11

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

Μεθοδολογία Προσδιορισµού του

Οικονοµικού Κόστους Χρήσης

Υπηρεσιών Ύδατος σε Βιοµηχανία

και Τουρισµό

Ερευνητική Οµάδα Εφαρµοσµένων Οικονοµικών των

Φυσικών Πόρων και του Περιβάλλοντος

της Επίκουρου Καθηγήτριας Φοίβης Κουντούρη

22

ΓιατίΓιατί απαιτείταιαπαιτείται οο υπολογισµόςυπολογισµός τουτου

ΟικονοµικούΟικονοµικού ΚόστουςΚόστους??

ΗΗ οικονοµικήοικονοµική ανάλυσηανάλυση συµβάλλεισυµβάλλει στηνστην χάραξηχάραξηβιώσιµωνβιώσιµων//αειφόρωναειφόρων, , κοινωνικάκοινωνικά ισότιµωνισότιµων καικαι οικονοµικάοικονοµικάαποτελεσµατικώναποτελεσµατικών πολιτικώνπολιτικών προστασίαςπροστασίας τωντων υδάτινωνυδάτινωνπόρωνπόρων καθώςκαθώς επιτρέπειεπιτρέπει::

ΤονΤον προσδιορισµόπροσδιορισµό τουτου βαθµούβαθµού ανάκτησηςανάκτησης τουτουκόστουςκόστους τωντων υπηρεσιώνυπηρεσιών ύδατοςύδατος στιςστις διάφορεςδιάφορεςχρήσειςχρήσεις ((ύδρευσηύδρευση, , άρδευσηάρδευση, , κτηνοτροφίακτηνοτροφία, , βιοµηχανίαβιοµηχανία, , τουρισµόςτουρισµός).).

ΤηνΤην αξιολόγησηαξιολόγηση πιθανώνπιθανών µέτρωνµέτρων τιµολόγησηςτιµολόγησης γιαγια τηντηνβελτίωσηβελτίωση τουτου βαθµούβαθµού ανάκτησηςανάκτησης ώστεώστε νανα επιτευχθείεπιτευχθείηη ‘‘καλήκαλή κατάστασηκατάσταση’’ γιαγια τατα ύδαταύδατα µέχριµέχρι τοτο 2015 2015 όπωςόπωςπροβλέπειπροβλέπει ηη ΕυρωπαϊκήΕυρωπαϊκή ΟδηγίαΟδηγία ΠλαίσιοΠλαίσιο γιαγια τουςτουςΥδάτινουςΥδάτινους ΠόρουςΠόρους 2000/60/2000/60/ΕΚΕΚ. .

33

ΟΠΥ:3 βασικέςαρχές

ΟΠΥΟΠΥ:: ΟΡΟΣΗΜΟΟΡΟΣΗΜΟ ΣΤΗΝΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΕΥΡΩΠΑΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑΓΙΑ ΤΑΤΑ Υ∆ΑΤΑΥ∆ΑΤΑ

∆ιαρκής διαφάνεια

Μία διαρκώςσυνεχιζόµενηδιαδικασία

Μία υποχρέωση γιααποτελέσµατα

44

ΟΠΥΟΠΥ: : ΜίαΜία υποχρέωσηυποχρέωση γιαγια αποτελέσµατααποτελέσµατα

ΕνέργειεςΕνέργειες πουπου πρέπειπρέπει νανα καθοριστούνκαθοριστούν αναφορικάαναφορικά µεµε τοτο στόχοστόχο

ΠεριορισµένεςΠεριορισµένες δυνατότητεςδυνατότητες εξαιρέσεωνεξαιρέσεων

X

Business

as usual

X

Goodstatus

2003 2015

Παράταση των χρονοδιαγραµµάτων Επίτευξη λιγότερο αυστηρώνπεριβαλλοντικών στόχων

Μία γενική υποχρέωση: αφορά όλα τα κράτη-µέλη

αφορά τόσο τα επιφανειακά όσο και ταυπόγεια ύδατα

Ένας δευτερεύων στόχος: αποτροπή της περαιτέρω επιδείνωσης

της κατάστασης

Πως θα καλυφθεί το πιθανό κενό µεταξύΤου στόχου και της σηµερινής κατάστασης?

Επανακαθορισµός µέτρων για να επιτευχθείο στόχος

ΈναςΈνας υποχρεωτικόςυποχρεωτικός στόχοςστόχος: : ««καλήκαλή κατάστασηκατάσταση

υδάτωνυδάτων""

55

ΣυνολικόΣυνολικό οικονοµικόοικονοµικό κόστοςκόστος νερούνερού

ΟιΟι οικονοµικέςοικονοµικές πτυχέςπτυχές τηςτης ΟδηγίαςΟδηγίας ΠλαίσιοΠλαίσιο γιαγια τατα ΎδαταΎδαταπεριλαµβάνονταιπεριλαµβάνονται σταστα άρθραάρθρα 5 5 καικαι 9 9 καθώςκαθώς καικαι στοστο παράρτηµαπαράρτηµα ΙΙΙΙΙΙκαικαι τοτο συνολικόσυνολικό οικονοµικόοικονοµικό κόστοςκόστος ορίζεταιορίζεται ωςως τοτο άθροισµαάθροισµα: :

ΧρηµατοοικονοµικόΧρηµατοοικονοµικό κόστοςκόστος: : κόστοςκόστος κεφαλαίουκεφαλαίου, , κόστοςκόστοςλειτουργίαςλειτουργίας καικαι συντήρησηςσυντήρησης δικτύουδικτύου,, διοικητικόδιοικητικό κόστοςκόστος γιαγια τιςτιςεπιχειρήσειςεπιχειρήσεις παροχήςπαροχής υδρευτικούυδρευτικού καικαι αρδευτικούαρδευτικού ύδατοςύδατος

ΚόστοςΚόστος φυσικώνφυσικών πόρωνπόρων:: σχετίζεταισχετίζεται µεµε τηντην µείωσηµείωση τηςτηςδιαθέσιµηςδιαθέσιµης ποσότηταςποσότητας τουτου πόρουπόρου λόγωλόγω υπερεκµετάλλευσηςυπερεκµετάλλευσης

ΠεριβαλλοντικόΠεριβαλλοντικό κόστοςκόστος:: αντανακλάαντανακλά τιςτις επιπτώσειςεπιπτώσεις στηνστηνκοινωνικήκοινωνική ευηµερίαευηµερία λόγωλόγω µείωσηςµείωσης τηςτης περιβαλλοντικήςπεριβαλλοντικήςποιότηταςποιότητας. .

66

ΠαρατηρήσειςΠαρατηρήσεις γιαγια τηντην ΠαρούσαΠαρούσα

ΚατάστασηΚατάσταση στηστη ΕΕΕΕ ΒιοµηχανίαΒιοµηχανία

¾¾ τουτου βιοµηχανικούβιοµηχανικού νερούνερού δενδεν λαµβάνονταιλαµβάνονται απόαπό τοτο δηµόσιοδηµόσιοσύστηµασύστηµα παροχήςπαροχής νερούνερού..

ΌπουΌπου τοτο νερόνερό λαµβάνεταιλαµβάνεται απευθείαςαπευθείας απόαπό τοτο περιβάλλονπεριβάλλον οιοιβιοµηχανίεςβιοµηχανίες συνήθωςσυνήθως υπόκεινταιυπόκεινται σεσε χρεώσειςχρεώσεις απόληψηςαπόληψης καικαιρύπανσηςρύπανσης..

ΓιαΓια τοτο νερόνερό πουπου λαµβάνεταιλαµβάνεται απόαπό δηµόσιαδηµόσια υδραγωγείαυδραγωγεία οιοι µετρήσειςµετρήσειςπροσεγγίζουνπροσεγγίζουν τοτο 100%. 100%. ΤαΤα περισσότεραπερισσότερα τιµολόγιατιµολόγια είναιείναι διµερήδιµερήπεριλαµβάνονταςπεριλαµβάνοντας σταθερέςσταθερές καικαι ογκοµετρικέςογκοµετρικές χρεώσειςχρεώσεις. . ΤοΤοµεταβλητόµεταβλητό µέροςµέρος µπορείµπορεί νανα είναιείναι µεµε αυξανόµενεςαυξανόµενες ήή µειούµενεςµειούµενεςκλιµακωτάκλιµακωτά χρεώσειςχρεώσεις..

77

ΠαρατηρήσειςΠαρατηρήσεις γιαγια τηντην ΠαρούσαΠαρούσα

ΚατάστασηΚατάσταση στηστη ΕΕΕΕ ΒιοµηχανίαΒιοµηχανία ΗΗ διαµόρφωσηδιαµόρφωση ειδικώνειδικών τιµολογίωντιµολογίων είναιείναι αρκετάαρκετά συχνήσυχνή. . ΕπειδήΕπειδή οιοι όροιόροι τωντων

συµβάσεωνσυµβάσεων συνήθωςσυνήθως δενδεν δηµοσιεύονταιδηµοσιεύονται, , υπάρχειυπάρχει έναένα έλλειµµαέλλειµµα

πληροφόρησηςπληροφόρησης τουτου κοινούκοινού όσοόσο αφοράαφορά τητη δοµήδοµή τωντων βιοµηχανικώνβιοµηχανικών

τιµολογίωντιµολογίων..

ΗΗ έλλειψηέλλειψη διαφάνειαςδιαφάνειας είναιείναι έναένα γενικότερογενικότερο πρόβληµαπρόβληµα στηνστην περιβαλλοντικήπεριβαλλοντική

πολιτικήπολιτική. . ΣεΣε κάποιεςκάποιες χώρεςχώρες ((ππ..χχ. . ΒέλγιοΒέλγιο & & ΓαλλίαΓαλλία) ) συµφωνούνταισυµφωνούνται

χαµηλότερεςχαµηλότερες τιµέςτιµές µεµε µεγάλουςµεγάλους καταναλωτέςκαταναλωτές, , γεγονόςγεγονός τοτο οποίοοποίο έρχεταιέρχεται σεσε

αντίθεσηαντίθεση µεµε τουςτους περιβαλλοντικούςπεριβαλλοντικούς στόχουςστόχους τηςτης τιµολογιακήςτιµολογιακής πολιτικήςπολιτικής..

ΜιαΜια ανάλυσηανάλυση τηςτης τιµολογιακήςτιµολογιακής πολιτικήπολιτική στηστη ΕυρώπηΕυρώπη δείχνειδείχνει ότιότι στοστο βορράβορρά

ηη τιµήτιµή τουτου νερούνερού καλύπτεικαλύπτει τατα έξοδαέξοδα λειτουργίαςλειτουργίας, , τιςτις αποσβέσειςαποσβέσεις καικαι µιαµια

επιστροφήεπιστροφή τουτου κεφαλαίουκεφαλαίου σχεδόνσχεδόν σεσε όλεςόλες τιςτις χώρεςχώρες. . ΑντίθεταΑντίθετα, , στιςστις νότιεςνότιες

χώρεςχώρες τατα έσοδαέσοδα ούτεούτε κανκαν καλύπτουνκαλύπτουν τατα παραπάνωπαραπάνω κόστηκόστη, , καικαι αυτόαυτό είναιείναι

ιδιαίτεραιδιαίτερα προβληµατικόπροβληµατικό απόαπό περιβαλλοντικήπεριβαλλοντική άποψηάποψη..

88

ΠαρατηρήσειςΠαρατηρήσεις γιαγια τηντην ΠαρούσαΠαρούσα

ΚατάστασηΚατάσταση στηστη ΕΕΕΕ ΒιοµηχανίαΒιοµηχανία ΠαρατηρείταιΠαρατηρείται επίσηςεπίσης καικαι µιαµια κίνησηκίνηση προςπρος τηντην τιµολόγησητιµολόγηση βάσειβάσει τουτου

οριακούοριακού κόστουςκόστους::

ΓερµανίαΓερµανία:: ορισµένεςορισµένες βιοµηχανίεςβιοµηχανίες τιµολογούνταιτιµολογούνται µεµε χαµηλότερεςχαµηλότερεςχρεώσειςχρεώσεις σεσε περιόδουςπεριόδους εκτόςεκτός αιχµήςαιχµής

ΗΠΑΗΠΑ:: κάποιεςκάποιες περιοχέςπεριοχές έχουνέχουν εποχιακήεποχιακή τιµολόγησητιµολόγηση βιοµηχανικώνβιοµηχανικώνχρήσεωνχρήσεων..

ΟΟ όγκοςόγκος καικαι ηη ποιότηταποιότητα τωντων λυµάτωνλυµάτων ποικίλειποικίλει σηµαντικάσηµαντικά µεταξύµεταξύβιοµηχανιώνβιοµηχανιών. . ΓιαΓια τητη βιοµηχανίαβιοµηχανία σεσε αντίθεσηαντίθεση µεµε τιςτις οικιακέςοικιακές χρήσειςχρήσεις, , οιοι παρεχόµενοιπαρεχόµενοι όγκοιόγκοι νερούνερού δενδεν αποτελούναποτελούν καλήκαλή προσέγγισηπροσέγγιση γιαγια τοντονπροσδιορισµόπροσδιορισµό τουτου κόστουςκόστους τωντων παραγόµενωνπαραγόµενων αποβλήτωναποβλήτων. . ΟΟεξειδικευµένοςεξειδικευµένος προσδιορισµόςπροσδιορισµός τωντων παραγόµενωνπαραγόµενων υγρώνυγρώναποβλήτωναποβλήτων είναιείναι συνεπώςσυνεπώς απαραίτητοςαπαραίτητος. . ΗΗ έµφασηέµφαση στηνστην ανάκτησηανάκτησητουτου κόστουςκόστους καικαι σταστα κίνητρακίνητρα γιαγια αποδοτικήαποδοτική χρήσηχρήση τουτου νερούνερούσυνεχώςσυνεχώς µεγαλώνειµεγαλώνει. .

99

ΣυνολικήΣυνολική ΟικονοµικήΟικονοµική ΑξίαΑξία ΥδάτινωνΥδάτινων

ΠόρωνΠόρων ΟιΟι υδάτινοιυδάτινοι πόροιπόροι παρέχουνπαρέχουν αγαθάαγαθά καικαι υπηρεσίεςυπηρεσίες οιοι οποίεςοποίες

συµβάλλουνσυµβάλλουν στηνστην κοινωνικήκοινωνική ευηµερίαευηµερία καικαι αποτιµώνταιαποτιµώνται θετικάθετικά απόαπό

τατα άτοµαάτοµα..

Συνολική Οικονοµική Αξία Υδάτινων Πόρων για την Βιοµηχανία και τον Τουρισµό

Αξία Χρήσης

ΆµεσηΑξία

Χρήσης

ΈµµεσηΑξία

Χρήσης

Αξία

Επιλογής

Αξία

ΚληροδότησηςΑξία

Ύπαρξης

∆ιατήρηση

βιοπικοιλότητας

∆ιατήρηση

πολιτιστικήςκληρονοµιάς

Αξία µη Χρήσης

π,χ,

Ύδρευση, ΠαραγωγήΕνέργειας,καθαρότερο

περιβάλλονσήµερα

π.χ.∆ιατήρηση της

οικολογικήςισορροπίας , προστασία

από ακραίακαιρικά φαινόµενα,

Μείωση τωνεπιπτώσεων της

κλιµατικής

αλλαγής, παροχήτροφής για τα

οικοσυστήµατα

πχ

Ενδεχόµενη

µελλοντικήχρήση

των έµµεσων

και έµµεσωναξιών,

Μελλοντικήχρήση της

πληροφόρησης

για τηνβιοποικιλότητα

πχ

καθαρότεροπεριβάλλον

για τις

επόµενεςγενιές

1010

ΣυνολικήΣυνολική ΟικονοµικήΟικονοµική ΑξίαΑξία

ΥδάτινωνΥδάτινων ΠόρωνΠόρων ΗΗ φύσηφύση τουςτους ωςως δηµόσιαδηµόσια αγαθάαγαθά ((υπόυπό τηντην έννοιαέννοια ότιότι είναιείναι δύσκολοδύσκολο

κανείςκανείς νανα αποκλειστείαποκλειστεί απόαπό τηντην χρήσηχρήση τουςτους ανεξάρτηταανεξάρτητα µεµε τοτο ανανεπωµίζεταιεπωµίζεται τοτο κόστοςκόστος) ) γιαγια τιςτις πλείστεςπλείστες απόαπό τιςτις αξίεςαξίες πουπου απαρτίζουναπαρτίζουντηντην ΣυνολικήΣυνολική ΟικονοµικήΟικονοµική ΑξίαΑξία τωντων υδατίνωνυδατίνων πόρωνπόρων, , καθιστούνκαθιστούν τηντηντιµολόγησητιµολόγηση τωντων υδάτινωνυδάτινων πόρωνπόρων δύσκοληδύσκολη. .

ΩστόσοΩστόσο……

ΗΗ ΣυνολικήΣυνολική ΚοινωνικόΚοινωνικό--ΟικονοµικήΟικονοµική ΑξίαΑξία τωντων υδατίνωνυδατίνων πόρωνπόρων, , πουπουείναιείναι τοτο άθροισµαάθροισµα τωντων αξιώναξιών πουπου προέρχονταιπροέρχονται απόαπό αυτόαυτό, , είναιείναι τοτοµέγεθοςµέγεθος πουπου πρέπειπρέπει νανα καθοδηγείκαθοδηγεί τηντην κατανοµήκατανοµή τωντων υδάτινωνυδάτινωνπόρωνπόρων στιςστις ανταγωνιστικέςανταγωνιστικές ζητήσειςζητήσεις ((τοµείςτοµείς τιςτις οικονοµίαςοικονοµίας καικαιάτοµαάτοµα) ) χωρικάχωρικά καικαι χρονικάχρονικά, , ώστεώστε νανα επιτευχθείεπιτευχθεί ηη περιβαλλοντικάπεριβαλλοντικάαειφόροςαειφόρος, , κοινωνικάκοινωνικά ισότιµηισότιµη καικαι οικονοµικάοικονοµικά αποτελεσµατικήαποτελεσµατικήδιαχείρισήςδιαχείρισής τουςτους. .

1111

ΜέθοδοιΜέθοδοι αποτίµησηςαποτίµησης τηςτης ΣυνολικήςΣυνολικής

ΟικονοµικήςΟικονοµικής ΑξίαςΑξίας αγαθώναγαθών πουπου δενδεν

διαπραγµατεύονταιδιαπραγµατεύονται σεσε αγορέςαγορές

ΟιΟι οικονοµολόγοιοικονοµολόγοι έχουνέχουν αναπτύξειαναπτύξει µεθόδουςµεθόδους οιοι οποίεςοποίες αποτιµούναποτιµούν τιςτιςαξίεςαξίες µηµη εµπορεύσιµωνεµπορεύσιµων αγαθώναγαθών, , µέσωµέσω προσοµοιώσεωνπροσοµοιώσεων τωντων αγορώναγορών γιαγια τιςτιςυπηρεσίεςυπηρεσίες πουπου συνδέονταισυνδέονται µεµε τατα αγαθάαγαθά αυτάαυτά καικαι οικονοµετρικήοικονοµετρική ανάλυσηανάλυσητωντων δεδοµένωνδεδοµένων πουπου συλλέγονταισυλλέγονται απόαπό αυτέςαυτές τιςτις προσοµοιώσειςπροσοµοιώσεις. . ∆ιακρίνονται∆ιακρίνονται δύοδύο βασικέςβασικές κατηγορίεςκατηγορίες τεχνικώντεχνικών αποτίµησηςαποτίµησης::

ΤεχνικέςΤεχνικές αποκαλυπτόµενηςαποκαλυπτόµενης προτίµησηςπροτίµησης: : χρησιµοποιούνχρησιµοποιούν στοιχείαστοιχεία απόαπόυπάρχουσεςυπάρχουσες αγορέςαγορές απόαπό τιςτις οποίεςοποίες εκµαιεύουνεκµαιεύουν τιςτις αξίεςαξίες πουπου συνδέονταισυνδέονταιµεµε τοτο περιβαλλοντικόπεριβαλλοντικό αγαθόαγαθό υπόυπό αξιολόγησηαξιολόγηση..

ΤεχνικέςΤεχνικές δηλωµένηςδηλωµένης προτίµησηςπροτίµησης: : οιοι αγορέςαγορές κατασκευάζονταικατασκευάζονται µεµε τηντηνχρήσηχρήση ερωτηµατολογίωνερωτηµατολογίων καικαι οιοι ερωτώµενοιερωτώµενοι καλούνταικαλούνται νανα δηλώσουνδηλώσουνευθέωςευθέως τιςτις προτιµήσειςπροτιµήσεις τουςτους. .

ΟιΟι χρηµατικέςχρηµατικές αξίεςαξίες πουπου προκύπτουνπροκύπτουν απόαπό τιςτις µελέτεςµελέτες αποτίµησηςαποτίµησης

γίνονταιγίνονται δεκτέςδεκτές ωςως αποδεικτικάαποδεικτικά στοιχείαστοιχεία σταστα δικαστήριαδικαστήρια

((απόαπό τοτο ατύχηµαατύχηµα τουτου Exxon , 1989)Exxon , 1989)

1212

ΤεχνικέςΤεχνικές ΑποτίµησηςΑποτίµησης αγαθώναγαθών πουπου δενδεν

διαπραγµατεύονταιδιαπραγµατεύονται σεσε αγορέςαγορές ΈµµεσεςΈµµεσες προσεγγίσειςπροσεγγίσεις//ΜέθοδοιΜέθοδοι ΑποκαλυπτόµενηςΑποκαλυπτόµενης

ΠροτίµησηςΠροτίµησης:: ΜέθοδοςΜέθοδος ΤιµολόγησηςΤιµολόγησης ΚόστουςΚόστους ΠοιότηταςΠοιότητας ΖωήςΖωής ((Hedonic Pricing)Hedonic Pricing)

ΜέθοδοςΜέθοδος τουτου ΚόστουςΚόστους ΤαξιδιούΤαξιδιού (Travel Cost Method)(Travel Cost Method)

ΣυµπεριφοράΣυµπεριφορά αποτροπήςαποτροπής (Averting Behavior Method)(Averting Behavior Method)

ΑγοραίεςΑγοραίες τιµέςτιµές (Market Prices)(Market Prices)

ΆµεσεςΆµεσες προσεγγίσειςπροσεγγίσεις//ΤεχνικέςΤεχνικές ∆ηλωµένης∆ηλωµένης ΠροτίµησηςΠροτίµησης:: ΜέθοδοςΜέθοδος ΥποθετικήςΥποθετικής ΑποτίµησηςΑποτίµησης (Contingent Valuation Method)(Contingent Valuation Method)

ΜοντέλαΜοντέλα επιλογήςεπιλογής στηριζόµεναστηριζόµενα σεσε χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά (Conjoint Analysis)(Conjoint Analysis)•• ΠειράµαταΠειράµατα επιλογήεπιλογή:: οο ερωτώµενοςερωτώµενος καλείταικαλείται νανα επιλέξειεπιλέξει ανάµεσαανάµεσα σεσεδιαφορετικούςδιαφορετικούς συνδυασµούςσυνδυασµούς τωντων χαρακτηριστικώνχαρακτηριστικών τουτου αγαθούαγαθού..

•• ΣυγκρίσειςΣυγκρίσεις ζευγαριώνζευγαριών:: διαφορετικάδιαφορετικά αγαθάαγαθά ((σύνολασύνολα χαρακτηριστικώνχαρακτηριστικών) ) παρουσιάζονταιπαρουσιάζονται ανάανά δυοδυο στονστον ερωτώµενοερωτώµενο καικαι επιλέγειεπιλέγει ανάλογαανάλογα µεµε τιςτιςπροτιµήσειςπροτιµήσεις τουτου..

•• ΥποθετικήΥποθετική διαβάθµισηδιαβάθµιση:: οο ερωτώµενοςερωτώµενος βάζειβάζει σεσε σειράσειρά τατα αγαθάαγαθά πουπου τουτουπαρουσιάζονταιπαρουσιάζονται απόαπό τοτο περισσότεροπερισσότερο στοστο λιγότερολιγότερο επιθυµητόεπιθυµητό..

•• ΥποθετικήΥποθετική αξιολόγησηαξιολόγηση:: οο ερωτώµενοςερωτώµενος βαθµολογείβαθµολογεί τατα διαφορετικάδιαφορετικά αγαθάαγαθά πουπουτουτου παρουσιάζονταιπαρουσιάζονται..

1313

ΕκτίµησηΕκτίµηση τουτου περιβαλλοντικούπεριβαλλοντικού κόστουςκόστους τηςτης

βιοµηχανίαςβιοµηχανίας καικαι τουτου τουρισµούτουρισµού µεµε τηντην

εφαρµογήεφαρµογή τεχνικώντεχνικών µεθόδωνµεθόδων αποτίµησηςαποτίµησης

ΓιαΓια τηντην ΒιοµηχανίαΒιοµηχανία τοτο κόστοςκόστος αυτόαυτό µπορείµπορεί νανα µετρηθείµετρηθεί αναν εκτιµηθείεκτιµηθείηη κοινωνικήκοινωνική διάθεσηδιάθεση γιαγια πληρωµήπληρωµή γιαγια τηντην βελτίωσηβελτίωση τωντων υδάτινωνυδάτινωνπόρωνπόρων πουπου έχουνέχουν µολυνθείµολυνθεί απόαπό τατα βιοµηχανικάβιοµηχανικά απόβλητααπόβλητα. . ΗΗαύξησηαύξηση τηςτης συνολικήςσυνολικής κοινωνικήςκοινωνικής ευηµερίαςευηµερίας απόαπό τηντην βελτίωσηβελτίωση τηςτηςποιότηταςποιότητας τωντων υδάτινωνυδάτινων πόρωνπόρων πουπου έχουνέχουν µολυνθείµολυνθεί απόαπό τηντηνβιοµηχανικήβιοµηχανική δραστηριότηταδραστηριότητα, , αποτελείαποτελεί τοτο περιβαλλοντικόπεριβαλλοντικό κόστοςκόστος τηςτηςβιοµηχανίαςβιοµηχανίας..

ΓιαΓια τοντον ΤουρισµόΤουρισµό τοτο περιβαλλοντικόπεριβαλλοντικό κόστοςκόστος υποβάθµισηςυποβάθµισης τηςτηςποιότηταςποιότητας τωντων υδάτινωνυδάτινων πόρωνπόρων συνδέεταισυνδέεται µεµε τηντην µείωσηµείωση τηςτηςδυνατότηταςδυνατότητας τωντων τουριστώντουριστών αλλάαλλά καικαι τωντων κατοίκωνκατοίκων νανα αντλούναντλούνχρησιµότηταχρησιµότητα απόαπό τηντην χρήσηχρήση τουτου νερούνερού γιαγια ύδρευσηύδρευση καικαι αναψυχήαναψυχή, , καθώςκαθώς απόαπό τηντην διατήρησηδιατήρηση τηςτης οικολογικήςοικολογικής ισορροπίαςισορροπίας καικαι τηςτηςβιοποικιλότηταςβιοποικιλότητας, , λόγωλόγω τηςτης τουριστικήςτουριστικής δραστηριότηταςδραστηριότητας..

ΜεΜε κατάλληλακατάλληλα διαµορφωµέναδιαµορφωµένα ερωτηµατολόγιαερωτηµατολόγια καικαι οικονοµετρικήοικονοµετρικήεπεξεργασίαεπεξεργασία τωντων δεδοµένωνδεδοµένων µπορείµπορεί νανα υπολογιστείυπολογιστεί τοτοπεριβαλλοντικόπεριβαλλοντικό κόστοςκόστος πουπου συνδέεταισυνδέεται µεµε κάθεκάθε χρήσηχρήση..

1414

ΠαράδειγµαΠαράδειγµα εκτίµησηςεκτίµησης τουτου περιβαλλοντικούπεριβαλλοντικού

κόστουςκόστους µεµε τηντην µέθοδοµέθοδο τουτου πειράµατοςπειράµατος

επιλογήςεπιλογής

HanleyHanley, , BegonaBegona andand WrightWright 20052005::

ΑφοράΑφορά τοντον προσδιορισµόπροσδιορισµό τουτου περιβαλλοντικούπεριβαλλοντικού κόστουςκόστους

γιαγια τοντον τουρισµότουρισµό απόαπό τηντην απόκλισηαπόκλιση απόαπό τηντην καλήκαλή

οικολογικήοικολογική κατάστασηκατάσταση ενόςενός ποταµούποταµού µεµε τηντην εφαρµογήεφαρµογή

ενόςενός πειράµατοςπειράµατος επιλογήςεπιλογής..

1515

ΠαράδειγµαΠαράδειγµα εκτίµησηςεκτίµησης τουτου περιβαλλοντικούπεριβαλλοντικού κόστουςκόστους µεµε τηντην

µέθοδοµέθοδο τουτου πειράµατοςπειράµατος επιλογήςεπιλογής

•• ΑποτύπωσηΑποτύπωση τηςτηςπαρούσαςπαρούσαςοικολογικήςοικολογικήςκατάστασηςκατάστασης τουτου υπόυπόαξιολόγησηαξιολόγηση υδάτινουυδάτινουπόρουπόρου σεσε όρουςόρους τωντωνχαρακτηριστικώνχαρακτηριστικών τουτου((‘‘ανεκτήανεκτή κατάστασηκατάσταση’’στοστο παράδειγµαπαράδειγµα).).

•• ∆ιαµόρφωση∆ιαµόρφωσησεναρίωνσεναρίων γιαγια ταταεπίπεδαεπίπεδα τωντωνχαρακτηριστικώνχαρακτηριστικών τουτουαγαθούαγαθού ότανότανεπιτευχθείεπιτευχθεί ηη καλήκαλήοικολογικήοικολογικήκατάστασηκατάσταση..

ΌχθεςΌχθες µεµε

περιορισµένοπεριορισµένο αριθµόαριθµό

δέντρωνδέντρων καικαι φυτώνφυτών

ΕνδείξειςΕνδείξεις γιαγια

επιταχυνόµενοεπιταχυνόµενο

επίπεδοεπίπεδο διάβρωσηςδιάβρωσης

ΌχθεςΌχθες µεµε αφθονίααφθονία

δέντρωνδέντρων καικαι φυτώνφυτών

ΜόνοΜόνο φυσικόφυσικό επίπεδοεπίπεδο

διάβρωσηςδιάβρωσης

ΌχθεςΌχθες

ΎπαρξηΎπαρξη σεσε κάποιοκάποιο βαθµόβαθµό

λυµάτωνλυµάτων καικαι

απορριµµάτωναπορριµµάτων

ΑπουσίαΑπουσία λυµάτωνλυµάτων καικαι

απορριµµάτωναπορριµµάτων

ΑισθητικέςΑισθητικές ΑξίεςΑξίες/ /

ΕµφάνισηΕµφάνιση

ΜόνοΜόνο ψάριαψάρια τηςτης

σειράςσειράς

ΠεριορισµένοςΠεριορισµένος

αριθµόςαριθµός εντόµωνεντόµων

φυτώνφυτών καικαι πουλιώνπουλιών

πέστροφεςπέστροφες, , σολοµοίσολοµοί

καικαι ψάριαψάρια τηςτης σειράςσειράς

τουτου γλυκούγλυκού νερούνερού

ΒιοποικιλότηταΒιοποικιλότητα σεσε

υδρόβιαυδρόβια φυτάφυτά , ,

έντοµαέντοµα καικαι πουλιάπουλιά

ΟικολογίαΟικολογία

ΑνεκτήΑνεκτή ΟικολογικήΟικολογική

ΚατάστασηΚατάσταση

ΚαλήΚαλή ΟικολογικήΟικολογική

ΚατάστασηΚατάσταση

ΧαρακτηριστικάΧαρακτηριστικά καικαι επίπεδαεπίπεδα πουπου χρησιµοποιήθηκανχρησιµοποιήθηκαν στοστο πείραµαπείραµα επιλογήςεπιλογής

1616

ΠαράδειγµαΠαράδειγµα εκτίµησηςεκτίµησης τουτου περιβαλλοντικούπεριβαλλοντικού

κόστουςκόστους µεµε τηντην µέθοδοµέθοδο τουτου πειράµατοςπειράµατος επιλογήςεπιλογής

ΜίαΜία καρτέλακαρτέλα επιλογήςεπιλογής περιλαµβάνειπεριλαµβάνει διαφορετικούςδιαφορετικούς συνδυασµούςσυνδυασµούςτωντων επιπέδωνεπιπέδων τωντων διαφόρωνδιαφόρων χαρακτηριστικώνχαρακτηριστικών σεσε διαφορετικέςδιαφορετικέςτιµέςτιµές καικαι οιοι ερωτώµενοιερωτώµενοι καλούνταικαλούνται νανα επιλέξουνεπιλέξουν απόαπό τιςτις διαφορετικέςδιαφορετικέςεναλλακτικέςεναλλακτικές. .

ΗΗ σχεδίασησχεδίαση τουτου ερωτηµατολογίουερωτηµατολογίου γίνεταιγίνεται ώστεώστε νανα αποκλείονταιαποκλείονταιεπιλογέςεπιλογές πουπου δενδεν είναιείναι συµβατέςσυµβατές µεµε τηντην αποκάλυψηαποκάλυψη τωντωνπραγµατικώνπραγµατικών προτιµήσεωνπροτιµήσεων..

ΗΗ οικονοµετρικήοικονοµετρική ανάλυσηανάλυση µεµε τηντην χρήσηχρήση υποδειγµάτωνυποδειγµάτων διακριτώνδιακριτώνµεταβλητώνµεταβλητών ((logitlogit , , probitprobit ,,tobittobit modelsmodels) ) επιτρέπειεπιτρέπει τοντον υπολογισµόυπολογισµότηςτης ατοµικήςατοµικής διάθεσηςδιάθεσης γιαγια πληρωµήπληρωµή γιαγια κάθεκάθε χαρακτηριστικόχαρακτηριστικό. .

ΣτηΣτη συνέχειασυνέχεια µπορείµπορεί νανα υπολογιστείυπολογιστεί τοτο συνολικόσυνολικό κόστοςκόστος πουπουπροκύπτειπροκύπτει απόαπό τηντην απόκλισηαπόκλιση απόαπό τηντην καλήκαλή οικολογικήοικολογική κατάστασηκατάστασηπουπου προβλέπειπροβλέπει ηη ΟδηγίαΟδηγία. .

ΤοΤο τελευταίοτελευταίο υπολογισµένουπολογισµένο γιαγια τοτο σύνολοσύνολο τουτου σχετικούσχετικού πληθυσµούπληθυσµούτηςτης λεκάνηςλεκάνης απορροήςαπορροής αποτελείαποτελεί τοτο περιβαλλοντικόπεριβαλλοντικό κόστοςκόστος γιαγια τοτοσυγκεκριµένοσυγκεκριµένο υδάτινουδάτινο οικοσύστηµαοικοσύστηµα. .

1717

ΠαράδειγµαΠαράδειγµα εκτίµησηςεκτίµησης τουτου περιβαλλοντικούπεριβαλλοντικού κόστουςκόστους µεµε τηντην

µέθοδοµέθοδο τουτου πειράµατοςπειράµατος επιλογήςεπιλογής: : ΑποτελέσµαταΑποτελέσµατα

€€21,53*** (3,48)21,53*** (3,48)ΌχθεςΌχθες

€€16,91*** (3,00) 16,91*** (3,00) ΑισθητικήΑισθητική

€€20,17*** (3,03)20,17*** (3,03)ΑπόΑπό τηντην

σηµερινήσηµερινή

κατάστασηκατάσταση στηνστην

καλήκαλή οικολογικήοικολογική

κατάστασηκατάσταση πουπου

προβλέπειπροβλέπει ηη

ΚοινοτικήΚοινοτική

ΟδηγίαΟδηγία γιαγια τατα

ΎδαταΎδατα. .

ΟικολογίαΟικολογία

ΕκτίµησηΕκτίµηση ( ( logitlogit

model)model)ΒελτίωσηΒελτίωσηΧαρακτηριστικόΧαρακτηριστικό

Το κόστος αυτό αν αναχθεί για το σύνολο του σχετικού πληθυσµού αποτελεί το

συνολικό περιβαλλοντικό κόστος το οποίο στην συνέχεια µπορεί να επιµεριστεί

στις διάφορες χρήσεις ανάλογα µε τα ρυπαντικά φορτία.

1818

ΤεχνικέςΤεχνικές ΜεταφοράςΜεταφοράς ΟφέλουςΟφέλους

ΠροκειµένουΠροκειµένου τοτο περιβαλλοντικόπεριβαλλοντικό κόστοςκόστος νανα υπολογιστείυπολογιστεί γιαγια ολόκληραολόκληραυδατικάυδατικά διαµερίσµαταδιαµερίσµατα θαθα πρέπειπρέπει αντίστοιχεςαντίστοιχες µελέτεςµελέτες νανα πραγµατοποιηθούνπραγµατοποιηθούνσεσε κάθεκάθε λεκάνηλεκάνη απορροήςαπορροής/ / υδάτινουδάτινο οικοσύστηµαοικοσύστηµα κάτικάτι πουπου πρακτικάπρακτικά είναιείναιαδύνατοαδύνατο λόγωλόγω τηςτης µεγάληςµεγάλης δαπάνηςδαπάνης καικαι τηςτης απαίτησηςαπαίτησης σεσε χρόνοχρόνο πουπουσυνεπάγεταισυνεπάγεται ηη διενέργειαδιενέργεια παρόµοιωνπαρόµοιων µελετώνµελετών..

ΓιαΓια τοτο σκοπόσκοπό αυτόαυτό έχουνέχουν τατα τελευταίατελευταία χρόνιαχρόνια αναπτυχθείαναπτυχθεί βάσειςβάσειςκαταχώρησηςκαταχώρησης µελετώνµελετών περιβαλλοντικήςπεριβαλλοντικής αποτίµησηςαποτίµησης οιοι οποίεςοποίες µπορούνµπορούνεύκολαεύκολα νανα εντοπιστούνεντοπιστούν µεµε βάσηβάση τατα χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά τουςτους ((περιοχήπεριοχή µελέτηςµελέτης, , περιβαλλοντικόςπεριβαλλοντικός πόροςπόρος πουπου αποτιµάταιαποτιµάται καικαι µέθοδοςµέθοδος αποτίµησηςαποτίµησης πουπουακολουθείταιακολουθείται) ) µεµε τητη χρήσηχρήση µηχανώνµηχανών αναζήτησηςαναζήτησης. .

ΟιΟι µελέτεςµελέτες αυτέςαυτές µπορούνµπορούν νανα µεταφερθούνµεταφερθούν στηνστην λεκάνηλεκάνη απορροήςαπορροής πουπουµελετάταιµελετάται χρησιµοποιώνταςχρησιµοποιώντας τεχνικέςτεχνικές µεταφοράςµεταφοράς οφέλουςοφέλους ( ( BenefitsBenefits TransferTransferModelModel). ). ΠροκειµένουΠροκειµένου ωστόσοωστόσο οιοι τιµέςτιµές απόαπό τηντην διεθνήδιεθνή οικονοµικήοικονοµικήβιβλιογραφίαβιβλιογραφία νανα αξιοποιηθούναξιοποιηθούν γιαγια διαφορετικέςδιαφορετικές λεκάνεςλεκάνες απορροήςαπορροής είναιείναισηµαντικήσηµαντική ηη διόρθωσήδιόρθωσή τουςτους ώστεώστε νανα αντανακλούναντανακλούν τατα χαρακτηριστικάχαρακτηριστικά((πληθυσµιακάπληθυσµιακά, , εισοδηµατικάεισοδηµατικά, , οικονοµικάοικονοµικά) ) καικαι τιςτις ιδιαιτερότητεςιδιαιτερότητες τηςτης τοπικήςτοπικήςπραγµατικότηταςπραγµατικότητας. .

1919

ΕναλλακτικάΕναλλακτικά......

ΤοΤο περιβαλλοντικόπεριβαλλοντικό κόστοςκόστος τηςτης βιοµηχανίαςβιοµηχανίας θαθα µπορούσεµπορούσε εναλλακτικάεναλλακτικά νανα υπολογιστείυπολογιστείµεµε βάσηβάση τοτο κόστοςκόστος γιαγια τηντην κατασκευήκατασκευή µονάδαςµονάδας επεξεργασίαςεπεξεργασίας λυµάτωνλυµάτων ηη οποίαοποία θαθαεξασφαλίζειεξασφαλίζει ότιότι τοτο νερόνερό πουπου επιστρέφειεπιστρέφει στονστον υδροφορέαυδροφορέα είναιείναι ίδιαςίδιας ποιότηταςποιότητας µεµε αυτόαυτόπουπου αντλήθηκεαντλήθηκε απόαπό αυτόναυτόν..

ΓιαΓια νανα είναιείναι τοτο νερόνερό στηνστην ποιότηταποιότητα πουπου νανα διασφαλίζεταιδιασφαλίζεται ηη ‘‘καλήκαλή οικολογικήοικολογικήκατάστασηκατάσταση’’ έναςένας µέσοςµέσος όροςόρος κόστουςκόστους γιαγια τιςτις χώρεςχώρες τιςτις ΕυρωπαϊκήςΕυρωπαϊκής ΈνωσηςΈνωσης (15) (15) είναιείναι 11€€//mm3. [3. [TTοο κόστοςκόστος αυτόαυτό αφοράαφορά τηντην λειτουργίαλειτουργία µονάδαςµονάδας βιολογικούβιολογικού καθαρισµούκαθαρισµούστηνστην οποίαοποία αρχικάαρχικά πραγµατοποιείταιπραγµατοποιείται φυσικοχηµικήφυσικοχηµική επεξεργασίαεπεξεργασία τουτου νερούνερού καικαι έπειταέπειταεπιπλέονεπιπλέον καθαρισµόςκαθαρισµός τουτου νερούνερού µεµε διαδοχικήδιαδοχική διέλευσηδιέλευση τουτου απόαπό φίλτροφίλτρο άµµουάµµου, , φίλτροφίλτροενεργούενεργού άνθρακαάνθρακα καικαι µονάδαµονάδα απιονισµούαπιονισµού. . ΤοΤο νερόνερό πουπου εξέρχεταιεξέρχεται είναιείναι καθαρόκαθαρό νερόνερόµικρήςµικρής αγωγιµότηταςαγωγιµότητας τοτο οποίοοποίο δενδεν επιβαρύνειεπιβαρύνει τοτο περιβάλλονπεριβάλλον.].]

ΓιαΓια τιςτις νέεςνέες χώρεςχώρες τηςτης ΕυρωπαϊκήςΕυρωπαϊκής ΈνωσηςΈνωσης τοτο κόστοςκόστος είναιείναι υψηλότερουψηλότερο καικαι ανέρχεταιανέρχεταικατάκατά µέσοµέσο όροόρο σεσε 1.2 1.2 €€/ / mm3. 3.

ΣεΣε κάθεκάθε περίπτωσηπερίπτωση ηη ανάλυσηανάλυση θαθα πρέπειπρέπει νανα γίνεταιγίνεται ανάανά βιοµηχανικόβιοµηχανικό κλάδοκλάδο καθώςκαθώςτοτο κόστοςκόστος επεξεργασίαςεπεξεργασίας εξαρτάταιεξαρτάται απόαπό τοτο βαθµόβαθµό µόλυνσήςµόλυνσής τουτου πουπου διαφέρειδιαφέρει ανάανάκλάδοκλάδο..

2020

ΚόστοςΚόστος ΦυσικώνΦυσικών ΠόρωνΠόρων γιαγια τηντην

ΒιοµηχανίαΒιοµηχανία καικαι τοντον ΤουρισµόΤουρισµό

ΤοΤο κόστοςκόστος φυσικούφυσικού πόρουπόρου ορίζεταιορίζεται ωςως τοτο κόστοςκόστος ευκαιρίαςευκαιρίας γιαγια άλλεςάλλες

εναλλακτικέςεναλλακτικές χρήσειςχρήσεις τουτου νερούνερού εξαιτίαςεξαιτίας τηςτης εξάντλησηςεξάντλησης τουτου πόρουπόρου πέραπέρα

απόαπό τοτο φυσικόφυσικό τουτου ρυθµόρυθµό ανανέωσηςανανέωσης..

ΚόστοςΚόστος φυσικώνφυσικών πόρωνπόρων υπάρχειυπάρχει καικαι πρέπειπρέπει νανα υπολογίζεταιυπολογίζεται γιαγια τηντην

χάραξηχάραξη τιµολογιακώντιµολογιακών πολιτικώνπολιτικών στηνστην περίπτωσηπερίπτωση πουπου ηη εξίσωσηεξίσωση

διαχρονικήςδιαχρονικής κίνησηςκίνησης τωντων υδάτινωνυδάτινων αποθεµάτωναποθεµάτων δενδεν βρίσκεταιβρίσκεται στηνστην

µακροχρόνιαµακροχρόνια ισορροπίαισορροπία τηςτης::

RISW +−=•

β

0=•

WΙσορροπία:

Όπου το S απόθεµα ύδατος που υπάρχει στον υδροφορέα, I είναι η ποσότητα που

αντλείται και R είναι η ποσότητα αυτοανανέωσης του υδροφορέα.

Αν το υδατικό ισοζύγιο της βιοµηχανικής ή τουριστικής µονάδας είναι ελλειµµατικό το

κόστος φυσικών πόρων υπολογίζεται µε βάση το κόστος της πιθανότερης εναλλακτικής για την

κάλυψη της µελλοντικής ζήτησης σε συνθήκες στενότητας του πόρου (π.χ. χρήση

ανακυκλωµένου νερού).

2121

ΜετακύλισηΜετακύλιση τουτου συνολικούσυνολικού κόστουςκόστους νερούνερού στιςστις

βιοµηχανίεςβιοµηχανίες καικαι τουςτους καταναλωτέςκαταναλωτές

ΣηµαντικήΣηµαντική στηνστην κατεύθυνσηκατεύθυνση τηςτης υιοθέτησηςυιοθέτησης µέτρωνµέτρων είναιείναι ηη γνώσηγνώση

τηςτης ελαστικότηταςελαστικότητας ζήτησηςζήτησης ύδατοςύδατος ηη οποίαοποία θαθα προσδιορίσειπροσδιορίσει ποιοιποιοι

θαθα επωµιστούνεπωµιστούν τηντην υψηλότερηυψηλότερη τιµήτιµή ύδατοςύδατος. .

ΗΗ µετακύλισηµετακύλιση στιςστις ρυπογόνεςρυπογόνες επιχειρήσειςεπιχειρήσεις ήή τουςτους τελικούςτελικούς

καταναλωτέςκαταναλωτές µίαςµίας υψηλότερηςυψηλότερης τιµήςτιµής εξαρτάταιεξαρτάται απόαπό τηντην

ελαστικότηταελαστικότητα τηςτης ζήτησηςζήτησης, , δηλαδήδηλαδή τηντην αντίδρασηαντίδραση τηςτης ζήτησηςζήτησης στιςστις

µεταβολέςµεταβολές τηςτης τιµήςτιµής..

ΟΟ βαθµόςβαθµός µετακύλισηςµετακύλισης τουτου φόρουφόρου στουςστους καταναλωτέςκαταναλωτές ((µέσωµέσω

αύξησηςαύξησης τηςτης τιµήςτιµής τουτου παραγόµενουπαραγόµενου προϊόντοςπροϊόντος) ) είναιείναι αντιστρόφωςαντιστρόφως

ανάλογοςανάλογος µεµε τοτο µέγεθοςµέγεθος τηςτης ελαστικότηταςελαστικότητας ζήτησηςζήτησης . .

ηη ελαστικότηταελαστικότητα τηςτης ζήτησηςζήτησης τουτου νερούνερού στηνστην βιοµηχανίαβιοµηχανία έχειέχει

εκτιµηθείεκτιµηθεί σεσε --0.4 0.4 έωςέως --0.3. 0.3.

2222

∆υσανάλογο∆υσανάλογο κόστοςκόστος//ΠΑΡΕΚΚΛΙΣΗΠΑΡΕΚΚΛΙΣΗ

δυσαναλογία

Αν η επίτευξη της καλής κατάστασης υδάτων έχεισηµαντικά αντίθετες επιπτώσεις στο ευρύτεροπεριβάλλον & τις ανθρώπινες δραστηριότητες.

Αν οι στόχοι ευηµερίας που εξυπηρέτησαν τα τεχνητάή τροποποιηµένα χαρακτηριστικά δεν µπορούσαν ναεπιτευχθούν διαφορετικά.

Τα µέτρα για την βελτίωση τηςκατάστασης των υδάτων είναι

δαπανηρά

Σηµαντικά Αλλοιωµένα Ύδατα

Ύδατα σηµαντικά τροποποιηµένα σε χαρακτήραωα αποτέλεσµα αλλαγών στο φυσικό περιβάλλον απότις ανθρώπινες δραστηριότητες

Λιγότερο αυστηροίστόχοι

Χρονικήπαρέκκλιση

!! Η δυσαναλογία είναι µία πολιτική κρίση που αποδεικνύεται µε βάση οικονοµικά στοιχεία!!- Η δυσαναλογία δεν ξεκινά όταν τα κόστη που υπολογίζονται ξεπερνούν τα ποσοτικά οφέλη.-Το περιθώριο του υπερβάλλον κόστους θα πρέπει να µπορεί να εκτιµηθεί & να έχει σηµαντικό

διάστηµα εµπιστοσύνης.- Ανάλυση σε επίπεδο διαφορετικών κοινωνικό-οικονοµικών οµάδων και τοµέων της οικονοµίαςχρειάζεται, ιδίως αν η ικανότητα για πληρωµή είναι σηµαντική υπόθεση για κάποιες οµάδες.

2323

Κατάταξη των οικονοµικών εργαλείων

Οικονοµικό εργαλείο Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα

1. Όρια και ποσοτικοί

περιορισµοί

∆εν είναι οικονοµικά

αποτελεσµατικά

2. Χρεώσεις στην

άντληση νερού

Οι τιµές προσαρµόζονται ώστε να

αντανακλούν το πραγµατικό κόστος

φυσικών πόρων, ενθαρρύνουν νέες

τεχνολογίες, ευελιξία, κέρδη

Μικρότερες από τις άριστες

χρεώσεις θα είχαν ελάχιστη

επίδραση στην συµπεριφορά του

χρήστη και θα συνεχιζόταν η

εξάντληση του πόρου

3. Χρεώσεις µόλυνσης Ίδια µε τις χρεώσεις στην άντληση

νερού, εφαρµογή της αρχής του ‘ο

ρυπάνων πληρώνει’

Ίδια µε τις χρεώσεις στην

άντληση νερού

4. Επιδοτήσεις σε µέτρα

αποταµίευσης νερού

Εύκολα αποδεκτές Χρηµατοοικονοµικοί

περιορισµοί

5. Εµπορεύσιµες άδειες Ποσοτικοποιούν στόχους που µπορεί

να επιφέρουν αποτελέσµατα µε το

ελάχιστο κόστος. Επιτρέπουν

ευελιξία

Μπορεί να συνεπάγονται

σηµαντικά συναλλαγµατικά

κόστη

6. Εθελούσιες συµφωνίες Εύκολα αποδεκτές

7. Νοµοθεσία περί

ευθύνης

Αξιολογεί και αποκαθιστά

ζηµίες εκ των υστέρων αλλά

µπορεί να αποτελέσει κίνητρο

για αποτροπή

Απαιτεί αναπτυγµένο νοµικό

σύστηµα, υψηλά κόστη

ελέγχου, δυσκολία απόδειξης

Το κοινό έχει οικειότητα

µε τα µέτρα αυτά

Απαιτούν καλή συνεργασία µεταξύ

Κυβερνήσεων και ενώσεων αγροτών