organizimi i nvm-ve
DESCRIPTION
Organizimi i NVM-ve ne Republiken e Kosoves, me theks te vecante ne Regjionin e PejesTRANSCRIPT
Mentori :Dr.Sc.Ibish Mazreku
Punoi :Shkumbin Gërguri
KARAKTERISTIKAT E ORGANIZIMIT TË NVM-VE NË REPUBLIKËN E KOSOVËS ME THEKS TË VEÇANTË NË REGJIONIN E PEJËS
Organizimi marrë në përgjithësi është alfa dhe omega i çdo aktiviteti jetësor.
PERMBAJTJA
QELLIMI DHE OBJEKTIVAT E PROJEKTIT
SHTJELLIME TE PERGJITHSHME MBI NVT-TE
KLASIFIKIMI I NVM-VE
ORGANIZIMI I NVM-VE
MJEDISI BIZNESOR NE KOSOVE
ANKETA E ZHVILLUAR NE REGJIONIN E PEJES
KONKLUDIMET DHE REKOMANDIMET
LITERATURA
QËLLIMI DHE OBJEKTIVAT
Ky punim ka për qëllim të japë një trajtim teorik dhe praktik të organizimit të NVM-ve si dhe të analizojë sfidat dhe mundësitë e organizimit të ndërmarrjeve në tregun kosovar drejt tregut ndërkombëtar.
Objektivat
Njohja me mundësitë e përgjithshme të NVM-ve për të operuar në një treg konkurrues.
Impakti dhe rëndësia e NVM-ve në zhvillimin ekonomik të vendit.
Analizimi i mënyrës se organizimit të NVM-ve në Republikën e Kosovës
Nxjerrja e të dhënave dhe informatave nga hulumtimi i NVM-ve me theks të veçantë në Regjionin e Pejës.
Arritja e konkludimeve dhe dhënia e rekomandimeve modeste për një organizim sa më të mirë të mjedisit biznesor.
SHTJELLIME TË PËRGJITHSHME MBI NVM-TË
Fleksibilitet, inovacion, punësim si dhe rritje e dinamikës ekonomike.
Shtylla kurrizore e ekonomive botërore.
Përbejnë mbi 90% të ndërmarrjeve në mbarë Botën dhe të cilat kontribuojnë në 50-60% të punësimit.
Rrëzimi i sistemit centralist të ekonomisë dhe fillimi i tranzicionit ekonomik krucial për zhvillim ekonomik.
Mikro ndermarrje 1-9 punëtorë
KLASIFIKIMI I NVM-VE
Ndermarrje të Vogla 10-49 punëtorë
Ndermarrje të Mesme 50-249 punëtorë
PSE DËSHTON NJË NDËRMARRJE ?
Matematika nuk funksionon
Pronarët nuk dalin jashtë kornizave të tyre të menaxhimit
Rritja jashtë kontrollit
Menaxhimi i dobët i financave
Mungesa e keshit
Jo-efiçienca e operimit
Menaxhimi jofunksional
Mashtrimi
Konkurrenca Nepotizmi
ORGANIZIMI I NVM-VE
Organizimi sipas formës ligjore:
Biznes Individual
Shoqeri me pergjegjesi të kufizuar (SH.P.K)
Ortakëri e kufizuar
Ortakëri e përgjithshme
Shoqëri Aksionare
Ndërmarrje jo rezidente
Ligji nr. 02/l-123 për shoqëritë tregtare në Republikën e Kosovës
Organizimi sipas formës së pronësisë:
Pronësi me një pronar
Ortakëri
Korporata
SLLO
VEN
IA
BULL
GAR
IA33
58
MES
ATAR
JA (E
VRO
PA D
HE
AZIA
QEN
DRO
RE)
71
KOSO
VA
86
MJEDISI BIZNESOR NË KOSOVË
1,815,606 banorë
GNI 3.640,00 $
Largësia në vijë ajrore me detin Adriatik është rreth 100 kilometra
REPU
BLIK
A CE
KE
75
90
KRO
ACIA
SHQ
IPER
IA
89
BOSN
A D
HE
HER
CEG
OVI
NA
131
ORGANIZIMI I NVM-VE NË REGJIONIN E PEJËS
101 NVM
Tregtare, Prodhuese, Shërbyese
Fazat e Anketimit
Identifikimi i NVM-ve
Mbledhja dhe analizimi i te dhenave
Konkludimet dhe rekomandimet
VENDI KU USHTROJNË VEPRIMTARINË NDËRMARRJET
PEJE
DEC
AN
50
8
GJA
KOVE
9
ISTO
G
24
KLIN
E
2
ME
SHU
ME
SE N
JE V
END
8
VEPRIMTARIA E NDËRMARRJEVE
TREG
TI
PRO
DH
IM
33.66%
8.91%
SHER
BIM
26.73%
KOM
BIN
UAR
30.69%
STRUKTURA GJINORE E THEMELUESEVE
MES
HKU
J
FEM
RA
92.03%
7.97%
2011
MES
HKU
J
FEM
RA
92.08%
7.92%
2014
MENAXHIMI I NVM-VE
PRO
NAR
I
BASH
KEPR
ON
ARET
75.25%
9.91%
DRE
JTO
RI /
MEN
AXH
ERI
10.78%
SEBA
SHKU
4.95%
STILI I UDHËHEQJËS
AUTO
KRAT
IK
DEM
OKT
RATI
K
6.93%
41.58%
LIBE
RAL
51.49%
BIZN
ESE
IND
IVID
UAL
E
SH.P
.K
81.19%
18.81%
PËRGJEGJËSIA LIGJORE E BIZNESEVE
KONKLUDIME
NVM-të ndihmojnë punësimin e personave të papunë si dhe zhvillimin e gjithëmbarshëm të ekonomisë së vendit
Forma e organizimit të ndërmarrjeve padyshim është treguesi më i mirë i kualitetit të një ndërmarrje dhe një sistemi të tërë të ndërmarrësisë
Pozita e femrës ndërmarrëse në Kosovë është për të ardhur keq
Menyra e organizmit e lidhur ngusht me financimin e biznes planit
REKOMANDIME
Hartimi i kornizës ligjore Gjetja e burimeve alternative per financimin e Start – up bizneseve
Inkuadrimi i femrës në biznes Politika makroekonomike për rritje të NVM-ve prodhuese
Formimi i Shoqërive Aksionare Internship për të rinjtë
Menaxhim nga profesionistet Politika kreditore favorizuese për NVM-të
Decentralizimi i struktures organizativeDigjitalizimi i bizneseve
Përmirësimi i procedurave për hapje dhe mbyllje të biznesitFormalizimi i bizneseve joformale
Paul Burns: Entrepreneurship and Small Business, 2001
Bavear, G: Small Business, Entrepreneurship and Enterprise Development, Januar 2002
Cepani Ariana: Sipermarrja dhe Menaxhimi i biznesit te vogel, 2006
Colin Barrow: The Essence of Small Business, 1998
Karl M. Wiig: People-Focused Knowledge Management, 2004
James M. Kouzes and Barry: Z. Posner: The Leadership Challenge Workbook, 2003
M.Mustafa, E. Kutllovci, P. Gashi, B. Krasniqi: Biznesi i Vogël dhe i Mesëm, 2006
OECD (Organization for Economic Co-operation and Development): Financing Newly Emerging Private Enterprises in Transition Economies, 1999
Durim Hoxha, Besnik Krasniqi: Ndërmarrësia e Femrave në Kosovë segment i rëndësishëm i zhvillimit ekonomik, Shkurt 2005
The International Bank for Reconstruction and Development / The World Bank: Doing Business 2014 Kosovo, 2013
MTI – Kosove: Hulumtimi i 800 Ndërmarrjeve te vogla dhe te mesme, 2011
Brychan Thomas, Christopher Miller and Lindon Murphy: Innovation and Small Business, 2011
Dr. Sarwar Hobohm: Small and Medium-Sized Enterprises in Economic Development: The UNIDO Experience
LITERATURA