNUYORUZ. CÜMLE TAMAMLAMA: YARIM

BIRAKILAN CÜMLEYİ

TAMAMLAMA ÇALIŞMALARI

YAPIYORUZ. KAVRAM: ISLAK-KURU

BRANŞ: İNGİLİZCE/ DRAMA

KİTAP GÜNÜ

11.04.2018 DEĞERLER EĞİTİMİ: BAŞARILI

OLMAK VE DOĞRULUK KİTAP ÇALIŞMASI: ÇİZGİ

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. EĞİTİCİ OYUN: MEMORY RENK: KOYU YEŞİL

BRANŞ: İNGİLİZCE

12.04.2018 TÜRKÇE DİL: SEN BİR TAŞIT

OLSAYDIN HANGİ DENİZ TAŞITI

OLURDUN? REHBERLİK/DÜŞÜNME

BECERİLERİ: LABİRENT

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: KİL HAMURU

İLE ÖZGÜN ÇALIŞMALAR

YAPIYORUZ. MATEMATİK: MEKÂNDA KONUM

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. ŞEKİL: DÖRTGEN

BRANŞ: İNGİLİZCE

JİMNASTİK

13.04.2018

ANADİL ETKİNLİĞİ: TEKERLEME,

PARMAK OYUNU VE BİLMECE

ÖĞRENİYORUZ. KİTAP ÇALIŞMASI: OLAY

SIRALAMA ÇALIŞMALARI

YAPIYORUZ. KURALLI OYUN: SANDALYE

KAPMACA OYUNUNU

OYNUYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: 3 BOYUTLU

YELKENLİ YAPIYORUZ. DRAMA ÇALIŞMASI: DENİZ

TAŞITLARININ SESLERİNİ TAKLİT

EDİYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE/DANS

14/15.04.2018

AİLE KATILIMI

*ORİGAMİ TEKNİĞİ İLE UÇAK

YAPABİLİRSİNİZ.

3EEE23”edr

16.04.2018

KONU:23 NİSAN ULUSAL

EGEMENLİK VE ÇOCUK

BAYRAMI TÜRKÇE_DİL:23 NİSAN NE

DEMEKTİR, KİMLERE ARMAĞAN

EDİLMİŞTİR? SANAT ETKİNLİĞİ: 23 NİSAN

PROJE ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. KİTAP ÇALIŞMASI: EĞİTİM SETİ OYUN SAATİ: SPOR ODASINDA

SERBEST OYUN OYNUYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE/MÜZİK_ORF

OYUNCAK GÜNÜ

17.04.2018 GÖRSEL OKUMA ETKİNLİĞİ:

KARTLARA BAKARAK GÖRSEL

OKUMA ÇALIŞMALARI

YAPIYORUZ. GRUP OYUNU: ELMA KURDU

GRUP OYUNUNU OYNUYORUZ. SANAT: 23 NİSAN KONULU RESİM

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. KAVRAM: EN AZ_EN ÇOK

BRANŞ: İNGİLİZCE/ DRAMA

KİTAP GÜNÜ

18.04.2018 TÜRKÇE DİL: 23 NİSAN ÇOCUK

BAYRAMININ ÖNEMİ HAKKINDA

SOHBET EDİYORUZ. GRUP OYUNU: FASULYE

TORBASINI BULMA OYUNUNU

OYNUYORUZ. SANAT: ATATÜRK RESMİ

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. RENK: KAHVERENGİ

BRANŞ: İNGİLİZCE

19.04.2018 SANAT ÇALIŞMASI: ÇERÇEVE

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. MÜZİK ETKİNLİĞİ: 23 NİSAN

ŞARKISINI ÖĞRENİYORUZ. MATEMATİK ÇALIŞMASI: SAYI

KOPYALAMA ÇALIŞMASI

YAPIYORUZ. REHBERLİK/DÜŞÜNME

BECERİLERİ: EKSİK

TAMAMLAMA ÇALIŞMALARI

YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE/JİMNASTİK

20.04.2018

23 NİSAN ULUSAL

EGEMENLİK VE ÇOCUK

BAYRAMI KUTLAMASI

BRANŞ: İNGİLİZCE

GEZİ: PARTİ EVİ

21/22.04.2018

AİLE KATILIMI

*23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK

VE ÇOCUK BAYRAMI HAKKINDA

SOHBET EDEBİLİRSİNİZ.

23.04.2018

*23 NİSAN ULUSAL EGEMENLİK

VE ÇOCUK BAYRAMI

KUTLAMALARINA

KATILABİLİRSİNİZ.

24.04.2018

KONU: TAŞITLAR(HAVA TAŞITLARI) TÜRKÇE DİL ETKİNLİĞİ: HAVA

TAŞITLARI NELERDİR? AYIN ÜNLÜSÜ: SABİHA GÖKÇEN SPOR/DANS: ÇEŞİTLİ BEDEN

EGZERSİZLERİ YAPIYORUZ. GRUP OYUNU: HIZLI YAVAŞ GRUP

OYUNUNU OYNUYORUZ. KAVRAM: HIZLI YAVAŞ

BRANŞ: İNGİLİZCE/ DRAMA

KİTAP GÜNÜ

25.04.2018

FEN VE DOĞA ETKİNLİĞİ:

RENKLERİN BİRBİRİNE KARIŞIMI

DENEYİNİ YAPIYORUZ. SANAT ÇALIŞMASI: ROKET

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. AYIN HAYVANI: KELEBEKLER

(KELEBEKLER İLE İLGİLİ EĞİTİCİ

SLAYT İZLİYORUZ)YAŞAM

ALANLARI NELERDİR

ÖĞRENİYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: UÇAN BALON

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE

26.04.2018 SANAT ÇALIŞMASI: KAZIMA

TEKNİĞİ İLE SANAT ÇALIŞMASI

YAPIYORUZ. MÜZİK ETKİNLİĞİ: İZMİRİN

DAĞLARINDA ÇİÇEKLER AÇAR

ŞARKISINI ÖĞRENİYORUZ. MATEMATİK ÇALIŞMASI:

SINIFLANDIRMA VE SIRALAMA

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ. REHBERLİK/DÜŞÜNME

BECERİLERİ: FARK BULMA

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE/JİMNASTİK

27.04.2018

DİL GELİŞMİNİ DESTEKLEYİCİ

ÇALIŞMALAR: TEKERLEMELER,

ŞARKILAR VE PARMAK OYUNLARI

ÖĞRENİYORUZ. KURALLI OYUN: SICAK SOĞUK

OYUNUNU OYNUYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: TAŞITLAR PROJE

ÇALIŞMASI YAPIYORUZ. ŞEKİL: YILDIZ

BRANŞ: İNGİLİZCE/DANS

28/29.04.2018

AİLE KATILIMI

*ÇOCUĞUNUZ İLE KELEBEKLER

HAKKINDA SOHBET

EDEBİLİRSİNİZ.

“KONUŞMA BOZUKLUĞU”

KONUŞMA BOZUKLUĞU

Çocukların çevreleriyle iletişimi, doğdukları andan itibaren, ağlama ve insan sesini tanıma davranışlarıyla başlar ve bir yaşam boyu değişerek, gelişerek devam eder. Dil ve konuşmaysa ancak yaşamın birinci yılının sonuna doğru belirir.

İnsanlar arasında iletişimi sağlayan ve yalnızca insan türüne özgü olan en önemli araç konuşma eylemidir. Düşünceler ses denilen sembollere dönüştürülerek konuşma aracılığı ile iletilir. Bu beceri de vücutta uyumlu çalışan birçok sistemin kontrolü altındadır. Konuşma, dildeki seslerin, konuşma organlarının (dil, dudak, yumuşak damak, çene, ses telleri, vb.) hareketi sayesinde

30.04.2018

OYUN: BALONCU AMCA GRUP

OYUNUNU OYNUYORUZ. TÜRKÇE DİL ETKİNLİĞİ: HAVA

TAŞITLARINDAN UÇAK NASIL

ÇALIŞIR SOHBET EDİYORUZ. SANAT ETKİNLİĞİ: 3 BOYUTLU

UÇAK ÇALIŞMASI YAPIYORUZ.*- KİTAP ÇALIŞMASI: ÇİZGİ

ÇALIŞMALARI YAPIYORUZ.

BRANŞ: İNGİLİZCE

MÜZİK-ORFF

OYUNCAK GÜNÜ

üretilmesidir. Konuşma, organların, kasların, sinirlerin yapı ve işlevleriyle ilgili motor bir süreçtir. Dolayısıyla kişiler, dilin kuralları bilgisine sahip olup, duydukları ve okuduklarını anlayabildik-leri halde, yapısal ve işlevsel yetersizlikler nedeniyle konuşmalarında sorun yaşayabilirler.

KONUŞMANIN GELİŞİMİ

Konuşulan lisan özelliklerine bağlı olarak önemsiz farklar görülebilirse de konuşmanın gelişim basamakları aşağı yukarı her çocukta aynıdır. Bir yaşına kadar olan döneme lisan öncesi dönem-dir. Bu dönemde anlama becerisi, ifade becerisinden daha hızlı gelişir. İlk 6 aylık dönemde sese karşılık verme başlar; altı aydan sonra "seçici dinleme" gelişir; bazı sesler seçilip diğerleri ihmal edilebilir. İlk 4 ay boyunca sesler giderek tepkiselden daha amaçlı hale gelir; sonraki aylarda bebeğin ses mekanizması üzerindeki kontrolü artar, seslerle oynama başlar. * 8–12 aylık dönemde ilk anlamlı kelimeler duyulur. * 1.5–2 yaş arası dönemde iki kelimeli aşama başlar ve cümle kurma becerisi gözlenir. * 3- 4 yaşlar arasında hızlı bir gramer gelişimi varken, 4–6 yaşlar arasında kazanılan bütün beceriler pekişir. * 2 yaşında iken seslendirmenin %50'si, 3 yaşında % 75'i, 4 yaşında % 95'i anlaşılır. İlk yılın sonuna kadar basit cümleler kavranabilir; 2 yaşında yaklaşık 25 kelime kullanılır ve basit emirler anlaşılabilir. * 3 yaşında karmaşık emirler, anlam grupları kavranabilir, * 4 yaşında basit hikayeler anlatılır.

* 5 yaşında özetleme becerisi gözlenir ve gramer hataları oldukça azalmıştır. Çocuk 8 yaşına geldiğinde erişkinlere özgü gramer yapısı tamamlanmıştır. Belirtilen gelişim seyrini zamanında ve uygun olarak başaramayan veya çok geç başaran çocuğun konuşma becerisinde problem olduğu düşünülmelidir.

KONUŞMA PROBLEMİNE GENEL BAKIŞ

Konuşma becerisi ilk yıllarda çok hızlı geliştiği için konuşma problemleriyle de en sık çocukluk çağında karşılaşılır. Çocuğun konuşmasında sorun olup olmadığını fark etmek için öncelikle geli-şimini iyi izlemek gerekmektedir.

Konuşmada sorun olduğunu düşündüren sebepler: 1) Yaş, cinsiyet ve fiziksel gelişiminden beklenen düzeyde akıcı ve anlaşılır konuşamama, 2) Konuşmanın zor duyulması ya da zor anlaşılması, 3) Kulağa hoş gelmeyen bir konuşma tarzının olması,

4) Ses tonu ve kelime vurgularında uygunsuzluk,

5) Sesleri tam ve uygun olarak çıkaramama, 6) Konuşmanın akıcılığında bozukluğun veya konuşmada eksikliklerin olması, 7) Kelimeleri anlamına uygun ve yerinde kullanamama,

8) Daha önceden ulaşılan konuşma düzeyinde dikkati çekecek ölçüde gerileme olması, 9) İsteklerini konuşma yoluyla anlatamama, diyalog başlatmakta ve sürdürmekte başarısızlık, 10) İlk haftalarda çevreden gelen seslere, tepki vermeme, 8. aya kadar anlamsız ve bebeksi sesleri çıkaramama, ilk yılın sonuna kadar anlamlı kelimeleri söylemeye başlayamama, 1.5 yaşına kadar iki kelimeyi bağlayamama ve 2 yaşına kadar anlamlı cümle kuramama, 3 yaşından sonra da sesleri uygun çıkarma, gramer becerisi ve kelime hazinesinin yaşıtlarının gerisinde kalması.

KONUŞMA PROBLEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

1) Öncelikle çocuğun çevresiyle olan sözel iletişimi değerlendirilmelidir. Çocuğun gelişiminde sorun olmayabilir ancak, çevresiyle sözel iletişimi uyaran eksikliğine bağlı olarak desteklenmiyor olabilir; gördüğü bakım ve ilgi yetersiz olabilir; önemli noktalarda konuşma gelişimini aksatabilecek sıkıntılarla karşılaşmış olabilir. Bütün bu durumlar çocuğun doğal gelişimini aksatabilecek sosyal engellerdir. 2) Çocuğun ne tür bir konuşma problemi yaşadığı gözlemlenmelidir. Konuşma hiç başlamamış olabilir, çok yavaş (geç) gelişiyor olabilir; sesler uygun çıkmayabilir; konuşma akıcılığı bozuk olabilir; kelimelerin kullanımı uygunsuz, cümle kuruluşları bozuk olabilir. Konuşma becerisi tam olsa bile düşünüleni ifade etmekte, diyalog başlatmakta ve sürdürmekte beceriksizlik görülebi-lir.

3) İşitmenin olmaması ya da zayıf olması konuşma becerisinin sağlıklı gelişimine engeldir.

4) Ağız, diş ve çene yapısını, solunum kaslarını etkileyebilecek yarık damak gibi yapısal anormallikler, diyafram kusurları, diş oklüzyonları konuşmanın anlaşılmasını zorlaştırabilir. 5) Konuşma dışı alanlarda da gelişiminin yaşa uygun olup olmadığına bakılmalıdır. KEKEMELİK

Kekemelik, ses, hece ve kelimelerin tekrarı, uzatılması ya da konuşmanın akışını kesen duraklamalar şeklinde kendisini gösteren bir konuşma bozukluğudur. Kekemelik genelde iki farklı şekilde görülmektedir.

1.) 2-6 yaş grubu okul öncesi çocuklarda, konuşmaya başladığı dönemlerde ortaya çıkar. Çocuğun konuşmasındaki tutulma, duraksama veya tekrarlama, dinleyenler tarafından fark edilir; fakat çocuk bunun farkında değildir. Çünkü, bu yaş çocuklarındaki düşünme hızı, konuşma hızından fazladır.

Çocukların kelime dağarcığı yeterli olmadığından, konuşmalarında “mm, şey, eee” gibi sesler kullanılabilmektedir. Bu dönemdeki kekemelik geçicidir. Anne-baba çocuğun bu tür ko-nuşmalarına müdahale etmemeli ve çocuğun düzgün konuşması için üzerinde baskı kurmamalıdır.

2.) Çocuğun konuşmasındaki duraksama, tutulma, uzatma ve tekrarlamalardan başka, bir takım yüz, el, kol ve vücut hareketlerinde meydana gelen durumlardır. Burada çocuğun ne söylediğine değil, nasıl söyleyeceğine dikkat edilir. Konuşma anında dudakların gerilmesi ya da çarpılması, burun deliklerinin büyümesi, alt çenenin normalden farklı hareketi, göz kırpmaları, kol ve ellerin gerilmesi vb. bedensel hareketler görülür.

Kekemeliğin oluşmasında ve gelişmesinde, aile içi sorunlar, anne-baba tutumları, kayıp, ayrılık, travma tik yaşantılar ve korkular etkili faktörlerdir. Sık sık fiziksel şiddete uğrama veya yanlış bir şey yaptığı zaman anne-baba tarafından çocuğun korkutulması, kekemeliğin başlamasındaki etkenlerdendir. Örneğin; korkutmak için sokağa atmakla tehdit etme, evde yalnız bırakılma, kötü söz söylediği için ağzına biber koyma gibi.

Aşırı titiz ve kuralcı ailelerde de kekeme çocuklara rastlanmaktadır. Çünkü, anne-babaların çocuklarından beklentileri çok yüksektir. Çocuğu denetim altında tutmaktadırlar, konuşmasına çok önem verirler. “Efendim” ve “Lütfen” li konuşmaları için zorlamaktadırlar. Çocuktan yaşının üstünde davranmasını beklerler ve sık sık eleştirilerde bulunmaktadırlar.

Okul Öncesi Dönemde, Konuşma Gelişimini Desteklemek İçin Yapılabilecekler;

* Konuşma sorunlarının öncelikli tedavisi konuşma terapisidir. Eğer çocuk, yaşından beklenen düzeyde akıcı ve uygun konuşmakta geç kalmışsa bir uzmana danışmalısınız.

* Günün her etkinliğini sözel olarak ifade etmelisiniz. Ne yapmakta olduğunuzu karşınızda akranınız varmışçasına kendi ifade ve kelimelerinizle anlatmalısınız. Bol bol, özellikle resimli hikâye kitapları okumalısınız. Sonrasında çocuğunuzun anlatabilmesi için cesaretlendirmeli ve sabırla dinlemelisiniz. Basit çocuk şarkıları, tekerlemeler, şiirler söylemelisiniz. Eşlik etmesi ya da tekrar etmesi için teşvik etmelisiniz. Gördüğünüz her nesneyi ya da olayı isimlendirmeli ve tekrarlamasını istemelisiniz. Anlamayacağını ya da hatırlamayacağını düşünmemelisiniz. Hiç düşünmediğiniz bir noktada nes-

neyi ya da olayı isimlendirebilir. Ses tonunuzda değişiklikler yaparak oyunlar oynamalısınız. Olabildiğince yüksek ya da olabildiğince yumuşak sesle konuşarak tekrar etmesini beklemelisiniz. Bu çalışmalarda müzik

aletleri de kullanabilirsiniz. Ses kontrolü konuşmanın kazanılmasında önemli bir etkendir. Çocuğa peşi sıra 3-4 emir içeren cümleler söylemeli ve hatırlamasını, aynı sırayla yerine getirmesini beklemelisiniz. Hafıza etkinlikleri de konuşmayı kazanmada etkilidir. Televizyon, CD izlerken interaktif bir ortam yaratmalısınız. Gördüklerinizi anlatmalı ve anlatmasını istemelisiniz. İletişim araçlarını bu şekilde kullanarak olumsuz etkileri azaltılmış

olur, aksine konuşma gelişimi için materyal haline dönüştürebilirsiniz. Tekrar oyunları oynamalısınız. Peşi sıra 3–4 rakam söyleyip tekrar etmesini bekleyebilirsiniz. Zamanla rakam sayılarını arttırın. Basit fıkralar anlatabilirsiniz. Kendisinin anlatması için cesaretlendirip böylece mizah duygusunun gelişimi için de fırsat yaratmış olursunuz. Akşam yemeklerinde sırayla gün içinde yaşadıklarınızı anlatabilirsiniz. Anlatmaya her zaman için siz başlayıp sıra çocuğunuza geldiğinde anlatmasını isteyip, onu sabırla dinlemelisi-

niz. Anlatmak istemezse zorlamamalısınız. Tamamlama oyunları oynamalısınız. Bildiğiniz hikaye, şarkı ya da tekerlemelerin bir kısmını siz ifade etmeli, kalanını tamamlaması için teşvik etmelisiniz. Zaman kavramlarından bahsederek geçmiş ve gelecek arasında bağlantı kurabilmesine, dün-bugün-yarın gibi kavramları cümle içinde doğru anlamlarıyla kullanabilmesine yardımcı

olabilirsiniz. Gelişimsel kekemelik durumlarında çocuğun konuşmasına aşırı titizlik gösterilmemeli, endişeden uzak olunmalıdır. Çocuğun konuşması bitene kadar sabırla dinlenmelidir. Konuşur-ken “dur, acele etme” “yeniden başla” gibi uyarılarda bulunulmamalıdır. Çocuğunuz konuşurken dudak devinimlerine değil gözlerine bakılmalıdır. Çevredeki herkesten denk tutum-lar benimsemeleri istenmeli, çocuğun durumu hakkında yanında konuşmaktan kaçınılmalıdır.

Konuşmanın normal nitelikler taşıması için en önemli unsurlardan biri çocuğun kendisine güvenmesidir. Çocuğunuza sorumluluklar verin ve aldığı sorumlulukları yerine getirebilmesi için destek olun.

Gelişimin her evresinde olduğu gibi konuşma gelişiminde de “sevgi” en önemli faktördür.

KAYNAKLAR

Karatepe., Okulöncesi Dönemde Konuşma Bozukluğu Olan Çocuklar, Karatepe Yay.

Nar, E., Anne, Baba ve Öğretmenim Beni Anlayın!, Babıali Kültür Yay.

Yörükoğlular., Çocuk Ruh Sağlığı, Özgür Yay.