ÖĞrenme İÇerİklerİ

Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

ÖĞ

REN

ME

İÇER

İKLE

Rİ


Erikson, psikososyal krizleri içeren sekiz

dönemden söz eder.

I. Dönem, güvene karşı ve güvensizliktir.

II. Dönem, özerkliğe karşı utanç ve kuşku.

III. Dönem, girişimciliğe karşı suçluluk

duygusu ile çocuklar çevrelerini keşfederek

benlik duygusunu geliştirirler.

IV. Dönem, çalışkanlığa karşı aşağılık duygusu

ile çocukların akademik başarı veya

başarısızlık yaşantılarını merkeze aldıkları bir

dönemdir.


V. Dönem, kimlik kazanmaya karşı rol

karmaşası ergenlerin arkadaş grubuna

odaklanıp, eş ve kariyer arayışına girdikleri

bir dönemdir.

VI. Dönem, yakınlığa karşı yalıtılmışlık;

VII. Dönem, üreticiliğe karşı verimsizlik ve

VIII. Dönem, benlik bütünlüğüne karşı

umutsuzluk getirmektedir.Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

Dönem Yaklaşık Yaşlar Psikososyal Krizler Önemli Kişiler Psikososyal Vurgular

IDoğumdan

18 aya kadar

Güvene karşı güvensizlik Anne Almak

Vermek

II 18 aylık- 3 yaş

Özerkliğe karşı utanç ve

şüpheEbeveynler Tutmak,

Gitmesine izin vermek

III 3 - 6 yaş Girişimciliğe karşı suçluluk Çekirdek aile

Yapmak (=peşinden gitmek)

Yapar gibi yapmak (=oynamak)

IV 6 - 12 yaşÇalışkanlığa karşı aşağılık

duygusu

Komşular, okul

Bir şeyler yapabilmek,Birlikte bir şeyler

yapabilmek

V 12 - 18 yaş

Kimlik kazanmaya

karşı rol karmaşası

Arkadaş grupları ve

lider modelleri

Kendisi gibi olma (ya daolamamak)

VI Genç yetişkinlik

Yakınlığa karşı yalıtılmışlık

Yakın arkadaşlar, cinsellik,

rekabet ve iş birliği

Başkalarında kendini kaybetmek ya da bulmak

VII Orta yetişkinlik

Üreticiliğe karşı

verimsizlik

Bölünmüş işler ya da

paylaşılan ev işleri

Dikkat çekmek

VIII Geç yetişkinlik

Benlik bütünlüğüne

karşı umutsuzluk

“İnsanlık" "Benim gibiler”

Yapamadıklarıyla karşı karşıyakalmak

• Erikson’un kuramı insanların yaşam süresince

karşı karşıya oldukları sorunlar üzerinde durur.

Ancak, insanların bir basamaktan diğerine

niçin ve nasıl geçtiklerini tanımlamaması ve

araştırarak teyit etmemesi açısından eleştirilir.


• Dönem 1 ve 2; çocuklar başkaları tarafından

konulan kuralları ilgi alanlarına odaklanarak

benimserler.

• Dönem 3 ve 4; birey kurallara uyum sağlar, kanun ve

kurallara inanır ve başkalarına uyum önemli olur.

• Dönem 5 ve 6; insan kendi değerlerini soyut ahlaki

prensiplere göre seçer ve davranır.


Heterojen, Dışa Bağımlı Ahlak (Küçük ) Özerk Ahlak (Büyük)

İlişkilerindeki sınırlara dayalı olarak yetişkinlerin yönlendirmelerine bağlıdırlar.

Özerk bireyler ilişkilerde iş birliği ve karşılıklı eşitlik temeline bağlı olarakkişilerarası ilişkilerde eşit olurlar.

Ahlaki gerçekliğe yansıyan tutumlar: Kurallar ihtiyaçlara göre esnemeyen tartışmaya açık olmayan ve otoriteye bağlı, değişmez yetişkinlerin yönetiminde olarak görülmektedir.

Mantıksal ahlaki tutumların yansıtılması: Kurallar karşılıklı iş birliği ve karşılıklı saygı ihtiyacına göre belli sözleşmeler ve kişisel kabuller ile karşılıklı anlaşmaların ürünüdür.

Kötülük; nesnel ve yapılan eylemlerin sonuçları açısından değerlendirilir;adalet yetişkin kararlarının içeriği ile eştir, keyfi ve ağır cezalar adil olarakgörülmektedir.

Kötülük, kişilerin niyetlerine, adalet kişi ihtiyaçlarını dikkate alarakuygulanan eşit yaklaşım, suça uygun cezanın uygulanmasına görebelirlenir.

Ceza bir suçun otomatik bir sonucu olarak görülüyor ve adalet içkin olarak görülür.

Ceza insan niyetine bakılarak belirlenir.


I. Gelenek Öncesi Düzey II. Geleneksel Düzey III. Gelenek Ötesi Düzey

Kurallar başkaları tarafından konulur.

Birey kurallara uyar. Grubun ihtiyaçlarına

görekendi ihtiyaçlarını

ikinci sıraya yerleştirebilir.

İnsanlar değerlerini takip ettikleri etik ilkeler

açısından tanımlarlar.

1. Evre : “Ceza ve İtaat” Eğilimi.

Yapılan davranışın iyi veya kötü olduğuna

fiziksel sonuçlara göre karar verilir.

3. Evre : “İyi Çocuk” Eğilimi.

Başkalarını memnun eden ve takdir edilen iyi davranışlar. “Hoş ve iyi olma” özelliği

kazanma.

5. Evre : “Toplumsal Sözleşme” EğilimiDoğrular genel insan

hakları ve bütün toplumun hem fikir olduğu

standartlara göre belirlenir. 4. evrenin tam tersine,

yasalar “dondurulamaz” toplumun iyiliği için

değiştirilebilir.

2. Evre : “Araçsal Amaç” Eğilimi.

Kişinin ve bazen de diğerlerinin ihtiyaçları doyuma ulaşırsa doğru

olandır. Adalet ve karşılıklı olma durumu

mevcuttur. “Sen benimkini bana

verirsen” “ben de sana seninkini veririm“

anlayışı vardır.

4. Evre : “Kanun ve Düzen” Eğilimi.Kendine verilen

görevi yerine getirmek, otoriteye saygı göstermek ve

kendi yararına konulan toplumsal

düzeni koruyan kurallara uymak.

6. Evre : “Evrensel Ahlak Prensipler”

Eğilimi. Doğrular kişinin vicdanına bağlı olarak

oluşturulan etik ilkelere göre tanımlanır. Bu

prensipler ahlaki ve soyut ancak, özel ahlaki bir

reçete içermeyen kurallardır.

• Kohlberg’in ilk çalışmalarının erkek çocuklarla yapılmış olması bir sınırlamadır.

• Piaget ve Kohlberg’in çalışmalarına diğer bir eleştiri ise küçük çocukların ahlaki akıl yürütmede kuramların vurguladığından daha karmaşık yöntemler kullandığı yönündedir.

• Kohlberg’in kuramının gerçek davranıştan çok ahlaki akıl yürütme ile ilgilenmesi önemli sınırlılıklarındandır.


• Gelişimin diğer alanları gibi sosyal ve duygusal gelişimde okul ve aile ile olan etkileşime bağlı olarak şekillenir.


• Erken çocukluk yıllarındaki Erikson’un sosyo-duygusal gelişimi, Erikson’un girişimciliğe karşı suçluluk dönemine göre tanımlanır.

• Piaget’nin işlem öncesi dönemine denk düşen benmerkezcilikle baş edilmesi konusunda arkadaşlarla ilişkiler çocuklara destek olur. Prososyal davranışlar özen, paylaşım rahatlatma ve iş birliğini içerir.

• Oyun; tek başına, paralel, birleştirici, iş birliğine dayanan oyun olmak üzere dört kategoride sınıflamıştır. Burada oyun, sosyal etkileşimdeki ve entelektüellikteki artış olarak yansıtılmıştır. Oyun çocukların dil, bilişsel, sosyal ve yaratıcı becerilerini geliştirir.Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

• Son çocuklukta çocuklar, Erikson’un “çalışkanlığa karşı aşağılık duygusu” diye adlandırılan psikososyal krizi çözümlemeye çalışır.

• Okul gelişimde, kurum algısı, sosyal beceri kazanma ve temel akademik ve akademik olmayan yeterliliklerde temel olan benlik kavramı oluşturmak için en önemli yerdir.

• 9-12 yaşları arasına denk düşen arkadaş ilişkilerinin tamamlayıcılığı, karışık cinsiyet grupları, yetişkin otoritesine uyumgöstermedeki zorluklar çok önemlidir.Tuncay Yavuz ÖZDEMİR Eğitim Psikolojisi/BÖTE

• Ergenler; Erikson’un “kimlik kazanmaya karşı ve rol karmaşası” şeklinde adlandırdığı krizi çözme ile ilgilidirler.

• Diğer insanların onları nasıl gördüğüne odaklanırlar, geçmişi sorgular, rolleri ile ilgili denemeler gerçekleştirirler, duyguları ve inançları üzerinde gidip gelirler, arkadaşlık ilişkilerinde karşılıklılık ve otonomi üzerine odaklanırlar.

• İpotekli kimlik olgunlaşmamış rollerini seçerken gerçekleşir, ancak, geç ergenlikle birçok birey başarılı kimlik geliştirmeyi başarır. Okulu bırakma, madde kullanımı ve AIDS gibi birçok faktör ergenlikteki risklerdir.


SON

RAKİ

DER

S


ÖĞrenme İÇerİklerİ

Documents