pdf of entomology · r. f. chapman هتشون “the insects: structure and function” باتك و...

26
9/16/2013 1 ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺸﺮه ﺗﻜﻤﻴﻠﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺣﺸﺮه ﭘﻮرﺟﻮاد ﻧﻔﻴﺴﻪ ﭘﻮرﺟﻮاد ﻧﻔﻴﺴﻪ1 Isfahan University of Technology N. Poorjavad مطالب فھرست ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺣﺸﺮات ﺑﺪن ﭘﻮﺳﺖ ﺣﺸﺮات ﻣﺮﻓﻮﻟﻮژي: ﺷﻜﻢ و ﺳﻴﻨﻪ ﻗﻔﺲ، ﺳﺮ ﺣﺸﺮات در ﺣﺮﻛﺖ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ و ﻫﺎ ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻨﻔﺲ ﺗﻨﻔﺲ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮن ﮔﺮدش دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش دﺳﺘﮕﺎه دﻓﻊ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﺸﺮات ﺣﺴﻲ اﻋﻀﺎي ﺣﺸﺮات ﻫﺎي ﻓﺮﻣﻮن2 Isfahan University of Technology N. Poorjavad منابع» حشراتولوژي فيزي و مرفولوژي اصول« زنوز باقري ابراھيم دكتر“The Insects: Structure and Function” نوشتهR. F. Chapman كتاب و“ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 Isfahan University of Technology N. Poorjavad مقدمه دارﻧﺪ ﻗﺮار ﺑﻨﺪﭘﺎﻳﺎن ﺷﺎﺧﻪ در ﺣﺸﺮات. 4 Isfahan University of Technology N. Poorjavad ﺑﻨﺪﭘﺎﻳﺎن ﻣﺸﺘﺮك ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت(1 ﻣﻔﺼﻠﻲ و ﺑﻨﺪ ﺑﻨﺪ ﺑﺪن(2 ﺑﻨﺪ ﺑﻨﺪ و زوﺟﻲ ﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺖ داراي(3 ﻃﺮﻓﻪ دو ﺗﻘﺎرن(4 ﻛﻴﺘﻴﻨﻲ ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﻜﻠﺖ(5 ﺷﻮد ﻣﻲ ﺧﺘﻢ ﻣﺨﺮج ﺑﻪ و ﺷﺮوع دﻫﺎن از ﻣﺎﻧﻨﺪﻛﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﮔﻮارش ﻟﻮﻟﻪ(6 ﺑﺎز ﺧﻮن ﮔﺮدش و ﭘﺸﺘﻲ ﻗﻠﺐ داراي(7 ﻫﻤﻮﺳﻞ داراي(8 ﺷﻜﻤﻲ ﻋﺼﺒﻲ ﻃﻨﺎب(9 ﻣﺨﻄﻂ ﻧﻮع از اﺳﻜﻠﺘﻲ ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ(10 ﻣﺎﻟﭙﻴﮕﻲ داﺷﺘﻦ(11 ﺗﺮاﺷﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ(12 ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻢ از ﺟﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻣﺎده و ﻧﺮ ﻫﺎي ﺟﻨﺲ. 5 Isfahan University of Technology N. Poorjavad ﺣﺸﺮات ﻛﻠﻲ ﻫﺎي وﻳﮋﮔﻲ.1 اي واﺳﺘﻮاﻧﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﺪن.2 و دنر ﺗﻘﺎ.3 ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺳﻪ ﺑﺪن.4 ﺑﺎل ﺟﻔﺖ دو داراي.5 دﮔﺮدﻳﺴﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺮاه آﻧﻬﺎ ﻧﻤﺎي ﻧﺸﻮ6 Isfahan University of Technology N. Poorjavad

Upload: others

Post on 21-May-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

1

حشره شناسي تكميليحشره شناسي تكميلينفيسه پورجوادنفيسه پورجواد

1Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

فھرست مطالبمقدمه

پوست بدن حشراتسر ، قفس سينه و شكم: مرفولوژي حشرات

ماهيچه ها و چگونگي حركت در حشراتتنفس دستگاه تنفسدستگاه

دستگاه گردش خوندستگاه گوارش

دستگاه دفعدستگاه توليدمثلسيستم عصبي

اعضاي حسي حشراتفرمون هاي حشرات

2Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

منابع

دكتر ابراھيم باقري زنوز» اصول مرفولوژي و فيزيولوژي حشرات«

“The Insects: Structure and Function”   نوشتهR. F. Chapman

و كتاب

“ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 

3Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

مقدمه

.حشرات در شاخه بندپايان قرار دارند

4Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

خصوصيات مشترك بندپايانبدن بند بند و مفصلي1)داراي پيوست هاي زوجي و بند بند2)تقارن دو طرفه3)اسكلت خارجي كيتيني4)لوله گوارش لوله مانندكه از دهان شروع و به مخرج ختم مي شود5)داراي قلب پشتي و گردش خون باز6)داراي هموسل7)طناب عصبي شكمي8)ماهيچه اسكلتي از نوع مخطط9)داشتن مالپيگي10)سيستم تراشه11).جنس هاي نر و ماده تقريبا هميشه جدا از هم هستند12)

5Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ويژگي هاي كلي حشرات

بدن كشيده واستوانه اي1.

يتقارن دو طرفي2. ر و ر

بدن سه قسمتي3.

داراي دو جفت بال4.

نشو نماي آنها همراه با دگرديسي5.

6Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 2: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

2

((TegumentumTegumentum))پوست بدن حشرات پوست بدن حشرات

ساختمان عمومي ساختمان عمومي --11در رشد پس جنيني و هنگام پوست اندازي به شدت تحت تاثير اعمال در رشد پس جنيني و هنگام پوست اندازي به شدت تحت تاثير اعمال

..فيزيولوژ يك قرار مي گيردفيزيولوژ يك قرار مي گيرد

::وظايفوظايفمحافظت در برابر عوامل مكانيكيمحافظت در برابر عوامل مكانيكي‐‐جلوگيري از تبخير آب بدنجلوگيري از تبخير آب بدن ‐‐محافظت در برابر تغييرات دماي محيطمحافظت در برابر تغييرات دماي محيط‐‐

7Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

و كوتيكول (Epidermes)پوست از دو اليه مشخص اپيدرم (Cuticule) تشكيل شده است.

:اپيدرم

شdگا ا .خوانده مي شود Hypodermesگاھي

Glandesغده ھاي زير پوستي dermiques

ترشح كوتيكول در ھنگام پوست اندازي

قرار Membrane basaleسلولھاي اپيدرمي روي پرده پايه .دارند

8Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

كوتيكول

.اليه غير سلولي كه توسط اپيدرم ترشح مي شودArticulationنرم و انعطاف پذير در مناطق مفصلي بدن

غير قابل نفوذ به آبھا چربي به پذير ير ب چربي ھنفوذ و پ

در محل مفصل ھا Resilineوجود ماده رزيلين :كوتيكول از پنج لاليه تشكيل شده است كه از بيرون به درون

-)روكوتيكولين دروني-كوتيكولين(روكوتيكول -اليه مومي -سماندرون كوتيكول-برون كوتيكولPore canalsمجاري متخلخل

9Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

31شكل •

10Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ساختمان شيميايي كوتيكول

Chitinكيتين

Arthtopodineآرتروپدين

Sclerotineاسكلروتين

Resilineرزيلين

پلي فنل ھا

چربي ھا

آنزيم ھا

11Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Ecdysisپوست اندازي

كوتيكول قديمي غير قابل اتساع و مانع از بزرگ شدن و : يك پديده فيزيولوژ يك ازدياد حجم بدن

دفع مواد زايد

جانشين كردن كوتيكول فرسوده با كوتيكول تازه

.عوامل بيروني و دروني در پوست اندازي نقش دارند

12Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 3: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

3

مراحل پوست اندازي

Activationفعال شدن سلول ھاي اپيدرمي - 1

ترشح كوتيكول - 2شكاف در كوتيكول كھنه و طرد پوسته - 3اسكلروتيزاسيون-4 و مالنيزاسيئن پديده دو يون4 يزا رو ن و ا ي يزا ال ه ي و پ

پديده پوست اندازي منحصر به مراحل الروي پورگي و شفيرگي و ھرمون Ecdysoneاست و تحت دو ھرمون پوست اندازي

.انجام مي شود  .Juvenile Hجواني

13Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پيوست ھاي پوست

.اسكلت بيروني حشرات داراي برآمدگي ھاي ريز و درشت است

برآمدگي ھاي ريز از رو كوتيكول و برآمدگي ھاي درشت مانند خار Spina خار كوچكSpinula گرهNodula و غدهTubercule از

.بيرون كوتيكول مي باشد ي

در تشكيل برخي از پيوست ھاي كوتيكول، سلول ھاي اپيدرمي ھم .مي گويند Apophyseشركت دارند كه به آنھا

Invagination وApodeme

14Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

مھمترين پيوست ھاي پوست

Setaمو - 1برخي از موھا داراي پوشش برن كوتيكولي ضخيم ھستند كه به

.مي گويند Eperonآنھا مھميز ممو ھاي متحرك داراي دو سلول اپيدرمي بنام سلول موزا ي پ ي ي

Trichogene و سلولTormogene ھستند.Poison setaeموھاي سمي - 2

Trichomesموھاي غده اي - 3

فلس - 45 - Androconie

15Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

رنگ پوست بدن

رنگ پوست بدن بر اساس منبع و چگونگي پيدايش به دو .گروه شيميايي و فيزيكي تقسيم مي كنند

Pigmentsرنگ ھاي شيميايي كه منشا آنھا رنگدانه ھا باشد ژن اگز ژن آند د ع گ د ل شا تند .ھستند و شامل دو گروه عمده آندوژن و اگزوژن مي باشدھ

(melanines)مالنين

رنگ ھاي فيزيكي كه ناشي از نحوه تابش نور به سطح بدن و .به آنھا رنگ ھاي ساختماني ھم مي گويند. انعكاس آن

16Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

نقش رنگ بدن و تغييرات آن

رنگ بدن در ارتباط با محيط زيست و امكان ادامه زدگي •در مقابل دشمنان طبيعي داراي نقش اساسي است مانند

رنگ ھاي فريبنده و رنگ ھا بازدارنده

ات ش نگ تغيي د ث ل ا :عوامل موثر در تغيير رنگ حشرات:ع

واكنش ھاي عصبي- ھرمون -گاز كربنيك- نور - رطوبت -دما

17Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

مرفولوژي حشرات

حشرات جزئ بندپايان تراشه دار ھستند كه بدنشان حلقه حلقه بوده و •.از سه بخش اصلي سر ، قفس سينه و شكم تشكيل شده است

وداراي اعضاي (metamere)سر از بھم پيوستن چندين حلقه •حسي مھم مانند شاخك ھا، چشم ھا و قطعات دھاني

قفس سينه از سه جلقه مشخص كه ھر يك داراي يك جفت پاي بند •بند و حلقه دوم و سوم داراي يك جفت بال

شكم در اصل داراي يازده حلقه و بدون پيوست حركتي•

18Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 4: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

4

)سر و پيوست ھاي آن(مرفولوژي بيروني

يك كپسول كوتيكولي كه در جلو داراي حفره دھاني و در عقب داراي سوراخ پس سري كه از

اين سوراخ آئورت، لوله وگوارش، زنجير عصبي و لوله و ي ير ز رش و

.ھاي تنفسي مي گذرد

19Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

درزھاي روي سر از فرورفتگي جلد . حلقه جنيني تشكيل شده است 6سر از .حاصل شده و ارتباطي با حلقه ھاي اوليه ندارند

حلقه ھاي پيش سر يا پروسفالون و حلقه ھاي دھان سر يا گناتوسفالون

20Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

حلقه ھاي پيش سر

حلقه پيش شاخك داراي چشم ھاي مركب و ساده و داراي -1Protocerebrumمغز اول

Deutocerebrumشاخك ھا و مغز دوم : حلقه شاخك -2

ف3 الق iا b Tritocerebrumداراي مغز سوم : حلقه فرعي-3

21Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

حلقه ھاي دھان سر يا گناتوسفالون

حلقه آرواره باال كه داراي پيوست ھاي آرواره باال و عقده - 1عصبي آرواره باال

حلقه آرواره پايين - 2پحلقه لب پايين-3

از بھم پيوستن توده ھاي عصبي پروسفالون مغز بوجود مي آيد كه .مي گويند Supraoesophagienبه آن گره عصبي باال مري

از بھم پيوستن گره ھاي عصبي ناحيه گناتوسفالون، گره عصبي .بوجود مي آيد Suboesophagienزير مري

22Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

وضع سر نسبت به بدن

Hypognathesتيب زير دھانان -1

Prognathesتيب پيش دھانان -2

Opistognathesتيب پس دھانان -3

23Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

درزھاي سر

عبارت از شيار ناودان مانندي كه از فرورفتگي ھاي خطي كوتيكول sutureدرز .به درون بدن پديد مي آيد

24Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 5: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

5

بخش ھاي مختلف سر

در سر منطقه ھايي وجود دارند كه حدود ھر يك از آنھا به قطعات كوتيكولي يا .اسكلريت ھاي مشخصي محدود شده و بوسيله درزھايي از ھمديگر مجزا شده اند

25Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

اسكلت دروني سر

Tentorium عبارت از اسكلت درون كپسول سر كه به آن تعداد.زيادي از ماھيچه ھاي سر متصل مي شوند

:مھمترين ماھيچه ھا

پايين1. لب و پايين باال، ھاي آرواره كننده نزديك يين1. ب پ يين و ي ب پ ر رو ي ز

محرك زائده لب پايين2.

محرك بخش جلويي لوله گوارش3.

محرك شاخك4.

دور كننده آرواره ھاي باال5.

26Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

:تانتوريوم

يك جفت بازوي جلويي1.

يك جفت بازوي عقبي2.

يك جفت بازوي پشتي3.

27Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پيوست ھاي سر

و Scape ،Pedicellusشاخك ھا داراي سه قسمت Flagellum

:از نظر ساختماني دو نوع شاخك وجود دارد

شاخك حلقه اي1.

شاخك تاژكي2.

28Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

:از نظر ساختماني دو نوع شاخك وجود داردشاخك حلقه اي1.شاخك تاژكي2.

29Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

چشم ھا

:اعضاي بينايي

چشم ھاي مركب1.

چشم ھاي ساده2.

استمات ھا3.

چشم ھاي مركب و استمات ھا توسط لبه ھاي نوري در مغز .اول حساس مي شوند

چشم ھاي ساده توسط مركز عصبي چسم ھاي ساده كه بين .اجسام ساقه دار مغز اول قرار دارند عصب دار مي شوند

30Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 6: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

6

قطعات دھاني

ساختمان قطعات دھاني بر حسب چگونگي تغذيه آنھا بسيار :متغير است

ساينده1.

لا ليسنده-ساينده2.

مكنده3.

ليسنده4.

مكنده- زننده5.

31Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تيپ ساينده

(labrum)لب باال •

32Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تيپ ساينده(mandibulae)آرواره ھاي باال •

33Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تيپ ساينده(maxillae)آرواره ھاي پايين •

34Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تيپ ساينده(labium)لب پايين •

35Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

زوائد دھاني حشرات

Hypopharynxزائده لب پايين

Epipharynxزائده لب باال

superlinguaeسوپر لنگوئه

36Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 7: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

7

ليسنده-تيپ ساينده

37Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

مكنده

38Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ليسنده

39Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

مكنده -زننده

Hemipteroidea

Nematocera

Tabanidae

Anoplura

Aphaniptera

40Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Hemiptera

41Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Nematocera

42Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 8: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

8

Tabanidae

43Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Anoplura

44Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Aphaniptera

45Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

قفس سينه و پيوست هاي آنداراي سه حلقه

ساختمان آن از لحاظ ايجاد سھولت در راه رفتن و پرواز داراي .اھميت ويژه مي باشد

Thorax: 1‐Prothorax 2‐Mesothorax 3‐Metathorax

روزنه ھاي تنفسي -پا - بال

46Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

گردن

بخش غشايي نرم و باريك بين سر و قفس سينه

گردن حلقه مستقلي نيست بلكه از رشد و گسترش حلقه ھاي ا آ قف ش ا .لب پايين و پيش قفس سينه بوجود آمده استل

در ھر طرف گردن يك جفت اسكلريت وجود دارد كه ماھيچه .ھاي متصل به آنھا سبب حركت سر مي شود

47Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تكامل گرده ها

48Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 9: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

9

Pterygotaگرده در حشرات

49Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تكامل قطعات پھلويي

50Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تكامل استرنيت ھا

51Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

اسكلت دروني قفس سينه

از فرورفتگي هاي كوتيكول پوست به درون بدن در محل ترژيت؛ ديواره

و Endotergite ،Endopleuriteپهلويي و استرنيت كه به ترتيب

Endosternite ناميده مي شوند تشكيل شده است.

52Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پاھاي قفس سينه

منشا پاي حشرات مربوط به پيوست دوشاخه : نظريه اولBirame بندپايان بوده است.

اننظ ا ند ا شاخ تك ت از ات ش ا پاي حشرات از پيوست تك شاخه اي بندپايان:نظريه دوم.بوجود آمده است

53Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ساختمان پا

54Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 10: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

10

Coxaپيش ران

55Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

نحوه اتصال پا به قفس سينهاتصال توسط يك زائده پهلويي - 1شبيه به مورد اول ولي اسكلريت ديگري به نام تروكانتين بين قطعه پهلويي جلويي - 2.و پيش ران مستقر است بوسيله دو زايده يكي در باال و انتهاي درز پهلويي و ديگري در زير و مربوط به سينه - 3

56Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

در زنبورهاي پارازيت، طياره مانندها و : Trochanterپي ران در برخي از سخت بالپوشان به دو قسمت تقسيم شده كه قطعه

.است Prefemurاول تروكانتر و قطعه دوم

معادل مروپوديت در سخت پوستان: Femurران

در انتها –معادل كارپوپوديت در سخت پوستان : Tibiaساق Eperonمجهز به يك يا چند خار متحرك قوي بنام مهميز

.است

Isomereو Heteromereدو نوع : Tarsusپنجه 57

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

Tarsusپنجه

58Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

59Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Wingبال

بال ھا در حشرات معادل زائده ھاي غشايي حلقه ھاي قفس سينه در اين زائده ھا در برخي از حشرات . تريلوبيت ھا و سخت پوستان است

.ھم ديده مي شود Machilisبي بال امروزي مانند

Pterygotaو بالداران Apterygota باالن حشرات به دو گروه بي تقسيم مي شوند كه حشرات بالدار خود به دو گروه باستان باالن

Paleoptera و نوباالنNeoptera تقسيم مي شوند.

60Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 11: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

11

تاريخچه پيدايش بال

اجداد حشرات در حلقه ھاي دوم و سوم قفس سينه داراي دو جفت بال بوده و در پيش قفس سينه نيز داراي يك جفت زايده پھن جانبي غير

.بوده اند Paranoralمتحرك بنام

:سه نظريه اصلي در رابطه با چگونگي پيدايش بال ي ي

نظريه آبششي -1

نظريه پارانوتال -2

نظريه پاراپوديال -3

61Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

چگونگي رشد بالحشرات با دگرديسي ناقص -الف

جوانه هاي بال به نام بالچه در سن دوم و سوم پورگي-رشد تدريجي

62Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

حشرات با دگرديسي كامل -بنخست به صورت كيسه اپيدرمي كوچك بنام صفحه بلوغ در ميان و

جانب تنفس هاي لوله نزديك در و سينه قفس جوانه-پس دائم رشد

چگونگي رشد بال

رشد دائمي جوانهپس قفس سينه و در نزديكي لوله هاي تنفسي جانبيظهور در -رشد فوق العاده در دوران پيش شفيرگي - ها در داخل بدن

پايان دوره شفيرگي

63Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad64

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

ميدان هاي بال

65Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

نحوه اتصال بال به قفس سينه:اسكلريت هايي كه بال را به قفس سينه وصل مي كنند

تگوال - 1صفحه بازويي- 2اسكلريت هاي محوري-3صفحه هاي مياني - 4

66Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 12: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

12

چگونگي اتصال بالها به يكديگر

67Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تغييرات ساختماني بال

68Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

شكم و پيوست هاي آن حلقه جنيني و يك پيوست انتهايي بنام 12شكم تشكيل شده است از

تلسونسادگي و نداشتن پيوسترشدهاي تناسليدر حشرات بالدار پيوست هاي مربوط به حلقه ب ربو ي و پ ب ير ي

.كرده و گونوپودها را بوجود مي آوردحاوي دستگاه گوارش، توليد مثل، بافت هاي ماهيچه اي و چربي

69Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تغييرات تعداد حلقه هاي شكم در دوران جنيني و الروي

1-Protomorphes : حشرات راستهCollembola

2- Anamorphes : حشرات راستهProtura

3- Epimorphes : درThysanura و حشرات پيشرفته

70Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ساختمان حلقه هاي شكمحلقه 11حلقه و در حشره كامل حداكثر 12در مرحله جنيني

71Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

مشخصات شكم

دارای دستگاه توليد مثل ، دفع، گردش خون، عصبی و گوارش

جفت روزنه تنفسی 8حلقه اول شکم دارای 8

فل کرک ، از شيده پ حشرات از برخ در برخی از حشرات پوشيده از مو، کرک و فلسدر

tympanal organeدر بعضی از حشرات در حلقه اول دارای

72Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 13: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

13

می گويند propodeumدر زنبورھا اولين حلقه شکم را

73Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تقسيم بندي حلقه هاي شكم

بر اساس محل قرار گرفتن سوراخ تناسلي، معموال ساده و بدون پيوست 8تا 1حلقه -بخش پيش تناسلي 1، داراي سوراخ و پيوست هاي تناسلي 9و 8حلقه هاي - بخش تناسلي 2تناسلي3 پس هاي-بخش تلسون10،11حلقه و و تلسون 11، 1حلقه هاي بخش پس تناسلي3

74Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پيوست هاي شكميپيوست هاي تناسلي شكم - الف

75Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پيوست هاي غير تناسلي شكم -ب

76Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پيوست هاي غير تناسلي شكم -ب

77Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

پيوست هاي غير تناسلي شكم -ب

78Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 14: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

14

پيوست هاي غير تناسلي شكم -ب

79Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ماهيچه هاي حشراتماهيچه ها عموما از تيپ مخطط مي باشند. ،رنگ آنها معموال روشن و خاكستري ولي ماهيچه هاي بال زرد

نارنجي و يا قهوه اي

:از نظر تمركز در نقاط مختلف بدن به دو گروهماهيچه هاي اسكلتي -الفماهيچه هاي اندام هاي دروني -ب

80Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ماهيچه هاي اسكلتي شامل تمام ماهيچه هاي محرك بدن، پاها، بال ها، شاخك ها، قطعات

...دهاني و

از تجمع رشته هاي ماهيچه اي موازي بوجود آمده اند. و بو و چ ع

از يك سو به قطعات اسكلتي مانند آپودم ها ، تانتوريوم ها و اسكلتداخلي قفس سينه، شكم و يا كوتيكول پوست چسبيده و از طرف ديگر .به پيوست هاي متحرك بدن متصل شده و حركت آنها را تامين مي كند

81Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

درونيماهيچه هاي اندام هاي

سبب فعاليت و حركت اندام هاي دروني مي شوند مانند ماهيچه هاي •ضطولي و حلقوي ديواره لوله گوارش و لوله هاي مالپيگي كه انقباض ب ي پ ي و ش و و و وي ي و

.مي شود Peristaltiqueآنها سبب حركات دودي شكل

82Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ساختمان بافتي ماهيچه

كوچكترين واحد ساختماني بافت ماهيچه اي رشته يا فيبرFibre ناميده.مي شود

ل:شامل، هسته ها و ساركوپالسم)ساركولم(غشائ بيروني

ساركوپالسم حاوي الياف موازي قابل انقباض بنام ميوفيبريل يا ساركوستيل است كه هريك در طول خود داراي بخش هاي متناوب تاريك و روشن

.هستند

83Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad84

Electron micrographs of transverse sections of muscles. Abbreviations: 

F=myofibril,M=mitochondrion,N=Nnucleus.Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 15: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

15

دستگاه تنفس

بوسيله شبكه اي از لوله هاي توخالي بنام تراشه صورت مي گيرد

بندپايان تراشه دار شامل هزارپايان، اغلب كليسرداران و حشرات

تراشه ها عموما لوله هاي اكتودرمي منشعبي هستند كه در دو طرفجانبي بدن بوسيله روزنه هاي تنفسي بنام استيگمات به بيرون باز مي

.شوند

در برخي از حشرات ممكن است در مرحله بلوغ و يا در مراحل ديگر.سيستم تنفسي وجود نداشته باشد كه از طريق پوست انجام مي گيرد

85Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

منشا لوله هاي تنفسي

آثار لوله هاي تنفسي تقريبا در نخستين مراحل رشد جنين اشكار مي .شود

زدر ابتداي رشد كوتاه و بن بست ولي در طول رشد بر طول آنها افزوده و بر و ي ب بن و ي بشده و به شاخه هاي جلويي، عقبي، پشتي، شكمي و مياني تقسيم مي

.شوند

تراشه ها به يك سلول تراشه اي اكتودرمي به نام تراكئوبالست ختم مي .شوند كه منشا تراكئول هاست

86Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

روزنه هاي تنفسيدر قفس سينه در سمت پهلويي ميان و پس قفس سينه اما در شكم بر

.حسب چگونگي رشد قطعات ترژيت و استرنيت متفاوت است

تعداد استيگمات ها متفاوت است

87Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

بر اساس چگونگي تغييرات و فعاليت روزنه هاي تنفسي حشرات پلي پنوستيكpolypneustic

Holopneustic

Peripneustic

Hemipneustic

حشرات اوليگوپنوستيكoligopneustic ي و وپ ي و gر p

Amphipneustic

Propneustic

Metapneustic

آپنوستيكapneustic

هيپرپنوستيكhyperpneustic

هيپوپنوستيكHypopneustic88

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

استيگمات ها روزنه هاي هستند به شكل گرد يا بيضي كه در دو سويجانبي قفس سينه و يا بدن با لوله هاي تنفسي به طور مستقيم در ارتباط

.هستنددر اكثر حشرات داراي يك سيستم باز و بسته شدن كه عمل مبادله

ساختمان روزنه هاي تنفسي

گازي را تنظيم و از ورود آب و اجسام خارجي به درون جلوگيري مي.كندساده ترين روزنه تنفسي در حشرات زير رده بي باالن در بيشتر حشرات در زير استيگمات حفره اي به نام اطاقك هوا و يا

Atrium ديده مي شود كه از تغييرات پوست بدن بوجود مي آيد.

89Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ساختمان روزنه هاي تنفسي

90Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 16: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

16

لوله هاي تنفس تراشه ها عبارتند از لوله هاي ميان تهي اكتودرمي كه از فرورفتگي

.هاي دروني پوست بوجود مي آيند

يهر تراشه ار استيگمات مربوط به خود شروع و به شاخه هاي ب ع ر و ب ربو ر رشاخه عرضي3شاخه طولي و 2: متعددي تقسيم مي شود

شاخه هاي طولي يكي به سوي جلو و ديگري به سوي عقب بدن.كشيده مي شوند

91Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

:شاخه هاي عرضي پشتي كه براي مبادله گازي ماهيچه هاي پشتي، دستگاه گردش 1.

هاخون و همچنين بال شكمي كه به سوي ماهيچه هاي شكمي، سيستم عصبي و پيوست 2.

دن ا

لوله هاي تنفس

هاي بدن مي روداحشايي كه با لوله گوارش، دستگاه تناسلي و بافت هاي چربي 3.

.مرتبط استساده ترين نوع انشعاب لوله هاي تنفسي در برخي از حشرات زير رده

بي باالن ديده مي شود كه محدود به حلقه ها بوده و با تراشه هاي حلقه .هاي مجاور ارتباطي ندارد

92Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

لوله هاي تنفسي حلقه هاي مجاور معموال در جهت طول بدن بهم:پيوسته و تنه هاي طولي را پديد مي آورند

تنه طولي پشتيتنه طولي جانبي

لوله هاي تنفس

بي ي وتنه طولي احشاييتنه طولي شكمي

تراشه ها پس از چندين بار تقسيم پي در پي به لوله هاي باريكي بنام.تراكئول تبديل مي شوند كه قطر آنها كمتر از يك ميكرون است

93Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad94

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

ساختمان لوله هاي تنفسي ساختمان آنها مانند پوست از يك اليه سلول هاي اپيدرم تشكيل شده كه كوتيكول

كوتيكول دروني به حالت نخ مارپيچ در آمده كه . را در روي ان ترشح كرده استTaenidium ناميده مي شود.

به ها اشه ت كه شود م ب س آن ارتجاع ت قابل و كول كوت چ مارپ ساختمان ساختمان مارپيچي كوتيكول و قابليت ارتجاعي آن سبب مي شود كه تراشه ها به.هنگام نياز تغيير حجم دهند

ساختمان تراكئول ها شبيه تراشه هاست.

قابليت نفوذ آب و گاز ها به تراشه ها در تمام طول آنها يكسان نيست.

95Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

كيسه هاي هوا محفظه هاي فراخي با ديواره نازك و قابل اتساع كه در طول بعضي از لوله هاي

.تنفسي در قفس سينه و يا در شكم بوجود مي آيند

معموال فاقد تينيديوم

در حشرات بي بال و الرو حشرات با دگرديسي كامل وجود ندارند

اين كيسه ها گاهي در ناحيه سر و پاها هم ديده مي شود.

اعضاي ذخيره هوا هستند كه در هنگام دم بطور كانل باز و پر از هوا و هنگان.بازدم جمع و توخالي مي شوند

96Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 17: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

17

تهويه تهويه در حشرات كوچك و با فعاليت اندك طبق قوانين انتشار گازها و وجود

.اختالف فشار در هواي بيرون و لوله هاي تنفسي انجام مي شود

در حشرات بزرگتر و حشرات فعال:حركات تنفسي شكم عامل تهويه است.

دم و بازدم مربوط به انقباض ماهيچه هاي بدن است: انقباض ماهيچه هاي پشتي شكمي باعث كاهش حجم بدن و بازدم و در حالت

.استراحت ماهيچه ها افزايش حجم لوله هاي تنفسي و بازدم انجام مي شود

تهويه معموال در لوله هاي تنفسي اصلي و كيسه هاي هوا انجام مي شود و موي.تراشه ها تحت قانون انتشار گازها هستند

97Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تنفس حشرات آبزي غالب حشرات آبزي در مرحله بلوغ از اكسيژن هواي ازاد استفاده مي

.كنند و تنها استيگمات هاي جلويي و يا عقبي آنها فعال است

ذخيره حباب هاي هوا در اطراف استيگمات هاHydrophilidae

سطح زيرين بدن پوشيده از موهاي ضد رطوبت كه هوا در ميان آنهاNotonectidaeذخيره مي شود

ذخيره هوا در زير بال پوش ها و آمدن مكرر به سط آبDytiskidae وGyrinidae

98Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

سن هايNepidae و الرو و شفيرهCulicidae داراي لوله تنفسsiphon respirator كه اين لوله در انتها داراي استيگمات است و

.مستقيما با هواي آزاد در ارتباط است

تنفس حشرات آبزي

در گروهي از حشرات آبزي تنفس بوسيله برانشي انجام مي شود:پيوست هاي توخالي بزرگ در اثر رشد پوست بدن به : تراكئوبرانشي1.

.بيرون كه داراي شبكه متراكمي از لوله هاي تنفسي استپيوست هاي بيروني پوستي كه فاقد لوله هاي تنفسي : برانشي خوني2.

.است99

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

100Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

101Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

دستگاه گردش خونبسيار ساده

تنها داراي يك لوله پشتي كه در ناحيه شكم قلب و در قفس سينه و سر.آئورت را ايجاد مي كند

در بيشتر حشرات ائورت در جلو بدن به دو شريان جانبي تقسيم ميشود و پانها نيز ممكن است مجددا تقسيمات ديگري را داشته باشند مانند

شريان شاخك، آرواره هاي پايين و چشم هاي مركب

در غالب حشرات قلب در انتهاي بدن بسته است

102Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 18: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

18

جريان خون بدرون قلب بوسيله روزنه هاي جانبي)Ostium ( كه در حد فاصل.خانه ها قرار دارند انجام مي شود

اين روزنه ها بشكل شكاف هايي بطور متقارن و به تعداد يك جفت در دو طرف.خانه هاي قلب قرار دارند

دستگاه گردش خون

در بيشتر حشرات جدار استيول ها بصورت لبه هايي به درون قلب رشد كرده و. دريچه هاي قيف مانندي را ايجاد مي كند

اين دريچه ها هنگام دياستول يا مرحله غير فعال قلب سبب ورود خون به قلب وهنگام سيستول يا مرحله فعال از بازگشت خون به عقب يا به حفره اطراف قلب

جلوگيري مي ند

103Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

حفره هاي عمومي و ديافراگم ها حفره عمومي بدن با دو ديافراگم طولي به سه حفره پشتي، مياني و

.شكمي تقسيم مي شود حفره پشتي قلب و پيوست هاي پان، حفره مياني دستگاه گوارش و

.تناسلي و حفره شكمي زنجير عصبي را در بر دارد

104Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ماهيچه هاي بال مانند ماهيچه هاي بال مانند به شكل مثلث هستند كه از سوي قاعده به

سطح زيرين خانه هاي قلب و از راس به ديواره ترژيت ها متصل مي .شوند

تعداد انها برابر تعداد خانه هاي قلب بوده و از ماهيچه هاي مخطط.است انقباض ماهيچه هاي بالي شكل سبب افزايش حجم و كاهش فشار در

حفره اطراف قلب شده در نتيجه قلب به حالت اتساع در مي ايد و .خون وارد آن مي شود

105Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

سلول هاي دور قلب

در بيشتر حشرات کامل و الروھا ديده می شود

سلول ھايی درشت که نزديک خانه ھای قلب ھستند

دارای خاصيت بيگانه خواری

106Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

قلب ھای فرعی

اعضاي ضربان دار كه مي توانند خون را به دورترين نقطه بدن برساند.در ناحيه سر، قفس سينه، در قاعده پاها و بال ها

باشند نداشته وجود فرعي هاي قلب اگر قلب هاي فرعي وجود نداشته باشنداگربخشي از فشار الزم توسط ماهيچه هاي خود عضو تامين مي شود1.تغييرات فشار در ناحيه شكم ناشي از حركات تنفسي2.پيوست هاي بدن توسط پرده اي به دو قسمت تقسيم مي شوند3.انقباض موجي ماهيچه هاي ديافراگم شكمي4.

107Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

خونخون يا همولنف كه حفره عمومي بدن را پر كرده و همه عضو هاي

دروني و بافت ها در آن غوطه ور هستند مانند خون در مهره داران از .دو بخش پالسما و هموسيت ها تشكيل شده است

خون نقش انتقال مواد غذايي و مواد زايد را بر عهده دارد و در تنفس .نقشي ندارد

كربنه به نام تري هالوز است كه در 12قند خون در حشرات يك قند .صورت هيدروليز به دو گلوكز تبديل مي شود

108Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 19: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

19

سلول هاي خون سلول هاي خون به اشكال بسيار متنوعي ديده مي شود و در تمام

.طول زندگي به طور دائم در حال تكثير و تغيير مي باشد

لتعداد اين سلول ها در ماده ها بيشتر از نر ها و در حشرات كامل ر ر ر ب و ن.بيشتر از الروهاي سن آخر است

تعدا هموسيت ها در هنگام پوست اندازي افزايش مي يابد.

109Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

وظايف خونخروج الرو جوان از تخم و يا ايجاد شكاف در پوست بدن در : عمل مكانيكي - 1

هنگام پوست اندازي

در التيام زخم هاي پوست نقش بازي مي كند كه در سخت : لخته شدن خون - 2.بال پوشان، پروانه ها و طياره مانند ها ديده مي شود

همچنين مواد زايد را . خون حاوي مواد غذايي گوناگون و هرمون هاست: تغذيه - 3.به نزديكي لوله هاي مالپيگي رسانده تا از آنجا به بيرون دفع شوند

.سلول هاي فاگوسيت خون در اين عمل نقش دارند: مصونيت - 4

در شرايط خاص: خون و تنفس - 5110

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

دستگاه گوارش

از آغاز رشد جنين از سه بخش متوالي تشكيل شده:(Stomodaeum)بخش جلويي - 1

 (Mesentron)بخش مياني - 2

عقب-3 (Proctodaeum)بخش (Proctodaeum)بخش عقبي3

بخش جلويي و عقبي داري منشا اكتودرمي هستند و داراي كوتيكول مي.بخش مياني داراي منشا آندودرمي مي باشد. باشند

111Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad112

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

بخش جلويي لوله گوارشمري، ,پوشيده از يك اليه ظريف كوتيكولي و شامل دهان؛ حلق -منشا اكتودرمي

.چينه دان و پيش معده استدهان در عقب سيباريوم قرار دارد و از انجا غذا وارد لوله گوارش : دهان -الف

.مي شود. مجهز به ماهيچه هاي قوي كه عمل بلع را انجام مي دهند. گلو يا حلق -ب

مجراي غده هاي.ادغام گلو و دهان معموال پمپ مكش غذا را بوجود مي اورند ور ي بوجو ر ش پ پ و ن و و يم ي جر.بزاقي معموال در اين منطقه باز مي شوند

.لوله كوتاه و باريكي كه در جلو خميده است. مري -جاز ازدياد حجم و فراخ شدن قسمت انتهايي مري بوجود . يا چينه دان crop -د

.محل ذخيره غذاست.مي ايد و در قفس سينه جا مي گيردداراي ماهيچه هاي قوي و پوشش كوتيكولي آن داراي خارهاي . پيش معده -ه

اين بخش توسط دريچه كارديا به بخش مياني وصل مي . تيز براي خرد كردن غذا.شود

113Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad114

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

Page 20: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

20

بخش مياني لوله گوارش.كشيده شده است pylorusاز دريچه كارديا شروع و تا دريچه پيلوروس

.آندودرمي است و پوشش كوتيكولي ندارد.در اين محل غذا به طور كامل هضم و جذب مي شود

داراي دو منشا . بين جدار نرم معده و غذا قرار مي گيرد. پرده دور غذا -الفركامال جداگانه است در بعضي حشرات توسط سلول هاي استوانه اي جدار ج ي و ي ول و ر ي ب ر جمعده ترشح مي شود و در بعضي توسط سلول هاي ويژه در ابتداي بخش

ميانيمستقيم به درون معده باز شده و باعث افزايش حجم معده . لوله هاي كور -ب

.معموال در اطراف دريچه كارديا قرار دارند. مي شوند

.در حشرات خونخوار ديده مي شود Mycetomesميستوم

115Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

آنزيم هاي موجود در بخش ميانيآنزيم ها در حشرات بسته به رژيم غذايي آنها متفاوت است.

در حشرات همه چيز خوار آنزيم هاي گوناگوني مانند آميالز، مالتاز، پپتيداز...

در حشرات خونخوار تنها آنزيم هاي پروتئيني

در حشرات چوبخوار آنزيم سلوالز ترشح شده از ميكرو ارگانيسم ها

اطاقك تخمير در روده عقبي الرو بعضي سخت بالپوشان و دوباالن

116Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

117Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

بخش عقبي لوله گوارشاز محل اتصال لوله هاي ماپيگي شروع و تا مخرج ادامه دارد.

داراي پوشش كوتيكولي ظريف قابل نفوذ به اب

گ داراي سه بخش روده باريك، روده بزرگ و راست روده است كه.دريچه پيلوروس در ابتداي اين بخش قرار دارد

بشكل كيسه . بخش انتهايي دستگاه گوارش است - راست رودهمواد دفعي از طريق . داراي تعداد زيادي از سيمبيونت ها. حجيم

.دريچه ركتال از روده بزرگ وارد ركتوم مي شوند

118Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

بافت شناسي لوله گوارشبخش جلويي از بيرون به درونبافت ماهيچه اي حلقوي1.ل2 ط ا ا اف بافت ماهيچه اي طولي2.سلول هاي پوششي3.اليه كوتيكولي4.

119Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

بخش ميانيطرز قرار گرفتن اليه هاي ماهيچه اي بر عكس بخش جلويي است

بافت شناسي لوله گوارش

120Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 21: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

21

121Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

شبيه بخش جلويي ولي پوشش كوتيكولي بسيار نازك و قابل نفوذ به آب .مي باشد

.طرز قرار گرفتن اليه هاي ماهيچه اي همانند بخش مياني است

بافت شناسي لوله گوارش

122Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تغييرات ساختمان لوله گوارش

ساختمان لوله گوارس بر حسب رژيم غذايي و عادات زندگي آنها .بسيار متفاوت است

چينه دان و پيش . لوله گوارش ساده، مستقيم و كوتاه است - 1بخش عقبي ساده و روده بزرگ و. معده قابل تشخيص نيست ص يل ش

بي باالن. باريك مشخص نيستدر اين نوع همه قسمت ها وجود دارد و مري بزرگ و پيچ - 2

.خورده است و در حشرات پرخور ديده مي شوددر بعضي از حشرات بخش مياني از بخش عقبي لوله گوارش - 3

.جدا شده است و اين حشرات قادر به دفع نيستند

123Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

در اين . اطاق پااليش در حشرات شيره خوار ديده مي شود- 4حشرات بخش انتهايي قسمت جلويي با قسمت انتهايي معده و

.يا ابتداي بخش عقبي در تماس است

124Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

غده هاي بزاقي غده هايي با منشا اكتودرمي كه در سر قرار دارند و تحت عنوان غده هاي

.آرواره باال، ارواره پايين و غده زايده لب پايين هستندنگي فعاليت و نوع آن در طول زندگي حشره تغيير مي كند.چگ. به طور كلي در حشرات يك جفت غده بزاقي حقيقي وجود دارد كه

ت ا ن پاي لب هاي غده معادل ال .معموال معادل غده هاي لب پايين استمعابعاد اين غدد در حشرات مختلف بسيار متغير است.در بعضي حشرات داراي دو شكلي جنسياين غدد از معموال از نوع خوشه اي هستند.متقارن هستند و مجراي آنها به ساليواريوم باز مي شود.داراي محيطي خنثي و حاوي آنزيم هاي گوارشي كه داراي وظايفي است.

125Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

انواع رژيم هاي غذاييحشرات همه چيز خوار - 1:حشرات گياهخوار - 2

-شيره خوار - ريشه خوار - ميوه خوار - دانه خوار - چوبخوار-برگخوارر Mycetophaga -قارچ خوار -گرده خوار و رر و yرچ p g

:حشرات گوشتخوار - 3انگل- خونخوار- شكاري

حشرات ساپروفاژ - 4حشرات كوپروفاژ - 5حشرات با رژيم غذايي ويژه - 6

126Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 22: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

22

دستگاه دفع دستگاه دفع شامل اعضا و بافت هايي است كه مواد زايد خون، ناشي از

اعمال كاتابوليسم سلولي را جذب و دفع مي كنند تا تركيب شيميايي .خون و غلظت يوني آن ثابت بماند

لوله هاي مالپيگي از مهمترين اعضاي دستگاه دفع هستند كه قابل مقايسه.با نفريدي و كليه ها هستند

سلول هاي دفع كننده اوره در بافت چربي، سلول هاي نفروسيت دورقلب، پوست بدن، راست روده و آبشش هاي خوني

127Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

لوله هاي مالپيگي مورد 1816كشف شد و عمل دفعي آن بوسيله هارولد در 1669توسط مارسل مالپيگي

.بررسي قرار گرفت حشراتي مانند پادمان، تعدادي ازThysanura و شته ها فاقد لوله هاي مالپيگي

.هستنداين لوله ها در بسياري از بندپايان مانند هزارپايان و عنكبوت مانندها نيز وجود دارد.اش اش اك ا آ شا ا ش گ ا ل ل ا اين لوله ها بر حسب گونه حشره مي تواند منشا آندودرمي و يا اكتودرمي داشته باشد.در بيشتر حشرات تعداد اين لوله ها در مرحله جنيني تثبيت مي شود. عدد است 300تا 2معموال جفت هستند و تعداد آنها از.در برخي از حشرات تعدا آنها فرد مي باشد.تعداد اين لوله ها با طول آنها رابطه عكس دارد. پلي نفريدي و : بر حسب تعداد لوله هاي مالپيگي به دو گروه تقسيم مي شوند

اليگونفريدي128

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

پرده بيروني - 1از داخل به بيرون ماهيچه هاي حلقوي و سپس : بافت ماهيچه اي - 2

طولي سلول هاي پوششي-3

ساختمان لوله هاي مالپيگي

ي پو و

129Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

،مهمترين اعضا دفعي هستند كه عناصر زايد خون مانند مواد ازت دارفسفردار، گوگردي و همچنين تركيبات شيميايي را از خون جذب و به

.بيرون دفع مي كنند

طرز كار لوله هاي مالپيگي

در بعضي از حشرات لوله هاي مالپيگي بحالت كريپتونفريديسم در آمده.اند تا آب موجود در ناحيه ركتوم را جذب و مجددا به بدن بر گردانند

وظايفي مانند ترشح ابريشم و ساخت پيله و يا ترشح مواد چسبانده برايچسباندن تخم بر روي برگ و شاخه

130Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

سلول هاي نفروسيتمهمترين انها . به طور گروهي در نقاط مختلف بدن پراكنده هستند

سلول هاي دور قلب هستند كه منشا مزودرمي دارند و در حفره پشتي .بطور گروهي و متقارن نسبت به محور طولي بدن قرار گرفته اند

هميشه ثابت هستند.

مواد پروتئيني را جذب و پس از تجزيه وارد خون مي كنند كه توسط.لوله هاي مالپيگي دفع مي شوند

131Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

بافت چربي در زير پوست و يا بصورت پوششي نازك در اطراف لوله گوارش و

.دستگاه توليد مثلي ديده مي شود

سلول ها گرد و داراي سيتوپالسم يكنواخت هستند. و م وپ ر و

هيدرات كربن در اين سلول ها به صورت گليكوژن ذخيره مي شود.

اين بافت داراي سلول هاي گرد و درشتي كه اسيد اوريك را به صورت.بلوري در خود ذخيره و به تدريج در خون آزاد مي كنند

132Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 23: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

23

(Reins cephalique)كليه هاي سر

در بعضي از بي باالن ديده مي شود.

ترشحات اين غده ها در قاعده آرواره هاي پايين و لب پايينش ان .وارد دهان مي شودا

در جذب مواد زايد نقش دارند.

133Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تنظيم فشار اسمزيبويژه آنها كه كوچك هستند در رابطه با از دست دادن آب : حشرات خشكي زي - 1

جلوگيري از تبخير اب بدن، جذب آب از طريق پوست و اليه الي .آسيب پذير هستندغذايي از جمله راهكارهاي جذب آب از ديواره ركتوم، اكسيداسيون مواد كوتيكول ،

.تامين آب بدن است

حجم فوق العاده ادرار و . اب به طور دائم در حال نفوذ به بدن است: حشرات آبزي - 2.جذب يون هاي سديم، كلسيم و كلر از رقيق شدن خون جلوگيري مي كند

مقدار زيادي اب را از راه دهان وارد دستگاه گوارش مي كنند : حشرات آبهاي شور - 3.تا عناصر زيادي را كه از طريق ادرار دفع مي كنند جبران شود

134Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

دستگاه توليد مثلو در بسياري از گونه ها دو . معموال توليد مثل در حشرات به روش دو جنسي است

.وجود دارد Sexual dimorphismشكلي جنسي

اين دستگاه در نر ها و ماده ها به طور مشترك داراي اعضاي زير مي باشند:

مجاري .در نر شامل بيضه ها و در ماده تخمدان هاست: گونادها و مجاري انها - 1تناسلي زوج كه از گونادها منشا مي گيرند داراي منشا مزودرمي است و شامل مجراي

. در نرها است Spermiductusدر ماده ها و مجراي اسپرم Oviductusتخمك

135Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

در نرها مجراي اسپرم انداز و در .داراي منشا اكتودرمي هستند: مجراهاي تناسلي فرد - 2اين مجراها با غده هاي . ماده ها مجراي عمومي تخمك و انتهاي آن واژن نام دارد

در بعضي از .وظايف اين غده ها در نر و ماده متفاوت است. پيوستي در ارتباط هستنددر ماده ها مجراي عمومي به كيسه .حشرات واژن فراخ شده و رحم را بوجود مي آورد

.ذخيره اسپرم هم متصل مي شود

اين اعضا به طور كلي .از مجموع گونوپودها تشكيل شده اند: اعضاي تناسلي بيروني - 3در نرها اين اعضا از .عمل نزديكي جنسي، انتقال اسپرم و تخم گذاري را انجام مي دهند

.ژيوست هاي حلقه هاي نهم و دهم و در ماده ها از حلقه هاي هشتم و نهم هستند

136Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

دستگاه تناسلي ماده

137Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

تيپ هاي اصلي لوله تخمبر حسب چگونگي تكامل سلول هاي جنسي، وجود و يا عدم وجود سلول هاي غذايي

:و همچنين طرز قرار گرفتن آنها در لوله تخم

در بخش ژرماريوم سلول هاي جنسي و سوماتيم همزمان : Panoisticتيپ : الفكنند م تكث و رشد به وع نداردش وجود غذاي پايانسلول در كول فول هاي سلول سلول هاي فوليكولي در پايان .سلول غذايي وجود ندارد. شروع به رشد و تكثير مي كنند

.رشد و تكامل اووسيت ها، پوشش بيروني تخم يا كريون را ترشح مي كنند

در هر . سلول هاي جنسي نخستين از يكديگر جدا نمي شومد : Meroisticتيپ - ببا توجه به طرز قرار گرفتن . دسته يكي تبديل به اووسيت و بقيه سلول غذايي مي شوند

سلول هاي غذايي و چگونگي ارتباط آنها با اووسيت ها دو نوع تخمدان مروستيك .وجود دارد

138Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 24: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

24

تخمدان مروستيك

سلول هاي غذايي و اووسيت يك در ميان در طول لوله : Polytrophicتخمدان - 1سلول هاي غذايي و اووسيت توسط يك اليه سلول هاي فوليكولي . تخم قرار دارند

.محاصره مي شوند

دان2 د:Acrotrophic=Telotrophicتخ وه گ ت ص به غذاي هاي ل ل سلول هاي غذايي به صورت گروهي در: Acrotrophic=Telotrophicتخمدان-2ارتباط سلول هاي غذايي با اووسيت ها بوسيله يك لوله . ژرماريوم باقي مي مانند

.سيتوپالسمي است

139Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

انواع لوله تخم

140Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

ساختار تخمكهر تخمك از بيرون توسط دو پرده پوشيده شده است:كه از درون اووسيت را مي پوشاند: پرده ويتليني - 1كه توسط سلول هاي فوليكولي ترشح مي شود و از بيرون تخمك را مي : كريون - 2

.پوشاند

كريون از دو اليه بيروني و دروني تشكيل شده است. كريون حداقل داراي سه وظيفه به شرح زير است:جلوگيري از تبخير آب - 1تنفس جنين - 2داراي سوراخ هاي ريز براي ورود اسپرماتوزوئيد - 3

141Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad142

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

تخم گذاري و نقش غده هاي پيوستي غده هاي پيوستي در ماده ها مواد چسبنده ژالتيني ترشح مي كنند كه سبب چسبيدن

.تخم ها به سطوح مي شود

در تشكيل كيسه تخمOotheca

غده ها در بدن به صورت متقارن قرار دارند و به ظاهر داراي شكل يكسان هستند.ولي از نظر نوع بافت و ماده ترشحي متفاوت مي باشند

143Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

دستگاه تناسلي نر

144Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Page 25: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

25

لوله هاي اسپرم و تكامل اسپرماتوزوئيد

145Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

.جفت هستند 3تا 1به طور معمول ايجاد اسپرماتوفور

غده هاي پيوستي دستگاه تناسلي نر و نقش آنها

146Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

توليد مثل:تكثير و توليد مثل در حشرات به روش هاي مختلف جنسي انجام مي شود

(Bisexual reproduction)توليد مثل دو جنسي -1(Hermaphorodite)توليد مثل تك پايه -2:(Parthenogenese)بكرزايي -3

بكرزايي دوره اي -الف ا اخ ا ك بكرزايي اختياري -ب

بكرزايي اجباري -ج Arrhenotoque -د

Thelytoque -ه Deuterotoque -و

Geographique -ز (Paedogenese)پدوژنز -4 (Polyembryonie)چندجنيني -5

147Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

سيستم عصبيشباهت زياد با دستگاه عصبي كرم هاي حلقوي دارد.

از مجموع گره هاي عصبي زوج به ازائ هر حلقه تشكيل شده است كهو رشته هاي (Commissures)اين عقده ها با رشته هاي عرضي ي ر ي ر ب )ين ي( ر و

.به هم مربوط هستند (Connectifs)طولي موازي

، اين سيستم به طور كلي شامل مغز، گره عصبي زير مري، زنجير عصبي.سيستم عصبي سمپاتيك است

148Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

Cerebrumمغز از به هم پيوستن عقده هاي عصبي سه حلقه اوليه سر در مرحله جنيني ايجاد مي

.شود.در باالي مري و بين بازوهاي تانتوريوم قرار دارد

:به سه بخش تقسيم مي شودهمچنين . در دو طرف داراي لب هاي نوري است: Protocerebrum - الف

نام به مياني بخش و مغزي پيش هاي لبه Parsداراي intercerebralisاست. .استPars intercerebralisداراي لبه هاي پيش مغزي و بخش مياني به نام

در دو طرف مراكز عصبي شاخك ها قرار گرفته Deutocerebrumمغز دوم -ب.است

از دو توده عصبي مخروطي شكل در دو طرف : Tritocerebrumمغز سوم -جاز يك طرف با مغز مياني و از طرف ديگر بوسيله حلقه دور .مري بوجود آمده است

مغز سوم لب باال و بخش پيشين . مري با گره عصبي زير مري مربوط مي شود.دستگاه گوارش را حساس مي كند

149Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad150

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad

Page 26: PDF of Entomology · R. F. Chapman هتشون “The Insects: Structure and Function” باتك و “ Borror and Delong s Introduction to the Study of Insects” 3 IsfahanUniversityofTechnology

9/16/2013

26

Suboesophagealگره عصبي زير مري ganglion

از يك سو بوسيله . از بهم پيوستن سه جفت گره عصبي بوجود مي آيدحلقه دور مري به مغز و از سود ديگر بوسيله يك جفت طناب با گره هاي

.عصبي زنجير شكمي مربوط مي شوند

باال و لب زيري و همچنين ماهيچه هاي, آرواره هاي پايين,گره زير مري.مربوط به آنها را حساس مي كند

داراي مراكز حسي حركتي است كه اعمال قطعات دهاني را كنترل و .همچنين در حركت و راه رفتن جانور نقش هماهنگ كننده را دارند

151Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

زنجير عصبياز مجموع عقده هاي عصبي موجود در حلقه هاي قفس سينه و شكم تشكيل شده است.

عقده هاي قفس سينه كه معموال بزرگ هستند پاها و بال ها را حساس مي كنند.

جفت گره عصبي وجود دارد اما 11در شكم در اصلاز فته ش پ ات حش ت8در ن شت ب جفت .جفت بيشتر نيست 8در حشرات پيشرفته از

از هر گره عصبي بطوركلي دو جفت عصب خارجمي شود كه يك جفت آنها ترژيت و ماهيچه هاي مربوط به آن و جفت دوم استرنيت و پيوست هاي آن را حساس .مي كنند

152Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

سيستم عصبي سمپاتيكبر اساس چگونگي ارتباط آن با اعضاي داخلي بدن و همچنين بر حسب

:اعمالي كه انجام مي دهدبه طور مستقيم به مغز مربوط مي : سيستم عصبي استوماتوگاستريك -الف.شود

.بخش پيشين لوله گوارش و پيوست هاي آن و قلب را حساس مي كند

يك عصب منفرد مياني است كه در : سيستم عصبي سمپاتيك شكمي -ببين گره هاي عصبي قرار گرفته و از آنجا به دو رشته عرضي متقارن تقسيم

هر يك از اين رشته ها در زير پوست بدن ماهيچه هاي مربوط به . مي شود.روزنه هاي تنفسي و ديافراگم ها را حساس مي كنند

153Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

سيستم آندوكرين حشرات:غده هايي هستند كه ترشحات آنها به طور مستقيم وارد خون مي شوند

دو غده كوچك كشيده و سفيد شفاف در پشت مغز به : اجسام كاردياكا - 1تعداد يك جفت

كنترل ترشح , تنظيم اعمال قلب، حركات دودي شكل روده ها و ركتوم.ادرار، مواد پروتئيني ، لپيدي خون و باالخره تنظيم اعمال رشدي الرو

154Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad

در مرحله جنيني به صورت دو برآمدگي كوچك اكتودرمي ظاهر : اجسام آالتا - 2به صورت دو توده سلولي قرمز روشن هستند كه در دو طرف مري قرار . مي شوند

.دارنداين غده ها هرمون جواني را ترشح مي كنند كه در تثبيت صفات الروي نقش

در مرحله بلوغ بر اعمالي مانند ويتلوس سازي و فعاليت هاي غدد پيوستي.داردند ا ل كنت ل تنا .دستگاه تناسلي كنترل دارندتگا

.ترشح هرمون اكدايسون را بر عهده دارند: غده هاي پيش قفس سينه - 3

در نقاط گوناگون دستگاه عصبي پراكنده اند از : سلول هاي عصبي ترشح كننده - 4متمركز است و هرمون مغزي را ترشح Pars intercerebralisمهمترين آنها در

.مي كند

155Isfahan University of Technology                   

N. Poorjavad156

Isfahan University of Technology                   N. Poorjavad