op 5.4-14

Izdanje: 2 Datum: 07.01.2013.

Strana 1 od 6

INSTITUT ZA GRAEVINARSTVO, GRAEVINSKE MATERIJALE I NEMETALE d.o.o Tuzla, Kojino 29, telefon: +387 (0) 35 258-083; 258-085; FAX: +387 (0) 35 258-089 e-mail: [email protected]; web adresa: www.institut-git.com.ba

O D O B R I O

MENADER SISTEMA UPRAVLJANJA

Datum izdavanja: 07.01.2013. godine

Zehrina Begi, dipl.in.teh.

PROCEDURA ZA OCJENU USKLAENOSTI OPEKE PO EN NORMAMA

VRSTA DOKUMENTA: Procedura

OZNAKA DOKUMENTA: OP 5.4-14

OP 5.4-14


Strana 2 od 6

S A D R A J

Strana

1. SVRHA I CILJ ............................................................................................. 3

2. PODRUJE PRIMJENE ............................................................................ 3

3. DEFINICIJE I SKRAENICE ................................................................... 3

4. TOK POSTUPKA ........................................................................................ 3

4.1. Pregled, ocjenjivanje i prihvatanje fabrike kontrole proizvodnje ................ 3 4.2. Priprema izvjetaja ........................................................................................ 4 4.3. Vrednovanje rezultata poetnog ispitivanja tipa i stalne fabrike kontrole proivodnje .......................................................................... 4 4.4. Certifikat o fabrikoj kontroli proizvodnje i izjava o usklaenosti ................ 5 4.5. Oznaavanje graevinskih proizvoda ............................................................. 5 4.6. Dostava izvjetaja i certifikata o fabrikoj kontroli proizvodnje ................... 5 4.7. Arhiviranje zapisa o kvalitetu ........................................................................ 5

5. REFERENTNI DOKUMENTI .................................................................. 5

6. OBR koji su sastavni dio OP ....................................................................... 6

OP 5.4-14


Strana 3 od 6

1. SVRHA I CILJ

Ova procedura propisuje postupak i odgovornosti pri ocjeni usklaenosti opeke od strane Tijela za certificiranje graevinskih proizvoda Instituta GIT d.o.o. Tuzla, sa zahtjevima standarda BAS EN 771-1:2003.

2. PODRUJE PRIMJENE

Procedura se primjenjuje u Tijelu za certificiranje graevinskih proizvoda Instituta GIT d.o.o. Tuzla.

3. DEFINICIJE I SKRAENICE

akreditacija - zvanino priznanje osposobljenosti laboratorije za obavljanje odreenih ispitivanja akreditirana laboratorija - laboratorija kojoj je dodijeljena akreditacija

Institut GIT - Institut za graevinarstvo, graevinske materijale i nemetale d.o.o. Tuzla OBR - obrazac

OP - procedura

organ za akreditiranje - organ koji vodi i upravlja sistemom akreditiranja laboratorija i tijela za

certificiranje i koji dodjeljuje akreditaciju

SQ - sistem kvaliteta

PQ - poslovnik kvaliteta

RU - radno uputstvo

TC - Tijelo za certificiranje

4. TOK POSTUPKA

Tijelo za certificiranje graevinskih proizvoda Instituta GIT e vriti ocjenu usklaenosti opeke od gline u skladu zahtjevima standarda BAS EN 771-1:2003 i postupcima datim u ovoj proceduri. Ocjenjivanje

usklaenosti tvornike kontrole proizvodnje provodi se prema sistemu ocjenjivanja usklaenosti 2+ za opekarske proizvode od gline kategorije I. Za opekarske proizvode od gline kategorije II, provodi se

prema sistemu ocjenjivanja usklaenosti 4.

Naredni, opisani postupak odnosi se za sistem ocjenjivanja usklaenosti prema sistemu ocjenjivanja usklaenosti 2+.

Nakon to je podnesen zahtjev za certificiranje, rukovodilac TC ga preispituje u skladu sa OP 5.4-10-Postupak certificiranja. Ukoliko je TC akreditovano i sposobno za certificiranje proizvoda na koji se

zahtjev kupca odnosi, sa aspekta usvojenih metoda, i ako su sve razlike u shvaanju zahtjeva izmeu TC i podnosioca zahtjeva otklonjene, tehniki sekretar po nalogu rukovodioca TC, dostavlja kupcu ponudu i/ili ugovor za certificiranje proizvoda, aplikaciju za certificiranje proizvoda - OBR 5.4-61 i izjavu o pravima i

obavezama podnosioca zahtjeva OBR 5.4-78.

Kada se kupac pismenim putem izjasni da prihvata ponudu ili ako potpie ugovor, onda rukovodilac TC pravi plan aktivnosti u postupku certificiranja. Kupac je obavezan popuniti aplikaciju za certificiranje

proizvoda (OBR 5.4-61), potpisati izjavu (OBR 5.4-78) i iste dostaviti TC.

4.1. Pregled, ocjenjivanje i prihvatanje fabrike kontrole proizvodnje

Pregled tvornice i tvornike kontrole proizvodnje obavlja se jednom godinje.

Poetni pregled i redovni nadzor se obavljaju po proceduri OP 4.14-02 Poetni pregled i redovni nadzor.

Pregled obavljaju obueni auditori sa liste auditora OBR 4.14-12 - Lista eksternih auditora.

Godinji pregled se unaprijed najavi kod proizvoaa, i to 20 dana prije posjete.

Poetni i redovni nadzorni pregled mora verifikovati fabriku kontrolu proizvodnje. Proizvoa mora obaviti sve radnje navedene u dodacima ZA.3a i ZA.3b standarda BAS EN 771-1:2003.

Ocjena usklaenosti tvornike kontrole proizvodnje provodit e se redovnim nadzornim pregledima, vanrednim nadzornim pregledima i nenajvljenim nadzornim pregledima tvornice.

Tokom godine, izmeu redovnih nadzornih pregleda, od proizvoaa e se zahtijevati dostavljanje rezultata samokontrolnih ispitivanja minimalno jednom u est mjeseci za protekli period, i to sljedeih karakteristika proizvoda:

- oblik i dimenzije

- zapreminska masa

- udio upljina

- upijanje vode

- pritisna vrstoa

- djelovanje krea

- djelovanje soli

OP 5.4-14


Strana 4 od 6

U sluaju odstupanja ispitanih vrijednosti od deklarisanih vrijednosti karakteristika proizvoda, provest e

se vanredni i/ili nenajavljeni audit tvornice. Takoe u sluaju pritube i/ili reklamacije od kupaca

proizvoda, i provest e se vanredni i/ili nenajavljeni audit tvornice.

Tokom audita, sva zapaanja bitna za ocjenu primjene i efikasnosti sistema kvaliteta i spunjavanja zahtjeva standarda, tj. odgovore na pitanja, auditori unose u odgovarajuu rubriku u OBR 4.14-10 Izvjetaj o pregledu.

Auditor koji obavlja poetni pregled tvornice i tvornike kontrole proizvodnje prihvatit e rezultate poetnog ispitivanja tipa samo u sluajevima:

- kada su od strane unutranje kontrole provedena sva ispitivanja zahtijevana odgovarajuim standardom, a ija e se kompetentnost utvrditi i potvrditi pri poetnom pregledu (oprema, standard - metode ispitivanja, osoblje i uslovi u kojima se obavlja ispitivanje),

- kada je ispitivanje obavila laboratorija koja je akreditovana u skladu sa zahtjevima standarda EN ISO/IEC 17025 (dokaz akreditacija laboratorije sa skoupom) i

- kada se utvrdi da je ta laboratorija koja je izvrila poetno ispitivanje tipa kompetentna i potvrena od strane TC druge drave (dokaz izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje izdat od drugog TC).

Auditor e dokaze o poetnim ispitivanjima tipa proizvoda uzeti kao dokaz o izvrenom poetnom ispitivanju tipa i dokaze o kompetentnosti laboratorije - u posljednja dva sluaja.

Tvornika kontrola proizvodnje od strane proizvoaa prihvatljiva je u sluajevima:

- kada su od strane unutarnje kontrole provedena sva ispitivanja zahtijevana odgovarajuim standardom, ija e se kompetentnost utvrditi i potvrditi pri poetnom pregledu (oprema, standard - metode ispitivanja, osoblje i uslovi u kojima se obavlja ispitivanje);

- kada je ispitivanje obavila laboratorija koja je akreditovana u skladu sa zahtjevima standarda EN ISO/IEC 17025 (dokaz akreditacija laboratorije sa skoupom) i

- kada se utvrdi da je laboratorija koja je izvrila kontrolna ispitivanje tipa kompetentna i potvrena od strane TC druge drave (dokaz izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje izdat od drugog TC).

Uestala ispitivanja, a to su ona ispitivanja koja se moraju raditi jednom u toku mjeseca, mogu se prihvatiti samo u sluaju kada to obavlja laboratorija iz fabrike kontrole proizvodnje.

Ispitivanja koja se moraju provoditi u skladu sa zahtjevima standarda za ocjenjivanje usklaenosti, u periodu koji je dui od mjesec dana, prihvataju se samo ako su provedena u prethodno navedenim laboratorijama.

Obaveza auditora je da pri auditu na licu mjesta provjeri i verificira provoenje i djelotvornost primjenjene korektivne mjere propisane prethodnim auditom.

4.2. Priprema izvjetaja

Nakon provedene inspekcije, osobe koje su izvrile inspekciju, na osnovu zapisa koje su vodile u tvornici, sastavljaju OBR 5.4-160 - Izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje, u skladu sa OP 4.14-02 Procedura za poetni i redovni pregled tvornice i tvornike kontrole. Ukoliko se utvrde neusklaenosti i/ili zahtjevi za poboljanje, isti se evidentiraju u OBR 4.14-11 Zapis o utvrenim neusklaenostima i/ili zahtjevima za poboljanje.Utvrivanje roka za otklanjanje ustanovljenih neusklaenosti i/ili zahtjeva za poboljanje, auditori obavljaju zajedno sa odgovornom osobom ija je organizacija predmet pregleda tvornice i tvornike kontrole proizvodnje. Rok za otklanjanje neusklaenosti je tri mjeseca u sluaju poetnog pregled tvornice i tvornike kontrole proizvodnje, a dva mjeseca u sluaju redovnog pregleda tvornice i tvornike kontrole proizvodnje. Utvreni rok se moe pomjerati jo maksimalno 15 dana, a odluku o tome donosi rukovodilac TC. Eksterni auditori u zakljuku navode da li je organizacija obavezna da ih izvjesti i dostavi dokaze o provedenim korektivnim akcijama.

Odgovorna osoba iz tvornice na OBR 4.14-11 upisuje prijedlog korektivne akcije, a voditelj tima svoju

saglasnost sa predloenim korektivnim akcijama. Ovaj izvjetaj ovjerava svojim potpisom vodei auditor.

OBR 5.4-160 - Izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje dostavlja se: rukovodiocu TC (putem interne dostavne knjige), arhivi i naruiocu posla, a jedan primjerak zadrava auditor.

4.3. Vrednovanje rezultata poetnog ispitivanja tipa i stalne fabrike kontrole proivodnje

Tokom eksternog audita mora se provjeriti da li je uzorkovanje izvreno u skladu sa dodatkom A standarda BAS EN 771-1/2003., taka A2 - nasumino uzorkovanje i/ili reprezentativno uzorkovanje.

Mora se takoer provjeriti da li su rezultati za poetno ispitivanje tipa zabiljeeni i da li vjerovatnost neusklaenosti sa objavljenom pritisnom vrstoom ne premauje 5 %, kao i ostale karakteristike koje je proizvoa deklarisao, a navedene su u tabelama ZA.1.1 i ZA.1.2 standarda BAS EN 771-1/2003.

OP 5.4-14


Strana 5 od 6

Nakon provedenog pregleda tvornice i tvornike kontrole proizvodnje, auditor sastavlja Izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje - OBR 4.14-160. Na osnovu dostavljenih rezultata poetnog ispitivanja tipa koje rukovodilac TC putem interne dostavne knjige, dostavlja osobi za vrednovanje, koja sastavlja izvjetaj o vrednovanju poetnog ispitivanja tipa - OBR 5.4-159.

U skladu sa takom 4.1., osoba za vrednovanje e est mjeseci nakon sastavljanja OBR 5.4-159 - Izvjetaj o vrednovanju poetnog ispitivanja tipa, traiti od proizvoaa dostavljanje rezultata samokontrolih ispitivanja.

Vrednovanje rezultata tvornike kontrole e se izvriti u periodu od mjesec dana od dana izdavanja izvjetaja o poetnom ispitivanju tipa proizvoda.

Izvjetaj o vrednovanju redovnog ispitivanja (OBR 5.4-159), osoba za vrednovanje e dostaviti rukovodiocu TC (putem interne dostavne knjige), naruiocu (putem pote) i u arhivu DSQ. Vrednovanje rezultata ispitivanja proizvoaa e se obavljati svakih est mjeseci.

4.4. Certifikat o fabrikoj kontroli proizvodnje i izjava o usklaenosti

Na osnovi rezultata fabrike kontrole proizvodnje - zapisi o pregledu tvornice i tvornike kontrole proizvodnje - OBR 4.14-10, Izvjetaja o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje - OBR 5.4-160 i Izvjetaja o vrednovanju poetnog ispitivanja tipa - OBR 5.4-159, rukovodilac Tijela za certificiranje donosi odluku o izdavanju certifikata o fabrikoj kontroli proizvodnje (Pravilnik o ocjenjivanju usklaenosti graevinskih proizvoda, Slubene novine Feredacije BiH broj 88/2010).

Odluku o potvrivanju izdatog certifikata o tvornikoj kontroli proizvodnje, donosi rukovodilac TC na osnovu OBR 5.4-159- Izvjetaj o vrednovanju redovnog ispitivanja, nakon est mjeseci, a nakon godinu dana na osnovu OBR 5.4-159- Izvjetaj o vrednovanju redovnog ispitivanja i OBR 5.4-160 Izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje.

Na osnovu certifikata o fabrikoj kontroli proizvodnje, proizvoa, uvoznik ili ovlateni zastupnik e izdati izjavu o usklaenosti.

4.5. Oznaavanje graevinskih proizvoda

Kada se za opekarske proizvode utvrdi, prethodno navedenim postupkom, da su im tehnika svojstva u skladu sa zahtjevima standarda BAS EN 771-1:2003., oznaavaju se znakom usklaenosti.

Izgled znaka usklaenosti definisan je Pravilnikom o oznaavanju graevinskih proizvoda (Slubene novine Federacije BiH 88/2010).

Rukovodilac Tijela za certificiranje, putem dopisa, obavjetava proizvoaa, uvoznika ili ovlatenog zastupnika da je obavezan oznaiti svoj graevinski proizvod znakom usklaenosti.

4.6. Dostava izvjetaja i certifikata o fabrikoj kontroli proizvodnje

OBR 5.4-160 - Izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje,

OBR 5.4-159- Izvjetaj o vrednovanju poetnog ispitivanja tipa / Izvjetaj o vrednovanju redovnog ispitivanja, dostavljaju se:

- naruiocu (proizvoa, uvoznik ili ovlateni zastupnik ) i - osoblju navedenom u takama 4.2 i 4.3.

Certifikat o fabrikoj kontroli proizvodnje, prema OP 4.3-03 - Prijem, distribucija i otprema pote, tehniki sekretar dostavlja:

- naruiocu (proizvoa, uvoznik ili ovlateni zastupnik ) - Federalnoj upravi za inspekcijske poslove i

- Federalnom ministarstvu prostornog ureenja.

4.7. Arhiviranje zapisa o kvalitetu

Arhiviranje zapisa koji se odnose na postupak certificiranja vri tehniar DSQ u skladu sa procedurom OP 4.3-02 - Upravljanje zapisima o kvalitetu i u skladu sa Pravilnikom o ocjenjivanju usklaenosti graevinskih proizvoda (Slubene novine Federacije BiH 88/2010).

5. REFERENTNI DOKUMENTI

- Standardi BAS EN ISO/IEC 17025; BAS EN 45011 i BAS EN 771-1:2003

- PQ-45011 - Poslovnik kvaliteta za certificiranje graevinskih proizvoda - PQ- 17025 - Poslovnik kvaliteta Laboratorije Instituta za graevinarstvo, graevinske materijale i

nemetale Tuzla

- OP 5.4-03 - Procedura za uzorkovanje, rukovanje i ispitivanje fasadne opeke i blokova od gline

- OP 4.3-02 - Upravljanje zapisima o kvalitetu

- OP 4.3-03 - Prijem, distribucija i otprema pote - OP 5.4-10 - Postupak certificiranja

OP 5.4-14


Strana 6 od 6

6. OBR KOJI SU SASTAVI DIO OP

- Certifikat o fabrikoj kontroli proizvodnje, - OBR 4.14-10 Izvjetaj o poetnom / redovnom pregledu tvornice i tvornike kontrole proizvodnje, - OBR 5.4-160 - Izvjetaj o vrednovanju tvornice i tvornike kontrole proizvodnje, - OBR 5.4-159- Izvjetaj o vrednovanju poetnog ispitivanja tipa/Izvjetaj o vrednovanju redovnog

ispitivanja.

op 5.4-14

Documents