Osobliwości w odmianie rzeczownikówDo ogarnięcia dla każdego

Odmiana rzeczownika „przyjaciel”

Rzeczownik „przyjaciel” ma podobną budowę do rzeczownika „nauczyciel”, jednak w liczbie mnogiej odmienia się zupełnie inaczej.

Odmiana rzeczowników o tej samej pisowni, a różnym znaczeniu

UCHO

OKO

Oczy, oka, uszy, ucha…

Rzeczowniki posiadające tylko liczbę pojedynczą

To rzeczowniki:

•Nazwy własne np. Wisła, Bałtyk, Giewont•Nazwy materiałów np. miedź, cyna•Nazwy uczuć, pojęć abstrakcyjnych np.

miłość, przyjaźń•Nazwy określające zbiorowości np.

szlachta, duchowieństwo

Rzeczowniki mają i odmieniają się tylko w liczbie pojedynczej!!

Rzeczowniki posiadające tylko liczbę mnogą

(te) spodnie (te) skrzypce

To rzeczowniki:

Skrzypce Spodnie Widły Urodziny Imieniny Okulary

Rzeczowniki pochodzenia łacińskiego zakończone na –um. Rzeczowniki te posiadają liczbę pojedynczą i mnogą, ale odmieniają się tylko w liczbie mnogiej.

Odmiana rzeczownika gimnazjum w liczbie mnogiej

M. gimnazjaD. gimnazjówC. gimnazjomB. gimnazja

N. z gimnazjamiMs. o gimnazjach

W. gimnazja!

Rzeczowniki zakończone na - anin.

Meksykanin – Meksykanów Mieszczanin - Mieszczan

Odmiana rzeczownika „Łodzianin” (mieszkaniec Łodzi)

M. Łodzianin Łodzianie (nie: Łodzianinie!)D. Łodzianina ŁodzianC. Łodzianinowi ŁodzianomB. Łodzianina ŁodzianN. z Łodzianinem ŁodzianamiMs. o Łodzianinie ŁodzianachW. o Łodzianinie! Łodzianie!

Odmiana rzeczownika „Amerykanin”

M. Amerykanin AmerykanieD. Amerykanina Amerykanów (nie Amerykaninów!)C. Amerykaninowi AmerykanomB. Amerykanina Amerykanów (nie Amerykan!) N. z Amerykaninem z Amerykanami Ms. o Amerykaninie o AmerykanachW. o Amerykaninie! o Amerykanie!

Dwa sposoby odmiany…

Jak można zauważyć, różnice w odmianie rzeczowników zakończonych na – anin występują w formach dopełniacza i biernika.

Aby ustalić poprawną formę wyrazu najlepiej zajrzeć do słownika języka polskiego!

DO ZAPAMIĘTANIA!

Bardzo nietypowa i trudna odmiana rzeczowników sędzia, hrabia (murgrabia, burgrabia)

M. sędzia sędziowie D. sędziego sędziów C. sędziemu sędziom B. sędziego sędziów N. z sędzią z sędziami Ms. o sędzi o sędziach W. sędzio! sędziowie!

Kłopotliwe rzeczowniki nieodmienne

W naszym języku istnieją wyrazy, które są nieodmienne. Najczęściej są to:egzotyczne nazwy zwierząt i roślin np. boa, zebu, kiwi,

awokado, mango obce nazwy własne np. Kongo, Kolorado, Los Angeles,

Kilimandżaro rzeczowniki zakończone na – u lub na dwie samogłoski np.

kakadu, kakao, makao niektóre wyrazy obce przeniesione do naszego języka np.

menu, tournée, etui.

Dlatego też…

Powiemy, że:

•W puszcze zabrakło kakao (NIE! KAKAA, czy BOŻE BROŃ KAKAŁA!!)

• Poczęstuj mnie tym mango (NIE! MANGIEM!)

Rzeczowniki typu: imię, zwierzę

Rzeczowniki odmieniają się tak samo jak rzeczowniki nijakie zakończone na -e, ale we wszystkich przypadkach oprócz mianownika, biernika i wołacza liczby pojedynczej przed tymi końcówkami pojawia się rozszerzenie o cząstkę -eń-, -ęć-, -on-

M. imię zwierzęD. imienia zwierzęciaC. imieniu zwierzęciu

B. imię zwierzęN. z imieniem ze zwierzęciem

Ms. o imieniu o zwierzęciuW. imię! zwierzę!

Bracia i księża

Pewne trudności mogą sprawić formy rzeczowników brat i ksiądz w liczbie mnogiej. Oto ich odmiana:

M. braci-a księżaD. braci księży

C. braciom księżomB. braci księży

N. z braćmi z księżmiMs. o braciach o księżach

Na koniec kilka zadań Ponieważ odmiana rzeczowników trudnych, wcale nie jest taka trudna, należy utrwalić je.

Proszę odmienić rzeczowniki w liczbie pojedynczej i mnogiej:• pisklę• Indianin• muzeum• szyja• gołąb