به نام خدا

واژه نامه شیمی

www.ChemGroup.ir

واژگان شیمی فیزیک

واژه لتینتعریف معادل فارسیتصویر

آنتالپیمحتوی گرمایی یک

نمونه از مادهenthalpy

آنتالپی تشکیل

برای یک ماده مرکبمعین ، تغییر آنتالپیواکنشی که در آن ،

یک مول ماده مرکب ازپایدارترین شکلهای

عناصر آن تشکیل میشود، آنتالپی تشکیل

می نامند.

enthalpy offormation

قانون هس یاقانون جمعبندی

ثابت گرما

تغییر آنتالپی واکنششیمیایی ، ثابت

است، خواه واکنش دریک مرحله ، خواه در

دو مرحله انجام گیرد.

Hess,s law

قانون نسبتهایمعین

یک ماده مرکبخالص ، عناصر یکسان

با نسبتهای جرمییکسان دارد.

law of definitepropotions

قانون پایستاریجرم در جریان واکنش

شیمیایی ، تغییر قابلتوجهی نمی کند.

Law ofconservation of

mass

Energyظرفیت انجام دادن کارانرژی::::

دما

درجه داغی یاسردی ، خاصیتی که

جهت جریان یافتن خودبه خود گرما را معین

می کند.

temperature

ظرفیت گرمایی

مقدار گرمای لزمیاست که دمای جرم

معینی را یک درجهسانتی گراد بال

می برد.

Heat capocity

www.ChemGroup.ir

گرما

شکلی از انرژی استکه به طور خودبخود از

جسمی با دمای زیادتربه جسمی با دمایکمتر جریان می یابد.

Heat

گرماسنج

دستگاهی که برایاندازه گیری گرمای

انتقال یافته درواکنشهای شیمیایی

و تغییرات فیزیکی بکارمی رود.

Calorimeter

گرماشیمی

مطالعه تغییرات انرژیکه همراه با تغییراتشیمایی و فیزیکی

است.

thermochemistry

گرمای ویژه

مقدار گرمای لزمی ماده1grکه دمای

خالص را یک درجهسانتی گراد بال

می برد.

specific heat

مقیاس دمایسلسیوس

یک مقیاس دماییبراساس تخصیص صفر

درجه سانتی گراد بهنقطه انجماد عادی آب

سانتی گراد به100ونقطه جوش عادی آب

است.

Celsiustemperature scale

مقیاس دمایفارنهایت

نوعی مقیاس دماییاست که در آن ، نقطه

انجماد عادی آب ،فارنهایت و نقطه32

جوش عادی آبفارنهایت است212

Fahrenheittemperature scale

مقیاس دمایکلوین

یک مقیاس دماییبراساس تخصیص

Kelvin tempratirescale

www.ChemGroup.ir

273kبه نقطه انجماد به373kعادی آب و

نقطه جوش عادی آب

اصل عدم قطعیت

تعیین همزمانموقعیت دقیق و حرکت

یا تکانه (جرم در) دقیق یکmvسرعت

الکترون ، ناممکناست.

uncertaintyprinciple

تابشالکترومغناطیسی

انرژی تابشی که باسرعت خاصی)c(سرعت نور ،

حرکت می کند ومی توان آن را به صورت

موجی یا کوانتومیتوصیف کرد.

Electromagneticradiation

عدد کوانتومیاصلی

عدد کوانتومی کهپوسته انرژی الکترون

مربوط را نشانnمی دهد. مقادیر

اعداد صحیح مثبت ...و است.1و2و3

main quantumnumber

عدد کوانتومیفرعی

عدد کوانتومی که نوعپوسته فرعی و شکل

اوربیتال الکترونهایمربوط را تعیین

می کند.

Sub sidiary

عدد کوانتومیمغناطیسی

عدد کوانتومی کهجهت گیری اوربیتال

الکترونی را تعیینمی کند.

magnetic quantumnumber

یک کوانتوم انرژیفوتونتابشی

photon

www.ChemGroup.ir

کوانتوم

مقدار کوچک و معینانرژی تابشی. نظریه

پلنک براین اساساست که انرژی

تابش ، در این مقادیرجذب یا نشر می

شود. انرژی یک ، مستقیماEکوانتوم ،

،vبا فرکانس تابش ، متناسب است و ثابت

، ثابتhتناسب ، پلنک است.

quantum

آنتالپی تصعید

تغییر آنتالپی مربوط بهفرآیندی که در آن ، یک

جامد مستقیما به گازتبدیل می شود.

Enthalpy ofsublimation

چرخه بورن هابر

روش تحلیلی برایتغییرات آنتالپی یک

∆ کل فرآیندHفرآیند. را با جمع جبری مقادیر

Hمجموعه مراحلی ∆که به همان نوع تغییر

می انجامد، برابرمی گیرند.

Born-Haber cycle

اتمسفرواحد فشار که به

بیان101325Paصورت می شود.

atmosphere

اصل آووگادرو

حجمهای مساوی ازتمام گازها ، در دما وفشار یکسان ، دارای

عده مولکولهایمساوی اند.

Avogadro,sprinciple

پاسکال

واحد فشار در دستگاهSIو آن برابر با نیرویی

است که یک نیوتن (یا1kg.m.s2بر سطح (

یک متر مربع واردمی کند.

Pascal

تور

واحد فشار که هم ارزبا فشاری است که

ستونی از جیوه را در نگه1mmارتفاع

می دارد. یک تور برابر اتمسفر است.760.1

torr

توزیع ماکسول-بولتسمان

نحوه توزیع انرژیجنبشی یا سرعت

Maxwell-Bultzman

www.ChemGroup.ir

مولکولی بینمولکولهای یک گاز

ثابت گازهایایده آل

ضریب تناسب درمعادله حالت یک گار

ایده آل و یکی از مقادیر0.082056L.atm/K.md

است.

Ideal gas constant

جذر میانگینمجذور سرعت

جذر میانگین مجذورسرعتهای مولکولی

root-mean-squarespeed

حجم مولیاستاندارد

حجم یک مول از گاز دردما و فشار استاندار

است.22.414Lکه

standardmolecular volume

دمای بحرانی

دمایی است که بالتراز آن ، هرچند هم کهفشار زیاد شود، مایع

شدن گاز ناهمگناست.

Criticaltemprature

ضریب تراکمپذیری

PV/RT ، که در آن P حجم گازVفشار گاز ،

،Rثابت گازهای ایده دمای مطلقTآل و

است. ضریب تراکمپذیری برای یک مول ازگاز ایده آل همواره برابر

واحد است.

Conversion factor

فشارنیرویی است که بر

واحد سطح واردمی شود.

Pressure

فشار بحرانیفشار لزم برای مایع

شدن یک گاز در دمایبحرانی آن

Critical pressure

فشار جزئی

فشاری که یک جزء ازیک مخلوط گازی اگر

به تنهایی در حجممورد نظر می بود،

اعمال می کرد.

Partial pressure

قانون آمونتون

فشار یک گاز ، درحجم ثابت ، به طور

مستقیم با دما تغییرمی کند.

Amonton,s Law

Boyle ,s lawحجم یک گاز در دمایقانون بویل

www.ChemGroup.ir

ثابت به نسبت عکسفشار تغییر می کند.

قانون ترکیبحجمی گیلوساک

حجم گازهای مصرفشده یا تولید شده در

یک واکنششیمیایی ، اگر در دما

و فشار ثابت اندازهگیری شده باشند، با

نسبتهای اعداد صحیحکوچک بیان می شود.

Gay-Lussac,s lowof combining

قانون شارل

حجم یک گاز ، درفشار ثابت ، به طور

مستقیم با دمایمطلق تغییر می کند.

charles Law

قانون فشارهایجزئی دالتون

فشار کل مخلوطی ازگازها برابر مجموع

فشارهای جزئی هریک از گازها است.

Dalton,s Law ofpartial pressure

قانون نفوذ گراهام

سرعت نفوذ یک گاز باجذر چگالی یا جذروزن مولکول آن گاز

نسبت معکوس دارد.

Graham,s Law ofeffusion

کسر مولی

نسبت تعداد مولهاییک جزء در یک مخلوط

به تعداد کل مولها درآن مخلوط

mole fraction

مسافت آزادمیانگین

فاصله میانگینی استکه یک مولکول بینبرخوردهای خود با

سایر مولکولهای گازطی می کند.

mean free path

معادله واندروالس

معادله حالت گازها.نوعی از معادله حالت

گاز ایده آل که نیروهایجاذبه بین مولکولی و

حجم اشغال شدهتوسط مولکولهای گازرا به حساب می آورد.

Vander wool,sequation

نظریه جنبشیگازها

مدلی است در سطحمولکولی که می توان

آن را برای توضیحقوانین گازها بکار برد و

معادله گاز ایده آل رابدست آورد.

Kinetic theory ofgases

www.ChemGroup.ir

آنتالپی تبخیر

انرژی لزم برای تبخیرمقدار معینی مایع

(معمول یک مول یا یکگرم) در دمای معین

Enthalpy ofvaprization

آنتالپی تبلور

تغییر آنتالپی در تبدیلمقدار معینی مایع

(معمول یک مول یا یکگرم) به جامد در دمای

معین

Enthalpy ofcrystllization

آنتالپی ذوب

انرژی لزم برای ذوبکردن مقدار معینی

جامد (معمول یک مولیا یک گرم) بر جامد در

دمای معین

Enthalpy of fusion

آنتالپی میعان

تغییر آنتالپی در تبدیلمقدار معینی گاز

(معمول یک مول یا یکگرم) در دمای معین

Enthalpy ofcondenstion

تبخیرفرآیند تبدیل مایع به

گازVaporization

تصعیدفرآیند تبدیل مستقیم

جامد به گاز بدون عبوراز حالت مایع

Sublimation

تعادلشرایطی که در آن ،

سرعت دو تمایلمخالف برابر می شوند.

equilibrium

فشار بخار

فشار بخار در حالتتعادل با مایع خالص یاجامد خالص در دمای

معین

vapour pressure

معادله کلزیوس-کلپیرون

معادله ای است کهفشار بخار یک مایع در

دو دمای مختلف را بایکدیگر و با آنتالپی

تبخیر آن مایع مرتبطمی سازد

Clausius-Clapeyron

equation

www.ChemGroup.ir

نقطه انجماد

دمایی که در آن ،فازهای جامد و مایع بایکدیگر در حال تعادلند.

1atmاگر فشار کل ، باشد، این مقدار را

انجماد عادیمی نامیم.

Solidify point

نقطه جوش

نقطه جوش یک مایع ،عبارت از دمایی استکه در آن ، فشار بخار

مایع با فشار بیرونیبرابر می شود و نقطه

جوش عادی یک مایع ،دمایی است که در

آن ، فشار بخار مایع است.1atmبرابر

boiling point

مراجعه کنید به نقطهنقطه ذوبانجماد

melting point

نقطه سه گانه

دما و فشاری که در آن، حالت جامد ، مایع و

گاز یک ماده در عینحال با یکدیگر در حال

تعادل اند.

triple point

آبپوشی

فرایندی است که آن ،مولکولهای آب به

سوی ذرات ماده حلشده جذب می شوند

و آنها را احاطهمی کنند.

Hydration

آزئوتروپ

محلولی است کهفشار بخار آن ، بالتر یا

پایین تر از فشار بخارهر یک از اجرای خالص

است. اگر فشار بخاربالتر باشد، آن محلول

، آزئوتروپ با نقطهجوش مینیمم و اگر

پایین تر باشد، آزئوتروپبا نقطه جوش

ماکزیمم است.

Azeotrope

تغییر آنتالپی مربوط بهآنتالپی آبپوشیفرآیند آبپوشی یونهای

گازی از مقدار معینی(معمول یک مول) از

Enthalpy ofhydration

www.ChemGroup.ir

یک ماده حل شدهاست.

آنتالپی انحلل

تغییر آنتالپی مربوط بهفرآیند انحلل مقدارمعینی (معمول یک

مول) از یک حلشونده در یک حلل

است. مقدار اینآنتالپی به دما و

غلظت نهایی محلولبستگی دارد.

Enthalpy ofsolution

اسمز

فرآیند عبور مولکولهایحلل از غشای

نیم تراوایی است کهدو محلول را از یکدیگر

جدا می کند. جهتعبور این مولکولها بهسوی محلول غلیظتر

است.

Osmosis

اصل لوشاتلیه

هر سیستم در حالتتعادل نسبت به تغییرشرایط ، عکس العملنشان داده، در جهت

مقابله با آن عملمی کند.

Le,chatelier,spriciple

تقطیر

جداسازی اجزایسازنده یک محلول با

روش تبخیر و تراکماست.

Distillation

خواص غلظتی

خواصی از یک محلولاست که به غلظت

ذرات ، نه به ماهیتاین ذرات ، بستگی

دارند. این خواص ،عبارتند از کاهشبخار ، نزول نقطه

انجماد ، صعود نقطهجوش و فشار اسمزی

Colligaliveproperties

عبارت از نسبت مقدارضریب وانت- هوفخاصیت غلظتی اندازهگیری شده یک محلول

Van,t Hoff factor

www.ChemGroup.ir

به مقدار محاسبهشده آن خاصیت

است، به فرض اینکهماده حل شده غیر

الکترولیت باشد.

قانون رائول

فشار جزئی هر جزء ازیک محلول ایده آل در

بخار آن محلول برابر باحاصلضرب فشار بخار

آن جزء به صورتخالص در کسر مولی

آن جزء در محلولاست.

Rault,s Law

قانون هنری

وقتی که یک گاز دریک مایع بدون واکنش

شیمیایی حلمی شود، مقدار گاز

حل شده در مقدارمعینی از مایع با فشار

جزئی آن گاز در بالیمحلول نسبتمستقیم دارد.

Hanry,s Law

محلول ایده آل

محلولی است که ازقانون رائول پیروی

می کند. یک محلول دوB,Aجزئی متشکل از

وقتی ایده آل است کهدر آن ، نیروهای بینمولکولی مولکولهای

B,A و مولکولهای A,AB,Bو مولکولهای

اساسا یکسانند.

Ideal solution

www.ChemGroup.ir

واژگان شیمی تجزیه

تصویر معادل

واژه لتینتعریف فارسی

اسیدسیستم

حللیماده ای که کاتیون حلل را می دهد.

salvent-systemacid

باز سیستمماده ای که آنیون حلل را می دهدحللی

solvent-systembase

ماده آمفیپروتیک

ماده ای که می تواند به صورت یکاسید برونشتد عمل کند.

amphiproticsubstance

خنثی کردن neutralizationواکنش بین یک اسید و یا باز(شدن)

آبکافتواکنش یک کاتیون یا یک آنیون با آب

hydrolysis را تحت تاثیر قرار می دهد. PHکه

اثر یونمشترک

اثر ناشی از افزایش یک ترکیب روییک سیستم در حال تعادل به طوری

که ترکیب با ترکیب حاضر در سیستم، در یک یون ، مشترک باشند.

common ioneffect

ثابتتفکیکی آب

OH- و غلظت H+حاصلضرب غلظت درجه25در هر سیستم آبی در

سانتی گراد

dissociationconstant of

water

ثابت تفکیکاسید

ثابت تعادلی که به تعادل شامل یکاسید ضعیف و یونهای مشتق از آن

در محلول آبی مربوط می شود.

dissociationconstant of acid

ثابت تفکیکباز

ثابت تعادلی که به تعادل شامل یکباز ضعیف و یونهای مشتق از آن در

محلول آبی مربوط می شود.

dissociationconstant of base

درجه تفکیککسری از غلظت کل الکترولیت

ضعیفی که در محلول آبی و در حالتعادل به شکل یونی باشد.

degree ofdissociation

www.ChemGroup.ir

شناساگراسید- باز

محلول ، رنگPHترکیبی که با تغییر آن تغییر می کند.

acid –baseindicator

معادلههندرسون –

هاسل باخ

را میسرPHمعادله ای که محاسبه PH=PKa+Cog-{A-}/{HAمی سازد. {

لگارییم منفی ثابتPKaکه در آن ،

تفکیک اسید ضعیفی است که برایتهیه بافر مورد استفاده قرار گرفته

}HA} غلظت یونها و {A-است. {غلظت مولکولهای اسید ضعیف

است.

HendrersonHasselbalch

equation

منحنیتیتراسیون

نموداری که نشان می دهد چگونهPHیک محلول در حین عمل

در برابرPHتیتراسیون تغییر می یابد. حجم باز یا اسید اضافه شده رسم

می گردد.

Titration Curve

نقطه ای در تیتراسیون کهنقطه پایانیشناساگر ، تغییر رنگ می یابد.

end point

نقطههم ارزی

نقطه ای در تیتراسیون که مقدارهم ارزی از باز یا اسید به نمونه ای

اسید یا بازی که تیتر می شود، اضافهمی گردد.

equivalencepoint

PH) غلظت10لگاریتم منفی (بر مبنای

در محلول آبیH+یونهای PH

PK) ثابت10لگاریتم منفی (بر مبنای

تعادلPK

POH) غلظت10لگاریتم منفی (بر مبنای

در محلول آبیOH-یونهای POH

www.ChemGroup.ir

آمفوتریسم

خاصیت هیدروکسید بعضی از فلزاتکه می توانند هم به عنوان اسید

عمل کنند و هم به عنوان باز. موادآمفوتر در آب نامحلولند.

amphoterism

اثر نمک

افزایش انحلل پذیری موادیکه کممحلولند. این افزایش به دنبال

افزایش الکترولیت دیگر به محلولمشاهده می شود.

salt effect

ثابتناپایداری

ثابت تعادل برای تفکیکی کامل یونکمپلکس به کاتیون فلزی و لیگاند.

عکس این ثابت ، ثابت تشکیل نامیدهمی شود.

instabilityconstant

حاصلضربانحللپذیری

ثابت تعادل برای سیستمی را گویندکه شامل ماده ای کم محلول و در

حال تعادل با محلول سیر شدهنمکهایش است. این مقدار ثابت برابر

حاصلضرب غلظت یونها است،به طوری که غلظتها به توان عددیکه همان ضرایب معادله شیمیاییموازنه شده است، رسیده باشند.

solubilityproduct

حاصلضربیونی

مقداری است که از جایگزینیغلظتهای پیشنهاد شده در عبارتی

مشابه عبارت حاصلضرب انحللپذیری بدست می آید. با مطابقت

دادن غلظت یونها با مقادیرپیشنهادی ، مقدار حاصلضرب یونی با

مقایسه می شود تا معلومkspمقدار شود رسوب تشکیل می گردد یا نه.

باشد،kspاگر حاصلضرب یونی از رسوب تشکیل خواهد شد.

Ionic product

مول

مقدار ماده خالصی که عده واحدهایمستقل اصلی آن ، دقیقا برابر عده

12 کربن 12gاتمهای موجود در است. مجموعه ای که شامل عدد

آووگادرو واحد مستقل باشد.

mole

حلل

جزئی از یک محلول که بیشترینمقدار موجود در محلول را دارد یا

حالت فیزیکی محلول را مشخصمی کند.

solvent

غلظتمقدار ماده حل شده در مقدار معینی

از محلول یا حللConcetration

ماده حلشده

ماده حل شده در حلل جزئی از یکمحلول یا حلل.

solved substance

www.ChemGroup.ir

محصولماده ای که در یک واکنش شیمایی

تولید می شود.Product

معادلهشیمیایی

نمایش یک واکنش شیمیایی بانمادها و فرمولهای عناصر و موادمرکبی که در آن واکنش دخالت

دارند.

Chemicalequation

مولریتهعده مولهای ماده حل شده در یک

لیتر محلولmolarity

واکنشدهنده

ماده ای که در واکنش شیمیاییمصرف می شود.

reactant

تیتراسیون

فرایندی که در آن ، یک محلولاستاندارد با محلولی با غلظت

نامعلوم واکنش داده می شود تاغلظت محلول مجهول تعیین شود.

titration

رسوب کردنتشکیل یک ماده نامحلول (موسوم به

رسوب) در مخلوط یک واکنش بهحالت محلول

precipitate

محلولاستاندارد

مخلولی که غلظت ماده حل شده درآن ، دقیقا معین است.

Standardsolution

عده اکی والنهای جسم حل شدهنرمالیتهدر یک لیتر محلول

normality

نمک

ترکیبی که از واکنش یک اسید و یکباز بدست می آید. این ترکیب شاملیک کاتیون از باز و یک آنیون از اسید

است.

salt

نمک اسیدی

نمکی که از خنثی شدن ناکامل یکاسید چند پروتونی بدست می آید.

آنیونهای این نوع نمکها ، یک یا چندهیدروژن یونش پذیر اسید اولیه را

نگه داشته اند.

acidic salt

www.ChemGroup.ir

نمک خنثینمک حاصل از خنثی شدن کامل یک

اسید چند پروتونی که در آن ، تمامپروتونهای اسید خنثی شده است.

neutral salt

وزن هم ارز

مقداری معین از هر ماده که براساس واکنش مورد بررسی ، به

گونه ای محاسبه می شود که یکهم ارز از یک واکنش دهنده دقیقا با

یک هم ارز از واکنش دهنده دیگرواکنش دهد.

equivalentweight

یونهیدرونیوم

یونی که از یک پروتون و یک مولکول+آب تشکیل می شود و دارای فرمول

H3O.است Hydronium ion

بهره نظری

بیشترین مقدار محصولی که می تواناز یک معادله شیمیایی بدست آورد و

محاسبه آن با استفاده از نظریهاستوکیومتری بر مبنای معادله

شیمیایی واکنش باشد.

Theoretical yield

بهره درصدیبهره واقعی تقسیم بر بهره نظری

100ضرب در percent yield

بهره واقعیمقدار محصول بدست آمده از یک

واکنش شیمیاییactual yield

www.ChemGroup.ir

واژگان شیمی آلی

تصویر معادل

واژه لتینتعریف فارسی

ایزومریهندسی

نوع معینی ازدیاسترومرها که از

چرخش ممانعت شدهدر حول پیوندهای

دوگانه بوجود آمدهباشند، ایزومرهای

هندسی خواندهمی شوند.

geometricisomerism

poymerپیوند چندین منومرپلیمر- بسپار

ترکیب چپ برسطح نور قطبیده را به

چپ می چرخاند.levoratatory

compound

ترکیب راست برسطح نور طبیده را به

راست می چرخاند.dextrorotatory

compound monomerیک مولکول تنهاتکسپار

طیف سنججرمی

وسیله ای برای اندازهگیری

massspectrometry

صابونی شدن

فرایندی که در آن ، یکتری گلیسیریدها با

محلول آبی یک باز گرممی شود و گلیسرول و

نمک اسیدهای چرب(صابونهای) را بدست

می دهد.

sponification

www.ChemGroup.ir

مولکول کایرالمولکولهایی که بر تصویرآینه ای خود قابل انطباقنیستند، کایرال هستند.

chiral molecule

واکنشاستخلفی

واکنشی که در آن ، اتمیا گروهی از اتمها با اتم

یا گروهی از اتمهادرمولکول استخلف

می شوند.

substitutionreaction

واکنشافزایشی

واکنشی که در آن ، دوقسمت از یک واکنشگر

به پیوند دوگانه اضافهمی شود. ( یک قسمت

به هرپیوند )

addition reaction

واکنشجانشینی

واکنشی که در آن ، یکگروه از مولکول آلی ،

جانشین گروه دیگرمی شود.

displacementreaction

واکنش گرینیارد

واکنشی که بوسیلهواکنشگر آلی منیزیم

R-Mgxانجام می شود بنیانRکه در آن ،

اتمXآلکیل یا آریل و هالوژن باشد.

Gringnardreaction

همبسپارپلیمری تشکیل شده از

دو منومرمتفاوتCopolymer

درشت مولکولمولکولی بزرگی و با

وزن مولکولی زیادmacromolecule

سنتز فریدل-کرافت

واکنش ترکیب آروماتیکبا آلکیل هالید که در آن

HClحذف می شود و زنجیر جانبی جدیدی در

حلقه بنزنی ترکیبآروماتیک وارد می گردد.

Friedel- Graftssynthesis

کراکینگ

فریندی صنعتی که درآن ، مولکولهای بزرگ

شکسته می شوند و بهمولکولهای کوچکتر

تبدیل می گردند.

Cracking

آرایشی از اتمها که یکپیکر بندیفضا ایزومر خاص را

مشخص می کند،

Configuration

www.ChemGroup.ir

پیکربندی آن ایزومر نامدارد.

پیوندهای دوگانه پیاپی

ترکیبی که در آن ، دو یاچند پیوند دو گانه به

صورت متوالی قرارگرفته باشند.

Cumulated doublebonds

دی مر- دوپاردو مولکول یکسان

کهبه هم متصل شده اند، ایجاد دی مر می کنند.

Dimere

Aromaticبنزن یا مشتقی از بنزنآروماتیک

خصلتآروماتیکی

خصلتی که باعث ایجادترکیب آروماتیک

می شود.Aromaticity

Hydrolysisواکنش با حضور آبهیدرولیز

ایزومر

دو یا چند مادهشیمیایی که دارای

فرمول شیمیایییکسانند، ایزومر نامیده

می شوند.

Isomer

الکترونگاتیوی

الکترونگاتیوی ، میزانتوانایی نسبی یک اتم

در یک مولول برای جذبجفت الکترون پیوندی به

سوی خود است.

Electronegativity

الکتروفیل ،الکتروندوست

مولکول دارنده اتم باالکترونگاتیوی بال

Electrophill

کششالکتروفیلی

کشش ایجاد شدهتوسط یک اتم الکتروفیل

Electrophilic pull

تعادلوجود شرایط ثابت یا

تغییرات پایاEquilibrium

استری شدنانجام واکنش با تشکیل

استرEsterification

نوآراییپنیاکولی

- دیول ها ، درαوقتی محیط اسیدی یا قلیاییقرار بگیرند، با مکانیسم

خاصی آب از دستمی دهند و یکی از

گروهها از کربنی بهکرین دیگر مهاجرت

می کند و کتون تولیدمی شود که به آن ،

نوآرایی پنیاکولی گویند.

pinacolicrearrangement

عدم تقارن و تشابه درقطبییک مولکول ، ایجاد

مولکولی قطبی

Polar

www.ChemGroup.ir

می کند.

محصول

در یک واکنششیمیایی ، مواد موجود

در طرف راست معادلهشیمیایی را ، محصول

واکنش گویند.

Product

کیفیبر پایه چگونگی یا

کیفیتQualitative

Quantitativeبر پایه مقدار یا کمیتکمی

راسمیک

مخلوطی از انانتیومرهابه مقدار مساوی را

مخلوط راسمیکمی گویند. یک مخلوطراسمیک از نظر نوری

غیر فعال است.

Racemic

راسمیک شدن

هنگامی که دو انانتیومربا هم مخلوط

می شوند، چرخشایجاد شده توسط یک

مولکول ، دقیقا باچرخش مخالف ایجاد

شده توسط مولکولانانتیومر خود خنثیمی شود که به این

عمل ، راسمیک گویند.

Racemization

Radicalاتم دارای تک الکترونرادیکال

نوآرایی

انجام واکنش با تغییر درساختار یک مولکول و

ایجاد مولکولی با آرایشجدید

Rearrangement

واکنشگر

در یک واکنششیمیایی ، مواد موجود

در طرف چپ معادلهشیمیایی را واکنشگر

گویند.

Reagent

نشان دارماده دارای یک یا چند

اتم رادیواکتیوLabeled

قاعدهمارکونیکوف

در افزایش یک اسید بهپیوند دو گانه کربن-

کربن یک آلکن ،هیدروژن اسید به

کربنی متصل خواهدشد که بیشترین تعداد

هیدروژن را داشتهباشد.

Markownikoff’srule

www.ChemGroup.ir

فعالیت نوری

یک ماده فعال نوری ،ماده ای است که

سطح نور قطبیده رامی چرخاند.

Optical activity

چرخش نوری

یک ماده فعال نوری ،ماده ای است که

سطح نور قطبیده رامی چرخاند. وقتی نور

قبیده در حال ارتعاش دریک سطح معین از میان

یک ماده فعال نویمی گذرد ، در حال

ارتعاش در یک سطحدیگر پدیدار می شود.

Optical ratation

انانتیومرایزومرهای تصویر آینه ای

را انانتیومر می نامند.enantiomer

فضا ایزومر

ایزومرهای تصویر آینه ایرا انانتیومر می نامند. ازآنجا که آنها فقط از نظرجهت گیری اتمها با هم

فرق دارند، از این روانانتیومرها به طبقه ای

عام به نام فضا ایزومرتعلق دارند.

Streo isomer

کربوکاتیون

یون مثبتی که ازگروهی از اتمها شاملاتم کربن با تنها شش

الکترون والنس تشکیلشده باشد.

Carbo cation

آلکان

هیدروکربن زنجیر بازیکه در آن ، تمام

C-Cپیوندهای پیوندهای یگانه اند.

آلکانها با فرمول عمومیCnH2n+2.مطابقت دارند

alkane

آلکن

هیدروکربن زنجیر بازیکه حاوی پیوند دو گانه

C-Cاست. آلکنها با CnH2nفرمول عمومی

مطابقت دارند.

alkene

www.ChemGroup.ir

آلکین

هیدروکربن زنجیر بازیکه حاوی پیوند سه

است. آلکنهاC-Cگانه CnH2با فرمول عمومی

n-2.مطابقت دارد

alkyne

ایزومر فضایی

ترکیباتی که فرمولیکسان دارند و اتمها با

ترکیب یکسان بهیکدیگر پیوند خورده اند،

ولی آرایش اتمهایسازنده در فضا با

یکدیگر متفاوت است.

Stereo isomer

ایزومر ساختاری

ترکیباتی که فرمولمولکولی یکسان دارند،

ولی در نحوه پیوند اتمهابه یکدیگر متفاوتند.

Structural isomer

بسپارشافزایشی

تشکیل بسپار از طریقپیاپی مولکولهای تکپار

که ممکن است آلکن یاآلکادی آن مزدوج باشد.

additionpolymerization

بسپارشتراکمی

بسپارشی که در آن ،مولکولهای تکپار همراهبا حذف مولکول کوچک

معمول آب ، با یکدیگرترکیب می شوند.

Condensationpolymerization

www.ChemGroup.ir

واژگان شیمی معدنی

تعریفمعادل فارسیواژه لتین

Acidاسیدترکیب کووالنسی حاوی هیدروژن ، که در آب تفکیک شده ، یون

+H یا +H3O.بوجود می آورد

Polyprotic Acidاسید چند پروتوناسیدی که هر مولکول آن می تواند بیش از یک پروتون از دست

دهد.

Oxidationاکسایشآن بخشی از واکنش اکسایش - کاهش که در آن ، افزایش عدد

اکسایش یا از دست دادن الکترون مشاهده می شود

acidic Oxideاکسید اسیدیاکسید یک نافلز که بر اثر ترکیب با آب ، یک اسید بوجود

می آورد.

basic Oxideاکسید بازییک اکسید فلزی که بر اثر ترکیب با اسید ، تولید نمک می کند.

بعضی اکسیدهای بازی با آب ترکیب شده ، هیدروکسیدهایمحلول را بوجود می آورند.

baseبازدر مفهوم آرنیوسی ، ترکیبی است که در آب تفکیک شده ، یون

-OH.بوجود می آورد

Oxidaition numberعدد اکسایشعددی مثبت ، منفی ، صفر که براساس قواعدی اختیاری ،

مبتنی بر قطبی بودن پیوند به یک اتم در یک ترکیب یا به اتم آزادنسبت داده می شود. این مفهوم ، کامل قراردادی است.

Crystal latticeشبکه بلورطرحی متقارن و سه بعدی از نقاط یک بلور که مشتمل بر

مکعبی است با ذرات تشکیل دهنده یکسان واقع در گوشه ها ومرکز آن.

simple cubic unit cellسلول واحد مکعبی

سادهسلول واحد یک بلور که مشتمل بر مکعبی است با ذرات

تشکیل دهنده یکسان واقع در گوشه های آن.body - Centered

cubic unit cellسلول واحد یک بلور که مشتمل بر مکعبی است با ذراتسلول واحد مکعبی پرتشکیل دهنده یکسان واقع در گوشه ها و مرکز آن.

unit cellکوچکترین بخش یک بلور که اگر در سه بعد تکرار شود، آن بلورسلول واحدحاصل می شود.

Crystal allotropeدو یا چند شکل مختلف از یک بلور که اگر در سه بعد تکرار شود،چند شکلی بلورآن بلور حاصل می شود.

amorphous solids جامدات بی شکلجامداتی که در آن ، مولکولهای تشکیل دهنده ، آرایش منظم

بلور را ندارند. این جامدات ، مقاط ذوب یا انجماد مشخصیندارند.

Crystal defectناکامل بودن بلور که ناشی از جابجایی ، فقدان یونها ، خارجنقص بلورشدن یونها از محل مناسب خود و وجود ناخالصی است.

Photolysisتجزیه بوسیله نورنورکافت

Crystal field theoryنظریه ای در شیمی معدنی مبنی بر چگونگی تشکیل یکنظریه میدان بلورترکیب با پیوند کووالنسی.

chelateیک بنیان یا ترکیب دارای بار منفی که با یون فلزات ترکیبشلت یا کی لیتمی شود و تولید ترکیب کمپلکس می کند.

www.ChemGroup.ir

ammonolysisتجزیه بوسیله آمونیاک.آمونیاک کافتLinkage isomerismایزومری از لحاظ نوع اتم اتصالی به اتم مرکزی.ایزومری اتصال

exclusion principle ofPauliاصل طرد پاولی

در یک اتم ، هیچ دو الکترونی نمی توانند مجموعه چهار عددکوانتومی یکسان داشته باشند.

ionization isomerismایزومری از لحاظ نوع یون های تشکیل شده.ایزومری یونشCis - Trans isomerismایزومری از لحاظ تفاوت در تقارن سیس و ترانس.ایزومری سیس- ترانس

Hund's ruleترتیب پر شدن اوربیتالها در یک اتم ، نوبتی است.قائده هوند

Aufbau methodروش (اصل) بناگذاریروشی برای بدست آوردن آرایش الکترونی اتم که در آن ،

الکترونها یکی پس از دیگری (بر پایه انرژی اوربیتالی) افزودهمی شوند تا آرایش مطلوب بدست آید.

energy shellپوسته انرژی ، یکسانnگروهی اوربیتال اتمی که عدد کوانتومی اصلی ،

دارند.

sub shellپوسته فرعی

خالصی ، مشخصlبخشی از پوسته الکترونی که با عدد می شود. یک پوسته الکترونی ، ممکن است یک یا چند پوسته

فرعی در خود بگنجاند و هر پوسته فرعی می تواند یک یا چند,... را می توان برایs,p,d,fاوربیتال در خود جای دهد. نشانه های

و... بکار برد.3و2و1و0 برابر lنشان داده پوسته های فرعی

bond Orderمرتبه پیوندنصف تفاضل تعداد الکترونهای چند پیوندی از تعداد الکترونهای

پیوندی در یک مولکول دو اتمی

Formal chargeبار قراردادی

بار قراردادی ، باری است که بر پایه قواعدی چند به اتمهای یکساختار مولکولی نسبت داده می شود، با این فرض که

الکترونهای پیوندی بین اتمهای متصل به هم ، به طور یکسانیتوسط آن دو جذب می شوند.

Covalent bondپیوند کووالنسیپیوندی که بین دو اتم از طریق به اشتراک گذاشتن الکترون

بوجود می آید.

Electronegativityالکترونگاتیویمیزان توانایی نسبی یک اتم در یک مولکول برای جذب الکترونها

به سوی خود.

Lewis structureساختار لوییس

نمایش ساختار یونها یا مولکولهای کووالنسی که در آن ، تنهاالکترونهای والنس اتمها نشان داده می شوند. یک خط کوتاهبرای نشان دادن پیوند کوالنسی (یک جفت الکترون) و نقطه

برای نشان دادن الکترونهای غیر مشترک مورد استفاده قرارمی گیرد.

Molecular Orbitalاوربیتالی که نه با یک اتم ، بلکه با تمام مولکول ارتباط دارد.اوربیتال مولکولی

bonding molecularاوربیتال مولکول پیوندی

اوربیتال مولکولی که در آن ، چگالی الکترونی در ناحیه بینهسته ها زیاد است. انرژی دو الکترون که در اوربیتال مولکولی

پیوندی قرار می گیرند، کمتر از هنگامی است که در اوربیتالهایاتمی بوجود آورنده آن قرار گرفته باشند.

antibondingmolecular Orbital

اوربیتال مولکولی که در آن ، چگالی الکترونی در ناحیه بینهسته ها کم است. انرژی دو الکترون که در اوربیتال مولکولی

ضد پیوندی قرار می گیرند، بیشتر از هنگامی است که دراوربیتالهای اتمی بوجود آورنده آن قرار گرفته باشند.

bonding pair ofelectronجفت الکترون پیوندی

یک جفت الکترون که برای ایجاد یک پیوند کووالنسی بین دو یاچند اتم مورد استفاده قرار می گیرد.

non bonding pair ofجفت الکترون روی یک اتم در یون چند اتمی یا مولکولجفت الکترون ناپیوندی

www.ChemGroup.ir

electron.کووالنسی که در پیوند شدن اتمها دخالت ندارد

Electronالکترون دارد، حاصل0.00055uیک ذره زیر اتمی که جرمی تقریبا برابر

یک واحد بار منفی است و خارج هسته یک اتم یافت می شود.

metalloidشبه فلز ، نیمه فلزعنصری که کامل فلزیست، اما خواص هر دو را دارد و در نزدیکی

خط مورب پله ای جدول تناوبی جای دارد.

Alkali metalفلز قلیایی) ، سدیم (Liگروهی از فلزات نرم واکنش پذیر ، شامل لیتیم (

Na) پتاسیم ، (K) روبیدیم ، (Rb) سدیم ، (Csفرانسیم ، (

Notronنوترون و بدون بار است و1.0087uیک ذره زیر اتمی که جرم آن ، تقریبا

در هسته اتم یافت می شود.

Protonپروتون دارد، حامل بار1.0073یک ذره زیر اتمی که جرمی تقریبا برابر با

مثبت است و در هسته اتم یافت می شود.Mass numberتعداد کل پروتونها و نوترونهای موجود در هسته اتم.عدد جرمی

Law of Conservationof massجرم در جریان یک واکنش شیمیایی تغییر قابل توجهی نمی کند.قانون پایستاری جرم

Periodic Lawقانون تناوبیخواص فیزیکی و شیمیایی عناصر ، تابعهای تناوبی از عدد اتمی

هستند.

nonmetalنافلزعنصری که جلی فلزی ندارد، رسانای گرمایی و الکتریکی آن

ضعیف است، به حالت جامد ، شکننده است و در جدول تناوبیدر طرف راست خط مورب پله ای جای دارد.

Chemical formulaفرمول شیمیایینمایش یک ماده مرکب که با استفاده از نمادهای شیمیایی ،

انواع تعداد نسبی اتمهای موجود در یک ماده مرکب را نشانمی دهد.

principal quantumnumberعدد کوانتومی اصلی

عدد کوانتومی که پوسته انرژی الکترونی مربوط را نشان است.1و2و3 ، اعداد صحیح مثبت ...وnمی دهد. مقادیر

Fransition elementعنصر واسطه

جدول تناوبی قرار می گیرد. در اینBعنصری که در گروه عناصر ، الکترون متمایز کننده که به روش بناگذاری به عنصر

است و به پوسته ماقبل آخرdپیشین اضافه می شود، الکترون افزوده می شود.

inner transitionelementعنصر واسطه درونی

عناصر لنتانید و آکتنید که در پایین جدول تناوبی قرار می گیرند. استfالکترونهای متمایز کننده در عناصر این گروه ، یک الکترون

که به پوسته ماقبل آخر افزوده می شود.Paramagnetic

substanceماده پارامغناطیسماده ای که به درون میدان مغناطیسی جذب می شود. در چنین

ماده ای ، تمام الکترونها جفت نشده اند.diamagnetic

substanceماده دیا مغناطیسماده ای که توسط میدان مغناطیسی دفع می شود. در چنین

ماده ای ، تمام الکترونها جفت شده اند.

excited stateحالت برانگیختهحالتی از اتم که در آن ، آرایش الکترونی ، انرژی بیشتری نسبت

به هنگامی که اتم در حالت پایه است، به اتم می دهد.

ground stateحالت پایهحالت کمترین انرژی ممکن یک اتم که در آن ، الکترونهای اتم ،

نزدیکترین فاصله ممکن به هسته را دارند.

afiniteالکترونخواهی

تغییرات انرژی سیستم در فرایندی که طی آن ، یک الکترون بهاتم گازی ، در حالت پایه افزوده می شود، اولین الکترونخواهی

عنصر نامند. دومین الکترونخواهی و الکترونخواهیهای بالتر ،مربوط به افزودن الکترونها به یونهای منفی است.

Lattice energyتغییر آنتالپی مربوط به تراکم یونهای منفی و مثبت گاز شکل درانرژی شبکه

www.ChemGroup.ir

یک بلور یونی.

ionization energyانرژی یونش

انرژی لزم برای جداکردن سست ترین الکترون یک اتم منفرد درحالت پایه ، انرژی اولین یونش است. انرژی دومین یونش و

یونشهای بالتر ، مربوط به فرایندهای است که در آنها ،الکترونها از یک یون دارای یک یا بیشتر بار مثبت جدا می شوند.

bond distanceفاصله بین هسته دو اتم که با هم پیوند دارند.طول پیوند

atomic radiusشعاع اتمیشعاع تقریبی یک اتم که بر مبنای تسهیم طول پیوندی بدست

می آید.

ionic radiusشعاع یونیشعاع تقریبی یک یون که از تسهیم فاصله بین هسته دو یون

مجاور در یک بلور یونی بدست می آید.interstitial positionمحلی بین مکانهای منظم ساختار بلور.محل درون حفره ای

www.ChemGroup.ir

واژگان شیمی صنعتی

تصویر معادل

واژه لتینتعریف فارسی

alcorous waterآب دارای آهکآب آهکی

آب اسیدی آب دارای خاصیت

اسیدی acid water

wash bottleوسیله ای در آزمایشگاهآب فشان

تعداد مولکولهای آبآب بلورموجود در بلور مواد

crystal water

Hydrousهر ماده دارای آب تبلورآبدار

آب ژاول

یک نوع ماده ضدعفونی کننده متشکل

از کلرید سدیم وهیوکلریت سدیم

javelle water

www.ChemGroup.ir

آبی که دارای امل حآب سختمحلول زیادی باشد.

Hard water

آب مقطرآب خالص ، آب بدون هر

گونه امل ح یا موادمعدنی

distilled water

volcanicمنتسب به آتشفشانآتشفشانی

Labratoryآزمایشگاه

نوعی روش اثباتآزمون و خطانظریات تجربی

trial and error

detectionآشکارسازی

آفت کشمواد شیمیایی

مخصوص از بین بردنآفت های کشاورزی

pesticide

بیرون آوردن ماده از فازاستخراجآبی به فاز آلی

extraction

elasticانعطاف پذیرالستیک

نوعی باتری قابل شارژباتری انباره ایaccumulator

battery

ماده شیمیایی از بینباکتری کشبرنده باکتری

bactericide

از بین بردن مواد سمیتصفیه شدهیا مضر

raffinate

waste waterتضفیه

www.ChemGroup.ir

treatmentفاضلب refineتصفیه کردن

تفالهماده غیر قابل استفادهباقیمانده از یک پروسه

residue , pulp

تقطیر با بخار steam distillationنوعی روش تقطیرآب

تقطیر جزء بهنوعی روش تقطیرجزء

fractionaldistillation

dry distillationنوعی روش تقطیرتقطیر خشکsimple distillationنوعی روش تقطیرتقطیر ساده

PHتنظیم عملی وابسته به یک

واکنشadjusting PH

تیزابسلطانی

مخلوطی از درصدیHNO3و در صدی اسید

سولفوریکaqua regia

پوست پرداخت شده وچرمقابل استفاده حیوانات

leather

lining leatherنوعی چرمچرم آستری aldehyde leatherنوعی چرمچرم آلدئیدی

genuine leatherنوعی چرمچرم اصیلچرم با رخ زبر

و خشن grainy leatherنوعی چرم

چرم پرداختشده

finished leatherنوعی چرم

alligator leatherنوعی چرمچرم تمسا حچرم دباغی

شده با کروم chrome tannedنوعی چرم

چرم دباغیشده با مواد

دباغیگیاهی

chrome tannedنوعی چرم

چرم دباغیشده

protected leatherنوعی چرم

upper leatherنوعی چرمچرم رویه sole leatherنوعی چرمچرم زیره

چرم ساختهشده

finished leatherنوعی چرم

light leatherنوعی چرمچرم سبک heavy leatherنوعی چرمچرم سنگین

نوعی چرمچرم ضد آبwater proof

leather natural leatherنوعی چرمچرم طبیعی

www.ChemGroup.ir

imitation leatherنوعی چرمچرم مصنوعیچرم نرم

مخصوصدستکش

Castor leatherنوعی چرم

dash leatherنوعی چرمچرم ورنی

چسبماده ای معمول پلمیری

برای به هم مربوط کردندو سطح مختلف

gum , glue ,adhesive

چکش خوارخصوصیتی مربوط به

فلزاتmalleable

خارج کردن آباضافی

hydro-extraction

خوردگیوارد واکنش شدن و

اکسید شدن فلزات و ازبین رفتن آنها

corrosion

tannedچرم بهینه شدهدباغی شده

دباغیعملی که بر روی

پوست حیوانات انجاممی شود.

tanning

رنگ بریاز بین بردن رنگ طبیعی

یک مادهdye

رنگپایهماده ای برای پایدار

کردن رنگ بر روی یکماده قبل از رنگ آمیزی

binder

pigmentرنگدانه

رطوبتوجود آب یا مایع در یکماده یا ترکیب جامد یا

گاز

moisture ,humidity

رطوبت مطلق

رطوبت مطلق ، جرمبخاری است که توسط

گاز بدون بخار حملمی شود که فقط

بستگی به فشار جزئیبخار مربوط دارد.

absolute humidity

رطوبت زدایی

از بین بردن رطوبتموجود در یک ماده ،

انتقال ماده بین فاز مایعخالص و یک گاز ثابت

dehumidification

رطوبت نسبی به صورترطوبت نسبینسبت فشار جزئی

بخار به فشار بخار مایعدر دمای گاز تعریف در

دمای گاز تعریفمی شود و معمول آن را

به صورت در صد بیان

relative humidity

www.ChemGroup.ir

می کنند و لذا رطوبتصد در صد یعنی گاز

اشباع و رطوبت صفر درصد یعنی گاز بدون بخار.

www.ChemGroup.ir

واژگان زیست شیمی

معادلتصویرفارسی

واژه لتینتعریف

آلدوز

یک قند ساده که درآن ، کربن کربنیل در

یک انتهای زنجیرکربنی وجود دارد.

Aldose

جایگاه فعال

ناحیه ای از سطحیک آنزیم که به

مولکول سوبسترااتصال یافته و آن رابه طریق کاتالیتیک

تغییر می دهد، بهآن جایگاه کاتالیتیک

نیز گفته می شود.

active site

آنابولیسم

فازی از متابولیسمواسط که مربط با

بیوسنتز وابسته بهانرژی اجزای

سلولی از پیشسازهای ساده تر

می باشد.

Anabolism

www.ChemGroup.ir

آنزیمآلوستریک

یک آنزیم تنظیمیکه فعالیت

کاتالیتیک آن بااتصال غیر کووالن

یک متابولیتاختصاصی به

جایگاهی غیر ازجایگاه فعال ، تعدیل

می گردد.

allostericEnzyme

کاتابولیسم

فازی از متابولیسمحد واسط که مربوط

به تجزیهمولکول های غذایی

همراه با تولید انرژیمی باشد.

catabolism

کوآنزیم

یک کوفاکتور آلی کهبرای فعالیت بعضی

از آنزیمها مورد نیازاست و اغلب یک

ویتامین است.

Coenzym

کوفاکتور

یک یون معدنی یایک کوآنزیم که برایفعالیت آنزیمی مورد

نیاز است.

Cofactor

www.ChemGroup.ir

دیساکارید

کربوهیدراتیمتشکل از دو واحدمونوساکاریدی که

توسط پیوند کووالنبه یکدیگر اتصال

یافته اند.

disaccharide

آنزیم

یک بیومولکول ، کهRNAپروتئین یا

یک واکنشاختصاصی را کاتالیز

می کند.

enzyme

اسیدهایآمینه

ضروری

اسیدهای آمینه ایکه توسط انسان و

سایر مهره دارانقابل سنتز نبوده و

باید در رژیم غذاییموجود باشند.

essential aminoacids

تخمیر

تخمیر بی هوازیانرژی زای یک

مولکول غذایی نظیرگلوکز بدون

اکسیداسیونخالص

fermention

گلوکونئوژنز

بیوسنتز یککربوهیدرات از پیش

سازهای ساده ترغیر کربوهیدراتی

نظیر اگزالواستات یاپیروات

gluconegenesis

مسیر کاتابولیکیگلیکولیزکه توسط آن یک

glycoysis

www.ChemGroup.ir

مولکول گلوکز به دومولکول پیروات

شکسته می شود.

هگزوز

قند ساده ای کهاسکلت آن شش

اتم کربن شکیلشده است.

Hexose

لیپوپروتئین

یک تجمع لیپیدپروتئین که در حمل

لیپیدهای نامحلولدر آب در گردشخون نقش دارد.

Lipoprotein

لیپید

یک بیومولکولنامحلول در آب که

عموما شاملاسیدهای چرب و

استرول هامی باشد.

Lipid

متابولیت

یک ترکیب واسطشیمیایی در

واکنش های آنزیمیمتابولیسم

metabolite

اولیگومرپلیمر کوتاهی از

اسیدهای آمینه ،قندها یا نوکلئوتیدها

oligomer

www.ChemGroup.ir

پپتید

دو یا چنداسیدآمینه ای که به

طریق کووالن باپیوندهای پپتیدی به

یکدیگر متصلشده اند.

peptide

پورین

یک بازهتروسیکلیکنیتروژنی موجود در

نوکلئوتیدها واسیدهای نوکلئیک

Purine

پیریمیدین

یک بازهتروسیکلیک

نیتروژنی موجود درنوکلئوتیدها و اسید

نوکلئیک

pyrimidine

www.ChemGroup.ir

ایزومرهایفضایی

ترکیباتی که دارایترکیب و ترتیباطلعات اتمی

مشابه هستند،ولی آرایش های

مولکولی متفاوتیرا دارند.

steroisomers

تریوز

قند ساده ای کهاسکلت آن از سهاتم کربن تشکیل

شده است.

triose

چرخه اوره

مسیر متابولیکی درمهره داران برای

سنتز اوره ازگروههای آمینو

دی اکسید کربن کهدر کبد رخ می دهد.

urea cycle

یک پیش ساز غیرزیموژنفعال یک آنزیم

zymogen

effectorمتابولیتی که باافکتور

www.ChemGroup.ir

اتصال به یک آنزیمآلوستریک سببتغییر فعالیت آن

می شود.

بیوشیمی

علم مطالعهواکنش های

شیمیایی در داخلبدن موجودات زنده

است.

Biochemistry

اسیدآمینهواحدهای ساختاری

پروتئین هاamino acid

اسیدچربواحدهای ساختاری

چربی هاfatty acid

پروتئینساده

پروتئینی که در اثرهیدرولیز که انرژی

مصرف می کند.Simple protein

واکنشانرژی خواه

یک واکنششیمیایی که انرژی

مصرف می کند.endergonic

www.ChemGroup.ir

واکنشانرژی زا

یک واکنششیمیایی که انرژی

آزاد می کند.

exergonicreaction

هولوآنزیم

آنزیم دارای فعالیتکاتالیتیکی شامل

تمامی زیرواحدهای ضروری ،

گروههایپروستیتیک و

کوفاکتورها.

Holoenzyme

بافر

سیستمی کهمی تواند در برابر

مقاومتPHتغییرات نماید.

buffer

بیومولکول

ترکیب آلی که بطورطبیعی به عنوان

یک جز ضروریموجودات زنده.

biomolecule

www.ChemGroup.ir

منبع:

http://daneshnameh.roshd.irدانشنامه رشد

) تهیه شده است.http://www.chemgroup.irاین فایل توسط گروه شیمی (

www.ChemGroup.ir