Otomatik Güneş Takip

Sistemi

İçindekiler:

1.Güneş Pilleri ve Enerjisi Hakkında Genel Bilgi

2.Projenin Tasarım Aşaması 2.1 Mekanik Düzenek 2.1.1. Dc Motor ve Redüktör

2.2 Kontrol Sistemi 2.2.1Sensör seçimi ve tasarımı

2.2.2. Akım-Gerilim Dönüştürücü Yükseltici Devresi

2.2.3. Motor sürücü devresi

2.2.4.Ana kontrol kartı

2.2.5 Mikrokontrolör

3. Algoritma, Program ve Çalışma Mantığı

4.Sonuçlar ve Öneriler 4.1 Sonuçlar

4.2 Öneriler

1. GÜNEŞ PİLLERİ ve ENERJİSİ HAKKINDA GENEL BİLGİ

Çevre kirliliğindeki artış günümüzde yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgiyi giderek

arttırmaktadır. Öte yandan enerji kullanımındaki artışın karşılanması, tükenmekte olan fosil yakıtlar

ve kullanılsa da kullanılmasa da yalnız nükleer yakıtlarla mümkün görülmemekte ve anacak

yenilenebilir enerjilerin kullanılması ve enerji kullanımı veriminin arttırılması şartlarına bağlı

olmaktadır. Elektrik enerjisi üretiminde en çok kullanılan yöntem kömür gibi fosil yakıtların

yakılması ile gerçekleştirilir. Fakat fosil yakıtların yakılması ile ortaya çıkan karbondioksit gazı

sebebiyle meydana gelen sera etkisi sebebiyle küresel ısınma olayı ortaya çıkar. Fotovoltaikler çevre

kirletici etki oluşturmayan enerji üretim seçeneklerinin başında gelmektedir. Güneş enerjisinin

alternatif bir enerji kaynağı olarak çekiciliğinin artmasındaki diğer faktörler güneş pillerinin yüksek

güvenilirliği, kararlı performans artışı ve üretim masraflarının azaltılması ve diğer bir husus olarak

güneş pillerinin yakıt giderine sahip olmamasıdır. Dünyada artan enerji ihtiyacını karşılamak için

güneş enerjisinin alternatif bir enerji kaynağı olarak kullanılmasından önce güneş pillerinin

verimliliğinin arttırılması gerekmektedir. Günümüzde normal boyutlardaki bir güneş pilinin ortalama

verimi sadece küçük güçlü ticari aygıtlara (hesap makinesi ve oyuncaklar gibi) yetecek miktardadır.

Daha büyük güç isteyen cihazları besleyebilmek için daha büyük boyutlu güneş panelleri

gerekmektedir. Panelin boyutunu arttırmaktansa verimini arttırmak daha mantıklıdır. Güneş paneli,

üzerinde birçok güneş enerjisini soğurmaya yarayan güneş hücreleri bulundurur. 8-24 panellik bir

sistem, ihtiyaç olan yerlerde normal bir evin tüm elektrik ihtiyacını karşılayabilir. Endüstri

uygulamaları veya elektrik santralleri için binlerce güneş panelinin kullanıldığı büyük sistemler

kurulmaktadır. Bir güneş hücresinin performansı verimi ile ölçülür. Panellerin mevsimlere bağlı

olarak farklı açılarla güneşe doğru yönlendirmesi yapılarak her mevsimde azami verim alınması

mümkün olmaktadır..Yapacağımız bu proje ile güneş ışığı otomatik olarak kontrol edilecek ve güneş

panellerinden optimum verim alınması sağlanacaktır.

2. PROJENİN TASARIM AŞAMASI

Bu projede sensör(güneş pili), motor, kontrolör ve gerekli diğer ekipmanlar yardımıyla bir güneş takip

sistemi oluşturulacak bu sayede güneş enerjisinin daha verimli olarak kullanılması

sağlanacaktır.Projenin tasarım aşaması 3 ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar;

1)Mekanik düzeneğin oluşturulması: Yatay ve dikey hareketi sağlayan 2 DC motor, sensörlerin

yerleştirildiği platform, redüktör ve akuple sisteminin tasarımını kapsamaktadır.

2) Kontrol sistemi: Bu bölümde mekanik sistemin iki temel hareketinin kontrolü amaçlanmıştır. Bu

hareketler doğu-batı ve kuzey-güney hareketleridir. Sensör ve bu sensörlerden alınan konum

bilgilerinin değerlendirilmesi incelenmiştir.

3) Algoritma ve program: Mekanik sistemin tüm hareketlerinin kontrolü için mikrokontrolör

kullanılmıştır. Sistem hareketlerini bir algoritma doğrultusunda yapmaktadır. Tasarım sırasında bu

algoritma esnek tutulmuş ve güneşin en az hareketle bulunması amaçlanmıştır.

2.1 MEKANİK DÜZENEK

Mekanik sistem, yatay ve dikey hareketi sağlayacak iki adet DC motordan ve bunlara akuple redüktör

dişli sisteminden oluşmaktadır. Redüktör sistemi sayesinde yük tarafından DC motorların mili

üzerinde oluşturulan büyük tork etkisi azaltılmıştır. Tasarlanan mekanik sistemin 7–8 kilo civarındaki

güneş panellerini kaldırabileceği tahmin edilmektedir.

Burada elektronik olarak kontrolün sağlanacağı bölüm DC motorların girişleridir. Şekilde görüldüğü

gibi yukarı-aşağı hareketi üsteki DC motor tarafından sağlanmaktadır.

Sağ-sol hareketi ise altta bulunan DC motor ve yine bu motora aküple edilmiş olan redüktör

sayesinde gerçekleştirilmiştir. Mekanik sistem üzerinde kontrol sistemine sensörler ile konum bilgisini

bulmak için tasarladığımız sensör platformu Şekil 1ve Şekil 2’de görülmektedir.

Şekil1: Sistemin genel görünüşü

Şekil2: Sensör Platformu

2.1.1.DC MOTOR ve REDÜKTÖR

Şekil3: DC motor yapısı

Şekil 3’te DC motorun içyapısı görülmektedir. Motorun dış kısmı stator, iç kısmı rotor olarak

adlandırılmaktadır. Stator iki daimi manyetik kutup çiftinden oluşur. Öte yandan rotor kısmı mekanik

komutatöre bağlı sargılardan oluşmaktadır. Stator mıknatısı ve enerjilenmiş sargının zıt kutupları

birbirlerini etkilerler. Bu meydana geldiğinde stator ile tam hizaya gelene kadar rotor dönmeye başlar.

Rotor hizalandığı zaman fırçalar komutatör kontakları üzerinde hareket eder ve bir sonraki sargı

enerjilenir.İki değişik tip DC motor vardır; Seri ve Şönt sargılı. Bu motorlar benzer komutatörlü ve

fırçalı rotora sahiptirler. Buna karşın stator daimi mıknatıs yerine sargılardan oluşmaktadır. Fakat

yine de temel prensip aynıdır. Seri sargılı bir dc motor, rotorla seri stator sargılarına sahiptir. Şönt

sargılı DC motor ise rotor sargısı ile paralel stator sargısına sahiptir. Projede Faz elektrik firması

tarafından üretilen b24Vdc silecek motorları kullanılmıştır.

Sistemde Redüktör olarak ise Atak Redüktör Firmasından İRAM Ayaklı Tip Redüktör seçilmiştir.

Bu redüktör 5 devir/dakikadan 500 devir/dakikaya kadar devre çıkabilen 0.2 ile 75 kw arası motor

gücüne bağlanabilen bir redüktördür.

Şekil 4: İRAM Ayaklı Tip Redüktör

2.2 KONTROL SİSTEMİ

Sistemin kontrol kısmı içinde 4 ana kısım bulunmaktadır. Bunlar;

Sensör seçimi ve tasarımı

Motor sürücü devresi

Ana kontrol kartı

Mikrokontrolör

Bu sistemde Kontrolör olarak PIC kontrolör ve onun bağlı oluğu ana kontrol kartı,

kumanda elemanı olarak redüktör ve DC motor, ölçme elemanı olarak güneş pili ve sistem

olarak da güneş paneli kullanılmıştır. Sisteme etki edecek bozucu büyüklük olarak ise güneş

ışığını engelleyecek her türlü obje ve panelin dönüşünü etkileyebilecek şiddetli rüzgâr kabul

edilebilir.

Proje kontrol sistemiyle alakalı olduğundan güneş panelleri ile ilgili bir anlatım

yapılmamıştır. İhtiyaca göre seçilecek herhangi bir güneş paneli sistem olarak kabul

edilebilir.(Tek kıstas panel ağırlığıdır)

Sistemin Kontrol Diyagramı

Sistem, güneş pilleri ile güneş yönünü tespit eder.(Güneş ışığı ile akım üretir) Güneş

pillerinin oluşturduğu akımlar gerilime dönüştürülerek kontrolöre iletilir. PIC kontrolör

programlandığı şekilde gereken değerlendirmeyi yapar ve motora sinyal gönderir.(En çok

akım üretilen yöne doğru dönmesi için) Bu şekilde panel güneş yönüne doğru döndürülmüş

olur. Değişen güneş açısı güneş pilleri yardımıyla tespit edilir ve kontrolöre geri besleme

yapılır. Sistem bu şekilde çalışmaya devam eder.Ayrıca bu sistemde manuel kontrol

2.2.1 SENSÖR SEÇİMİ VE TASARIMI

Sistemin güneşi takip etmesi gerektiği için etkin bir sensör tasarımına ihtiyaç vardır. Sensör tasarımı

sensörlerin konumunu, sensör tiplerini ve akım-gerilim dönüştürücü yükseltici devresini

içermektedir.

Sensörlerin Seçimi:

Bu proje güneş izleme uygulaması üzerine dayandığı için sensör olarak güneş pili kullanmak uygun

görülmüştür. Işık fotovoltaik ve iç fotoelektrik olay ile doğrudan elektrik enerjisine dönüşür. Güneş

enerjisini fotovoltaik yoldan elektrik enerjisine dönüştüren elemanlar güneş pili olarak adlandırılır.

Güneş pili geniş alanlı bir yarıiletken p-n diyottur. Şekil 4’de projede kullanılan güneş pili

görülmektedir.

Şekil4: Güneş Pili

Yarıiletkene giren ışığın yeterli düzeyde enerji taşıyan fotonlarının, kristalin n ve p bölgelerinde

serbestleştirdikleri yük taşıyıcılar, diyotun pn kavşağında oluşan elektrik alanı etkisiyle ayrılarak

diyot uçları arasında gerilim oluştururlar.

Diyot uçları bir iletkenle birleştirilerek yüklendiğinde ise diyottan akım çekilir ve ışık olarak kristalde

absorbe edilen enerji elektrik enerjisine dönüşerek, yükün cinsine göre, kuvvet, ısı, kimyasal enerji

veya tekrar ışık olarak dışarıya çekilir.

Elde edilen elektrik enerjisinin gelen ışık enerjisine oranı güneş pilinin verimi olarak adlandırılır. P-N

diyot yapısındaki bir güneş pilinin enerji band diyagramı şekil 5’da görülmektedir.

Şekil5: Güneş pili enerji band diagramı

Güneş pilinin ideal eşdeğer devresi şekilde görülmektedir. Aydınlıkta diyota paralel sabi akım modeli

IL kullanılır. Bu akım çoğunluk taşıyıcılarının güneş ışınımı ile uyarılmasından meydana gelir. IS

diyot saturasyon akımı ve RL yük direncidir.

Şekil6: Güneş pili eşdeğer devresi

Sensörlerin Yerleştirilmesi:

Şekil 7’deki Platformun her bir köşesine matris satır ve sütunları şeklinde 4 adet güneş pili ve bunların

arasına siyah gölgeleme elemanı yerleştirildi. Gölgeleme elemanının kullanılmasının amacı, gelen

güneş ışığının yönüne bağlı olarak sadece ışığın geldiği yön tarafındaki sensörün diğerlerine göre

daha fazla ışık almasını sağlamaktır. Siyaha boyanmasının sebebi ise yansımaların önlenmesidir.

Şekil7: Sensör platformu

Aynı zamanda sistem gerekli hareketleri tamamlayıp güneşi tam karşısına aldığında 4 sensörden de

alınan bilgilerin eşit olmasını sağlamaktadır.

2.2.2. AKIM-GERİLİM DÖNÜŞTÜRÜCÜ YÜKSELTİCİ DEVRESİ

Sensör olarak kullanılan güneş pillerinin ışık altında gelen ışıkla doğru orantılı olarak ürettikleri akım

değerinin mikrokontrolör tarafından değerlendirilebilmesi için gerilim bilgisine dönüştürülmesi

gerekmektedir. Bu gerilim maksimum akımda 5V olacak şekilde ayarlanmış olmalıdır.

Şekil 8: Akım-Gerilim Dönüştürücü

Sistemdeki 4 sensörün her biri için bu devreye ayrı ayrı ihtiyaç vardır. Bu sebeple içinde 4 adet

opamp bulunan LM324 entegresi kullanılmıştır.Bu entegre simetrik kaynakla çalışmaya ihtiyaç

duymaz. Kullandığımız güneş pilleri birtakım nedenlerden dolayı aynı ışınım altında farklı akım

ürettikleri görüldüğü için geri besleme hattı üzerindeki potansiyometre yardımıyla aynı ışınım altında

devre çıkışında aynı voltaj değerinin elde edilmesi sağlandı.

2.2.3 MOTOR SÜRÜCÜ DEVRESİ

Motor sürücü devresi H köprüsü biçiminde bir DC motoru iki yönde sürebilecek şekilde

tasarlanmıştır. Şekil 8’de görülen devrenin mikrokontrolörden gelen girişleri kullanılarak PWM

sinyaline göre istediğinde bir köşegen, istendiğinde diğer köşegen üzerindeki transistörler iletime

sokularak motoru çift yönlü sürmek mümkündür.

Yüksek güçlü motor sürücü devresini anakontrol devresinden izole etmek için optocoupler

kullanılmıştır. Bu sayede motor devresinde oluşması muhtemel bir arıza durumunda yüksek voltajın

veya akımın kontolör tarafına ulaşması engellenmiş olur. Şekil 9’de görülen devrede görülen TIP31

ve TIP32 yerine devrede BDX53 ve BDX54 darlington transistörleri kullanılmıştır.

Şekil 9: Motor Sürücü Devresi

Şekil 10: Baskılı Motor Sürücü Devresi ve Ana Kontrol Kartı

2.2.4. ANAKONTROL KARTI

Şekil 10’da görülen bu kısım, mekanik sistemin her türlü kontrolünün sağlanmasının yanında

kullanıcı ile LCD ekran ve kontrol butonları üzerinden arayüz oluşturmaktadır. Üzerinde PIC16F877

mikrokontrolör, LCD ekran, Manuel kontrol butonları, RTC (rea time clock), Op-amp devresi,

giriş-çıkış pinleri bulunur. Manuel kontrol butonları sayesinde sistemin dışarıdan kontrolü

sağlanabilmektedir. RTC ile gerçek zamanlı uygulamalar yapılabilir. LCD ekran ile sistemin çalışma

aşamaları her an izlenebilmektedir.

Şekil-10’da görülen devrede;

0 numaralı buton otomatik modan interrupt girişi sayesinde sistemi manual moda geçirmektedir.

Manuel modtaki işimiz bittiğinde yine aynı butona basarak otomatik moda tekrar geri dönmek

mümkündür.

1 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünde yatay doğrultuda sistemin hareketini

sağlar.(1 MOTOR)

2 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünün tersinde yatay doğrultuda sistemin

hareketini sağlar.(1.MOTOR)

3 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünde dikey doğrultuda sistemin hareketini

sağlar.(2.MOTOR)

4 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünün tersinde dikeydoğrultuda sistemin

hareketini sağlar.(2. MOTOR)

5 numaralı buton manuel modda iken “KALİBRASYON” moduna geçmemizi sağlar. Bu modda iken

yine ana kontrol kartı üzerinde bulunan potlar sayesinde sensörlerden alınan veriler üzerinde

kalibrasyon işlemi gerçekleştirilir. Kalibrasyon işlemi bittiğinde yine aynı butona basılarak manuel

moda geri dönülür.

2.2.5 PIC 16F877A MİKROKONTROLÖR

PIC16F877, dünyada kullanıma sunulmasıyla eş zamanlı olarak Türkiye’de de uygulama

geliştirenlerin kullanımına sunuldu. PIC16F877, belki de en popüler PIC işlemcisi olan 16F84’ten sonra

kullanıcılara yeni ve gelişmiş olanaklar sunmasıyla hemen göze çarpmakta. Program belleği FLASH

ROM olan F877’de yüklenen program F84’te olduğu gibi elektriksel olarak silinip yeniden

yüklenebilmektedir. Aşağıdaki tabloda F877’nin önemli özellikleri yer almaktadır.

Özellikle 16C6x ve 16C7x ailesinin tüm özelliklerini barındırması, 16F877’yi kod geliştirmede de ideal

bir çözüm olarak gündeme getirmekte. Konfigürasyon bitlerine dikkat etmek şartıyla C6x veya C7x

ailesinden herhangi bir işlemci için geliştirdiğiniz kodu hemen hiçbir değişikliğe tabi tutmadan F877’e

yükleyebilir ve çalışmanızı deneyebilirsiniz. Bunun yanı sıra F877, 16C74 ve 16C77 işlemcileriyle de

bire bir bacak uyumludur.

Şekil11: PIC16F877’nin bacak bağlantıları

3. ALGORİTMA, PROGRAM VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Proje raporunda şimdiye kadar anlatılan bölümler sistemin mekanik ve elektronik bölümlerini

kapsamaktadır. Bu bölümde ise sistemin çalışma mantığı ve bunu sağlayan program bilgileri

verilecektir.

Sistem çalışmaya başladığında ilk önce programda gerekli atama ve tanımlama işlemlerini

yapmaktadır. Ardından RTC entegresine zaman bilgisinin yazılması işlemi yapılır ve program

sensörlerden ortamda güneşi arayıp bulmak için yeterli miktarda ışık var mı yok mu kontrolünü

gerçekleştirir. Eğer yeterli ışık yoksa güneşi aramadan bekleme moduna girer ve belli aralıklarla

tekrar yeterlilik kontrolünü yapar. Ortamdaki ışık seviyesi belli bir değerin üzerine çıktığında

otomatik moda girip güneşi aramaya başlar. Bu işlemi yapması için ilk olarak gelen ışığın yönünü

belirlemek gerekir.

Sensörlerden(Güneş pili) alınan bilgiler kullanılarak oluşturduğumuz mantık çerçevesinde birtakım

matematiksel karşılaştırma işlemlerini takiben ışın 4 ana yön olan kuzeybatı, kuzeydoğu, güneydoğu

ve güneybatı yönlerinin hangisinden geldiği tespit edilir ve bulanan yön LCD’ye yazdırılır. Bulunan

yön bilgisine göre motorlara sinyaller gönderilir.

Eğer kuzeybatı yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönünde dönecek şekilde

sinyal gönderilerek panel 1. ve 2. Sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit olana

kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de KUZEY bilgisi görülür.

Eğer güneybatı yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönünde dönecek şekilde

sinyal gönderilerek panel 3. ve 4. Sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit olana

kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de GÜNEY bilgisi görülür.

Eğer kuzeydoğu yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönü tersine dönecek

şekilde sinyal gönderilerek panel 1. ve 2. sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit

olana kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de KUZEY bilgisi görülür.

Eğer güneydoğu yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönü tersine dönecek

şekilde sinyal gönderilerek panel 3. ve 4. sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit

olana kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de GÜNEY bilgisi görülür. KUZEY ve GUNEY

yönleri bulunduktan sonra algoritma şemasındaki YATAY MOTOR kısmına geçilir. Bu kısımda 2.

motor panelin hareketini sağlar.

KUZEY yönü bulunmuşsa 2. motora doğu yönünden bakıldığında saat yönünde dönecek şekilde

sinyal gönderilir ve 4 sensörden de gelen bilgi yine belirli bir tolerans değeri içinde eşit olana kadar

motor döndürülür.

GÜNEY yönü bulunmuşsa 2. motora doğu yönünden bakıldığında saat yönü tersine dönecek şekilde

sinyal gönderilir ve 4 sensörden de gelen bilgi yine belirli bir tolerans değeri içinde eşit olana kadar

motor döndürülür.

4 sensörden gelen bilgi belirli bir tolerans değeri içinde eşit olduğunda SON KONTROL kısmına

geçilerek son kez güneşin tam olarak karşıya alınıp alınmadığının kontrolü yapılır. Eğer gerekli şart

sağlanmamış ise en başa geri dönülerek buraya kadar anlatılan hareketler tekrar edilir. Şart sağlanmış

ise sistem istenilen süre kadar düşük güç moduna sokulur ve beklemeye alınır. Mikrokontrolör belli

aralıklarla sensörlerden gelen verileri kontrol ederek ışığın yönünü değişip değişmediğini kontrol

eder. Bir değişiklik söz konusu ise tüm hareketler tekrarlanır Değişiklik yok ise bekleme moduna geri

dönülür.

4. SONUÇLAR VE ÖNERİLER

4.1 Sonuçlar

Sistemin deneme aşamasına ilk önce masa lambası kullanılarak başlanıldı ve gerekli yön bulma

deneyleri yapıldı. Denemelerde elde edilen sonuçlar maddeler halinde açıklanmıştır; o Sistemin ilk

denemelerinde motorların hızlı hareket etmesinde dolayı yön bulmada sorunlar çıktı.

Bu sebebinin hızlı hareket nedeniyle belli tolerans değerlerinin kaçırılmasından olduğu tespit edildi.

Bu amaçla motorlara gönderilen pwm sinyallerinin etkin periyodu düşürüldü.

Daha sonra karşılaşılan diğer bir sorun da kullandığımız güneş pillerinin karakteristiklerinin aynı

olmamasıydı. Bu sorun da hassas kalibrasyon işlemi yapılarak çözüldü.

Kalibrasyon işlemi de yapılmış olmasına rağmen güneşin bulunmasında sorunların devam ettiği

görüldü. Bu yüzden programda kontrol edilen birtakım değerlerin tolerans miktarları üzerinde

değişiklikler yapıldı. Sistem maksimum düzeyde hassas hale getirildi.

Akşam batıya yönelmiş olan sisteme sabah ışık arkadan geleceği için güneşin bulunması sırasında

sorun çıkabileceği için gece belli bir zamanda sabah güneşi karşılamak için sistemin doğu

pozisyonuna alınması gerekmektedir. Bu sorunu çözebilmek için sisteme RTC eklenerek gece

istediğimiz saatte sistemin doğu pozisyonuna yönelmesi sağlandı. Bunu yaparken akşam sistemin

tam batı pozisyonuna gelmiş olacağı varsayıldı.

Masa lambası ile yapılan deneyler %100 başarıyla tamamlandıktan sonra sistemin Güneş ışığı

altında çalışması incelendi. Fakat güneş ışığı altındaki ilk denemede masa lambası ile güneş ışığının

spektrumları arasındaki büyük farktan dolayı tüm opamap çıkışlarının saturasyona uğradığı görüldü.

Bu sorun da tekrar kalibrasyon işlemi yapılarak düzeltildi. Tüm ayarlar yapıldıktan sonra sistemin

güneş ışığı altında da başarıyla çalıştığı gözlendi.

4.2 Öneriler

Projenin kapsamı aşağıda belirtilen örnekler ile daha da genişletilebilir.

GPS sistemleri kullanılarak güneşin her an matematiksel konumunun bilinmesi sayesinde sensör

kullanılmasına gerek kalmadan bulutlu bir günde bile güneşin takip edilmesi işlemi yapılabilir.

DC motor yerine step ya da servo motor kullanılarak panelin her an hangi pozisyonda olduğu

bilinebilir böylece sistemi istediğimiz pozisyona hatasız getirebiliriz.

Tasarladığımız sistemde panelin hareketi sınırlamak için limit anahtarları kullanılabilir. Daha

kaliteli ve sağlam mekanik sistemler tasarlanarak daha büyük paneller ile güneş izlemek mümkün

olabilir.