МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау...

57

Upload: others

Post on 05-Jan-2020

55 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы
Page 2: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы
Page 3: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

3

МАЗМҰНЫ

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму» Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы ..................................................................................... 4

І. Жаңа жаһандық нақты ахуалдың сын-қатерлері ......................................... 6

ІІ. Қазақстанның дағдарысқа қарсы мүмкіндіктері ........................................ 8

ІІІ. Біздің дағдарысқа қарсы басты стратагемамыз ..................................... 15

IV. Дағдарысқа қарсы және құрылымдық жаңарулардың бес бағыты ............................................................................... 16

• БІРІНШІ. Қаржы секторын тұрақтандыру .......................................... 16

• ЕКІНШІ. Бюджет саясатын оңтайландыру .......................................... 19

• ҮШІНШІ. Жекешелендіру және экономикалық бәсекелестікті ынталандыру ............................................................... 22

• ТӨРТІНШІ. Жаңа инвестициялық саясаттың негіздері ............................................................................................... 27

• БЕСІНШІ. Жаңа әлеуметтік саясат ...................................................... 34

Page 4: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

4

Қымбатты қазақстандықтар!Құрметті Парламент депутаттары мен

Үкімет мүшелері!Ханымдар мен мырзалар!

Санаулы күндерден кейін біз азаттық туын желбі-

ретіп, Тәуелсіз мемлекет атанғанымыздың 25 жыл-дығына аяқ басамыз. Бұл – тәуелсіздікті нығайту жолындағы өлшеусіз еңбегіміздің ширек ғасырлық белесін қорытындылайтын мерейлі сәт. Тәуел-сіздікті баянды ету оған қол жеткізуден де қиын. Мем лекеттігіміздің тұғырын мызғымастай нығайта түсу үшін бізге әлі талай өткелі күрделі, өкпегі көп бұралаң жолдардан өтуге тура келеді.

Заманның беталысын өздеріңіз көріп отырсыз-дар. Аса күрделі, қиын кезеңге аяқ бастық. Жаңа қатерлері мен тың мүмкіндіктері қатар өрбіген жаһандық ахуал біздің көз алдымызда өзгеруде. Алпауыт елдердің текетіресі мен өзара санкциялар алмасу дүниені тұйыққа қарай бастауда. Біздің басты экспорттық өнімдеріміздің дүниежүзілік нарықтағы бағасы еселеп құлдырады. Бүгінгі ахуал – біздің жетістіктерімізді сынға салып, елдігімізді шыңдай түсетін уақыт тезі. Жауапты сәтте бірлігімізді сақтап, еліміздің игілігі үшін аянбай тер төгуіміз керек. Біріміз – бәріміз үшін, бәріміз – біріміз үшін деген қағиданы ұстанып, еңбек етуге тиіспіз.

Сәт сайын құбылған аласапыран заманға сай амал болуы керек. Ең жақсы жоспар – уақыт талабына

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

Page 5: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

5

бейімделе алатын жоспар. Біз де заманның бета-лысына қарай межелерімізді белгілеп, жоспарла-рымызды жөндеп отырамыз. Біздің мақсатымыз –елі бақытты, жері гүлденген қасиетті Отанымыз Қазақ станды «Мәңгілік Ел» ету!

Әлемдегі ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылып, бай да қуатты елдермен иық түйістіру. Біз бұл мақсатымызға міндетті түрде жетеміз. Мен бүгін жаңа сын-қатерлері мен тың мүмкіндіктері қатар өрбіген жаңа жаһандық нақты ахуалда дамудың басты бағыттарын айқындайтын Қазақстан халқына Жолдауымды жария етпекпін.

Қымбатты қазақстандықтар!Құрметті Парламент депутаттары,

Үкімет мүшелері! Ханымдар мен мырзалар!

Бірнеше күннен кейін тарих ел Тәуелсіздігінің 25 жыл дығының есебін бастайды. Небәрі ширек ғасырда Қазақстан жаһандық шаруашылық байла-ныстарға қосылған егемен ұлттық экономика және ұлттардың әлемдік отбасының толыққанды қатысу-шысына айналған мемлекет ретінде қалыптасты. Біз бәріміз бірге көптеген сынақтарға төтеп бердік, шынықтық және нығайдық. Біз өзіміздің бүкіл тари-хымызда көз көрмеген табысты экономикалық даму қарқынына қол жеткіздік. Біздің халқымыз бұған дейін ешқашан бүгінгідей жақсы өмір сүрген емес. Біз көп нәрселерге қол жеткіздік.

Page 6: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

6

Қазір әлем шапшаң қарқынмен өзгеруде. Басқаша дәуір туып келеді. Біздің көз алдымызда өзгеше мүмкіндіктері мен тәуекелдері бар жаңа жаһандық нақты ахуал пайда болуда. Бүгінде Қазақстан эко-номикасына әлемдік рыноктардағы құлдырау туын-датқан бірқатар сыртқы факторлар теріс әсерін тигізуде. Жаһандық дағдарыстардың шығу төркіні біздерге байланысты емес. Жаһандық дағдарыстар ықпалынан ешкім де сақтанып қала алмайды.

І. Жаңа жаһандық нақты ахуалдың сын-қатерлері

Бүгінде бізге де әлем дамуының бүкіл сын-қатер-лерін көре білудің маңызы зор.

Біріншіден, қазіргі жаһандық дағдарыс жаппай қамту сипатына ие. Іс жүзінде барлық әлемдік рынок-тар – қаржы, көмірсутегі, металдар, азық-түлік және басқа да рыноктар тұрақсыз. Біздің экспорттық өнім-дерімізге сұраныстың төмендеуінің негізгі себебі де осында.

Екіншіден, әлемнің барлық экономикаларында да эко номикалық өсімнің баяулауы байқалуда. Бүгінде жаһандық ІЖӨ өсімінің үнемі төмендеуі жөніндегі болжамдар ешкімді де таңқалдырмайды. 2011 жылдың күзінен бастап Халықаралық валюта қоры оларды 5-тен 3 пайызға дейін төмендете оты-рып, болжамдық көрсеткіштерді 6 рет қайта қарады. Және, шамасы, бұл да шек емес сияқты.

Үшіншіден, бүгінде мұнайдан түсетін супертабыс-тар жоқ.

Page 7: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

7

01 02

03 04

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына ЖолдауыӘ.

ЖАҢА ДЫҚ ЫҢ 4 -ҚАТЕРЖАҺАН НАҚТЫ АХУАЛД СЫН І

Ғаламдық дағдарыс жалпынықамту сипатына ие.

Іс жүзінде барлық əлемдік нарық(қаржылық, көмірсутегі, металдар,азық-түлік) тұрақсыз. Экспорттық

өнімдерге сұраныс төмендейді

Бүкілəлемдік экономиканыңэкономикалық өсімі баяулайды.2011 жылдан ғаламдықЖІӨ-нің өсім болжамдарыүнемі төмендеуде.Халықаралық валюта қорыболжам көрсеткіштерін 5 пайыздан3 пайызға дейін төмендетеотырып, оны 6 рет қайта қарады

Қазір мұнайдаайрықша табыс жоқ

Ғаламдық экономикасаяси факторлардыңқысымын өткеруде

Page 8: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

8

Төртіншіден, жаһандық экономика саяси фактор-лардың қысымын сезінуде. Әлем тұрақсыз бола түсті. Жетекші державалар бір-біріне қарсы санкция лар енгізді. Олардың арасындағы сенім күрт төмен деп кетті. Таяу және Орта Шығыс, Солтүстік және Орта-лық Африка өңіріндегі тұрақсыздық пен дау-жан -жалдар кең ауқымды босқындар ағынына апа рып соқтырды. Әрбір күн террорлық актілер мен ондаған адамдардың қаза тапқандары туралы хабарлар жет-кізуде. Бүгінде халықаралық терроризм әлемге елеу- лі қатер төндіріп тұр. Бұл тәуелсіз мемлекеттердің ішкі істеріне сыртқы күштердің араласуы жолымен мемлекеттіліктің күйреуінің нәтижесі.

Әлемнің дамуы күштердің әлемдік және өңірлік орта лық тарының арасындағы қатаң бәсекелестік аясында жүретін болады. Жаңа жаһандық өмір шын дығының сын-қатерлеріне біз өзіміздің нақты мүмкін діктеріміз негізіндегі біртұтас іс-қимыл стра-тегиясын қарсы қоюымыз керек.

ІІ. Қазақстанның дағдарысқа қарсы мүмкіндіктері

Жаһандық дағдарыс – ол тек қауіп қана емес, соны-мен бірге жаңа мүмкіндіктер. Әлемдік ауқымдағы көптеген компаниялар дамудың дағдарыстық кезең-інде сәтті компанияларға айналды. Іс жүзінде соңғы жарты жүзжылдықта табысқа қол жеткізген елдер-дің бәрі тура мағынасында нөлден бастаған бола-тын. Біздің Қазақстанның өзі де дағдарыс дәуі рінде өмірге келді. Алғашқы онжылдықта – Тәуелсіз діктің

Page 9: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

9

қалыптасуының ең қиын кезеңінде – біз негізінен «мұнайсыз» өмір сүрдік. Тәуелсіз Қазақстан әр кезде де сыртқы экономикалық стихияларға кереғар да -мып отырды. Біз Тәуелсіздігімізді жариялаған өткен ғасырдың 90-шы жылдарының бірінші жартысы біз үшін қолайлы бола алды ма? Ол уақыттары өндіріс тоқтап, адамдар жұмыссыз және өмір сүруге қажетті қаржысыз қалды. Біз лайықты түрде, әрбір қадам сайын ол дағдарысты еңсере білдік. Біздің елі міз өзгерістердің алғашқы нәтижелерін енді ғана сезіне бастаған сәтте 1997-1998 жылдардағы Оң түстік-Шығыс Азиядағы қаржы дағдарысы келіп жетті.

Сол уақыттары қабылданған стратегиялық ше -шім дер мен іс-қимылдар маңызды оң сипатты мәнге ие болды. Ол кең ауқымды жекешелендіру мен біздің экономика мызға көптеген трансұлттық компа ниялардың келуі. Сол кезеңде біз жаңа елор-дамыз – Астананың құрылысын қолға алдық, Каспий құбырлы өткізгіш консорциумы жұмыс істей баста- ды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы туындаған кезде Ұлттық қор құру туралы шешімнің маңыздылығы мейлінше айқын бола түсті. 20 мил-лиард доллардай – Қазақстан ІЖӨ-сінің 14 пайызы –жұмыспен қамтуды қолдауға, жолдарды жөндеуге және салуға, қала лар мен ауылдарды көріктендіруге бөлінді. Банк секторы, шаруа қожалықтары, шағын және орта бизнес көмекке қол жеткізді. Арам ниетті құрылыс салушыларға алданған мыңдаған үлестік құрылысқа қатысушылар мемлекет тің ізгілікті ерік-жігерінің арқасында жаңа тұрғын үйлер алып шықты.

Page 10: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

10

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

НЫ

ҢД

АҒ

ДА

РЫ

ҚА

ҚА

РС

Ы7

МҮМ

КІН

ДІГ

ІС

Ға

ла

мд

ық

да

ғда

ры

сж

аңа

мүм

кінд

ікте

р.Қ

аза

қста

нд

ағд

ар

ыс

–ты

ал

ды

на

лу

стр

ате

гиясы

на

лға

шр

ет

қол

да

нба

қ

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Ин

дус

три

ял

ық

нн

ов

аци

ял

ық

дам

уды

ң2

есж

ыл

ды

ғыш

икі

зат

қорл

ары

на

тəуел

сіз

эко

ном

ика

«100

нақ

тықа

дам

лт

»Ұ

жо

спар

ын

жүз

еге

асы

ру

аясы

нд

а2016

жы

лд

ың

1қа

ңта

ры

нан

баста

п80-н

ен

аста

мза

ңж

ұм

ыс

істе

й.

баста

йд

ыШ

ОК

үш

інəкі

мд

ікке

дергі

лер

жой

ыл

ып,

леке

ттік

мем

басқа

ру,

біл

імб

еру

мен

денсаул

ық

сал

ал

ары

сақт

ау

жеті

лд

іріл

ед

і

Ин

но

вац

ия

лы

қи

нд

устр

иал

иза

ци

ял

ауэк

он

ом

ика

ны

ңж

аңа

сект

ор

ыая

сын

да

эко

но

ми

кал

ық

өсі

мн

іңд

рай

вер

іне

айн

алад

ы

ыл

ішін

де

:

өңд

еу

өне

ркə

сіб

і1

,3е

се

,хи

ми

яө

не

ркə

сіб

ім

ен

құр

ыл

ыс

мате

ри

ал

да

ры

нө

нд

іру

1,7

есе

өсті

аш

ина

жа

сау

өнім

де

рін

шы

ғару

- 2

,2е

се

,экс

по

рт

се

өсті

,8

00

-де

на

ста

мж

оба

жүзе

геа

сы

ры

лд

ы

20

15

жы

лы

мета

лур

гия

өне

ркə

сіб

іб

ірд

ен

л-

15

па

йы

зға

,хи

ми

яө

не

ркə

сіб

і-

3,2

па

йы

зға

өсті

инерал

ды

өнім

өнд

іру

- 3,2

пай

ызғ

а,

киім

-ке

ше

кш

ыға

ру

- 4

па

йы

зға

өсті

.

Дүни

еж

үзі

лік

ба

нк

пе

нА

зия

да

му

ба

нкі

20

16

жы

лҚ

аза

қста

нүш

інэко

но

ми

кал

ық

өсім

бо

йы

нш

аа

на

ғұрл

ым

қар

қынд

ыб

ол

ад

ыд

еп

бол

жауд

а

Қаж

етт

ім

ем

леке

ттік

қор

мен

алты

н-в

алю

тақо

ры

жи

нақ

тал

ды

Мем

леке

тбасш

ысы

ны

ңта

псы

рм

асы

бой

ынш

ам

ұнай

бағ

асы

құн

ын

ың

бір

бар

рел

і30

жəн

е20

до

лл

арға

дей

інтө

мен

дег

енж

ағд

айд

ағы

іс-қ

им

ыл

шар

алар

ыта

лд

ап

ыж

асал

ды

Қа

зақс

тан

ды

қтар

ды

ңэк

он

ом

ика

лы

қкө

зқар

асы

өзг

еред

іө

нд

іріс

пе

не

ңб

ек

өсім

і6

0па

йы

зда

на

ста

м

Инф

ра

құр

ыл

ым

ды

қд

ам

уды

ң"Н

ұрл

ыо

л"

Жм

ем

леке

ттік

ба

ғда

рл

ам

асы

Page 11: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

11

РЕ

ФО

РМ

АЛ

АР

ДА

МУ

Қа

зақс

тан

ны

ңж

аһан

ды

қд

ағд

ары

сж

ағд

айы

нд

ағы

дағ

дар

ысқ

ақа

рсы

мүм

кін

дік

тер

іД

АҒ

ДА

РЫ

СҚ

АҚ

АР

СЫ

БА

СТ

ЫС

ТР

АТА

ГЕ

МА

АД

АМ

Ши

кіза

тр

есур

стар

ын

атə

уел

сіз,

ин

дус

три

ял

ық-

ин

но

вац

ия

лы

қд

амуд

ың

2-ш

ібес

жы

лд

ығы

«Нұр

лы

Жо

л»

мем

лек

етті

ки

нф

рақ

ұры

лы

мд

ық

дам

уб

ағд

арл

амас

ы

ӨС

У

нст

иту

тты

қр

ефо

рм

аны

жүз

еге

асы

ру

бо

йы

нш

а«1

00н

ақты

қад

ам»

Ұлт

Жо

спар

ын

жүз

еге

асы

ру

Қаж

етті

мем

лек

етті

кқо

рм

енал

тын

вал

юта

рез

ерв

тер

іж

ин

ақта

лд

ы

Мем

лек

етб

асш

ысы

ны

ңта

псы

рм

асы

бо

йы

нш

ам

ұнай

бағ

асы

бар

рел

іне

30ж

əне

20д

ол

лар

ғад

ейін

төм

енд

еген

жағ

дай

дағ

ыіс

-қи

мы

лд

арн

ұсқа

сыəз

ірл

енд

і

Ин

но

вац

ия

лы

қи

нд

устр

ия

лан

ды

ру

шең

бер

інд

еэк

он

ом

ика

ны

ңж

аңа

сект

ор

лар

ыэк

он

ом

ика

лы

қө

сім

нің

др

айв

ерл

ерін

еай

нал

уда

Қа

зақс

тан

ды

қтар

ды

ңэк

он

ом

ика

лы

қм

інез

-құл

ықт

ары

өзг

еруд

е,ең

бек

өн

імд

іліг

і60

пай

ызд

анас

там

ғаө

сті

Қазақс

танны

ңəл

ем

нің

неғұ

рл

ым

дам

ыға

нел

дерін

іңоты

зды

ғына

енуін

қам

там

асы

зете

тін

эко

ном

иканы

ңөсу

қарқы

ны

нқа

лпы

на

кел

тір

у

Же

кеба

ста

ма

ла

рд

ыд

ам

ыту

ар

қыл

ыө

суд

іңж

аңа

ішкі

көзд

ер

інта

бу

Эко

но

ми

каны

ң,қо

ғам

ме

нм

ем

ле

кетт

іңтұ

ра

қты

лы

ғын

қам

там

асы

зете

ді

100

нақ

тықа

дам

Ұлт

Жо

спар

ы«

»

Ме

мл

екеттік

жə

не

ко

рп

ор

ати

втік

менед

жм

ентт

і,қа

рж

ыж

əне

фи

ска

лд

ық

се

кто

рл

ар

ды

не

ғұр

лы

мте

ре

ңір

ек

реф

орм

ал

ау

Жал

пы

ғаО

рта

қЕ

ңб

ек

Қоға

мы

оға

ры

əл

еу

ме

ттік

жа

уа

пке

рш

ілік

ал

ықты

ңнеғұ

рл

ым

əл

сіз

топта

ры

на

ата

улы

көм

ек

қағи

датт

ары

на

сəй

кес

барл

ық

мем

леке

ттік

,қо

ғам

ды

қж

əне

жеке

инсти

тутт

ард

ыке

ңауқы

мд

ақа

йта

жаңғы

рту

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 12: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

12

Біз дағдарысқа қарсы екі жоспарды әзірлеп, дәйек ті лік пен жүзеге асырдық. Бұл біздің экономи-калық қиын дықтарды еңсерудегі зор да табысты тәжірибеміз. Қазіргі жаһандық дағдарыс біздің басы-мызға күтпеген жерден келіп түскен жоқ. Мен жаңа толқынның қайткенде де келіп соғатынын талай рет айтқанмын. Бұл жолы Қазақстан дағдарысқа қарсы алдын алу стратегиясын алғаш рет қолданып отыр.

Біріншіден, біз қазірдің өзінде индустриялық-инно ва циялық дамудың екінші бесжылдығын бастадық, яғни шикізат ресурстарына ғана қарап қалмайтын экономика құрудамыз.

Екіншіден, біз «Нұрлы Жол» Мемлекеттік инфра-құры лымдық даму бағдарламасын қабылдадық. Дағдарысқа қарсы шаралардың маңызды аспектісі ұлттық валютамыз теңгенің еркін бағамға көшуіне байланысты болды.

Үшіншіден, біз 5 институттық реформаны жүзе ге асыру бойынша «100 нақты қадам» Ұлт жоспа-рын жүзеге асырудамыз. Парламент Ұлт жоспарын заңнамалық қам тамасыз ету үшін жұмыс істеуде. Олар 80-нен астам заң. Олар біз жоспарлағандай, 2016 жылдың 1 қаңтарынан жұмыс істей бастайды. Шағын және орта кәсіпкерлік үшін әкімшілік кедер-гілер жойылуда, мемлекеттік басқару, білім беру мен денсаулық сақтау жетілдірілуде. Осы шаралар дың бәрі де мемлекетке, қоғамға біздің экономикамызға қосымша төзімділік береді.

Төртіншіден, біз қажетті мемлекеттік қор мен алтын-валюта резервін жинақтадық.

Page 13: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

13

Бесіншіден, менің тапсырмам бойынша, бұған дейін мен айтқандай, мұнай бағасы барреліне 30-ға дейін және 20 долларға дейін төмендеген жағдайларға ойластырылған іс-қимылдар нұсқасы әзірленді.

Алтыншыдан, Қазақстанда инновациялық индус-трия ландыру шеңберінде құрылған экономиканың жаңа секторлары экономикалық өсімнің драйвер-леріне айналуда. Көптеген өңдеуші салалар өсім көрсетіп отыр. Бес жылда өңдеу өнеркәсібі 1,3 есе, химия өнеркәсібі мен құрылыс материалдары өндірісі 1,7 есе өсті. Машина жасау өнімдерін шығару 2,2 есе, экспорт 3 есе артты. 800-ден астам индустриялық жобалар жүзеге асырылды. Биылғы жылы металлур-гия өнеркәсібі бірден 15 пайызға, химия өнеркәсібі 3,2 пайызға ұлғайды. Минералды өнімдер өндірісі 3,2 пайызға, киім-кешек 4 пайызға өсті. Дүниежүзілік банк пен Азия даму банкі Қазақстан үшін 2016 жылға жоғары экономикалық өсу қарқынын болжап отыр.

Жетіншіден, қазақстандықтардың экономика -лық мінез-құлықтары өзгеруде. Еңбек өнімділігінің 60 па йыздан астамға артқаны байқалып отыр.

***Біздің халқымыз ешқашан бүгінгідей бақуатты

тұрмыс кешіп көрген жоқ. Тәуелсіздік алғаннан бері 1300-ден астам денсаулық сақтау нысаны мен 1700-ден астам білім беру ошағын салдық. Олар-дың барлығын ең соңғы үлгідегі құралдармен жаб-дықтадық. Аса күрделі операцияларды өз елімізде, өз дәрігерлеріміз жасайтын жағдайға жеттік. Жалпы халықтың тұрмысының, денсаулығының түзелуі,

Page 14: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

14

санының өсуінің нәтижесінде қазақстандықтардың орташа өмір ұзақтығы 72 жасқа жуықтады.

Мемлекет қандай жағдайда да әлеуметтік міндет-темелерін шашау шығармай орындап келеді. Тари-хымызды түгендеп, мәдениетімізді өркендетуге қол жеткіздік. Жаңа жылдан бюджет қызметкерлерінің жалақысы, әлеуметтік жәрдемақылар мен шәкіртақы орташа алғанда 30 пайызға дейін көбейеді. Осының барлығы халықтың болашаққа сеніммен қарап, алаңсыз өмір сүруіне толық негіз болады.

Құрметті қазақстандықтар!

Осыдан екі жыл бұрын мен «Қазақстан-2050» Страте гиясын жарияладым. Осы уақыттың өзінде-ақ біз оны жүзеге асыруда, тіпті, жаһандық дағдарыстың теріс ықпа лына қарамастан, орасан зор нәтижелерге қол жеткіздік.

Біріншіден, Давос экономикалық форумының Жаһан дық бәсекеге қабілеттілік индексі көрсеткіші бойынша Қазақстан әлемде 42-ші орынға ие болды.

Екіншіден, бизнес үшін барынша қолайлы жағ-дайлар жасайтын елдердің әлемдік рейтингінде Қазақстан 41-ші позицияны иеленді.

Үшіншіден, бүгін, 30 қарашада Қазақстан Дүние-жү зілік сауда ұйымының заңды түрдегі толыққанды мүшесі болды. Ол туралы ДСҰ-ның Бас кеңесінің оты ры сында ресми түрде хабарланатын болады. Бұл оқиға тәуелсіз Қазақстанның тарихындағы маңызды кезең болып табылады. Ол біздің еліміздің толық-қанды сауда-экономикалық әріптес ретінде мойын-далуын айғақтайды. Қазақ станның ДСҰ-ға өтуі біздің

Page 15: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

15

экспорттаушыларымыз үшін де, экономикамыздың шешуші секторларына келетін шетелдік инвестор-лар үшін де жаңа мүмкіндіктер ашады.

ІІІ. Біздің дағдарысқа қарсы басты стратагемамыз

Бүгінде көптеген жайттар Ұлы Қазақстан жолы мен «Мәңгілік Ел» идеясын бастап отырған өзімізге байланысты. Біздің ұзақ мерзімді, орта мерзімді және таяу болашаққа арналған іс-қимыл стратегия-ларымыз бар.

Қазір және кез келген басқа уақытта біздің дағ да-рысқа қарсы басты стратагемамыз үш қара пайым, бірақ маңызды – өсім, реформалар, даму ұғым-дарымен үндес.

Біріншісі – өсім. Әңгіме ең алдымен, экономика-лық өсім туралы болып отыр. Ағымдағы міндет-терге қатысты алғанда бізге Қазақстанның әлемнің неғұр лым дамыған отыздығына енуін қамтамасыз ететін экономикалық өсім қарқынын қалпына кел-тіру қажет. Біз жеке бастамаларды дамыта отырып, өсімнің жаңа ішкі көздерін ашуға тиіспіз.

Екінші – реформалар. Олар экономиканың, қоғам мен мемлекеттің тұрақтылығын қамтамасыз етеді. Қазір біз «100 нақты қадам» Ұлт жоспарын жүзеге асырып жатырмыз. Олар өз ауқымы жағынан біз 90-шы жылдары жүргізген реформалар ауқымына сәйкес. Бізге мемлекеттік және корпоративтік менеджментті, қаржы және фискалдық секторларды неғұрлым тереңі рек реформалау мейлінше қажет.

Үшінші – даму. ХХІ ғасырда қоғамның барлық салаларын үздіксіз жаңғырту дамудың басты

Page 16: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

16

факторына айналып отыр. Біз Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы, жоғары әлеуметтік жауапкершілік, халықтың неғұрлым әлсіз буындарына атаулы көмек қағидаттарында бүкіл мемлекеттік, қоғамдық және жеке институттарды кең ауқымды жаңғырту бойынша жұмыстар жүргізудеміз.

IV. Дағдарысқа қарсы және құрылымдық жаңарулардың бес бағыты

Таяу уақыттарда бізге келесі бес бағыт бойынша дағдарысқа қарсы және құрылымдық кешенді жаңа-руларды жүзеге асыру қажет.

БІРІНШІ. Қаржы секторын тұрақтандыру

Біздің маңызды міндетіміз – қаржы жүйесін жылдам тұрақтандыру, оны жаңа жаһандық нақты ахуалға сәйкестендіру.

Біріншіден, қаржы секторының теңгенің еркін бағамы жағдайында тиімді жұмыс істеуін қамта-масыз ету. Мұндағы қағидатты сәт сол, Ұлттық валютаның бағамына Ұлттық қор қаржылары есебі-нен шексіз қолдау көрсету тәжірибесіне қайта оралу болмайды. Ұлттық банк банк секторының барлық субъектілеріне жұмыс істемейтін несие-лер бойынша стресс-тестілеу жүргізуі қажет. Оның нәтижелері бойынша оларды мойындау және есеп-тен шығару жөнінде шаралар қабылдау керек. Капи-талдандыру проблемаларын шеше алмаған банктер

Page 17: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

17

6

2.ҰЛ

ТТ

ЫҚ

БА

НК

ТІҢ

СТ

РЕ

СС

-ТЕ

СТ

ІЛЕ

УӨ

ТК

ІЗУ

І

•ба

нк

се

кто

ры

ны

ңба

рл

ық

субъ

ект

іле

рін

е

жұм

ыс

істе

ме

йті

нне

си

ел

ер

геқа

тысты

(қоры

тынд

ысы

бой

ынш

аол

ард

ым

ой

ын-

дау

жə

не

есе

пте

нш

ыға

ру

жө

нін

де

ша

-

ра

ла

рқа

бы

лд

ау

капи

тал

да

нд

ыру

пр

об

-;

ле

ма

сы

нш

еш

еа

лм

аға

нба

нкт

ер

қар

жы

жүй

есін

ен

«ке

туі»

кер

ек)

1.ҰЛ

ТТ

ЫҚ

ВА

ЛЮ

ТАБ

АҒ

АМ

ЫН

АҰЛ

ТТ

ЫҚ

ҚО

РҚ

АР

ЖЫ

ЛА

РЫ

ЕС

ЕБ

ІНЕ

НҚ

ОЛ

ДА

УК

ӨР

СЕ

ТУ

ТƏ

ЖІР

ИБ

ЕС

ІНЕ

НБ

АС

ТАР

ТУ

ҚА

РЖ

ЫС

ЕК

ТО

РЫ

НТ

ҰРА

ҚТА

НД

ЫР

УБ

ОЙ

ЫН

ША

АУ

ҚЫ

МД

ЫҚ

АД

АМ

3.ҰЛ

ТТ

ЫҚ

ВА

ЛЮ

ТАҒ

АС

ЕН

ІМД

ІНЫ

ҒА

ЙТ

У

•«

дол

ла

рсы

зда

нд

ыру»

құр

ал

да

ры

н

кеңе

йту

ар

қыл

ы

4.ҰЛ

ТТ

ЫҚ

БА

НК

ТІҢ

ОР

ТАМ

ЕР

ЗІМ

ДІБ

ОЛ

АШ

АҚ

ТА

ИН

ФЛ

ЯЦ

ИЯ

ДЕ

ҢГ

ЕЙ

ІН4

-ҒА

ДЕ

ЙІН

ТӨ

МЕ

НД

ЕТ

УІ

%

•па

йы

зды

қм

өл

ше

рл

ем

ел

ерд

іи

кем

ді

өзг

ерту

теті

гін

тол

ыққ

анд

ыпа

йд

ал

ану

5.ҰЛ

ТТ

ЫҚ

БА

НК

ТІҢ

ИН

СТ

ИТ

УТ

ТЫ

Қ

КЕ

МШ

ІЛІК

ТЕ

РІН

ЖО

Ю

•Б

іртұ

тас

зей

нета

қықо

ры

н,П

ро

бл

ем

ал

ы

не

си

ел

ер

қор

ын

жə

не

ба

сқа

да

қар

жы

инсти

тутт

ар

ын

Ұл

тты

қба

нк

ба

қыл

ауы

на

н

шы

ғару

6. 2

016

ж.

ЗЕ

ЙН

ЕТА

ҚЫ

АК

ТИ

ВТ

ЕР

ІН

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

ДЫ

ҚЖ

ЕК

ЕН

ЕМ

ЕС

ЕШ

ЕТ

ЕЛ

ДІК

КО

МП

АН

ИЯ

ЛА

РД

ЫҢ

БА

СҚ

АР

УЫ

НА

БЕ

РУ

•зе

йнета

қыж

ина

лы

мд

ар

ыны

ңта

бы

сты

лы

ғын

артт

ыру

үшін

зей

нета

қықа

рж

ыл

ар

ын

инве

сти

ци

ял

ауғ

акө

зқа

ра

сты

қай

тақа

рау

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 18: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

18

қаржы жүйесінен «кетуі» тиіс. Қазақстандық банктер барлық халықаралық стандарттарға, соның ішінде, Базель комитеті мен Халықаралық валюта қорының стандарттарына сәйкес келуі қажет. «Долларсыздан-дыру» құралдарын кеңейту арқылы ұлттық валютаға деген сенімді нығайтуға қол жеткізудің маңызы зор.

Екіншіден, инфляциялық таргеттеу шеңберінде Ұлттық банк орта мерзімді болашақта инфляция деңгейін 4 пайызға дейін төмендетуі керек. Ол үшін пайыздық мөлшерлемелерді икемді өзгерту тетігі толыққанды пайдаланылуы тиіс.

Үшіншіден, Ұлттық банктегі институттық кем-шіліктерді жою қажет. Біртұтас Зейнетақы қорын, Проблемалы несиелер қорын және басқа да қаржы институттарын оның бақылауынан шығару керек.

Төртіншіден, 2016 жылы зейнетақы активтері жеке қазақстандық немесе шетелдік компаниялардың басқа руына берілуі тиіс. Зейнетақы жиналымдары-ның табысты лығын арттыру мақсатында зейнетақы қар жы ларын инвестициялауға көзқарастарды қайта қара ған жөн. Зейнетақы қорына көзқарас пен бас-қару да Ұлттық қорға көзқарас пен басқару сияқты болуы керек.

Ұлттық банк қоғам мен қаржы мекемелеріне өз қызметінің мәселелері бойынша үнемі тиянақты ақпарат беріп тұруы тиіс. Қаржы секторына қатысу-шы лардың бәрімен қалыпты жұмыс бабындағы үн қа тысуды жолға қоюдың маңызы зор. Осы атал -ған барлық кезек күттірмес шараларды қабылдаған-нан кейін ғана экономиканы ынталандыруға, соның ішін де монетарлық тәсілдермен ынталандыруға

Page 19: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

19

кірісуге болады. Мен жаңа басшылықтың Ұлттық банкті сауатты басқаратынына сенемін. Біздің бәріміздің де ұлттық валютамыз – теңгеге сенуіміз қажет. Теңге салымдары – бүгінде азаматтардың жиналымдарын сақтаудың ең үздік құралы.

ЕКІНШІ. Бюджет саясатын оңтайландыру«Көрпеге қарап көсілу» – бұл, әсіресе, жаһандық

дағдарыстың ықпалы жағдайында біз үшін тексеріл-ген қағидат және бюджет саясатының дұрыс моделі.

Бүгінде біз бюджетке салықтық түсімдердің 20 пайыз ға дерлік төмендегенін айтып отырмыз. Қосылған құн салығын төлеу көлемі төрттен бірге, ал табысқа корпоративтік салық бойынша 13 пайызға төмендеді. Бұл бар болғаны бизнеске қосымша қысымды білдіретін болады. Бюджет шығындарын Ұлттық қор есебінен жабу – көрегендік емес. Біз алдағы жылдардың қандай боларын білмейміз. Сон-дықтан менің ұстанымым қағидатты – Ұлттық қор қаржыларын ағымдағы шығындарға пайдалану тоқтатылуы тиіс. Ұлттық қордан республикалық бюджет ке жыл сайынғы кепілдендірілген, шек-теулі трансферт бірден-бір тетік болуы керек. Үкіметке Ұлттық қор қаржыларын жаңа жаһандық өмір шындығы жағдайында қалыптастыру мен пайдаланудың жаңа тұжырымдамасын әзірлеуді тапсырамын.

Бізге мемлекеттік кірістер мен шығыстардың бүкіл жүйесін қайта қарау қажет. Ең алдымен, бюджеттің кіріс базасын ұлғайту керек. 2017 жылы қазіргі ҚҚС-тің орнына сатудан түсетін салықты енгізу қажет. Барлық тиімсіз салықтық жеңілдіктер-

Page 20: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

20

ді жойған жөн. Салықтық режімдерді оңтайландыру қажет – тек үш деңгей ғана қалуы керек. Олар – жалпы, жеке кәсіпкерлер үшін патент және шағын және орта бизнес, сондай-ақ, аграрлық сектор үшін арнайы салық режімі. Мұндай механизм «көлеңкелі экономиканы» жарыққа алып шығатын болады.

Салық саласының мөлдірлігін арттыру Үкіметтің басты міндеті болуы тиіс. Тек осылай еткенде ғана экономиканың әрбір субъектісі салықтарды толық көлемде төлеуге мүдделі болмақ.

Үкімет салықтық әкімшілендірудің тиімділігін қам та масыз етуі керек. Бүгінде мүлікті жария ету мерзімдері 2016 жылдың 31 желтоқсанына дейін ұзартылды. Мүлік пен ақшаны заңды айналымға қайтару үшін қосымша ынта ландырулар қабыл -данды. Құпиялылық пен сот қуда лауынан қорғауға кепілдік беріледі. Үкіметке жария ету жағдайларына тағы бір рет талдау жасауды және қажет болған жағдайда, оған қатысушыларға кепілдікті күшейту- ді тапсырамын. Мен мүлікті жария етуге қатысу жөнінде әлі де ойланып жүргендердің барлығын осы мүмкіндікті пайдаланып қалуға шақырамын.

2017 жылдың 1 қаңтарынан кірістер мен шығыс-тарды жаппай декларациялау күшіне енеді. Одан кейін, олар қайда болса да, олардың шығу төркіні мен салық салынуын анықтау үшін, соның ішінде Экономикалық ынты мақ тастық пен даму ұйымы-ның көмегімен, есепшоттар мен актив терді анықтау бойынша шаралар қабылданатын болады.

Енді бюджет шығындарын оңтайландыру жөнін-дегі шаралар туралы. Үкіметке барлық бюджет-тік бағдар ламаларға толық ревизия жүргізуді

Page 21: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

21

БЮДЖЕТСАЯСАТЫНОҢТАЙЛАНДЫРУБОЙЫНША

сал

ық

реж

імд

ер

іно

ңта

йл

анд

ыр

уүш

де

ңге

й:

жл

пы,Ж

Күш

інпа

тент,

ШО

Бж

әне

агр

ар

лы

қа

сект

ор

үшін

арна

йы

сал

ық

ре

жім

і

20

17

ж.

1қа

ңта

ры

на

нкі

ріс

тер

мен

шы

ғыст

ард

ыж

апп

ай

декл

арац

иял

ау

мүл

ікті

жари

яету

мерзі

мд

ері2

016

жы

лд

ың

31

жел

тоқс

аны

на

дей

інұз

арты

лд

ы

барл

ық

тиім

сіз

сал

ықт

ық

же

ңіл

дік

тер

діж

ою

2017

.қа

зіргі

ҚҚ

Со

рны

на

сату

да

нж

МЕМЛЕКЕТТІККІРІСТЕРМЕНШЫҒЫСТАРДЫҢ

бір

ден

-бір

теті

кҰ

лтт

ық

қор

да

нресп

убл

ика

лы

қб

юд

же

тке

жы

лса

йы

нғы

кепі

лд

енд

іріл

ген,

ше

ктеу

літ

ра

нсф

ер

т

Үкі

метк

еб

арл

ық

бю

дж

етт

ікб

ағд

арл

ам

ал

арға

реви

зия

жүр

гізу

•т

иім

сіз

шы

ғы

ндарды

нем

есе

жеке

сект

ор

есеб

інен

жаб

ыл

уы

мүм

кін

шы

ғы

ндарды

бю

дж

ет

тен

шы

ғару

•б

юдж

ет

шы

ғы

ндары

ноңт

айл

анды

рудан

босаған

қарж

ыл

арды

ірін

шікезе

кт

е,хал

ық

үш

іннақт

ынәт

иж

елер

інж

об

ал

арға

берет

бағы

тт

ау

өң

ірл

ікж

әне

инд

устр

иял

ық

дам

уб

ағд

арл

ам

ал

ары

на

шы

ғынд

ард

ықа

йта

қарау

мем

леке

ттік

суб

сид

иял

ар

жүй

есі

н

98

1 2 3 4 5

6 7

ШЫҒЫНДАРҒАПАЙДАЛАНУДЫТОҚТАТУ

жағд

ай

ынд

аҰ

лтт

ық

қор

қар

жы

ла

ры

нқа

лы

птаст

ыру

мен

пай

да

ла

нуд

ың

жа

ңа

тұж

ыры

мд

ам

асы

нә

зір

леуШЕШІМ

10

Үкі

метк

еж

аң

аж

аһ

анд

ық

аху

ал

БҮКІЛЖҮЙЕСІНҚАЙТАҚАРАУ,БЮДЖЕТТІҢ

КІРІСБАЗАСЫНҰЛҒАЙТУ

түсе

тін

сал

ықт

ыен

гізу

5-д

ық

%

10

қай

тақа

рау

БЮДЖЕТШЫҒЫСТАРЫНОҢТАЙЛАНДЫРУ

ҰЛТТЫҚҚОРҚАРЖЫЛАРЫНАҒЫМДАҒЫ

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 22: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

22

тап сырамын. Дағдарыс жағдайында әр теңге де маңыз ды. Тиімсіз шығындар немесе жеке сектор есе бінен жабылуы мүмкін шығындар бюджеттен шығарылуы тиіс. Өңірлік және индустриялық даму бағ дарламаларының шығындарын қайта қарау қажет.

Мемлекеттік шығындар мен субсидиялар жүйе-сін де қайта қараған жөн. Бүгінде бүтіндей бір салалар мемлекет есебінен өмір сүруде. Сонымен бірге, мәселен, «ҚазАгро» корпорациясы арқылы көрсе тілетін мемлекеттік қолдау құралдары бүкіл ауылша руашылық тауар өндірушілердің тең жар-тысы үшін қолжетімді емес. Бюджет шығындарын жеңілдету үшін мемлекет-жекеменшік әріптестігі тетігін белсендірек қолдану қажет. Экономиканың басым салаларына жеке инвестицияларды ынталан-дыру бойынша қосымша шаралар қарастыру керек. Жеке инвесторларды жол, газ құбыры, ауруханалар, мектептер және басқа да нысандар құрылысына ғана емес, сонымен бірге, оларды қайта жаңғыртуға және техникалық қызмет көрсетуге тартудың да маңызы зор. Бюджет шығындарын оңтайландырудан боса ған барлық қаржыны бірінші кезекте халық үшін нақты нәтижелер әкелетін жобаларға бағыттау қажет.

ҮШІНШІ. Жекешелендіру және экономикалық бәсекелестікті ынталандыру

Бүгінде тұрақты экономикалық өсімді қамтама-сыз ету үшін ішкі ресурстарды барынша босату-дың маңызы зор. Ол үшін біз екі тиімді құралды – кең ауқымды жекешелендіруді және бәсекелестікті

Page 23: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

23

ұлғай туды пайда лануға тиіспіз. Бүгінде өсім мен бәсе келестікті не ұстап тұр?

Ең алдымен, үлкен мемлекеттік сектор – 7 мың-нан астам кәсіпорындар. «Самұрық-Қазына» және «ҚазАгро» холдингтері өнеркәсіп пен ауыл шаруашы-лығының орасан зор активтеріне тиімді бақылау жасай алмайды. «Самұрық-Қазына» қорының актив-тері ІЖӨ-нің 40 пайыздан астамын құрайды, 500-ден астам «немерелер» мен «шөберелерден» тұрады. «ҚазАгро» және «Бәйтерек» холдингтері бюджет пен банктер арасындағы тиімсіз делдалдарға айналды. Осылардың бәрі далиған штаттармен және орасан бюджеттік ресурстармен қоса жүреді, сонымен бірге, жеке инвестициялар мен бастамаларды ығыстырып шығаруға апарып соқтырады.

Қазір мемлекеттік сектор нысандарын жекеше-лендіруге шектеулерді алып тастау маңызды. «Мем-лекеттік мүлік туралы» Заң мен Азаматтық кодекстің бірқатар ережелерін қайта қарап, жекешелен діруге жатпайтын стратегиялық нысандардың санын қыс-қарту қажет. Үкіметке мемлекеттік меншіктегі ұйым дардың бәрін қоса отырып, Жекешелендірудің жаңа бағдарламасын жасауды тапсырамын. Олар-дың ішінде, «Самұрық-Қазына», «Бәйтерек» және «ҚазАгроға» кіретіндері де бар. Жекешелендіруден кейін осы үш басқарушы холдингтің бәрі ықшам ұйым дарға қайта құрылымдалатын болуы тиіс.

Жекешелендіру әділетті нарықтық баға бойынша, ашық және бәсекелі жүзеге асырылуы керек. Мұнда акция ларды қор нарықтарына орналастыру мен ашық аукциондар шешуші тетіктерге айналуы тиіс. Оған қазақстандық және шетелдік инвестор-ларды барынша мол қатыстыру үшін жағдай жасау

Page 24: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

24

ЭКОНОМИКАЛЫҚБӘСЕКЕЛЕСТІКТІЫНТАЛАНДЫРУБОЙЫНША

ИННОВАЦИЯЛЫҚШЕШІМ

7

2. «

М»

ем

леке

ттік

мүл

ікту

ра

лы

За

ңм

енА

зам

атт

ық

код

екс

тің

бір

қата

ре

ре

же

лер

інқа

йта

қар

ау

қысқ

ар

ту

қо

са

от

ыр

ып

аң

аж

еке

ше

лен

дір

уб

ағд

ар

ла

ма

сы

нә

зір

леу

(он

ың

ішін

де

Са

мұр

ық-Қ

азы

на

әй

те

ре

кж

әне

Қа

зАгр

о-ғ

а«

»

«»

«»

кір

ет

інде

рді;

же

ке

ше

лен

дір

уден

кей

інб

ар

лы

қүш

ба

сқа

ру

хо

лди

нгі

ша

ғы

нұй

ым

да

рға

ай

на

луы

ти

іс)

ҮК

ІМЕ

ТК

Ем

оно

пол

ияғ

ақа

рсы

қызм

етт

і–

күш

ейту

бой

ынш

ана

қты

ұсы

ны

ста

рж

аса

у

6.О

ны

ңм

әр

теб

есі

мен

жұм

ыс

тәр

тіб

інна

қты

ре

гла

мен

ттей

оты

ры

п,м

оно

пол

ияғ

ақа

рсы

вед

ом

ство

тур

ал

ыж

еке

заң

әзі

рле

у

ҮК

ІМЕ

ТК

Еэк

оно

ми

каны

ңб

ар

лы

қ–

сект

ор

ла

ры

нд

ана

ры

қты

қб

аға

қал

ыпт

аст

ыр

уға

7.

Ба

нкр

отт

ық

үде

ріс

тер

мен

тиім

сіз

ком

пани

яла

рд

ыо

ңа

лту

ды

тиім

дір

етт

еу

ҮК

ІМЕ

ТК

Еж

еке

жә

не

заң

ды

тұл

ғал

ар

үшін

–на

қты

жә

нетү

сінік

тіб

анкр

отт

ық

ре

сім

де

рә

зір

леу

же

кеш

еле

нд

іруд

іңш

еш

ушіт

еті

гіа

кци

яла

рд

ықо

р–

на

ры

ғына

ор

на

ла

сты

ру

жә

неа

шы

қа

укц

ио

нд

ар

5.

ҮК

ІМЕ

ТК

Еб

ар

лы

қа

кци

оне

рле

рд

іңб

өгд

еле

нд

іріл

ген

–а

кти

вте

рд

іал

уға

де

ген

бүк

ілб

асы

мд

ықт

ықұ

қықт

ар

ын

жою

Бағ

алар

дыж

асан

дыре

ттеу

түрі

нде

нары

қты

қы

нтал

анды

руды

бұрм

алау

дыж

ою

Әд

ілнары

қты

қб

аға

бой

ынш

а,аш

ық

және

бәсе

келе

сж

ағд

айд

аж

екеш

елен

дір

у

Еркі

нж

әне

сал

ам

атт

ыб

әсе

келе

стік

үшін

жағд

ай

лар

жаса

у

Тұр

ақт

ыэк

оном

ика

лы

қөсі

мд

іқа

мта

масы

зету

үшін

ішкі

ресу

рст

ард

ыб

осату

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

.ме

мле

кетт

іксе

кто

рны

санд

ар

ын

же

кеш

еле

нд

іруг

е1 ш

ект

еуле

рд

іал

у

4. Ү

КІМ

ЕТ

КЕ

ме

мле

ке

тт

ікм

ен

шік

те

гі

ба

рл

ық

ұй

ым

да

рд

ы

3. ж

еке

ше

ленд

іруг

еж

атп

ай

тын

стр

ате

гиял

ық

ны

санд

ар

тізі

мін

од

ан

әр

ікө

шуд

іжа

лға

сты

ру

Page 25: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

25

керек. Үкіметке барлық акционерлердің мүлкінен айырылғандардың активтерін сатып алуға деген басым құқықтарын алып тастауды тапсырамын.

Әрі қарай, Үкімет еркін және саламатты бәсеке үшін жағдайлар жасауы тиіс.

Біріншіден, Үкіметке антимонополиялық қызмет- ті күшейту бойынша нақты ұсыныстар жасауды тап сырамын. Бізге антимонополиялық ведом ство туралы мәртебесі мен жұмыс тәртібі нақты регла-мент тел ген жеке заң керек.

Екіншіден, бағаны жасанды реттеу түрінде нарық-тық ынталандыруларға қатысты бұрмалау ларды жою қажет. Үкіметке экономиканың барлық сектор-ларында нарықтық баға қалыптастыруға әрі қарай көшуді жалғастыруды тапсырамын.

Үшіншіден, бәсекелестік саласындағы саясат банк роттық және тиімсіз компанияларды оңалтуды тиімді реттеу үдерістерімен қоян-қолтық жүруі тиіс. Нарықтық экономика – күштілердің бәсекесі. Жеңіл-гендер нарықтан кетуге немесе қайтадан бастауға мүмкіндік алулары керек. Бізде мұндай жоқ. Тиімсіз компаниялар мемлекеттен түрлі түрдегі субсидия-лар мен жеңілдіктер алу үшін кезекке тұрады. Бірде-бір дамыған елде компаниялардың банкроттығы саланың ыдырауына немесе жұмысшыларын босата отырып, кәсіпорынның тоқтауына алып келмейді. Тиімсіз менеджерлердің орнына өзімен бірге инвес-тициялар әкелетін жаңа меншік иелері келеді. Біз бәсекеге қабілетсіз компанияларды мемлекет есебі-нен «сүйремеуге» тиіспіз. Үкіметке жеке және заңды тұлғалар үшін банкроттықтың нақты және түсінікті ресімдерін жасауды тапсырамын. Ол барынша жеңілдетілген болуы тиіс.

Page 26: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

26

Кәсіпкерлер, іскер азаматтар!

Мемлекет сіздердің бизнестеріңізді дамытып, аяққа нық тұруларыңызға барлық жағдайды жасады. Бүгінгідей сын сағаттарда сіздерге үлкен жауапкер-шілік артылады. Жекешелендірудің жаңа легіне бел-сенді қатысыңыздар, қаржыны заңдастырып, ашық жұмыс істеңіздер. Қуатты ел болу – бәсекеге қабілет- ті болу деген сөз. «Қазақстанда жасалған» әрбір бұйымда төрт қасиет – сапалы, ыңғайлы, әдемі және арзан болуы керек. Сонда ғана ісіміз өнімді, заты-мыз өтімді болады. Өзімізді өзіміз қамшылауымыз керек, бізді сырттан келіп ешкім жарылқамайды.

***Мен кәсіпкерлер табына, барлық ауқатты қазақ-

стан дықтарға, барлық бизнесмендер мен іскер адам-дарға сөз арнағым келеді. Мемлекет жекеше лендіру мен эко номикалық ырықтандыру бойынша біздің тарихымызда бұрын-соңды болмаған қадамдарға барып отыр. Еліміз қазірдің өзінде көпшіліктеріңізге ақша табуға және іскерлік журналдардың бірінші беттерінен көрінуге мүмкіндік берді. Мен сіздерді капиталдарды заңдастыруға, жекешелендіру тен-дерлеріне белсенді қатысуға шақырамын. Осы-лайша сіздер өздеріңізге және Қазақстанға, барша халқымызға жәрдемдесетін боласыздар.

Page 27: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

27

ТӨРТІНШІ. Жаңа инвестициялықсаясаттың негіздері

Таяудағы онжылдықта Қазақстанның алдында тұр ған міндеттер:

– экономиканың жыл сайынғы өсімін 5 пайыз деңгейінде қамтамасыз ету;

– өңделген тауарлардың экспортын 2015 жылмен салыстырғанда кем дегенде екі есе ұлғайтып, оны жылына 30 миллиард долларға дейін жеткізу;

– экономикаға жыл сайынғы инвестициялар дыңкөлемін 10 миллиард доллардан астамға ұлғай тып,тұтастай алғанда 10 жыл ішінде – кем дегенде 100 миллиард долларға жеткізу;

– 660 мыңнан астам жаңа жұмыс орындарын құру, еңбек өнімділігін 2 еседен астамға арттыру.

Экономикалық өсімнің мұндай қарқыны тек экс-порттық табыстар ағынын мүмкін ететін жаңа драй-верлер қалыптастыру есебінен ғана қамтамасыз етіле алады.

Жаңа жаһандық нақты ахуалдың мәні тек әр та-рап тандырылған экономиканың ғана жаһандық дағдарыс салдарына тиімді қарсы тұра алатынында болып табылады. Сондықтан да біз индустриялан-дыру бағдарламасын жүзеге асыру үстіндеміз. Бізге жаңа инвестициялық саясат керек.

Біріншіден, трансұлттық корпорацияларға екпін түсіре отырып, жеке инвестициялар тарту маңызды. Біз «күрделі инвестициялар» тарту үшін оңтайлы орта қалыптастыруымыз керек. Осы жылы «Астана» Халықа ралық қаржы орталығын құру туралы шешім қабылданды. Ол исламдық қаржыландыру, при-

Page 28: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

28

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына ЖолдауыӘ.

ЖАҢА ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ САЯСАТ

3 4

1 2ТРАНСҰЛТТЫҚ КОРПОРАЦИЯЛАРҒАБАСЫМДЫҚ БЕРЕ ОТЫРЫП ЖЕКЕИНВЕСТИЦИЯЛАРДЫ ТАРТУ

күрделі инвестициялар тарту үшін« »қолайлы орта қалыптастыру

қ қ қ орталығы«Астана» халы аралы аржыисламдық қаржыландыру, приват-банкингжәне қайта сақтандыру саласындағы өңірлікхаб болады

Үкімет 3 ай ішінде инвестициялық ахуалды–жақсарту жөніндегі нақты жоспарды белгілеуікерек

инвестициялық ахуалды жақсартуға жәнеинвесторлар тартуға бағытталған Үкіметтіккеңес құру

жергілікті маңыздағы жобаларды іс жүзінеасыру үшін инвестиция тарту жөніндегіӨңірлік кеңестер құру

ӘЛЕМДІК ЖӘНЕ ӨҢІРЛІКРЫНОКТАҒЫ ЭКСПОРТТЫҚТАУАШАЛАРДЫ БЕЛСЕНДІИГЕРУ

Үкіметке Еуразиялық экономи лық– каодақтың өңірлік шешуші рыноктарменеркін сауда туралы келісімдер жасаумәселесін пысықтау

Сыртқы істер министерлігіне осы–міндетті орындау үшін шетелдердегіқазақстандық мекемелердің барлықресурстарын іске қосу

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӨСУДІҢӨҢІРЛІК ДРАЙВЕРЛЕРІНҚАЛЫПТАСТЫРУ

алты макроөңір үшін жеке бағдарлама белгілеуОңтүстік, Солтүстік, Орталық Шығыс, Батыс,– –

Алматы және Астана

ің кәсіпкерлікті«Бизнест 34 жол картасы-2020»қолдау бағдарламасы макроөңірдің инвестиция-лық бағдарламаларының бір бөлігіне айналуыкерек

еңбек күші көп өңірлердегі еңбек ресурстарынеңбек күші жетіспейтін өңірлерге жұмылдырудыарттыру жөніндегі шараларды қарастыру

макроөңірлер Нұрлы Жол шеңберіндегі« »бірыңғай көліктік, логистикалық жәнекоммуникациялық архитектураға бірігуі тиіс

ТЕХНИКАЛЫҚ КАДРЛАРДАЯРЛАУ ЖҮЙЕСІНБАРЫНША ДАМЫТУ

Германиямен, Канадамен, Австралиямен, Сингапурменбірлесе отырып кадрлар даярлау бойынша орталықтар құру

смарт-технология, жасанды интелект, киберфизикалықжүйедегі интеграция, болашақтың энергиясы, жобалау жәнеинжиниринг салаларында құзырлы қты дамытулы

Алатау технопаркі және Назарбаев Университет Астана«бизнес кампусы хайтек-паркінің базасында құрылып»жатқ н инновациялық кластерлер мен қуатты зерттеуауниверситеттерінің негізінде тиімді ғылыми-инновациялықжүйе құру

Page 29: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

29

ват-банкинг және қайта сақтандыру салаларында өңірлік хаб болады. Қазақстан күшті институттары, білікті, тиімді және болжамды үкіметі бар өңірдегі көшбасшы-елге айналуы тиіс. Бізде озық техникалық кадрлар, әлемдік деңгейдегі инфрақұрылымдар болуы тиіс, қоғамдық тәртіп пен адамдардың жеке қауіпсіздігі қамтамасыз етілуі керек.

Инвестициялық ахуалды жетілдіруге бағытталған реформаларды әрі қарай жалғастыру ЭЫДҰ және басқа да халықаралық қаржы институттарымен бірлесіп жүр гізілуі тиіс. Үкіметке үш ай мерзім ішін- де инвестициялық ахуалды жақсартудың егжей-тегжейлі жоспарын жасап ұсынуды тапсырамын. Бұдан бөлек, инвесторлармен жұмысты белсенді ете түсу үшін инвесторлар тарту мен инвестициялық ахуалды жақсартуға бағдарланған Үкімет кеңесін құруды тапсырамын. Өңірлерде жергілікті маңыз-дағы жобаларды жүзеге асыру үшін инвестициялар тартуға қажетті осындай кеңестер құру керек.

Екіншіден, экономикалық өсімнің өңірлік драй-верлерін қалыптастыру маңызды. Барлық инвес-тициялық жобалар тікелей өңірлерде жүзеге асы-рылады. Сондықтан, 6 макроөңірлер – Оңтүстік, Солтүстік, Орталық-Шығыс, Батыс, Алматы және Астана үшін жеке бағдарламалар жасау қажет. Ірі өңірлік жобалар айналасында шағын және орта бизнесті дамыту керек. Сондықтан, кәсіпкерлікті қолдаудың «Бизнес тің жол картасы-2020» бағдар-ламасы макроөңірлер дің инвестициялық бағдарла-ма ларының бір бөлігі болуы тиіс. Еңбек ресурс та-рының жұмылғыш тығын жоғарылату бойынша, бірінші кезекте, еңбек күші артық өңірлердің еңбек

Page 30: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

30

ЖА

ҢА

ИН

ВЕ

СТ

ИЦ

ИЯ

ЛЫ

ҚС

АЯ

СА

ТТ

ЫҢ

БА

ҒЫ

ТЫ

7

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

ТАЯ

УД

АЫ

10Ж

ЫЛ

ДА

Ғ

2• •

3 5

трансұл

тты

қко

мпани

ял

арға

сал

мақ

сал

а

оты

ры

п,ж

еке

инвести

ци

ял

ар

тарту

əл

ем

дік

жəне

өңір

лік

ры

нокт

ард

аэкс

портт

ық

тауаш

ал

ард

ыи

геруд

іб

ел

сенд

іленд

іру

1• •

6Герм

аниям

ен,К

анадам

ен,А

вст

рал

иям

ен

жəне

Сингапурм

ен

бір

лесіп

кадрл

ар

даярл

ау

бойы

нш

аорт

ал

ықт

ар

құру

7см

арт

-технол

огиял

ар,ж

асанды

инт

ел

ект

,ки

берф

изи

кал

ық

жүй

ел

ер

инт

егр

ац

иясы

ол

аш

ақ

эне

рги

ясы

об

ал

ау

жə

не

инж

иниринг

сал

ал

ары

нда

құзы

рл

ыл

ықт

ыдам

ыт

у

эко

ном

ика

лы

қөсім

нің

өңір

лік

драй

верл

ерін

қал

ыпта

сты

ру

4инве

сторл

ар

тарт

уға

жəне

инве

стиц

иял

ық

аху

ал

ды

жақс

арт

уға

бағд

арл

анға

нҮкі

мет

тік

• Кеңес

құру

,өңір

лерде

ергі

лік

тім

əндегі

жоб

ал

арды

жүз

еге

асы

руүш

інинве

стиц

иял

ар

тару

бойы

нш

аұқ

сас

Кеңест

ер

құру

ңж

ыл

эко

ном

ика

ны

сай

ын

анке

м%

-ем

есд

ей

гей

де

өсуін

қам

там

асы

зету

660

мы

ңн

анаста

мж

аңа

жұм

ыс

оры

нд

ары

нқұ

ру,

еңб

ек

өнім

діл

ігін

2ес

еұл

ғай

ту

өңд

елге

нта

уарл

ар

эксп

орты

н

20

15

жы

лм

ен

сал

ыст

ыр

ғанд

а

кем

інд

еұл

ғай

туж

əне

оны

2ес

ед

ей

інж

еткі

зу30

млр

д.д

ол

ла

рға

эко

но

ми

каға

жы

лса

йы

нғы

инве

сти

ци

ял

ар

көл

ем

ін аст

ам

ғаұл

ғай

ту,

10м

лрд.

дол

ла

рд

ан

бүт

інд

ей

ал

ғанд

а1

ыл

да

н

кем

ем

ес

100

млр

д.д

ол

ла

рд

ан

күрдел

іинвест

иц

иял

ар

тарт

уүш

інқол

айл

ыорт

ақал

ыпт

аст

ыру

•«

»А

ст

ана

хал

ықарал

ық

қарж

ыорт

ал

ығы

исл

ам

ды

ққарж

ыл

анды

ру,

•«

»приват

-банкинг

жəне

қайт

асақт

анды

ру

сал

асы

нда

өңір

лік

хаб

қа

айнал

ады

акр

оөңір

үш

інж

еке

леге

нбағд

арл

ам

ал

ар

əзі

рл

еу:

«»

«»

«»

«»

ОҢ

ТҮС

ТІК

ОЛ

ТҮС

ТІК

РТА

ЛЫ

Қ-Ш

ЫҒ

ЫС

АТ

ЫС

,АС

ТАН

Ақ.

,АЛ

МА

ТЫ

қ.

техни

кал

ық

кад

рл

ар

даярл

ау

жүй

есін

бары

нш

ад

ам

ыту

қаза

қста

нд

ық

эко

ном

ика

ны

ңи

нновац

иял

ық

əл

еуеті

нартт

ыру

Page 31: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

31

күші жетіспейтін өңірлерге миграцияларды ынта-ландыруға бағытталған шараларды алдын ала қарас-тыру қажет.

Макроөңірлер «Нұрлы Жол» бағдарламасы шең-бе рінде құрылатын біртұтас көліктік, логисти калық және коммуникациялық құрылым аясында бірі гу -лері тиіс. Қазіргі кезде «Орталық – Оңтүстік», «Орта-лық – Шығыс», «Орталық – Батыс» шешуші бағыт-тары бойынша 11 жоба жүзеге асырылуда. «Бор-жақты – Ерсай», «Алматы – Шу» теміржол желілері мен Құрық портындағы паромдық өткел құры-лыстары жүргізілуде. Бұл жобалар қазірдің өзінде 72 мың адамды жұмыспен қамтып отыр. Үкіметке аталған бағдарламаларды жүзеге асыру ісін белсенді ете түсуді тапсырамын.

Сонымен қатар, экономикалық конъюнктураны есепке ала отырып, қаржыландыру көздерін әрта рап-тандыру қажет. Менің ҚХР-ға сапарым барысында ЭксимБанкпен 2,6 миллиард доллар сомасында займ тарту туралы уағдаластыққа қол жеткізілді. Қазір мемлекеттік бюджет есебінен көптеген жолдар салынып жатыр. Бірақ, бұл жобаларға шетелдік және жергілікті инвесторларды да тарту керек. Жақын болашақта «Нұрлы Жол» бағдарламасы жобала-рына жеке капиталды тарта отырып, қаржыландыру моделіне келтіру керек.

Үшіншіден, қазір әлемдік және өңірлік рынок-тарда экспорттық тауашаларды белсендірек игер-ген жөн. Біз жақын жатқан елдердің экономика -лық әлеуеттерін тиімді пайдалануға тиіспіз. Бірін -ші кезекте, бұлар – Қытай, Ресей, Иран, Моңғолия, Үнді стан, Пәкістан, Орталық Азия және Кавказ ел -

Page 32: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

32

ЭК

ОН

ОМ

ИК

АЛ

ЫҚ

ӨС

ІМН

ІҢӨ

ҢІР

ЛІК

ДР

АЙ

ВЕ

РЛ

ЕР

Іэко

но

ми

кал

ық

арты

қшы

лы

қта

рм

ен

ер

екш

ел

ікте

рд

іе

ске

ре

оты

ры

п,

акр

оө

ңір

үш

інж

еке

ле

ген

ба

ғда

рл

ам

ал

ар

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

ҮК

ІМЕ

ТК

Ееңб

ек

ресурст

ары

ны

ң,

бір

інш

ікезе

кт

е,адам

ыкөп

өңір

лерден

адам

аз

өңір

лерге

көш

і-қонды

ынт

ал

анды

руға

бағы

тт

ал

ған

еңб

ек

ресурст

ары

ны

ңж

ұм

ыл

ғыш

ты

ғын

арт

ты

ру

бойы

нш

аш

арал

ар

қараст

ыру

макроөңір

лер

Нұрл

ыЖ

ол

«»

аясы

нда

бір

тұт

ас

көл

ікт

ік,

логист

икал

ық

жəне

ком

муникац

иял

ық

архит

ект

урам

ен

бір

ігуіт

иіс

Page 33: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

33

дері. Аталған елдер жыл сайын 3,5 триллионнан астам доллардың тауарлары мен қызметтерін импорттайды. Еуразиялық экономикалық одаққа шешуші өңірлік рыноктармен еркін сауда туралы келісім жасасу қажет. Үкімет аталған мәселелерді біздің әріптестерімізбен бірлесіп жасап, бәріміз үшін пайдалы етіп шешуі тиіс. СІМ-ге осы міндет-терді орындау үшін Қазақстанның шетелдердегі мекемелерінің барлық ресурстарын іске қосу қажет.

Төртіншіден, бізге техникалық кадрлар дайындау жүйесін барынша дамыту қажет. Техникалық және кәсіби білім беру инвестициялық саясаттың негізгі бағыттарының бірі болуы тиіс. Бұл үшін Германия-мен, Канадамен, Австралиямен және Сингапурмен кадрлар дайындау орталығын бірлесіп құру керек. Олар бүкіл еліміз үшін техникалық және кәсіби білім беру жүйесінің моделі болады.

Бесіншіден, Қазақстан экономикасының иннова-циялық әлеуетін арттырған жөн. Болашақтың эконо-микасын құру үшін негіз қалау маңызды. Смарт-тех-нологиялар, жасанды интеллект, киберфизикалық жүйелер интеграциялары, болашақтың энергети-касы, жобалау және инжиниринг салаларында білік-тілікті дамыту қажет. Мұны тек тиімді ғылыми-инно-вациялық жүйе құру арқылы ғана жасауға болады. Назарбаев Университеттің «Астана бизнес кампусы» хайтек-паркінің базасы мен Алматыдағы «Алатау» технопаркінде қалыптастырылатын қуатты зерт-теу университеттері мен инновациялық кластерлері оның негізіне айналады. Астанада «ЭКСПО-2017» Халық аралық маман дандырылған көрмесін өткізу бізге «жасыл техно логияларға» негізделген жаңа

Page 34: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

34

энер гетиканы белсенді дамытуға жақсы мүм кіндік береді.

БЕСІНШІ. Жаңа әлеуметтік саясат

Серпінді экономикалық өсім көптеген жыл-дар бойы бізге белсенді әлеуметтік саясат жүргізіп, адамдардың өмір сапасын бірнеше есе арттыруға мүмкіндік берді. Барлық жаһандық дағдарыстардың теріс ықпалына байланысты экономикамыз тап болған бүкіл қиындықтарға қарамастан, біз әркез қазақстандықтардың әл-ауқатын арттырып кел-дік. Он жылда әлеуметтік салаға мемлекеттік шығындар нақты көрсеткіш бойынша 3 есеге жуық өсті. Әлеуметтік сала мен мемлекеттік басқаруда жұмыс істейтіндердің саны 1,2 миллион адамнан асады. Мемлекет жәрдемақы мен төлемдердің үлкен көлемін қамтамасыз етуде. Оларды 1,5 миллионнан астам азамат алады.

Экономикалық тәуекелдерге, жалпы, ештеңе ге де қара мастан, біз халықты әлеуметтік қолдау шара ларын жүзеге асыруды жалғастырамыз. Мен 2016 жыл дың 1 қаңтарынан бастап денсаулық сақтау саласы қызметкерлерінің еңбек ақысы орташа ал -ған да – 28 пайызға дейін, білім беру саласы қызмет-кер лерінікі – 29 пайызға дейін, әлеуметтік қорғау-дағы қызметкерлердікі – 40 пайызға дейін артаты нын жария лаймын. Мұнда бюджет қызметкер лері-нің түрлі кате горияларына қатысты сараланған тәсіл қол данған ұтымды. Алдағы жылы мүгедек тігі мен асы рау шысынан айырылуға байланысты әлеу мет -тік жәр дем ақылардың 25 пайыздық өсімі, сон -дай-ақ, сти пен диялар қамтамасыз етілетін болады.

Page 35: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

35

ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

« :ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА

»ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ

Жаңа əлеуметтік саясаттың 5 бағыты1

2

3

4

5

БағытЕңбек ете алатындарға

мемлекеттік қолдау – тек олардыңқайта оқытуға немесе жұмыспен

қамту бағдарламаларынақатысуының негізінде

БағытАтаулы мемлекеттікқолдау тек мұқтажазаматтарғаолардың шынайы кірістерімен тіршілікжағдайларын бағалаунегізінде көрсетілетін болады

БағытБілім беру жəне

денсаулық сақтаусалаларын жаңғыртуды

бұрын қабылданғанбағдарламаларға

сəйкес жалғастыру

Бағытазаматтарымыздың жекелегенсанаттарының (мүгедектердің,көпбалалы отбасылардың, қартадамдардың) ерекшесұраныстарын ескере келеең төменгі күнкөріс деңгейініңтүрлі мөлшерлерін оныңқұрылымын қайтақарай отырып белгілеу

Бағыт2017 жылдан бастап жаңа –

«Баршаға арналған тегін кəсіптіктехникалық білім»

жобасы басталады

Page 36: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

36

2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап біз инфляциядең гейі нің алдын ала отырып, ынтымақты зейнет-ақыны 2 пайыз ға индекстейміз. 2016 жылы «Б» кор-пусын дағы мем лекеттік қызметшілердің еңбек-ақысы 30 пайызға арттырылатын болады. Бұл мақ саттарға қаржыны біз бюджеттік шығындарды оң тайландырғаннан кейін үнемдейміз. Осылайша біз еңбекақыны өсіру үшін қаржы тауып, өзіміздің халық алдындағы әлеуметтік міндеттемелерімізді орындаймыз!

Мен барлық әлеуметтік жағынан әлсіз қорғалған жіктерге сөзімді арнамақпын. Біз мұқтаждарға қашанда көмек қолын созып келдік. Сонымен қатар, әлеуметтік әділеттілік бұрмаланбауы тиіс. Өйткені, әрбір әлеуметтік төлем – бұл жай бюджетке ғана емес, әрбір жұмыс істейтін қазақстандыққа қосымша салмақ. Әлеуметтік әділеттілік идеясы жұмыс істейтін қазақстандықтарға қатысты әлеуметтік әділетсіздікке айналмауы тиістігін нақты түсіну керек. Бұл – солардың ақшасы!

Бүгін де тек Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамы ғана сыртқы сілкіністерге орнықты, тиімді экономика -ның нақты негізі болуға қабілетті. Азаматтарға әлеуметтік қолдауды кеңейту мақсатында Үкіметке 2016 жыл дың бірінші тоқсанының соңына дейін еңбекпен қам тудың жаңа Жол картасын жасауды тапсырамын. Бағдарламаларды қаржыландыру кө -ле мі 2009-2010 жылдары жүзеге асырылған осыған ұқсас Жол картасымен салыстырғанда ұлғайтыла-тын болуы тиіс. Бұл жергілікті инфрақұрылымдар- ды дамыту мен елді мекендерді абаттандыру жоба-лары есебінен еңбек рыногының тұрақтылығын қамтамасыз ететін болады. Кадрларды кең ауқымды

Page 37: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

37

ҚРПрезидентіН.Ә.НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУА

ЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

1 7

ден

саул

ықсақтауқызм

еткер

лер

іне

еңбек

ақыны28

-ғадей

інөсіру

%

2білім

бер

уқызм

еткер

лер

іне

еңбек

ақыны29

-ғадей

інөсіру

%

3әл

еуметтікқорғауқызм

еткер

лер

іне

еңбек

ақыны

-ғадей

інөсіру

40%

6мүгед

ектігіжән

еасы

рауш

ысы

нанайырылуы

бойыншаәл

еуметтікжәр

дем

ақылар

мөлшер

ін-ғаөсіру

25%

10

8 9

2017жылданжаңажоба–

«Баршаға

арналғантегінкәсіптік-

техникалықбілім

»

Жаңаәл

еуметтіксаясаттыәзірлеу

мем

лкет

тің

рөлі

әл

умет

тік

әлс

іза

зам

ат

та

рды

қо

лда

уe

e–

ад

ам

ика

пи

та

лды

инве

сти

ци

яла

рм

енқа

мт

ам

асы

зет

у

Үкі

мет

йіш

інд

еәле

умет

тік

қам

та

ма

сыз

ету

жүй

есін

оңт

ай

ланды

ру

бой

ынш

аұс

ыны

ста

рен

гізу

іт

иіс

бұр

ынқабылданғанбағдарламаларға

сәйкес

білім

бер

ужән

еден

саул

ықсақтау

салаларынжаңғы

ртудыжалғастыру

Мем

лк

етт

іңәл

умет

тік

сая

сат

тағы

ee

шәк

іртақылармөлшер

і25%-ғаөсіру

басы

мды

ғыадам

ик

ап

ит

ал

ды

10

дам

ыт

удағы

ауқ

ым

ды

ин

вес

ти

ци

ял

ар

5«Б

»корпусымем

лек

еттікқызм

етшілер

інің

еңбек

ақыларын

-ғаөсіру

30%

4инфляциядең

гейінен

оза

оты

рып,

2%

ынты

мақты

зейнетақыныиндек

стеуЖаһандықдағдарысжағдайындағы

ӘЛЕУМЕТТІК

ЯСЕНСАЦИ

2016жылдың1қаңтарынан

жәнe

Page 38: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

38

қысқа мер зімді қайта даярлау мен біліктілігін арт-тыру ұйым дастырылады. Кәсіпкерлікті дамыту үшін микронесиелеу кеңеюде.

Бүгін мен жаңа әлеуметтік саясат жасау міндетін қоямын. Мемлекеттің әлеуметтік саладағы рөлі әлсіз қорғалған азаматтарды қолдаумен және адам капи-талына инвестицияларды қамтамасыз етумен шек-телетін болуы тиіс. Атаулы әлеуметтік қолдау тек мұқтаж адамдарға, олардың нақты табыстары мен өмір сүру жағдайын бағамдау негізінде, көрсетілетін болады. Басқалар ақшаны өздері, өздерінің еңбек-терімен табулары тиіс. Азаматтарымыздың жеке-леген топтарының ерекше сұраныстарын ескере отырып, өмір сүрудің ең төменгі деңгейінің құры-лымдарын қайта қарау және оның түрлі деңгейлерін белгілеу қажет. Үкіметке үш ай ішінде әлеуметтік қамсыздандыру жүйесін оңтайландыру бойынша ұсыныс енгізуді тапсырамын.

Еңбек ете алатындарға мемлекеттік қолдау тек олардың қайта оқуға немесе еңбекпен қамту бағдар-ламаларына қатысулары негізінде ұсынылатын болуы тиіс. Үкіметке әлеуметтік көмектің мұндай түрлерін 2017 жылдан бастап енгізуді тапсырамын. Әлеуметтік саясаттағы мемлекеттің басымдығы адам капиталын дамытуға кең ауқымды инвести-циялар болуы тиіс. Біз бұған дейін қабылданған бағдарламаларға сәйкес, білім беру және денсаулық сақтау салаларын жаңғыртуды жалғастыруымыз керек. Мен 2017 жылдан бастап жаңа жоба – «Бар шаға арналған тегін кәсіби-техникалық білім» бағдар-ламасы басталатынын жариялаймын. Үкіметке оны жасауға кірісуді тапсырамын.

Page 39: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

39

ТЕХНИКАЛЫҚКАДРЛ

АРД

ЫДАЯРЛ

АУЖҮЙЕСІН

ДАМЫТУ

ЖӘНЕҚАЗА

ҚСТА

НЭКОНОМИКАСЫНЫҢИННОВАЦИЯЛЫҚ

ӘЛЕУЕТІН

АРТТЫРУБОЙЫНШАҚАДАМ

3Тиімдіғылыми-

инновациялықжүйе

құру

Нег

ізі

- «А

стана

бизн

сe

кам

пус

»ха

йт

ек-п

аркі,

Наза

рб

аев

Униве

рси

тет

және

Алм

ат

ыд

ағы

«А

лат

ау»

тех

нопаркі

база

сынд

ақұры

лат

ын

қуа

тт

ызе

рт

теу

униве

рси

тет

тер

ім

ениннова

циялы

қкла

стер

лрe

Тех

никалы

қкад

рла

рд

аярла

у

Бола

шақ

эконом

икасы

нқұру

үш

інне

гіз

қала

у

жүйес

інб

ары

нш

ад

ам

ыт

у

Инвестициялықсаясаттың

негізгібағыттарынескере

отырып,Германиямен,

Канадамен,Австралиямен

бойыншаорталықтарқұру

бірлесіпкадрлардаярлау

жәнеСингапурмен

Ола

рб

үкіл

елүш

ін

тех

никалы

қж

әне

кәсі

пт

ік

мод

елін

еайнала

ды

12

3

смарт-технологиялар,

жасандыинтеллект,

киберфизикалық

жүйелеринтеграциясы,

болашақэнергиясы,

жобалаужәне

инжинирингсаласында

құзырлылықтыдамыту

ТЕ

ХН

ИК

АЛ

ЫҚ

ЖƏ

НЕ

КƏ

СІП

ТІК

БІЛ

ІМБ

ЕР

У–

ин

вес

ти

ци

ял

ық

сая

сат

ты

ң

нег

ізгі

бағы

ты

біл

імб

еру

жүйес

інің

ҚРПрезидентіН.Ә.НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУА

ЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

Page 40: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

40

Қазақстанның жас азаматтары!Білімді, еңбекқор, бастамашыл, белсенді болуға

қазір ден бастап дағдыланыңдар. Жұмыс пен сұра ныс бар өңірге батыл барыңдар. Шеберліктің шыңына жете білсеңдер мамандықтың бәрі жақсы. Қазір техникалық маман дықтардың, ғылым мен инно-вацияның күні туған заман. Ерінбей еңбек еткен, талмай ғылым іздеген, жалықпай техника меңгерген адам озады. Тұрмысы жақсы, абыройы асқақ болады. Біз жүзеге асырып жатқан түбегейлі реформалар мен атқарып жатқан қыруар істердің бәрі сендер үшін, болашақ үшін жасалуда.

***Мен жастарымызды жұмысшы мамандығын бел-

сенді меңгеруге шақырамын. Жұмысшы маман-дық тарын меңгеру керек. Кезінде мен де жұмысшы киімін киюден бастадым, домна пеші от-жалыны-ның жанында тұрдым. Үлгі алыңдар! Жылдар өтеді, бірақ, осы өмірлік тәжірибе лерің, сендер қандай өмір жолын таңдап алсаңдар да, міндетті түрде кәделеріңе жарайды.

Тұтастай алғанда, Жолдауда ілгерілетіп отырған шара лардың барлығы нақты сипатқа ие және әдет-тегісінше, сенімді қаржыландырумен қамтамасыз етілген. 2014-2015 жылдары шағын және орта биз-несті дамытуға 1 триллион теңге бөлініп үлгерілген болатын. «Нұрлы Жол» бағдарламалары жобала ры на – 2,7 триллион теңге. 2,7 триллион теңге Қазақстанға халықаралық қаржы ұйымдары тарапынан бөлінді. Қытай Халық Республикасы 2,7 миллиард доллар көлемінде несие берілді. Тұтастай алғанда, осы Жол-

Page 41: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

41

«Нұр

лы

ол

»б

ағд

арл

амас

ын

ың

Жж

обал

ары

на

2,7

три

лл

ио

нте

ңге

бөл

інд

і

Мем

леке

тбасш

ысы

ны

ңҚ

ыта

йХ

ал

ық

Республ

икасы

на

сапары

ны

ңқо

ры

тынд

ысы

бой

ынш

а23

мл

рд

мө

лш

ерін

де

.дол

лар

ши

кіза

тты

қ

ем

ес

қа:

сект

ор

дағы

ынты

мақт

асты

қ40

жаң

а:

кəсі

по

ры

нсал

уке

ліс

імге

қол

жетк

ізіл

ді

турал

ы

Жап

он

ия

Прем

ьер-м

ини

стр

інің

Қаза

қста

нға

сапары

ин

вес

тиц

ия

лы

қж

əне

техн

ол

оги

ял

ық

ын

тым

ақта

сты

қты

ңке

леш

егі

н

кеңей

тед

і

хал

ықа

рал

ық

қар

жы

ин

сти

тутт

ары

Қаза

қста

нға

лр

д.

дол

лар

көл

ем

інд

егі

қарж

ыл

ық

рес

сур

тарға

жол

аш

ты

Рес

ейП

рези

денті

нің

Қаза

қста

нға

сапары

тату

көрш

ілік

қаты

наста

рд

ың

жəне

эко

но

ми

кал

ық

ин

тегр

аци

ян

ың

дам

уын

ың

тұрақт

ыл

ығы

мен

берік

тігі

нкө

рсетт

і

Қаза

қста

нЕ

уро

пал

ық

Од

ақп

енте

реңд

еті

лге

ны

нты

мақт

асты

қ

пен

əріп

тесті

кту

рал

ыш

артқ

ақо

лқо

йд

ы

2014

2015

жы

лд

ары

ағы

нж

əне

ор

таб

изн

есті

дам

ыту

ға1

три

лл

ио

нте

ңге

бөл

інд

і

хал

ықа

рал

ық

қарж

ыұй

ым

дары

Қаза

қста

нға

лрд.д

ол

лар

(2,7

три

лл

ио

нте

ңге

өл

ді

Қы

тай

Хал

ық

Рес

пуб

ли

касы

2,6

.до

лл

арм

лр

дм

өл

шерін

де

несие

берд

і

Жол

дауд

ың

жобал

ары

ніс

ке

асы

руға

7,5

три

лл

ио

нте

ңге

(21

ол

лар

мл

рд

шам

асы

нд

а)

тарты

лд

ы

Мем

леке

тбасш

ысы

ны

ңЛ

онд

он

мен

Пари

жге

сапарл

ары

ны

ңқо

ры

тынд

ыл

ары

бой

ынш

аж

асал

ған

кел

ісім

-шартт

ард

ың

со

масы

11,5

мл

рд

.дол

лар

ЭК

ОН

ОМ

ИК

АН

ЫД

АМ

ЫТ

УД

ЫҚ

АР

ЖЫ

ЛЫ

ҚҚ

АМ

ТАМ

АС

ЫЗ

ЕТ

У

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 42: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

42

дау жобаларын жүзеге асыруға 7,5 триллион теңге тартылмақ. Осы қаржыларды тиімді пайдалану – Үкіметтің басты міндеті және жауапкершілігі.

Қиындықтарды еңсеруде біз жалғыз емеспіз. Өзіміздің салмақты сыртқы саяси қызметімізбен біз бүкіл әлем бойынша көптеген достар таптық. Олар бізді қолдап келеді. Сіздер менің сапарларым-мен әлемнің жетекші елдерінің көшбасшыларымен келіссөздерімнің куәгерлері болдыңыздар. ҚХР-мен 23 миллиард долларға шикізаттық емес сектордағы ынтымақтастық туралы уағдаластыққа қол жет-кізілді. Бұл – 40-тан астам жаңа кәсіпорын салынады деген сөз. Лондон мен Парижге сапарларым да, эко-номикалық ынтымақтастық тұрғысынан алған да, табысты болды. Жасалған келісімшарттардың жал-пы сомасы 11,5 миллиард долларды құрайды. Елі-мізге Ресей Прези дентінің сапары біздің дәстүрлі ізгі көршілестік қарым-қатынастарымыздың тұрақ-тылығы мен беріктігін және экономикалық инте-гра цияның дамып келе жатқа нын көрсетті. Жапо-ния премьер-министрінің сапары инвес тициялық және технологиялық ынтымақтастықтың көкжие гін кеңейтетін болады. Бізге тұңғыш рет «Тойота» кон-церні келіп, Қазақстанда автомобильдер шығарады.

Басты нәтижелердің бірі бізге халықаралық қаржы институттарының жоғары сенімі болып табылады. Осындай күрделі кезеңде біздің реформаларымыз -ды қолдай отырып, олар 9 миллиард доллар көле-міндегі қаржы ресурстарына қол жеткізуімізге жол ашты. Біз Еуропалық Одақпен тереңдетілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойдық. Біз әлемдік қоғамдастықпен ядросыз әлем

Page 43: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

43

үшін, терроризм мен экстремизмге қарсы күресте біргеміз. Біз кез келген жанжалдардың бейбіт жол-мен шешілге нін қалаймыз және осы үшін қолымыз-дан келгеннің бәрін жасаймыз.

Дүниежүзінде біз бастаған реформалар туралы, Жүз қадам туралы жақсы біледі және оларды қол-дайды. Біз достарымыздың көңілін қалдырмауға тиіспіз. Бұл реформалар, мен аталған Жолдауда алға қойған олармен өзара байланысты міндеттерді орындау оңай болмайды, мүмкін, тіпті, ауыр соғуы ықтимал. Бірақ, оларға балама жоқ. Егер біз осының бәрін жасамайтын болсақ, онда әлемдік дамудан үмітсіз кейіндеп қаламыз. Бірақ біз, әдеттегідей, белгілегендеріміздің бәрін жасаймыз.

Құрметті отандастар!Жаңа 2016 жылдан Ұлт жоспары шеңберінде қа -

былданған жаңа заңдар жұмыс істей бастайды. Бүгін мен эко номикамызды, мемлекетіміз бен қоға мымызды нығай туды көздейтін жаңа шара-лар туралы хабарладым. Барлығымыздың мойны-мызда еліміздің бола шағы үшін орасан зор жауап-кершілік жатыр. Алдымызда қиын жұмыстар күтіп тұр. Қазақстан халқына Жолдауымдағы барлық мін-деттерді жүзеге асыруда мен «Нұр Отан» партия-сына ерекше орын беремін. Жолдау барлық партия мүшесі үшін іс-қимыл негізі және таяудағы жылдар ға арналған бағдарлама болуы тиіс. Кең көлемді түсін-діру жұмыстарын жүр гі зіп, адамдарды жұмылдыру, қойыл ған барлық міндет терді орындауда біріктіру керек. Партиядан сайланған депутаттар дағдарыс- қа қарсы және құры лымдық қайта жаңғыруларды

Page 44: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

«Қазақстан жаңа жаһандық ахуалда: өсім, реформалар, даму»Қазақстан Республикасының Президенті – Елбасы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы

44

заңнамалық тұрғыдан қамтамасыз етулері тиіс. Мен барлық саяси партия ларды, қоғамдық бірлестік-терді, барлық азаматтарды Отанымыздың игілігі жолындағы ортақ іске бір жағадан бас, бір жеңнен қол шығара отырып жұмылып, аталған Жолдауды жүзеге асыруға белсене қатысуға шақырамын.

Келе жатқан күрделі кезең біз үшін еңсеру кезеңі болады. Біз жаңа жаһандық дағдарысты міндетті түр де жеңеміз. Бұл үшін бізде біртұтас ерік-жігер, халық бірлігінің берік дәстүрлері бар. Біз Қазақ станымызды дамудың жаңа шептеріне шығаратын боламыз!

Қымбатты қазақстандықтар!Дағдарыстардың бәрі өткінші, өтеді де кетеді. Ел

тәуел сіздігі, ұлт мұраты, ұрпақ болашағы сияқты ұлы құндылықтар ғана мәңгі. Мен айтып өткеннің барлығы жеңуге болатын, біз жеңе алатын бөгеттер. Біз көлденең шыққан кедергілерге кідірмей, дамы-ған 30 елдің қатарына қосылу мақсатына қадам баса-мыз.

Рухы биік, еңбегі ерен, бірлігі мығым Мәңгілік Ел болу үшін бізде бәрі бар. Тәуелсіздіктің туын желбі ре тіп, тұғырын нығайтқан біздің тарих алдын -да жүзі міз жарқын! Біздің тірегіміз – тәуелсіздік, тілегі міз – тұрақ тылық, білегіміз – бірлік!

Мен халқыма сенемін. Көк байрағымыздағы алтын қырандай еліміз қанатын кеңге жайып, асқар биік терден көрінсін! Барды бағалап, жоқты жасай білген жасампаз жұртымыздың көк байрағы әр дайым биікте желбіресін!

Алға, Қазақстан!

Page 45: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

45

ҚА

РЖ

ЫС

ЕК

ТОР

ЫН

ЫҢ

ТИ

ІМД

ІҚЫ

ЗМ

ЕТ

І

ЕЛ

БА

СЫ

НЫ

ҢТА

РИ

ХИ

ШЕ

ШІМ

І25

т

ҚА

РЖ

ЫС

АЯ

СА

ТЫ

НО

ҢТА

ЙЛ

АН

ДЫ

РУ

%

%

1.Ұ

лтт

ық

қор

да

ғықа

рж

ыес

ебін

ен

ұл

тты

қв

ал

юта

ба

ғам

ын

үзд

ікс

ізқо

лд

ау

тəж

іри

бес

іне

нб

ас

тар

ту

2.Ұ

лтт

ық

ба

нк

ба

рл

ық

ба

нк

се

кто

рл

ар

ын

ың

тің

су

бъ

ект

іле

рін

жұ

мы

сіс

тем

ей

тін

нес

ие

бо

йы

нш

ас

трес

с-т

есті

леу

де

нтк

ізу

өі

3.2

01

ыл

ызе

йн

ета

қыа

кти

вте

рін

ота

нд

ық

жə

не

шет

ел

дік

же

кеко

мп

ан

ия

ла

рд

ың

ба

сқа

ру

ын

аб

ер

у

4.«

Ас

тан

а»

ха

лы

қар

ал

ық

қар

жы

ор

тал

ығы

ис

ла

мд

ық

қар

жы

ла

нд

ыр

у,п

ри

ва

т-б

ан

кин

гж

əн

ес

ақт

ан

ды

ру

са

ла

сы

нд

аа

йм

ақт

ық

ха

бқа

ай

на

ла

ды

5.Ұ

лтт

ық

қор

қар

аж

аты

на

ғым

да

ғыш

ығы

нд

ар

ғаж

ұм

са

уды

до

ғар

у

6.М

емл

еке

ттік

кір

ісж

əн

еш

ығы

сж

үй

есін

қай

тақа

рау,

бю

дж

етті

ңкі

ріс

ба

засы

нке

ңей

ту

7.2

01

ыл

ықо

сы

мш

ақұ

нс

ал

ығы

ны

ңо

рн

ын

ас

аты

лы

мн

5%

ан

түс

кен

-ды

қс

ал

ықт

ые

нгі

зу

9.С

алы

қж

үйел

еріү

шд

еңге

йге

дей

ін–

жал

пы

,жек

екə

кер

лер

үшін

пат

ент,

шағ

ын

жəн

ео

рта

би

знес

пен

агсе

кто

рүш

інар

най

ыса

лы

қтə

рті

біо

ңта

йл

анд

ыр

ыл

адысі

п-

рар

лы

қ

8.Б

ар

лы

қти

імсіз

сал

ық

жең

ілд

ікте

рін

ен

бас

тар

ту

10.2

017

жы

лд

ың

1қа

ңта

ры

нан

бас

тап

жал

пы

ғао

рта

қкі

ріс

жəн

еш

ығы

сты

дек

лар

аци

ял

аукү

шін

еен

еді

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 46: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

46

ЕЛ

БА

СЫ

НЫ

ҢТА

РИ

ХИ

ШЕ

ШІМ

І25

ЭК

ОН

ОМ

ИК

АЛ

ЫҚ

БС

ЕК

ЕГ

ЕҚ

АБ

ІЛЕ

ТТ

ІЛІК

ТІЖ

ЕК

ЕШ

ЕЛ

ЕН

ДІР

УЖ

НЕ

ТҰР

АҚ

ТА

НД

ЫР

УƏ

Ə

11.М

емл

еке

ттік

сект

ор

ны

сан

дар

ын

жеке

шел

ен

дір

удегі

шект

еуд

іал

ып

таста

у

12

еке

ше

ле

нд

іруд

іңж

аң

аб

ағд

ар

ла

ма

сы

нж

ас

ау,

он

да

мем

ле

кет

ме

нш

ігін

де

гіб

ар

лы

қм

еке

ме

ле

рд

і(н

ақт

ыр

ақ

ай

тса

қ, «

Са

мұ

ры

қҚ

азы

на

»,

Бə

йте

ре

к»ж

əн

е«

азА

гро

»құ

ра

мы

на

кір

етін

Құ

йы

мд

ар

жə

не

же

кеш

ел

ен

дір

уде

нке

йін

ата

лға

нү

шб

ас

қар

ухо

лд

ин

гікі

шіг

ірім

ме

кем

ер

етін

де

қай

тақұ

ры

лу

ын

емес

еж

ой

ыл

уы

кер

ек)

қам

ту

13.Б

ар

лы

қакц

ио

нер

лер

дің

акт

ив

тер

діс

аты

пал

уке

зін

дегі

ай

ры

қша

басы

мқұ

қығы

нб

ол

ды

рм

ау

14

он

оп

ол

ия

ғақа

рс

ым

еке

ме

нің

мə

рте

бес

ім

ен

жұ

мы

стə

рті

бін

на

қты

бе

лгі

ле

йті

нж

еке

заң

жо

ба

сы

нж

ас

ау

15.Ж

еке

шел

ен

дір

уге

жата

тын

стр

ате

гия

лы

қн

ыс

ан

дар

тізі

мін

қысқа

рту

16

еке

жə

не

заң

ды

тұл

ғал

ар

үш

інб

ан

кро

тқа

ұш

ыр

ам

ауд

ың

на

қты

ша

ра

ла

ры

нж

ас

ау

(со

тм

ер

зім

інқы

сқа

рту

еси

еб

ер

уш

ім

ен

бо

ры

шке

рқұ

қығы

ны

ңте

ңд

ігін

бақы

лау)

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 47: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

47

АЛ

ДА

ҒЫ

10

ЖЫ

ЛД

ЫҚ

ТА

АҢ

АИ

НВ

ЕС

ТИ

ЦИ

ЯЛ

ЫҚ

СА

ЯС

АТ

ЕЛ

БА

СЫ

НЫ

ҢТА

РИ

ХИ

ШЕ

ШІМ

І25

17.Ж

ыл

сай

ын

ғыэко

но

ми

касім

інө

5п

ай

ызд

ан

кем

бо

лм

ай

тын

дең

гей

де

қам

там

асы

зет

у

18.2015

жы

лм

ен

сал

ысты

рға

нд

аө

ңд

ел

ген

тауа

рэкс

по

рты

некі

есеге

ар

тты

ру

жəн

еж

ыл

ын

а30

мл

рд

до

лл

ар

ға.

жет

кізу

19

ыл

са

йы

нғы

эко

но

ми

кад

ағы

ин

вес

тиц

ия

кл

емін

10

мл

рд

до

лл

ар

да

нө

сы

ру

ал

да

ғыо

нж

ыл

да

10

лр

д,

ол

ла

рға

жет

кізу

20.

660

мы

ңж

аң

аж

ұм

ыс

ор

ны

нқұ

ру,

ең

бек

нім

діл

ігін

екі

есеге

ар

тты

ру

ө

21

ра

нс

ұл

тты

қко

рп

ор

ац

ия

ла

рға

же

кеи

нв

ести

ци

ята

рту

22.И

нв

есто

рта

рту

мен

ин

вес

тиц

ия

лы

қах

уал

ды

жақс

ар

туға

бағы

ттал

ған

Үкі

мет

тік

кең

ес,ж

ер

гіл

ікті

маң

ызд

ыж

об

ал

ар

ды

жүзе

геасы

ру

үш

інай

мақт

ар

да

бал

ам

аке

ңес

құр

у

23.«О

ңтү

сті

к», «С

ол

түсті

к», «О

рта

лы

қ-Ш

ығы

с», «Б

аты

с»,А

лм

аты

жəн

еА

ста

на

қал

ал

ар

ысы

нд

ы6

эко

но

ми

кал

ық

ар

тықш

ыл

ығы

мен

макр

оө

ңір

дің

ай

мақт

ық

ер

екш

ел

ігін

есеп

кеал

ао

тыр

ып

еке

бағд

ар

лам

ал

ар

жас

ау

24.«Б

изн

есті

ңж

ол

кар

тасы

–2020»

кəсіп

кер

лер

діқо

лд

ау

бағд

ар

лам

асы

ірі

ай

мақт

ар

ды

ңи

нв

ести

ци

ял

ық

бағд

ар

лам

асы

ны

ңб

лш

егі

бо

луы

кер

ек.

Бұл

өш

ағы

нж

əн

ео

рта

би

знес

тід

ам

ыту

ды

қар

жы

лан

ды

ру,

ең

бек

рес

урсы

ны

ң,

жұм

ыс

күш

ікө

пай

мақт

ар

да

жұм

ыс

күш

ім

об

ил

діл

ігін

ар

тты

ру

бір

інш

іке

зект

е,

жет

пей

тін

ай

мақт

ар

ғакө

ші-

қон

ды

ын

тал

ан

ды

ру,

жаң

аж

ұм

ыс

ор

ын

дар

ыаш

ыл

аты

нж

ер

лер

де

жал

дам

ал

ыб

асп

ан

ақұ

ры

лы

сы

нке

ңей

ту

25

.Ге

рм

ан

ия

ан

ад

а,А

вс

тра

ли

яж

əн

еС

ин

гап

урм

ен

бір

лес

ео

тыр

ып

кад

рд

ай

ын

да

уо

рта

лы

қта

ры

нқұ

ру

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

Page 48: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

48

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына ЖолдауыӘ.

2015 жылғы Жолдаудағы əрқазақстандық үшінМАҢЫЗДЫ 35 ДЕРЕК

2016 жылдың1 қаңтарынанбастапҰлт оспарынЖжүзеге асыруғабағытталған80-нен астам заңжұмыс бастайдыын

Мемлекет басшысыныңтапсырмасымен мұнайбағасы барреліненың30 жəне 20 теңгеге дейінтөмендеген жағдайларыорын алғанда Қазақстанда5 жылға дейін іс-қимылжоспары дайындалды

Ө деуңөнеркəсібі1,3 есе, химияөнеркəсібі менқұрылысматериалдарынөндіру1,7 есеге өсті

Көлік жасауөнімдерін өндіру2,2 есе, экспорт3 есеге өсті

2015 жылыҚазақстанда800-ден астаминдустриалдыжоба жүзеге асты

Металлургияөнеркəсібібірден 15% ,химия өнеркəсібі3,2 пайызғаөсті

Минералды өнімөндіру 3,2%,киім-кешекөнімі 4 пайызғаөсті

2015 жылыДүниежүзілік банкпен Азия даму банкіҚазақстанныңэкономикалық өсіміжоғары қарқынын

п отырболжа

Қазақстандаеңбек өнімділігі60 пайызға өсті

Еліміз тəуелсіздікалған уақыттанбері 1300денсаулықсақтау нысаны,1700 білім берунысаны салынды

2017 жылықосымша құнсалығының орнынасатылымнан түскен

%-ды салық5 қенгізіледі

Салық режімі 3 деңгейгедейін оңтайландырылады- жалпы, жеке кəсіпкерлерүшін патент жəне шағынорта бизнес үшін, аграрлықсектор үшін арнаулы салықрежімі

2017 жылғы1 қаңтардан бастапкірістерді жəнешығыстардыжалпыға бірегейжариялаукүшінеенетін болады

Үкіметжекешелендірудіңжаңабағдарламасынжасайды

Монополияғақарсы мекеметуралы жекезаң жобасыжасалады

"Астана"халықаралық қаржыорталығы исламдыққаржыландыру,приват-банкинг жəнесақтандырусаласыңдааймақтық хабқаайналады

Инвестициялықахуал күшейтудымен инвестортартуға бағытталғанүкіметтік жəнеаймақтық кеңестерқұрылады

Оңтүстік, Солтүстік,Орталық-Шығыс,Батыс, Алматыжəне Астанасынды 6 макроөңіргежеке бағдарламаларжасалады

"Бизнестің жолкартасы - 2020"ірі аймақтардыңинвестициялықбағдарламасыныңбөлігіне айналады

"Нұрлы ол"Жбағдарламасының 72 мыңадамды жұмыспенқамтамасыз етіп отырған"Орталық-Оңтүстік","Орталық-Шығыс","Орталық-Батыс"негізгі бағыттары бойынша11 жоба жүзеге асырылады

Германия, Канада,Австралия жəнеСингапурмен бірлесеотырып кадрдайындауорталықтарықұрылады

Соңғы 20 жылдаəлеуметтіксалағабағытталғанмемлекеттікшығын3 есеге өсті

Мемлекеттікбасқару жəнеəлеуметтіксалаларда жұмысістейтін қазақстан-дықтардың саны1,2 миллионадамнан асады

Қазақстанда1,5 миллионазамат мемлекеттіккөмек жəнетөлемдералады

2017 жылы "Баршағаарналған тегінкəсіби-техникалықбілім" жаңа жобасы өзжұмысын бастайды

2014-2015 жылдарышағын жəне ортабизнесті дамытуға1 триллионтеңге бөлінді

"Нұрлы ол"Жбағдарламасыаясындажүзеге асатынжобаларға2,7 триллион теңгебөлінді

Қазақстанғахалықаралық қаржыұйымдары9 млрд. АҚШдолларын2,7 триллион теңге( )

бөлді

ҚХР 2,7 млрд.АҚШ долларынҚазақстанға(~ 800 млн теңге).несие түрінде берді

7,5 трлн.теңгеденастам қаржы2015 жылғыЖолдау аясындағыжобаларды жүзегеасыруға бағытталады(~ 21 млрд доллар).

Мемлекетбасшысының ҚХРсапары нəтижесінде23 млрд долларға.шикізаттық емессалада серіктестіккелісімгеқол жеткізілді

Мемлекет басшысыныңЛондон жəнеПариж қалаларынаіссапары нəтижесіндежалпы сомасы 11,5 млрд.доллар болатын

деркелісім ге қол қойылды

"Тойота"концерніҚазақстандакөлік шығаратынболады

2016 жылдың біріншітоқсанының соңынадейін жұмыспенқамтудың жаңа жолкартасы жасалады

Жаңаəлеуметтіксаясатжасалады

Page 49: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

49

2014

жы

лы

ел

Пр

ези

де

нті

ал

ғаш

қыр

ет

екі

Жол

дау

жа

ри

ял

ад

ы–

«Қ

аза

қста

нж

ол

ы-2

05

0:

бір

мақс

ат,

бір

мүд

де,б

ірб

ол

аш

ақ»

(17

қаңта

р)

жəне

«Н

ұрл

ыЖ

ол

–б

ол

аш

аққ

аба

ста

рж

ол

» (

11

қар

аш

а)

Ме

мл

еке

тба

сш

ысы

20

12

жы

лғы

14

жел

тоқс

анд

а«

Қаза

қста

н-

20

50

»С

трате

гиясы

–қа

лы

пта

сқа

нм

ем

ле

кетт

іңж

аңа

са

яси

ба

ғыты

»атт

ыҚ

аза

қста

нха

лқы

на

Жол

дауы

нд

аа

лға

шр

ет

ХХ

Іға

сы

рд

ың

жа

һа

нд

ық

сы

н-қ

ате

рін

жа

ри

яетт

і10

«ҚАЗАҚСТАНЖАҢАЖАҺАНДЫҚНАҚТЫ

АХУАЛДА:

ӨСІМ

,РЕФОРМАЛАР,ДАМУ»

ҚРПрезидентіН.

НазарбаевтыңҚазақстанхалқынаЖолдауы

Ә.

ПР

ЕЗ

ИД

ЕН

ТЖ

ОЛ

ДА

УЛ

АР

ЫТ

УР

АЛ

ЫМ

АҢ

ЫЗ

ДЫ

ДЕ

РЕ

К

2004

жы

лд

анбаста

пП

рези

дент

жүзе

геасы

ру

жөнін

дегі қа

бы

лд

анад

ыЖ

ал

пы

ұл

тты

қж

оспар

Page 50: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

50

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына ЖолдауыӘ.

Жолдауда:

«ƏЛЕМ», «БЕЙБІТШІЛІК»

сөздері рет айтылды30«ЖАҺАНДЫҚ»

сөзі рет айтылды21

дағдарысқа қарсы жəне құрылымдық

өзгерістердің бағытын

Президент

Жаңа əлеуметтік

саясаттың бағытын

жаңа жаһандық нақтыахуалдың сын-қатерін

Президент

Жолдауы – 2015

цифрларда

жария етті

5

5

4

Page 51: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

51

Президент

Жолдауы – 2015

цифрларда

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына ЖолдауыӘ.

тапсырмаберді

Президент

жария етті

əлеуметтік сенсацияны

жаңаинвестициялықсаясаттың

бағытын

ірі қадамды

жаңа қағидаттықадамды

Page 52: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

52

Президент

Жолдауы – 2015

цифрларда

«ҚАЗАҚСТАН»,

«ҚАЗАҚСТАНДЫҚТАР»

сөздері рет айтылды34 «МҮМКІНДІКТЕР»

сөзі рет айтылды10

«ӨСІМ» сөзі рет22айтылды

бюджет саясатын оңтайландыру

жөніндегі инновациялық

шешімді

Жаһандық дағдарыс жағдайында

Қазақстанның дағдарысқа

нқарсы мүмкіндігі

Экономикалық бəсекелестікті ынталандыру

жөніндегі инновациялық

шешімді

«ҚАЗАҚСТАН ЖАҢА ЖАҺАНДЫҚ НАҚТЫ АХУАЛДА:ӨСІМ, РЕФОРМАЛАР, ДАМУ»

ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына ЖолдауыӘ.

Президент

жария етті

10

7

7

Page 53: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

53

Тел

ефо

на

рқы

лыса

уалн

ам

аны

Әле

умет

тік

-са

яси

зер

тт

еуле

ри

нст

ит

уты

ҚҰ

20

15

жы

лды

ң3

0қа

ра

ша

сына

н2

жел

то

қса

ны

на

дей

інж

үр

гізд

і.«

»

Са

уалн

ам

аға

Қа

зақст

анны

ңб

ар

лық

өңір

лер

інд

егі

қа

лала

рм

ена

уылд

ар

тұр

ғынд

ар

ына

н11

20

ад

ам

қа

ты

сты

.

%Ір

ікт

еуес

ебі

ба

ры

сынд

аел

тұр

ғынд

ар

ыны

ңне

гізг

іәле

умет

тік

-дем

огр

аф

иялы

қси

па

тт

ам

ала

ры

ескер

ілд

і,со

нд

ай

-ақ,

ірік

теу

қа

тес

і3

құр

ай

ды

.

*Респо

нде

нт

те

рж

ауапт

ың

бір

еуде

на

рт

ық

нұсқал

ар

ын

та

ңда

йал

ды

97%

93

%

Жол

дау-2

01

5

жы

лд

ың

ең

ма

ңы

зды

оқи

ғасы

де

пса

на

йд

ы

20

15

жы

лғы

30

қар

аш

ад

аҚ

РП

рези

де

нті

Н.Ə

аза

рбаевты

ңЖ

ол

дау

жа

са

ғаны

на

нха

ба

рд

ар

ҚР

Пр

ези

де

нті

Н.Ə

аза

рбаевты

ңЖ

ол

дау-2

01

5-т

еа

йтқ

ан

ша

ра

ла

рд

ықо

лд

ай

ды

АҚПАРА

ТКӨЗДЕРІ*:

–те

лед

ид

ард

ан

қар

ад

ы

–га

зетт

ен

оқы

ды

–и

нте

рнетт

ен

оқы

ды

–ж

ол

дау

мазм

ұны

тур

ал

ыд

оста

ры

ме

н/

əр

іпте

сте

рім

ен

əңгі

мед

ен

біл

ді

–р

ад

иод

ан

есті

ді

64,2

%

20

,4%

18,2

%

14,8

%

10,2

%

96,5

%

95

,3%

94,4

%

93%

Жол

дауд

ың

уа

қыты

лы

жə

не

өзе

ктіе

кенін

Жол

дауд

аа

йты

лға

н

ша

ра

ла

рд

ыж

үзе

ге

асы

руд

ың

өзі

жə

не

өзі

нің

отб

асы

үш

іно

ңə

се

р

Ел

Пр

ези

де

нті

ай

тқа

н

ша

ра

ла

рд

ың

жа

һа

нд

ық

эко

но

ми

кал

ық

да

ғда

ры

сқа

қар

сы

тұруға

жа

ғда

й

Жол

дау-2

01

з

күтк

енд

ер

іне

сə

йке

ске

лед

і

де

пе

се

пте

йд

і

ата

пкө

рсете

ді

бе

реті

нін

есе

нім

ді

жа

са

йты

ны

на

се

нім

ді

ҚР

ПР

ЕЗ

ИД

ЕН

ТІН

ІҢ2

01

ЫЛ

ҒЫ

30

ҚА

РА

ША

ДА

ҒЫ

ҚА

ЗА

ҚС

ТА

НХ

АЛ

ҚЫ

НА

ЖО

ЛД

АУ

Ы.

ҚО

ҒА

МД

ЫҚ

ПІК

ІРГ

ЕС

АУА

ЛН

АМ

АҚ

ОР

ЫТ

ЫН

ДЫ

ЛА

РЫ

ҚР

ПР

ЕЗ

ИД

ЕН

ТІН

ІҢ2

01

ЫЛ

ҒЫ

30

ҚА

РА

ША

ДА

ҒЫ

ҚА

ЗА

ҚС

ТА

НХ

АЛ

ҚЫ

НА

ЖО

ЛД

АУ

Ы.

ҚО

ҒА

МД

ЫҚ

ПІК

ІРГ

ЕС

АУА

ЛН

АМ

АҚ

ОР

ЫТ

ЫН

ДЫ

ЛА

РЫ

қаза

қста

нд

ықт

ард

ың

қаза

қста

нд

ықт

ард

ың

97,

5%

қаза

қста

нд

ықт

ард

ың

Page 54: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

54

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

РЕ

СП

УБ

ЛИ

КА

СЫ

ПР

ЕЗ

ИД

ЕН

ТІН

ІҢҚ

АЗ

АҚ

СТА

НХ

АЛ

ҚЫ

НА

2015

ЖЫ

ЛҒ

ЫЖ

ОЛ

ДА

УЫ

ҚО

ҒА

МД

ЫҚ

ПІК

ІРА

ЙН

АС

ЫН

ДА

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

РЕ

СП

УБ

ЛИ

КА

СЫ

ПР

ЕЗ

ИД

ЕН

ТІН

ІҢҚ

АЗ

АҚ

СТА

НХ

АЛ

ҚЫ

НА

2015

ЖЫ

ЛҒ

ЫЖ

ОЛ

ДА

УЫ

ҚО

ҒА

МД

ЫҚ

ПІК

ІРА

ЙН

АС

ЫН

ДА

ОЛ

ДА

УР

ӨЛ

ІНЕ

ҚО

ҒА

МД

ЫҚ

БА

ҒА

М

!97,5

%

96,2

%

94

,7%

92

,3%

99,5

%

97

%

96,7

%

95,8

%

96

,3%

94

%

қаза

қста

нд

ықт

ард

ың

қуатт

ыж

əне

өсіп

-өрке

нд

еге

нм

ем

леке

тте

тұруға

деге

нұм

тыл

ысы

оры

нд

ал

уда

Сұр

аус

алы

нға

нд

ард

ың

көп

шіл

ігіе

лП

рез

ид

енті

жар

ия

лағ

анш

арал

арм

ын

алар

ғам

үмкі

нд

ікб

еред

ідеп

сен

еді:

ме

мл

еке

т

ба

рл

ық

əл

еум

етт

ік

мін

детт

ем

ел

ер

ін

ор

ынд

ай

ды

əл

еум

етт

ік

тұр

ақт

ыл

ықт

ы

са

қта

йд

ы

ел

дің

ор

ны

қты

əл

еум

етт

ік-

эко

но

ми

кал

ық

да

муы

н

қам

там

асы

зете

ді

ша

ғын

жə

не

орта

би

зне

сті

таб

ысты

да

мы

тад

ы

«1

00

на

қты

қад

ам

»Ұл

т

Жо

спа

ры

н

таб

ысты

жүзе

ге

асы

руд

ы

қам

там

асы

з

ете

ді

эко

но

ми

кад

ағы

да

ғда

ры

сты

құб

ыл

ыста

рд

ы

еңсе

ред

і

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

ХА

ЛҚ

ЫН

АЖ

ОЛ

ДА

УД

АЖ

АР

ИЯ

ЛА

НҒ

АН

ША

РА

ЛА

РД

ЫЖ

ҮЗЕ

ГЕ

АС

ЫР

УД

АН

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

ДЫ

ҚТА

РД

ЫҢ

КҮТ

ЕТ

ІНІ

ел

дід

ам

ыту

ды

ңм

аңы

зды

мін

детт

ерін

мем

леке

тпен

қоға

мб

ірл

есіп

жүзе

ге

асы

руға

ұм

тыл

ды

рад

ы

Қаза

қста

нға

жаһанд

ық

ауқы

мд

ағы

сы

нақт

ард

ыл

ай

ықт

ыеңсеруге

көм

ект

есед

і

Қаза

қста

нға

эко

ном

ика

лы

қ

дам

уүд

еріс

терін

жаңаш

акө

руге

мүм

кінд

ікб

еред

і

Қоға

мды

қпік

ірге

бл

иц

-сауал

дам

аны

2015

жы

лды

ң30

қараш

асы

мен

ел

тоқсаны

арал

ығы

нда

тел

еф

он

арқы

лы

сұхб

ат

тəсіл

імен

Қазі

ргіза

манғы

дам

уинст

ит

ут

ыж

үргіз

еді.

Сауал

нам

аға

қал

ал

ық

жəне

ауы

лды

қж

ерл

ерде

тұрат

ын, 18

жаст

ан

асқан

980

қаза

қст

анды

ққат

ыст

ы.С

ауал

нам

агеограф

иясы

–14

обл

ыс

пен

Аст

ана

жəне

Ал

мат

ықал

ал

ары

аңдау

қат

ел

ігі3

құрайды

.%

Page 55: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

55

ҚА

ЗА

ҚС

ТАН

РЕ

СП

УБ

ЛИ

КА

СЫ

ПР

ЕЗ

ИД

ЕН

ТІН

ІҢ20

15Ж

ЫЛ

ҒЫ

30Қ

АР

АШ

АД

АҒ

ЫХ

АЛ

ЫҚ

ҚА

ЖО

ЛД

АУ

ЫН

АС

АР

АП

ШЫ

ЛЫ

ҚП

ІКІР

ЖО

ЛД

АУ

МІН

ДЕ

ТТ

ЕР

ІНЖ

ҮЗ

ЕГ

ЕА

СЫ

РУ

ДА

НК

ҮТ

ІЛЕ

ТІН

НƏ

ТИ

ЖЕ

ЛЕ

Р:

Жол

дау-2

01

ясы

нд

ақа

ра

сты

ры

лға

нқа

да

мд

ард

ықо

лд

ай

ды

Жол

дау-2

01

аһ

анд

ық

эко

но

ми

кал

ық

да

ғда

ры

сты

ңы

қти

ма

лте

ріс

ықп

ал

ына

де

рке

зінд

еб

ер

ілге

нж

ауа

пд

еп

са

на

йд

ы

Жол

дау-2

01

5-т

еж

ар

иял

анға

нш

ар

ал

ар

қаза

қста

нд

ықт

ард

ың

күтк

енім

ен

сə

йке

ске

леті

нін

ата

пө

тед

і

эко

но

ми

каны

сауы

қты

ру,

оны

құр

ыл

ым

ды

ққа

йта

құру

жа

ңа

эко

но

ми

кал

ық

ше

шім

де

рқа

бы

лд

ау

үд

ер

ісін

бел

се

нд

іету

ме

мл

еке

ттік

бю

дж

етт

іти

імд

іпа

йд

ал

ану

əл

еум

етт

ікса

ла

ны

ны

ғай

ту

би

зне

сті

ңб

əсе

кеге

қаб

ілетт

іліг

іна

ртт

ыр

ад

ы

Са

ра

пш

ыл

ық

бл

иц

-са

уа

лн

ам

ан

ы2

01

ыл

ды

ң3

0қа

ра

ша

сы

ме

н1

же

лт

оқса

ны

ар

ал

ығы

нд

аэл

ект

ро

нд

ық

по

шт

аа

рқы

лы

Қо

ғам

ды

қ-с

ая

си

үд

ер

іст

ер

дің

са

ра

пш

ыл

ық-ж

об

ал

ау

бю

ро

сы

жүр

гіз

ді.

Са

уа

лн

ам

аға

түр

ліса

ла

да

ғы7

8са

ра

пш

ықа

мт

ыл

ды

ла

р-

ме

мл

еке

тт

ікб

асқа

ру,

ко

нса

лт

ин

г,

үкім

ет

тік

ем

ес

ұй

ым

да

р,

біл

імб

ер

у,Б

АҚ

,эко

но

ми

ка

,қа

рж

ы,

са

яса

тт

ан

уса

ла

ла

ры

ны

ңө

кіл

де

рі.

сұр

ау

са

лы

нға

нса

ра

пш

ыл

ард

ың

са

ра

пш

ыл

ард

ың

са

ра

пш

ыл

ард

ың

Page 56: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

56

ҚР

Пр

ези

ден

тіН

.Ə.Н

азар

бае

вты

ңҚ

азақ

стан

хал

қын

аЖ

ол

дау

ы«Қ

АЗ

АҚ

СТА

НЖ

АҢ

АЖ

АҺ

АН

ДЫ

ҚН

АҚ

ТЫ

АХ

УАЛ

ДА

СІМ

РЕ

ФО

РМ

АЛ

АР

ДА

МУ

»,

,

СА

РАП

ТАМ

АЛ

ЫҚ

ҚА

БЫ

ЛД

АУ

97,2

лб

асы

ны

ңқо

сым

ша

құн

сал

ығы

ны

ңо

рн

ын

ас

аты

лы

мн

антү

скен

сал

ық

түр

інен

гізу

тур

алы

бас

там

асы

нқо

лд

айд

ы97

,6%

бар

лы

қб

юд

жет

тік

бағ

дар

лам

алар

ды

тол

ық

текс

еру

шар

алар

ыө

зект

ід

епес

епте

йд

і99

юд

жет

сая

сат

ын

оң

тай

лан

ды

ру

тур

алы

Мем

лек

етб

асш

ысы

атап

өтк

енш

арал

ард

ықо

лд

айд

ы

95,2

%қо

сым

ша

құн

сал

ығы

ны

ңо

рн

ын

ас

аты

лы

мн

антү

скен

сал

ық

түр

інен

гізу

ота

нд

ық

өн

імм

енэк

он

ом

ика

ны

дам

ыту

ғасе

пті

гін

тигі

зед

ідеп

есеп

тей

ді

96,2

аңа

жаһ

анд

ық

нақ

тыах

уал

да

Ұлтт

ық

қор

қар

ажат

ын

жұм

сау

мен

қал

ып

таст

ыр

уды

ңж

аңа

тұж

ыр

ым

дам

асы

нж

асау

ды

қол

дай

ды

96,7

юд

жет

шы

ғын

ын

аза

йту

үшін

мем

лек

етп

енж

еке

ком

пан

ия

лар

арас

ын

дағ

ысе

рік

тест

ікті

ны

ғай

туқа

жет

тігі

мен

кел

ісед

і

96,9

арл

ық

тиім

сіз

сал

ық

жең

ілд

ікте

рін

енб

аста

рту

ота

нд

ық

өн

імм

енэк

он

ом

ика

ны

дам

ыту

ғасе

пті

гін

тигі

зед

ідеп

сан

айд

ы

Сар

апш

ыс

ауал

нам

асы

н«Д

емо

крат

ия

ин

сти

туты

»ғы

лы

ми

-зер

ттеу

ассо

ци

аци

ясы

2015

жы

лд

ың

лар

30қа

раш

ам

ен2

жел

тоқс

анар

алы

ғын

да

элек

тро

нд

ық

по

шта

көм

егім

енж

үргі

зді.

Сау

алн

ама

мем

лек

етті

кб

асқа

ру,

кон

сал

тин

г,үк

імет

тік

емес

ұйы

м,б

ілім

,БА

Қ,э

кон

ом

ика

,қар

жы

,сая

сат

тан

усы

нд

ыəр

сал

адан

тұр

ады

, 112

сар

апш

ын

ықа

мты

ды

.

сар

апш

ыл

ард

ың

cар

апш

ыл

ард

ың

cар

апш

ыл

ард

ың

сар

апш

ыл

ард

ың

сар

апш

ыл

ард

ың

cар

апш

ыл

ард

ың

cар

апш

ыл

ард

ың

Page 57: МАЗМҰНЫ - kazakhstan.atды, «Қазақстан-2030» Стратегиясы бастау алды. 2007-2009 жылдардағы дүниежүзілік қаржы дағдарысы

57

Сарапш

ыл

ард

ың

97,5

%-ы

қарж

ыл

ық

тұрақт

анд

ыру

дағд

ары

сқа

қарсы

шарал

ар

аясы

нд

ағы

неғұ

рл

ым

басы

м

бағы

ттард

ың

бір

іеке

нд

ігін

еке

ліс

ед

і

Са

ра

пш

ыл

ард

ың

96,7

%-ы

ер

кін

ай

на

лы

мд

ағы

теңге

ба

ғам

ыж

ағд

ай

ынд

ағы

қар

жы

лы

қсе

кто

рд

ың

тиім

діқы

змет

ету

ін

қам

там

асы

зету

діба

сты

мін

дет

реті

нд

еқа

ра

сты

ра

ды

ұлтт

ық

вал

юта

ны

ңб

ағам

ын

Ұтт

ық

қор

ды

ңқа

рж

ысы

л

есеб

інен

қол

дау

тəж

іри

бес

інен

бас

тар

туж

аһан

ды

қ

дағ

дар

ыст

ық

үрд

ісж

ағд

айы

нд

а

ота

нд

ық

эко

но

ми

кан

ы

дам

ыту

ды

ңти

імд

іқұр

алы

екен

діг

іне

кел

ісед

і

Бір

ың

ғай

жи

нақ

тауш

ы

зей

нет

ақы

қор

ын

2016

жы

лы

жек

емен

шік

қаза

қста

нд

ық

жəн

еш

етел

дік

ком

пан

ия

лар

ды

ңб

асқа

руы

на

бер

ууа

қты

лы

қад

амд

еп

есеп

тей

ді

Сар

апш

ыл

ард

ың

Сар

апш

ыл

ард

ың

Сар

апта

мал

ық

сауа

лна

ма

қоры

тынд

ыл

ары

Ұл

тты

қбанкт

іңбанк

сект

оры

нд

ағы

барл

ық

субъ

ект

ілерд

іж

ұм

ыс

істе

мей

тін

неси

ел

ер

тұрғы

сы

нан

стр

есс-т

есті

леуд

ен

өтк

ізу

жөнін

дегі

баста

масы

нқо

лд

ай

ды

Сар

апш

ыл

ард

ың

Сар

апш

ыл

ард

ың

капи

тал

иза

ци

ял

ау

пр

обл

ем

асы

н

ше

ше

ал

ма

ған

ба

нкт

ер

қар

жы

жүй

есін

ен

«ке

туі»

тиіс

тігі

ме

нке

ліс

ед

і

«Қ

АЗ

АҚ

СТА

НЖ

АҢ

АЖ

АҺ

АН

ДЫ

ҚН

АҚ

ТЫ

АХ

УА

ЛД

А:

ӨС

ІМ,Р

ЕФ

ОР

МА

ЛА

Р,Д

АМ

У»

ҚР

Пр

ези

де

нті

Н.

На

зар

ба

ев

тың

Қа

зақс

тан

ха

лқы

на

Жо

лд

ау

ыƏ

.

Сарапш

ыл

ар

сауал

нам

асы

нЕ

урази

ял

ық

ықп

ал

дасты

қи

нсти

туты

2015

жы

лы

1-2

жел

тоқс

ан

күнд

еріанке

тал

ық

сауал

нам

аəд

ісім

ен

жүргі

зді.

Зертт

еуге

105

сарапш

ы,соны

ңіш

інд

е,м

ем

леке

ттік

орга

нд

ар

өкі

лд

ері,

саясатт

ануш

ыл

ар,

əл

еум

етт

ануш

ыл

ар,эко

ном

исте

р,за

ңге

рл

ер,б

ілім

беру

жүй

есін

ің,үкі

метт

ікем

ес

сект

орд

ың,Б

АҚ

-ты

ңөкі

лд

еріқа

тысты

.