pangea magazine may 2014

CONFERENCE 360 FORUM IN LUBLINKonferencja 360 forum w Lublinie

SPRING AWAKENING IN NEW YORKWiosenne przebudzenie w Nowym Jorku

VARANASI - THE SPIRITUAL CAPITAL OF INDIAVaranasi - Duchowa stolica Indii

REBEL BY CHOICEBuntownik z wyboru

CONFERENCE 360 FORUM IN LUBLINKonferencja 360 Forum w Lublinie

SPRING AWAKENING IN NEW YORKWiosenne przebudzenie w Nowym Jorku

VARANASI - THE SPIRITUAL CAPITAL OF INDIAVaranasi - Duchowa stolica Indii

REBEL BY CHOICEBuntownik z wyboru

PANGEAPANGEAM A G A Z I N EM A G A Z I N E

£1,50The largest Polish-English Magazine Business Culture Lifestyle

Kuchnia Staropolska - BiszkoktyOOLLDD PPOOLLIISSHH CCUUIISSIINNEE

News66 Conference Forum 360 in Lublin

Konferencja Forum 360 w Lublinie88 Scotland’s leading Poles receive awards

Wybitni Polacy w Szkocji wyłonieni1100 Call for Polish artists / Pokaż swoje prace na targach sztuki1122 Polish success at Hidden Door Festival

Polskie kino podczas Hidden Door Festival1144 The music of Chopin in Lennoxlove House

Muzyka Chopina w Pałacu Lennoxlove1155 Lyrical World of Karmana / Liryczny świat Karmany1166 Let’s get business blooming / Niech Twój biznes rozkwitnie1177 Spring awakening in New York

Wiosenne przebudzenie w Nowym Jorku1188 Discover yourself / Odkryj siebie

Regulars2200 Mistery of Scotland / Tajemnice Szkocji2222 Don’t delay in resolving debt problems

Problemy z długami? Zacznij dzałać!2244 Reading from the cradle / Czytanie od kołyski2255 In one suitcase

W jednej walizce - Kazimierz Plater-Zyberk2288 Polish builders from Merida

Polscy budowniczowie z Meridy3322 The never-ending beauty emanating from jazz

Uzależniające piękno muzyki jazzowej3344 Grzegorz Kupczyk’s music fascinations

Fascynacje muzyczne Grzegorza Kupczyka3366 Rebel with a cause / Buntownik z wyboru3388 My Highlands / Moje Highlandy4400 David Worthington4422 Change your quality of life / Zmień swoje życie4444 Varanasi, the spiritual capital of India

Varanasi, duchowa stolica Indii4466 Reunion Island: The French gem

Wyspa Reunion: francuski klejnot4499 Old Polish cuisine - Biscuits for liquor

Kuchnia Staropolska - Biszkokty5500 Regeneris / Mezoterapia osoczem bogatopłytkowym

CONTENTS - Spis treści

PPaannggeeaa MMaaggaazziinnee published by Pangea Magazine Ltd., 11 Collier Place, Edinburgh EH16 4PZ, Scotland,United Kingdom, Tel. +44 (0) 131 468 1874, Mobile +44 (0) 7842 733 214, e-mail: [email protected], www.pangeamagazine.com.

EEddiittoorr Kinga Plich, PPrroojjeecctt MMaannaaggeerr Anna Dudek, SSaalleess MMaannaaggeerr Chris Thomson, PPhhoottooggrraapphheerrss Alan Drummond, Alex Ingle, Mateusz Jarza, Agnieszka Tarnowska, Ju-styna Suric, CCoonnttrriibbuuttoorrss Sebastian Derwisiński, Gregory Fryc, Beata Gołembiowska, Monika A. Gąsiorek, Marek Hoffman,Gabriela Ingle, Ilona Lee, Marta Lefik, BetteMcArdle, Magda Misiorowski, Joanna Napiórkowska, Marta Napiórkowska, Marzanna Olejniczak, Zuzanna Przybył, Paul Schaffner, Monika Strzelak, Kasia Żak,TTrraannssllaa--ttoorrss Ewelina Adamczewska, Marta Napiórkowska, Rafał Wierzbowski, EEnngglliisshh CCooppyyrreeaaddeerr Bette McArdle, PPoolliisshh CCooppyyrreeaaddeerr Joanna Napiórkowska.

All rights reserved. Reproduction in whole or in part without written permission is strictly prohibited. All prices are correct at time of going to press but are subject to change. Pangea Magazinecannot be responsible for unsolicited material. The views and opinions of contributors in this magazine may not represent the views of the publishers. Pangea Magazine takes no responsibilityfor claims made by advertisements in this publication. Pangea Magazine Ltd.

SUBSCRIBE TO “PANGEA MAGAZINE”

If you wish to have “Pangea Magazine” delivered to your door, or if you would like to have co-pies sent to relatives or friends, please visit our website www.pangeamagazine.com to subscribeto “Pangea Magazine”.

1122 iissssuueess ££2244 (United Kingdom)1122 iissssuueess ££4488 (European Union)1122 iissssuueess ££7722 (Rest of the world)

ZAMÓW PRENUMERATĘ MAGAZYNU PANGEA

Jeśli chcieliby Państwo zamówić prenumeratę "Pangea Magazine" dla siebie, swojej rodziny lubprzyjaciół, wystarczy odwiedzić naszą stronę www.pangeamagazine.com i wypełnić formularz„Zamów Prenumeratę”.

1122 wwyyddaańń ££2244 (Wielka Brytania)1122 wwyyddaańń ££4488 (Unia Europejska)1122 wwyyddaańń ££7722 (Kraje poza Europą)

CONFERENCE360 FORUM I

N LUBLIN

Konferencja 360 forum w Lub

linie

SPRING AWAKENING IN N

EW YORK

Wiosenne przebudzenie w No

wym Jorku

VARANASI - THE SPIRITUA

L CAPITAL OFINDIA

Varanasi - Duchowa stolica In

dii

REBEL BY CHOICE

Buntownik z wyboru

CONFERENCE360 FORUM I

N LUBLIN

Konferencja 360 forum w Lub

linie

SPRING AWAKENING IN N

EW YORK

Wiosenne przebudzenie w No

wym Jorku

VARANASI - THE SPIRITUA

L CAPITAL OFINDIA

Varanasi - Duchowa stolica In

dii

REBEL BY CHOICE

Buntownik z wyboru

PANGEAPANGEAM A G A Z I N EM A G A Z I N E

£1,50

The largest Polish-English Ma

gazine Business Culture Lifestyle

Kuchnia Staropolska - BiszkoktyOOLLDD PPOOLLIISSHH CCUUIISSIINNEE

Photographer - Aga Tarnowska (www.atarnowska.com)Model - Calum EagerMUA - Ksenia Milek (www.ksenia-makeup.com)Clothes - Walker Slater Mens

Special thanks to:Walker Slater Mens16-20 Victoria StreetEdinburgh EH1 2HGwww.walkerslater.com

The next few months will see a number of interesting events taking place all over the world. Werecommend you to have a close look at very worthwhile conference, Forum 360, in Lublin, Polandwhere there will be an opportunity to make some important business contacts.

Fans of the Eastern martial arts will be aware of the International Karate Tournament in Edinburgh,where sensei Mirek Pawlicki will be attempting to set a Guinness Record.

Music, art and culture, and the rich world of travel are the top topics in the current issue of PangeaMagazine. Our correspondents take you on a wonderful trip to India, describe the beautiful butscarcely known French island, Reunion, and tempt you with mysterious stories from Scotland – theplace where our magazine was born.

Enjoy your reading!

Nadchodzące miesiące to zapowiedź ciekawych wydarzeń organizowanych w wielu zakątkachświata. Zapraszamy Państwa do przyjrzenia się bardzo interesującej konferencji Forum 360 w Lub-linie, podczas której będzie okazja do zawarcia intratnych kontaktów biznesowych.

Miłośnicy wschodnich sztuk walki powinni pamiętać o Międzynarodowym Turnieju Karate wEdynburgu, podczas którego sensei Mirek Pawlicki podejmie próbę pobicia Rekordu Guinnessa.

Muzyka, sztuka i kultura oraz bogaty świat podróży, to przodujące tematy bieżącego wydania „Pan-gea Magazine”. Nasi korespondenci zabierają Państwa w cudowną wyprawę po Indiach, opowia-dają o jakże pięknej, a mało znanej, francuskiej kolonii Reunion oraz kuszą tajemniczymi historiamio Szkocji – miejscu, w którym narodził się nasz magazyn.

Miłej lektury!

Kinga

Phot

o: Eli

za S

zulc

May 2014 PANGEA MAGAZINE

Conference 360 Forum in LublinThe 360 Forum is one of the most interesting networking conferences in Poland. This year it will be held at the AcademicCentre "Chatka Żaka" in Lublin on 12 and 13 June 2014. The event will provide a unique opportunity to meet creative,entrepreneurial people from around the country and abroad.

T his year’s theme is Success. Participants will celebrate suc-cess in various areas of life including science, business, cul-ture, art and design. During the two-day event thirty speakers

will share their extraordinary and inspiring achievements. The aim of the 360 Forum is to present people full of enthusiasm,entrepreneurial people who successfully convert their dreams intogreat projects. Come to the 360 Forum if you want to learn how toset your goals and motivate yourself to go on to achieve them. Theevent will also provide a unique opportunity to promote your busi-ness. The conference will be a combination of active networking and edu-cational panels. It is aimed primarily at young people, those with in-teresting ideas, those who believe they can change the world, butalso, as has been the case in the past, these events tend to attracta valuable audience of already successful entrepreneurs.On both days of the Forum, the programme starts at noon and therewill be special evening attractions and activities after 7.30 pm.Registration for the event will be conducted online atwww.360forum.pl. Tickets to participate in the Forum are 40 PLNeach, with a student discount at 20 PLN. The organising committeeincludes the City of Lublin. Partnering organisations include Emplo-yers of Poland and The Polish Information and Foreign InvestmentAgency (PAIiIZ).Media coverage for the event will be provided by TVP, TVP Lublin,Polish Radio 3 Program, Radio Lublin, Radio Freee, Gazeta Wybor-cza Lublin, LinktoPoland, Pangea Magazine, and NPortal.

Konferencja 360 Forumw Lublinie

Projekt 360 FORUM odbędzie się w dniach 12 - 13 czerwca2014 roku w Centrum Akademickim „Chatka Żaka” w Lublinie.

Program rozpoczyna się w południe zarówno pierwszego, jaki drugiego dnia. W godzinach wieczornych przewidziane są

liczne atrakcje dla uczestników.

360 Forum to jedna z ciekawszych konferencji networkingo-wych w Polsce. Stanowi wyjątkową okazję do poznania

kreatywnych, przedsiębiorczych osób z całego kraju. Kluczowym tematem konferencji będzie SUKCES w rozmaitych

dziedzinach życia, takich jak nauka, biznes, kultura, sztuka, design.Podczas dwudniowego spotkania, trzydziestu prelegentów podzielisię swoimi niezwykłymi dokonaniami, które mogą zainspirować dodziałania młodych, ciekawych świata ludzi. Celem 360 Forum jest

pokazanie osób pełnych pasji, inspiracji i energii, które z powodze-niem realizują swoje projekty. Na 360 Forum powinien pojawić siękażdy, kto chciałby dowiedzieć się, jak precyzyjnie wyznaczać cele

oraz zmotywować siebie i innych do działania. Jest to także niepowtarzalna okazja do promocji własnego biznesu, ponieważ

konferencja stanowi unikalne połączenie aktywnego networkingu z panelami edukacyjnymi. Skierowana jest głównie do ludzi

młodych, z interesującymi pomysłami na życie, ale także do aktywnych zawodowo przedsiębiorców.

Rejestracja do udziału w konferencji prowadzona będzie za po-średnictwem strony internetowej www.360forum.pl. Cena biletustudenckiego wynosi 20 zł, natomiast biletu normalnego – 40 zł.

Współorganizatorem projektu jest Miasto Lublin. Partnerami sąPracodawcy RP, Polska Agencja Informacji i Inwestycji

Zagranicznych (PaIiIZ).Patronat medialny nad wydarzeniem sprawują: TVP, TVP Lublin, 3 program Polskiego Radia, Radio Lublin, Radio Freee, Gazeta

Wyborcza Lublin, LinktoPoland, Pangea Magazine i NPortal.


Winners of the Outstanding Pole in Scotlandawards were chosen on 29 March 2014, ata committee meeting of the General Consu-late of the Republic of Poland in Edinburgh.

The winners are:IInn tthhee CCuullttuurree ccaatteeggoorryy –– IIzzaabbeellllaa BBrrooddzziińńsskkaa –Chairperson of the Scottish-Polish Culture Asso-ciation in Edinburgh, she actively popularises Po-lish culture in Scotland and Scottish cultureamong Poles who live here. She also works on theCommittee of Edinburgh Musicians Associationand the Scottish branch of the Chopin Club. Forher tireless work for Polish culture she was deco-rated, among others, with the Order of PoloniaRestituta and Order of Merit of the Republic of Po-land.IInn tthhee BBuussiinneessss ccaatteeggoorryy –– AAllbbeerrtt FFrreett – a graduateof Napier University in Edinburgh; he is a busi-nessman, entrepreneur, co-founder and CEO ofEfero LLP and Efero Transport Ltd. A social activistfor the Polish minority in UK he runs the portalEmito.net, the biggest Polish information and so-cial medium in Scotland.IInn tthhee SScciieennccee ccaatteeggoorryy –– DDrr PPiioottrr MMaarreekk JJaawwoorrsskkii– a graduate of Warsaw School of Economics,London School of Economics and PoliticalScience, and the University of Minnesota. In Po-land he was an assistant at the Warsaw School ofEconomics and an adviser to the Minister of Fi-nance, responsible for negotiations with the EU ininsurance matters. At present he is a lecturer atNapier University. He actively participates in de-bates about Scottish independence and aboutPolish pension reform.IInn tthhee PPeerrssoonnaalliittyy ccaatteeggoorryy –– MMaajjkkaa ((MMaarriiaa HHaannnnaaKKoozzłłoowwsskkaa)) – business adviser, volunteer. Sheworks in the project Business Gateway, where shegives advices to Scots and Poles about runningtheir own business. As a volunteer she works withnon-governmental organisations, introducing newsolutions concerning employment of people witha history of mental illness. She is also an activemember of the charity organisation Mapa Scot-land.IInn ““TThhee YYoouunngg PPoollee”” ccaatteeggoorryy –– OOlliiwwiiaa NNaassttaałłeekk –social activist, volunteer, organiser of fund-raisingfor charities and participant of sport events forcharity. She is a founder of the Polish Professio-nals Forum, which creates a positive image of Po-lish professionals in Scotland. She wascommended as a person of success in Scotlandby the Institute of Banking.The committee gave two distinctions: to DDrr MMaajjaaPPiieeccyykk (in the Science category) and to MMiirroossłłaawwPPaawwlliicckkii (in the Personality category).On the 22 June 2014, in the George Hotel in Edin-burgh, a ceremonial gala will take place at whichthe prizes in each category will officially awarded.

Joanna Napiorkowska

Scotland’s leading Poles receive awards

Izabella Brodzińska

Albert Fret

Piotr Jaworski


Dnia 29 marca 2014 roku, na posiedzeniukomisji w siedzibie Konsulatu GeneralnegoRP w Edynburgu, wybrano laureatów w konkursie „Wybitny Polak w Szkocji”.

Zwycięzcami konkursu zostali:WW kkaatteeggoorriiii KKuullttuurraa –– IIzzaabbeellllaa BBrrooddzziińńsskkaa – Pre-zes Szkocko-Polskiego Towarzystwa Kultural-nego w Edynburgu, aktywnie propagującapolska kulturę w Szkocji i szkocką wśród za-mieszkałych tu Polaków. Udziela się również w zarządzie Edynburskiego Zrzeszenia Muzykówi w szkockim oddziale Koła Chopinowskiego. Za

swoją niestrudzoną działalność na rzecz kulturypolskiej została odznaczona, między innymi,Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polskii Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RP.WW kkaatteeggoorriiii BBiizznneess –– AAllbbeerrtt FFrreett – absolwent Na-pier University w Edynburgu; przedsiębiorca, po-mysłodawca, współzałożyciel oraz DyrektorZarządzający Efero LLP oraz Efero Transport Ltd.Działacz społeczny na rzecz polskiej mniejszościw UK. Prowadzony przez niego portal Emito.netto największe polskie medium informacyjnei społecznościowe w Szkocji.WW kkaatteeggoorriiii NNaauukkaa –– ddrr PPiioottrr MMaarreekk JJaawwoorrsskkii – ab-solwent Szkoły Głównej Handlowej, LondonSchool of Economics and Political Science i Uni-versity of Minnesota. W Polsce był asystentem w Szkole Głównej Handlowej oraz doradcą Mi-nistra Finansów, odpowiedzialnym za negocja-cje z UE w dziedzinie ubezpieczeń. Obecniewykłada na Napier University. Aktywnie uczest-niczy w debacie o szkockiej niepodległości orazpolskiej reformie emerytalnej.WW kkaatteeggoorriiii OOssoobboowwoośśćć –– MMaajjkkaa ((MMaarriiaa HHaannnnaa))KKoozzłłoowwsskkaa – doradca biznesowy, wolontariuszka.Pracuje w projekcie Business Gateway, gdzieudziela Szkotom i Polakom porad na temat pro-wadzenia własnego przedsiębiorstwa. Jako wo-lontariuszka pracuje z organizacjamipozarządowymi, wprowadzając nowe rozwiaza-nia dotyczące zatrudniania osób z historią cho-roby psychicznej. Jest również aktywnymczłonkiem organizacji charytatywnej Mapa Scot-land.WW kkaatteeggoorriiii MMłłooddyy PPoollaakk –– OOlliiwwiiaa NNaassttaałłeekk –działaczka społeczna, wolontariuszka, organiza-torka zbiórek pieniędzy na cele dobroczynnei uczestniczka charytatywnych imprez sporto-wych. Założycielka Polish Professionals Forum,kreującego pozytywny wizerunek polskich pro-fesjonalistów w Szkocji. Wyróżniona przez Insty-tut Bankowości jako człowiek sukcesu w Szkocji.

Komisja przyznała dwa wyróżnienia, które otrzy-mali ddrr MMaajjaa PPiieeccyykk (w kategorii Nauka) i MMii--rroossłłaaww PPaawwlliicckkii (w kategorii Osobowość).W dniu 22 czerwca 2014 w George Hotel w Edyn-burgu odbędzie się uroczysta gala, podczas któ-rej zostaną wręczone nagrody dla zwycięzcóww poszczególnych kategoriach.

Joanna Napiórkowska

Wybitni Polacy w Szkocji wyłonieni

Majka Kozłowska

Oliwia Nastałek

Maja Piecyk

Mirosław Pawlicki

The Outstanding Pole in Scotland Gala Dinner The George Hotel, Edinburgh 22nd June 2014, 7pm – Midnight

The evening will start with a champagne reception in the Geo-rge Hotel, where guests can network and meet new friends. Asplendid three-course meal in the magnificent Kings Hall will follow along withspeeches from the Consul General of the Republic of Poland and Rita Cosby whois a renowned Emmy winning TV host, veteran correspondent, bestselling author,and dynamic motivational speaker who anchored highly rated prime-time shows onFox News Channel and MSNBC in the USA.

Reserve your table or tickets today for this not-to-be missed event. Seating Options: Tables for 10 people or individual tickets can be purchased.

Tickets price: £55 (Inc. Welcome drink, 3 course dinner, ½ bottle of house wine, tea & coffee)

PPrrooggrraammmmee:: 7pm Welcome drink8pm Awards Ceremony 9pm Dinner

VVeennuuee:: The George Hotel 19-21 George Street Edinburgh EH2 2PB

To reserve your tickets please contact us on [email protected] or 07842 733 214 no later than by 22nd May 2014.


Polish Art Europe, in co-operation with theEdinburgh Art Fair, has been given theopportunity to create its own stand promoting talented Polish artists during this year’s event.

E dinburgh Art Fair includes over 60 galle-ries in the Scottish capital representinghundreds of artists from around the world

working in all sorts of styles and displayed to-gether in one location. This impressive event en-courages art lovers and professionals to visit thefair.This year's event will be held at the EdinburghCorn Exchange from Friday 14th to Sunday 16thNovember. As this is the 10th anniversary of theArt Fair it will no doubt cause even more interestand enthusiasm among visitors.It is an honour for Polish Art Europe (PAE) to bea part of this event but also a challenge due tothe fact that it wants to present the finest selec-tion of Polish art and find great artists and theirworks which will reflect new trends in contem-porary Polish art.And so PAE are starting to recruit Polish artistswho live in the United Kingdom and create pie-ces of professional quality in the visual arts in-cluding sculpture, photography and paintings. It should be noticed that in these should be

made by traditional methods, not using moderntechnology. If you are a professional artist or a gallery interested in taking part in this eventplease don't hesitate to contact us and sendyour portfolio (max 5 MB) plus artistic CV by 1stSeptember at the latest to the following e-mailaddress: [email protected] will contact only those candidates selected.Our organisation guarantees to cover the cost ofthe exhibition space as well as promotion of the

event. The only cost that the artist has to pay isdelivery of his/her artworks to Edinburgh. Says a spokesperson for PAE, ‘‘We look forward toreading your e-mails!” This initiative is supported by the Consulate Ge-neral of the Republic of Poland in Edinburgh.For more information on the Edinburgh Art Fairplease visit the website: www.artedinburgh.com

Monika StrzelakPhoto: www.artedinburgh.com

Fundacja Polish Art Europe nawiązała współpracę z edynburskimitargami sztuki Art Fair i w tym roku będzie promować tam utalentowanych polskich artystów.

A rt Fair to sześćdziesiąt stoisk - galerii, które zgromadzone w jed-nej przestrzeni wystawienniczej, robią imponujące wrażenie i za-chęcają miłośników sztuki oraz profesjonalistów z branży

artystycznej do ich odwiedzenia. Targi odbędą się w dniach 14-16 lis-topada. W tym roku będzie miała miejsce dziesiąta edycja tego przed-sięwzięcia, co powinno przynieść dodatkowe zainteresowanie targamioraz ich intensywną kampanię reklamową. Szczegółowe informacje do-tyczące Art Fair można znaleźć na oficjalnej stronie targów: www.arte-dinburgh.comPolish Art Europe ma na celu wystawienie prac na wysokim poziomie

artystycznym, godnie reprezentujących nowe trendy w polskiej sztucewspółczesnej. W związku z tym rozpoczyna się nabór prac polskich twór-ców mieszkających na terenie Wielkiej Brytanii, którzy profesjonalniezajmują się szeroko pojętymi sztukami wizualnymi (wykonanymi ręcz-nie, nie komputerowo), czyli malarstwem, fotografią artystyczną, rzeźbą.Galerie sztuki również mogą zgłaszać odpowiednich kandydatów. Twórców, zainteresowanych współpracą z Polish Art Europe i udziałem w targach, prosimy o wysyłanie portfolio do 5 MB oraz artystycznego CVna adres mailowy: [email protected]. Zastrzegamy, że w przy-padku dużej ilość zgłoszeń, skontaktujemy się tylko z wybranymi artys-tami. Fundacja gwarantuje opłacenie przestrzeni wystawienniczej i promocję wystawy - artysta ponosi jedynie koszt wysłania prac. Pracenależy przysyłać do 1 września 2014 roku!Inicjatywa jest wspierana przez Konsulat Generalny RP w Edynburgu.

Monika StrzelakZdjęcie: www.artedinburgh.com

CALL FOR POLISH ARTISTS TO EXHIBIT AT EDINBURGH ART FAIR

Pokaż swoje prace na targach sztukiART FAIR w Edynburgu!


Hidden Door, Edinburgh's nine-day independent festival came to a triumphant close last month and Play Poland was very happy tohave participated in this unusual event set in a series of derelictvaulted warehouses in the city’s old market area. On the seventhday of the festival, Play Poland organised screenings of the best Po-lish animations and they succeeded in attracting large audiences.

T he cinema vault presented not only a great selection of short filmsof considerable artistic quality but also offered very comfortable cou-ches, fresh coffee and even blankets for those who felt cold. So it was

no wonder the weather wasn't a deterrent for audiences! From 3pm untillate at night, the cinema was full of people hypnotised by Polish anima-tions. The Play Poland event was a unique opportunity to see not only themajor works of Tomasz Bagiński, but also emerging talent from the PlatigeImage studio and elsewhere.Hidden Door is a not-for-profit arts production company and its greatachievement is the Hidden Door Festival. Now in its fourth year, the multi-disciplinary arts event which features dozens of artists, musicians and film-makers in one space is organised by David Martin. He is not only the

creative director of the festival but also himself an artist and there was anexhibition of his amazing paintings in one of vaults. From 28th March till 5thApril the 24 vaults in Market Street, just off the Royal Mile, were transfor-med into a space full of creative ideas: 80 visual artists, 50 live music acts,40 film-makers, 30 poets, 30 performers, 20 animators, nine unique par-ties, two live music vaults, two bars, one theatre, one cinema, one secretmusic venue... and all of it over just nine days! Some vaults were filled with immersive art installations including light-reactive robots, mazes and labyrinths, stunning video projections, as wellas more traditional photography, paintings and sculptures by RachelMcBrinn &Alison Piper, Jill Martin Boualaxai, Matthew Storstein, Khalid Al-sayed, Bronwen Sleigh and many more. In other vaults, every day andnight, something different was going on – mostly film screenings, concertsand DJ sets.During the event one could feel the collective spirit unfettered by com-mercialism; the participants were all clearly enthusiastic, dedicated andgenuine. Unfortunately, the venue at the vaults will not be available againas the site is soon to be taken over by property developers Artisan RealEstate, and so the festival was a once in a lifetime opportunity.

Monika StrzelakPhotos: Mateusz Jarza

David Martin dyrektor festiwalu

POLISH FILM-MAKERS’ SUCCESS AT EDINBURGH’S “SECRET” FESTIVAL


Hidden Door, dziewięciodniowy, odbywającysię w marcu, niezależny edynburski festi-wal, zakończył się sukcesem. Play Polandmiało swój udział w tym nietypowym wyda-rzeniu, które działo się w nieczynnych pod-ziemnych magazynach, na dawnychtargowych terenach miasta. Siódmego dniafestiwalu Play Poland zorganizowało pokazynajlepszych polskich animacji, które cieszyłysię popularnością i przyciągnęły znacznąliczbę publiczności.

K ino festiwalowe kusiło nie tylko repertua-rem na doskonałym poziomie, ale takżewygodnymi kanapami, świeżo parzoną

kawą i ciepłymi kocami dla tych, którym było na-prawdę zimno. Niesprzyjająca pogoda nie prze-szkodziła w powodzeniu wydarzenia – od godziny15.00, kiedy rozpoczęły się pokazy, aż do pó-źnego wieczora, na sali było wiele osób zahip-notyzowanych polskimi animacjami w reżyseriiTomka Bagińskiego oraz innych wschodzącychtalentów, idących w ślady słynnego na całymświecie animatora.Hidden Door to organizacja non-profit zajmującasię tworzeniem interdyscyplinarnego festiwalu,poświęconego wszystkim dziedzinom sztuki – w tym roku przypadała jego czwarta edycja. W wydarzeniu wzięły udział dziesiątki artystów,muzyków i twórców filmowych, których dziełazostały zgromadzone w jednej przestrzeni. Dy-rektorem kreatywnym festiwalu jest David Mar-tin, zajmujący się malarstwem. W jednym z dawnych magazynów odbyła się wystawa jegoniezwykłych prac. Od 28. marca do 5. kwietniazapomniane podziemia na Market Street, znaj-dujące się w samym centrum miasta, tuż przyRoyal Mile, zostały otwarte i przeistoczyły się w miejsce pełne kreatywnych pomysłów – możnabyło podziwiać dzieła 80 artystów sztuk wizual-nych, 50 koncertów, 40 filmowców, 30 poetów,

20 twórców animacji, 9 wyjątkowych imprez, 2 muzyczne podziemia, 2 bary, 1 teatr, 1 kino...Wszystko to w ciągu 9 dni! Codziennie byłyotwarte do zwiedzania stałe ekspozycje, międzyinnymi: instalacje (roboty reagujące na światło,labirynty, sztuka interaktywna etc.), a także bar-dziej tradycyjne obrazy i rzeźby. Były to prace ta-kich artystów, jak Rachel McBrinn, Alison Piper,Jill Martin Boualaxai, Matthew Storstein, KhalidAlsayed oraz Brownen Sleigh. Każdego dnia or-ganizowano również rozmaite inne wydarzenia –pokazy filmowe o różnorodnej tematyce, a takżekoncerty i sety DJskie.Festiwal Hidden Door stanowił gratkę dla środo-wisk artystycznych, stał się przyjaznym miejscemdla wielu projektów i niezliczonej liczby po-mysłów. Opuszczone podziemia popołudniową

porą przeistaczały się w tętniącą życiem prze-strzeń artystyczną. Zorganizowano dziesiątki wy-staw plastycznych i fotografii, koncertówzespołów niezależnych, pokazów filmowych, a także imprezy taneczne – stanowiące alterna-tywę dla tak zwanych „masówek”. Hidden Doordało szansę niszowym artystom, przed którymiotworzyła się możliwość zaprezentowania swo-ich prac przed szeroką publicznością. Niestety,była to jedyna okazja, by poczuć niepowtarzalnąfestiwalową atmosferę w 27 podziemnych ma-gazynach, ponieważ zostały one sprzedane de-weloperom i już niedługo będą wykorzystane w znacznie bardziej komercyjny sposób.Dziękujemy wszystkim, którzy odwiedzili naszefestiwalowe kino!

Monika StrzelakZdjęcia: Mateusz Jarza

POLSKIE KINO PODCZASHIDDEN DOOR FESTIVAL

On Sunday, 6 April, 2014, the well-knownPolish pianist, Janusz Florczyk, gave a reci-tal in the blue room of Lennoxlove House.

T he concert, organised by the Chopin Circleof Scotland, took place courtesy of LordAlexander Douglas-Hamilton. Among

those who attended were Lord Alexander Doug-las-Hamilton; the Consul-General of the Repub-lic of Poland, Dariusz Adler with his wife; thePresident of the Chopin Circle, Dr Colin Kingsley;as well as the Chairperson of the Scottish-PolishCultural Association, Mrs Izabella Brodzińska.Janusz Florczyk, who comes from Bełchatowa in

Poland, and is a graduate of the Academy ofMusic in Katowice, played pieces by Felix Men-delssohn, Fryderyk Chopin, Karol Szymanowskiand Witold Lutosławski. The romantic atmos-phere evoked by theses compositions was ac-centuated by the delicate tone of the 19thcentury piano, made by the well-known Austrianpiano-maker, Ignatius Joseph Playel, on whichthere is a possibility that Fryderyk Chopin mighthimself have played during his visit to Scotlandin 1831.Lennoxlove House is known as the estate of LordAlexander Douglas-Hamilton, but also for its mu-seum, which houses memorabilia of Mary,Queen of Scots. The most popular of these itemsare the death mask of Mary, Queen of Scots, aswell as a portrait of the young Mary, painted byan unknown artist. Gabriela Ingle

Photographs: Alex Ingle

Znany polski pianista – Janusz Florczyk, w niedzielę, 6. kwietnia bieżącego roku, zagrał koncert fortepianowy w niebieskimpokoju pałacu Lennoxlove, niedaleko Haddington w Szkocji.

K oncert, który został zorganizowany przezKoło Chopinowskie w Szkocji, odbył siędzięki uprzejmości księcia Alexandra Do-

uglasa-Hamiltona. Wśród zgromadzonych gościznaleźli się, między innymi, książę Hamilton,Konsul Generalny RP w Edynburgu – Dariusz

Adler z małżonką, prezydent Koła Chopinow-skiego – dr Colin Kingsley oraz przewodniczącaSzkocko-Polskiego Towarzystwa Kulturalnego –Izabella Brodzińska. Janusz Florczyk, pochodzący z Bełchatowa ab-solwent katowickiej Akademii Muzycznej im. Ka-rola Szymanowskiego, zaprezentował utworyFelixa Mendelssohna, Fryderyka Chopina, Ka-rola Szymanowskiego oraz Witolda Lutosław-skiego. Romantyczną atmosferę kompozycjipodkreślał delikatny ton dziewiętnastowiecznegopianina, wykonanego przez znanego austriac-kiego wytwórcę, Ignaza Josefa Playela. Na in-

strumencie tym mógł grać nawet sam FryderykChopin, podczas swojej wizyty w Szkocji, w 1831roku. Pałac Lennoxlove znany jest nie tylko jakoposiadłość księcia Hamiltona, ale również jakoczęsto odwiedzane muzeum, w którym znajdująsię pamiątki po Marii Królowej Szkocji. Pośródzgromadzonych eksponatów najwiekszą popu-larnością cieszy się uważana za należacą do kró-lowej maska pośmiertna oraz portret młodejMarii, namalowany przez anonimowego artystę.

Gabriela IngleZdjęcia: Alex Ingle

(From left): The Consul-General, Dariusz Adler; Dr Colin Kingsley; JanuszFlorczyk, Krystyna Nietopska-Adler; Lord Alexander Douglas-Hamilton andMrs Izabella Brodzińska

Janusz Florczyk

THE MUSIC OF CHOPININ LENNOXLOVE HOUSE

Muzyka Chopina w Pałacu Lennoxlove



Jest łagodny wieczór, zamykający powolisłoneczny, wiosenny dzień. W Lyth Arts Cen-tre zbiera się coraz więcej ludzi. Przyszli tu,by wysłuchać niezwykłego koncertu, zagra-nego przez Simona Thackera, wirtuoza gi-tary, i Justynę Jabłońską, wybitnąwiolonczelistkę.

S zybko zapełniają się miejsca w sali wido-wiskowej. Na scenę wchodzą muzycy.Simon Thacker przedstawia każdy utwór,

rozmawia z publicznością, żartuje.Rozbrzmiewa muzyka. Piękna, niezwykła, poru-szająca w duszach słuchaczy struny, na którychdueat gra tak, jak na swoich instrumentach.Patrzę na twarz Justyny Jabłońskiej – skupioną,pełną uczucia. Uśmiecha się – do publiczności,do siebie, do melodii, którą gra. „Muzyka to dlamnie wszystko, całe życie: oddycham nią od mo-mentu, kiedy się budzę, do chwili, kiedy zasy-piam. Często też mi się śni – śnią mi się dźwięki,to, że gram na scenie” – mówi po koncercie,kiedy rozmawiamy nad filiżanką kawy, w uroczej

kawiarence Lyth Arts Centre. Justyna jest per-fekcjonistką, lubi robić rzeczy najlepiej, jak siętylko da; widać to w trakcie występu. Ważne jestdla niej, by pokazać publiczności uczuciapłynące z melodii, którą gra, ale również swojewłasne emocje, towarzyszące muzyce.Simon szuka kontaktu z publicznością na trochęinnym poziomie. „Muzyka powinna być poza na-szym światem. Koncert to wyjątkowe doświad-czenie, połączenie muzyka z publicznością napoziomie ducha i energii.” – wyjaśnia gitarzysta.On również jest perfekcjonistą – w kreowaniuwłasnego muzycznego świata, wychodzącegopoza zastane normy i granice. „Kiedy zaczęliśmygrać razem, okazało się, że nie ma repertuaru nawiolonczelę i gitarę, który reprezentowałby nas,nasze osobowości i wizję muzyki.” – mówi Thac-ker. Skomponował nowy program – Karmana –inspirowany tradycjami krajów, gdzie muzyka niejest tylko rozrywką, ale ma znaczenie rytualne,niezastąpione miejsce w obyczaju i życiu ludzi.Zapytani o plany na najbliższą przyszłość, wy-mieniają wspólny udział w Brighton Festival w maju, wyjazd Justyny na prestiżowy festiwal

muzyki współczesnej Lucerne Festival in Sum-mer (w tym czasie Simon będzie koncertował w Edynburgu), oraz nagranie płyty. „Chcemy za-prosić do współpracy szkocką piosenkarkę i pio-senkarkę z Polski – być może będzie to Kayah” –mówi Jabłońska. Kiedy album będzie gotowy,planują ruszyć w trasę koncertową – również doPolski.

Joanna NapiórkowskaZdjęcia: Alan Drummond

LIRYCZNY ŚWIAT KARMANY

It is a mild evening, slowly bringing to aclose a lovely, sunny spring day. At Lyth ArtsCentre in the Far North of Scotland moreand more people are gathering. They havecome to listen to a concert, played by theguitar virtuoso Simon Thacker and JustynaJabłońska, an outstanding cellist.

T he seats in the venue are quickly taken; themusicians are coming on to the stage.Simon Thacker introduces each work, talks

to the audience, jokes. The music resounds –beautiful, amazing, moving the strings of the au-dience’s souls, on which the duo play as they doon their instruments.I am looking at Justyna Jabłońska’s face – con-centrated, full of emotions. She smiles – to theaudience, to herself, to the melody which sheplays. “Music means everything to me, it’s my wholelife: I breath with it from the moment I wake upuntil the moment I fall asleep. Often I dreamabout music – I dream about sounds, or that I’mplaying on the stage,” she told me after the con-

cert, when we talk over a cup of coffee in the lo-vely café at the Arts Centre. Justyna is a perfectionist, she likes to do thingsthe best possible way she can; one can see thatduring the performance. For her it is importantto show the audience the emotions, coming fromthe melody which she plays, and also her ownfeelings accompanying the music.Simon seeks contact with the audience on a dif-ferent level. “The music should be beyond ourworld. A concert is a unique experience, like a connection between the musician and the au-dience on the spiritual and energy level,” he ex-plains. He too is a perfectionist – in creating hisown musical world, expanding beyond the normsand boundaries. “When we started playing to-gether, it turned out that there is no repertory forthe cello and the guitar which could representus, our personalities, and our vision of music,”he said. So he created a new composition forthem – Karmana – inspired by the traditions ofthe countries where music is not only an enter-tainment but also has ritual meaning and an ir-replaceable place in people’s customs and life.Asked about their plans for the near future, theylist participation in the Brighton Festival this

month. Justyna is about to embark on a trip tothe prestigious contemporary music festival atLucerne this summer – at the same time Simonwill be performing in Edinburgh and they plan torecord a CD. “We would like to invite a Scottishsinger and a singer from Poland – perhaps it willbe Kayah – to collaborate with us,” Jabłońskasaid. When the album is ready, they plan to tour– and include a venue in Poland as well.

Joanna Napiorkowska

LYRICAL WORLD OF KARMANA


Spring Awakening in New York As the sun finally became brighter in New York last month, womenfrom the Ilona Lee Network got together for a Spring Awakening Celebration to recharge and refresh their body, mind, and soul withRoma van der Walt, founder of Chitta Wellness.

T he event took place on April 2nd at Stanley’s Pharmacy & WellnessBar in Lower East Side, Manhattan. Roma helped participants to getready for the new season by sharing her belief that every person can

realize their ideal body by going back to the basics in exercise and nutrition.She believes everyone has a weight at which they thrive, feel powerful,beautiful and well nourished. Once attained, this positive shift in lifestylealso shows in one’s appearance and mood. Participants left the event inspired and ready to discover their true poten-tial.

Ilona Lee Photos: Justyna Suric

NIECH TWÓJ BIZNES ROZKWITNIEPodmuch wiosennego powietrza i promienie słoneczne wpływają zachęcająco na tych przedsię-biorców, którzy, być może, zimą zapadli w sen i nie podejmowali żadnych działań biznesowych.

OOttoo kkiillkkaa wwsskkaazzóówweekk,, kkttóórree ppooddaajjęę ssppeeccjjaallnniiee ddllaa nniicchh::- spróbujcie nowych aktywności- zmieńcie swoje nastawienie- poznajcie nowych ludzi, poprawcie sieć kontaktów, dołączcie do nowych organizacji, gdzie możecie

spotkać podobnych wam przedsiębiorców- uaktualnijcie wizję waszego biznesu i postawcie nowe cele (krótko- i długofalowe)- odświeżcie waszą markę

Najważniejsze, byście byli unikalni i autentyczni w życiu i biznesie. Głośno mówcie, w co wierzycie, bądź-cie dla siebie prawdziwi. Niech wasze życie i biznes rozkwitną na wiosnę.

Ilona LeeZdjęcia: Justyna Suric

Let’s get business bloomingA breath of spring-time fresh air and sun-shine encourages those who had perhapsbecome frozen in their business achieve-ments this past winter to spring into action!

HHeerree aarree aa ffeeww ttiippss ffoorr eemmeerrggiinngg eennttrreepprreenneeuurrss::- Try new things- Change your attitude, and approach- Go and meet new people, improve your

networking, join new organizations of like-minded people.

- Re-write a vision and set up new business goals (long term and short term)

- Do a brand makeover – refresh your businessidentity

And most importantly, be unique and authenticin your life and business. Speak up for what you believe in, be truer toyourself!

Let's get blooming with our life and our busi-ness!

Ilona Lee Photos: Justyna Suric


WIOSENNE PRZEBUDZENIE W NOWYM JORKUKiedy tylko w Nowym Jorku zaczęło mocniej przyświecać słońce, kobiety z grupyIlona Lee Network postanowiły uczcić nadejście wiosny.

S potkały się z Romą van der Walt, założycielką Chitta Wellness, żeby naładować ba-terie oraz odświeżyć ciało, umysł i duszę. Działo się to drugiego kwietnia, w aptece i barze welness Stanley’s w Lower East Side, na Manhattanie. Roma po-

mogła uczestniczkom spotkania przygotować się do nowego sezonu, dzieląc się z nimi swoimpoglądem, że wszyscy mogą uzyskać idealną sylwetkę poprzez ćwiczenia i odpowiednieodżywianie. Według niej, każdy ma swoją optymalną wagę i czuje się wtedy pełnym energii,pięknym i dobrze odżywionym. Kiedy uda się osiągnąć ten stan, efekty będą widoczne w sa-mopoczuciu oraz wyglądzie. Spotkanie z Romą zainspirowało i natchnęło uczestniczki doodkrywania swojego potencjału.

Ilona LeeZdjęcia: Justyna Suric

Ilona Lee is a CEO at Ilona Lee NETWORK (platform for Entrepreneurs who becomeGlobal Stars known around the world) and Founder of m.o.j.e.NYC.com (online media for women in NYC). Ilona is an Entrepreneur, mentor for women in business,and PR Executive with over fourteen years of experience in Europe and New York.

Ilona Lee jest założycielką Ilona Lee Network (platformy dla właścicieli biznesów,dzięki której stają się oni Globalnymi Gwiazdami w biznesie, znanymi na całymświecie) oraz twórczynią i redaktor naczelną internetowych mediów dla kobiet w NYC - mojeNYC.com. Ilona jest mentorem dla kobiet w biznesie, expertem publicrelations z ponad 14 letnim doświadczeniem w Europie i Nowym Jorku.

REKLAMA

Be More. Do More. Give More. is a new in-novative program for women who sense a deeper calling to gather with otherwomen and create powerful opportunitiesfor self-growth and giving back to the com-munity.

T he goal of this program is to help achieve a comprehensive and targeted shift in per-sonal development through a series of

monthly workshops focused on knowledgetransfer, skills development and collaborativelearning.Each series of monthly workshops runs for sixmonths and covers a different topic. Currently,from April to September 2014, participants arein the process of learning Effective Interperso-nal Communication skills. Learning these skillshelps participants to better understand a per-son or situation, to recognize and understandtheir own emotions and those of others, to ma-nage stress, to communicate negative or diffi-cult messages without creating conflict, and tocreate environments where creative ideas, pro-blem solving, openness and caring can flourish. The next series, starting in the Fall, will be devo-ted to the concept of Personal Image Manage-ment. The focus will be on the ins and outs of thecomprehensive process of building a positivepersonal image and controlling the impact ourappearance has on ourselves and others. Ourfirst workshop on Effective Interpersonal Com-munication took place on 12 April.. Participantshad an opportunity to access their own commu-nication skills as well as begin to learn differentways to enhance those skills.

The format of the program is the same for everyworkshop series. At every meeting, the theory istouched on but most of the time is devoted topracticing the skills until they become secondnature. This is done through various interactiveexercises and discussions. But the work doesnot end in the classroom. Best results can beachieved only if the skills learned at the mee-tings are consistently practiced outside, in real-life situations. The coach, Joanna Stachura, is a local Commu-nications and Public Relations professional withover 10 years’ experience in coaching. Her com-

pany specializes in image and brand manage-ment and her clients include Polish celebrity per-sonalities.The second workshop on Effective InterpersonalCommunication will take place on 24 May at thePolish Club of Denver.

Katarzyna ŻakFounder of Be More. Do More. Give More.Regional Director, Pangea Alliance Denver

Follow us on Facebook: www.facebook.comBEMOREDOMOREGIVEMORE

18 May 2014 PANGEA MAGAZINE

Discover yourself Amazing workshops for women


BE MORE. DO MORE. GIVE MORE. to nowa,wyjątkowa inicjatywa dla Polek w Denver,pragnących inwestować w siebie i niebojących się ciężkiej pracy, która bardzoczęsto towarzyszy procesowi odkrywania siebie.

B DG to cykl comiesięcznych, innowacyj-nych warsztatów, których celem jestkompleksowa przemiana we własnym

sposobie myślenia i działania, oraz uzyskanietrwałych i widocznych zmian w rozwoju osobis-tym.Każdy cykl szkoleń trwa sześć miesięcy i po-święcony jest innej tematyce. Obecnie, od kwiet-nia do września 2014, realizujemy szkolenie z zakresu Skutecznej Komunikacji Interperso-nalnej. W trakcie pierwszego warsztatu, któryodbył się 12 kwietnia, uczestniczki miały okazjępoznać najważniejsze zasady porozumiewaniasię oraz ocenić swoje własne umiejętności prze-kazywania informacji. Celem obecnego szkole-nia jest wyzwolenie w każdej z nas „dobregokomunikatora” czyli osoby znającej techniki sku-tecznej i bezstresowej komunikacji międzyludz-kiej, doskonale radzącej sobie z manipulacją i nadmiarem informacji (tzw. clutter), wolnej odnapięć, żyjącej w partnerskich i harmonijnychrelacjach z otoczeniem. Program każdego szkolenia zaplanowany jesttak, aby dostarczyć uczestniczkom podstawowejwiedzy z określonej dziedziny i poświęcić jak naj-większą ilość czasu na praktykę oraz aktywnąpracę nad sobą. Prezentacje i wykłady stanowiąwięc niewielką część zajęć, a szkolenia mającharakter przede wszystkim warsztatowy. Pod-czas interaktywnych ćwiczeń i dyskusji, uczest-niczki poznają konkretne techniki i narzędziaumożliwiające odpowiednią transformację orazosiągnięcie konkretnych zmian we własnym spo-sobie działania. W przypadku skutecznej komu-nikacji interpersonalnej, 85% sukcesu toumiejętność komunikowania się, a tylko 15% towiedza techniczna. Praca nad sobą nie kończy się jednak na zaję-ciach. W istocie, główna część pracy odbywa sięwłaśnie „na zewnątrz”. Kluczem do osiągnięciatrwałych rezultatów i zmian jest praktykowaniei wykorzystywanie w życiu codziennym technikpoznanych podczas warsztatów. Szkolenia prowadzi Joanna Stachura, trener ko-munikacji i zarządzania wizerunkiem własnym z ponad 10-letnim doświadczeniem, specja-listka od Public Relations, właścicielka agencji

zajmującej się zarządzaniem wizerunkiem zna-nych osób oraz obsługą przedsięwzięć z branżyshow-biznesowej.

Kolejny warsztat już w sobotę, 24 maja, w godzi-nach 9:00—11:00, w Polskim Klubie w Denverprzy 2131 W Alameda Avenue Denver CO80219. Poznamy najważniejsze sposoby prze-kazywania złych i dobrych informacji, spróbu-jemy swoich sił w skutecznym przekonywaniuoraz umiejętnym motywowaniu innych. Serdecznie zapraszam!

Katarzyna ŻakPomysłodawczyni BE MORE. DO MORE. GIVE MORE.

Dyrektor Regionalny Pangea Alliance Denver

BE MORE. DO MORE. GIVE MORE. to wyjątkowainicjatywa dla kobiet, propagująca „ideę dobrejzmiany” poprzez serię tematycznych szkoleń i warsztatów. Przedsięwzięciu patronują PangeaAlliance Denver oraz Polski Klub w Denver.

Więcej informacji na: www.facebook.comBEMOREDOMOREGIVEMORE

Odkryj siebie WYJĄTKOWE WARSZTATY DLA KOBIET


Veteran prizewinning Scots journalistBette McArdle continues herironic view of Scottishnessin advance of Septem-ber’s Referendum on In-dependence from theUnited Kingdom ofGreat Britain. Previo-usly she examined theheritage of the LochNess Monster, andthe half-Polish Bon-nie Prince Charlie;now she turns hergaze on the kilt, thebagpipes, the Gaeliclanguage and ourwonderful food.

Y et another puzzle is the kilt. This is not a historic folk costume but an 18th centuryadaptation of the 5-metre length of cloth

Highlanders used to drape round themselves.Scottish army regiments and English royalty po-pularised the kilt and now many men wear it toweddings and other such occasions. Most Scotslive in the south of Scotland and our national poet,Robert Burns, never wore a kilt in his life. Don’t getme wrong – it’s a lovely garment, warm and ele-gant and in a great range of coloured patterns cal-led tartans, another relatively recent invention.Similarly the bagpipes; these are played in manyother countries – Ireland, Northern England, theCaucasus, around the Persian Gulf and in Nor-thern Africa - but the Scots have laid claim tothem. They sound great on a distant hill on a fineevening but are utterly unbearable indoors in a small cottage. What’s more, to the untutored earthe tunes all sound the same; the best that canbe said is that they have wonderful titles. As to theScots fiddle, it has its moments, but many preferthe Scandinavian style of playing the violin.I may be critical of some of Scotland’s other cla-ims to fame, but when it comes to food I am a total fan. We have some of the finest fish andshellfish in the world – though most of it is flownimmediately abroad. We have wonderful beef andlamb though the majority of Scots have no ideahow to cook them properly. Haggis and black pud-ding (made from sheep’s innards and blood res-pectively) are wonderfully tasty but are despisedeven by our nearest neighbours. However Scot-tish cuisine’s principal claim to fame is for deep-frying chocolate bars in batter! And our favouritegrain, oats, a wonderfully healthy carbohydrate,was described by England’s famous 18th century

commentator Dr Johnson as beingonly fit for animals. And I won’t go

into whisky – it deserves a whole article to itself...

Despite the fact thatevery day 100 langua-ges worldwide die off,the Scottish gover-nment pours millions ofpounds into trying to re-suscitate Scottish Gae-lic which isspoken/understood byonly around 1% of the

population. The 2011Census says that 58,000Scots claim to have someGaelic. 55,000 Poles inScotland speak Polish.Each census, sadly, showsa declining use of the Gae-

lic language. It is said that only two old crofters in the WesternIsles do not understand English, but they mightbe dead! Meantime Gaelic road signs and mu-seum information boards attempt to convince vi-sitors that they are in the musical fantasy film“Brigadoon”.However, despite all this, of all the nations in theUK Scotland has by far the strongest sense of itsown nationality, its own Scottishness. Yet polls (at time of writing) show 60% of Scots want to stayin the United Kingdom of Great Britain. We’ll knowin September.

Bette McArdle

Bette McArdle is a journalist/editor with 40 years’ experience. She studied painting at Glasgow School of Art and has many distinguished patrons of herwork, including the late mother of HM Queen Elizabeth. She has also had shortstories and poetry included in various Arts Council collections. Bette runs a community newsletter and is on the boards of a number of local charities.

Bette McArdle jest dziennikarzem i wydawcą z 40-letnim doświadczeniem. Studiowała malarstwo w Glasgow School of Art i miała wielu znakomitych patronów swoich prac, m. in. zmarłą matkę królowej Elżbiety. Jej opowiadaniai poezje są opublikowane w antologiach Działów Sztuki rozmaitych Rad Miejskich.Bette wydaje lokalny miesięcznik i jest w zarządzie wielu miejscowych organizacji dobroczynnych.

MYSTERY OF SCOTLAND

Lobster for the table. (Photo courtesy of Coast & Glen)Homar na stół. (Zdjęcie dzięki uprzejmości Coast and Glen)

Tartan being woven on the loom.Tartan tkany na krośnie.

Whisky is distilled in vast copper stills.Whisky jest destylowana w ogromnych, miedzianych destylatorach.

Tartans come in a wide range of patterns and colours.Tartany mają rozmaite wzory i kolory.

Tartan hits the fashion catwalk. This jacket comesfrom the legendary London designer VivienneWestwood.Tartan wchodzi na wybiegi. Ta kurtka pochodzi z ko-lekcji legendarnej projektantki, Vivienne Westwood.


K olejną tajemnicą jest kilt. To nie jest tra-dycyjny strój ludowy, ale XVIII-wiecznaadaptacja 5-metrowej długości tkaniny,

którą tutejsi górale zwykli drapować wokół sie-bie. Szkockie regimenty wojska i angielska ro-dzina królewska spopularyzowali kilt i teraz wielumężczyzn nosi go na weselach i podczas innychuroczystości. Większość Szkotów żyjących napołudniu Szkocji i nasz narodowy poeta, RobertBurns, nigdy w życiu nie nosili kiltu. Nie zrozum-cie mnie źle – to jest wspaniały strój, ciepły i ele-gancki, w wielkim wyborze kolorowych wzorów,zwanych tartanem – a to jest kolejny relatywnienowy wynalazek.Podobnie jest z dudami; gra się na nich w wieluinnych krajach – Irlandii, Północnej Anglii, naKaukazie, wokół Zatoki Perskiej i w Północnej Af-ryce – ale to Szkoci przypisują sobie do nichprawo. Dudy brzmią wspaniale z odległego wzgó-rza w przyjemny wieczór, ale są absolutnie nie dozniesienia we wnętrzu, w małej chacie. Co wię-cej, dla niewprawionego ucha wszystkie melodie

brzmią tak samo; najlepsze, co można powie-dzieć, to to, że mają cudowne tytuły. Co doszkockich skrzypek, to mają swój moment, alewielu woli skandynawski styl gry na skrzypcach.Mogę być krytyczna, jeśli chodzi o inne szkockiedążenia do sławy, ale jeśli przychodzi do jedze-nia, jestem totalną fanką. Mamy jedne z naj-wspanialszych ryb i skorupiaków na świecie –jednak większość z nich płynie natychmiast zagranicę. Mamy cudowną wołowinę i jagnięcinę,ale większość Szkotów nie ma pojęcia, jak jewłaściwie przyrządzić. Haggis i czarny pudding(zrobione odpowiednio z wnętrzności owcy i krwi) smakują wspaniale, ale są nielubianenawet przez naszych najbliższych sąsiadów. Jed-nakże szkocka kuchnia pretenduje do sławygłównie przez smażone w głębokim tłuszczu cze-koladowe batoniki w cieście naleśnikowym! A nasze ulubione ziarno, owies, niesamowiciezdrowe źródło węglowodanów, było opisywaneprzez sławnego angielskiego sprawozdawcę z XVIII wieku, dr. Johnsona, jako nadające się

tylko dla zwierząt. Nie wspomnę nawet o whisky– ona sama zasługuje na cały artykuł.Pomimo faktu, że codziennie na świecie wymierasto języków, szkocki rząd wlewa miliony funtóww próby zreanimowania szkockiego języka gae-lickiego, który jest mówiony / rozumiany przeztylko około 1% populacji. Badania z 2011 rokumówią, że 58 tysięcy Szkotów zna trochę gae-licki. 55 tysięcy Polaków w Szkocji mówi po pol-sku. Każde badanie, niestety, pokazuje corazmniejsze użycie języka gaelickiego. Mówi się, żetylko dwóch starych rolników z Zachodnich Wyspnie rozumie angielskiego, ale oni mogą już nieżyć! W międzyczasie znaki drogowe i muzealnetablice informacyjne po gaelicku próbują prze-konać odwiedzających, że są w fantastycznymfilmie muzycznym „Brigadoon”.Jednakże, pomimo tego wszystkiego, ze wszyst-kich nacji w Zjednoczonym Królestwie, to Szkocjama najsilniejsze poczucie własnej narodowości,własnej szkockości. Jednak ankiety (w czasie pi-sania tego artykułu) pokazują, że 60% Szkotówchce zostać w Zjednoczonym Królestwie WielkiejBrytanii. Będziemy wiedzieć we wrześniu.

Bette McArdle

Nagradzana weteranka szkockiego dziennikarstwa, Bette McArdle, kontunuuje swojąironiczną wizję szkockości, w przededniu wrześniowego referendum w sprawie

uniezależnienia Szkocji od Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii. Poprzednio przyglądała się potworowi z Loch Ness i Polakowi po kądzieli, Bonnie Prince Charlie.Teraz kieruje spojrzenie na kilt, dudy, język gaelicki i wspaniałe szkockie jedzenie.

TAJEMNICE SZKOCJI

Fishing for shellfish. (Photo courtesy of Coast & Glen)Połów skorupiaków. (Zdjęcie dzięki uprzejmości Coast & Glen)


Often people who emigrate from Poland toanother EU country believe they can leavebehind them their unresolved issues, suchas unpaid loans and credits, rent or utilitydebts. This is especially so since manypeople never inform the various authoritiesor even their families about their new ad-dress. They couldn't be more wrong. Lea-ving things unresolved like that can lead toa great many problems.

To exact a payment the creditor has a variety ofoptions:-�Apply to a Polish court for a payment order inwrit proceedings or via injunction;- Apply to a Polish court for a payment order to-gether with the application to appoint a guardianfor a person whose place of residence is un-known;- Apply for a European order for payment - aslong as they have information about the whe-reabouts of the debtor living within EU.

We mentioned the first situation in a previous ar-ticle. It applies if the creditor knows our previousaddress, and believes we are currently living inPoland. If the claim is disputed, for examplewhen we paid the debt in part or in full, we caneffectively lodge a statement of objection to thepay order, or the formal charges in case of an in-junction.It gets complicated when the creditor knows wehave changed address, but doesn't know ourcurrent wherabouts. For instance...Miss Anna has been working abroad for years,as a carer for the elderly. She has been living inLondon for the past two years and only comes toPoland to visit her daughter. Not long ago shelearned that in 2012 a court had issued an orderfor her to pay a rent debt, which at this momentstands at 8,000 PLN (around £1500), includinginterest. Anna is both astonished and angry thata court could issue a payment order without herbeing present for the proceedings. Unfortuna-tely, if the landlord didn't know her whereabo-uts he was permitted to apply for a guardian fora person whose place of residency is unknown.In that case, as long as the claim was not dispu-

ted, the court could issue a legal pay order.If the landlord was aware of her whereabouts, hewould most likely apply to a proper court in hercountry of residence to issue a European orderfor payment.European order for payment proceedings applyin cross-border civil and trade cases in all EUmember countries except Denmark. It is worthmentioning that in the case of claims relating toa consumer contract, but not related to businessor professional activity, the proper court to applyto is the ordinary court in the debtor/consu-mer's country of residence.To obtain a European order for payment, the cre-ditor needs to present a special form to the courtin the debtor's country of residency; the courtthen checks if all the prerequisites have beenmet and investigates whether the claim is justi-fied. The court will then issue the order as soonas possible, usually within 30 days from the dateof the application.A European order for payment is issued basedonly on the creditor's information. If the debtordoesn't lodge a statement of objection within 30days from the date of receipt, the order becomeslegal and enforceable. In the objection we onlyneed to indicate we are questioning the claim,without stating the details. Then further procee-dings take place in an ordinary civil court of theEU member country, unless the creditor clearlystated that in case of a statement of objectionthe proceedings are to be completed.European orders for payment are accepted andenforced in all EU member countries, without theneed for a declaration of enforceability and wit-hout a possibility of not accepting its recogni-tion.People interested in European orders for pay-ment should research Regulation (EC) No1896/2006 of the European Parliament and ofthe Council of 12 December 2006 creating a Eu-ropean order for payment procedure.

The Association for Protecting of Right of Humans and Citizens “St.O.P”www.obronapraw.pl

Don’t delay in resolving debt problems

Aby wyegzekwować należne zobowiązanie, wie-rzyciele mogą: - wnieść do sądu polskiego o wydanie nakazuzapłaty w postępowaniu upominawczym lub na-kazowym;- wnieść do sądu polskiego pozew o zapłatę wrazz wnioskiem o ustanowienie kuratora dla osoby

Problemy z długami? Zacznij działać natychmiastNiejednokrotnie osoby, które wyjechały z Polski i zamieszkały na terytorium innego pań-stwa europejskiego, członka Unii Europejskiej, uważają, iż mogą bezkarnie pozostawić w ro-dzimym kraju niezakończone sprawy, na przykład niespłacone należności z tytułu pożyczeki kredytów, długi czynszowe czy telekomunikacyjne. Tym bardziej, iż wiele osób nie infor-muje instytucji, a często nawet bliskich, o zmianie miejsca zamieszkania. Nic bardziej błęd-nego! Pozostawienie niezałatwionych spraw może przynieść nam bardzo wiele problemów. >>


Reklama

nieznanej z miejsca pobytu;- wnieść pozew o wydanie europejskiego nakazuzapłaty - o ile zdobyli informacje na tematmiejsca pobytu dłużnika na terenie jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej.O pierwszej sytuacji pisaliśmy już w poprzednimartykule. Ma to miejsce, gdy wierzyciel zna naszpoprzedni adres pobytu i jest przekonany, iż naszaktualny adres zamieszkania znajduje się na te-renie RP. Jeżeli roszczenie jest sporne, naprzykład spłaciliśmy swój dług w części lub w całości, to mamy możliwość wniesienia sku-tecznego sprzeciwu od nakazu zapłaty (lub za-rzutów w wypadku nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym). Bardziej kłopotliwą sytuacją jest ta, w której wie-rzyciel wie, iż zmieniliśmy miejsce zamieszkania,ale nie zna naszego aktualnego miejsca za-mieszkania.„Pani Anna od lat pracuje jako opiekunka osóbstarszych za granicą. Od dwóch lat jej miejscemzamieszkania jest Londyn, do Polski przyjeżdżajedynie w odwiedziny do córki. Niedawno ko-bieta dowiedziała się, iż w 2012 roku zapadłopostanowienie sądu w sprawie niespłaconychprzez nią wierzytelności czynszowych, które nadzień dzisiejszy z odsetkami wynoszą ponad 8 tysięcy złotych. Pani Anna nie ukrywa zdziwie-nia i oburzenia, iż przeprowadzono postępowa-nie sądowe bez jej obecności” – niestety, jeżeli

wierzyciel nie miał dostępu do informacji, gdzieaktualnie zamieszkuje kobieta, to mógł złożyć dosądu wniosek o ustanowienie kuratora dla osobynieznanej z miejsca pobytu. W takim wypadku,o ile roszczenie jest niesporne, mogło zostać orzeczone prawomocne postanowienie sądowe.Jeżeli wierzyciel posiadałby informacje na tematmiejsca zamieszkania pani Anny, to najprawdo-podobniej wystąpiłby do sądu, w kraju, w którymprzebywa pani Anna, o wydanie europejskiegonakazu zapłaty.Postępowanie w sprawie europejskiego nakazuzapłaty ma zastosowanie do transgranicznychspraw cywilnych i handlowych, na terenie krajówczłonkowskich UE (oprócz Danii). Należy zazna-czyć, iż w przypadku roszczeń dotyczących umówzawartych przez konsumenta, które nie sązwiązane z działalnością gospodarczą lub zawo-dową - właściwym sądem jest sąd powszechnymiejsca zamieszkania dłużnika/konsumenta.Aby uzyskać europejski nakaz zapłaty, wierzycielna specjalnym formularzu kieruje pozew do sąduw kraju, w którym aktualnie zamieszkuje dłużnik,o wydanie europejskiego nakazu zapłaty, a tenmożliwie jak najszybciej określa, czy spełnionezostały warunki stosowalności i bada, czy pozewwydaje się być uzasadniony.Sąd, tak szybko jak to możliwe, zwykle w terminie30 dni od wniesienia pozwu, wydaje europejskinakaz zapłaty.

Europejski nakaz zapłaty jest wydawanywyłącznie na podstawie informacji przekazanychprzez wierzyciela. Jeżeli w terminie 30 dni od do-ręczenia dłużnik nie wniesie sprzeciwu, nakazstaje się prawomocny, a roszczenie możliwe dowyegzekwowania. W sprzeciwie wystarczy wska-zać, że kwestionujemy roszczenie, bez koniecz-ności dokładnego precyzowania powodówwniesienia sprzeciwu. Wtedy dalsze postępowa-nie odbywa się przed właściwym sądem w pań-stwie członkowskim, zgodnie z przepisamiregulującymi zwykłe postępowanie cywilne,chyba że wierzyciel wyraźnie zażądał, iż w wy-padku wniesienia sprzeciwu przez dłużnika po-stępowanie ma zostać zakończone.Europejski nakaz zapłaty jest uznawany i wyko-nywany w każdym z państwach członkowskichUE, bez potrzeby stwierdzania wykonalności i bezmożliwości sprzeciwienia się jego uznaniu. Osoby zainteresowane problematyką europej-skich nakazów zapłaty odsyłamy do Roz-porządzenia (WE) nr 1896/2006 ParlamentuEuropejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006roku, ustanawiającego postępowanie w sprawieeuropejskiego nakazu zapłaty.

Stowarzyszenie obrona Praw Człowieka i Obywatela „St.O.P”www.obronapraw.pl

>>


READING FROMTHE CRADLEIn previous articles I have written a lotabout the tremendous facilities for learningthat small children have and in this article I will explain how parents can encouragetheir development effectively.

T he key to gaining knowledge and intellectualability is reading. A child who reads wellgains greater knowledge and achieves more

in school. Pupils who read are more confident andhave better contact with their peers. Every child can be a good reader. The latest re-search has shown that children can learn to readalmost from the cradle. It is therefore important tounderstand some basic techniques which everyparent can use to more effectively support theirchild in learning to read. If reading is based on the understanding of themeaning of whole words, the child should work onwhole words and their meanings. Learning thro-ugh spelling is complicated and makes it difficultfor children to read. Although many children may

have the ability to spell words, they may not un-derstand what they are spelling. It discouragesthem from reading and they may never reach pro-ficiency in reading.Therefore, if you want to help your child with rea-ding you should read to them as much as possibleand follow the text you are reading with your fin-ger or an indicator. By such an immersion inwords, the child will unconsciously learn to read.The younger the child , the better. - Make sure the books you choose have large print.Be patient! Even if the child does not read beforegoing to school he or she will deal with readingmuch better once they do. - Choose interesting books. Let the child discoverthe richness and complexity of the world. Everychild at birth has much greater potential intelli-gence than even a genius such as Leonardo daVinci ever used . The human brain is built in sucha way that in the first six years of life it can assi-milate information with remarkable speed andwith little effort. - Feel comfortable, relaxed and trust your child.

Our minds resemble a musical instrument. Eachinstrument plays differently. Each plays music, buta violin sounds different from a trombone. - If your child goes to school and has problemswith reading, remember that it is not your child’sfault. If the child is not able to learn reading withschool methods, it means that there is somethingwrong with the methods and not with your child. - Do not expect your child to spell and read aloud.It's you who should read a text first at least seve-ral times. Show what you are reading. Then askyour child to read the familiar text quietly severaltimes. Only after such preparation your child canstart reading aloud. Let the child spell the wordshe or she knows.As a result, the child will become more confidentand relaxed. You may suspect that your child could have lear-ned the text by heart. It does not matter. This wayof learning will bring much more joy and satisfac-tion to you and your child. Most of all, you willquickly see the results of your work.

Mark Hoffman

CZYTANIE OD KOŁYSKIW poprzednich artykułach pisałem dużo o ogromnych możliwoś-ciach uczenia się małego dziecka, a dziś opiszę, jak je efektywniewykorzystać.

K luczem do wiedzy i sprawności intelektualnej jest czytanie. Dziecko,które dobrze czyta, ma większą wiedzę i lepiej radzi sobie w szkole.Jest bardziej pewne siebie i ma lepszy kontakt z rówieśnikami. Każde

dziecko może sprawnie czytać. Z najnowszych badań wynika, że dzieci mogąuczyć się czytać niemalże od kołyski. Dlatego warto poznać kilka zasad, dzięki którym każdy rodzic będzie mógł skuteczniej wspierać swojegopotomka w nauce czytania. Jeżeli czytanie polega na rozumieniu znaczenia całych wyrazów, to dzieckopowinno jak najwięcej pracować z całymi wyrazami i ich znaczeniami. Naukapoprzez literowanie niepotrzebnie komplikuje i utrudnia czytanie. Wiele dzieci,mimo że dobrze literuje, nie rozumie wyrazów, zniechęca się do czytania i nigdy nie osiąga biegłości w tej sztuce. Dlatego, jeśli chcesz pomóc dziecku,czytaj mu jak najwięcej i pokazuj palcem, lub wskaźnikiem, co czytasz. Dziękitej swoistej „kąpieli w wyrazach”, dziecko będzie mimowolnie uczyć się czytać dokładnie, tak, jak mimowolnie nauczyło się ro-zumieć język mówiony. Im młodsze dziecko, tym lepiej. Zadbaj o to, żeby

książeczki, które czytasz, miały dużą czcionkę. Bądź cierpliwy! Nawet, jeżelidziecko nie będzie samodzielnie czytać przed pójściem do szkoły, to i tak bę-dzie radzić sobie z tym znacznie lepiej. Wybieraj książki ciekawe, takie, które będą interesowały również ciebie. Niechdziecko odkrywa bogactwo i złożoność świata. Wiedz, że każde dziecko w chwili urodzenia ma znacznie większą potencjalną inteligencję, niż Leo-nardo da Vinci kiedykolwiek wykorzystał. Natura zbudowała mózg w taki spo-sób, że przez pierwsze sześć lat życia człowiek potrafi przyswajać informacjez niezwykłą szybkością i bez najmniejszego wysiłku. Dlatego odpręż się i za-ufaj swojemu dziecku. Nasz umysł przypomina instrument muzyczny – każdygra inaczej. Każdy wydaje z siebie dźwięki, ale inaczej wydobywa się je zeskrzypiec, a inaczej z puzonu. Jeżeli twoje dziecko chodzi do szkoły i ma pro-blemy z czytaniem, to pamiętaj, że nie jest to jego wina. Jeżeli dziecko nie jestw stanie nauczyć się czytania szkolnymi metodami, to znaczy, że to te me-tody są złe, a nie dziecko. Nie każ dziecku literować i głośno czytać. To ty czy-taj dziecku zadane czytanki przynajmniej kilkakrotnie. Pokazuj, co czytasz.Potem poproś, żeby dziecko przeczytało tekst kilkakrotnie po cichu. Dopieropo takim przygotowaniu dziecko może zacząć czytać głośno. Niech literujewyrazy, które już potrafi czytać. Dzięki temu nabierze więcej pewności siebie,odpręży się i zacznie sobie ufać. Być może pomyślisz, że wykuje tekst na pa-mięć. To nic. Taki sposób nauki przyniesie dużo więcej radości i satysfakcjitobie i dziecku. A przede wszystkim szybko zobaczysz efekty swojej pracy.

Marek HoffmanOpracowanie: Barbara Bladocha


The following are fragments from the memoirs of Kazimierz, Count Plater-Zyberk,a soldier during the September Campaign, a member of Armia Krajowa (the HomeArmy), an exemplary activist in the Polishcommunity in Canada, and one of the characters in Beata Gołembiowska’s book"In one suitcase" about the life of Polisharistocrats who emigrated to Canada.

A s a 17-year-old boy I served in the Maso-vian Brigade during the September Cam-paign. I was the youngest soldier there and

I fought alongside them until the final battle of Tar-nawatka, which we lost. After that the Commandordered the Army to evacuate to Hungary. Unfor-tunately, we were attacked by the Soviets, most ofour soldiers were captured and later died in Katyń.We, the youngest of the Chevau-legers Regiment,managed to avoid capture and had enough timeto withdraw. In October I was sworn to the Union for ArmedStruggle, which later became the Home Army.After graduating from the Cadet School I took partin Operation Tempest, the aim of which was to ac-quire weapons for the planned uprising in Warsaw.Our unit operated in the Kozienicka forest: one ofour successful missions was stopping and plun-dering a German train, filled with ordnance. Halfof it we managed to supply to the Resistance, therest we buried after the Uprising was suppressed.In 1958, after the decree about reuniting familiescame into force, I emigrated to Canada, a beautiful and free country. We lost the war, de-spite the titanic efforts of the entire Polish nation,and that was the most difficult thing to accept.Fortunately I had many successes in my Canadian

"fight".During the celebrations of the Millennium of Po-lish Christendom, as a vice-chairman of the Ca-nadian Polish Congress I was made president ofseveral projects that were part of the Millennium:building a Polish church in Montreal, building a Polish nursing home, and on the 500th anniver-sary of the birth of Nicolaus Copernicus, erectinga monument to celebrate our great astronomer. In1980 it was the 40th anniversary of the massacrein Katyń, and I organised the construction of a me-morial statue in Toronto. Some 280 Colour Guardsturned up at the very stately unveiling, as well asclergymen from several religions, representativesof the Canadian government and around 5000people of many nationalities. As part of the struggle against Communism I fo-unded the Union of Captive Countries, with mem-bers from seven different nations. Our aim was to

revisit the Yalta provisions, and to form a federation of countries occupied by the Bolshe-viks, which would negotiate with the West to jointhe European community. Who would have tho-ught back then that this would become a reality?Shortly after the end of the celebrations I turnedmy attention towards Poles captured and impri-soned deep in Soviet Russia. In 1978, during theCongress of the Polish Community of the FreeWorld, I gave a speech on the subject, and the ex-cited delegates voted to establish the Foundationof St. Andrew Bobola, whose aim was to collectfunds to help our countrymen still living in exile inRussia. We've sent 2000 letters to all Polish com-munity organisations and we collected $120,000in donations. After Free Poland was reborn, theLondon Government in Exile was disbanded, andwithdrew £1.5m from its bank accounts, donatinghalf the money to Polish people living in Russia.Unfortunately, the 3rd Polish Republic didn't domuch to help them, denying citizenship to the vastmajority.Also, the decree about the return of property nevercame into force. My family house in Pilica, alon-gside many other once beautiful mansions andpalaces, lies in ruin. Prof. Zachwatowicz, the mainmonuments conservator in the 1960s, wrote that85 per cent of historic buildings in post-war Po-land were destroyed. To this day many abandonedruins deteriorate slowly, waiting for their rightfulowners. They should be, along with the few thatare still well-preserved, be returned to the peoplewho were once driven away from them.Kazimierz, Count Plater-Zyberk has been awarded12 medals for his military and civic service. Henow lives in Rowdon, Canada.

Beata Gołembiowska

From the memoirs of Kazimierz, Count Plater-Zyberk

Baronówna Irena Romer- matka Kazimierza Platera - na tle pałacu w Kazimierzyszkach - 1915 rok

Beata Gołembiowska - artystka fotografik, autorka scenariuszy i tekstów literackich. W 1989 rokuwyemigrowała z rodziną do Kanady, do Montrealu, gdzie ukończyła studia fotograficzne na DawsonCollege. Jej prace były prezentowane w galeriach montrealskich i w Muzeum Sztuk Pięknych. Przezcztery lata pracowała jako malarka dekoracyjna i dekoratorka dla programu telewizyjnego DebbieTravis. Od 2006 roku aż do chwili obecnej pracuje dla Fundacji Liliany Komorowskiej dla Sztuki orazQueenArt Films, gdzie zadebiutowała jako reżyser filmem "Raj utracony, raj odzyskany", opowia-dającym o ziemiaństwie i arystokracji w kanadyjskim miasteczku Rawdon (TV Polonia 2012). Tużpo realizacji filmu zaczęła zbierać materiały do książki-albumu „W jednej walizce” opowiadającej o polskiej arystokracji na emigracji w Kanadzie (Poligraf 2011). Jej debiut literacki, powieść „Żółtasukienka” (Novaeres) ukazuje się w tym samym czasie. Następna powieść, "Malowanki na szkle"(Comm) jest w trakcie procesu wydawniczego.

Beata Gołembiowska – the photographer and the author of screenplays and literary texts.. In 1989she immigrated with her family to Canada, to Montreal, where she had graduated photography at Dawson College. Her work has beenshown at numerous galleries and Montreal's Museum of Fine Arts. For four years she had been working as a painter and decorator in De-bbie Travis TV series. Since 2006 until now Beata has been working for Liliana Komorowska Foundation for the Arts and QueenArt Films,where she made her directorial debut documentary „Paradise lost, paradise regained " about Polish noble landowners and aristocracy inCanadian town of Rawdon (TV Polonia 2012). Shortly after finishing the film she began to gather the material for the book-album “In OneSuitcase” – about the Polish aristocracy in exile in Canada (Poligraf 2011). Her debut novel “Yellow Dress” (Novaeres) was published at thesame time. The next novel „Paintings on Glass" (Comm 2014) is in the process of publishing.


J ako siedemnastoletni chłopak, w czasieKampanii Wrześniowej, walczyłem w Bryga-dzie Mazowieckiej (byłem tam najmłodszym

żołnierzem) i przeszedłem jej cały szlak bojowy,aż do ostatniej bitwy pod Tarnawatką, którą prze-graliśmy. Wtedy całe dowództwo uchwaliło ewa-

kuację armii na teren Węgier. Niestety, zosta-liśmy zaatakowani przez Sowietów, większośćżołnierzy trafiła do niewoli i zginęła w Katyniu.My, najmłodsi z pułku szwoleżerów, uratowaliśmysię i mieliśmy czas się wycofać. W październikuzostałem zaprzysiężony do Związku Walki Zbroj-

nej, późniejszej Armii Krajowej. Po ukończeniuszkoły podchorążych, wziąłem udział w akcjiBurza, mającej na celu zdobycie broni do plano-wanego powstania w Warszawie. Nasz oddziałdziałał w Puszczy Kozienickiej i jednym z jegosukcesów było zatrzymanie i obrabowanie po-ciągu załadowanego niemiecką bronią. Połowęudało nam się dostarczyć powstańcom, a po-została część została zakopana, gdy dowiedzie-liśmy się o upadku powstania. W 1958 roku, na mocy dekretu o łączeniu rodzin,wyemigrowałem do Kanady, do pięknego i wol-nego kraju. Wojnę, mimo nadludzkich wysiłkówcałego polskiego społeczeństwa, przegraliśmyi to było najtrudniejsze do zaakceptowania. Na szczęście w mojej kanadyjskiej „walce” od-niosłem sporo sukcesów. Podczas obchodów Tysiąclecia Polski Chrześci-jańskiej, pełniąc funkcję wiceprezesa KongresuPolonii Kanadyjskiej, zostałem przewod-niczącym kilku projektów wchodzących w składMillenium: budowy polskiego kościoła w Mon-trealu, polskiego domu starców, a w 500-lecieurodzin Kopernika - ufundowania monumentunaszego wielkiego astronoma. W 1980 rokuprzypadła czterdziesta rocznica Katynia i zająłemsię organizacją budowy pomnika w Toronto. Nabardzo uroczystym odsłonięciu wystąpiło 280pocztów sztandarowych, przybyli duchowni kilkuwyznań, przedstawiciele władz kanadyjskichoraz 5 tysięcy ludzi wielu narodowości. W ra-mach walki z komunizmem, założyłem ZwiązekKrajów Ujarzmionych, do którego należeli przed-stawiciele siedmiu krajów. Naszym celem byłoobalenie Jałty i stworzenie federacji krajów podokupacją bolszewicką, które miały się zjedno-czyć i negocjować z Europą Zachodnią przyłącze-nie do wspólnoty europejskiej. Kto by wtedyprzypuszczał, że stanie się to faktem!Wkrótce po ukończeniu obchodów zająłem siętragiczną sytuacją rodaków wywiezionych w cza-sie wojny w głąb Rosji. W 1978 roku, na I Zjeź-dzie Polonii Wolnego Świata, wygłosiłem referatna ten temat i poruszeni delegaci uchwalilizałożenie Fundacji imienia Św. Andrzeja Boboli,która miała zbierać fundusze na pomoc Polakompozostałym na wygnaniu w Rosji sowieckiej.Wysłaliśmy 2 tysiące listów do wszystkich insty-tucji polonijnych i zebraliśmy 120 tys. dolarów. Z chwilą powstania wolnej Polski rząd londyńskisię rozwiązał i wycofał z kont bankowych 1.5 mi-liona funtów, przeznaczając połowę tej sumy napomoc Polakom w Rosji. Niestety, III Rzeczpo-spolita prawie nic dla nich nie zrobiła, odma-wiając olbrzymiej większości obywatelstwapolskiego. Podobnie nie został uchwalony dekret o odda-niu własności. Mój dom rodzinny w Pilicy, tak jakwiele niegdyś pięknych dworków i pałaców, leżyw gruzach. Profesor Zachwatowicz, główny kon-serwator zabytków lat sześćdziesiątych napisał,że w Polsce powojennej zostało zniszczonych85% zabytków. Do tej pory niszczeją porzuconeruiny, czekające na swoich prawowitych właści-

1-szy Pułk Szwoleżerów im. J. Piłsudskiego Brygady Mazowieckiej. Przeprawa przez Bug w 1939 roku

Wspomnienia Kazimierzahr. Platera-Zyberka

Fragmenty wspomnień Kazimierza hr. Platera-Zyberka, żołnierza Kampanii Wrześniowej, bojownika Armii Krajowej, zasłużonego działacza Polonii Kanadyjskiej, jednego z bohaterów

„W jednej walizce” – książki-albumu opowiadającej o polskiej arystokracji na emigracji w Kanadzie.

>>

cieli. Zarówno one, jak i te nieliczne, dobrze za-chowane, powinny wrócić do ludzi, którzy zostalikiedyś z nich wygnani. Kazimierz hr. Plater-Zyberk, za swoją działalnośćbojową i społeczną, został odznaczony 12 me-dalami. Obecnie mieszka w Rawdon, w Kana-dzie.

Beata Gołembiowska

Kazimierz hr. Plater-Zyberk (drugi od lewej u góry) Korpus Kadetów im. J. Piłsudskiego, Lwów, 1938 r


Pilica, lato 1939 rok. Kazimierz hr. Plater - Zyberk ze swoim koniem Orkanem i psem Dingo.

>>


Three Polish men living in Merida,Mexico - Adam Kowalski, Józef Matusiak and Jan Żak - have pooledtheir skills to construct desirable seaside houses and beautiful cityhomes. How did it all begin?

A dam and Józek are childhoodfriends, they were neighbours intheir home town of Zakopane

and grew up and spent their youth to-gether. Both are fluent in the local Hig-hland dialect, although their familiescome from different parts of Poland:Adam's are from the Eastern Border-lands and Józek's are Highlanders fromZakopane and Rabka.When Adam and Józek go sailing on oneof their regular boat trips they often ask

Osiedle domów Józefa i Adama

Polish trio find success in the Mexican sun

Adam Kowalski z żoną Gabrieą Cornellio>>

themselves the question: "Could we have ever imagined that we, mountaindwellers, would ever sail together in the Gulf of Mexico?"Adam graduated from the Tech School of Building Construction in Zako-pane and, as a young man back in the 1980s, he went to live with his fat-her in Los Angeles. At first he worked on a building site with his father, butsoon he started his own construction company and brought in the electri-cian Józek from Zakopane to join him. Renovating and building houses, they slowly built up their wealth, but theirpersonal lives were a different matter. Both divorced their Polish wives;Adam married Gabriela Cornellio, an architect from Merida, but Józef didn'tfind a partner. Adam and his wife started thinking about moving to Me-xico. They began planning a journey through the country, to find the bestplace to settle down, but all that was disrupted when the prospect of a newmember of the family suddenly loomed on the horizon. So they deci-ded to come straight to Merida, famed as the most peaceful city inMexico. Two years later Józek showed up. And so the two mountain dwel-lers from Zakopane set up a company building houses on theocean-side. In Telchac Puerto, a small fishing town about 50miles from Merida, beautiful houses began to spring up,combining modern architecture with typical Mexicanelements - white walls, wooden balconies and terra-ces shaded by palm trees. Standing out from neig-hbouring houses with their delicate and intriguingfeatures, their houses immediately caught theeye of Jan Żak, an architect from Elbląg, who,after arriving in Merida, went to Telchac Puertoto look for his countrymen. He instantly recog-nised the houses which were built by Polishhands and as he drove a bit closer he heard Po-lish being spoken. In the early 1980s Jan had emigratedfrom Poland to Canada. In Victoria,where he had his own architecturalfirm, he met Juanita Stein, his pre-sent wife. They both dreamed of li-ving in a tropical country, so they

decided to go to Merida to look around. They fell in love with this quiet, his-toric town, and bought a colonial house which Jan renovated. They livedthere a few years, but then sold it to finance their next dream an ocean-

side home. Designed by Jan himself using ultra-modern tech-niques, it proved to be everything they hoped for. Unfortunately and with great reluctance, Jan and Juanita hadto sell this house as they decided it would be better to movecloser to Merida, due to Juanita's work as editor-in-chief ofYukatan Today. In a small village a few miles outside the city,Jan has designed and is currently building their next home

which features a swimming pool and a large workshop.Those few years together in Merida have strengthe-

ned the three men's friendship. Adam, Józef andJan help each other, not only in their professio-

nal lives but in personal matters as well. Me-rida's Polish community is very small, and

that's another reason they stick together.But the paths of the "Polish trio" will se-

parate shortly, as Józek has decided togo back to Zakopane. Jan and Adam

will stay in Merida, and continue to de-sign and build their beautiful houseswhich are becoming more and more po-

pular amongst sun-starved Cana-dians, Americans and Europeans.

Beata Gołembiowska

Dom Jana

Salon domu Jana

Polish trio find success in the Mexican sun

29May 2014 PANGEA MAGAZINE

>>

A dam i Józek znają się niemalże od chwiliurodzenia – mieszkali po sąsiedzku w Za-kopanem i razem spędzili dzieciństwo,

a potem młodość. Obaj świetnie mówią po gó-ralsku, chociaż ich rodziny mają inne korzenie –Adama są z Kresów, a Józka – to górale z Zako-panego i Rabki. Gdy Adam i Józek wybierają sięco jakiś czas na przejażdżkę łódką po oceanie,

często zadają sobie pytanie – „Czy wyobrażaliśmysobie, że my, spod Giewontu, będziemy razempływać po Zatoce Meksykańskiej?”Adam skończył technikum budowlane w Zako-panem i jako młody chłopak, w latach osiem-dziesiątych ubiegłego wieku, wyjechał do ojca,do Los Angeles. Zaczął pracę na budowie, na po-czątku razem z ojcem, a z czasem założył własną

firmę budowlaną i z Zakopanego ściągnął Józka– elektryka. Remontując i budując domy, dora-biali się powoli, lecz życie osobiste układało imsię różnie. Obaj się rozwiedli ze swoimi polskimiżonami, Adam ożenił się z Gabrielą Cornellio, ar-chitekt z Meridy, a Józef nie znalazł partnerki.Adam z żoną zaczęli rozważać możliwość prze-prowadzki do Meksyku. Ich plany podróży przezten kraj, w celu wybrania jak najlepszego miejscana osiedlenie, pokrzyżowała niespodziewanaperspektywa powiększenia się rodziny. Przyje-chali więc prosto do Meridy. Dwa lata później po-jawił się tam Józek. I tak dwóch górali z Zakopanego utworzyło firmę, budującą domynad oceanem. W Telchac Puerto, małej rybac-kiej miejscowości oddalonej 80 km od Meridy,zaczęły powstawać piękne domy, w których no-woczesne formy zostały połączone z elementamitypowo meksykańskimi – o białych ścianach,drewnianych balkonach, tarasach przykrytychdachami z palmowych liści, z daleka wy-różniające się i swoją lekkością, i ciekawą bryłą– tak odmienną od większości sąsiednichdomów. Od razu wpadły w oko Janowi Żakowi,architektowi z Elbląga, który po przybyciu do Me-ridy szukał w Telchac Puerto swoich rodaków. Odrazu odgadł, że zostały zbudowanie przez Pola-ków, podjechał bliżej i… usłyszał polską mowę. Na początku lat 80-tych Jan wyjechał z Polski doKanady. W Viktorii, gdzie miał własną firmie ar-chitektoniczną, spotkał Juanitę Stein, swoją


Dom w Meridzie - wybudowany na wzór kolonialnej hacjendy - budowniczy - Adam

Kuchnia domu a la Hacjenda - budowniczy Adam

Polscy budowniczowie z Meridy

>>

obecną żonę. Oboje, marząc o życiu w tropikalnymkraju, postanowili pojechać do Meridy na rekonesans.Zauroczeni tym spokojnym, historycznym miastem, ku-pili kolonialny dom, który Jan wyremontował. Mieszkaliw nim kilka lat, a następnie go sprzedali, aby zrealizo-wać swoje następne marzenie – dom nad oceanem. Zaprojektowany przez Jana, niezwykle nowoczesny w roz-wiązaniu, spełnił ich wszystkie oczekiwania. Niestety, Jani Juanita z żalem postanowili sprzedać dom, gdyż zdecy-dowali się, że względu na pracę Juanity (redaktor naczelnaw Yukatan Today), przenieść się bliżej Meridy. W małej osa-dzie, kilka kilometrów od miasta, Jan zaprojektował i bu-duje następny dom - z basenem i dużą pracownią.

Kilka lat pobytu w Meridzie bardzo zbliżyło do siebie Adama, Józkai Jana. Pomagają sobie nawzajem nie tylko w sprawach zawodo-wych, ale też osobistych. Polonia meridiańska jest bardzo nielicznai to jest dodatkową motywacją do trzymania się razem. Drogi „pol-skiej trójki” rozejdą się wkrótce, gdyż Józef postanowił wrócić do Za-kopanego. Adam i Jan pozostaną, nadal budując i projektując domy,coraz chętniej kupowane przez spragnionych słońca Kanadyjczyków,Amerykanów i Europejczyków. Dosyć często, zachęceni dobrą sławąMeridy jako najspokojniejszego miasta w całym Meksyku, osiedlająsię w niej na stałe.

Beata Gołembiowska


Dom Józefa

Adam Kowalski, Józef Matusiak, Jan Żak – trzech Polaków mieszkających w Meridzie, w Meksyku. Budują przepiękne domy nad oceanem i w samym mieście. Jak to się zaczęło?

Olbrzymi basen tuż przy oceanie - zaprojektowany i wybudowany przez Adama Kowalskiego

>>


M onika was born and raised in Lower Si-lesia. She sang in a choir as a childand later, as a teenager, she learned

classical guitar under Cezary Strokosz in theLubin Youth Community Centre. In 1992 shewent to Paris to study linguistics, but after twoyears in France she started to study singing inthe Paris Performing Arts School. It was in Paristhat Monika began to experiment with differentmusical genres; it was a time of intense artisticexploration.In 2005 Monika moved to London to develop herjazz-singing skills. She quickly felt at home in TheSmoke, and realised she had a very distinctivevision for her music and writing. Her walks alongthe Thames inspired her to write new songs, suchas "Barnes Bridge" and "Higher Self". Shesoon found musicians who shared her sensibili-ties, and with them she self-released her firstalbum, "Waking up to Beauty".Monika's debut album was very warmly recei-ved by music critics and radio hosts in many co-untries. Marek Niedźwiecki put one of her songsin his compilation Smooth Jazz Cafe Volume 10:

He wrote, "Beautiful, delicate, addictive. I can-not stop listening to this music. Simply faultless.My sincere congratulations, Miss Monica, I amyour fan." Monika is a regular on the British jazz scene, herband took part in the London Jazz Festival, Man-chester Jazz Festival and the Rhythms of theWorld Festival, and they have played in suchprestigious clubs as Ronnie Scott's and Pizza Ex-press Jazz Club in Soho.For her second album, "If I was to describe you",Monika invited some excellent guests to colla-borate with. Her duet with Basia Trzetrzelewska"Tum-tum song" was included in Marek Niedź-wiecki's compilation Smooth Jazz Cafe 13.Janek Gwizdala, a bass guitar virtuoso (of Polishroots) performed in the album's opening song,"They say". The record also features, besidesthe regular band members, performances by Po-lish guitarist Maciek Pysz and bass player ShezRaja.Monika's work is the study of life, particularly as-pects of it most meaningful to her. Beauty ("If Iwas to describe you"), but also the darker side

of human experience ("Light under the brui-ses"), the perpetual cycle of life's energy ("Fo-otprints on the shore"). They find their placealongside creative mistakes and even bread("Bread on toast")! The English rain inspired the"Tum-tum song", sung in a duet with Basia, andMonika's French texts describe nature humo-rously ("Ensemble") or refer to her childhood("Questions genantes" - "Awkward ques-tions")."If I was to describe you" is a very intimate af-firmation of life written in three languages: Po-lish, English and French. Monika is smilingthrough tears ("Oceans of tears"), always ho-ping that whatever flows from the heart will belistened to with the heart."Music for me is one of the marvels of the world,and I want to thank everyone who helps metransform my musical dreams into reality. Music,like love, is never-ending..." Monika Lidke

The never-ending beautyemanating from jazz

Monika Lidke is a Polish singer, song-writer and musician from Lubin, currently living in London. She createsexciting, novel and original music thatresonates with her listeners. Jazz andfolk combined with some French, Latinoand Polish accents create a magical experience.

M onika Lidke urodziła się i wychowała się w Polsce. Jako dzieckośpiewała w chórze, a później, jako nastolatka, studiowała gitaręklasyczną pod okiem Cezarego Strokosza w Lubińskim Młod-

zieżowym Domu Kultury. W 1992 roku wyjechała do Paryża na studia językowe, jednak po dwóch la-tach pobytu we Francji zaczęła uczyć się śpiewu w Paryskiej Wyższej SzkoleSpektaklu.Paryż był miejscem, w którym Monika eksperymentowała w ramachróżnych formacji muzycznych, był to czas intensywnych poszukiwań arty-stycznych.W 2005 roku Monika przeniosła się do Londynu, aby rozwijać się jako wo-kalistka jazzowa. Nad Tamizą szybko poczuła się jak w domu i uświado-miła sobie, że ma bardzo osobistą wizję muzyki i tekstów. Spacery nadrzeką zainspirowały Monikę do napisania nowych piosenek, takich jak„Barnes Bridge” i „Higher self”. Bardzo szybko znalazła muzyków o podob-nej wrażliwości, z którymi nagrała swoją pierwszą, samodzielnie wydanąpłytę „Waking up to Beauty” (Budzenie się do piękna).Debiutancka płyta Moniki została bardzo ciepło przyjęta przez krytykówmuzycznych oraz prezenterów radiowych w wielu krajach. Marek Niedź-wiecki umieścił jedną z piosenek Moniki na składance Smooth Jazz CafeVolume 10:„Piękna, delikatna, uzależniająca. Nie mogę się uwolnić od tej muzyki. Poprostu samo dobre. Szczere gratulacje. Pani Moniko, jestem Pani fanem"- Marek Niedźwiecki. Monika regularnie koncertuje na brytyjskiej scenie jazzowej, jej zespół wy-stąpił na London Jazz Festival, Manchester Jazz Festival, Rhythms of the

World Festival, oraz w prestiżowych klubach: Ronnie Scott’s Bar i Pizza Ex-press Jazz Club w Soho. Do współpracy przy tworzeniu drugiego albumu, „If I was to describe you”,Monika zaprosiła znakomitych gości. Jej duet z Basią Trzetrzelewską, „Tumtum song”, ukazał się na składance Marka Niedźwieckiego Smooth JazzCafé 13. Janek Gwizdala, wirtuoz gitary basowej (z polskimi korzeniami),zagrał w otwierającym płytę utworze „They say”. Na płycie, oprócz regular-nego zespołu, usłyszeć można także polskiego gitarzystę Maćka Pysza,oraz basistę Sheza Raja.Twórczość Moniki jest obserwacją życia, a w nim głownie tego, co najbliższekompozytorce. Piękno („If I was to describe you”), ale i ciemniejsza stronaludzkich doświadczeń („Light under the bruises”), nieustający cykl energiiżyciowej („Footprints on the seashore”) odnajdują swoje miejsce oboktwórczych pomyłek i chleba („Bread on toast”). Angielski deszcz zainspi-rował „Tum tum song”, a francuskie teksty Moniki z humorem opisują na-turę („Ensemble”), bądź też nawiązują do jej dzieciństwa („Questionsgenantes”). „If I was to describe you” to bardzo intymna afirmacja życia w trzech języ-kach: polskim, angielskim i francuskim. Monika usmiecha się przez łzy(„Oceany łez”), zawsze mając nadzieję, że to, co płynie z serca, będziesłuchane sercem. „Muzyka jest dla mnie jednym z cudów tego świata i dziękuję wszystkim,którzy pomagają mi wcielać moje muzyczne marzenia w rzeczywistość. Mu-zyka, jak miłość, nigdy nie ustaje…” Monika Lidke

Uzależniające piękno muzyki jazzowej

Monika Lidke jest wokalistką, autorką tekstów i muzyki, pochodzacą z Lubina na Dolnym Śląsku,obecnie mieszkającą w Londynie. Prezentuje ona

ekscytującą, świeżą i oryginalną muzykę, trafiającądo serc słuchaczy. Jazz i folk połączony

z francuskimi i polskimi akcentami oraz latynoamerykańskimi dźwiękami, tworzą

magiczne widowisko.



An exceptional radio programme with a legendary vocalist as host has recently appeared on Polish and worldwide airwa-ves. Entitled “Grzegorz Kupczyk’s MusicalFascinations” the show was launched onRock Time Radio in January 2014 but in April, at the rock legend’s suggestion, its profile has been quite transformed.

B y Grzegorz’s own decision, his originalprogramme will from now on take on a new, and quite unique dimension: it

will concentrate entirely on promoting talentedPolish bands and artists of the highest calibre,who have difficulty being heard in today’s mediacircus with its pseudo stars and fabricated le-gends who appear to rule with absolute power. This will be one of the very few places where Po-lish artists will have the opportunity to showcasetheir achievements, and listeners will have a chance to find out what is really worth hearingon the Polish music scene. It is also hard to ima-gine a more able person for such an ambitiousundertaking, as Grzegorz Kupczyk has been anadvocate of Polish music for many years. His un-compromising opinions on its poor conditiontoday are well-known, even outside the musicworld. Thanks to an invitation from Romuald Ja-

kubowski, Grzegorz Kupczyk a founder of RockTime Radio, a well-known journalist and formany years artistic director of the First Pro-gramme of Polish Radio, was also able to goback, in a sense, to his original and quite legen-dary programme in Radio Merkury entitled “QpaGości” (Heap of Guests). Romuald Jakubowski agreed to Grzegorz Kup-czyk’s idea of changing the programme’s formatwithout hesitation. And as so often happens withsuch original projects, the combination of thosetwo personalities has resulted in something ex-ceptional, rarely to be found on air. Thanks to theinternet, listeners all around the world can nowtune in to “Grzegorz Kupczyk’s Musical Fascina-tions” on Rock Time Radio. Many of the internetbroadcasting stations, which have sprung up re-cently, are becoming even more popular thantraditional radio channels. This is especiallythanks to the quality of their programmes, whichare being co-created by such personalities asGrzegorz Kupczyk. Listeners can find in themwhat has been missing from the so-called clas-sic media for years. Grzegorz Kupczyk was honoured in 2012 by thePresident of the Polish Republic with a GoldCross of Merit for his exceptional contribution tonational culture. He continues to analyse criti-cally anything that might be harmful to Polish ar-tists, who have to cope with increasingly

unfavourable conditions in the music market intheir own country. He believes that such an ho-nourable distinction as the Gold Cross obligeshim to be proactive in creating a platform for se-rious musical endeavours and give them a chance to be presented to a wider internatio-nal audience. Grzegorz Kupczyk himself says: “All the bandswhich play rock and need promoting or help,may send their recordings to me. I guaranteethat they will be promoted. I have already donethat in my show on Merkury Radio, and I’m goingto do it again. You can write to me at [email protected] . Publish links whereveryou can, it’s high time we showed that we havelots of great Polish rock music. This radio show isfor you!” You can become a fan of the programme on Fa-cebook at https://www.facebook.com/muz-fasc, find the latest news about it and, of course,listen to it on Rock Time Radio (www.rocktime.pl)every Wednesday at 9pm.

Monika A. Gasiorek, Manager M-ART

Grzegorz Kupczyk’s music fascinations


D ecyzją Grzegorza Kupczyka program ten będzie mieć wyjątkowy w dzisiejszych czasach wymiar, ukierunkowany wyłącznie na pro-mowanie zdolnych i wartościowych polskich zespołów oraz artys-

tów; stanie się jednym z nielicznym miejsc, gdzie będą oni mogli pokazaćswoje dokonania, a słuchacze będą mogli dowiedzieć się, co naprawdęwartościowego dzieje się w polskim świecie muzycznym. Trudno też sobiewyobrazić, aby tak ambitne zadanie mogła wyznaczyć sobie bardziej od-powiednia osoba, niż Grzegorz Kupczyk, który od lat jest wielkim orędow-nikiem polskiego rynku muzycznego, a jego bezkompromisowe wypowiedzina temat jego dzisiejszej kondycji znane są nie tylko muzycznemu światu.Dzięki zaproszeniu od Romualda Jakubowskiego, założyciela Radia RockTime i wieloletniego szefa muzycznego Programu I Polskiego Radia, Kup-czyk powrócił w pewien sposób do prowadzonej niegdyś przez siebie au-torskiej i niemal legendarnej już audycji z Radia Merkury pt. „Qpa Gości”.Jakubowski zaakceptował bez wahania pomysł Grzegorza Kupczyka nazmianę formuły programu i jak to często bywa przy projektach najbardziejwartościowych, spotkanie dwóch osobowości zaowocowało powstaniemwyjątkowej audycji. „Fascynacji Muzycznych Grzegorza Kupczyka” możnasłuchać dosłownie wszędzie, jako radio internetowe Rock Time ma zasięgmiędzynarodowy. Powstające coraz częściej tego typu rozgłośnie ciesząsię niejednokrotnie dużo większym zainteresowaniem, niż zwykłe radia,głównie ze względu na wysoki poziom oraz udział w ich współtworzeniu ta-kich osobowości, jak Grzegorz Kupczyk. Słuchacze odnajdują w nich to,

czego nie ma już od dawna w tzw. mediach klasycznych. Kupczyk, za wybitny wkład w kulturę narodową, został w 2012 roku od-znaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Nie zaprzestał analizować krytyczniewszystkiego, co może stanowić zagrożenie dla działań rodzimych artystówna coraz bardziej nieprzychylnym dla nich rynku muzycznym w ich własnymkraju. Uhonorowanie państwowym odznaczeniem stało się dla niego zo-bowiązaniem do działań, które dopomogą stworzyć przestrzeń do pokazy-wania wartościowych zdarzeń muzycznych, tak, aby mogły one mieć szansena zaprezentowanie się szerokiej, także i tej międzynarodowej, publicz-ności. Jak mówi sam Grzegorz Kupczyk: „Wszystkie kapele, które grająrocka i potrzebują promocji oraz pomocy mogą przesyłać do mnie swojenagrania. GWARANTUJĘ, że będą promowane. Robiłem to już kiedyś w swo-jej audycji w Radio Merkury i rozpoczynam teraz. Możecie pisać do mnie naadres [email protected]. Linkujcie, gdzie się da – czas po-kazać, ile mamy polskiej rockowej muzy. Ta audycja jest dla Was!!! Po-zdrawiam!!!”. Pod adresem https://www.facebook.com/muzfasc można zostać fanemaudycji oraz na bieżąco czytać nowości na jej temat i rzecz jasna słuchaćjej, co środa, na falach Radia Rock Time (www.rocktime.pl), od godz.21.00.

Monika A. Gąsiorek dyr. M-ART

FASCYNACJE MUZYCZNE

LEGENDY ROCKAGRZEGORZ KUPCZYK

DLA POLSKICH MUZYKÓW!

Ostatnio w polskich mediach pojawiła sięwyjątkowa autorska audycja – „FascynacjeMuzyczne Grzegorza Kupczyka”, stworzona

przez tego legendarnego wokalistę rockowego w Radiu Rock Time. GrzegorzKupczyk po raz pierwszy poprowadził ją

w styczniu bieżącego roku, a od kwietniaaudycja ulega całkowitemu przeobrażeniu.


Witold Gadowski is a war correspondent,poet, writer and investigative journalist. He has met terrorists and human organ dealers, and is interested in the activities of Russian Intelligence, the fuel mafia andmajor economic affairs in Poland. He writesabout what he has experienced personallyand what he has checked himself. Here heis interviewed by Zuzanna Przybyl and Se-bastian Derwisinski.

ZZuuzzaannnnaa PPrrzzyybbyyll:: YYoouu wweerree aa wwaarr ccoorrrreessppoonnddeenntt iinntthhee BBaallkkaannss iinn tthhee 11999900ss.. WWhhaatt wwaass tthhiiss ppeerriioodd iinnyyoouurr lliiffee lliikkee??WWiittoolldd GGaaddoowwsskkii:: I was going through a phase ofwandering, an added joy over and above travellingitself. The Balkans were perfect for it. A wonderfularea, an unusual mixture of temperaments, cultu-res, religions and nations. At first, I went there to giveit a try and I immediately understood that, in all ofthe world, it was my kind of place. I find Western Europe boring; by contrast the Bal-kans is an area of pulsating life, and far more inte-resting. I wandered over Serbia, Montenegro,Bosnia, Macedonia, Albania, Slovenia and Croatia.I saw the good and bad sides of mankind in war si-tuations. When everything finally calmed down, I hired a motor boat in Sarajevo and sailed it alongthe River Neretva down to the Adriatic. It was a ma-gical journey... alone in a boat, on a beautiful river. In the Balkans I met many people: writers, poets,bandits, saints and sinners. And still today I amfriendly with, for example, a former chief bodyguardof Zeljko Raznjatovic “Arkan”. That time in the Bal-kans left a deep, everlasting impression on me.SSeebbaassttiiaann DDeerrwwiissiinnsskkii:: YYoouu aarree iinnvvoollvveedd iinn wwrriittiinngg aattrriillooggyy aabboouutt AAnnddrrzzeejj BBrreennnneerr’’ss aaddvveennttuurreess.. ““TThheeCCoommmmuunniissttss’’ TToowweerr”” bbeeccaammee aa bbeessttsseelllleerr.. AAnnootthheerrnnoovveell,, ““TTaassttee ooff WWaarr””,, ffeeaattuurreess mmaannyy iinnttrriigguuiinngg cchhaa--rraacctteerrss wwhhoo yyoouu aaccttuuaallllyy mmeett oonn yyoouurr wwaayy:: aann AAllbbaa--nniiaann ffrriieenndd,, aa CCrrooaattiiaann ssoollddiieerr ooff ffoorrttuunnee,, ggiirrllss……WWhhaatt wwiillll tthhee llaasstt ppaarrtt ooff AAnnddrrzzeejj BBrreennnneerr’’ss aaddvveenn--ttuurreess bbee aabboouutt??WWGG:: “The Communists’ Tower” was a fictional ex-pression of the so-called “big transformation of the

Polish economy after 1989”. Indeed, still today itsells well and brings appreciative words from rea-ders. “Taste of War” is an adventurous novel, whichgrew out of the spirit of Sergiusz Piasecki’s creations.The “Taste” is more literary, less dynamic than “TheTower”: it lets you taste the Balkans, look at it thro-ugh my eyes. There is blood, war and love there. Eve-rything is without censure or political correctness,it’s exuberant, sometimes brutal, but real. The last, the Smolensk part of the cycle, will be a novel with strong notes of a political thriller. I al-ready have it in my mind, and I know that it is themost difficult work I have tackled in my whole life. Itwill be sharp and very improper. Readers are pus-hing me to hurry up and finish it, but I know that thisnovel has to mature, just like a good wine.ZZPP:: YYoouurr aanndd PPrrzzeemmyyssllaaww WWoojjcciieecchhoowwsskkii’’ss rreeppoorrttss,,ppuubblliisshheedd iinn tthhee bbooookk ““PPoorrtteerrss ooff DDeeaatthh””,, tteellll aabboouutttthhee PPoolliisshh ccoonnnneeccttiioonnss wwiitthh wwoorrlldd tteerrrroorriissmm.. TThheeyyrreeaacchheedd ssuucchh nneewwssppaappeerrss aass ““DDiiee WWeelltt””,, ““FFooccuuss””,,““FFrraakknnffuurrtteerr AAllllggeemmeeiinneerr ZZeeiittuunngg””.. HHooww ddiidd tthheessee rree--ppoorrttss ccoommee aabboouutt?? WWGG:: This is actually a story that could be followedby another book, because there are a lot more gro-tesque situations and also such as would match a classic thriller. I am, however, always intrigued bywhat is ahead of me. “Porters” is already living itsown life. In the meantime, I have spoken with AbuNidal’s deputy, Abu Bakr, who I conspired to meet inParis. I also met Juval Aviv, a man who was the ori-ginal for Avner, a main character in Steven Spiel-berg’s film “Munich”. Juval commanded a Mossadkidon unit which, in an Wrath of God operation, kil-led the leaders of the Black September movementafter the tragic assassinations of the Munich Olym-pics. Juval’s stories are incredible, they wrap upmany motifs begun in “Porters of Death”. It’s mate-rial for a second volume of this story. My meetings with terrorists from Hamas and AlKaida are, in turn, material for a totally new story.Perhaps, one day I will return to all this and writeabout these things. It will be even more sensationalthan in “Porters” because I know a lot more now.Maybe… if I return to a reporting job one day.SSDD:: YYoouu hhaavvee ttrraavveelllleedd aa ggrreeaatt ddeeaall iinn yyoouurr lliiffee..WWhheerree wwoouulldd yyoouu lliikkee ttoo rreettuurrnn??WWGG:: I love Montenegro and I dream about buying a house one day on a particular bay. I will wait, ho-

wever, until the crowd of international tourists blowsover my fairytale kingdom. I will come back therewhen everything has calmed down. Maybe, one day,on a white sandy beach, I will lay my bones…SSDD && ZZPP:: YYoouurr ddooccuummeennttaarryy ffiillmm ““MMiittzzvvaahh”” wwaasssshhoowwnn aatt ffeessttiivvaallss iinn MMoonnttee CCaarrlloo,, NNeeww YYoorrkk aanndd LLoonn--ddoonn.. AAll JJaazziirraa TTeelleevviissiioonn ooffffeerreedd ttoo bbuuyy tthhee ffiillmm.. IItt wwiillllbbee sshhoowwnn aatt tthhee ffeessttiivvaall iinn TTeehheerraann aanndd iitt hhaass hhaaddsseevveerraall pprroojjeeccttiioonnss oonn tthhee PPllaanneettee CChhaannnneell.. BBuutt PPoo--lliisshh tteelleevviissiioonn ddiiddnn’’tt wwaanntt ttoo sshhooww yyoouurr ffiillmm,, eevveenn ffoorrffrreeee.. DDoo yyoouu hhooppee tthhaatt tthhee ffiillmm ““MMiittzzvvaahh””,, tthhrroouugghhhhiigghhlliigghhttiinngg tthhee iissssuuee,, wwoouulldd hhaavvee aa ddiirreecctt iinnfflluueenncceeoonn tthhee ccrriimmiinnaall aaccttiivviittyy ooff iilllleeggaall oorrggaann ttrraannssppllaannttaa--ttiioonnss??WWGG:: When it was in production, “Mitzvah” was thefirst film about the global black market in organtransplantation. It was an incredible story and, in a way, a very difficult topic journalistically. Duringthe production – in Turkey, Moldavia and Israel – welived through many adventures, we also learned a lot. I have an impression that by making such mo-vies, we add our small brick to dreams of building a better world. It is the obligation of a journalist whocannot be indifferent towards the world surroundinghim. Together with my friend, Maciek Gabrysa, we plananother film, with a similar weight of subject. By theway, I’m amused by the provincial stance of the cur-rent Polish public media which doesn’t have thecourage to show Gadowski films because they areunwelcome to the Polish authorities. The fact thatthey don’t like me is the best prize for me and a con-firmation that I am probably doing my job not toobad!On Youtube.com/polskawyspatv you can see theinterviews Zuzanna Przybył and Sebastian Derwi-siński did with Witold Gadowski in London and Cam-bridge.

Zuzanna Przybył

Law student, living in Lon-don. Model and reporter.

Fan of Polish and Russianculture, and of Northern

Scandinavia. She likes shoo-ting, loves dogs and horses.

Her interest: military, politics and literature.

Studentka prawa zamieszkała w Londynie. Modelka, reporter.Miłośniczka polskiej i rosyjskiej kultury oraz północnej Skandyna-

wii. Lubi strzelać, kocha psy i konie. Zainteresowania: militaria, polityka i literatura.

Rebel with a causetackles the toughest topics

Sebastian Derwisiński

Digital media producer (video –photography – www) from ArtMe-

diaStudio.Net. Marketing specialistat tax office in United Kingdom –Renesans.co.uk. Editor of regionalnews service PolskaWyspa.Net inNorthampton. Graduated from In-

stitute of Literature, Film andTheatre in Lodz and studied video

production at University of WestLondon.

Producent mediów cyfrowych (video – fotografia –www) z ArtMe-diaStudio.Net oraz specjalista ds. marketingu biura podatkowegona Wyspach Brytyjskich - Renesans.co.uk. Redaguje serwis regio-nalny PolskaWyspa.Net w Northampton. Ukończył Instytut Litera-tury, Teatru i Filmu w Łodzi oraz studia filmowe na Uniwersytecie

Zachodniego Londynu.


Witold Gadowski: reporter wojenny, poeta, pisarz, dziennikarz śledczy. Rozmawiał z terrorystami i handlarzami ludzkimi orga-nami, interesuje się działalnością rosyjskiego wywiadu, mafią pali-wową i największymi aferami gospodarczymi w Polsce. Pisze o tym,czego sam dotknął i co sam sprawdził.

ZZuuzzaannnnaa PPrrzzyybbyyłł:: BByyłł PPaann kkoorreessppoonnddeenntteemmwwoojjeennnnyymm nnaa BBaałłkkaannaacchh ww llaattaacchh ’’9900.. JJaakkwwyygglląąddaałł tteenn ookkrreess ww PPaannaa żżyycciiuu??Witold Gadowski: Był to w moim życiu etapwłóczęgi, radości z samego faktu pod-różowania, zmiany. Bałkany nadawały siędo tego idealnie. Cudowny obszar, nie-zwykła mieszanka temperamentów, kultur,religii i narodów. Początkowo pojechałemtam „na próbę” i…od razu zrozumiałem, żeto mój kawałek świata. Europa Zachodniajest dla mnie nudna, Bałkany to obszar pul-sującego życia, dużo ciekawszy. Przewęd-rowałem Serbię, Czarnogórę, Bośnię,Macedonię, Kosowo, Albanię, Słowenię i Chorwację. Widziałem dobre i złestrony człowieka w sytuacjach wojennych. Kiedy już wszystko się uspokoiło,wynająłem w Sarajewie łódź motorową i popłynąłem nią po Neretvie aż doAdriatyku. To była magiczna podróż. Sam w łodzi, na pięknej rzece. Na Bałka-nach poznałem wielu ludzi: pisarzy, poetów, bandytów, świętych i grzeszni-ków. Do dziś przyjaźnię się na przykład z byłym szefem ochrony ZeljkoRaznjatovicia „Arkana”. Ten czas pozostawił we mnie wiele śladów, na za-wsze.SSeebbaassttiiaann DDeerrwwiissiińńsskkii:: KKoońńcczzyy PPaann ppiissaaćć ttrryyllooggiięę oo pprrzzyyggooddaacchh AAnnddrrzzeejjaaBBrreennnneerraa.. „„WWiieeżżaa kkoommuunniissttóóww”” ssttaałłaa ssiięę bbeessttsseelllleerreemm.. KKoolleejjnnaa ppoowwiieeśśćć,,„„SSmmaakk wwoojjnnyy””,, pprrzzeeddssttaawwiiaa wwiieellee iinnttrryygguujjąąccyycchh ppoossttaaccii,, kkttóórree ppoojjaawwiiłłyy ssiięęnnaa PPaannaa ddrrooddzzee ww rrzzeecczzyywwiissttoośśccii:: aallbbaańńsskkii pprrzzyyjjaacciieell,, cchhoorrwwaacckkii nnaajjeemmnniikk,,ddzziieewwcczzyynnyy…… OO cczzyymm bbęęddzziiee ooppoowwiiaaddaaćć oossttaattnniiaa cczzęęśśććpprrzzyyggóódd AAnnddrrzzeejjaa BBrreennnneerraa??WG: „Wieża komunistów” była próbą powieścio-wego przedstawienia tzw. „wielkiej transformacjipolskiej gospodarki po 1989 roku”. Rzeczywiś-cie, do dziś świetnie się sprzedaje i przynosi wy-razy uznania od czytelników. „Smak wojny”to powieść awanturnicza, wyrosła z duchatwórczości Sergiusza Piaseckiego.

„Smak” jestbardziej literacki, mniejdynamiczny niż „Wieża”, pozwalasmakować Bałkany, spoglądać na niemoimi oczami. Jest tam krew, wojna i miłość. Wszystko to bez poprawnoś-ciowej cenzury, żywiołowe, czasembrutalne, ale prawdziwe. Ostatnia,smoleńska część cyklu, będzie po-wieścią z mocnymi nutami thrillerapolitycznego. To już wiem, wiemtakże, że jest to najtrudniejszeprzedsięwzięcie w całym moim

życiu. Będzie ostro i bardzo niepoprawnie. Czytelnicy naciskają, abym sięspieszył, ale ja wiem, że ta powieść musi dojrzeć, jak dobre wino.ZZPP:: RReeppoorrttaażżee PPaannaa ii PPrrzzeemmyyssłłaawwaa WWoojjcciieecchhoowwsskkiieeggoo,, wwyyddaannee ww kkssiiąążżccee„„TTrraaggaarrzzee ŚŚmmiieerrccii””,, ooppoowwiiaaddaajjąą oo ppoollsskkiicchh zzwwiiąązzkkaacchh zzee śśwwiiaattoowwyymm tteerrrroo--rryyzzmmeemm.. TTrraaffiiłłyy ddoo ttaakkiicchh ggaazzeett,, jjaakk „„DDiiee WWeelltt””,, „„FFooccuuss”” „„FFrraannkkffuurrtteerr AAllllggee--mmaaiinneerr ZZeeiittuunngg””.. JJaakk ppoowwssttaawwaałłyy ttee rreeppoorrttaażżee??

WG: To akurat opowieść, któramogłaby przynieść następną książkę,bowiem sporo byłoby w niej sytuacjigroteskowych i także takich, które pa-sowałyby do klasycznego thrillera.Mnie zawsze jednak intryguje to, coprzede mną. „Tragarze” żyją już włas-nym życiem. W międzyczasie poznałemzastępcę Abu Nidala – Abu Bakra, z którym konspiracyjnie spotkałem sięw Paryżu. Poznałem także Juvala Aviva– człowieka, który stanowił pierwowzórpostaci Avnera, głównego bohaterafilmu „Monachium” Stevena Spiel-berga. Juval dowodził kidonem Mos-

sadu, który – w ramach operacji „Wrath of Good”, zabijał przywódców„Czarnego Września” po olimpiadzie w Monachium. Opowieści Juvala są nie-samowite, zamykają wiele wątków rozpoczętych w „Tragarzach śmierci”. Tomateriał na drugi tom tej opowieści. Moje spotkania z terrorystami Hamasui Al Kaidy, to z kolei materiał na zupełnie nową opowieść. Być może kiedyś dotego wszystkiego wrócę i opiszę te rzeczy. Będzie jeszcze bardziej sensacyj-nie niż w „Tragarzach”, bo teraz dużo więcej wiem. Być może… Jak kiedyśwrócę do zawodu reportera.SSDD:: OOddbbyyłł PPaann ww żżyycciiuu wwiieellee ppooddrróóżżyy.. DDoo jjaakkiieeggoo mmiieejjssccaa cchhcciiaałłbbyy PPaann ppoo--wwrróócciićć?? WG: Kocham Czarnogórę i marzę o tym, aby kiedyś kupić tam sobie dom w pewnej zatoczce. Poczekam jednak, aż przez moje „bajkowe królestwo”przewali się międzynarodowy tłum turystów. Wrócę tam, jak wszystko ucich-nie. Być może pewnego dnia, na wypełnionej białym piaskiem plaży, złożęswoje kości...SSDD && ZZPP:: PPaańńsskkii ffiillmm ddookkuummeennttaallnnyy „„MMiittzzvvaahh”” bbyyłł wwyyśśwwiieettllaannyy mm..iinn ww MMoonntteeCCaarrlloo,, NNoowwyymm JJoorrkkuu,, LLoonnddyynniiee.. MMiiaałł PPaann ooffeerrttęę zzaakkuuppuu ffiillmmuu oodd tteelleewwiizzjjii „„AAll DDżżaazziirraa””.. FFiillmm bbęęddzziiee ppookkaazzaannyy nnaa ffeessttiiwwaalluu ww TTeehheerraanniiee ii mmiiaałł kkiillkkaannaaśś--cciiee pprroojjeekkccjjii nnaa kkaannaallee PPllaanneettee.. TTeelleewwiizzjjaa ppoollsskkaa nniiee cchhcciiaałłaa wwyyeemmiittoowwaaććffiillmmuu nnaawweett zzaa ddaarrmmoo.. CCzzyy ssąąddzzii PPaann,, żżee ffiillmm „„MMiittzzvvaahh””,, ppoopprrzzeezz nnaaggłłoośśnniiee--

nniiee sspprraawwyy,, wwyywwrrzzee bbeezzppoośśrreeddnnii wwppłłyyww nnaa pprrzzeessttęęppcczzyy pprroocceeddeerr nniieellee--ggaallnneejj ttrraannssppllaannttaaccjjii oorrggaannóóww??WG: „Mitzvah”, gdy powstawał, był pierwszym filmem o czarnym rynku

transplantacji na świecie. To był temat niesamowity i bardzo trudny dzien-nikarsko. W czasie realizacji – w Turcji, w Mołdawii i w Izraelu, przeżyliśmy

wiele przygód, dużo się też nauczyliśmy. Mam wrażenie, że robiąc takie filmy,dokładamy swoją małą cegiełkę do marzeń o dobrym świecie. To obowiązekdziennikarza, który nie może być obojętny wobec otaczającego go świata.Wraz z moim przyjacielem, Maćkiem Grabysą, planujemy realizację następ-nego filmu, o podobnym ciężarze. Nawiasem mówiąc, bawi mnie prowin-cjonalność dzisiejszych władz polskich mediów publicznych, które nie mająodwagi emitować filmów Gadowskiego, bo Gadowski jest niemile widzianyprzez obecne władze Polski. To, że mnie nie lubią, to dla mnie najlepsza na-groda i utwierdzenie w tym, ze chyba nie najgorzej wykonuję swoją profesję.

Na kanale youtube.com/polskawyspatv można obejrzeć wywiady, które prze-prowadziliśmy z Witoldem Gadowskim w Londynie i w Cambridge.

Zuzanna Przybył, Sebastian Derwisiński

BUNTOWNIK Z WYBORU


When did I first hear about Scotland? Well,I was about ten years old and it was in thefilm “Mr Wolodyjowski” which was aboutthe Polish-Swedish war in the seventeenthcentury. One of the main characters wascalled Ketling Hesling and he was a Scotfrom the Highlands serving in the Polisharmy.

W hen I was around thirteen years old, I went to the cinema with my friends towatch the movie “Highlander”. And

I fell in love. Twice. First, with the main character,Connor MacLeod, played by the sexy and cha-rismatic French actor Christopher Lambert, andsecond, with Scotland. With this amazing, beau-tiful, incredible and mysterious Scotland. Sincethen I have watched this film perhaps a milliontimes, and never got bored! When I got older I also fancied Don Ramirez, an immortal Spa-niard, played by the only Scottish man in themovie, Sean Connery. What a pity I didn’t get tosee him wearing a kilt there…Finally, I decided that at least one of my dreamswould come true. The dream was to visit Scot-land, particularly the Highlands. As a great Scot-tish writer, James Barrie said, “Dreams do cometrue, if you only wish hard enough”. And I did.My first trip to Scotland was in August 2006when I came to visit my sister who was living inInverness. It was a short visit, but after it cameanother. And another one, and another. Finally,in 2009, my sister talked me into living here. Andat the end of September I arrived in Inverness.Inverness is the capital of the Highlands and

Islands region of Scotland. To tell the truth, it’squite a small city but, I am really enjoying it. I cango almost everywhere on foot, which is good forme because I like walking and it gives me mydaily dose of exercise.As any capital city should be, Inverness is alsoa cultural centre. There are a lot of places to seeas well – the castle on a hill, old churches, a mu-seum, art galleries, cinemas, a theatre. Andwhen your mind and spirit are satisfied, there aremany places to satisfy the body – restaurants,cafés, pubs, night clubs, and lots of shops, bothbig, chain stores and small boutiques. After a long day’s shopping or before a night of party-ing, you can relax and become a goddess in oneof the many spa salons.However, Inverness is not a city of entertainmentonly. It is also a centre of learning where the Uni-versity of Highlands and Islands has its head-quarters.

If you like walking, there are many places in andaround Inverness where you can go. For exam-ple, there is a place called Carnac Point by theMoray Firth. Besides being a beautiful piece ofland, you can see dolphins there. I have seenthem for myself many times. Sometimes there isjust one dolphin, but mostly there are three orfour of them. If you are lucky, you can see themplay and jump. It’s an amazing spectacle, espe-cially at sunset.Another interesting place for walking in Invernessis Merkinch Local Nature Reserve. There areswamps, small ponds, different kinds of trees,and millions of birds, otters, seals and evendeer. And something not for the faint-hearted –when the tide is out you can see the Witch’s Cof-fin in one of the ponds.There is one special hill in Inverness. It looks kindof strange – there is a more or less flat area aro-und and then, suddenly a hill, almost half-sphe-rical and forested from bottom to top. There is a huge graveyard around the hill and on it. Rightup to the very top. The hill is called Tomnahurich,the Hill of the Fairies as it was believed to be thehome of the little people. There are a tales aboutfiddlers who played for the fairies inside the hillfor a few hours and returned home to find theyhad been away for a hundred years. It is also be-lieved that Thomas the Rhymer and Fionn macCumhaill were sleeping under the hill, waiting tocome to the aid of Scotland when the hour ofneed came.For me, the graveyard had some sentimentalvalue as there are several graves of young Polishsoldiers who died during WW2. I found it hard toclimb the hill’s steep sides but the view from thetop was amazing and definitely worth the effort.

Marta Napiorkowska

Next month: Loch Ness, Nairn, Isle of Skye, ClavaCairns, Dunrobin Castle.

My HighlandsMapa Merkinch Local Reserve Inverness. Fot. Marta Napiórkowska


G dy miałam około trzynastu lat, poszłam z przyjaciółmi do kina, nafilm „Nieśmiertelny”. I zakochałam się. Dwa razy. Po pierwsze – w głównym bohaterze, Connorze McLeod, granym przez seksow-

nego i charyzmatycznego Christophera Lamberta; po drugie – w Szkocji.W tej niesamowitej, pięknej, niewiarygodnej, tajemniczej Szkocji. Od tam-tego czasu widziałam ten film z milion razy i nigdy mnie nie znudził. Gdybyłam starsza, spodobał mi się także Don Ramirez, nieśmiertelny Hiszpan,grany przez jedynego Szkota w tym filmie, Seana Connery’ego. Szkoda, żenie zobaczyłam go tam noszącego kilt...W końcu zdecydowałam, że przynajmniej jedno z moich marzeń mogłobysię spełnić. Marzeniem było zobaczyć Szkocję, zwłaszcza rejon Highlan-dów. Jak powiedział wspaniały szkocki pisarz, James Barrie, „Marzenia sięspełniają, jeśli tylko życzysz sobie wystarczająco mocno”. A ja sobieżyczyłam.Moja pierwsza podróż po Szkocji miała miejsce w sierpniu 2006 roku, kiedypojechałam odwiedzić moją siostrę, która mieszkała w Inverness. To byłakrótka wizyta, ale po niej przyszła następna. I następna i następna. Wresz-cie, w 2009 roku, moja siostra namówiła mnie do zamieszkania tutaj. Przy-jechałam pod koniec sierpnia.Inverness jest stolicą regionu Highlandy i Wyspy. Prawdę mówiąc, nie jestzbyt dużym miastem, ale to mi się podoba. Prawie wszędzie mogę iść pie-szo, co jest dla mnie dobre, ponieważ lubię chodzić i to daje mi moją co-dzienną dawkę ćwiczeń.Inverness, jak przystało na stolicę, jest również centrum kulturalnym. Jesttu dużo miejsc do zobaczenia – zamek na wzgórzu, stare kościoły, muzeum,galerie sztuki, kina, teatr. A kiedy umysł i duch są usatysfakcjonowane, jesttu również wiele miejsc, gdzie można usatysfakcjonować ciało – restaura-cje, kawiarnie, puby, nocne kluby i wiele sklepów – duże sieciówki i małebutiki. Po długim dniu robienia zakupów albo przed nocą imprezowania,można się zrelaksować i zrobić na bóstwo w jednym z licznych salonów SPA.

Jednakże Inverness to nie tylko miasto rozrywki. To również miasto, gdzieUniversity of Highlands and Islands ma swoje centrum i główną siedzibę.Jeśli lubisz piesze wycieczki, w Inverness jest kilka miejsc, dokąd możnasię udać. Na przykład Carnac Point, nad zatoką Moray. Oprócz tego, że jesttam naprawdę pięknie, można stamtąd zobaczyć delfiny. Sama doświad-czyłam tego wiele razy. Czasem jest tam tylko jeden delfin, ale najczęściejsą trzy lub cztery. Jeśli ma się szczęście, można zobaczyć, jak bawią się i skaczą. To niesamowity spektakl, zwłaszcza o zachodzie słońca.Kolejnym interesującym miejscem na pieszą wycieczkę w Inverness jestMerkinch Local Reserve. Są tutaj mokradła, małe stawy, rozmaite gatunkidrzew i miliony ptaków. I coś nie dla tych o słabych nerwach – w czasieodpływu, w jednym ze stawów, można zobaczyć Trumnę Czarownicy!Jest też w Inverness wyjątkowe wzgórze. Wygląda to nieco dziwnie – widaćmniej więcej płaski teren i nagle – wzgórze, prawie półokrągłe i porośniętedrzewami od dołu do góry. Wokół wzgórza i na nim jest wielki cmentarz. Aż po sam szczyt. Wzgórze nazywa sie Tomnahurich, czyli Wzgórze Wróżek,ponieważ wierzono, że to jest ich dom. Istnieje kilka opowieści o skrzypku,który grał dla wróżek wewnątrz wzgórza przez kilka godzin, a do domu wró-cił po stu latach. Wierzy się również, że Thomas the Rhymer i Fionn macCumhaill śpią pod wzgórzem i czekają, by pomóc Szkocji, gdy ta znajdziesię w potrzebie.Dla mnie ten cmentarz ma sentymentalne znaczenie, ponieważ jest tutajkilka grobów młodych polskich żołnierzy, którzy polegli w czasie II wojnyświatowej.Trudno było wejść na wzgórze po stromych schodach, ale widok ze szczytubył niesamowity i zdecydowanie wart wysiłku.

Marta Napiórkowska

Za miesiąc: Loch Ness, Nairn, Isle of Sky, Clava Cairns, Dunrobin Castle.

Moje Highlandy Kiedy po raz pierwszy usłyszałam o Szkocji? Miałam około dziesięciu lat i było to w filmie „Pan Wołodyjowski”, o polsko-szkockiej wojnie w XVII wieku. Jedną z głównych postaci był Ketling Hessling – Szkot z Highlandów, służący w polskiej armii.


David WorthingtonJoanna Napiorkowska spoke to Dr David Worthington who is theHead of the Centre for History of the University of the Highlandsand Islands, Scotland’s newest university. His research and teachingare concentrated on central Europe. And he speaks Polish!

JJooaannnnaa NNaappiioorrkkoowwsskkaa:: WWaass iitt ddiiffffiiccuulltt ttoo lleeaarrnn PPoolliisshh?? DDaavviidd WWoorrtthhiinnggttoonn:: If any of your readers heard me try and say “przepusz-czać” they would confirm to you that it was! I’ve not mastered Polish oranything approaching that. Still, I’ve loved trying to explore it over the yearsand getting to know a few more words, bit-by-bit. Thankfully, I’ve alwaysenjoyed the sounds, tone and general expressiveness of the language sothat’s helped. I also couldn’t help but be curious (paranoid?) when livingin Poland, about what I heard people saying in the street or shop and it al-ways seemed like a good idea to learn a few phrases at least. Poles arevery supportive and encouraging when you do that. JJNN:: WWhhaatt iiss tthhee rreeaassoonn ooff yyoouurr iinntteerreesstt iinn cceennttrraall EEuurrooppee?? DDWW:: I’m of mixed Scottish and English background and, perhaps becauseof that, was fascinated by nationalism in my late teens. Ireland was alwaysinteresting. However, that period in my life also coincided with the fall of theBerlin Wall, and was followed by sharing a flat with a Hungarian and thenthe war in the former Yugoslavia. I suppose all of that gave me a fascina-tion for the area. Further to that, I lived in Slovenia for two years in the mid-1990s where I developed an interest in the biography of an eccentricseventeenth-century, Aberdeenshire-born count called Walter Leslie, whohad once lived there. I’ll spare you further details here! But, that led me toan interest in Poland by the late-90s, since it had been a much more im-portant centre for Scottish migration during the same period. So, I then vi-sited Poland for the first time in 2000, for a conference in Warsaw, and

became hooked. JJNN:: YYoouu wwoorrkkeedd aass aa vviissiittiinngg PPrrooffeessssoorr iinn KKiieellccee aanndd WWrrooccłłaaww ((PPoollaanndd)).. DDiiddyyoouu eennjjooyy iitt??DDWW:: Yes. Poland was very good to and for me, I think. JJNN:: CCoouulldd yyoouu lliisstt aannyy ddiiffffeerreenncceess bbeettwweeeenn tteeaacchhiinngg iinn SSccoottllaanndd aanndd iinn PPoo--llaanndd??DDWW:: Polish students of history tend to soak up a broader general know-ledge, although are slightly more passive in class. Students in Scotlandprobably tend to be more inclined to follow their own ideas.JJNN:: WWhhaatt iiss ""SSccoottttiisshh--PPoolliisshh hhiissttoorriiccaall lliinnkkss""?? DDWW:: Scottish-Polish historical links is the title of a Facebook page and Twit-ter feed I co-administer with a linguist and scholar of late medieval Scots,Dr Joanna Kopaczyk of the Adam Mickiewicz University in Poznań. We juststarted it for fun really. However, it’s become pretty popular, particularlyamong ethnic Poles, and worldwide too, not just in Poland and Scotland. JJNN:: DDoo yyoouu hhaavvee PPoolliisshh ssttuuddeennttss aatt pprreesseenntt??DDWW:: I don't have any Polish students currently, no, but we are offering a stand alone short course (module) in 2014-15, “Scots in Poland, Polesin Scotland”, which will be available from colleges across the north andwest of Scotland.

http://www.uhi.ac.uk/en/research-enterprise/cultural/centre-forhistory/pdfs/ScotsinPoland.pdf

David WorthingtonJoanna Napiórkowska rozmawiała z doktorem Davidem Worthingtonem, dyrektorem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Highlandów i Wysp, najmłodszego uniwersytetu w Szkocji. Jego badania i nauczanie są skoncentrowane na Europie Środkowej. On sam mówi po polsku!

JJooaannnnaa NNaappiióórrkkoowwsskkaa:: CCzzyy bbyyłłoo ttrruuddnnoo uucczzyyćć ssiięę ppoollsskkiieeggoo??DDaavviidd WWoorrtthhiinnggttoonn:: Jeśli któryś z waszych czytelników słyszał mnie sta-rającego się powiedzieć „przepuszczać”, potwierdzi, że było trudno! Nieosiągnąłem mistrzostwa w polskim, nawet się do tego nie zbliżyłem. Ciąglejednak uwielbiam badać ten język i uczyć się kilku nowych słów, po trochu.Na szczęście zawsze podobało mi się brzmienie, ton i ekspresyjność tegojęzyka, to pomagało. Nie mogłem też nic poradzić, kiedy mieszkałem w Pol-sce, że byłem ciekawy (miałem paranoję?), o czym mówią ludzie na ulicyczy w sklepie i zawsze wyglądało na dobry pomysł, by nauczyć się przynaj-mniej kilku zwrotów. Polacy zawsze pomagają i zachęcają do nauki.JJNN:: CCoo jjeesstt ppoowwooddeemm ttwwoojjeeggoo zzaaiinntteerreessoowwaanniiaa EEuurrooppąą ŚŚrrooddkkoowwąą??DDWW:: Jestem mieszanego, szkocko-angielskiego pochodzenia i być możeprzez to byłem zafascynowany nacjonalizmem, jako nastolatek. Zawsze in-teresowała mnie Irlandia. Jednakże ten okres w moim życiu zbiegł się rów-nież z upadkiem Muru Berlińskiego, potem współwynajmowałemmieszkanie z Węgrem, później wybuchła wojna w byłej Jugosławii. Podej-rzewam, że to wszystko razem wzbudziło moją fascynację tym rejonem.Jeszcze później mieszkałem dwa lata w Słowenii, w połowie lat

dziewięćdziesiątych XX wieku, gdzie zainteresowałem się życiem ekscen-trycznego, XVII-wiecznego, urodzonego w Aberdeenshire hrabiego, zwa-nego Walter Leslie, który kiedyś tam żył. Oszczędzę ci dalszych szczegółów!To poprowadziło mnie do zainteresowania Polską, w późnych latach dzie-więćdziesiątych, ponieważ było to dużo ważniejsze centrum szkockiej emi-gracji w interesującym mnie okresie. Potem pojechałem do Polski, po razpierwszy w 2000 roku, na konferencję w Warszawie, i złapałem bakcyla.JJNN:: PPrraaccoowwaałłeeśś jjaakkoo ggoośścciinnnnyy wwyykkłłaaddoowwccaa ww KKiieellccaacchh ii WWrrooccłłaawwiiuu.. PPooddoo--bbaałłoo ccii ssiięę ttoo??DDWW:: Tak. Myślę, że Polska była dla mnie bardzo dobra.JJNN:: CCzzyy mmóóggłłbbyyśś wwyymmiieenniićć rróóżżnniiccee ppoommiięęddzzyy nnaauucczzaanniieemm ww SSzzkkooccjjii ii PPooll--ssccee??DDWW:: Polscy studenci historii mają tendencję do przyswajania szerszej wie-dzy ogólnej, ale są odrobinę bardziej bierni na zajęciach. Studenci w Szko-cji są chyba bardziej chętni, by podążać za własnymi pomysłami.JJNN:: CCzzyymm ssąą „„SSzzkkoocckkoo--PPoollsskkiiee ZZwwiiąązzkkii HHiissttoorryycczznnee””??DDWW:: Szkocko-Polskie Związki Historyczne to nazwa strony na Facebooku i Twitterze, którą współadministruję z lingwistką i badaczką późnośrednio-wiecznego szkockiego, doktor Joanną Kopaczyk z Uniwersytetu Adama Mic-kiewicza w Poznaniu. Tak naprawdę, zaczęliśmy dla zabawy. Okazało sięjednak, że cieszy się to dużą popularnością, zwłaszcza wśród rodowitychPolaków, a także na całym świecie, nie tylko w Polsce i Szkocji.JJNN:: CCzzyy mmaasszz tteerraazz ppoollsskkiicchh ssttuuddeennttóóww??DDWW:: Obecnie nie mam polskich studentów, nie, ale oferujemy osobny krótkikurs (moduł) w roku akademickim 2014/2015 – „Szkoci w Polsce, Polacyw Szkocji”, który będzie dostępny w koledżach w północnej i zachodniejSzkocji.

http://www.uhi.ac.uk/en/research-enterprise/cultural/centre-forhistory/pdfs/ScotsinPoland.pdf

Joanna Napiorkowska, from Lodz, is a Polish philologist andwordsmith, with a great deal of experience in translation,

editorship and journalism, gained in both Poland and Scotland.

She runs creative writing workshops in Inverness where shehas lived for the last eight years. She is a Chairperson of

Polish-British literary group POL-UK Creative Writers. As wellas her journalistic skills Joanna writes fables for children

and stories for adults.

Joanna Napiórkowska, z Łodzi, jest filologiem polskim z bo-gatym doświadczeniem edytorskim, dziennikarskim i trans-

latorskim, zdobytym w Polsce i Szkocji.W Inverness, gdzie mieszka od ośmiu lat, prowadzi warsztaty kreatywnego pisania. Jest prezesem polsko-

brytyjskiej grupy literackiej POL-UK Creative Writers. Pisze bajki dla dzieci i historie dla dorosłych.

David Worthington



“If you are prepared to change your life,then I will be able to help you” – this sa-ying attributed to Hippocrates led to a newway of life for Marzanna Olejniczak, as sheexplains...

A lmost everybody would like to improvethe quality of their life: their health, ap-pearance, and general well-being. I ma-

naged to do so at the age of 50 and I know nowthat everything in life is possible. A healthy life-style is the most important for me.Three years ago I became a therapist in a scien-tific food project being developed at the GoetheUniversity in Frankfurt, Germany. This project is a new approach to well-being – the one whowants to change has to understand the biologi-cal processes behind it and, in a set time, definea proper path of action. The scientific concept isbased on naturalistic cognition – intestines andmuscles are the major features in the healthzone. The numbers of people who have bacterial floradisorders is increasing at an alarming pace. Theproblem is likely to be an excessive growth ofcandida yeast because for years many have livedaccording to the maxim “Have fun, there’s nohell”. The effects of these intestinal bacterialflora reveal themselves slowly, over a span ofmonths or years. Often we do not recognise thatsudden health problems are the result of an ina-dequate long-term diet. As for those older people who believe that onlyby solving crosswords can they keep their brainfunctioning – they are wrong. Activity, proper ea-ting and mental attitude are the most effectiveways to keep your mind and body fit. If we wantto enjoy good health we should keep our intesti-nes in biological balance. We should endeavourto maintain sufficient quantities of endogenousbifidobacteria – I always emphasise this stron-gly in my lectures. The task of bifidobacteria is to break up nutrientsinto micronutrients. Then they are able to be ab-sorbed into the blood without much difficultyand transported to our cells. This is one way todetox our cells; an easier way to excrete toxicsubstances is to drink about two or three litresof water a day.Let’s remember that healthy intestines supportthe immune system and protect us against ra-venous hunger, coated tongue, cellulite, dark cir-cles under the eyes, craving for sweets,depression, overweight and underweight, hor-monal disorders, intestinal cancer, allergies, ex-cess of candida yeasts, retention of water in thebody and general indisposition. Anyone whowants to make improvements, has to under-stand these basic biological processes.I believe that to avoid the ailments of modern-day life, we have to be on guard every day, every

moment, to prevent conscious or unconsciousharming of our body. We need a healthy bodyand a way of understanding it, as we were taughtby the ancient Greeks. First of all, we need tohave knowledge about everyday and long-termmetabolism processes inside us so we can stayhealthy in body and mind.On my road through life I meet many greatpeople with whom I share a mission – to popu-larise healthy eating and living in an organic way

in harmony with nature. By organising lecturesabout a healthy lifestyle, we want to expand cir-cles of people eating consciously and healthily,living with care for the Earth’s natural resources.Research has proved that people who enjoy lifeand are happy have more immunity to illness. I invite you to join us in our way of mutual well-being.

Stylish Photo: Marzena and Dariusz Bielecki

Change your quality of life


,,Jeśli będziesz gotów zmienić swoje życie, wówczas będę mógł ci pomóc” – motto Hipokratesa stało się moją życiową drogą - Marzanna Olejniczak.

P rawie każdy chciałby poprawić jakość swojego życia, na któreskładają się zdrowie, wygląd, dobre samopoczucie. Mnie się toudało w wieku 50 lat i już wiem, że wszystko w życiu jest możliwe.

Zdrowy styl życia jest dla mnie najważniejszy.Trzy lata temu zostałam terapeutą naukowej koncepcji żywieniowej, opra-cowanej na Uniwersytecie Goethego we Frankfurcie nad Menem. Koncep-cja jest pomysłem na dobre samopoczucie – kto pragnie zmian, musizrozumieć stojące za tym procesy biologiczne i w określonym czasie wyty-czyć odpowiedni kierunek działania. Naukowa koncepcja opiera się naprzyrodniczym poznaniu – jelita i mięśnie są decydującymi czynnikami w sferze zdrowia. Dotyczy to wszystkich żywych organizmów, na całym świe-cie.W niepokojącym tempie wzrasta liczba chorych, mających zaburzenia florybakteryjnej, których problemem jest nadmierny wzrost drożdżaków Can-dida, ponieważ wielu ludzi przez lata żyje według zasady ,,hulaj dusza,piekła nie ma”. Stany zaburzenia równowagi we florze jelitowej ujawniająsię powoli, na przestrzeni miesięcy i lat.Często nie dostrzega się, że nagłe problemy zdrowotne to skutek długolet-niego, złego odżywiania się. Również starsi ludzie mylą się twierdząc, iżwyłącznie dzięki rozwiązywaniu krzyżówek aktywują funkcjonowanie mózgu.To ruch, właściwe odżywianie i mentalne nastawienie są najbardziej sku-teczną metodą, aby utrzymać ducha i ciało w formie. Jeśli chcemy cieszyćsię zdrowiem, powinniśmy utrzymywać jelito w równowadze biologicznej.Należy dążyć do stworzenia dużej ilości endogennych bakterii Bifido, któredbają o zasadowe środowisko – zawsze podkreślam to mocno na moichwykładach.

Zadaniem bakterii Bifido jest rozdrabnianie związków odżywczych w mi-kroskładniki odżywcze. Mogą one wtedy bez większych problemów zostaćwchłonięte do krwi i transportowane do komórek. W ten sposób uzyskanemiejsce we krwi wykorzystywane jest do detoksykacji komórek. W celułatwiejszego wydalania toksyn, wskazane jest picie około 2-3 litrów wodydziennie.Pamiętajmy, że zdrowe jelita wspomagają system odpornościowy i chroniąnas przed wilczym głodem, niedyspozycją, obłożonym językiem, cellulitem,podkrążonymi oczami, apetytem na słodycze, depresją, nadwagą i niedo-wagą, zaburzeniami hormonalnymi, nowotworem jelit, uczuleniami, nad-miarem grzybów Candida oraz odkładaniem się wody w organizmie.Pamiętajmy, że kto pragnie tych naprawczych zmian, musi zrozumieć za-chodzące biologiczne procesy oraz w odpowiednim momencie przestawićdecydującą zwrotnicę!Uważam, że aby uniknąć chorób cywilizacyjnych, musimy każdego dnia, w każdej chwili, mieć się na baczności, nie dopuszczając do świadomegolub nieświadomego wyrządzania szkody naszemu ciału. Potrzebujemy zdro-wego ciała i sposobu jego postrzegania, którego uczyli nas już starożytniGrecy. Potrzeba nam do tego przede wszystkim dużej wiedzy o codzien-nych i trwających całe życie procesach przemiany materii w naszym wnęt-rzu, abyśmy dzięki temu mogli pozostać zdrowi na ciele i umyśle.Na swojej drodze życiowej poznałam wspaniałych ludzi, z którymi tworzęportal ORGANIC WAY. Naszą misją jest propagowanie zdrowego sposobuodżywiania się oraz życia zgodnie z naturą. Dzięki organizowaniu wykładówna temat zdrowego stylu życia, pragniemy poszerzać kręgi ludziodżywiających się świadomie i zdrowo, żyjących z troską o dobra naturalneZiemi.Wiele badań udowadnia, że ludzie potrafiący cieszyć się życiem, a więcszczęśliwsi, są bardziej odporni na choroby.Zapraszamy na naszą wspólną drogę dobrego samopoczucia.

Stylish Photo: Marzena i Dariusz Bielecki

Zmień swoje życie


E ven at the railway station you become awareof a particular ambience in the city. Of co-urse, as in almost every part of the country,

there are beggars and homeless children around.However, here all of these mingle with monks dres-sed in orange robes, their faces painted with sacredash, and with the beautiful distant voices singingmantra in honour of the Hindu god Shiva. Legendhas it, that Varanasi is a favourite place of Shiva andhis followers make a pilgrimage here in great num-bers.Varanasi, also known as Benares or Kashi, is one ofthe oldest and most sacred cities in India. Locatedon the banks of the Ganges, a river sacred to Hin-dus, the city daily attracts tens of thousands of tou-rists and pilgrims. It is considered one of the sevenholiest places in India, and death in Varanasi is be-lieved to bring the complete liberation of the soul.Near the Ghats, the monumental staircase leadingto the bank of the Ganges, Hindus celebrate pra-yers, rituals and ceremonies in the polluted watersof the Holy Mother Ganga.What is even more interesting is that, in the sameplace every morning, hundreds of people bathe,women do laundry and the traders of Chai tea fill

their jugs with water. Never drink the Chai which issold on the Ghats! I have never met a tourist fromthe west, who did not suffer two days of diarrhoeaafter drinking it. Every day at the Ghats there are piles of the incine-rated bodies of dead Hindus. Many of them cometo Varanasi just to die here and be burned. Often fa-milies from nearby villages and towns bring the cor-pses of their loved ones so that the holy Ganges cancarry away their remains and ashes. Especially afterdark this scene is very impressive. You never hearcrying, prayers or singing; families, pilgrims and tou-rists sit in total silence on the nearby stairs and staremesmerised by the flaming piles. I have often seenthe bodies of the dead, wrapped in white sheets,being carried to ghatu in a quiet procession of pra-yers.When I first had the opportunity to see it, I was justsitting in the popular yoghurt bar, Lassi, savouringa delectable yoghurt with a pinch of saffron and pis-tachio nuts. Delicious! And suddenly, on the samenarrow street a silent funeral procession passed bycarrying a body ready to be burned on the pile. Therewas no coffin, the body was only wrapped in a whitecloth. Such a vision, when least expected, almost

immediately forces the contemplation of life anddeath. On the same narrow street, people were driving hereand there in a hurry, traders continued their dailyrhythm of life, children played in the trash, cows roa-med from one end to the other, and above us a mon-key jumped from roof to roof. India - a day like everyother day! Such colourful confusion...

Magda Misiorowski

Varanasi is a city that I have longed to visit ever since my husband and I started planning our trip to India. The mystical at-mosphere of this part of the world has always seemed to summon me. After five months of wandering in Southern India, wefinally boarded a train and arrived in Varanasi.

Varanasi, the spiritual capital of India


Varanasi stało się miejscem, które pragnęłam zobaczyć, odkąd zaczęliśmy planować naszą podróż po Indiach. Mistyczny klimattego zakątka świata zawsze mnie wzywał. Po pięciu miesiącachwędrowania po południowych Indiach, nareszcie wsiedliśmy do pociągu i przybyliśmy do Varanasi.

J uż na stacji kolejowej odczu-walny jest specyficzny kli-mat tego miasta. Wiadomo,

jak w prawie każdej części tegokraju, dookoła żebracy i bezdomne dzieci. Ale tutaj dotego miksu doszli mnisi ubrani w pomarańczowe szaty, z poma-lowanymi świętym popiołem twa-rzami, a w oddali ktoś pięknieśpiewał mantrę ku części Shivy.Legenda głosi, ze Varanasi jestulubionym miejscem Shivy i Hin-

dusi, którzy są jego wyznawcami, tłumnie tutaj pielgrzymują. Varanasi (znane również jako Benares lub Kashi) jest jednym z najstar-szych i najświętszych miast Indii. Położone nad brzegiem równie świętejdla Hindusow rzeki Ganges, codziennie przyciąga dziesiątki tysięcy turys-tów i pielgrzymów. Uważane jest za jedno z siedmiu najświętszych miejscIndii, a śmierć w Varanasi przynosi kompletne wyzwolenie duszy. W pobliżu„ghats”, monumentalnych schodów prowadzących do brzegu Gangesu, w zanieczyszczonej wodzie świętej matki Gangi, Hindusi odprawiają modły,rytuały i wszelkie ceremoniały. Co ciekawsze, w tym samym miejscu, corano, setki ludzi się kapią, kobiety robią pranie, a handlarze herbaty chainapełniają swoje dzbany wodą. Nigdy nie pij chai, która jest sprzedawanana ghatach! Jeszcze nie poznałam turysty z zachodu, który by nie miał dwu-dniowej biegunki po jej spożyciu. Codziennie, na stosach przy dwóch z gha-tów, są spopielane ciała zmarłych Hindusów. Wielu z nich przybywa do

Varanasi tylko po to, aby tutaj umrzeć i być spalonym. Często też rodzinyz pobliskich wiosek i miast przynoszą tutaj zwłoki swoich bliskich, aby pospopieleniu ich prochy i szczątki poniosła święta Ganga. Szczególnie pozmroku widok ten robi ogromne wrażenie. Nigdy nie słychać płaczu, mod-litw, czy śpiewu. Rodzina, pielgrzymi i turyści w ciszy siedzą na pobliskichschodach i jak zahipnotyzowani wpatrują się w płomienne stosy. Częstoteż widziałam, jak ciała zmarłych, owinięte w białe prześcieradła, były w ci-chej procesji zanoszone do ghatu. Kiedy pierwszy raz miałam okazję to zo-baczyć, siedziałam akurat w popularnej „jogurciarni” - lassi, delektującsię pysznym jogurtem z dodatkiem szafranu i pistacji. Palce lizać! A tu nagletą samą wąską uliczką przeszedł w ciszy kondukt żałobny, niosący ciałogotowe do spalenia na stosie. Bez trumny, tylko owinięte w białe płótno.Taki widok, w najmniej spodziewanym momencie, prowadzi natychmiastdo niemalże przymusowej kontemplacji tematu „życie i śmierć”. Tą samą,wąziutką uliczką, ludzie gdzieś pędzili w pośpiechu, handlarze kontynuo-wali swój codzienny rytm życia, dzieci bawiły się w śmieciach, krowy szwen-dały się z jednego kąta do drugiego, a nad nami małpy skakały z dachu nadach. Indie – dzień jak co dzień! Takie kolorowe pomieszanie z popląta-niem.

Magda Misiorowski

Varanasi, duchowa stolica Indii

Magdalena Misiorowski

Magda has been travelling with her husband Ro-bert since November 2013. Currently they are in

Nepal, where they have been discovering the Hima-layas. They plan to return to India and Varanasi

next month. Magda also runs a blog with photos ofher journey: www.bohostella.com

Magda podróżuje ze swoim mężem, Robertem, od listopada 2013 roku. Obecnie znajdują się w Ne-palu, gdzie odkrywają Himalaje. Planują powrót doIndii i Varanasi w przyszłym miesiącu. Magda pro-

wadzi też blog ze zdjęciami swojej podróży: www.bohostella.com.


L ocated 700km east of Madagascar andabout 200km southwest of Mauritius,Reunion appears isolated. Despite being

11,000km away from the UK the island is closerto Europe than it would appear. Reunion Islandis a French overseas department and a Region ofFrance, fully integrated into the administrativeorganisation of the French Republic and sharingthe same status and rights as any other regionon the French mainland. Forming the outermostregions of the European Union this overseas de-partment of France is part of the Euro-zone.Part of the French empire since the 17th centuryand formerly known as Bourbon Island it wasgiven the sweet name of Ile de la Reunion, Reu-nion Island, in 1794 to root it symbolically to theFrench Revolution. It was described at the be-ginning of its colonisation as a paradise on earthby its first inhabitants. This was in total contrastto the dreadful reputation of Madagascar, theprincipal French settlement in this part of theworld, which at that time was blighted by diseaseand dangerous creatures.During the Napoleonic wars Britain briefly occu-pied the island known then as Bonaparte Island.The appointed Governor in the region was a Scotsman, Sir Robert Townsend Farquhar,whose conduct made him popular in local so-ciety. He was also famous for his taste for beau-tiful Creole women. After the defeat of Napoleonthe island was returned to the new King ofFrance, Louis XVIII. Mauritius, also occupied atthat time, stayed under the rule of the Britishcrown. Throughout its history Reunion has knowna mixture of success and misfortune. For a long time accessible only by sea, it wasonly at the end of the 1960s that the island ope-ned up to the world with the advent of the firstcommercial flights. It's possible today to fly toReunion Island directly from France or from Bri-tain with a stop-over on Mauritius. The flight timebetween Plaisance airport (Mauritius Island)and Roland Garros airport (Ile de la Reunion) isas short as the one between Edinburgh and Dub-lin.Flying from France with a take-off at around10pm takes around 11 hours. After a hot mealand a movie you can enjoy a good night’s sleep,at least if you are lucky enough to be able tosleep on the plane. You land on Reunion the fol-lowing day before lunch, ready to make the mostof your holidays. The jet lag is not too severe!Upon arrival the new-comer is seized by the in-tensity of the light and the contrast of coloursproduced by the blue of the sea and the greenof the mountains. The heat, 27 degree Celsiuson average is often softened by a gentle breeze

called Alizé.Reunion is a young island, very high with steepmountains culminating at 3069m. The mounta-ins form a rampart all over the island which isspectacular. Inland, the dramatic scene offered

by three cliff-rimmed cirques (caldera) with rug-ged terrain, impressive escarpments and fores-ted gorges is breathtaking. In 2010 UNESCOincluded Reunion Island into its World Heritageprogramme, recognising the exceptional value

In the middle of the Indian ocean, lying like a jewel on a velvet cushion, Reunion Island is one of the most beautiful places on earth, yet it is still widelyunknown despite having much to offer. Often referred to as l'Ile Intense (the Raw Island) Reunion displays a unique diversity of landscape, a mixed population and a great range of cuisine.

>>

REUNION ISLAND: THE FRENCH GEM OF THE INDIAN OCEAN

represented by this preserved landscape as themost significant and important contribution tothe conservation of the terrestrial biodiversity inthis part of the world.In addition to this successions of pitons, cirques

and ramparts, an active volcano, le Piton de LaFournaise, which is located in the south, regu-larly spits tons of fluid lava offering a rare anddramatic spectacle to the many who come fromall over the island to witness the event.

Each eruption enlarges the island in the direc-tion of the south-east leaving behind black scarsof lava covering fields and roads before enteringthe sea. Within years these scars quickly disap-pear to give way to primitive green vegetation.The lava is very rich in minerals and thereforeideal for the development of plants. The natureof the soil combined with the tropical weathercreates dense tropical vegetation filled withmany species of plants and tropical flowers.Reunion possesses a mosaic of ecosystems andlandscape features such as subtropical rainfo-rest found inland and desert landscapes in thevolcanic region. Within a day you could have a picnic in the middle of a pine tree forest, follo-wed by a bath at the local spa in the city of Ci-laos, later driving through a primitive forest thenalong fields of sugar cane and end on the beachfor a well-deserved swim in the Indian Ocean. Itis also full of micro-climates, you can go to thebeach in the west of the island despite the fact itmay be raining in the south.The proximity of the mountains and the sea pro-vides ideal terrain for the development of leisureactivities from surfing on the coast to many othersports such as paragliding, running and trekking.The island is renowned for the Marathon desCimes, an extreme race across the land and mo-untains from north to south which now attractsrunners from all over the planet.There is something special about ReunionIsland... some say that wherever you are from,there will always be a place there which will re-mind you of home. Paul Schaffner


>>

Paul SchaffnerPaul is French and grew up on

Reunion Island. He holds a ma-sters in Marketing and manage-ment in the Tourist industry andis a postgraduate in History. Ba-

sed in Edinburgh, married to a beauty Polish wife with two

children. He is passionate aboutPolish history and culture. He iscurrently part of the Wojtek Me-

morial Trust team.

Paul jest Francuzem i wychował się na Wyspie Reunion. Ma tytułmagistra Marketingu i Zarządzania w Turystyce oraz ukończył stu-

dia podyplomowe z historii. Mieszka w Edynburgu, żonaty z pieknąPolką mają dwoje dzieci. Kocha polską historię i kulturę. Działa

aktywnie charytatywnie, jako członek Wojtek Memorial Trust.

REUNION ISLAND: THE FRENCH GEM OF THE INDIAN OCEAN


Wyspa Reunion, leżąca – jak klejnot naaksamitnej poduszce – w samym środkuOceanu Indyjskiego, jest jednym z najpięk-niejszych miejsc na ziemi, nadal nieodkrytai mająca wiele do zaoferowania. Częstookreślana jako l’ile intense - surowa wyspa,Reunion szczyci się unikatową różnorodnoś-cią krajobrazu, mieszanką populacji i wspaniałą rozmaitością lokalnej kuchni.

U sytuowana 700 kilometrów na wschódod Madagaskaru i około 200 kilometrówna południe od wyspy Mauritius, Reu-

nion może się wydawać odludna. Pomimo tego,że wyspa znajduje się 11 tysięcy kilometrów odWielkiej Brytanii, jest ona bliżej Europy, niżmożna by pomyśleć. Wyspa ta jest jednym z fran-cuskich departamentów zamorskich i regionemFrancji całkowicie zintegrowanym z administra-cyjną organizacją Republiki Francuskiej, jak rów-nież dzielącym ten sam status i prawa z innymiregionami europejskiej cześci Francji. Ten fran-cuski departament zamorski, będący jednym z najodleglejszych rejonów Unii Europejskiej,znajduje się również w strefie waluty Euro.Francuska od XVII wieku, wcześniej znana podnazwą Bourbon, wyspa ta otrzymała nazwę Ilede la Reunion - Wyspa Zjednoczenia, w roku1794 i miała ona odnosić się do Rewolucji Fran-cuskiej. Na początku kolonizacji, Reunion byłaokreślana przez jej pierwszych mieszkańców jakoraj na ziemi, w przeciwieństwie do okropnej re-putacji Madagaskaru, głównej kolonii Francji w tym rejonie świata, którego mieszkańcy byliwówczas dziesiątkowani przez choroby i niebez-pieczne zwierzęta.Podczas wojen napoleońskich Wielka Brytaniana krótko zajęła wyspę, znaną wtedy pod nazwąwyspy Bonaparte. Wyznaczonym gubernatoremzostał Szkot, Sir Robert Townsend Farquhar, któ-rego zachowanie sprawiło, że stał się popularnywśród lokalnego, dobrego społeczeństwa. Był onrównież znany ze swojego zamiłowania do pięk-nych kreolskich kobiet. Po porażce Napoleonawyspa przeszła w ręce nowego króla Francji, Lud-wika XVIII. Mauritius, również okupowany pod-czas tego okresu, pozostał pod brytyjską koroną.W ciągu całej swojej historii Reunion doświad-czyła mieszanki sukcesów i porażek.Przez długi czas dostępna tylko z morza, dopieropod koniec lat 60-tych XX wieku, dzięki pierw-szym komercyjnym lotom, wyspa ta otworzyła sięna resztę świata. Dziś możliwy jest lot na wyspęReunion z Francji lub z Wielkiej Brytanii, z tran-zytem przez Mauritius. Czas lotu pomiędzy lotni-skiem Plaisance (Mauritius) i Roland Garros(Reunion) jest tak krótki, jak czas przelotu po-między Edynburgiem i Dublinem.Lecąc z Francji, z wylotem około godziny 22, po-zostaje się w powietrzu przez około 11 godzin. Pogorącym posiłku i obejrzeniu filmu ci szczęśliwcy,którzy potrafią spać w samolocie, mogą uciąć

sobie drzemkę. Lądowanie na Reunion nastę-puje nastepnego dnia tuż przed południem, w sam raz, aby w pełni wykorzystać każdy dzieńwakacji. Różnica czasu lokalnego nie jest zbytduża.Tuż po przylocie, nowo przybyli turyści są zazwy-czaj zachwyceni intensywnością światła i kon-trastem kolorów pomiędzy błękitem morza i zielenią gór. Upał, wynoszący zwykle około 27stopni, jest łagodzony przez lekką morską bryzę,nazywaną tutaj Alize.Reunion jest stosunkowo młodą wyspą, ze stro-mymi górami, osiągającymi wysokość 3069metrów. Obecność tychże gór, formujących wałwokół wyspy, jest spektakularna. W środkuwyspy natomiast ekscytująca sceneria trzechkotlin o ostrych urwiskach, chropowaty teren,imponujące skarpy i zalesione wąwozy zapierajądech w piersiach. W 2010 UNESCO włączyłowyspę Reunion w swój program światowegodziedzictwa, uznając wyjątkową wartość repre-zentowaną przez jej zachowany krajobraz, jakonajbardziej znaczący i istotny wkład w zachowa-nie różnorodności biologicznej w tej częściświata.Oprócz wysokich gór, kotlin i wałów, Reunion po-siada również aktywny wulkan, Le Piton de la Fo-urnaise, położony na południu wyspy, któryregularnie wylewa tony lawy, oferując rzadki i spektakularny widok wielu widzom przybyłymze wszystkich zakątków wyspy. Każda erupcjapowiększa wyspę w kierunu południowo-wschodnim, pozostawiając po sobie czarneplamy lawy, pokrywającej pola i drogi, zanimwpłynie do morza. W przeciągu kilku lat powstaje

na nich prymitywna roślinność. Lawa ta jest bo-gata w minerały i dlatego idealna dla rozwojuroślin. Rodzaj gleby, połączony z tropikalnym kli-matem, tworzy idealne warunki dla rozwoju gęs-tej, egzotycznej roślinności, wypełnionej wielomaokazami tropikalnych kwiatów.Wyspa Reunion posiada wielką różnorodnośćekosystemów i krajobrazów, takich jak pod-zwrotnikowy las deszczowy w samym centrumwyspy lub pustynne pejzaże w okolicy wulkanu.W ciągu jednego dnia można zrobić piknik w środku lasu sosnowego, potem wziąć kąpiel w okolicznym spa (miasto Cilaos), po czym prze-jechać przez prymitywny las oraz pomiędzy po-lami trzciny cukrowej aby wreszcie dotrzeć doplaży na zasłużoną kąpiel w Oceanie Indyjskim.Wyspa jest również pełna mikroklimatów, np.możliwe jest pójście na plażę na zachodziewyspy nawet wtedy kiedy pada silny deszcz napołudniu.Bliskość gór i morza zapewnia idealne podłożedla rozwoju rozrywki, poczynając od surfingu nawybrzeżu, do wielu innych sportów, takich jakprzelot paralotnią, bieganie i wspinaczka górska.Wyspa jest znana z maratonu Marathon desCimes, który polega na wyścigu przez wyspę, za-czynając na północnym krańcu, a kończąc napołudniu. Maraton ten przyciąga dziś biegaczy z całego świata.Zdecydowanie jest coś wyjątkowego w tej wyspie- niektórzy mówią, że nieważne skąd pochodzisz,na Reunion zawsze odnajdziesz swoje miejsce,które będzie ci przypominało rodzinny dom.

Paul SchaffnerTłumaczenie: Ania Schaffner

Reunion – francuski klejnot na Oceanie Indyjskim


Diets are becoming more and more trendy thesedays. But, probably it was Garfield who said,that they are “not nice, cause there is too lessgood things there”. So let’s forget about dietsand concentrate on healthy and tasty dishes,such as those from before the era of fast andjunk food. From before times of improvers, fillers,preservatives, E-numbers, flavours and fragran-ces which imitate natural ones.

L et’s go back in time and have a look overthe shoulder of cooks from the 18th and19th centuries. Let’s flick the pages for “coun-

try housewife” and “city housewife”, let’s see what the“economically careful” hostess cooked. And let’s enjoy the tasteand aroma of real food.In this issue of “Pangea Magazine” we are launching a culinary column de-dicated to old Polish cuisine. The inauguration should be celebrated witha glass of wine and a sweet snack. Et voilŕ – biscuits for booze!Woyciech Wielądko, Kucharz doskonały. Pożyteczny dla zatrudniającychsię gospodarstwem, Warszawa 1783, str. 419 (The perfect cook. Usefulfor those who do the household, Warsaw 1783, p.419):“Weigh five eggs, then measure out the same weight of sugar and the sameweight of flour. Put the sugar into a bowl, add lime zest finely chopped and

fried, chopped orange flowers, also five egg yolks (Savethe whites).

Mix them together, then add the flour, mix eve-rything well. Beat the egg whites until stiff,blend with flour and sugar mixture. From whitepaper make some forms, rectangular-shaped,

as wide and high as a finger, spread with warmbutter. Finally put two spoonfuls of this mixture intoeach form, sprinkle with sugar and put into a warm

oven. Remove from the oven when golden-brown, take out from the paper, put on the

cooling rack. They are tasty and mild to dunkin liquor.”I weighed the eggs, sugar and flour

(340gm), chopped the lime zest (but didn’t fryit). I don’t have orange flowers. I don’t even have an

idea where to find them! “Aunt” Google shows me cour-gette flowers and dandelion preserve… I decide to change the recipe: I useorange zest. I pour, I add, I break, I beat, I mix.I don’t make paper cases. I have them ready made. They are round but –most importantly – they are white! I fill them with the mixture half-way (twoteaspoons), I put them into a pre-heated oven (180�C) and take them outafter 20 minutes. In the so-called meantime my sister goes to the shop, tobuy some “sweet alcoholic drink”. The biscuits are still warmish, but noneof us is particularly patient. We are celebrating the inauguration! And Iwish the same to you. Joanna Napiorkowska

OLD POLISH CUISINE - BISCUITS FOR LIQUOR

Diety są coraz bardziej modne. Ale to chyba Gar-field powiedział, że nie są fajne, bo za mało wnich dobrych rzeczy. Zapomnijmy więc o die-tach i skoncentrujmy się na zdrowych i smacz-nych potrawach. Takich sprzed epokiszybkiego i śmieciowego jedzenia. Sprzed cza-sów polepszaczy, wypełniaczy, konserwantóworaz smaków i zapachów identycznych z natural-nym.

C ofnijmy się w czasie, zajrzyjmy przez ramię kucharkom z XVIII i XIXwieku. Przekartkujmy książki kucharskie dla „gospodyń wiejskich”i „gospodyń miejskich”. Zobaczmy, co gotowała „ekonomicznie

troskliwa” pani domu. Cieszmy się smakiem i aromatem prawdziwego je-dzenia.W tym wydaniu „Pangea Magazine” rozpoczynamy dział kulinarny, po-święcony dawnej kuchni polskiej. Inauguracja powinna być świętowana w towarzystwie lampki wina i słodkiej przekąski. Et voila – biszkokty do lik-woru!Woyciech Wielądko, Kucharz doskonały. Pożyteczny dla zatrudniającychsię gospodarstwem, Warszawa 1783, str. 419:Biszkokty do likworu„Odważ pięć iay, po drugiey stronie tyleż cukru, zdeym cukier, odważ tyleż

mąki, wsyp cukier na miskę, przyday skórki z cytryny zielo-ney usiekaney, i kwiatków pomarańczowych smażonych

siekanych, także pięć żółtków, rozbiy razem, przysyppotym mąki, wybiiesz iak się należy wszystko, ubiyznowu białka na pianę, zmięszay z mąką i cukrem,zrób z papieru białego formę nakształt rynienki sze-

roką i wysoką na palec, wysmaruy masłem ciepłym,nareszcie, włóż po dwie łyżki teyże massy w każdąformę, posyp cukrem, wstaw w piec wolny, przyrumie-

nione wystaw i wyimiy z papieru, ułóż na sicie, dobre są i delikatne do maczania w likworze.”

Ważę jajka, cukier i mąkę (340 g), siekam skórkę cytrynową. Nie mamkwiatków pomarańczowych. Nie mam nawet pojęcia, gdzie ich szukać!„Ciotka” Google pokazuje mi kwiaty cukinii i konfiturę z mniszka lekar-skiego... Modernizuję przepis, biorę skórkę pomarańczową. Wsypuję, przy-daję, rozbijam, ubijam, mięszam.Nie robię foremek z papieru. Mam gotowe. Są okrągłe, ale – co najważnie-jsze – białe! Wypełniam je do połowy ciastem (wchodzą dwie łyżeczki),wkładam do nagrzanego do 180�C piekarnika, wyjmuję po 20 minutach.W tak zwanym międzyczasie moja siostra idzie do sklepu po „słodki napójalkoholowy”.Biszkokty są jeszcze ciepławe, ale żadna z nas nie jest specjalnie cierpliwa.Celebrujemy inaugurację! Czego i Państwu życzę.

Joanna Napiórkowska

KUCHNIA STAROPOLSKA – BISZKOKTY


WHAT IS REGENERIS?

Regeneris is a special skin cell biostimulationprogram which delivers to the blood platelet-richplasma (PRP). Regeneris contains growth sti-mulators and cells from your own blood, whichprompt skin to regenerate and regain youthful vi-tality. The result is that the skin becomes smo-other, more elastic and younger-looking.

Moreover, regeneris is 100% biocompatible. Fa-cial skin revitalization is possible thanks to Au-tologous Cellular Regeneration (ACR) – skin cellsregeneration using the patient’s own growth sti-mulators and stem cells.

Regeneris works by prompting platelets in thePRP to produce specific growth stimulatorswhich:• Initiate tissue regeneration process• Support angiogenesis (growth of new blood

vessels)• Activate mesenchymal stem cells• Stimulate fibroblasts to produce new

collagen.

Indications:• cheeks• nasolabial groove• area around the eyes such as crow’s feet,

shades, eyelids• mouth, chin, forehead• neck and nape skin folds• cleavage• hands

Contraindications: Anyone with the following...• a neoplastic disease• pregnancy and lactation• anticoagulant therapy

Effects that can be gain by regeneris are:

• skin revitalization and smoothing, improvement of skin elasticity, tension and thickness, skin colour unification

• remodeling of collagen fibres• improvement to skin blood flow• smoothing wrinkles and skin folds

– volumetric therapy biostimulating skin cells• hastens healing after aesthetic

medicine treatments

WHAT IS THE REGENERIS TREATMENT LIKE?

Regeneris treatment which is performed in aconsulting-room is quite quick and simple. In thefirst phase a physician takes a small sample (20ml) of your blood into a special test-tube whichis subsequently spun in a cup-type centrifuge.Within five minutes erythrocytes and leucocytesseparate themselves from plasma-containingplatelets. A special reagent is put into the test-tube just before the treatment starts. It activa-tes growth stimulators production within theplatelets. This is how we get PRP, which becomesa basis for the procedure.We have a highly qualified staff which includes adoctor of aesthetic medicine, a cosmetologistand a registered nurse.

Have you ever heard of Regeneris?

W dniach 15 i 16 czerwca 2014, doświadczona kosmetolog i pielęgniarka specjalnie nazaproszenie przyjedzie do Szkocji, gdzie będzie wykonywać zabieg – „Komórki macie-rzyste w mezoterapii igłowej osoczem bogato - płytkowym”. Osoby zainteresowane pro-szone są o kontakt z Iwettą Fijolek-Morawską pod numerem telefonu: 07523550397.

Reklama

pangea magazine may 2014

Documents