01_01_39.indd 1 10/18/10 7:57:55 PM

01_01_39.indd 2 10/18/10 7:57:59 PM

01_01_39.indd 3 10/18/10 7:58:02 PM

20 ΦΟΙΤΗΤΙΚΑΣΤΕΚΙΑ Πούθαβγείτε,πούθαφάτεκαιτιπρέπειοπωσδή-

ποτενακάνετεγιαναζήσετεφοιτητικήζωή…χαρισάμενησε7πόλειςτηςΕλλάδας.

34 ΗΕΛΛΑΔΑΤΟΥΜΙΧΑΛΗΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ

ΟκορυφαίοςσκηνοθέτηςμιλάειγιατηνΕλλάδαπουαγάπησε,τηνΑθήναπουγνώρισεκαιτοΊδρυμαπουοραματίστηκε.

40 ΗΑΛΛΗΕΥΡΥΤΑΝΙΑ ΈναοδοιπορικόαπότουςΚορυσχάδεςκαιτηΜονή

Προυσού,μέχριτηΛίμνηΚρεμαστώνκαιτηΒίνιανη.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010 ΤΕΥΧΟΣ 5

Εκδότης Θ.Α.ΚΑΛΟΥΔΗΣ

Γενικός Διευθυντής ΝΙΚΟΣΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ

Σύμβουλος Έκδοσης ΜαίρηΤζώρα

Αρχισυντάκτις ΚατερίναΚαρακίζη

Ειδικός Συνεργάτης ΓιώργοςΑμυράς

Συνεργάτες ΧαράΒηλάρα,ΕλβίραΔρακάκη,

ΑντώνηςΚαλούδης,ΟδυσσέαςΜητσόπουλοςΚατερίναΠαπαθανασίου,

ΊναΤαράντου,ΜαρίαΤζωρτζάκη,Μαρία-ΚάντιαΧαρδαλιά

Εμπορική Διεύθυνση ΦραγκούληςΦουστέρης

Υπεύθυνοι ΔιαφήμισηςΒίκυΑποστολοπούλου,ΜαριάνναΜπούζη,

ΜάνιαΑποστολοπούλου,ΝίκοςΙορδανίδης,

ΕμμανουήλΚαλλιμικράκης,ΧρήστοςΓκαμώτος,

ΔημήτριοςΔουλγερίδης

Υποδοχή διαφήμισης ΒάσωΣτάγια

Γραμματεία ΆσπαΜανδηλαράΚωνσταντίναΒουρνά

Διόρθωση κειμένωνΚατερίναΓκρέκου

ΑτελιέΣτέλλαΝίκα,ΧαράΚρουστάλη,

ΧριστίναΤζουγανάτου,ΑλεξάνδραΤασούλα,

ΚλειώΜπατή,ΣοφίαΚαραμανίδου

Φωτογράφοι ΚώσταςΒιδάκης,ΓιάννηςΓιαννέλος,

ΦίλιπποςΚατσιγιάννης,ΜαριλέναΚατσίνη,

ΝίκοςΛάμπρου,ΝίκοςΠέτρου,ΑρχείοΜιλήτου

Επεξεργασία Εικόνας ΓιώργοςΑλεξάνδρου,ΓιάννηςΔούσμανης

Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΤΡΟΙΑΕΚΔΟΤΙΚΗΑ.Ε.

ΔιανομήΑΡΓΟΣΑ.Ε.

Το «Πάμε Ελλάδα» εκδίδεται από την «ATTALOS A.E.»

26ο χλμ. Λεωφ. Λαυρίου, Κορωπί τ: 210 5151 514, 210 9702 802

f: 210 5151 558, info@attalos.gr

01_01_39.indd 4 10/18/10 7:58:11 PM

5ΠAMEEΛΛΑΔΑ

50 ΡΕΘΥΜΝΟ:ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΚΑΙΚΟΣΜΟΠΟΛΙΤΙΚΟ

ΨηφίστεΚρήτηκαιτοφθινόπωρο,χαθείτεστολαβύρινθοτηςΠαλιάςΠό-ληςκαιγνωρίστετηγύρωπεριοχή.

62 ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗΣΥΜΦΩΝΙΑ

ΤοπίακαιχρώματατουΝοέμβρηαποτυπωμένασεεικόνες.

72 ΤΟΑΓΝΩΣΤΟΛΑΥΡΙΟ

Περιηγηθείτεστηγητωνμεταλλευμάτων,50χλμ.νοτιοανατολικάτηςΑθήνας.

78 ΤΑΔΑΣΗΤΗΣΡΟΔΟΠΗΣ

ΜιαξενάγησηστηφύσητηςΒόρειαςΕλλάδας,απότοΔάσοςΣημύδαςμέχριτοΑρκουδόρεμακαιαπότοΠαρθένοΔάσοςμέχριτοΝέστο.

94 EXTREMEΟΡΕΙΝΕΣΑΠΟΔΡΑΣΕΙΣ

ΗTrekkingHellasσαςπροτείνειrafting,αναρρίχησηκαι4x4στουςκαλύτε-ρουςφθινοπωρινούςπροορισμούςτηςΕλλάδας.

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

ΤΙ,ΠΟΥ,ΠΟΤΕ.................... 8

7ΜΥΣΤΙΚΑ......................... 12

ΞΕΡΕΤΕΟΤΙ.......................... 60

SMSΣ’ΕΝΑΜΠΟΥΚΑΛΙ..... 92

ΕΛΑΤΕΣΤΟΝΤΟΠΟΜΟΥ.... 104

ΠΗΓΑ–ΕΙΔΑ–ΜΟΥΑΡΕΣΕ.. 104

ΟΙΓΕΥΣΕΙΣΤΗΣΕΛΛΑΔΑΣ... 106

LONG WEEKENDS

ΧΑΛΚΙΔΑ............................ 14

Τομακρινόπροάστιο

τηςπρωτεύουσας

ΚΑΒΑΛΑ............................. 16

ΑτμόσφαιραΑνατολήςστο

μπαλκόνιτουΒορρά

ΤΡΙΠΟΛΗ............................ 18

Άρωμαπαράδοσηςκαιιστορίας

01_01_39.indd 5 10/18/10 7:58:19 PM

01_01_39.indd 6 10/19/10 10:35:15 AM

7ΠAMEEΛΛΑΔΑ

TΤοαμερικανικόπεριοδικόSaveur κυκλοφόρησετονπερασμένομήνασεόλοτονκόσμομεέναεκτενέςαφιέρωμα-ύμνοστηνελληνικήκουζίνα,χαρίζονταςμάλιστακαιτοεξώφυλλότουστοθέ-μααυτό.(Την επισήμανση του γεγονότος οφείλουμε στον Γαστρονόμο του Οκτωβρίου, το καλύτερο περιοδικό μαγειρικής και ίσως το καλύτερα στοχευ-μένο ελληνικό περιοδικό εξειδικευμένης ύλης.)ΌπωςαναφέρειστοEditorialτουΓαστρονόμουοδιευθυντήςπεριοδικώνεκδόσεωντηςΚαθημερι-νής Σωκράτης Τσιχλιάς, «...με τίτλο εξωφύλλου the Greek Issue και μια έξοχη φωτογραφία από ένα πιάτο κόκκινης πιπεριάς γεμιστής με τυριά, το αμερι-κανικό περιοδικό καταπιάνεται, με θαυμαστή ακρίβεια, με την ουσία της ελληνικής μαγειρικής: πάθος για αγνά υλικά, μαγείρεμα που επιτρέπει στις δυνατές ατόφιες γεύσεις να ακουστούν. Ο ελληνικός τρόπος μαγειρέματος, υπογραμμίζεται στο αφιέρω-μα, επιβίωσε τόσους αιώνες γιατί είναι “ορθός και λογικός”...».Αυτό,ΚυρίεςκαιΚύριοι,πουμαςπροσφέρειτοκαλόαμερικανικόπεριοδικό,ανήτανοργανω-μένοκαιμεθοδικάεκτελεσμένοαπότονΕΟΤ,θαεπρόκειτογιαμιαεξαιρετικήεφαρμογήmar-keting«θεματικούτουρισμού».ΓιατίηΕλλάδα,πέρααπότηνΙστορία,τονΠολιτισμόκαιτημο-ναδικήΦύσητης,μπορείναπροσφέρειπολλάάλλατουριστικάπακέταστηδιεθνήαγορά.Και,

βεβαίως,ποικίλεςενδιαφέρουσεςπροτάσειςγιαειδικάκοινά,μεταξύτωνοποίωνκαιοιαπαντα-χούθιασώτεςτηςκαλήςμεσογειακήςκουζίνας.Ηπαραδοσιακήελληνικήμαγειρική,ηπρο-σφυγική,ηνησιωτική,ηΚρητική,ηΗπειρώτικη,ηΠελοποννησιακήκαιτόσεςάλλεςμπορείνααποτελέσουνμαγνήτηγιατουςξένουςταξιδιώ-τες και μάλιστα όλο το χρόνο. Αρκεί ναοργανωθείσεέξυπνο«τουριστικόπροϊόν»,μεεκδηλώσειςκαιπαράπλευρεςδραστηριότητες.

***

Ηβιβλιοθήκητου«ΠΑΜΕΕΛΛΑΔΑ»διαρκώςεμπλουτίζεται.Μετοτεύχοςαυτόπροσφέρου-με στους αναγνώστες μας ένα συλλεκτικόλεύκωματωνεκδόσεων«Μίλητος»αφιερωμέ-νοστοΆγιονΌρος,έναναπότουςτελευταίουςπαράδεισουςπουαπομένουνστονπλανήτη.Επίσης,μιαειδικήέκδοσηγιατονομόΙωαννί-νων,όπουαναδεικνύεταιημοναδικότηταενόςμαγευτικούτόπου,πουαξίζειναεπισκεφθείτεειδικάαυτήτηνεποχή.Καλόταξίδι!

ΤΟΜΗΝΥΜΑΤΗΣΚΟΚΚΙΝΗΣΠΙΠΕΡΙΑΣ

Ζητάµε από τους αναγνώστες µας και τους τοπικούς φορείς σ’ όλη τη χώρα να συµβάλλουν στην προβολή του τόπου µας. Στείλτε µας τις προτάσεις και τις ιδέες σας.Επικοινωνήστε µαζί µας: τηλ. 210 5151514info@x2sa.comt.kaloudis@x2sa.com

ΠΑΜΕΕΛΛΑΔΑοι κορυφαίοιπροορισμοί

TO ΓPAMMA TOY EK∆OTH

Ένας γύρος στο περιβάλλον, στους µύθους,την ιστορία, τους ανθρώπους σε 365 εικόνες

A tour of her environment, legends, historyand people, in 365 pictures

ÂÏÏ¿‰·greece365

Ένας γύρος στο περιβάλλον, στους µύθους,την ιστορία, τους ανθρώπους σε 365 εικόνες

A tour of her environment, legends, historyand people, in 365 pictures

ÂÏÏ¿‰·greece365

26ο χλµ.Λεωφ.Λαυρίου, 19 400 Kορωπί,T.Θ. 7616• Τηλ. 210 97.02.802, Fax: 210 97.56.550

• www.militos.gr • e-mail: info@militos.gr

26th klm Lavriou Ave., 19 400 Koropi P.O. Box: 7616• Τel. (+30) 210 97.02.802, Fax: (+30) 210 97.56.550• www.militos.gr • e-mail: info@militos.gr

K-X ellada 365_2010.qxd:K/X ellada 365.qxd 6/30/10 2:30 PM Page 1

01_01_39.indd 7 10/18/10 7:58:29 PM

8 ΠAMEEΛΛΑ∆Α

Οκτώβριος / ΝοέµβριοςΙ∆ΕΕΣ, ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ, ΕΠΙΛΟΓΕΣ

O Dany Brillant στο Μέγαρο Μουσι-κής ΘεσσαλονίκηςΟ Γάλλος καλλιτέχνης που

ξαναζωντάνεψε τον ήχο των Big Band θα σας παρασύρει σε ένα µελωδικό τα-ξίδι στις 2 Νοεµβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ο διάσηµος τροβαδούρος, που θεωρείται ο σύγχρο-νος εκπρόσωπος του αξέχαστου µουσικού ύφους και στυλ της δεκαετίας του ’50, τραγουδά µε τη συνοδεία ορ-χήστρας τις µεγαλύτερες επιτυχίες από τα 20 χρόνια της πορείας του στο χώρο της δισκογραφίας.

6/11 Ο Βασιλιάς Ληρ στο Παλλάς Η παράσταση «Βασιλιάς Ληρ» µε τον Νικήτα Τσακί-

ρογλου στον πρωταγωνιστικό ρόλο και τη σκηνοθετική µατιά του Στάθη Λιβαθι-νού κάνει πρεµιέρα στην Αθήνα και συγκεκριµένα στη σκηνή του Παλλάς στις 6 Νοεµβρίου. Το θεατρικό αρι-στούργηµα του Σαίξπηρ µιλά για το αιώνιο θέµα της πάλης των γενεών µέσα από την τραγωδία δύο πατεράδων που αρνούνται να υπο χωρήσουν ή να αµφι-σβητηθούν. Μετά την επιτυχία στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος έρχε-ται και στην Αθήνα για περιορισµένες παραστάσεις.

6/11 Πανελλήνια Φιλοτελική Έκθεση στην Πάτρα Το µοναδικό εντυπωσιακό

έκθεµα του Ιδρύµατος Spungen, που σχετίζεται µε το ολοκαύτωµα του Β' Πα-γκοσµίου Πολέµου φιλοξενείται µεταξύ άλλων στην Πανελλήνια Φιλοτελική Έκθεση Γραµµατοσήµων που διοργα-νώνεται στην Πάτρα από τις 6 µέχρι τις 14 Νοεµβρίου. Ο Danny Spungen, υπεύθυνος της µεγαλύτερης συλλογής εγγράφων και ταχυδροµικής ιστορίας της περιόδου 1940-45 πρόκειται να συ-νεργαστεί µε τη Φιλοτελική Εταιρεία Πατρών, ενώ είναι η πρώτη φορά που η συλλογή του θα περάσει τα σύνορα των ΗΠΑ.

-31/10 Έκθεση φωτογραφίας Τήνος-ΠεριστεριώνεςΟ Αριστείδης Χ. Κοντογεώργης

συστήνει στο κοινό τη νέα του έκθεση µε τίτλο «Τήνος –Περιστεριώνες» στο Ίδρυµα Τηνιακού Πολιτισµού που βρίσκεται στην παραλία του νησιού. Μέσα από το φακό του καλλιτέχνη και προέδρου της Ελληνικής Φωτογραφικής Εται-ρείας οι επισκέπτες µπορούν να θαυµάσουν 30 ασπρόµαυρες φωτογραφίες και να γνωρί-σουν τους ξακουστούς περιστεριώνες της Τήνου. Μέχρι και τις 31 Οκτωβρίου.

2/10

01_01_39.indd 8 10/19/10 10:36:19 AM

9ΠAMEEΛΛΑΔΑ

10/11 Οι Bad Boys of Dance στην ΕλλάδαΤο«RocktheBallet»κατέχειδικαιωματικάτοντίτλοτου

Μπαλέτουτου21ουαιώνα.Ηπρωτοπο-ριακήδουλειάτουRastaThomasμετουςταλαντούχουςBadBoysofDance,πουεισέπραξεδιθυραμβικέςκριτικέςσεΑμε-ρική,ΕυρώπηκαιΑυστραλία,έρχεταιαυτότοφθινόπωροστηνΕλλάδα.Από τις 10 έως τις 13 ΝοεμβρίουοιθεατέςθαξεσηκωθούνστοθέατροBadmintonμετηγεμάτηενέργειακαιbeatπαράστα-ση.ΚλασικόμπαλέτοσυνδυασμένομεσύγχρονεςπροβοκατόρικεςχορογραφίεςκαιδεξιοτεχνικέςφιγούρεςσερυθμούςU2καιBlackEyedPeas.Μηντοχάσετε!

20/11

Χάρτης των Γεύσεων στη Θεσσαλονίκη Το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21 Νοεμβρίου

πραγματοποιείται,όπωςκάθεχρόνο,ηκορυφαίαεκδήλωσηοίνουτηςΒόρειαςΕλλάδαςαπότηWinePlus.Ηέκθεσηκρασιού και αποσταγμάτων«ΧάρτηςτωνΓεύσεων»προτείνειγευστικέςδοκι-μέςγιαόσουςαγαπούντοκρασίαλλάκαιγιαεπαγγελματίεςτουχώρου.ΣτηνατμοσφαιρικήΑποθήκηΓ,στολιμάνιτης Θεσσαλονίκης, οι επισκέπτες θαέχουντηνευκαιρίαναευφράνουντουςουρανίσκουςτουςκαιναμεθύσουνμετοάρωματουοίνου.

- 30/11 Η Μύρτις στο Εθνικό Αρχαιολογικό ΜουσείοΗαναπλασμένημορφήτης

μικρήςΑθηναίαςΜύρτιδοςείναιστοεπί-κεντροτηςπεριοδικήςέκθεσης«Μύρτις:Πρόσωπομεπρόσωπομετοπαρελθόν»,πουθαφιλοξενήσειτοΕθνικόΑρχαιολο-γικόΜουσείομέχρικαιτις30Νοεμβρίου.Πρόκειταιγιαένασπουδαίοδιεπιστημο-νικόεπίτευγμα,αφούη11χρονη,όπωςκαιοΠερικλής,ήτανστηλίστατωνθυμάτωντουτυφοειδούςπυρετούπουέπληξετηνΑθήνατο430π.Χ.Οθάνατοςκαιημνήμηπουτοννικάέρχονταιστοπροσκήνιο,ενώημεταφυσικήσυνάντησητουμικρούκοριτσιούμετηΜνησαγόρα,τονΝικόχαρηκαιταάλλαπαιδιάπουαπεικονίζονταιστιςεπιτάφιεςστήλες,μαςυπενθυμίζειτοδιαχρονικότηςανθρώπινηςμοίρας.

26/11Μουνκ στην Αθήνα ΗπιοδιάσημηΚραυγήθαακούγεται στο Μουσείο

Ηρακλειδώναπότις26Νοεμβρίου!Ηέκθεση χαρακτικών του ΈντβαρντΜουνκθακλέψειτιςκαρδιέςτωνφιλό-τεχνωνκαιθααποτελέσειένααπόταμεγαλύτεραεικαστικάγεγονότατηςσε-ζόν.Ανάμεσαστα80χαρακτικά τουδιάσημουΝορβηγούζωγράφουείναιηΜαντόνακαιηΑπόγνωση,ενώηέκθε-ση θα συνεχιστεί και την επόμενηχρονιά.

30/11 Οι STOMP στο Badminton Κρουστά,ρυθμικήκίνησηκαιοπτική κωμωδία. Μια μείξη

βωβούκινηματογράφουκαιtapdancing.Είναιηπιοευρηματικήομάδα,ηπιοευφά-νταστηεπινόησηστοχώροτωνμουσικώντεχνών.ΕίναιοιSTOMPκαιέρχονταιστοθέ-ατροBadmintonαπό τις 30 Νοεμβρίου έως τις 5 Δεκεμβρίου.Παλιάάχρηστααντικείμενατίθενταιστηνυπηρεσίαμιαςιδι-

ότυπηςθεατρικήςλογικής.Τενεκέδες,βαρέλια,εφημερίδες,σκουπόξυλακαιό,τιάλλομπορείκανείςναφα-νταστείμετατρέπονταισεαυτοσχέδιαόργανα μουσικής. Οι performers

σκηνοθετούνέναπολυ-θέαμαήχου,κίνησης,σκηνικών,φωτισμού.

01_01_39.indd 9 10/18/10 7:58:36 PM

10 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

-30/11 Πανόραμα τέχνης του Σωτήρη Σόρογκα στα Τρίκαλα

ΜέχριτατέληΝοεμβρίουαντιπροσω-πευτικάέργα του ζωγράφουΣωτήρηΣόρογκαπαρουσιάζονταιστηΣτέγηΤέ-χνης καιΠολιτισμούστα Τρίκαλα.Ηενδιαφέρουσααναδρομικήέκθεσητουκαλλιτέχνηπεριλαμβάνεισυνθέσειςμεάλογα,πέτρες,γκρεμισμένασπίτια,αρ-χαία ανάγλυφα, πηγάδια αλλά καιεικόνεςαπόταλατομείατηςΠεντέληςκαιτουΛαυρίου.

-10/12 Έτος Σοπέν στο Μέγαρο Μουσικής ΑθηνώνΗέκθεσημετίτλο«ΟΣο-

πένστοΠαρίσι:Τοατελιέτουσυνθέτη»φιλοξενείταιαπό τις 20 Οκτωβρίου μέχρι τις 10 Δεκεμβρί-ουστηΜεγάληΜουσικήΒιβλιοθήκητηςΕλλάδος«ΛίλιανΒουδούρη»τουΣυλλόγουοιΦίλοιτηςΜουσικήςσεσυνεργασίαμετοΓαλλικόΙνστιτούτοΑθηνών.Στοπλαίσιοτωνπαγκόσμιωνεκδηλώσεωνγιατο2010,που,λόγωτουεορτασμούτων200χρόνωναπότηγέννησητουκορυφαίουρομαντικούσυνθέτη,έχειονομαστείΈτοςΣοπέν,παρουσιάζονταιακουστικά,οπτικάκαιηχητικάντοκουμέντασχετικάμετηδουλειάκαιτηνπορείατουκαλλιτέχνηστηγαλλικήπρωτεύου-σα.Ταεκθέματαπρο-έρχονταιαπότηνCitédelaMusiqueτουΠαρισιούκαιτηνΕθνικήΒι-βλιοθήκητηςΓαλλίας.

-5/12 Ο Χρυσός Δράκος στη Νέα Σκηνή του Εθνικού

Από τις 22 Οκτωβρίου μέχρι και τις 5 ΔεκεμβρίουτοΕθνικόΘέ-ατροκαιηΝέαΣκηνή«ΝίκοςΚούρκουλος»παρουσιάζουντονΧρυσόΔράκο,μιαπαράστασηγιατησιωπηλήκραυγήτουανθρώ-

πουστησύγχρονηκοινωνία,μετηνυπογραφήτουπιογνωστούκαιπολυπαιγμένουΓερμανούσυγγραφέα,τουΡόλαντΣιμελπφένιχ.Πέντεπρόσω-πα,μίαιστορία,σεέναασιατικόεστιατόριοστηνκεντρικήΕυρώπη.48σύντομεςσκηνέςσεσκηνοθε-σίαΚατερίναςΕυαγγελάτου,πουμεχιούμορκαιαπλότηταμιλούνγιατοΠεπρωμένο,τοΧρόνο,τονΈρω-τα,τηΜοναξιά,τηΜετανάστευση.ΠρωταγωνιστείηΦιλαρέτηΚομνη-νού.

29/10 Σπύρος Βασιλείου – Θέατρο στο Μπενάκη ΤοσκηνογραφικόταλέντοτουΣπύρουΒασιλείου(1929-1982)ξεδι-πλώνεταισεμίαέκθεσηπουπαρουσιάζεταιστοΜουσείοΜπενάκηαπό τις 29 Οκτωβρίου έως τις 15 Δεκεμβρίου.Τοκοινόθαέχει

τηνευκαιρίαναπερπατήσεινοεράσταχνάριατηςπολύχρονηςθεατρικήςδιαδρο-μής τουζωγράφου,πουδιαμόρφωσε τημεταπολεμικήσκηνικήαισθητική.Επιλεγμένακοστούμια,ζωγραφικέςκαιπλαστικέςμακέτες,αφίσεςκαιθεατρικάπρογράμματααποκαλύπτουντοσημαντικόέργοτουκαλλιτέχνηκαιτοπώςαυτόσυσχετίστηκεμετηνΕλλάδατεσσάρωνδεκαετιών.

01_01_39.indd 10 10/18/10 7:58:41 PM

11ΠAMEEΛΛΑΔΑ

-20/12 Φωτογραφική έκθεση Land Ends στην Κρήτη Ηβραβευμένηαπό24επι-

μελητές από όλο τον κόσμο έκθεση«LandEnds»τουφωτογράφουΠαύλουΦυσάκη, που πραγματοποιείται στοπλαίσιοτηςPhotoBiennale2010/21ηςΔιεθνούςΦωτογραφικήςΣυνάντησης,φιλοξενείταιστοΜουσείοΣύγχρονηςΤέχνηςΚρήτηςμέχριτις20Δεκεμβρίου.Κοινόςπαρονομαστήςοάνθρωπος,σεμιαπεριπλάνησηαπότοΝότοτηςΓαύ-δουκαιτηνΑνατολήτωνΟυραλίωνκαιτωνγκούλαγκ,μέχριτοΒορράτουΝόρ-τντκαπκαιτηΔύσητηςΣίντρα.

-10/01 Το ξεχασμένο παρελθόν της Ευρώπης «θυμάται» το Κυκλαδικής ΤέχνηςΤηνανάπτυξητωνπολιτισμώνστηνο-

τιοανατολικήΕυρώπηκατάτην5ηκαι4ηχιλιετίαπ.Χ.βάζειστομικροσκόπιοηέκθεσηπουθαφι-λοξενήσειμέχρικαιτις10Ιανουαρίουτου2011τοΜουσείοΚυκλαδικήςΤέχνης.Οτίτλοςτηςείναι«ΤοξεχασμένοπαρελθόντηςΕυρώπης…καιοισχέ-σεις της Ελλάδας με τα Βαλκάνια στηΝεολιθικήEποχή»καιπεριλαμβάνειπερισσότερααπό200εκθέ-ματα(ανθρωπόμορφαειδώλια,ομοιώματακατοικιώνκ.ά.)από22μουσείατηςΒουλγαρίας,τηςΜολδαβίαςκαιτηςΡουμανίας.

> La Chunga ξανά στο Επί Κολωνώ Η Καρυοφυλλιά Κα-ραμπέτηκαιηομάδα

ΝΑΜΑ συνεχίζουν για δεύτερηχρονιάστηνΚεντρικήΣκηνήτουΕπίΚολωνώ την επιτυχημένη παρά-σταση «La Chunga», που είναιβασισμένηστοομώνυμοέργοτουΠερουβιανούσυγγραφέαΜάριοΒάργκαςΛιόσα.Έναβαθιάκοινω-νικό έργο με κάποια στοιχείαμαγικού ρεαλισμού που θέτουνστοεπίκεντροτηνεναγώνιαπρο-σπάθεια των ανθρώπων ναεπιβιώσουν.ΗαινιγματικήΤσούν-γκακαιοιτέσσεριςθαμώνεςενόςπεριθωριακούκαφενείουστηνπα-ραγκούποληΠιούραστηνάκρητηςερήμου, θα σας κρατήσουν συ-ντροφιάκαιαυτήτησεζόνκαιθασαςταξιδέψουνκάπουανάμεσαστηνυποκειμενικότητακαιτηναντικειμενικό-τητα, στην πραγματικότητα και τηφαντασία.

> Η Φωνή της Λουντμίλα στο ΑΡΓΩ STUDIOΜετάτημεγάληεπιτυχίατης

προηγούμενηςσεζόν,τοέργο«ΗΦωνήτηςΛουντμίλα»πουείναιβασισμένοστοομώνυμοβιβλίοτουΣουηδούσκηνοθέ-τη και δημοσιογράφου ΓκούναρΜπεργκντάλ παρουσιάζεται ξανά τονΝοέμβριοστοΑΡΓΩSTUDIOστοΜετα-ξουργείο.ΗπαράστασηανήκειστοείδοςτουDocumentaryTheatreκαιθακαθη-λώσει θεατρόφιλους και μη, αφούπραγματεύεταιτησυγκλονιστικήιστορίατηςγυναίκαςπουέζησετηφρίκητηςρα-διενέργειας μετά την έκρηξη τουΤσέρνομπιλ.

01_01_39.indd 11 10/18/10 7:58:45 PM

12 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

7

6

5

432

1Πάρτε τα βουνά και τα Λαγκάδια της Αρκαδίας ΓνωρίστετηνπατρίδατωνΛαγκαδιανώνμαστόρωνκαιτωνΔε-ληγιανναίων,πρωταγωνιστώντηςπολιτικήςζωήςτηςΕλλάδας,πουβρίσκεται65χλμ.απότηνΤρίποληκαι215χλμ.απότηνΑθήνα.ΘαυμάστετασπίτιαπουκρέμονταιστιςπλαγιέςτουΜαίναλου,τιςπετρόχτιστεςβρύσεςκαιταγεφύριακαιαγνα-ντέψτεαπότηνκεντρικήπλατείατηρεματιάόπουκυλάειτοΛαγκαδιανό Ποτάμι,προτούενωθείμετονΛάδωνα.Επι-σκεφθείτετηνεκκλησίατωνΤαξιαρχών,τοναότουΤιμίουΠροδρόμου,αλλάκαιτοεκκλησάκιτηςΠαναγίαςτουΓούνα-ρη, που φυλάει την Πάνω Γειτονιά από το 1862 καιπροσφέρειθέαμέχριτηνΗλείακαιτοΙόνιοΠέλαγος.

«Περπατήστε» στο γευστικό Καλντερίμι της Αράχωβας Ανακαλύψτεένακρυμμένοταβερνάκισεέναναπότουςπιοσυ-χνούςκαικοντινούςπροορισμούςγιατουςΑθηναίους,μόλις150χλμ.απότηνπρωτεύουσα.ΜετάαπόμίαεξαντλητικήημέραστιςπλαγιέςτουΠαρνασσού,απολαύστεπαραδοσιακάπιάταγιαναανακτήσετεδυνάμεις.ΚατεβείτετασκαλοπάτιαδίπλαστοκτίριοτουΟΤΕ,μπείτεστοΚαλντερίμι(τηλ.:22670-31418),βολευ-τείτεστατραπέζιαδίπλαστοτζάκικαιγευτείτεγενναιόδωρεςμερίδεςαπόφορμαέλα,γεμιστέςκόκκινεςπιπεριές,παϊδάκιακαισπιτικέςπίτες,μερικέςμόνοαπότιςσπεσιαλιτέτουμαγαζιού.

Ανακαλύψτε στα Καζανέματα τα μυστικά της ρακήςΑναπολαμβάνετεπάνταέναποτηράκι(ήένακαραφάκι)αγνήκρητικήρακή,ήρθεηώραναπάρετεμέροςστηνετήσιαγιορ-τή,πουδιοργανώνεταιεδώκαιαιώνες,τα«καζανέματα».ΑνκανονίσετεναβρεθείτεστηνΚρήτητηνπερίοδοΟκτωβρίου-Νοεμβρίου,όλοκαισεκάποιογλέντιμεκαζάνιθαβρεθείτε,όπου,ανάμεσαστιςμαντινάδεςκαιτοάρωματωνστράφυλων(τααπομεινάριατωνπατημένωνσταφυλιών),θαδοκιμάσετετηνέαρακήαλλάκαιτουςρακομεζέδες,πουψήνονταιστηφωτιάτουκαζανιού.

«Πιαστείτε» στο χαμάμ του Άγκιστρου Τραβήξτεβόρεια,στοπιοακριτικόχωριότουνομούΣερρών,τοΆγκιστρο,125χλμ.απότηΘεσσαλονίκηκαι50χλμ.απότιςΣέρρες.Χαρείτετονεναλλακτικότουρισμόκαικλείστεπρώτολουτήραπίσταστοβυζαντινόπέτρινοχαμάμ,πουχρονολογείταιαπότο950ήτο1100μ.Χ.Ηκοινότητατοαναπαλαίωσε,πρό-σθεσενέουςλουτήρεςκαικατασκεύασεέναξενοδοχείο(τηλ.:23230-41420).Τοχαμάμλειτουργείόλοτοχρόνο,όλητημέρακαιμετηθερμοκρασίασταθερήστους41ÆC,θασαςπροσφέρειεκτόςαπότιςθεραπευτικέςιδιότητεςτωνιαματικώντουνερών,μοναδικέςστιγμέςχαλάρωσηςκαιαναζωογόνησης.

Αναζητήστε το δράκο του παραμυθιού στην ΕύβοιαΓνωρίστεταυπερφυσικάδρακόσπιτατηςΕύβοιας,ή«δραγκό»,γιατουςντόπιους,ταπέτρινασπίτιααπότεράστιουςμονόλιθουςπουβρίσκονταισταορεινάτηςνότιας Εύβοιαςκαικαλύπτο-νταιαπόμίααχλήμυστηρίουσχετικάμετηνηλικίακαιτηχρήσητους.ΤαπερισσότεραβρίσκονταιστηνπεριοχήτωνΣτύ-ρων. ΤατρίατουσυγκροτήματοςΠάλληΛάκαμπορείτεναταεπισκεφθείτε,ακολουθώνταςτιςπινακίδεςαπόταΣτύρα.ΟιπιοτολμηροίανεβείτεστηνΌχη,πάνωαπότηνΚάρυστο,ακο-λουθώντας,απότοκαταφύγιο,τομονοπάτιπουοδηγείβόρεια,γιαναεπισκεφθείτετοπιοεντυπωσιακόδρακόσπιτο,όπουβρέθηκαναρχαϊκάαντικείμενακαιεικάζεταιότιήτανναόςτηςΉραςήτουΗρακλή.

«Κολυμπήστε» στο Σπήλαιο των Λιμνών της Αχαΐας Εξερευνήστετομοναδικότριώροφοσπήλαιοστονκόσμο,τοΣπήλαιοτωνΛιμνώνστηνΑχαΐα,217χλμ.απότηνΑθήνα(17χλμ.απόταΚαλάβρυτα).Περπατήστετα500μέτρατηςεπισκέ-ψιμηςδιαδρομήςστοδεύτεροόροφο,πουείναιφωτισμένηειδικάγιανααναδεικνύειτονξεχωριστόχαρακτήρατουσπηλαί-ου,περνώνταςαπότιςτεχνητέςγέφυρεςπάνωαπότιςλίμνες.Τοχειμώνα,τανεράκατακλύζουντοσπήλαιο,στολίζονταςτουςσταλακτιτικούςκαισταλαγμιτικούςσχηματισμούςμεμικρούςκαταρράκτες,ενώτοκαλοκαίριαναδύονταιδαντελωτέςλεκάνεςκαιφράγματαύψους4μ.Στονκάτωόροφοτουσπηλαίουέχουνβρεθείαπολιθωμέναοστάανθρώπωνκαιζώων,ανάμεσάτουςκαιιπποπόταμου!

Ξεσκεπάστε τα μυστικά του «Σκεπασμένου» στο ΒελβεντόΑνακαλύψτετομέροςόπουκατοικούσανοι9Μούσες,33χλμ.απότηνπρωτεύουσατουνομούΚοζάνης,στιςρίζεςτωνΠιερίων.ΑκολουθήστετιςπινακίδεςαπότογραφικόΒελβε-ντό,καισυνεχίστεπεζοίστομονοπάτιπουθασαςοδηγήσειστηνκαρδιάτουφαραγγιούτουΣκεπασμένου καιστοντρι-πλόκαταρράκτη,ύψους25μ.Απολαύστετηθέααπότοειδικόπαρατηρητήριοήκατεβείτεστονκαταρράκτηαπότοειδικόμονοπάτιήμεσκοινιάμέσααπότανερά.Ακολουθώ-νταςτομονοπάτιπροςτοΚαταφύγι,αναζητήστετηνκορυφήτουφαραγγιού,περπατώνταςανάμεσασεπλατάνια,λίμνες,νερόμυλουςαλλάκαιτηνπίσταχορού,πουοιγλεντζέδεςΒελβεντινοίέφτιαξανεδώτηδεκαετίατου’50!

ΕΠΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

ΤΟΥ ΦΘΙΝΟΠΏΡΟΥ

Από την Ελβίρα Δρακάκη

01_01_39.indd 12 10/18/10 7:58:48 PM

01_01_39.indd 13 10/18/10 7:58:53 PM

14 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Long Weekends

ΧΑΛΚΙΔΑΉρεμη δύναμη

ΗΧαλκίδαήτανπάνταηκυριακάτικη«έξοδος»τωνΑθηναίωνγιαβόλταστηλιακάδα,φρέσκοψάρικαικαφέστηνπαραλία.Κάτισανμακρινόπροάστιοτηςπρωτεύουσαςμεπροδιαγραφέςκοντινήςεξόρμησης.ΓιατίηΧαλκίδαείναιτόποςσύντομηςφυγήςσεέναενδιαφέροναστικόπερι-βάλλον,γεμάτοζωή,μεέναιδιαίτεροθαλάσσιομέτωποκαιπολλέςεπιλογέςκαλούφαγητού.

Από τον Αντώνη Καλούδη

Γύρω από την παραλία της Χαλκίδας χτυπάει ο παλμός της πόλης.

ΕίτεμένετεστηνΑθήναείτεσεπόλειςτηςΣτερεάςΕλλάδας,αξιοποιήστε

κάποιοηλιόλουστοΣαββατοκύριακογιαναεπισκεφθείτετηΧαλκίδα.Τηνπό-ληπουθυμόμαστεαπόταπαιδικάμαςχρόνια,ότανοδάσκαλοςμαςεντυπωσί-ασε περιγράφοντας το μοναδικόφαινόμενοτης«αλλαγήςτωννερών»πουπαρουσιάζεταιστοστενόθαλάσσιοπέρασμάτης,πουενώνειτηνΕύβοιαμετηνηπειρωτικήχώρα:Έξιώρεςταθα-λάσσια ρεύματα είναι βόρεια και έξιώρεςγυρίζουννότια,κάτισανμαγικόρολόιτηςφύσης.

Φτάνονταςστονπροορισμόσου(45λε-πτάαπότηνΑθήνα),αντιλαμβάνεσαιαμέσωςπωςπρόκειταιγιαμιαπόληορ-γανωμένηγύρωαπότηθάλασσα,μετουςκατοίκουςκαιτουςεπισκέπτεςτηςνααπολαμβάνουντιςελεύθερεςώρεςτουςστηνπαραλία.Πολυάριθμα«χα-λαρωτικά»καφέσυγκεντρώνουν τηνπροτίμησητηςνεολαίας,ενώδεκάδεςγραφικάπαραλιακάταβερνάκιαπρο-σφέρουνάλλοθιγιαπαρεκκλίσειςσεμεσημεριάτικεςσπονδέςστονΔιόνυσο.ΗΧαλκίδαέχειυπέροχοφαγητό.Όπουκαιναπαςθαβρειςξεροτηγανισμένους

ψαρομεζέδεςκαιπολλέςεπιλογέςγιαφρέσκοψάριστησχάρα.Ωστόσοεμείςγνωρίσαμετηναπόλυτηγευσιλαγνείασεπέντε«φαγάδικα»,πουοφείλειναεπι-σκεφθείόποιοςκατατάσσειτονεαυτότουστουςκαλοφαγάδες.ΣτονΣοφρώ-νη,παραθαλάσσιαταβέρναέξωαπότηΧαλκίδα,στοδρόμοπροςτηνΑρτάκη(ηοποίαλειτουργείαπότο1953).Καιακό-μα: το5Φ που βρίσκεται μέσα στηνπόλη,τοΤσαφ(μέσαστηνπόληκιαυ-τό),τηνταβέρναψαρικώνπουβρίσκεταιστονΆγιο ΜηνάκαιτηνταβέρνατουΝικόλαστηβοιωτικήακτή.

Ηπόληπήρετοόνομάτηςαπότηφοινικικήλέξη«Χάλκη»ή«Κάλχη»πουσημαίνειπορφύρα,λόγωτουότιστηνπεριοχήψάρευανκοχύλια από τα οποία έβγαινε τοπορφυρό-κόκκινοχρώμα.Κατάμιαάλληεκδοχήτηνονομασίατηςπό-λης την αποδίδουν στη λέξη«Χαλκός»τονοποίοκατεργάζοντανευρύταταστηνπεριοχή,ενώκατάτημυθολογικήπαράδοση«Χαλκίδα»θεωρείταιηκόρητουποτάμιουθεούΑσωπούκαιτηςΜεθώνης.

01_01_39.indd 14 10/18/10 7:58:55 PM

15ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πού να μείνετεBest Western Lucy Hotel Λ. Βουδούρη 10 Τηλ.: 22210-23831-5Paliria HotelΠαραλία Χαλκίδας Τηλ.: 22210-28001-6Pelagos Hotel Άγιος Μηνάς Τηλ.: 22210-99310-7

Πού να φάτεTα 5ΦΕυβοίας 61 & Ντούρμα Τηλ.: 22210-85731Τσαφ Παπαναστασίου 3, Πλατεία Φαβιέρου-Αγοράς Τηλ.: 22210-80070

Χρήσιμα τηλέφωνα:Νοσοκομείο Χαλκίδας: 22210-21901-10Αστυνομικό Τμήμα: 22210-22100Λιμεναρχείο: 22210-28888, 77333

Τα νερά της θάλασσας αλλάζουν 4 φορές το 24ωρο, γι' αυτό και τα λένε τρελά νερά.

Όσον αφορά στη διαμονή σας, προτεί-νουμε τρία ξενοδοχεία. Το all time classic Lucy και το Paliria που βρίσκο-νται στην παραλία της Χαλκίδας, καθώς και το Pelagos στον Άγιο Μηνά.Μπαράκια και καφέ υπάρχουν διάφορα γύρω από την παραλία αλλά και μέσα στην πόλη. Επισκεφθείτε επίσης το μπαρ Όμιλος που βρίσκεται στο τέρμα της παραλίας κάτω από το Κόκκινο Σπίτι, της οικογένειας Μάλλιου, που χτίστηκε το 1884 αρχιτέκτονας του οποίου ήταν ο Γάλλος Φλεγκίς. Σήμερα ανήκει στον Δήμο Χαλκιδέων, βρίσκεται στο στάδιο της συντήρησης και αναπαλαίωσης με προορισμό λειτουργίας ως Εστία Επι-στημών, Εστία της Γνώσης. Εκεί ακριβώς βρίσκονται και τα θαλάσσια σπορ της Χαλκίδας, που συγκεντρώνουν πολ-λούς θιασώτες ανεξάρτητα από την εποχή.Πέρα όμως από τους εκδρομείς της

«αραγματικής» φιλοσοφίας, υπάρχουν και οι λάτρεις των extreme sports που έχουν σοβαρούς λόγους να επισκε-φθούν τη Χαλκίδα, για να κάνουν bungee jumping από τη γέφυρά της, ύψους μόλις 40 μ. Η εμπειρία αυτή είναι μοναδική και αξίζει να τη ζήσετε (αρκεί να υπογράψετε ένα χαρτί στο οποίο θα δηλώνετε ότι αναλαμβάνετε πλήρως την ευθύνη των πράξεών σας...). Η συ-γκεκριμένη πτώση πάντως θεωρείται εντελώς ακίνδυνη.

01_01_39.indd 15 10/19/10 10:37:42 AM

16 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΚΑΒΑΛΑΧίλιες και μια νύχτες

Από την Μαρία Τζωρτζάκη

Οι πέτρινες Καμάρες αγκαλιάζουν το λιμάνι της Καβάλας.

Long Weekends

Τοφθινόπωροέχειμπειγιατακαλάκαιεσείςέχετεεπιλέξεινααποδρά-

σετε για ένα Σαββατοκύριακο στοδιαμάντι τηςΑνατολικήςΜακεδονίας,τηνΚαβάλα.Γιατίεδώ;Γιατίέχετεεξα-σφαλίσειέναδωμάτιοστοΙμαρέτ,στηνοδόΘεοδώρουΠουλίδουκαισαςέχουνπειτακαλύτερα.Όμωςημαγείααρχίζειπρινκανδιαβείτετηνπύλητου.Ό,τικαιανακούσατε,δενπεριμένατεσίγουρανααντικρίσετεαυτότοθέαμα.ΑνάμεσαστιςκεραμοσκεπέςστοΛόφο της Παναγί-ας, της παλαιότερης συνοικίας τηςΚαβάλας,ξεπροβάλλουν100τρούλοιαπόμόλυβδο και 51 καμινάδες πουαγκαλιάζουντοπαράξενοοικοδόμημαπου«βλέπει»στοεμπορικόλιμάνι.ΤοΙμαρέτείναιτοκάτιάλλο.Είναιηελ-ληνική εκδοχή των ανακτόρων τηςΑλάμπρας,ένασπάνιοδείγμαοθωμα-νικούμπαρόκπουθυμίζει μαροκινόπαλάτι.Καιείναιαπόμόνοτουπροορι-

ΑνμερωτήσειςτιμεεντυπωσιάζειπερισσότεροστηνπαλιάπόλητηςΚαβάλαςθαδυσκολευτώνααπαντήσωμετηνπρώτη.ΗθέαστηθάλασσααπότoΒυζαντινόΚάστρο;ΤαηλιοβασιλέματαστοΦάρομετάαπότουςμεζέδεςστασοκάκια;ΟιΚαμάρεςπουμοιάζουνμεμικρόΚολοσσαίο;Δενξέρω,νομίζωπωςθαέλεγατο...Ιμαρέτ!

σμός. Το σημαντικότερο; Δεν είναιαπλώςέναξενοδοχείο(μέλοςτωνιστο-ρικώνRelais & Chateaux)αλλάκαιένασπουδαίομνημείοπουκουβαλάειολόκληρηιστορία.Έτσιεξηγείταικαιτογεγονόςότιδενμπορείτενατοεπισκε-φθείτε για περιήγηση και λοιπά…τουριστικά,παράμόνοεάνμένετεεδώ.Βέβαιαανδενπρολάβατενακλείσετεδωμάτιομπορείτεναχαλαρώσετεστοcaféτουήνααπολαύσετεέναgourmetγεύμαστοεστιατόριότου.Γιατουςγνή-σιουςαριστοκράτεςυπάρχεικαιαίθουσατσαγιού.Φροντίστεόμωςνακάνετενω-ρίςκράτηση!Ηιδιωτικότηταείναικανόναςεδώ.Είναισεβασμόςγιατουςεπισκέπτεςκαιγιατοχώρο.Στουςκήπουςμετιςπορτοκαλιές,όπουβρίσκονταικαιταδωμάτια,ηανα-τολίτικηατμόσφαιραείναιέντονη.Είναιηώραπουσουρουπώνεικαιοιυπάλ-ληλοι περνούν από τις στοές και τα

σταυροθόλιακαιανάβουνταλευκάκε-ριάσταφανάρια.Τοάρωματουμενεξέθασαςοδηγήσειστηνεσωτερικήπισίνα,δηλαδήτηνπαλιάστέρνα(κιστέρνα),ήστοχαμάμ.Ταδωμάτιαείναι26.Τοδι-κόσαςείναιαυτόμετοναριθμό28καιέχειτηνωραιότερηθέα.Ηθολωτήστέ-γη είναι το τελευταίο πράγμα πουαντικρίζετε,πρινχαθείτεστοάγγιγματουβελούδουκαιτουμεταξιούκαιπαρα-δοθείτε τελικά στην αγκαλιά τουΜορφέα…

Με ορμητήριο το Ιμαρέτ......περπατήστεστομονοπάτιπουακο-λουθείτο ρέμα της Παλαιάς Καβάλας ήσεαυτόαπότονΑγ. Παντελεήμονα μέχριτοΣταυρό.Εναλλακτικά,ακολου-θήστετοδρόμοτουνερού,απόόπουγινότανηύδρευσητηςπόλης....αποδράστεστοΠαγγαίογιαπικνίκκάτωαπόταπλατάνιακαιστοΝέστογιακαγιάκήορειβασία....επισκεφθείτετοναρχαιολογικόχώροτωνΦιλίππων....περάστεαπέναντιστηΘάσο.

Μια φορά κι έναν καιρό Το1817οΜοχάμεντΆλιΠασά(ήτουρκικάΜεχμέτΑλή),ιδρυτήςτηςΑιγυπτιακήςδυναστείας,αποφάσισεναδωρίσειστηγενέτειράτου,τηνΚα-βάλα,τοτεράστιοαυτόκτίριο,πουθαλειτουργούσεως ιεροδιδασκαλείο.Διέθετετζαμί,αποθήκεςκαιμυστικέςεσωτερικέςαυλές.ΕδώδιδασκόταντοΚοράνικαιπροσφερότανζεστήσούπασεόσουςτηνείχανανάγκη.ΆλλωστεΙμαρέτ σημαίνει «κουζίνα για σού-πες».

01_01_39.indd 16 10/18/10 7:58:59 PM

17ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ......ηχερσόνησος της ΠαναγίαςείναιοτόποςπουδιάλεξεοΖυλΝτασένγιασκηνικόστηνταινίατουΤοπΚαπίμετηΜελίναΜερκούρη;Δικαίως,αφούοιπινελιέςΑνατολήςστηνπεριοχήθυμί-ζουνέντονατηνομώνυμησυνοικίατηςΚωνσταντινούπολης....ηΚαβάλα,μετοόνομαΝεάπολη,ήτανηπρώτη ευρωπαϊκήπόληπουασπάστηκετοχριστιανισμό;...στοπάρκο του ΦαλήρουστηνΠα-ραλίαυπάρχειειδικάδιαμορφωμένοςχώροςγιαskateboard;...ηπόληυπήρξεεπί χρόνιακέντροεπεξεργασίαςκαιεμπορίαςκαπνού,ενώεδώέγινεηπρώτηκαιμεγαλύτερηερ-γατικήαπεργίασεόλαταΒαλκάνια;...πολλοίαπότουςκατοίκουςσυλλέ-γουν και αποξηραίνουν βότανα,αφεψήματακαιμυρωδικάαπόταχωριάτουΠαγγαίουκαιάλλεςπεριοχές;Θασαςπροσφέρουνσίγουρα!...οΚεχρόκαμποςείναιγνωστόςγιατοπαραδοσιακόλευκότυρίτου;Δενπι-στεύω να μην πάρετε μαζί σαςφεύγοντας!

Πού να μείνετεImaretτηλ.:2510-620151www.imaret.comΤιμήδίκλινουαπό300€.Πρωινό25€.Δενενδείκνυταιγιαπαιδιάκάτωτων12ετών.

Πού να φάτεΓιαποικιλίακρεατικώνπροτιμήστετονΚαναδό(τηλ.:2510-835172).Γιαμεζεδάκια τοΤεμπελχανείο καιγιαχειροποίητες«αλοιφές»τοΑθάνατο Νερό (τηλ.:2510-233477).ΟιπιομερακλήδεςτρέξτεγιατσίπουραστηνΑντωνία (τηλ.:2510-221711).

Πού να διασκεδάσετεΑπέναντιαπότηνεκκλησίατηςΠαναγίαςθαβρείτετηνκαφετέ-ριαΤο Μπρίκι(τηλ.:6944333220)μετηθέαστολιμάνι.ΤοβράδυθαεπιλέξετετοVENTO loungebar (τηλ.:2510-839555)γιασύγχρονηποιοτικήμουσικήσεhouseρυθμούς.

Πώς να πάτε ΑπότηΘεσσαλονίκημέσωΕγνατί-αςΟδούμε αυτοκίνητο ήΚΤΕΛ(165χλμ.)καιαπότηνΑθήνααε-ροπορικώς με προορισμό τοαεροδρόμιοτηςΧρυσούποληςκαιμεαυτοκίνητοήΚΤΕΛ(680χλμ.).

Χρήσιμα τηλέφωνα:ΤουριστικόΠερίπτεροΔήμου:2510-620566,2510-231011Αστυνομία:2510-622200Νοσοκομείο:2510-292000,830260-4,224555-6,228517-9ΚΤΕΛΑθήνας:210-5129407ΚΤΕΛΚαβάλας:2510-222294

Ιμαρέτ: ανατολίτικη ατμόσφαιρα σε ευρωπαϊκό περιβάλλον.

Αξίζει να δείτε......τοσπίτιτουΜοχάμεντΆλιΠασά,πουέχειμετατραπείσεμουσείοκαιτοάγαλμάτουστηνπλατεία....ταευρήματααπότηνπροϊστορικήπερίοδοστοΑρχαιολογικόΜουσείοΚαβάλας....τοΡωμαϊκόΥδραγωγείο(Καμά-ρες)μετις60αψίδες,πουτομέγιστούψοςτουαγγίζειτα25μ.

Δοκιμάστε οπωσδήποτε τα αλίπαστα, τα νόστιμα ντόπια λουκάνικα. Θα τα συνοδεύσετε ασυζητητί με το περί-φημο τσίπουρο της περιοχής, που είναι και από τα καλύτερα της Ελλά-δας! Και για επιδόρπιο μην ξεχάσετε να ζητήσετε τους διάσημους κουρα-μπιέδες της Νέας Καρβάλης (Ιωσηφίδης Πρόδρομος, τηλ.: 2510-316242) και τα σιροπιαστά, λιχουδιές βασισμένες σε μυστικές μικρασιάτικες συνταγές.

Tip

01_01_39.indd 17 10/18/10 7:59:00 PM

18 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΤΡΙΠΟΛΗΜαθήματα Αρκαδικής ιστορίας

Από την Κατερίνα Παπαθανασίου

Ο παραδοσιακός σιδηροδρομικός σταθμός.

Long Weekends

ΑνατολικάτουόρουςΜαινάλουκαισευψόμετρο650μ.,στηνκαρδιάτης

όμορφηςΑρκαδίαςφωλιάζειηιστορικήΤρίπολη,σ’ένατραχύ,πετρώδεςπεριβάλ-λον στην πεδιάδα της Μαντινείας. ΗπρωτεύουσατουνομούΑρκαδίαςκατοι-κείταιαπό25.000περίπουκατοίκουςκαιαπέχει165χλμ.απότηνΑθήνα.Νεοκλα-σικάκτίριακαιπαραδοσιακάαρχιτεκτονικάστολίδιαγραπώνονταιμεμανίασεκάθεγωνιάτης.ΗΤρίποληείναιεπίσηςαγαπημένοορ-μητήριο γ ια τους όμορφουςαρχαιολογικούςχώρουςτηςΒυτίνας,τονποταμόΛάδωνα,τονπαραδοσιακόοικισμόΠαράλιο Άστρος,τοπάλαιπο-τέ κρυφό σχολειό της Μονής Φιλοσόφουαλλάκαιτοεντυπωσιακό

ΨηλάφισεςιστορίεςπαλιέςγιαγυναικείεςμορφέςαπότουςμύθουςτηςΑρκαδίας,γιαθεέςκαινύμφεςΔρυάδες.Μύρισεςστοχώματηστάχτηαπότααποκαΐδια,πουάφησεπίσωτουοΙμπρα-ήμστηνΝτροπολιτσά.Μίλησεςμεανθρώπουςκαθημερινούς,πουσεκαλωσόρισανμεθέρμη,σεκέρασανμήλα,κάστανακαιλικέρ.Ναι,είναιαλήθεια!ΒρέθηκεςκιεσύστηνΤρίπολη.

χωριόΛαγκάδια,λίκνοτωνφημισμέ-νωνχτιστάδωνμαστόρων.

Η Τρίπολη τότε…ΗπρώτηεπίσημηαναφοράστηνπόληέγινεαπότονStefanoMagnoσταΒενε-τικά Χρονικά το 1467, όπου καιπεριγράφεταιωςένααπόταερειπωμένακάστρατηςΠελοποννήσουμετηνονο-μασίαΝτροπολιτσά.ΜετάτηναποτυχίατηςεπανάστασηςτουΟρλόφ εναντίον των Τούρκων γύρωστα1770,οιΤούρκοιτηνκατέστρεψαναλλά την ξανάχτισαν και την έκανανπρωτεύουσατηςΠελοποννήσου.Το1807ήρθεκαιεγκαταστάθηκεστηνΤριπολιτσάοΒελήςΠασάς, γιος τουθρυλικούΑλήΠασά των Ιωαννίνων.

Μαζίτουέφερεκαι12.000στρατιώτεςμετατρέποντας την Τριπολιτσά στηνισχυρότερη στρατιωτική βάση τωνΤούρκωνστηνότιαΕλλάδα.ΗΤρίποληδιαδραμάτισεπρωταγωνιστι-κόρόλοκατάτηδιάρκειατουπολέμουτηςΑνεξαρτησίαςτουΕλληνικούΈθνουςτο1821αποτελώνταςστρατιωτικόκαιδιοικητικόκέντρο.ΣταερείπιατουπαλιούΚαθολικούκτι-ρίου του Μαντζουνείου ιδρύθηκεσχολείοκορασίδωνκατάταέτη1856-1858.

ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ......ομαρμάρινοςΝαός του Αγίου Βα-σιλείουμετιςεντυπωσιακέςκαμάρεςστοκέντροτηςπόληςείναιομοναδικόςναόςστονκόσμοπουέχειστηβάσητουμαγαζιά;...στοσανίδιτουΜαλλιαροπούλειου ΘεάτρουστηνΠλατείαΠετρινούανέ-βηκανσπουδαίαονόματατουελληνικούθεάτρου,όπωςοΑιμίλιοςΒεάκηςκαιηΜαρίκαΚοτοπούλη;...ηΤρίποληαποτέλεσετολίκνοσπου-δαίωνανθρώπωντωνΤεχνώνόπωςοΚαρυωτάκηςκαιοΣινοδινός;...απότοξωκλήσιτωνΑγίων Θεοδώ-ρων, και συγκεκριμένα από έναχαρακτηριστικόσημείοστοβράχο,πουοι ντόπιοι αποκαλούν«Κάθισμα τουΚολοκοτρώνη»,λέγεταιότιοΓέροςτουΜοριάαγνάντευετηνΤρίποληπριντηνΆλωση;...γύρωαπότηνΤρίποληβρίσκονταιδιάσπαρτα24ξωκλήσια;Θρησκευτικήκατάνυξησεσυνδυασμόμεαπρόσκο-πτηθέαστηνπόλη.

01_01_39.indd 18 10/18/10 7:59:03 PM

01_01_39.indd 19 10/19/10 10:38:48 AM

20 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Αξίζει να......χαλαρώσετεστουςκαναπέδεςαπόκόκκινοβελούδοστοΜεγάλο ΚαφενείοτηςκεντρικήςπλατείαςτουΑγίουΒασιλείουμετιςπερίτεχνεςσκαλιστέςκορνίζεςκαιτουςντόπιουςθαμώνες....επισκεφθείτετηνΠλατεία Άρεως,γιαναδείτεαπόκοντάτονανδριάντατουΘεόδωρουΚολοκοτρώνη,στηβάσητουοποίουέχουντοποθετηθείταοστάτουήγιανααπολαύσετεμιαευχάριστηποδηλατάδα....απολαύσετετηνόμορφηθέαστοαρκαδικότοπίοεπισκεπτόμενοιτοιστορικόξενοδοχείοMainalon Resort,πουχτίστηκεστοκέντροτηςΤρίποληςτο1936....επιδοθείτεσεαθλητικέςδραστηριότητεςστασκιεράμονοπάτιατουΆλσους Αγίου Γεωργίου,πουυπερβαίνουνσεμήκοςτα2χλμ....κάνετεμιαβόλταστουςγειτονικούςαρχαιολογικούςχώρουςΤεγέαςκαιΜαντίνειας,όπουμπορείτεναθαυμάσετεταεκθέματαστοαρχαιολογικόκαιτολαογραφικόμουσείοκαιταερείπιατουαρχαίουοικισμού,αντίστοιχα....δοκιμάσετεταπερίφημαντόπιαμήλαΠηλαφάΝτελίσιους,πουπρωτοήρ-θανστονκάμποτηςΒλαχοκερασιάςστιςαρχές του20ούαιώνα,χρυσέςπατάτεςκατευθείαναπότονκάμποτηςΤεγέας,κεράσιακαιβύσσιναΜάκρης,κάσταναΣκυρίτιδαςκαιΔολιανώναλλάκαισκόρδααπόταΛιθοβούνια....γλυκαθείτεμεμέλιβανίλια,τησπάνιααυτήποικιλίαμελιούμετοπερλέκεχριμπαρένιοχρώμα,πουμοιάζειμελιωμένηκαραμέλακαιθατηβρείτεστηνΤρίποληκαιγύρωαπότοΜαίναλο....συλλέξετεμερικέςεπιπλέονθερμίδες,απολαμβάνονταςκαγιανά,δηλαδήαυγότηγανισμένομεπαστόχοιρινόκαιντομάτα....ναπείτεαμέσωςναι,ανσαςκεράσουν...Τίποτα,αφούαυτόείναιτοόνοματουντόπιουλικέρ....ανεβείτεστα1.278μ.στηγυναικείαΜονή Επάνω Χρέπας,πουείναιχτι-σμένησεπλαγιάτουΜαινάλουκαιβρίσκεταιστομεγαλύτερουψόμετροαπόκάθεάλλομοναστήριστηνΠελοπόννησο....νααφιερώσετεταμεσημέριατηςΚυριακήςσαςστοΟυζερί του Αγαπητού δοκιμάζονταςλαχταριστούςουζομεζέδες.

Πού να μείνετεMainalon ResortΠλατείαΆρεως, τηλ.:2710-230300, www.mainalonhotel.grΑνακτορικόνΕθνικήςΑντιστάσεως48, τηλ.:2710-226545, www.anaktorikon.grPalatinoΠολυβίου2, τηλ.:2710-241937

Πού να φάτεFacesBar-restaurant.Δεληγιάννη &ΕθνικήςΑντίστασης, τηλ.:2710-227750Το ΠαναρκάδικοΤαβέρνα–μαγειρευτά. Ουάσινγκτον3, τηλ.:2710-223328Κληματαριά ΠιτερούΤαβέρνα–μαγειρευτά&σχάρα.Καλαβρύτων11, τηλ.:2710-222058Ουζερί ΑγαπητόςΕπισκόπουΑνθίμου11, τηλ.:2710-233477

Πού να διασκεδάσετεNegro Café BarΤάσουΣεχιώτη36, τηλ.:2710-2233337Olive greenΔημητρακοπούλου5, τηλ.:2710-237971

Πώς να πάτε Εκτελούνται καθημερινά συνεχήδρομολόγιαΚΤΕΛαπότηνΑθήναπροςτηνΤρίπολημέσωτηςΕθνικήςΟδού.ΗΤρίποληαπέχει194χλμ.απότηνΑθήνακαιτοταξίδιδιαρκεί3ώρες.ΑνεπιθυμείτεναμεταβείτεστηνΤρίπολημετρένοεκτελούνταικαθημερινάδρομολόγιααπότουςσιδηροδρομικούς σταθμούς τηςΑθήναςκαι τουΠειραιάπρος τοσταθμότηςΤρίπολης.

Χρήσιμα τηλέφωνα:ΔήμοςΤριπόλεως: 2710-223410ΑστυνομικόΤμήμα Τριπόλεως: 2710-230540ΠαναρκαδικόΝοσοκομείοΤριπόλεως: 2710-238542-44ΚΤΕΛΤρίπολης: 2710-222560ΟΣΕΤρίπολης: 2710-241213-241696

Ο ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

01_01_39.indd 20 10/18/10 7:59:10 PM

01_01_39.indd 21 10/18/10 7:59:12 PM

22 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το Πανεπιστήμιο Βόλου.

Η Πανεπιστημιούπολη Πάτρας. Το Πολυτεχνείο Κρήτης.

01_01_39.indd 22 10/18/10 7:59:17 PM

23ΠAMEEΛΛΑΔΑ

TΤο όνειρό σου έγινε πραγματικότητα. Επιτέλους είσαι φοιτητής και μάλιστα εκτός Αθήνας. Σου είπαν ότι όπου και αν έχεις περάσει, θα είναι σούπερ. Και είχαν δίκιο. Γι’ αυτό και το «Πάμε Ελλάδα» συγκέντρωσε για σένα όλες τις απαραίτητες σημειώσεις για τις πιο hot φοιτητουπόλεις της χώρας. Παρακάτω σου δίνει όλα τα σκονάκια για τα SOS, σου βγάζει πάσο για τα καλύτερα και σε προετοιμάζει για να μη μείνεις μετεξεταστέος. Για να κάνεις την πτυχιακή σου στα πιο ψαγμένα γευστικά στέκια και να πάρεις υποτροφία στη διασκέδαση. Η ζωή σου αλλάζει. Γύρισε σελίδα και καλή φοιτητική χρονιά!

ΠΑΜΕ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ;

ΤΑΣΤΕΚΙΑΤΩΝΦΟΙΤΗΤΩΝΘεσσαλονίκηñΠάτραñΚοµοτηνήΓιάννεναñΒόλοςñΧανιάñΜυτιλήνη

Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

01_01_39.indd 23 10/18/10 7:59:22 PM

24 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Χαλαρά!Από τον Οδυσσέα Μητσόπουλο

ΠέρασεςΘεσσαλονίκη;Ετοιμάσουνατηνπεράσειςζάχαρη.Όλαόσαθαχρειαστείςγιαμιαφοιτητικήτετραετία(λέμετώ-ρα)πουδενθαξεχάσειςποτέ!ΑφούκάνειςτουςαπαραίτητουςαπογαλακτισμούςτουκλασικούΈλληνακαιβρειςτσαλακω-μέναπενηντάευρααπότημαμάμέσαστηντσέπησου,καλόείναιναπάρειςαπόφασηότιφοιτητούπολησαντηΘεσσαλο-νίκηδενέχειπουθενά.Γιατίαγαπητοίμου,δενείναιμόνοοΘερμαϊκόςκαιηΚρήνηπουτηςδίνουναυτόντοναλέγκροχαρακτήρα,αλλάκαιοι150.000καιβάλεφοιτητέςπουκυ-κλοφορούν μέρα και νύχτα στους δρόμους της. ΤοΑριστοτέλειο,τοΜακεδονίαςκαιτοΤΕΙτηςγειτονικήςΣίνδουείναιφουλαρισμένααπόκόσμοκαιντουνιά,μέσαστουςοποί-ουςκρύβονταιοιεπόμενοικολλητοίήκαιενδυνάμειαμόρεσου.Γύρνασαντησβούρα,γνώρισεκόσμοκαικάνεmottoσουτο«όποιοςφοβάται,πέφτεικαικοιμάται».Αρκείβέβαιαναέχειςμαζίσουμπόλικεςβιταμίνεςκιένανοδηγόσαναυτόν,πουσουέχειετοιμάσειουποφαινόμενος.

Πού βγαίνωΓιαlowbudgetκαταστάσειςήγιατιςτελευταίεςμέρεςτουμήνα,πουαπλάκουδουνίζουνστιςτσέπεςσουκάτιψιλά,τακαφέτηςΚαμάραςκαιτηςΠλατείαςΝαυαρίνουείναιφίσκαστονκόσμο.Στονίδιοτιμοκατάλογο,αλλάμεπιοέθνικπρο-σανατολισμό,κινούνταικαιτακαφέστηνοδόΟλύμπουκαιπλατείαΜπιτΠαζάρ,όπουμπορείςανθέλειςναμυηθείςκαιστηντέχνητουναργιλέ.ΤαμαγαζιάτηςΒαλαωρίτουπαραμέ-νουντοδικόμαςSoho,αγαπάμεPartizanκαιElvis,ενώταnewentriesσταΛαδάδικαφτιάχνουντηνπιοδυνατήπιάτσα

τουφετινούχειμώνα.Απότηνάλλη,ανείναιαρχέςτουμήνακαιτοθέλειςτοglamσου,ηπασαρέλα τηςΛεωφόρουΝίκηςείναιγεμάτημε573caféγιαόλαταγούστα.ΤαβράδιαθαχτυπηθείςσταπατώματατωνVogue,HotelκαιArt House,ενώανγιασέναμουσικήσημαίνειτουμπερλέκι,ταμπουζού-κιατηςπόληςέχουνκαθιερώσειειδικέςπρονομιακέςτιμέςγιασέναπουσπουδάζεις.

Πού τρώωΜπορείτοφαγητόστιςφοιτητικέςλέσχεςναμηνείναιφαβορίγιατααστέριαMichelinείναιόμωςπεντανόστιμοκαι,τοκυρι-ότερο,τζάμπα!ΠιοκυριλέηλέσχητουΜακεδονίας,πιοεξωστρεφήςτουΑριστοτελείου,πιοχύματουΤΕΙτηςΣίνδου.Περιμένειςμετοδίσκοσουγιαμιαμερίδακοκκινιστό;Ανταλ-λάσσειςτηλέφωνα,κλείνειςμάτια,λεςτονκαημόσου.Ότανμπουχτίσειςπιαμετοκοκκινιστό,βάζειςπλώρηγιαταβολιώ-τικα ουζερίστηνοδόΜπότσαρηήγιαταπολύhotαυτήτηνεποχήταβερνάκιαεντόςτηςστοάςΜοδιάνο.ΘατηνκάνειςφυσικάτηνπερατζάδασουκαιαπότηνπλατείαΆθωνοςγιασουβλάκικαικερασμένοκαζάνντιπί,θατσιμπήσειςτοclubsandwichστοKitchen Barμεθέατολιμάνικαιθαπειςσα-χλαμάρεςπάνωαπότονκαλύτερομπακαλιάροτουκόσμουσταΜπακαλιαράκιαστηνΚουντουριώτου.Δεθαβγάλωκουβένταγιαμπουγάτσεςκαιπίτες,γιατίταευκόλωςεννοού-μεναπαραλείπονται,θασουπωμόνοόμωςπωςγιαafterφαγητόηLocandaστηΒενιζέλουκαιτοΈτσιστηνΠαύλουΜελάέχουνπολλάγαλόνια.ΜηνξεχάσωκαιτηνκαντίναηΜαμά Τερέζα σταΣφαγεία,όπουδίπλασουβλέπειςκαιτονArminVanBuurenναπαραγγέλνειτοβρόμικότου.Τιλεςτώρα!

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Φοιτητές στην παραλιακή Λεωφόρο Νίκης.

01_01_39.indd 24 10/18/10 7:59:24 PM

25ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Επειδή σε αυτήν τη ζωή δεν μετρούν τα πτυχία –θα το μάθεις εν καιρώ– αλλά οι γνωριμίες, σίγουρα θα σου είναι χρήσιμη η λίστα μ’ εκείνους που θα σου ανοίξουν όλες τις πόρτες της πόλης. Γιατί πού πας χωρίς κράτηση το σαββατόβραδο οέο; Ο Γιώργος Χαριζάνης, μουσικός παρα-γωγός στον Star Fm 97,1 και promo manager στα πιο in party της πόλης, είναι ο άνθρωπος που «τρέχει» τη μισή νύχτα της πόλης. Η Μαίρη Αργυριάδου, ξανθιά μεν, γάτα δε, όταν δεν μας μιλάει από το μικρόφωνο του Ράδιο ΔΕΘ 104,9 μας μιλάει με τις μουσικές της, ούσα νέα, ωραία και πολλά υποσχόμενη dj. Ο Ηλίας Τζήκας κρύβεται πίσω από την Circo Entertainment και πυροδοτεί ξέφρενες καταστάσεις στην πόλη, η Σήλια Μαραγγού και η Αφροδίτη Υψηλάντη είναι οι κυρίες που ξέρουν το pr καλύτερα από τον καθένα. Ο Δημήτρης Μπέτας έχει τα ωραιότερα μαγαζιά στην πόλη, τα «Κορίτσια Για Σπίτι» του TV Μακεδονία κυκλοφορούν κι οπλοφορούν στους δρόμους, η Ντέμη Παπαδοπούλου κό-βει και ράβει στα ραδιόφωνα της πόλης. Βρες τους, μίλησέ τους, γνώρισέ τους. Ναι, θα είναι τα καλύτερα χρόνια της ζωής σου. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται τελικά αυτό.

Tip

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο ΘεσσαλονίκηςΠανεπιστημιούποληΑΠΘ,ΘεσσαλονίκηΤηλ.:2310-996000ñwww.auth.grΒιβλιοθήκηwww.lib.auth.grñΔευ-Παρ,08:00-20:00

Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Οικονομικών και Κοινωνικών ΕπιστημώνΕγνατία156,ΘεσσαλονίκηΤηλ.:2310-891101ñwww.uom.grΒιβλιοθήκηwww.lib.uom.grñΔευ-Παρμέχριτις22:00

Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης (Α.Τ.Ε.Ι.Θ.)Βρίσκεταιπερίπου17χλμ.απότοκέντροτηςΘεσσαλονίκης,στοχωριόΣίνδος.Τηλ.:2310-791111ñwww.teithe.grΒιβλιοθήκη www.lib.teithe.grñΔευ-Παρ,8:30-17:00

Στους δρόμους της Παλιάς Πόλης.

Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.

Το Art House.

01_01_39.indd 25 10/18/10 7:59:30 PM

26 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πασάς στα ΓιάννεναΑπό τη Μαίρη Τζώρα

ΣταΓιάννενα σεπεριμένειμιαφοιτητικήζωήκαλύτερητωνπροσδοκιώνσου.Πάρεμολύβικαιχαρτίκαικράτησεσημει-ώσειςμετακαλύτεραστέκιατηςμεγαλύτερηςπόληςτηςΗπείρου,γιαναμησεπιάσουναδιάβαστο.ΤοπρώτοπουπρέπειναμάθειςείναιπωςηΠανεπιστημιούπολητωνΙωαν-νίνων απέχει 6 χλμ. από την πόλη και είναι μια απ’ τιςμεγαλύτερεςσεέκτασηπανεπιστημιουπόλειςτηςΕλλάδας.

Πού βγαίνω ΣτηνοδόΚαλλάρηοπεζόδρομοςτουιστορικούκέντρου,μεταπολυάριθμαστέκια,είναιτοσημείοαναφοράςγιατηνπό-λη.ΕδώθαπιειςτοναπογευματινόκαφέσουστηνΑμάλθεια ήτοβραδινόποτόσουστοκαφέ-μπαρ 13ακριβώςαπέναντι.ΣτηνΠαλιάΑγοράΙωαννίνων,στασοκάκιαπλησίοντηςΑνε-ξαρτησίαςκαιΚάστρου,πολλάμαγαζιάφιλοξενούνζωντανήμουσική,πουκυμαίνεταιαπόαυθεντικόπαλιόρεμπέτικο,έωςκαιάλλεςμουσικέςτηςΜεσογείου.Εδώέχουναναπτυχθείεπίσηςεξαιρετικάbarμετημουσικήναδίνειστοκαθένατηδικήτουξεχωριστήταυτότητα.Σεαυτάθαακούσειςαπόκαλόελληνικότραγούδι,μέχρικαιjazzτηςΝέαςΟρλεάνηςήακό-μακαιprogressive.ΣτηνπεριοχήΣκάλαβρίσκεταιένααπόταπαλιότεραbarτωνΙωαννίνων,αλλάκαιάλλαπιοσύγ-χροναμαγαζιά,μεχαρακτηριστικότοομώνυμομπαρΣκάλα νααποτελείσταθερήαξία,ενώγιατουςπιοεναλλακτικούςυπάρχειηΣτοά,τοΑνάντακαιτοMontageκοντάστηνοδόΑνεξαρτησίας(περιοχήΠαλιάΑγορά).ΣτηνοδόΓαριβάλδη,

πουμπορείπρινλίγαχρόνιαναήτανμιαέρημηπεριοχήδίπλαστηλίμνη,τώραόμωςέχειαποκτήσειάλλοχρώμα,αφούεστιατόρια,καφέκαιμπαρ,τηςέχουνδώσειζωήμετατρέποντάςτησεστέκιγιαόλαταγούστα.ΣτοRasim Cafeθααπολαύσειςτονκαφέσουμετοβλέμμαστραμμένοστηλίμνη,σεέναχώροπουαποπνέειτοάρωμαμιαςάλληςεποχής,καιστοRemezzoθαδιασκεδάσειςμετηνψυχήσουμέχριτιςπρώτεςπρωινέςώρες.

Πού τρώωΣτοΑλλού για Αλλού, στηνοδόΓαριβάλδη,σεέναχώ-ροπουθασεταξιδέψειπίσωστοχρόνο,θαδυσκολευτείςναδιαλέξειςτιθαφαςαπότηνποικιλίαμεζέδωνπουπρο-σφέρει.Στηνίδιαοδό,τοφινετσάτο Monte Cristo θασεαποπλανήσει,όχιμόνομεταεύγευσταπιάτααλλάκαιμεταμουσικάακούσματα.ΣτοEmiliano, θαγευτείς διεθνήκουζίναμεμεσογειακάχα-ρακτηριστικά. Εξαιρετικές επιλογές είναι το καρπάτσιομοσχάρι,τασαλιγκάριακύμινοκαιφυσικάπαέγιααπόταχέ-ριατουΙσπανούΕμιλιάνο.ΟιμπυραρίεςέχουντηντιμητικήτουςσεαυτήτηνπόλημεπιογνωστήτηνπιοπαλιάΠρε-σβεία,ενώηJazzκαιηΒύνη είναιπερισσότεροφοιτητικέςκαιαξίζεινατιςεπισκεφθείςόχιμόνογιατιςκαλέςτουςμπύ-ρεςαλλάκαιτημεγάληποικιλίασεγεύσεις.Τέλοςσταζαχαροπλαστείατηςπόλης,μερικάεκτωνοποίωνμετρούνακόμακαι100χρόνιαζωής,προσφέρεταιογιαννιώ-τικοςμπακλαβάςπουείναιοδιασημότεροςστηνΕλλάδα.

Πανεπιστήμιο ΙωαννίνωνΠανεπιστημιούποληΤηλ.:2651007111ñwww.uoi.grΒιβλιοθήκη www.lib.uoi.grñΔευ-Παρ,8:00-20:00&Σαβ,9:00-15:00

ΙΩΑΝΝΙΝΑ

Το κάστρο των Ιωαννίνων από ψηλά. Η λίμνη Παμβώτιδα.

01_01_39.indd 26 10/18/10 7:59:33 PM

27ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Γευστικές επιλογές για το Σαββατοκύριακο.

ñ Λίγο έξω από τα Γιάννενα, δέκα λεπτά με το αυτο-κίνητο, στην Αμφιθέα, με θέα τη λίμνη, στο δρόμο για τον Δρίσκο, η ταβέρνα Tο σουβλάκι του βουνού, αποτελεί μια ξεχωριστή επιλογή για να δοκιμάσεις νόστιμα καλοψη-μένα κρεατικά και ηπειρώτικους μεζέδες. Λειτουργεί τα βράδια ενώ την Κυριακή είναι ανοιχτά από το πρωί.

ñ Για καφέ αλλά και τσίπουρο τα χωριά στο Ζαγόρι είναι μια καλή επιλογή. Τα μικρά παραδοσιακά καφενεία με την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα θα γίνουν οι αγαπημένοι σου προο-ρισμοί το Σαββατοκύριακο. Στην Αρίστη, στην πλατεία, κάτω από τον πλάτανο το καφέ-εστιατόριο εν Αρίστη θα σε κερδίσει πριν ακόμη καθίσεις στην καρέκλα. Στον Πα-ρακάλαμο, χωριό στον Άνω Καλαμά, 5 χλμ. από το Καλπάκι, η Καίτη στην πλατεία, ψήνει την πιο ωραία κασό-πιτα στην περιοχή και σερβίρει νόστιμα πιάτα όλα φτιαγμένα με ντόπια υλικά. Και εννοείται ότι εδώ το τσί-πουρο έχει τον πρώτο λόγο. Την πιο νόστιμη προβατίνα στη λαδόκολλα θα γευτείς στο Μύλο του Αχιλλέα, δίπλα στο Θεογέφυρο στη Ζίτσα, με τον παλιό νερόμυλο δίπλα στο ποτάμι.

Tip

Από το κάστρο της πόλης.

Το σουβλάκι του βουνού.

Στοά στην οδό Ανεξαρτησίας.. Remezzo Café.

01_01_39.indd 27 10/18/10 7:59:40 PM

28 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πιστοί στις «παραδόσεις»Από την Ελβίρα Δρακάκη

Μίααπότιςμεγάλεςφοιτητουπόλειςμεπαραδοσιακόχρώμα,πουμετρά11.000περίπουφοιτητές,καισυνεχίζειναμεγα-λώνει. Σαν πόλη ίσως δεν λέει πολλά αλλά σανφοιτητούπολητα«σπάει»,παρόλοπουηπρώτηεντύπωσησυνήθωςδενείναικαλή.Οιπερισσότεροιφοιτητέςανεβαί-νουντονΣεπτέμβριο,ότανανακοινωθούνοιβάσεις,κάθονταιμίαμέραγιανανοικιάσουνσπίτικαιφεύγουν.Όταν,όμως,εγκατασταθούνγιατακαλά,συνήθωςδενδυσκολεύονταινασυνηθίσουντουςρυθμούςτηςφοιτητικήςζωής.Στοπρώτομάθημα,οικαθηγητέςσυνηθίζουνναλένεότι«στηνΚομο-τηνή κλαίγονταςέρχεσαικαι,ότανέρθειηώρα,κλαίγονταςφεύγεις».Πολλοίδεντουςπιστεύουναλλάστοτέλοςδιαπι-στώνουνότιέχουναπόλυτοδίκιο.

Πού βγαίνω Μιατυπικήφοιτητικήμέρααρχίζειμεπρωινόξύπνημα(γιαορι-σμένους όχι και τόσο πρωινό), μετάβαση στη σχολή καιαπαραιτήτωςκαφεδάκιστοαντίστοιχοκυλικείο.Mustείναιαυ-τότουΤόληστηΝομική,οοποίοςγνωρίζειπρόσωπακαιπράγματαγιατατελευταία20καιπλέονχρόνια,οπότεπάνταέχεικάποιαιστορίαναπει.Επιβάλλεταικαφεδάκιστηνπλατεία,σταTheatro,Avant Garde,Αλάβαστρον,Rive Gaucheπουείναισταθερέςαξίεςκαιεγγυώνταισυναντήσειςμεγνωστούςκαιφίλους.ΤοLobby (club)καιτοΗχοδρόμιο (μπουζούκια)κα-τέχουνταπρωτείαστηνυχτερινήδιασκέδαση.

Πού τρώωΕκτόςαπότηφοιτητικήλέσχη,επιβάλλεταιμιαεπίσκεψησεκάποιοαπότακουτουκάκιατηςπόληςγιαρετσίνα.ΤοΟινο-πίων στην κεντρικήπεζοδρομημένηπλατείαείναιηκαλύτερηεπιλογή,αφούτομενούπεριλαμβάνειελληνικάπαραδοσια-κά πιάτα αλλά και ευρωπαϊκή κουζίνα. ΤοΚουτί με τησπέσιαλ«τηγανιάτουΜήτσου»καιτηροκμουσικήθασεξετρελάνει.ΑνέχειςπεράσεικαιαπότηνΩραία Κομοτηνή καιαπότοΑλώνι,αλλάγιατηνεπόμενηγευστικήεξόρμησηπροτιμάςπίτσα,υπάρχεικαιτοEl Camino.Τέλος,στοΝερό-μυλο,πουβρίσκεταιστονΠάνδροσο,θαγλείφειςκαιταδάχτυλάσου.Γουρουνόπουλο,κατσικάκικαιγιατουςπιοτολμηρούςκαβουρμάςσαγανάκι.

ΚΟΜΟΤΗΝΗ

Αν έχεις καλλιτεχνικές ανησυχίες υπάρχει και η Κοινό-τητα Νέων, πολιτιστικός σύλλογος φοιτητών και νέων της Κομοτηνής, όπου μπορείς να ασχοληθείς με μουσι-κή, θέατρο, κινηματογράφο, φωτογραφία κ.ά., ενώ συχνά διοργανώνονται συναυλίες και εκθέσεις.Αν λατρεύετε τα βουνά και τη φύση, υπάρχει ο τοπικός σύλ-λογος προσκόπων της Κομοτηνής και ο ορειβατικός σύλλογος της πόλης, ενώ και οι ίδιοι οι φοιτητές διοργανώνουν ολιγοή-μερες αποδράσεις σε κοντινούς και όχι μόνο προορισμούς, από Ξάνθη, Αλεξανδρούπολη, Σαμοθράκη, μέχρι Κωνσταντι-νούπολη, Βουλγαρία και παράλια Μικράς Ασίας.

Tip

Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο ΘράκηςΠανεπιστημιούπολη,ΚομοτηνήΤηλ.:25310-39000ñwww.duth.grΗΠανεπιστημιούποληβρίσκεταιπερίπου6χιλιομέτρωναπότηνπόλη.ΕδώστεγάζονταιηΠρυτανείαστοκτίριοδιοίκησης,ταΤμήματαΝομικής,ΙστορίαςκαιΕθνολογίας,ΕλληνικήςΦιλολογίας,ΔιεθνώνΟικονομικώνΣχέσεωνκαιΑνάπτυξης,καθώςκαιτοΤμήμαΓλώσσας,Φιλολογί-αςκαιΠολιτισμούΠαρευξεινίωνΧωρών,ενώβρίσκονταισεεξέλιξηοιεργασίεςοικοδόμησηςτωνκτιρίων,σταοποίαθαστεγαστούνταυπόλοιπαΤμήματαπουέχουνωςέδρατουςτηνΚομοτηνή.Βιβλιοθήκη Πανεπιστημιούπολη,ΚομοτηνήΤηλ.:25310-39803ñΔευ-Παρ,09:00-19:30

Ο πύργος με το ρολόι στην οδό Ερμού.

©ΒασίληςΜανίκας

01_01_39.indd 28 10/18/10 7:59:42 PM

29ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Θα τη βγάλεις λάδιΑπό την Ελβίρα Δρακάκη

Αναναθεματίζειςτηντύχησουπουοιβάσεις,οιεπιδόσειςσουστιςΠανελλήνιεςήοανάδρομοςΕρμήςσεεξόρισεσεένααπότα6τμήματατουΠανεπιστημίουΑιγαίουπουλειτουρ-γούνστηΛέσβο,ήρθεηώρανααναθεωρήσειςριζικά,αφούηπρωτεύουσαΜυτιλήνηδενείναιγνωστήμόνογιατοκαλότηςλάδιαλλάκαιγιατηφοιτητικήτηςζωή.Είναιμιαιδιαίτεραζωντανήπόληπουεγγυάταιημέρεςκαιβράδιααξέχαστηςδιασκέδασης.ΑφούέμαθεςότιδικαιούσαιδωρεάνστέγασηκαιάραέχειςτακτοποιήσειτηδιαμονήσουστηνπόληήσταδωμάτιαστηΘέρμη,άρχισεναμαθαίνειςτακατατόπιασυντροφιάμετουςσυνάδελφουςφοιτητές,μεσημείο εκκίνησης τοκλασικόmeetingpointτηςπόλης,τηνπλατείαΣαπφούς.Έλα,λοιπόν,χωρίςπροκαταλήψειςστοδιαμάντιτουΑιγαίου,απόλαυσετιςφυσικέςομορφιέςτουνησιού,φοίτησεσεέναπιο«ανθρώπινο»πανεπιστήμιοκαιζήσε4(ήπερισσότερα)χρόνιαφοιτητικήςdolcevita!

Πού βγαίνωΔιάλεξετοστέκιόπουθατελείςτηνιεροτελεστίατουπολύωρουκαφέ,αναπόσπαστοκομμάτιτηςφοιτητικήςκαθημερινότητας,ανάμεσασταμαγαζιάτηςΠροκυμαίαςήτηςΑγοράς,πουγίνο-νταιμπαράκιατοβράδυκαιδιοργανώνουνπολλάevents,όπωςτοDe Facto,τοMonkey,τοMarush,τοOcean11,τοLoft,τοFriends,ενώανείσαιλάτρηςτωνεναλλακτικώνήχωνκατευ-θύνσουστοHeavyκαιτοLazy Fish.ΓιαafterκαταστάσειςθαπαςστοEnvy,στοMy Clubκαιότανμετοκαλόανοίξειοκαιρός(αργείακόμη)στοGiraffe,στηνπεριοχήτουαεροδρομίου.Ρεμπέτικακαιεπιλεγμέναελληνι-κάθαακούσειςστοΗμέτερονσταΛαδάδικα,ενώβόλτεςστηνπίσταθακάνειςστοAlexander LiveστηνΠαγανή,πουκάνεικαιπροσφορέςσεφοιτητές. Πού τρώωΗβασικότερηκαιεπιβεβλημένηεξόρμησηείναισταταβερνείατηςπόλης,γιατίκαλήηπνευματικήτροφήπουπροσφέρειτοπανεπιστήμιο,αλλάηπραγματικήτροφήείναιπάντακαλύτερη!Δοκιμασμένεςπροτάσειςγιαμεζέδεςσυνοδείατουπαραδοσια-κούευωδιαστούούζουτουνησιούείναιοΡεμπέτηςστηνΕπάνωΣκάλα,τοΚαλντερίμι,τοΖουμπούλισταΛαδάδικα,τοΑυγό του Κόκορα,τοζυθεστιατόριοΕμπυρίεςκαιτοBeer HouseστηνπλατείαΑγ.Ειρήνης,καιγιαγλυκότοΦλοκάκι,στηνΕρμού,πουθεωρείταιαπό«παλιούς»φοιτητέςτοκαλύτε-ρο ζαχαροπλαστείο της πόλης. Σημείωσε, επίσης, ότι τοΠανεπιστήμιοπροσφέρειφαγητόστηφοιτητικήλέσχη.

ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Αν έχεις ταλέντο στη μουσική και αγαπάς το ραδιό-φωνο, να ξέρεις ότι στη Μυτιλήνη λειτουργεί φοιτητικός μουσικός σταθμός πλήρως εξοπλισμένος από το Πανεπιστήμιο όπου θα μπορείς να κάνεις τη δική σου εκπομπή!

Tip

Πανεπιστήμιο Αιγαίου ΛόφοςΠανεπιστημίου,ΜυτιλήνηΤηλ.:22510-36000,36012ñwww.aegean.grΒιβλιοθήκηΊμβρου3,ΜυτιλήνηΤηλ.:22510-36030ñwww.lib.aegean.grΔευ-Παρ,08:00-15:00

Στα σοκάκια του Μόλυβου.

Νυχτερινή διασκέδαση στο De Facto.

01_01_39.indd 29 10/18/10 7:59:45 PM

30 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Φοιτητική εκστρατείαΑπό την Ελβίρα Δρακάκη

ΑπόπόλητωνΑργοναυτώνμετατράπηκεσεπόλητωνφοιτη-τών!OΒόλος,πουαπέχει324χλμ.απότηνΑθήνακαι216χλμ.απότηΘεσσαλονίκη,υπήρξεπάντακεντρικήπόληκαιλιμάνιτηςΘεσσαλίας.Τατελευταίαχρόνιαζειτη«δεύτερηεφηβεία»τουμετηνέλευσηχιλιάδωνφοιτητώνπουσανάλ-λοιΑργοναύτες ξεκινούν την εκστρατεία τους γεμίζονταςχειμώνα-καλοκαίριταπερίπου400τσιπουράδικατηςπόλης,τηρώνταςέτσικαιτηνιεροτελεστία,πουξεκίνησανοιΜικρα-σιάτεςπρόσφυγεςπουεγκαταστάθηκανστοΒόλοτο1922.Ανείσαιήδηφοιτητήςεδώ,σίγουραθαέχειςμάθειότιστατσιπουράδικαπου«ραχατεύουν»στηνπαραλίαησυνάντησημεφίλουςκαιγνωστούςείναισχεδόνβέβαιη,όπωςβέβαιηείναικαιηκατάληξη:ατελείωτεςώρεςμεαλλεπάλληλουςγύρους «εικοσιπενταράκια» (τα χαρακτηριστικά γυάλιναμπουκαλάκια).

Πού βγαίνωΓιακαφέ,στέκιπολλώνφοιτητώνείναιτοReef,καιστονΑγ.ΝικόλαοταGrooveκαιEntra.Ταδύοτελευταίασυστήνονταικαιγιαποτότοβράδυ.Γιακαφέ,επίσης,δοκιμασμένηεπιλο-γήείναιηΜινέρβα,στηνπαραλία,γιαπρωινάμεεφημερίδα,καιαπαραίτητοσυμπλήρωμαμίααπότιςπασίγνωστεςπάστεςφούρνου.ΓιαμπύραστονΚουρσάροήστοBibere.Γιαπο-λυεθνικέςεπιλογέςκρασοκατάνυξηςξεχωρίζειτοGrappa,στονΑγ.Νικόλαο,ενώγιαχαλαράποτάταμαγαζιάστηνπα-ραλία τουΑγ. Κωνσταντίνου, όπως ταΠαρά Ναού καιΛιόγερμα.ΚλασικάclubείναιτοBedroomσταΠαλαιάκαιτοCrystalστηνοδόΛαρίσης.ΓιαηλεκτρονικούςήχουςτοTout,διοργανώνεικαιπολλάeventsκαιlive,ενώτοΜανι-τού,στονπεζόδρομοτηςΓραβιάς,ξεχωρίζειαπότουςδεκάδες«πιστούς»πουσυνωστίζονταιαπ’έξω.

Πού τρώωΓιακρασάκι,τσίπουροκαισουτζουκάκιαμεγιαούρτισυνοδείαζωντανήςρεμπέτικηςμουσικήςπροτείνουμετο Λαϊκό Ταβερ-νείοσταΠαλαιά,τηνπαλαιότερησυνοικίατηςπόλης.ΑκόμηθαπαςοπωσδήποτεσταμεζεδοπωλείαΤαξύδια,ΨάθακαιΠοσειδών,ενώστοΜονοσάνδαλο θα δοκιμάσεις χαλούμιτυλιχτόμεμελιτζάνα.Ανέχειςβαρεθείτιςίδιεςγεύσεις,στοΣκά-ρο θααπολαύσειςσαλάταμεμανούρικαιαπάκιήσφουγγάτολαχανικών.Εναλλακτικάκαιγιαναθυμηθείςτοφαγητότηςμα-μάς,τοκουτούκιτουΤσαρδακά φτιάχνεινόστιμαμαγειρευτά.Ανπάλιπροτιμάςpizzaκαιζυμαρικά,ητρατορίαSogno Di San μετηνπαρεΐστικηατμόσφαιραείναιιδανική.

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΑργοναυτώνκαιΦιλελλήνων,ΒόλοςΤηλ:24210-74000ñwww.uth.grΟιεγκαταστάσειςτουΠανεπιστημίουΘεσσαλίαςστοΒόλοείναισυγκεντρωμένεςκυρίωςσετρίασημείατηςπόλης:στηνπαραλία,στοΠεδίοντουΆρεωςκαιστοΦυτόκοΝέ-αςΙωνίας.ΕπιμέρουςεγκαταστάσειςτουΠανεπιστημίουβρίσκονταισεδιάφορασημείατουκέντρουτηςπόλης.ΒιβλιοθήκηΜεταμορφώσεως2,ΒόλοςΤηλ.:24210-74892,24210-06335Δευ-Παρ,08:15-20:00

ΒΟΛΟΣ

Ιστιοφόρα στο λιμάνι.

Αξίζει να επισκεφθείς τον Πολυχώρο Τσαλαπάτα στα Παλαιά, που δημιουργήθηκε στη θέση του ομώνυ-μου πρώην εργοστασίου και αποτελεί σπάνιο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής σε όλη την Ευρώπη. Εδώ θα τα βρεις όλα. Θα γίνεις εξπέρ στο χορό στο Dance Academy, θα χτυπηθείς σε ένα live με ελληνική μουσική στο Vox mu-sic stage ή σε μια συναυλία στην αίθουσα Gold Star. Θα κάνεις ρομαντική βόλτα στους υπαίθριους χώρους με θέα στο Κάστρο και θα περιπλανηθείς σε ροκ μονοπάτια στο Κα-φέ Σαντάν. Το Σκουτελικό ρακάδικο και την μπυραρία Αββαείο, σίγουρα τα έχεις ήδη ανακαλύψει!

Tip

01_01_39.indd 30 10/18/10 7:59:47 PM

31ΠAMEEΛΛΑ∆Α

Ντάκος, ρακή και εξεταστικήΑπό την Κατερίνα Παπαθανασίου

Για να ξεκινήσεις το µακρύ, κρητικό φοιτητικό σου ταξίδι στα γραφικά Χανιά, σε ενηµερώνουµε αρχικά ότι σαν πόλη τα έχει σχεδόν όλα µαζεµένα σε ένα µέρος. Αν τώρα πέρασες Πολυτε-χνείο, µη διανοηθείς να µείνεις Κουνουπιδιανά χωρίς αµάξι, εάν δεν είσαι µοναχικός τύπος. Εντάξει, δεν λέω, δεν είναι Αθήνα µε τα αµέτρητα club και τις πολλές επιλογές διασκέδασης. Είναι όµως τα Χανιά, µε την ήρεµη ζωή, την απόλαυση του καθαρού αέρα, την καλοκαρδία των Χανιωτών, την απίστευτη κουζίνα µε τα ντόπια προϊόντα και πολλά άλλα. Και αν το καλοκαίρι η πόλη είναι πλέον γνωστή εδώ και χρόνια ως µια καυτή «µητρό-πολη» του Νότου, µη νοµίζεις ότι τις υπόλοιπες εποχές του χρόνου κατοικείται από τα φαντάσµατα των θερινών διακοπών. Το φθινόπωρο και το χειµώνα ο σφυγµός της πόλης καλπάζει. Και εσύ είσαι φοιτητής. Απόλαυσέ το! Πού βγαίνωΑφού κάνεις την απαραίτητη στάση στα κλασικά καφενεδάκια της Χαλέπας για µια τσικουδιά, ρεσάλτο στο Κουµ Καπί. Προς ανακούφιση όσων επιµένουν ελληνικά το cafe Ελληνικό, µε industrial διακόσµηση και άνετους χώρους, δικαιολογηµένα συνιστά meeting point των Χανιωτών και όχι µόνο. Στην πο-λυσύχναστη παραλία του Κουµ Καπί θα συναντήσεις ηλικίες ως επί το πλείστον άνω των 20. Στο Μικρό Καφενείο µε θέα τη θάλασσα και παρέα την πολύ καλή µουσική µπορείς να απολαύσεις 30 είδη καφέ µε διάφορα αρώµατα, 14 είδη γλυ-κών του κουταλιού από όλη την Ελλάδα καθώς και τον µοναδικό παραδοσιακό καφέ στη χόβολη. Ίσως όχι και τόσο «µικρό» καφέ σε σχέση µε τις εντυπώσεις που θα σου δηµι-ουργήσει. ∆ώστε ραντεβού στο Θέµα Cafe, στον πιο δηµοφιλή τόπο συνάντησης στην παραλία του Κουµ Καπί. Το καλύτερο ξύπνηµα για καφέ και ιδανικό µέρος το µεσηµέρι για µικρά σνακ. Και επειδή υπάρχει «θέµα» όσο περνά η ώρα, οι µουσικές επιλογές ξεσηκώνουν τα πλήθη και η δια-σκέδαση παρατείνεται έως αργά το βράδυ. Πριν το λιµάνι ένα κλασικό στέκι, τα ∆ύο Λουξ και στη συνέχεια το πάντα must Άρωµα, ανοιχτά όλη την ηµέρα, αποτελούν στέκια για τον απαραίτητο πρωινό καφέ. Ιδανικά για οπτικό έλεγχο για οτι-δήποτε κινείται στην περιοχή, αρσενικού ή θηλυκού γένους. Στη δυτική πλευρά του λιµανιού, φοιτητόκοσµος και πιπινο-κρατία. Ελληνικό ροκ στο Έλλη και στο Ταράτσα, metal καταστάσεις στο Μύθος, µαθητόκοσµος και πολύ κέφι στο Νεώριο, δίπλα στο ναυτικό µουσείο το Μελτέµι συναντά τη Γωνιά των Αγγέλων µε τα πιο όµορφα τραπέζια. Στέκι της παλιάς Εβραϊκής η... lounge Συναγωγή. Άψογο περιβάλλον, ωραία ατµόσφαιρα, ιδανικό για συζητήσεις και «ψήσιµο».

Πού τρώωΤο φαγητό στα Χανιά είναι απλά καταπληκτικό. Παραδοσιακό κρητικό φαγητό στον ξυλόφουρνο και ζυµωτό ψωµί στην τα-βέρνα του Χρυσόστοµου στην Παλιά Πόλη. Ανατολίτικη κουζίνα στο Ταµάµ, που στεγάζεται στο κτίριο ενός χαµάµ του

ΧΑΝΙΑ

Στις σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις του Πολυ-τεχνείου Κρήτης διεξάγονται αγώνες για τους φοιτητές και τις φοιτήτριες. Επίσης, σε µια έκταση 300 στρεµµάτων θα βρεις το Πάρκο ∆ιάσωσης Χλωρίδας και Πανίδας, ένα «καµάρι» για το νησί και την Ελλάδα. Στο Ακρωτήρι, όπου βρίσκεται το Πολυτεχνείο, µπορείς να επισκεφθείς πολλά αξιοθέατα όπως τους τάφους των Βενι-ζέλων στον Προφήτη Ηλία, τα µοναστήρια της Αγίας Τριάδας Τζαγκαρόλων, του Γουβερνέτου και του Αγίου Ιωάννη του Ελεήµονα.Εκθέσεις στο Γυαλί Τζαµί, στην Πινακοθήκη και στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου θα σου δώσουν την ευκαιρία –αν λατρεύεις τις τέχνες– να πάρεις σηµαντική ανάσα απ’ τα µαθήµατα.

Tip

Πολυτεχνείο ΚρήτηςΠλατεία Αγ. Τίτου, ΧανιάΤηλ.: 28210-37033 ñ www.tuc.grΒιβλιοθήκη Πολυτεχνειούπολη, Κουνουπιδιανά, ΧανιάΤηλ.: 28210-37273 & 28210-37440 Κτίριο Ε1 (Συλλογή Βιβλίων), ∆ευ, Τετ, Παρ, 10:00-18:00, Τρι, Πεµ, Κλειστά.Κτίριο ∆1 (Συλλογή Περιοδικών και Οπτικοακουστικού Υλικού), Τρι, Πεµ, 10:00-18:00, ∆ευ, Τετ, Παρ, Κλειστάwww.library.tuc.gr

Το λιµάνι των Χανίων άνωθεν.

δωδέκατου αιώνα, στο Πηγάδι του Τούρκου στη συνοικία Σπλάντζια. Το δικό µας γευστικό µυστικό για τα Χανιά είναι οι γλυκές αµαρτίες της Ρωξάνης στο Κρέπες Επί Ποδός και το εκπληκτικό hot dog σε ένα µαγαζί πολύ κοντά στο ∆ύο Λουξ στη γωνία δεξιά. Ό,τι πρέπει για πεινασµένους ξενύχτηδες!

01_01_39.indd 31 10/19/10 10:41:34 AM

32 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Απίστευτο κι όμως πατρινόΑπό την Κατερίνα Παπαθανασίου

Μετάαπόπολλούςκόπουςκαιαρκετέςώρεςδιαβάσματοςαπέ-κτησεςκαιεπίσηματηφοιτητικήσουταυτότητα.Πέρασεςστηνπόλητουκεφιούκαιτωνεκπλήξεων.Σεέναντόποπλούσιοσειστορία.Εδώθαγράψειςτηδικήσου.Σταστέκια,στουςδρό-μουςκαιστιςαίθουσεςτηςσχολήςσου.Μιαιστορίαμεάρωμαντόπιαςτεντούραςκαιμαυροδάφνης.Καιμπορείναέμαθεςαπόπούμπορείςναπαραλάβειςταβιβλίατουεξαμήνουκαιότικυλικείοείναιτοαμφιθέατροπουείναιπάνταγεμάτο,δενγνω-ρίζειςόμωςακόμαπούναεπενδύσειςταακαδημαϊκάσουτεταρτάκια.ΜηνανησυχείςγιατίστηνΠάτρα,οιεπιλογέςείναιπολλές,αφούείναιμιααπότιςπιοhotφοιτητουπόλεις.

Πού βγαίνω ΣτηνΠλατείαΒασιλέωςΓεωργίουΑ‘,τηνκεντρικήπλατείατηςΠάτραςμετασιντριβάνιαμεταμπρούντζιναλιοντάριακάθεΣάββατοβράδυ–καιόχιμόνο–γίνεταιτοαδιαχώρητο.ΕκείπρωταγωνιστείτοMoliendo Grand Café.Μηνπαρα-λείψειςναδοκιμάσειςβάφλαμεκαραμελωμένημπανάνα.Γιατηνκαθιερωμένησυνάντησημετηνπαρέασουγιακα-φεδάκιαλλάκαιγιαναέρθειςπιοκοντάμετοέτερόνσουήμισυ,ηζεστήατμόσφαιρατουPiccolo Café είναιιδανική. ΟΠεζόδρομοςΡαδινού,πουείναιαπόταπιοπολυσύχνασταφοιτητικάστέκια,δενχρειάζεταιιδιαίτερεςσυστάσεις,αφούηπαρουσίατουστοχώροτηςδιασκέδασηςτηςΠάτρας,«αγ-

γίζει» την εικοσαετία. Αν είσαι βραδινός τύπος, δώσεραντεβούστοBlue MondayήτοNavona. ΓιαάκρωςφοιτητικέςκαταστάσειςρίχνειςψήφοεμπιστοσύνηςστοΠάρκοτηςΕιρήνης.ΑπόεδώθααπολαύσειςτηθέαστηγέφυραΡίου-Αντιρρίου,ανάμεσασεκαταπράσιναδέντρακαιτονπολυχώροψυχαγωγίαςπουπεριλαμβάνειcafé,snackbar,εστιατόριακαιχώρουςεκδηλώσεων.ΣτηνΠεριοχήΠελεκάνος,ίσωςτηνπιοαναβαθμισμένηπερι-οχή της Πάτρας σε ό,τι αφορά τις εξόδους για καφέαπογεύματαήΚυριακές,δενθαξέρειςπούναπρωτοκάτσεις,αφούείναιγεμάτηκαφετέριεςμεθέατημαρίναμεταγιοτ.Pas mal,IT the barκαθώςκαιτοπάνταξεχωριστόΘεατράκι είναιμερικέςαπόαυτές.Πρέπειναταπάρειςόλασβάρνα.ΣταΨηλάΑλώνια,μιααπότις πιογνωστέςπλατείεςκαιπεριοχέςτηςπόληςγενικότερα,θαπροτιμήσειςτοπολύγνωστόσεόλουςGlamour αλλάκαιτο café bar Redondo, ενώστον ΠεζόδρομοΓεροκωστοπούλου,αφούπροσπεράσειςταχλι-δάταεστιατόριακαιταμεζεδοπωλεία,βουργιαταclubπουπαίζουνraveαλλάκαικλασικάροκάδικαόπωςταclubDi Oggi,More Steps καιMods.

Επισκέψου τον πύργο της Achaia Clauss στο χωριό Πετρωτό, 8 χλμ. έξω από την Πάτρα, το πρώτο ελ-ληνικό οινοποιείο που χτίστηκε το 1861 και παράγει ακόμα και σήμερα μερικά από τα αγαπημένα στα φοιτητικά στέκια κρασιά. Εδώ φυλάσσεται επίσης ο παλαιότερος οί-νος της Ελλάδας,.μια μαυροδάφνη του 1873!

Tip

ΠΑΤΡΑ

Η εντυπωσιακή γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου.

01_01_39.indd 32 10/18/10 7:59:51 PM

33ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πανεπιστήμιο ΠατρώνΠανεπιστημιούπολη,ΡίοΤηλ.:2610-997120,2610-997100www.upatras.grΒιβλιοθήκηwww.lis.upatras.grñΔευ-Παρ,08:00-21:00

Πού τρώωΤηνΠλατείαΌλγας-ΤριώνΝαυάρχωνθατηνπροτιμήσειςγιαφάσειςουζοκατάνυξηςσυνοδείααπολαυστικώνμεζέδων.ΟΜύθος«κερνάει»σύγχρονηελληνικήκουζίνασεπλούσιεςμερίδεςκαιτηδιάσημη«μυθόπιτα».Γιαλίγοπιοπροσεγμένεςκαταστάσεις,καιαναντέχειητσέπησου,θαεπιλέξειςκάποιοαπόταchicεστιατόριαστηνοδόΤριώνΝαυάρχωνόπωςτονέοεστιατόριοΈπαυλις,πουέρχεταιναπροστεθείστησκηνήτηςΤριώνΝαυάρχων.Γιαπαραδοσιακέςγεύσεις,όπωςλαχα-νοντολμάδες,θαπαςστοατμοσφαιρικόεστιατόριοΠάει…καιρός,πουφιλοξενείταισεέναπαλιόνεοκλασικό.ΜηδιανοηθείςναμηνεπισκεφθείςτηνΠάνωΠόλη,τοΚά-στρο,τοΔασύλλιο.Πρόκειταιγιαμιαπεριοχήπουβρίσκεταιπολύσταπάνωτηςτατελευταίαχρόνια.ΤανεοκλασικάτηςοδούΓερμανούκαιτοφωτισμένοκάστροσχηματίζουνένασκηνικόπουεμπλουτίζεταιαπόπαραδοσιακάμαγαζιάμερε-μπέτικατραγούδιακαιαπόμεζεδοπωλείαόπωςτοπερίφημοΧασομέρι. ΓιασπέσιαλκαταστάσειςμεγεύσηαπόΙταλίαυπάρχειητρατορίαDon Camillo e Peppone.Εδώθαγευ-τείςόχιμόνοάπαιχτηπίτσα,αλλάκαι25είδηζυμαρικώνσυνοδείακρασιώναπόιταλικόαμπελώνασεκαλέςτιμές.ΣταγραφικάεστιατόριατουκοσμοπολίτικουΡίου,θαφαςτρελόσκάλωμα.ΣτημοντέρναταβέρναΝαύτ-Οικο θαγευτείτεσπιτι-κήαλλάευρηματικήκουζίνα,γιαθαλασσινούςμεζέδεςκαιψάριθαπάτεστοεστιατόριοΚαλυψώ,ψαρομεζέδεςαλλάκαισπιτικόφαγητόθαφάτεκαιστηνταβέρναΔημοριρί σεένακυκλαδίτικουτύπουπεριβάλλον.Γιανακάψειςτιςθερμίδες

Η πλατεία Βασιλέως Γεωργίου Α'.

περπάτησεπλάιστοκάστροτουΡίου.ΤολεγόμενοκαιΚαστέλιτουΜοριά,ένααπόταπιοόμορφακαικαλοδιατηρημέναφρούριατηςΕλλάδας,αριθμεί500χρόνιαζωήςκαι«πρωταγω-νίστησε»σεπολιορκίες,καταλήψειςκαιναυμαχίες.

Το club Mods.

Το Πανεπιστήμιο.

Άποψη της πόλης.

01_01_39.indd 33 10/18/10 7:59:55 PM

34 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Ήτανέναδροσερόφθινοπωρινόβρά-δυ, όταν ο Μιχάλης Κακογιάννης μευποδέχτηκεεγκάρδια,στογραφείοτουσπιτιούτου,σεέναυπέροχονεοκλασικόαπέναντιαπότολό-φο του Φιλοπάππου. Πάρα τα 88 του χρόνια και τιςπεριπέτειεςτηςυγείαςτου,πουτουπροκαλούνκινητικέςδυσκο-λίες,ομεγάλοςσκηνοθέτηςτουΖορμπά,τηςΣτέλλαςαλλάκαιμιαςαξιομνημόνευτηςτριλογίας(Ηλέκτρα, ΤρωάδεςκαιΙφιγένεια),δέχτηκεμεχαράναταξιδέψειγιατουςαναγνώστεςτου«ΠάμεΕλλάδα»σταμονοπάτιατηςμνήμηςτουκαιναμαςπαρουσιάσειτηδικήτουΕλλάδα.Εκείόμωςπουτοπάθοςτουμουθύμισενεαρόέφη-βοήτανόταναναφέρθηκεστοΊδρυμαΚακογιάννη,καιτηλαχτάρατουναπάεικαλάκαινασυνεχίσειναπρο-σφέρει,καιότανεκείνοςφύγειαπότηζωή.

ΗΕΛΛΑ∆Α

του ΜΙΧΑΛΗ

ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΑπό την Ίνα Ταράντου

01_01_39.indd 34 10/18/10 8:00:05 PM

35ΠAMEEΛΛΑΔΑ

01_01_39.indd 35 10/18/10 8:00:16 PM

36 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

TΤι αγαπάτε στην Ελλάδα;Αγαπάωτηφύσηπουείναισυγκλονιστικήκαιγεμάτηεκπλή-ξεις.Περνάςαπόκάμποσεβουνό,σεδάσηκαιπεδιάδες,θάλασσες.ΕίναισυγκλονιστικήηΕλλάδα,τηνανακαλύπτειςδιαρκώς.Λυπάμαιπουτώραλόγωκινητικώνδυσκολιώνδενμπορώνατηνπεριοδεύσω.

Τι δεν σας αρέσει; Δενμουαρέσειπολλέςφορέςτονεοπλουτίστικογούστοπουεμφανίζεταισεδιάφορασημείακαιχαλάειτοτοπίο.Καλόγου-σταείναιμόνοταμέρηόπουυπερισχύειτοπατροπαράδοτοστοιχείο.

Ποιους τόπους της χώρας μας αγαπάτε ιδιαίτερα και γιατί;Δυσκολεύομαιναξεχωρίσωένανσυγκεκριμένοτόπο,γιατίόπωςπεριόδευασυνεχώςσεόλητηνΕλλάδα,τηναγαπούσασυνέχεια.Μιατονέναντόπο,μιατονάλλον.ΘαξεχωρίσωόμωςτηνΟλυμπίαγιατίεκείέχωπεράσειυπέροχεςώρες,πα-ρέαμετονΆλανΜπέιτς,τονοποίοείχαξεναγήσειπροσωπικά.ΚαιτομουσείοτηςΟλυμπίαςμουαρέσει,γι’αυτόκαιείχαστενοχωρηθείπολύότανείχεκινδυνεύσειμετιςφωτιές.ΚαιστηΜάνηέχωπεράσεικαταπληκτικά.Γιαναείμαιόμωςαπόλυταειλικρινής,θασαςπωότιδενείμαιπολύτηςπεριοδείας,γιατίζαλίζομαικαιστοαυτοκίνητοκαιστοπλοίο.Μπορώκαιαπότοσπίτιμουναταξιδεύω,βλέπωτολόφοτουΦιλοπάππου,αυτότουπέροχομέροςκαιαπολαμβάνωτοτοπίο.

Ποια ήταν η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής σας και με ποιον τόπο έχει συνδεθεί; ΌλατακαλοκαίριαπουπήγαιναφιλοξενούμενοςτηςπολύκαλήςμουφίληςΝτόλυςΓουλανδρή,σεένανησάκιπουτηςανήκε,μεταξύΠάρουκαιΑντιπάρου.Ηπαρέαήτανμεπολύαγαπημένουςφίλουςκαιοτόποςμοναδικός.Κάναμεταμπά-νιαμαςσειδιωτικήπαραλίακαιείχα,κάθεχρόνο,τοδικόμουδωμάτιο.Ένιωθαπολύοικεία,σανστοσπίτιμου.ΈφυγεηΝτόλυΓουλανδρήκαιαυτόέσβησε.Θυμάμαιότιπερνούσα-μεσυχνάστηνΑντίπαρο,ηοποίαείναιιδιαίτεραωραίονησίκαιζωντανόμεπολλήνεολαία.

Πώς επιλέγατε τις τοποθεσίες που κάνατε γυρίσματα για τις ταινίες σας; Πολλέςφορέςεπέλεγαεγώτατοπίακαιάλλεςφορέςτατοπίαεμένα.ΣτηνΗλέκτρα,γιαπαράδειγμα,τοτοπίομεταμεγάλαδέντρακαιταβράχια,εμπεριέχειτοδραματικόστοιχείοτηςαιώνιαςΕλλάδαςπουταίριαζεπάραπολύστοσενάριο.Πά-ντωςόπουκιανέκαναγυρίσματα,συνδέθηκαπάραπολύμεταμέρηαυτάόπωςκαιστηνΚρήτημετονΖορμπά.ΟΣταυρόςήτανέναλιμανάκιπαρθένο,εντελώςβιβλικόκαιεκείυπήρχεένασπιτάκι,τοοποίογιαταγυρίσματαέγινετοσπίτιτουΖορ-μπά.ΑπέναντιήτανολόφοςαπότονοποίοκατέβαζανταξύλαγιατοτελεφερίκπουστηνταινίαέφτιαχνεοΖορμπάς.Ήτανόλασυγκεντρωμένασεέναντόπομαγικό.Τώραέχωμάθειπωςόλαέχουνγίνειταβέρνεςκαιμπαρ.

01_01_39.indd 36 10/18/10 8:00:17 PM

37ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Από όλους τους ανθρώπους που συναντήσατε στη ζωή σας, ποιοι υπήρξαν σταθμοί για σας; ΑυτομάτωςθαπωπρώτατηνΕιρήνηΠαπά,ηοποίαπρωτα-γωνίστησεσεπολλέςταινίεςμου,μετάτηΛίλαΚέντροβα,ηοποίαέχειμείνειαξέχαστησεόλουςμαςκαιτηναγαπούσαπάραπολύ.ΦυσικάηΈλληΛαμπέτηκαιηΤατιάναΠαπαμό-σχου.Όπωςπροσέξατεοισταθμοίτηςζωήςμουείναικυρίωςγυναίκες.Απότουςάντρες,θαξεχώριζατονΆλανΜπέιτςκαιτονΆντονυΚουήν.

Έχετε ζήσει αλλά και έχετε ταξιδέψει πολύ στο εξωτερι-κό. Ποια ήταν η εικόνα της Ελλάδας στις άλλες χώρες; ΗΕλλάδαδενήταντότετόσοπροβεβλημένηόπωςταμετέ-πειτα χρόνια, με την άνθηση του τουρισμού και τηδιαφημιστικήπροβολή.Υπήρχεόμωςπάνταέναςσεβασμόςαπέναντισεέναντόποπουείχεπροσφέρειτόσαπολλάστουςμεταγενέστερουςπολιτισμούς.

Σήμερα τι υπάρχει; Αυτόδενπεθαίνειμετίποτα.ΤοπαρελθόντηςΕλλάδαςπα-ραμένειολοζώντανοκαιπαραγωγικό,απλώςτώραπερνάμεμιαπολύδύσκοληπερίοδο,ηοποίασυνδυάζεταιμετηδιε-θνήοικονομικήκατάσταση.Είναιδύσκολοναξεδιαλύνεικανείςτοτοπίοκαινακαταλάβειτουςπραγματικούςλόγουςγιατοπώςκαιτογιατίφτάσαμεωςεδώ.

Αρκεί όμως στη νέα γενιά να ζει με το παρελθόν και το έργο των προγόνων μας όταν δεν υπάρχει διαφαινόμε-νη ελπίδα για το μέλλον; Όχι.Δενμπορείναεισπράξεικανείςεπιχειρήματα,αναδρομι-κάαπότοπαρελθόν.Είμαστεμιαζωντανήχώρα,τυχαίνειναείμαστεαπόγονοιτωνΕλλήνωναλλάδενμαςβλέπουνέτσιοιξένοι.ΜαςβλέπουνσανμιαφτωχήπατρίδαΕυρωπαίων.

Τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτό; Ανάμεικτα.Χαίρομαιιδιαίτεραότανγίνεταικάτικαιπροβάλ-λεται η Ελλάδα με το σωστό τρόπο. Στην ΕλλάδασυμπεριλαμβάνωκαιτηνιδιαίτερηπατρίδαμουτηνΚύπρο,καιείμαιχαρούμενοςγιατίμόλιςπριναπόλίγεςημέρεςέναςΚύπριοςπήρετοβραβείοΝόμπελΟικονομικών.Τογεγονόςαυτόμεσυγκίνησεκαιμεέκανεπερήφανο.

Μένετε στο κέντρο της Αθήνας, σ’ αυτό το υπέροχο νεοκλασικό στον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Την αγαπάτε την Αθήνα; Τηναγαπάωπολύκαιιδιαίτερατοσημείοπουείναιτοσπίτιμου,είναιμιαπεριοχήπολύωραίακαιολοζώντανη.Καιεπειδήδενκυκλοφορώπιαλόγωσωματικήςαναπηρίας,τοπαράθυ-ρόμουείναισανένακάδροπουμεεμπνέεισυνέχεια.

Και μέσα από αυτό το κάδρο, βλέπετε και την Ακρόπο-λη που είχατε την ιδέα για το νυχτερινό της φωτισμό το 2004. ΈβλεπατονΠαρθενώναπουήτανάσχημααξιοποιημένοςκαιμεπλήγωνεβαθιά,έτσιήρθασεεπικοινωνίαμετονκορυφαίοΓάλλοειδικόΠιερΜπιντόπουέχειφωτίσειτονΠύργοτουΆιφελκαιπαράλληλα,ίδρυσατοσωματείο«ΟιφίλοιτηςΑθήνας».Μεχίλιεςδραχμές(τότε)έκαστος,συγκεντρώσαμεχρήματακαιμαζίμετονχρηματοοικονομικόόμιλοUBSφω-τίστηκεοΙερόςΒράχος.

01_01_39.indd 37 10/18/10 8:00:20 PM

38 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Τι ξεχωριστό έχει κατά τη γνώμη σας η πόλη της Αθήνας; Μουέρχεταικάτιαρνητικόστομυαλόπουακούωτατελευ-ταίαχρόνια.Ημεγάληεγκληματικότηταστηνπόλημας.ΌτανακούωγιαδιάφοραεγκλήματαπουδιαδραματίζονταιστηνΑθήνανομίζωότιμιλούνγιακάποιαάλληχώρα.Στενοχωριέ-μαι επίσης όταν ακούω ότι κλείνουν επιχειρήσεις καιπαρακμάζειτοκέντρο.

Τι νοσταλγείτε; Καμιάφοράνοσταλγώναπάωβράδυνακαθίσωστηνπλα-τείαΚολωνακίουπουπήγαιναπαλιά.Ξέρωότιέχειαλλάξειπολύαπότότεκαιέτσιπροτιμώναμηνπάω.

Πηγαίνετε όμως, από ό,τι ξέρω, αρκετά συχνά στο Ίδρυμα που φτιάξατε στην Πειραιώς. Για ποιο λόγο δημιουργήσα-τε το Ίδρυμα Κακογιάννης; Σανμιαπροσφοράπουθαμείνειστοντόποκαιθαλειτουργείκαιμετάτοθάνατόμου.ΤοΊδρυμαθαυπάρχεικαιμετάαπόεμένακαιοιενδείξειςείναιότιελκύειπολύκόσμομεταπολι-τισμικάπρογράμματα.Ιδιαίτερααυτάπουσχεδιάζουμεγιατηνεολαία.

Το «τέλος» το σκέφτεστε; Δεντοσκέφτομαιτόσοπολύ,έχωτηναίσθησηότιθακολυ-μπάωκάπουσεέναάγνωστομέρος,μεφτερά.

Αν ερχόσασταν ξανά και ξανά στη ζωή θα κάνατε τα ίδια πράγματα; Όχιελπίζω.

Γιατί; Θέλωναζήσωκαιάλλαπράγματα,διαφορετικά.

Τι θα λέγατε στους νέους του σήμερα; Κάθεφοράπουσυναντάωαγόριαήκορίτσιαπουκυριολεκτι-κάλάμπουνκαιπουείναικαισεμνάκαιέξυπναηκαρδιάμουαναθαρρεύει.Ηνέαγενιάθαανοίξειδικούςτηςδρόμους.Ελπίζω.

Κάθε φορά που συναντάω αγόρια ή κορίτσια που κυριολεκτικά λάμπουν και που είναι και σεμνά και έξυπνα η καρδιά μου αναθαρρεύει. Η νέα γενιά θα ανοίξει δικούς της δρόμους. Ελπίζω.

“

”

01_01_39.indd 38 10/18/10 8:00:24 PM

39ΠAMEEΛΛΑΔΑ

01_01_39.indd 39 10/18/10 8:00:28 PM

40 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΕΥΡΥΤΑΝΙΑ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΚΟΡΥΣΧA∆ΕΣΣΤΗ ΛΙΜΝΗΚΡΕΜΑΣΤΩΝ

Από την Ελβίρα ∆ρακάκη

ΕΕυρυτανία δεν είναι μόνο το Καρπενήσι και το χιονοδρομικό κέντρο. Τα βουνά, τα ποτάμια και τα φαράγγια της υπήρξαν μάρτυρες της μακράς πορείας ανθρώπων και φύσης στη σπείρα του χρόνου. Εδώ, κάθε χωριό, κάθε πέτρα, κάθε μονοπάτι κρύβει από πίσω του μια ιστορία. Ανακαλύψτε τα μυστικά τους, ακολουθώντας τα μονοπάτια των ανταρτών και των σύγχρονων εξερευνητών από τους Κορυσχάδες και τη Μονή Προυσού, μέχρι τη Λίμνη Κρεμαστών και τη Βίνιανη. Η μυρωδιά του ξύλου που καίγεται στα τζάκια, της βρεγμένης γης, των ελάτων, το κελάρυσμα των νερών, το χιόνι, συνθέτουν ένα σκηνικό αποπλάνησης και σας καλούν να νιώσετε την απόκοσμη ομορφιά αυτού του ευλογημένου τόπου.

02_40_49_.indd 40 10/18/10 7:42:43 PM

02_40_49_.indd 41 10/18/10 7:42:45 PM

42 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Κατά την παράδοση, η Μονή Προυσού ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα.

02_40_49_.indd 42 10/19/10 10:43:43 AM

43ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Στους αντάρτικους Κορυσχάδες Στο καφενείο των Κορυσχάδων, κάτω από τη φωτογραφία του Άρη Βελουχιώτη, οι συζητήσεις των θαμώνων για την πολι-τική κατάσταση της χώρας δίνουν και παίρνουν. Οι νέοι ξενώνες και τα αναπαλαιωμένα αρχοντικά έχουν αλλάξει την εικόνα του οικισμού, που απέχει 6 χλμ. από το Καρπενήσι και έχει κριθεί διατηρητέος, η αύρα του αντάρτικου, όμως, παραμένει, προ-σκαλώντας σας να γνωρίσετε μία, μέχρι πρόσφατα, άγνωστη πλευρά της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Στο παλιό δημοτικό σχολείο, σήμερα το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης των Κο-ρυσχάδων, βρήκε στέγη το αρχηγείο του Α. Βελουχιώτη ενώ τον Μάιο του 1944 φιλοξενήθηκε η πρώτη συνέλευση του «Εθνικού Συμβουλίου» της Ελεύθερης Ελλάδας, που επικύρω-σε το διορισμό της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης. Εκτός από έγγραφα, αφίσες και αντίγραφα εφημερίδων, το μου-σείο φιλοξενεί φωτογραφίες του «φωτογράφου της Αντίστασης», Σπύρου Μελετζή. Στα ασπρόμαυρα κάδρα του, οι αντάρτες συ-νεχίζουν το ταξίδι τους στο χρόνο, ενώ φαίνονται οι τοιχογραφίες με τους ήρωες του ’21 και τα συνθήματα, όπως «Θάνατος στο φασισμό», που υπάρχουν μέχρι σήμερα στους τοίχους του σχολείου. Το κλειδί για το Μουσείο θα το πάρετε από το μαγαζί του Τάκη Χορμόβα, που πουλάει παραδοσιακά είδη, χυλοπίτες, γκλίτσες αλλά και κούπες με τον Βελουχιώτη. Εκτός από το Μουσείο, επισκεφθείτε την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία που στέκει εκεί από το 1865, τον απέναντι λόφο που ονομάζεται Παλαιόκαστρο, όπου υπάρ-χουν απομεινάρια αρχαίων τάφων και ίχνη ανεξερεύνητου φρουρίου, και νότια την τοποθεσία Κουμάσια, όπου βρίσκεται

ένα μοναστήρι της Παναγίας, του 17ου αιώνα. Αν έχετε διάθεση για πεζοπορία, 1 χλμ. πριν τους Κορυσχάδες, θα βρείτε το σχε-τικά άγνωστο δάσος των Γοριανάδων.

Το πιο πολύτιμο βούτυρο Νότια από τους Κορυσχάδες, κατά μήκος του ποταμού Καρ-πενησιώτη, βρίσκονται μερικά από τα πιο γραφικά χωριά της Ευρυτανίας. Πρώτα συναντάτε το Βουτύρο, 7 χλμ. από το Καρπενήσι, έναν αμφιθεατρικά χτισμένο οικισμό, με σήμα κατατεθέν την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, τη μεγαλύτε-ρη του νομού. Το χωριό, εκτός από φροντισμένους ξενώνες, διαθέτει Μουσείο Εκπαίδευσης, που στεγάζεται στο παλιό σχολείο και φιλοξενεί σχολικά αντικείμενα περασμένων δε-καετιών. Από εδώ ξεκινάει δρόμος που οδηγεί στο διπλανό χωριό Νόστιμο, όπου ξεχωρίζει ο παλιός νερόμυλος και το πέτρινο γεφύρι με την καμάρα. Στο κοντινό Κλαυσί, που πή-ρε το όνομά του από το κλάμα των κατοίκων του για τις συνεχείς καταστροφές του τόπου τους, υπάρχει το μοναδικό μνημείο των παλαιοχριστιανικών χρόνων στην Ευρυτανία, ο ναός του Αγίου Λεωνίδη, που χρονολογείται τον 5ο-6ο αιώ-να μ.Χ. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ναού, για την ακρίβεια των ερειπίων του, είναι το ψηφιδωτό δάπεδο, με χαμοκέντηση από ζωικές, φυτικές, θαλάσσιες και γεωμετρικές παραστάσεις. Θα το βρείτε ακολουθώντας τη σχετική πινακίδα από τον κε-ντρικό δρόμο Καρπενησίου- Προυσού, μετά τις διασταυρώσεις για Βουτύρο και Κλαυσί, αφού ζητήσετε από τον παπα-Σπύρο στο Κλαυσί να σας ανοίξει και να σας ξεναγήσει.

Τα εγκαταλελειμμένα σπίτια στην παλιά Βίνιανη στέκουν ακόμα όρθια σε πείσμα του χρόνου.

02_40_49_.indd 43 10/18/10 7:42:51 PM

44 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Χωριά σε όλα τα μεγέθη Σε απόσταση 14 χλμ. νότια του Καρπενησίου, βρίσκεται το κεφαλοχώρι της περιοχής, το Μεγάλο Χωριό. Ακολουθήστε το μονοπάτι για τους πεζούς, με τον κρύο αέρα από την Κα-λιακούδα να σας συντροφεύει. Περπατήστε στα πλακόστρωτα σοκάκια με τα αρχοντικά σπίτια, ανάμεσα σε βελανιδιές, καρυδιές και τρεχούμενα νερά, φωτογραφίστε το ρολόι και δείτε στο κατάστημα της Ελένης Δασκαλάκη, χειρο-τεχνήματά της από οικολογικά και ανακυκλώσιμα υλικά. Αν ακολουθήσετε τον ανηφορικό δρόμο, πριν την είσοδο του χωριού, θα βρεθείτε στο καταφύγιο του βουνού, αλλά και στη θέση Λακκώματα, στα 1.500 μ. υψόμετρο, όπου υπάρ-χει μνημείο για την ιστορική μάχη της Καλιακούδας που έγινε στις 28 Αυγούστου του 1823 και από όπου θα έχετε «πιάτο» τη Χελιδόνα και το Παλιό Μικρό Χωριό. Το Παλιό και το Νέο Μικρό Χωριό (13 και 10 χλμ. αντίστοιχα από το Καρ-

πενήσι), μοιάζουν σαν δυο γειτονιές του ίδιου χωριού. Πολλά σπίτια του Μικρού Χωριού καταστράφηκαν στο σεισμό του 1963, ενώ όσα γλίτωσαν είναι καλοδιατηρημένα. Κάθε γωνιά του κρύβει και μια ιστορία: στην εκκλησία της Μεταμόρ-φωσης του Σωτήρος, σύμφωνα με την παράδοση, το 1823 προσευχήθηκε ο Μάρκος Μπότσαρης πριν ξεκινήσει για τη μάχη στο Κεφαλόβρυσο που του κόστισε τη ζωή, έξω από το χωριό ο Βελουχιώτης έστησε ενέδρα στους Ιταλούς, στη θέση Άνω Λογγοβές εκτέλεσαν οι Ιταλοί ως αντίποινα 13 ανθρώ-πους και σήμερα υπάρχει μνημείο. Στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, παρατηρήστε ότι τους αριθμούς στο ρολόι έχουν αντικαταστήσει τα γράμματα του ονόματος της κόρης του δω-ρητή, Ελένης Σιδέρη, και στη συνέχεια καθίστε στον περίβολο και αγκαλιάστε με το βλέμμα σας την Καλιακούδα, τον Καρ-πενησιώτη και το Βελούχι. Για ρομαντικούς περιπάτους

Το θρυλικό μονότοξο γεφύρι του Μανώλη που χτίστηκε το 1659.

02_40_49_.indd 44 10/18/10 7:42:55 PM

45ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Η λίμνη των Κρεμαστών είναι η μεγαλύτερη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας.

02_40_49_.indd 45 10/19/10 10:44:39 AM

46 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ακολουθήστε τη χειρόγραφη πινακίδα στην είσοδο του χω-ριού που σας οδηγεί σε μια μικρή λίμνη, ενώ για πέστροφες ιχθυοτροφείου και ζουμερά κρεατικά κατευθυνθείτε νοτιότε-ρα στο χωριό Γάβρος, με τις ονομαστές ταβέρνες.

Περπατώντας με την ΠαναγιάΜετά το Γάβρο, με κατεύθυνση προς τη Μονή Προυσού, θα σας κοπεί η ανάσα, αφού ο δρόμος στη θέση Κλειδί, περνά-ει από ένα στενό πέρασμα μέσα από το βουνό, με τα αυτοκίνητα σχεδόν να ξύνουν το βράχο, ενώ λίγα μέτρα μετά, αν κοιτάξετε πάνω δεξιά στη βουνοπλαγιά θα δείτε το Τύπω-μα, μια τρύπα στον ορεινό όγκο, που λέγεται ότι άνοιξε η Παναγία, στο δρόμο της για τη Μονή Προυσού. Παρακάτω, από την Καρίτσα, ξεκινάει το φαράγγι του Βό-θωνα, που καταλήγει στον Καρπενησιώτη και είναι γεμάτο πλατάνια, λίμνες και καταρράκτες εξοπλισμένους με βύσματα για αναρρίχηση. Λίγο μετά την Καρίτσα, 20 χλμ. μετά το Καρ-πενήσι, θα δείτε 7 σημάδια από λευκό μάρμαρο στο βράχο, που ονομάζονται Πατήματα της Παναγίας και λέγεται ότι εί-ναι τα ίχνη που άφησε η Παναγία πηγαίνοντας στον Προυσό. Αφήστε κι εσείς ένα κορδελάκι, κομποσκοίνι, εικόνα, ή ό,τι άλλο θέλετε στο εκκλησάκι που βρίσκεται εκεί και είναι γεμά-το από κάθε λογής αφιερώματα. Ο δρόμος θα σας οδηγήσει εκεί που «σταμάτησε το περπάτημα» η Παναγία, στη Μονή Προυσού ή Παναγία Προυσιώτισσα, 30 περίπου χλμ. από το Καρπενήσι. Σε ένα σπήλαιο βρέθηκε η εικόνα της, που ταξίδε-ψε στην Ελλάδα από την Προύσα της Μικράς Ασίας. Εκεί

χτίστηκε παρεκκλήσι, όπου φιλοξενείται σήμερα η θαυμα-τουργή εικόνα, που αποδίδεται στον Ευαγγελιστή Λουκά και είναι επενδυμένη με ασημένιο κάλυμμα που λέγεται ότι δώρι-σε στη Μονή ο Γ. Καραϊσκάκης, αφού έμεινε εκεί 6 μήνες, αναρρώνοντας από τραυματισμό σε μάχη του 1823. Γύρω από το παρεκκλήσι, στο χείλος της χαράδρας του Προυσιώτη ανα-πτύχθηκε το Μοναστήρι που εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Στερεάς Ελλάδας. Διαθέτει μουσείο που φιλοξενεί ανάμεσα σε ιερά κειμήλια, το σπαθί, το φέσι και την κουμπούρα του Καραϊσκάκη, ενώ το βλέμμα σας θα τραβήξει σίγουρα ο τετραώροφος πύργος που βρίσκεται στον απέναντι λόφο, μαζί με το ρολόι της Μονής και το κτίριο της Σχολής Ελληνικών Γραμμάτων, όπου δίδαξε ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Πάνω από τη Μονή σώζονται δύο πετρόχτιστοι πύργοι με πολεμίστρες, που ονομάζονται Πύργοι του Καρα-ϊσκάκη. Αν από τον Προυσό, συνεχίσετε προς Καστανιά και Τόρνο, θα δείτε μετά από 1,5 περίπου χιλιόμετρο, δίπλα σε μια στρατιωτική γέφυρα, την πινακίδα που σηματοδοτεί την αρχή του μονοπατιού για τη Μαύρη Σπηλιά, το κρησφύγετο των κατοίκων επί Τουρκοκρατίας και των ανταρτών, όπως μαρτυρά και το μισογκρεμισμένο οχυρωματικό κτίσμα στην είσοδό της. Η διαδρομή στο φαράγγι είναι σχετικά βατή, περνά μέσα από έλατα, πλατάνια και καταρράκτες και περιλαμβάνει και την πρώτη στην Ελλάδα Via Ferrata, αναρριχητικό δηλα-δή μονοπάτι που περνάει δίπλα από καταρράκτες. Σημαντικός, επίσης, λόγος για να συνεχίσετε μετά τον Πρου-σό, αντί να πάτε κατευθείαν προς τη Λίμνη Κρεμαστών είναι

Το χωριό Κρέντη είναι ένας σχετικά νέος οικισμός, χτισμένος σε υψόμετρο 720 μ.

02_40_49_.indd 46 10/18/10 7:43:03 PM

47ΠAMEEΛΛΑΔΑ

το Αλλαντοποιείο Στρεμμένου (τηλ.: 22370-80810), το μόνο στην Ελλάδα που παράγει προσούτο! Βρίσκεται κοντά στην αρχή του μονοπατιού για τη Μεγάλη Σπηλιά και αξίζει να το επισκεφθείτε για να προμηθευτείτε εκτός από προσού-το, λότζα, κρασάτο χοιρομέρι, χοιρινό λουκάνικο με πράσο και άλλες λιχουδιές.

Στο δρόμο για τον (τεχνητό) παράδεισοΠάρτε το δρόμο για τη Λίμνη, περνώντας απ’ την Ανατολική και τη Δυτική Φραγκίστα, που απέχουν 41 και 44 χλμ. αντίστοιχα από το Καρπενήσι. Είναι χωριά ζωντανά, γνωστά για τους μύλους τους, ενώ οι λάτρεις των μονοπατιών θα βρουν πολλά στη γύρω περιοχή και θα κάνουν χάζι στο Φρα-γκιστόρεμα που κυλά ανάμεσά τους. Στην Ανατολική, περάστε από το μοναστήρι της Παναγίας του 17ου αιώνα και το νερόμυλο-νεροτριβείο, όπου φτιάχνεται καλαμποκάλευ-ρο. Μετά από 11 χλμ., θα φτάσετε στην εντυπωσιακή Λίμνη των Κρεμαστών και τη γέφυρα της Επισκοπής, η οποία, σύμφωνα με σύγχρονο μύθο, αποτελεί τη μεγαλύτερη ευθεία του οδικού δικτύου του νομού, αφού απλώνεται σε 750 ολό-κληρα μ. Φυσικό σύνορο ανάμεσα σε Ευρυτανία και Αιτωλοακαρνανία, η λίμνη των Κρεμαστών είναι η μεγαλύτε-ρη τεχνητή λίμνη της Ελλάδας και δημιουργήθηκε το 1965, όταν κατασκευάστηκε ένα από τα μεγαλύτερα γεωφράγματα της Ευρώπης, των Κρεμαστών, που έσμιξε τα νερά των ποτα-μών Αγραφιώτη, Αχελώου, Ταυρωπού και Τρικεριώτη. Είναι από τις λίγες περιπτώσεις που η ανθρώπινη παρέμβαση

Ο ποταμός Μέγδοβας ή Ταυρωπός.

Αξίζει να...

... μετρήσετε την ταχύτητα του ήχου στην Τρύπα της Χρίσοβας, κοντά στο ομώνυμο χωριό (60 χλμ. από το Καρπενήσι). Πρόκειται για κάθετο, υπόγειο βάραθρο, του οποίου το βάθος δεν έχει μετρηθεί, σύμφωνα με τους ντόπιους, ενώ υπήρξε τόπος μαρτυρίου, τόσο επί Κατοχής όσο και στον Εμφύλιο.

... κάνετε μια βόλτα στην κοιλάδα του Τρικεριώτη, και από το παραδοσιακό χωριό Ασπρόπυργος και το καφενείο του, για να δοκιμάσετε το τσίπουρο που παράγουν οι κάτοικοί του από μούρα και είναι ένα από τα δυνατότερα στη χώρα.

... περπατήσετε στο χωριό - φάντασμα Βίνιανη, 33 χλμ. από το Καρπενήσι. Οι κάτοικοι το εγκατέλειψαν μετά το σεισμό του 1966, αφήνοντας πίσω τους ρούχα και πιατικά, που φαίνονται ακόμα μέσα στα ετοιμόρροπα σπίτια, και έχτισαν λίγο παρακάτω τη Νέα Βίνιανη. Από το δρόμο που ενώνει τα δυο χωριά ξεκινάει μικρό φαράγγι που καταλή-γει στον Ταυρωπό και στο τοξωτό γεφύρι της Βίνιανης. Επισκεφθείτε το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, στο παλιό σχολείο, όπου τον Μάρτιο του 1944 συστάθηκε η «κυβέρ-νηση του βουνού». Τα κλειδιά του Μουσείου θα τα ζητήσετε από το καφενείο Η πλατεία στη Νέα Βίνιανη. Αν επιστρέφοντας, θελήσετε να πάρετε μαζί σας αυθεντικά, παραδοσιακά προϊόντα του τόπου, αναζητήστε το μαγαζά-κι του Γυναικείου Συνεταιρισμού Λαϊκής Τέχνης «Η Ευρυτανία» (τηλ.: 22370-21026, 80673) στο Καρπενήσι, πάνω από την πλατεία Μάρκου Μπότσαρη. Οι δημιουργί-ες τους περιλαμβάνουν από ζυμαρικά, όπως χυλοπίτες και τραχανά, μέχρι σπιτικά λικέρ και γλυκά κουταλιού, και εσείς δεν θα ξέρετε τι να πρωτοδιαλέξετε. Ο Συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 1992, σήμερα αριθμεί 10 μέλη και είναι ιδιαί-τερα δραστήριος αφού εκτός από το πρατήριο, συμμετέχει σε εκδηλώσεις και γιορτές στην περιοχή. Παράλληλα, το εργαστήριό του, στο 2ο χλμ. της εθνικής οδού Καρπενησί-ου-Λαμίας, είναι επισκέψιμο, για να μπορείτε να δείτε τις κυρίες του συλλόγου επί το έργον. Σημειώστε, τέλος, ότι προϊόντα του Συνεταιρισμού θα βρείτε και σε άλλα χωριά της περιοχής, αλλά και σε επιλεγμένα καταστήματα της πρωτεύουσας.

02_40_49_.indd 47 10/18/10 7:43:06 PM

48 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

στη φύση είχε θετικό αποτέλεσμα, αφού η λίμνη, που είναι η καθαρότερη στην Ελλάδα, και οι όχθες της αποτελούν φιλό-ξενους «οικοδεσπότες» απειλούμενων και σπάνιων ειδών όπως η βίδρα, ο λύκος, ο χρυσαετός, η νανονυχτερίδα κ.ά. Οι πτυχώσεις στα τοιχώματά της, αν και υποδεικνύουν μείωση της στάθμης της, δημιουργούν ιδανικό φωτογραφικό κάδρο και τα νερά της προσελκύουν κάθε χρόνο εκατοντάδες λά-τρεις των εναλλακτικών σπορ, την ώρα που στο βυθό της αναπαύονται καλλιεργήσιμες εκτάσεις, πηγές, εκκλησίες, όπως της Επισκοπής, ηλικίας 1300 ετών περίπου αλλά και χωριά, που είτε βυθίστηκαν είτε καταστράφηκαν από τους σεισμούς που συνόδεψαν τη δημιουργία της. Νικητής, ωστό-σο, στη μάχη με τη λίμνη είναι το θρυλικό μονότοξο γεφύρι του Μανώλη, που στέκεται ακόμα, παρά το γεγονός ότι «εκτίσθη το 1659», όπως αναφέρει εντοιχισμένη επιγραφή. Βρίσκεται στην κοίτη του ποταμού Αγραφιώτη, μετά το χωριό Κρέντη (42 χλμ. από το Καρπενήσι) και ανά περιόδους βυθί-ζεται ολόκληρο. Κάθε φορά, όμως, που η στάθμη κατεβαίνει, το γεφύρι αναδύεται περήφανο που, αν και λαβωμένο, νίκη-σε για άλλη μια χρονιά τη δύναμη της λίμνης.

Τα καλύτερα μπαλκόνια στη ΛίμνηΤην καλύτερη άποψη στη Λίμνη την έχουν τα ανερχόμενα του-ριστικά, Φιδάκια. Κρέμονται στις δυτικές πλαγιές της Χελιδόνας, σε υψόμετρο 960 μ., πνιγμένα στα έλατα, και προσεγγίζονται μέσω ενός «φιδίσιου» δρόμου, 25 χλμ. από το Καρπενήσι. Για ειδυλλιακή θέα, αναζητήστε, επίσης, το πέτρινο… σαλονάκι στη θέση Τσαγκαράλωνα, 3 χλμ. μετά τα Φιδάκια. Εναλλακτικά, κατευθυνθείτε προς Γρανίτσα-Βούλπη, βγαίνοντας από τη Δυτική Φραγκίστα, περάστε τον Αγραφιώτη και στρίψτε αριστερά προς Τριπόταμο. Κάτω από το χωριό βρίσκεται η Μονή Τατάρνας, γαντζωμένη στις πλα-γιές μιας χερσονήσου μέσα στη λίμνη. Πρόκειται για νεότερη Μονή, αφού η αρχική καταστράφηκε στους σεισμούς του 1963. Απέχει συνολικά 70 χλμ. από το Καρπενήσι, και η θέα από την αυλή της είναι πανέμορφη, ενώ απέναντι είναι και η ομώνυμη γέφυρα που ενώνει τις δύο όχθες της Λίμνης.

Πού να μείνετεΚορυσχάδες: Κορυσχάδες. Τηλ.: 22370-25102 www.korys.gr Έξι ανεξάρτητα πέτρινα αρχοντικά, συν κε-ντρικό κτίριο, που λειτουργεί ως εστιατόριο και μπαρ. Ορειάδες. Τηλ.: 22370-25400 www.oriades.com.gr Nεόκτιστος ξενώνας, κοντά στην πλατεία του χωριού.Villa Areti. Τηλ.: 22370-21414 http://areti.olympicnet.gr/Δωμάτια Ευ-Γιάνν. Τηλ.: 22370-25310http://www.f-korysxades.gr/ Βουτύρο: Emotions Country Resort. Tηλ.: 22370-25725 www.emotions.com.gr Πετρόχτιστα, πολυτελή δωμάτια και άνετο καφέ. Ξενώνας Αμαδρυάδες. Τηλ.: 22370-80909 www.amadryades.gr Νέο Μικρό Χωριό: Country Club Hotel. Τηλ.: 22370-41570 www.countryclub.gr Με όλες τις ανέσεις.Παλιό Μικρό Χωριό: Merses. Τηλ.: 22370-41444 www.merses.gr Ζεστός ξενώνας με πέτρα και ξύλο, café με θέα στην Κα-λιακούδα. Χελιδόνα. Τηλ.: 22370-41221 www.ihelidona.grΟ παλιός κοινοτικός ξενώνας.Μεγάλο Χωριό: Ανεράδα Inn. Τηλ.: 22370-41479 www.anerada.com.gr Πολυτελή δωμάτια και φροντισμένος κήπος. Φιδάκια: Οιχαλία. Τηλ.: 22370-24554 www.fidakia.gr Aπό ξύλο και πέτρα, με χουχουλιάρικο καφέ.Λύκοι. Τηλ.: 6944427070 Με τη λίμνη και το χωριό στο «πιάτο».Φιδάκια. Τηλ.: 6944427070 Στην πλατεία.www.fidakia.com

Η εντυπωσιακή γέφυρα της Επισκοπής, το πέρασμα ανάμεσα στην Ευρυτανία και στο Καρπενήσι.

02_40_49_.indd 48 10/18/10 7:43:11 PM

49ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πού να φάτεΚορυσχάδες: στο εστιατόριο του ομώνυμου ξενώνα στην πλατεία. Τηλ.: 22370-25102Kasmir, για φαγητό-καφέ-ποτό, διαθέτει και βεράντα. Τηλ.: 22370-21033Saloon Park (4 χλμ. από το Καρπενήσι), για καφέ και εναλλακτικές προτάσεις διασκέδασης, όπως τοξοβολία, ποδηλασία, ιππασία, αναρρίχηση. Τηλ.: 22370-24606Γοργιανάδες:Αγνάντιο, για μαγειρευτά και ψητά. Τηλ.: 6979179386Βουτύρο: Ο Σπίθας, για μαγειρευτά και κυνήγι. Τηλ.: 22370-22610Ο Αυστραλός, για ψητά και γιουβέτσι. Τηλ.: 22370-25740Κλαυσί:Φρειδερίκη, για φαγητά κατσαρόλας και ψητά. Τηλ.: 22370-23223Αφοί Μαθέ, για πέστροφες. Τηλ.: 22370-22397, 6977742607Νέο Μικρό Χωριό:Το χωριάτικο, για ρουμελιώτικο κοκορέτσι. Τηλ.: 22370-41257Παλιό Μικρό Χωριό: Η κυρά Μαρία, το μαγέρικο. Τηλ.: 22370-41221Μεγάλο Χωριό: Ο Άγιος Αθανάσιος, στέκι των ντόπιων για κυνήγι και μαγειρευτά. Τηλ.: 22370-41250Καφενείο της κυρά Παρασκευής, για σούπερ γαλα-κτομπούρεκο και εκμέκ. Τηλ.: 22370-41339Παραμύθι, για καφέ αλλά και ποτό το βραδάκι. Τηλ.: 22370-41122Γάβρος: Το χάνι, για γίδα βραστή. Τηλ.: 22370-41501Το πέταλο, για κυνήγι και μαγειρευτά. Τηλ.: 22370-41487Το σπίτι του ψαρά, για πέστροφες ιχθυοτροφείου. Τηλ.: 22370-41202

Πώς να πάτεΤο Καρπενήσι απέχει 294 χλμ. από την Αθήνα, ενώ το ΚΤΕΛ του Νομού Ευρυτανίας εκτελεί καθημερινά δρομο-λόγια (τηλ.: 22370-80013-4).

Ο ποταμός Τρικεριώτης σχηματίζεται από τον Κρικελοπόταμο και τον ποταμό Καρπενησιώτη.

02_40_49_.indd 49 10/19/10 10:46:39 AM

50 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΡΕΘΥΜΝΟ

Από τις Χαρά Βηλάρα, Ελβίρα ∆ρακάκη

Η ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

03_50_77.indd 50 10/18/10 8:02:42 PM

51ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Όταν το πολύβουο πλήθος του καλοκαιριού αποσύρεται, το Ρέθυμνο αποκαλύπτει στους ταξιδιώτες του φθινοπώρου την αλήθεια που μοιράζεται με τους κατοίκους του. Ακόμα και στα πρώτα κρύα, η πόλη, από τα τείχη της Φορτέτζας μέχρι τα μεσαι-ωνικά σοκάκια και τα 12 χλμ. αμμουδιάς, διατηρεί αναλλοίωτη τη ζωντάνια και το ιστορικό της χρώμα, ενώ συνεχίζει να αφομοιώνει με δημιουργικότητα και σεβασμό τα ίχνη των πολιτισμών που πέρασαν από αυτήν την ακτή ως κατακτητές. Εσείς, λοιπόν, ψηφίστε Κρήτη και το φθινόπωρο και χαθείτε στο λαβύρινθο της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου, όπου τα βενετσιάνικα αρχοντικά, τα τοξωτά περάσματα, οι μιναρέδες, οι εκκλησίες, οι κρήνες, τα τζαμιά, τα μικρομάγαζα δημιουργούν ένα μοναδικό χαρμάνι, ελληνικό αλλά και ταυτόχρονα κοσμοπολίτικο, που αφηγείται τώρα και για πάντα την ιστορία του Ρεθύμνου.

03_50_77.indd 51 10/18/10 8:02:47 PM

52 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΣΣτο σύνορο ημεράδας και αγριάδας είναι χτισμένο το Ρέθυμνο, έγραφε το 1938 ο Π. Πρεβελάκης στο Χρονικό μιας Πολιτείας, περιγράφοντας την αντίθεση που χαρακτηρίζει την πόλη. Εδώ τα χρώματα της πέτρας μπλέκονται με αυτά της θάλασσας και το ανατολίτικο στοιχείο συνυπάρχει με το αναγεννησιακό. Πρό-κειται για μία από τις καλύτερα διατηρημένες μεσαιωνικές πόλεις, που γιορτάζει κάθε καλοκαίρι το παρελθόν της με το Αναγεννησιακό Φεστιβάλ (www.rfr.gr).Ξεκινήστε τη βόλτα σας από το ενετικό φρούριο της Φορτέ-τζας, που αγναντεύει τη θάλασσα από το σημείο όπου βρισκόταν η αρχαία Ρίθυμνα.Η ανοικοδόμησή του ξεκίνησε το 1573. Σήμερα, μπορείτε να δείτε το αναστηλωμένο σπίτι του ρέκτορα, του διοικητή δη-λαδή του Ρεθύμνου, τα ερείπια των αποθηκευτικών χώρων, της κατοικίας των συμβούλων και των πυριτιδαποθηκών. Σε όσα κτίρια αναστηλώθηκαν, φιλοξενούνται όλο το χρόνο πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ενώ, το καλοκαίρι λειτουργεί το θέ-ατρο «Ερωφίλη». Σύντομα σε χώρο του φρουρίου θα μεταφερθούν τα εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου, αφού το κτίριο των παλιών φυλακών παρουσιάζει προβλή-ματα στατικότητας, μέχρι να κατασκευαστεί νέο μουσείο. Κατηφορίστε από το λόφο της Φορτέτζας προς τη θάλασσα,

για μια αναζωογονητική, ακόμα και με λίγο κρύο, βόλτα στο ενετικό λιμάνι, όπου τα κανόνια χρησιμεύουν πια ως δέ-στρες για τις ψαρόβαρκες και το πλακόστρωτο είναι γεμάτο καφέ και εστιατόρια.Περπατήστε μέχρι το φάρο, το μοναδικό οθωμανικό κτίσμα στο παλιό λιμάνι, που παρά τη φθορά των χρόνων και την εγκατάλειψη από την πολιτεία, δεσπόζει αγέρωχος στην είσο-δο του παλιού Ρεθύμνου. Η Πύλη Guora, η Μεγάλη Πόρτα για τους Ρεθυμνιώτες, που χτίστηκε το 16ο αιώνα μαζί με το τείχος της πόλης, αποτελεί την από ξηράς είσοδο στην παλιά πόλη. Περνώντας την, ξεκι-νάτε ένα ταξίδι στο παρελθόν. Η καρδιά της πόλης, όμως συνεχίζει να χτυπά χωρίς να χάνει καθόλου το ρυθμό της. Λίγο μετά τη Μεγάλη Πόρτα, θα συναντήσετε τον Άγιο Φρα-γκίσκο, που χτίστηκε επί Ενετοκρατίας, ανακαινίστηκε πρόσφατα και πλέον υποδέχεται καλλιτεχνικές εκθέσεις. Πίσω του απλώνεται η νέα πλατεία Μικρασιατών, με τα παλιά σπίτια, το τουρκικό σχολείο και το Νερατζέ Τζαμί, το οποίο, αν και καλύπτεται χρόνια από σκαλωσιές, συνεχίζει να εντυ-πωσιάζει με το μέγεθός του, το μιναρέ του, που είναι ο ψηλότερος στην πόλη, τους τρεις τρούλους και τους δύο εξώ-στες του. Είναι ένα από τα λίγα τζαμιά στη χώρα με τέτοια

Η πόλη του Ρεθύμνου και η Φορτέτζα από ψηλά.

03_50_77.indd 52 10/18/10 8:02:49 PM

53ΠAMEEΛΛΑΔΑ

αρχιτεκτονική και αποτελεί ζωντανό κομμάτι της ζωής του Ρε-θύμνου, αφού στεγάζει το Ωδείο. Οι λάτρεις των θαλασσών μπορούν να κατευθυνθούν προς το Μουσείο Ενάλιας Ζωής στην οδό Αραμπατζόγλου, όπου εκτίθενται μαλάκια, κνιδόζωα, σπόγγοι, ιχθύες και ορισμένα απολιθώματα.Επισκεφθείτε επίσης το Ιστορικό και Λαογραφικό Μου-σείο (τηλ.: 28310-23667) που στεγάζεται σε ένα βενετσιάνικο κτίριο του 17ου αιώνα, στην οδό Βερνάρδου, με συλλογές που περιλαμβάνουν υφαντά, μουσικά όργανα, αγροτικά ερ-γαλεία, κεραμικά, νομίσματα και φωτογραφίες εποχής, αλλά και ειδική αίθουσα για τις παραδοσιακές καλλιέργειες και την προετοιμασία του ψωμιού. Στον αριθμό 30 της Βερνάρδου σταματήστε όχι μόνο για να χαζέψετε τον κ. Γιώργο Χατζηπαράσχο που ζυμώνει φύλλο και κανταΐφι στο εργαστήριό του, αλλά και για να θαυμάσετε το εντυπωσιακό θύρωμα, με το οικόσημο των Clodio και τη λατινική επιγραφή: «Με την αρετή αστράφτει το σπίτι!».Στην πολύβουη πλατεία Τίτου Πετυχάκη ή Πλάτανο, όπως τον ξέρουν οι Ρεθυμνιώτες, ξεδιψάστε στην πολυφωτογρα-φημένη κρήνη Ριμόντι, που δροσίζει αιώνες τώρα τους περαστικούς. Το νερό κυλάει από το στόμα τριών λεοντοκε-φαλών, που πλαισιώνονται από κίονες με περίτεχνα

κορινθιακά κιονόκρανα, ενώ στο κέντρο δεσπόζει το οικόση-μο του Ενετού ρέκτορα Α. Ριμόντι. Ανατολικά, στην οδό Παλαιολόγου, θαυμάστε την αρχιτεκτονι-κή της Λότζιας του 16ου αιώνα, της «λέσχης» των Βενετσιάνων αρχόντων, που σήμερα στεγάζει πωλητήριο μουσειακών αντι-γράφων του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Στην Αρκαδίου, μέσα σε ένα μικρό κήπο δείτε το αναστηλωμέ-νο Τζαμί Καρά Μουσά Πασά, που χτίστηκε αρχικά ως μονή Αγ. Βαρβάρας, ενώ σίγουρα κάποιο από τα μαγαζάκια της οδού Σουλίου, θα σας τραβήξει την προσοχή. Με κατεύθυνση προς την οδό Ν. Φωκά, αναζητήστε την Κυρία των Αγγέλων, το ενετικό κτίσμα που στεγάζει το ναό της Μι-κρής Παναγίας, όπως τον λένε οι Ρεθυμνιώτες για να τον ξεχωρίζουν από τον Μητροπολιτικό Ναό της Παναγίας. Στη Ν. Φωκά, το μακρύ στενό για τους ντόπιους, θα περπατήσετε, ανάμεσα σε κρήνες, αρχοντικά και εντυπωσιακά θυρώματα. Εκτός της παλιάς πόλης, περάστε από τη συνοικία Μασταμπάς και ανακαλύψτε ένα επιβλητικό οθωμανικό μνημείο, το τέμε-νος ή τζαμί του Βελή Πασά, με τον αρχαιότερο μιναρέ στην πόλη, του 1789, και τους 9 τρούλους στη στέγη. Σήμερα στε-γάζει το παράρτημα του Μουσείου Γουλανδρή στην Κρήτη, με στοιχεία για τη γεωλογική και παλαιοντολογική ιστορία της Κρήτης (τηλ.: 28310 23083).

Το Νερατζέ Τζαμί με τους τρεις τρούλους και τον ψηλότερο μιναρέ στην πόλη. Ο φάρος είναι το μοναδικό οθωμανικό κτίσμα στο παλιό λιμάνι.

03_50_77.indd 53 10/19/10 10:48:43 AM

54 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Ανακαλύψτε την ενδοχώραΞυπνήστε τον περιηγητή μέσα σας και αναζητήστε τις ομορ-φιές των χωριών και της φύσης του Ρεθύμνου, που στολίζονται με τα χρώματα του φθινοπώρου.Ξεκινήστε αποτίοντας φόρο τιμής στο σημαντικότερο μνημείο ελευθερίας και θάρρους στην Κρήτη, τη Μονή Αρκαδίου, που απέχει 23 περίπου χλμ. από το Ρέθυμνο και μετρά 8 αι-ώνες παρουσίας στη ζωή του νησιού. Υπήρξε κέντρο παιδείας και αντιγραφής χειρογράφων, ενώ διέθετε εργαστήρια παρα-γωγής χρυσοκεντημάτων, ιδιαίτερα ονομαστά τον 17ο-18ο αιώνα. Το 1866 υπήρξε θέατρο του Ολοκαυτώματος, όταν ο οπλαρχηγός Κ. Γιαμπουράκης, σε μία απελπισμένη κίνηση και υπό την πολιορκία των Τούρκων του Μουσταφά Πασά, έβαλε φωτιά στην πυριτιδαποθήκη της Μονής, τινάζοντας στον αέρα τους 964 αποκλεισμένους Κρητικούς και πλήθος Τούρκων. Η πυριτιδαποθήκη παραμένει όπως ήταν στις 8 Νοεμβρίου όταν ανατινάχθηκε, ενώ στην παλιά τράπεζα στε-γάζεται μικρό μουσείο. (ωράριο επισκέψεων: Νοέμβριο 9 π.μ.-17 μ.μ., Δεκέμβριο-Μάρτιο 9 π.μ.-16 μ.μ., τηλ.: 28310-83135-6, 83116, www.arkadimonastery.gr)Λίγο ανατολικότερα, στους βορειοδυτικούς πρόποδες του Ψηλορείτη, 27 χλμ. από το Ρέθυμνο, απλώνεται ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους του νομού, η

αρχαία Ελεύθερνα. Πρόσφατα, οι αρχαιολόγοι του Πανεπι-στημίου Κρήτης, που σκάβουν στην περιοχή από το 1985, ανακάλυψαν 3.000 φύλλα χρυσού σε πιθάρι, όπου είχαν τα-φεί μια γυναίκα και ένας έφηβος. Τα ευρήματα από την αρχαία Ελεύθερνα, που άκμασε την αρχαϊκή, ελληνιστική, ρωμαϊκή και πρωτοβυζαντινή περίοδο, και υπήρξε μία από τις ισχυρότερες πόλεις-κράτη της Κρήτης, είναι εντυπωσιακά, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος του αρχαι-ολογικού χώρου δεν είναι επισκέψιμο. Εντούτοις, μπορείτε να εξερευνήσετε χωρίς περιορισμούς τις Μαργαρίτες, το χωριό των κεραμικών. Μη φύγετε αν δεν αγοράσετε κάποιο από τα πήλινα σκεύη που πωλούνται σε κάθε δρομάκι του χωριού, ενώ για να δείτε τα κεραμικά εν τη γενέσει τους περάστε από το εργαστήριο «Κεραμείον» (τηλ.: 28340 92135). Το χωριό απέχει 25 χλμ. από το Ρέθυμνο, η θέα από την πλατεία του είναι μαγευτική και οι εκκλησίες του, ιδιαίτερα ο Άγιος Ιωάννης, με το ταπεινό πέτρινο τέμπλο, και το μοναστήρι του Σωτήρος, του 16ου αιώνα, αξίζουν μια επί-σκεψη.Παραμένοντας βόρεια του Ψηλορείτη, στα χωριά του ορεινού Μυλοποτάμου, τολμήστε να περάσετε από τα Ζωνιανά, που απέχουν 47 χλμ. από το Ρέθυμνο, για να ανακαλύψετε στο κέντρο του χωριού το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων του Δ. Ποταμιάνου. Στα δωμάτιά του ζωντανεύουν σημαντικές

Η κρήνη Ριμόντι χτίστηκε το 1626 από τον Eνετό ρέκτορα του Ρεθύμνου Α. Ριμόντι.

03_50_77.indd 54 10/18/10 8:02:54 PM

55ΠAMEEΛΛΑΔΑ

μορφές της Κρήτης, όπως ο Ε. Βενιζέλος, ο Δ. Θεοτοκόπου-λος, ο Ν. Καζαντζάκης, αλλά και σκηνές της ιστορίας της, όπως η ανατίναξη της Μονής Αρκαδίου (τηλ.: 28340- 61087).Περπατήστε, ακόμα, στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του Σπη-λαίου Σφεντόνη των Ζωνιανών. Η συνολική του επιφάνεια ξεπερνά τα 3.000 τ.μ., η επισκέψιμη διαδρομή είναι περίπου 270 μέτρα, ενώ σε κάποιους από τους 14 θαλάμους του έχουν βρεθεί θραύσματα αγγείων ηλικίας 5000 χρόνων! (ανοιχτό μόνο τα Σαββατοκύριακα, τηλ.: 28340 61209, www.zoniana.gr/sfentoni.htm)Το πιο διάσημο χωριό, όμως, του Μυλοποτάμου, είναι αναμφι-σβήτητα τα Ανώγεια, 6 χλμ. μετά τα Ζωνιανά. Το 1944 πυρπολήθηκαν από τους Γερμανούς και φτιάχτηκαν ξανά από την αρχή, ενώ είναι γνωστά ως τόπος καταγωγής του Νίκου Ξυλούρη, του οποίου το σπίτι μπορείτε να δείτε στο χωριό, αλ-λά και μερικών από τους καλύτερους λυράρηδες της Κρήτης.Στο οροπέδιο της Νίδας, 22 χλμ. από τα Ανώγεια, ανακαλύψτε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα λατρείας των Μινωιτών στον Ψηλορείτη και την Κρήτη ολόκληρη, το Ιδαίον Άντρον. Εκεί, σε υψόμετρο 1.500 μ., σύμφωνα με το μύθο, η γυναίκα του Κρόνου η Ρέα, έκρυψε τον νεογέννητο Δία για να τον γλιτώσει από τη μανία του πατέρα του.Στα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, ανακαλύψτε τα άγνωστα χωριά της κοιλάδας του Αμαρίου, που αρχίζουν δειλά δειλά

να αναπτύσσονται, μετά και την αλλαγή που έφερε στο τοπίο η λίμνη Αμαρίου, που δημιουργήθηκε το 2009, με το Φράγμα των Ποταμών. Κάντε το γύρο της και ετοιμαστείτε για birdwatching αποδημητικών και ενδημικών πουλιών που ανα-δεικνύουν ταχέως την περιοχή σε σημαντικό υδροβιότοπο.

Το Σπήλαιο Σφεντόνη των Ζωνιανών.

Αξίζει να...… στρίψετε δεξιά, στην έξοδο των Ανωγείων, για να ανηφορίσετε στο εκκλησάκι του Αγίου Υακίνθου, προς τιμήν του οποίου διοργανώνονται κάθε χρόνο τα Υακίνθεια, αλλά και στην αρχαία Ζώμινθο, στάση των Μι-νωιτών προσκυνητών πριν το Ιδαίον Άντρον.… στοχαστείτε για τη ζωή στο υποβλητικό τοπίο της υστε-ρομινωικής νεκρόπολης των Αρμένων (1350-1200 π.Χ.), που απλώνεται κάτω από ένα δάσος βελανιδιάς και απέχει 10 περίπου χλμ. από το Ρέθυμνο. Μέχρι σήμερα έχουν βρεθεί 220 τάφοι λαξεμένοι στο βράχο και ένας θολωτός.… κάνετε μία μέρα αποχή από τη ρακή, για να δοκιμάσε-τε την Brink’s Rethymnian, την ξανθιά ή τη μαύρη βιολογική μπύρα, που κατασκευάζει στη Ρεθυμνιακή Ζυ-θοποιία ένας Γερμανός ζυθοποιός!

Το Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων του Δ. Ποταμιάνου.

Η ιστορική Μονή Αρκαδίου.

03_50_77.indd 55 10/18/10 8:02:57 PM

56 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Αφού δοκιμάσετε τις αμαριώτικες γεύσεις σε κάποια παραδο-σιακή ταβέρνα της περιοχής, κάντε μια βόλτα από το χωριό Πατσός, 34 χλμ. περίπου από το Ρέθυμνο, για να περπατή-σετε στο φαράγγι του. Είναι γνωστό και ως φαράγγι του Αγ. Αντωνίου, από το ομώνυμο εκκλησάκι που θα συναντήσετε σε μια σπηλιά στα πρώτα 200 μέτρα. Το εκκλησάκι είναι του 16ου αιώνα και η αρχαιολογική έρευνα έδειξε ότι μέχρι τον 4ο αιώνα στη σπηλιά υπήρχε ιερό του Ερμή Κραναίου. Στο Μοναστηράκι του Αμαρίου, που απέχει 38 χλμ. από το Ρέθυμνο, οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ερείπια παλαιοα-νακτορικού κέντρου (2000-1700 π.Χ.). Θα το βρείτε συνεχίζοντας 500 μ. με το αυτοκίνητο μετά το χωριό και 5 λεπτά πεζοπορίας, έχει έκταση 300 στρεμμάτων και έχουν βρεθεί μέχρι στιγμής αποθήκες με πολλούς πίθους, εργαστήρια, κατοικίες, χώροι τε-λετουργιών και διαμερίσματα. Όσοι επιθυμείτε να «δαμάσετε» το ψηλότερο βουνό του νη-σιού, μπορείτε να έχετε ως αφετηρία τα μικρά χωριά στις υπώρειες του Ψηλορείτη, όπως η Λοχριά, 61 χλμ. από το Ρέθυμνο, και οι Κουρούτες, 50 χλμ., από όπου ξεκινάει δρό-μος για το βουνό, αφού επικοινωνήσετε με τον Ορειβατικό Σύλλογο Ρεθύμνου (τηλ.: 28310-57766).Ολοκληρώστε την περιήγησή σας με το απαραίτητο προσκύνη-μα στη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στην Πρέβελη, γνωστή και ως Πίσω Μονή Πρέβελη, που χτίστηκε τον 16ο-17ο αιώνα. Εδώ φυλάσσεται Σταυρός με μεγάλο τμήμα Τίμιου Ξύλου. Στο μικρό μουσείο της εκτίθεται η μεγαλύτερη συλλογή φορητών εικόνων του Ρεθύμνου. (www.preveli.org).

Πού να φάτε, πού να (τα) πιείτε εντός πόληςΑυλή, Ραδαμάνθυος 22 και Ξανθουδίδου (τηλ.: 28310-58250, 26213, www.avli.gr). Παραδοσιακές γεύσεις «παντρεμένες» με μοντέρνες συνταγές σε ένα ατμοσφαιρικό και πολύ προσεγμένο περιβάλλον σε βενετσιάνικο πέτρινο κτίριο.Συμπόσιο, στο 31 της πλατείας Τίτου Πετυχάκη, στην παλιά πόλη (τηλ.: 28310-50538, www.symposium-kriti.gr), με κρητικές, μεσογειακές αλλά και διεθνείς γεύσεις.Όθωνας, πλατεία Τίτου Πετυχάκη 27 (τηλ.: 28310-55500), αυθεντική κρητική κουζίνα, βασισμένη σε ντόπιες συνταγές.Πρίμα Πλώρα, Ακρωτηρίου 2 στον Κουμπέ, στην έξοδο προς Χανιά (τηλ.: 28310-56990), προσφέρει ξεχωριστά πιάτα ενώ οι τζαμαρίες του χαρίζουν απλόχερα θέα μέχρι τη Φορτέτζα.Living Room, Ελ. Βενιζέλου 5, Πλατεία Πλαστήρα (τηλ.: 28310-21386), πέτρινοι τοίχοι, άνετα καθίσματα, πρωτότυπα διακοσμητικά, περίτεχνος φωτισμός, συνθέτουν μια ατμό-σφαιρα που σίγουρα θα σας κάνει να νιώσετε σαν στο σπίτι σας. Απολαύστε τον καφέ, το γλυκό ή το ποτό σας ακούγο-ντας προσεγμένη lounge μουσική.Opera Club, Σαλαμίνος 11, Παλιά Πόλη (τηλ.: 6944333282), άνετοι και μεγάλοι χώροι με πολύ προσεγμένη διακόσμηση, μεγάλα bar, άψογο service και άψογη μουσική για ξεφάντωμα μέχρι το πρωί. Το αγαπημένο σημείο συνάντησης του νεαρό-κοσμου. Ζαμπία, Σταμαθιουδάκη 20, κοντά στα ΚΤΕΛ (τηλ.: 28310-24561), για μαγειρευτά και ψάρι πάνω στη θάλασσα, με θέα την επιβλητική Φορτέτζα.

Στο Αμάρι, νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου.

03_50_77.indd 56 10/18/10 8:02:58 PM

57ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Εν πλω στη γεύση, Κεφαλογιάννηδων 28 (τηλ.: 28310-36301), καινούργια άφιξη στο γαστρονομικό χάρτη της πόλης, σε ένα μοντέρνο χώρο, στη σκιά των τειχών της Φορτέτζας, υπόσχεται καλή ρακή και μεζέδες μόνο για καλοφαγάδες. Μελίνα, Χειμάρρας & Κατεχάκη, στην είσοδο της Φορτέτζας (τηλ.: 28310-21580), με θέα την πόλη, στη σκιά του κάστρου, θα βρείτε γευστικά εδέσματα, μια πλούσια συλλογή κρασιών αλλά και το ξακουστό «αντικριστό» κρέας του Γ. Βρέντζου.

Πού να φάτε, πού να (τα) πιείτε εκτός πόληςΑλέκος, στην πλατεία των Αρμένων, 11 χλμ. από το Ρέθυ-μνο, στο δρόμο για το Σπήλι (τηλ.: 28310-41185). Εδώ δεν παραγγέλνετε, αφού ο Σήφης φέρνει στο τραπέζι ό,τι έχει μα-γειρέψει, από σαλάτες εποχής μέχρι χωριάτικα λουκάνικα και απάκια και όποια άλλη κρητική γεύση βάλει ο νους σας, σε τιμές κάτι παραπάνω από προσιτές. Σημειωτέον, ότι ο «Αλέ-κος» λειτουργεί από το 1932 και φέτος στους Χρυσούς Σκούφους πήρε το βραβείο Ελληνικής Κουζίνας.Κήπος της Αρκούδαινας, στην Επισκοπή (τηλ.: 28310-61607). Απολαύστε παλιές παραδοσιακές συνταγές φτιαγμένες με βιολογικά προϊόντα και κρέατα από ζώα που εκτρέφει ο ιδιοκτήτης. Κυριολεκτικό hot spot της ταβέρνας το τζάκι, που εγγυάται χαλαρή ατμόσφαιρα, συντροφιά πάντα με ένα μπουκάλι καλό κρασί. Ταμπουνέλης, στους Αποστόλους κοντά στο Φράγμα Ποτα-μών, 30 χλμ. από το Ρέθυμνο. Μαγειρευτά και ψητά, πλούσιες σαλάτες με θέα τη φυσική ομορφιά του Αμαρίου.

Αγρόκτημα Γιακουμάκης στο Σελλί, που απέχει 17 χλμ. από την πόλη (τηλ.: 2831300816), για να απολαύσετε κλα-σικές γεύσεις της κρητικής κουζίνας, και ειδικό προσόν το χοιρινό που είναι βιολογικής εκτροφής.Γουλές, στα Γουλεδιανά, κοντά στους Αρμένους, περίπου 15 χλμ. από την πόλη (τηλ.: 28310-41001, www.goules.gr). Αφεθείτε στην εγκάρδια φιλοξενία του Κώστα Χαμογιωργάκη και χορτάστε με νόστιμα παραδοσιακά φαγητά, φτιαγμένα από ντόπια προϊόντα, με βάση το ονομαστό κρητικό ελαιόλαδο.Κεχαγιάς, στον Σταυρωμένο (τηλ.: 28310-72234). Λίγα μόνο χιλιόμετρα έξω από την πόλη του Ρεθύμνου, σ’ ένα πετρόχτι-στο κτίσμα, θα απολαύσετε πραγματικά, παραδοσιακή κρητική κουζίνα. Ταβέρνα του ΖΗΣΗ (τηλ.: 28310-28814). Άνετος χώρος και πολύ καλή παραδοσιακή μουσική.

Το Φράγμα των Ποταμών.

ΡακάδικαΕκ των ων ουκ άνευ για το Ρέθυμνο και ειδικά για την παλιά πόλη. Τα στενά σοκάκια με τις βενετσιάνικες προσόψεις είναι γεμάτα ρακάδικα και μεζεδοπωλεία, ενώ η Βερνάρδου έχει γίνει τόπος (ρακο)προσκυνήματος για τους φοιτητές και μη της πόλης, που γεμίζουν κάθε μέρα το στενό αυτό δίπλα στην πλατεία Μικρασιατών. Στα κλασικά στέκια καταχωρούνται και τα δύο ρακάδικα στην πλατεία Τίτου Πετυχάκη, γνωστή αλλιώς και ως Πλάτανος.

Tip

03_50_77.indd 57 10/19/10 10:51:44 AM

58 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Για καφέ και όχι μόνο…Φίγκαρο, art café, στην οδό Βερνάρδου στην παλιά πόλη (τηλ.: 28310-29431). Από νωρίς το πρωί για καφέ με επιτρα-πέζια παιχνίδια και περιοδικά, γεμάτο φοιτητόκοσμο. Αργότερα για ποτό, με διαφορετική μουσική επένδυση κάθε βράδυ.Cul de sac, Τίτου Πετυχάκη 7-9 (τηλ.: 28310-26914). Δίπλα στην κρήνη Ριμόντι, με επιλεγμένη μουσική, γευστικούς κα-φέδες, παιχνιδιάρικα κοκτέιλ και διακόσμηση που χρησιμοποιεί γήινες αποχρώσεις. Μελί Μελό, Παλαιολόγου 38 (τηλ.: 6944255360). Διαλέξ-τε ανάμεσα στην τεράστια συλλογή που περιλαμβάνει όλα τα είδη καφέ, βότανα για τις πιο κρύες μέρες του φθινοπώρου, ρακόμελα, λικέρ και ό,τι άλλο τραβάει η όρεξή σας. Ειδικό-τητα του μαγαζιού οι λουκουμάδες με μέλι, σοκολάτα ή ακόμα και με τυρί! Με χαλαρή μουσική, στέκι φοιτητών και όχι μόνο.Ηνωμένα Βουστάσια, Κεφαλογιάννηδων 20, κάτω από τη Φορτέτζα (τηλ.: 28310- 54758). Ο παράδεισος της νεολαίας που παίζει επιτραπέζια, απολαμβάνοντας τις δεκάδες διαφο-ρετικές γεύσεις σοκολάτας, τους μυρωδάτους καφέδες και τα λαχταριστά γλυκά με θέα τη θάλασσα.

Πού να μείνετεΜύθος (www.mythos-crete.gr, τηλ.: 28310-53917), boutique ξενοδοχείο στην πλατεία Καραολή στην παλιά πόλη, σε ένα αρχοντικό του 16ου αιώνα, διαθέτει αυλή με πισίνα.Palazzino di Corina (www.corina.gr, τηλ.: 28310-21205-6), πολυτελείς σουίτες και 2 μεζονέτες, σε ένα γνήσιο παλιό αρχοντικό, στην παλιά πόλη.Casa Vitae (www.casa-vitae.gr, τηλ.: 28310-35058), σε βενετσιάνικο αρχοντικό των αρχών του 17ου αιώνα, πο-λυτελείς σουίτες που περιβάλλονται από μια φροντισμένη αυλή.Leo Hotel (www.leohotel.gr, τηλ.: 28310-26197), φιλό-ξενα δωμάτια στην καρδιά της παλιάς πόλης, σε ένα σπίτι του 1450, κατοικία τοπικού άρχοντα επί Ενετοκρατίας.Cosmos Hotel, (www.cosmoshotel.gr, τηλ.: 28310-52244-5, 53255-6), πολυτελή στούντιο, μια ανάσα από την παλιά πόλη.Casa Moazzo Suites (www.casamoazzo.gr, τηλ.: 28310-36235), στην πλατεία Μητροπόλεως, πολυτελείς σουίτες που υπόσχονται ταξίδι στο χρόνο, στο παλιό σπίτι της ιστορικής κρητικής οικογένειας των Μοάτσων.Avli Lounge Apartments (www.avli.gr, τηλ.: 28310-26213, 58250), μέλος των Historic Hotels of Europe, μετρά 400 χρόνια ιστορίας και υπήρξε κατοικία Ενετού λόρδου.Palazzo Rimondi Exclusive Suites (www.palazzori-mondi.com, τηλ.: 28310-51289), συγκρότημα κτιρίων του 15ου αιώνα, ατού η εσωτερική αυλή με την πισίνα.Palazzo Vecchio (www.palazzovecchio.gr, τηλ.: 28310-35351), στούντιο, διαμερίσματα και μεζονέτες σε ένα κτίσμα του 15ου αιώνα, ένα από τα παλιότερα αρχο-ντικά του Ρεθύμνου.Το σπίτι των Κουρητών (www.kouritonhouse.gr, τηλ.: 28340-55828), στις Μαργαρίτες, ξενώνας που στεγάζεται σε αγροτόσπιτο του 1750, με παραδοσιακή αρχιτεκτονική, φουρνόσπιτο, πέτρινες γούρνες, οντάδες, πολεμίστρα κ.ά. Κτήμα Πάνακρον (www.panakron.gr, τηλ.: 28330-22120), στη Σχολή Ασωμάτων, στο Αμάρι, 36 χλμ. από το Ρέθυμνο, αγροτουριστική μονάδα που απλώνεται σε 53 στρέμματα και περιλαμβάνει 5 κατοικίες, ταβέρνα-καφενείο, πισίνα, γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ.Aravanes (τηλ.: 28330-22760), στο Θρόνο Αμαρίου, 5 δωμάτια σε ένα πετρόχτιστο κτίριο με θέα την κοιλάδα του Αμαρίου.

Πώς να πάτε Με πλοίο από τον Πειραιά ή αεροπλάνο από το «Ελ. Βε-νιζέλος» για τα Χανιά ή το Ηράκλειο και από εκεί με αυτοκίνητο ή λεωφορείο. Το Ρέθυμνο απέχει 79 χλμ. από το Ηράκλειο και 60 χλμ. από τα Χανιά.

Χρήσιμα τηλέφωνα:Δήμος Ρεθύμνου: 28313-41301-5Νομαρχία Ρεθύμνου: 28313-40700-3Αστυνομία: 28310-88154Νοσοκομείο Pεθύμνου: 28310-87100ΚΤΕΛ Ρεθύμνου: 28310-22212ΚΤΕΛ Χανίων: 28210-93306ΚΤΕΛ Ηρακλείου: 28102-21765

Το «Μελί Μελό» με ειδικότητα στους λουκουμάδες.

03_50_77.indd 58 10/18/10 8:03:05 PM

03_50_77.indd 59 10/18/10 8:03:09 PM

60 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Ονομαστή για το παζάρι της που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα, η Αξιούπολη των 3.275 κατοίκων στα 32 χλμ. νοτιοδυτικά από την πόλη του Κιλκίς, πήρε το όνομά της από τον Αξιό ποταμό, στη δυτική όχθη του οποί-ου είναι χτισμένη. Υπήρξε το σπουδαιότερο κέντρο εφοδιασμού των συμμάχων στις μάχες του υψώματος Ραβινέ και του Σκρα κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Δράκεια, χτισμένη σε υπέροχο φυσικό περιβάλλον με πλατάνια, καρυδιές και καστανιές, είναι ένα χωριό 500 κατοί-κων στα 17 χλμ. ανατολικά από το Βόλο. Το χωριό έχτισαν Ηπειρώτες μάστορες στα μέσα του 17ου αιώνα και υπήρξε ονομαστό κεφαλοχώρι για δεκαετίες. Σε μερικά ξωκλή-σια του χωριού σώζονται έργα των αγιογράφων Ηπειρωτών Ιωάννη και Αθανάσιου Παγώνη. Λίγο έξω απ’ το χωριό υπάρχει ένα υπέροχο τοξωτό γεφύρι σε κατάφυτη ρεματιά.

Ο πύργος του ποιητή Γεώργιου Δροσίνη, χτισμένος στις αρχές του 19ου αιώνα, βρίσκεται στο χωριό Γούβες των 448 κατοίκων στα 112 χλμ. ΒΔ από τη Χαλκίδα. Το χωριό, με αξιόλογα στοιχεία παραδοσιακής αρχιτεκτονι-κής, βρίσκεται κοντά στο Αρτεμίσιο και πάνω στη διαδρομή από το Πευκί προς τα Βασιλικά, ανάμεσα σε πεύκα και ελαιώνες.

Η Κεφαλονιά, των 36.404 κατοίκων, είναι το μεγαλύτε-ρο νησί του Ιονίου. Το βουνό Αίνος, που αποτελεί και εθνικό δρυμό, απέχει 20 λεπτά από το Αργοστόλι και μπορείτε να το διασχίσετε οδικώς για 15 χλμ. Η θέα απ’ την κορυφή στα 1.618 μ. είναι συναρπαστική, με πιάτο το Ιόνιο και απέναντι την Ιταλία. Το βουνό συντηρεί τα μικρό-σωμα άλογα του είδους Eguus cabalus, που ενδημούν σε ημιάγρια κατάσταση.

Από τον Γιώργο Αµυρά

Φυσικά και ξέρετε! Άλλωστε τι Έλληνες είστε…

Για καλό και για κακό όμως σας δίνουμε μερικές

πληροφορίες, χρήσιμες ή άχρηστες θα το κρίνετε.

Γιατί όλα είναι η πατρίδα μας. «Και αυτά κι εκείνα»…

Η Αλατζά Γκιόλα είναι μία από τις ομορφότερες λί-μνες της Ελλάδας. Βρίσκεται στη Χρυσούπολη της Καβάλας, στα 20 χλμ. ανατολικά της πρωτεύουσας του νομού και στις όχθες της συντηρεί πλούσια υδρόβια χλω-ρίδα, νούφαρα, βούρλα, νεροκάστανα αλλά και υδρόβια σαλιγκάρια, νεροχελώνες και πλήθος πουλιών.

Το Σιδηρόνερο, στα 47 χλμ. βόρεια της Δράμας, εί-ναι ένα χωριό χτισμένο σε περιοχή ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς κοντά στο Νέστο, ιδανικό για εξορμήσεις στα δάση της κεντρικής

Ροδόπης. Πιο γνωστό το δάσος της Ελατιάς ή Καρά Ντερέ στην ελληνοβουλγα-ρική μεθόριο, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα οικο-συστήματα των Βαλκανίων με ερυθρελάτη και σημύδα.

Το Κουκούλι είναι ένα χωριό χτισμένο κοντά στη χαράδρα του Βίκου, σε υψόμετρο 900 μέτρων στα 38 χλμ. βορειοδυτικά των Ιωαννίνων. Έχει λιθόχτιστα σπίτια, αρχοντικά μεγάλης αξίας και βρύσες σπάνιας λαϊκής αρχι-τεκτονικής. Από εδώ καταγόταν ο γραμματέας του Αλή Πασά, ο Φιλικός και ευεργέτης Ευγένιος Πλακίδας (1855-1919).

Στην Όλυνθο, ένα γεωργικό χωριό σε ελαιόφυτη περιοχή στα 22 χλμ. νοτιοδυτικά από την πρωτεύουσα της Χαλκιδι-κής, τον Πολύγυρο, βρίσκεται ο νεολιθικός οικισμός και η πόλη των κλασικών χρόνων της Ολύνθου όπου βρισκόταν η Αγορά, οικίες και η κρήνη με τον υπόγειο αγωγό, με τη βοήθεια του οποίου έφτανε το νερό από απόσταση 15 χιλιομέτρων! Ο αρχαιολογικός χώρος εί-ναι επισκέψιμος και θα δείτε και την Έπαυλη της Αγαθής Τύχης με ψηφιδωτά με μυθολογικές παραστάσεις.

03_50_77.indd 60 10/18/10 8:03:10 PM

61ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το ανδρικό μοναστήρι του Πανορμίτη στη Σύμη, αφιερωμένο στον Ταξιάρχη Μιχαήλ, άγνωστο πότε χτίστη-κε, καλύπτεται με βυζαντινές τοιχογραφίες που έφτιαξαν οι ντόπιοι αγιογράφοι Νικήτας και Μιχαήλος Καρακω-στής. Σπουδαίο είναι το σκαλιστό τέμπλο – αληθινή γλυπτική του ξύλου. Οι Συμιακοί λένε τον Πανορμίτη και «κλέφτη», γιατί αν δεν αποδοθεί ένα τάμα ο Άγι-ος βρίσκει τρόπο και το παίρνει μόνος του. Το μοναστήρι διαθέτει ξενώνα που μπορεί να φιλοξενήσει 500 άτομα.

Στη Φαιστό βρίσκεται το δεύτερο σε σπουδαιότητα και έκταση μινωικό ανάκτορο της Μινωικής επο-χής της Κρήτης μετά την Κνωσό. Εδώ εργάστηκαν εντατικά Ιταλοί αρχαιολόγοι από το 1900, όταν ανακά-λυψαν δύο διαδοχικά ανάκτορα έκτασης 8.500 τ.μ. Η διαφορά με την Κνωσό είναι πως εδώ οι αρχαιολόγοι δεν θέλησαν να προβούν σε αναστηλώσεις κι έτσι τα ερείπια είναι αυθεντικά. Το μινωικό ανάκτορο με την υπερυψωμένη οδό τελετών, τις εντυπωσιακές κερκίδες του θεάτρου, το ιερό, τους αποθηκευτικούς χώρους, τη δεξαμενή καθαρμών, τα χυτήρια μετάλλων, ακόμη και τους χώρους ακροβατικής ταυρομαχίας, ήρθε στο φως φανερώνοντας την πολιτισμική, οικονομική και διοικη-τική σημασία της πόλης που δημιουργήθηκε το 1900 π.Χ.

Οι Οινούσσες, ένας θαυμάσιος τουριστικός προορισμός με ποιότητα και ποικιλία είναι ένα μικρό νησιωτικό σύ-μπλεγμα εννέα νησιών που βρίσκεται ανάμεσα στη Χίο και τη μικρασιατική χερσόνησο της Ερυθραίας. Μεγαλύτερο νησί είναι η Αιγνούσα ή Οινούσσα και τα υπόλοιπα ακατοίκητα νησάκια είναι η Παναγιά, ο Βάτος, το Ποντικονήσι, το Αυλώνι, το Αρχοντόνησο και τα Πρα-σονήσια, τα δίδυμα κατάφυτα νησιά στο ένα από τα οποία βρίσκεται και ο Φάρος.

Τη Σπιναλόγκα, το μικρό νησάκι απέναντι από τον Άγιο Νικόλαο στην Κρήτη που για μισό και πλέον αιώνα απο-τελούσε τόπο απομόνωσης και εξορίας όσων είχαν «χτυπηθεί» από την καταραμένη νόσο του Χάνσεν, επι-σκέπτονται πάνω από 300.000 άνθρωποι κάθε χρόνο. Αριθμός που φέρνει το άλλοτε νησί των λεπρών στην πρώτη πεντάδα επισκεψιμότητας των βυζαντινών-μεταβυζαντινών αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας.

Το Θέρισσο ή η Θέρισσος των 113 κατοίκων, είναι ένα φημισμένο ορεινό χωριό, χτισμένο στους πρόποδες των Λευκών Ορέων (2.453 μ.), στα 16 χλμ. νότια από τα Χανιά. Είναι ο τόπος καταγωγής της μητέρας του Ελευ-θέριου Βενιζέλου και το μέρος απ’ όπου το 1905 ο Βενιζέλος κήρυξε την επανάσταση με αίτημα την πο-λιτική Ένωση της Κρήτης με τη μητέρα Ελλάδα.

Στον ποταμό Λούσιο, που διαρρέει την Αρκαδία, έλου-σαν τον μικρό Δία οι Νύμφες, εξ ου και τ’ όνομα του ποταμού, όταν τους τον παρέδωσε η Ρέα για να τον προ-στατεύσει από τον Κρόνο. Μοναστήρια, ασκηταριά, γιοφύρια και πέτρινα καλντερίμια είναι η προίκα στις όχθες του ποταμού που πνίγονται στο πράσινο.

H Ιθάκη, πατρίδα του πο-λυμήχανου Οδυσσέα, είναι το έβδομο νησί σε έκταση και πληθυσμό από τα Επτάνησα και χω-ρίζεται σε δύο τμήματα, τη βόρεια και τη νότια Ιθάκη, που ενώνονται με μια λωρί-

δα γης πλάτους 500 μ. Το νησί των 3.084 κατοίκων είναι ορεινό, καταπράσινο, συνδυάζοντας αρμονικά βουνό και θάλασσα καθώς έχει θαυμάσιο φυσικό ανά-γλυφο και βαθύ θαλάσσιο διαμελισμό.

03_50_77.indd 61 10/18/10 8:03:10 PM

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

Στους καταρράκτες Πάντα Βρέχει κυριαρχεί

το βουητό τους, τα μουσκεμένα βράχια και

τα ουράνια τόξα που εμφανίζονται εδώ κι εκεί

και εξαφανίζονται σαν ξωτικά αν τα κυνηγήσεις.

Χρωματικά ξεσπάσματα και οπτικές αρμονίες συνθέτουν τη μελωδία του Νοέμβρη.Απολαύστε το κρεσέντο της φύσης. Φωτογραφίες: Αρχείο εκδόσεων Μίλητος

03_50_77.indd 62 10/18/10 8:03:15 PM

03_50_77.indd 63 10/18/10 8:03:18 PM

64 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

PHOEniCOPtERuS RuBERΤα φοινικόπτερα Phoenicopterus ruber, τα συναντάμε στην Ελλάδα από το

φθινόπωρο ως την άνοιξη. Τα απίστευτα μακριά πόδια τους γίνονται ένα με

τις αντανακλάσεις και κάνουν τα πουλιά να μοιάζουν με χρωματιστά κεριά

που καίνε ήσυχα σε ένα σουρεαλιστικό υδάτινο πιάτο.

03_50_77.indd 64 10/18/10 8:03:22 PM

03_50_77.indd 65 10/18/10 8:03:25 PM

66 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΔΑΣΟΣ ΦΡΑΚΤΟΥ Ο δεύτερος καταρράκτης του Αχλαδορέματος στο Δάσος Φρακτού στη Ροδόπη

πέφτει ορμητικός, παγωμένος, ανακατεύει τα χρυσά φύλλα του φθινοπώρου

παρασέρνοντάς τα στη δίνη του.

03_50_77.indd 66 10/18/10 8:03:28 PM

03_50_77.indd 67 10/18/10 8:03:31 PM

68 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πήλιο Το Πήλιο αυτή την εποχή, μοιάζει με σκηνικό ταινίας μυστηρίου.

Πρωταγωνιστούν το σαγηνευτικό τραγούδι της βροχής, η ομίχλη

που αγκαλιάζει τα δάση και οι ώριμοι καρποί των δέντρων που

έπεσαν στο υγρό χώμα, πριν προλάβει να τους γευτεί κανείς…

03_50_77.indd 68 10/19/10 10:53:34 AM

03_50_77.indd 69 10/18/10 8:03:41 PM

70 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

03_50_77.indd 70 10/18/10 8:03:46 PM

O ΠΟΤΑΜΟΣ ΕΒΡΟΣ Ο ποταμός Έβρος οργισμένος και σαρωτικός, κυλάει

μέσα σε βράχους και δέντρα. Ξεπλένει καλοκαιρινές

αναμνήσεις και καλωσορίζει το φθινόπωρο.

03_50_77.indd 71 10/18/10 8:03:51 PM

72 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΑΑκολουθήστε μας σε μια εκδρομή γνωριμίας και περιήγησης στο άγνωστο και από πολλούς παρεξηγημένο, νοτιοανατολικό τμήμα της Αττικής. Προορισμός μας ο δήμος Λαυρεωτικής, μια περιοχή χαρακτηρισμένη ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με τόπους ιστορικού, αρχαιολογικού και φυσιολατρικού ενδιαφέροντος, μόλις 50 χλμ. από το αθηναϊκό κέντρο.

ΛΑYΡΙΟ

Η ΠΟΛΗ ΜΝΗΜΕΙΟΤΗΣ «ΩΡΑΙΑΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ»

Από τη Μαρία-Κάντια Χαρδαλιά

Η Γαλλική σκάλα στο λιμάνι.

03_50_77.indd 72 10/18/10 8:03:59 PM

73ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου.

Ψαροκάικα αραγμένα. Η Αγορά, τα ψαράδικα της πόλης.

03_50_77.indd 73 10/18/10 8:04:13 PM

74 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Φημισμένη από την αρχαιότητα λόγω των ορυκτών της, η Λαυρεωτική γη ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ. είχε δημιουργήσει τον πυρήνα της μεταλλευτικής της δραστηριότητας. Μεταγε-νέστερα, λόγω του πλούσιου υπεδάφους και της δυνατότητας εμπορικής εκμετάλλευσης, πολίτες από κάθε γωνιά της Ελλά-δας αλλά και του εξωτερικού, διαφόρων ειδικοτήτων (μηχανικοί, μεταλλουργοί, καμινευτές, χημικοί), συγκεντρώ-θηκαν εκ νέου στην περιοχή του Λαυρίου, στις αρχές του 19ου αιώνα. Αποτέλεσμα η δημιουργία οικισμών και γειτονιών, οι οποίες αποτέλεσαν τη δομική βάση για τη σύγχρονη μορφή της πόλης. Οι εργατικοί συνοικισμοί είχαν ονομασίες, οι οποί-ες παρέπεμπαν στον τόπο καταγωγής των κατοίκων τους, όπως τα Μηλέικα, τα Σαντορινέικα, τα Μανιάτικα, τα Ιταλικά και τα Σπανιόλικα, ενώ από την άλλη πλευρά τα νεοκλασικά του Κυπριανού και της Αγίας Παρασκευής δήλωναν απερί-φραστα τον κοινωνικό διαχωρισμό και την αριστοκρατική προέλευση των ενοίκων τους. Άξιο ειδικής μνείας το Νυχτοχώρι, μια γειτονιά η οποία χτιζό-ταν τις βραδινές ώρες, καθώς εκείνες αποτελούσαν τον μόνο ελεύθερο χρόνο των εργατών, γεγονός που μας θυμίζει τις σκληρές συνθήκες εργασίας που επικρατούσαν εκείνη την εποχή στα μεταλλεία.Η σύγχρονη πόλη έχει χτιστεί γύρω από το λιμάνι και κοιτάει ανατολικά προς τη Μακρόνησο (παλαιότερα νήσος Ελένη).

Στην πόλη του Λαυρίου αξίζει να…… κάνετε μια μουσειακή περιήγηση, ξεκινώντας από το Ορυ-κτολογικό Mουσείο, που είναι το καλύτερο στην Ελλάδα και στους χώρους του οποίου φιλοξενούνται 500 πετρώματα και ορυκτά, μεγάλης επιστημονικής αξίας. Ενώ αξίζει να γνω-ρίζετε ότι εδώ εκτίθενται ορυκτά μοναδικά σε παγκόσμια κλίμακα, όπως ο νιλίτης, ο φιδλερίτης και ο θορικοσίτης. Σε απόσταση 100 μέτρων, θα συναντήσετε το Αρχαιολογικό Mουσείο με ευρήματα της μεταλλευτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής πορείας της αρχαίας πόλης.… πάτε μια βόλτα στην Αγορά (τα ψαράδικα) της πόλης που βρίσκεται ανατολικά της κεντρικής πλατείας. Κατασκευάστηκε το 1885 σε σχήμα Π, αποτελείται από στοές από πεσσούς, ενώ το εσωτερικό της τμήμα είναι λιθόστρωτο και λειτουργεί ως αίθριο που το στολίζει ένα σωζόμενο σιντριβάνι με φανο-στάτη. … έρθετε σε επαφή με τα ιστορικά στοιχεία της πόλης, με μια περιήγηση στα νεοκλασικά κτίρια, τα οποία διατηρούν τα διακοσμητικά γνωρίσματα της νεοκλασικής τεχνοτροπίας, όπως το κτίριο του Συλλόγου Φιλόμουσων που φιλοξενούσε τη φιλαρμονική και κατασκευάστηκε από την Ελληνική Εται-ρεία το 1885-86. Σήμερα λειτουργεί ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Θαυμάστε το παλαιό Δημαρχείο, ένα διώροφο κυβικό κτίριο στη μέση της πλατείας, στολισμένο με παραστά-δες με κορινθιακά κιονόκρανα και μια κόγχη με μικρό άγαλμα

Η καμινάδα της Γαλλικής Εταιρείας.

Το κτίριο με το Ρολόι της Ελληνικής Εταιρείας.

03_50_77.indd 74 10/18/10 8:04:16 PM

75ΠAMEEΛΛΑΔΑ

του Απόλλωνα. Απ’ το μοναδικό του μπαλκόνι μίλησε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως πρωθυπουργός στο λαό του Λαυ-ρίου το 1929. Στο κτίριο αυτό σήμερα στεγάζεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Ιστορικό Αρχείο Λαυρίου. Επισκεφθείτε επίσης τη δημοτική σχολή αρρένων-θηλέων με τα κορινθιακά κιονόκρανα και τα αετώματα και το ξενοδοχείο Belle Epoque (Μέγα Ξενοδοχείον «Η Ευρώπη»), ένα λιτό διώροφο νεοκλα-σικό κτίριο με δύο συμμετρικά μπαλκόνια στην πρόσοψή του και ένα υπερυψωμένο δώμα με δίριχτη στέγη. … δείτε το ηλιακό ρολόι κατασκευασμένο σύμφωνα με τις οδηγίες του αρχαίου αστρονόμου Εύδοξου (405-350 π.Χ.), απέναντι από το Δημαρχείο.… επισκεφθείτε την καθολική εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας στην παλιά συνοικία του Κυπριανού, όπου θα δείτε μια πρω-τότυπη σύζευξη γοτθικών και νεοκλασικών στοιχείων. Η συνοικία του παλιού Κυπριανού έχει αλλάξει ελάχιστα από την εποχή που

Το Ορυκτολογικό Mουσείο.

Ξέρετε ότι…... 67 ορυκτά που απαντώνται στη λαυρεωτική γη δεν βρίσκονται πουθενά αλλού; Ενώ από τα 3.000 γνωστά ορυκτά, τα 280 έχουν βρεθεί στο Λαύριο.... τα αθηναϊκά τετράδραχμα, γνωστά ως «λαυρεωτικές γλαύκες», αποτελούσαν τα πλέον ισχυρά διεθνή νομίσμα-τα λόγω της καθαρότητας του λαυρεωτικού αργύρου;... μετά τη Μάχη του Μαραθώνα, ο Θεμιστοκλής έπεισε τους Αθηναίους να διαθέσουν το εισόδημα που προερχό-ταν από τα ορυχεία για την κατασκευή πλοίων; Έτσι θέσπισε τη θεμελίωση του Αθηναϊκού πολεμικού ναυτι-κού και κατέστησε δυνατή τη νίκη στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας.... χρησιμοποιήθηκε ασήμι από το Λαύριο για το χτίσιμο της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης;... το Λαύριο είναι μια από τις τρεις περιοχές με τα αρχαιό-τερα μεταλλουργικά έργα στον κόσμο; Την τριάδα συμπληρώνουν η Ινδία και το Ρίο-Τίντο της Ισπανίας.... το λιμάνι του Λαυρίου ήταν γνωστό ως Λιμάνι Εργαστη-ρίων και Πόρτο Εργαστηριάκια;… η ονομασία της περιοχής προδίδει την από αρχαιοτά-των χρόνων εκμετάλλευση του υπεδάφους της, καθώς η λέξη Λαύριο προέρχεται από τη λαύρα που σημαίνει στε-νό πέρασμα, στοά και κατ’ επέκταση μεταλλευτική στοά; Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που από το ασήμι του Λαυρίου, κατασκευάστηκε ο στόλος με τις 200 τριήρεις που κατα-τρόπωσε τους Πέρσες στη ναυμαχία της Σαλαμίνας.

Το Λαύριο είναι η πρώτη πόλη…

... με βιομηχανική ανάπτυξη στην Ελλάδα.

... που συνδέθηκε με την Αθήνα με σιδηρόδρομο (1884). Κάποιοι από τους παλιούς σταθμούς στέκουν ακόμη και σήμερα.... που φωτίστηκε με λάμπες βολταϊκού τόξου (1887).... που χρησιμοποίησε το τηλέφωνο (1882).... στην οποία πραγματοποιήθηκε χρηματιστική πράξη, με την εγγραφή των μετοχών των λαυρεωτικών επιχειρήσε-ων. Μιας και τότε δεν υπήρχε χρηματιστήριο, ο τόπος της αγοραπωλησίας ήταν το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς».... με λιμάνι, που μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα ήταν το μοναδικό στην Ελλάδα στο οποίο ελλιμενίζονταν τα μεγά-λα ατμόπλοια. Αναφέρεται ότι στα τέλη του 19ου αι.έφταναν καθημερινά 120 ατμόπλοια για να μεταφέρουν καύσιμα και να παραλάβουν μεταλλουργικά προϊόντα. Στις αποβάθρες του και στις γύρω εγκαταστάσεις συνωστί-ζονταν άνθρωποι από όλα τα μέρη της Ευρώπης.

Το Αρχαίο Θέατρο Θορικού.

03_50_77.indd 75 10/18/10 8:04:22 PM

76 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

χτίστηκε, για να στεγάσει τους εργάτες της Γαλλικής Εταιρείας και τις οικογένειές τους, στα τέλη του 19ου αιώνα, γι’ αυτό και έχει κηρυχτεί διατηρητέος. Εδώ μπορείτε να δείτε επίσης και λίγα νεοκλασικά σπίτια στην κεντρική λεωφόρο που ανήκαν σε ανώ-τερα στελέχη της εταιρείας. Στη συνοικία του Κυπριανού βρίσκεται και «Η Ευτέρπη», ένα νεοκλασικό κτίριο που κουβα-λάει τη δική του ιστορία. Χτίστηκε το 1893 από τη Γαλλική Εταιρεία Λαυρίου, για τη φιλαρμονική της Εταιρείας, την Ευτέρ-πη. Εδώ λάμβαναν χώρα πολλές θεατρικές παραστάσεις και χοροί που τραβούσαν την προσοχή ακόμη και επισκεπτών από την Αθήνα. Στο κτίριο αυτό όμως, συνέβησαν, δυστυχώς, και θλιβερά γεγονότα, όπως το μπλόκο των Γερμανών το 1944 και η «δίκη του Λαυρίου», στον Εμφύλιο, το 1948. … πάτε στο Τεχνολογικό-Πολιτιστικό Πάρκο, έκτασης 250

στρεμμάτων, στο οποίο περιλαμβάνονται και τα διατηρητέα κτίρια της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου. Το Πάρκο ιδρύθηκε το 1995 από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1.500 υπάρχουν στον κόσμο) μέσα στο οποίο εκπονούνται πρωτοπο-ριακά ερευνητικά προγράμματα που αφορούν την περιβαλλοντική προστασία, ενώ πραγματοποιούνται και εκπαι-δευτικές εκδρομές με σκοπό τη σωστή ενημέρωση.… θαυμάσετε από κοντά, όταν βρεθείτε στο βιομηχανικό συ-γκρότημα της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου, το επιβλητικό κτίριο του πρώτου πλυντηρίου με τις αντηρίδες και τα χαμηλά τόξα. Σώζεται ολόκληρο το τμήμα του τεχνολογι-κού εξοπλισμού, δίνοντας στους σημερινούς επισκέπτες μια ολοκληρωμένη εικόνα της διαδικασίας επεξεργασίας των με-ταλλευμάτων.

Εγκαταλελειμμένο νεοκλασικό.

Δημοτική σχολή αρρένων.

Η πλατεία Λαυρίου με το παλαιό Δημαρχείο.

03_50_77.indd 76 10/18/10 8:04:32 PM

77ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Περιφερειακά του ΛαυρίουΟ Θορικός, περιοχή βόρεια του Λαυρίου, είναι η περιοχή όπου ξεκίνησε η εξόρυξη αργυρούχου μολύβδου. Το 1963 η αρχαιολογική σκαπάνη της Βελγικής αποστολής αποκάλυ-ψε μια στοά, που θεωρείται η αρχαιότερη μεταλλευτική στοά της περιοχής, αφού υπολογίζεται ότι είχε διανοιχθεί το 3000 π.Χ., με χαραγμένο στην είσοδό της το χάρτη της λαβυρινθο-ειδούς διαδρομής της. Τριάντα μέτρα ανατολικά της στοάς θα συναντήσετε το θέατρο (τέλη 6ου-αρχές 5ου αι. π.Χ.), διάση-μο για τη μοναδική ελλειψοειδή μορφή του.Γνωστός βασιλιάς του Θορικού ήταν ο Κέφαλος που σκότωσε κατά λάθος τη γυναίκα του Προκρίδα με ένα δόρυ που του το είχε δωρίσει ο Δίας και το οποίο δεν έχανε ποτέ το στόχο.Λίγοι γνωρίζουν ότι ένας από τους 13 δρυμούς της χώρας βρίσκεται τόσο κοντά στο κλεινόν άστυ. Και όμως έχει χαρα-κτηριστεί από το 1974 ως Εθνικός Δρυμός Σουνίου η ενδοχώρα της Λαυρεωτικής, από την Πλάκα μέχρι τα Λεγραι-νά και το Σούνιο. Ο πυρήνας του δρυμού εκτείνεται στα 7.500 στρέμματα και η περιφερειακή ζώνη προστασίας στα 27.500 στρέμματα. Εδώ απαντάται το ενδημικό φυτικό είδος της λαυ-ρεωτικής κενταύριας, ενώ η πανίδα του δρυμού παρουσιάζει ποικιλομορφία σε γερακίνες, πετροκότσυφες, αλεπούδες, νυφίτσες και ασβούς.Συνεχίστε την περιήγησή σας με το αυτοκίνητο προς Καμάριζα. Εδώ θα μπορέσετε να δείτε τα αρχαία ορυχεία, να περιηγηθεί-τε στις αρχαίες στοές που ξεχωρίζουν από τα μεγάλα ανοίγματα στο έδαφος και να παρατηρήσετε τα ερείπια των εγκαταστάσεων απ’ όπου έβγαινε το ασήμι για τα νομίσματα της Αρχαίας Αθήνας. Εδώ έχει ανεγερθεί το άγαλμα του Έλ-ληνα μεταλλωρύχου.Αναζητήστε το Χάος! Το Έγκοιλο Χάος είναι ένα τεράστιο βά-ραθρο που δημιουργήθηκε από την κατακρήμνιση ενός σπηλαίου, ενώ μέσα στο σπήλαιο του Κίτσου βρέθηκαν οστά κότας, αποτελώντας μαρτυρία της συνεχούς παρουσίας του είδους στην Ελλάδα.

Χρήσιμα τηλέφωνα:Δήμος Λαυρίου: 22920-25060, 28061Λιμεναρχείο: 22920-26859Αστυνομία: 22920-22100, 22101, 25218Κέντρο Υγείας: 22920-22222

Παλαιό μηχανουργείο.

Πού να μείνετεNeptune Villas, Πούντα Ζέζα Τηλ.: 22920-22171Aegeon HotelΤηλ: 22920-39200 ñ www.aegeon-hotel.comSaron Hotel, 50ό χλμ. Λαυρίου-ΣουνίουΤηλ.: 22920-39143Ακτή Ασημάκη, 60ό χλμ. Λαυρίου-ΣουνίουΤηλ.: 22920-39270 Φάρος, Λιμάνι ΠασάΤηλ.: 22920-24449

Πού να φάτεΤο Πέτρινο, Ακτή Κουντουριώτη 4, Λιμένας ΛαυρίουΤηλ.: 22920-25297Εν Λαυρίω, Ερμού & Πλειώνη 11Τηλ.: 22920-60502Το παραδοσιακό, Κουντουριώτη 6, Λιμάνι ΛαυρίουΤηλ.: 22920-60841Filinis, Άγιος Κωνσταντίνος, ΚαμάριζαΤηλ.: 22920-61016 ñ www.filinis.com

Πώς να πάτε Ακολουθήστε την παραλιακή, εάν έρχεστε από τα νότια προάστια και συνεχίστε μετά το Σούνιο, για περίπου 10 χιλιόμετρα. Αν χρησιμοποιήσετε την Αττική Οδό, δεν θα χρειαστεί να κάνετε καμία παράκαμψη, θα συνεχίσετε μετά το Μαρκόπουλο, τα Καλύβια και την Κερατέα.

03_50_77.indd 77 10/18/10 8:07:26 PM

78 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΤΑ ∆ΑΣΗ ΤΗΣ ΡΟ∆ΟΠΗΣ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟΤΑΞΙ∆Ι ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ

Από τις Κατερίνα Καρακίζη, Μαρία Τζωρτζάκη

Οι φωτογραφίες είναι από το λεύκωµα «Χρώµατα του ∆άσους της Ροδόπης» των εκδόσεων Μίλητος.

Κλείστε τα μάτια. Φανταστείτε ότι περπατάτε σε ένα παχύ χαλί από χρυσαφένια φύλλα. Διασχίζετε δάση πυκνά και αδιάσπαρτα, μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι. Δεν μπορείτε να μυρίσετε τίποτε άλλο, εκτός από το βρεγμένο χώμα. Τραβάτε «πράσινες» κουρτίνες για να ανακαλύψετε σειρές από μαργαριτάρια που δημιουργούν οι σταγόνες της πρωινής πάχνης. Σας χαϊδεύει μια μυστηριακή ομίχλη, ενώ αγγίγματα από ξύλινα χέρια σας καλωσορίζουν στο δικό τους κόσμο. Το μόνο που ακούτε είναι το ρυθμικό χτύπο κάποιου δρυοκολάπτη να συνοδεύει το απόκοσμο τραγούδι του τρεχούμενου νερού. Ανοίξτε τα μάτια, δεν είναι όνειρο… βρίσκεστε στα Δάση της Δυτικής Ροδόπης.

04_78_112_.indd 78 10/18/10 6:43:46 PM

79ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΤΑ ∆ΑΣΗ ΤΗΣ ΡΟ∆ΟΠΗΣ

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟΤΑΞΙ∆Ι ΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ

04_78_112_.indd 79 10/18/10 6:43:50 PM

80 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΗΠρέπει να ξέρετε ότι…ñ η περιοχή της Ροδόπης, βρέθηκε σε κομβικό ση-

μείο για φυτά και ζώα από το βορρά, από τα δυτικά βαλκάνια αλλά και από το χώρο του Αιγαίου, τον Πό-ντο και την Ανατολία.

ñ Το μέσο ετήσιο ύψος βροχής, πλησιάζει τα 1.000 mm στις περισσότερες ορεινές περιοχές της Ροδόπης.

ñ Τα τοπωνύμια αποπνέουν την αίσθηση της άγριας φύ-σης: Αρκουδόρεμα, Χαράδρα του Αγριόγιδου, Σκοτεινό Ρέμα, Δύστροπη Χαράδρα, Λυκόλακκας.

ñ Η Ροδόπη είναι πανάρχαιο βουνό. Δημιουργήθηκε πριν από 400 περίπου εκατομμύρια χρόνια, πολύ πριν την ορογένεση στον ελλαδικό χώρο, που άρχισε πριν από 50 περίπου εκατομμύρια χρόνια.

ñ Η ιδιαίτερη βλάστηση της Ροδόπης, άρχισε να διαμορ-φώνεται από την Eποχή των Παγετώνων!

Η δυτική Ροδόπη χωρίζεται νοητά, από δυτικά προς ανατολικά: στο δυτικό άκρο το Δάσος της Σημύδας και την

ευρύτερη περιοχή γύρω της που φτάνει μέχρι το Νέστο και ανατολικά ως τη θέση Μεγάλη ΠαναγιάØ αμέσως ανα-

τολικότερα την ευρύτερη περιοχή της Ελατιάς που εκτείνεται νότια ως το Νέστο και ανατολικά ως το ρέμα ΘερμιώνØ

ανατολικά από το ρέμα Θερμιών, την περιοχή που εκτείνεται γύρω από το Αρκουδόρεμα μέχρι και την κοιλάδα

του ΚοσύνθουØ την ιδιαίτερη περιοχή του Φρακτού στο κεντρικό και βόρειο τμήμα.

Χρήσιμα τηλέφωνα:Νομαρχία Ροδόπης: 25313-50130 Δήμος Δράμας: 25213-50600Δασαρχείο Δράμας: 25210-57821-22Αστυνομικό Τμήμα Δράμας: 25210-33333Δήμος Ξάνθης: 25410-23641 Δασαρχείο Ξάνθης: 25410-22669Αστυνομικό Τμήμα Ξάνθης: 25410-84112

Δέλτα

Παγονέρι

Μικροκλεισούρα

Ποταμοί

ΜικρομηλιάΛακκούδα

Παππάδες

Σιδηρόνερο

Οροπέδιο

Καλλίκαρπος

Σκαλωτή

Πρασινάδα

Ζαρκαδιά

Σίλλη

Σταυροχώρι

Δαφνώνας

Λειβαδίτης

Δημάριο

Καλλιθέα

Λυκοδρόμιο

Σταυρούπολη

Θόλος

Παρθένο δάσος

Κρούσοβο

Θερμιά

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

Παρανέστι Κρήνη

Διπόταμα

Τραχώνι

Νεοχώρι

Καρυόφυτο

Μαργαρίτη

ΩραίονΛιβαδερό

Μεγάλη Παναγία

Μαγούλα

¤ Δ.Ε. Καλύβια Καριώτη

ΔΑΣΟΣ ΣΗΜΥΔΑΣΔΑΣΟΣ ΕΛΑΤΙΑΣ

ΔΑΣΟΣ ΦΡΑΚΤΟΥ

ΦράγμαΘησαυρού

Στραβόρεμα

Μεγάλο Ρέμα

ρ. Κρύο Νερό

Κιτρινοβούνι

Μεγάλο Λιβάδι

Παρθένο Δάσος Χαϊντού (Τσίχλα)

Λούκοβο Γυφτόκαστρο

Σκοτει

νό ρέμ

α

Κόσι

νθος

Δ.Χ. Ελατιάς¤

¤¤

¤Δ.E. Φρακτού

Δ.E. Λεπίδα¤

¤Δ.Χ. Ερύμανθου

Τσάκαλος

Μαύρη Πέτρα

Κούλα

ΔΑΣΟΣ ΣΤΑΜΝΑΣ

ΔΑΣΟΣ ΛΕΠΙΔΑ

ΔΑΣΟΣ ΧΑΪΝΤΟΥ (ΔΡΥΜΟΣ)

π. Δ

εσπά

της

Βαθ

ύρεμ

α

ρ. Θερμιών

ρ. Φαρασινό

Αχλαδόρεμα

Δια

βολό

ρεμα

Τσου

κάλι

ρέμα

ρ. Τραχωνίου

ρ. Αγ. Βαρβάρας

Αρκουδόρεμα

Μαύρο ρέμα

π. Νέστος

π. Ν

έστος

π. Νέστος

Δ.Ε. Καλύβια Καριώτ

α

ΔΑΣΟΣ ΕΛΑΤΙΑΣ

Θερμιά

Κρούσοβ

ΔΑΣΟΣ ΣΤΑΜΝΑΣ

ρ. Κρύο Νερ

ΔΑΣΟΣ ΧΑΪΝΤΟΥ (ΔΡΥΜΟΣ)

Παρθένο Δάσος(Τ

Μαργαρίτ

¤Δ.E. Φρακτού

ΜαγούλΔ.Χ. Ελατιάς

¤

π.Δ

εσπσπσ

Ποταμο

ΣιδηρόνερΤραχώνι

ρ

ΔΑΣΟΣ ΧΑΪΝΤΟΥ (ΔΡΥΜΟΣ)

¤Δ.Χ. Ερύμανθου

Θόλο

Παρανέστ

Από το ∆άσος της Σημύδας έως τη Σταυρούπολη συναντήσαμε πλούσια βλάστηση και σπάνια φυτά. Το πιο γνωστό από αυτά είναι ο κίτρινος κρί-νος, που θεωρείται σύμβολο της Ροδόπης, ενώ 59 είδη περιλαμβάνονται σε κάποιον κατάλογο ή υπόκεινται σε καθεστώς προστασίας. Πλούσια και σε πανίδα η Ροδόπη αφού συναντήσαμε πολλούς θηρευτές του δάσους και κάποια είδη που στην Ελλάδα αναπαράγονται μόνο εδώ.

04_78_112_.indd 80 10/18/10 6:44:03 PM

81ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Η απαρχή Στα βόρεια του δασικού συμπλέγματος του Δυτικού Νέστου, εκεί που τελειώνει η επικράτεια των δρυών, εμφανίζεται το μοναδικό στον ελλαδικό χώρο δάσος ση μύδας.67.000 στρέμματα γεμάτα από το δέντρο με τον ασημόλευκο φλοιό, τα κρεμάμενα κλαδιά, την ικανότητα να δημιουργεί πα-ραβλαστήματα μετά από φυσικά ή ανθρωπογενή αίτια, τα χρυσαφένια, αυτή την εποχή, φύλλα και τον πρόσκαιρο χαρα-κτήρα (αφού αντικαθίσταται εύκολα από άλλα είδη περισσότερο ανταγωνιστικά, όπως η δασική πεύκη, η οξιά και η ελάτη). Μικροί καταρράκτες, ρεματιές, βραχώδεις εξάρσεις (στη θέση Σοχάρα), υδρόφιλα φυτά, αρωματικά και άλλα ποώδη, μα-νιτάρια, λεπιδόπτερα, ερπετά και εντυπωσιακά πουλιά είναι οι πιστοί σύντροφοι του δάσους, μάρτυρες ενός ονειρικού κόσμου ασύλληπτης ομορφιάς, ζωντανές πινελιές ενός πίνα-κα ανυπολόγιστης αξίας.

Πρέπει να ξέρετε ότι…… η παράδοση θέλει μία αρσενική και μία θηλυκή σημύδα να εμφανίζονται στην απαρχή του ανθρώπινου γένους.… ο χαρακτηριστικός φλοιός της σημύδας προστατεύεται, λόγω του λευκού χρώματός του, από την υπερθέρμανση (μέ-χρι τους 50ÆC) επειδή αντανακλά μεγάλο μέρος της άμεσης ακτινοβολίας. … η περιοχή είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000 και είναι

το νοτιότερο σημείο εμφάνισης της σημύδας με μορφή δά-σους στην Ευρώπη.… τα φύλλα της είναι πλούσια σε σαπωνίνες και χρησιμοποι-ούνται στη φαρμακευτική.… είναι το πρώτο είδος δέντρου που εγκαθίσταται σε γυμνές εκτάσεις.… για τη διαχείρισή της απαιτούνται ειδικοί δασοκομικοί χει-ρισμοί, που στοχεύουν κυρίως στον έλεγχο εξάπλωσης της δασικής πεύκης.… μπορεί να έχει μικρή ανταγωνιστική ικανότητα αλλά έχει σημαντική ικανότητα διασποράς, αφού οι ελαφριοί σπόροι της μεταφέρονται και φυτρώνουν εύκολα και τα νεαρά φυτά-ρια αναπτύσσονται σχετικά γρήγορα και σε αντίξοες συνθήκες.

∆ΑΣΟΣ ΣΗΜΥ∆ΑΣ

Αξίζει να...… κατευθυνθείτε νότια και δυτικά του Δάσους της Σημύδας. Εκεί, καθώς οι πλαγιές χαμηλώνουν προς το Νέστο, εμφανίζονται οι πρώτοι οικισμοί. Η Μι-κρομηλιά με τους 62 κατοίκους και το φιλόξενο ξενώνα στο ταβερνάκι του χωριού, το Πέρασμα με τους 28 κατοί-κους και ο οικισμός Δέλτα, 8 χλμ. και 4 χλμ. αντίστοιχα από τον οικισμό Ποταμοί, όπου ταβέρνες σερβίρουν φρέ-σκα ψάρια από τον ποταμό Δεσπάτη.

04_78_112_.indd 81 10/18/10 6:44:10 PM

82 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Η αυλή του παραδείσουΣτο κέντρο της οροσειράς της Ροδόπης, κατά μήκος των ελ-ληνοβουλγαρικών συνόρων, και συγκεκριμένα νότια μέχρι το Νέστο και ανατολικά μέχρι το ρέμα Θερμιών, εκτείνεται το μεγαλύτερο δάσος της χώρας. Επισκεφθείτε το δάσος της Ελατιάς ή Καράντερε για τους Δραμινούς (που στα τουρκικά σημαίνει μαύρο ρέμα), που απλώνεται σε 70.000 εκτάρια, για να θαυμάσετε τα κλαδιά και τις βελόνες της ερυθρελάτης, που κρέμονται σαν κρόσσια μπροστά στα μάτια σας. Η εικόνα που δημιουργούν είναι παραδεισένια, ενώ το τοπίο θυμίζει έντονα τα δάση της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης. Τα κωνο-φόρα αειθαλή δέντρα, που μοιάζουν με πελώριες πράσινες παγόδες και το μέγιστο ύψος τους ξεπερνά τα 50 μέτρα, είναι τα σπουδαιότερα εκθέματα αυτού του αυθεντικού και ανεπα-νάληπτου μουσείου της φύσης.Εδώ η βλάστηση δημιουργεί οπτικά αδιέξοδα και σχεδόν «απαγορεύει» στον ήλιο να περάσει. Η ατμόσφαιρα είναι υγρή και τα φυλλώματα φλερτάρουν με τις δροσοσταλίδες. Ανάμεσα σε οξιές, δασόπευκα, σημύδες, λεύκες, ιτιές και κέ-δρους, δίπλα σε αγριοτριανταφυλλιές και μανιτάρια, θα δείτε τα χρώματα να μπλέκονται σε ιμπρεσιονιστικά παιχνίδια με νικητή την επική ομορφιά της φύσης.

Πρέπει να ξέρετε ότι…… το ξύλο της ερυθρελάτης χρησιμοποιείται για την κατα-σκευή έγχορδων οργάνων εδώ και αιώνες. Σύμφωνα με την παράδοση, μάλιστα, ο Stradivari χρησιμοποίησε ως πρώτη ύλη για τα περίφημα μουσικά του όργανα ξύλο από τα δέντρα της κοιλάδας Fiemme στη βορειοανατολική Ιταλία.… οι καρποί του ανδριανού (Sambucus racemosa), που φυ-τρώνει εδώ, χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του ποτού sambuca.

∆ΑΣΟΣ ΕΛΑΤΙΑΣ

04_78_112_.indd 82 10/18/10 6:44:24 PM

83ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Αξίζει να...… δείτε τη θέα από την κορυφή Τσάκαλος, που βρίσκεται σε υψόμετρο 1.814 μ. πάνω στη γραμμή των συνόρων με τη Βουλγαρία. Εκεί θα ανακα-λύψετε διάσπαρτα στρατιωτικά ορύγματα.… μάθετε ότι στo κοντινό χωριό Καλλίκαρπoς υπάρ-χει ιχθυοτροφείο πέστροφας.… κάνετε μια στάση στο εργοτάξιο της Μεγάλης Πα-ναγιάς, ερχόμενοι από το Δάσος Σημύδας.… πιείτε ζεστό καφέ και να απολαύσετε μεζεδάκια στο καφενείο με το μπαλκονάκι και τη μοναδική θέα στη Σκαλωτή, που είναι απλωμένη σε κορυφές λόφων. Το χωριό διαθέτει και mini market, που θα σας φανεί σαν όαση, αφού είναι ο τελευταίος σας σταθμός για να εφο-διαστείτε με προμήθειες πριν μπείτε στο Δάσος της Ελατιάς.… να περάσετε από το Σιδηρόνερο, που είναι γεμάτο πηγές νερού και, όπως μαρτυρούν ανασκαφές τάφων της Κλασικής και της Ελληνιστικής περιόδου, κατοικού-νταν από αρχαίους Έλληνες.… σταματήσετε για να θαυμάσετε τη λίμνη που σχημα-τίστηκε από τα νερά του Νέστου, μετά το Λιβαδερό.

Πού να μείνετεElatia Hotel. Δάσος Ελατιάς. Τηλ.: 25210-91300-301, 6972081157Τζάκι στο καθιστικό, μεγάλα παράθυρα με θέα στο δάσος και όλες οι ανέσεις.Δρυάδες. Σιδηρόνερο. Τηλ.: 9015-006273Κατάλυμα με πανοραμική θέα και πρωινό από παρα-δοσιακά προϊόντα. Βορέας. Σιδηρόνερο. Τηλ.: 25210-91391Πέτρινη κατασκευή, άνετο σαλόνι και φιλόξενη ατμό-σφαιρα.Πέτρινη Γωνιά. Λιβαδερό. Τηλ.: 25210-91388Ξενώνας με παραδοσιακό χρώμα. Εδώ η πέτρα και το ξύλο δένουν αρμονικά. Διαθέτει και εστιατόριο.

Πού να φάτεΧρυσό Αγριογούρουνο. Λιβαδερό. Τηλ.: 25210-91398Για να δοκιμάσετε μαγειρευτό αγριογούρουνο εκτροφείου.Ο Στάθης. Σιδηρόνερο. Τηλ.: 25210-91393Ο Τάκης. Σιδηρόνερο. Τηλ.: 25210-91288Το Πανόραμα. Σιδηρόνερο. Τηλ.: 25210-91265Φερφέρης. Σιδηρόνερο. Τηλ.: 25210-91201

04_78_112_.indd 83 10/18/10 6:44:31 PM

84 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το ξέφωτο Αφού ολοκληρώσετε τις εξορμήσεις σας στο δάσος της Ελα-τιάς, είστε σε αναζήτηση του ομώνυμου Δασικού Χωριού. Έχετε ανέβει σε υψόμετρο 1.600 μ. και συγκεκριμένα στη θέ-ση Κούτρα, σε απόσταση περίπου 72 χλμ. από τη Δράμα. Και φυσικά έχετε ήδη συνεννοηθεί με το Δασαρχείο Δράμας για να εξασφαλίσετε μια άδεια για τη διαμονή σας, αφού αυ-τός είναι και ο μόνος τρόπος να περάσετε τη βραδιά σας εδώ. Το εργοτάξιο με τα μεγάλα πετρόχτιστα σπίτια στις καινούργιες εγκαταστάσεις του μαγικού αυτού χωριού της Ροδόπης μπο-ρεί να φιλοξενήσει μέχρι και 200 άτομα και θα γίνει το ορμητήριό σας για νέες εξερευνήσεις στη γύρω περιοχή, ενώ στις παλιές εγκαταστάσεις υπάρχουν εγκαταλελειμμένα ξύλι-να σπιτάκια. Μπορεί να είστε κυριολεκτικά περικυκλωμένοι από πλού-σια, σχεδόν αρχέγονη βλάστηση, όμως δεν χρειάζεται να ανησυχείτε που αποχωριστήκατε για λίγο τον πολιτισμό, για-τί εδώ θα έχετε όλες τις ανέσεις. Υπάρχει τηλέφωνο, ηλεκτρικό ρεύμα, υδροδότηση και εστιατόριο για τους δια-μένοντες αλλά και τους εξουθενωμένους περιηγητές κατόπιν συνεννόησης πάντα με την τοπική δασική υπηρεσία.

Πρέπει να ξέρετε ότι…… το Δασικό Χωριό Ελατιάς είναι διοικητικό κέντρο όλων των δασικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. … από εδώ ξεκινάει πυκνό δίκτυο δασικών δρόμων για τους λάτρεις της πεζοπορίας, της ορειβασίας και άλλων extreme εμπειριών που θα σας φέρουν ακόμα πιο κοντά στη φύση.

… παλιότερα, το σημείο που βρίσκεται σήμερα το Δασικό Χωριό ήταν θερινό λιβάδι για τα κοπάδια των Σαρακατσά-νων, μέχρι το 1944. Η γη ήταν χωρισμένη σε 30 τσελιγκάτα, που αργότερα έδωσαν το όνομά τους στις περιοχές των γύ-ρω βουνών.… η πρόσβαση είναι εφικτή και με συμβατικό αυτοκίνητο, ενώ για να συνεχίσετε την εξερεύνηση θα χρειαστείτε οπωσ-δήποτε 4x4.

Δασικό Χωριό. Τηλ.: 25210-91338, 25210-91339

∆ΑΣΙΚΟ ΧΩΡΙΟ ΕΛΑΤΙΑΣ

Αξίζει να...... δείτε την κοιλάδα του Στραβορέματος, με τα ξύλινα γεφυράκια, στα ανατολικά του χωριού, που είναι η πιο ήπια από τις δαιδαλώδεις ορεινές κοιλάδες της περιοχής. Γύρω από την κοιλάδα κυριαρχούν η δασι-κή πεύκη και η ερυθρελάτη, ενώ το ομώνυμο ρέμα κινείται προς το Μεγάλο Ρέμα, σχηματίζοντας ασταμάτη-τους μαιανδρισμούς.… επισκεφθείτε την κοντινή κοιλάδα του Βαθυρέματος, όπου υπάρχει παραποτάμιο δάσος κλήθρας.

04_78_112_.indd 84 10/18/10 6:44:37 PM

85ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το τείχοςΑνατολικά από την περι-οχή της Ελατιάς, στο βορειοανατολικό άκρο του νομού Δράμας, κρύ-βεται το Δάσος Φρακτού, που εκτείνεται μεταξύ του ρέματος των Θερ-μιών και του Φαρασινού ρέματος. Δάση μαύρης και δασι-κής πεύκης, ερυθρελάτης και ελάτης. Οξιές, σημύδες, σφεντάμια και ιτιές. Μερικές από τις ψηλότερες κορυφές της Ροδόπης, χαράδρες και κοιλάδες, που τις διασχίζουν μικρά ορεινά ποτάμια, και εντυπωσιακοί καταρράκτες, είναι μερικά μόνο από τα στολίδια που συνθέτουν έναν φυσικό θησαυρό, διασκορπισμένο σε 120.000 στρέμματα.

Πρέπει να ξέρετε ότι…… η ομίχλη είναι συχνή στο Φρακτό και είναι ένα από τα ισχυρότερα στοιχεία του τοπίου.… στην περιοχή ευδοκιμεί ο αμανίτης ο μυγοκτόνος, γνωστός και ως ζουρλομανίταρο ή παλαβομανίταρο. Ένα από τα πιο ισχυρά παραισθησιογόνα και δηλητηριώδη μανιτάρια. Πολ-λοί λαοί της αρχαιότητας τους απέδιδαν μαγικές δυνάμεις. Ερευνητές μάλιστα λένε ότι οι ιεροφάντες τα χρησιμοποιού-σαν για την παρασκευή του κυκεώνα, του ποτού που έπιναν οι μύστες στα Ελευσίνια Μυστήρια.

… το Φρακτό παλιότερα ονομαζόταν Ζαγκραντένια. Και οι δύο ονομασίες σημαίνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα: φραγμέ-νο, κλειστό μέρος.… θα βρίσκετε μπροστά σας συνεχώς κίτρινες ταμπέλες με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με το ύψος κάθε δέντρου, την περίοδο που ευδοκιμεί και αρκετά άλλα στοιχεία.

∆ΑΣΟΣ ΦΡΑΚΤΟΥ

Αξίζει να...… κατευθυνθείτε προς το Αχλαδόρεμα, που διασχίζει το Φρακτό και σχηματίζει έξι εντυπωσιακούς κα-ταρράκτες. Πέντε από αυτούς είναι οι πιο γνωστοί, τρεις από τους οποίους είναι συνεχούς ροής και μπορείτε να τους προσεγγίσετε ακολουθώντας τα μονοπάτια. Σε όλες σας τις πορείες θα συναντήσετε πινακίδες της τοπικής δα-σικής υπηρεσίας που θα σας οδηγήσουν γρήγορα στην είσοδο των τριών πρώτων καταρρακτών. Ο εντυπωσιακό-τερος είναι ο τρίτος, κοντά στις νότιες παρυφές του Παρθένου Δάσους. … μείνετε στο Δασικό Εργοτάξιο Φρακτού, που είναι λειτουργικό κέντρο του δάσους και βρίσκεται 8,5 χλμ. πριν από το Παρθένο Δάσος. Στις εγκαταστάσεις του ερ-γοταξίου, επιτρέπεται η δωρεάν διαμονή στον ξενώνα, ο οποίος διαθέτει 18 κρεβάτια σε 4 δωμάτια. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συνετή χρήση των λοιπών εγκατα-στάσεων.

04_78_112_.indd 85 10/18/10 6:44:47 PM

86 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το θαύμαΣτο δασικό σύμπλεγμα Φρακτού, κάτω από την ψηλότερη κορυφή της Κεντρικής Ροδόπης, τη Δελημπόσκα, στα 1.953 μ., «βασιλεύει» το περίφημο Παρθένο Δάσος. Το μοναδικό παρθένο δάσος στη χώρα μας και το σημαντικότερο του εί-δους του στην Ευρώπη. Ανεπηρέαστο από ανθρωπογενείς επιδράσεις, πιστό μόνο στους δικούς του κανόνες, αποτελεί ένα μοναδικό εργαστήρι της φύσης με μεγάλη φυτογεωγρα-φική, οικολογική και ιστορική αξία. Στα 5.890 στρέμματα, θρονιάζουν εκατοντάδες χρόνια, συστάδες ελάτης και ερυ-θρελάτης και οξιές με ηλικίες μεγαλύτερες των 350 χρόνων. Εδώ πραγματικά τα δέντρα πεθαίνουν όρθια αφού γεράσουν! Εδώ εξουσιάζει μόνο η φύση!

Πρέπει να ξέρετε ότι…… το Παρθένο Δάσος ανακαλύφθηκε τυχαία στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Το 1980 ανακηρύχτηκε διατηρητέο Μνη-μείο της Φύσης. … είναι απαγορευμένο και κλειστό για τον οποιοδήποτε επι-σκέπτη και χρειάζεται ειδική άδεια από το δασαρχείο για να το επισκεφθείτε.… από τις πιο χαρακτηριστικές θέσεις του είναι η Χαράδρα του Αγριόγιδου, ένας από τους πιο σημαντικούς βιότοπους της περιοχής. Το αγριόγιδο θεωρείται απειλούμενο είδος. … η πιθανότητα συνάντησης με κάποιο άγριο ζώο είναι μεγά-λη, γιατί αυτά βρίσκονται σε μεγάλους πληθυσμούς και δεν φοβούνται την ανθρώπινη παρουσία.

Αξίζει να…… γνωρίσετε το Παρανέστι, ένα γραφικό χωριό εξαιτίας της συγκατοίκησής του με τον ποταμό Νέστο. … ακολουθήσετε τη διαδρομή που ξεκινάει από τον κεντρικό δρόμο του Παρανεστίου, από το σημείο όπου βρίσκονται οι πινακίδες για το δάσος Φρακτού. Ο δρόμος μέχρι τα Θερμιά είναι ασφαλτοστρωμένος. Στα 6 χλμ. περίπου θα στρίψετε αριστερά με κατεύθυνση τα Θερμιά. Αν πάτε ευθεία, θα βρε-θείτε στο χωριό Πρασινάδα. Εδώ αξίζει να επισκεφθείτε τη Μονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Μερικά χιλιόμετρα πιο κάτω σας περιμένει η υπέροχη θέα της Λίμνης του Νέ-στου, από το φράγμα της Πλατανόβρυσης. Πίσω από το φράγμα, θα εντυπωσιαστείτε από τη λίμνη που σχηματίζουν τα νερά του Διαβολορέματος. Ωστόσο το φράγμα της Πλα-τανόβρυσης είναι κλειστό για τους επισκέπτες. Μπορείτε όμως να επισκεφθείτε αυτό του Θησαυρού, που απέχει περίπου 22 χλμ. από το Παρανέστι. Μόλις περάσετε την κλειστή στρο-φή με την πινακίδα που δείχνει το χωματόδρομο για Λεπίδα, θα δείτε αριστερά σας ένα μικρό πέτρινο γεφύρι. Από εκεί η διαδρομή συνεχίζεται δίπλα σ’ ένα μικρό ποτάμι. Επόμενος σταθμός η παραγκούπολη των Θερμιών. Εδώ βρίσκονται και οι τέσσερις ιαματικές πηγές, από τις οποίες αναβλύζει νερό με θερμοκρασία έως και 58ÆC. Στη μεγαλύτερη βρίσκεται και απομεινάρι αρχαίου λουτήρα. Τα υπόλοιπα 30 χλμ. θα σας ανεβάσουν στην περιοχή της Ζαγκραντένιας και στο δάσος του Φρακτού. Ο δρόμος είναι χωμάτινος και δύσκολος σε αρκετά σημεία.

ΠΑΡΘΕΝΟ ∆ΑΣΟΣ

04_78_112_.indd 86 10/18/10 6:44:51 PM

87ΠAMEEΛΛΑΔΑ

… κατευθυνθείτε 8 χλμ. από το δασικό εργοτάξιο Φρακτού για να φτάσετε στη θέση Πανόραμα. Από την είσοδο του Παρθένου Δάσους, ακολουθώντας το μονοπάτι (200 μ.) στις παρυφές του, μπορείτε να απολαύσετε τη θέα ενός μοναδι-κού δάσους. Αν κατευθυνθείτε νοτιοανατολικά του εργο ταξίου θα βρεθείτε στη θέση Βιλαώρα. H θέα από την κορυφογραμ-μή είναι εκπληκτική, καθώς με καθαρή ατμόσφαιρα παρατηρούνται αλλεπάλληλες κορυφογραμμές.… συνεχίσετε νότια και χαμηλότερα του Παρθένου Δάσους, όπου βρίσκεται το Αχλαδοχώρι. Εδώ υπάρχουν ακόμα ερεί-πια παλιών οικισμών. Από εδώ το Αχλαδόρεμα σχηματίζει την κεντρική του κοίτη, αφού συλλέξει τα νερά του Παρθένου Δάσους από τις υδρορροές και τους πέντε καταρράκτες. … επισκεφθείτε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρα-νέστι. Στον εκθεσιακό χώρο 300 τ.μ. θα ενημερωθείτε για τη βιολογική και γεωλογική ποικιλότητα της περιοχής. (Ώρες λειτουργίας Τρίτη έως Σάββατο: 8.00-14.30 και Κυριακή: 11.00-14.30)… εμπιστευτείτε τον βουνολόγο Ορέστη Μπόσκο και τους εξειδικευμένους συνεργάτες του για υπαίθριες δραστηριότη-τες. Θα σας περιμένουν στη βάση τους στο Καφέ Θεραπευτήριο, όχι μόνο για καφεδάκι αλλά και για να ορ-γανώσετε πεζοπορία στη γύρω περιοχή, rafting, κανό, διαδρομές με τζιπ ή συνδυασμό βαρκάδα-πεζοπορία ή τρένο-πεζοπορία.Μπόσκος Ορέστης, τηλ.: 25240-22210, 6947825551. www.forestis.gr

Δήμος Παρανεστίου: 25240-22333

Πού να μείνετεHotel Philoxenia. Παρανέστι.Τηλ.: 25240-22001, 22002 ñ www.philoxeniadrama.grΕίναι ο πρώτος ξενώνας που άνοιξε στην περιοχή, με άνε-τα δωμάτια επιπλωμένα με το ζεστό στυλ της περιοχής και θέα στην κοιλάδα του Νέστου. Νέσσος. Τηλ.: 25240-21021 ñ www.hotelnessos.gr.Χτισμένο σε ύψωμα, στη θέση του παλιού πολυβολείου, διαθέτει, από άποψη θέας, εξαιρετικά «στρατηγικά» πλεονε-κτήματα. Υπερσύγχρονο, κατασκευασμένο με φροντίδα και μεράκι, διαθέτει δώδεκα άνετα δωμάτια και μια σουίτα.

Πού να φάτεΜποζίδης. Παρανέστι. Τηλ.: 25240-22203Για ντόπια κρέατα και αγνές γεύσεις.Το ΜανουσάκιΓια εξαιρετικά μαγειρευτά, πίτες, σούπες και ψητά.Ο Μιχάλης Για ψητά της ώρας και χειροποίητες σαλάτες.Ο ΔιόνυσοςΓια ψητά και μαγειρευτά.Αρχοντικό. Τηλ.: 25240-22550Σταθμός. Τηλ.: 25240-22322

04_78_112_.indd 87 10/18/10 6:44:55 PM

88 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Στα όριαΣτην ανατολική άκρη της δυτικής Ροδόπης, δεσπόζει η κοιλά-δα του Αρκουδορέματος, που είναι το μεγαλύτερο ρέμα της συγκεκριμένης ζώνης. Τα δάση και τα επιβλητικά βραχώδη συμπλέγματα εκτείνονται σε 55.000 στρέμματα. Ξεκινώντας από το Γυφτόκαστρο, η περιοχή στρέφεται δυτικά μέχρι τη Στάμνα και μετά νότια για να συναντήσει τα νερά του Νέστου. Βόρεια από το Αρκουδόρεμα θα συναντήσετε το Δάσος Λε-πίδα με τον ομώνυμο καταρράκτη, το Μεγάλο Λιβάδι και τη Μαύρη Πέτρα, ενώ νότια το Δάσος Χαϊντούς ή Τσίχλας και το Δασικό Χωριό Ερύμανθου. Δρύες στα χαμηλά και οξιές, πεύκα και ερυθρελάτες στα ψη-λότερα σημεία θα σας μεταφέρουν σε παραμυθένια σκηνικά, αφού συνθέτουν ένα τοπίο οργιαστικής βλάστησης. Πού και πού θα δείτε να ξεπροβάλλουν λιβάδια με πολύχρωμα λου-λούδια, ενώ κοντά στα ρέματα υπάρχουν βελανιδιές, σφεντάμια και πολλά υδρόφιλα φυτά. Δεν είναι τυχαίο ότι η περιοχή θεωρείται χώρος ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας, αφού η πανίδα της είναι εξίσου πλούσια. Αν είστε τυχεροί, ίσως δείτε κάποιο ζαρκάδι να ξαφνιάζεται από το φλας της φωτογραφικής σας μηχανής ανάμεσα σε συστάδες από τρέ-μουσες λεύκες, που μπορεί να μην αφθονούν στην περιοχή, ωστόσο κυριαρχούν αισθητικά με το εκτυφλωτικό χρυσοκί-τρινο χρώμα τους. Αυτό που επίσης κυριαρχεί είναι το υγρό στοιχείο, αφού στην περιοχή υπάρχουν πολλοί καταρράκτες με νοτιότερο αυτόν της Αγίας Βαρβάρας, που ξεπερνά τα 15 μ. στα Διπόταμα και εντυπωσιακότερο αυτόν του Λειβαδίτη ή Τραχωνίου.

Πρέπει να ξέρετε ότι…… οι κερασιές που ευδοκιμούν στην περιοχή χρησιμοποιού-νταν στην αρχαιότητα για την παρασκευή γλυκών του κουταλιού και ηδύποτων.… εδώ ανθίζει το μωβ λουλούδι κολομπίνα, που χρησιμο-ποιείται στην ευρωπαϊκή κηποτεχνία και μπορεί να επουλώσει πληγές.… στην περιοχή ζουν νεροκότσυφες που είναι ειδικοί στις κα-ταδύσεις, καθώς κρατούν την αναπνοή τους για 30 δευτερόλεπτα κάτω από το νερό και μαύροι δρυοκολάπτες που ανοίγουν τρύπες στους κορμούς, σφυροκοπώντας τους με το ράμφος τους.... μπορεί να είστε στη Ροδόπη, εδώ όμως δεν είναι όλα τό-σο… ρόδινα, αφού μέσα από τις πέτρες είναι πιθανόν να πεταχτεί κάποια σαΐτα (είδος φιδιού), ενώ εκτός από τις ορχι-δέες, υπάρχει και ένα σαρκοφάγο φυτό, το είδος Δροσερά η στρογγυλόφυλλος.… εδώ υπάρχει ένας όξινος τυρφώνας, ένα από τα σπανιότε-ρα είδη οικοτόπου της νότιας Ευρώπης, που λειτουργεί ως «τράπεζα μνήμης», αφού μέσα από τους αναλλοίωτους για αιώνες κόκκους γύρης των φυτών του, οι επιστήμονες μπο-ρούν να προσδιορίσουν τους τύπους της βλάστησης και τις κλιματικές αλλαγές.

ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΑΡΚΟΥ∆ΟΡΕΜΑ

04_78_112_.indd 88 10/18/10 6:45:02 PM

89ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Αξίζει να…… φτάσετε στην κοιλάδα Μεγάλο Λιβάδι. Η περιοχή βρί-σκεται σε υψόμετρο 1.400 μ. και υπήρξε θερινός βοσκότοπος για τα κοπάδια των Σαρακατσαναίων τσελιγκάδων. … περιπλανηθείτε ανάμεσα σε μηλιές, σημύδες και οξιές στο Δάσος του Λεπίδα.… γνωρίσετε το προστατευόμενο Δάσος Χαϊντούς ή Τσίχλας στο δασικό σύμπλεγμα «Δρυμού». Στα 180 στρέμματά του ευ-δοκιμούν αιωνόβια δέντρα οξιάς, ενώ έχει κηρυχτεί Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης. Παρότι ακόμη αργεί η άνοιξη οφείλουμε να σας ενημερώσουμε ότι στα λιβάδια της περιοχής, μετά τα χιόνια, ανθίζουν λιλά κρόκοι.… χορτάσετε πορτοκαλί και χρυσό, που υπάρχει αυτή την επο-χή σε άπληστες δόσεις στη Μαύρη Πέτρα, που το Αρκουδόρεμα τη χωρίζει από το Δάσος Χαϊντούς.… θαυμάσετε τον καταρράκτη που δημιουργεί το Σκοτεινό Ρέμα, κόβοντας κατακόρυφα ένα βράχο.… επισκεφθείτε τη Σταυρούπολη, που βρίσκεται στην άκρη της κοιλάδας του Νέστου. Είναι το μεγαλύτερο Νεστοχώρι της Ξάνθης και αν έχετε ως βάση σας το Δασικό Χωριό Ερύμανθου, θα φτάσετε εδώ περνώντας από το Λυκοδρόμιο. Νιώστε δέος μπροστά στα δέντρα που στέκουν εκεί 200 ολόκληρα χρόνια και δείτε από κοντά έναν από τους παραδοσιακούς φούρνους. Αν είναι νύχτα ο πορτοκαλί φωτισμένος βράχος της Aγίας Mαρίνας δυτικά του χωριού θα τραβήξει το βλέμμα σας. Τις φθινοπωρινές μέρες χαρακτηριστικές είναι οι μεγάλες κολοκύ-θες που λιάζονται στις αυλές. Όσοι από εσάς είστε φανατικοί των σπορ μέσα στη φύση, το γραφείο εναλλακτικού τουρισμού Μαίανδρος (Τηλ.: 25420-22690), θα σας βοηθήσει να παρα-μείνετε σε φόρμα, ανεβάζοντας αδρεναλίνη, αφού ο τόπος είναι ιδανικός για καγιάκ, ράλι ή ορειβασία. Όσοι πάλι θέλετε να πατάτε πιο γερά στα πόδια σας και να γνωρίσετε την ιστορία και τον πολιτισμό της Σταυρούπολης, υπάρχει και το Λαογραφικό Μουσείο (Τηλ.: 25420-22260). Στο Δήμο Σταυρούπολης ανή-κουν οι οικισμοί Δαφνώνας, Καλλιθέα, Καρυόφυτο, Νεοχώρι, Λειβαδίτης αλλά και το ανεξερεύνητο σπήλαιο των Λιβερών.

Πού να μείνετεΞένιος Ζευς. Σταυρούπολη. Τηλ.: 25420-22444Πέτρινος παραδοσιακός ξενώνας, ιδανικό ορμητήριο για τις εξορμήσεις σας στην ορεινή Ροδόπη.Το Αρχοντικό. Σταυρούπολη. Τηλ.: 25420-22225Πέτρα και παράδοση για μια «αρχοντική» διαμονή.Κυβέλη. Καρυόφυτο. Τηλ.: 25420-31031Έξι δίκλινα δωμάτια με αυτόνομη θέρμανση, πλήρως εξοπλισμένα. Διαθέτουν τζάκι και υδρομασάζ.Κάρυον. Άνω Καρυόφυτο. Τηλ.: 6974010956, 6977222270Ανεξάρτητα σπιτάκια για οικογένειες και μεγάλες παρέες. Στον κήπο υπάρχει ψησταριά για τις τελευταίες καλές μέ-ρες του φθινοπώρου.Δρυμιάς. Δρυμιά. Τηλ.: 25420-31274Καλή επιλογή για μεγάλες παρέες.Τζιβαέρι. Λυκοδρόμιο. Τηλ.: 25410-74843, 6973988823, 6972242728Ξενώνας χτισμένος σε ένα από τα πιο γραφικά χωριά του Δήμου Σταυρούπολης.Φιλήδημος. Σταυρούπολη. Τηλ.: 25420-22250Ανήκει στην κατηγορία ξενώνων «4 κλειδιών». Όλα τα δωμάτια έχουν μπαλκόνι με θέα στην κοιλάδα του Νέ-στου.Νόστος. Σταυρούπολη. Τηλ.: 25420-22027Μοντέρνα διακόσμηση και σαλόνι με τζάκι.

Πού να φάτεΣτέκι. Σταυρού πολη. Τηλ.: 25420-22340Νόστιμοι μεζέδες, καλή κάβα και τεράστιες σαλάτες.Δαφνώ κηπος. Δαφνώνας. Τηλ.: 25420-31160, 6936551376Σύγχρονο εστιατόριο με άψογο σέρβις, για κρεατικά και ψαρικά. Καππαδόκας. Λειβαδίτης. Τηλ.: 25410-67102Για να δοκιμάσετε μοσχαράκι κοκκινιστό, φασολάδα, σουτζουκάκια και πιροσκί από τον κύριο Ιορδάνη Πορφυλίδη.Οίνος. Σταυρούπολη. Τηλ.: 25420-22115 Ζεστή ατμόσφαιρα και νοστιμότατο σουφλέ τυριών.Μενοίκιον. Καλλιθέα. Τηλ.: 25220-51506Ντόπια κρέατα και λαχανικά, κατσικάκι, γουρουνόπου-λο, κότσι. Όλα σπιτικά.Πλατεία. Δαφνώνας. Τηλ.: 25420-22500Για να δοκιμάσετε αγριογούρουνο με κυδώνι και ζαρκάδι με σάλτσα μήλου.Το Καφέ της Χαράς. Νεοχώρι. Τηλ.: 25420-31227Παραδοσιακό καφέ-ουζερί για στιγμές χαλάρωσης.Αντίκα. Άνω Καρυόφυτο. Τηλ.: 25420-31117Εξαιρετικό φαγητό και διακόσμηση που δικαιολογεί το όνομά της.

04_78_112_.indd 89 10/18/10 6:45:05 PM

90 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Το ορμητήριο Άγρια φύση σε φιλική συσκευασία. Ορμητήριο για εξερευνή-σεις δίπλα σε καταρράκτες και οξιές. Ή πιο απλά ένας μικρός παράδεισος στο βορειοδυτικό τμήμα της Ξάνθης. Αν τα χωριά των παραμυθιών υπήρχαν θα ήταν κάπως έτσι. Και ναι, αν και παραμυθένιο, το Δασικό Χωριό του Ερύμανθου… υπάρχει. Κοντά στη Σταυρούπολη, λίγο μετά το χωριό Λειβαδίτης, θα βρείτε αυτό που ψάχνετε. Φτάσατε εδώ μέσω Δράμας, Ξάνθης ή από τον επαρχιακό δρόμο στον Κεχρόκαμπο και, τώρα ακο-λουθώντας τις πινακίδες μπορείτε να ανακαλύψετε τον κρυμμένο θησαυρό της Θράκης. Δώδεκα ξύλινα σπιτάκια με κόκκινες κεραμοσκεπές σφηνωμέ-να στο βαθύ πράσινο, λιτά αλλά με όλες τις ανέσεις και δυνατότητα να φιλοξενήσουν 4-5 άτομα. Το καθένα καλύπτει 65 τ.μ. και όλα μαζί ενωμένα μεταξύ τους με στενόμακρα λιθό-στρωτα μονοπάτια, είναι σκαρφαλωμένα σε υψόμετρο 1.350 μ. και αποτελούν ένα ολόκληρο οικοδομικό δίκτυο. Τα σπιτά-κια διαθέτουν πέτρινο τζάκι, ντους αλλά και κουζίνα. Ωραία όλα αυτά, όμως υπάρχει και κάτι ακόμη που πρέπει να ξέρετε. Το Δασικό Χωριό Ερύμανθου, αριστοτεχνικά τοποθε-τημένο σε ένα σημείο με εντυπωσιακά πυκνή βλάστηση και τόση ατόφια ομορφιά δημιουργήθηκε το 2002, για να εξυπη-ρετήσει έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό. Στόχος ήταν να αποτελέσει έναν ξεχωριστό χώρο αναψυχής και περιβαλλο-ντικής εκπαίδευσης, που θα διευκολύνει την επαφή του ανθρώπου με τη φύση, που ελεύθερη και περήφανη απλώ-νεται τριγύρω σε όλο της το μεγαλείο. Τελικά, εκτός από αυτό κατάφερε και κάτι άλλο. Να αναπτύξει τον τουρισμό στην πε-ριοχή με ήπιο τρόπο, χωρίς ωστόσο να τη μετατρέψει σε πολύβουο τουριστικό κέντρο.

Πρέπει να ξέρετε ότι… … ο καταρράκτης Λειβαδίτης, που βρίσκεται στον ομώνυ-μο οικισμό, είναι ο μεγαλύτερος των Βαλκανίων, καθώς το ύψος του φτάνει τα 60 μ.… η κορυφή του Γυφτόκαστρου, με υψόμετρο 1.827 μ., είναι η δεύτερη ψηλότερη της ελληνικής Ροδόπης και βρίσκε-ται στο ορεινό συγκρότημα Χαϊντού-Κούλα. Από το Δασικό Χωριό θα φτάσετε εδώ ακολουθώντας ένα χαραγμένο μονο-πάτι μήκους 4 χλμ. Η θέα είναι πανοραμική.

Φορέας διαχείρισης: Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης «ΝΕΣΤΟΣ-ΡΟΔΟΠΗ».

Τηλ.: 25420-21008, 25410-63710 ñ www.forestvillage.gr Δήμος Σταυρούπολης. Τηλ.: 25423-50100 Δασαρχείο Σταυρούπολης. Τηλ.: 25420-21004, 22218

Αξίζει να...… επισκεφθείτε τα γραφικά Πομακοχώρια στη θρακική μεθόριο.… ψάξετε για την τοξωτή γέφυρα του Λεωνίδα στη Χα-ϊντού, σημαντικό κομβικό σημείο στο παρελθόν.… ανακαλύψετε το Κάστρο της Καλύβας, που βλέπει στην κοιλάδα του Νέστου.… κάνετε μια 4x4 βόλτα στους δασόδρομους ή να επιδο-θείτε στο bird-watching, αφού βρίσκεστε στο βασίλειο των σπάνιων πουλιών.

∆ΑΣΙΚΟ ΧΩΡΙΟΕΡΥΜΑΝΘΟΥ

04_78_112_.indd 90 10/18/10 6:45:29 PM

04_78_112_.indd 91 10/18/10 6:45:38 PM

92 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ

smsσ’ ένα μπουκάλι

Ο Γιώργος Αμυράς σας απαντά…hellasamiras@gmail.com

Γιατί λένε το Ηρώδειο «ωδείο της Ρηγίλλης»; Ποιος τραγουδάει εκεί, ο Σαµαράς;

Κ.Λ.

Αγαπητέ Κ.Λ., Ούτε ο Σαμαράς, ούτε η Ντόρα… Το Ηρώδειο χτίστηκε την εποχή των Αντωνίνων, το 162 μ.Χ., από τον Τιβέ-ριο Κλαύδιο Ηρώδη τον Αττικό, στη μνήμη της συζύγου του Ρηγίλλης. Ο Ηρώδης ήταν μεγαλοδικηγόρος της εποχής του και πολύ ερωτευμένος με τη γυναίκα του και τις τέχνες. Πρόκειται για το μεγαλύτερο και ση-μαντικότερο αρχαίο ελληνικό ωδείο. Το Ωδείο ήρθε στο φως το 1857. Η αναστήλωσή του έγινε πολύ αργό-τερα με πρωτοβουλία του Εθνικού Θεάτρου και την υποστήριξη του ακαδημαϊκού Α. Ορλάνδου. Έτσι η ορχήστρα στρώθηκε με μάρμαρο από το Μαρμάρι Ευβοίας –το λατο-μείο που και τότε είχε προμηθεύσει το μάρμαρο για το ωδείο– και οι κερκίδες στρώθηκαν με πωρόλιθο Αίγινας.Στην εποχή του, ωστόσο, αυτό που έκανε το ωδείο σημαντικό και θαυ-μαστό ήταν η στέγη του, που ήταν κατασκευασμένη από ξύλο κέδρου, υλικό που στοίχιζε πολύ.

Σε αυτό το τεύχος δίνουμε και τα SMS και το μπουκάλι σχεδόν εξολοκλήρου σ’ εσάς. Κάτι σας έπιασε και στείλατε σωρηδόν μηνύματα, που σχεδόν όλα διαφημίζουν τον τόπο σας και κλείνουν το μάτι σε γνωστά σας πρόσωπα.

Αφού απαντήσω σε μια δυο ερωτήσεις, θα αφεθώ μαζί σας στην ανάγνωση των μηνυμάτων που λάβαμε σ’ αυτό το τεύχος!

Κύριε Αµυρά, σας άκουσα σ’ ένα ραδιόφωνο να µιλάτε για την καρπουζένια. Τι ακριβώς είναι αυτό; Το λέω καλά;

Βαγγελιώ

Αγαπητή Βαγγελιώ, Καλά τη λες και σου εύχομαι σύντομα να έρθει η ώρα να τη φας κιόλας. Η καρ-πουζένια είναι ένα γλυκό που φτιάχνουν παραδοσιακά εδώ και χρόνια στη Φολέγανδρο αλλά και τη γειτονική Σίκινο και Μήλο κι έχει ως βάση το καρπού-ζι. Παρά το γεγονός ότι χρησιμοποιείται μέλι στην παρασκευή του, ήταν το γλυκό των φτωχών, εύκολο να φτιαχτεί, νόστιμο και χορταστικό, γλυκαίνοντας γενιές και γενιές στα κυκλαδίτικα νησιά. Όσο για το μέλι αποτελούσε είδος βα-σικής ανάγκης. Σχεδόν όλες οι αγροτικές οικογένειες είχαν τα μελίσσια τους ή φρόντιζαν στα πλαίσια της ανταλλακτικής οικονομίας να εξασφαλίζουν την ανα-γκαία ετήσια ποσότητα, προσφέροντας τυριά ή κρέας.

Έχουµε κολλήσει µε την παρέα µας από κάτι Άγγλους και κοιτάµε µε τα κιάλια τα πουλιά της γειτονιάς εδώ στην Πάτρα. Πού να πάµε για εντυπωσιακά αποτελέσµατα;

Δέσποινα, Λάκης, Θανάσης, Γιώτα

Αγαπητό παρεάκι,Όταν με το καλό έρθετε στην Αθήνα, πάρτε το μετρό και κατεβείτε στη στάση Κατεχάκη και πηγαίνετε με τα πόδια στο πρώην πάρκο Χωροφυλακής – βρίσκε-ται ακριβώς απέναντι από το νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν. Εκεί έχουν φωλιάσει τεράστιοι πράσινοι και γαλαζωποί παπαγάλοι, οι οποίοι κατά τις 9-10 το πρωί «βόσκουν» στο έδαφος παρέα με δεκαοχτούρες και περιστέρια!Αν δεν σας ικανοποιεί η λύση, πεταχτείτε μέχρι το Δάσος της Δαδιάς με 229 είδη πουλιών και 36 από τα συνολικά 38 είδη αρπακτικών πτηνών που υπάρχουν στην Ευρώπη!

04_78_112_.indd 92 10/18/10 6:45:40 PM

93ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Ελάτε Σπήλαιο Γρεβενών! Παιδιά, θα πάθετε πλάκα με τη θέα, το φαράγγι (600 μ. μήκος, 200 μ. ύψος), τη μηδενική υγρασία, το υπέροχο φαγητό.

Λάμπρος Γεια σου Ελλάδα! Γεια σου Ξυλόκαστρο με τους παίδαρους και τις κουκλάρες! Σας περιμένουμε.

Κατερίνα – ΜάρσιαΘρακικά Τέμπη, με καταρράκτες, σπηλιές και αρκετές βυζαντινές γέφυρες. Δίπλα στον ποταμό Νέστο περνάει και ο δρόμος, μια ειδυλλιακή διαδρομή! Η σιδηρο-δρομική γραμμή ακολουθεί τον ποταμό Νέστο μέσα στη μαγεία της φύσης. Εμπειρία για όσους θέλουν την ομορφιά μέσα τους για πάντα.

Κατερίνα – Στέλιος, ερωτευμένοι από ΒέροιαΕλάτε και σε εμάς! Λίμνη Κρεμαστών: Η μισή ανήκει στην Ευρυτανία, η άλλη μισή στην Αιτωλοακαρνανία, την τροφοδοτεί ο Αχελώος. Από την Ευρυτανία μπορείς να μείνεις: Επισκοπή, Φιδάκια, Φραγκίστα, Καστράκι. Από την Αιτωλοακαρνανία: Χαραυγή, Αλευράδα, Τρίκλινο.

Ο ευρωβλάχοςΕλάτε να δείτε το Λιδορίκι και την πανέμορφη λίμνη του Μόρνου! Φιλάκια στον Άβορο, το ομορφότερο χωριό της περιοχής!!!

Βασίλης+ΝτίναΝομός Φωκίδας, στους πρόποδες της Γκιώνας, το Λιδορίκι είναι κωμόπολη, ο Άβορος χωριό. Η λίμνη τεχνητή, δημιουργήθηκε για την ύδρευση της Αθήνας από τον ποταμό Εύηνο και αποτελεί το μεγαλύτερο κανάλι μεταφοράς νερού στην Ευρώπη. 70 χλμ. ο γύρος της λίμνης!

Κούλα & ΣίαSOS* Μπορώ να στείλω ένα στίχο στον εξαφανισμένο φοιτητή; «Τι είχα, τι στερή-θηκα, πονώ κι αναστενάζω, άνοιξε γης να μπω, κόσμο να μην κοιτάζω»! (Σας ευχαριστώ.)

Άννα Ελάτε στην όμορφη Παναγίτσα στην Έδεσσα με τις 4 λίμνες, το βουνό κι αργό-τερα με τα… πολλά κάστανα. Το χωριό βρίσκεται στην Πέλλα, έχει 730 κατοίκους, είναι χτισμένο σε υψόμετρο 730 μ. στο όρος Βόρας, κάτω απ’ την κορυφή Οσμανάκος. Βλέπει τις λίμνες Βεγορίτιδα και Πετρών προς Φλώρινα και είναι κοντά στην Αχλάδα. Στο χωριό μπορείτε να επισκεφθείτε το ανεμοδρόμιο και την πίστα Moto Cross, όπως επίσης μπορείτε να γευτείτε τις παραδοσιακές λιχουδιές στη γραφική πλατεία.

ΑμαλίαΠαιδιά, για φοβερό κατσικάκι και τρομερό κοτόπουλο, που τα συνοδεύει το φα-νταστικό ντόπιο ούζο, ελάτε στη Γρατινή του Νομού Ροδόπης. Έχει 533 κατοίκους, είναι κοντά στην Κομοτηνή, δίπλα είναι το Στυλάρι, το Ομηρικό, οι Σιδηράδες.

Κυρία Ελευθερία

Καλημέρα παιδιά. Είμαι φοιτήτρια στη Λάρισα, αλλά τώρα μετά από την εξεταστι-κή, χαλαρώνω στο χωριό μου στα Γιάννενα, κοντά στη Δωδώνη, στη Μανολιάσα, που έχει 307 κατοίκους και βρίσκεται κάτω απ’ το όρος Τόμαρος.

Λένα Κάποτε πίκρανα τη φίλη μου, τη Βαγγελίτσα, από τη Ν. Μάκριση, 9 χλμ. από το Δομοκό (Φθιώτιδα). Ζητώ ταπεινά συγγνώμη, την αγαπώ αφάνταστα. Βοηθήστε την κατάσταση να τα ξαναβρούμε.

Χρύσα

Και ας πάμε τώρα στην ενότητα: «από πελλόν (τρελό) και από μιτσήν (μικρό) μαθαίνεις την αλήθεια»...

Στο σημείο που καρφώνεις το καρφί και κρεμάς το χάρτη της Ελλάδας, υπάρχει ένα πανέμορφο χωριό, ο Αρ-χάγγελος. Γνωστό για τα κεράσια, τις πατάτες, το μοναστήρι του. Έχει Αρ-χάγγελους στη Ρόδο, το Ηράκλειο, τη Λακωνία, την Πρέβεζα και σε μας, στην Πέλλα. Έχουμε 686 κατοίκους, είμαστε στα 820 μ. υψόμετρο, στα σύ-νορα με τη FYROM, στην οροσειρά του Βόρα και δίπλα μας βρίσκονται τα χωριά Περίκλεια, Λαγκαδιά, Αετοχώ-ρι, Σκρα και Περίκεια.

Ο δάσκαλος

Καλημέρα. Η Κωνωπίνα Ξηρομέρου Αιτωλοακαρνανίας είναι ένα γραφικό χωριό. Εδώ υπάρχει ένα σπήλαιο ανεξερεύνητο και ανεκμετάλλευτο. Αξίζει να μάθετε την ιστορία του χω-ριού! Είμαστε 570 κάτοικοι σε 320 μ. υψόμετρο κοντά στις Φυτείες.

Αχλαδιώτης

Όλοι να πάτε στα πανέμορφα χωριά του Βοΐου Κοζάνης στις 30 Οκτωβρί-ου. Τότε γίνεται η γιορτή κάστανου στη Δαμασκηνιά Βοΐου. Το χωριό μας έχει 306 κατοίκους, βρίσκεται στα σύνορα με το Νομό Καστοριάς στη Βόρεια Πίνδο και είναι σκαρφα-λωμένο στο Βόιον όρος. Άλλα χωριά είναι η Δραγασιά, η Κλεισώρεια, η Αχλαδιά, οι Λικνάδες, ο Αυγερινός και ο Βυθός!

Αγγελική Τσαρτσιώτου

Ελάτε ψηλά στον Άγιο Πέτρο Κυνου-ρίας και τον ξεχωριστό Πάρνωνα (Γαϊτανοράχη, 1.803 μ. υψόμετρο).Μήτσος

Tα βουνά της Ιτέας είναι κόκκινα, διό-τι περιέχουν μέταλλα! Το καλύτερο κοκορέτσι στην Ελλάδα το Πάσχα στο Δροσάτο Φωκίδος που έχει 62 κατοί-κους και βρίσκεται κοντά στη Ναύπακτο. Η Ιτέα, για όσους δεν το ξέρουν, έχει 4.666 κατοίκους, είναι παραθαλάσσια κωμόπολη και δίπλα είναι το Γαλαξίδι, οι Δελφοί και η Άμ-φισσα.

Μάρα Αχλάδα

04_78_112_.indd 93 10/18/10 6:45:40 PM

04_78_112_.indd 94 10/18/10 6:45:45 PM

95ΠAMEEΛΛΑΔΑ

TΤο καλοκαίρι τελείωσε. Πάρτε το απόφαση. Οι διακοπές όμως συνεχίζονται. Ζήτω το φθινόπωρο!

Η Trekking Hellas αναλαμβάνει να σας βγάλει από τη μετακαλοκαιρινή μελαγχολία, ξεναγώντας σας

στους πιο όμορφους φθινοπωρινούς προορισμούς και ανεβάζοντας την αδρεναλίνη σας στα ύψη.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ

Η Α∆ΡΕΝΑΛΙΝΗ ΣΤΑ ΥΨΗ

04_78_112_.indd 95 10/18/10 6:45:51 PM

96 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Σίγουρα δεν θέλετε τα δροσερά χάδια του φθινοπώρου να σας καθηλώσουν μπροστά από μια τηλεόραση στο σαλόνι του σπιτιού σας. Ξεχωριστή πρόταση για τα Σαββατοκύριακά σας είναι ο Νομός Τρικάλων και τα θαυμάσια ορεινά χωριά του. Ανακαλύψτε τις ομορφιές του φθινοπώρου ξεκινώντας λοιπόν από εδώ. Το οδοιπορικό σας στην περιοχή μπορεί να ξεκινήσει από το χωριό Πύλη, 18 χλμ. από τα Τρίκαλα. Τα βουνά Κόζιακας και Ίτανος χωρίζονται από τον ποταμό Πορταϊκό και σχημα-τίζουν μια επιβλητική Πύλη. Στην Πύλη επισκεφθείτε την εκκλησία που χρονολογείται από το 1283 μ.Χ., στην οποία υπάρχουν ολόσωμες εικόνες της Παναγίας και του Χριστού με ψηφιδωτά.Ανηφορίζοντας, μετά από 13 χλμ., θα συναντήσετε το χωριό Ελάτη. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά του νομού και αρκετά αναπτυγμένο τουριστικά. Απέχει από την πόλη των Τρικάλων 31 χλμ. και βρίσκεται σε υψόμετρο 900 μ. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσετε επιβλητικές Μονές, όπως αυτή του Δουσίκου, έργο του Αγ. Βησσαρίωνος. Στο συγκεκριμένο μοναστήρι υπάρχει το χειρόγραφο ευαγγέλιο του Κωνσταντίνου Πορφυρογέννητου, το οποίο φυλάσσεται στο μουσείο της Ιεράς Μονής Βαρλαάμ στα Μετέωρα. Στην Ελάτη έχουν χτιστεί όμορφοι, παραδοσιακοί ξενώνες και ξε-νοδοχεία όλων των κατηγοριών, κρυμμένοι μέσα στα έλατα, περιμένοντας τον επισκέπτη για να του προσφέρουν τη φι-λοξενία τους.Τελευταίος σταθμός το Περτούλι. Ίσως το πιο γνωστό από τα

υπόλοιπα χωριά, λόγω του χιονοδρομικού κέντρου που υπάρχει στην περιοχή. Το προστατευόμενο δάσος του Περ-τουλίου, αποτελεί έναν πλούσιο θησαυρό χλωρίδας και πανίδας. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται αποκλειστικά από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Ευχάριστες στιγμές μπορείτε να περάσετε στο χιονοδρομικό κέντρο (19 χλμ. από την Ελάτη), το οποίο λειτουργεί στη θέση Λιβάδια. Η πίστα είναι σχετικά μικρή, κατάλληλη κυρίως για αρχάρι-ους. Στην περιοχή μπορείτε να ασχοληθείτε και με άλλες δραστηριότητες παρέα με τους συνοδούς της Trekking Hellas. Να κάνετε ιππασία στα περίφημα περτουλιώτικα λιβάδια, πο-δηλασία, τοξοβολία, και πεζοπορία στα αμέτρητα μονοπάτια της οροσειράς του Κόζιακα. Στο Περτούλι κάθε χρόνο γίνεται και η Πανελλήνια συνάντηση των Σαρακατσαναίων, εκδήλω-ση που παρουσιάζει ιδιαίτερο τουριστικό ενδιαφέρον. Από την Πύλη ως το Περτούλι υπάρχουν 16 πέτρινα γεφύρια, που παλιότερα χρησιμοποιούνταν για τη συγκοινωνία και τον εφοδιασμό με τρόφιμα όλων των ενδιάμεσων χωριών. Τα πιο γνωστά από αυτά είναι το γεφύρι της Πόρτας ή Αγίου Βησσα-ρίωνα, της Παλαιοκαριάς και του Νεραϊδοχωρίου. Τέλος μην παραλείψετε να γνωρίσετε τον Ασπροπόταμο, απ’ όπου πηγάζει ο ποταμός Αχελώος. Οι συνοδοί της Trekking Hellas θα σας δώσουν όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για μια ασφαλή και διασκεδαστική κατάβαση rafting στα ορμητικά νερά του ποταμού. Μια μοναδική εμπειρία μέσα από την οποία θα δείτε κομμάτια της ελληνικής φύσης, που δεν μπο-ρείτε να γνωρίσετε με συμβατικά μέσα.

ΟΡ

ΕΙΝ

Α Τ

ΡΙΚ

ΑΛ

Α

Rafting στον Ασπροπόταμο.

04_78_112_.indd 96 10/18/10 6:45:54 PM

97ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Αξίζει να...… αγοράσετε ντόπια παραδοσιακά προϊόντα, όπως κάστανα, γλυκό του κουταλιού και τον περίφημο χαλβά Φαρσάλων.

Πώς να πάτεΑκολουθείτε την εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας και συνεχί-ζετε για Τρίκαλα. Η απόσταση που θα καλύψετε είναι 330 χλμ., περίπου 4 ώρες. Από εκεί, και ανάλογα με το χωριό που θα επιλέξετε για τη διαμονή σας, θα χρειαστείτε περί-που μισή με μία ώρα οδήγηση. Αν δεν έχετε αυτοκίνητο μπορείτε να φτάσετε στα Τρίκαλα με το ΚΤΕΛ. Ή με το τοπικό τρένο για τα Τρίκαλα. Θα επιβιβαστείτε στο σταθμό Παλαιοφάρσαλα.

Πού να μείνετεΤρίκαλαΑετών Μέλαθρον Τηλ.: 24310-63130-4 www.aetonmelathron.gr Ξενοδοχείο με αρχοντικό ύφος, σε 4 επίπεδα, κοντά στο άλσος του Προφήτη Ηλία. Νεοκλασικού τύπου επίπλω-ση, άνετα δωμάτια, ευρύχωρα μπάνια και 2 σουίτες με καθιστικό με τζάκι και μπάνια με υδρομασάζ.ΠερτούλιΑρχοντικό Χατζηγάκη Τηλ.: 24340-91146-9 www.chatzigaki.gr Ένα πέτρινο αρχοντικό και άλλα μικρότερα κτίρια, σε έναν κήπο 8 στρεμμάτων σε ελατοδάσος. Ξεχωριστή αί-σθηση πολυτέλειας με μεγάλα δωμάτια που έχουν πελώρια κρεβάτια και επιβλητική επίπλωση με αντίκες και παλιά σαρακατσάνικα κομμάτια. Υπάρχει επίσης νέα πτέρυγα με καλοφτιαγμένες σουίτες. ΕλάτηΞενώνας Παπαναστασίου Τηλ.: 24340-71150Το πιο παλιό ξενοδοχείο της Ελάτης, ανακαινίστηκε και προσφέρει σύγχρονες ανέσεις, κρατώντας το φιλόξενο χαρακτήρα του. Δωμάτια για οικογένειες, ατμοσφαιρικά δίκλινα (τα 5 με τζάκι), πανέμορφες σοφίτες, σουίτες με υδρομασάζ, καθιστικό με τζάκι και οργανωμένο μπαρ.Κόζιακας: Τηλ.: 24340-71270, 24340-71100 www.koziakashotel.grΜε έντονο το άρωμα της πολυτέλειας στις σουίτες του πρώτου ορόφου, το παραδοσιακό χρώμα στις σοφίτες, τη ζεστή ατμόσφαιρα και την ευγενική εξυπηρέτηση, εσείς έχετε μόνο να επιλέξετε αν θα πάρετε το πρωινό στο δωμάτιό σας ή στις σουίτες.

Πού να φάτεΤρίκαλαΜεζεδοκαμώματα Τηλ.: 24310-20150Αναπαλαιωμένο κτίριο με τρεις ζεστές σάλες, τζάκι, νό-στιμους μεζέδες, άφθονο τσίπουρο και αξιόλογη λίστα κρασιών.Ελάτη Δειπνοσοφιστής Τηλ.: 24340-71080Wine restaurant με λίγα τραπέζια, απαλό φωτισμό, lounge καναπέδες, προσεγμένο μενού και εξαιρετική λί-στα κρασιών με 400 επιλογές από τον διεθνή και ελληνικό αμπελώνα.Πανσέλοινος Τηλ.: 24340-71850Ταβέρνα-μεζεδοπωλείο με παραδοσιακή διακόσμηση και τζάκι. Δοκιμάστε χωριάτικο λουκάνικο με πράσο, τη-γανιά και μπριζόλα αγριογούρουνου.

Πώς να πάτε Ακολουθήστε την εθνική οδό Αθηνών Λαμίας και συνεχίστε για Τρίκαλα. Η απόσταση είναι 330 χλμ., περίπου 4 ώρες.)

Η κατάβαση ξεκινάει από το ορεινότερο κομμάτι του ποταμού.

Δραστηριότητες Rafting στον Ασπροπόταμο (Αχελώο)Η κατάβαση rafting ξεκινάει από το πάνω τμήμα του Ασπροποτάμου, από τα τρία ποτάμια ως τη Γέφυρα Αλεξί-ου. Πρόκειται για το ορεινότερο κομμάτι του ποταμού Αχελώου. Ένα ποτάμι με συνεχόμενα rapid, χωρίς όμως μεγάλη δυσκολία, αφού τα περάσματα του rafting είναι κυρίως 1ου - 2ου και κάποια 3ου βαθμού. Το ποτάμι επι-φυλάσσει μοναδικές στιγμές απόλαυσης και περιπέτειας. Θα συναντήσετε σημεία με καταπληκτική θέα, χάρη στο ορεινό τοπίο, που κάνουν την κατάβαση μαγευτική. Διάρκεια δραστηριότητας: 1,5 ώραΚατώτατο όριο ηλικίας: 16 ετών Υλοποίηση: Κάθε Σαββατοκύριακο (από Οκτώβριο μέχρι Μάιο). Τιμή: 50 €/άτομο

Περιλαμβάνονται: ñ τοπικές μεταφορές ñ επαγγελματίες οδηγοί ποταμού raftingñ ελαφρύ σνακñ όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός rafting

04_78_112_.indd 97 10/18/10 6:45:56 PM

98 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Τα Μετέωρα θεωρούνται η Μέκκα των αναρριχητών. Αναρ-ριχητές από όλο τον κόσμο επισκέπτονται την περιοχή για να εξασκήσουν το αγαπημένο τους σπορ σε αναρριχητικά πεδία όλων των επιπέδων. Η αναρρίχηση είναι ένα σπορ που κερ-δίζει όλο και περισσότερους φίλους στην Ελλάδα, προσφέροντας δυνατές συγκινήσεις. Αναρρίχηση μπορείτε να κάνετε αν έχετε τη στοιχειώδη φυσική κατάσταση αλλά κυρί-ως θέληση. Ξεκινώντας από πολύ εύκολα πεδία, σιγά σιγά, και υπό την παρακολούθηση εκπαιδευτή, μπορείτε να συνε-χίσετε σε πιο δύσκολες διαδρομές. Μια καλή ιδέα για να πάρετε μια γεύση είναι να δοκιμάσετε να κάνετε rappel (κα-ταρρίχηση) από κάποιο βράχο, για να εξοικειωθείτε με τον εξοπλισμό και τις βασικές αρχές του σπορ αυτού.Ανεβάστε λοιπόν την αδρεναλίνη σας στα ύψη, σε μία από τις πιο δημοφιλείς αναρριχητικές διαδρομές του κόσμου. Στο αναρριχητικό πεδίο του βράχου Ντούπιανη των Μετεώρων, οι επαγγελματίες αναρριχητές της Trekking Hellas θα σας πα-ραδώσουν ένα σύντομο μάθημα σχετικά με την τεχνική της αναρρίχησης. Μετά θα ξεκινήσει η δράση. Πρόκειται για μία εντυπωσιακή διαδρομή χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, ιδανική και για αρχάριους αναρριχητές. Η θέα που θα απολαύσετε από την κορυφή του βράχου θα σας αφήσει άφωνους.

Τιμή: 40 €/άτομοΠεριλαμβάνονται: ñ επαγγελματίες συνοδοί αναρριχητέςñ όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός αναρρίχησης

ΑΝ

ΑΡ

ΡΙΧ

ΗΣ

Η Σ

ΤΑ

ΜΕΤ

ΕΩΡ

Α

Χιλιάδες αναρριχητές από όλο τον κόσμο έρχονται στα Μετέωρα.

Η περιοχή διαθέτει περισσότερες από 700 αναρριχητικές διαδρομές.

04_78_112_.indd 98 10/18/10 6:46:02 PM

99ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Πού να μείνετεΚαλαμπάκαDivani Meteora Τηλ.: 24320-23330 ñ www.divanis.grΜεγάλο ξενοδοχείο με διάχυτη στους χώρους του την κλασική πολυτέλεια και με μεγάλα δωμάτια με θέα στους βράχους των Μετεώρων. Διαθέτει επίσης εσωτερι-κή θερμαινόμενη πισίνα με σάουνα.Ξενώνας Σωτηρίου «Πέτρινο» Τηλ.: 24320-78105www.petrino.grΑναστηλωμένο διατηρητέο οίκημα του 1845, τοποθετη-μένο στην άκρη του παλιού οικισμού, στις ρίζες των βράχων των Μετεώρων. Τρεις όροφοι χτισμένοι με πέ-τρα, δωμάτια με τζάκι σε τρία από αυτά, ρομαντικού ύφους διακόσμηση και θέα που καθηλώνει. Το πρωινό με ντόπια προϊόντα σερβίρεται στο παλιό κελάρι και στον κήπο.

Πού να φάτεΖιώγας Τηλ.: 24320-22286Ένα νέο κτίριο που πήρε τη θέση του παλιού κουτουκιού με άνετη πέτρινη σάλα και τζάκι. Εδώ θα δοκιμάσετε τα καλύτερα ψητά της περιοχής από ντόπια κρέατα. Ο Κήπος του Ηλία Τηλ.: 24320-23218Εστιατόριο στην άκρη της Καλαμπάκας, στη διασταύρω-ση για Μετέωρα, σχεδόν κάτω από τα βράχια. Εδώ θα σας υποδεχτούν φωτογραφίες των επωνύμων στην είσο-δο και θα δοκιμάσετε καλομαγειρεμένα τοπικά πιάτα και μια ικανοποιητική λίστα κρασιών.

Πώς να πάτε Με το αυτοκίνητό σας από Αθήνα θα διανύσετε 335 χλμ. για να φτάσετε στην Καλαμπάκα μέσω Tρικάλων, ακο-λουθώντας τις πινακίδες προς Λαμία, Λάρισα, Τρίκαλα και έπειτα Καλαμπάκα-Μετέωρα.

Αξίζει να...… επισκεφθείτε τα μοναστήρια των Μετεώρων και τη γύρω περιοχή, συμμετέχοντας και σε άλλες δρα-στηριότητες στη φύση. Μια πολύ καλή ιδέα είναι η πεζοπορία ανάμεσα στους βράχους των Μετεώρων, ακο-λουθώντας τα παλιά μονοπάτια που χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί. Τα μονοπάτια είναι βατά και συνδέουν τα μονα-στήρια μεταξύ τους. Μέσα σε 3 περίπου ώρες μπορείτε να διασχίσετε τέτοια μονοπάτια και να επισκεφθείτε 2 μονα-στήρια.

«Σχοινοσύντροφοι» στο δρόμο για την κορυφή.

Τα βράχια δημιουργούν φυσικά πιασίματα.

04_78_112_.indd 99 10/18/10 6:46:08 PM

100 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Αν ακόμη δεν έχετε επισκεφθεί το Βουνό των Κενταύρων, το Πήλιο, ευκαιρία να το κάνετε. Με τις συμβουλές της Trekking Hellas θα περάσετε ένα αξέχαστο Σαββατοκύριακο.Πρώτη στάση η Πορταριά. Ένας ελληνικός καφές στην πλα-τεία του χωριού, συνοδεία παραδοσιακού γλυκoύ του κουταλιού (προτείνουμε το φιρίκι) θα σας δώσει δυνάμεις για τη συνέχεια.Ανηφορίζοντας θα φτάσετε στη Μακρυνίτσα, γνωστή και ως «το μπαλκόνι του Πηλίου». Απόλυτα δικαιολογημένη η ονο-μασία που της δόθηκε, αφού έχει θέα όλη την πλευρά του βουνού, την πόλη του Βόλου και τη θάλασσα. Στην κεντρική πλατεία στέκεται ένας μεγαλοπρεπής πλάτανος, με μια τερά-στια τρύπα στον κορμό του, μια πηγή που τρέχει δροσερό νερό και μια εκκλησία. Όλα τα παραπάνω θα σας δώσουν την αίσθηση ότι αποτελούν σκηνικό ενός παραμυθιού, με εσάς πρωταγωνιστές. Για τη διαμονή σας επιλέξτε έναν από τους παραδοσιακούς ξενώνες ή κάποιο ξενοδοχείο, που είναι από-λυτα εναρμονισμένα με το φυσικό περιβάλλον, το τοπικό χρώμα και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Και για να έρθετε πιο κοντά στη φύση δοκιμάστε κάποιες από τις δραστηριότη-τες που προτείνουν οι έμπειροι οδηγοί της Trekking Hellas. Πεζοπορία σε δασικά μονοπάτια, ορεινή ποδηλασία σε ήπιες διαδρομές, ακόμη και για αρχάριους, και ιππασία με όμορφα άλογα και τη βοήθεια εκπαιδευτών. Στις γραφικές Μηλιές μπορείτε να κάνετε μια βόλτα με το τρενάκι. Εμπνευστής του τρένου αυτού ήταν ο μηχανικός Evaristo De Chirico, πατέρας του γνωστού ζωγράφου. Από το

1895 μέχρι το 1971, σκαρφάλωνε το βουνό των Κενταύρων διασχίζοντας μια διαδρομή μοναδικής ομορφιάς, ως το μονα-δικό μέσο μαζικής μεταφοράς της εποχής, ανάμεσα στα χωριά Μηλιές-Λεχώνια-Αγριά. Η διαδρομή με το τρενάκι αναβίωσε πρόσφατα, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία, καθώς περνά μέσα από ελαιώνες και παραδοσιακά χωριουδάκια.Σε υψόμετρο 1.200 μ. συναντάμε τα Χάνια, περιοχή που πή-ρε το όνομά της από τα παλιά πανδοχεία (χάνια). Για τους λάτρεις των χειμερινών σπορ λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο με 4 πίστες, 2 ηλεκτροκίνητους αναβατήρες, ιατρείο, χιονο-στρωτήρα και πάρκινγκ. Επιστρέφοντας κάντε μια στάση στον Άγιο Ιωάννη. Παραθα-λάσσιο χωριό με ναυτική ιστορία. Παλιότερα ήταν εμπορικό και ναυτικό κέντρο. Σήμερα, μόλις 25 χλμ. από τα Χάνια απο-τελεί ένα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο τουριστικό θέρετρο με παραδοσιακή αρχιτεκτονική, εκκλησίες με μοναδικής ομορ-φιάς αγιογραφίες και λιθόστρωτα δρομάκια-μονοπάτια, που οδηγούν στο βουνό, δίνοντας τη δυνατότητα στον επισκέπτη να το γνωρίσει γωνιά γωνιά.Τελευταία στάση, η Τσαγκαράδα. Ικανοποιεί αυτούς που θέλουν να συνδυάσουν βουνό και θάλασσα. Σε απόσταση 47 χλμ. από το Βόλο, αποτελεί ένα μαγευτικό τοπίο, με μικρούς καταρράκτες, επιβλητικά αιωνόβια πλατάνια και κρυμμένα μονοπάτια. Η διάταξη του χωριού αποτελείται από τέσσερις συνοικίες. Σημαντικά αξιοθέατα της περιοχής είναι οι εκκλη-σίες της Αγίας Παρασκευής, του Αγίου Ταξιάρχη, του Αγίου Στεφάνου.

ΠΗ

ΛΙΟ

24 παραδοσιακά χωριά, δασικά μονοπάτια, λιθόστρωτα καλντερίμια. Το μυθικό Πήλιο σας περιμένει.

04_78_112_.indd 100 10/18/10 6:46:12 PM

101ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΔραστηριότητεςΔιάσχιση με 4x4Ανηφορίζοντας από το Βόλο προς Κουκουραβά, μέσα στο δά-σος θα πάρετε το δρόμο για Καλιακούδα, για επίσκεψη στις φυσικές πηγές. Συνεχίζετε προς Μακρυνίτσα, εδώ υπάρχουν δι-άσπαρτες πολλές εκκλησίες και Μονές, τις οποίες μπορείτε να επισκεφθείτε αν θέλετε. Έξω από τη Μακρυνίτσα ξεκινά το δάσος οξιάς, το «Τρανό Ίσιωμα». Θα επισκεφθείτε επίσης και το πέτρινο γεφύρι της Καρυάς και έπειτα θα συνεχίσετε για Πορταριά. Χρόνος υλοποίησης διαδρομής: 4-5 ώρες περίπου (αν επιστρέψουμε από το χωμάτινο δρόμο και ανάλογα με τις κα-θυστερήσεις για τις επισκέψεις/στάσεις). 3-5 (ανάλογα αν επιστρέψουμε από το χωμάτινο ή τον ασφάλτινο δρόμο). Τιμή: Με δικό σας 4x4: 30 €/άτομο για ελάχιστη συμμετοχή 20 ατόμων.Με 4x4 της Trekking Hellas: 70 €/άτομο (από 4 άτομα σε κάθε όχημα). Περιλαμβάνονται: έμπειροι συνοδοί

Πού να μείνετεΠορταριάΔεσποτικό Τηλ.: 24280-99046Τρίπατο αρχοντικό των μέσων του 19ου αιώνα, καλοδια-τηρημένο και μεγαλοπρεπές, που αποτελείται από ένα παράσπιτο και ένα νέο κτίριο σύγχρονων προδιαγραφών, αλλά πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής.Portaria Hotel & Spa Τηλ. 24280-90000 ñ www.portariahotel.grΣύγχρονο συγκρότημα με άνετους χώρους και το γειτονικό εστιατόριο «Βίλλα Πορταριά», σε πέτρινο κτίριο. ΜακρυνίτσαΑρχοντικό Πανδώρα Τηλ.: 24280-99404 ñ www.pandoramansion.comΤρίπατο αρχοντικό με θέα στον Παγασητικό και αυθεντικό χαρακτήρα. Έχει άνετα δωμάτια και προσφέρει γεύματα παραδοσιακής κουζίνας.Τσαγκαράδα12 Months Luxury Resort Τηλ.: 24260-48894-5 ñ www.12hotel.grΠέτρινο συγκρότημα στο δάσος με wellness area, εστιατό-ριο, μπαρ και ευρύχωρα δωμάτια με μινιμαλιστική πολυτέλεια και πολλές παροχές.Lost Unicorn Τηλ.: 24260-49930 ñ www.lostunicorn.grKοντά στον φημισμένο πλάτανο της Τσαγκαράδας, με ευ-χάριστα δωμάτια, το καθένα με τη δική του διακόσμηση, μπαλκόνια και ένα ατμοσφαιρικό σαλόνι εποχής με βικτω-ριανό τζάκι.

Πού να φάτεΠορταριάΓευσοκράτορας Τηλ.: 24280-99919Δύο αναπαλαιωμένα κτίρια με σύγχρονη κουζίνα, μενού που ανανεώνεται τακτικά και ταιριαστή λίστα κρασιών.La Veranda Τηλ.: 24280-99110Εστιατόριο, με έντονο το ντόπιο παραδοσιακό στοιχείο και υπέροχη θέα στο Βόλο.ΤσαγκαράδαΔειπνοσοφιστής Τηλ.: 24260-49825Εστιατόριο, που λειτουργεί και ως μπαρ με επιλεγμένη μουσική. Κουζίνα διεθνούς ύφους και ικανοποιητική λίστα κρασιών.Αλέκα Τηλ.: 24260-49380Ταβέρνα με εμπνευσμένες σπεσιαλιτέ. Δοκιμάστε επίσης τη φουντουκόπιτα και τη μους κάστανο.

Πώς να πάτε Ξεκινώντας με το αυτοκίνητό σας από την Αθήνα, μέσω της εθνικής οδού Αθηνών-Λαμίας και στο ύψος του Αλ-μυρού παίρνετε την έξοδο για Βόλο-Πήλιο ή την έξοδο για Βελεστίνο-Βόλο. Η διαδρομή είναι 326 χλμ., περίπου 2,5 ώρες. Από Θεσσαλονίκη η απόσταση είναι 1,5 ώρα.

Αξίζει να...… δοκιμάσετε παραδοσιακά φαγητά όπως σπεντζο-φάι και γλυκά του κουταλιού στα εστιατόρια και τις ταβέρνες της περιοχής. Μη φύγετε αν δεν αγοράσετε επίσης τυρόψωμα, κρασί, βότανα με θεραπευτικές ιδιότητες, μήλα και γλυκά του κουταλιού.

Η περιοχή προσφέρεται για τις εξορμήσεις των φίλων της τετρακίνησης.

04_78_112_.indd 101 10/18/10 6:46:16 PM

102 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Καταπληκτικά παραδοσιακά χωριά, εντυπωσιακή αρχιτεκτο-νική, πλούσια ιστορία και πανέμορφη φύση χαρακτηρίζουν την περιοχή της ορεινής Αρκαδίας. Ένας προορισμός τόσο κοντά στην Αθήνα, που επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις σε όσους θελήσουν να την εξερευνήσουν.Η περιοχή της ορεινής Αρκαδίας βρίσκεται στην κεντρική Πε-λοπόννησο και απαρτίζεται από ένα πλήθος χωριών με πιο γνωστά τη Βυτίνα, τη Δημητσάνα, τα Λαγκάδια, την Καρύ-ταινα και τη Στεμνίτσα. Μια πολύ καλή βάση για εξορμήσεις είναι η Δημητσάνα, στην καρδιά της Γορτυνίας πάνω από το φαράγγι του Λούσιου. Στη Δημητσάνα υπάρχουν αρκετοί μικροί ξενώνες, όπου μπορείτε να φιλοξενηθείτε (καλό είναι να έχετε κάνει κάποια κράτηση από πριν, μιας και τα δωμάτια δεν είναι πολλά, ενώ η ζήτηση είναι πολύ μεγάλη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους). Στην ορεινή Αρκαδία πραγματοποιού-νται πεζοπορικές εξορμήσεις και καταβάσεις rafting κάθε Σαββατοκύριακο, ενώ πούλμαν αναχωρεί κάθε Σάββατο και Κυριακή για ημερήσιες εκδρομές.

ΟΡ

ΕΙΝ

Η Α

ΡΚ

Α∆

ΙΑ

Ένας προορισμός που κάθε φυσιολάτρης –και όχι µόνο– πρέπει να εξερευνήσει.

Αξίζει να...… επισκεφθείτε το στολίδι της περιοχής, την κοιλάδα του Λούσιου. Ένα πανέ-μορφο καταπράσινο φαράγγι με αξιόλογα βυζαντινά μοναστήρια, αρχαιολογικούς χώρους και πολλά άλλα αξιοθέατα, που σας προτείνου-με να γνωρίσετε κάνοντας πεζοπορία. Το μονοπάτι ξεκινάει από τη Δημητσάνα για να κα-ταλήξει στην Αρχαία Γόρτυνα. Στη διαδρομή σας θα συναντήσετε τη Μονή Φιλοσόφου (Κρυφό Σχολειό - λειτουργεί από το 1691) και τη Μονή Προδρόμου, η οποία λειτουργεί ασταμάτητα από τον 12ο αιώνα (είναι το μεγαλύτερο μονα-στήρι της περιοχής με πλούσιο ιστορικό αρχείο και σπάνιες αγιογραφίες). Το μονοπάτι σάς πη-γαίνει παράλληλα με τον ποταμό, διασχίζοντας γεφυράκια πάνω από τα αφρισμένα κύματα και τις φυσικές πισίνες που έχουν δημιουργηθεί. Κα-ταλήγει στην Αρχαία Γόρτυνα και στο βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, χτισμένο από κομμάτια του Ασκληπιείου, που υπήρχε στην περιοχή μέχρι τον 2ο αιώνα μ.Χ.Επιστρέφοντας, θα περάσετε από τη Στεμνίτσα, την πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους κατά την επανάσταση του 1821. Ένα χωριό χτι-σμένο μέσα στο φαράγγι, που διατηρεί ανέπαφα τα παραδοσιακά του κτίρια και τις 18 του εκκλη-σίες. Εδώ υπάρχει, επίσης, ένα υπαίθριο μουσείο, χαλκωματάδων, σιδηρουργών και πολλών άλλων τεχνιτών. … πάτε στο Μουσείο Υδροκίνησης. Ένας πα-λιός μπαρουτόμυλος, που ανακαινίστηκε και λειτουργεί σαν μουσείο, αναπαριστώντας την επεξεργασία δέρματος, σιτηρών και μπαρούτης, όπως γινόταν παλιά.… δοκιμάσετε την εξαιρετική τοπική κουζίνα με νοστιμιές όπως: γκιούλμπασι, κόκορα κρασάτο με μακαρόνια, χοιρινό βλάχικο, κουνέλι στιφά-δο, παστό και αρνάκι λαδορίγανη, γίδα βραστή και πολλά ακόμα μαγειρευτά φαγητά.

Πώς να πάτεΗ απόσταση από Αθήνα για Δημητσάνα είναι 180 χλμ. και θα χρειαστείτε 3 ώρες το πολύ. Για να φτάσετε ακολουθή-στε την εθνική οδό Αθηνών-Κορίνθου, στη συνέχεια την Κορίνθου-Τριπόλεως και λίγο πριν την Τρίπολη στρίψτε στη διασταύρωση Τρίπολης-Βλαχέρνας και ακολουθήστε τις ταμπέλες για Λεβίδι-Βλαχέρνα-Βυτίνα και Δημητσάνα.

04_78_112_.indd 102 10/18/10 6:46:19 PM

103ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΔραστηριότητεςRafting στον Λούσιο και στον Αλφειό ποταμόΓια όσους αναζητούν περισσότερη δράση σε ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, στη γέφυρα της Καρύταινας, μια κατάβα-ση rafting στο Λούσιο και στη συνέχεια στον Αλφειό, θα σας αποζημιώσει. Αφού φορέσετε τις ολόσωμες στολές σας από νεοπρέν (ειδικό υλικό για να μην κρυώνετε κατά τη διάρκεια της κατάβασης), καλτσάκια από το ίδιο υλικό, σωσίβιο, αντι-ανεμικό και κράνος, οι επαγγελματίες οδηγοί ποταμού θα σας κάνουν ένα θεωρητικό μάθημα για το rafting. Τότε θα ξεκινή-σει η δράση. Ακούγοντας τα παραγγέλματα του οδηγού, εσείς και το υπόλοιπο πλήρωμα της βάρκας, θα κωπηλατήσετε μέσα στο ποτάμι με τα κρυστάλλινα νερά, σε ένα πραγματικό τούνελ από φυτά και δέντρα. Οι βράχοι, που βρίσκονται μέσα στο ποτάμι, δημιουργούν συναρπαστικά περάσματα και εμπό-δια. Η κατάβαση θα συνεχιστεί ακόμα και μετά το σημείο που ο Λούσιος συναντήσει τον Αλφειό. Θα σταματήσετε λίγο πριν το φαράγγι του Αλφειού, στην πανύψηλη πετρόχτιστη γέφυρα του Κούκου.Διάρκεια: 2 ώρες περίπου Κατώτατο όριο συμμετοχής: 14 ετών Υλοποίηση: Κάθε Σαββατοκύριακο Τιμή: 50 €/άτομο

Περιλαμβάνονται: ñ τοπικές μεταφορές ñ επαγγελματίες οδηγοί ποταμού raftingñ ελαφρύ γεύμα ñ όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός rafting

Πού να μείνετεΔημητσάναΠύργος Ξενίου Τηλ.: 27950-31675 ñ www.pyrgosxeniou.grΣτεγάζεται σε έναν από τους πιο εντυπωσιακούς πύργους του χωριού. Ξεχωρίζει η σουίτα του επάνω ορόφου, το δίκλινο με το τζάκι, επίσης στον επάνω όροφο, και η με-ζονέτα με την αυτόνομη είσοδο.Εν Δημητσάνη Τηλ.: 27950-31748 ñ www.en-dimitsani.grΣυγκρότημα τριών νεόδμητων κτιρίων παραδοσιακής αρχι-τεκτονικής με αρκετά λαογραφικά στοιχεία στη διακόσμηση, άνετα δωμάτια με ενεργειακό τζάκι, μπάνια με υδρομασάζ και ατμόλουτρο, ξύλινες οροφές και πατώματα και μπαλ-κόνια με θέα στο φαράγγι του Λούσιου και τη Δημητσάνα. ΒυτίναSeleni Suites Boutique Deluxe HotelΤηλ.: 27950-31750 ñ www.selenisuites.comΟλοκαίνουργια μονάδα, απλωμένη σε 26 στρέμματα, με θέα στη Βυτίνα και τα ελατοδάση γύρω της. Διαθέτει σου-ίτες και τέσσερα διαμερίσματα, όλα επιπλωμένα με μεράκι και γούστο, που έχουν υπέρδιπλα κρεβάτια και μεγάλα μπάνια με ντους και μπανιέρα υδρομασάζ.ΣτεμνίτσαCountry Club TrikolonionΤηλ.: 27950-29500 ñ www.coyntryclub.gr Αναπαλαιωμένο συγκρότημα πέτρινων κτιρίων του 19ου αιώνα, με πανέμορφα σαλόνια με αντίκες και πινελιές αγ-γλικού στυλ. Ξεχωρίζει η σουίτα 201 με το μεγάλο μπαλκόνι και το τζάκι, και το όμορφο τζακούζι σ’ ένα φω-τεινό χώρο με βιτρό.ΚαρύταιναΠέλασγοςΤηλ.: 27950-31490 ñ www.pelasgos.gr Λίγο πριν την είσοδο στην Καρύταινα. Νεόκτιστη μονάδα με τρία διώροφα κτίρια, δωμάτια λιτής αισθητικής με θέα στον κάμπο της Μεγαλόπολης. Εκείνα του πρώτου ορό-φου διαθέτουν και τζάκι.

Πού να φάτεΔημητσάναΔρυμώνας Τηλ.: 27950-31116Παραδοσιακά πιάτα και μεγάλη ποικιλία μεζέδων σε μια μικρή, ζεστή σάλα με πέτρα και ξύλο.ΒυτίναΚληματαριά Τηλ.: 27950-22226Η παλιότερη παραδοσιακή ταβέρνα της Βυτίνας που λει-τουργεί από Παρασκευή έως και Κυριακή. Μοιράζεται σε δύο αίθουσες και σερβίρει μαγειρευτά και πιάτα σχάρας.Τα Κόκκινα Πιθάρια Τηλ.: 27950-22540Καλόγουστη πέτρινη σάλα με τζάκι με καλομαγειρεμένα παραδοσιακά πιάτα και αξιοσημείωτη λίστα κρασιών.

Μία από τις εντυπωσιακότερες διαδρομές rafting στην Ελλάδα.

Για όλους τους αναγνώστες

του «Πάμε Ελλάδα» η Trecking

Hellas προσφέρει 10% έκπτω-

ση για όλες τις δραστηριότητες.

04_78_112_.indd 103 10/19/10 10:57:07 AM

104 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Με Ξεναγό

ΠΗΓΑ… στους πρό-ποδες του Χελμού, στα ιστορικά Καλάβρυτα.ΕΙΔΑ… τον τόπο θυ-σίας του 1943, με το μεγάλο σταυρό να θυ-μίζει το αποτρόπαιο έγκλημα της εκτέλεσης των αντρών της πόλης. Την Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου, να δε-σπόζει σε έναν άγριο και απότομο βράχο. Το Σπήλαιο των Λιμνών, με τις αλλεπάλληλες κλιμακωτές λίμνες. Την Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας, με το περίφη-μο λάβαρο της επανάστασης. Το Παλάτι της Παλαιολογίνας στο κέντρο της πανέ-μορφης πόλης.ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ… η βόλτα με τον οδο-ντωτό σιδηρόδρομο που αρχίζει από το Διακοφτό και τελειώνει στην πόλη των Καλαβρύτων διασχίζοντας το φαράγγι του Βουραϊκού. 23 χλμ. δάση, τρεχού-μενα νερά και γεφύρια.

Κωστής ΘεοφίλουΙδ. Υπάλληλος

Πήγα - Είδα - Μου άρεσε…ΠΗΓΑ… στο Τολέδο της Ελ-λάδας… στο κέντρο του Μοριά, σε ένα από τα τέσσερα δια-μάντια της αρκαδικής γης… στην Καρύταινα.ΕΙΔΑ… λιθόστρωτα σοκάκια και σπίτια του 19ου αιώνα, βυζαντινές εκκλησιές και το φράγκικο κωδω-νοστάσιο της εκκλησιάς της Ζωοδόχου Πηγής που χτίστηκε το 14ο αιώνα, την ίδια περίοδο με το κάστρο.ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ… η κατάβαση του ποταμού Λούσιου μέσα από ένα επιβλητικό φαράγγι, κάτω από γε-φύρια και σμιλεμένους από το νερό βράχους και δίπλα από κατάφυτες με πλατάνια όχθες όπου, σύμφωνα με το μύθο, οι Νύμφες έλουζαν τον Δία.

Γρηγόρης ΚατσούληςΟρθοπαιδικός Χειρουργός

ΠΗΓΑ… στο Βουργαρέλι (ή αλλιώς Δροσοπηγή), που βρίσκεται στα ορεινά του νομού Άρτας, στους νό-τιους πρόποδες των Τζουμέρκων. Εκεί που ένα τείχος από έλατα φυλακίζει όλη τη δύναμη του νερού. Εκεί που κάθε φθινόπωρο η φύ-ση μού αποκαλύπτεται ξανά και ξανά σαν να είναι πάντα η πρώτη φορά. ΕΙΔΑ…πολλές πηγές, γραφικά γεφύρια πά-νω από ρέματα και πέτρινες βρύσες κάτω από πλατάνια. Έμαθα πώς αλέθεται το καλα-μπόκι στο νερόμυλο, ενώ η παραδοσιακή νεροτριβιά μού έφερε στο νου εικόνες γυναι-κών να πλένουν κουβέρτες στο ποτάμι. ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ… που μετά από την πρώτη μου κοπιαστική ανάβαση με προορισμό το εκκλησάκι του Αϊ-Γιώργη, με αποζημίωσε μια αναπάντεχη θέα από το πιο ψηλό σημείο του χωριού.

Λένα Τσίπρα Τοπογράφος Μηχανικός

«ΕΛΑΤΕ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΟΥ»

>>>>> Κώστας Μακεδόνας Τραγουδιστής

Η Θεσσαλονίκη είναι η πατρίδα μου γι’ αυτό και την αγαπάω ιδιαίτερα. Όλοι όσοι την έχουν επισκεφθεί έστω και μία μόνο φορά, παθαίνουν εμμονή μαζί της. Αγαπημένη παιδική ανάμνηση: Η Άνω Πόλη όπου βρισκόταν και το πατρικό μου σπίτι, με όλη τη γραφικότητα της παλιάς πόλης και τα Βυζαντινά κάστρα, όπως επίσης και η παραλία που αποτελούσε παράδεισο για τις παιδικές μου βόλτες με το ποδήλατο και πρώτη επιλογή για τα ραντεβού των εφηβικών μου χρόνων. Η Θεσσαλονίκη θα μπορούσε άνετα να χαρακτηριστεί πόλη ξελογιάστρα. Έχει τα πάντα! Είναι σταυροδρόμι πολιτισμών. Έχει «χαλαρούς» ρυθμούς, κάτι που δεν το συναντάς εύκολα σε μια μεγαλούπολη. Είναι ο παράδεισος των απανταχού καλοφαγάδων, καθώς σερβίρει μοναδικές παραδοσιακές γεύσεις. Έχει ωραία στέκια που πλημμυρίζουν από νεαρόκοσμο και ιστορικά καφέ για σύντομες εξορ-μήσεις εντός πόλεως. Στη Θεσσαλονίκη αναπνέεις ερωτισμό σε κάθε σου βήμα!

«Διακοπές» σημαίνει διακόπτω αυτό που κάνω καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Τι συμβαίνει, όμως, όταν αυτή ακριβώς η ξεχωριστή επιλογή είναι σταθερή, σε κάθε παρόμοια περίοδο της ζωής μας; Ίσως τότε θεωρούμε ότι η πα-ραμονή στον τόπο που επιλέξαμε για να ζήσουμε αυτές τις διαφορετικές μέρες δεν διαρκεί ποτέ αρκετά. Απλώς γιατί έχει γίνει «ο τόπος μας». Στο δικό τους τόπο διακοπών μας ξεναγούν ο Κώστας Μακεδόνας και η Ρένια Λουιζίδου.

04_78_112_.indd 104 10/19/10 10:58:14 AM

105ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΠΗΓΑ… στην πα-τρίδα των Κενταύρων, το μα-γευτικό Πήλιο με την καταπράσινη φύση και τις κρυ-στάλλινες πηγές.ΕΙΔΑ… πώς είναι να περιπλανιέσαι στο πράσινο, ανάμεσα σε ψηλόλι-γνα δέντρα, με το χαλαρωτικό soundtrack από το νερό που ρέει και τα πουλάκια που τραγουδούν να συνοδεύουν τα βήματά σου.ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ…να με χτυπάει το φως του ήλιου, που έμπαινε δειλά δειλά από τα παραθυρόφυλλα, ενώ ετοιμαζόμουν για μια βόλτα με το ποδήλατό μου στα διπλανά χωριά. Αξέχαστα τα ντόπια φαγητά αλλά κυρίως τα μανιτάρια, που έκαναν τον ουρανίσκο μου να τα ερωτευτεί.

Μαρίνα ΧατζηδημητρίουΔημοσιογράφος

ΠΗΓΑ… και θα ξαναπάω οπωσδήποτε στο φυσικό spa του Αγκίστρου, το τε-λευταίο ελληνικό χωριό πριν τη Βουλγαρία. Έκανα δώρο στον εαυτό μου βουτιά στα θαυματουργά νερά, στις 2 το πρωί με το θερμόμετρο έξω παγωμένο.ΕΙΔΑ… αλλά δεν μπορώ να περιγράψω με λόγια τη θέα από την παλιά πόλη της Καβά-λας. Παλιά διώροφα αρχοντικά, πλακόστρωτα δρομάκια, μπαχαρικά να ξε-πηδούν από τις κουζίνες και μια Ελλάδα που δεν ξέρει από Big Brother και διαζύγια του ντεκαπάζ.ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ… που είδα το χαμόγελο της διατροφολόγου μου να παγώνει μετά από ένα επικό τριήμερο στο Μικρό Πάπιγκο. Εκεί γεύτηκα χωριάτικες πίτες, γουρουνό-πουλο στο φούρνο και αμέτρητες κουταλιές παγωτό.

Οδυσσέας ΜητσόπουλοςΔημοσιογράφος

>>>>> Ρένια Λουιζίδου Ηθοποιός

Επειδή κατάγομαι από πόλη, ποτέ δεν μου είχε δοθεί η ευκαιρία να έχω άμε-ση επαφή με τη φύση, μέχρι που ανακάλυψα το χωριό Κρίκελλο στο Δήμο Δομνίστας του νομού Ευρυτανίας. Το τοπίο είναι μαγικό. Θυμίζει Άλπεις, όχι αστεία! Το ελατόδασος είναι εκπληκτικό, τα μονοπάτια στο πράσινο υπέροχα και φιλικά. Μπορείς να τα περπατήσεις εύκολα, χωρίς να είσαι ειδικός στο trekking, να κάνεις εξορμήσεις στα γύρω χωριά, αναρρίχηση και ράφτινγκ. Ερωτεύτηκα κεραυνοβόλα αυτό το μέρος. Και από τότε επιστρέφω διαρκώς. Έχω πια εκεί και ένα ξύλινο σπιτάκι, που πηγαίνω με την οικογένειά μου. Το δικό μας καταφύγιο. Για νόστιμα ντόπια κρέατα και απίθανα μαγειρευτά με αγνά παραδοσιακά υλικά από τα χεράκια της Αντιγόνης, μπορώ να σας συ-στήσω ανεπιφύλακτα το ομώνυμο ταβερνάκι στην πλατεία του χωριού. Όσο για τους ανθρώπους, έχω εκτιμήσει ιδιαίτερα τη ζεστασιά και τη φιλοξενία τους. Έπειτα εκεί κοντά, και συγκεκριμένα στα νότια του νομού ανάμεσα στα χωριά Ροσκά και Δολιανά, υπάρχει και το παραμυθένιο φαράγγι Πάντα Βρέ-χει. Στο πιο στενό πέρασμά του, ανάμεσα στα όρη Καλιακούδα και Πλατανάκι τα νερά τρέχουν συνεχώς από την κορυφή των τοιχωμάτων και σου δίνουν την αίσθηση ότι… βρέχει πάντα. Αλλά και η γαλάζια λίμνη που βρί-σκεται πιο βαθιά στην κοίτη του ποταμού Κρικελλιώτη είναι ονειρική. Τρελαίνομαι για μπάνιο στο ποτάμι, όταν ο καιρός το επιτρέπει. Το καλό είναι ότι τα εξωτικά αυτά μέρη είναι προσβάσιμα και με το αυτοκίνητο. Είναι η αγα-πημένη μου εκδρομή με όλη την οικογένεια. Μου αρέσει, γιατί μπορώ να πηγαίνω όλες τις εποχές του χρόνου. Που βρήκα έναν τόπο που έχω οικειο-ποιηθεί τόσο πολύ, που πλέον τον νιώθω δικό μου.

ΠΗΓΑ… στην περι-κυκλωμένη από πυκνές ελατοσκέπα-στες πλαγιές Λίμνη Πλαστήρα, που βρί-σκεται στο οροπέδιο της Νεβρόπολης στο Νομό Καρδίτσας.ΕΙΔΑ… το φράγμα στο τέλος της δια-δρομής Νεοχώρι-Μπελοκομύτη και τα φυσικά φιόρδ που σχηματίζονται στα γαλαζοπράσινα νερά της.ΜΟΥ ΑΡΕΣΕ…που ήρθα ακόμη πιο κοντά στη φύση, κάνοντας ιππασία στις όχθες και αμέσως μετά έσβησα την πείνα μου με αγριογούρουνο με δαμάσκηνα και πίτα με χυλό από καλαμπόκι. Η αλή-θεια είναι ότι δεν μπόρεσα να αντισταθώ ούτε στα σιγοβρασμένα στα ξύλα γλυκά του κουταλιού από τον τοπικό Συνεταιρι-σμό Γυναικών στο ιστορικό χωριό Μορφοβούνι.

Μαριάννα Μπούζη Υπεύθυνη Διαφήμισης

04_78_112_.indd 105 10/18/10 6:46:26 PM

106 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

HΗ Μυρσίνη Λαµπράκη είναι µία εκκεντρική ξεναγός που αγαπά τα ταξίδια στο χώρο, στο χρόνο, στον τόπο και στις γεύσεις.Ο επισκέπτης της Ελλάδας είναι ένας ανήσυχος, έξυπνος και αντισυµβατικός τύπος που κάθε µήνα επιλέγει να εξερευνήσει διαφορετικές γωνιές, να δοκιµάσει καινούρ-γιες απολαύσεις και να γεµίσει το άλµπουµ του µε νέες εικόνες.Οι δρόµοι τους θα συναντηθούν και η συγγραφέας του βιβλίου «365 τόποι, 365 γεύσεις» θα του προτείνει να την ακολουθήσει για το µήνα Νοέµβριο. Μαζί θα ξεκινήσουν την περιήγησή τους από την πλαγιά του βουνού της Γκίµπρενας και το όµορφο χωριό της ∆αδιάς για «βουτήµατα» στη σαγήνη του παραδοσιακού κανταϊφιού. Στην Καστοριά θα γευτούν ξεχωριστά καλούδια, τα γνωστά σε όλους ροξάκια. Στη συνέχεια θα κατηφορίσουν στο Πήλιο, όπου θα κάνουν µια στάση για µηλαράκι γλυκό για να καταλήξουν λίγο αργότερα σε δίπλες καλαµατιανές από τα χεράκια της πριγκίπισσας της Μεσσηνιακής γης.Σταδιακά όµως συνειδητοποιούν ότι τα συναισθήµατά τους ξεπερνούν το όριο των 30 ηµερών. Οι µήνες περνούν αλλά οι πειρασµοί που ανακαλύπτουν στα γαστρονο-µικά µονοπάτια της Ελλάδας τους κρατάνε ισόβια φυλακισµένους στο δικό τους «Γλυκό Νοέµβρη».

Από την Κατερίνα Παπαθανασίου

ΓΛΥΚΟΣΝΟΕΜΒΡΗΣ

04_78_112_.indd 106 10/19/10 10:59:19 AM

107ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΔΑΔΙΑ ΕΒΡΟΥΤαξίδι στην Άγρια Φύση

Εκεί που η Ευρώπη φλερτάρει με την Ασία, εκεί που η ορο-σειρά της Ροδόπης απλώνει δειλά-δειλά τα ακροδάχτυλά της για να δροσιστεί στα νερά του ποταμού Έβρου, εκεί που οι δρύες, τα πεύκα και οι οξιές έχουν πάντα τον πρωταγωνιστικό ρόλο, εκεί βρίσκεται το όμορφο χωριό της Δαδιάς, στην πλα-γιά του βουνού της Γκίμπρενας.Η τοπική παράδοση θέλει τους κατοίκους να εγκαθίστανται στο συγκεκριμένο τόπο προκειμένου να γλιτώσουν από μια φοβερή επιδημία. Το πανέμορφο και ήσυχο χωριό αριθμεί περίπου 700 κατοίκους αποτελώντας ένα από τα ελάχιστα «ζωντανά» χωριά της ακριτικής υπαίθρου. Δίπλα ακριβώς, υπάρχει το Δάσος της Δαδιάς όπου έχει χαρακτηριστεί ως προστατευόμενη περιοχή και από το 2003 ως εθνικό πάρκο. Πρόκειται για ένα από τα τελευταία καταφύγια του φτερωτού κόσμου της Ευρώπης, όπου έχουν παρατηρηθεί 36 είδη ημε-ρόβιων αρπακτικών (από τα 38 συνολικά της Ευρώπης). Ειδικά ο μαυρόγυπας με άνοιγμα φτερών έως 3 μ., ζει μόνο σε αυτόν τον τόπο και στην κεντρική Ισπανία. Επιπλέον, έχουν καταγραφεί συνολικά 219 είδη πουλιών, 40 είδη ερπετών και αμφίβιων και 48 είδη θηλαστικών (αγριο-

γούρουνα, αλεπούδες, ασβοί, βίδρες, ζαρκάδια, λαγοί, λύκοι, λαγόγυροι, νυχτερίδες, σκίουροι κ.ά.). Ενδιαφέρουσα είναι και η χλωρίδα από αγριολούλουδα, όπως ίριδες, παιώ-νιες και λαδανιές, θάμνους, όπως κουμαριές, ρείκια, σκίνα, φουντουκιές και μεγάλα δέντρα όπως πεύκα, βελανιδιές, ιτιές, λεύκες, πλατάνια, οξιές, γάβροι, σκλήθρα και σφενδάμια.

Οδηγίες1. Χύνετε λίγο φρέσκο βούτυρο πάνω στα νήματα

του κανταΐφιού και πιάνοντάς τα με τα χέρια φροντί-ζετε ίσα-ίσα να τα αγγίξει όλα το βούτυρο. Πρέπει οπωσδήποτε να το κάνετε αυτό, για να γίνει το κα-νταΐφι τραγανιστό.

2. Προθερμαίνετε το φούρνο στους 150ÆC. Απλώ-νετε το κανταΐφι σε ένα βουτυρωμένο ταψί βάθους το πολύ δύο δάχτυλα και το βάζετε στο φούρνο για 1-1ó ώρα ώστε να ροδίσει ελαφρά. Πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα ώστε να μείνει ροδαλό, επειδή, αν σκουρύνει το χρώμα του, πικρίζει.

3. Σβήνετε το φούρνο, περιχύνετε το σιρόπι που έχε-τε ετοιμάσει από πριν και το ξαναβάζετε στο φούρνο αφήνοντας ανοιχτή την πόρτα του. Μένοντας έτσι κάμποση ώρα γίνεται το κανταΐφι ακόμα πιο τραγα-νό.

4. Το σιρόπι πρέπει να είναι παχύρρευστο, γιατί το αραιό σιρόπι μαλακώνει το κανταΐφι. Το σιρόπι πρέ-πει να έχει την πυκνότητα του ελαιόλαδου, την οποία αποκτά πέντε λεπτά αφότου αρχίσει να βρά-ζει. Αν το κανταΐφι καταναλωθεί αμέσως, δεν χρειάζεται το λεμόνι. Λεμόνι βάζουμε για να μη ζα-χαρώσει το σιρόπι που μένει.

Κανταΐφι

ΥλιΚA (για ένα μεγάλο ταψί):

300-350 γρ. κανταΐφι

100-125 γρ. βούτυρο φρέσκο

Για το σιρόπι:

ó λίτρο νερό

1 κιλό ζάχαρη

2 κουτ. σούπ. χυμό λεμονιού

(προαιρετικά)

Πώς να πάτεΗ απόσταση Θεσσαλονίκη-Αλεξανδρούπολη ανέρ-χεται σε 330 χλμ., ενώ η Αλεξανδρούπολη-Δαδιά σε 67 χλμ. Το μεγαλύτερο μέρος του οδικού δικτύου κα-λύπτεται από την Εγνατία Οδό και θα χρειαστείτε περίπου 3,5-4 ώρες ως τη Δαδιά.

ΤΟΠιΚΟ ΠιΑΤΟ

04_78_112_.indd 107 10/19/10 10:59:24 AM

108 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΚΑΣΤΟΡΙΑΞετυλίξτε τις «κορδέλες». Έκπληξη!

Αυτό που αναδύεται μέσα από τις «κορδέλες» των λόφων, για να λουστεί λίγο αργότερα στα δροσερά νερά της λίμνης Ορεστιάδας, σας παρασύρει σε έρωτα παντοτινό. Η πόλη της Καστοριάς, χτισμένη πάνω σε χερσόνησο και κάτω από την παχιά σκιά των εντυπωσιακών ορεινών όγκων του Γράμμου και του Βιτσίου, απλώνεται αμφιθεατρικά σε υψόμετρο 620 μ. Ξεκινήστε την ξενάγησή σας στην πόλη της Καστοριάς με μια επίσκεψη στη Μονή της Παναγιάς της Mαυριώτισσας στην άκρη της χερσονήσου. Κοντά στη λιθόστρωτη πλατεία του Nτολτσό θα νιώσετε λίγη από την αίγλη των παλιών αρχο-ντικών του Nατζή και του Eμμανουήλ. Στην ακρόπολη του Βυζαντινού Κάστρου της Καστοριάς, πολύ κοντά στο τεί-χος και τους δύο πύργους του, υψώνεται ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Μακεδονίας, η Πανα-γία Κουμπελίδικη.Στα 7 χλμ. έξω από την πόλη στο δρόμο για Κοζάνη, στη νότια όχθη της λίμνης, θα βρείτε τον Λιμναίο Oικισμό του Δισπηλιού με μια πλήρη αναπαράσταση του οικισμού με καλύβες από κλαδιά και λάσπη χτισμένες πάνω στη λίμνη. Στα 27 χλμ. από την Καστοριά και μετά το Άργος Oρεστικό βρίσκεται το Aπολιθωμένο Δάσος του Nόστιμου, ηλικίας

20 εκατομμυρίων ετών. Στα 19 χλμ. είναι το εγκαταλελειμμέ-νο χωριό Mαυρόκαμπος με τα πλίνθινα σπίτια και τις κεραμιδοσκεπές. Στα 27 χλμ. στο δρόμο προς Bυσσινιά-Oξιά-Bίτσι θα βρείτε, στα 1.610 μ. υψόμετρο, το Xιονοδρομικό Kέντρο Bιτσίου. Για να αναφωνήσετε κι εσείς με τη σειρά σας «περπάτησα στο φαράγγι» δοκιμάστε πεζοπορία στο όμορφο Φαράγγι της Kορομηλιάς. Στα 28 χλμ. από Καστοριά βρί-σκεται το Νεστόριο, ο τόπος στον οποίο οργανώνεται κάθε χρόνο ο θεσμός του River Party.

Οδηγίες1. Ζεσταίνετε το γάλα (όχι πολύ ζεστό γιατί θα

ψηθεί η μαγιά) και διαλύετε τη μαγιά. Στο μείγ-μα με τη μαγιά ρίχνετε το σπορέλαιο, τα αυγά χτυπημένα και στη συνέχεια το μπέικιν, τη βα-νίλια και το αλεύρι.

2. Το 1/3 της ζύμης το χωρίζετε και βάζετε κα-νέλα, 2 κουταλιές της σούπας ζάχαρη και κακάο. Χωρίζετε τη λευκή ζύμη σε 3 κομμάτια και τη σοκολατένια επίσης.

3. Απλώνετε το άσπρο φύλλο (σε σχήμα ορθο-γωνίου) και τυλίγετε το καφέ μπαστουνάκι που έχετε φτιάξει από τη σοκολατένια ζύμη.

4. Κόβετε με το μαχαίρι μετά σε κάθετα φετάκια των 1-2 εκατοστών.

5. Τα αφήνετε μισή ώρα σε ζεστό μέρος να φου-σκώσουν και τα ψήνετε για 30 λεπτά στους 180ÆC.

6. Για το σιρόπι: βράζετε τα υλικά σας για 10 λεπτά. Περιχύνετε με το ζεστό σιρόπι τα κρύα ροξάκια. Τρώγονται κρύα.

Ροξάκια

ΥΛΙΚA (για 20-30 κομμάτια):

50 γρ. μαγιά (μπύρας)

3 αυγά

1/2 φακελάκι μπέικιν πάουντερ

1 βανίλια

1 ó φλιτζ. τσαγ. γάλα φρέσκο

1 ó φλιτζ. τσαγ. σπορέλαιο

2 κουταλιές της σούπας κακάο

1 κουτ. γλυκ. κανέλα

1 κιλό αλεύρι μαλακό

Για το σιρόπι:

1 κιλό περίπου ζάχαρη

6 φλιτζ. τσαγ. νερό

ΤΟΠΙΚΟ ΠΙΑΤΟ

Πώς να πάτεH Καστοριά συνδέεται αεροπορικώς με την Αθήνα μέσω του διεθνούς αεροδρομίου «Αριστοτέλης», το οποίο βρίσκεται στο Άργος Ορεστικό. Για να ταξιδέψετε με το δικό σας αυτοκίνητο, σας ενημερώνουμε ότι η Κα-στοριά απέχει από Αθήνα 510 χλμ. και από Θεσσαλονίκη 210 χλμ.

04_78_112_.indd 108 10/18/10 6:46:37 PM

109ΠAMEEΛΛΑΔΑ

Οδηγίες1. Καθαρίζετε τα μηλαράκια με το ειδικό εργαλείο, αφαιρεί-

τε το κεντρικό μέρος τους και τα κουκούτσια. Τα ρίχνετε αμέσως σε μια λεκάνη με νερό μέσα στην οποία έχετε προ-σθέσει το χυμό των λεμονιών, ώστε να μη μαυρίσουν.

2. Σε βαθιά κατσαρόλα, βράζετε τη ζάχαρη με 1ó φλιτζ. νερό, ανακατεύετε και βράζετε το σιρόπι μέχρι να αρχί-σει να δένει. Όταν είναι σχεδόν έτοιμο να δέσει, ρίχνετε τα μηλαράκια.

3. Βράζετε σε δυνατή φωτιά για 30 λεπτά με ανοιχτό το σκέπασμα της κατσαρόλας.

4. Όταν το γλυκό κρυώσει εντελώς, το σκεπάζετε και το αφήνετε να «κατεβάσει» τα υγρά του για 9 ώρες περίπου.

5. Βράζετε ξανά, ώστε να δέσετε εντελώς το σιρόπι.6. Τραβάτε με τρυπητή κουτάλα τα μηλαράκια και με κα-

θαρά χέρια καρφώνετε πάνω στη σάρκα τους ένα γαρίφαλο και παραγεμίζετε το εσωτερικό τους με ασπρι-σμένα αμύγδαλα.

7. Τα τοποθετείτε μέσα σε γυάλινα βάζα, γεμίζετε με σι-ρόπι, το οποίο πρέπει να τα σκεπάζει, σφραγίζετε και τα φυλάτε σε δροσερό μέρος.

Μηλαράκι γλυκό

ΥΛΙΚΑ

(για δύο μεγάλα βάζα):

30 μηλαράκια φιρίκια

1 κιλό ζάχαρη

ó κιλό αμύγδαλα

ασπρισμένα

30 γαρίφαλα

χυμός από 4 λεμόνια

ΠΗΛΙΟ 24 χωριά, 1 ιστορία

Είναι όλα τους χωριά του Πηλίου που μας υπόσχονται μια ξεχωριστή ιστορία διακοπών. Την απόλυτη. Επιλέξαμε μερικά και σας τα παρουσιάζουμε χωρίς περικοπές.Η Μακρυνίτσα θεωρείται αναμφισβήτητα το «μπαλκόνι» του Πηλίου. Πρόκειται για έναν από τους πιο χαρακτηριστικούς οι-κισμούς με αναρίθμητα αρχοντικά και σπίτια που μοιάζουν να κρέμονται σαν στολίδια στην καταπράσινη πλαγιά. Δέντρα, λουλούδια, κεφαλόβρυσες και τρεχούμενα νερά ξεπροβάλ-λουν μέσα από όμορφα νεοκλασικά σε ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Ελλάδας, την Πορταριά. Απολαυστικοί καφέδες ή μυρωδάτο τσίπουρο σερβίρονται στην πατρίδα του πρωτεργά-τη της επανάστασης του Πηλίου, Μηλιώτη Άνθιμου Γαζή, στις Μηλιές. Ο θρυλικός «μουντζούρης», επιστρέφει στις μέρες μας, σε μια μαγευτική διαδρομή, ανάμεσα από καταπράσινες πλαγιές, χαράδρες, τοξωτά γεφύρια και μικρές σήραγγες. Κο-ντά στη μεγάλη σιδερένια γέφυρα του τρένου, στο σταθμό των Μηλεών, τοποθετείται κατά τη μυθολογία η σπηλιά του Κένταυρου Χείρωνα. Στην πλατεία της Τσαγκαράδας, της βυ-θισμένης στο κόκκινο-κίτρινο των φύλλων το φθινόπωρο, με τα παλιά αρχοντικά αλλά και τα πιο σύγχρονα οικοδομήματα, την παράσταση θα κλέψει ο υπεραιωνόβιος πλάτανος αλλά και η Νανοπούλειος Σχολή, ένα από τα πιο εντυπωσιακά δείγματα τοπικής αρχιτεκτονικής των αρχών του προηγούμε-

νου αιώνα. Δοκιμάστε γλυκό του κουταλιού στη γραφικότατη πλατεία του καταπράσινου χωριού Μούρεσι με τις τεράστιες σκιερές φλαμουριές και την εκκλησία της Αγίας Τριάδας με το υπέροχο «τρυπητό τέμπλο». Στη Ζαγορά, τη χτισμένη σε υψόμετρο 420 μ. που άκμασε τον 17ο και 18ο αιώνα, θα θαυμάσετε από κοντά το Ελληνομου-σείο Ζαγοράς, όπου φοίτησε μεταξύ άλλων λογίων και ο Ρήγας Φεραίος, αλλά και την εκπληκτική συλλογή της Βιβλι-οθήκης της Ζαγοράς. Από το Χορευτό λέγεται ότι ξεκινούσαν τα ζαγοριανά καράβια για τις μεγάλες αγορές της Ευρώπης και της Ανατολής.

Πώς να πάτεΑπό Αθήνα με λεωφορείο του ΚΤΕΛ σε 4 ώρες και 30‘ (320 χλμ.). Σε 3 ώρες και 50‘ (320 χλμ.) με αυτοκίνητο και σιδηροδρομικώς με intercity σε 5 ώρες.

ΤΟΠΙΚΟ ΠΙΑΤΟ

04_78_112_.indd 109 10/18/10 6:46:39 PM

110 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΚΑΛΑΜΑΤΑΚάντε τις διακοπές σας αλά «Πριγκιπέσα Ιζαμπώ»

Η Καλαμάτα, πρωτεύουσα της Μεσσηνίας, αποτελεί ένα πραγ-ματικό κόσμημα στους πρόποδες του Ταΰγετου. Είναι η αρχόντισσα του Μεσσηνιακού Κόλπου με το χτισμένο το 1317 ιστορικό εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, το Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο, τη Δημοτική Πινακοθήκη και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Καλαμάτας. Δεν πρέ-πει σε καμία περίπτωση να παραλείψετε να σκαρφαλώσετε στην κορυφή του πευκόφυτου λόφου για να θαυμάσετε από κοντά το highlight της περιοχής, το Κάστρο της Καλαμάτας, και την εκπληκτική θέα του στη θάλασσα. Χτισμένο το 1208 από τον Γουλιέλμο Βιλλεαρδουίνο, το Κάστρο λέγεται πως ενέπνευσε τον Άγγελο Τερζάκη να γράψει το μυθιστόρημα για την πριγκίπισσα Ιζαμπώ, που έζησε εδώ. Στους πρόποδές του, ο ημισπηλαιώδης ναός του Αγ. Ιωάννη χρονολογείται από τους μεταβυζαντινούς χρόνους, ενώ κάτω από το Κάστρο πιθα-νολογείται ότι βρισκόταν η ακρόπολη των αρχαίων Φαρών. Το Δημαρχείο, το Ζουμπούλειο Μέγαρο και το Κοταρο-πούλειο είναι μερικά μόνο από τα αναπαλαιωμένα νεοκλασικά της πόλης που αποτελούν από μόνα τους αφορμή για επίσκεψη. Η Μονή Καλογραιών, φημίζεται για τα μεταξω-τά της που υφαίνουν οι καλόγριες, ενώ το Λαογραφικό

Μουσείο περιλαμβάνει κειμήλια από την Επανάσταση του 1821. Στο Μπενάκειο Αρχαιολογικό Μουσείο στο οποίο εκτίθενται ευρήματα που χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού ως τους Ρωμαϊκούς χρόνους θα ταξιδέψετε πί-σω στο χρόνο.

Οδηγίες1. Σε μια λεκάνη χτυπάτε 6 κρόκους και 2

ασπράδια από τα αυγά. Συνεχίζετε ρίχνοντας μέσα το χυμό και το ξύσμα του πορτοκαλιού, τη ζάχαρη και το λάδι.

2. Σε δεύτερο μπολ ανακατεύετε το αλεύρι, το μπέικιν με το αλάτι και αρχίζετε να το ρίχνετε λίγο-λίγο στη λεκάνη και να τα ζυμώνετε όλα μαζί μέχρι να πάρετε μια ζύμη ομοιογενή και κάπως σκληρή.

3. Ανοίγετε πολύ λεπτά φύλλα και τα κόβετε με ένα οδοντωτό ροδάκι, σε λωρίδες πλάτους 2-3 εκ. Τυλίγετε αυτές τις λωρίδες σε διάφορα σχήμα-τα, όπως σαλίγκαρους ή ρολά, και τις τηγανίζετε σε αρκετό και καυτό λάδι να ροδίσουν.

4. Τις βγάζετε με τρυπητή κουτάλα και τις αφή-νετε να κρυώσουν. Βράζετε σε μία κατσαρόλα τα υλικά για το σιρόπι. Μόλις βράσει, το ξα-φρίζετε, το αφήνετε ακόμα 5 λεπτά και το κατεβάζετε.

5. Βουτάτε στο καυτό σιρόπι τις δίπλες. Βάζετε σε μια πιατέλα και πασπαλίζετε με λίγη κανέλα και τριμμένο καρύδι.

Δίπλες Καλαμάτας

ΥΛΙΚΑ (ΓΙΑ 6-8 ΑΤΟΜΑ):

Υλικά (για 20-30 κομμάτια):

6 φλιτζ. τσαγ. αλεύρι σκληρό

1 κουτ. γλυκ. μπέικιν

2 κουτ. σούπ. ζάχαρη

ελάχιστο πιπέρι

2 κουτ. σούπ. καλαμποκέλαιο

6 αυγά

1 πορτοκάλι

καλαμποκέλαιο για το τηγάνισμα

Για το σιρόπι:

3 φλιτζ. τσαγ. ζάχαρη

1 φλιτζ. τσαγ. μέλι

2ó φλιτζ. τσαγ. νερό

ΤΟΠΙΚΟ ΠΙΑΤΟ

Πώς να πάτεΗ Καλαμάτα απέχει 238 χλμ. από την Αθήνα. Καθη-μερινά εκτελούνται δρομολόγια του ΚΤΕΛ από την Αθήνα, την Πάτρα, τα Ιωάννινα και τη Θεσσαλονίκη προς την Καλαμάτα. Επίσης υπάρχουν τακτικές σιδηροδρομικές συνδέσεις από Αθήνα και Πάτρα προς Καλαμάτα. Στην Κα-λαμάτα μπορείτε να φτάσετε και αεροπορικώς από το αεροδρόμιο Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος», από τη Θεσσαλο-νίκη και το Ηράκλειο. Επίσης, ο νομός συνδέεται ακτοπλοϊκά με τα Κύθηρα και τον Κίσσαμο Χανίων.

04_78_112_.indd 110 10/18/10 6:46:45 PM

04_78_112_.indd 111 10/19/10 11:20:07 AM

112 ΠAMEEΛΛΑΔΑ

ΜΜία διαφημιστική καταχώρηση διαμαρτυρίας του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ) θέτει και πάλι το κρίσιμο ζήτημα της υπερβολικής φορολογικής επιβάρυνσης των τουριστικών υπηρεσιών στην πατρίδα μας. Ο πίνακας επιβολής ΦΠΑ στο τουριστικό προϊόν στην Ελλάδα και τις κυριότερες ανταγωνίστριες χώ-ρες έχει ως εξής:Ισπανία 8%, Τουρκία 8%, Πορτογαλία 6%, Γαλλία 5,5%, Κύπρος 5%, Ελλάδα 11% (ενώ συζητείται σοβαρά το ενδεχόμενο να αυξηθεί στο 13%).Όλοι γνωρίζουμε πως ο τουρισμός αποτελεί την πολυτιμότερη πηγή εσόδων και κύρια αναπτυξιακή διέξοδο της χώρας. Ωστόσο, όπως αναφέρεται και στην ανα-κοίνωση του ΞΕΕ, «οι διαδοχικές αυξήσεις του ΦΠΑ στις τουριστικές υπηρεσίες έχουν πλήξει καίρια την ανταγωνιστικότητά μας, κατευθύνοντας τους τουρίστες σε άλλους προορισμούς». Και αυτό είναι αυτονόητο, κυρίως σε περιόδους οι-κονομικής κρίσης, όπου το κόστος των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών έχει ειδικό βάρος στην τελική επιλογή των ταξιδιωτών. Η Μεσόγειος είναι ένας αγαπημένος προορισμός διεθνώς. Ίσως ο καλύτερος στον κόσμο. Οι μεσογειακές χώρες –άλλες λιγότερο, άλλες περισσότερο– είναι ευλο-γημένες. Έχουν υπέροχες θάλασσες, φως, μοναδική φύση, ιστορία, παραδόσεις, πολιτισμούς. Κάθε μια επιχειρεί να προβάλει διεθνώς τα συγκριτικά της πλεονε-κτήματα με όρους σύγχρονου marketing. Να εξηγήσει στον κόσμο ότι «τα έχει όλα και συμφέρει». Η Τουρκία π.χ. δεν μπορεί να πουλήσει στο Δυτικό Κόσμο τον πολιτισμό του Ισλάμ και «πλασάρει» τον ελληνικό και βυζαντινό πολιτισμό που αναπτύχθηκε στο έδαφός της. Η Αγιά Σοφιά (ακριβώς έτσι: «agia sofia») και η Έφεσος αποτελούν την αιχμή της τουριστικής της καμπάνιας. Και από κοντά οι παραλίες του Αιγαίου. Παράλληλα, με έμμεσα διαφημιστικά δημοσιεύματα, κλείνει το μάτι στους τουρίστες που αποζητούν υπηρεσίες «value for money». Εμείς πώς απαντούμε στην πολιτική αυτή; Με φορολογικές επιβαρύνσεις και αντικίνητρα από το κράτος, που καθιστούν το τουριστικό προϊόν μας ακριβό. (Αλλά, μεταξύ μας, Κύριοι του ΞΕΕ, και με υπερχρεώσεις από πολλούς επιχειρη-ματίες του τουριστικού τομέα, σε συνδυασμό με μέτριες πολλές φορές υπηρεσίες.) Αναπόφευκτα, το ελληνικό τουριστικό πακέτο βγαίνει στη διεθνή αγορά μη ανταγωνιστικό. Και η Ελλάδα αναδεικνύεται ακόμα σε έναν τομέα ως η χώρα των χαμένων ευκαιριών. Είναι τυχαίο; Δεν νομίζω...

Θοδωρής Καλούδης

ΤΥΧΑΙΟ; ∆ΕΝ ΝΟΜΙΖΩ…

-5,5%

-3%

-3%

Τα αυτονόητα

04_78_112_.indd 112 10/18/10 6:47:03 PM