okul Öncesİnde kaynaŞtirma: Özel gereksİnİmlİ olan … 2018.pdf · 2018-04-04 · Özel...

Prof. Dr. Bülbin SUCUOĞLU

Doç. Dr. Hatice BAKKALOĞLU

Yrd. Doç. Dr. Ergül DEMİR

Arş. Gör. Dr. Şeyda DEMİR

OKUL ÖNCESİNDE KAYNAŞTIRMA: ÖZEL GEREKSİNİMLİ OLAN VE

OLMAYAN ÇOCUKLARIN GELİŞİMLERİNİ YORDAYAN

DEĞİŞKENLER

TÜBİTAK SOBAG 1001 - Proje No: 111K649

Sucuoğlu, Bakkaloğlu, Demir & Demir ICECI 2018 2

Sunu içeriği

• Giriş

• Dünyada okul öncesi kaynaştırma

• Türkiye’de okul öncesi kaynaştırma

• OKGEP

• OKGEP’in amacı

• Çalışmanın amacı

• Çalışmanın deseni

• Çalışma grubu

• Veri toplama araçları

• Verilerin toplanması

• Verilerin analizi

• Bulgular ve tartışma

• Öneriler

30 Mart 2018

30 Mart 2018 Sucuoğlu, Bakkaloğlu, Demir & Demir ICECI 2018 3

Giriş

Bütünleştirici toplumlara erişmek için,okul öncesinden daha iyi bir zaman ve yer yoktur!

• Richardson-Gibbs & Klein, 2014

Erken çocuklukta kaynaştırma/bütünleştirme, yeterlilikleri ne olursa olsun, her bebek ve küçük çocuk ile ailelerinin, yaşadıkları toplumun tam bir üyesi olarak farklı etkinlikler ve bağlamlara katılma haklarını destekleyen değerler, politikalar ve uygulamalardan oluşur.

• DEC & NAEYC

Yetersizliği olan ve olmayan çocuklar ve aileleri için kaynaştırma/ bütünleştirme yaşantılarının istendik sonuçları; ait olma ve üyelik, olumlu sosyal ilişkiler ve arkadaşlıklar ve tam potansiyellerine ulaşmaları için öğrenme ve gelişimdir.

• DEC & NAEYC


GirişFarklı yaş ve yetersizlik

gruplarında kaynaştırma eğitiminin etkililiğine ilişkin

çalışmalar öğrencilerin bu ortamlarda ayrıştırılmış

ortamlara aynı derecede ya da daha iyi öğrendiklerini ve

geliştiklerini göstermektedir.

Bütünleştirmenin yetersizliği olmayan öğrenciler üzerinde olumsuz etkilerinin olmadığı,

bütünleştirilmiş ortamlarda olumlu yaşantıları olan

yetersizliği olmayan küçük çocukların, yetersizliği olan bireylere karşı daha olumlu

tutum geliştirdiklerini göstermektedir.

Çoğunlukla, kaynaştırma sınıflarının zorlukları,

yetersizliği olan öğrenciler değil,

onlara hizmet veren yetişkinlerdir

(Richardson-Gibbs & Klein, 2014)

30 Mart 2018


Dünyada okul öncesi kaynaştırma

Başlangıç

•Kaynaştırma ve OÖ kaynaştırma uygulamaları eskiye dayanıyor

•Örneğin, Avusturalya’da kaynaştırma 1970’lerde ABD’de ise 1960-70’lerde başladı, ABD’de okul öncesi kaynaştırma 1986 yılında yasal düzenlemelere girdi

Yasal Düzenlemeler

•Yasal düzenlemeler neredeyse tamamlandı ve araştırma verilerine dayalı olarak değişikliklere gidiliyor

•Örneğin, ABD 2004; Birleşik Krallık 1997, 2001; İspanya 2006, 2013 yıllarında yeni düzenlemeler yaptı

İstatistikler

•OÖ kaynaştırma uygulamalarına katılan çocukların oranı yüksek

•Örneğin, ABD’de de 3-5 yaş arası 745.954 ÖG çocuğun %62’si genel eğitim ortamlarında tam/kısmi zamanlı kaynaştırma kapsamında hizmet alıyor; İspanya 3-5 yaş çocuklarının %2,4’ünün oluşturan 45.000 ÖG çocuk OÖ kaynaştırma hizmeti alıyor

Araştırmalar

•Kaynaştırma uygulamalarının etkililiğini sorgulayan, kaynaştırmanın her boyutuna ilişkin çalışmalar yapılarak kaynaştırmanın başarısını etkileyen değişkenler belirleniyor (Guralnick & Bruder, 2016; Guralnick ve diğ., 1996; Hanline, 1993; Hundert ve diğ., 1998; Odom,

2000; Odom ve diğ., 2004; Odom ve diğ., 2011)

•ÖG olan ve olmayan çocuklar için en iyi çıktıları sağlayacak modeller/programlar oluşturulmaya çalışılıyor

30 Mart 2018


Türkiye’de okul öncesi kaynaştırma

Başlangıç

•Kaynaştırma uygulamaları 1980’li yıllarda başladı (Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Yasası, 1983; ÖE Muhtaç Çocukların OÖ Eğitimleri konulu genelge, 1987)

Yasal Düzenlemeler

•ÖG küçük çocukların okul öncesi eğitim almaları zorunlu ve bunun mümkünse kaynaştırma uygulamaları çerçevesinde yapılması gerekiyor (573 sayılı KHK, 1997; ÖE Hizmetleri Yönetmeliği, 2006)

İstatistikler

•2016-2017 MEB verilerine göre okul öncesinde kaynaştırma öğrencisi sayısı 3.585 (MEB Örgün Eğitim İstatistikleri, 2016-2017)

Araştırmalar

•Öğretmenlerin/ebeveynlerin görüşleri, tutumları, sorunları, bilgileri (Altun & Gülben, 2009; Bakkaloğlu, 2013; Dikici ve diğ., 2011; Akalın ve diğ., 2014;

Gök & Erbaş, 2011; Sucuoğlu ve diğ., 2014)

•Okul öncesi öğretmenlerine sunulan kaynaştırma konusundaki eğitimin etkileri (Özaydın & Çolak, 2011; Seçer, 2010; Sucuoğlu ve diğ., 2015)

•Kaynaştırma ortamlarındaki çocukların özellikleri (Demirkaya & Bakkaloğlu, 2015; Metin ve diğ., 2015; Seçer ve diğ., 2010)

•Çocuklara beceri öğretiminin etkileri (Aldemir & Gürsel, 2014; Bakkaloğlu, 2008; Özaydın ve diğ., 2008)

•Kaynaştırmanın ÖG olan ve olmayan çocukların gelişimleri üzerindeki etkilerini inceleyen çalışma yok

30 Mart 2018


OKGEPOkul Öncesinde

Kaynaştırma EğitimineDevam Eden Özel

Gereksinimli Olan ve Olmayan Çocukların

Gelişimlerinin

Boylamsal Analizi

OKGEP(TÜBİTAK 1001)

Okul ÖncesiKaynaştırmanın

Çocukların GelişimineEtkisi Projesi

30 Mart 2018


OKGEP’in amacı

Okul öncesinde ÖG olan ve olmayan

çocukların gelişimlerini boylamsal olarak

incelemek ve çocukların gelişimini

yordayan değişkenleri belirlemek

ÖG olan ve olmayan çocukların üç ölçümde

gelişimleri arasında (grup içi ve gruplar arası)

fark var mıdır?

ÖG olan ve olmayan çocukların üç ölçümde sınıflarının niteliği ve

ebeveynleri ile öğretmenlerinin ilişkisi

arasında fark var mıdır?

ÖG olan ve olmayan çocukların üç ölçümde sosyal beceri, problem

davranış, akran kabulü, okul uyumu, öğrenci-öğretmen ilişkisi, yeterlik puanı, ev

ortamı değerlendirme puanlarında (grup içi ve

gruplar arası) fark var mıdır?

ÖG olan ve olmayan

çocukların gelişimini hangi

değişkenler yordamaktadır?

30 Mart 2018


Çalışmanın amacıÖG olan ve olmayan okul öncesi çocukların psikomotor, bilişsel,

dil ve sosyal-duygusal gelişimlerini hangi değişkenler yordamaktadır?

30 Mart 2018


Çalışma deseni

Araştırmada okul öncesi sınıflardaki ÖG olan ve

olmayan çocukların gelişimlerini yordayan

değişkenlerin belirlenmesi

amaçlanmıştır.

Çalışma ilişkisel tarama deseninde

kurgulanmıştır.

İlişkisel tarama deseni, değişkenler arasındaki ilişkileri

belirlemek ve muhtemel sonuçları

tahmin etmek amacıyla

kullanılmaktadır.

30 Mart 2018


Çalışma grubu

OKGEP'in 3. ölçümlerine katılan çocuklar

13 MEB Bağımsız Anaokulu ve 41 sınıf

37 ÖG olan ve 39 ÖG olmayan çocuk

30 Mart 2018


Veri toplama araçları

Dolaylı

Öğretmen

Okul Öncesi ve Anasınıfı Davranış Ölçekleri (Fazlıoğlu ve diğ., 2011)

Okula Uyum Öğretmen Derecelendirme Ölçeği-Kısa Formu (Bakkaloğlu & Sucuoğlu, 2018)

Öğrenci-Öğretmen İlişki Ölçeği-Kısa Formu (Şahin & OcakKarabay, 2015)

Ebeveyn-Öğretmen İlişkisinin Niteliği Ölçeği-Öğretmen Formu (Sucuoğlu & Bakkaloğlu, 2016)

EbeveynEbeveyn-Öğretmen İlişkisinin Niteliği Ölçeği-Ebeveyn Formu (Sucuoğlu & Bakkaloğlu, 2016)Ev Ortamı Değerlendirme Aracı(Kesiktaş ve diğ., 2009)

Doğrudan

Proje EkibiGazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı (Temel ve diğ., 2005)Sosyometrik Dereceleme Ölçeği (Asher ve diğ., 1979)

30 Mart 2018


Verilerin toplanması

3. Ölçümler

Şubat 2017 - Mayıs 2017

Proje Ekibi

Öğretmenler

Ebeveynler

30 Mart 2018


Verilerin analizi

Psikomotor Gelişim

Bilişsel Gelişim

Dil Gelişimi

Sosyal-Duygusal

Gelişim

Sosyal Beceri

Öğretmen-Ebeveyn

İlişkisi

Ebeveyn-Öğretmen

İlişkisi

Problem

Davranış

Akran Kabulü

Okula Uyum

Öğrenci-Öğretmen

İlişkisi

Ev Ortamı

Kanonik

YKanonik

X

Test edilen kanonik korelasyonel model

30 Mart 2018

Çocukların dört alandaki gelişimini yordayan değişkenlerin incelenmesinde, değişken sayısının fazla olması ve çalışma grubunda 3. ölçümlerdeki denek kayıpları nedeniyle regresyon analizi yapılamamıştır.

Bu nedenle analizlerde çoklu regresyon analizinin genişletilmiş şekli olan kanonik korelasyon analizi kullanılmıştır.


Bulgular ve tartışmaKanonik modelde yer alan Kanonik Y ve Kanonik X değişkenleri arasında, hem ÖG olanhem olmayan çocuklarda mükemmele yakın ilşki vardır. Bu durum her iki grupta da GEÇDA ile ölçülen öğrenci özellikleri bütünü ile diğer özellik bütününün çok yüksekdüzeyde ilşkili olduğunu göstermektedir.

GEÇDA ile ölçülen öğrenci özelliklerini ifade eden Kanonik Y’değişkeni ile enyüksek ilişki gösteren ve en yüksek açıklayıcı olan özellik, ÖG olan çocuklarda dilgelişimi iken, ÖG olmayan çocuklarda bilişsel gelişimdir.

Kanonik X değişkeni açısından en yüksek açıklayıcı olan değişkenler; ÖG olan çocuklarda sosyal beceri düzeyi, ikinci değişken ise öğretmen-ebeveyn ilişki düzeyi iken, ÖG olmayan çocuklarda ilk değişken problem davranış düzeyi, ikinci değişken ise sosyal beceri düzeyidir.

Sonuç olarak; GEÇDA ile ölçülen özellikler (Kanonik Y) ile diğer öğrenci özellikleri (Kanonik X) arasında mükemmele yakın düzeyde çok değişkenli ilişkiler gözlenmektedir. ÖG olan ve olmayan çocuklarda en açıklayıcı olan, dolayısıyla çocukların profillerini tanımlamada en etkili olan değişkenler belirgin şekilde farklılaşmaktadır.

30 Mart 2018


Öneriler

•Öğretmen eğitimi ve mesleki gelişimin desteklenmesi (sosyal beceri öğretimi, öğrenci-öğretmen ilişkisini iyileştirme, problem davranışları önleme ve azaltma vb)

•Kaynaştırma destek hizmetlerinin sağlanmasıyla çocuk çıktılarının artırılması ve öğrenme ve gelişimin desteklenmesi

•Araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılması

Uygulamaya yönelik

•Kaynaştırmanın uzun ve kısa dönemli sonuçları görebilmek için daha fazla araştırma yapılması

•Daha büyük örneklemlerle boylamsal çalışmaların yürütülmesi

•Araştırmalarda denek kaybını önlemeye yönelik önlemlerin alınması

•MEB’in okulları araştırmacılara açması

•Çocuk izleme sisteminin oluşturulması ve araştırmacılara açılması

Araştırmalara yönelik

30 Mart 2018

OKGEP’i takip edebilirsiniz…

Web•http://www.okgep.hacettepe.edu.tr

Twitter•https://twitter.com/okgep

Facebook•https://www.facebook.com/114k649


Proje ekimiz adına teşekkürler…


okul Öncesİnde kaynaŞtirma: Özel gereksİnİmlİ olan … 2018.pdf · 2018-04-04 · Özel...

Documents