การทองเทยวอยางยงยน คณคาทมากกวาการทองเทยว

2 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

เมองน ำนมสภำพเป นเมองป ดเนองจำกตงอยในทรำบระหวำงเขำ เปนเมองทมขนำดเลก จงมขอจ�ำกดในเรองกำรอ�ำนวยควำมสะดวกในหลำยๆ ดำน หำกแตเตมเปยมไปดวยมรดกทำงศลปวฒนธรรมทงดงำม ด�ำรงไปดวยหลำกหลำยอยำงกลมกลน รวมทงทรพยำกรทำงธรรมชำตทสวยงำมและโดดเดน หำกนกทองเทยวหรอผสนใจตองกำรเดนทำงมำทองเทยวยงเมองนำน ทำนควรเตรยมควำมพรอมกอนกำรเดนทำงอยำงรอบคอบและรดกม เพอใหกำรเดนทำงของทำน มควำมปลอดภยและสมผสวถของเมองนำนของแทจรง

3 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

ดวยองคควำมรและกำรประสำนกำรพฒนำกำรทองเทยวอยำงยงยนของ อพท. ทสอดคลองกบเทศกำล ฤดกำล หรอวำระตำงๆ ตลอดทงปกบ “เพมคณคำใหชวตดวยกำรเปดรบสงดๆ ตลอดทงปกบกำรทองเทยวอยำงยงยน”

4 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

ภำยใตกำรน�ำเสนอแนวคดกำรทองเทยวอยำงยงยน 5 หมวดและน�ำเสนอรปธรรม/งำนบรกำรของ อพท.(ในป 2554 ทไดรบกำรอนมต) ดวยกำรพฒนำ “ตนแบบ” องคควำมร ดำนกำรบรหำรจดกำรพนทพเศษเพอกำรทองเทยวอยำงยงยนทสอดคลองกบแนวคดตำมประเภทของแหลงทองเทยวตำงๆ เชน แหลงทองเทยวทำงธรรมชำต ศลปวฒนธรรมฯลฯ

5 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

น�ำเสนอองคควำมรดำนกำรทองเทยวเชงอนรกษธรรมชำตและสงแวดลอมตนก�ำเนดของสงมชวต ตนก�ำเนดสงดๆ เพอตวคณ โครงกำรทน�ำเสนอ เชน โครงกำรเยำวชนรกษปำชำยเลนพนทหมเกำะชำง โครงกำรฟนฟและอนรกษปำชำยเลนและแนวปะกำรง

Value of Pure Nature Trip

๖ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

Value of Green Trip

น�ำเสนอองคควำมรดำนกำรทองเทยวแบบลดใชพลงงำน ลดผลกระทบสงแวดลอม หร อน� ำ เ สนอก จกรรม /โปรแกรมกำรท องเท ยวสเขยว เปนตน โครงกำรทน�ำเสนอ เชน โครงกำรรณรงคลดปรมำณกำรใชถงพลำสตกและคดแยกขยะ โครงกำรบรหำรจดกำรโรงคดแยกและก�ำจดขยะเกำะชำง

๗ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

Value of Community Trip น�ำเสนอองคควำมรดำนทองเทยวชมชน โปรแกรมกำรทองเทยวทพเศษกวำกำรทองเทยวทวไป ดวยเสนห คณคำของวถชมชน พรอมมอบผลตอบแทนกระจำยควำมสขคนสชมชน เปนตน โครงกำรทน�ำเสนอ เชน โครงกำรทองเทยวชมชนอยำงยงยน

8 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

Value of Heritage and History น�ำเสนอองคควำมร ด ำนทองเทยวเชงประวตศำสตรและวฒนธรรม กบเรองรำวทมคณคำควรแกกำรอนรกษ โครงกำรทน�ำเสนอ เชน โครงกำรสงเสรมกำรทองเทยวเชงประวตศำสตรและวฒนธรรมเมองตรำด

9 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

Value of Learning Trip น�ำเสนอองคควำมรดำนทองเทยวเพอกำรเรยนร เชน กำรทองเทยวเรยนร ชวตสตวทเชยงใหมไนทซำฟำร เปนตน โครงกำรทน�ำเสนอ เชน เชยงใหมไนทซำฟำร

1๐ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

แหลงโบราณคด

1. แหลงโบรำณคดภซำง เปนแหลงผลตเครองมอหนทมขนำดใหญทสดในประเทศไทย พนทประมำณ 1,500 ไร

11 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

2.แหลงโบรำณคด เตำเผำโบรำณบ อสวก เป นชมชนทมกำรผลตเครองปนดนเผำรวมสมยกบเตำเผำของรฐสโขทย มจดส�ำคญ ได แก เตำเผำทพพธภณฑเฮอนบอสวกแสนชน เตำเผำทพพธภณฑดงปฮอ เตำเผำทพพธภณฑเตำเผำโบรำณบำนหนองโตม และเตำเผำคแฝด

12 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

โบราณสถานในเขตเมองนานชนใน

13 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

1. ก�ำแพงเมองนำนชนใน บรเวณบำนมงคล ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง จงหวดนำน สรำงโดยเจำอนนตวรฤทธเดชเปนผครองนครนำน ในปจลศกรำช 1217 (พ.ศ. 2398) ตรงกบรชกำลพระบำทสมเดจพระจอมเกลำเจำอยหว

14 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

2. วดพระธำตชำงค�ำวรวหำร เดมเปนทรจกในนำม วดหลวงกลำงเวยง นำจะสรำงในเวลำใกลเคยงกบกำรสรำงเมองนำนของพญำผำกอง คอ รำวป จลศกรำช 730 (พ.ศ. 1911) โบรำณสถำนส�ำคญ คอ พระธำตชำงค�ำ โบรำณวตถส�ำคญคอ พระพทธรป อรยบถทลลำ ศลปะสโขทย

15 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

3. พพธภณฑสถำนแหงชำตนำน เดมคอคมหลวง อนเปนสถำนทพ�ำนก หรอทอยอำศย เจำผครองนครนำนมำกอน หอค�ำหลงปจจบนนสรำงโดย พระเจำสรยพงษผรตเดช และสนำมหญำดำนหนำเดมเปนพนทสวนหนงของ ขวงเมอง หรอ สนำมหลวง ในสมยกอนเปนลำนโลงขนำดใหญกวำทเหนในปจจบน ใชส�ำหรบจดงำนรำชพธ งำนสมโภช และงำนฉลองตำง ๆ เปนทสวนสนำม ชมนมทพ จดแสดงมหรสพและจดตลำดนด โบรำณสถำนทส�ำคญอกแหงในบรเวณพพธภณฑสถำนแหงชำต คอ วดนอย

1๖ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

4. วดหวขวง ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง ตงอยบรเวณใกลขวงเมอง ไมปรำกฏเวลำทสรำงแนชด หำกแตพจำรณำจำกรปแบบศลปะของพระธำตวดหวขวง นำจะสรำงขนรำวตนพทธศตวรรษท 22 ส�ำหรบหอไตรนนเจำมหำพรหม เจำผครองนครนำนเปนผรบสงใหสรำง เมอประมำณ พ.ศ. 2473

1๗ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

5. วดภมนทร ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง จำกพงศำวดำรเมองนำน สนนษฐำนวำนำจะสรำงขนกอนป พ.ศ. 2146 เนองจำกในป พ.ศ. 2146 ปรำกฏชอ วดพรหมมนทร ซงเชอวำเปนชอหนงของวดภมนทร ลกษณะส�ำคญของวหำรวดภมนทร คอ อำคำรเปนรปทรงจตรมข มพระประธำนจ�ำนวน 4 องค และมภำพจตรกรรมฝำผนงทงดงำม เรองรำวหลกสองเรอง คอ คทธนกมำร และเนมรำชชำดกส�ำหรบภำพจตรกรรมฝำผนงนำจะถกเขยนขนเมอครำว ซอมแซมใหญในสมยเจำอนนตวรฤทธเดช ใชเวลำในกำรบรณะยำวนำนกวำ 8 ป (พ.ศ. 2410-2417)

6. วดพญำภ ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง ตำมพงศำวดำรเมองนำน (ฉบบวดพระเกด) ไดกลำววำ วดพญำภสรำงขนในรชกำลของพญำผำกอง เปนเจำครองเมองนำน ในจลศกรำช 774 ( พ.ศ. 1955) วดพญำภเปนพระอำรำมหลวงทส�ำคญแหงหนงของจงหวดนำน โบรำณสถำนส�ำคญ คอ พระประธำนในพระอโบสถ และศลปวตถทส�ำคญ คอ พระพทธรปศลปะสโขทย จ�ำนวน 2 องค ซงทฐำนพระพทธรปมจำรกวำ สรำงโดย พญำสำรผำสม เจำผครองเมองนำน เมอ จลศกรำช 788 (พ.ศ. 1969)

19 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

7. วดกค�ำ ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง ไมมประวตเกยวกบกำรสรำงทแนชด แตพนเมองนำน ฉบบวดพระเกด ไดกลำวถง พระธำตกค�ำ วำมกำรบรณปฏสงขรณ เมอ พ.ศ.2172 โบรำณสถำนทส�ำคญ ไดแก พระอโบสถ กฏ และเจดยหรอพระธำตกค�ำ

2๐ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

โบราณสถานทอยใกลเคยงเมองนานชนใน

1. สะพำนกรงศร ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง สรำงเมอ พ.ศ. 2473 ในสมยทเจำมหำพรหมสรธำดำ ยงทรงเปนเจำผปกครองนครนำนองคสดทำย โดยไดมกำรรอก�ำแพงเมองดำนทศตะวนออกเพอตดถนนสมนเทวรำช และน�ำอฐก�ำแพงเมองบำงสวนมำสรำงสะพำนกออฐถอปนแทนสะพำนไมตะเคยนผสมไมสก ซงพระเจำสรยพงษผรตเดชฯ ทรงสรำงและประทำนนำมวำ “สะพำนประตชย” เนองจำกตงอยในต�ำแหนงประตชย ส�ำหรบทมำของชอสะพำนทวำ “สะพำนกรงศร” นน มทมำจำกชอรำชทนนำมของปลดมณฑลประจ�ำนครนำนทมำรบต�ำแหนงในชวงเวลำดงกลำวคอมหำอ�ำมำตยตรพระยำกรงศรสวสด

21 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

2. วดสวนตำล ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง ไมมหลกฐำนกำรสรำงทชดเจน มเพยงต�ำนำนเลำวำนำงปทมวดรำชเทว ของพญำพเขง เจำผครองเมองนำน(พ.ศ. 1950-1960) เปนผสรำง วดสวนตำล มโบรำณสถำนทส�ำคญ ไดแก พระเจำทองทพย พระประธำนในอโบสถ และเจดย ซงแตเดมนนเจดยวดสวนตำล เปนเจดยรปลกษณทรงพมขำวบณฑหรอทรงดอกบวตมตำมลกษณะเจดยสโขทย หำกแตมกำรซอมแซมและดดแปลงเปนทรงปรำงคในสมยพระเจำสรยพงษผรตเดชฯ

22 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

3. วดพญำวด ต�ำบลดใต อ�ำเภอเมอง ไมมประวตกำรสรำงทแนชด แตจำกกำรเปรยบเทยบศลปกรรมทประดบเจดยวดพญำวดและกำรขดคนทำงโบรำณคดบรเวณวดพญำ สนนษฐำนวำเจดยวดพญำวดนำจะสรำงขนในรำวพทธศตวรรษท 21 วดพญำวดมโบรำณสถำนทส�ำคญ ไดแก เจดยสเหลยมทรงปรำสำทแบบหรภญไชย คอ เปนเจดยสเหลยมซอนชนลดหลนไปหำสวนยอด สวนเรอนธำตเรยงซอนลดหลน 5 ชน แตละชนมซมจรน�ำประดษฐำนพระพทธรปปนปนประทบยน นอกจำกนภำยในวหำร ยงมโขงพระเจำและธรรมำสน ซงมลกษณะเดนทำงดำนศลปกรรม

23 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

4. วดสถำรศ ต�ำบลในเวยง อ�ำเภอเมอง วดสถำรศเปนวดหลวงกลำงเวยงของเวยงดงพระเนตรชำง ซงเปนเมองหลวงในสมยเจำสมนเทวรำช หรอทเรยกกนวำ เวยงเหนอ แมไมมประวตกำรสรำงวดสถำรศทปรำกฏเปนลำยลกษณอกษร แตสนนษฐำนวำนำจะสรำงในเวลำใกลเคยงกบกำรสรำงเวยงดงพระเนตรชำง คอ รำวจลศกรำชท จลศกรำช 1179 (พ.ศ. 2360)

24 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

5. วดพระธำตเขำนอย ต�ำบลดใต อ�ำเภอเมอง ไมมประวตทชดเจน แตมเรองเลำเกยวพนกบพญำภเขง เจำผครองเมองนำน (พ.ศ. 1950- 1960) วำไดสรำงเจดยขนใหมองคหนงบนดอยนอย แลในรชกำลพระเจำสรยพงษผรตเดช ครองนครนำน พระองคไดวำจำงชำงพมำหรอไทใหญ มำซอมแซมพระธำต และน�ำเครองไมจำกหอค�ำมำสรำงวหำร ในชวง พ.ศ. 2449- 2456

25 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

6. วดพระธำตแชแหง ต�ำบลมวงตดอ�ำเภอภเพยง ตำมพงศำวดำรไดกลำวถงประวตกำรสรำงวำสรำงขนในสมยพญำครำนเมอง(กำรเมอง) น�ำพระพมพเงน พระพมพทองและพระธำตจำกสโขทย มำประดษฐำนไวบรเวณน ทเรยกวำภเพยงเมอ พ.ศ. 1899 (จลศกรำช 718) จำกนนแลวจงไดขยำยเมองจำกเมองปว มำตงเมองแชแหงยงทตงองคพระธำตเมอ พ.ศ. 1908 (จลศกรำช 727) วดพระธำตแชแหงเปนวดทมควำมส�ำคญ มโบรำณสถำนทส�ำคญมำกมำย ไดแก โบรำณสถำนภำยในระเบยงคต องคพระธำตแชแหง พระวหำรหลวง วหำรพระเจำทนใจ โบรำณสถำนนอกระเบยงคด พระอโบสถ วหำรพระนอน พระธำตตะโกงหรอพระธำตแชแหงนอย และบนไดนำค เปนตน

2๖ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

ขอควรทราบและขอปฏบตระหวางทองเทยว 1. หำกเลอกเดนทำงไปทองเทยวในหมบำนทมรปแบบโฮมสเตย คอไปพกอำศยอยกบชำวบำน เพอเรยนร วถชวตควำมเปนอยของผคน ควรฝกตนใหเปนคนอยงำย รบประทำนงำย ปฏบตตำมกฎระเบยบของ หมบำน เคำรพในสทธของเจำของพนท และไมท�ำในสงทขดแยงกบขอปฏบตของชมชน ไมลบหล ควำมเชอของผคนในทองถน 2. อำหำรของบำงทองถนอำจไมเหมอนทเรำคนเคย ขอใหเขำใจวำเปนกำรเรยนรวฒนธรรมอยำงหนง อยำพยำยำมฝนใหเจำของสถำนทปรงแตงเปลยนรปแบบเปนรสชำตสำกล เพรำะจะไมหลงเหลอควำม เปนเอกลกษณของทองถน 3. กำรเขำไปในแหลงงำนหตถกรรม หมบำนทผลตงำนหตถกรรมตำง ๆ ควรสนใจทจะเรยนรขนตอนกำร ท�ำงำนฝมอนนดวย เพอจะไดทรำบวำ งำนฝมอแตละชนกวำจะส�ำเรจตองใชควำมเพยรพยำยำมเพยงใด เพอควำมภำคภมใจทจะไดเปนเจำชนงำนสกชนหนง

2๗ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

4. ศกษำและเรยนรเรองรำวทพบเหน เชน ขนบธรรมเนยมประเพณ ควำมเชอ ภำษำถน กำรแตงกำย ซง เปนควำมแตกตำงของผคนแตละเผำพนธ เพอกำรทองเทยวของเรำจะไดมคณคำมำกขน 5. สงของอนเปนเอกลกษณของทองถนไมควรน�ำมำครอบครองเปนสมบตสวนตว ควรเกบไวในทเดม เพอ ใหเปนสมบตของสวนรวมตลอดไป 6. ชวยกนรกษำวฒนธรรมอนดงำมของคนในชนบท ดวยกำรปฏบตตนตำมค�ำแนะน�ำตำง ๆ ทไดศกษำมำ อยำสงเสรมใหมกำรยดถอวตถมำกกวำน�ำใจ เพอใหควำมมน�ำใจและควำมเอออำทรยงคงอยเปนเสนห ของสงคมไทยตลอดไป

28 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

ขอควรปฏบตในการเขาชมโบราณสถาน 1. แตงกำยใหสภำพ หำกเปนโบรำณสถำนซงยงคงใชประกอบพธกรรมทำงศำสนำ ไมควรสวมกำงเกงหรอกระโปรงสน 2. ใหควำมเคำรพตอประเพณและควำมเชอของคนในทองถน เชน โบรำณสถำนประเภทเจดยหรอพระธำต บำงแหง มควำมเชอวำสภำพสตรไมควรเขำไปภำยในเขตระเบยงแกว หรอควรถอดรองเทำกอนเขำไปภำยในโบรำณสถำน หรอโบรำณสถำนทเปนอโบสถ เปนสถำนใชประกอบพธกรรมของพระสงฆ สภำพสตรหำมเขำ ฯลฯ 3. ไมขด เขยน หรอท�ำใหปรำกฏดวยอำกำรใดๆ ซงขอควำม ภำพ หรอรปรอยใดๆ ลงบนสวนหนงสวนใดของโบรำณสถำน โดยเฉพำะโบรำณสถำนทมภำพจตรกรรมฝำผนง 4. ภำพจตกรรมฝำผนงมโครงสรำงชนสทงำยตอกำรถกท�ำลำย กำรเยยมชมควรเปนไปดวยควำมระมดระวง ไมกระท�ำกำรใดๆทจะเปนอนตรำยตอภำพ เชน ใชมอสมผส ท�ำน�ำหรอของเหลวรดลงบนภำพ หรอหำกตองกำรบนทกภำพควรใชขำตงกลองแทนกำรใชแฟลช

29 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

5. ไมเคลอนยำยสงตำงๆ ภำยในบรเวณโบรำณสถำน 6. ไมปนปำยขนไปบนโบรำณสถำน เพรำะอำจเกดอนตรำยตอโบรำณสถำนและตวผเขำชมเอง 7. ไมเทหรอถำยทงขยะมลฝอย หรอสงปฏกลลง ณ ทใดๆ ภำยในบรเวณโบรำณสถำนนอกเหนอทจดไว 8. โบรำณสถำนประเภทแหลงโบรำณคด อำธเชน แหลงโบรำณคดภซำงซงพบหลกฐำนเกยวกบกำรผลตเครองมอหน หำกตองกำรศกษำหลกฐำนและมควำมจ�ำเปนตองหยบโบรำณวตถจำกแหลงทเดม ขอใหน�ำกลบไปวำงในต�ำแหนงเดมหรอใกลเคยง และไมควรน�ำโบรำณวตถออกจำกแหลงโบรำณคด 9. โบรำณวตถทจดแสดงไวภำยในพพธภณฑ มควำมเกำแก งำยตอกำรแตกหกและเสยหำย ผเขำชมไมควรหยบ จบ สมผสโบรำณวตถ 10. ไมสบบหรภำยในบรเวณอำคำรโบรำณสถำน

3๐ การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

กำรเดนทำงมำยงจงหวดนำน กำรเดนทำงมำยงจงหวดนำน มเสนทำงกำรเดนทำง 2 ทำง คอ ทำงรถและทำงเครองบน 1.ทำงเครองบน ปจจบนมกำรเปดสำยกำรบน 2 เสนทำง คอ กรงเทพฯ-นำน และ เชยงใหม-นำน 2.ทำงรถ ถนนสำยหลกจำกกรงเทพฯมำจงหวดนำน คอ ถนนสำย 101 หำกประสงคจะเดนทำงโดยรถประจ�ำทำง ควรสอบถำมและจองหรอซอตวลวงหนำไมนอยกวำ 1 สปดำห

31 การทองเทยวอยางยงยนคณคาทมากกวาการทองเทยว

ขอปฏบตในกำรเดนทำงโดยใชรถยนตสวนบคคลหรอรถเชำไมประจ�ำทำง

1. เนองจำกพนทภำคเหนอโดยทวไปรวมทงจงหวดนำนเปนพนทเทอกเขำและปำไมเปนสวนใหญ กอนกำรเดนทำง ควรตรวจเชคสภำพรถใหอยในสถำนะปลอดภย โดยเฉพำะอยำงยงระบบเบรค และหมอน�ำ 2. กำรชบขรถยนตเนองจำกถนนทกสำยมควำมคดโคงและลำดชน หำกทำนไมคนเคยกบเสนทำง ควรขบขดวยควำมเรวไมเกน 90 กม./ชวโมง หรอปฏบตตำมปำยและค�ำเตอนบนทำงหลวงอยำงเครงครด 3. กำรเลอกพำหนะส�ำหรบเดนทำง ควรสอบถำมสภำพเสนทำงพรอมสภำวะอำกำศกอนตดสนใจ เพรำะถนนบำงสำยไมเหมำะส�ำหรบเดนทำงดวยรถบสขนำดใหญ เนองจำกมควำมคดโคงและลำดชนมำก และบำงเสนทำงควรเดนทำงดวยรถยนตขบเคลอนสลอ เปนตน