ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ...

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΣΤΗ

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ»

ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΕΚΠΟΝΗΘΗΚΕ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ:

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ

ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΛΕΝΗ ΚΑΝΔΗΛΩΡΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ:

ΜΕΛΕΤΗ ΒΙΑΙΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΧΩΡΟ ΑΠΟ ΜΑΘΗΤΕΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΚΡΗΣ

Μεταπτυχιακός Φοιτητής τμήματος Στατιστικής

ΑΜ: 2010040

ΑΘΗΝΑ 2011

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κριτική:

Μαθαίνει να κατακρίνει

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην έχθρα:

Μαθαίνει να καυγαδίζει

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ειρωνεία:

Μαθαίνει να είναι ντροπαλό

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ντροπή:

Μαθαίνει να είναι ένοχο

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην κατανόηση:

Μαθαίνει να είναι υπομονετικό

Αν ένα παιδί ζει μέσα στον έπαινο:

Μαθαίνει να εκτιμά

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην δικαιοσύνη:

Μαθαίνει να είναι δίκαιο

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην ασφάλεια:

Μαθαίνει να πιστεύει

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην επιδοκιμασία:

Μαθαίνει να έχει αυτοεκτίμηση

Αν ένα παιδί ζει μέσα στην παραδοχή και φιλία:

Μαθαίνει να βρίσκει την αγάπη μέσα στον κόσμο.

R. RUSSEL.

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1. Ορισμός σχολικής βίας 3

1.2. Τίτλος 6

1.3. Σκοπός της μελέτης 6

1.4. Υλικό μέθοδος 6

1.5. Ερευνητική Μεθοδολογία 7

2. Πληθυσμός - Δείγμα - Δειγματοληψία 8

3. Δημογραφικά 10

4. Αποτελέσματα 12

5. Συμπεράσματα 13

6. Βιβλιογραφία 14

7. Παράρτημα Α (Ερωτηματολόγιο) 14

8. Παράρτημα Β

Στατιστική ανάλυση των μεταβλητών του δείγματος

17

Τέλος 42

Μελέτη Βίαιων Συμπεριφορών Στο Σχολικό Χώρο Από Μαθητές

2


1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1 Ορισμός σχολικής βίας

Υπό τον όρο βία περιγράφονται ποικίλες και διαφορετικές διαθέσεις,

πράξεις, συμπεριφορές από την επιθυμία καταστροφής αντικειμένων, την

απειθαρχία ή την προσβολή έως και την σεξουαλική κακοποίηση. Πολλές από

αυτές τις συμπεριφορές άλλοτε χαρακτηρίζονται ως επιθετικές ενέργειες και

άλλοτε ως εκδηλώσεις βίας. Η σχολική εκδοχή της βίας περιλαμβάνει διάφορες

μορφές: λεκτική, σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική, βανδαλισμό. Σε μερικά

κράτη περιλαμβάνει και εγκληματικές ενέργειες. Διεθνώς, η σχολική βία και

επιθετικότητα ορίζεται γενικά ως «bullying».

Το «bullying» είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για όλες τις βαθμίδες

της σχολικής εκπαίδευσης από τους Βρετανούς, τους Ολλανδούς και τους

Σκανδιναβούς. Είναι η επικράτηση του δυνατότερου στον ασθενέστερο μέσω της

τρομοκρατίας και του εκφοβισμού. Μπορεί να εκδηλώνεται με σπρωξίματα,

τρικλοποδιές, μπουνιές, κλοτσιές, βρισιές, χλευασμούς, απαξιωτικούς

χαρακτηρισμούς, αποκλεισμούς από την ομάδα (ο αποκλεισμός από την παρέα ή

το παιχνίδι ασκεί σημαντική ψυχολογική βία) κ.ά. Αφορμή για να εμπλακεί

κάποιος στο bullying ως θύτης ή θύμα ενδέχεται να είναι παράγοντες όπως η

εμφάνιση του μαθητή (γυαλιά, πάχος, ιδιαίτερο ντύσιμο), εξαιρετικές σχολικές ή

αθλητικές επιδόσεις κ.ά). Ο όρος σχολική βία (school violence) χρησιμοποιείται

από όλους τους άλλους Ευρωπαίους.

«Στην Ελλάδα ο όρος «bulling» (εκφοβισμός), που περιλαμβάνει όχι

μόνο περιστατικά βίας αλλά και το πείραγμα, τη λεκτική κακοποίηση και άλλες

μορφές βίας στην οποία εμπλέκονται μαθητές της πρωτοβάθμιας κυρίως

εκπαίδευσης, δεν χρησιμοποιείται συχνά και είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Οι

επικρατέστεροι όροι είναι «η σχολική βία» και η «παραβατικότητα των ανηλίκων».

(Αρτινοπούλου, 2001)

Ο εκφοβισμός (bulling) είναι συνυφασμένος με την κοροϊδία, το πείραγμα

και τον αστεϊσμό. Το πότε ένα πείραγμα συσχετίζεται με τη βία εξαρτάται από την

υποκειμενική αξιολόγηση του θύματος. Στον χώρο της εκπαίδευσης οι ορισμοί της

επιθετικότητας και της βίας εμφανίζονται υπέρμετρα διευρυμένοι, οι διάφορες

προσεγγίσεις αναφέρονται συνήθως σε τέσσερις ομάδες διαπροσωπικών σχέσεων:

τη συμπεριφορά των διδασκόντων προς τους μαθητές, τη συμπεριφορά των

3


μαθητών προς τους διδάσκοντες, τη συμπεριφορά των διδασκόντων μεταξύ τους

και τη συμπεριφορά των μαθητών μεταξύ τους.

Στα παραπάνω προστίθενται οι βανδαλισμοί και οι καταστροφές που οι

μαθητές προκαλούν στο υλικό του σχολείου, καθώς και η γενική στάση των

μαθητών απέναντι στον σχολικό θεσμό.

«Ακολουθώντας έναν ευρύτερο ορισμό της βίας και της επιθετικότητας,

οποιοδήποτε ζήτημα άπτεται της θέσης και της λειτουργίας ενός θεσμού θα

μπορούσε να θεωρηθεί ότι εμπίπτει στη θεματική της βίας». (Μπεζέ, 1998).

Έτσι λοιπόν, οι στάσεις και οι αξίες που μεταβιβάζει ο δάσκαλος, και

οι οποίες είναι συχνά διαφορετικές από αυτές της κοινωνικής ομάδας προέλευσης

των μαθητών, μπορούν να θεωρηθούν ιδεολογική επίθεση. Η μαθησιακή

διαδικασία μπορεί εξίσου να θεωρηθεί υπό το πρίσμα της άσκησης βίας, εφόσον

εξαναγκάζει και απαιτεί συμμόρφωση μέσα στον χρόνο, τον χώρο και τις

διδακτικές μεθόδους. Η αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών μπορεί να

συνιστά μιαν επιθετική ενέργεια στο βαθμό που τα κριτήρια που ακολουθεί

υπαγορεύονται από κανόνες. Η αντίδραση ενός μαθητή προς τον διδάσκοντα που

βαθμολόγησε αυστηρά μπορεί να θεωρηθεί βίαιη ενέργεια. Η λογομαχία και

οι συμπλοκές μεταξύ μαθητών μπορούν να θεωρηθούν ότι αποτελούν

εγκλήματα κατά της σωματικής ακεραιότητας. Το όνομα του, που ο μαθητής

χαράζει πάνω στο θρανίο, ή τα σεξουαλικού περιεχομένου «γκράφιτι» στις

τουαλέτες συνιστούν φθορά-καταστροφή των υλικών και των χώρων και, γιατί όχι,

ακόμη και προσβολή της δημοσίας αιδούς. Ο κατάλογος δεν θα είχε τέλος και

τούτο επειδή οι πιθανές συμπεριφορές είναι απεριόριστου αριθμού και τα

κριτήρια για να χαρακτηριστούν επίσης. (Αρτινοπούλου, 2001).

Η κατάταξη λοιπόν όλων αυτών των διαφορετικών συμπεριφορών στην

ομάδα της επιθετικότητας και της βίας μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: ή ότι

η επιθετικότητα και η βία είναι συστατικό στοιχείο όλων των ανθρώπινων

εκδηλώσεων, ή ότι το εννοιολογικό εργαλείο είναι ακατάλληλο να περιγράψει

διαφορετικές συμπεριφορές, διαφορετικής σημασίας και σε διαφορετικό πλαίσιο.

Στο εξωτερικό, οι ειδικοί εισήγαγαν επίσης και τον όρο «bullycide»

(bullying: εκφοβισμός - βία και suicide: αυτοκτονία) για να περιγράψουν πιο

συγκεκριμένα την αυτοκτονία μαθητών ως επακόλουθο της σχολικής βίας. Ήδη,

πολλές «αναπτυγμένες» χώρες θρηνούν τα πρώτα παιδιά - θύματα που

4


υποδεικνύουν συμμαθητές τους ως «θύτες-ηθικούς αυτουργούς.»

Η έννοια της ασφάλειας, «security», είναι μια ευρύτερη έννοια και

αναφέρεται στην αίσθηση της σιγουριάς, της απουσίας του φόβου από

επιθετικές συμπεριφορές, της προστασίας του σχολείου από την κοινότητα.

Οι ορισμοί της σχολικής βίας, του εκφοβισμού και της ασφάλειας δεν

είναι απόλυτοι. Επηρεάζονται από το πολιτισμικό πλαίσιο και τις εκάστοτε

κοινωνικές, πολιτικές και ιστορικές συνθήκες. (Αρτινοπούλου, 2001).

Διαστάσεις της σχολικής βίας

Η σχολική βία εμφανίζεται, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, συνήθως με

τις ακόλουθες διαστάσεις: βία μεταξύ μαθητών, βία μεταξύ εκπαιδευτικών, βία από

τους εκπαιδευτικούς προς τους μαθητές και το αντίστροφο. Βία εμφανίζεται

επίσης από τους εκπαιδευτικούς προς την εξουσία, τη διοίκηση, τη διεύθυνση

ή όπως αυτή εκφράζεται, βία από εξωσχολικούς παράγοντες προς μέλη της

σχολικής κοινότητας, μαθητές, εκπαιδευτικούς ή και τους δύο, και το

αντίστροφο, βία από γονείς προς εκπαιδευτικούς ή και προς μαθητές και το

αντίστροφο. Η βία μπορεί να εκδηλωθεί από ένα μεμονωμένο άτομο προς ένα άλλο

ή προς ένα σύνολο ατόμων, αλλά και από πολλά άτομα προς ένα μεμονωμένο ή

προς ένα σύνολο ατόμων. (Σώκου, 2000).

Το μέγεθος του φαινόμενου στην Ελλάδα

Οι μελέτες που έχουμε στην Ελλάδα για τη σχολική βία αναφέρονται

κυρίως στη βία μεταξύ μαθητών και σε αυτήν μεταξύ μαθητών και εξωσχολικών

παραγόντων. Συγκεκριμένα τα τελευταία χρόνια έχει πραγματοποιηθεί μια

έρευνα από τη Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς (2000) σε πανελλαδικό δείγμα

μαθητών που εξέταζε τη βίωση βίαιων περιστατικών στο χώρο του σχολείου

μεταξύ των μαθητών. Επίσης μια άλλη μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε

περιορισμένο γεωγραφικά δείγμα, εξέτασε την ύπαρξη βίας στο σχολείο, τις μορφές

που λαμβάνει και τον τρόπο που την αντιμετωπίζουν οι ίδιοι οι μαθητές.

(Γκότοβος, 1996). Έρευνες για περιστατικά βίας μεταξύ εκπαιδευτικών, από

εκπαιδευτικούς προς μαθητές και το αντίστροφο και από εξωσχολικούς

παράγοντες προς μαθητές και το αντίστροφο δεν έχουν επίσημα καταγραφεί.

Υπάρχει δηλαδή ένας σκοτεινός αριθμός βίαιων περιστατικών που

παραμένει ανεξιχνίαστος, δεν ορίζεται ως βία και σιωπηρά αξιολογείται ως

5


πολιτισμική ή ως ιδιόμορφη προσωπική συμπεριφορά, σχολική τιμωρία ή

κάπως αλλιώς. Συχνά περιστατικά βίας μένουν ανέγγιχτα γιατί στιγματίζουν

ιδιαίτερα τους θύτες ή και τα θύματα και εκθέτουν το κύρος του σχολείου. Σε

τέτοιες περιπτώσεις, η σιωπή εγκλωβίζει τη βία στη μνήμη αυτών που την έζησαν,

με άγνωστες συνέπειες.

Η σχολική βία στην Ελλάδα, αν και δεν έχει πάρει τις διαστάσεις που

παρατηρούνται σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, όπου έχουν

συμβεί και εγκληματικές ενέργειες, δεν περιγράφει την πραγματική έκταση του

φαινομένου και συχνά δεν αξιολογεί τα πραγματικά αίτια. (Αρτινοπούλου, 2001).

1.2. Τίτλος:

Μελέτη βίαιων συμπεριφορών στο σχολικό χώρο από μαθητές του 14ου

Γενικού Λυκείου Αθηνών.

Η βία στο σχολείο αποτελεί ένα μείζον θέμα, που απασχολεί ολόκληρο

το κοινωνικό σύνολο, καθώς αντανακλά την εικόνα της κοινωνίας. Η βία

στο χώρο του σχολείου μπορεί να έχει πολλές διαστάσεις και μορφές όπως:

ψυχολογική, σωματική, λεκτική, σεξουαλική, που αφορά κυρίως τις σχέσεις

μεταξύ των μαθητών, αλλά και βανδαλισμούς που περικλείουν πράξεις

όπως: καταστροφή αντικειμένων κ.α.

1.3. Σκοπός της μελέτης:

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η εκδήλωση βίαιων

συμπεριφορών (λεκτική, συναισθηματική, σωματική κ.α) στην κοινωνία

των εφήβων στο σχολικό χώρο.

1.4. Υλικό μέθοδος:

Ο συνολικός αριθμός ερωτηματολογίων που συλλέχθηκαν ανήλθε στα 24.

Το δείγμα αποτέλεσαν μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ηλικίας 17 -

18 ετών του 14ου Γενικού Λυκείου Αθηνών. Οι μαθητές απάντησαν σε

δομημένα κλειστού τύπου ερωτηματολόγια τα οποία περιείχαν τις

παρακάτω κλίμακες:

α) την κλίμακα «υποδοχής επιθετικής συμπεριφοράς στο σχολείο»

(Baldry, 2003),

6


β) την κλίμακα «άσκησης επιθετικής συμπεριφοράς στο σχολείο»

(Baldry, 2003).

Οι απαντήσεις μετρήθηκαν με τη χρήση κλίμακας τύπου Likert που

περιλάμβανε την εξής διαβάθμιση: 0=Ποτέ, 1=Σπάνια, 2= Συχνά,

3=Πολύ Συχνά. Στοιχεία για την μορφοποίηση αυτής της κλίμακας

δανειστήκαμε, από την έρευνα της (Baldry, 2003).

γ) Δημογραφικά στοιχεία

1.5. Ερευνητική Μεθοδολογία

Έλεγχος Ανεξαρτησίας Χ2 Pearson

Όταν θέλουμε να ελέγξουμε την ισότητα πιθανότητας εμφάνισης ενός

χαρακτηριστικού ή ενδεχομένου μεταξύ δύο κατηγορικών μεταβλητών με

πολλά επίπεδα, τότε μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον έλεγχο

ανεξαρτησίας του Pearson. Αν Χ και Υ οι κατηγορικές μεταβλητές μας με

i και j αντίστοιχα επίπεδα τότε ουσιαστικά ελέγχουμε την υπόθεση:

• Η0: ανεξαρτησία μεταξύ των Χ και Υ.

• Η1: εξάρτηση μεταξύ των Χ και Υ.

Ανάλογα με την P - value του ελέγχου ανεξαρτησίας Χ2 Pearson έχουμε:

• Αν η P - value είναι < από το επίπεδο σημαντικότητας που έχουμε ορίσει

(για μας 0,05) απορρίπτεται η Η0. Δηλαδή οι μεταβλητές είναι εξαρτημένες.

• Αν η P - value είναι > από το επίπεδο σημαντικότητας που έχουμε ορίσει

(για μας 0,05) μπορούμε να απορρίψουμε την Η1. Δηλαδή οι μεταβλητές

είναι ανεξάρτητες μεταξύ τους.

7


2. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ - ΔΕΙΓΜΑ - ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ

Πληθυσμός

Ο πληθυσμός μου ήταν οι μαθητές του 14ου Γενικού Λυκείου της σχολικής χρονιάς

2010 − 2011.

Επειδή το δειγματοληπτικό μου πλαίσιο είναι μια λίστα ονομάτων επέλεξα τη

συστηματική δειγματοληψία.

1ο. Έδωσα στις τάξεις Α΄, Β΄, Γ΄ τους αριθμούς 1, 2 και 3.

2ο. Από τον πίνακα των τυχαίων αριθμών και ξεκινώντας από τη δεύτερη στήλη και

την πρώτη γραμμή επέλεξα τον αριθμό (3) δηλαδή την Τρίτη τάξη (Γ΄).

3ο. Δείγμα

Ο πληθυσμός μου στην Τρίτη τάξη είναι 47 μαθητές.

Έχουμε α = 0,05, z = 1,96, d = 0.01, επέλεξα ποσοστό p = 0.5 και η

πιθανότητα επιλογής των δειγματοληπτικών μονάδων είναι P = 147

= 0.213

με 1 – P = 0.979.

Σύμφωνα με τον τύπο: ( )2

1 22 2 2

1 2

1 45,139 23,94 24(1 ) 1,8856

−

−

−=

+ − −a

a

NZ p pn

Nd Z p P d

Επομένως το δείγμα μου ήταν 24 μαθητές.

4ο. Τα βήματα που πρέπει να κάνουμε για να πάρουμε την επόμενη και την κάθε

επόμενη μονάδα του δείγματος μας τα προσδιορίζει ο λόγος N 47 2n 24= .

5ο. Οι μαθητές ήταν ταξινομημένοι σε αλφαβητική σειρά, τους αρίθμησα από 1 έως

και το 47 και έφτιαξα τα παρακάτω δυνατά δείγματα.

8


Δυνατά Δείγματα

1ο Δείγμα 2ο Δείγμα

Χ1 Χ3 Χ2 Χ4

Χ5 Χ7 Χ6 Χ8

Χ9 Χ11 Χ10 Χ12

Χ13 Χ15 Χ14 Χ16

Χ17 Χ19 Χ18 Χ20

Χ21 Χ23 Χ22 Χ24

Χ25 Χ27 Χ26 Χ28

Χ29 Χ31 Χ30 Χ32

Χ33 Χ35 Χ34 Χ36

Χ37 Χ39 Χ38 Χ40

Χ41 Χ43 Χ42 Χ44

Χ45 Χ47 Χ46 Χ1

6ο. Από τον πίνακα των τυχαίων αριθμών και ξεκινώντας από τη δεύτερη στήλη και

την πρώτη γραμμή επέλεξα τον αριθμό (2) δηλαδή το δεύτερο δείγμα (2ο).

Χ2 Χ4 Χ6 Χ8 Χ10 Χ12

Χ14 Χ16 Χ18 Χ20 Χ22 Χ24

Χ26 Χ28 Χ30 Χ32 Χ34 Χ36

Επιλέχτηκε

το

δεύτερο

δείγμα

2ο Δείγμα Χ38 Χ40 Χ42 Χ44 Χ46 Χ1

7ο. Έδωσα στους μαθητές του 2ου δείγματος, που επιλέχτηκαν με την παραπάνω

διαδικασία, το ερωτηματολόγιο που παραθέτω στο παράρτημα και περιείχε δύο

μέρη:

1ο μέρος: Σχέσεις μεταξύ των μαθητών (βία στο σχολείο)

2ο μέρος: Δημογραφικά στοιχεία

9


Για την κατηγοριοποίηση και ανάλυση των στοιχείων που συλλέχθηκαν

χρησιμοποιήσαμε, το στατιστικό πρόγραμμα (SPSS). Αρχικά παραθέσαμε τους

πίνακες για τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των μαθητών και των γονιών.

3. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ

Το δείγμα των μαθητών παρουσιάζει τα εξής δημογραφικά χαρακτηριστικά:

37,5% Αγόρια, 62,5% Κορίτσια, από αυτούς το 70,8% προέρχεται από οικογένεια

που βρίσκεται σε Γάμο και το 29,2% από χωρισμένους γονείς. Ενώ κανένας από

τους ερωτηθέντες μαθητές δεν προέρχεται από οικογένεια σε διάσταση ή εκτός

Γάμου. Όσον αφορά την επιλογή της κατεύθυνσης το 29,2% είναι Θεωρητικής, το

50% είναι Τεχνολογικής και το 20,8% είναι Θετικής κατεύθυνσης.

ΦΥΛΟ

Frequency Percent

Αγόρι 9 37,5

Κορίτσι 15 62,5

Valid

Total 24 100,0

10


ΟΙΚΟΓΕΝEΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΓΩΝΙΩΝ

Frequency Percent

Σε γάμο 17 70,8

Χωρισμένοι 7 29,2

Valid

Total 24 100,0

Κατεύθυνση

Frequency Percent

Θεωρητική 7 29,2

Τεχνολογική 12 50,0

Θετική 5 20,8

Valid

Total 24 100,0

11


4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Το ερωτηματολόγιο χωρίζεται σε δύο ομάδες 13ων ερωτήσεων. Η πρώτη

αναφέρεται στην άσκηση επιθετικής συμπεριφοράς και η δεύτερη στην

υποδοχή.

Επιλέξαμε να ερευνήσουμε κατά πόσον εξαρτάται η άσκηση επιθετικής

συμπεριφοράς από την υποδοχή. Δηλαδή αν οι μαθητές ασκούν επιθετική

συμπεριφορά επειδή είναι αποδέκτες επιθετικής συμπεριφοράς στο χώρο του

σχολείου.

Το κάναμε ελέγχοντας ανά δύο, με τη μέθοδο ανεξαρτησίας Χ2 Pearson, τις

αντίστοιχες των ερωτήσεων (άσκηση - υποδοχή επιθετικής συμπεριφοράς).

• Η άσκηση επιθετικής συμπεριφοράς εξαρτάται στατιστικά σημαντικά για τις

παρακάτω συμπεριφορές (ερωτήσεις)

1. Βρισιές

3. Κοροϊδίες με εμφάνιση

4. Κοροϊδίες για εθνικότητα

8. Κλείδωμα σε κλειστό χώρο

9. Κλοπή προσωπικού αντικειμένου

12


10. Καταστροφή προσωπικού αντικειμένου

12. Έκθεση μέσω χρήσης του κινητού

13. Καταστροφή αντικειμένου του σχολείου

Δηλαδή όταν δέχεται ο μαθητής επιθετική συμπεριφορά στο χώρο του

σχολείου τότε ασκεί επιθετική συμπεριφορά.

• Η ανάλυση κάθε ζεύγους ερωτήσεων μας έδωσε τα παρακάτω.

α) ένα πίνακα συχνοτήτων (ποσοστά) για τη διαβάθμιση 0=Ποτέ,

1=Σπάνια, 2= Συχνά, 3=Πολύ Συχνά.

β) ένα ιστόγραμμα που παρουσιάζει τη σχέση άσκησης - υποδοχής

επιθετικής συμπεριφοράς με την οικογενειακή κατάσταση των γονιών.

γ) τον πίνακα με τα αποτελέσματα Chi - Square Tests.

δ) ραβδόγραμμα που παρουσιάζει τη σχέση άσκησης - υποδοχής

επιθετικής συμπεριφοράς.

Τα παραπάνω (πίνακες- σχεδιαγράμματα) παρουσιάζονται στο παράρτημα Β.

5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Όπως φανερά προκύπτει από τη μελέτη του δείγματος η άσκηση επιθετικής

συμπεριφοράς εν πολλοίς οφείλεται ή εξαρτάται από την αποδοχή αντίστοιχης

συμπεριφοράς.

Χωρίς να μπορούμε να στηριχτούμε στην εν λόγω ερεύνα για να εξηγήσουμε

τους λόγους στους οποίους οφείλεται, το οποίο αποτελεί και πρόταση για

περαιτέρω ερεύνα του φαινόμενου της βίας σε σχολικό χώρο.

13


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνόγλωσση

• Αρτινοπούλου, Β. (2001), Βία στο σχολείο, έρευνες και πολιτικές στην

Ευρώπη, Μεταίχμιο, Αθήνα

• Γκότοβος, Α. (1996), Νεολαία και κοινωνική μεταβολή. Αξίες, εμπειρίες και

προοπτικές, Gutenberg, Αθήνα

• Μπεζέ, Λ. (1998), Βία στο σχολείο του σχολείου, Ελληνικά Γράμματα,

Αθήνας

• Σώκου, Κ. (2000), Η προαγωγή της ψυχικής και συναισθηματικής υγείας στο

σχολείο: εγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα

• Τ.Ε.Ι. Κρήτης

Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας Και Προνοίας Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας

Πτυχιακή Εργασία

«Μελέτη βίαιων συμπεριφορών στο σχολικό χώρο από μαθητές της

δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο Δήμο Ηρακλείου και η σχέση της με την

ενδογονεϊκή βία». Ηράκλειο, 2008

Ξενόγλωσση

• Baldry, A. (2003), Bulling in schools and exposure to domestic violence, Child

Abuse & Neglect 27:713-732

7. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α (ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ)

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Αγαπητέ μαθητή / μαθήτρια,

Πιο κάτω παρουσιάζονται κάποιες ερωτήσεις που σχετίζονται με το κλίμα που

επικρατεί στο περιβάλλον του σχολείου σου και αφορά τις σχέσεις μεταξύ των

μαθητών.

Στις ερωτήσεις που ακολουθούν επέλεξε αυθόρμητα με ειλικρίνεια και συνέπεια

την μια από τις τέσσερις απαντήσεις που σε εκφράζει.

Για τη συνεργασία σας αυτή σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων.

14


Στις ερωτήσεις 1 – 13 κύκλωσε ένα από τους αριθμούς 0, 1, 2, 3 στο τετραγωνάκι

που σε εκφράζει επιλέγοντας αντίστοιχα την απάντηση

Ποτέ Ή Σπάνια Ή Συχνά Ή Πολύ Συχνά.

Μην ξεχάσεις να απαντήσεις σε όλες τις ερωτήσεις καθώς και σε όσα σου

ζητούνται στην επόμενη σελίδα.

Ερωτήσεις ΑΣΚΗΣΕΣ

Α. Στο σχολικό χώρο άσκησες επιθετική

συμπεριφορά με: ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

ΠΟΛΥ

ΣΥΧΝΑ

1 Βρισιές 0 1 2 3

2 Κοροϊδίες για βαθμούς 0 1 2 3

3 Κοροϊδίες με εμφάνιση 0 1 2 3

4 Κοροϊδίες για εθνικότητα 0 1 2 3

5 Απειλή για κτύπημα 0 1 2 3

6 Αποφυγή συγκεκριμένων μαθητών 0 1 2 3

7 Χτυπήματα - Κλοτσιές 0 1 2 3

8 Κλείδωμα σε κλειστό χώρο 0 1 2 3

9 Κλοπή προσωπικού αντικειμένου 0 1 2 3

10 Καταστροφή προσωπικού αντικειμένου 0 1 2 3

11 Διασκόρπιση φημών 0 1 2 3

12 Έκθεση μέσω χρήσης του κινητού 0 1 2 3

13 Καταστροφή αντικειμένου του σχολείου 0 1 2 3

15


Ερωτήσεις ΔΕΧΤΗΚΕΣ

Β. Στο σχολικό χώρο δέχτηκες επιθετική

συμπεριφορά με: ΠΟΤΕ ΣΠΑΝΙΑ ΣΥΧΝΑ

ΠΟΛΥ

ΣΥΧΝΑ

1 Βρισιές 0 1 2 3

2 Κοροϊδίες για βαθμούς 0 1 2 3

3 Κοροϊδίες με εμφάνιση 0 1 2 3

4 Κοροϊδίες για εθνικότητα 0 1 2 3

5 Απειλή για κτύπημα 0 1 2 3

6 Αποφυγή συγκεκριμένων μαθητών 0 1 2 3

7 Χτυπήματα - Κλοτσιές 0 1 2 3

8 Κλείδωμα σε κλειστό χώρο 0 1 2 3

9 Κλοπή προσωπικού αντικειμένου 0 1 2 3

10 Καταστροφή προσωπικού αντικειμένου 0 1 2 3

11 Διασκόρπιση φημών 0 1 2 3

12 Έκθεση μέσω χρήσης του κινητού 0 1 2 3

13 Καταστροφή αντικειμένου του σχολείου 0 1 2 3

Στα παρακάτω κύκλωσε τον αριθμό που αντιστοιχεί στην περίπτωσή σου.

1. Φύλο

14. Αγόρι

15. Κορίτσι

2. Tάξη

16. Γ΄ Λυκείου Κατεύθυνση 30. Θεωρητική

40. Τεχνολογική

50. Θετική

3. Οικογενειακή κατάσταση γονιών

17. Σε γάμο

18. Χωρίς γάμο

19. Σε διάσταση

20. Χωρισμένοι

16


8. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β

Στατιστική Ανάλυση Των Μεταβλητών Του Δείγματος

Βρισιές

ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ Ποτέ 29,2 41,7

Σπάνια 33,3 33,3

Συχνά 16,7 12,5

Πολύ Συχνα 20,8 12,5

Total 100,0 100,0

1.

Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2-

sided) Value df

Pearson Chi-Square 25,176 9 ,003

Likelihood Ratio 22,074 9 ,009

Linear-by-Linear Association 9,515 1 ,002

N of Valid Cases

24

17


Κοροϊδίες για βαθμούς

2. ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ

Ποτέ 50,0 79,2

Σπάνια 29,2 16,7

Συχνά 16,7 4,2

Πολύ Συχνά 4,2 ,0

Total 100,0 100,0

18


Chi-Square Tests

df

Asymp. Sig. (2-

sided) Value




N of Valid Cases 24

19


3.

Κοροϊδίες με εμφάνιση


Σπάνια 41,7 20,8

Συχνά

20,8 4,2

Πολύ Συχνά 8,3

4,2

Total 100,0 100,0

20


Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2-

sided)

Value df




N of Valid Cases 24

21


4.

Κοροϊδίες για εθνικότητα

ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ Ποτέ 79,2 83,3 Σπάνια 8,3 4,2

Συχνά

4,2 8,3

Πολύ Συχνά 8,3

4,2

Total 100,0 100,0

22


Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2-

sided)

Value df




N of Valid Cases 24

23


Απειλή για κτύπημα

5.


Σπάνια 33,3 20,8

Συχνά 4,2 8,3

Πολύ Συχνά ,0 4,2

Total 100 100,0

24


Chi-Square Tests

Value df

Asymp. Sig. (2-

sided)

Pearson Chi-Square 3,208 6

,782


Linear-by-Linear Association ,030 1 ,862

N of Valid Cases 24

25


Αποφυγή συγκεκριμένων μαθητών

ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ Ποτέ

6. 45,8 58,3

Σπάνια 29,2 25,0

Συχνά 16,7 8,3

Πολύ Συχνά 8,3 8,3

Total

100,0 100,0

26


Chi-Square Tests

Value

df

Asymp. Sig. (2-

sided)

Pearson Chi-Square 15,139

9 ,087



N of Valid Cases 24

27


7.

Χτυπήματα Κλοτσιές


Σπάνια 29,2 20,8

Συχνά 4,2 8,3

Πολύ Συχνά 8,3 ,0

Total 100,0 100,0

28


Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2-

sided)

Value df




N of Valid Cases 24

29


8. Κλείδωμα σε κλειστό χώρο

ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ

Ποτέ 87,5 95,8

Σπάνια 12,5 4,2

Total 100,0 100,0

30


Chi-Square Tests

Value df

Asymp. Sig. (2-

sided)

Exact Sig. (2-

sided)

Exact Sig. (1-

sided)

Pearson Chi-Square 7,304 ,007 1

Continuity Correctionb 1,342 1 ,247


Fisher's Exact Test ,125 ,125


N of Valid Cases 24

31


Κλοπή προσωπικού αντικειμένου


9.


Συχνά 4,2 ,0


Total 100 100

32


Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2-

sided)

Value df




N of Valid Cases 24

.

33


Καταστροφή προσωπικού αντικειμένου

10. ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ Ποτέ 91,7 75,0


Συχνά 4,2 ,0

Πολύ Συχνά ,0

4,2 Total 100,0 100

34


Chi-Square Tests

Value df

Asymp. Sig. (2-

sided)

Pearson Chi-Square 4 ,00024,303



N of Valid Cases 24

35


Διασκόρπηση φημών

ΑΣΚΗΣΕΣ

11. ΔΕΧΤΗΚΕΣ Ποτέ 79,2 37,5

Σπάνια 16,7 37,5

Συχνά 4,2 16,7

Πολύ Συχνά 0 8,3

Total 100,0 100,0

36


Chi-Square Tests

Value df

Asymp. Sig. (2-

sided)


Likelihood Ratio 6 ,2238,205

Linear-by-Linear Association ,167 1 ,683

N of Valid Cases 24

37


Έκθεση μέσω χρήσης του κινητού

ΑΣΚΗΣΕΣ ΔΕΧΤΗΚΕΣ

Ποτέ 79,2 91,7

Σπάνια

16,7 4,212. Συχνά 4,2 ,0


Total 100,0 100,0

38


Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2- Value df sided)




N of Valid Cases 24

39


Καταστροφή αντικειμένου του σχολείου

13.


Σπάνια 20,8 12,5

Συχνά 8,3 ,0

Πολύ Συχνά 4,2 4,2

Total 100,0 100,0

40


Chi-Square Tests

Asymp. Sig. (2- Value df sided)




N of Valid Cases 24

41


42

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ...

Documents