ò o mgo 3 mg + n2 mg3n2 - chemie.uni-hamburg.de · cr 2 o 7 2-- 2 px ± , ,hujhehq po 4 3-- 3 px...
TRANSCRIPT
![Page 1: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/1.jpg)
Redoxreaktionen
Mg Mg2+
+ 2 e–
½ O2 + 2 e–
O2–
3 Mg 3 Mg2+
+ 6 e–
N2 + 6 e–
2 N3–
Mg + ½ O2 MgO
3 Mg + N2 Mg3N2
1
![Page 2: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/2.jpg)
Redoxreaktionen
2
![Page 3: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/3.jpg)
Eine Oxidation ist ein Elektronenverlust
Na Na+ + e-
Ein Reduktionsmittel ist ein Atom, Ion oder Molekül, das
Elektronen abgibt und so selbst oxidiert wird. Bei der Oxidation
steigt die Oxidationszahl eines der beteiligten Atome.
Eine Reduktion ist eine Elektronenaufnahme
O2 + 4 e- 2 O2-
Cl2 + 2 e- 2 Cl-
Ein Oxidationsmittel ist ein Atom, Ion oder Molekül, das
Elektronen aufnimmt und so selbst reduziert wird. Bei der
Reduktion sinkt die Oxidationszahl eines der beteiligten Atome.
Oxidation und Reduktion
3
![Page 4: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/4.jpg)
Oxidationszahlen
Eine Oxidation ist eine Erhöhung der Oxidationszahl
Eine Reduktion ist eine Erniedrigung der Oxidationszahl
C0 + O02 C+IVO-II
2
C wird oxidiert
O wird reduziert
4
![Page 5: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/5.jpg)
Schreibweise von Oxidationszahlen
+I -II
2H O+1 -2
2H O H O2+I -II
+I -II
2H O+1 -2
2H O H O2+I -II
5
![Page 6: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/6.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
Die Summe der Oxidationszahlen der Atome in einem
Molekül ist gleich seiner Gesamtladung
Verbindung Gesamtladung Oxidationszahlen
Cr2O7 2- - 2 muß – II ergeben
PO4
3- - 3 muß – III ergeben
H3O + + 1 muß + I ergeben
6
![Page 7: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/7.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
In einem neutralen Molekül ist die Summe der
Oxidationszahlen gleich Null.
Verbindung Gesamtladung Oxidationszahlen
H2O Null muß Null ergeben
NaCl Null muß Null ergeben
Fe2O3 Null muß Null ergeben
7
![Page 8: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/8.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
Bei einatomigen Ionen entspricht die Oxidationszahl
deren Ladung
Einatomiges Ion Ladung Oxidationszahl
Na + +1 ist + I
Fe 3+ +3 ist + III
Br- -1 ist - I
8
![Page 9: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/9.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
Alle Elemente oder Atome im elementaren Zustand
haben immer die Oxidationszahl Null
0
Fe0
Al0
2H0
8S
9
![Page 10: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/10.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
In nichtmetallischen Verbindungen hat Wasserstoff die
Oxidationszahl +I.
In Metallhydriden hat Wasserstoff die Oxidationszahl – I.
+I
HCl+I
2H O +I
3NH
–I
LiH –I
4 PbH
10
![Page 11: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/11.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
In den meisten Verbindungen hat Sauerstoff die
Oxidationszahl – II.
In Peroxiden hat der Sauerstoff die Oxidationszahl – I.
–II
2H O –II
2CO –II
3NO
– I
2H O2
– I
BaO2
– I
2Na O2
11
![Page 12: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/12.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
In kovalenten Verbindungen werden den einzelnen Atomen
hypothetische Ionenladungen zugeordnet.
Die Elektronen werden dabei den elektronegativeren
Elementen zugeteilt. Die formale Ladung entspricht der
Oxidationszahl.
+I -II
2H O+I – I
2H O2
+I +V –II
3H N O
Verbindung Imaginäre Ionenladung Oxidationszahl
H2O H+, O2–, H+
H2O2 H+, O–, O–, H+
HNO3 H+, N5+, 3 O2–
12
![Page 13: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/13.jpg)
Ermittlung von Oxidationszahlen
Halogene haben meistens die Oxidationszahl – I, aber
in Sauerstoffverbindungen haben sie oftmals positive
Oxidationszahlen.
Das Element Fluor hat immer die Oxidationszahl – I.
Andere Halogene können auch positive Werte annehmen:
+I – I
NaCl+I – I
KBr
+I +V – II
3 HClO +I +VII – II
4 H Cl O +I +I –II
HClO
+III –I
3ClF+I –I
I Br13
![Page 14: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/14.jpg)
Eine Oxidation ist immer an eine Reduktion gekoppelt
und umgekehrt. Eine Redoxreaktion beinhaltet immer
zwei Redoxpaare:
Reduktionsmittel 1 Oxidationsmittel 1 + n e–
Oxidation
Reduktion
Oxidationsmittel 2 + n e–
Reduktionsmittel 2Oxidation
Reduktion
Red 1 + Ox 2 Ox 1 + Red 2
Korrespondierende Redoxpaare
Oxidation und Reduktion
14
![Page 15: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/15.jpg)
Korrespondierende Redoxpaare
2 Na + Cl2 2 Na+ + 2 Cl- 2 NaCl
2 Ca + O2 2 Ca2+ + 2 O2- 2 CaO
Red 1 + Ox 2 Ox 1 + Red 2
15
![Page 16: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/16.jpg)
Oxidation und Reduktion
Ob die Oxidation oder die Reduktion einer Verbindung
stattfindet hängt vom Reaktionspartner ab. Beispiel:
H2O2 als Reduktionsmittel:
H2O2 als Oxidationsmittel:
2 KI + H2SO4 K2SO4 + 2 HI
H2O2 + 2 HI 2 H2O + I2
2 KMnO4 + 6 H+ + 5 H2O2
2 Mn2+
+ 5 O2 + 8 H2O + 2 K+
16
![Page 17: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/17.jpg)
Eine Disproportionierung ist eine Redoxreaktion, bei der
ein Element gleichzeitig in eine höhere und eine tiefere
Oxidationsstufe übergeht.
Beispiele: H2O2 ½ O2 + H2O
Cl2 + OH- HCl + OCl-
Chlorkalk: CaCl(OCl)
(Benutzung als Desinfektionsmittel z.B. bei der Trinkwasser-
aufbereitung)
Disproportionierung
-1 0 -2
0 -1 +1
17
![Page 18: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/18.jpg)
Eine Komproportionierung ist eine Redoxreaktion, bei der
ein Element aus einer höheren und einer tieferen
Oxidationsstufe in eine mittlere übergeht.
Beispiele:
Entfernung von H2S (Schwefelwasserstoff) durch partielle
Oxidation zu SO2 und folgender Kompropotionierung
SO2 + 2 H2S 3 S + 2 H2O
Komproportionierung
0 -2 +4
+5 -1 0 IO3
- + 5 I- + 6 H+ 3 I2 + 3 H2O
18
![Page 19: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/19.jpg)
Die Redoxreihe
Zn (s) + Cu2+
(aq) Zn2+
(aq) + Cu (s)
Cu Cu2+Cu2+Cu2+
ZnZn2+Zn2+
Cu
ZnZn
19
![Page 20: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/20.jpg)
Die Redoxreihe
20
![Page 21: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/21.jpg)
Die Redoxreihe
Reduzierte Form Oxidierte Form
Mg Mg2+ + 2 e-
Zn Zn2+ + 2 e-
Fe Fe2+ + 2 e-
Pb Pb2+ + 2 e-
H2 + 2 H2O 2 H3O+ + 2 e-
Cu Cu 2+ + 2 e-
Ag Ag+ + e-
2 Br – Br2 + 2 e-
2 Cl – Cl2 + 2 e-
Ox
idati
on
skra
ft
Red
uk
tion
sk
raft
21
![Page 22: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/22.jpg)
Die Galvanische Zelle
In der galvanischen Zelle wird der Minuspol als Anode
bezeichnet, der Pluspol als Kathode. Die Elektronen fließen von
der Anode zur Kathode. Wo findet Oxidation statt? 22
![Page 23: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/23.jpg)
Das Daniell-Element
Batterie =
Galvanisches Element: Zn (s) | Zn2+ (aq) || Cu2+ (aq) | Cu (s) 23
![Page 24: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/24.jpg)
Die Elektromotorische Kraft (EMK)
Zwischen den beiden
Halbzellen eines
Galvanischen Elementes
besteht eine
Potenzialdifferenz.
Die Potenzialdifferenz
wird als
elektromotorische Kraft
bezeichnet. Sie kann in
stromlosen Messungen
mit einem Voltmeter
bestimmt werden. Ihre
Einheit ist das Volt [V].
24
![Page 25: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/25.jpg)
Das Zellpotenzial
E der Anode0 E der Kathode0
E der Zelle0
Voltmeter
E0 (Zelle) = E0 (Kathode) – E0 (Anode) 25
![Page 26: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/26.jpg)
Die Normal-Wasserstoffelektrode (NHE)
26
![Page 27: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/27.jpg)
Messung von Standardpotenzialen
27
![Page 28: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/28.jpg)
Standardpotenziale
+
–
Ag
Cu
H2
Zn Zn Zn2+
+ 2 e–
Cu Cu2+
+ 2 e–
H2 2 H+ + 2 e
–
Ag Ag+ + e
–
1.56 V
1.10 V
0.76 V
0.34 V
0.80 V0.46 V
Nulllinie
28
![Page 29: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/29.jpg)
Standardpotenziale
Vorzeichenkonvention 1953:
Ein positives Vorzeichen des Standardpotenzials bedeutet
freiwillige Reduktion gegenüber der Normalwasserstoff-
Elektrode.
Ein negatives Vorzeichen des Standardpotenzials bedeutet
freiwillige Oxidation gegenüber der Normalwasserstoff-
Elektrode.
Je positiver das Standardpotenzial, desto stärker ist die
Oxidationskraft.
Je negativer das Standardpotenzial, desto stärker ist die
Reduktionskraft. 29
![Page 30: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/30.jpg)
Re
du
ktio
nsk
raft
Oxid
ati
on
sk
raftRed. Form Ox. Form
saure Lösung (aH+ = 1)
+ z e– StandardpotientialE0 in V
Li Li+ + 1 e– – 3.04
K K+ + 1 e– – 2.93
Ca Ca2+ + 2 e– – 2.84
Na Na+ + 1 e– – 2.71
Mg Mg2+ + 2 e– – 2.36
Al Al3+ + 3 e– – 1.68
Mn Mn2+ + 2 e– – 1.18
Zn Zn2+ + 2 e– – 0.76
Cr Cr3+ + 3 e– – 0.74
Fe Fe2+ + 2 e– – 0.44
Cd Cd2+ + 2 e– – 0.40
Co Co2+ + 2 e– – 0.28
Sn Sn2+ + 2 e– – 0.14
Pb Pb2+ + 2 e– – 0.13
Fe Fe3+ + 3 e– – 0.04
H2 2 H+ + 2 e– 0.000
Sn Sn4+ + 4 e– 0.15
Cu Cu2+ + 2 e– 0.34
Cu Cu+ + 1 e– 0.52
Fe2+ Fe3+ + 1 e– 0.77
Ag Ag+ + 1 e– 0.80
Hg Hg2+ + 2 e– 0.86
Pd Pd2+ + 2 e– 0.92
Pt Pt2+ + 2 e– 1.19
Au Au3+ + 3 e– 1.50
30
![Page 31: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/31.jpg)
Red
uktio
ns
kra
ftO
xid
ati
on
sk
raftReduzierte Form Oxidierte Form
saure Lösung (aH+ = 1)
+ z e– StandardpotentialE0 in V
S2– S + 2 e– – 0.48
H3PO3 + H2O H3PO4 + 2 H+ + 2 e– – 0.28
H2 + H2O O2 + 2 H3O+ + 2 e– 0
SO2 + 6 H2O SO42– + 4 H3O+ + 2 e– 0.17
2 I– I2 + 2 e– 0.54
H2O2 + H2O O2 + 2 H3O+ + 2 e–
0.68
NO + 6 H2O NO3– + 4 H3O+ + 3 e– 0.96
2 Br– Br2 + 2 e– 1.07
6 H2O O2 + 4 H3O+ + 4 e– 1.23
2 Cr3+ + 21 H2O Cr2O72– + 14 H3O+ + 6 e– 1.33
2 Cl– Cl2 + 2 e– 1.36
Pb2+ + 6 H2O PbO2 + 4 H3O+ + 2 e– 1.46
Mn2+ + 4 H2O MnO4– + 8 H+ + 5 e– 1.51
3 H2O + O2 O3 + 2 H3O+ + 2 e– 2.07
2 F– F2 + 2 e– 2.87
Spannungsreihe komplizierterer Redoxsysteme
31
![Page 32: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/32.jpg)
Spannungsreihe - Beispiele
unerwünschte Redoxreaktionen an
benachbarten Zahnfüllungen
Korrosion von Eisen
32
![Page 33: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/33.jpg)
Konzentrationsabhängigkeit des Elektrodenpotenzials
33
![Page 34: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/34.jpg)
Die Nernstsche Gleichung
]Red[
]Ox[ln0
Fn
TREE
E0 = Standardpotenzial des
Redoxpaares
n = Zahl der pro Formelumsatz
ausgetauschten Elektronen
R = 8.314 J · K–1 · mol–1
F = 96485 C · mol–1
T = Temperatur in Kelvin Walther Hermann Nernst
34
![Page 35: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/35.jpg)
Die Nernstsche Gleichung
Potential für die Halbzelle Ag / Ag+;
Konzentrationsabhängigkeit
Ag Ag+ + e- E0 = 0,8 V, n = 1
1M Lösung:
E = +800mV + (59mV / 1) · lg (1 / 1) = +800mV
10M Lösung:
E = +800mV + (59mV / 1) · lg (10 / 1) = +859mV
0,1M Lösung:
E = +800mV + (59mV / 1) · lg (0,1 / 1) = +741mV 35
![Page 36: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/36.jpg)
Quantifizierung Galvanische Zelle
EMK berechnen für ZnZn2+Cu2+Cu
Zn Zn2+ + 2e-
Cu Cu2+ + 2 e-
EMK: E = ERed - EOx =
Für 1M Lösungen: E = E0 = 1,10 V
[Zn]
][Znlg
2
0,0590,76E
2
[Cu]
][Culg
2
0,0590,34E
2
][Zn
][Culg
2
0,0590,76)0,34
2
2
(
36
![Page 37: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/37.jpg)
pH-Abhängigkeit der Oxidationskraft
1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0 10 11 12 13 14
0
0.54
1.071
1.36
1.51
2
pH
E [V]
I / 2I2 –
Br / 2Br 2 –
Cl / 2Cl2 –
MnO / Mn4–
2+
)Mn(c
)H(c)MnO(clg
5
059,051,1
]d[Re
]Ox[lg
n
059,0EE
2
84
37
2 M n O 4 – + 1 6 H
+ +1 0 e
– 2 M n
2 + + 8 H 2 O
1 0 I –
5 I 2 + 1 0 e –
![Page 38: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/38.jpg)
Trockenelemente (Taschenlampenbatterie)
Abdichtung
Graphitstab mit Braunstein
Papier-Kunststoff-isolation undMetallmantel
Zinkzylinder
poröse Zwischen-schicht (Papier)
Elektrolyt:NH Cl, ZnClFüllstoffe
4 2
+-
Polkappen
+
Zn + 2 NH4Cl [Zn(NH3)2Cl2] + 2 H+ + 2 e
–
2 MnO2 + 2H+ + 2 e
–2 MnO(OH)
Zn + 2 NH4Cl + 2 MnO2 [Zn(NH3)2Cl2] + 2 MnO(OH) 38
![Page 39: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/39.jpg)
Der Bleiakkumulator
Pb + SO42–
PbSO4 + 2 e–
PbO2 + 4 H+ + SO4
2– + 2 e
–PbSO4 + H2O
Pb + PbO2 + 2 H2SO4 2 PbSO4 + 2 H2O + 2.04 VEntladung
Ladung 39
![Page 40: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/40.jpg)
Vorgehensweise:
- Oxidationszahlen bestimmen
- Teilgleichungen für Oxidation und Reduktion aufstellen
- Ladungs- und Stoffbilanz der Teilgleichungen mit H2O, H+ und
OH- ausgleichen
- Multiplikation der Teilgleichungen (KGV)
- Gesamtgleichung durch Addition der Teilgleichungen
Aufstellen von Redoxgleichungen
z.B. Mg + O2 ?
Oxidation: Mg Mg2+ + 2 e-
Reduktion: O2 + 4 e- 2 O2-
Redox: 2 Mg + O2 2 Mg2+ + 2 O2-
2 MgO
x 1
x 2
40
![Page 41: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/41.jpg)
Auflösen unedler Metalle in Säuren
Zn + HCl Zn2+ + H2
Aufstellen von Redoxgleichungen
Ox. Zn Zn2+ + 2 e- x 1
Red. 2 H+ + 2 e- H2 x 1
Redox: Zn + 2 HCl Zn2+ + 2 Cl- + H2
41
![Page 42: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/42.jpg)
Auflösen von Kupfer in Salpeter-
säure unter Bildung von NO
Cu + HNO3 + Cu2+ + NO
Aufstellen von Redoxgleichungen
Red. NO3- + 3 e- + 4 H+ NO + 2 H2O
Ox. Cu Cu2+ + 2 e-
Redox: 3 Cu + 2 NO3- + 8 H+ 3 Cu2+ + 2 NO + 4H2O
x 3
x 2
42
![Page 43: ò O MgO 3 Mg + N2 Mg3N2 - chemie.uni-hamburg.de · Cr 2 O 7 2-- 2 PX ± , ,HUJHEHQ PO 4 3-- 3 PX ± , ,,H UJHEHQ H 3 O + + 1 muß + I ergeben 6 . Ermittlung von Oxidationszahlen](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040702/5d66e97288c99364418baaff/html5/thumbnails/43.jpg)
Reaktion von Permanganat mit Wasserstoffperoxid
in saurer Lösung
Aufstellen von Redoxgleichungen
Red. MnO4- + 5e- + 8H+ Mn2+ + 4 H2O
Ox. H2O2 O2 + 2H+ + 2 e-
Redox: 2 MnO4- + 5 H2O2 + 6 H+ 2 Mn2+ + 5 O2 + 8 H2O
x 5
x 2
2 KMnO4 + 6 H+ + 5 H2O2
2 Mn2+
+ 5 O2 + 8 H2O + 2 K+
43