7/31/2019 OSM SONRA BALKANLAR-BUGN KOSOVA

1/2

[ OSMANLI SONRASI BALKANLAR ve BUGN KOSOVA'DA OLANLAR ]

Diyanet Aylk (Say:102) Sayfa:2/21

Dini Yaynlar Dairesi Bakan

Adn batdan douya uzanan ve Bulgaristan' ikiye blen da silsilesinden alan Balkanyarmadas, tarihin hemen hemen her devrinde scak hadiselerin yaand bir blge olmutur.Her ynyle kendine mahsus zellikler tayan bir beeri corafya arz eden bu yarm adada, batve gneye hakim sarp dalar toplumlar aras irtibat gletirdii iin her blge kendine zgkltr, dil ve din gruplarnn gelimesine sahne olmutur. Trklerin bu blgeye hakimiyetindennce Hal kumandanlar tarafndan kurulmu olan eitli feodal devletler tarafndan paylalmolan Balkanlar'daki bu yap Trklerin Balkanlar'a girmesiyle son bulmutur.

Osmanllar, 1354 ylnda Gelibolu zerinden Balkan Yarmadasna geerek, 1361 Edirne'ninfethinden sonra feodal devletleri ykmlar ve Balkanlar sratle ele geirmeye balamlardr.

1389 Kosova Meydan savayla Srbistan Trk hakimiyetine gemi, 1396 ylnda Nibolunlerinde hal ordusunun hezimete uratlmasyla da Osmanl'nn Balkan hakimiyeti

perinlenmitir. 1463 Bosna'nn fethi ve 1521'de de Belgrad kalesinin alnmasyla da Balkanyarm adasnn byk bir ksm Osmanl topraklarna dahil edilmitir.

Balkanlar'n Osmanl'nn idaresine bu kadar abuk girmesinin ve yllarca ciddi bir muhalefetlekarlamadan hakimiyetini srdrmesinin elbette ki siyasi, sosyal ve kltrel bir ok sebeplerivardr. Bir defa Osmanl buradaki etnik, din ve kltrel olgular arasndaki dengeyi iyi korumu,Bizans ve hallarn oluturduu feodal yapy ortadan kaldrarak, zellikle Katolik anlaynOrtodoks anlay zerindeki basksna son vermi, eitlik, din ve vicdan hrriyeti ilkelerini hakimklmak suretiyle tm Balkan yarmadasna siyasi ve ticari bir btnlk kazandrmtr. Oldukakarmak ve kark bu corafyada Osmanl dnemi gelimeleri bir sosyal inklp olarakzetlenebilir. Osmanlnn bu tutumu blgeye "Pax Ottomanica" (Osmanl bar) olarak tarihegeen 200 yllk bir bar ve istikrar ortamn getirmitir.

Anadolu kkenli Trk gleriyle yeni yerleim birimleri oluturulmu, Trkler blgede yenisosyal ve ticari gelimelerin meydana gelmesinde byk katklarda bulunmulardr. AyrcaOsmanl burada yeni alt yaplar da oluturmak suretiyle sosyal hayatn canlanmasn salamtr.zellikle 1400 - 1600 yllar arasnda ina edilen cami, medrese, hamam, mektep, ar, yol vekprler gz nne alndnda bu blgenin yeni batan imar edildiini ve bir Trk yurdu halinegetirildiini sylemek mmkndr.

Ne var ki, XVIII. ve bilhassa XIX. Yzyllarda deien ekonomik artlar ve savalar sebebiyleOsmanlnn zayflamaya yz tutmas sonucu blgedeki dengeler deimi, Hristiyan nfus,Mslman nfus aleyhine oalmaya balamtr. Batnn da himayesiyle milliyeti akmlarharekete gemi ve Osmanl idaresine kar ayaklanmalar ba gstermitir. lk ayaklanma 1804'deAvusturya'nn destei ile Srbistan'da balamtr. Srp syann, ngiltere'nin manevi destei ileortaya kan 1821 Yunan ihtilali takip etmi ve 1829'da Yunanistan'n bamszlnkazanmasyla da yeni bir boyuta ulamtr.

1878'e kadar Balkanlarn byk bir ksm Osmanl idaresinde kalmsa da 1877-1878 Osmanl-Rus Sava sonunda Balkanlar (Makedonya ve Trakya hari) Osmanl idaresinden kmtr. te

bundan sonra Balkanlarda zulm ve vahet btn iddetiyle kendini gstermi, i karklklar vezellikle Trk ve Mslmanlara ynelik etnik temizlik hareketleri

7/31/2019 OSM SONRA BALKANLAR-BUGN KOSOVA

2/2