palaestra latina - culturaclasica.com · de artificiosae harmonue principio in arte poÉtica...
TRANSCRIPT
ANNUS. SCHOL. VI. NUM 50 1935-1936 MENSE FEBRUARIO MCMXXXVI
PALAESTRA
LATINA
S U M M A R I U M
COROCOTTA, REX LATRONUM.
NOVA ET VETERA, (Jové)
MiSSIONES MlNIME N E G L E G E N D A E .
IN BEATUM ANTONIUM M . CLARET, (González)
CANTUS VESPEHTINUS, (Vlator)
COMMERCIUM E P I S T U L A R E .
D E ARTIFICIOSAE HARMONUE PRINCIPIO IN ARTE
POÉTICA HORATII, ( R u i z )
BiBUOGRAPHiA, (Martija, Fanlo, Jiménez)
EXERCITATIONES SCHOLARES.
Ordinarii atque Superiorum pemiissa
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 1
www.culturaclasica.com
90
Cu T3
= 2
3 S H 3 ni —.
O r : a- —
3 o
n 3 3 - • •I o 3
C/l f ! "
Sr Si 5 § 3 S
» 3
l l
o o 3
cw
. o
3 2 -
o 2
a-c
t / i
> c
3 O 3 O-c 3 ?« o 3
<
c o
g
a o
r l
- o o
c
3 : ^ -
2 c
Sr c '
H o p o o -o '
o -> f
o —
- ^?' f» C 3 " O O
S O- 3 n O p
¿. S = -O
n
c 3
o -o 3
3 = -^ 3
c » ui 3
3 C oj O " • 2 . 3 c u O 3 c C O o _ . - • p
— o - o
o c.
3
C O •-i c 3
3 < 3-5 O
3 S S s - p ^ • n
o
3 -
3^1 O. c
3 S o
3 - 1 O C 3 S o
o
Í ; O -
„ I/, OQ
- . 3 £. -. . I
-—o í* n> OQ O " C u
= : ü . Í L _ Í4 o s era 3
3 O- n &- s;
5 " J . 3 S
o 3
n í ; o
> ' T 3 C " I
C 6)
o o
X <
z o < > z >
515 ? £. g- 5 3 í^
, 5 3 Sr-o !" S H 3 = &--0 S ^ 3
a- o a' 2. r^ < o »'-o o. c — 5" ir' r'-o o* -1 Cí j2 ñ C "** ^ * ^"^ ""'•'-rt 3 í ; í ? — . „ » 3 » ; 5 „ 3 " » 3 S t » ° o S - - ^
^ 3 r*
IS" Üi i-
-1 ^
a>
l-i."
3 " > S r ? —- c O
i í g í» UD " CT- P f» 5 » C S " — <!
3 a. "• 2 'O í S-a-o—-o S £cJQ •• 3 S^3 S 3 . - g .
y ? f "* ^ 3 6> : ! : . 3 - í ni r+ - , —. » n -1 „ o u . p
¡"si-B S.^ 3 » S ' - r l *> ñ ft
n a O O ^ S O 0 5
' ^ . " « o S O C 3 o 3 = o B
3 ^ 3 n. 3 — 3 p 3 " — 3 í i ' C u " 3 C
» O 2 w ai 5. 3 -1 P- ""• O" O- s r c g £; 3 s- < B c» ¿. • - ' fb
2 K^ X 3 W "^ 1!7 &1 o CÍO 3 •— o c Í ; i i . o 3 p
o 3 " c ., 3 3 — ' - ' ' "
I s § 3 §-^1
2 - c u = — S S » - -
g : 5 3 c ' í - . £ - = ' 3^_ 3 S 3 -o E;- g o c 2--=^» 3
- " ^ ^ o c o H "
•• e •"
3 £ c o o 3 3 O- "^
O r»
= i c
3- C <i ^ PCJQ
O 3 fj _• -
O - C 3 3 = « 3 p
o p c en " o
c -.
3 n n " • " •
= ?3 Si S n --t ^ 61
o o
—. X - "^ C ai
íí ?:§ 3 "
í i L » Sr 2^ <. ^ o ^ 3
C O) o 3 c 3 C
~ p X- 5 1 : ;
t« I ai U¡ ^ *-» ^ * " ~ " "í Z^" "
X <
ya
c r—
> — I 70
O z cz
c z
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 2
www.culturaclasica.com
ANNUS SCHOL. VI. NUM. 50 1935-1936 MEN. FEBRUARIO MCMXXXVI
PALAESTRA L A T I N A
MENSTRUUS DE LATINITATE COMMENTARIUS Pretium subaotatlonis anauae, solutlone antelata, est 6 pesetarum in Híspanla. 7 In America et Lusltania, 8 la rellquls clvltatibus. Pretium mittatur oportet ad Administratorem: CERVERA (Lérida) ' Universidad ' España
NOVA ET VETERA
Narratiuncula.—Iter tnihi eSt (acien-
dum ex ignoto quodam oppidulo ad
illius tcrrae caput. Horarium (sive itine-
rarium) capio, ut videam, qua hora in-
sequente die proficisci queam. Ecce va
ria per diem tramina oppidulum nos-
trum praetereunt: Poílale (sive tahet-
larium) tramen duobus minutis poál
horam quartam, rapidum pundlo horae
septimae, poft et velox et mixtum; ex-
pressum nullum ibi siítit. Jam vero quod-
nam tramen ascendam? Rapidum malo.
Ómnibus igitur rebus ad iter paratis
próximo die ad ñationem venio ftatim-
que ad feneñeltam tesserariam me con-
fero. Pecunia rite numerata, tertiae clas-
sis tesserdm accipio. Cum sarcinarum
expeditore, qui, stfngrapha data, arcas et
alia enera gravia conlocanda curat in
sarcinario curru, nihil mihi eít negotii;
nam praeter vidutum sive manualem cis-
tellam nibil fero. In oeco vedares quos-
dam invenio exspeftantes et se calefa
cientes —jam cnim mordet frigus— pro-
pe fornacem (sive caminutn), quae in me
dio oeco ardet; caret enim illa átatio
central! quadam calecfattone. Appropin-
quat tempus ineundae erepidinis (aut
aulae) unde conscenditur tramen. Jam
perforator carceres aperit. Subinde in
longinquum prospicio, nil autem adhuc
video nisi fabros ferriviarios prope ña
tionem férreas (se. virgas) configentes in
tranílris. Suo tempore apparet tramen,
quod decUnator (acile dirigit ad orhitam
nobis propiorem. Vi eleílrica movetur,
non vapore; nihil igitur fumi eñ in ma
china locomotrici. Traminis duftor con-
stringit frena, tramen siílit, exeunt veíio-
res advenientes, proficiscentes conscen-
dunt currus et commodissimum sibi
quisque elcgit loculum. Plerique ad fe-
neítram sedere malunt. Quae omnia ce-
leriter fieri oportet. Jam denuo rotarum
orbilia se verteré incipiunt super orbi-
tam, dum veftores dexteras ad amicos
porrigunt palmisque eis valedicunt.
EMMANUEL JOVÉ, C . M . F .
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 3
www.culturaclasica.com
92
Missiones Minime Neglegendae (sequitur; v. num. sup.)
H.—Age, jam concedo missiones ab op-timis operibus non abstrahere. At quoniam sacriflcium commemoras-ti, ad secundam jam difficultatem veniamus, quod missiones, scilicet, ómnibus careanc voluptatibus.
CL.—Miseros ergo existimas missiona-rios, quod iis carent, quibus nos es-se felices arbitramur?
H. —Ita plañe. CL. — Nullaene igitur sunt res, quae mis-
sionario laetitiae esse possint? H. —Non ausim dicere id quidem, sed
quoniam me verbo premis, non jam dicam ómnibus, sed fere ómnibus voluptatibus.
Ci..—Carent íortasse honoribus; num ergo Iníortunati erunt?
H. —Omnino. CL . —At sunt qui honoribus quam máxi
me destituti, beati tamen putentur. H. - Qui? Nusquam enim novi. CL.—Probiac simplices opifices, fami-
liaribus suis stipati, qui vivunt beati, honores autem non modo non desiderant sed ne suspicantur quidem.
H. —Sed id solum opificibus probar! pot-est; nam in tali sunt simplicitate nati, ut nulla fere sit in eishonorum cupido,
Cl.. —Quaeramus nos hanc optimam simplicitatem et honoribus carere moleste non feremus. Sic enim res se habet, ut is, qui non desiderat. jucundius, quam qui desiderat, ca-reat.
H.—Nescio quid respondeam; haec enim spinosiora potius ut taceam me co-gunt, quam ut adseníiar. Haec ergo mittamusí majora enim molior, quibus haerebo. Missionarii neo amicis uti, nec familiaribus possunt.
CL — Quid inde? H. —Quod carent máxima omnium vo-
luptate.
CL, —Carent etiam qui se locupletandi causa fines patriae relinquunt et tamen fortunatissimi habentur.
H. - Sed ii saltem pecunia cumulata fruuntur dum missionarios, quia non se locupletandi causa ad missiones pergunt, etiam hac carere videmus.
CL, —Bene; sequere. H. —Persequi potuerim permultas mo
lestias missionum; sed haec, quae dixi, existimo ita gravia atque firma, ut nenio quidem refutare audeat.
CL. —Minime vero, brevi haec omnia evanescent. Etenim Jesum intuere dicentem: «Si quis vult post me ve-nire, abneget semetipsum...» et alia gravissima. ^Nullum igitur id argu-mentum est ut missiones neglega-mus, potius ut persequamur, dixe-rim.
H. —Do manus victas; et jam quidem missiones amplectendae viderentur nisi alia me detineret difficultas, quam quidem minimam omnium esse censeo.
CL — Dicas quaeso, et quanta quamque sit justa videamus.
H. —Quod missionarii haud procul ab-sint a morte.
h. — (ingreditur et salutat) Bene vobis! CL. -Unde tu? L. —Kure. et pater missionarius mihi oc-
currit in via cum Josepho deambu-lans. Cum his longum sermonem, ut fere fit, de missionibus contuli. Ambo enim in Carolinas pergere exoptant. Vos autem quid tam in-tenti?
CL.—Disputationem de missionibus in-stituimus, per hunc enim ne quis in posterum missiones peteret, quam primum decerneretur.
L. —Atquae sunt tantae causae, quare missiones t a m acerbe c o n d e m -nes?
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 4
www.culturaclasica.com
93
H . - T r e s c a u s a s habebam; primam quod ab optimis operibus mísslo-nes avocent; alteram quod privent ómnibus fere voluptatibus; sed has jam frater, qua poUet, subtilitate re-futavlt. Tertia restat quod missiona-rii haud procul absint a morte; quam quidem volumus, nisi moles-tutn est, utpote magna perspicuita-te praedítus, ut solvas.
L. —Faclam equidem, ut potero. Et pri-mum mortem existimo aeque impenderé missionariis atquc ceteris hominibus.
CL. - Ego vero, pace tua, longe dissentio. Missionarius enim ad magnam se-nectutem pervenit nuUus. Quin im-mo, si quis eorum beptuagesimum annum agit, dlu putat vixisse: nam multis id contingere non solet.
L.—Sed nihil refert num quadraginta annos vivas an octoginta. Quid enim est in vita hominum diu? aut, quid sunt anni cum alterius vitae aeter-nitate comparandi?
H.—Sed tí<men res haud sane facilis est emori.
L. —Minime. Mors, mea sententia, dul-cis est atque exoptanda.
CL. —Plañe tibi adsentior. H.—Quid? Exoptanda mors vobis vide-
tur? Audiendi cupiditale ardeo. L—Mors est terribilis ils. qul, vitiis ir-
retiti, cupiditatibus dlstrahuntur; lis autem, qui, ceteris relictis, per vitam Deum unum quaesierunt, ju-cundlus est mori quam vivere
CL. —Quam belle, mi Ludovice, dixisti. Sic enim res se habet, ut sanctissi-mi quique aequissimo animo mo-riantur, mundani Inlquissimo.
H. —Mortem ergo missionarii non for-midant?
CL. —Ita sane; sciunt namque, cum ex hac vita discesserlnt, tum veré esse victuros.
L . -Nec de hoc ita longa disputatione opus esse videtur, cum recorder, non eos, qui alacri animo et erecto pro patria moriuntur, non eximium illum vatem, qui non ducit esse mortem lugendam quam immorta-litas consequatur: Nemo me lacrumis decoret ñeque
[fuñera fletu Faxií: non ethnicos, qui vitam parvi aesti-marunt, sed nostros ipsos Sanctos, qui ex hac vita tamquam ex hospi-tío discesserunt, non tamquam e domo Quid enim potest esse dul-cius, quam mors illius praeclarissi-mi viri Xaverli, quem oculos In Si-nam avide conjicientem extingui cerneres?
CL.—Sanctus Ignatius etiam, cum in lecto jaceret, ardebat caeli deside-rio, jam jam id quasi terram ex longa navigatione prospiciens, lacri-masque mitissimas f u n d e n s , in portum pervenire cupiebat. (ad Hen-ricum) Satisne habes?
H.—Utique. Vobis plañe adsentior; nos-tro vero josepho Invideo eique, cum videam, stimulos addam, minime impediam. Utinam Deus concedat ilH quod tantopere exoptatl
L.—Ut de iis, quae locuti sumus, Pater Florentius certior fiet, incredibili gaudio efferetur; ille enim amat mis-siones earumque studet amantes quam plurimos concillare,
C. M., S.I, AlumnuB Supremas Grammatlcea
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 5
www.culturaclasica.com
94
In Beatum Antonium M. Claret altero Beatificationis recurrente anniversario
Quos tibi cantus kodie fideles
Laudis, Antoni, modulamur omnes
His tuis faílis Kilares canentes
Suscipe laetus.
Qui modo, Paulo similis flagrand,
Surgís in mundura, pópalos anhelans
Orbis atque omnes animas amore
Urere Chriíli.
Sedulus Paátor, virides abunde
Exhibes paálus ovibus tenellis,
Saucii Jesu lateris madentes
Sanguine divo.
Impiger Petri Cathcdrae patronus,
Chriílianorum nimis efferendus
Laudibus dignis, precibusque juflis
Jure mereris.
Artibus solers animas regendi,
Spiritum Regum, probítate mira,
In dapes gratas moderaris ipse
Regis Olympi.
Nunc tuum peftus veneramur omnes
Pulcrius templi Salomonis auro:
Rex enim regum réquiem perennem
Fixit in illo.
Angeli pacis, variis periclis,
Se tibi praebent fáciles videndos;
Et tuis claris íamulantur a£t:is
Signa superna.
Eít tibi mater puero Maria,
Cui flagras semper ítudioso amore,
Cujus et Cordis celebras in orbe
Muñera diva.
Nunc mari fuso túmidas in iras;
Nunc malo turpis mulierculae aslu:
Sive, te, bellis Barathri impudicis
Liberal Illa.
Gratiis caftae Dominae refertus,
Inclitum Cordi genus Ejus almo
Procreas, totum memorans Beatae
Nomen in orbem.
Sedibus, tándem, patriis inique
Exul, aurora borea nitente,
Dulcis eleftis cadis et quiescis
Mortis in ulnis.
Qui sacras arces habitas Clympi,
Qui beatorum frueris corona,
Hujus, Antoni, memor efto mundi
Te reverentis.
Gratias tecum mentas agamus
Filio aeterni Genitoris almo:
Haec Adunanti quoque sint utrumque
Carmina laudis. MARIANUS GONZÁLEZ, C . M . F .
/« CoUegio Máximo Sti. Dominlei Caleeatentis.
CANTUS VESPERTINUS
II.
Lassus cubitum eo
Et ocellos comprimo;
Vultus tuus, Pater, ftet
Super ledo, vigilet!
Si deliqui hoc die,
Noxam, culpam dilue!
Chriíli sanguis, gratia
Delent cun¿):a crimina.
III. Fido consanguineos
Tuae curae traditos,
Inimicos sospites,
Peramicos, hospites.
IV. Lapsos, aegros eleva!
Lacrimantes mitiga!
Cáelo luna splendeat,
Luátrans nos inspiciat! VlATOR.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 6
www.culturaclasica.com
Commercium Epistulare
Fr. Antonius Urquiola Patri Emmitnueli Jové paeem et bonum.
Quoniam de recurrente anno Horatiano agere coepit PALAESTRA LATINA at-
que in ea non modo scriptorutn illuñrium lucubrationes, verum etiam quae alibi
geña fuerint erga tantum poétam spes eft in lucen) proditura, en tibi mitto una
cum prae(atiuncula programma consessus in hoc collegio habiti XVI Kal. Augus
tas, die scilicet Divo Bonaventurae, Doíiori Seraphico sacra. Aderant, praeter
alumnos Latinitatis oftoginta, omnes religiosi viri hic degentes numero septuaginta;
in bis quadraginta theologicis disciplinis operam dant. Res sub vesperum a£ta e^.
Ut verum fatear, aftores longe melius spe se gesserunt, meritisque eos plausibus
spe¿2:atores prosecuti sunt.
Fortassis animadvcrteris hoc anno alumnos hujus noílri coUegii ad compo-
sitiones ex Palaeílra vertendas nondum concurrisse. Nunc jam progrediente cursu
conabor ut in pugnam veniant.
Fac valeas, dum me tibi addidissimum profiteri gaudeo.
Emmanuel Jové, C. M. F., Fratri Antonio Urquiola, C, M. F.
satutem plurimam dico.
Quam sint álacres iSti pueri veñú ad ea quae humanitatis sunt, satis super-
que saepe ollenderunt; nuperrime autem eo litterario consessu quo bis millenariam
Horatii nativitatem concelebrarc voluerunt. Pulcerrimum programma! Mihi placuit
omnino, quale auditoribus atque exspe¿):atoribus ab iisdem oblatum e&, quodque
prospicere utinam mihi licuisset. Illic morales Horatii sententiae, illic dialogi La-
tini, illic odae tum Horatianae tum Ecclesiaílicae variis vocibus canendae in con-
centum reda£):ae, illic oratiunculae Latinae a parvis Ciceronibus habitae, illic...
quid pluribus erat opus ut ille consessus illaque vigilia deveniret amoenissima?
lilis igitur dico: Mafli animo, pueri! Sic itur ad aftra! Plurimum de vobis Supe
riores veítri sperare possunt. Namque qui haec audent pueri, quid viri non
audebunt?
Tibi itaque, mi Pater, iílius coUegii dignissimo Moderatori, Praeceptoribus
Latinitatis, alumnis ómnibus sincerissimae sunto gratulationes et salutationes.
Válete!
( I ) via«, f. 107.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 7
www.culturaclasica.com
96
gere: Ilspi Toiy¡z\.xf¡Q «'Jr^c ~£ xa; twv eí-
Swv a\jTf¡z... Xé'Cü)¡Aey ap^ájisvot xaxcí cpú-
aiv Ttpwtov dxó tojv Trpojxcuv. (•)
De artiííciosae harmoniae principio in arte poética Horatii (sequitur)
ínter opus autem Ariílotelicum atque atque hujus imitationis scopus adiones
Horatianum fundaméntale discrimen ne- humanae, (áxsi Sé jii|i.oüvtai oí ni|j.oú[ievoi
cessario intercedit. Ariñoteles enim homo TCpátxovtac) et tragoediae anima eft aftio:
eSt toto ore sapiens, qui opus litterarium -q toJv xpa^jiáxtüv oúataaic. Data hujus reí
subjicit analisi rígido ac frigido eodem conceptione, nuUatenus irreali, facile
atque aliad quodcumque phaenomenon quis comprehendat tragoediam et comoe-
humanum. Nullum locum raemini Poéti- diam —poésim in aftione—• omnium es-
cae illius qui ante opus, quod recenset, se nobilissimam, atque ideo maximaní
motum animi ullum transfunda!, Invefti- traílatus Ariálotelici de Poética partem
gare dumtaxat naturam poésis in se ipse sibi assumpsisse, sicut etiam EpiStulae
laboral, eam definiré et in species dige- Horatianae ad Pisones.
Ariñotelici-Alexandrini, quamquam
sub gravi auftoritote magiftri una cum
tragoedia, comoedia et épica poési alia
Horatius contra semper eñ poeta, litterarum genera subduxerunt, quae
qui cogitantibus vivam induit formam, Aristóteles vix innuerat, ut liricam. Dis-
figurat mentís conceptus et ut artis prae- cipuli autem Stagiritae minutatim ífatue-
ceptum máximum enuntiet quem animam re curarunt certas ítili regulas, versifica-
dixeris artis poéticae —quod eSt pariter tionís, elocutionis, alíorum litterarii ope-
artis anima—praeceptum dico harmoniae ris requisitorum. Ars ejus tota «Praecep-
partium cum toto, nos ante tabulam ti va lítteraria» integra devenit ad Roma-
conítituit monítruosam dum juvenes Pi- nos, in hac re sicut in ómnibus ad cultum
sones caéhinnum toUentes audimus. Hoc litterarum pertinentibus, a viílis Graecis
eál poésis, vita; illud scientia, ratio. in tributum redados. Ex Romanis autem,
Quod discrimen formae, non vero majoribus noftrís, eam hereditatem nos
reí, nihil impedit quominus dodrína fluat quoque accepimus, doñee surrexit tita-
Ariílotelica sub numerosa Horatii hexa- num genus qui recentis temporis novum
metra, quibus magnus ille Graecus ma- aescetícae aedificium erexit et a rheto-
giáler in litteratorum generationibus in- rum tyrannide liberavit in pofterum lit-
fluxum majorem exercuit —an semper teras liberales. Ad quod quidem incep-
beneficum?—• quam rigidis Poéticae de- tum saeculis opus fuit: tantae molis
finitionibus. erat...!
Ómnibus notum eíi Ariílotelem poé- Quales autem hujusce syílematis lit-
sim dramaticam omnium nobilissimam terarii tra&us generaliores? a) Dúplex
exiífimasse: tragoediam scilicet et comoe- principium operis litterarii produ£i:ivum:
diam. De épica poési etiam loquitur, sed xáyvTj zai cpúaic; ars et natura; áludium et
praeterita heroum aetate ea quasi lapidi- ingenium. b) xotriX/jC xaí 7Coírj¡i.a, artifex et
ciña devenit ad tragoediam. Poésis in argumentum. c) Finís operis litterarii: uti-
scnsu latissímo cñ mimesis seu imitatio le et dulce: aú[J.cpopov xai r^ovf¡.
( I ) Poética, I, 1447, a.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 8
www.culturaclasica.com
97
Etsi parum famtliariter epiilula Ho-
rátianá usi fuerimus ejusdemque praecep-
tis, protious detegemus hanc universim
esse tnentem, eos esse conceptus qui in
ea evolvuntur ea tamen libértate et mag-
nificentia, qua pollet poeta qui ceterum
notos et vulgares agnoscit syátematicos
rationis litterariae aequalium suorum
tra&atus quos illc dumtaxat nobilitat et
vivificat lepore íainiliari simul et poético.
Quae quidem peculiaris et tedinica tem-
poris cognitio ad perfedam operis Ho-
ratiani intellegentiam procul dubio con-
ducunt, sed magna ex parte ad ar¿liaeo-
logiam litterarianí pertinent. Verumta-
men super peculiares formas artis prae-
ceptivae litterariae illius aetatis, quae
sicut recentis temporis discutioni et cadu-
citati sunt obnoxiae, principium exurgit
aeternae viriditatis, quod epi^ulam pe-
rennitate donat, quodque ejus immarce-
sibilem et perpetuam juventutem explicat
et insuper vinculum eñ internum et to-
tam dodrinam in ea expositam compin-
git ac conserit: Harmoniae artificiosi ope
ris principium.
I I I
Revera cum primum «Artem poé'ti- totum redigas. At exílat principium, id-
cam» legimus, quasi per silvam nobis que noilro jure adserimus: Artem poé'ti-
errare videmur regularum atque praecep- cam Horatianam, exceptis artis praecep-
torura, quae digressionibus decussantur tis minoris momenti et unius aetatis
primo visu non cohaerentibus et insinúa- uniusque s£holae, totam esse commenta-
tionibus síne certo respeñu litterario; riam explanationem hujus unius princi-
quod difüciliter ad principium unitatis pii:
Denique sit quodvis simplex dumtaxat et unum (y. 23)
Noluit Horatius, ñeque genium ejus demum condicio necessaria pulcritudinis
decebat poé'ticum, subtilius ratiocinari de in omni opere variis elementis composi-
essentia pulcritudinis quae finis eíl ope- to: partium harmonia in toto.
ris litterarii, sed poético intuitu Auguíli- Imago, dicam melius, tabula vivida
nianam pulcri définitionem praecepit: qua formam dedit Horatius huic pulcri-
unitatem in varietate. Quod poteál aui- tudinis notioni in omnes hominum men-
dem non esse delinitio essentialis, sed eü tes devenit:
Humano capiti cervicem pi3or equinam
jungere sí velit et varias inducere plumas
undique eollatis membris, ut turpiter atrum
desinat in piscem mulier formosa superne;
speSattim admisi, risum teneatis amici? (vv. 1-5)
Huic autem legi, quam natura dedit ticam componunt qui nullam aeíleticam
et Ínter Pisonum juvenum caéhinnos ante habent. At libcrtatcm hanc —inquit Ho-
monftruosam Horatii tabulam eíl pro- ratius —
mulgata, non semel opponitur libertatis petimusque, damusque ^icissim (v. 11)
poéticae principium. Poética libertas! ea legc, ut nempe intra fines contineatur
Bellum vocabulum! in quo totam aeíte- quos praetergredi nefas erit: fines hujus-
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 9
www.culturaclasica.com
98
modi sunt inverísimilia, ut consortium avium et serpentium, agnorum et tigrium conversatio. Igitur Horatio sicut Arilto-teli natura eü artis regula ultima. Natu-ram practerire cft artem transgredí. Mi-
In vitium dueit culpae fuga si caret arte
Nova imago, nova simiiitudo ab arte sculptorico sumpta, ut nova (orma appa-reat principium jam enuntiatum exempio
mesis Ariíloteltca eSt demum imitatio ex pi&ura desumpto. Procul, videlicet naturae. Adeo eft imperiosa lex illa con- «Aemiliura circa ludum» infelix Sculptor cordiae et harmoniae in opere artificioso, fingendis ^atuis operam exercet. Scit ille ut nihil valeant pulcra fragmenta in toto profedo et ungues perficere et capillos illepido singillatim coruscantia, sunt enim levigare, sed membrorum complexionem laciniae purpureae in rudi veále. nulla donat pulcritudine.
Sed nune non erat his locus (v. 19) Infelix operis summa, quia poneré totum
Difficile eál profedo, ñeque quisquis adsequatur, médium iter incedere, deli-catum sensum habere modi et proportio-
nesciet (vv. 34-35) Manifeála eñ ad opus litterarium
translatio. Attamen ubi radix iníortunati
nis, quod essentia eíl artis classici. Qua- exitus illius sculptoris et complurium lis in artifice exquiritur ta£íus qui brevis scriptorum? In eo nempe eñ quod obli-neque obscurus esse debet, grandis ñeque viscuntur artificem inter et opus, quod turgidus, varius ñeque prolixus...! Navi- inceperint, harmoniae legem et propor-gare inter scopulos utrinque se insidian- tionem esse cuílodiendam. Non omnes tes, cosque transvadere felicitcr uni arti- possumus omnia; Vos, mei Pisones, ait fici eique vero datur. Horatius:
Sumite materiam veñris, qui scribitis aequam
viribus, et vérsate diu quid ferré recusent,
quid valeant humeri. Cui le£la potenter erit res,
nee facundia deseret hunc, nec lucidus ordo. (vv. 38-41)
Dúo haec fecunda vocabula subduca- exi^imaveris artis classici, quae lux e^ in
mus: lucidus ordo quae jure definitionem ordine vel potius ordo proferens lucera.
Ordinis haec virtus erit, et venus, aut ego fatlor,
ut jam nunc dicat jam nune dehentia dici;
Pleraque differat, et praesens in tempus omittat;
hoc amet, hoc spernat promissi carminis auüor.
I V
Atque hic finem habet prima artis tam hujus primae partis do&rinam uno
poéticae pars, quae in te¿hnicae littera- informari principio quod omnium eü ca-riae tradatibus quasi materiam operis put: harmonia, proportio, opportunitas; comprehcndcbat et XOÍTJOIÍ; appellabatur tó xpéxov. ut a xoi r jxati discriminaretur, quae erat Nunc autem poeta operi mentís crea-forma et operis dtspositio. Luculen- to ("¡coÍYjOn; = íiílio) formam daré coge-ter apparet ledori simpliciter legenti to- tur vocabulis. TraílatUm igitur ingrcdi-
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 10
www.culturaclasica.com
99
tur de elocutione. Qua in parte unam Ecce lex etiam karmoniae et tempe-
retn tantum certam oculis objicit: nova- rantiae quac regit omnia: ñeque ^udium
tionem vocabulorum, qua in re sicut in infrene in vocibus novandis, ñeque tímor
alus compluribus novae generationes re- neologismi legitimi quem recentium tem-
petunt singulae quod ille scriptum reli- porum inventa expoálulant et varietas
quit utpote quod pulcerrimum, ñeque idearum.
melius dici poten.
In verhis etiam tenuis cautusque serenáis (v. 46) Dúo hace adje&iva quae sunt quasi mavit, ñeque pulcriorem legis formam
attentionis signa: tenuis cautusque, mihi internae linguarum renovationis quis-
referre videntur illud «ne quid nimis» quam praebuit quasi rerum viventium,
aeternae sobrietatis, animae artis et prae- quam praebuit Horatius Homérica com-
ceptorum Horatianorum. Ex alia parte paratione silvarum, quae quotannis fo-
tamen neme magis eloquentius et vehe- liis renovantur.
mentius jus innovandi sermonis procla-
Licuit, semperque licehit
signatum praesente nota procudere nomen.
Ut silvae foliis pronos mutantur in annos,
prima cadunt; ita verhorum vetus interit actas,
et juvenum ritu florent modo nata, vigentque.
Dehemur morti nos, noñraque. (vv. 58-62) Elocutio autem poética pluribus hexámetro nititur; elegos in pentámetro
quam sermo communis praepeditur ob- fluentum profundit lamentis intermissum
álaculis, rithmo scilicet et versu. Qua et lacrimis; sátira cito armatur et ferien-
quidem in re aliam applicationem vide- te iambo, quod etiam tragoedia et comoe-
bimus illius principii quod dodrinam dia repetunt, tanquam colloquio pro-
Horatianam informat, id eíl harmonia et prium et theatrale-ñrepitum superaturo;
convenientia formae poéticae cum genere ílropha autem lyrica erit tándem cithara
litterario. Non eSt anceps unum aut al- variarum (idium quae sonum referant ex
terum metrum adhibere. Epos lento gra- viftoriis deúm et heroum promanantem
du et regio —«incessu patuit dea»— et epularum hilares tumultus.
Descriptas servare vices operumque colores
Cur ego si nequeo ignoroque poeta salutor? (vv. 86-87). Atque hic animadvertere licet rigi- duae plagae sint magno pelago dissita e,
dam illam generum separationem in poési immo ita mutuo dissociantur, ut sermo
dramática, quam classici injungebant. quo utuntur homines, in plaga altera uti
Non tantum quod tragoedia et comoedia non valeant.
Versihus exponi tragicis res cómica non vult (v. 89) Dramaturgi noítrates apud Hispanos sentatio esset et quasi surama totius vi-
dodrinam Ari^otelicam minime negle- tae; et manifeátum eíl in vita comoediam
gentes, quae ad omnia videtur utilis es- et tragoediam suos confundere fines et
se, drama commenti sunt quod reprae- sermones permiscere.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 11
www.culturaclasica.com
100
Noílrum igitur theatrum Hispanum ratius ínter genus liuerarium ejúsqtl?
classico non eft oppositum sed cla.ssico metricam exprcssionem, minoris cft mo-
suprapositum. Ac digressio haec ansam mentí quatn ea quae requíritur ínter
nobis praebet ut dúo hic gloriosa nomí- personas atque earum indoiem et sermo
na conjungamus, magiítri scílicet artís nem in scaena adsumendum. Vult Hora-
classici, et conditoris theatri Hispanorum tius quidquam, immo et multum, habeat,
nationalis: Horatíum díco et Lupum de ars dramática Platonianae íllius vírtutis
Vega. Utriusque currunt hoc anno cen- quae censetur artís oratoríae medalla, ut
tenaríae commemorationes. sít psycagogica, id eñ, ut ánimos ad se
Concordia vero quam expoálulat Ho- convertat.
Non satis eñ pulcra esse poemata dulcis suntó
et quocumque votet animum auditoris agunto. (vv. 99-100)
Si omnis ars lítteraria, vel illa perso- tiana bujus loci artís poéticae (vv. 100-
113), quae ílrifte ad drama pertinet, ad
artem oratoriam lítteraliter transferrí po-
tuit. Horatius rursus alte oílenditur
Ariiiotelicus cum hic ad naturam ducit
quasi ad primum harmoniae íontem eum-
nalior lyricae poésis, auditorium petit,
id elt quidquam aut quempiam qui poé-
tae cantum resonet —non canimus sur-
dis, inquit VergiliuS—ars oratoria et
dramática ex fluxu et refluxu agitantur
poé'tae ad populum et populi ad póétam.
Rem illam arguit quod doñrina Hora- 1"*= supremum:
Format enim natura prius nos intus ad omnem
fortunarum hahitum; juvat, aut In impellit ai iram Aut ad humum maerore eravi deducit et angit:
pon ejfert animi motus, interprete Ungua. Si dieentis erunt fortunis absona diéla,
Romani toUent equites, peditesque caéhinnutn, (vv. 108113) eum videlicet ca¿Iiinnum, sonorum uti-
que, qui jam initio ílrepuerat cum Piso
nes tabulam mulieris et piséis contem-
plabantur. ídem igitur principium et lex
jam tune proclamata Horatíanas prae-
ceptiones informare pergit.
Audor dramaticus accurate perpen-det indoiem, aetatem, condicionem, ordi- pe"onarum. A¿hil!cs erlt
Impiger, iracundus, inexorabilis, acer,
jura neget sihi nata, nihil non arroget armis, (121-123)
Cum traditio nuUam praefinitam in- naturalis opportunitas ducet poé'tam, ita
dolem imponet;, tune lógica interna vel ut persona ab eo creata
servetur ad imum
qualis ah incepto processerit et sibi conítet. (vv. 126-137) -
nem, patriam personarum, ut unicuique
verba tribual accommoda. Nutricem mm
decet matronarum serme nobilium. Atr
que etiam cum poeta ípse ex sesie in no
vas res procurrit, nequáquam spernat
necesse eü traditarum certa limeamenta
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 12
www.culturaclasica.com
101
V
Deinde agere incipit Horatius de ma- poétae itcr: traditio et inventio pura,
teria operis litterarii. Dúplex panditur Quod ita significavit Magifter:
Aut famam seqaere aut sihi convenientia finge,
scriptor. (vv. 119-12 o)
Sed origtnalitate donare argumentum scaenam producere purae inventionis
quod commune eft patrimonium, incep- argumentum. Hoc videtur sensus ac-
tum eát haud facile, sed majore ideo ceptior obscuri illius Horatiani locí qui
dignum laude evolvere proprio et novo in tot controversias divisit commentato-
spiritu pericopem Illiados, quam in res-
Difficilé eñ proprie communia dieere; tuque
Redius Iliacum carmen deduces in aElus
quam si proferres ignota indictaque primas, (vv. 128-130) Sed finis noíter non eft in hac lucu- persequi quod legem internam ducit. Et
bratione litterariam interpretationem et ecce nos ante praeconiumvenimusnobilis-
commentarium Epiítulae ad Pisones face- simum Homericae poésis in quo doctrina
re, sed detegere et in tradatu illius filum Horatiana iterum iterumque contrahitur.
Atque ita mentitur, sic veris falsa remiscet
primo ne médium, medio ne discrepet imum. (vv. 151-152) Adulescens autem Horatii amicus ^^Q.^^. a^ica voce: audi, inquit; si op-
vires tentare affeftat in opere dramático rabile appetis triumphum dramaticum
atque in illusorio aeílu sibi audire vi- nancisci, si vis ut populus tuo plaudat
detur in theatro dulcera manuum ere- oper¡ ñeque scaenam deserat
pitantium ítrepitum. Cui senex Ma
monee cantor vos plaudite dicat,
aetatis cujusque notandi sunt tihi mores
mobilihusque decor naturis dandus, et annis. (vv. 155-157) Quid nunc memorem animatam ta- didit suum ipsius eflatum: ut pictura
bulam eamque viventem quam de varia poesis erit. Tabula ad calcem secura fert
hominis aetate producit. Hic verum red- Horatianam subscriptionem:
Ne forte seniles
mandentur juveni partes, pueroque viriles,
semper in adjunüis, aevoque morabimur aptis. (vv. 176-178) Novum enuntiatum vcl nova communis Quae dodrina Graeca cSt et Ariílotelica;
principii adplicatio. germane Romanus vel potius Horatianus
Poft baec cordata consília adulescen- eíl sensus moderatus et temperatus, et
ti Pisoni concredita, qui ad plausum verisimilitudo qua regenda sunt omnia.
scaenae aludió forte ferebatur, agit ma- Ex oculis speftantium eSt amandandura
giílcr de ipso opere dramático deque quidquid verisimili repugnet vel populi
partibus vetus drama conftituentibus. placitis: Nec pueros coram populo Medea trucidet
aut humana palam eoquat exta nefarius Atreus,
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 13
www.culturaclasica.com
102
aut in avem Progne vertatur, Cadmus in anguem: quodcumque oílendis mihi sic in crédulas odi. (vv. 185-188)
Ariálotelicus eát etiam Horatius in goediae persona. Cum autcm Sophoclem
ratione ¿hori: Chorus habendus eíl —ait laudat refcrre videtur Oedipum in Colo-
Ariíloteles— ut unus ex a¿ioribus et no, in quo Chorus non solum agit in
pars totius ({loptov xoü ¿Xou) et non ut in dramate, sed principem personara re-
Euripide, sed ut in Sophocle ad exitum praesentat.(')
debet conferre.t'^ Horatio idem eíl ¿horus: EÍÍ XWV
Cborus igitur eft Ariítoteli alia tra- únoxpiiwv: Auüoris partes ¿horus officiumque virile deffendat neu quid medios intércinat aétus, quod non proposito conducat, et haereat apte (vv. 193-193)
Magni momenti in veteri tragoedia tibicen traxit vagus per pulpita veílem
consebatur música: ¡lEXo'JCOiía. Horatius ¿horus prius utilium sagax rerum et di-
hoc loco priílinam simplicitatem amisisse vinans futurum, aemulari voluit gran-
et ¿horum et musicam et populum la- diloquas Dclphici oraculi sententias:
mentatur, et dum suo tempore simplex
Et tulit eloquium in solitum facundia praeceps; utiliutnque sagax rerum et divina futuri sortitegis non discrepuit sententia Deíphis. (vv. 217-219)
En itcrum nobis moderationis ma- tiae nempe et decoris drama satiricum
giálrum, illius scilicet ne quid nimis ae- moderatur, de quo continuo agit Poeta
ternae sobrietatis. Eadem lex consonan- Magiáter:
'Verum ita risores, ita commendare dicaces eonveniet Sátiros, ita verteré seria ludo, ne quicumque deus, quicumque adhihehitur heros regali eonspeüus in auro nuper et oílro, migret in obscuras humili sermone tabernas; dut dum vitat humum, nubes et inania captet. (vv. 235-230)
Poílremus versus in mentem revocat illum primae partis:
Serpit humi tutus nimium timidusque procellae, In hoc dramatum genere, de se libe- dia et tragoedia communi. Locum unum
riore, eíl do.&rina eadem atque in comoe- dumtaxat praebeamus:
Non ego inornata, et dominantia nomina solum, , verbaque Pisones, Satirorum scriptor amabo: nec sic enilar trágico differre colori, ut nihil intersit Davusne loquatur, et audax Pythias emunüo lucrata Simone talentum; an cuños famulusque Dei Silenus alumni. (23^-239)
|am minoris judicamus momenti metris exhibet Horatius, quod proprium
thecnicas praeceptiones quas de iambicis cü poésis dramaticae, ut ipse credidit
( I ) Poet. 1456, XVIll, 95.—(a) Errancíonea. Tragedias de S^foelef. tomo f, Edipo rey y Edipo en Colono.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 14
www.culturaclasica.com
103
Ariéloteles: «¡JiáXtOxa yáp IsxTixóv tíáv aureum consilium litterariae formationis
(JLÉxpmv To {a¡Ji.¡Í£íóv sotiv».('' Attamen hic invenimus.
"Vos exemplaria Graeea noEturna vérsate manu vérsate diurna. (268-269)
Dum Pisonibus loquitur Horatius, censetur, quod eis desit labor limae. So-
adulescentibus atnicis, ejus oculus terram lacium hoc erat vanitatis Romanorum
fortunatam intuetur artis genetricem et populi, sed res ipsa invitum cogit Hora-
ingeniorum patriam: Graeciam. Et poft tium confirmare poésim excelsum esse
rapidam in hiftoriam artis dramatici in- musarum donum, abunde Graecís tribu-
cursionem, confitetur Magiíler, quam- tum, practer laudis nuUius avaris, nega-
quam patríae atta£tus dolore, Latium tum tamen Romanis rebus multis et nondum aemulari Graeciam in litterarum negotiis implicitis.
laude sicut in armis. Cujus causa haec
V I
Tertia et po^rema «Artis poéticae» lica Horatium adducit loqui de eo quod
pars (vv. 295-476) traftat de poé'tae in se ipse debet esse poeta atque illa
formatione, «quid alat formetque poé- quae eam ducebat cum quid in opere
tam». Eadem lex moderationis et tempe- esse deberet, loquebatur. Procul abeál
rantiae, eadem regula \i.ta6vrfi Ariítote- Magifter ab ratione Democriti, qui
excludit sanos Helicone poetas, (v. 396)
Horatius genio satirico praeditus utique manu tabulam Romantici poe-
simul et praeceptor descripsit dextra tae:
Bona pars non ungues poneré curat, non harbam, secreta petit loca, halnea vitat. Nanciscetur enim pretium, nomenque poetae, si tribus Anticyris caput insanahile nunquam Tonsori Licino commiserit. O, ego laevus, qui purgar hilem sub verni temporis horam! Non alias faceret meliora poemata. (vv. 297-303)
«Non sum ego poeta;convenit—dicerevi- et classicismus et romanticismus tota
detur Horatius—etenim sana mente utor». artis acie máximum certaverunt certa-
Totum hunc locum et tabulam fina- men. Et revera maximi momenti hujus
lem in qua tragicam mortem describit partis poílremae Artis poé'ticae Horatia-
sublimis poé'tae qui versus suos recitat nae eñ positio in ancipiti dominationis
merulis intentus, scripsisse videtur saecu- unius ex duobus principiis opus littera-
lo XIX mediis proeliis et pugnis quibus rium con^ituentibus:
Natura fleret laudabile carmen in arte quaesitum eñ. (v. 408-409)
Lis harmonice definienda Horatio artis classicae ratio: in harmonía utrius-
dabatur. Ibi procul dubio eft quaerenda que principii, in illo «conjurat amice»
(x) Poética, 1449, 4) so.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 15
www.culturaclasica.com
104
Horatiano. Sine dubitatione illis Horatü ta aut consilia, limandi scilicet semel
temporibus non deerant qui ex Musarum atque iterum opera Iliteraria et sapiendi
afílatu otnnía exspe£labant atque duriora antequam quis operi manus admoveat:
credebant omnia illa Horatiana praecep-
Scribendi rede supere eíl et principiutn et fons, (v. 309)
et máxime scripta nonum in annum pre- Praeceptoris juvenum Pisonum, eadem
mendi membranis intus posita, et quod au£l:oritate praedita quam audicrunt ju
nen liceret in publicum prodire opus venes Romani.
quin in manus descenderet cujusdam Hanc nofiram igitur lucubrationem
Mecii aut alterius conspicui judiéis, iis verbis claudere possumus quibus ini-
Contra íludium,'"' contra regulas, vimus ex Marcellino Menendez Pelayo
contra censuram signum extulit seditio dcsumptis: «Ea eít jurium atque officio-
romántica et procul dubio huic libertatis rum tabula veré mirabilis, cujus juven-
motui debentur plures artiáiicae inven- tam nec saecula decem et novem potue-
tiones; attamen id animo (ixum tcnemus: runt labefaiftare et hodieque codem viro-
úassicismam, quem seditio illa de loco re gaudet atque tempore quo fuit pro-
deturbavit, nihil esse praeter umbram mulgata».
classicismi veteris, legis scilicet aeternae Attamen supra varictatem et simula-
harmoniae quae totam informal Epiílu- tam regularum praeceptorumque confu-
lam ad Pisones. Lex illa eíl universalis, sionem effertur atque observatur lex
cui se subjiccre debet omnis s^ola litte- una, eaque universalis aeternae harmo-
raria. Ideo poál belli fragorem ob Ro- niae quae pulcritudinis eíl genitrix et
manicam pugnam saeculo XIX commis- artis anima.
sam gravis atque feíliva vox auditur
DANIEL R U I Z , C . M . F .
ProfesBor Litterarum Latinarum in Nationali Inílitato Bilbiíitano
Bilhili Auguíia Idibus Oótobrihus.
Bibliograpliía Otto Gradenwitz . — Laterculi vocum
Lalinarum seu Voces Lalinae quas or-dinandas curavil et a fronte et a tergo. — Leipzig Verlag von S. Hirzel. Opus recenseo ante aliquot annos
editum Est autein hodie et semper utl-lissimum et necessarium iis qui gram-matlcis et crítícís studiís litteras aucturí sunt, ut ait auctor, ñeque immerlto. Volumen, 546 paginas (15 x 23) continens,
universas voces Latinas ve] dubiae etiam Latinitatis a fronte et a tergo ordinatas adfert. Cum eo facile quis animadvertet quam inepte quidam grammatistae nul-la Latinitatis propria scíentia sed alie-nls tantum grammaticis imbuti, has et similes regulas proponant; «Masculina sunt omnía nomina tertiae declinatlonis finita in an in on-, neutra omnia nomina finita iu c t)i. Capio huno librum et inve-
( i ) In metnoriam revocemus nobilem noStñ Exproncedae versuro: 9Y0 con trudieión ¡cuánto iahrlal'
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 16
www.culturaclasica.com
nio id quod jam suspicabar, sed adsere-re plañe non audebam. Quot sunt nomina finita in an? Nulta alia quam Satán et Titán. Quot nomina in i;i.^Tan-tum delphin quod melius fiet secundae declinatíonis delphinus. Quot sunt finita in on? Canon et quaedam alia, eaque Graeca, quae si usurus eris facies femenina; ican, sindon. Quot nomina in t? Nullum aliud praeter ti3/7U/ ejusque com-posita bicaput. occiput. sincipuí. Quot tándem nomina in c? Lac et halsc. Hoc autem ultimum melius finies in ex et ge-neris communis facies. Cur igitur ejus-modi regulas statuerunt illi grammatis-tae? Quia fuerunt ante se alii adhuc íneptiores qui tam singulares regulas in-venerunt et religioni habuissent, si quid-quam ab eis receptum minime repetivis-sent. Ad hace igitur et similta dico, opus illud esse utilissimum.
Cicerón. —Leítres famiiires, III, L. XII-XVI.—Traduction nouvelle de Edo-uard Bailly. Garnier, Paris.
Hoc tertio volumine completur tex-tus Latinus et versio GalUca epistula-rum TuUíI ad familiares, quam edidit nobilis E. Bailly. De prioribns volumi-nibus judicium prodiit in Palaesírj num. 35 p. 155 et num. 43 p. 138 In hoc volumine eadem apparet ratio operis, notis-que pariter coUustratur textus, Nitida ac perspicua versio, non quidem ad ver-bum Latinum expressa, sed sensum dilucide patefaciens. Exspectamus interim versionem epistularum ad Atiiciim ab eodem praeclaro viro exaratam.
Cicerón. — Tusculams. — Traduction nouvelle de Charles Appuhn, Garnier, Paris.
Interpres notlssimi operis Ciceronia-nl Tusculanarum Dispuíationum, profes-sor honoris causa in Licaeo Henrici IV, non parvo exitu diffícultates superávit quae in versione hujus operis occurrunt, propter vocabuta ad philosophiam per-
105
tinentía. Plura sunt enim ad stoicorum doctrinam spectantia, quorum concep-tus difficiliter possunt ad linguas hodiernas convertí ut honestum honestas, bea-liis, vita beata. In electione verborum Gallicorum interpres óptimo consilio ad fontem Graecum recurrit. a quo Tul-Uus res hausisse videtur Textus Latinus ín duobus prioribus libris editionem Pohlenz (Leipzig et Berlin 1912). in tribus vero sequentibus editionem Heine (id. 1929) reproducit.
Félix 6 . O l m e d o , ^.f.-Sátiras y Epístolas de Horacio.—Estadios y traducciones- Madrid, 1935.
ínter studia Horatiana quae bis mil-lenario Venusini decurrente in lucem prodiere, honore máximo recensendum est opus P Olmedo ab Edit. Ra^on y Fe nuper editum. Incipit quadam disserta tlone de Índole Satirae Romanae, seu potius de origine histórico Satirae. Ali-quae ex Satiris et Epistulis seliguntur quibus studium praeliminare praecedit, comitatur accurata versio poética, nec desunt pictoricae iUustrationes ab eodem auctore confectae. Poéfmata hoc or-diñe seliguntur.- Satirae V primi libri Sat. I. 1. II. Epist II, 1. 1, Epist. X, \. I. id. XI, id, XIV, id XIX. Sat. VI, 1. I, Ode VIII. 1. I, Ode XIV, 1. IV, Sat. IX, 1. 1. Optamus ut quam primum el. interpres nobis offerat alias versiones Hora-tianas quas in prolegomenis promittit.
Jacobo Burcl ihardt . - Historia de la Cultura griega —Tomo primero. Traducción de l alemái. p o r Eugenio Imaz. Madrid, 1935.
Commentarius Revista de Occidente a Josepho Ortega Gasset directus, mag-num opus edendum suscepit, Historiam nempe C u l t u r a e Graecae a Jacobo Burckhardt, qui fuit unus ex praecipuis historiéis qui transacto saeculo in Ger-mania floruere. Professor Universitatis
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 17
www.culturaclasica.com
106
Basileensis optimatn sibi famatn Ínter progressus scientiarum atnatores com-paravlt, methodum philosophicam in historlam inducens, qua huraanl even-tus non quasi quaedam congeries nuUo nexu ínter se copulentur, sed ex Intima hominis evolutione dimanent eorumque influxu in evolutionem emensurentur.
In prima liujus voluminis sectione disserit auctor de mythica Graecorum Índole; in altera de concepta Status et Nationis, de servitute, aristocratia, ty-rannide et democratia sive Athenís síve extra Alhenas; de unitate 3raeca, ejus-que relatione cum «barbaris>. Facta histórica, ideas confirmantia et illustrantia referiintur. Opus completum quattuor volumina continet, quorum tria posteriora brevi editum iri speíamus.
H. MART JA, C. M. F.
Gaspar Lefebrre, O. S. B>—Gr<immai-re du Latin Liturgique. — (2." edft-) Abayelde S. André par Lophem-lez-Bruges.
lis qui sacram liturgiam per se ipsi gustare volent opus est, ut Hquet, Lati-nam caliere linguam. Quod sí, alienís curis implicati, non multum ñeque tem-porís ñeque laboris huic reí impenderé possunt, libellum hoc galHce scriptum habent in quo quae ad Liturgiae intelle-gentíam sufficiunt ordinatim et perspicue traduntur, quaeque sine magno labore memoriae ac intellectui mandari possunt. Alios id genus libellos Italice et Germanice exaratos aliunde novimus quibus tamen Gallicus hic iongissime praestat.
Gaspar Lefebvreí O. S. B. — La Misa dialogaJa. — Ibídem.
Alterum libellum, optimum abs du-bio, ejusdem clarissimi P Lefebvre, et a P. Germano del Prado hispanice versum et aptatum. Omni prorsus commenda-tione digni sunt illí meritissiml Benedíc-tini Monachi qui, multis abhinc annis
argumentoso et Benedictino quidera labore, laudabile susceperunt onus Chris-tianam plebem in sacra liturgia, quo altius possent, erudiendi.
E x c m o . Manuel González.— Un sueño pastoral.— Obispo de Málaga.
Nemo est, praesertím ex cleri sodali-bus qui illum claríssimum praesuleni non noverit nuper ex Malacensi diócesi ad Palentinam translatum qui Hispani-ci episcopatus ornamentum est atque vernacularum litterarum ínter primor'-s excultlsslmus. Quem nunc librum nun-tiamus postremum ejus opus est, typls expressum, in quo tot suscepta opera et labores pingit ín exstruendis seminarií aedibus et alia perplura ad clerícorum et spiritualem et corporalem eruditlo-nem pertinentia ea sale et venustate scripta qua solet egregius ille et ubique vuigatisslmus auctor qui adeo in Smae. Eucharístiae cultu intensius animis de-íigendo multis abhinc lustris laborare perglt. Mirus omníno líber quem vix semel arreptum e manibus rellnquere potes. In nulla seminariorum et religio-sorum blbiiotheca desíderarl fas est.
LEANDER FANLO, C. M. F.
Manuel Marín Peña. - Lengua Lati-na (Primer curso).—Lérida, 1935-
Hoc linguae Latinae opus, novissimis ordinationlbus accommodatum, auctor edidit, qui Linguam Latinamin Uerdensi Instituto ephebos mediae institutíonís docet. Óptimo quidem consilio titulus «Lingua Latina», minime vero «Gram-matica linguae Laiinae» placuít auctorí, quia revera opus continet, praeter sum-maría Grammaticae principia, exerclta-tiones singulis lectionibus respondentes, necnon ex Epitome Historiae Graecae ac ex Eutropií Breviario ab U. C. frusta selecta cum vocabulario praecipuorum vocum ordine litterarum composito. Auctorí ex animo gratulamur
J. M.» JiMÉNhZ, C. M. F.
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 18
www.culturaclasica.com
107
Exercitatioaes Scholares
1.° 2°
3.'
4."
5.°
6."
VIGILIA LITERARIA IN COLLEGIO SERAPHICO A R Á N Z A Z U
In Memoriam Quinti Horatii Flacci
anno ab ejua natali bis millesimo recurrente.
PARS I
Praefatiuncula. —jesús ab Irada. De quibusdam apud Horatium
sententiia quae christianum inórale quodammodo sapiunt. — Jesús María Beristain. Lectionís probatio (Ex PALAÍSTRA
LATINA) — Personae: M. Arsurabar-rena, J. Zubíeta. et V. Andoño. Quem tu Melpomene... (Horatii
oda quattuor vocibus inaequalibus. saeculo XVI, in concentum redacta a Paulo Hofhaimer) — Cantores: J. Zubieta, J. Garayalde, P. B. de He-redia. P. Layuno, J Layuno. J. As-tiazarán et T. Marculeta Francisculi pranüium. (Josephi
Fornarii milesia fábula, scaenís apud ephebea coaptata) — l^ersonae: J. I rada, P. Layuno, B. B. de Here-dia, J. Layuno, et T. Marculeta. De altari et quibusdam culíus ele mentís (Imaginibus in frontem pro-
jectis) zabal.
2.
3.
Relator: Bernard\is Qyar-
PARS II
1,° Ludus Uterarius (Ludovici Vives dialogus) — Personae: S. Pinedo, A. Hervias, F. Errasti, P. Iturrios. M, Martínez, D. Bengosa, I. Ateda et J. Uarduya. Jam. sol recedit ígneas (Hymnus duabus vocibus aequalibus ad can-tum ordinatus a D. V. Amalti) — Cantores: sexdecim. De antiquorum Romanorum ar' mis (Imaginibus coram exhibitis) — Relator; Xaverius Eizaguírre, Spectando ferias (Dialogus ex P A ' LAESTHA LATINA) — Personae: C. Iturria et N. Lorente. O María a d í e . . . (Melos a Caesare
Franck duobus vocibus aequalibus concinnatum) — Cantores.' sexdc' cim.
PRABFATIUNCULA Antequam hujus consessus litterarii
programmaenuntio, pracfatiuncula opus est Ómnibus notum est, hoc recurrente anno, bis niillesimum agi annum nata-lícii «Quinti Horatii Flacci». Nos íta-que, qui linguae Latinae addiscendae operam damus, tanti poetae memoriam celebrare statuimus, et quidem eodem utendo sermone quo ille usus est ad praeclara sua carmina fingenda. Sed hoc opus, hic labor. Nondum scimus latine. Vix adhuc prima grammaticae rudimen-
ta excessimus Hinc necesse est multa nos peccare, multos admitiere barbaris' mos et soloecismos in his quae sumus dicturi. Attamen vos qui sapientes estis et benigni. speramus gratiam nobis factures, si qua hujusmodi irrepserint menda. His dictis, en programa, in duas divisum partes: (sequitur ut supra)
Prof. Eminanue l l o v é , C. M. F. Moderator
T y p o t r a p b U F. Campa Calmct. - Tarreftae
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 19
www.culturaclasica.com
L I N G U A P H O N E ^
LATINUM OPE LINGUAPHONE i
i Introductionetn constituit probatam, ad Latinitatis studium facile reddendum atque jucundum, phono-grammatum a pparatus atque eorum coUustratus textus
L I N G U A P H O N E
^
GRAECUM OPE LINGUAPHONE Si vivam reddere velitis classicam Graecorutn Lin-guam, auscúltate Graeca phonogrammata c u m respondentibus textibus Demosthenís, Sophoclis, Homerl, Plndari edítis a
L I N G U A P H O N E
XXlll LINGUAE OPE LINGUAPHONE Si díscere vel perficere vos velitis in qualibet ex 23 praecipuls linguis nostrae aetatls cultus, responden' tem adquirlte earum apparatum
L I N G U A P H O N E
Petiíe hoc ipso die catalogum ab
LINGUAPHONE. - VIA VALENCIA, 245. - BARCELONA
Nomen tuum
Via Num. Oppidum Noia
ttagjBgefleaagasggasaflgaagaflgflagggaggflggassggggesasasagggeg^^
AC Segarra - Palaestra Latina (Cervera) 01/02/1936 - Pàgina 20
www.culturaclasica.com