OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

Dr Emel Oumlruumln Turgut Oumlzal Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Ankara

Kanıta Dayalı Ccedilocuk Sağlığı Uygulamaları Sempozyumu 15-16 Kasım 2013 Denizli

lowast Davranışın tanımı lowast Okul oumlncesi doumlnem oumlzellikleri lowast Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış sorunları lowast Davranış sorunlarına koruyucu yaklaşım

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

2

Ccedilocuk Davranışı

Mizaccedil Anne-baba ruh

sağlığı ve ccedilocuğa karşı tutumları

Alışkanlık Sosyal ccedilevre

arkadaş oumlğretmen medya

Gelişim duumlzeyi

Beklentiler

3

EBEVEYN Davranışı

Mizaccedil

Anne bebek bağlanması

Ccedilocuktan beklentileri

Alışkanlık Kendi anne ve

babasının tutumları

Sosyal ccedilevre Geniş aile medya

Eğitim duumlzeyi

Aile iccedili ekonomik ve

duygusal stres

4

lowast Aileler tarafından ldquodavranış sorunurdquo olarak tanımlanan durumların ccediloğu ccedilocuğun doğal gelişim suumlrecinin bir parccedilası olabilir

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

5

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI

Temel guumlvene karşı guumlvensizlik 0-1 yaş (erken bebeklik doumlnemi)

Oumlzerkliğe karşı utanccedil ve kuşku 1-3 yaş (geccedil bebeklik doumlnemi)

Girişimciliğe karşı succedilluluk 3-5 yaş (okul oumlncesi doumlnem))

Ccedilalışkanlığa karşı aşağılık duygusu 6-10yaş (okul doumlnemi)

Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası 10-20 yaş (ergenlik)

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık 20-30 yaş (ilk yetişkinlik)

Uumlreticiliğe karşı verimsizlik 40-50 yaş (orta yetişkinlik)

Benlik buumltuumlnluumlğuumlne karsı umutsuzluk 60-yaş ve sonrası (ileri yetişkinlik)

EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri

6

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

lowast Davranışın tanımı lowast Okul oumlncesi doumlnem oumlzellikleri lowast Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış sorunları lowast Davranış sorunlarına koruyucu yaklaşım

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

2

Ccedilocuk Davranışı

Mizaccedil Anne-baba ruh

sağlığı ve ccedilocuğa karşı tutumları

Alışkanlık Sosyal ccedilevre

arkadaş oumlğretmen medya

Gelişim duumlzeyi

Beklentiler

3

EBEVEYN Davranışı

Mizaccedil

Anne bebek bağlanması

Ccedilocuktan beklentileri

Alışkanlık Kendi anne ve

babasının tutumları

Sosyal ccedilevre Geniş aile medya

Eğitim duumlzeyi

Aile iccedili ekonomik ve

duygusal stres

4

lowast Aileler tarafından ldquodavranış sorunurdquo olarak tanımlanan durumların ccediloğu ccedilocuğun doğal gelişim suumlrecinin bir parccedilası olabilir

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

5

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI

Temel guumlvene karşı guumlvensizlik 0-1 yaş (erken bebeklik doumlnemi)

Oumlzerkliğe karşı utanccedil ve kuşku 1-3 yaş (geccedil bebeklik doumlnemi)

Girişimciliğe karşı succedilluluk 3-5 yaş (okul oumlncesi doumlnem))

Ccedilalışkanlığa karşı aşağılık duygusu 6-10yaş (okul doumlnemi)

Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası 10-20 yaş (ergenlik)

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık 20-30 yaş (ilk yetişkinlik)

Uumlreticiliğe karşı verimsizlik 40-50 yaş (orta yetişkinlik)

Benlik buumltuumlnluumlğuumlne karsı umutsuzluk 60-yaş ve sonrası (ileri yetişkinlik)

EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri

6

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

Ccedilocuk Davranışı

Mizaccedil Anne-baba ruh

sağlığı ve ccedilocuğa karşı tutumları

Alışkanlık Sosyal ccedilevre

arkadaş oumlğretmen medya

Gelişim duumlzeyi

Beklentiler

3

EBEVEYN Davranışı

Mizaccedil

Anne bebek bağlanması

Ccedilocuktan beklentileri

Alışkanlık Kendi anne ve

babasının tutumları

Sosyal ccedilevre Geniş aile medya

Eğitim duumlzeyi

Aile iccedili ekonomik ve

duygusal stres

4

lowast Aileler tarafından ldquodavranış sorunurdquo olarak tanımlanan durumların ccediloğu ccedilocuğun doğal gelişim suumlrecinin bir parccedilası olabilir

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

5

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI

Temel guumlvene karşı guumlvensizlik 0-1 yaş (erken bebeklik doumlnemi)

Oumlzerkliğe karşı utanccedil ve kuşku 1-3 yaş (geccedil bebeklik doumlnemi)

Girişimciliğe karşı succedilluluk 3-5 yaş (okul oumlncesi doumlnem))

Ccedilalışkanlığa karşı aşağılık duygusu 6-10yaş (okul doumlnemi)

Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası 10-20 yaş (ergenlik)

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık 20-30 yaş (ilk yetişkinlik)

Uumlreticiliğe karşı verimsizlik 40-50 yaş (orta yetişkinlik)

Benlik buumltuumlnluumlğuumlne karsı umutsuzluk 60-yaş ve sonrası (ileri yetişkinlik)

EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri

6

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

EBEVEYN Davranışı

Mizaccedil

Anne bebek bağlanması

Ccedilocuktan beklentileri

Alışkanlık Kendi anne ve

babasının tutumları

Sosyal ccedilevre Geniş aile medya

Eğitim duumlzeyi

Aile iccedili ekonomik ve

duygusal stres

4

lowast Aileler tarafından ldquodavranış sorunurdquo olarak tanımlanan durumların ccediloğu ccedilocuğun doğal gelişim suumlrecinin bir parccedilası olabilir

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

5

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI

Temel guumlvene karşı guumlvensizlik 0-1 yaş (erken bebeklik doumlnemi)

Oumlzerkliğe karşı utanccedil ve kuşku 1-3 yaş (geccedil bebeklik doumlnemi)

Girişimciliğe karşı succedilluluk 3-5 yaş (okul oumlncesi doumlnem))

Ccedilalışkanlığa karşı aşağılık duygusu 6-10yaş (okul doumlnemi)

Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası 10-20 yaş (ergenlik)

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık 20-30 yaş (ilk yetişkinlik)

Uumlreticiliğe karşı verimsizlik 40-50 yaş (orta yetişkinlik)

Benlik buumltuumlnluumlğuumlne karsı umutsuzluk 60-yaş ve sonrası (ileri yetişkinlik)

EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri

6

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

lowast Aileler tarafından ldquodavranış sorunurdquo olarak tanımlanan durumların ccediloğu ccedilocuğun doğal gelişim suumlrecinin bir parccedilası olabilir

OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI

5

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI

Temel guumlvene karşı guumlvensizlik 0-1 yaş (erken bebeklik doumlnemi)

Oumlzerkliğe karşı utanccedil ve kuşku 1-3 yaş (geccedil bebeklik doumlnemi)

Girişimciliğe karşı succedilluluk 3-5 yaş (okul oumlncesi doumlnem))

Ccedilalışkanlığa karşı aşağılık duygusu 6-10yaş (okul doumlnemi)

Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası 10-20 yaş (ergenlik)

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık 20-30 yaş (ilk yetişkinlik)

Uumlreticiliğe karşı verimsizlik 40-50 yaş (orta yetişkinlik)

Benlik buumltuumlnluumlğuumlne karsı umutsuzluk 60-yaş ve sonrası (ileri yetişkinlik)

EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri

6

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI

Temel guumlvene karşı guumlvensizlik 0-1 yaş (erken bebeklik doumlnemi)

Oumlzerkliğe karşı utanccedil ve kuşku 1-3 yaş (geccedil bebeklik doumlnemi)

Girişimciliğe karşı succedilluluk 3-5 yaş (okul oumlncesi doumlnem))

Ccedilalışkanlığa karşı aşağılık duygusu 6-10yaş (okul doumlnemi)

Kimlik kazanmaya karşı rol karmaşası 10-20 yaş (ergenlik)

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık 20-30 yaş (ilk yetişkinlik)

Uumlreticiliğe karşı verimsizlik 40-50 yaş (orta yetişkinlik)

Benlik buumltuumlnluumlğuumlne karsı umutsuzluk 60-yaş ve sonrası (ileri yetişkinlik)

EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri

6

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

DOumlNEMLER YAŞ ARALIĞI OumlZELLİKLERİ Gelişebilecek olumsuzluklar

Temel guumlven (Basic trust)

0-1 yaş Dışarıdan verilecek bakıma ve korunmaya bağımlı bakım verene bağlanma

Fizyolojik işlevlerde sorunlar bebeklik depresyonu oral doumlnemde saplanma

Oumlzerklik (Autonomy)

1-3 yaş Yatay ve bağımlı varoluştan dikey ve devinimli oumlzerk varoluşa geccediliş birbirine karşıt istek ve eğilimler arasında bir seccedilim yapabilme guumlcuuml

Utanccedil ve kuşku duyguları direngen bir tutum ve oumlfke patlamaları

Girişim (Initiative)

3-5 yaş Hareket ve zihinsel yetilerde hızlı gelişme ccedilevreyi keşfetme ve ona hakim olma Cinsel organlara youmlnelik ilgisi artar annebaba ile oumlzdeşim yaparak uumlst benlik gelişir

Ceza succedilluluk duygusu taşıyan uumlst benlik

7

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

lowast 2 yaş bağımsızlaşma ve bireyselleşme suumlrecinin başlangıcıdır

Normal olumsuz davranışlar

8

Benim de isteklerim

fikrim guumlcuumlm varraquo

laquoBen de varımraquo

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

lowast Tipik olarak agresyon engellenme ile ortaya ccedilıkar

lowast Basitccedile reddetme (hayır diyebilme) kurallara uymama inatccedilılık (aktif direnccedil goumlsterme)

Normal olumsuz davranışlar

9

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

lowast Ccedilocuklar bazen karşı koyarak itiraz ederek ağlayıp vurup ısırarak tepkilerini ortaya koyabilirler

lowast 18-24 ay 70 lowast 36-60 ay 75 lowastAğır oumlfke noumlbetlerine ek davranış sorunları eşlik

edebilir (52)

Potegal M et al J Dev Behav Pediatr 2003 Needlman R et al J Dev Behav Pediatr 1991

Oumlfke noumlbetleri

10

lowastGelişimsel olarak ccedilocuğun istediğini elde edememesi dil gelişiminin yetersiz olması oumlfke noumlbetlerinin ortaya ccedilıkışını kolaylaştırır

lowast Ccedilocuğun yaşadığı ailede kolaylaştırıcılar lowast Aile iccedili stres şiddet lowast Annede depresyon lowast Ailenin ccedilocuğa sınır koyamaması lowast Madde bağımlılığı lowast Fiziksel istismar

Oumlfke noumlbetleri

11

lowastOumlfke noumlbetleri şikayeti ile getirilen bir ccedilocuğun lowast Demir eksikliği anemisi lowast Sık uumlst solunum yolu enfeksiyonları lowast Solunum yolu allerjileri lowast Uyku bozuklukları lowast Konuşma geccedilikmesi lowast Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Bilişsel geccedilikmeler accedilısından mutlaka

değerlendirilmelidir

Oumlfke noumlbetleri

12

lowastNe zaman nerede ve nasıl oumlfke noumlbeti geccediliriyor oumlncesi ve sonrasında neler oluyor lowast Davranışın bir oumlncesi ve bir sonrası vardır Oumlncesi

başlamasına sebep olur sonrasında elde edilen ise tekrarlanıp tekrarlanmayacağını belirler

lowastOumlfkelenmesine neler neden oluyor lowast Yatışması ne kadar suumlruumlyor

Değerlendirme ve tanı

13

lowastOumlfke noumlbeti olduğunda annebaba tutumu nasıl lowastOumlfke noumlbetleri ona bir şeyler kazandırıyor mu

(ikincil kazanccedil ) lowastAilenin sınır koymadisiplin youmlntemleri nasıl lowastGelişimi ile ilgili başka kaygınız var mı lowastOumlfke noumlbetini oumlnlemek iccedilin neler denenmiş

Değerlendirme ve tanı

14

lowast Oumlfke noumlbetlerinin oumlnceden tahmin edilmesi lowast En ccedilok hangi durumlarda ortaya ccedilıktığını listelemeleri

oumlnerilmeli bu zor anlardan kaccedilınmak ve uumlstesinden gelmek iccedilin kullanabilecekleri stratejileri tavsiye etmek lowast ldquoCcedilocuğunuz sakinken alışverişe ccedilıkın ve yanınıza guumlzel

vakit geccedilirtecek şeyler alınrdquo lowast Oumlngoumlruumllebilir bir yıkıcı davranış oumlncesi ccedilocuğu hazırlamak lowast ldquoYatmadan oumlnce oynamak iccedilin 5 dakika dahardquo

lowast Ccedilocuğun oumlfke ve guumlnluumlk ritmine dikkat edilerek uyku yemek oyun saatleri ayarlanmalı

İzlem ve tedavi

15

lowast Aile-ccedilocuk iletişim becerilerinin geliştirilmesi lowast Ailelere accedilık ve anlaşılır youmlnergeler kullanmayı oumlğretmek lowast ldquoYatağa gitmek ister misinrdquo yerine ldquoYatağa yatma zamanı

geldirdquo

lowast Ccedilocuğu meşgul etmek lowast Ccedilocuğun dikkatini başka bir aktiviteye ccedilekmek sıklıkla

faydalı olur Oyuncak ya da kitap oumlnermek ccedilocuğu başka bir odaya goumltuumlrmek zor bir anı yatıştırabilir

İzlem ve tedavi

16

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowastOumlfke noumlbetleri şikayeti ile getirilen bir ccedilocuğun lowast Demir eksikliği anemisi lowast Sık uumlst solunum yolu enfeksiyonları lowast Solunum yolu allerjileri lowast Uyku bozuklukları lowast Konuşma geccedilikmesi lowast Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Bilişsel geccedilikmeler accedilısından mutlaka

değerlendirilmelidir

Oumlfke noumlbetleri

12

lowastNe zaman nerede ve nasıl oumlfke noumlbeti geccediliriyor oumlncesi ve sonrasında neler oluyor lowast Davranışın bir oumlncesi ve bir sonrası vardır Oumlncesi

başlamasına sebep olur sonrasında elde edilen ise tekrarlanıp tekrarlanmayacağını belirler

lowastOumlfkelenmesine neler neden oluyor lowast Yatışması ne kadar suumlruumlyor

Değerlendirme ve tanı

13

lowastOumlfke noumlbeti olduğunda annebaba tutumu nasıl lowastOumlfke noumlbetleri ona bir şeyler kazandırıyor mu

(ikincil kazanccedil ) lowastAilenin sınır koymadisiplin youmlntemleri nasıl lowastGelişimi ile ilgili başka kaygınız var mı lowastOumlfke noumlbetini oumlnlemek iccedilin neler denenmiş

Değerlendirme ve tanı

14

lowast Oumlfke noumlbetlerinin oumlnceden tahmin edilmesi lowast En ccedilok hangi durumlarda ortaya ccedilıktığını listelemeleri

oumlnerilmeli bu zor anlardan kaccedilınmak ve uumlstesinden gelmek iccedilin kullanabilecekleri stratejileri tavsiye etmek lowast ldquoCcedilocuğunuz sakinken alışverişe ccedilıkın ve yanınıza guumlzel

vakit geccedilirtecek şeyler alınrdquo lowast Oumlngoumlruumllebilir bir yıkıcı davranış oumlncesi ccedilocuğu hazırlamak lowast ldquoYatmadan oumlnce oynamak iccedilin 5 dakika dahardquo

lowast Ccedilocuğun oumlfke ve guumlnluumlk ritmine dikkat edilerek uyku yemek oyun saatleri ayarlanmalı

İzlem ve tedavi

15

lowast Aile-ccedilocuk iletişim becerilerinin geliştirilmesi lowast Ailelere accedilık ve anlaşılır youmlnergeler kullanmayı oumlğretmek lowast ldquoYatağa gitmek ister misinrdquo yerine ldquoYatağa yatma zamanı

geldirdquo

lowast Ccedilocuğu meşgul etmek lowast Ccedilocuğun dikkatini başka bir aktiviteye ccedilekmek sıklıkla

faydalı olur Oyuncak ya da kitap oumlnermek ccedilocuğu başka bir odaya goumltuumlrmek zor bir anı yatıştırabilir

İzlem ve tedavi

16

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowastNe zaman nerede ve nasıl oumlfke noumlbeti geccediliriyor oumlncesi ve sonrasında neler oluyor lowast Davranışın bir oumlncesi ve bir sonrası vardır Oumlncesi

başlamasına sebep olur sonrasında elde edilen ise tekrarlanıp tekrarlanmayacağını belirler

lowastOumlfkelenmesine neler neden oluyor lowast Yatışması ne kadar suumlruumlyor

Değerlendirme ve tanı

13

lowastOumlfke noumlbeti olduğunda annebaba tutumu nasıl lowastOumlfke noumlbetleri ona bir şeyler kazandırıyor mu

(ikincil kazanccedil ) lowastAilenin sınır koymadisiplin youmlntemleri nasıl lowastGelişimi ile ilgili başka kaygınız var mı lowastOumlfke noumlbetini oumlnlemek iccedilin neler denenmiş

Değerlendirme ve tanı

14

lowast Oumlfke noumlbetlerinin oumlnceden tahmin edilmesi lowast En ccedilok hangi durumlarda ortaya ccedilıktığını listelemeleri

oumlnerilmeli bu zor anlardan kaccedilınmak ve uumlstesinden gelmek iccedilin kullanabilecekleri stratejileri tavsiye etmek lowast ldquoCcedilocuğunuz sakinken alışverişe ccedilıkın ve yanınıza guumlzel

vakit geccedilirtecek şeyler alınrdquo lowast Oumlngoumlruumllebilir bir yıkıcı davranış oumlncesi ccedilocuğu hazırlamak lowast ldquoYatmadan oumlnce oynamak iccedilin 5 dakika dahardquo

lowast Ccedilocuğun oumlfke ve guumlnluumlk ritmine dikkat edilerek uyku yemek oyun saatleri ayarlanmalı

İzlem ve tedavi

15

lowast Aile-ccedilocuk iletişim becerilerinin geliştirilmesi lowast Ailelere accedilık ve anlaşılır youmlnergeler kullanmayı oumlğretmek lowast ldquoYatağa gitmek ister misinrdquo yerine ldquoYatağa yatma zamanı

geldirdquo

lowast Ccedilocuğu meşgul etmek lowast Ccedilocuğun dikkatini başka bir aktiviteye ccedilekmek sıklıkla

faydalı olur Oyuncak ya da kitap oumlnermek ccedilocuğu başka bir odaya goumltuumlrmek zor bir anı yatıştırabilir

İzlem ve tedavi

16

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowastOumlfke noumlbeti olduğunda annebaba tutumu nasıl lowastOumlfke noumlbetleri ona bir şeyler kazandırıyor mu

(ikincil kazanccedil ) lowastAilenin sınır koymadisiplin youmlntemleri nasıl lowastGelişimi ile ilgili başka kaygınız var mı lowastOumlfke noumlbetini oumlnlemek iccedilin neler denenmiş

Değerlendirme ve tanı

14

lowast Oumlfke noumlbetlerinin oumlnceden tahmin edilmesi lowast En ccedilok hangi durumlarda ortaya ccedilıktığını listelemeleri

oumlnerilmeli bu zor anlardan kaccedilınmak ve uumlstesinden gelmek iccedilin kullanabilecekleri stratejileri tavsiye etmek lowast ldquoCcedilocuğunuz sakinken alışverişe ccedilıkın ve yanınıza guumlzel

vakit geccedilirtecek şeyler alınrdquo lowast Oumlngoumlruumllebilir bir yıkıcı davranış oumlncesi ccedilocuğu hazırlamak lowast ldquoYatmadan oumlnce oynamak iccedilin 5 dakika dahardquo

lowast Ccedilocuğun oumlfke ve guumlnluumlk ritmine dikkat edilerek uyku yemek oyun saatleri ayarlanmalı

İzlem ve tedavi

15

lowast Aile-ccedilocuk iletişim becerilerinin geliştirilmesi lowast Ailelere accedilık ve anlaşılır youmlnergeler kullanmayı oumlğretmek lowast ldquoYatağa gitmek ister misinrdquo yerine ldquoYatağa yatma zamanı

geldirdquo

lowast Ccedilocuğu meşgul etmek lowast Ccedilocuğun dikkatini başka bir aktiviteye ccedilekmek sıklıkla

faydalı olur Oyuncak ya da kitap oumlnermek ccedilocuğu başka bir odaya goumltuumlrmek zor bir anı yatıştırabilir

İzlem ve tedavi

16

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowast Oumlfke noumlbetlerinin oumlnceden tahmin edilmesi lowast En ccedilok hangi durumlarda ortaya ccedilıktığını listelemeleri

oumlnerilmeli bu zor anlardan kaccedilınmak ve uumlstesinden gelmek iccedilin kullanabilecekleri stratejileri tavsiye etmek lowast ldquoCcedilocuğunuz sakinken alışverişe ccedilıkın ve yanınıza guumlzel

vakit geccedilirtecek şeyler alınrdquo lowast Oumlngoumlruumllebilir bir yıkıcı davranış oumlncesi ccedilocuğu hazırlamak lowast ldquoYatmadan oumlnce oynamak iccedilin 5 dakika dahardquo

lowast Ccedilocuğun oumlfke ve guumlnluumlk ritmine dikkat edilerek uyku yemek oyun saatleri ayarlanmalı

İzlem ve tedavi

15

lowast Aile-ccedilocuk iletişim becerilerinin geliştirilmesi lowast Ailelere accedilık ve anlaşılır youmlnergeler kullanmayı oumlğretmek lowast ldquoYatağa gitmek ister misinrdquo yerine ldquoYatağa yatma zamanı

geldirdquo

lowast Ccedilocuğu meşgul etmek lowast Ccedilocuğun dikkatini başka bir aktiviteye ccedilekmek sıklıkla

faydalı olur Oyuncak ya da kitap oumlnermek ccedilocuğu başka bir odaya goumltuumlrmek zor bir anı yatıştırabilir

İzlem ve tedavi

16

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowast Aile-ccedilocuk iletişim becerilerinin geliştirilmesi lowast Ailelere accedilık ve anlaşılır youmlnergeler kullanmayı oumlğretmek lowast ldquoYatağa gitmek ister misinrdquo yerine ldquoYatağa yatma zamanı

geldirdquo

lowast Ccedilocuğu meşgul etmek lowast Ccedilocuğun dikkatini başka bir aktiviteye ccedilekmek sıklıkla

faydalı olur Oyuncak ya da kitap oumlnermek ccedilocuğu başka bir odaya goumltuumlrmek zor bir anı yatıştırabilir

İzlem ve tedavi

16

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek lowast Mola youmlntemi Duygusal tepkisini dengelemesini ve

yeniden yapılandırmasını sağlar lowastEbeveyn molanın nedenini accedilıklayarak ccedilocuğu kısa

bir suumlreliğine kendi odasına goumlndermek (her yaş iccedilin 1 dk en fazla 5 dk) daha buumlyuumlk bir ccedilocuğu odanın bir koumlşesinde sandalyede oturtmak

lowast Ayrıcalıklarından yoksun bırakma

İzlem ve tedavi

17

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowast Sınır koymadisiplin youmlntemlerini goumlzden geccedilirmek

lowastGereksiz sınır konulmasının azaltılması lowastEv duumlzeninin ccedilocuğun yaşına uygun

duumlzenlenmesi yerinde olacaktır lowastAnnebabanın tutarlı ve kararlı olması lowastCcedilocuğun guumlnluumlk yaşamda seccedilim yapmasına

olanak verilmeli

İzlem ve tedavi

18

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

Sınır koymadisiplin

Fiziksel cezalandırmalardan kaccedilınılması aileye anlatılmalı

Fiziksel cezalandırmalar ccedilocuğun duygularını ve ccedilatışmalarını kontrol etmeyi oumlğrendiği bir doumlnemde benimsenecek bir davranış biccedilimi değildir

19

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowast Sosyal ccedilevrenin goumlzden geccedilirilmesi lowast Agresif davranışlar ebeveyn yanısıra diğer erişkinler

akranlar kardeşler veya medya yayınlarını model alma yoluyla oluşabilir

lowast Christakis DA et al Pediatrics 2013

İzlem ve tedavi

20

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowastDavranışsal destek lowast Oumlfke noumlbeti başladığında goumlrmezden gelmek

ccedilocuğun yanından ayrılmak biraz uzaklaşarak yapılan işe devam etmek doğal bir tonda konuşmayı suumlrduumlrmek ya da odadan dışarı ccedilıkmak sıklıkla noumlbeti soumlnduumlruumlr

lowast Ebeveynler olumlu davranışlar karşısında oumlvuumlcuuml kelimeler ve yuumlz ifadeleri ile yanıt vermeleri konusunda bilgilendirilmelidir

İzlem ve tedavi

21

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

lowastNe zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastBasit oumlfke noumlbetinden daha fazlası ise(sıklık

şiddet suumlre) lowastBakımverene karşı youmlnlenmiş agresyon eşyalara

karşı yıkıcı davranma lowastKendine youmlnelik agresyon lowastSıklık 5 kez guumln 10-20 kez1 ay lowast 25 dkrsquodan uzun suumlrme Kendini yatıştıramaması Potegal M Kosorok MR Davidson RJ Temper tantrums in young children 2 Tantrum duration and temporal organization J Dev Behav Pediatr 2003

İzlem ve tedavi

22

Ne zaman ccedilocuk ruh sağlığı danışımı yapalım lowastOumlnerilen youmlntemlerle duumlzelme olmuyorsa lowastEk gelişimsel ve davranış sorunları varsa lowastAile iccedili problemler (depresyon madde

bağımlılığı aile iccedili şiddet vb)

İzlem ve tedavi

23

lowastAlışkanlıklar (repetetive habit behaviors) lowast Kafa vurma ısırma parmak emme burun

karıştırma tırnak yeme saccedil ccedilekme katılma noumlbeti

lowast Stereotipiler Gnl alışkanlıklara benzer ritmik tekrarlayıcı nedeni bilinmeyen tuhaf hareketlerdir (başvuumlcut sallama garip el hareketleri kanat ccedilırpma)

lowast Tikler lowastKompuumllsiyonlar

Tekrarlayıcı davranışlar

24

lowast Koordine olmayan hareketlerden koordine hareketlere geccediliş doumlneminde kafa vurma sallanma şeklinde ritmik hareketler goumlruumllebilir

lowast Birkaccedil vuruştan-saatler suumlren vuruşlar olabilir lowast lt 3 yaşta sıklık 3-19 gt3 yaşta sıklık 1-3rsquoe duumlşer lowast Uyaran fazlalığı ve azlığı bu tuumlr bir davranışı ortaya

ccedilıkarabilir lowast Otit diş ccedilıkarma durumlarında goumlzlemlenebilir

Kafa vurma

25

lowast Ne zaman ve ne sıklıkta kafasını vuruyor lowast Oumlfke noumlbetleri ile beraber mi lowast Kafa vurduğunda siz ne yapıyorsunuz lowast Kafa vurarak sağladığı bir kazanccedil var mı lowast Kafa vurmayı durdurmak veya oumlnlemek iccedilin neler

denediniz lowast Gelişimi veya sağlığı ile ilgili bir kaygınız var mı lowast Ona kim bakıyor Bir guumlnuumlnuuml anlatır mısınız

Kafa vurma-değerlendirme

26

lowast Tek başına bir sorun belirtisi değildir lowast Guumln iccedilinde ccedilocuk dikkat ccedilekmek veya istediğini

yaptırmak iccedilin bu hareketi yapıyorsa ldquogoumlrmezden gelmekrdquo davranışı sıklıkla durdurur

lowast Ccedilocuğun kafasını vurmasından uumlrkmek fazla ilgilenmek ya da cezalandırmak davranışı arttırır

lowast Eşlik eden gelişimsel geccedilikmeler varsa oumlnleyici yaklaşımlara rağmen sıklığı azalmıyor şiddeti artıyorsa ccedilocuk ruh sağlığı danışımı uygundur

Kafa vurma-Yaklaşım

27

lowast Tekrarlayan stereotipik hareketler lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Yaygın gelişimsel bozukluklar lowast Tik bozuklukları lowast Duyusal bozukluklar (koumlrluumlk sağırlık)

lowast Mental gerilik lowast Noumlrolojik temelli istemsiz hareketler (koremiyoklonus)

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

28

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowastAlışkanlıklar (repetetive habit behaviors) lowast Kafa vurma ısırma parmak emme burun

karıştırma tırnak yeme saccedil ccedilekme katılma noumlbeti

lowast Stereotipiler Gnl alışkanlıklara benzer ritmik tekrarlayıcı nedeni bilinmeyen tuhaf hareketlerdir (başvuumlcut sallama garip el hareketleri kanat ccedilırpma)

lowast Tikler lowastKompuumllsiyonlar

Tekrarlayıcı davranışlar

24

lowast Koordine olmayan hareketlerden koordine hareketlere geccediliş doumlneminde kafa vurma sallanma şeklinde ritmik hareketler goumlruumllebilir

lowast Birkaccedil vuruştan-saatler suumlren vuruşlar olabilir lowast lt 3 yaşta sıklık 3-19 gt3 yaşta sıklık 1-3rsquoe duumlşer lowast Uyaran fazlalığı ve azlığı bu tuumlr bir davranışı ortaya

ccedilıkarabilir lowast Otit diş ccedilıkarma durumlarında goumlzlemlenebilir

Kafa vurma

25

lowast Ne zaman ve ne sıklıkta kafasını vuruyor lowast Oumlfke noumlbetleri ile beraber mi lowast Kafa vurduğunda siz ne yapıyorsunuz lowast Kafa vurarak sağladığı bir kazanccedil var mı lowast Kafa vurmayı durdurmak veya oumlnlemek iccedilin neler

denediniz lowast Gelişimi veya sağlığı ile ilgili bir kaygınız var mı lowast Ona kim bakıyor Bir guumlnuumlnuuml anlatır mısınız

Kafa vurma-değerlendirme

26

lowast Tek başına bir sorun belirtisi değildir lowast Guumln iccedilinde ccedilocuk dikkat ccedilekmek veya istediğini

yaptırmak iccedilin bu hareketi yapıyorsa ldquogoumlrmezden gelmekrdquo davranışı sıklıkla durdurur

lowast Ccedilocuğun kafasını vurmasından uumlrkmek fazla ilgilenmek ya da cezalandırmak davranışı arttırır

lowast Eşlik eden gelişimsel geccedilikmeler varsa oumlnleyici yaklaşımlara rağmen sıklığı azalmıyor şiddeti artıyorsa ccedilocuk ruh sağlığı danışımı uygundur

Kafa vurma-Yaklaşım

27

lowast Tekrarlayan stereotipik hareketler lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Yaygın gelişimsel bozukluklar lowast Tik bozuklukları lowast Duyusal bozukluklar (koumlrluumlk sağırlık)

lowast Mental gerilik lowast Noumlrolojik temelli istemsiz hareketler (koremiyoklonus)

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

28

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast Koordine olmayan hareketlerden koordine hareketlere geccediliş doumlneminde kafa vurma sallanma şeklinde ritmik hareketler goumlruumllebilir

lowast Birkaccedil vuruştan-saatler suumlren vuruşlar olabilir lowast lt 3 yaşta sıklık 3-19 gt3 yaşta sıklık 1-3rsquoe duumlşer lowast Uyaran fazlalığı ve azlığı bu tuumlr bir davranışı ortaya

ccedilıkarabilir lowast Otit diş ccedilıkarma durumlarında goumlzlemlenebilir

Kafa vurma

25

lowast Ne zaman ve ne sıklıkta kafasını vuruyor lowast Oumlfke noumlbetleri ile beraber mi lowast Kafa vurduğunda siz ne yapıyorsunuz lowast Kafa vurarak sağladığı bir kazanccedil var mı lowast Kafa vurmayı durdurmak veya oumlnlemek iccedilin neler

denediniz lowast Gelişimi veya sağlığı ile ilgili bir kaygınız var mı lowast Ona kim bakıyor Bir guumlnuumlnuuml anlatır mısınız

Kafa vurma-değerlendirme

26

lowast Tek başına bir sorun belirtisi değildir lowast Guumln iccedilinde ccedilocuk dikkat ccedilekmek veya istediğini

yaptırmak iccedilin bu hareketi yapıyorsa ldquogoumlrmezden gelmekrdquo davranışı sıklıkla durdurur

lowast Ccedilocuğun kafasını vurmasından uumlrkmek fazla ilgilenmek ya da cezalandırmak davranışı arttırır

lowast Eşlik eden gelişimsel geccedilikmeler varsa oumlnleyici yaklaşımlara rağmen sıklığı azalmıyor şiddeti artıyorsa ccedilocuk ruh sağlığı danışımı uygundur

Kafa vurma-Yaklaşım

27

lowast Tekrarlayan stereotipik hareketler lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Yaygın gelişimsel bozukluklar lowast Tik bozuklukları lowast Duyusal bozukluklar (koumlrluumlk sağırlık)

lowast Mental gerilik lowast Noumlrolojik temelli istemsiz hareketler (koremiyoklonus)

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

28

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast Ne zaman ve ne sıklıkta kafasını vuruyor lowast Oumlfke noumlbetleri ile beraber mi lowast Kafa vurduğunda siz ne yapıyorsunuz lowast Kafa vurarak sağladığı bir kazanccedil var mı lowast Kafa vurmayı durdurmak veya oumlnlemek iccedilin neler

denediniz lowast Gelişimi veya sağlığı ile ilgili bir kaygınız var mı lowast Ona kim bakıyor Bir guumlnuumlnuuml anlatır mısınız

Kafa vurma-değerlendirme

26

lowast Tek başına bir sorun belirtisi değildir lowast Guumln iccedilinde ccedilocuk dikkat ccedilekmek veya istediğini

yaptırmak iccedilin bu hareketi yapıyorsa ldquogoumlrmezden gelmekrdquo davranışı sıklıkla durdurur

lowast Ccedilocuğun kafasını vurmasından uumlrkmek fazla ilgilenmek ya da cezalandırmak davranışı arttırır

lowast Eşlik eden gelişimsel geccedilikmeler varsa oumlnleyici yaklaşımlara rağmen sıklığı azalmıyor şiddeti artıyorsa ccedilocuk ruh sağlığı danışımı uygundur

Kafa vurma-Yaklaşım

27

lowast Tekrarlayan stereotipik hareketler lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Yaygın gelişimsel bozukluklar lowast Tik bozuklukları lowast Duyusal bozukluklar (koumlrluumlk sağırlık)

lowast Mental gerilik lowast Noumlrolojik temelli istemsiz hareketler (koremiyoklonus)

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

28

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast Tek başına bir sorun belirtisi değildir lowast Guumln iccedilinde ccedilocuk dikkat ccedilekmek veya istediğini

yaptırmak iccedilin bu hareketi yapıyorsa ldquogoumlrmezden gelmekrdquo davranışı sıklıkla durdurur

lowast Ccedilocuğun kafasını vurmasından uumlrkmek fazla ilgilenmek ya da cezalandırmak davranışı arttırır

lowast Eşlik eden gelişimsel geccedilikmeler varsa oumlnleyici yaklaşımlara rağmen sıklığı azalmıyor şiddeti artıyorsa ccedilocuk ruh sağlığı danışımı uygundur

Kafa vurma-Yaklaşım

27

lowast Tekrarlayan stereotipik hareketler lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Yaygın gelişimsel bozukluklar lowast Tik bozuklukları lowast Duyusal bozukluklar (koumlrluumlk sağırlık)

lowast Mental gerilik lowast Noumlrolojik temelli istemsiz hareketler (koremiyoklonus)

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

28

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast Tekrarlayan stereotipik hareketler lowast Otistik spektrum bozuklukları (OSB) lowast Yaygın gelişimsel bozukluklar lowast Tik bozuklukları lowast Duyusal bozukluklar (koumlrluumlk sağırlık)

lowast Mental gerilik lowast Noumlrolojik temelli istemsiz hareketler (koremiyoklonus)

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

28

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowastBazı psikiyatrik bozukluklar lowast Kaygı bozukluğu lowast Obsesif kompulsif bozukluk lowast Depresyon

Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı

29

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast El ayak parmaklarını emerek kendini yatıştırma davranışıdır (Kendini sakinleştirme youmlntemi)

lowast Ccedilocuk yorgun mutsuz uykulu olduğunda sıklıkla ortaya ccedilıkar

lowastBebeklikte 80 lowastOOumlDrsquode 30-45 lowast 6 yaşta 5-20

Parmak emme

30

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast Diş gelişimi ve ağız hijyenini olumsuz etkileyebilir lowast dos Santos RR et al Prevalence of malocclusion and related oral habits in

5- to 6-year-old children Oral Health Prev Dent 2012 lowast Ize-Iyamu IN Isiekwe MC Prevalence and factors associated with anterior

open bite in 2 to 5 year old children in Benin city Nigeria Afr Health Sci 2012

lowast Parmaklarda paranişi yapısal bozukluk ciltte ccedilatlak başparmakta kallus yapabilir

Parmak emme

31

lowast Ccedilocuğun diş gelişimini oumlzguumlvenini ve aile-ccedilocuk ilişkisini korumak temeline dayanır

lowast gt 4 yaş ise ccedilocuk tedaviye etkin bir şekilde katılmalı lowast Yalnızca diş sağlığı iccedilin emmeyi bırakması gerektiği

anlatılmalı emmeyi arttıran nedenler sorularak fark etmesine yardımcı olunmalıdır

lowast Takvim youmlntemi lowast Acı ya da koumltuuml tadı olan bir madde ccedilocuğun onayı ile her

sabah gece parmağa suumlruumllebilir Gece eldiven ccedilorap geccedilirilerek hatırlatma sağlanabilir

Green SE Confirmational study a positive-based thumb and finger sucking elimination program Int J Orofacial Myology 2010

Parmak emme-yaklaşım

32

lowast Uyku sırasında dişlerin gıcırdatılmasıdır lowast Sıklık 8 lowast Yaşla beraber azalır ve sıklıkla geccedilicidir lowast Diş yuumlzeylerinde hasar okluumlzyon problemleri lokal yuumlz

ağrısı diş etlerinde ccedilekilme ve temporomandibular eklemde ağrı yapabilir

lowast Sistemik hastalık durumları ile ilişkili olabilir lowast Duygudurum bozuklukları ( anksiyete) lowast Parasomnia lowast Noumlrodavranışsal bozukluklar Lobbezzoo F et al J Oral Rehabil 2008

Diş gıcırdatma (bruxism)

33

lowastUykuda hareket ve konuşma problemleri lowast Huzursuz uyuma 300 (220ndash406) lowast Uykuda konuşma 407 (233ndash711)

lowastUyku ile ilişkili nefes problemleri lowast Gece terlemesi 237 (158ndash355) lowast Ağız kuruluğu 167 (103ndash207) lowast Horlama 226 (151ndash338

34

35

234 (138-397)

lowast Ne zaman ve nasıl diş gıcırdatıyor lowast Onu zorlayacak gerginleştirecek korkutacak

herhangi bir durum var mı lowast Eşlik eden duygudurum bozukluğu ve davranış problemleri

varsa ccedilocuk ruh sağlığı uzmanı danışımı

lowast Yatma zamanı ccedilocuğu rahatlatacak kitap okumak veya konuşmak onun rahatlamasına yol accedilacaktır

lowast Dişlere ait problem varsa diş hekimi danışımı yapılmalı

Diş gıcırdatma

36

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

37

lowast Sıklıkla ccedilocukluk ccedilağında cinsiyet sağlıklı buumlyuumlme ve gelişmenin bir parccedilasıdır

lowast Ccedilocuklarda bacakları gererek cinsel organı ile oynayarak suumlrtuumlnerek cinsel doyum belirtileri (hızlı nefes alıp verme terleme) ile ortaya ccedilıkar

lowast Erken bebeklikte başlayabilir lowast 5-6 yaşta istemli yapılan bir davranıştır Uykuya

dalmadan oumlnce ortaya ccedilıkar

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

38

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowastUykuda hareket ve konuşma problemleri lowast Huzursuz uyuma 300 (220ndash406) lowast Uykuda konuşma 407 (233ndash711)

lowastUyku ile ilişkili nefes problemleri lowast Gece terlemesi 237 (158ndash355) lowast Ağız kuruluğu 167 (103ndash207) lowast Horlama 226 (151ndash338

34

35

234 (138-397)

lowast Ne zaman ve nasıl diş gıcırdatıyor lowast Onu zorlayacak gerginleştirecek korkutacak

herhangi bir durum var mı lowast Eşlik eden duygudurum bozukluğu ve davranış problemleri

varsa ccedilocuk ruh sağlığı uzmanı danışımı

lowast Yatma zamanı ccedilocuğu rahatlatacak kitap okumak veya konuşmak onun rahatlamasına yol accedilacaktır

lowast Dişlere ait problem varsa diş hekimi danışımı yapılmalı

Diş gıcırdatma

36

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

37

lowast Sıklıkla ccedilocukluk ccedilağında cinsiyet sağlıklı buumlyuumlme ve gelişmenin bir parccedilasıdır

lowast Ccedilocuklarda bacakları gererek cinsel organı ile oynayarak suumlrtuumlnerek cinsel doyum belirtileri (hızlı nefes alıp verme terleme) ile ortaya ccedilıkar

lowast Erken bebeklikte başlayabilir lowast 5-6 yaşta istemli yapılan bir davranıştır Uykuya

dalmadan oumlnce ortaya ccedilıkar

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

38

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

35

234 (138-397)

lowast Ne zaman ve nasıl diş gıcırdatıyor lowast Onu zorlayacak gerginleştirecek korkutacak

herhangi bir durum var mı lowast Eşlik eden duygudurum bozukluğu ve davranış problemleri

varsa ccedilocuk ruh sağlığı uzmanı danışımı

lowast Yatma zamanı ccedilocuğu rahatlatacak kitap okumak veya konuşmak onun rahatlamasına yol accedilacaktır

lowast Dişlere ait problem varsa diş hekimi danışımı yapılmalı

Diş gıcırdatma

36

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

37

lowast Sıklıkla ccedilocukluk ccedilağında cinsiyet sağlıklı buumlyuumlme ve gelişmenin bir parccedilasıdır

lowast Ccedilocuklarda bacakları gererek cinsel organı ile oynayarak suumlrtuumlnerek cinsel doyum belirtileri (hızlı nefes alıp verme terleme) ile ortaya ccedilıkar

lowast Erken bebeklikte başlayabilir lowast 5-6 yaşta istemli yapılan bir davranıştır Uykuya

dalmadan oumlnce ortaya ccedilıkar

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

38

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Ne zaman ve nasıl diş gıcırdatıyor lowast Onu zorlayacak gerginleştirecek korkutacak

herhangi bir durum var mı lowast Eşlik eden duygudurum bozukluğu ve davranış problemleri

varsa ccedilocuk ruh sağlığı uzmanı danışımı

lowast Yatma zamanı ccedilocuğu rahatlatacak kitap okumak veya konuşmak onun rahatlamasına yol accedilacaktır

lowast Dişlere ait problem varsa diş hekimi danışımı yapılmalı

Diş gıcırdatma

36

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

37

lowast Sıklıkla ccedilocukluk ccedilağında cinsiyet sağlıklı buumlyuumlme ve gelişmenin bir parccedilasıdır

lowast Ccedilocuklarda bacakları gererek cinsel organı ile oynayarak suumlrtuumlnerek cinsel doyum belirtileri (hızlı nefes alıp verme terleme) ile ortaya ccedilıkar

lowast Erken bebeklikte başlayabilir lowast 5-6 yaşta istemli yapılan bir davranıştır Uykuya

dalmadan oumlnce ortaya ccedilıkar

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

38

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

37

lowast Sıklıkla ccedilocukluk ccedilağında cinsiyet sağlıklı buumlyuumlme ve gelişmenin bir parccedilasıdır

lowast Ccedilocuklarda bacakları gererek cinsel organı ile oynayarak suumlrtuumlnerek cinsel doyum belirtileri (hızlı nefes alıp verme terleme) ile ortaya ccedilıkar

lowast Erken bebeklikte başlayabilir lowast 5-6 yaşta istemli yapılan bir davranıştır Uykuya

dalmadan oumlnce ortaya ccedilıkar

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

38

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Sıklıkla ccedilocukluk ccedilağında cinsiyet sağlıklı buumlyuumlme ve gelişmenin bir parccedilasıdır

lowast Ccedilocuklarda bacakları gererek cinsel organı ile oynayarak suumlrtuumlnerek cinsel doyum belirtileri (hızlı nefes alıp verme terleme) ile ortaya ccedilıkar

lowast Erken bebeklikte başlayabilir lowast 5-6 yaşta istemli yapılan bir davranıştır Uykuya

dalmadan oumlnce ortaya ccedilıkar

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

38

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Ccedilevresel faktoumlrler lowast Aile iccedili stres varlığında uyaran eksikliğinin bir

belirtisi olabilir lowast Aile iccedilinde ccedilıplaklık ve seksuumlel davranışların accedilık

olması lowast Ayrı veya boşanmış ailelerde Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

39

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Muayenede genital irritasyon yaratacak bir durum ve istismar belirtileri accedilısından değerlendirme

lowast Ayırıcı tanı lowast Karın ağrısı nedenleri lowast Epilepsi lowast Paroksismal distonidiskinezi lowast Cinsel istismar

Mallants C and Casteels K Eur J Pediatr Practical approach to childhood

masturbation--a review 2008

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

40

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowastNe zaman ne sıklıkta ve nasıl mastuumlrbasyon yaptığını sorgulamak gerekir lowast Aşırı veya takıntılı bir şekilde olması lowast Erişkin seks davranışlarını taklit eden oumlzellikte olması lowast Yaşı ile uyumsuz cinsellik bilgisi lowast Başka herhangi bir cinsel davranışı var mı (cinsel

oyunlar konuşmalar) lowast Anusvajinasına bir obje sokma lowast Tahrik edici davranışlar sergiliyor mu lowast Başkaları tarafından cinsel uyarılma talebi oluyor mu

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon

41

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Ailelere sağlık izlemleri sırasında daha oumlnceden cinsel gelişim ve mastuumlrbasyonun doğal bir davranış olduğu anlatılırsa endişeleri ve karışık duyguları azalır

lowast Aile kaygı iccedilerisinde ise rahatsızlık boyutu duygusal tavrı ve tepkileri belirlenmeli aile bilgilendirilmeli lowast Ccedilocuğa oumlfke engelleme cezalandırma yapılmamalı lowast Goumlrmezlikten gelmenin veya dikkatini başka şeye ccedilekmenin daha iyi

olacağı anlatılmalı lowast Uyaran ccedileşitliliği sorgulanmalı ve eksiklik varsa uyaranların

arttırılması oumlnerilmeli lowast Bu davranış nihayetinde kendiliğinden sonlanır fakat izlenmeleri

oumlnerilir

Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım

42

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış

Problemlerine Koruyucu Yaklaşım

43

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowastSağlıklı ccedilocuk izlemlerinde gelişim ve davranış oumlzelliklerinin standart gelişimsel tarama testleri ile değerlendirilmesi ve uygun yaklaşımda bulunulması lowast Gelişimsel değerlendirme 9 ay 18 ay 24-30 ay lowast Otizm değerlendirmesi 18 ay 2 yaş Hagan JF Jr eds Bright Futures Guidelines for health Supervision of Infants Children and

Adolescents 3rd ed Elk Grove Village IL American Academy of Pediatrics 2008

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-1

44

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Prenatal perinatal genetik ccedilevresel (ailesel) lowast Prenatal sigara iccedilme perinatal problemler lowast Genccedil anne boşanmış ebeveyn ebeveyn oumlluumlmuuml eşler arası

geccedilimsizlik ccedilocuğun bakımıyla sadece annenin ilgilenmesi duumlşuumlk anne baba eğitimi ebeveynlerden birinin psikiyatrik hastalık nedeniyle tedavi goumlrmesi

lowast Ccedilocuğa ait sağlık problemleri lowast Fiziksel istismar vakaları (oumlzellikle oumlfke noumlbetleri olan

vakalarda) Needlman R Stevenson J Zuckerman B Psychosocial correlates of severe temper

tantrums J Dev Behav Pediatr 1991 Paananen R Ristikari T Merikukka M Gissler M Social determinants of mental health a

Finnish nationwide follow-up study on mental disorders J Epidemiol Community Health 2013

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

45

lowast Birccedilok ccedilalışmada davranışsal problemleri olan okul oumlncesi ccedilocuklarında demir eksikliği veya demir eksikliği anemisinin tedavi edilmesi ile olumlu sonuccedillar bildirilmektedir

lowast Ruh sağlığı ve davranışsal problemlere koruyucu yaklaşım olarak demir eksikliğinin okul oumlncesi doumlnemde de değerlendirilmesi buumltuumlncuumll yaklaşımın bir parccedilası olmalıdır

Gottfried RJ et al The iron status of children and youth in a community mental health clinic is lower than that of a national sample J Child Adolesc Psychopharmacol 2013

Corapci F et al J Pediatr Psychol 2010

2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi

46

lowastAnne baba eğitim programları lowastOlumlu ebeveynlik programları (Triple P-

Positive Parenting Program) Ebeveynlerin bilgi beceri ve başa ccedilıkma becerilerini geliştirmek Ccedilocukların guumlvenli şiddet iccedilermeyen ve duumlşuumlk ccedilatışma ortamda

buumlyuumlmelerini teşvik etmek Olumlu ebeveynlik yoluyla sosyal duygusal zihinsel dilsel

gelişimini desteklemek Barlow J et al Cochrane Database Syst Rev 2010 Group-based parent-training programmes for

improving emotional and behavioural adjustment in children from birth to three years old

Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu

yaklaşım-3

47

Sağlıklı ccedilocuk izlemi

Gelişim ve davranış

tarama testleri

Riskli ccedilocuk aile

saptanması

Destekleyici yaklaşımlar

Anne ndashBaba eğitimi (sınır

koyma iletişim)

Ccedilocuk sağlığına buumltuumlncuumll yaklaşım

48

49

• OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
• OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
• Slide Number 3
• Slide Number 4
• OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
• EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri
• Slide Number 7
• Normal olumsuz davranışlar
• Normal olumsuz davranışlar
• Oumlfke noumlbetleri
• Oumlfke noumlbetleri
• Oumlfke noumlbetleri
• Değerlendirme ve tanı
• Değerlendirme ve tanı
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• Sınır koymadisiplin
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• Tekrarlayıcı davranışlar
• Kafa vurma
• Kafa vurma-değerlendirme
• Kafa vurma-Yaklaşım
• Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı
• Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı
• Parmak emme
• Parmak emme
• Parmak emme-yaklaşım
• Diş gıcırdatma (bruxism)
• Slide Number 34
• Slide Number 35
• Diş gıcırdatma
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım
• Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış Problemlerine Koruyucu Yaklaşım
• Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu yaklaşım-1
• 2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi
• 2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi
• Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu yaklaşım-3
• Ccedilocuk sağlığına buumltuumlncuumll yaklaşım
• Slide Number 49

49

• OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
• OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
• Slide Number 3
• Slide Number 4
• OKUL OumlNCESİ DOumlNEMDE SIK GOumlRUumlLEN DAVRANIŞ SORUNLARI
• EH Erickson ldquoİnsanın 8 evresirdquo Psikososyal gelişim doumlnemeccedilleri
• Slide Number 7
• Normal olumsuz davranışlar
• Normal olumsuz davranışlar
• Oumlfke noumlbetleri
• Oumlfke noumlbetleri
• Oumlfke noumlbetleri
• Değerlendirme ve tanı
• Değerlendirme ve tanı
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• Sınır koymadisiplin
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• İzlem ve tedavi
• Tekrarlayıcı davranışlar
• Kafa vurma
• Kafa vurma-değerlendirme
• Kafa vurma-Yaklaşım
• Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı
• Tekrarlayıcı davranışları olan ccedilocuğun ayırıcı tanısı
• Parmak emme
• Parmak emme
• Parmak emme-yaklaşım
• Diş gıcırdatma (bruxism)
• Slide Number 34
• Slide Number 35
• Diş gıcırdatma
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon
• Ccedilocukluk doumlneminde mastuumlrbasyon -Yaklaşım
• Okul Oumlncesi Doumlnemde Sık Goumlruumllen Davranış Problemlerine Koruyucu Yaklaşım
• Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu yaklaşım-1
• 2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi
• 2 Risk faktoumlrlerine sahip ccedilocuk veveya ailelerin belirlenmesi
• Okul oumlncesi doumlnemde sık goumlruumllen davranış problemlerine koruyucu yaklaşım-3
• Ccedilocuk sağlığına buumltuumlncuumll yaklaşım
• Slide Number 49