paard en aansprakelijkheid
DESCRIPTION
Het letselschadeslachtoffer dat letsel heeft opgelopen door het onberekenbare gedrag van een paard kan zijn schade in beginsel verhalen op de bezitter van dat paard. Dat wordt anders, indien het paard “bedrijfsmatig” wordt “gebruikt”. In dat geval is namelijk uitsluitend de bedrijfsmatige gebruiker aansprakelijk. Dat betekent echter nog niet dat het slachtoffer zijn letselschade volledig vergoed krijgt. Veelal kan namelijk enige mate van eigen schuld aan zijn zijde worden aangenomen, waardoor een deel van zijn schade voor eigen rekening blijft. In deze presentatie wordt op al deze aspecten ingegaan.TRANSCRIPT
PAARD EN AANSPRAKELIJKHEID
Samenstelling:
Mr. I. (Ivo) Laseur13 november 2014
2
Inleiding
Paard Letselschade Bent u aansprakelijk?
Aansprakelijkheidsgronden:
Artikel 6:162 BW (Schuld-aansprakelijkheid)
Artikel 6:179 BW (Risico-aansprakelijkheid)
Artikel 6:181 BW
Artikel 7:658 leden 1 en 4 BW
Eigen schuld?
Conclusie
Inhoud
Filmpje!
Paard Letselschade Wie is aansprakelijk?
3
Raadsel
4
Pina Colada
Romeo de l'Eaugrennée
[D] en [L]
Dominant
Bent u aansprakelijk?
Paard Letselschade Bent u aansprakelijk?
Hoofdregel: ieder draagt zijn eigen schade!
Tenzij … grond voor aansprakelijkheid
5
Artikel 6:162 BW
Onrechtmatige daad van de berijder
Schuldaansprakelijkheid
Geen belangrijke rol (betere alternatieven!)
Alleen als dier door mens wordt aangestuurd!
6
Artikel 6:179 BW
Risicoaansprakelijkheid:
Geen onrechtmatige daad en geen schuld vereist bij bezitter
Kwalitatieve aansprakelijkheid:
Aansprakelijk als bezitter van het paard
7
Bezitter
Vereisten 6:179 BW:
Bezitter
Dier
Schade door "onberekenbaar gedrag“ veroorzaakt: "het eigen energie van het dier"(Dus niet bij opvolgen opdracht berijder, dan toets aan art. 6:162 BW!)
‘Tenzij’-formule
8
Bezitter
Tenzij-formule:
De aansprakelijkheid van de bezitter komt te vervallen, indien "de aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken, indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht in zijn macht zou hebben gehad."
Voorbeeld: inbreker!
(Zou bezitter ook aansprakelijk zijn geweest, indien hij paard in zijn macht zou hebben gehad?)
9
Bezitter
Wie is bezitter?
De zaakwaarnemer?
De vervoerder?
De bewaarder?
De houder van het dierenpension?
10
Bezitter
Zij houden paard niet voor zichzelf, maar voor een ander!
Geen bezitter!!
Wel artikel 6:181 BW mogelijk!!
11
Bezitter
Casus: Bunink/Manege Nieuw Amstelland B.V.
Manege geeft paardrijlessen
Zij organiseert buitenrit
12 leerlingen door Amsterdamse Bos
Paard is eigendom manege
Paard schrikt van derden
Leerling valt daardoor van paard
Is de Manege aansprakelijk?12
Bezitter
JA! Manege als bezitter paard aansprakelijk, want …
oorzaak val onverwachte beweging van het paard
Dit verandert niet, doordat …
paard door ander dan bezitter bereden
vrijwillig
op basis van een overeenkomst met de manege
in het kader van rijlessen
exoneratiebeding?
13
Exoneratiebeding
14
Exoneratiebeding
Het beroep hierop wordt nauwelijks gehonoreerd.
Relevante omstandigheden:
beding in gezamenlijk overleg of eenzijdig opgesteld?
strekking voldoende duidelijk of in algemene termen?
manege wel/niet verzekerd?
15
Eigen Schuld
Maar …
Op basis van aard en strekking overeenkomst en overige omstandigheden kan schade deels voor rekening berijder/leerling blijven!!
Eigen Schuld, want…
noch aan berijder, noch aan bezitter/manege verwijt
deelname les eigen keuze leerling
leerling kent algemeen gevaar onberekenbaar element
16
Eigen Schuld
Aspecten eigen schuld:
wat is leeftijd leerling (jong: beschermen!, oud: kwetsbaarder!)
wie heeft om dit paard gevraagd?
heeft leerling beweging paard veroorzaakt?
voldoet manege/rijbaan aan daarvoor geldende eisen?
voldoet instructrice aan (opleidings)eisen?
heeft instructrice bij les fouten gemaakt?
wat is ernst letsel?
17
Eigen Schuld
Casus (Bokkend paard in manege):
leerling 5 jaar les bij manege
paard eigendom manege
leerling meerdere lessen met dit paard gehad
niet-gediplomeerde instructrice gaf les
instructrice wist dat het een bokkig paard was
3 aansporingen in galop gaan, paard bokt, leerling valt
Wat is een redelijke verdeling?
18
Eigen Schuld
Hof Arnhem: manege 70 % aansprakelijk, leerling 30 % ES
19
Artikel 6:181 BW
Artikel 6:181 BW:
Paard wordt "gebruikt" in uitoefening bedrijf
gevolg: niet bezitter, maar UITSLUITEND bedrijfsmatige gebruiker is aansprakelijk!!
Als bezitter wordt aangesproken, dan wordt vordering eiser afgewezen.
20
Bedrijfsmatige gebruiker
Onduidelijkheid "bedrijfsmatig gebruiken"
I. Wetgever:
Artikel 6:181 BW n.v.t. bij enkel:
bewaren paard (voor een ander)
vervoeren paard (voor een ander)
stallen paard (voor een ander)
Dan blijft bezitter aansprakelijk!
21
Bedrijfsmatige gebruiker
II. Hoge Raad in Loretta-arrest:
10 jarige Marloes in gezicht getrapt door paard
ongeval in "gesloten" bak van Manege
Marloes was bak ingelopen na einde training door werknemer Manege
paard eigendom van derde
paard was tegen betaling ter belering gestald bij Manege
overeenkomst tussen derde en Manege
22
Bedrijfsmatige gebruiker
Manege aansprakelijk voor schade Marloes, ongeacht:
of manege bezitter/eigenaar paard is
of doel gebruik paard (i.c. beleren) bijna is bereikt
of paard duurzaam wordt gebruikt
of paard ten eigen nutte wordt gebruikt
23
Bedrijfsmatige gebruiker
Waarom dan?
manege heeft PROFIJT van gebruik paard
geen problemen bij achterhalen identiteit aan te spreken partij
ook dit bedrijfsrisico kan met één bedrijfsverzekering worden afgedekt
24
Bedrijfsmatige gebruiker
Wetgever versus Hoge Raad
Hoe zit het nu met ...
bedrijfsmatige bewaarder en vervoerder?
stalhouder?
exploitant paardenpension?
manegehouder, die
a. uitsluitend het paard laat stallen voor een ander?b. een beleringsovereenkomst heeft m.b.t. het paard?c. paardrijles geeft met het paard? etc.
25
Artikel 7:658 BW
Werkgeversaansprakelijkheid
Een (manege)houder van paarden kan ook aansprakelijk zijn voor schade door paard toegebracht aan:
eigen werknemer (lid 1)
uitzendkracht (lid 4)
vrijwilliger (lid 4)
ingeschakelde zzp'er (lid 4)
26
Werkgeversaansprakelijkheid
Vereisten toepassing 7:658 BW
wn.: schade "in de uitoefening van de werkzaamheden" geleden
wg.: werkgever is aansprakelijk, tenzij:
zij aan zorgplicht heeft voldaan
schade ook ontstaan als wel aan zorgplicht zou zijn voldaan (geen c.v.) of
opzet/bewuste roekeloosheid werknemer
27
Werkgeversaansprakelijkheid
Wat is het voordeel voor de werknemer/vrijwilliger etc.?
Er is maar een zeer beperkt ES-verweer mogelijk!!
28
Combi-casus
Climax: Combi-casus
Werkneemster manege loopt polsblessure op bij lossen paard
Ongeval op terrein manege
Paard van een derde
Paard in vrachtauto van en door chauffeur van manege aangevoerd
Voor filmsessie op terrein manege t.b.v. veiling manege
Wie is aansprakelijk?29
Combi-casus
Artikel 6:181 BW van toepassing, want niet enkel vervoeren/bewaren, maar ook profijt!!
Artikel 6:179 BW daarmee niet van toepassing!!
Maar bewijsprobleem slachtoffer: geen getuige dat letsel is ontstaan door onverhoedse beweging paard!Wat is oplossing?
30
Combi-casus
De manegehouder is als werkgever aansprakelijk op grond van 7:658 BW!!
In dat geval draagt niet werkneemster, maar werkgeefster/manegehouder bewijsrisico dat de precieze toedracht van het ongeval niet vaststaat!
31
Conclusie
Vele gronden voor aansprakelijkheid!
Niet/nauwelijks uit te sluiten!
Ontsnapmogelijkheid: als niet bedrijfsmatige gebruiker, maar u als bezitter wordt aangesproken!
32
Conclusie
Controleer goed:
Dekking van eventuele verzekering (op/buiten eigen terrein, eigen werknemers/vrijwilligers etc.)?
Welke (contractuele) afspraken maakt u met derden?
33
Advies voor Sinterklaas
34
Vragen?
Schenkeveld Advocaten N.V. heeft deze kennisbijeenkomst op zorgvuldige wijze samengesteld.
Het is desalniettemin niet uit te sluiten dat de verstrekte informatie onjuistheden bevat. Schenkeveld Advocaten N.V. aanvaardt hiervoor geen aansprakelijkheid.
35