Winterse tochten in Bulgarije en IJsland

Rando-Vélo WalloniëDoor het dal van de Werra

Van Bourgogne naar Champagne

België-BelgiqueP.B.-P.P.

9099 Gent XBC21170

Magazine voor Wandelaars & Fietsers

Reto

urad

res:

Gro

te R

oute

pade

n vz

w, B

eatr

ijsla

an 7

2, 2

050

Antw

erpe

n -

Afgi

fteka

ntoo

r Gen

t X -

Erk

enni

ng: P

309

099

- Tw

eem

aand

elijk

s De

cem

ber 2

011-

Janu

ari 2

012

- 4,

90 €

Mallorca • Ronde van Nederland • Cotswolds • Close-up LF 38 en GR 128 2011 • 6

in dit nummer Close-up6 Close up | LF 38

De brug van Pollare

7 Close-up | GR 128Een GR-logboek

Reportages8 Fietsreportage | België

750 km eenzaamheid in geelblauw

12 Wandelreportage | SpanjeMet Saar naar Mallorca

18 Fietsreportage | FrankrijkVan Bourgogne naar Champagne

26 Wandelreportage | IJslandHet land van ijs en vuur

38 Wandelreportage | BulgarijeHet Rilagebergte op sneeuwschoenen

44 Fietsreportage | NederlandVan terpkerk tot hunebed

48 Wandelreportage | DuitslandWandelen op de oude grens

54 Fotoreportage | Engeland Het hart van Engeland

Tips17 Wandeltip | België

Wandelpad van Ourthe en Néblon

36 Fietstip | DuitslandFietsen met de Kyll mee

43 Wandeltip | FrankrijkKrinkelende kronkelende wandelweg

En verder22 Fietsnieuws

25 Column | Bang van bergen

30 Gebeten door het virus | Op weg naar de vulkaan

32 Wandelnieuws

37 Gezond op weg | Een zalfje voor de pijn

42 Materiaal | Regenjassen

51 Info | Digitale kaarten

52 Ode | Vlaanderen Fietsroute

56 Avontuur | NederlandHet Pieterpad

58 Avontuur | SpanjeCatalaanse lente

59 GR-agenda

60 GR-nieuws

65 Opmerkelijk

66 Column | Gettoblaster

38

48

8

Win!Tickets Deutsche Bahn

p 24

een winters wandel-arrangement in het Meetjesland p 63

18

52

Gratis!een paar

Bridgedale sokken p 4

2011-6 Op Weg | 5

Fietstip | Duitsland

Fietsen met de kyll mee

Dat de spoorlijn in het Kylldal mogelijkheden biedt voor een fraaie lijnwandeling, kon je al in het februarinummer van Op Weg lezen. Maar het traject en zijn treinen kunnen ook ingezet worden door fietsers. De fietsvriendelijke Deutsche Bahn, die hier

geen toeslag voor tweewielers vraagt, nodigt hiertoe beslist uit.

De Kylltalradweg volgt de loop van het Eifel-riviertje de Kyll, vanaf de bron in Losheimer-graben bij de Belgische grens tot de monding in de Moezel in Ehrang, nabij Trier. Bijna over de gehele lengte wordt deze 130 km lange route door een spoorlijn geflankeerd. Vooral het traject Gerolstein-Trier is interessant, omdat je dan niet moet overstappen. Wie van zuid naar noord fietst, krijgt wat meer hellingen te ver-werken dan wie voor de omgekeerde richting kiest. Hoewel het om een dalweg gaat, zit er één uitzondering in het traject. Tussen Kyllburg en Bitburg-Erdorf moet er 100 m geklommen worden. Veel fietsers slaan dit gedeelte over, sommigen door het met de trein te overbrug-gen, anderen door even verderop te starten. Wij behoorden tot die laatste categorie.

Aan het stationnetje van Bitburg-Erdorf halen we de fietsen van de auto voor een traject in overwegend dalende lijn naar het station van Trier. Het wordt een tocht met behoorlijk wat natuurschoon. De schaduw van het bos over-heerst, zeker tot Kordel. We passeren de oude

watermolen van Speicher. Vlak daarbij ligt het ‘Naturcamp Eifel’, geknipt voor de leraar die een alternatieve schoolreis zoekt of de bedrijfslei-der die zijn personeel ‘op avontuur’ wil sturen. Even een aanloop nemen, bergop en dan weer naar beneden en meedraaien met de talrijke bochten van de Kyll, dat is ongeveer het prin-cipe van het grootste gedeelte van deze tocht. In Kordel kan je gaan kijken naar de burchtruïne Ramstein, die niets te maken heeft met de bijna identiek geschreven heavy rockgroep.

Als de steile voortuintjes beginnen, zit het er bijna op. In Ehrang, waar de Kyll in de Moezel uitmondt, is het definitief gedaan met de Kylltal radweg. Wij moeten nog wat verder, naar Trier Hauptbahnhof. Daarvoor moeten we nog een portie industriegebied en een dosis stads-drukte verwerken. Wanneer we bij de Porta Nigra met moeite een kudde fotograferende Japanners hebben ontweken, is het feest defini-tief ten einde. Het station ligt om de hoek.

Jos Franken

Route en bewegwijzeringDe afstand van het station van Bitburg-

Erdorf naar dat van Trier bedraagt 52 km.

De route is volledig bewegwijzerd (in twee

richtingen) door bordjes met een eigen logo.

Ze loopt overwegend in dalende lijn, maar

af en toe moet er uiteraard wel eens (licht)

bergop worden gereden.

kaarten en gidsenEen kaart is niet nodig. Verkeerd rijden is zo

goed als uitgesloten. Het kaartje in het ‘Rad-magazin-Eifel’ volstaat ruimschoots. Deze

jaarlijks verschijnende brochure (ook in het

Nederlands!) kan je bestellen of downloa-

den via www.eifel.info. Ze bevat een korte

beschrijving van de belangrijkste fietsroutes

en info over fietsvriendelijke logies. Bij de

editie 2011 zit ook een uitneembaar over-

zichtskaartje. Voor wie meer wil, is de ADFC

‘Radtourenkarte 19 - Saarland/Mosel’, een

uitgave van Bielefelder Verlag, interessant.

InfoZoals al gezegd kom je via www.eifel.info

al een heel eind.

Www.bahn.de maakt het plaatje compleet.

Steekkaart

©Archiv Eifel Tourismus GmbH

36 | Op Weg 2011-6

Met Saar naar Mallorca

Met de kinderen de bergen in trekken, het zijn mooie herinneringen. Maar kijk, de tijden komen weer. Enkele maanden geleden begon Saar, ons oudste kleinkind, aan mijn mouw te trekken. Ze is zes en sportief, dus waarom niet. Bestemming werd de Sierra de Tramuntana in Mallorca.

Voorproefje Dag 1 is een reisdag. We vliegen vanuit Eind-hoven, voor Saar de eerste vlucht in haar jonge leven. Op Mallorca volgen twee bussen, eerst naar Palma-stad en vervolgens naar Port de Soller aan de noordkust. Daar zijn onze eerste twee overnachtingen gepland in Refugio La Muleta, aan de baai nabij de vuurtoren. Als voorproefje leggen we het laatste stukje naar de hut te voet af. Eerst een eindje langs de kust en vervolgens op een doodlopende asfaltweg naar de op 110 m hoogte gelegen Refugio. De volgende dag wandelen we door het natuur-gebied achter de hut op de GR 221 richting Soller. Er wordt door Saar wat gemord, maar ze houdt dapper vol, ondanks de vrij korte

rustpauzes. Het traject is ruig, met hier en daar stenige bergpaadjes, continu op en neer. We verlaten het GR-pad tussen Soller en Port de Soller om voor de volgende dagen wat inkopen te doen. Als we in de namiddag terug aan de hut zijn, begin ik te cijferen. Vandaag hebben we om en bij 9 km gestapt, stel ik met vol-doening vast. Ik krijg er een goed gevoel bij. Morgen gaat de beuk erin…

VuurdoopOm vanaf de hut helemaal tot aan het meer van Cuber te stappen is veel te ver voor Saar. Daarom nemen we na het ontbijt een taxi naar Biniaraix, om daar onmiddellijk de Barranc de Biniaraix in te duiken. Dit wordt de vuurdoop

voor Saar, want we moeten door een bergkloof van goed 100 m naar de 875 m hoge Coll de l’Ofre klimmen. Na twintig minuten vraagt ze om even te rusten, wat we uiteraard doen. Maar de tocht is zo spectaculair, met zigzagpa-den, steile wanden, bronnetjes en stromende beekjes, dat alles probleemloos verloopt. Er is te veel afleiding om te morren. Drie uur later staan we op de bergpas van de Coll de l’Ofre. We zien het meer Embalse de Cuber in de verte beneden ons liggen. Voor de afdaling langs bos en heide en geu-rende rozemarijn nemen we rustig de tijd en als we na een kleine twee uur aan de weg arriveren, komen we tot de vaststelling dat we anderhalf uur te vroeg zijn voor de bus naar het klooster

12 | Op Weg 2011-6

Wandelreportage | Spanje

Route en bewegwijzeringNegen jaar geleden wandelde ik van Sant Elm

in het westen van Mallorca tot Pollença in het

oosten, dwars door de Sierra de Tramuntana.

Vandaag blijkt dat in grote trekken de GR 221

te zijn geworden, de ‘Ruta de Pedra en Sec’

(het pad van de droge stenen). De oude paden

zijn op authentieke manier hersteld, met losse

stenen zonder cement. Volledig afgewerkt zal

het pad 132 km lang zijn.

De trajecten 1 tot 4, van Port d’Andratx via

Estellencs en Esporles tot Deia, zijn wegens

conflicten met enkele grondeigenaars nog

niet gemarkeerd. De Refugios zijn klaar, maar

worden nog niet uitgebaat. De laatste 70

km is volledig bewegwijzerd met wit-

rode streepjes. Er zijn trekkershut-

ten in Deia, Port de Soller, Tossal

Verds, Lluc en Pollença.

Conclusie: wie niet vies is van wat avontuur,

moet de GR 221 nu gaan verkennen. Wie

kiest voor zekerheid, kan best nog een tijdje

wachten of enkel de laatste 70 km doen.

Daarnaast hebben we ook een klein gedeelte

van de toekomstige GR 222 gedaan.

Meer info over beide paden vind je via

www.gr221.info.

kaarten en gidsenWij gebruikten het Engelstalige gidsje ‘Trek-king through Mallorca. GR 221/The dry Stone route’ van uitgeverij Cicerone. Ik had

ook de kaarten ‘Tramuntana Central’ en ‘Tra-muntana Nord’ van Editorial Alpina (schaal

1:25.000) mee.

InfoOns vertrekpunt Port de Soller is vanuit

Palma de Mallorca te bereiken met bus 220

of 221. Info over busvervoer op het eiland

vind je op www.consorcidetransports.org.

Onze overnachtingsplaatsen waren Refugio

La Muleta in Port de Soller, het klooster van

Lluc, Refugio Tossal Verds en Refugio Castel

d’Alaro. De laatste wordt uitgebaat door de

gemeente Alaro, de andere door de Consell

de Mallorca (de overheid dus). Een over-

nachting kostte € 11, een ontbijt € 4,50 en

avondmaal € 8. Info en boeking via www.

conselldemallorca.net.

Op Weg2011

0 2 4

km

116 mm

Cala Tuent

Port de Soller

Soller Fornalutx

Orient

Alaro

Lioseta Inca

Mancor

Selva

Caimari

Alfàbia,1067 m

Galera,908 m

Col de Soller

Castell de Alaro,823 m

Puig de l’ O�re, 1091 m

Puig des Trossals Verds,1118 m

Puig de Maçanella,1365 m

Puig Major,1422 m

Soucadena,815 m

Monestir de Na.Sa. de Lluc

Tossals Verds

Son Amer

GR 221

GR 221

GR 222

GR

221

Steekkaart

naar de berg Alaro. Een psychologisch behoor-lijk zwaar stuk. De eerste 4 km gaan op een smal asfaltbaantje in de volle zon, daarna volgen bos-paadjes onder de steile bergwand. Er lijkt geen einde aan te komen. Maar als de burchtmuren van het oude kasteel in zicht komen, naderen we de eindmeet. Tot onze verrassing is het Saar die oma de laatste 500 m naar boven trekt. Vanaf de Puig d’Alaro kunnen we heel ver kijken. We zien de Puig Major en wanneer tegen de avond in Palma de Mallorca de lichtjes aangaan, kunnen we op de luchthaven het aanvliegen en opstijgen van de vliegtuigen volgen.

Toeristisch treintjeEr rest nog een tochtje van slechts 7 km naar Orient. Een dalend pad voert ons langs de ach-terzijde van de Puig d’Alaro, eerst steil door een bosgebied met steeneiken en vervolgens door olijfaanplantingen. We hadden een belbus besteld om ons van Orient naar Bunyola te

brengen, maar de busmaatschappij stuurt ons een taxi. In Bunyola nemen we het houten toe-ristische treintje naar Soller. Het traject door de spectaculaire bergwereld telt 17 tunnels. Saar geniet! Het hoeft niet altijd wandelen te zijn…

Tekst en foto’s Gilbert Bastiaensen

Naar het meer van Cuber.

2011-6 Op Weg | 15

Fietsreportage | Nederland

Van terpkerk tot hunebed

De ‘Ronde van Nederland’ loopt volledig via LF-routes en is 1200 km lang. Samen met de aanloop vanuit de Kempen maakt dat voor May en Marcel 1350 km. Om het zich dit jaar ‘een beetje gemakkelijk te maken’ trokken ze daar 19 fietsdagen voor uit. Al belandden ze bijna in Compostela…

Maassluis44 | Op Weg 2011-6

gekomen. Te veel andere projecten die op uit-voering wachtten. In 2011 is het dan eindelijk gelukt. Maar dat boekje van 2005 bleek onder-weg toch niet erg up to date en uitgerekend deze zomer verscheen alweer een nieuwe editie.

HekkensluiterIn de fotoreeks kijken we wat rond in etappe-plaats Noordwijkerhout in het hart van de Bollenstreek, nemen het veer over de Nieuwe Waterweg (verbinding van Rotterdam met de zee) en spoeden ons naar het strand in Hoek van Holland. Van Den Haag en Scheveningen krijgen we niets te zien, te druk om foto’s te nemen. Op de Afsluitdijk en langs de Waddenzeeroute zit de zuidwester mee. Ook zonder e-bike gaat het goed vooruit. In Harlingen slenteren we langs het gezellige grachtje de Zoutsloot. Op de Friese foto’s staan veel schapen. De klap-hekjes op de weg moeten telkens open en dicht. Marcel is willens nillens de hekkensluiter… De Sint-Jacobiparochie (zo heet dit Friese dorp!) is een plek om even stil te staan. Het is de enige plaats in Nederland die de naam draagt van Sint-Jacobus, de patroon van pelgrims en reizigers. Rond het jaar 1100 komt de pelgri-mage naar Santiago de Compostela op gang en van dan af worden in de geschriften ‘Frisia‘ en de ‘Frisones’ onder de pelgrims genoemd. Hier in de Sint-Jacobiparochie wordt het begin van de route naar Compostela gemarkeerd door een kunstwerk van Henk Rusman. Het hoofd-

motief, een hoge metalen boog, symboliseert de weg die zich perspectivisch versmalt in de oneindige verte. De route door Nederland die hier vertrekt is ontwikkeld vanaf 2000 en is een wandelroute met alternatieve trajecten voor fietsers. Pelgrims halen bij de grote start hun stempel af in café de Brouwerij! Marcel:

“Het kriebelde wel even, maar gelukkig was er duidelijk aangegeven dat het tot Compostela 2700 km is!”De boortorens bij Ameland moeten we erbij nemen. Dat is de moderne tijd. De oude tijd is gelukkig bewaard, zoals rond de terpkerkjes. Een terp is een kunstmatige heuvel die werd opgeworpen om bij hoog water een droge plek te hebben. Of in de antieke orgels op de foor in Groningen, in de schaduw van een gevel in bak-steengotiek. Ook het grootste hunebed (prehis-torische grafkamer) van Nederland in Borger in Drenthe komt in beeld.

Vang en baardIn de prachtige Drentse natuur ontwaren we een paar jaknikkers (spreek uit ja-knikkers). Het gaat om het bovengrondse deel van een pomp die aardolie uit de grond pompt. Bij Schoone-beek en ook net over de grens in Duitsland zijn er nog een paar te zien. Langs die enkele tientallen kilometers op de Vechtetalroute door Duitsland moet koude regen en wind worden getrotseerd. Denekamp is terug Nederland en gelukkig is de schitterende lente daar weer. De Borgelinkmolen is een achtkante korenmolen,

LogboekMay Versmissen en Marcel Philips (beiden al een tijdje zestigers) zijn vertrokken door de Noorderkempen langs de betreurde LF 50, bij wijze van eresaluut, en met een groet aan de Kalmthoutse heide, die twee weken later in de lange droogteperiode in vlammen opging. We laten de 600 reisfoto’s de revue passeren. May leest ondertussen het tochtverslag voor, keurig bijgehouden in het door Grote Routepaden uit-gegeven Wandel- & fietslogboek. Het is altijd plezierig, herkenbaar en verrassend tegelijk, om even compagnon te zijn in zo’n authentiek fietsverhaal.We herkennen de Wouwse Plantage, de koelto-rens van Doel gekiekt vanuit Woensdrecht, we fietsen mee op en over dijken langs karakteris-tieke woonboerderijen en schaapskooien naar de Zak van Zuid-Beveland en rusten uit van de eerste inspanningen op een terrasje in Mid-delburg. Dan volgen Veere, de Brouwersdam, de vuurtoren van Goedereede, en in Den Briel staan we bij het graf van Jan Klaassen, welbe-kend als ‘trompetter in het leger van de prins’ uit het liedje van Rob De Nijs. De Ronde van Nederland is een oude droom van May en Marcel. In 1998 al kocht Marcel de eerste fietsgids die toen pas uit was. Het plan werd uitgesteld want eerst moesten o.a. Tsje-chië, Engeland, Duitsland en Frankrijk in alle richtingen worden doorkruist, op de fiets en te voet! In 2005 werd de nieuwe editie van de gids aangeschaft. Maar weer was hun tijd nog niet

Kan het Hollandser? Een Gronings dorpje.2011-6 Op Weg | 45

Wandelreportage | Bulgarije

Het Rilagebergte op sneeuw schoenenHet Rilamassief ligt in het grootste natuurpark van Bulgarije en is het dak van de Balkan. Er zijn tal van prachtige winterroutes, maar kennis van lawines is vereist en goed materiaal is onontbeerlijk.

Verloren in het woud Na een ruime portie pain perdu en feta als ontbijt gooien we onze rugzak met 10 dagen voeding, benzine en het nodige ijzerwerk (raketten, stijgijzers en piolet) op de rug. We zijn op alles voorbereid, denken we…Al snel komen we op het eind van de asfaltweg en stoten meteen door naar de waterval van Kostenets. Een sulfietgeur leidt onze aandacht af naar een warme bron die nabij het pad naar boven komt. We lopen in een nauwe beboste vallei met smalle rotstorens. Een houten toe-gangspoort duidt de grens van het Rila Natio-

naal Park aan. Het natuurpark is een PAN Park (Protected Areas Network), wat betekent dat natuurbescherming en duurzaam toerisme hand in hand gaan. Zo zorgt het park voor inkomsten en creëert men een draagvlak bij zijn bewoners. Voor we het weten zijn we de vallei van de Krayna ingelopen. Het pad wordt smaller en geregeld blokkeren omgevallen boomstammen de route. We kruipen er op handen en voeten onderdoor. Met een rugzak die weegt als een tientonner is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Met onze wandelstokken slaan we dikke pakken verse sneeuw van de takken. Geregeld krijgen we een koude douche over ons heen.De wandelweg vervaagt en als ook het rivier-dal geen leidraad meer is, fronsen we de

wenkbrauwen. Er zit niets anders op dan de gps boven te halen. Maar het is moeilijk een richting te volgen in dit chaotisch terrein van dichte dennentakken en besneeuwde rotsblok-ken. In brede lussen kruipen en trekken we ons omhoog. Na bijna 1000 m klimmen komen we eindelijk op een klein plateau. We baggeren verder door de diepsneeuw en besluiten net voor zonsondergang onze bivak op te slaan. Het vet is van de soep.

Terug naar af De volgende ochtend lijkt het weer iets beter. Een kale heuveltop doet ons dromen van boom-loze tijden. Maar helaas, het bos sluit zich snel weer om ons heen. Na een uur slalommen op steil terrein houden we het voor bekeken. Er

38 | Op Weg 2011-6

is geen spoor te bekennen van het zomerpad. Nog een hele dag door het dichte bos ploete-ren zien we niet zitten. We hebben al genoeg toeren uitgehaald. We keren terug, maar ook dan moeten we de piolet bovenhalen om een stuk op handen en voeten af te dalen. Het voelt bizar aan om terug voor Hotel Ezereto te staan. Maar het knagende gevoel van onze opgave is snel verdwenen als een halve liter Bulgaars bier voor onze neus staat en we ons te goed doen aan de lokale keuken. Tijd voor het uitdenken van plan B.

Onderkoeld op de topEen taxi brengt ons naar Borovets, een druk skistation aan de noordzijde van het massief. Genoeg bomen gezien, in plaats van een dag te klimmen tussen de skipistes door, laten we ons 1000 m naar boven schuiven, naar de top van de Yastrebets. Het is zonnig en het uitzicht strekt zich uit. We volgen het zomerpad rich-ting Musala. Er is al een duidelijk spoor van bergschoenen, raketten zijn hier nog onbekend. Bij de Musalahut stoppen we voor de lunch. De berghut neemt hotelproporties aan. Maar uit de wind en in de zon is het zalig toeven.

Oude elektriciteitspalen duiden de winterroute aan. Cirrus hangt in de helderblauwe lucht, een warmtefront op komst. Langsheen inge-sneeuwde meren klimmen we naar de donkere, onbemande hut Ledeno Ezero. Enkele Bulga-ren nemen er hun intrek. Wij besluiten verder te trekken naar de top van de Musala (2925 m). Al snel beseffen we dat de steile klim over de rotsachtige graat niet van de poes is. Geregeld moeten we ons omhoog trekken aan de stalen kettingen. Een ijskoude noordenwind doet de gevoelstemperatuur abrupt dalen. Onze kledij is er niet op voorzien. Op 20  m van de top glijd ik uit maar klamp me nog net vast aan de ketting. Na enkele verwoede pogingen om me

recht te trekken, zijn mijn kracht en durf hele-maal weg. Met de knieën in de helling geplant, kijk ik toe hoe Ivo zijn rugzak deponeert op de top en terug afzakt om de mijne over te nemen.Licht onderkoeld komen we aan bij het meteo-station boven op de Musala. We zijn opgelucht de barre omstandigheden te kunnen ontvluch-ten. We warmen op in het keukentje van de

waard en eenmaal terug op temperatuur genie-ten we van het adembenemende panorama.

Winteralpinisme Door de hoogte en het tekort aan drinkwater is onze nachtrust niet zo denderend. De weers-voorspellingen bevestigen ons vermoeden. Vandaag is het helder en zonnig maar morgen wordt slecht weer verwacht. We binden de raketten aan en vervolgen onze weg over de nauwe bergkam. Volgens de man van het meteostation een probleemloze route. Het gaat op en neer van de ene top naar de andere. Het uitzicht over de vallei van Beli Iskar met zijn dichtgevroren stuwmeer is prachtig. Een koude wind blaast ons in de zij maar we zijn dit keer beter gekleed.De route naar Marishki Chal gaat over een rotsachtige graat. Geen terrein voor sneeuw-Met onze wandelstokken

slaan we dikke pakken verse sneeuw van de takken.

Ja of neeTijdens de Turkse onderdrukking van de 14de tot de 19de eeuw werd de islam opge-drongen als officiële godsdienst. Het protest onder de Bulgaarse orthodoxen was groot. Slechts een kleine minderheid bekeerde zich, de ‘pomaken’. Om de Bulgaren te over-tuigen zich tot de islam te bekeren, plaatsten de Turken een mes tegen hun keel. Wie ‘nee’ zei, werd automatisch de keel overgesneden. Vele Bulgaren knikten dus ja, terwijl ze nee bedoelden.

2011-6 Op Weg | 39

Happen en StappenTussen 6 oktober 2011 en 22 april 2012 kan je

op vrijdag en tijdens het weekend culinair op stap door het Land van Playsantiën. Een wande-ling van 12 tot 14 km door een gevarieerd landschap wordt onderbroken door enkele culi-naire stops in zorgvuldig uitge-kozen horecazaken. Er zijn vijf wandelingen beschikbaar, één start in Lille, één in Zoersel (enkel voor groepen) en drie in Malle. De wandelingen

gebruiken zoveel mogelijk het nieuwe wan-delnetwerk Kempense Hoven. Vertrek steeds tussen 10 en 12 uur, kostprijs € 29 per persoon, reserveren verplicht.www.landvanplaysantien.be.

MysterieusDe wandelbox Mysterieus Vlaanderen bevat 80 fiches op A5 formaat met 40 korte thema-tische wandelingen, voor iedere provincie acht. In feite is het een herwerkte uitgave van het in 2008 verschenen boek met dezelfde titel, dat te omvangrijk was om op tocht mee te nemen. De wandelingen zijn opgebouwd rond verhalen, legendes en sagen en nemen je mee naar his-

torische stadjes of merk-waardige locaties met een verhaal. Smokke-laars, bokkenrijders, fol-klore, industrieel erfgoed, weggespoelde dorpen en allerlei bekende of onbe-kende figuren passeren

de revue. Uitgeverij Davidsfonds, ISBN 978-90-5826-789-4, prijs € 24,95.

De GrussersDe Grussers zijn een gezellig wandelgroepje dat in 1998 ontstaan is uit enthousiaste wan-delaars die single zijn. Ze wandelen elke maand een stuk (± 20 km) van een GR-pad, telkens in een andere provincie. Tweemaal per jaar steken ze de grens over voor een wan-delmeerdaagse. Iedereen die houdt van een stevige dagtocht, is bij de Grussers van harte welkom. Van 27 tot 30 december stappen ze de GR de Pays ‘Bocages et Maroilles’. Wie graag meestapt kan contact opnemen met bouwens.jozef@scarlet.be.

MeetjeslandEen deugddoende wandeling in een van de Meetjeslandse bossen is de ideale manier om een winterse dag door te komen. In het kader van een winteractie biedt het Meetjesland win-terse arrangementen aan voor € 150 euro voor twee personen. Deze arrangementen hebben één ding gemeen: behalve overnachting met ontbijt krijgt elke bezoeker ook een wandel-route in de buurt van het logies cadeau. Boven-dien wandel je deze winter in première de Bla-delin Wandelroute in het gezellige grensstadje Middelburg. Je steekt de Nederlandse grens over en ontdekt de kreken die ’s winters op hun mooist zijn! Op pagina 63 kan je trouwens zo’n arrangement winnen.www.toerismemeetjesland.be/winterinhetmeetjesland

Wandelen in LuikDe dienst voor toerisme van de stad Luik heeft onder de naam Accent nature een serie van zeven wandelingen van 7 tot 16 km uitgestippeld om de groene ruimten rond de stad te ontdek-ken. Het zijn lijnwande-lingen, waarvan enkele gecombineerd kunnen worden. Voor iedere tocht is er een uitgebreide bro-chure die je van het inter-net kan downloaden.www.liege.be/telechargements/pdf/ publi cation lg_accent_nature.

Wandelen in NederlandIn de gids Korte wandelvakanties in Neder-land vind je 11 wandeltochten door karakteris-tieke en sfeervolle Nederlandse landschappen, van de Limburgse heuvels via de Friese meren naar de Zuid-Hollandse kust. Het zijn tochten van twee tot vijf dagen met totale afstan-den van 45 tot 120 km. Ze bestaan hoofdzakelijk uit stukken van lange-

Op stap met de treinNieuwe Groene halteTypisch aan een Groene Haltewandeling is dat je een dagwandeling vlot kan combine-ren met openbaar vervoer. De nieuwste wan-deling Op ontdekking langs trage wegen verkent de trage wegen van de Vlaamsbra-bantse gemeenten Asse en Dilbeek, waar in de voorbije jaren mooi werk is geleverd om oude buurt- en veldwegen weer toegankelijk te maken voor wandelaars. Je kan kiezen tussen een lange variant van 22,5 km of twee kortere van 10,5 km en 12,5 km. De wande-ling sluit aan op de treinstations van Dilbeek, Asse en Sint-Martens-Bodegem. De brochure kost € 1,50. www.groenehalte.be

Groene WisselsDit zijn rondwandelingen van 10 tot ruim 20 km vanuit een Nederlands treinstation.

Onlangs werd de 200ste Groene Wissel geopend door een mooi rustig stukje Noord-Hollands polderlandschap en langs een waterrijk vogelreservaat. Onder-weg passeer je Krommeniedijk met zijn fraaie kerkje en twee voormalige forten van de Stel-ling van Amsterdam. In ruim anderhalf jaar tijd is Nederland 200 schitterende wandelin-gen rijker geworden. De beschrijvingen zijn gratis van de website te downloaden. Voor de bijbehorende kaartjes moet je betalen. Ze kosten € 2,50 per stuk. Als je een abonnement neemt (€ 12 per jaar) kan je alle topografi-sche wandelkaartjes van Wandelzoekpagina afdrukken. Dit zijn er momenteel 559 en er komen er nog steeds bij.www.wandelzoekpagina.nl/groene_wissels

wandelnieuws

32 | Op Weg 2011-6

• Alle fietsgidsen en -kaarten• Fietsvakantieuitrusting• Kampeeruitrusting

Fietsvakantiewinkel

● Alle fietsgidsen en -kaarten● Fietsvakantieuitrusting● Kampeeruitrusting● Compleet, snel en liefde

voor het fietsen

www.fietskaarten.be

OorlogssporenDe bevrijding van de Nederlandse pro-vincie Zeeland in 1944 is een zware strijd geweest en her en der zijn nog lit-tekens in het landschap te zien. Talloze kreken, bunkers en monumenten herinneren aan de diepe wonden die toen werden geslagen. Langs deze oorlogssporen werden 14 fietsroutes ontwikkeld, elk rond een gebeurtenis of thema. Ze zijn 19 tot 49 km lang en volgen zo veel mogelijk het knoop-

puntennetwerk. De routes zijn beschreven in het gidsje Fietsen langs sporen van de oorlog in Zeeland. Uitgeverij Den Boer/De Ruiter, ISBN 978-90-7987-528-3, prijs € 9,90.

AchteruitkijkspiegeltjeLooky is een nieuw soort fietsspiegeltje, subtiel geplaatst in een fietshandschoen. Je krijgt er snel en eenvoudig zicht mee op de situ-atie achter je, zonder je te moeten omdraaien. Gewone fietsspiegels die aan het stuur bevestigd zijn, zijn kwetsbaar en soms voorwerp van van-dalisme. Met Looky heb je daar geen last van. Je steekt simpelweg je hand op om het verkeer achter je te zien of contact te houden met je volgers of je kind achterop de fiets of in de fiets-kar. Er zijn verschillende kleuren beschikbaar en je kan kiezen tussen een spiegeltje op de

linker of de rechter handschoen. De prijs van dit leuke hebbedingetje is € 19,50. www.looky.eu.

Voordelig reizenDeutsche Bahn heeft diverse mogelijkheden om met regionale treinen goedkoop in Duits-land te reizen. Vooral voor groepjes tot maxi-maal vijf personen die op één ticket reizen, zijn de voordelen groot. Met een Länder-Ticket bijvoorbeeld, reis je met maximaal vijf personen een hele dag met alle regio-nale treinen (RE, IRE, RB en S-Bahn) en alle bussen, trams en metro’s van een bepaalde deelstaat, bijvoorbeeld Noordrijn-Westfalen. ICE, IC en EC treinen zijn daarbij uitgesloten. De prijzen variëren per deelstaat en gaan van € 28 (Brandenburg/Berlijn) tot € 38 (Slees-wijk-Holstein). De tickets zijn op werkdagen geldig van 9u tot de volgende dag 3u en in het weekend van 0u tot de volgende dag 3u.Met een Quer-durchs-Land-Ticket reis je op werkdagen met maximaal vijf perso-nen een hele dag met de regionale treinen door heel Duitsland. De eerste persoon betaalt € 42, de tweede t/m de vijfde € 6 per

persoon. De kaartjes zijn geldig van 9u tot de volgende dag 3u.Reizen in het weekend is nog voordeliger. Met een Schönes-Wochenende-Ticket reis je op zaterdag of zondag met maximaal vijf personen een hele dag met alle regionale treinen, bussen, trams of metro’s in heel Duitsland. Het kaartje kost € 39 en is geldig van 0u tot de volgende dag 3u.Kinderen tot en met 14 jaar reizen, onder begeleiding van hun ouders, gratis in alle treinen van Deutsche Bahn.Het tarief voor fietsen varieert van € 4 tot € 4,50 per dag, afhankelijk van de deelstaat.

Win!Op Weg mag drie Länder-

Tickets naar keuze weggeven. Onze eenvoudige vraag: hoeveel deel-

staten telt Duitsland? Mail het antwoord en je adresgegevens voor 31/12 naar wedstrijd@groteroute paden.be met

vermelding Deutsche Bahn en met de naam van de deelstaat waarvoor

je een Länder-Ticket wenst.

fietsnieuws

24 | Op Weg 2011-6

Christina Bloem en André Maes

Nieuw: folder Grote RoutepadenAls GR-schilders of LF-peters op pad gaan, worden ze regelmatig geconfronteerd met nieuwsgierige wandelaars en fietsers. Vaak mensen die wel de streepjes of de bordjes kennen, maar nog nooit van Grote Routepaden gehoord hebben. Om hen op het rechte pad te brengen is er nu een nieuwe handige plooifolder. Met beknopte info over de werking en met twee overzichtskaartjes van alle GR-paden en LF-routes in Vlaanderen. Heb je een plek om wat folders te leggen? Organiseer je zelf een wandel- of fiets evenement en wil je hem graag verspreiden? Stuur een mailtje naar het secretariaat (info@groteroute-paden.be) en ze worden je gratis opgestuurd.

IndexIn het verleden drukten we in de zesde Op Weg van het jaar steevast een index af met alle bestemmingen die het afgelopen jaar aan bod kwamen. Dat doen we niet meer. We verwijzen graag door naar de website, die nu elk moment in een nieuwe gedaante kan verschijnen. Zowel in de oude als in de nieuwe versie kan je met eenvoudige tref-woorden reportages opzoeken en downloaden (mits je lid van GR bent en inlogt). Voordeel van deze werkwijze: dit archief gaat terug tot 2003. Zo levert de zoekterm ‘Eifel’ je bijvoorbeeld 27 artikels op.

MedewerkersweekendBegin oktober bliezen een tachtigtal vrijwilligers van Grote Route-paden een weekendje verzamelen in de jeugdherberg van Voeren. Er werd nagedacht over het nieuwe werkjaar en er werd vanzelfsprekend gewandeld en gefietst. Maar op het programma stond ook een heuse boerengolf. Voor alle duidelijkheid, het doel van het spel is niet om op de koeien te mikken…

Markeren kan je lerenMeer dan 100 vrijwillige ‘schilders’ onderhouden de GR-paden in Vlaan-deren. Witte en rode streepjes schilderen, het lijkt eenvoudig. Maar er komt heel wat bij kijken. De markering is het visitekaartje van Grote Rou-tepaden, daarom moet het verzorgd, esthetisch en eenvormig gebeuren. Ze mogen niet storend zijn in het landschap en geen schade berokkenen aan eigendommen of bomen. En ze moeten goed zichtbaar zijn. ‘Schil-ders’ is trouwens niet meer de juiste term. Waar het kan, gebruiken we vandaag stickers. Elk pad wordt minstens eenmaal per jaar gecontroleerd, bij voorkeur in het voorjaar. Afschilferende verf of verkleurde stickers worden netjes verwijderd vooraleer een nieuw laagje in de plaats komt. Deze en andere spelregels werden gebundeld in de brochure ‘Markeren kan je leren’. Zin om ook mee te werken? Mail naar barbara.dessein@grote routepaden.be of bel naar 02 204 09 71.

Vlotte pen?Schrijf je graag en heb je af en toe wat tijd? Op Weg zoekt vrijwillige mede-werkers die bereid zijn wande-laars of fietsers te gaan inter-viewen over hun tochten en die gesprekken uit te schrij-ven. Interesse? Stuur een mailtje naar opweg@groteroutepaden.be.

GR-nieuws

60 | Op Weg 2011-6

Info | Gps

Digitale kaarten

Gps is ‘in’, ook bij wandelaars en fietsers. Als promotor van wandelen en fietsen over lange afstand wil GR je graag op het juiste track zetten. Daarom deel 2 van onze reeks, verzorgd door de gps-werkgroep.

Een gps is geen goedkoop hebbeding. Maar eenmaal het kleinood in handen ben je er nog niet. Want bij een gps horen digitale kaarten, en ook die kosten meestal geld. Logisch dus, deze veel gestelde vraag: “Welke kaart moet ik bij mijn gps kopen?’

OutdoorHet antwoord op die vraag is om te beginnen afhankelijk van het type gps: een outdoor gps-model (bv. van Garmin) of een smartphone met gps functie (bv. een Android toestel). Daarnaast moet je ook de vraag stellen welk soort kaart je wenst. Er bestaan stratenkaarten en topokaar-ten, en beide types kaarten kunnen wel of niet routeerbaar zijn. Om het niet al te ingewikkeld te maken, beperken we ons in dit artikel tot een bespreking van de categorie ‘outdoor’ gps-systemen.De belangrijkste leverancier op de Belgische markt is Garmin. Dat maakt de keuze meteen een stuk eenvoudiger want op die toestellen werken alleen kaartproducten die verdeeld worden door Garmin zelf. Er is één uitzonde-ring op deze regel, maar daarover verder meer. Ook binnen het merkgebonden aanbod is nog een ruime keuze mogelijk. Kaarten voor outdoor gps-systemen zijn tegenwoordig vrijwel altijd routeerbaar. Dit wil zeggen dat de gps zelf een route kan voorstellen op basis van de informatie die de kaart bevat. Wie van deze optie gebruik wil maken, moet weten dat de routering een verschillende uitkomst kan geven naargelang met een stratenkaart of een topokaart gewerkt wordt.

Stratenkaart vs topokaartEen stratenkaart zoals de CityNavigator van Garmin bestrijkt een groot gebied en is rou-teerbaar, maar niet zo gedetailleerd dat ze ook (onverharde) fiets- en wandelpaden

toont. Topokaarten zoals de Garmin Topomap Benelux bevatten die details wel en zullen dus ook fiets- en wandelpaden weergeven. Daar-tegenover staat dat ze een veel kleiner gebied bestrijken. Ook deze merkgebonden topokaar-ten zijn routeerbaar. In dezelfde categorie kaarten ontwikkelde Garmin in samenwerking met o.a. Grote Rou-tepaden zowel een routeerbare fiets- als wandel-routeplanner. Voer een bestemming in en deze kaarten leiden je via fiets- of wandelvriendelijke wegen naar je bestemming. Het werkt net als een auto gps: kan je daar bijvoorbeeld kiezen voor zo veel mogelijk autosnelwegen, dan kan je dat met deze producten voor fiets- of wandelwegen. Een belangrijke aanvulling is dat deze betalende, merkgebonden kaarten zowel op je gps-toestel als op je PC kunnen geïnstalleerd worden.

OpenStreetMapEr is één uitzondering op de regel die stelt dat op een outdoor gps enkel merkgebonden kaarten kunnen gebruikt worden. Op Garmin toestellen kunnen namelijk ook routeerbare OpenStreetMap (OSM) kaarten geïnstalleerd worden. OSM is een open source organisatie die de wereld in kaart brengt los van de com-merciële kaartenmakers. OSM kaarten zijn gratis omdat ze aangeboden worden onder de Creative Commons licentie. OSM is een werk in opbouw. Dit betekent dat de mate van detail van de kaarten nogal varieert naargelang de locatie. Zo is Nederland al veel gedetailleer-der in kaart gebracht dan België en zijn er ook binnen België grote verschillen. Vlaamse steden zijn redelijk goed ingevuld net als enkele bekende fiets- en wandel-gebieden. Andere streken vertonen dan weer erg weinig infor-matie. De OSM

kaart kan zowel op je gps-toestel als op je PC geïnstalleerd worden.

TracksIn tegenstelling tot wat velen misschien denken, kunnen ook minder gedetailleerde kaarten nuttig zijn. We gaan er van uit dat lezers van Op Weg een gps vooral willen gebruiken om bepaalde trajecten te wandelen of fietsen. In het vorige nummer legden we uit dat je dan een track volgt. Die staat los van de kaart die op het toestel staat en kan altijd gevolgd worden ongeacht het detailniveau van de onderlig-gende kaart. Sommigen hebben het liefst een minder ‘drukke’ kaart op de gps en geven daarom de voorkeur aan een stratenkaart of een OSM kaart. Voor hen primeert de track en de gps geeft op elk moment aan of ze nog wel

‘on track’ zijn. Tracks kunnen kant en klaar op tal van web-sites gevonden worden. Je kunt ze downloaden op je eigen PC en vervolgens opladen naar je gps-toestel. Op de nieuwe website van Grote Routepaden zal je de correcte en meest recente tracks van GR- en LF-routes vinden. Wie zelf geen tracks tekent of corrigeert, hoeft ook op de PC niet over gedetailleerde digitale kaarten te beschikken. Wie dat wel wil, maar zonder op zijn gps merkgebonden kaarten te gebruiken, heeft voor de PC andere moge-lijkheden. Er is een ruim aanbod kaarten op basis waarvan tracks kunnen getekend worden. Voorbeelden zijn de Topografische Wandel-kaarten van Lannoo (1/10.000) of het gratis programma Google Earth. Welk programma je ook gebruikt op de PC, belangrijk is wel dat de

track in een formaat kan omgezet worden dat verenigbaar is met je gps-toestel.

Luc Verdegem, Guido Vandroemme en Reen Simoen

Meer weten over gps?Blijf de gps-werkgroep zeker volgen in Op Weg en binnenkort ook online. De nieuwe website van GR zal immers een gps-rubriek bevat-ten. Zit je zelf nog met hoofdbrekend gps-dilemma, stuur dan gerust een mailtje naar gps@groteroutepaden.be.

2011-6 Op Weg | 51

€ 8,50 voor één gids€ 14 voor twee gidsen

€ 18,50 voor drie gidsen€ 5 / stuk vanaf 4 gidsen (mogen

ook dezelfde zijn)

(exclusief portkosten)

Wandelgidsen en -kaarten• GRoverzichtskaartenvanBelgië(1/300.000),

FrankrijkenNederland

• alleVlaamseenWaalseGR-topogidsen

• Dagstappergidsen

• FranseGR-topogidsen(levertijdvanca3weken

voorsommigegidsen)

• FransePR-gidsen(opbestelling;levertijdvan

ca 3 weken)

• deNederlandseLAW-gidsen

• Gps-routeplanner

Fietsgidsen en -kaarten• LF-,RAVeL-enRV-overzichtskaartvanBelgië

(1/250.000)

• Dagtrappergidsen

• LF-topogidsenvanVlaanderenenNederland

• Vlaamseprovincialeknooppuntnetwerkkaarten

• Rando-VélotopogidsenWallonië

• NederlandseFietsideeënkaart(metLF-routes)

• delangeafstandsfietsroute-gidsenvanPirolaen

Benjaminse

• Gps-routeplanner

Stafkaarten• NGI-stafkaartenopschaal1/50.000,1/25.000of

1/20.000

• NGItoeristischestafkaarten(HogeVenen,

Zoniënwoud)

GR (WEB) WINKELmet het grootste assortiment aan topogidsen, fietskaarten en wandelkaarten

TE KOOpIndewebwinkelop

www.groteroutepaden.be(bestellingenwordenperpostopgestuurd)

Met10% kortingvoorGR&LF-leden

Superkortingop alle Nederlandstalige edities van Waalse topogidsen:

LuswandelingenindeprovincieLuik

TeVoetdoorBrusselenomgeving

GR5Noordzee-MiddellandseZee,Walloniëen

Luxemburg

GR57OurthevalleienSentierduNord

GR126Brussel-Namen-Membre-sur-Semois

Besteltijdig!Dooronzeverhuiskunnenervertragingenzijn

bijhettoezenden.

Actiegeldigtot31 januari2012ofzolangdevoorraadstrekt.

PajottenlandDwars door golvende akkers, kleine dorpjes, grote vier-kant-hoevesenkastelen.DeGR512leidtjeviahetkasteelvanGaasbeeknaarSt.-Kwintens-Lennik,deDendervalleienGeraardsbergen.

Ineenmodern,sfeervolhotel***inhartjeNinove.

HagelandViadeGR512,deGR5endeStreek-GRvolgjedeDemerendeWingelangsfikseheuvelruggen,broekenenbeem-den,dewaterburchtvanHorstenZichem.

Ineencharmehotel**inRillaarmetsaunaenjaccuzi.Metmogelijkheidtotgps-initiatie.

Maas- & MergellandVanopdePieterbergbijMaastrichthebjeeenverrassendmooipanorama.Anderehoogtepunten langsdeGR128OostendeGR5zijnhetfortvanEben-Emael,dekastelenvanAlden-BiesenenRenesseendewatermoleninBlaar.

Ineenprachtiggerestaureerdehotelhoeve**inRiemst.

Fruitig HaspengouwHollewegen,akkers,boomgaarden, tal vanschitterendeuitzichteneneenstukjeRomeinseheirbaanzijndeingre-diëntenvanGR128enGR564.

Ineencomfortabelehotelhoeve**inBatsheers.

Zwalm en Vlaamse Ardennen DeGR129,GR122enStreek-GRleidtjedoordedriehoekOudenaarde-Ronse-Brakelmetzijnpittigehellingen,eentros schitterende panorama’s, eeuwenoude bosgroepenenrustigedorpen.

Ineenmodern, rustgevendhotel*** inhet landelijkeParike.

HeuvellandWandeldagen over onze West-Vlaamse‘bergen’ zijn doordrongen van panoramischehoogstandjesenherinneringenaande‘GrooteOor-log’zijnsteedsdichtbij.DeGR128(Frans-Vlaanderen),GR5A(Zuid)enStreek-GRHeuvellandbrengenonsaanbeidezijdenvande‘schreve’.

Ineenaangenaamhotel***bovenopdeRodeberginWestouter.

In en om VoerenEengolvendlandschapoverdektmetveldenenbossen:opdeGR128,deGR563endeLAW7(Krijtlandpad)snoepjenietenkelvanVoeren,maarookvanhetZuid-HollandseKrijtlandenhetWaalseLandvanHerve.

Ineenschitterendgerestaureerdevierkantshoeve***in’s Gravenvoeren.

Antwerpse KempenWaarvindjenogde“stille”Kempen?OpGR565endestreek-GRrondKasterleemetzijnzandigeheuvelruggen,uitgestrekte bossen, kleine landbouwgehuchten en na-tuurreservaten.

In een stijlvol hotel**** met binnenzwembad in hetrustgevendegroenvanLichtaart.

Grote Routepaden werkte 8 korte arrangementen uit langs de mooiste GR-paden in Vlaanderen. Je gaat zorgeloos op pad met uitgewerkte routebeschrijvingen, GR-wandelgidsen en kaartmateriaal. Je verblijft in één hotel. De hotelier zorgt voor een warm onthaal, lekkere maaltijden, een stevig lunchpakket en het nodige vervoer ter plaatse.

GR WANDELARRANGEMENTEN

Wandelarrangementen 2-daagse(1nacht)

3-daagse(2nachten)

4-daagse(3nachten)

single(toeslagpernacht)

Pajottenland 110 179 — 23

Hageland 128 186 — 16

Maas-Mergelland 119(*) 183 — 10

Haspengouw 126(**) 194 — 15

Zwalm/VlaamseArdennen 128 213 287 19

Heuvelland 116 189 257 30

Voeren 133 218 / 21

AntwerpseKempen(***) 142 236 327 18

Prijzengeldigvoordeverblijfsperiodevan01/01/2012tot31/12/2012Prijsperpersoon,volpension,(ontbijt,picknick,avondmaal),in2-persoonskamermetdouche(bad)enwc,inclusieféén informatiefwandelpakket per boeking (gemarkeerde routes,wandelgidsen en trajectkaarten) en vervoer terplaatsevoordewandeltrajecten

(*)2-daagseenkelteboekeninmidweek(**)2-daagseenkelteboekeninmidweekvan01/04tot31/09(***)teboekenvanaf1mei(realisatiehertekendeGR-paden)

Informatie en boekingen het ganse jaar door bij Anders Reizen – tel 013 33 40 40

www.andersreizen.be

‘ Uitwerking als gesneden brood:

alles super ’

Nieuw

64 | Op Weg 2011-6