ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ...

Η δυναμική της φτώχειας στον σύγχρονο κόσμο

Γενικό Λύκειο Λεχαινών - Ερευνητική εργασία α’ τετράμηνο 2011-2012 0

ΕΕρρεευυννηηττιικκήή εερργγαασσίίαα

ΗΗ ΔΔΥΥΝΝΑΑΜΜΙΙΚΚΗΗ ΤΤΗΗΣΣ ΦΦΤΤΩΩΧΧΕΕΙΙΑΑΣΣ ΣΣΤΤΟΟΝΝ ΣΣΥΥΓΓΧΧΡΡΟΟΝΝΟΟ ΚΚΟΟΣΣΜΜΟΟ

ΓΓεεννιικκόό ΛΛύύκκεειιοο ΛΛεεχχααιιννώώνν

ΣΣχχοολλιικκόό έέττοοςς 22001111--22001122,, αα’’ ττεεττρράάμμηηννοο



Συντελεστές της εργασίας

Υπεύθυνος καθηγητής: Χρήστος Τζουμερκιώτης, οικονομολόγος ΠΕ 09

Ομάδες μαθητών

ΚΟΚΚΙΝΗ ΠΡΑΣΙΝΗ ΚΙΤΡΙΝΗ ΒΕΡΑΜΑΝ ΜΠΛΕ

Καραμουσάλη

Ευτυχία

Δαλαμήτρα

Δανάη

Θεοφίλη

Κατερίνα

Παπαδοπούλου

Ευαγγελία

Κουργιαλάς

Κωνσταντίνος

Μαγκίνα

Χρυσούλα Σαϊτά Ζηνοβία Κουρεντζή Μαρία Ρήγα Κατερίνα

Κουτσουρεάνου

Αντρέι

Μπερέτα

Θεοδώρα Τσαγρή Αγγελική

Λάμπρου

Χρυστάλλα

Σταματοπούλου

Νίκη

Παναγιωτόπουλος

Θοδωρής

Πουτακίδης

Χρήστος Τσάρα Άρτεμις Μαυρίκου Μαρία

Σταυροπούλου

Δέσποινα

Σοφιανός

Ανδρέας



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Τι εννοούμε με τον όρο φτώχεια 1.1 Ορίζοντας την φτώχεια (Βεραμάν ομάδα) ...................................... 5

1.2 Τα ποσοστά της φώχειας στην Ε.Ε και στην Ελλάδα

(Βεραμάν ομάδα) ...................................... 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Φτώχεια: ένα παγκόσμιο πρόβλημα 2.1 Η φτώχεια στον κόσμο (Βεραμάν ομάδα) ...................................... 6

2.1.1 Τα κράτη απέναντι στη φτώχεια (Πράσινη ομάδα,

Ζηνοβία Σαϊτά) ...................................... 6

2.2 Οι διαστάσεις του φαινομένου στον δυτικό κόσμο

(Πράσινη ομάδα, Ζηνοβία Σαϊτά) ...................................... 9

2.3 Η φτώχεια στις τριτοκοσμικές χώρες (Πράσινη ομάδα,

Ζηνοβία Σαϊτά) ...................................... 10

2.4 Επισιτιστική κρίση (Πράσινη ομάδα, Ζηνοβία Σαϊτά ...................................... 11

2.5 Η φτώχεια στην Αφρική (Κόκκινη ομάδα, Ευτυχία

Καραμουσάλη) ...................................... 13

Πίνακας στατιστικών στοιχείων ΟΟΣΑ ( Μπλέ ομάδα) ...................................... 17

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Περιγράφοντας την φτώχεια 3.1 Διαφορές πλούσιων και φτωχών (Κόκκινη ομάδα

(Πουτακίδης Χρήστος & Θεοδώρα Μπερέτα) ...................................... 18

3.2 Η κουλτούρα και οι μουσικές προτιμήσεις των φτωχών

(Κόκκινη ομάδα Ευτυχία Καραμουσάλη) ...................................... 21

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Οι επιπτώσεις της φτώχειας σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο

4.1 Γενικά (Πράσινη ομάδα) ...................................... 22

4.2 Οι ψυχολογικές συνέπειες της φτώχειας (Πράσινη ομάδα, ...................................... 23



Άρτεμις Τσάρα)

4.3.1 Η συνύπαρξη φτώχειας και εγκληματικότητας στον

ελλαδικό χώρο (Πράσινη ομάδα, Αγγελική Τσαγρή) ...................................... 26

4.3.2 Παιδιά στην επαιτεία. ( Κόκκινη ομάδα, Θεοδώρα

Μπερέτα) ...................................... 31

4.3.3 Λαθραία διακίνηση παιδιών (Βεραμάν ομάδα) ...................................... 33

4.3.4 Παιδική πορνεία (Βεραμάν ομάδα) ...................................... 34

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Η φτώχεια και η παγκόσμια σκακιέρα 5.1 Αποβιομηχάνηση και μεταφορά της βιομηχανικής

παραγωγής σε χώρες του τρίτου κόσμου (Κόκκινη ομάδα,

Χρυσούλα Μαγκίνα) ...................................... 35

5.2 Πολιτικές των ισχυρών: η περίπτωση των Η.Π.Α.

(Κόκκινη ομάδα, Χρυσούλα Μαγκίνα) ...................................... 38

5.3 Κράτη Σε Κρίση, Γκρίζες Ζώνες (Κόκκινη ομάδα,


5.4 Πρόσφυγες Αναζητούν Άσυλο (Κόκκινη ομάδα,


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Πολεμώντας την φτώχεια 6.1 Παγκόσμιοι οργανισμοί για την αντιμετώπιση της

φτώχειας (Πράσινη ομάδα, Ζηνοβία Σαϊτά) ...................................... 42

6.2 Καινοτόμοι οργανισμοί ενάντια στην φτώχεια και την

εξαθλίωση (Πράσινη ομάδα, Ζηνοβία Σαϊτά) ...................................... 44

6.3 Η συμβολή της εκκλησίας (Μπλε ομάδα, Κωνσταντίνος

Κουργιαλάς) ...................................... 45

6.4 Τρόποι αντιμετώπισης της φτώχειας (Πράσινη ομάδα,

Δανάη Δαλαμήτρα) ...................................... 46

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Η Ελλάδα της κρίσης 7.1 Άστεγοι (Κίτρινη ομάδα, Μαρία Κουρεντζή) ...................................... 49



7.2 Συνέντευξη της κοινωνικής λειτουργού κας Πηνελόπης

Τσουκαλά (Κόκκινη ομάδα, Θεοδώρα Μπερέτα) ...................................... 50

7.3 Έρευνα με ερωτηματολόγια (Κόκκινη ομάδα) ...................................... 52

7.4 Θεατρικό έργο: Οικονομική κρίση στην Ελλάδα (Κίτρινη

ομάδα, Χρυστάλλα Λάμπρου) ...................................... 53

Παράρτημα 1. Βιβλιογραφία/ πηγές ...................................... 61

Καλλιτεχνήματα ...................................... 62

Ερωτηματολόγιο ...................................... 64

Αρχή διακήρυξης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα

του παιδιού ...................................... 67



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Τι εννοούμε με τον όρο φτώχεια

1.1 Ορίζοντας την φτώχεια

Με τον όρο φτώχεια αναφερόμαστε στην οικονομική κατάσταση που χαρακτηρίζεται

από έλλειψη επαρκών πόρων για την ικανοποίηση βασικών ανθρώπινων αναγκών. Το

κατώφλι των βασικών αναγκών που ορίζει το όριο της φτώχειας διαφέρει από χώρα

σε χώρα. Η φτώχεια ανάγεται να μετράται σε χρήματα και αντανακλά τους κατά

κεφαλήν διαθέσιμους από τους πραγματικούς οικονομικούς πόρους μιας χώρας. Η

έννοια της φτώχειας μπορεί και χωρίζεται ως εξής:

· ως απόλυτη φτώχεια ορίζεται το ποσοστό του πληθυσμού που ζει με λιγότερο

από ένα καθορισμένο ποσό δολαρίων την ημέρα. Η δημοφιλέστερη

στατιστική του είδους (που χρησιμοποιείται και από την Παγκόσμια

Τράπεζα), είναι το ποσοστό του πληθυσμού που ζει με λιγότερο από ένα

δολάριο την ημέρα, σε τιμές του 1985. Ιδανικό ποσοστό απόλυτης φτώχειας

είναι το 0%. Ο συγκεκριμένος ορισμός χρησιμοποιείται περισσότερο στις

αναπτυσσόμενες χώρες.

· ως σχετική φτώχεια ορίζεται το ποσοστό των ατόμων σε μια χώρα που ζουν με

εισόδημα κατώτερο ενός συγκεκριμένου ποσοστού του διάμεσου εισοδήματος

(συνήθως 50%) στην χώρα. Δηλαδή αν το ποσοστό είναι 50% και το διάμεσο

εισόδημα 10.000 δολάρια, ο δείκτης φτώχειας είναι ο αριθμός ατόμων που

ζουν με λιγότερο από 5000 δολάρια ετησίως, διαιρεμένος δια τον συνολικό

πληθυσμό. Ο ορισμός του ποσοστού του διάμεσου εισοδήματος διαφέρει από

χώρα σε χώρα. Η σχετική φτώχεια είναι και ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος

όρος στις στατιστικές των ανεπτυγμένων χωρών όπου και πολύ συχνά

παρεξηγείται ως δείκτης απόλυτης' φτώχειας.

1.2 Τα ποσοστά της φτώχειας στην Ε.Ε και στην Ελλάδα

Στην ΕΕ η σχετική φτώχεια ορίζεται ως το ποσοστό του πληθυσμού που ζει με

εισόδημα χαμηλότερο από 60% του διάμεσου εισοδήματος στην χώρα Στην Ελλάδα

αυτό το ποσοστό υπερβαίνει το 20%. Η περιφέρεια με την μεγαλύτερη φτώχεια είναι

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1%20/%20Οικονομία

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF_%CE%97%CE%A0%CE%91%20/%20Δολάριο%20ΗΠΑ

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%AC%CF%80%CE%B5%CE%B6%CE%B1%20/%20Παγκόσμια%20Τράπεζα

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%AC%CF%80%CE%B5%CE%B6%CE%B1%20/%20Παγκόσμια%20Τράπεζα

http://el.wikipedia.org/wiki/1985%20/%201985

http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%94%CE%B9%CE%AC%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CF%82&action=edit&redlink=1%20\%20Διάμεσος%20(δεν%20έχει%20γραφτεί%20ακόμα)

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%20/%20Ελλάδα



η Ήπειρος με την Ανατολική Μακεδονία - Θράκη να ακολουθούν από κοντά. Οι

περιφέρειες με την χαμηλότερη φτώχεια είναι η Αττική και η Κρήτη.

Ο κίνδυνος φτώχειας είναι μεγαλύτερος για τα άτομα χαμηλού εκπαιδευτικού

επιπέδου και για τα νοικοκυριά με μεγάλο αριθμό ανθρώπων 2.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

Φτώχεια: ένα παγκόσμιο πρόβλημα

2.1 Η φτώχεια στον κόσμο

Η σχετική φτώχεια μεταξύ χωρών στον κόσμο είναι ένα σχετικά νέο φαινόμενο.

Πριν 250 χρόνια όλες οι χώρες στον κόσμο είχαν περίπου το ίδιο εισόδημα.

Ουσιαστικά όλοι οι άνθρωποι γεννιόντουσαν στον μόχθο της αγροτικής ζωής, ζούσαν

έναν σύντομο και επίπονο βίο και πέθαιναν πριν τα 50 τους. Όμως χάρη στην

βιομηχανική επανάσταση, κάποιες χώρες με πρώτη την Αγγλία, πολλαπλασίασαν

τρομακτικά το εισόδημα τους. Όσο η επανάσταση εξαπλωνόταν στον κόσμο, άλλες

χώρες, κυρίως ευρωπαϊκές ή υπό αγγλική κυριαρχία ανέβηκαν και αυτές στην σκάλα

της ανάπτυξης.

2.1.1 Τα κράτη απέναντι στη φτώχεια

Η φτώχεια είναι ένα διαδεδομένο φαινόμενο ανά τον κόσμο. Σήμερα περίπου 1,2 δις

άνθρωποι έχουν ανέβει πολύ ψηλά. Οι υπόλοιποι όμως έχουν μείνει για διάφορους

λόγους αρκετά πιο πίσω στον οικονομικό τομέα και περίπου 1 δις άνθρωποι ζουν

κάτω από τις άθλιες συνθήκες της φτώχειας.

Οι διαστάσεις της και οι τρόποι αντιμετώπισής της όμως διαφέρουν από κοινωνία σε

κοινωνία. Για να μπορέσουμε να εξετάσουμε αυτόν τον κλάδο καλύτερα ας

αναφερθούμε πιο αναλυτικά.

Αρχικά, στην Ευρώπη για να επιτευχθεί η συγκριτική ανάλυση της φτώχειας και η

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%89%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%82%20/%20Ήπειρος

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%20/%20Μακεδονία

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B7%20/%20Θράκη

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%84%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20/%20Αττική

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7%20/%20Κρήτη

http://www.ekke.gr/files/Bulletin.pdf



διερεύνηση της επίδρασης της κοινωνικής προστασίας, οι χώρες κατηγοριοποιούνται

σύμφωνα με τον τύπο του κοινωνικού κράτους που έχουν αναπτύξει.

Σοσιαλδημοκρατικός τύπος (Σουηδία, Ολλανδία, Φιλανδία, Δανία)

Σ’αυτές τις χώρες , η κοινωνική πολιτική έχει ευρεία εμβέλεια και εκφράζει μια

θεσμοποιημένη δέσμευση για την εξασφάλιση υψηλών επιπέδων διαβίωσης μέσα από

κοινωνικές μεταβιβάσεις και έναν μεγάλο αριθμό κοινωνικών υπηρεσιών, συνθήκες

που απαιτούν υψηλή φορολόγηση. Οι κοινωνικές παροχές απευθύνονται στο σύνολο

του κρατικού πληθυσμού κι έχουν σαν μονάδα αναφοράς το άτομο.

Συντηρητικός-Κορπορατιστικός τύπος (Γαλλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο,

Βέλγιο, Αυστρία)

Οι κοινωνικές παροχές σ’ αυτόν τον τύπο κοινωνικού κράτους καλύπτουν ένα ευρύ

φάσμα κοινωνικών κινδύνων, ωστόσο το δικαίωμα σε αυτές παρέχεται με βάση το

κοινωνικό-επαγγελματικό status και την εργασιακή καριέρα των ατόμων. Εδώ

μονάδα αναφοράς αποτελεί η οικογένεια.

Φιλελεύθερος τύπος (Μεγάλη Βρετανία, Ιρλανδία)

Αυτό το σύστημα υποστηρίζει τον κεντρικό πόλο της αγοράς στην διανομή των

πόρων. Το κράτος εμπλέκεται στην προώθηση της οικονομικής ευημερίας μόνο όταν

η οικογένεια και η αγορά αποτυγχάνουν.

Οι δημόσιες παροχές απευθύνονται μόνο στις ομάδες που έχουν τη μέγιστη ανάγκη

και διανέμονται με βάση τον έλεγχο των πόρων τον δικαιούχων.



Νότιας Ευρώπης (Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας)

Το παρόν σύστημα χαρακτηρίζεται από καθυστερημένη ανάπτυξη του κοινωνικού

κράτους, περιορισμένη σημασία της καθολικότητας, υψηλό βαθμό κατακερματισμού

του συστήματος αναπλήρωσης του εισοδήματος και μεγάλα κενά στην κοινωνική

προστασία. Η οικογένεια και τα συγγενικά δίκτυα παίζουν σημαντικό ρόλο στην

παροχή κοινωνικής προστασίας.

Από την παραπάνω εικόνα οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι στην Ελλάδα

παρουσιάζεται το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες

Ενώ αντίθετα, το μικρότερο συναντάται στις Σκανδιναβικές χώρες στις οποίες



επικρατεί συντηρητικό-κορποραριστικό καθεστώς.

2.2 Οι διαστάσεις του φαινομένου στον δυτικό κόσμο

Βέβαια, η εξάπλωση που έχει λάβει η φτώχεια στις ευρωπαϊκές χώρες δεν

προσδιορίζεται πλήρως μέσα από στατιστικές και αριθμούς. Η εικόνα ανθρώπων να

μάχονται για τα ληγμένα τρόφιμα, τα υπολείμματα τροφής των κάδων και τα τρόφιμα

στα μισοάδεια καφάσια των λαϊκών αγορών είναι ένα πολύ πιο παραστατικό

παράδειγμα των επιδράσεων του φαινομένου στην καθημερινότητα των πολιτών. Η

«συλλογή», παράδοση

που προέρχεται από την

μεσαιωνική Γαλλία,

έχει εξαπλωθεί σήμερα

στις ευρωπαϊκές πόλεις

και θεωρείται από

πολλούς πως οφείλεται

στην οικονομική

δυσχέρεια που

βιώνουμε.

«Υπάρχουν άνθρωποι που πεινούν, που στις 15 κάθε μήνα δεν έχουν το απαραίτητο

ποσό για να αγοράσουν τα προς το ζην. Κι από την άλλη υπάρχουν καταστηματάρχες

που σκοπίμως τοποθετούν τα ληγμένα αβγά στο πάνω μέρος των κάδων για να τα

βρίσκει ο κόσμος» λέει Κριστόφ Οζέρ, γραμματέας της φιλανθρωπικής οργάνωσης

Secours Populaire δίνοντας μας μια εικόνα της κατάστασης.

Ο Μαρτέν Χίρς υποστηρίζει πως η οικονομική κρίση είναι ένα στοιχείο της εικόνας

ενός ευάλωτου τμήματος της κοινωνίας που πρέπει να βοηθηθεί άμεσα και πρακτικά.

Με βάση αυτή την ιδέα, οι αριστεροί ακτιβιστές της Γαλλίας διοργανώνουν «ξέφρενα

πικνίκ» στα γαλλικά σούπερ μάρκετ τους τελευταίους μήνες. Πιο συγκεκριμένα

αφαιρούν προϊόντα από τα ράφια και τα δίνουν στους πελάτες δωρεάν, παρέχοντας



τους το δικαίωμα που έχουν ως Γάλλοι πολίτες να δοκιμάσουν συγκεκριμένα

προϊόντα πριν τα αγοράσουν. Μ’ αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουν κάποια απαραίτητα

προϊόντα στον λαό της Γαλλίας που πεινά, στο τέλος κάθε μήνα, όταν οι τσέπες

αδειάζουν.

2.3 Η φτώχεια στις τριτοκοσμικές χώρες

Στις «αναπτυσσόμενες» χώρες του Τρίτου Κόσμου η δυναμική της φτώχειας είναι

πολύ πιο ισχυρή. Εδώ, η φτώχεια μέσα από την πλήρη ανεπάρκεια ζωτικών πόρων

προκαλεί τον υποσιτισμό ή άλλες ανίατες ασθένειες που έχουν ως αποτέλεσμα τον

θάνατο. Αυτό συμβαίνει αφού οι ασθενείς δεν μπορούν να πληρώσουν για την

θεραπεία της ασθένειας. Οι κάτοικοι των τριτοκοσμικών χωρών καλούνται να

αντιμετωπίσουν ένα αφροδίσιο νόσημα, το AIDS που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο

κυρίως στις αφρικανικές χώρες.

Η οικονομική κατάσταση των τριτοκοσμικών χωρών συνδέεται με την

αγραμματοσύνη, την αμάθεια. Η φτώχεια εξοντώνει την ελπίδα των νέων για ένα

αισιόδοξο μέλλον με προοπτικές. Ο λόγος; Το 60% του πληθυσμού δεν μπορεί να

εξασφαλίσει τα χρήματα που χρειάζεται η βασική εκπαίδευση πόσο μάλλον οι

μετέπειτα σπουδές με συνέπεια τα παιδιά να αρχίζουν να εργάζονται στην ηλικία των

επτά έτσι ώστε να ενισχύσουν το ισχνό εισόδημα της οικογένειάς τους.

Το σύστημα οικονομικής ανάπτυξης που ενέπνευσαν στον Τρίτο Κόσμο οι άλλοτε

αφέντες του καθιστά του πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους,

κάτι το οποίο μπορούμε να διαπιστώσουμε μελετώντας την παρακάτω εικόνα.



Με μαθηματική προσέγγιση , η διαφορά ανάμεσα στο εισόδημα των φτωχών και των

πλουσίων αγγίζει το ποσοστό του +50% . Εδώ επικρατεί ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ

πλουσίων και φτωχών που επεκτείνεται ραγδαία. Ως αποτέλεσμα, το ανεδαφικό αυτό

σύστημα τονώνει τον φαύλο κύκλο της φτώχειας.

2.4 Επισιτιστική κρίση

Την στιγμή που όλη η ανθρωπότητα έχει εστιάσει στην οικονομική κρίση και κάθε

παράμετρο αυτής, μια άλλου τύπου κρίση ξεπροβάλλει σιωπηρά, στις τριτοκοσμικές

χώρες και λαμβάνει τερατώδεις διαστάσεις. Κι

αυτή δεν είναι άλλη από την επισιτιστική κρίση

η οποία σχετίζεται με την άνοδο της τιμής των

προϊόντων και που έχει οδυνηρές επιπτώσεις

παγκοσμίου επιπέδου.

Με μια πρώτη ματιά, η τιμή των τροφίμων έχει

λάβει μια αισθητή αύξηση τα τελευταία χρόνια.

Το φαινόμενο έχει εμφανιστεί και εξαπλωθεί



στις αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου. Η πιο κοινή ένδειξη επίδρασης του στους

ανθρώπους είναι το ότι πολλοί από εμάς ζουν με 1,5 $ την ημέρα, ποσό που δεν αρκεί

για να καλύψει τις βασικές απαιτήσεις.

Αξίζει να μελετήσουμε ευρύτερα το παρόν ζήτημα. Αρχικά, η κρίση αυτή

εμφανίστηκε όταν οι δυτικές κοινωνίες άρχισαν να διεκδικούν υψηλότερη ποιότητα

τροφίμων κάτι που σήμαινε την συγκέντρωση και την χρησιμοποίηση πρώτων υλών

και παράλληλα την στέρηση τους από τις υπόλοιπες χώρες. Το πρότυπο αυτό

ακολουθεί στις μέρες μας η Ινδία, η οποία τώρα βιώνει στην οικονομική άνθιση. Ο

πολυπληθής αριθμός της μεσαίας τάξης της ινδικής κοινωνίας απαιτεί προσεγμένο

φαγητό όπως για παράδειγμα χοιρινό. Για την εκτροφή του χρειάζονται τεράστιες

ποσότητες φυτικής ύλης ,πετρελαίου αλλά και καλαμποκιού που χρησιμοποιείται σαν

βιοκαύσιμο. Τα αποτελέσματα είναι η έλλειψη αυτών των αγαθών από τον υπόλοιπο

κόσμο, η άνοδος της τιμής τους, ο υποσιτισμός πολλών χωρών και η καταστροφή του

φυσικού περιβάλλοντος.

Ανακεφαλαιώνοντας, η οικονομική κατάσταση που επικρατεί στον σύγχρονο κόσμο

έχει επηρεάσει στον μέγιστο βαθμό το παγκόσμιο σύνολο, έχει οδηγήσει στην ίδρυση

οικονομικών κι εθελοντικών οργανισμών κι έχει προκαλέσει κρίσεις διαφόρων

τύπων. Πολλοί άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ενώ άλλοι πεθαίνουν

από την πείνα και το κρύο .Κι αυτή η κατάσταση …

Σ Y N E X I Z E T A I



2.5 Η φτώχεια στην Αφρική

Ο Όρος φτώχεια, αναφέρεται στην οικονομική κατάσταση , που εξαθλιώνει και

περιθωριοποιεί, ανθρώπους. Χαρακτηρίζεται από την έλλειψη αναγκών . φυσικά το

επίπεδο της φτώχειας που μπορεί να έχουν κάποιοι, αλλάζει από τόπο σε τόπο, από

πολιτισμό σε πολιτισμό, από χωρά σε χώρα. Γι αυτό τον λόγο, ο Όρος φτώχεια,

έχει χωριστεί σε κατηγορίες.

Κάποιες από αυτές είναι η απόλυτη φτώχεια η οποία ορίζεται από τη οικονομική

κατάσταση και συγκεκριμένα, από το ποσοστό του πληθυσμοί που μπορεί να

ζήσει με περιορισμένο οικονομικό ποσό την ημέρα. Επίσης ακόμα μια κατηγορία

είναι σχετική φτώχεια η οποία ορίζεται από το ποσοστό του πληθυσμού μιας

χώρας που μπορούν να ζήσουν με εισόδημα κατωτέρου ενός συγκεκριμένου

ποσοστού του συνηθισμένου εισοδήματος σε μια χώρα.

Πριν από 250 χρόνια σχεδόν όλες οι χώρες σε όλο τον κόσμο είχαν το ίδιο

περίπου εισόδημα. Φυσικά

αυτό το γεγονός έχει

αλλάξει, και πολλές χώρες

σε όλο τον κόσμο έχουν

περιθωριοποιηθεί ,

αντιθέτως άλλες έχουν

αναπτυχθεί κατά πολύ.

Συγκεκριμένα όσο η

επανάσταση (βιομηχανική)

εξαπλωνόταν σε όλο τον

κόσμο , αναπτύχθηκαν

αρκετά. Δυστυχώς άλλες

χώρες, έχουν μείνει αρκετά

πίσω, και περίπου 1 δις

άνθρωποι βιώνουν την απόλυτη φτώχεια(αφρικανικά κράτη). Δυστυχώς η

εκμετάλλευση και συγκεκριμένα η φεουδαρχία ,έχουν επικρατήσει μέχρι σήμερα,

σε χώρες , όπου τα αποτελέσματα δείχνουν να αναπτύσσεται η υπεραξία, και το

κεφάλαιο, να κερδίζει περισσότερα, πράγμα που σημαίνει ότι οι εκμεταλλευόμενοι



άνθρωποι βυθίζονται όλο και περισσότερο στην φτώχεια, καθώς το εισόδημα

τους συνήθως δεν φτάνει τα 2 δολάρια την ημέρα.(συνήθως κράτη της Αφρικής)

Παράδειγμα της παραπάνω κατάστασης είναι χώρες της Αφρικής, όπου οι

άνθρωποι έχουν φτάσει κάτω από το όριο την φτώχειας. Βιώνουν την

εκμετάλλευση καθώς οι συνθήκες ζωής είναι άθλιες. Πολλοί άνθρωποι πεθαίνουν

καθημερινά, και μέσα σε αυτούς τα

περισσότερα είναι παιδιά. Χάνουν

την ζωή τους εξαιτίας της έλλειψης

φαρμάκων και άλλων αναγκαίων

αγαθών , αλλά και από αρρώστιες,

λιμούς, πεινά, aids ,ακόμα και από

την έλλειψη νερού.

Στατιστικές έδειξαν ότι στη Αφρική

αλλά και στην Δ. Ασία , η

κατάσταση παραμένει σταθερή , ενώ

στην υποσαχάρια Αφρική , το

ποσοστό της φτώχειας αυξήθηκε κατά

πολύ, από το 41% στο 46% του

πληθυσμού. Η περίπτωση της

Κένυας, είναι σχετικά σοβαρή ,καθώς το 2006 το 46% του πληθυσμού δεν ήταν

σε θέση να καλύψει τις βασικές ανάγκες (διατροφικές και μη) , εκ του οποίου το

85% βρισκόταν σε αγροτικές περιοχές.



Τα πολλά χρόνια ξηρασίας έχουν

επιδράσει σοβαρά στην υγεία των

παιδιών στην Κένυα , αυξάνοντας έτσι

τα ποσοστά υποσιτισμού,

θνησιμότητας και νοσηρότητας. Η

βελτίωση , ωστόσο , τα τελευταία

χρόνια της οικονομικής ανάπτυξης ,

είναι ιδιαίτερα αργή ώστε να

θεωρηθεί ότι ο αναπτυξιακός στόχος

μπορεί να επιτευχθεί ως το 2015.

Αντίθετα , η ανισότητα όπως μετράται

με βάση τον συντελεστή GINI έχει

αυξηθεί και το ποσοστό της απόλυτης

φτώχειας,(αδυναμία καλύψεις βασικών αναγκών διατροφής και περίθαλψης) . το

2006 ήταν σχεδόν 20%.

2.5.1 Ποσοστά φτώχειας στην Αφρική.

Τα ποσοστά στην Αφρική είναι πολύ μεγάλα . Η φτώχεια έχει συντρίψει τον

πληθυσμό των κρατών , που βιώνουν καθημερινά την εξαντλητική και

εξουθενωτική φτώχεια, μη έχοντας κάθε δύναμη να την αντιμετωπίσουν. Σύμφωνα

με έρευνες ,τα ποσοστά στην Αφρική αυξήθηκαν από το 41% στο 46%,

δηλώνοντας τα επιφανειακά αποτελέσματα κρατών που ίσως αναπτύχθηκαν σε

βάρος των μη ανεπτυγμένων χωρών, αξίζει να σημειωθεί ότι δεν μπορούν να

γίνουν ορατά τα « ψυχικά συντρίμμια» των ανθρώπων που αναγκάζονται να

υποκύψουν σε αυτόν το σκληρό εχθρό που τους καταδιώκει συνεχώς. Έτσι οι

συνέπειες είναι τραγικές.

Χάρτης 2: Βόρεια Αφρική



Στατιστικές Έρευνες

Επιλεγμένοι συγκριτικοί δείκτες στις Λιγότερο Ανεπτυγμένες

Χώρες σε σύγκριση με τις άλλες Αναπτυσσόμενες Χώρες

Έτος(η) Λ.Αν.Χ. Άλλες

Αναπτυσσόμενες

Χώρες

Κάλυψη εμβολίου DPT (% παιδιών 1 έτους) 1997-2000 58 76

Χρήση θεραπείας ενυδάτωσης από το στόμα (%) 1995-2000 50 65

Ποσοστό τοκετών από εκπαιδευμένο προσωπικό (%) 1995-2000 28 57

Μέτριας και βαριάς κατάστασης λιποβαρή παιδιά (% κάτω των

5 ετών)

1995-2000 40 27

Κάλυψη συμπληρώματος βιταμίνης Α (% σε παιδιά κάτω των 5

ετών)

1998-2000 70 36

Ποσοστό νοικοκυριών που καταναλώνουν ιωδιωμένο αλάτι (%) 1995-2000 51 75

Πρόσβαση σε βελτιωμένες πηγές πόσιμου νερού (% 1999) Αστικές 54 73

Αγροτικές 80 92

Σύνολο 61 81

Ετήσιος ρυθμός αύξησης πληθυσμού (%) 1990-1999 2,5 1,6

Ετήσιος αριθμός γεννήσεων (σε χιλιάδες) 1990 20.896 97.288

2000 24.022 92.247

Καθαρό ποσοστό εγγραφής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση

(1995-1999)

Κορίτσια 54 81

Αγόρια 63 88

Σύνολο 58 85

Εισερχόμενοι στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση που φθάνουν την

5η τάξη (%)

1995-1999 61 75



Αναλφαβητισμός ενηλίκων γυναικών (%) 1995-1999 56 31

ΑΕΠ κατά κεφαλή (σε δολάρια ΗΠΑ)

*Σημ: Ο μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης ήταν 2,2% για τις

Λ.Αν.Χ. και 3,4% για τις άλλες.

1990 220 995

1999 261 1344

Πηγές: Τμήμα Πληθυσμού των Η.Ε., UNESCO, UNICEF, WHO και Παγκόσμια Τράπεζα

2008

Χώρα ΚΑΤΆ ΚΕΦΑΛΗΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΣΕ $

ΠΑΙΔΙΚΗ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑ

ANA 1000 ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ

Αυστραλία 30.179,16 4,1 Αυστρία 30.089,23 3,7 Βέλγιο 27.843,51 3,7 Καναδάς 30.796,20 .. Χιλή 11.168,29 7,8 Δανία 28.853,93 4,0 Εσθονία 15.831,05 5,0 Φινλανδία 27.909,40 2,6 Γαλλία 26.765,75 3,8 Γερμανία 28.967,05 3,5 Ελλάδα 21.858,85 2,7 Μεξικό 12.013,44 15,2

Πηγή: ΟΟΣΑ



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

Περιγράφοντας την φτώχεια

3.1 Διαφορές πλούσιων και φτωχών

ΠΛΟΥΣΙΟΙ ΦΤΩΧΟΙ

Παιδική Ηλικία Οι γιορτές των πλούσιων

παιδιών γίνονται συνήθως

με catering ακριβά φαγητά

και ακριβά δώρα

Οι γιορτές των φτωχών

παιδιών πολλές φορές

γίνονται απλά με ένα

γλυκό που θα φτιάξει η

μαμά, όσο πιο οικονομικό

μπορεί και καμιά φορά

μπορεί να υπάρχει και

κάποιο φτηνό δωράκι

Γενέθλια Γιορτές

Σχολική εκπαίδευση Η σχολική εκπαίδευση των

πλουσιόπαιδων γίνεται σε

ιδιωτικά σχολεία με

ιδιωτικούς εκπαιδευτές και

φροντιστήρια, Γι αυτούς

τους λόγους πολλές φορές

τα παιδιά αυτά έχουν

καλύτερη απόδοση από τα

παιδιά φτωχών

οικογενειών

Η σχολική εκπαίδευση των

φτωχών παιδιών γίνεται σε

δημόσια σχολεία χωρίς

ιδιωτικούς δασκάλους και

φροντιστήρια και συνήθως

γι αυτούς τους λόγους τα

παιδιά των φτωχών δεν

έχουν τόσο καλή απόδοση

όσο τα παιδιά των

πλουσίων

Ψυχαγωγία Η ψυχαγωγία των

πλουσιόπαιδων γίνεται σε

καλούς και ακριβούς

παιδότοπους, σε λούνα

παρκ, σε ακριβά παιδικά

θέατρα, ζωολογικούς

κήπους κ.α.

Η ψυχαγωγία των φτωχών

παιδιών γίνεται με

διάφορα παιχνίδια όπως

στους δρόμους της

γειτονιάς παίζοντας μπάλα

ή στην παιδική χαρά ή

κάνοντας ποδήλατο και

διάφορα άλλα ανέξοδα



παιχνίδια

Σπουδές και επαγγέλματα Μεγαλώνοντας τα

πλουσιόπαιδα τα

περισσότερα έχουν

τελειώσει πανεπιστήμιο ,

κολλέγιο ή έχουν

σπουδάσει στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με αυτό που

έχουν σπουδάσει οι γονείς

τους τα στηρίζουν

οικονομικά, Κι ας

υποθέσουμε πως κάποιο

πλουσιόπαιδο έχει

σπουδάσει πολιτικός

μηχανικός. Θα του

ανοίξουν κάποιο

πολυτελέστατο γραφείο σε

μια πολύ καλή περιοχή.

Συνήθως αυτοί έχουν και

πολλές γνωριμίες. Μ’

αυτόν τον τρόπο θα

πετύχουν πολύ εύκολα

επαγγελματικά. Κάποια

άλλα παιδιά κληρονομούν

ακίνητη περιουσία άλλοι

αναλαμβάνουν την

επιχείρηση των γονιών

τους. Γενικά το ξεκίνημα

της καριέρας τους είναι

πολύ εύκολο.

Μεγαλώνοντας τα παιδιά

των φτωχών κάποια

καταφέρνουν να

σπουδάσουν. Πολλές

φορές για να το πετύχουν

αναγκάζονται να

εργαστούν κάπου για να

καλύψουν τα έξοδά τους

εφόσον δεν έχουν τη

δυνατότητα να τους τα

καλύψουν οι γονείς τους.

Όταν τελειώσουν τις

σπουδές τους έχουν

δυσκολία να πετύχουν

στον επαγγελματικό

τομέα. Κάποια άλλα

παιδιά όμως που δεν


σπουδάσουν άλλοι θα

γίνουν εργάτες άλλοι θα

ασχοληθούν με διάφορες

τέχνες άλλοι θα γίνουν

αγρότες κτηνοτρόφοι

μικροπωλητές και άλλοι

θα μείνουν άνεργοι



Ώριμη ηλικία Οι πλούσιοι όταν

ωριμάσουν και

αποφασίσουν να

αποκτήσουν οικογένεια θα

επιλέξουν ένα σύντροφο

τις περισσότερες φορές

αντάξιό τους ή ακόμα πιο

πλούσιο απ αυτούς. Οι

γάμοι γίνονται όσο πιο

φανταχτερά μπορούν . Θα

επιλέξουν μια

αριστοκρατική περιοχή για

να κατοικήσουν Το σπίτι

τους θα είναι

πολυτελέστατο, Ο

εξοπλισμός του σπιτιού θα

είναι πανάκριβος. Στην

πορεία της ζωής τους αν

τύχει να αρρωστήσουν, τα

οικονομικά τους, τους

επιτρέπουν να

νοσηλευτούν στις

ακριβότερες ιδιωτικές

κλινικές με τους

καλύτερους γιατρούς στη

χώρα ή στο εξωτερικό

Οι φτωχοί όταν

ωριμάσουν θα βρουν ένα

καλό σύντροφο γι α να

κάνουν οικογένεια. Θα

νοικιάσουν σπίτι σε

κάποια φτωχική συνοικία

με χαμηλό ενοίκιο. Θα

αγοράσουν κάποια φτηνά

έπιπλα και οικιακά σκεύη.

Κι όλα αυτά με δόσεις.

Στην πορεία της ζωής τους

αν τύχει να αρρωστήσουν

τα οικονομικά τους, δεν

τους επιτρέπουν να

νοσηλευτούν σε ιδιωτικές

κλινικές με καλούς

γιατρούς. Θα μπορούν να

πάνε μόνο σε κρατικό

νοσοκομείο κι εκεί όπως

γνωρίζουμε όλοι Όλα αυτά

βέβαια με κάποια κρατική

ασφάλεια πχ χαρτί απορίας

ΟΓΑ ΙΚΑ κ.α.



Ψυχαγωγία και τρόποι

διασκέδασης

Συνήθως οι πλούσιοι

διασκεδάζουν σε ακριβά

θέατρα όπερες και τον

περισσότερο χρόνο τους

κάνουν διακοπές στο

εσωτερικό ή στο

εξωτερικό. Στα

ακριβότερα ξενοδοχεία

στα ακριβότερα restaurant

σε πολύ καλά και ακριβά

νυχτερινά κέντρα χωρίς να

προβληματίζονται να θα

ξοδέψουν λίγα ή πολλά

λεφτά.

Η ψυχαγωγία των φτωχών

και η διασκέδαση τους

είναι να πάνε σε κάποιο

καφενείο της γειτονιάς και

αν πιούνε καφέ. Εκεί θα

συναντήσουν τους φίλους

και γνωστούς και θα

συζητήσουν τα άλυτα

προβλήματά τους. Ή θα

κάνουν κάποια

οικογενειακή ή φιλική

επίσκεψη. Το καλοκαίρι

πάνε για μπάνιο στη

θάλασσα, σε κάποια

κοντινή παραλία για να

μην κάνουν πολλά έξοδα.

Οι διακοπές τους έχουν

πολύ χαμηλό

προϋπολογισμό. Έχουν

πάντα άγχος να μη

χαλάσουν περισσότερα

χρήματα. Γιατί θα τους

λείψουν την επόμενη μέρα

3.2 Η κουλτούρα και οι μουσικές προτιμήσεις των φτωχών

Στην σύγχρονη κοινωνία υπάρχουν άνθρωποι και λαοί που ζουν κάτω από το

όριο της φτώχειας. Τα ήθη και τα έθιμα , η κουλτούρα, και γενικά οι πολιτισμικές

τους προτιμήσεις ίσως διαφέρουν, από αυτά των σχετικά ευκατάστατων λαών και

πολιτισμών. Άνθρωποι που έχουν βιώσει την φτώχεια, και γενικότερα την στέρηση

βασικών αναγκαίων, έχουν συνηθίσει να ζουν και να μεγαλώνουν σε μια πιο

«λαϊκή» νοοτροπία και ιδέα για την ζωή. Ο πιο απλός τρόπος ζωής τους



«βολεύει» να συνυπάρχουν και δημιουργούν ένα σύνολο ατόμων με διαφορετικές

αντιλήψεις και σκέψεις.

Πιο συγκεκριμένα , η προτιμήσεις των μη ευκατάστατων ατόμων ,στις μουσικές

συνήθεις, παραπέμπουν σε εμπορικά λαϊκά ακούσματα, , που συνήθως αναφέρονται

σε γεγονότα που συνέβησαν στην ζωή, πράγμα που τους δημιουργεί συναισθήματα

κατανόησης, ακόμα και ασφάλειας. Αυτή η μουσική προτίμηση τους εκφράζει σαν

ανθρώπους , καθώς τους δίνει μια πιο αισιόδοξη άποψη, και αντίληψη για το πως

πρέπει να ζουν, να συμπεριφέρονται, και να δρουν.

Άνθρωποι φτωχοί και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο , συνηθίζουν να δρουν και να

συμπεριφέρονται, διαφορετικά, και να έχουν διάφορες λαϊκές αντιλήψεις. Πιο

συγκεκριμένα, τέτοιου είδους άνθρωποι πιστεύουν σε προλήψεις και δεισιδαιμονίες,

καθώς επίσης σε παράλογες αντιλήψεις σχετικά με την ζωή. Οι αρχαίοι έλληνες

πίστευαν σε δεισιδαιμονίες, όπως αυτή με το πέταγμα των πουλιών. Ανάλογες

απόψεις και αντιλήψεις έχουν και άνθρωποι που αναφέρθηκαν παραπάνω.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4

Οι επιπτώσεις της φτώχειας σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο

4.1 Γενικά

Η ανισότητα, η ανεργία και η φτώχεια θεωρούνται τα σημαντικότερα κοινωνικά

προβλήματα, διότι μπορούν να επηρεάσουν την κοινωνική εκπαιδευτική και

επαγγελματική σταδιοδρομία των ανθρώπων. Οι άνθρωποι που χάνουν την εργασία

τους μπορεί να εξαναγκαστούν σε μετανάστευση, ενώ συγχρόνως αποκλείονται από

τον κοινωνικό τους περίγυρο, διότι η θέση στην οποία έχουν περιπέσει επηρεάζει την

ψυχολογία και την εικόνα τους.

Οι επιπτώσεις της φτώχειας μπορούν να παρατηρηθούν τόσο σε ατομικό όσο και σε

εθνικό επίπεδο. Αρχικά, εξετάζοντας το θέμα σε ατομικό επίπεδο, η πρώτη συνέπεια

της φτώχειας προκαλείται από την στέρηση του ανθρώπου στην τροφή και

ονομάζεται πείνα. Ο άνθρωπος που δεν σιτίζεται επαρκώς είναι αδύναμος, δεν μπορεί



να εργαστεί σωστά, δεν είναι σε θέση να θέσει στόχους και πόσο μάλλον να τους

επιτύχει. Επίσης, δεν μπορεί να υποστηρίξει ούτε τον εαυτό του αλλά ούτε και την

ίδια του την οικογένεια. Επηρεάζεται η πνευματική και ψυχική του υγεία και

ανάπτυξη και είναι πολύ πιθανόν το γεγονός να πέσει ο φτωχός άνθρωπος σε

κατάθλιψη.

4.2 Οι ψυχολογικές συνέπειες της φτώχειας

Είναι γεγονός πως στην σημερινή εποχή δίνουμε μεγαλύτερη βάση στις υλικές αξίες.

Ακόμα , γνωρίζουμε πως έχοντας χρήματα ικανοποιούμε τις υλικές μας ανάγκες

απομακρύνοντας ταυτόχρονα τις δυσχέρειες της επιβίωσης που προκαλούν άγχος και

ανασφάλεια. Επίσης ,η οικονομική δυνατότητα ενός ατόμου τονώνει την

αυτοπεποίθηση του και το συναίσθημα της βεβαιότητας ότι είναι από μέρους του

αντιμετωπίσιμα τα οποιαδήποτε μελλοντικά προβλήματα.

Σε περιπτώσεις που συμβαίνει το αντίθετο, και κάποιο άτομο είναι οικονομικά

ασθενές έρχεται αντιμέτωπο πέρα από τις απτές , καθημερινές δυσκολίες και με

θεωρητικά , δευτερεύοντα , όμως εξίσου σημαντικά , ψυχολογικά προβλήματα. Έτσι ,

έχει αποδειχτεί πως σε εποχές οικονομικής κρίσης ή γενικής φτώχειας το άτομο

βρίσκεται σε παρατεταμένο άγχος, κάτι που επιδρά στην ψυχική του διάθεση και κατ΄

επέκταση στον οργανισμό του.

Παίρνοντας λοιπόν , το άγχος ως την πρώτη ψυχολογική συνέπεια της φτώχειας ,

ενημερωνόμαστε πως το στρες βλάπτει το αμυντικό σύστημα του οργανισμού μας.

Σύμφωνα με έρευνες έχει αποδειχτεί πως ο εγκέφαλος μας διαθέτει και ενεργοποιεί το

έμφυτο όπλο του άγχους ως αντίδραση σε κάτι που θα το θεωρήσουμε ‘απειλή’

απέναντι στη ζωή μας. Το άγχος που οφείλεται σε οικονομικά αίτια πρόκειται για μια

μορφή άγχους πιο ύπουλης και ψυχοφθόρας αφού η απειλή είναι μη ορατή στα μάτια

μας και επιπλέον συνεχής παρατεταμένη σε διάρκεια. Το παρατεταμένο άγχος μπορεί

να οδηγήσει σε μελαγχολία , δυσθυμία , κατάθλιψη και ψυχοσωματικά συμπτώματα.

Το άγχος και γενικότερα ο πανικός του στρες είναι αυτός που ευθύνεται για πράξεις



απελπισίας ατόμων λόγω της φτώχειας. Η δυσθυμία σε συνεργασία με το αίσθημα

‘ανικανότητας’ λόγω του οικονομικού αδιέξοδου ωθεί τα άτομα σε πολλούς

σκοτεινούς δρόμους, ο οποίοι τις περισσότερες φορές οδηγούν στον θάνατο και αν

όχι σε αυτόν σε κατάθλιψη και γενικά ψυχική και σωματική κατάρρευση.

Μπαίνοντας στην δεύτερη ψυχολογική συνέπεια της φτώχειας, θα ήθελα να γίνει αν

αφορά στο υψηλό ποσοστό αυτοκτονιών λόγω οικονομικής δυσχέρειας. Αυτό που

παρατηρήθηκε στους ανέργους , ήταν ψυχολογικές διαταραχές και αύξηση

αυτοκτονιών. Το 2005, το 10% των νοικοκυριών δανείστηκαν χρήματα τα οποία

σήμερα χρωστάνε. Άνθρωποι προερχόμενοι από κυρίως μεσαία τάξη, θα βρεθούν σε

καθεστώς κακουχίας που θα είναι πρωτόγνωρο για αυτούς και θα κινδυνεύσουν από

κατάθλιψη και αυτοκτονία πολύ περισσότερο από συνηθισμένους στην κακουχία

φτωχούς. Επίσης, το 2010 διπλασιάστηκαν οι αυτοκτονίες στην Ελλάδα. Ο

διπλασιασμός αυτός οφείλεται προφανώς στην οικονομική κρίση. Αυτοκτονούν

κυρίως επιχειρηματίες , οι οποίοι πτώχευσαν και άνεργοι που δεν άντεξαν άλλο,

ηλικίας 35-50 ετών. Αν και στην χώρα μας οι απόπειρες αυτοκτονίας είναι

συχνότερες στις γυναίκες, οι άντρες πεθαίνουν 3 φορές περισσότερο ενώ το 90 % των

αυτοχείρων έχει σοβαρή σωματική ή ψυχική νόσο, συνήθως κατάθλιψη. Ένα άλλο

ποσοστό, όμως ,των ανθρώπων αυτών είναι η κατηγορία των ατόμων που έχασαν τα

πάντα. Δεν έχασαν μόνο τα λεφτά τους, έχασαν κυρίως την υπόληψή τους , το κύρος ,

το ‘πρόσωπο’ που είχαν στην κοινωνία. Οι άνθρωποι αυτοί κάνουν το λάθος και

ταυτίζονται με τα υπάρχοντά τους. Αυτός είναι και ο λόγος που άνθρωποι

καθημερινά αυτοκτονούν λόγω άσχημης οικονομικής κατάστασης.

Στη συνέχεια, περνώντας από το στάδιο της αυτοκτονίας λόγω φτώχειας , θα ήταν

καλό να αναφερθούμε σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Η κρίση, η ανεργία , η

φτώχεια και η ανασφάλεια είναι βασικές αιτίες της αύξησης των κρουσμάτων

σωματικής και ψυχολογικής ενδοοικογενειακής βίας. Η Ελλάδα μάλιστα είναι και η

πρώτη χώρα της Ε.Ε. ως προς την σωματική και ψυχολογική βία που ασκείται μεταξύ

συζύγων. Είναι τραγικό το γεγονός ότι λόγω οικονομικής κρίσης, το ποσοστό βίας

ανέβηκε. Η βία αυτή περιλαμβάνει σωματική βία ακόμα και με την απειλή όπλου και

ψυχολογική βία με την καταπίεση ή και με άσχημους χαρακτηρισμούς και

υποτιμητικά σχόλια εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων.

Η ψυχολογική καταπίεση οδηγεί κάποια άτομα στην χρήση ναρκωτικών ουσιών λόγω

το γεγονότος ότι αναζητούν έναν τρόπο για να ξεφύγουν από το καθημερινό αδιέξοδο

που τους προσφέρουν τα οικονομικά τους προβλήματα. Η φτώχεια έχει επιδεινώσει



τις συνθήκες ζωής και την καθημερινότητα των πολιτών δημιουργώντας ένα

περιβάλλον ανασφάλεια και αβεβαιότητας για το παρόν και το μέλλον. Οι άνθρωπο

που έχουν υποστεί μείωση του μισθού τους ή είναι άνεργοι βιώνουν έντονες

συναισθηματικές επιπτώσεις όπως άγχος , κατάθλιψη κ.α. Έτσι, η χρήση ουσιών

λειτουργεί ως ανακούφιση για τα άτομα αυτά. Πέρα από τους ανθρώπους που

πέφτουν στα δίχτυα παράνομων ουσιών παρατηρείται πως άτομα τα οποία είναι ήδη

χρήστες δυσκολεύονται ακόμα πιο πολύ στην απόφαση για απεξάρτηση καθώς η

δυσκολία για επανένταξή τους στην κοινωνία γίνεται ακόμα πιο μεγάλη εξαιτίας της

γενικής φτώχειας.

Μια ακόμα ψυχολογική συνέπεια της φτώχειας είναι ο αυξημένος αλκοολισμός. Το

αλκοόλ είναι αναμφίβολα η αρχαιότερη ψυχοτρόπος εξαρτησιογόνος ουσία που

χρησιμοποιείται ε όλο τον κόσμο. Από την δεκαετία του 50 διαπολιτισμικές μελέτες

οδήγησαν στην υπόθεση ότι οι κοινωνίες που βίωναν περισσότερο στρες ήταν αυτές

που εμφάνιζαν και υψηλότερα ποσοστά χρήσης αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι γεγονός

πως όπως και οι ναρκωτικές ουσίες χρησιμοποιούνται από άτομα που βρίσκονται σε

άσχημη ψυχολογική κατάσταση ή έστω βρίσκονται σε προσπάθεια αποφυγής της

καθημερινότητας. Η φτώχεια με την ψυχολογική δύναμη που ασκεί στα άτομα τα

σπρώχνει σε τέτοιου είδους μονοπάτια. Επιπλέον, λόγω του κοινωνικού αποκλεισμού

που προσφέρει η φτώχεια σε αρκετά άτομα σε συνεργασία με το άγχος την μη

ιδιοκτησία στέγης και την μοναχική διαβίωση είναι κάποιοι από τους λόγους που

πολλά άτομα στις μέρες μας και ειδικότερα σε περιόδους οικονομικής κρίσης κάνουν

κατάχρηση αλκοόλ.

Τέλος, πρέπει να τονίσουμε πως η φτώχεια ευθύνεται για την δημιουργία αρκετών

ψυχολογικών προβλημάτων. Καλό θα ήταν να αλλάζαμε στάση απέναντι στην

αντιμετώπιση της φτώχειας. Το γεγονός ότι μπορεί να είμαστε άνεργοι , να

υποφέρουμε από φτώχεια και κακουχίες δεν θα έπρεπε να μας ακινητοποιεί.

Αντιθέτως, θα πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι δρώντας ενάντια στην φτώχεια. Είναι ο

μόνος τρόπος για την δημιουργία ενός καλύτερου παρόντος για εμάς και για την

εξασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος για τα παιδιά μας.



4.3 Φτώχεια και εγκληματικότητα

44..33..11 ΗΗ σσυυννύύππααρρξξηη φφττώώχχεειιααςς κκααιι εεγγκκλληημμααττιικκόόττηηττααςς σσττοονν εελλλλααδδιικκόό χχώώρροο

Καταρχάς εγκληματικότητα ονομάζεται το σύνολο των αξιόποινων

πράξεων που αποδοκιμάζονται ειδικότερα από τους ποινικούς νόμους μας. Η

Εγκληματικότητα προσδιορίζεται κατά τόπο(περιοχή, χώρα), χρόνο, μέγεθος,

δομή(είδος-βαρύτητα) και εξέλιξη(αύξηση, μείωση). Κύρια στοιχεία που

προσδιορίζουν τα παραπάνω είναι συνηθέστερα αστυνομικές στατιστικές

καθώς και παρόμοιες ποινικών δικαστηρίων ή και άλλων δημόσιων φορέων.

Παρά ταύτα η εγκληματικότητα που προκύπτει από τις παραπάνω στατιστικές

αποτελούν την λεγόμενη «φανερή εγκληματικότητα», σε αντίθεση με την

«αφανή ή σκοτεινή εγκληματικότητα», που σαφώς υπάρχει αλλά δεν

καταγράφεται για διάφορους λόγους , όπως π.χ. περιπτώσεις που δεν

καταγγέλλονται. Όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης άλλωστε ,ο μεγάλος αρχαίος

Έλληνας φιλόσοφος «Η φτώχεια είναι ο γονιός της επανάστασης και του

εγκλήματος»

Ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της

εγκληματικότητας που συνυφαίνεται μαζί με το φαινόμενο της φτώχειας.

Μπορούμε να παρατηρήσουμε τις ανεξέλεγκτες διαστάσεις που έχει λάβει τα

τελευταία χρόνια στην Ελλάδα η «καθημερινή» εγκληματικότητα όσο και το

οργανωμένο έγκλημα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. αλλά και άλλες

μελέτες περιγράφεται η θλιβερή κατάσταση κατά την οποία : μια κλοπή η

διάρρηξη γίνεται ανά εφτά λεπτά και μία ληστεία ανά δύο ώρες. Ωστόσο είναι

αξιοσημείωτο να τονίσουμε ότι το 2009 καταγράφηκαν 12.278 υποθέσεις

ναρκωτικών και 3.502 υποθέσεις διακίνησης όπλων. Θλιβερό εξίσου είναι το

γεγονός ότι μέσα στην τελευταία δεκαετία οι ληστείες αυξήθηκαν κατά 300%

και οι κλοπές κατά 15% ενώ απ’ το 1980 εκτοξεύτηκαν κατά 3000% οι

παραβάσεις του νόμου περί ναρκωτικών. Επίσης αξιοσημείωτο το γεγονός ότι



μια μετατόπιση του εγκλήματος σε νεότερες ηλικίες έχει παρατηρηθεί αφού

αυξήθηκε το ποσοστό διάπραξης εγκλήματος από νεότερα άτομα κατά 20%(

από 35,5% του συνολικού αριθμού δραστών το 1980 , φθάσαμε στο 45,46% το

1999 και στο 47,33% το 2002).

Πέρα απ ’την αύξηση της εγκληματικότητας, βλέπουμε να

εμφανίζονται στο προσκήνιο νέα είδη και διαφορές ως προς την ποιότητα των

εγκλημάτων κατά τα τελευταία χρόνια. Διακρίνουμε τις παρακάτω τρεις

ακόλουθες κατηγορίες εγκλημάτων: Τα εγκλήματα βίας όπως οι ληστείες, το

οργανωμένο έγκλημα όπως διακίνηση ναρκωτικών , διακίνηση γυναικών και

παιδιών με σκοπό τη σεξουαλική τους εκμετάλλευση (εμπόριο λευκής σαρκός,

σωματεμπόριο), λαθρομεταναστών ,όπλων , τσιγάρων κ.λ.π. και τελευταίο

είδος που κάνει την εμφάνισή του είναι το οικονομικό έγκλημα(κλασικές

περιπτώσεις φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή ) όπως επίσης και μεθοδευμένες

παραβάσεις(λαθρεμπόριο υγρών καυσίμων , λήψη επιχορηγήσεων και

επιδοτήσεων από κοινότυπα κονδύλια, το ΄΄ ξέπλυμα ΄΄ χρήματος , η παραβίαση

πνευματικής ιδιοκτησίας, εξαπάτηση με μετοχές προς όφελος κάποιων κ.λ.π.).

Ως γνωστών αυτή η διαφοροποίηση της εγκληματικότητας τα

τελευταία χρόνια οφείλεται σε κάποιους παράγοντες . Όπως έλεγε και ο Ζαν

ντε λα Μπριγιέρ «Αν η φτώχεια είναι η μητέρα του εγκλήματος, η σκληρή

ανάγκη είναι ο πατέρας του»Έτσι θα μπορούσαμε να χωρίσουμε τους

παράγοντες σε τρεις κατηγορίες συμβατικά.

1. Δομικός παράγων: Απ’τη δεκαετία του ’60 παρατηρούμε μια

συσσώρευση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα(Σύμφωνα με τα

στοιχεία απογραφής το 2001 στο νομό Αττικής μένει το 29,4 % των

κατοίκων της Ελλάδας).Ουσιαστικά σύμφωνα με τα παραπάνω

δεδομένα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια υπόθαλψη της ανεργίας (το

επίσημο ποσοστό της ανεργίας που έχει καταγραφεί τα τελευταία

χρόνια ξεπερνά το 10 %).Η ανεργία και η έξαρσή της είναι υπαίτιοι για

πολλά δεινά που έχουν προκληθεί όπως άνισες σχέσεις μεταξύ των

ανθρώπων, έλλειψη αλληλεγγύης, όπως επίσης και για την ραγδαία

αύξηση της εγκληματικότητας και για την κάλυψη βιοποριστικών

αναγκών. [Βέβαια πολλές φορές οι άνθρωποι οδηγούνται σε



παραβατικές συμπεριφορές λόγω της επιρροής τους από σύγχρονα

φαινόμενα που πλήττουν την κοινωνία μας όπως το φαινόμενο του

εύκολου πλουτισμού, ο καταναλωτισμός, η απομάκρυνση από

διαχρονικές ηθικές αξίες και ο συνεχής εγκλωβισμός του ανθρώπου σε

πρόσκαιρες και βραχυπρόθεσμες αξίες όπως η ύλη.]

2. Μη δομικοί παράγοντες: Είναι αλήθεια ότι ο αριθμός των

αλλοδαπών που εισέρχονται στην χώρα μας αυξάνεται

καταιγιστικά όμως δεν θα μπορούσαμε να τους κατηγορήσουμε

ως υπεύθυνους για κάθε ποινικό αδίκημα .Οι περισσότεροι

αλλοδαποί είναι οικονομικοί μετανάστες και έρχονται στην

χώρα μας για να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον για τους

ίδιους και τις οικογένειες τους και να μπορέσουν να επιβιώσουν

απ’τα απανωτά χτυπήματα της μοίρας. Βέβαια υπάρχει ένα

μικρό ποσοστό αλλοδαπών που είτε είναι δραπέτες από φυλακές

είτε είναι άνθρωποι που ασχολούνταν και στην χώρα τους με

άνομες , παραβατικές συμπεριφορές κατέφυγαν και σε ανάλογες

συμπεριφορές και στην Ελλάδα. Σαφώς θα ήταν άδικο να

διαμορφώσουμε ξενοφοβικές και μεσαιωνικές αντιλήψεις για

τους συνανθρώπους μας και αυτό το μικρό αλλά ωστόσο

ουσιαστικό ποσοστό να καθορίσει την στάση μας απέναντί

τους.

3. Δεύτερος μη δομικός παράγοντας: που βοήθησε στην

διαφοροποίηση του εγκλήματος στην Ελλάδα κατά τα τελευταία

έτη είναι η έξαρση των ναρκωτικών. Η φτώχεια και τα

ναρκωτικά συνδέονται άμεσα καθώς θεωρείται η διακίνηση

ναρκωτικών απ ’τα προσοδοφόρα εγχειρήματα που μπορούν να

επιφέρουν ικανοποιητικά χρηματικά ποσά. Τα επίσημα

στοιχεία που αφορούν τις παραβάσεις περί ναρκωτικών

δείχνουν ότι οι περιπτώσεις που σχετίζονται με ναρκωτικά

έχουν την παρακάτω αναλογία(400 περιπτώσεις το 1980,6.692

περιπτώσεις το 1999, 10.556 περιπτώσεις το 2003 δηλαδή 26

φορές επάνω μέσα σε 23 χρόνια ! Είναι αξιοσημείωτο ν’

αναφέρουμε ότι σύμφωνα με την Έκθεση Εξεταστικής

Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που δημοσιεύτηκε το



1986 άνω του 50 % των ατόμων που συλλαμβάνονται στην

Ευρώπη για κάποιο αδίκημα , έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με

τα ναρκωτικά!

4. Τρίτος μη δομικός παράγοντας: είναι η επιρροή της

τηλεόρασης στη ζωή μας. Καθημερινά δεχόμαστε εκατομμύρια

ερεθίσματα απ’τα ΜΜΕ και γενικότερα απ’την τηλεόραση που

αποτελεί μια υποσυνείδητη αλλά ωστόσο αποτελεσματική

εξουσία .Εξουσιάζουν την ψυχή μας, το θυμικό μας και

προκαλούν μια πνευματική ραστώνη. Έτσι πολύ συχνά

θεωρούμε την βία ως ένα απολύτως φυσιολογικό φαινόμενο και

την αποδεχόμαστε. Καθιστώντας την βία αναγκαία και

επιτακτική ανάγκη που πρέπει να λαμβάνει μέρος στη ζωή μας

διαρκώς. Είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη η προσέγγιση της

φτώχειας απ’τα ΜΜΕ καθώς μεγιστοποιούν τα γεγονότα με

σκοπό οι άνθρωποι να πέφτουν θύματα μιας έντεχνης ,

σκόπιμης διαστρέβλωσης των γεγονότων και να

πανικοβάλλονται. Έτσι καταφεύγουν σε παραβατικές

συμπεριφορές που φαντάζουν ως τον μόνο τρόπο σωτηρίας

τους.

5. Λειτουργικοί παράγοντες: Σ ’αυτό το σημείο οι φορείς που

είναι υπεύθυνοι για την δίωξη και την καταπολέμηση των

άνομων , έκνομων, παραβατικών συμπεριφορών(αστυνομία,

σωφρονιστικές αρχές) φαίνεται ότι δεν έχουν καταφέρει να

προσαρμοστούν στη νέα κοινωνική πραγματικότητα και τις

καινούργιες μορφές της εγκληματικότητας. Επιπλέον ας μην

ξεχνάμε ότι οι οικονομικές συνθήκες και η κοινωνική

πραγματικότητα της εποχής δεν βοηθούν στην καλύτερη

διεκπεραίωση και επιτέλεση του έργου τους. Συγκεκριμένα

παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια την προσπάθεια της

ελληνικής αστυνομίας να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα

λαμβάνοντας περισσότερη εκπαίδευση και πληροφορίες γύρω

από κάποια θέματα και να εξοπλίζεται με βάση τις αρχές της

τεχνολογίας, να μην ξεφεύγει απ’ τον οικονομικό

προϋπολογισμό του κράτους που διατίθεται για τα εγχειρήματά



τους . Ωστόσο εντοπίζεται ακόμα δυσκολία στην ομαλή

απονομή της δικαιοσύνης καθώς οι πολυάριθμες μηνύσεις που

γίνονται κάθε χρόνο (σύμφωνα με μία έρευνα ο όγκος των

αποφάσεων της τελευταίας δεκαετίας ήταν 1.000.000 και οι

250.000 μένουν ανεκτέλεστες)σε συνδυασμό με τον ανεπαρκές

αριθμό εκπαιδευμένων σωφρονιστικών αρχών και την έλλειψη

χρημάτων για την αναβάθμιση ειδικών, αρμόδιων

σωφρονιστικών αρχών όπως και το γεγονός ότι ένας μεγάλος

αριθμός ατόμων υπεύθυνων για την δικαστική εξουσία μένουν

απλήρωτοι οδηγούν στην δυσλειτουργία μιας ολόκληρης

κοινωνίας και στην αύξηση της εγκληματικότητας. Καθώς όταν

δεν τιμωρείται και δεν συλλαμβάνεται ο ένοχος φαίνεται ότι η

δικαιοσύνη εξασθενεί και η απονομή της μοιάζει σπάνιο

φαινόμενο. Επίσης πολλές φορές υπάρχει το ενδεχόμενο να

παραγραφεί ένα αδίκημα και άνθρωποι που πρέπει να πάνε

φυλακή , να μένουν ατιμώρητοι με σοβαρές συνέπειες για το

υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Οι Λειτουργικοί παράγοντες θα

μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν έμμεσο αντίκτυπο και είναι απ

’τις κυριότερες αιτίες που ευθύνονται για την αύξηση της

εγκληματικότητας, που αποτελεί πλέον θα μπορούσαμε να

πούμε μάστιγα της εποχή μας.

Τρόποι Αντιμετώπισης : Θα ήταν ουτοπικό να σκεφτούμε την

εξάλειψη της φτώχειας ως τον μόνο τρόπο για να αντιμετωπίσουμε

την εγκληματικότητα. Το κράτος πρέπει να σκεφτεί και να βάλει σε

εφαρμογή μία νέα πολιτική που θα σκέφτεται άμεσα το κοινωνικό

σύνολο και θα εξαλείψει φαινόμενα όπως ανεργία και γενικότερα

οικονομική κρίση. Επίσης η τοπική αυτοδιοίκηση πρέπει να

καταλάβει ότι η εγκληματικότητα λαμβάνει νέες διαστάσεις

καθημερινά και να κατανοήσει ότι απ΄την στιγμή που ο κόσμος

φοβάται για μια επικείμενη χρεοκοπία καταφεύγει σε παραβατικές

συμπεριφορές με μόνο στόχο την κάλυψη βιοποριστικών αναγκών

. Ένας ακόμα τρόπος που θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση της

εγκληματικότητας είναι να καταλάβουν οι άνθρωποι ότι τα χρήματα

είναι μία πρόσκαιρη αξία και η αγάπη, ο σεβασμός προς τον



συνάνθρωπο είναι απ’τα πιο σημαντικά πράγματα στον κόσμο.

Είναι ιδιαίτερα λυπηρό το γεγονός ότι παρά την συνεχής αύξηση

των κλοπών και διαρρήξεων , οι δράστες φέρονται βάναυσα στα

θύματα δίχως κανένα ίχνος σεβασμού σε οποιαδήποτε κοινωνική

ομάδα . Αυτό δείχνει ότι παύουν να υπολογίζουν την ανθρώπινη

ζωή στην προσπάθειά τους να καλύψουν τις υλικές ανάγκες τους.

Συμπεραίνουμε ότι η κατάσταση που βιώνουμε όπως η

κατακόρυφη μείωση μισθών, η ανεργία , η φτώχεια και άλλα

φαινόμενα συμβάλλουν στην συνεχή, ραγδαία αύξηση της

εγκληματικότητας. Τέλος, σ’ αυτό το σημείο μπορούμε να

κλείσουμε με την γνωστή ατάκα του ρωσογερμανού σοφιστή Ιλάι

Καμάροφ «Η φτώχεια είναι σαν τιμωρία για ένα έγκλημα που δεν

έχεις διαπράξει» καθώς η φτώχεια δεν αναγνωρίζει κοινωνικές

ομάδες και χτυπάει όλους ανελέητα και πολλές φορές είναι η αιτία

για αρκετές παραβατικές πράξεις.

4.3.2 Παιδιά στην επαιτεία

Παιδί δέκα χρόνων χτυπήθηκε

από αυτοκίνητο στη

Θεσσαλονίκη, προσπαθώντας να

καθαρίσει τζάμια αυτοκινήτων.

Μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο,

όπου πέθανε έπειτα από μία

βδομάδα, χωρίς να το αναζητήσει

κανείς.



Οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες και η αύξηση του αριθμού οικογενειών που ζουν

κάτω από το όριο της φτώχειας ωθούν καθημερινά ολοένα και περισσότερα παιδιά

στη ζητιανιά.

Διευκρινίζουν δε ότι πλέον δεν πρόκειται για παιδιά «ενός κατώτερου θεού» από την

Αφρική, την Ασία, τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά και ελληνόπουλα, τα

οποία οδηγούνται στην επαιτεία, λόγω της κρίσης. H απελπισία συναντά την

εκμετάλλευση και σπρώχνει τις οικογένειες σε καταστάσεις ξένες προς τα ήθη και τις

παραδόσεις της Ελλάδας.

Σύμφωνα με έρευνα, που διεξήγαγε το «Χαμόγελο του Παιδιού», 70% των παιδιών

των φαναριών είναι προς

«ενοικίαση», ενώ όταν δεν


συγκεντρώσουν ικανοποιητικά

χρηματικά ποσά, τιμωρούνται

από τους προστάτες τους με

ξύλο και εξαναγκασμό σε

ολονύκτια εργασία. Κατά την

ίδια έρευνα, παιδιά ηλικιών

νηπιαγωγείου και δημοτικού

ακούσια και βίαια «ρίχνονται στον δρόμο» και σε όλους τους κινδύνους που

υπάρχουν, όπως δυσμενή καιρικά φαινόμενα, αλλά και σε κινδύνους από κάθε είδους

χαρακτήρες ανθρώπων από τους οποίους θα ζητιανέψουν μερικά ευρώ.



4.3.3 Λαθραία διακίνηση παιδιών

Στον 21ο αιώνα συνεχίζουν να υπάρχουν παιδιά σκλάβοι, που πουλιούνται από τις

οικογένειες τους για ένα πεντοχίλιαρο στους δουλεμπόρους, οι οποίοι τα μεταπωλούν

στα σκλαβοπάζαρα της Δυτικής Αφρικής προς 440

ευρώ το ένα!

Η λαθραία διακίνηση παιδιών αποτελεί καθημερινή

πραγματικότητα, καθώς ένας ογκώδης αριθμός

παιδιών πουλιέται καθημερινά, κυρίως στις χώρες

της ανατολής, με σκοπό την εκπόρνευση και την

κάθε είδους σεξουαλική εκμετάλλευση.

Στη εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπου όλος ο πλανήτης είναι ένα σπίτι και μάλιστα

υπό άγρυπνη δορυφορική παρακολούθηση, είναι υποκρισία και ντροπή να μένουν

αδιάφοροι οι εμφανιζόμενοι ως σερίφηδες της παγκόσμιας τάξης. Είναι γνωστό ότι η

ανθρώπινη ύπαρξη είναι εμπόρευμα. Είναι γνωστή η μισθωτή δουλεία και η

σκληρότητά της στις αναπτυγμένες και υπό ανάπτυξη οικονομίες της λεγόμενης

ελεύθερης αγοράς. Μήπως όλα τα παραπάνω δεν είναι γνωστά στους διεθνής

οργανισμούς της λεγόμενης πολιτισμένης ανθρωπότητας;

Στην εποχή μας η Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού

(1959) έχει καταπατηθεί πλήρως, κυρίως στις υποανάπτυκτες χώρες και τις χώρες του

Τρίτου Κόσμου. Όσα ορίζουν οι αρχές για τα δικαιώματα του παιδιού αναιρούνται

και δεν υπολογίζονται από τους λαθρέμπορους που βλέπουν τις ζωές χιλιάδων

μικρών παιδιών ως ευκαιρία απόκτησης πλούτου.



4.3.4 Παιδική πορνεία

Τη σημερινή εποχή παρατηρείται αύξηση του φαινομένου της παιδικής

πορνείας,κυρίως στις κοινωνίες των

τριτοκοσμικών χωρών.Το χαμηλό

πνευματικό και μορφωτικό επίπεδο των

γονιών σε συνδυασμό με την φτώχεια,την

ανέχεια και την κοινωνική και

επαγγελματική απαξίωση είναι οι κύριοι

λόγοι που ωθούν τους γονείς να δίνουν τα

παιδιά τους, με αντάλαγμα ένα ευτελές

χρηματικό ποσό, για να ικανοποιησουν τις

σεξουαλικές ανάγκες διεστραμένων ‘’ανθρώπων’’.

Σύμφωνα με τη UNICEF, 1 εκ. παιδιά πωλούνται ετησίως στην Ασία με σκοπό την

πορνεία. Εξ αυτών, το 50% πωλούνται από γνωστό ή φιλικό πρόσωπο, 40%

πωλούνται από τις οικογένειες τους και 10% από άλλους συγγενείς. Ο αριθμός των

παιδόφιλων τουριστών, υπολογίζεται ότι αποτελεί το 1% του συνολικού αριθμού των

ταξιδιωτών. Σύμφωνα με το διεθνή οργανισμό ECPAT οι πελάτες του σεξουαλικού

τουρισμού κατηγοριοποιούνται ως εξής ·στους περιστασιακούς παιδόφιλους,

·στους καθ’ έξη παιδόφιλους, οι οποίοι σκοπίμως επισκέπτονται χώρες όπου η

παιδική πορνεία είναι αυξημένη και τα παιδιά ιδιαίτερα ευάλωτα και φτηνά,

·στους διεστραμμένους και βίαιους παιδόφιλους,

·και τέλος, στη κατηγορία των τουριστών, οι οποίοι έπ’ ευκαιρίας της επισκέψεώς

τους, επιζητούν να γνωρίσουν νέες εμπειρίες, νιώθοντας ελεύθεροι ηθικών φραγμών

(χαρακτηριστικά η κατηγορία αυτή αναφέρεται ως " Monsieur Tout-le-monde").

Οι περισσότεροι αριθμητικά και πλέον ενεργοί πελάτες προέρχονται από την

Ιαπωνία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γερμανία, την Αγγλία, τον Καναδά και την

Αυστραλία, ενώ το 57% ανήκουν στις ηλικίες 40-60 ετών. Τα ταξιδιωτικά γραφεία

που οργανώνουν τα εν λόγω ταξίδια, υπόσχονται στους παιδόφιλους τουρίστες

συνεχή εναλλαγή παιδιών κατά τη διάρκεια της παραμονής τους.

Να σημειωθεί ότι η σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιού αποτελεί ποινικό αδίκημα και

τιμωρείται στη χώρα μας, ακόμη κι αν η εγκληματική πράξη έχει διαπραχθεί σε άλλη



χώρα.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5

Η φτώχεια και η παγκόσμια σκακιέρα

5.1 Αποβιομηχάνιση και μεταφορά της βιομηχανικής παραγωγής σε χώρες του

τρίτου κόσμου

Η ελληνική βιομηχανία γεννιέται στα μέσα του 19ου αιώνα. Ωστόσο τα

πρώτα της σταθερά βήματα επιχειρούνται στην ασφυκτικά περιορισμένη ελληνική

επικράτεια κατά την περίοδο 1867-1874 όταν η οικονομία γενικότερα διάγει τον

πρώτο αναπτυξιακό κύκλο της. Εκατό νέα ατμοκίνητα εργοστάσια ιδρύονται με κύριο

προσανατολισμό στην εγχώρια αγορά αλευροβιομηχανίες, βαμβακουργίες,

βιομηχανίες τροφίμων, σαπωνοποιίες, ελαιουργίες, οινοποιίες, βυρσοδεψεία και

μηχανουργεία.

Σε αυτή την πρώτη φάση ανάπτυξης, από όλους τους κλάδους η

βαμβακουργία παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση παραγωγής. Σχεδόν

ταυτόχρονα εκδηλώνεται υψηλός "μεταλλευτικός πυρετός" με εντατικές έρευνες του

υπεδάφους και συστηματικές προσπάθειες εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της

χώρας. Πρόδρομη και ηγετική θέση στις προσπάθειες αυτές κατέχει η μεταλλουργία

μολύβδου στο Λαύριο που ιδρύθηκε το 1865....(Από την έκδοση του ΣΕΒ «έναν

αιώνα στην υπηρεσία της επιχειρηματικής ιδέας»)

Τα τελευταία χρόνια ακούμε συνέχεια για το κλείσιμο μεγάλων παραγωγικών

μονάδων στη χώρα μας με αποτέλεσμα τον περιορισμό εξαγωγών και φυσικά την

ταυτόχρονη απώλεια θέσεων εργασίας. Το άλλοτε ποιοτικό ελληνικό προϊόν τείνει να

υποκατασταθεί από εισαγόμενο και όχι πάντα καλύτερης ποιότητας προϊόν. Ακόμα

ψάχνουμε να βρούμε απομεινάρια ελληνικών προϊόντων που δεν παράγονται πλέον



και αναφέρομαι σε βαμβακερά, μάλλινα είδη, είδη ένδυσης, υπόδησης κ.λπ. κ.λπ.

Η Παγκόσμια

βιομηχανική παραγωγή

μεταφέρεται σε χώρες του

λεγόμενου τρίτου κόσμου, ή

σε χώρες της ανατολής όπως

για παράδειγμα η Κίνα. Οι

πολυεθνικές εταιρείες με

κίνητρο το χαμηλό κόστος

παραγωγής λόγω του

υποτυπώδους ημερομίσθιου

και άλλων παραγόντων

μεταφέρουν σταδιακά τις παραγωγικές τους μονάδες.

Όλοι γινόμαστε μάρτυρες της οικονομικής και πολιτικής απογείωσης της

Κίνας.

Σήμερα 480 από τις 500 μεγαλύτερες οικονομικά Δυτικές επιχειρήσεις έχουν

επενδύσεις και συμφέροντα στη χώρα αυτή.

Η μεταφορά επενδύσεων και βιομηχανικής παραγωγής στις χώρες του τρίτου

κόσμου εδώ και δύο δεκαετίες περίπου και τα τελευταία χρόνια ειδικά στην Κίνα,

οδήγησε τελικά, σε μεταφορά του κέντρου της οικονομικής συσσώρευσης, από τη

Δύση στην Ανατολή. Η Δύση έπαψε να είναι το οικονομικό κέντρο του Κόσμου.

Μπορεί οι δυτικές πολυεθνικές να αποκομίζουν τεράστια κέρδη από τις επενδύσεις

τους εκεί, αλλά οι περισσότερες οικονομίες των δυτικών χωρών, βυθίζονται σε κρίση

οικονομική και κοινωνική με πρώτο αντίκτυπο στην ανεργία.

Οι ίδιες οι ΗΠΑ παρουσιάζουν τεράστιο εμπορικό έλλειμμα (μόνο με την

Κίνα ξεπερνάει τα 160 δις. δολάρια) που καλύπτεται από τις επενδύσεις

χαρτοφυλακίου της Κίνας στις ΗΠΑ. Το γεγονός αυτό πριν δεκαπέντε έτη, μόνον ως

ανέκδοτο θα μπορούσε να ειπωθεί.

Η κινεζική ανάπτυξη της βιομηχανίας, εκτός από την παγκόσμια γεωπολιτική

και οικονομική ανατροπή που δημιουργεί, επιβαρύνει σε πολύ μεγάλο βαθμό, το ήδη



ταχέως καταστρεφόμενο περιβάλλον και ανακατατάσσει τις κοινωνικές δομές της

χώρας με την μετατροπή των αγροτών σε βιομηχανικούς εργάτες. Η καταστροφή του

περιβάλλοντος και οι αυξανόμενες κοινωνικές ανισότητες σε μια χώρα, μέχρι χθες

εξισωτική, εγκυμονούν κινδύνους και απειλούν το κινέζικο «θαύμα».

Οι περιβαλλοντικές παρενέργειες σε μια χώρα όπως η Κίνα, παύουν να έχουν

τοπικό χαρακτήρα, λαμβάνοντας πλανητικές διαστάσεις. Σε τοπικό – εθνικό επίπεδο

η οικολογική ισορροπία έχει κλονιστεί. Η υπεράντληση των ποταμών με τη

δημιουργία φραγμάτων, για άρδευση, ύδρευση και χρήση στη βιομηχανία, κινδυνεύει

να τα στερέψει. Η ρύπανση των πόλεων έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο λόγο

έλλειψης βασικών υποδομών και η μόλυνση των υδάτων και των εδαφών πλησιάζει

τα απαγορευτικά επίπεδα.

Το περιβαλλοντικό κόστος με τις συνέπειές του στην αγροτική παραγωγή, την

έλλειψη πρώτων υλών, την υγεία των κατοίκων – εργατικής δύναμης κ.λ.π.

κινδυνεύει να «βαλτώσει» την ταχύρυθμη κινέζικη ανάπτυξη.

Σε κοινωνικό επίπεδο, οι ταξικές αντιπαραθέσεις θα οξυνθούν και θα

αμφισβητήσουν την απρόσκοπτη συνέχεια του «Κινεζικού θαύματος», όπως και την

επιβίωση ενός μοντέλου ανάπτυξης που στηρίζεται μόνον στα εξευτελιστικά φτηνά

εργατικά χέρια. Ήδη τα κοινωνικά προβλήματα είναι μεγάλα. Οι χρήστες

ναρκωτικών ουσιών παρουσιάζουν αλματώδη αύξηση.

Παράλληλα παρουσιάζονται φαινόμενα μεμονωμένων κοινωνικών

εξεγέρσεων, που πλησιάζουν τις εκατοντάδες ανά εβδομάδα. Τίθεται βέβαια το

ερώτημα εάν δημιουργούνται προϋποθέσεις για ένα λαϊκό ταξικό κίνημα ή είναι

κατευθυνόμενα από το εξωτερικό για να οδηγηθεί εκ των ένδον η κινεζική πορεία σε

αδιέξοδο.

Σήμερα πάντως οι κινέζοι επανακάμπτουν στο διεθνές προσκήνιο, όχι με την

μορφωτική επανάσταση και το κόκκινο βιβλιαράκι του μεγάλου τιμονιέρη Μάο, αλλά

με τις μεγάλες εξαγωγές αναρίθμητων βιομηχανικών (προς το παρόν) προϊόντων, με

τα οποία κατακλύζουν τις αγορές του πλανήτη εκμεταλλευόμενοι το χαμηλό κόστος

παραγωγής τους.



5.2 Πολιτικές των ισχυρών: η περίπτωση των Η.Π.Α.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, κατά την οποία επήλθε η κατάρρευση του

Διεθνούς νομισματικού συστήματος που είχε διαμορφωθεί στην διάσκεψη του

Μπρέτον Γούντς το 1944, οι Ηνωμένες Πολιτείες εκμεταλλεύτηκαν την κυρίαρχη

θέσης τους για να εξαγάγουν τα μακροοικονομικά προβλήματα τους και να

μετακινήσουν στην παγκόσμια οικονομία το κόστος προσαρμογής.

Ενώ οι αναπτυσσόμενες χώρες απορροφούσαν τους κραδασμούς από τις

αλλεπάλληλες νομισματικές προσαρμογές των Ηνωμένων Πολιτειών όπως

αποδεικνύει η κρίση υπερχρέωσης του Μεξικού το 1982, που προκλήθηκε από την

απότομη άνοδο των πραγματικών επιτοκίων και της αξίας του δολαρίου στο

διάστημα 1979-1982, η Ιαπωνία και η Ευρώπη, κύριοι πιστωτές, χρηματοδότησαν το

διαρκώς διευρυνόμενο αμερικανικό χρέος.

Μεταξύ 1982 και 2000,το καθαρό εξωτερικό χρέος των Ηνωμένων Πολιτειών η

διαφορά των πιστώσεων τους προς το υπόλοιπο κόσμο με τις πτώσεις του υπόλοιπου

κόσμου προς αυτές οκταπλασιάστηκε, περνώντας από τα 250 δισεκατομμύρια

δολάρια σε περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή στο 22,6% του

Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος τους. Έτσι, κατά την δεκαετία του ’90, την

κατανάλωση, την οικονομική μεγέθυνση και τη χρηματιστηριακή φούσκα στις ΗΠΑ

τη χρηματοδότησαν δημόσιοι πόροι και ιδιωτικά κεφάλαια από το εξωτερικό.

Οι υποστηρικτές της στρατηγικής αυτής διαβεβαιώνουν ότι τα αμερικάνικα

ελλείμματα δίνουν ώθηση στη παγκόσμια ανάπτυξη, τονώνοντας τις εξαγωγές των

τρίτων χωρών. Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ διαχειρίζονται την παγκόσμια

οικονομία με τρόπο που ευνοεί τα συμφέροντά τους, απαλλαγμένες από τους που οι

ίδιες, ωστόσο, επιβάλουν στις αναπτυσσόμενες χώρες, μέσω του Διεθνούς

Νομισματικού Ταμείου.

Η «χρηματιστική παγκοσμιοποίηση» των δεκαετιών ’80 και ’90, δηλαδή η εφαρμογή

της οικονομικής πολιτικής απορύθμισης των χρηματιστικών αγορών και ελεύθερης



κυκλοφορίας των κεφαλαίων σε παγκόσμια κλίμακα, το αποδεικνύει. Η

φιλελευθεροποίηση, την οποία επιθυμούσε η Ουάσιγκτον, είχε τρεις στόχους:

Να ανοίξει τις κλειστές οικονομίες και να επιτρέψει στις ΗΠΑ να αντλήσουν

πόρους από τα αποταμιευτικά αποθέματα της Ιαπωνίας, των νέων

βιομηχανικών χωρών,(Νότια Κορέα, Χονγκ Κονγκ, Κορέα,

Σιγκαπούρη),καθώς και των μεγάλων αναδυόμενων χωρών.

Να αναδιαμορφώσει το οικονομικό και θεσμικό πλαίσιο των ανταγωνιστικών

χωρών όπου επικρατούσε «έντονος κρατικός παρεμβατισμός».

Να εδραιώσει το συγκριτικό πλεονέκτημα των Ηνωμένων Πολιτειών στον

τομέα των χρηματιστικών υπηρεσιών.

5.3 Κράτη Σε Κρίση, Γκρίζες Ζώνες

Η οργάνωση του κόσμου σε κράτη γνωρίζει χαοτική εξέλιξη: ενώ 38 νέες χώρες γεννήθηκαν μετά το 1975, άλλες περνούν κρίσεις συχνά βίαιες. Το καθεστώς πολλών εδαφών παραμένει αβέβαιο. Οι γκρίζες ζώνες – περιοχές που βρίσκονται κάτω από διεθνή εντολή, που έχουν αποσχιστεί ή που δεν ανήκουν σε καμία αναγνωρισμένη κρατική οργάνωση – πολλαπλασιάζονται.

Το 1975, η ανεξαρτησία της Αγκόλας και της Μοζαμβίκης σημάδεψε το τέλος της μεγάλης αναταραχής της αποαποικιοποίησης. Το 2003, το τελευταίο από τα κράτη που έγιναν ανεξάρτητα, το Ανατολικό Τιμόρ, έφερε ακόμα τα σημάδια της σύγκρουσης, αλλά ενάντια σε ένα κράτος το οποίο ήταν και αυτό προϊόν αποαποικιοποίησης:την Ινδονησία.

Η ολοκλήρωση της αποαποικιοποίησης είχε, στην πραγματικότητα αρκετές συνέπειες, όπως στην Ερυθραία που πρόσφατα αποχωρίστηκε από την Αιθιοπία, στη Δυτική Σαχάρα ή στο απελευθερωμένο Τιμόρ. Το Χόνγκ Κόνγκ και το Μακάο επέστρεψαν στην Κίνα και ο Παναμάς επανέκτησε την ζώνη της διώρυγας το 1999. Ορισμένα δημιουργήματα της φαντασίας, που δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ σε διεθνές επίπεδο, εξαφανίστηκαν, όπως τα μπαντουστάν που είχαν δημιουργηθεί από την νοτιοαφρικανική εξουσία.



Η Ινδία προσάρτησε στην πράξη τα μικρά παλιά κράτη που είχαν χαράξει οι Βρετανοί αποικιοκράτες: το Σικήμ, το Μπουτάν κ.α. Αντίθετα, η τύχη του Κασμίρ, το οποίο διεκδικούν η Ινδία και το Πακιστάν, χώρες που βρίσκονται και οι ίδιες σε ένταση, δεν έχει ακόμα ρυθμιστεί.

Η Αφρική ζει έντονα τη κρίση των κρατών τα οποία δημιουργήθηκαν από αποικιοκράτες και αλληλοσπαράσσονται σε πολέμους ακραίας βίας (Σομαλία, Αγκόλα, Σιέρα, κ.α. ). Πέρα από τις πρωτεύουσες και τα περίχωρα τους, απλώνονται σχεδόν παντού «ζώνες χωρίς κράτος» που ξεφεύγουν από τις κεντρικές εξουσίες. Ορισμένες χώρες φαίνεται να έχουν μπει σε μια φάση αργής αποσύνθεσης, με την αναμέτρηση εθνοτήτων με διαφορετικούς τρόπους ζωής (Νιγηρία).

Η αμφισβήτηση των αποικιακών συνόρων δημιουργεί πρόβλημα στη διεθνή κοινότητα, η οποία επέλεξε να μην αναγνωρίζει νέες οντότητες, ακόμα και όταν αυτές είναι σταθερές, όπως η Σομαλιλάνδη, για να μην ανοίξει το «κουτί της Πανδώρας» των αφρικανικών συνόρων.

Οι κεντρόφυγες τάσεις λειτουργούν επίσης και σε δύο κράτη της Ασίας, την Ινδονησίας και τις Φιλιππίνες, που έχουν διαβρωθεί από δεκαετίες διεφθαρμένης δικτατορίας και αντιμετωπίζουν βίαιες κρίσεις οι οποίες απειλούν την εδαφική ακεραιότητά τους.

Παράλληλα, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μιας μητρόπολης χωρίς υπερπόντια εδάφη, σημάδεψε στο τέλος της τελευταίας αυτοκρατορίας, δημιουργώντας 15 νέα κράτη και πολλές εντάσεις. Η ανεξάρτητη Ρωσία σήμερα συμμετέχει σε μια ομοσπονδία η οποία συγκεντρώνει ακόμα 21 δημοκρατίες, ορισμένες από τις οποίες διεκδικούν αυτονομία ή ανεξαρτησία (Ταταρστάν, Τσετσενία).



5.4 Πρόσφυγες Αναζητούν Άσυλο

Λόγω των πολέμων ή της πολιτικής καταπίεσης, τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άτομα ζουν σήμερα μακριά από την περιοχή τους ή τη χώρα καταγωγής τους, χωρίς να μπορούν να επιστρέψουν. Μάλιστα, οι αιτούντες πολιτικό άσυλο βρίσκονται όλο και περισσότερο αντιμέτωποι με την καχυποψία των χωρών υποδοχής, οι οποίες φοβούνται ότι καλύπτουν την οικονομική μετανάστευση κάτω από πολιτικό ένδυμα.

Πώς να προσδιορίσει κανείς τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο και με ποια κριτήρια τα κράτη ή η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες(UNHCR), μπορούν να τους παραχωρήσουν ένα καθεστώς προστασίας;

Ποιο είναι το κοινό σημείο, στην πραγματικότητα, ανάμεσα στο παλαιστίνιο χωρικό που διώχθηκε από το σπίτι του το 1948, τον μουσουλμάνο συγγραφέα που καταδικάστηκε σε θάνατο με μία φάτουα και το φοιτητή που κατάγεται από μία χώρα όπου διεξάγεται πόλεμος;

Όλοι οι πολιτισμοί θεωρούν τη φιλοξενία ιερό καθήκον. Ωστόσο, μόνο στα μέσα του 20ού αιώνα διαμορφώθηκε μια συντονισμένη διεθνής απάντηση. Το 1950, τα Ηνωμένα Έθνη δημιούργησαν την Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες. Της δόθηκε μια εντολή τριών ετών για να οργανώσει την εγκατάσταση περίπου 400.000 προσφύγων που είχε η Ευρώπη με το τέλος του Β Παγκοσμίου Πολέμου.

Σήμερα η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες διαθέτει γραφεία σε πάνω από 120 χώρες και περίπου 20 εκατομμύρια άτομα βρίσκονται στην αρμοδιότητά της. Ανάμεσα σε αυτά, το 61% είναι πρόσφυγες πέρα από τα εθνικά σύνορά τους, το 26% είναι άτομα που έχουν μετακινηθεί στο εσωτερικό της ίδιας χώρας τους και 5% είναι αιτούντες άσυλο, των οπίων το οριστικό καθεστώς δεν έχει προσδιορίσει ακόμα – σε αυτούς προστίθενται οι επαναπατριζόμενοι.



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Πολεμώντας την φτώχεια

6.1 Παγκόσμιοι οργανισμοί για την αντιμετώπιση της φτώχειας

Για να μπορέσει να επιτευχθεί η αντιμετώπιση και εξάλειψη ενός μέρους της

φτώχειας έχουν ιδρυθεί και συνεχίζουν να ιδρύονται παγκόσμιοι οικονομικοί

οργανισμοί. Οι κυριότεροι από αυτούς είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ)

η Παγκόσμια Τράπεζα και η Unicef. Ο ρόλος τους αφορά την οικονομική στήριξη και

ενίσχυση των τριτοκοσμικών χωρών, οι οποίες βιώνουν έντονα το φαινόμενο της

φτώχειας. Ακόμη αποσκοπούν στην ένταξή τους στον δυτικό κόσμο από τον οποίο

εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ

Στα πλαίσια της ανοικοδόμησης των καπιταλιστικών βιομηχανικών κοινωνιών που

είχαν ερειπωθεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο δημιουργήθηκαν το 1944 το

Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, δύο οργανισμοί που ο

αρχικός τους ρόλος ήταν να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή. Μία δεύτερη πρόθεσή

τους ήταν η ενσωμάτωση του Νότου στην παγκόσμια κοινωνία η οποία κυριαρχείται

από φορείς συγκεντρωμένου πλούτου μέσα στο Βορρά. Αργότερα, στράφηκαν προς

αυτό που αποκαλείται «ανάπτυξη» του Τρίτου Κόσμου και που συχνά είναι μια

μορφή ελεγχόμενης υπανάπτυξης.

Ο ρόλος του Δ.Ν.Τ είναι να επιβλέπει το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα

παρακολουθώντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τα ισοζύγια πληρωμών και

προσφέροντας βοήθεια όταν αυτή ζητηθεί. Κύριος σκοπός του είναι η αρμονική

συνεργασία ανάμεσα στα κράτη-μέλη με ομαλή και σταθερή ανάπτυξη του διεθνούς

εμπορίου. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού έχουν τεθεί κάποια μέτρα μεταξύ των



οποίων είναι τα ακόλουθα:

-Η διαδικασία ομαλής προσαρμογής κάθε κράτους-μέλους στις συναλλαγματικές

ισοτιμίες.

-Οι διεθνείς διαβουλεύσεις σε περίπτωση μεταρρύθμισης κάποιας συναλλαγματικής

μεθόδου.

-Επιβολές ορισμένων περιοριστικών συναλλαγματικών μέτρων

-Άρση αυτών των μέτρων σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάποια οικονομική

βελτίωση στο κράτος-μέλος.

Από την άλλη, η Παγκόσμια Τράπεζα είναι ένας άλλος χρηματοπιστωτικός

οργανισμός που στοχεύει στην μείωση του βαθμού της φτώχειας στις τριτοκοσμικές

χώρες μέσα από την δημιουργία αναπτυξιακών έργων όπως σχολεία, έργα υποδομής

κ.λπ. Έχει ενισχύσει με δάνεια την ανάπτυξη δυτικών ευρωπαϊκών χωρών όπως τη

Γαλλία. Παρέχει υλική ενίσχυση μέσω προγραμμάτων που δημιουργεί ανάλογα με

την οικονομική κατάσταση κάθε κράτους και άλλες παραμέτρους που σχετίζονται με

αυτή.

UNICEF

Η Unicef αποτελεί μια ακόμη οργάνωση του ΟΗΕ που δημιουργήθηκε το 1946 και

έχει ως γενικό στόχο την παροχή μακροπρόθεσμης ενίσχυσης και ανθρωπιστικής

βοήθειας σε παιδιά και μητέρες που ζουν στις υποανάπτυκτες χώρες του Τρίτου

Κόσμου καθώς και της στήριξη σχετικών αναπτυξιακών προγραμμάτων. Πιο

συγκεκριμένα, η Unicef δίνει την δυνατότητα σε πολλά παιδιά να παρακολουθήσουν

μια πλήρη εκπαίδευση θέτοντας έτσι τα θεμέλια για ένα πιο καρποφόρο μέλλον.

Επιπρόσθετα, προστατεύει τα νεαρά μέλη των τριτοκοσμικών κοινωνιών από τη βία,

την εγκληματικότητα, την εξαθλίωση , προσφέροντας τους θαλπωρή. Ο οργανισμός

κάνει αγώνα για να καταπολεμήσει τον ιό HIV που προσβάλλει πολλές μητέρες και

παιδία και τελικά τους στερεί τη ζωή αλλά και τον υποσιτισμό ο οποίος σχετίζεται με

την μη πρόσληψη των απαραιτήτων θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται ο

οργανισμός για να επιβιώσει



6.2 Καινοτόμοι οργανισμοί ενάντια στην φτώχεια και την εξαθλίωση

Βεβαίως πέρα από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς του ΟΗΕ έχει ιδρυθεί ένας

αρκετά μεγάλος αριθμός οργανώσεων από απλούς πολίτες που βασίζεται στον

εθελοντισμό και δίνουν το μήνυμα πως η φτώχεια είναι ένα φαινόμενο που θα

αντιμετωπιστεί συλλογικά, με την συνεργασία όλων μας!

Δύο σημαντικοί οργανισμοί που εμπεριέχονται εδώ είναι η Τράπεζα Γκραμίν και οι

Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΚΡΑΜΙΝ

Αρχικά, ένας οργανισμός που στοχεύει στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των

αναπτυσσόμενων χωρών είναι η Τράπεζα Γκραμίν, η πρώτη τράπεζα που εφαρμόζει

τον μικροδανεισμό και βασίζεται αποκλειστικά στην φερεγγυότητα και την

εμπιστοσύνη μεταξύ των ανθρώπων. Μόνος όρος της είναι η υποχρέωση του

δανεισμού ανά ομάδες των πέντε και η αλληλοβοήθεια για την αποπληρωμή.

Ο «τραπεζίτης των φτωχών», ο Μοχάμαντ Γιούνους κατά την επίσκεψή του στην

ύπαιθρο του Μπαγκλαντές στα πλαίσια ενός πανεπιστημιακού προγράμματος

αντίκρισε μια τραγική οικονομική κατάσταση. Αυτός ήταν ουσιαστικά και ο λόγος

που τον ώθησε στην ίδρυση της Τράπεζας των Φτωχών το 1976.

Η αρχική χορήγηση πιστώσεων είχε ύψος 27 δολάρια. Πλέον η Τράπεζα Γκραμίν

χορηγεί δάνεια ύψους 5,7 δις δολαρίων και το 97% των πελατών είναι γυναίκες!

Στις μέρες μας, η ιδέα του μικροδανεισμού έχει λάβει παγκόσμια υπόσταση καθώς

έχουν δημιουργηθεί περίπου εκατό τράπεζες μικροπιστώσεων, που δρουν ως χορηγοί

ελπίδας και που επιδιώκουν να σπάσουν τον φαύλο κύκλο της εκμετάλλευσης της

μάζας από τους τοκογλύφους. Ποιοι επωφελούνται κατά κύριο λόγο; Οι αγρότες που

έχοντας πρόσβαση στα μικροδάνεια αγοράζουν τον εξοπλισμό τους κερδίζοντας έναν

βαθμό ανεξαρτησίας.

Η ίδρυση της Τράπεζας των Φτωχών αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προόδου για τις

συντηρητικές αναπτυσσόμενες χώρες. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένοι που



επικρίνουν την πρακτική αυτή που κατά τη γνώμη τους περιθωριοποιεί τους

φτωχότερους από τους φτωχούς.

ΓΙΑΤΡΟΙ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

Θα ήταν σφάλμα αν σε αυτή την ενότητα δεν αναφέραμε τους Γιατρούς Χωρίς

Σύνορα. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι μια διεθνής, ανεξάρτητη, ιατρική,

ανθρωπιστική οργάνωση η οποία παρέχει βοήθεια σε όσους βρίσκονται σε ανάγκη

λόγω κρίσεων που προκαλούνται από φυσικούς ή ανθρώπινους παράγοντες και σε

όσους υποφέρουν από φυλετικές, κοινωνικές και πολιτικές διακρίσεις.

Το έργο τους βασίζεται στην οργάνωση αποστολών σε περιοχές που βρίσκονται σε

κίνδυνο. Παρέχουν ιατρική φροντίδα χορηγώντας θεραπείες στους ασθενείς που

έρχονται αντιμέτωποι με σοβαρές ασθένειες, προσφέρουν τα απαραίτητα τρόφιμα

στους φτωχούς πληθυσμούς αποφεύγοντας έτσι τον υποσιτισμό τους. Γενικά, τα μέλη

αυτού του μη κερδοσκοπικού οργανισμού αγωνίζονται για να καλύψουν τη όποια

ανάγκη των λαών του Τρίτου Κόσμου.

6.3 Η συμβολή της Εκκλησίας

Η Εκκλησία της Ελλάδος ασκεί ένα τεράστιο κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο προς

ανακούφιση των πασχόντων, το οποίο επιτελείται με επτακόσια περίπου Ιδρύματα

στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών και τις Ιερές Μητροπόλεις.

Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω δράσεις:

• Για το έτος 2010, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος κατέβαλε το

ποσόν των εξακοσίων χιλιάδων ευρώ περίπου για Υποτροφίες συνολικά σε

100 Έλληνες Φοιτητές που σπουδάζουν στο Εξωτερικό και Αλλοδαπούς

Φοιτητές που κάνουν τις σπουδές τους στα Ελληνικά Πανεπιστημιακά

Ιδρύματα, καλύπτοντας παράλληλα την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε

όλες τις περιπτώσεις που αυτή χρειάστηκε, μέχρι οι Φοιτητές να λάβουν την

φοιτητική ταυτότητα από την Σχολή τους.

http://www.pentapostagma.gr/search/label/%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1

http://www.pentapostagma.gr/search/label/%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1



• Σύμφωνα με την επιτροπή του Ενοριακού Φιλόπτωχου Ταμείου του Ιερού

Ναού Αγίων Πάντων Θεσσαλονίκης, «Το Ενοριακό συσσίτιο του Ιερού

Ναού Αγίων Πάντων λειτουργεί αδιάκοπα, παρά τις όποιες δυσκολίες και

αντιξοότητες από τον Οκτώβριο του 1971. Στα πλαίσια της λειτουργίας του

σιτίζονται επί καθημερινής βάσεως 200 άτομα που διαβιώνουν μέσα στη

φτώχεια και την ανέχεια, που στερούνται ακόμα και των αναγκαίων. Οι

περισσότεροι από αυτούς είναι άστεγοι, άρρωστοι, αλκοολικοί, ηλικιωμένοι,

ανασφάλιστοι ή χαμηλοσυνταξιούχοι, άνθρωποι δηλαδή που δεν είναι σε θέση

να εργαστούν και να εξασφαλίσουν τα προς το ζην, θύματα όχι μόνο

εσφαλμένων επιλογών τους αλλά και της αδιαφορίας και της σκληρότητας

όλων των συνανθρώπων τους».

6.4 Τρόποι αντιμετώπισης της φτώχειας

Η ριζική αντιμετώπιση της φτώχειας ,δυστυχώς, δεν έχει ακόμη επιτευχθεί. Όλο και

περισσότεροι άνθρωποι , όλο και περισσότερα παιδιά πεθαίνουνε καθημερινά λόγω της

στέρησης βασικών αγαθών , όπως είναι η τροφή και το νερό . Τι , λοιπόν, μπορεί να γίνει

και ποια τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν προκειμένου να εξομαλύνουμε και καλύτερα

να εξουδετερώσουμε το κοινωνικό αυτό φαινόμενο που μαστίζει σε όλες τις σημερινές –

σύγχρονες κοινωνίες ;

Πολλά ακούγονται και λέγονται σχετικά με τους τρόπους αντιμετώπισης της φτώχειας.

Είναι αλήθεια ότι αρκετά μέτρα έχουν παρθεί από πολλά κράτη , που στην συνέχεια όμως

αποδεικνύονται αδύναμα να αποσκορακίσουν έστω και στο ελάχιστο την κοινωνική αυτή

μάστιγα.. Βέβαια , η εξάλειψη της φτώχειας φαντάζει ουτοπική και περισσότερο

χιμαιρική παρά αληθινή θα μπορούσε να την χαρακτηρίσει κανείς , αφού η ύπαρξη μιας

ιδανικής κοινωνίας που θα παρέχει ίσα δικαιώματα σε όλους τους πολίτες της χωρίς να

εκτοπίζει κανέναν στον περιθώριο αγγίζει την σφαίρα της φαντασίας ! Παρόλα αυτά , με

την συνεργασία και την καλή θέληση των ανθρώπων αλλά και των κρατών μπορούμε

επιτύχουμε αρκετά … Αρκεί ο καθένας από εμάς να το πιστέψει .

Σε κοινωνικό επίπεδο αρχικά οι τρόποι αντιμετώπισης είναι οι εξής :

α) αναβάθμιση του ρόλου παγκόσμιων οργανισμών όπως είναι λόγου χάρη η unicef κλπ .



Αναμφισβήτητα , τέτοιου είδους οργανισμοί βοηθούν και παρέχουν φροντίδα και

προστασία σε άτομα που ζούνε κάτω από το όριο της φτώχειας και έχουν ανάγκη από

στέγη και φαγητό , καθώς οι συνθήκες ζωής κάτω από τις οποίες επιβιώνουν είναι άθλιες.

β) παροχή οικονομικής βοήθειας των αναπτυγμένων χωρών προς τις υπανάπτυκτες .

Είναι σημαντικό οι χώρες που έχουν ιδιαίτερη οικονομική δύναμη και γνωρίζουν ευρεία

ανάπτυξη να συνειδητοποιήσουν το όφελος του να δίνεις και όχι μόνο του να παίρνεις

,όπως συμβαίνει σήμερα στα περισσότερα κράτη. Με την παροχή μικρών χρηματικών

ποσών συμβάλλουν σημαντικά στην εξάλειψη της φτώχειας και συνεισφέρουν στο έργο

της κοινωνικής εξίσωσης όλων των πολιτών μιας κοινωνίας. Εξάλλου η φτώχεια

συνεπάγεται όχι μόνο με την κοινωνική αναταραχή αλλά και με την πολιτισμική

οπισθοδρόμηση ενός κράτους. , άρα η αντιμετώπιση της κρίνεται αναγκαία όχι μόνο για

τις χώρες του τρίτου κόσμου αλλά και για τις υπόλοιπες , τις περισσότερο ανεπτυγμένες

χώρες.

γ) δημιουργία περισσότερων προγραμμάτων για την καταπολέμηση της φτώχειας . Είναι

γεγονός ότι τα προγράμματα που μάχονται κατά της φτώχειας και ολιγάριθμα είναι και

δεν έχουν όλα εκείνα τα προαπαιτούμενα εφόδια έτσι ώστε να συνεισφέρουν σημαντικά

σε αυτό το μείζονος σημασίας έργο.

δ)εγκαθίδρυση και στήριξη της δημοκρατίας και του Διεθνούς Δικαίου σε όλες τις χώρες

ανεξαιρέτως . Δεν χωρεί αμφιβολία στο ότι με την φτώχεια παραβιάζονται τα θεμελιώδη

ανθρώπινα δικαιώματα , μια και ο φτωχός στερείται, όπως προαναφέρθηκε , βασικά

αγαθά .Με την στήριξη , λοιπόν, της δημοκρατίας επιτυγχάνεται η ισονομία και η

ισοπολιτεία όλων των ατόμων και με την στήριξη του Διεθνούς Δικαίου αντίστοιχα

παραμερίζεται έως έναν βαθμό ο παραγκωνισμός και ο κοινωνικός αποκλεισμός των

αδύναμων και φτωχών ανθρώπων .

ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Στην προκειμένη περίπτωση η παιδεία είναι πανάκεια. Το αντίδοτο δηλαδή γι’ αυτήν την

κατάσταση. Γενικά, το σχολείο πέρα από την επιδαψίλευση στείρων και ωφελιμιστικών

γνώσεων θα πρέπει να ευαισθητοποιεί αλλά και να ενημερώνει τους μαθητές πάνω σε

παρόμοια προβλήματα , προβλήματα που απασχολούν το σύνολο των πολιτών και που

είναι απαραίτητο να εξαλειφθούν για την κοινωνικοοικονομική

πρόοδο της χώρας . Αυτό σαφώς μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ποικίλες εργασίες πάνω

στο θέμα , προγράμματα και εκδηλώσεις ενώ θα ήταν ιδιαίτερα εποικοδομητική η

οργάνωση συζητήσεων στο πλαίσιο της τάξης , έτσι ώστε οι μαθητές να κατανοήσουν τη



σημασία της συνεισφοράς μέσα από την αξία του <<διαλέγεσθαι >> .

ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ Μ.Μ.Ε.

Ο ρόλος των Μ.Μ.Ε. είναι εξίσου σημαντικός και καθοριστικός με αυτόν της παιδείας.

Καταρχάς , είναι μεγίστης σημασίας να προβάλλονται στα δελτία ειδήσεων και όχι μόνο

οι άθλιες συνθήκες στις οποίες ζουν οι συνάνθρωποι μας έτσι ώστε να

ευαισθητοποιήσουν το κοινό. Ακόμη , θα πρέπει να οργανώνονται τηλε -μαραθώνιοι για

την συγκέντρωση χρημάτων καθ ‘όλη την διάρκεια του χρόνου και όχι μόνο στις

μεγαλύτερες χριστιανικές γιορτές όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα . Τέλος, τα

Μ.Μ.Ε. θα πρέπει να παροτρύνουν τους τηλεθεατές να συμμετέχουν και να παρέχουν

οποιοδήποτε χρηματικό ποσό , είτε μικρό είτε μεγάλο , σε όλα αυτά τα προγράμματα που

σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την καταπολέμηση της φτώχειας, ενώ παράλληλα είναι

αναγκαίο να κάνουν ποικίλες εκπομπές περί του θέματος της φτώχειας στον σύγχρονο

κόσμο για να ενημερώσουν και να πληροφορήσουν τα άτομα για τα προβλήματα που

αντιμετωπίζουν χιλιάδες άνθρωποι σήμερα.

Αυτά , λοιπόν , πρέπει να γίνουν για την εξάλειψη της φτώχειας. Εύκολα ή δύσκολα , η

κοινωνική πραγματικότητα είναι μια . Αρκεί όλοι μαζί να προσπαθήσουμε και να το

πιστέψουμε… Γιατί όλοι μαζί ΜΠΟΡΟΥΜΕ !



ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

Η Ελλάδα της κρίσης

7.1 Άστεγοι

Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι πέφτουν θύματα της κρίσης και των περικοπών.

Δραματική η αύξηση των αστέγων στη χώρα μας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ο

αριθμός των αστέγων στην Ελλάδα έχει α υξηθεί 20-25% τα τελευταία δύο χρόνια, σε

μια χώρα που το μεγαλύτερο ποσοστό των νέων μένει ακόμα με τους γονείς του και

συνήθως οι συντάξεις των παππούδων στηρίζουν τις νέες οικογένειες. Ο πληθυσμός

των αστέγων έχει αλλάξει.

Είναι συνήθως μεσήλικες, στην

παραγωγική τους ηλικία, που

σκέφτονται ότι όλα πήγαιναν

καλά και έκαναν τις σωστές

κινήσεις.

Σύμφωνα με την κλίμακα ο πληθυσμός που ζει στους δρόμους στην Ελλάδα έχει

αυξηθεί 17.000-20.000 άτομα τα τελευταία δύο χρόνια. Άνθρωποι κοιμούνται σε

υπνόσακους, σε σοκάκια και ψάχνουν στα σκουπίδια για τρόφιμα. Με τα ποσοστά

ανεργίας να αυξάνονται συνεχώς, οι νέοι άστεγοι προέρχονται από όλα τα κοινωνικά

στρώματα.



7.2 Συνέντευξη της κοινωνικής λειτουργού κας Πηνελόπης Τσουκαλά

πως η φτώχεια επηρεάζει την σχέση παιδιών και γονέων;

Η φτώχεια είναι ένα φαινόμενο που παρουσιάζεται όχι μόνο στις υποανάπτυκτες

χώρες αλλά και στις αναπτυσσόμενες.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει χτυπήσει την πόρτα στην χώρα μας και

εξαπλώνεται σε όλα τα κοινωνικά στρώματα που παλιότερα δεν υπήρχε.

Η οικονομική ανέχεια επηρεάζει τον άνθρωπο και την αλληλεπίδραση του με τους

άλλους ανθρώπους. Ωστόσο στην οικογένεια όταν παρουσιάζεται το φαινόμενο

αλλάζουν κατά πολύ οι σχέσεις και κατ επέκταση η συμπεριφορά των ανθρώπων. Στο

ερώτημα που τέθηκε τα

προβλήματα που μπορούν να

παρουσιαστούν εί ναι πολλά και

σε πολλές περιπτώσεις

πολύπλοκα. Όταν για παράδειγμα

ένας γονέας χάνει την δουλεία

του και δεν μπορεί να

ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις

του απέναντι στην κοινωνία και

στο παιδί τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται. Το παιδί ανάλογα βέβαια και με την

ηλικία του και την οικονομική δυνατότητα με την οποία έχει μεγαλώσει και με το

περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται (κοινωνικά) αντιδρά στην νέα δύσκολη κατάσταση.

Οι γονείς από την άλλη πλευρά προβληματίζονται για τον τρόπο που θα

αντιμετωπίσουν την κατάσταση και όλο αυτό δημιουργεί ένταση στην οικογένεια και

τους φέρνει αντιμέτωπους με μια νέα πυρετογόνα κατάσταση που δεν ήταν έτοιμοι να

αντιμετωπίσουν και έτσι παρουσιάζονται φαινόμενα όπως

1)ένταση, τσακωμοί, ρήξη στην σχέση γονέα παιδιού η των γονιών μεταξύ τους.

2)το παιδί μπορεί να νοιώσει ανασφάλεια και να χάσει την εμπιστοσύνη στο πρόσωπο

των γονιών,



3)Η ένταση και το στρες του γονέα μπορεί να τον οδηγήσει σε λάθη στην ανατροφή

του παιδιού ή ακόμα και παραμέληση

ποια η κατάσταση των οικογενειών που έχεις επισκεφτεί;(κατοικία, ατομική

υγιεινή, οικονομική κατάσταση κτλ)

Έλλειψη βασικών αγαθών(τροφή ένδυση- θέρμανση)- υπηρεσιών κυρίως

ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εκπαίδευση

μπορεί να εξελιχθεί ένα παιδί (με τα παραπάνω δεδομένα) κατά την γνώμη σου

σε κοινωνικό και πνευματικό επίπεδο;

1)Το παιδί κατά την γνώμη μου μπορεί να εξελιχθεί ακόμα και μέσα σε αυτή την

δύσκολη κατάσταση εξάλλου αυτό θα ήταν πολύ απογοητευτικό αν πιστεύαμε ότι οι

άνθρωποι δεν μπορούν να βοηθηθούν . Ωστόσο πρέπει να υπάρχει θέληση από τους

γονείς να μην εγκαταλείψουν την προσπάθεια με τα παιδιά τους και να ακούν τα

παιδιά τους και να μην τα παραμελούν.

2)Αν από την άλλη πλευρά οι γονείς αντιλαμβάνονται την δυσκολία να

αντεπεξέλθουν μπορούν να απευθυνθούν στις σχολές γονέων που κατά καιρούς

λαμβάνουν χώρα σε σχολειά και ακόμη μπορούν να απευθυνθούν σε ειδικούς και

θεραπευτές για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που προκύπτουν.

3)Επιπλέον η ενημέρωση είναι ο καλύτερος σύμβουλος έτσι ένας καλά ενημερωμένος

γονέας αν απευθύνεται στο παιδί του με αγάπη και ομολογεί την αλήθεια, πέρα από

την πίεση που υφίσταται, το παιδί προστατεύεται και μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον

μπορεί να αναπτυχθεί κοινωνικά και πνευματικά.



7.3 Έρευνα με ερωτηματολόγια

Μοιράστηκαν 20 ερωτηματολόγια σε 11 γυναίκες και 9 άνδρες .Τα 5 άτομα ήταν

κάτω των 18 ετών ,τα 7 από 18-30 και τα υπόλοιπα 8 από 30-45 ετών .Από αυτά τα 5

ήταν μαθητές, τα 3 φοιτητές, τα 7 δημόσιοι υπάλληλοι και τα υπόλοιπα 5 ιδιωτικοί

υπάλληλοι. Τα άτομα που ήταν απόφοιτοι της βασικής εκπαίδευσης ήταν 6,της μέσης

εκπαίδευσης 4, της ανώτερης 3 και της ανώτατης 7.

Αρχικά, τα άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο πιστεύουν πως για την ύπαρξη

των φτωχών ευθύνεται η μεγάλη αδικία που υπάρχει στην κοινωνία μας ,ενώ τα

άτομα τα οποία έχουν υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο θεωρούν πως για την ύπαρξη

των φτωχών ευθύνεται το σύστημα.

Στη συνέχεια, όσοι είναι άνω των 18 ετών και εργάζονται πιστεύουν πως τα παιδιά

των φτωχών οικογενειών μπορούν να μορφωθούν και να εξελιχτούν ,ενώ όσοι είναι

κάτω των 18 θεωρούν ότι τα φτωχά παιδιά ίσως μπορούν να μορφωθούν και να

εξελιχτούν.

Επίσης ,τα περισσότερα άτομα που φοβούνται μήπως βρεθούν σε κατάσταση

φτώχειας είναι άνω των 30 ετών και εργάζονται .Βέβαια, οι γυναίκες είναι πιο

απαισιόδοξες σε σχέση με τους άνδρες σχετικά με τη μελλοντική πορεία της

οικονομίας στη χώρα μας.

Επιπλέον , οι γυναίκες από 18-30 ετών δηλώνουν πως θα μετανάστευαν σε κάποια

άλλη χώρα εάν βρίσκονταν σε οικονομικό αδιέξοδο ,ενώ αντίθετα οι άνδρες της ίδιας

ηλικίας δεν θα το έκαναν αυτό.

Τέλος, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία άνθρωποι πιστεύουν πως η καταπολέμηση της

φτώχειας μπορεί να επέλθει με την καταπολέμηση της ανεργίας και την ενίσχυση των

μισθών και των συντάξεων .Τα νεώτερα άτομα θεωρούν πως η φτώχεια θα μπορέσει

να αντιμετωπιστεί με τη βελτίωση της εκπαίδευσης ,την ενίσχυση των μισθών και

των συντάξεων και φυσικά με την καταπολέμηση της ανεργίας.



7.4 Θεατρικό έργο: Οικονομική κρίση στην Ελλάδα

Το έργο έγραψε η μαθήτρια Χρυστάλλα Λάμπρου και έπαιξαν οι μαθήτριες:

Χρυστάλλα Λάμπρου (Ελένη), Χρυσούλα Μαγκίνα (γιαγιά) και Κατερίνα Θεοφίλη

(Χριστίνα). Αφήγηση έκανε η μαθήτρια Μαρία Μαυρίκου.

Ιδιαίτερα πολύτιμη ήταν η συμβολή της κας Αγγελικής Ρομποτή, καθηγήτριας

φιλολόγου στο Γενικό Λύκειο Λεχαινών στην επιμέλεια του θεατρικού κειμένου και

στην γενικότερη οργάνωση της παράστασης.

Φωτογραφία από την παράσταση του θεατρικού έργου «Οικονομική κρίση στην Ελλάδα» που παρουσιάστηκε στο κινηματοθέατρο «ΑΣΤΡΟΝ»

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ

Αφηγητής: Η Ελένη είναι μια συνηθισμένη 18χρονη κοπέλα της σύγχρονης Ελλάδας

που μαζί με την οικογένεια της βιώνει τις επιπτώσεις μιας φοβερής

οικονομικής κρίσης. Η Ελένη μένει μαζί με την μητέρα της και τη γιαγιά

της, αφού ο πατέρας και ο παππούς της έχουν πεθάνει. Ο πατέρας πέθανε



εξαιτίας ενός σοβαρού προβλήματος υγείας, το οποίο για να αντιμετωπι-

στεί χρειαζόταν πάρα πολλά χρήματα, τα οποία φυσικά η οικογένεια δεν

διαθέτει. Ο παππούς πέθανε από βαριά γεράματα και έτσι οι τρεις γυναί-

κες μένουν μόνες στο σπίτι.

ΣΚΗΝΗ Α’

Αφηγητής: Η Ελένη διαβάζει στο τραπέζι της κουζίνας μιας και δεν έχει ένα δικό της

χώρο να εργαστεί. Δίπλα της βρίσκεται η γιαγιά που προσπαθεί με κόπο

να τελειώσει τις δουλειές του σπιτιού πριν γυρίσει από το εργοστάσιο,

όπου εργάζεται, η μητέρα της Ελένης, Χριστίνα.

Ελένη: Γιαγιά, σε παρακαλώ, κάνε λίγο ησυχία, προσπαθώ να συγκεντρωθώ για να

διαβάσω, κάτι που δεν μπορώ να κάνω όταν έχω και σένα πάνω από το

κεφάλι μου.

Γιαγιά: Ξέρω πόσο δύσκολο είναι παιδί μου, συγνώμη, θα προσπαθήσω να κάνω πιο

ήσυχα.

(Τη στιγμή αυτή μπαίνει η μητέρα της Ελένης, η Χριστίνα, και δείχνει πολύ

ταραγμένη.)

Χριστίνα: Τι άκουσα Ελένη, πάλι παραπονιέσαι στη γιαγιά;



Ελένη: Μα αφού κάνει θόρυβο βρε μαμά και της έχω εξηγήσει ότι διαβάζω για

εξετάσεις.

Χριστίνα: Το ξέρω, αλλά πρέπει να την βοηθήσεις και συ λιγάκι. Δεν μπορεί να τα

κάνει όλα μόνη της. Μεγάλη γυναίκα είναι.

Ελένη: Α, μου φαίνεται πως δεν με καταλαβαίνει κανείς σ’ αυτό το σπίτι. Αφού σου

λέω διαβάζω.

Χριστίνα: Άμα βοήθαγες και λίγο τη γιαγιά δε θα πάθαινες και τίποτα. Στο

κάτω-κάτω της γραφής θα έκανες και συ ένα διάλειμμα.

Ελένη: Και πότε θα διαβάσω βρε μαμά; Ξέρεις πως πρέπει να πάρω καλό βαθμό για

να περάσω σε κάποια σχολή στο πανεπιστήμιο.

Χριστίνα: Η γιαγιά όμως δεν σου φταίει σε κάτι που της φωνάζεις όλη μέρα.

Γιαγιά: Κόρη μου, άς το παιδί ήσυχο να διαβάσει.

Χριστίνα: Μαμά μην επεμβαίνεις, πρέπει κι αυτή να βοηθάει στο σπίτι.



Γιαγιά: Χριστίνα, το παιδί σου εξήγησε πως κάνω θόρυβο και δε μπορεί να διαβάσει.

Το σέβομαι και προσπαθώ να κάνω ήσυχα τις δουλειές. Δε με νοιάζει που με

πονάει όλο μου το κορμί. Για το μέλλον της θα έκανα τα πάντα.

Ελένη: Να μέχρι και η γιαγιά στο λέει. Άσε με να διαβάσω με την ησυχία μου.

Χριστίνα: Καλά, καλά, αλλά την επόμενη φορά δεν θα ανακατευτώ.

(Οι δύο γυναίκες αποχωρούν από το δωμάτιο και μένει μόνη της η Ελένη να

διαβάζει.)

ΣΚΗΝΗ Β’

(Στη 2η σκηνή βλέπουμε τον προβληματισμό των δύο γυναικών στο θέμα της

οικονομικής κατάστασης που επικρατεί στο σπίτι.)

Γιαγιά: Χριστίνα, είδες ότι η Ελένη νοιάζεται για το μέλλον της και προσπαθεί κάτω

από πολύ δύσκολες συνθήκες, γι’ αυτό πρέπει να την ενθαρρύνουμε και όχι

να τσακωνόμαστε.

Χριστίνα: Έχεις δίκιο, ήμουν κι εγώ λίγο απότομη με το παιδί αλλά μου συμβαίνει

κάτι φοβερό. Σήμερα το πρωί με απέλυσαν από τη δουλειά μου, μαζί με

πολλούς συναδέλφους μου. Ανάμεσα σ’ αυτούς και τον καινούργιο μας



γείτονα που έχει δύο παιδιά και γυναίκα έγκυο. Πώς θα τα βγάλουμε

πέρα χωρίς χρήματα; Πρέπει να ψάξω για δουλειά.

Γιαγιά: Κόρη μου, μην απογοητεύεσαι να παρακαλάς το Θεό να σ’ έχει καλά και θα

Χριστίνα: Έχεις δίκιο, πρέπει να βρω μια δουλειά, ό,τι να’νε, γιατί δε νομίζω πως

θα τα βγάλουμε πέρα.

Γιαγιά: Μη στεναχωριέσαι παιδί μου. Ξέρεις ότι έχω μαζέψει κάποιες οικονομίες για

τα γεράματα μου. Αν θες μπορώ να σου δώσω κάποια χρήματα μέχρι να

βρεις δουλειά.

Χριστίνα: Μαμά όχι δεν το δέχομαι. Δεν θέλω να ξοδέψουμε αυτά τα λεφτά που τα

έχεις για ώρα ανάγκης. Το συντομότερο δυνατό θα βρω μια δουλειά.

(Εκείνη τη στιγμή η Ελένη, που κρυφάκουγε τη συζήτηση των δύο γυναικών, μπαίνει

στο δωμάτιο.)

Ελένη: Μαμά, τι είναι αυτά που λέτε; Αλήθεια σε απέλυσαν;

Χριστίνα: Ναι κόρη μου, με απέλυσαν σήμερα, όπως και το γείτονα μας.



Ελένη: Και τώρα, τι θα κάνουμε; Κι αυτός πως θα ζήσει χωρίς λεφτά;

Γιαγιά: Είπα στην μάνα σου να της δώσω μερικά χρήματα που έχω στην άκρη για να

περάσουμε. Πιστεύω πως μας αρκούν, έστω και για λίγο, αλλά αυτή δεν με

αφήνει.

Χριστίνα: Μητέρα, μην επιμένεις, δεν μπορώ να το δεχτώ. Εδώ πέρα στη διπλανή

πόρτα υπάρχει μια οικογένεια που είναι σε χειρότερη κατάσταση από

εμάς.

Ελένη: Μην ανησυχείτε, θα ψάξω να βρω μια δουλειά κι εγώ και δε με νοιάζουν οι

εξετάσεις. Πρέπει να κάνω και εγώ κάτι, δεν μπορώ να μένω με χέρια

σταυρωμένα.

Χριστίνα: Δε χρειάζεται, εσύ να ασχοληθείς με τα μαθήματα σου. Εγώ θα ψάξω να

βρω μια δουλειά.

Ελένη: Μαμά, όχι το αποφάσισα, αν δε δράσω άμεσα τότε θα καταλήξουμε χωρίς

σπίτι.

Χριστίνα: Τι να σου πω παιδί μου; Αφού το θεωρείς σωστό , θα ψάξουμε μαζί να



βρούμε κάτι.

ΣΚΗΝΗ Γ’

(Ακούγεται κλάμα παιδιού)

Ελένη: Μαμά, μαμά σου έχω νέα!!

Χριστίνα: Τι έγινε παιδάκι μου; Βρήκες δουλειά;

Ελένη: Όχι αλλά η διπλανή μας γέννησε.

(Μπαίνει η γιαγιά)

Γιαγιά: Τι ήταν αυτό το κλάμα που ακούστηκε;

Χριστίνα: Γέννησε η γειτόνισσά μας.

Ελένη: Ναι γιαγιά, η διπλανή μας γέννησε.

Γιαγιά: Αχ, τι ωραία, μια καινούργια ζωή ήρθε σ’ αυτόν τον κόσμο, μια σπίθα

αισιοδοξίας στο σκοτάδι της απελπισίας που υπάρχει γύρω μας.



Γιαγιά: Άντε λοιπόν, τι καθόμαστε; Πάμε να συγχαρούμε τους γονείς.

Ελένη: Ναι, ναι πάμε, φύγαμε.

(Απευθύνονται στο κοινό)

Γιαγιά: Και τώρα όλοι μας ας προσπαθήσουμε να κερδίσουμε το παιχνίδι της κρίσης

Στην Ελλάδα.

Χριστίνα: Για ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά μας. Ας ελπίσουμε, γιατί μόνο η

Ελπίδα μας απομένει.

Ελένη: Για εμάς, τη νέα γενιά που είναι αγανακτισμένοι με όσα συμβαίνουν γύρω

Της, αξίζει να προσπαθήσουμε.



ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

1. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ/ ΠΗΓΕΣ

- http://dato.worldbank.org/

- http://www.msf.gr/inderpip?option.com_front+page&Itemid=1

- http://www.dietup./gr/gynaika/diatrofi/2067.html

- http://el.wikipedia.org/wiki/Παγκόσμια_Τράπεζα

- http://el.wikipedia.org/wiki/Διεθνές_Νομισματικό_Ταμείο

- http://www.i-reportergr.com/2009/11/blog-post_553.html

- http://www.microcreditsummit.org/

- http://www.gdrc.org/km/grameen-info.html

- Η χειραγώγηση των μαζών- Noam Choamsky

- Τμήμα Πληθυσμού των Η.Ε., UNESCO, UNICEF, WHO και Παγκόσμια

Τράπεζα

- ΟΟΣΑ

- News247.gr

- «Το νέο πρόσωπο του κόσμου»,Le Monde diplomatique(εκτ. Ελευθεροτυπία)

- http://www.patrides.com

- Ελευθεροτυπία

- e-psychology.gr

- in.gr(υγεία)

- Έθνος

- http://el.wikipedia.org

http://dato.worldbank.org/

http://www.msf.gr/inderpip?option.com_front+page&Itemid=1

http://www.dietup./gr/gynaika/diatrofi/2067.html

http://elxikipedia.org/wiki/Παγκόσμια_Τράπεζα

http://el.wikipedia.org/wiki/Διεθνές_Νομισματικό_Ταμείο

http://www.i-reportergr.com/2009/11/blog-post_553.html

http://www.microcreditsummit.org/

http://www.gdrc.org/km/grameen-info.html

http://www.patrides.com/

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%86%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE







2. ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΜΑΤΑ

2.1 Δημιουργία βίντεο

Οι παρακάτω ομάδες των μαθητών ετοίμασαν βίντεο τα οποία είναι ανηρτημένα στην

ιστοσελίδα του Γενικού Λυκείου Λεχαινών.

Α) Κόκκινη ομάδα (Θεοδώρα Μπερέτα)

Β) Βεραμάν ομάδα

Γ) Μπλέ ομάδα (Αντρέι Κουτσουρεάνου)

2.2. Κολάζ

Κολάζ 1: Βεραμάν ομάδα



Κολάζ 2: Πράσινη ομάδα

Κολάς3: Κίτρινη ομάδα



Κολάζ σκίτσων: Κόκκινη ομάδα (Καραμουσάλη Ευτυχία)

3. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Στοιχεία ερωτώμενου:

1. Ηλικία:

• 18- • 18-30 • 30-45 • 45-60 • 60+



2. Φύλο :

• Άντρας • Γυναίκα

3. Εκπαιδευτική βαθμίδα:

• Βασική • Μέση • Ανώτερη • Ανώτατη

4. Απασχόληση:

• Μαθητής • Φοιτητής • Ιδιωτικός υπάλληλος • Δημόσιος υπάλληλος • Αυτοαπασχολούμενος • Επιχειρηματίας

Ερωτήσεις:

1. Κατά τη γνώμη σας , γιατί υπάρχουν φτωχοί ;

• Εξαιτίας του συστήματος • Γιατί υπάρχει μεγάλη αδικία στην κοινωνία μας • Γιατί ήταν άτυχοι • Γιατί δεν είχαν τη θέληση να προκόψουν, ήταν τεμπέληδες • Τίποτα από τα παραπάνω



2. Πιστεύετε ότι τα παιδιά των φτωχών οικογενειών έχουν τη δυνατότητα να μορφωθούν και να εξελιχθούν;

• Ναι • Όχι • Ίσως

3. Εσάς προσωπικά σας συμβαίνει κάποιες φορές να φοβάστε μήπως βρεθείτε σε κατάσταση φτώχειας;

• Ναι • Όχι

4. Πιστεύετε ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο από το παρόν;


5. Εάν βρισκόσασταν σε οικονομικό αδιέξοδο , θα μεταναστεύατε σε κάποια άλλη χώρα;


6. Εάν μπορούσατε να διαλέξετε τρόπους καταπολέμησης της φτώχειας, ποιον ή ποιους θα διαλέγατε; (μέχρι 3 επιλογές)

• Την καταπολέμηση της ανεργίας • Την ενίσχυση των μισθών και των συντάξεων • Την ενίσχυση της κοινωνικής ασφάλισης • Την εκπαίδευση • Την ένταξη των μεταναστών στην εργασία • Τίποτα από τα παραπάνω



4. ΑΡΧΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗΣ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ

ΑΡΧΗ ΠΡΩΤΗ

Το παιδί θα απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα που προβλέπονται σε αυτή τη

Διακήρυξη.Τα δικαιώματα αυτά αναγνωρίζονται σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά χωρίς

διάκριση φυλής, χρώματος,φύλου,γλώσσας, θρησκεία, πολιτικών ή άλλων

πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, περιουσίας, οικογενειακής

προέλευσης ή άλλης κοινωνικής θέσης του ίδιου του παιδιού ή της οικογένειάς του.

ΑΡΧΗ ΔΕΥΤΕΡΗ

Το παιδί θα απολαμβάνει ιδιαίτερη προστασία και θα του παρέχονται, με νομοθετικά

ή άλλα μέσα, ευκαιρίες και δυνατότητες για να μπορέσει να αναπτυχθεί σωματικά,

ψυχικά, ηθικά, πνευματικά και κοινωνικά με τρόπο φυσιολογικό κι υγιεινό και σε

συνθήκες ελευθερίας και αξιοπρέπειας.Όταν θεσπίζονται νόμοι για το σκοπό αυτό,

πρωταρχική φροντίδα θα είναι η εξασφάλιση των πραγματικών συμφερόντων του

παιδιού.

ΑΡΧΗ ΤΡΙΤΗ

Στο παιδί θα αναγνωρίζεται από τη στιγμή της γέννησής του το δικαίωμα να έχει

όνομα και εθνικότητα.

ΑΡΧΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Το παιδί θα απολαμβάνει τα δικαιώματα της κοινωνικής ασφάλειας.Θα του

αναγνωρίζεται το δικαίωμα να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται με υγεία.Για το σκοπό

αυτό θα παρέχεται στο παιδί και στη μητέρα του ιδιαίτερη φροντίδα και προστασία,

στην οποία περιλαμβάνεται και η ικανοποιητική προ-γεννητική και μετα-γεννητική

μέριμνα. Το παιδί θα έχει το δικαίωμα ικανοποιητικής διατροφής, στέγασης,



ψυχαγωγίας και ιατρικής περίθαλψης.

ΑΡΧΗ ΠΕΜΠΤΗ

Το παιδί που μειονεκτεί σωματικά, διανοητικά ή κοινωνικά θα απολαμβάνει την

ιδιαίτερη μεταχείριση, εκπαίδευση και φροντίδα που απαιτεί η ειδική κατάστασή του.

ΑΡΧΗ ΕΚΤΗ

Το παιδί έχει ανάγκη, για την πλήρη και αρμονική ανάπτυξη της προσωπικότητάς

του, από αγάπη και κατανόηση.Θα μεγαλώνει, όπου είναι δυνατόν, με την ευθύνη και

τη φροντίδα των γονέων του και πάντοτε σε μια ατμόσφαιρα στοργής και ηθικής και

υλικής ασφάλειας.Το παιδί της τρυφερής ηλικίας δεν θα χωρίζεται από τη μητέρα του

παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.Η κοινωνία και οι δημόσιες υπηρεσίες θα

έχουν το καθήκον να παρέχουν ιδιαίτερη φροντίδα στα παιδιά που έχουν επαρκή

μέσα συντήρησης.Η παροχή κρατικών επιδομάτων και άλλης βοήθειας για τη

συντήρηση των παιδιών πολυμελών οικογενειών είναι επιθυμητή.

ΑΡΧΗ ΕΒΔΟΜΗ

Στο παιδί αναγνωρίζεται το δικαίωμα εκπαίδευσης, η οποία θα παρέχεται δωρεάν και

θα είναι υποχρεωτική, στη στοιχειώδη τουλάχιστον βαθμίδα.Στο παιδί θα παρέχεται

μια εκπαίδευση που θα προάγει τη γενική παιδεία του και θα του δώσει τη

δυνατότητα με βάση την αρχή της ισότητας των ευκαιριών να αναπτύξει τις

ικανότητές του, την ατομική του κρίση και το αίσθημα της ηθικής και κοινωνικής

ευθύνης του και να γίνει χρήσιμο μέλος της κοινωνίας.Τα πραγματικά συμφέροντα

του παιδιού αποτελούν την κατευθυντήρια αρχή εκείνων που είναι υπεύθυνοι για την

εκπαίδευση και την καθοδήγησή του.Η ευθύνη αυτή ανήκει κατα πρώτο λόγο στους

γονείς του.Το παιδί θα έχει κάθε ευκαιρία για παιχνίδι και ψυχαγωγία που πρέπει να

κατευθύνεται προς τους ίδιους σκοπούς που επιδιώκει και η εκπαίδευση.Η κοινωνία

και οι δημόσιες υπηρεσίες θα επιδιώξουν να προωθήσουν την απόλαυση του



δικαιώματος αυτού.

ΑΡΧΗ ΟΓΔΟΗ

Το παιδί θα είναι σε κάθε περίπτωση από τους πρώτους που θα απολαμβάνει

προστασία και περίθαλψη.

ΑΡΧΗ ΕΝΑΤΗ

Το παιδί θα προστατεύεται από κάθε μορφή εγκατάλειψης, σκληρότητας και

εκμετάλευσης.Δεν θα είναι αντικείμενο κανενός είδους συναλλαγής.Το παιδί δεν θα

προσλαμβάνεται σε εργασίες πριν φτάσει στην κατάλληλη ηλικία.Σε καμία

περίπτωση δεν θα εξαναγκάζεται ή θα του επιτρέπεται να απασχολείται σε εργασία ή

επάγγελμα που θα ζημιώνει την υγεία ή την εκπαίδευσή του ή θα παρεμποδίζει τη

σωματική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξή του.

ΑΡΧΗ ΔΕΚΑΤΗ

Το παιδί θα προστατεύεται από κάθε ενέργεια που μπορεί να ενθαρρύνει φυλετικές,

θρησκευτικές ή όποιας άλλης μορφής διακρίσεις.Το παιδί θα ανατρέφεται με πνεύμα

κατανόησης, ανοχής, φιλίας μεταξύ των λαών, ειρήνης και παγκόσμιας αδελφοσύνης

και με πλήρη συναίσθηση ότι η δραστηριότητα και οι ικανότητές του πρέπει να

αφιερώνονται στην εξυπηρέτηση των συνανθρώπων του.

Οι παραπάνω αρχές υποτίθεται πως τηρούνται από όλους ανεξαιρέτως.Δεν είναι όμως

οι άνθρωποι του λαθραιμπορίου της ανθρώπινης ύπαρξης οι μοναδικοί

ένοχοι.Συνένοχοι σε αυτό το τερατώδες γεγονός είμαστε όλοι, διότι ενώ όλοι

γνωρίζουμε τι συμβαίνει, και μάλιστα λεπτομερώς, δεν κάνουμε τίποτα άλλο εκτός

από το να κρίνουμε και να λυπόμαστε αυτά τα παιδιά.Κανείς δεν προβαίνει σε

πράξεις που θα μπορούσαν να βοηθήσουν αυτά τα παιδιά και το γεγονός μας έχει

γίνει πια τόσο οικείο που στο ακουσμά του η αντιδρασή μας δεν είναι διαφορετική

από αυτή όταν ακούμε τα αποτελέσματα ενός αγώνα τέννις!

ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ...

Documents