op zoek naar draagvlak voor een ruimtelijk beleid in ......op zoek naar draagvlak voor een...
TRANSCRIPT
Op zoek naar
draagvlak voor een
ruimtelijk beleid in
Vlaanderen
Pascal De DeckerSint-Lucas Architectuurschool & Hogeschool Gent
Ruimte-conferentie – Rotterdam – 19 april 2010
1
Inhoud
� Korte geschiedenis
� RSV� Draagvlakvraagstuk
2
Ruimtelijke Planning in Vlaanderen
-korte geschiedenis-
� Voor 1962: geen
� 1962: wet op de stedenbouw� 2 fasen van uitvoering- fase 1=procedureel- fase 2=inhoudelijk – vanaf ong 1975
� 1997: Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen• Looptijd was 10 j, intussen al 2x verlengd
3
Ruimtelijke Planning in Vlaanderen
-korte geschiedenis-
4
procedure
Ruimtelijke Planning in Vlaanderen
-korte geschiedenis-
5
Gevolgen, wegens ontbreken toetsingskader
Ruimtelijke Planning in Vlaanderen
-korte geschiedenis-
6
Inhoudelijk
Ruimtelijke Planning in Vlaanderen
-korte geschiedenis-
7
1 miljoen bouwpercelen
RSV – 1997
-vlaanderen open en stedelijk-
8
RSV – 1997
-vlaanderen open en stedelijk-
� Omvangrijk document (informatief; strategisch; bindend)� Procedureel� SP en UP op drie niveaus
� Inhoudelijk� Trendbreuken – ontelbaar aantal� Ontwikkelingsperspectieven: !!ste 60/40-verdeling
� Ruimteboekhouding� Sectoren elk hun m²� Nodig voor goedkeuring
9
10
Bestemmingscategorie toestand 1994 (in ha) begrote toestand 2007 (in ha)wonen 227.500 227.500
recreatie 17.500 18.500natuur en reservaat 112.000 150.000
overig groen 34.000 34.000bos 43.000 53.000landbouw 806.000 750.000industrie 55.000 62.000overige bestemmingen 57.000 57.000Totaal 1.352.000 1.352.000
Taakstellingen ruimteboekhoudingBRON: Ministerie van de Vlaamse gemeenschap (2004)
Evaluatieonderzoek
-voorjaar 2010-
� In welke mate zijn de in het RSV vooropgestelde trendbreuken gerealiseerd?� Is het ruimtelijk beleidsinstrumentarium in staat geweest de
gewenste ruimtelijke beleidsdoelstellingen te realiseren?� Hebben de doelstellingen van het RSV doorgewerkt in andere
beleidsplannen en in welke mate heeft dit ertoe bijgedragen dat de integrerende en coördinerende rol van ruimtelijke ordening werd gerealiseerd?� Hebben andere beleidsniveaus bijgedragen tot het realiseren
van de ruimtelijke beleidsdoelstellingen?� Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het ruimtelijke
ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?
11
60/40 regel
Analyses volgens (hypothese van) afbakening (versie RSV 1997)
13
Draagvlakvraagstuk
� Belangrijke vraag: � plannen in een planningsonvriendelijke samenleving� is het kalf al niet verdronken?� Uitdagingen: suburbanisatie; verkeerscongestie;
klimaatwijzigingen…
14
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
� Dimensies/groepen: politiek, ambtelijk, sectoraal / middenveld /maatschappelijk, provinciaal, gemeentelijk (geen individuele burgers bevraagd) � Tijdsperspectief in rekening gebracht (evolutie
draagvlak)
� Bevraging diverse actoren via focusgroepen & interviews� mogelijks ‘positieve’ bias� Literatuuronderzoek
15
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
Ten tijde van opmaak / goedkeuring RSV:
- Breed draagvlak bij sectoren, bij de toenmalige regeringscoalitie, en provincies
- niet bij oppositie (� latere regeringswissels)- consensus rond ‘sense of urgency’- ruimtebalans (ruimtelijk pakt/oppervlaktezekerheid/gewapende vrede) - ‘erkenning’ rol provincies (‘bestuursstrijd’)- sectoren=zeer verschillend (bijv wonen & economie: niet klaar/passief)
- Quid bij gemeenten en burgers?- Moeilijk evalueerbaar- afname vrijheidsgraden
�tijdens de uitvoering van het RSV: afgekalfd
16
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
� Elementen van afkalving� Politiek: coalitiewissel (10 j lib minister)� Provincie: onduidelijke taakafbakening (gewacht)� Gemeenten: tijdrovend, kostelijk, verplicht nummer,
rigide, onduidelijke finaliteit (meerwaarde) � vergunnen > plannen� Sectoren: gevarieerd � trage uitvoering (open ruimte),
gebrek aan realisatie (economie; bossen)� Sectorale administraties: gemengd � soms opgepikt
(infra; econ), vaak niet (wonen)� wel: positief voor het ‘ruimtelijk denken’
17
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
� Vandaag� Draagvlak voor ‘een vorm van strategisch ruimtelijk
beleid’� RO is meer dan de optelsom van individuele verzuchtingen
� Vooral: • rigiditeit instrumentarium staat ter discussie• realisatie (uitvoering op termijn) wordt als gebrekkig ervaren
18
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
� Matigende variabelen
� Moeizame uitvoering (van de plannen zelf)
� Geen politiek wervend project geworden
� Negatieve beeldvorming in de media (cf. publiek slopen van bouwmisdrijven � negatief beeld over RO)
� Te weinig PR / geen goede voorbeelden belicht / strategische projecten bleven uit
� Rigide en juridische invulling instrumentarium beknotten flexibiliteit en vertraagden uitvoering; onbedoelde link tussen ruimtelijke structuurplannen en vergunningenpraktijk ?
19
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
� Matigende variabelen
� Capaciteitsprobleem (aantal + kwaliteit)
� Hang naar (rechts)zekerheid
� Ervaring bij veel gemeenten van voldongen feit / schoonmoedersmentaliteit
� Uitholling RSV door beleidsinitiatieven binnen eigen sector (bv.decreet grond- en pandenbeleid, Vlaamse codex, handhavingsbeleid)
� Daadkracht en een rechte rug in besluitvorming ? (niet consequent)
� Te onderzoeken: ‘cultuur’• Onzekerheidsvermijdend• Ervaring met passieve overheid
20
Draagvlakvraagstuk-Hoe kan het maatschappelijk draagvlak voor het
ruimtelijke ordeningsbeleid geoptimaliseerd worden?-
� Waarheen?
21
http://www2.vlaanderen.be/ruimtelijk/docs/Eindrapport_Evaluatie_uitvoering_RSV.pdf