opinion poll on social inclusion of children with disabilities

Nobody’s UnpredictableDecembar 2010

Inkluzija djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori


© 201

0 Ip

sos

METODOLOGIJA

Ad hoc f2f anketa u kući ispitanika

Prikupljanje podataka na uzorku reprezentativnom za populaciju građana Crne Gore starih 18+ godina

Veličina ciljne populacije: 498,385

Veličina uzorka: 1039 (sa 131 uzoračkom tačkom)

Tip uzorka: stratifikovani troetapni uzorak verovatnoće sa sledećim etapama:

Jedinica prve etape - teritorija biračkog mesta – približna veličina oko of 200 HH (PPS sa verovatnoćom proporcionalnom veličini)

Jedinica druge etape - domaćinstva odabrana metodom slučajnog koraka počev od datih adresa (SRSWoR)

Jedinica treće etape – članovi domaćinstva izabrani sa istom verovatnoćo (SRSWoR) – Kish tablice

Stratifikacija se vrši po:

Tipu naselja – urban/rural

4 geo-ekonomska regiona

Post stratifikacija se vrši po: polu, starosti, tipu naselja i geo-ekonomskim regionima

Kontrola terenskog rada obuhvata 12% od ukupnog broja anketiranih u svim stratumima proporcionalno veličini uzorka, alogička kontrola i kontrola konzistencije se vrši u 100% slučajeva

Period prikupljanja podataka: od 30. novembra do 05. decembra 2010.

95% interval pouzdanosti za pojave sa incidencom od 05% je (03.5%, 06.5%)



2


© 201

0 Ip

sos

3

UZORAK

48%

53%

27%

19% 19%22%

14%

25%

47%

19%

10%

30%

17%

32%

21%

61%

39%

Mu

ška

rac

Že

na

18

-29

30

-39

40

-49

50

-64

65

+

Osn

ovn

a il

in

iže

Sre

dn

ja

Viš

a š

kola

ili

faku

ltet

Tre

nu

tno

ide

ušk

olu

Po

dg

ori

ca

Pri

mo

rje

Sje

vero

-za

pa

d

Isto

k

Urb

an

Ost

alo

Pol Godine Obrazovanje StratumTip naselja


© 201

0 Ip

sos

4

UVODNA SEKCIJA


© 201

0 Ip

sos

5

Možete li mi reći koji izraz Vi lično najčešće koristite kada su u pitanju djeca čije su tjelesne, umne ili čulne sposobnosti ispod prosječnih mogućnosti djece u njihovom uzrastu?

Baza: Ukupna ciljna populacija

17%

23%

7%

10%

12%

3%

2%

6%

2%

3%

27%

20%

19%

9%

4%

6%

2%

2%

2%

1%

Djeca sa posebnimpotrebama

Hendikepirana deca

Djeca ometena urazvoju

Bolesna djeca

Djeca sainvaliditetom

Zaostala djeca /zaostala u razvoju

Mentalno zaostaladjeca

Jadni, žalosni,nesrećni

Retardirana djeca

Djeca sanedostatkom

Avg 2010

Dec 2010

• U ovom talasu istraživanja je primjećen značajan rast upotrebe termina “djeca sa posebnim potrebama” i “djeca ometena u razvoju”.

• Osim ovih termina, u populciji se i dalje u velikoj mjeri koriste nekorektni termini kao što su, “hendikepirana djeca” i “djeca sa invaliditetom”.

• Važno je napomenuti da je značajno opao i procenat onih koji koriste termine kao što su: “djeca sa invaliditetom”, “jadni, nesrećni”, “defektna deca”…

Statistički značajna razlika na nivou 0.05


© 201

0 Ip

sos

6

SVIJEST O DJECI SA SMETNJAMA U RAZVOJU


© 201

0 Ip

sos

Da li poznajete neko dijete sa smetnjama u razvoju ili nekoga (rođak, prijatelj, poznanik i sl.) čije dijete ima ovakve ili slične smetnje?

68%

32%

68%

32%

Da

Ne

Avg 2010

Dec 2010

Kao i u avgustu, velika većina građana (68%) poznaje neko dijete sa smetnjama u razvoju ili roditelja čije dijete ima ovakve ili slične smetnje - nisu nađene razlike između 1. i 2. talasa

7




© 201

0 Ip

sos

8

Koliko često dolazite u kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju?


13%

5%

4%

11%

8%

10%

11%

11%

14%

10%

4%

8%

11%

5%

14%

8%

8%

8%

8%

12%

20%

0%

Svakodnevno

Nekoliko puta nedjeljno

Jednom nedjeljno

Nekoliko puta mjesečno

Jednom mjesečno

Jednom u 2-3 mjeseca

Jednom u 6 mjeseci

Jednom godišnje

Rjeđe od jednom godišnje

Nemam nikakav kontakt sadjecom sa smetnjama u razvoju

Ne zna / Bez odgovora

Avg 2010

Dec 2010

• 8% građana ima svakodnevni kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju, 11% nekoliko puta nedjeljno.

• Svaki peti građanin kaže da nema nikakav kontakt sa djecom sa smetnjama u razvoju a 8% jednom godišnje.



© 201

0 Ip

sos

9

Sveukupno gledano, koliko ste informisani o djeci sa smetnjama u razvoju?


7%

38%

44%

43%

12%

9%

3%

9%

32%

40%

45%

14%

11%

3%

Ne znam ništa o djeci sa smetnjama urazvoju

Veoma malo znam o djeci sasmetnjama u razvoju

Sum -

Znam ponešto o djeci sa smetnjama urazvoju

Sum +

Znam mnogo o djeci sa smetnjama urazvoju

Znam veoma mnogo o djeci sasmetnjama u razvoju

Avg 2010

Dec 2010

• Može se reći da su građani i dalje generalno nedovoljno informisani o djeci sa smetnjama u razvoju – nisu nađene značajne razlike između 1. i 2. talasa.



© 201

0 Ip

sos

10

Po Vašem mišljenju, među djecom starosti do18 godina, koliki procenat čine djeca sa smetnjama u razvoju?


18%

16%

18%

13%

6%

30%

20%

19%

25%

14%

6%

17%

Do 3%

3.1-5%

5.1-10%

10.1-20%

Preko 20%

Ne zna / Bezodgovora

Aug 2010

Dec 2010

•U odnosu na period prije sprovođenja kampanje “Govorimo o mogućnostima” značajno je porastao procenat građana koji smatraju da populaciji djece do 18 godina ima između 5 i 10% djece sa smetnjama u razvoju.

•Takođe, značajno je smanjen procenat građana koji nemaju jasnu predstavu o tome koliko ima djece sa smetnjama u razvoju.



© 201

0 Ip

sos

11

STAV PREMA DJECI SA SMETNJAMA U RAZVOJU


© 201

0 Ip

sos

STAV PREMA DJECI SA SMETNJAMA U RAZVOJU

12

Which of the following relations are more acceptable for you

Socijalna distanca prema različitim grupama djece sa smetnjama u razvoju se razlikuje:•Kao i u prethodnom krugu najveću socijalnu distancu građani imaju prema djeci sa težim emocionalnim poremećajima (neuroze, psihoze i sl) i prema djeci sa težim poremećajima socijalizacije (socijalno neprihvatljivo ponašanje). •Sa druge strane, najmanju socijalnu distancu građani imaju prema djeci sa težim oštećenjima vida i sluha, kao i djeci sa poremećajima govora.

Kada posmatramo pojedinačne odnose, u odnosu na period prije realizovanja kampanje “Govorimo o mogućnostima” stepen prihvatljivosti prema određenim kategorijama djece sa teškoćama se statistički značajno povećao: •Kad su u pitanju djeca sa težim emocionalnim poremećajima došlo je do statistički značajnog povećanja prihvatljivosti svih odnosa•Prihvatljivost svih odnosa, osim spremnosti na suživot u istom naselju, značajno je porasla i za sledeće grupe djece sa teškoćama u razvoju: djecu sa težim oštećenjem vida, slijepu djecu, djecu sa težim oštećenjem sluha, gluvu djecu, djecu sa tjelesnim oštećenjima, kao što su trajna deformacija ili nedostatak nekog dijela tijela, djecu koje se otežano kreću ili su sasvim nepokretna i djecu sa poremećajima govora. •Takođe, kod djece koja boluju od hroničnih oboljenja koja se ne prenose došlo je do povećanja prihvatljivosti svih odnosa osim prihvatljivosti suživota u istom naselju i spremnosti građana da njihova djeca idu sa djecom koja boluju od hroničnih oboljenja koja se ne prenose u isto odjeljenje •Povećanje prihvatljivosti odnosa sa djecom sa intelektualnim nedostacima i oštećenjima primjećeno je kod svih odnosa osim povećanja prihvatljivosti suživota u istom naselju i spremnosti da u odraslom dobu prihvate da djeca ispitanika stupe u brak sa djecom koja imaju intelektualne nedostatke i oštećenja.•Čak i kod djece sa težim poremećajima socijalizacije uočeno je povećanje spremnosti da djeca ispitanika idu sa tom djecom u isti razred. Na žalost kada govorimo o toj kategoriji to je jedino poboljšanje odnosa koje je uočeno.


© 201

0 Ip

sos

13

Dijete sa težim oštećenjem vida - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi

Višestruki odgovori; Baza: Ukupna ciljna populacija

76%

57%

51%

48%

35%

9%

7%

2%

69%

59%

57%

48%

16%

13%

8%

79%Živi u istom naselju/ulici sa Vašim djetetom

Ide u istu školu / odbanište / vrtić sa Vašimdjetetom?

Ide u isto odjeljenje / grupu sa Vašim djetetom

Druži se / igra se sa Vašim djetetom

Najbolji je drug / drugarica sa Vašim djetetom

U starijem uzrastu je u emotivnoj vezi sa Vašimdjetetom

U odraslom dobu stupa u brak sa Vašim djetetom


Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

14

Slijepo dijete - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


78%

49%

44%

41%

29%

3%

2%

4%

61%

53%

51%

41%

7%

5%

12%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

15

Dijete sa težim oštećenjem sluha - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


73%

55%

47%

45%

30%

6%

4%

4%

67%

60%

54%

43%

13%

9%

11%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

16

Gluvo dijete - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


75%

46%

40%

39%

26%

3%

2%

6%

59%

50%

47%

36%

7%

5%

13%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

17

Dijete sa tjelesnim oštećenjem, kao što su trajna deformacija ili nedostatak nekog dijela tijela - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


79%

43%

35%

33%

23%

3%

1%

6%

59%

48%

44%

35%

7%

4%

13%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

18

Dijete koje se otežano kreću ili su sasvim nepokretna - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


76%

43%

35%

34%

25%

2%

1%

6%

57%

49%

43%

35%

4%

3%

14%


Ide u istu školu / odbanište / vrti? sa Vašimdjetetom?







Avg 2010 Dec-10



© 201

0 Ip

sos

19

Dijete koje boluje od hroničnih oboljenja koja se ne prenose, kao što su astma,srčane mane,hemofilija,leukemija i druga - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


73%

49%

41%

36%

28%

3%

2%

3%

57%

47%

44%

35%

9%

6%

13%









Aug 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

20

Intelektualni nedostatci i oštećenja,kao što su niska inteligencija,autizam,teži poremećaj pažnje,trajen poteškoće u učenju i sl. - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


73%

37%

28%

23%

14%

1%

1%

8%

54%

39%

35%

23%

3%

2%

14%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

21

Dijete sa težim emocionalnim poremećajima,kao što su diječije neuroze,psihoze,emocionalne promene nastale neurološkim oštećenjima - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


68%

29%

19%

13%

8%

1%

0%

16%

39%

24%

18%

13%

2%

1%

18%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

22

Dijete sa težim poremećajima socijalizacije,kao što su hiperaktivno,agresivno ili neko drugo socijalno neprihvatljivo ponašanje - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


71%

30%

20%

15%

9%

2%

0%

11%

37%

23%

16%

12%

2%

1%

20%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

23

Dijete sa poremećajima govora - Koji od sljedećih odnosa su za vas prihvatljivi


75%

49%

41%

39%

28%

5%

5%

2%

64%

54%

51%

41%

14%

11%

9%









Avg 2010 Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

24

PRIHVATLJIVOST ODNOSA


2.0

2.0

2.3

2.8

2.8

3.0

3.0

3.1

3.1

3.3

3.5

2.3

2.2

3.0

3.4

3.5

3.5

3.6

3.7

3.8

4.0

4.1

Dijete sa težim emocionalnim poremećajima, kao što su dječje neuroze, psihoze,emocionalne promjene nastale neurološkim oštećenjima

Dijete sa težim poremećajima socijalizacije, kao što su hiperaktivno, agresivno ilineko drugo socijalno neprihvatljivo ponašanje

Intelektualni nedostaci i oštećenja, kao što su niska inteligencija, autizam, težiporemećaji pažnje, trajne poteškoće u učenju i sl.

Dijete koje se otežano kreću ili su sasvim nepokretna

Dijete sa tjelesnim oštećenjima, kao što su trajna deformacija ili nedostataknekog dijela tijela

Dijete koje boluje od hroničnih oboljenja koja se ne prenose, kao što su astma,srčane mane, hemofilija, leukemija i druga

Gluvo dijete

Slijepo dijete

Dijete sa poremećajima govora

Dijete sa težim oštećenjem sluha

Dijete sa težim oštešenjem vida

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

25

Odnos društva prema djeci sa smetnjama u razvoju


63

22

4

1

22

53

84

95

Država i društvo nijesu u mogućnosti da značajno pomognu djeci sa smetnjamau razvoju, ma koliko se trudili i ulagali novca.

Bez obzira na trud i napor koji ulažu ona i njihova porodica, djeca sa smetnjama urazvoju ne mogu se u potpunosti uklopiti u sredinu, na način na koji to čine druga

djeca.

Djeca sa smetnjama u razvoju su jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostaligrađani.

Država i društvo bi trebalo da učine sve što je u njihovoj moći, kako bi obezbijedilijednake mogućnosti i šanse za djecu sa smetnjama u razvoju, bez obzira na

troškove.

Ne slažem se ( 1 + 2 ) Slažem se ( 4 + 5 )

• U odnosu na prethodni krug istraživanja procenat građana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostali građani je porastao za 10%, što je statistički značajno na nivou 0.05.

• Ogromna većina građana (95%) smatra da država i društvo treba da učine sve što je u njihovoj moći da obezb ijede jednake mogućnosti za djecu sa smetnjama u razvoju (rast od 3% u odnosu na prethodni krug).

• Da takva pomoć društva i države ne može značajno da pomogne djeci sa teškoćama smatra 22% građana Crne Gore što je čak za 14% manje nego u prethodnom krugu. U istom smislu govori i podatak da u odnosu na prethodni krug čak 12% manje građana smatra da se, uprkos svem trudu, ova djeca ne mogu u potpunosti uklopiti u sredinu kao ostala djeca.


© 201

0 Ip

sos

26

Stepen slaganja – Slažem se (ocjene 4 + 5 )


92%

74%

65%

36%

95%

84%

53%

22%

Država i društvo bi trebalo daučine sve što je u njihovoj moći,

kako bi obezbijedili jednakemogućnosti i šanse za djecu sasmetnjama u razvoju, bez obzira

na troškove.

Djeca sa smetnjama u razvoju sujednako vrijedni članovi društva

kao i svi ostali građani.

Bez obzira na trud i napor kojiulažu ona i njihova porodica, djecasa smetnjama u razvoju ne moguse u potpunosti uklopiti u sredinu,

na način na koji to čine drugadjeca.

Država i društvo nijesu umogućnosti da značajno

pomognu djeci sa smetnjama urazvoju, ma koliko se trudili i

ulagali novca.

Avg 2010

Dec 2010


Stepen slaganja – Ne slažem se (ocjene 1 + 2 )

47%

17%

11%

4%

22%

4%

1%

63%

Država i društvo nijesu umogućnosti da značajno pomognudjeci sa smetnjama u razvoju, ma

koliko se trudili i ulagali novca.

Bez obzira na trud i napor koji ulažuona i njihova porodica, djeca sa

smetnjama u razvoju ne mogu se upotpunosti uklopiti u sredinu, nanačin na koji to čine druga djeca.

Djeca sa smetnjama u razvoju sujednako vrijedni članovi društva kao

i svi ostali građani.

Država i društvo bi trebalo da učinesve što je u njihovoj moći, kako biobezbijedili jednake mogućnosti išanse za djecu sa smetnjama urazvoju, bez obzira na troškove.

Avg 2010

Dec 2010


© 201

0 Ip

sos

27

Koja od sledeće dvije tvrdnje je bliža Vašim stavovima?


28%

72%

40%

59%

Dijete sa smetnjamau razvoju bi

prevashodno trebaloda se prilagođava

životu u društvu, uzpomoć porodice i

okoline

Društvo i sredina ukojoj dijete živi bi

prevashodno trebaloda se prilagođavaju

djetetu sasmetnjama u

razvoju, uvažavajućisve njihove

sprecifičnosti

Avg 2010

Dec 2010

• Da bi dijete sa smetnjama u razvoju prevashodno trebalo da se prilagođava životu u društvu, uz pomoć porodice i okoline smatra 40% građana Crne Gore (12% više nego u prethodnom krugu).

• Uvjerenje da dijete treba da se prilagođava sredini nešto je izraženije kod osoba sa nižim obrazovanjem ali i kod onih koji imaju veće prihode.



© 201

0 Ip

sos

28

Which of the following two statements is closer to your views?


15%

80%

5%

21%

71%

7%

Pružanjem stručne pomoći i posebnimodnosom društva i institucija, moguće je

dijete sa smetnjama u razvoju UPOTPUNOSTI osposobiti za život u

društvu

Pružanjem stručne pomoći i posebnimodnosom društva i institucija, moguće je

dijete sa smetnjama u razvojuDONEKLE osposobiti za život u društvu

Bez obzira na stručnu pomoć i posebanodnos države i društva, nije mogućeučiniti NIKAKAV IOLE ZNAČAJAN

NAPREDAK kada je riječ oosposobljavanju djece sa smetnjama u

razvoju za život u društvu.

Avg 2010

Dec 2010

• Svaki peti stanovnik Crne Gore smatra da je U POTPUNOSTI moguće dijete sa smetnjama u razvoju osposobiti za život u društvu pružanjem stručne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija (što je za 6% više nego u periodu koji je prethodio kampanji “Govorimo o mogućnostima”.)



© 201

0 Ip

sos

29

OBRAZOVANJE DJECE SA SMETNJAMA U RAZVOJU


© 201

0 Ip

sos

30

Stav prema inkluzivnom obrazovanju


64

27

24

14

14

8

9

5

20

41

45

64

64

66

69

80

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo važnijih pitanja nego što jeprilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranjenovih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi dotoga da nastavnici njima posvećuju previše pažnje, pa druga djeca ostaju pomalo

uskraaena.

Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohađajuspecijalizovane ustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se na tajnačin razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivnoutiče na njihov razvoj.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelo bi boljemrazumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imaju manješanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama urazvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece trebalo

da bude jedan od važnijih zadataka države i društva.



© 201

0 Ip

sos

31

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slažem se ( 4 + 5 )


74%

64%

66%

57%

59%

50%

41%

17%

80%

69%

66%

64%

64%

45%

41%

20%

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama urazvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece

trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države i društva.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imaju manješanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.


Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivnoutiče na njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se na tajnačin razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.


Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodido toga da nastavnici njima posvećuju previše pažnje, pa druga djeca ostaju

pomalo uskraćena.

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo važnijih pitanja nego štoje prilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju,

kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tomdjecom.

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

32

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slažem se ( 1 + 2 )


63%

23%

24%

18%

18%

11%

12%

7%

64%

27%

24%

14%

14%

9%

8%

5%

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo važnijih pitanjanego što je prilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa

smetnjama u razvoju, kreiranje novih obrazovnih programa i obučavanjenastavnika koji bi radili sa tom djecom.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvojudovodi do toga da nastavnici njima posvećuju previše pažnje, pa druga

djeca ostaju pomalo uskraćena.


Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvojupozitivno utiče na njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jerse na taj način razvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje,imaju manje šanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa

obrazovanja.

Uključivanje djece sa smetnjama u razvoju u redovne škole doprinijelobi boljem razumijevanju ove djece od strane svojih vršnjaka.

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sasmetnjama u razvoju, pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanovapotrebama ove djece trebalo da bude jedan od važnijih zadataka

države i društva.

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

33

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji?

Prosječne ocjene; Baza: Ukupna ciljna populacija Na skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.

3.9

3.5

3.6

3.7

3.6

3.4

3.2

2.4

4.2

3.9

3.8

3.8

3.8

3.5

3.4

2.5

Škole u Crnoj Gori nijesu građene tako da budu dostupne djeci sa smetnjama u razvoju,pa bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan

od važnijih zadataka države i društva.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utičena njihov razvoj.

Dobro je da djeca sa smetnjama u razvoju pohađaju redovne škole, jer se na taj načinrazvijaju i društvene vještine i tolerancija druge djece.

I kad djeca sa posebnim potrebama prođu kroz svoje obrazovanje, imaju manje šanseda se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja.


Za razvoj djece sa smetnjama u razvoju mnogo je bolje da pohađaju specijalizovaneustanove za obrazovanje nego da idu u redovne škole.

Pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju dovodi do togada nastavnici njima posvećuju previše pažnje, pa druga djeca ostaju pomalo uskraćena.

Crna Gora trenutno ima mnogo većih problema i mnogo važnijih pitanja nego što jeprilagođavanje redovnih škola potrebama djece sa smetnjama u razvoju, kreiranje novih

obrazovnih programa i obučavanje nastavnika koji bi radili sa tom djecom.

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

Stav prema inkluzivnom obrazovanju

34

Građani imaju pozitivnije stavove prema inkluziji nego što je to bio slučaj u periodu prije kampanje “Govorimo o mogućnostima”

•80% građana Crne Gore smatra da bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države, što je za 6% više nego što je to bio slučaj u prethodnom krugu istraživanja.

•64% građana smatra da pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj. U odnosu na period koji je prethodio sprovođenju kampanje “Govorimo o mogućnostima” ovaj rast od 7% predstavlja značajno povećanje.

Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene možemo zaključiti da je u odnosu na prethodni krug istraživanja značajno porastao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama:

•Da bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države i društva (prosječna ocjena u avgustu 3.9 a u decembru 4.2).

•Da pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj (prosječna ocjena u avgustu 3.5 a u decembru 3.9).

•Da i kad prođu kroz svoje obrazovanje, djeca sa posebnim potrebama imaju manje šanse da se zaposle nego ostali građani istog nivoa obrazovanja. (prosječna ocjena u avgustu 3.7 a u decembru 3.8).


© 201

0 Ip

sos

35

PORODICA I DJECA SA SMETNJAMA U RAZVOJU


© 201

0 Ip

sos

36



34

31

14

14

14

7

4

3

40

40

52

59

68

73

84

85

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave uspecijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim porodicama,jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa

njima.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju,druga djeca obično bivaju zapostavljena.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskogstaranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previšezaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije djeteta

od druge djece.

Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju, jersu žrtve nesrećnog slučaja.

Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju obično upotpunosti moraju da mu podrede život.

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjama urazvoju, nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne može očekivatida sve izazove prebrodi sama, neophodna im je podrška šireg

društva



© 201

0 Ip

sos

37


Prosječne ocjene; Baza: Ukupna ciljna populacijaNa skali od 1 do 5, pri čemu 1 znači Uopšte se ne slažem a 5 U potpunosti se slažem, ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji.

4.1

3.9

3.9

4.0

3.5

3.7

3.3

3.3

4.1

4.0

3.8

3.7

3.5

3.5

3.1

3.0

Od porodice djeteta sa smetnjama u razvoju se ne možeočekivati da sve izazove prebrodi sama, neophodna im je

podrška šireg društva

Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sasmetnjama u razvoju, nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju običnou potpunosti moraju da mu podrede život.

Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama urazvoju, jer su žrtve nesrećnog slučaja.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bezroditeljskog staranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku

porodicu nego u dom.

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimajupreviše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do

izolacije djeteta od druge djece.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama urazvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena.

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave uspecijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim

porodicama, jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebnoobučeni za rad sa njima.

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

38

PORODICA I DJECA SA SMETNJAMA U RAZVOJU • Mišljenja o tome da li je za djecu sa smetnjama u razvoju bolje da borave u specijalizovanim ustanovama ili da žive u

sopstvenim porodicama su i dalje podijeljena – značajno je da institucionalizaciju podržava 6% građana manje nego u periodu koji je prethodio kampanji “Govorimo o mogućnostima”(40%). Takođe, za 9% je porastao procenat građana koji se ne slažu sa trvdnjom da su druga djeca obično zapostavljena u porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju.

• Procenat građana koji porodice djece sa smetnjama u razvoju vide kao žrtve nesrećnog slučaja manji je za 8%.

• Da je djete koje ostane bez roditeljskog staranja bolje smjestiti u hraniteljsku porodicu nego u dom smatra 52% - što je gotovo identičan procenat građana kao i u prošlom krugu.

• Većina (85%) smatra da je porodicama u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju neophodna podrška šireg društva. Ako detaljnije ispitamo percepciju ovih porodica, vidjećemo da građani takođe smatraju (73%) da roditelji ove djece obično u potpunosti moraju da im podrede život. 59% smatra da roditelji ove djece često zauzimaju previše zaštitnički stav, što vodi većoj izolaciji djeteta.

• Što se tiče percepcije položaja druge djece u ovim porodicama, 40% građana smatra da u njima druga djeca obično bivaju zapostavljena ipak, 84% smatra da djeca iz ovih porodica nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene možemo zaključiti da je u odnosu na prethodni krug istraživanja značajno opao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama:

• Roditelji koji podižu djecu sa smetnjama u razvoju obično u potpunosti moraju da mu podrede život. (prosječna ocjena u avgustu 3.9 a u decembru 3.8).

• Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju, jer su žrtve nesrećnog slučaja. (avgust 4.0 ,decembar 3.7).• Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije

djeteta od druge djece. (prosječna ocjena u avgustu 3.7 a u decembru 3.5).• U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena. (prosječna ocjena u

avgustu 3.3 a u decembru 3.1).• Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave u specijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim porodicama, jer se

tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa njima. (avgust 3.3 ,decembar 3.0).


© 201

0 Ip

sos

39

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Slažem se ( 4 + 5 )


84%

80%

77%

76%

62%

51%

46%

43%

85%

84%

73%

68%

59%

52%

40%

40%



Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sa smetnjamau razvoju, nauče da budu pažljivija i tolerantnija.


Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama u razvoju, jersu žrtve nesrećnog slučaja.

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimaju previšezaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do izolacije

djeteta od druge djece.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskogstaranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u dom.

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave uspecijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim porodicama,jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebno obučeni za rad sa

njima.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama u razvoju,druga djeca obično bivaju zapostavljena.

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

40

Ocijenite stepen slaganja sa svakom od pročitanih tvrdnji? – Ne slažem se ( 1 + 2 )


29%

22%

18%

12%

7%

6%

6%

5%

34%

31%

14%

14%

14%

3%

7%

4%

Za djecu sa smetnjama u razvoju bolje je da borave uspecijalizovanim ustanovama nego da žive u svojim

porodicama, jer se tamo nalaze stručnjaci koji su posebnoobučeni za rad sa njima.

U porodicama u kojima odrasta dijete sa smetnjama urazvoju, druga djeca obično bivaju zapostavljena.

Ako je dijete sa smetnjama u razvoju ostalo bez roditeljskogstaranja, bolje je smestiti ga u hraniteljsku porodicu nego u

dom.

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju često zauzimajupreviše zaštitnički stav prema svom djetetu, što dovodi do

izolacije djeteta od druge djece.

Žao mi je porodica u kojima živi dijete sa smetnjama urazvoju, jer su žrtve nesrećnog slučaja.




Druga djeca, koja odrastaju u porodici sa djecom sasmetnjama u razvoju, nauče da budu pažljivija i tolerantnija.

Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

41

Po vašem mišljenju da li bi država trebala da pruži finansijsku pomoć porodicama sa djecom zaostalom u razvoju?


97%

1%

3%

89%

4%

8%

Da

Ne


Avg 2010

Dec 2010



© 201

0 Ip

sos

42

INKLUZIJA DJECE SA SMETNJAMA U RAZVOJU U DRUŠTVO


© 201

0 Ip

sos

43

Kako biste, prema sopstvenim mjerilima, ocijenili uslove za normalan život i razvoj djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori?


12%

32%

45%

45%

10%

8%

2%

9%

23%

32%

44%

21%

16%

5%

3%

Uslovi uopšte nepostoje

2

Sum -

3

Sum +

4

Uslovi su upotpunosti ispunjeni


Avg 2010

Dec 2010

• U odnosu na prethodni krug istraživanja, građani Crne Gore imaju značajno pozitivnije mišljenje o uslovima za život djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori.

• U avgustu je uslove za život djece sa smetnjama ocjenjivalo loše 45% građana u decembru je iste ocjene dalo svega 32%.

• Procenat onih koji su dali osrednje ocjene gotovo da se nije promijenio između dva talasa istraživanja.

• Dok je u avgustu svega 10% građana smatralo da su uslovi za život djece sa smetnjama u Crnoj Gori dobri u decembru je taj procenat značajno veći (21%).


Prosječna ocjena u avgustu: 2.6Prosječna ocjena u decembru: 2.9


© 201

0 Ip

sos

44

Prava djece u Crnoj Gori


9%

24%

33%

40%

27%

24%

4%

7%

14%

20%

39%

39%

34%

5%

2%

Uopšte se nepoštuju

Uglavnom se nepoštuju

Sum -

I poštuju se i nepoštuju

Sum +

Uglavnom sepoštuju

U potpunosti sepoštuju


Avg 2010

Dec 2010

10%

51%

40%

13%

44%

43%

Prava djece sasmetnjama u

razvoju poštujuse u ve?oj mjeri

nego pravadruge djece


razvoju poštujuse podjednako

kao prava drugedjece


razvoju poštujuse u manjoj

mjeri nego pravadruge djece

Avg 2010

Dec 2010

• Procenat građana koji smatraju da se prava djece u Crnoj Gori poštuju značajno je porastao.

• U avgustu je svega 27% građana smatralo da se prava djece u Crnoj Gori poštuju a u decembru je taj procenat značajno veći i iznosi 39%.

• Mišljenja o poštovanju prava djece sa smetnjama u razvoju u odnosu na ostalu djecu su i dalje podijeljena – 44% građana smatra da se njihova prava poštuju podjednako kao prava druge djece što je za 7% manje nego u prethodnom talasu,a 43% da se njihova prava poštuju u manjoj mjeri.

• Preostalih 13% smatra da se prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju više nego prava ostale djece.



© 201

0 Ip

sos

45

Prema onome što znate o toj konvenciji i posmatrajući položaj djece sa smetnjama u razvoju u Crnoj Gori, u kojoj mjeri se, po Vašem mišljenju, u Crnoj Gori poštuju prava djece sa smetnjama u razvoju zagarantovana Konvencijom UN o pravima djeteta?

Baza:oni koji su čuli za UN Konvenciju o pravima deteta (78% ukupna ciljna populacija)

10%

22%

32%

44%

24%

23%

2%

3%

13%

16%

40%

42%

37%

4%

2%

Uopšte se nepoštuju

Uglavnom se nepoštuju

Sum -

I poštuju se i nepoštuju se

Sum +

Uglavnom sepoštuju

U potpunosti sepoštuju


Avg 2010

Dec 2010


67%

33%

78%

22%

Da

Ne

Avg 2010

Dec 2010

Da li ste čuli za Konvenciju Ujedinjenih Nacija (UN) o pravima djeteta?

• Za Konvenciju Ujedinjenih nacija čulo je 78% građana, 11% više nego što je to bio slučaj prije kampanje.

• 42% građana, 18% više nego što je to bio slučaj prije kampanje, smatra da se u Crnoj Gori poštuju prava djece sa smetnjama u razvoju zagarantovana Konvencijom UN o pravima djetetaStatistički značajna razlika na nivou 0.05


© 201

0 Ip

sos

46

Šta je, po Vašem mišljenju, najbolji način da se pomogone djeci sa smetnjama u razvoju, da im se olakša život u našem društvu?


40%

30%

13%

12%

5%

21%

43%

17%

18%

1%

Sva djeca sa smetnjama u razvoju treba da budu zbrinuta u specijalnim

ustanovama, sa posebno obučenimosobljem i aktivnostima prilagođenim

njihovim mogućnostima

Samo manjina težih slučajeva djece sasmetnjama u razvoju treba da bude

zbrinuta u specijalnim ustanovama, avećina djece sa smetnjama u razvoju treba

da bude uključena u sve redovneaktivnosti, zajedno sa drugim građanima

Sva djeca sa smetnjama u razvoju treba dažive zajedno sa drugim ljudima (ne u

specijalizovanim institucijama) i da se,koliko mogu, prilagode životu u društvu

Šire društvo bi, prije svega, trebalo da seprilagodi djeci sa smetnjama u razvoju,

kako bi se ona što lakše uključila usvakodnevni život


Avg 2010

Dec 2010

• Pozitivan stav prema institucionalnoj zaštiti djece sa smetnjama u razvoju je značajno smanjen nakon kampanje. Tako, kao najbolji način da se pomogne djeci sa smetnjama u razvoju kroz njihovo zbrinjavanje u posebnim institucijama u avustu je navelo 40% građana a u decembru je taj procenat značajno opao i sada iznosi 21%.

• Dok je u prethodnom krugu 30% građana smatralo da bi institucionalno zbrinjavanje trebalo da bude rezervisano samo za manji broj težih slučajeva, dok većina treba da bude uključena u sve društvene aktivnosti nakon kampanje je taj procenat značajno porastao i sada iznosi 43%.

• 17% građana smatra da sva djeca sa smetnjama u razvoju treba da budu uključena u društvo i da mu se prilagode, u okviru svojih mogućnosti (4% više nego u avgustu).

• 18% građana smatra da šire društvo treba da krene u susret ovoj djeci i da se prilagođava njihovim specifičnostima(6% više nego u avgustu).



© 201

0 Ip

sos

47

EFEKTI KAMPANJE


© 201

0 Ip

sos

48

Da li ste u prethodna 3 mjeseca, tj. od početka septembra, primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue?


Da70%

Ne30% • Na pitanje da li su u

prethodna 3 mjeseca primijetili neku kampanju vezanu za rani razvoj djece, 70% ispitivane populacije je odgovarilo potvrdno.


© 201

0 Ip

sos

49

Da li se sećate ko je pokretač/ ko su pokretači inicijatori ove kampanje?

Višestruki odgovori; Baza: Oni koji su primetili u prethodna 3 mjeseca, tj. od početka septembra, primijetili neke kampanje vezane za djecu sa smetnjama u razvoju, bilo na televiziji, radiju, novinama, bilbordima, kroz promociju javnih ličnosti ili intervjue: (70% ukupna ciljna populacija)

61%

19%

8%

7%

2%

1%

1%

1%

2%

27%

Unicef

Vlada Crne Gore

NGO

Udruženje roditelja dece sasmetnjama u razvoju

EU

Mediji, novine, TV

Sponzori/privatne osobe

Udruženje invalida (gluvi, slepi)

Ostali odgovoti


58%

45%

69%

67%

13%

34%

26%

9%

5%

23%

10%

0%

6%

20%

6%

0%

1%

3%

2%

0%

Podgorica

Primorje

Sjevero-zapad

Istok

Str

atu

m

Unicef

Vlada Crne Gore

NGO

Udruženje roditelja decesa smetnjama u razvoju

Evropska unija


© 201

0 Ip

sos

50

Unicef, Vlada Crne Gore, Delegacija Evropske unije i Udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju su u prethodna 3 mjeseca, tj. od početka septembra imali kampanju vezanu za djecu sa smatnjama u razvoju „Govorimo o mogućnostima“. Da li ste primijetili ovu Unicefovu kampanju?


Da71%

Ne29%

• I na promptno pitanje da li su vidjeli kampanju Unicefa, Vlade Crne Gore, Delegacije Evropske unije i Udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju gotovo identičan procenat ispitanika je odgovorio potvrdno, tačnije njih 71%.


© 201

0 Ip

sos

51

Da li se sjećate nekog slogana, poruke iz ove kampanje?

Višestruki odgovori; Baza: oni koli su primetili ovu kampanju UNICEF-a (71% ukupna ciljna populacija)

13%

10%

10%

5%

3%

2%

2%

2%

2%

2%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

1%

2%

56%

Govorimo o mogućnostima

Gdje mnogi vide teret, mi vidimo ljubav/ sreću

Gdje mnogi vide teškoće, mi vidimo mogućnosti

Gdje mnogi vide slabost, mi vidimo snagu

Gdje mnogi vide prepreke, mi vidimo prijateljstvo

Ljubav/ pružimo im ljubav

Pridružite nam se

Prijateljstvo/ pružimo im prijateljstvo

Ista prava

Iste mogućnosti za sve

Gdje drugi vide slabost, mi vidimo hrabrost

UNICEF

Pružiti im šansu/ uključiti ih u društvo

Snaga

Roditelji dece sa smetnjama u razvoju, ponosni su na svoju decu

Pružimo im pomoć

Pružite im ruku

Sreća

Gdje drugi vide prepreke, mi vidimo budućnost

Ostali odgovori


• Slogan „Govorimo o mogućnostima“ spontano navodi najveći broj građanja, njih 13%.

• Drugo i treće mjesto dele slogani „Gdje mnogi vide teret, mi vidimo ljubav/sreću“ i „Gdje mnogi vide teškoće, mi vidimo mogućnosti“. Ove slogane je spontano navelo po 10% građana.

• Na četvrtom mjestu je slogan „Gdje mnogi vide slabost, mi vidimo hrabrost“ (5%) a na petom mjestu se nalazi slogan „Gdje mnogi vide prepreke, mi vidimo prijateljstvo“.

• 56% građana od onih koji su primjetili kampanju Unicefa nije moglo da se sjeti ni jednog slogana


© 201

0 Ip

sos

52

Da li je bilo koja od ovih ključnih poruka pokrivena u okviru ove kampanje?


60

59

57

54

45

40

41

43

46

55

Gdje mnogi vide slabost, mi vidimo snagu - Ako vidimo slabost i teret,treba da pogledamo malo bolje i da vidimo hrabrost i ljubav.

Gdje mnogi vide prepreke, mi vidimo prijateljstvo - Umjesto da mislimo o preprekama, treba da njegujemo i razvijemo prijateljstvo. Treba dapodstičemo djecu sa i bez smetnji u razvoju da budu prijatelji, da se

igraju zajedno i da idu zajedno u školu.

Gdje mnogi vide teret, mi vidimo ljubav/sreću - Umjesto da sažalijevamoporodice sa djecom sa smetnjama u razvoju, treba da im se divimo zbog

njihove ljubavi i snage, i da ih podržimo.

Roditelji djece sa smetnjama u razvoju ponosni su na svoju djecu. Onane odustaju i bore se za svaki novi korak. Prihvatanje i razumijevanje od

drugih roditelja, njihovih vršnjaka i zajednice predstavljaju im velikupodršku. Pridružite nam se da zajedno

Gdje mnogi vide teškoće, mi vidimo mogućnosti - Umjesto da vidimoteškoće, treba da vidimo mogućnosti za djecu sa smetnjama u razvoju,

uključujući onu koja trenutno borave u institucijama, da sedostojanstveno razviju do punog potencijala.

Ne Da


© 201

0 Ip

sos

53

Gdje ste, na kojim mjestima i u kojim medijima, videli ili čuli za ovu kampanju?

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su čuli bilo koju od ovih poruka (66% ukupna ciljna populacija)

77%

40%

29%

24%

17%

11%

2%

0%

1%

TV reklama (spot)

Bilbordi i ulični posteri

TV emisija (vesti, prilozi iliposebne emisije)

Reklama u novinama

Članak u novinama

Radio emisija (vesti, prilozi iliposebne emisije)

Bioskop Ster Cinema uPodgorici

Ostali odgovori


• Najveći broj građana je vidio emitovani tv spot (77% od svih koji su čuli za neki od slogana iz kampanje), a zatim putem bilborda (40% od svih građana koji su čuli za neki od slogana iz kampanje).


© 201

0 Ip

sos

54

Na kojim TV stanicama ste vidjeli emisije, priloge, vijesti ili reklamu (spot) o kampanji „Govorimo o mogućnostima“?

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su čuli o kampanji na TV-u (60% ukupna ciljna populacija)

46%

28%

22%

21%

13%

12%

4%

1%

0%

3%

7%

TV Crna Gora (1program)

TV In

TV Atlas

TV PinkMontenegro


TV Vijesti

TV Elmag

TV Montena

Pro TV

Drugo


48%

46%

50%

36%

23%

18%

26%

48%

29%

21%

18%

12%

18%

15%

15%

41%

6%

32%

15%

7%

Podgorica

Primorje

Sjevero-zapad

Istok

Str

atu

m


TV In

TV Atlas

TV Pink Montenegro



© 201

0 Ip

sos

55

Na kojim radio stanicama ste čuli emisije, priloge ili vijesti o kampanji „Govorimo o mogućnostima“?

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su čuli o kampanji na radio stanicama (8% ukupna ciljna populacija)

47%

25%

14%

10%

8%

6%

5%

1%

7%

4%

Radio Crna Gora/Podgorica

Radio Elmag

Radio D+

Radio Antena M

Radio D

Radio Delfin

Radio Fokus, Bijelo Polje

Radio Montena

Drugo



© 201

0 Ip

sos

56

U kojim novinama ste pročitali članke ili videli reklamu u kojima se pominje kampanja „Govorimo o mogućnostima“?

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su čuli o kampanji iz novina (23% ukupna ciljna populacija)

51%

46%

24%

5%

6%

Vijesti

Dan

Pobjeda

Monitor


43%

63%

44%

49%

20%

29%

5%

6%

9%

1%

Urban

Ostalo

Tip

na

selja

Vijesti

Dan

Pobjeda

Monitor



© 201

0 Ip

sos

57

TV KAMPANJA


© 201

0 Ip

sos

58

Da li ste primetili TV reklamu, u okviru kampanje koju je pokrenuo Unicef, u kojoj se pojavljuje DIJETE SA SMETNJAMA U RAZVOJU U PORODIČNOM OKRUŽENJU.


Da67%

Ne33%

• Dvije trećine građana je primjetilo tv spot u kom se pojavljuje djete sa smetnjama u razvoju u porodičnom okruženju.

1%

1%

2%

11%

75%

48%

28%

12%

Veoma loš

Uglavnom loš

Sum -

Niti dobar nitiloš

Sum +

Uglavnomdobar

Veoma dobar


Kakav Vam je opšti utisak o ovoj reklami?

Baza: Oni koji su primetili reklamu (67% ukupna ciljna populacija)

• Opšti utisak o ovom spotu je negativan samo za 2% onih koji su je primijetili, dok je za 75% on pozitivan (za 28% je u izrazito pozitivan).


© 201

0 Ip

sos

59

Zašto tako mislite? Šta je najviše uticalo na to da ova reklama ostavi loš utisak na vas?

Višestruki odgovori; Baza: ako je generalni utisak o ovoj TV reklami bio loš (50% ukupna ciljna populacija)

17%

13%

11%

10%

9%

4%

4%

4%

3%

3%

3%

2%

2%

1%

0%

0%

21%

Skretanje pažnje/ angažovanje društva

Pomoć/ pažnja/ briga o toj deci

Pozitivan utisak, dobro osmišljeno

Promoviše ljubav, humanost, prihvatanje

Roditeljska ljubav/ briga

Ubedljiva, realna, edukativna poruka

Hrabrost, snaga, borbenost dece/ porodice

Uključivanje dece u društvo/ ravnopravnost udruštvu

Deca koja učestvuju u kampanji

Borba za prava dece

Porodica kao bitan faktor/ potreba da decažive u porodici

Dirljivost/ sažaljenje

Mogućnosti dece/ način da dokažu svojesposobnosti

Optimizam/ vesela atmosfera

Ostali odgovori

Ništa


17%

16%

8%

23%

13%

6%

9%

12%

9%

9%

Urban

OstaloT

ip n

ase

lja

Skretanje pažnje/ angažovanjedruštva

Pomoć/ pažnja/ briga o tojdeci

Pozitivan utisak, dobroosmišljeno

Promoviše ljubav, humanost,prihvatanje

Roditeljska ljubav/ briga


© 201

0 Ip

sos

60

KAMPANJA - DOGAĐAJI


© 201

0 Ip

sos

61

Da li ste ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od tih događaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o mogućnostima“


Da66%

Ne34%

Baza: oni koji su ispratili ili čuli neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od tih događaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o mogućnostima“ (66% ukupna ciljna populacija)

Kakav Vam je opšti utisak o ovim događajima?

0%

1%

1%

12%

86%

50%

35%

1%

Veoma loš

Uglavnom loš

Sum -

Niti dobar nitiloš

Sum +

Uglavnomdobar

Veoma dobar


• Dvije trećine populacije je ispratilo ili čulo neku vijest ili prilog u vezi sa nekim od događaja koji su organizovani u sklopu kampanje „Govorimo o mogućnostima“.

• Ovi događaji su ostavili veoma pozitivan utisak na građane. 86% od svih koji su ispratili ili čuli neku vijest u vezi sa ovim događajima iste pozitivno ocjenjuje.


© 201

0 Ip

sos

63

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak (septembar)


41%

40%

35%

34%

33%

32%

31%

42%

41%

37%

Pritružite nam se-Logo

Teret-ljubav 2 devojčice

Teaser

Teškoće-mogućnost bazen

Prepreke-prijateljstvo 3 momka

Teret-ljubav majke i djeteta

Teškoće-mogućnost klavir

Teret-ljubav oca i kćer

Prepreke-prijateljstvo balerine

Teret-ljubav majke i sina

1%

4%

2%

4%

2%

4%

3%

3%

5%

4%

83%

80%

83%

85%

80%

81%

87%

88%

84%

83%

Nepovoljan ( 1 + 2 ) Povoljan ( 4 + 5 )

Baza: oni koji su primetili bilo koju od sledećih reklama na bilbordima/uličnim panoima ili u novinama

Prosjek: 4,45

Prosjek: 4,43

Prosjek: : 4,49

Prosjek: 4,48

Prosjek: : 4,35

Prosjek: 4,38

Prosjek: 4,43

Prosjek: : 4,38

Prosjek: : 4,36

Prosjek: : 4,30


© 201

0 Ip

sos

64

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak (oktobar)


2%

4%

3%

3%

2%

3%

1%

1%

81%

83%

82%

82%

82%

80%

85%

87%



Prosjek: : 4,51

Prosjek: 4,44

Prosjek: : 4,41

Prosjek: 4,40

Prosjek: 4,40

Prosjek: 4,37

Prosjek: : 4,42

Prosjek: 4,44

46%

39%

34%

33%

33%

31%

30%

28%

Pritružite nam se

Govorimo omogućnostima-mikrofon, bazen

Prepreke-mogućnosti-3

djeteta

Teret-ljubav-porodica

Slabost-hrabrost-majka sa djetetom

u naručju

Prepreke-prijateljstvo-rodjendan

Teret-ljubav majkai djete

Teškoća-snaga-djevojka


© 201

0 Ip

sos

65

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak (novembar)


35%

32%

31%

31%

30%

29%

27%

46%

32%

31%

Pridružite nam se

Teškoce-mogućnosti-dječak čita

Teret-ljubav-majka i sin

Teškoće-mogućnosti-djeca u školi

Teškoće-mogućnosti-majka sa dvojedjece

Prepreke-prijateljstvo-djeca naigralištu

Teret-sreća-otac i kćerka

Prepreke-prijateljstvo-2-dječaka

Teret-ljubav-otac i sin

Prepreke-prijateljstvo-3-djevojke

2%

4%

2%

2%

2%

4%

3%

3%

1%

4%

81%

81%

82%

81%

82%

82%

82%

81%

87%

84%



Prosjek: : 4,48

Prosjek: : 4,52

Prosjek: 4,38

Prosjek: 4,45

Prosjek: 4,43

Prosjek: 4,45

Prosjek: 4,37

Prosjek: 4,43

Prosjek: 4,43

Prosjek: 4,37

Opinion poll on social inclusion of children with disability in Montenegro

© 200

9 Ip

sos

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Vidljivost

66

Da73%

Ne27%


• 73% građana Crne Gore je vidjelo makar jedan bilbord ili reklamu u novinama koji su korišćen u ovoj kampanji”

• Bilborde su vidjeli u nešto manjoj mjeri osobe koje imaju 65 ili više godina, oni koji žive u sjevero-zapadnom dijelu Crne Gore kao i oni koji žive u prigradskim i seoskim naseljima.

Opinion poll on social inclusion of children with disability in Montenegro

© 200

9 Ip

sos

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Vidljivost

67



© 201

0 Ip

sos

Bilbordi - ulični panoi ili reklame u novinama - Poznatost i opšti utisak

68

Od svih bilborda koji su bili dio kampanje

najveću pažnju je privukao bilbord

“Pridružite nam se.”

Najbolju prosječnu ocjenu (4,52)

je dobio bilbord na kom jese nalazi dječak koji čita,

zatim slijedi bilbord “Pridružite nam se” (4.51).

Svi bilbordi su ostavili dobar opšti utisak,

budući da preko 80% onih koji su ih primijetili daje pozitivne ocjene

(4 i 5 na skali od 1 do 5).73% građana Crne Gore

je vidjelo makar jedan bilbord koji je korišćen u

ovoj kampanji”


© 201

0 Ip

sos

Vidljivost kampanje “Govorimo o mogućnostima”

69

84%

16%• 84% građana Crne Gore je

ispratilo barem neki dio kampanje “Govorimo o mogućnostima”

• Kampanju je primjetilo 97% građana Podgorice, 82% onih koji žive na primorju, 70% onih koji žive na sjevero-zapadu zemlje i 87% u istočnom dijelu.

• Kampanju su u nešto manjoj mjeri primjetili oni koji imaju 65 ili više navršenih godina, oni sa završenom osnovnom školom ili niže.



© 201

0 Ip

sos

71

Da li ste u okviru ove kampanje čuli neke podatke o istraživanjima koje je Unicef uradio u avgustu mjesecu, npr. procenat građana koji bi prihavatili da djete sa smetnjama u razvoju ide u istu školu koju pohađa i njihovo djete ili procenat građana kojima ne bi smetalo da dijete sa smetnjama u razvoju bude najbolji prijatelj njegovom djetetu?


Da34%

Ne60%


6%

• Svaki treći stanovnik Crne Gore je čuo makar neki podatak o istraživanjima koje je Unicef sproveo u avgustu mjesecu, npr. procenat građana koji bi prihavatili da djete sa smetnjama u razvoju ide u istu školu koju pohađa i njihovo djete ili procenat građana kojima ne bi smetalo da dijete sa smetnjama u razvoju bude najbolji prijatelj njegovom djetetu.


© 201

0 Ip

sos

73

Generalno, koliko mislite da Vam je ova nedavna Unicefova kampanja „Govorimo o mogućnostima“ koja se odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju privukla pažnju?

Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogučnostima“ (84% ciljne populacije)

20%

50%

70%

21%

9%

7%

2%

Veoma mi je privukla pažnju

Uglavnom mi je privuklapažnju

Sum +

Niti mi je privukla pažnju nitinije

Sum -

Uglavnom mi nije privuklapažnju

Uopšte mi nije privuklapažnju

• 70% građana Crne Gore misli da im je nedavna Unicefova kampanja „Govorimo o mogućnostima“ koja se odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju privukla pažnju

• Nasuprot njima, 9% smatra da im kampanja “Govorimo o mogućnostima” nije privukla pažnju.

• Može se reći da je kampanja u manjoj mjeri privukla pažnju osobama koje žive na istoku Crne Gore kao i onima koji nemaju djecu.


© 201

0 Ip

sos

74

Koliko Vam se generalno dopala ova kampanja?


28%

51%

15%

5%

4%

1%

80%

Veoma mi se dopala

Uglavnom mi se dopala

Sum +

Niti mi se dopala, niti mi senije dopala

Sum -

Uglavnom mi se nije dopala

Uopšte mi se nije dopala

• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je, generalno gledano, ostavila veoma pozitivan utisak na građane Crne Gore (80%).

• Samo 5% populacije kaže da im se kampanja nije dopala.

• Građani koji žive u ruralnim ili prigradskim naseljima daju nešto više ocjene kampanji. Suprotno njima, niže ocjene su dali oni koji žive u urbanim naseljima i istočnom dijelu Crne Gore.


© 201

0 Ip

sos

75

Da li ste tokom kampanje saznali nešto novo, o čemu ranije niste razmišljali ili što niste znali, kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju i njihova uključenost u zajednicu?


11%

24%

35%

16%

49%

10%

39%

Saznao/la sam dosta novihstvari

Saznao/la sam ponešto novo

Sum +

Niti sam saznao/la niti nisamsaznao/la nešto novo

Sum -

Uglavnom nisam saznao/la ništanovo

Ništa novo nisam saznao/la

“Građani koji imaju od 18 do 29 godina i oni koji žive u sjevero-zapadnom dijelu Crne Gore u većoj mjeri

navode da su saznali nešto novo”

“Građani koji 65+ godina, oni koji imaju završenu

osnovnu školu ili niže I oni koji žive u istočnom dijelu Crne Gore u manjojmjeri

navode da su saznali nešto novo”


© 201

0 Ip

sos

Šta je to novo što ste saznali iz ove kampanje?

76

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su saznali nešto novo tokom kampanje (57% ciljne populacije)

12%

9%

7%

6%

5%

5%

3%

3%

3%

3%

2%

2%

2%

2%

2%

36%

Veće interesovanje/ briga/ podrška društva

O životu/ potrebama/ problemima dece/ njihovih porodica

Način uključivanja u društvo/ ravnopravnost

O njihovim mogućnostima/ sposobnostima

Način na koji im pomoći, pružiti podršku

Ništa posebno/ ono što se znalo i ranije

Treba da idu u školu/ druže se/ rade sa ostalom decom

Broj/ procenat te dece u Crnoj Gori

Informacije o pokretanju/ uspehu kampanje

Postojanje organizacija, akcija, radionica, centara

Odnos prema njima/ način ophodjenja/ položaj u društvu

Ima dosta ljudi koji su im posvećeni/ žele da pomognu

O radu UNICEF-a u ovoj kampanji

O pravima dece/ koja su, kolika njihova prava

Tolerancija, prihvatanje, ljubav, bez predrasuda



© 201

0 Ip

sos

77

Generalno, koliko mislite da je ova Unicefova kampanja uticala na Vas da ozbiljno razmislite o djeci sa smetnjama u razvoju i odnosu društva prema njima?


16%

47%

63%

21%

14%

9%

5%

2%

Veoma jeuticala

Uglavnom jeuticala

Sum +

Niti je uticala nitinije uticala

Sum -

Uglavnom nijeuticala

Nije uopšteuticala


• 63% građana Crne Gore kaže da je Unicefova kampanja “Govorimo o mogućnostima” uticala na njih da ozbiljno razmisle o djeci sa smetnjama u razvoju i odnosu društva prema njima. To su češće oni koji žive u ruralnim i prigradskim naseljima, oni koji imaju od 50 do 64 godine, oni koji imaju djecu ili žive na sjevero-zapadu zemlje.

• S druge strane 16% kaže da kampanja nije imala uticaja na njih (to češće kažu građani koji imaju od 18 do 29 godine i 65 ili više, kao i oni koji žive u urbanim naseljima, i u istočnom dijelu zemlje)


© 201

0 Ip

sos

78

Da li je ova kampanja uticala da promijenite neke vaše stavove kada su u pitanju djeca sa smetnjama u razvoju?


Možete li mi reći koje stavove ste promijenili?

24%

16%

11%

9%

7%

7%

6%

6%

5%

2%

2%

3%

21%

Treba im pružiti veću podršku,pažnju, pomoć

Ravnopravnost, prihvatanje,poštovanje njihovih prava

Bolje razumijevanje, ophodjenje,promjena svijesti, više znanja

Više ljubavi, poštovanja prema njima

Stav o pohadjanju redovne škole/druženja sa vršnjacima

O njihovim mogućnostima/prevazilaženju hendikepa

Veća podrška cijelog društva/države/ institucija

Mogućnost da se uklope u društvo

Više razmišljanja/ interesovanja o tojdjeci

Način/ težina podizanja djece saposebnim potrebama

O životu u porodici, umjesto uspecijalnim ustanovama

Drugo


Višestruki odgovori; Baza: oni koji su promijenili svoje (14% ukupna ciljna populacija)

• Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je na 14% građana uticala tako da promjene neke svoje stavove o djeci sa smetnjama u razvoju. To su češće građani koji žive u sjevero-zapadnom dijelu Crne Gore kao i oni koji imaju djecu a značajno rjeđe oni koji imaju 65 ili više godina.

• 22% kaže da kampanja na njih nije uticala, jer se njihovi stavovi donekle razlikuju ali ne misle da treba da ih mijenjaju. Sa ovim stavom se češće slažu građani koji žive u istočnom dijelu Crnje Gore.

• Čak 64% smatra da kampanja na njih nije uticala uopšte jer se sve što su vidjeli u kampanji podudara sa njihovim stavovima o pravilnom odnosu prema djeci sa smetnjama u razvoju

22%

14%

64%

Nije uticala uopšte jer se sve što sam vidio u kampanji podudara sa

mojim stavovima o pravilnom odnosu

prema

Uticala je da promijenim neke svoje

stavove

Nije uticala, moji stavovi se

donekle razlikuju ali ne mislim da

treba da ih mijenjam


© 201

0 Ip

sos

79

Generalno gledano, kada mislite o Unicefovoj kampanji „Govorimo o mogućnostima“ čega se najviše sjećate iz te kampanje?


• Kada je sjećanje na kampanju “Govorimo o mogućnostima” građani najviše pamte lica, slike, osmjeh, veselost i radost djece, porodica, ljubav i brigu porodice.

10%

7%

6%

6%

5%

4%

3%

3%

3%

2%

2%

2%

2%

2%

2%

2%

Djeca/ lica djece/ slike djece

Porodica/ ljubav, briga porodice

Osmjeh/ veselost/ radost djece

Reklame

Pažnja/ briga o djeci

Druženje/ igra djece

Sve

Skretanje pažnje/ buđenje svjesti društva

TV reklame

Dječak ( u bazenu, za klavirom, sa loptom)

Bilbordi

Dobra ideja, pokretanje, organizacija kampanje

Sloga, ljubav, prijateljstvo

Podrška, prijateljstvo zdrave djece

Slogani, poruke

Mogućnosti, sposobnosti te djece


© 201

0 Ip

sos

80

Šta vam se najvise dopalo?


15%

8%

6%

5%

5%

5%

4%

4%

3%

3%

3%

3%

2%

1%

1%

1%

1%

37%

Sve

Osmeh/ veselost/ radost djece

Pažnja/ briga o djeciSkretanje pažnje/ budjenje svjesti

društvaSlogani, poruke

Djeca/ lica djece/ slike djece

Druženje/ igra djece

ReklameDobra ideja, pokretanje,organizacija kampanje

Sloga, ljubav, prijateljstvoDa su ravnopravni/ prihva?eni/

uklju?eni u društvoVolja, snaga, hrabrost, borba

Porodica/ ljubav, briga porodice

Podrška, prijateljstvo zdrave djece

SlikeMajka i dijete, majka koja pomaže

svom djetetuBilbordi


8%

12%

16%

15%

3%

3%

2%

21%

2%

9%

8%

5%

4%

3%

7%

3%

9%

4%

2%

2%

Podgorica

Primorje

Sjevero-zapad

Istok

Str

atum

Sve

Osmjeh/ veselost/radost djece

Pažnja/ briga o djeci

Skretanje pažnje/budjenje svjesti društva

Djeca/ lica djece/ slikedjece

• 15% građana kaže da im se u kampanji “Govorimo o mogućnostima” sve dopalo. • Osmjeh, veselost, radost djece naglašava 8%, pažnju i brigu o djeci 6% a skretanje pažnje i buđenje svjesti društva

5%, a čak 37 nije znalo kako da odgovori na ovo pitanje.• Osmjeh, veselost, radost djece su najzastupljeniji na istoku Crne Gore, pažnja i briga o djeci u većoj mjeri ističu na

primorju nego što je to slučaj u drugim djelovima Crne Gore, a djecu, lica djece i slogane u Podgorici


© 201

0 Ip

sos

81

Šta bi vi promijenili kad ova sama kampanja u pitanju? Šta biste uradili drugačije?

Višestruki odgovori; Baza: oni koji su primjetili kampanju „Govorimo o mogučnostima“ (84% ciljne populacije)

4%

3%

2%

1%

1%

1%

0%

0%

0%

1%

50%

37%

Više akcija, veće, duže kampanje

Veća zastupljenost u medijima

Lično bi se uključili da sam u mogućnosti

Uključiti veći broj djece, gradova, radionica, ustanova

Uključenje većeg broja ljudi, institucija, države

Više brige, pažnje, pomoći

Više konkretnih akcija, djela a ne riječi

Više finansijskih sredstava, ulaganja, donacija

Veća razumljivost/ približiti običnim ljudima

Ostali odgovori

Ništa


• Čak 50% građana kaže da ništa ne bi mijenjali u kampanji “Govorimo o mogućnostima”.

• 37% ne zna šta bi promijenilo

• 4% navodi veću prisutnost u medijima a 3% više akcija, veće, duže kampanje


© 201

0 Ip

sos

83

Da li znate čime se bavi Unicef?


49%

25%

5%

4%

2%

2%

2%

20%

1%

Dječija prava ( zaštita, promocija prava dece)

Briga o djeci/ pomoć djeci/ zaštita djece

Pružanje pomoći ( ugroženi, siromašni, bolesni...)

Humanitarni rad

Zaštita ljudskih prava

Zaštita/ briga o djeci sa posebnim potrebama

Pomoć ugroženoj djeci ( gladna, bolesna...)


Ostali odgovori

• Gotovo 75% građana je odgovorilo da se Unicef bavi dječijim pravima (zaštitom, promocijom prava djece), brigom o djeci/ zaštitom djece

• Ipak, 20%, ili drugim riječima, svaki peti, nisu znali da kažu čime se Unicef bavi, najčešće oni koji imaju završenu osnovnu školu ili niže i oni koji imaju 65 ili više godina.


© 201

0 Ip

sos

84

Unicef je agencija Ujedinjenih nacija koja se bavi promocijom i zaštitom prava djece. Na osnovu onog što ste do sada čuli ili znate o Unicefu da li biste rekli da o ovoj organizaciji imate veoma nepovoljno mišljenje, uglavnom nepovoljno mišljenje, niti povoljno niti nepovoljno mišljenje, uglavnom povoljno mišljenje ili imate veoma povoljno mišljenje?


4%

1%

5%

6%

80%

31%

49%

9%

Veoma nepovoljno mišljenje

Uglavnom nepovoljno mišljenje

Sum +

Niti povoljno niti nepovoljnomišljenje

Sum -

Uglavnom povoljno mišljenje

Veoma povoljno mišljenje


77%

86%

7%

3%

Urban

Ostalo

Tip

na

selja

Sum +Sum -

• 80% građana ima povoljno mišljenje o Unicefu a svega 5% nepovoljno.• O Unicefu žene (prosječna ocjena 4.4) imaju nešto povoljnije mišljenje od muškaraca (4.3). Kad su starosne

kategorije u pitanju najpovoljnije mišljenje imaju oni sa navršenih 65 godina ili više (4.6) a oni od 18 do 29 nešto manje od ostalih kategorija(4.2). Građani koji žive na istoku imaju najpovoljnije mišljenje o Unicefu (prosječna ocjena 4.6) a u Podgorici nešto manje od ostalih djelova Crne Gore (4.1). Takođe, povoljnije mišljenje o Unicefu imaju oni građani koji poznaju neko djete sa smetnjama u razvoju – njihova prosječna ocjena je 4.4 dok je prosječna ocjena onih koji ne poznaju djecu sa smetnjama u razvoju 4.2.



© 201

0 Ip

sos

85

UTICAJ KAMPANJE NA GRAĐANE KOJI SU JE VIDJELI

14%

70% 63%

Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je uticala tako da sam promjenio/la neke svoje stavove o djeci sa smetnjama u

razvoju

Kampanja “Govorimo o mogućnostima” uticala na

mene da ozbiljno razmislim o djeci sa smetnjama u

razvoju i odnosu društva prema njima

Kampanja „Govorimo o mogućnostima“ koja se

odnosila na djecu sa smetnjama u razvoju mi

privukla pažnju



© 201

0 Ip

sos

86

80%

80%

66% je ispratilo ili čulo neku vijest ili prilog u vezi događaja

u sklopu kampanje. Ti događaji su ostavili pozitivan utisak na. 86% od svih Koji su primjetili te događaje u medijima.

Najzapaženiji dio kampanje je bio TV spot koji je vidjelo 67% ciljne populacije. Opšti utisak

o ovom spotu je pozitivan za 75% od svih onih koji su vidjeli taj spot a negativan za samo 2%.

Unicefovu kampanju „Govorimo o mogućnostima“ je vidjelo 84% građana Crne Gore.

“Svi bilbordi koji su bili dio kampanje „Govorimo o

mogućnostima“ su ostavili dobar opšti utisak, budući da preko 80%

onih koji su ih primjetili daje pozitivne ocjene (4 i 5 na skali od

1 do 5). Ukupno 73% građana Crne Gore je vidjelo makar jedan

bilbord koji je korišćen u ovoj kampanji”

“Kampanja “Govorimo o mogućnostima” je, generalno

gledano, ostavila veoma pozitivan utisak na građane

Crne Gore (80%) a samo 5% onih koji su primjetili kampanju

kaže da im se nije dopala”

Sažetak


© 201

0 Ip

sos

87

Sažetak

• Kao i u prethodnom krugu najveću socijalnu distancu građani imaju prema djeci sa težim emocionalnim poremećajima (neuroze, psihoze i sl) i prema djeci sa težim poremećajima socijalizacije (socijalno neprihvatljivo ponašanje).

• Sa druge strane, najmanju socijalnu distancu građani imaju prema djeci sa težim oštećenjima vida i sluha, kao i djeci sa poremećajima govora.

• U odnosu na period prije realizacije kampanje “Govorimo o mogućnostima” stepen prihvatljivosti prema svim kategorijama djece sa teškoćama se statistički značajno povećao.

• Takođe, u odnosu na prethodni krug istraživanja procenat građana koji smatraju da su djeca sa smetnjama u razvoju jednako vrijedni članovi društva kao i svi ostali građani je porastao za 10%, što je statistički značajno na nivou 0.05.

• Ogromna većina građana (95%) smatra da država i društvo treba da učine sve što je u njihovoj moći da obezbijede jednake mogućnosti za djecu sa smetnjama u razvoju (rast od 3% u odnosu na prethodni krug).

• Da pomoć društva i države ne može značajno da pomogne djeci sa teškoćama smatra 22% građana Crne Gore što je čak za 14% manje nego u prethodnom krugu. U istom smislu govori i podatak da u odnosu na prethodni krug čak 12% manje građana smatra da se, uprkos svem trudu, ova djeca ne mogu u potpunosti uklopiti u sredinu kao ostala djeca.

• Svaki peti stanovnik Crne Gore smatra da je U POTPUNOSTI moguće dijete sa smetnjama u razvoju osposobiti za život u društvu pružanjem stručne pomoći i posebnim odnosom društva i institucija (što je za 6% više nego u periodu koji je prethodio kampanji “Govorimo o mogućnostima”.)


© 201

0 Ip

sos

88

• Građani imaju pozitivnije stavove prema inkluziji nego što je to bio slučaj u periodu prije kampanje “Govorimo o mogućnostima”. Ako ove rezultate posmatramo kroz prosječne ocjene možemo zaključiti da je u odnosu na prethodni krug istraživanja značajno porastao stepen slaganja sa sledećim tvrdnjama:

• Da bi arhitektonsko prilagođavanje ustanova potrebama ove djece trebalo da bude jedan od važnijih zadataka države i društva (prosječna ocjena u avgustu 3.9 a u decembru 4.2).

• Da pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj (prosječna ocjena u avgustu 3.5 a u decembru 3.9).

• 64% građana smatra da pohađanje nastave u redovnim školama djece sa smetnjama u razvoju pozitivno utiče na njihov razvoj. U odnosu na period koji je prethodio sprovođenju kampanje “Govorimo o mogućnostima” ovaj rast od 7% predstavlja značajno povećanje.

• 44% građana smatra da se prava djece sa smetnjama u razvoju u odnosu na ostalu djecu poštuju podjednako što je za 7% manje nego u prethodnom talasu, a 43% da se njihova prava poštuju u manjoj mjeri. Preostalih 13% smatra da se prava djece sa smetnjama u razvoju poštuju više nego prava ostale djece.

• Pozitivan stav prema institucionalnoj zaštiti djece sa smetnjama u razvoju je značajno smanjen nakon kampanje. Tako, kao najbolji način da se pomogne djeci sa smetnjama u razvoju kroz njihovo zbrinjavanje u posebnim institucijama u avgustu je navelo 40% građana a u decembru je taj procenat značajno opao i sada iznosi 21%.

• Dok je u prethodnom krugu 30% građana smatralo da bi institucionalno zbrinjavanje trebalo da bude rezervisano samo za manji broj težih slučajeva, dok većina treba da bude uključena u sve društvene aktivnosti nakon kampanje je taj procenat značajno porastao i sada iznosi 43%.

Sažetak

opinion poll on social inclusion of children with disabilities

Education

smetnjama u razvoju3

smetnjama ujednom u

u avgustu

djecom sasmetnjama u

u populciji se

zaostala u razvoju6

upotrebe djeca ometena

djeca ometena u bolesna