o nhiem moi truong-hoan chinh

8/14/2019 o Nhiem Moi Truong-hoan Chinh

1/27

LI M U

X hi loi ngi ang tin gn hn n s pht trin bn vng. l vic va pht

trin kinh t hin i song song vi bo v mi trng sinh thi. Tuy nhin, tnh trng

nhim mi trng vn ang honh hnh khp mi ni trn hnh tinh xanh. Mi trng

sinh sng, hot ng v pht trin ca con ngi vn ang ngy ngy b tn ph mc d

cng ng quc t vn ang ra sc ku gi bo v mi trng. Do , trong vi nm gn

y, thut ng an ninh sinh thi xut hin v tr thnh mt trong nhng mc tiu chin

lc pht trin ca nhiu quc gia. Sau cch mng cng nghip, nn kinh t th gii nh

thay da i tht vi tc tng trng kinh t thn k ca nhiu nc. Song s li dng t

nhin ca con ngi cng ngy cng ph hoi mi trng nghim trng hn. Mt lot cc

vn an ninh sinh thi, mi trng v ti nguyn mang tnh ton cu v khu vc nh s

thay i kh hu mang tnh ton cu, tng ozone b ph hng, ti nguyn nc b thiu

nghim trng v khng hong nng lng e do n s pht trin bn vng ca con ngi.

nhim mi trng tr thnh mt vn ton cu v buc mi quc gia phi lin kt vi

nhau cng tm phng thc gii quyt. Hn th, vn nn sinh thi ny c nh hng trc

tip hoc gin tip n ton b nn kinh t th gii v i sng chnh tr quc t.Bi tiu lun s cung cp mt ci nhn y v vn nhim mi trng vi t

cch l mt vn ton cu. Nguyn nhn no lm mi trng sinh thi b nhim v tn

ph. Thc trng ca vn ra sao trn phm vi ton cu. Tc ng ca vn n quan h

quc t v chnh tr quc t l tch cc hay tiu cc. Cui cng, gii php no l hiu qu

cho vn sinh thi ton cu ny. Cu tr li s c trong ni dung chi tit ca bi tiu lun.


2/27

CHNG I: THC TRNG NHIM MI TRNG

I. Khi nim nhim mi trng

nhim mi trng l s c mt ca cc cht l, c hi gy nn nhng bin i

nghim trng v cht lng ca cc yu t ca mi trng nh t, nc, khng khvt

qua ngng chu ng t nhin ca sinh th( dn n bin dng hoc cht hng lot) v con

ngi( m au, bnh tt,suy gim sc kho, thm ch c cht ngi )

Ngng chu ng t nhin ca cc loi sinh vt khc nhau khng ging nhau. i

vi con ngi, ngng chu ng c xc nh bng nhng tiu chun mi trng l

nhng quy nh v chun mc, gii hn cho php i vi cc yu t ca mi trng nh t,

nc, khng kh lm cn c qun l mi trng, nhm m bo sc sng ca sinh th,

bo v sc kho, s sng v kh nng lao ng ca con ngi.II. Cc dng nhim mi trng

nhim mi trng sng tn ti di cc dng nhim nc, nhim khng kh,

nhim t, nhim ting n, nhim phng x, cc tia v tr,v.v..

nhim nc l dng nhim nguy him nht, bi v ton b s sng trn tri t

gn lin vi nc. nhim nc l s bin i ca cht lng nc bi cc cht l, c hi

n nc, gy nguy him n s sng ca cc sinh vt, n s sng v sinh hot ca conngi, tc ng tiu cc n sn xut nng nghip , cng nghip, ng nghip v cc hot

ng thng mi, ngh ngi, gii trNu xt theo cc tc nhn gy nhim th nhim

nc c cc loi nh nhim v c, nhim hu c, nhim ho cht, nhim sinh hc,

nhim bi cc tc nhn vt l..

nhim khng kh l s c mt ca cc cht l c hi trong kh quyn, lm bin i

thnh phn v cht lng ca khng kh theo chiu hng xu i vi s sng. nhimkhng kh cng c hai ngun: ngun gc t nhin ( do ni la, chy rng, gi bi, cc qu

trnh phn hu cc cht hu c trong t nhin,v.v..) v ngun gc nhn to do cc hot ng

sn xut v tiu dng ca con ngi gy nn.

nhim t l s bin i thnh phn cht lng ca lp t ngoi cng ca thch

quyn, di tc ng tng hp nc, khng kh b nhim, rc thi c hi, cc sinh vt

v vi sinh vt..theo chiu hng tiu cc i vi s sng ca sinh vt v con ngi


3/27

Sa mc ho l mt trong nhng biu hin nguy him nht ca s suy thoi v nhim

t. Hin tng sa mc ho din ra c bit mnh cc vng thng xuyn b kh hn. Hin

nay trn th gii c ti 3,6 t ha t ang chu nh hng ca s suy thoi t.

III. Thc trng ca nhim mi trng hin nay

nhim mi trng ang l mt thch thc ln i vi tt c chng ta.Ch mt vi

pht n mt ci cy nhng li phi mt rt nhiu nm , thm ch c trm nm

trng li c mt ci cy nh th. Chnh nhng hnh ng ca con ngi v ang tn

ph nghim trng n mi trng sinh thi . Di y l mt vi con s thng k git mnh,

trn thc t nhng con s ny c l cn cao hn na.

Khong 50% dn s trn hnh tinh khng c nc sch

80% din tch rng ang b tn ph hoc suy thoi, 6 triu ha t trng b bin

thnh hoang mc. Nu tc khai thc rng tip tc nh hin nay th ch khong trong 170

nm na, rng trn ton cu s hon ton bin mt.

cc loi ng vt c v v hng lot nhng loi ng thc vt qu him khc ang

c nguy c tuyt chng

IV. Hu qu chung ca nhim mi trng

1. n sc kho con ngi

S suy thoi ca cht lng nc, khng kh v nhng nguy him khc v mitrng nh hng trc tip hoc gin tip ln sc khe con ngi, dn n s suy gim

sc khe v cc bnh tt lin quan, bao gm c cc cn bnh gy ra bi vi trng v cn trng

do s thay i ca kh hu nh st rt, vng da..

Theo t chc y t th gii hng nm c khong hn 2 triu ngi cht v cc cn bnh

lin quan n mi trng.

Ngy 5/12/1952 ti Lun n, Anh xy ra hin tng ln khi git ngi.Ngi ta o c hm lng kh Sunfua trong khng kh cao ti 3,8mg/m3 - gp 6 ln so

vi bnh thng. Nng bi khi ln ti 4,5mg/m3 cao gp 10 ln so vi thng ngy.

Dn trong thnh ph u cm thy tc ngc, kh th v ho lin tc. Ch trong vng c 4,5

ngy c hn 4000 ngi b mng, trong phn ln l tr con v ngi gi, hai thng

sau li c 8000 ngi na tip tc cht.

Khng ch c tc ng trc tip, nhim mi trng cn li nhng hu qu lu dic khi n vi th h. in hnh nh s bng n lng ung th Vit Nam. Sau mt lng ung

th u tin Thch Sn Ph Th, lin tip mt lot cc lng ung th khc c nhc ti


4/27

H Nam, H Ty, Ngh An, Qung Nam v mi y nht l lng ung th Thu Nguyn -

Hi Phng. C ni s ngi cht ln ti hn 1/3 dn s ca lng, bao gm c ngi gi v

tr em tt c u lin quan n tnh trng nhim mi trng trm trng.

2. n kinh t.

nhim mi trng lm suy yu sc kho con ngi, t dn n gim nng sut

lao ng, c bit l sn xut nng nghip. Mt khc, s suy thoi ca cht lng mi

trng s lm gim hiu nng cc ngun ti nguyn cho sn xut nh s tn tht trong ngh

c( do nhim nc), gim s pht trin ca rng do t b xi mn..

Mt khc, chi ph dnh cho y t cng nh chi ph khc phc hu qu ca nhim

mi trng khng ngng tng ln. Nht Bn, thit hi v kinh t do nhim mi trng

1955 l 132 triu USD, n nm 1970 ( 15 nm sau) con s ny ln ti 13 t USD, tc l

tng 174 ln. c tnh thit hi v kinh t do nhim mi trng gy ra cc nc Ty u

tng ng vi 6% tng thu nhp quc dn.

Ngoi ra nhim mi trng cn tc ng tr li mi trng t nhin. S nhim

mi trng nc, khng kh dn n s nhim mi trng sng. S nhim mi trng

sng mang tnh ton cu c ch bo bng cc hin tng ch yu nh hiu ng nh knh,

l thng tng Ozon, ma axit, sa mc ho, s a dng sinh hc b gim st, v.v .. chnh l

nhng vn bc xc nht ang t ra cho ton nhn loi. Mt s bin i nguy him nhtdo tc ng ngc ca nhim mi trng chnh la s bin i kh hu trn tri t. C th

coi s bin i ca kh hu trn tri t l hu qu tng hp tt yu ca cc hin tng do

nhim mi trng gy nn. G.H Bronteman nguyn ch tch u ban mi trng v pht trin

th gii ni rng tr chin tranh ht nhn ra th s bin i ca kh hu l mi e do ln

nht i vi con ngi. N khng nhng e do s tn vong ca con ngi m cn uy hip

c tng lai ca tri t.


5/27

CHNG II: NGUYN NHN CA NHIM MI TRNG

I. Nguyn nhn con ngi

Quan im duy nhn loi ly con ngi lm trung tm t xa xa, c bit l trong th

k XVII- XVIII tr thnh mt quan nim n vo tim thc ca con ngi . Con ngi l

tm im ca mi s ch , c quyn uy ti thng, cn gii t nhin ch l mt b my v

tri v gic. Con ngi thng tr t nhin nn c th tu tc ng ln n, ly i ca t nhin

tt c nhng g cn thit cho cuc sng ca mnh, v thc t din ra ng nh vy, nht l

t khi n ra cuc cch mng cng nghip.

tho mn nhu cu ngy cng tng ca mnh, con ngi khai thc, v vt tt c

nhng ngun ti nguyn thin nhin a vo sn xut, bt chp cc quy lut tn ti v

pht trin ca chng, min l thu c li nhun mt cch cao nht, nhanh nht, khi m li

ch kinh t tr thnh mc tiu duy nht v cao nht ca s pht trin x hi, mt tiu ch

quan trng nht nh gi s pht trin. Nhng thc cht th li ch kinh t do u m c?Phi chng con ngi cp bc t thin nhin v vay mn cc th h tng lai. Nhng

khi ti nguyn khng l m con ngi em vo trong sn xut l ra phi c coi l ci vn

ca sn xut, th nhng trong thc t, chng li c xem nh l thu nhp x hi, l li ch

kinh t m con ngi c hng th. iu cng c ngha l cc th h mai sau kh c

c hi tho mn cc nhu cu ca mnh t cc ngun ti nguyn thin nhin trn tri t.

II. Nguyn nhn x hi1. S cha hon thin v k thut cng ngh ca nn sn xut x hi.

S cha hon thin ca k thut v cng ngh ca nn sn xut x hi di nn vn

minh nng nghip v cng nghip l mt trong nhng nguyn nhn gy nn v thc y

nhim mi trng. tho mn nhu cu ngy cng tng ca con ngi, nn sn xut x hi

phi s dng mt khi lng ti nguyn thin nhin rt ln v ngy cng nhiu hn.

Trong iu kin nn k thut v cng ngh cha hon thin v cn nhiu hn ch, x hibuc phi s dng phng thc khai thc ti nguyn thin nhin theo b rng, ngha l i

vi mt loi ti nguyn no ch dng mt vi tnh nng ch yu, ri thi b, chng hn


6/27

nh than , du m ch dng lm nhin liu. Chnh v iu m ti nguyn thin nhin

cng c khai thc nhiu th cc cht thi b c hi ra mi trng ngy cng ln. Hu qu

tt yu ca phng thc s dng cc ngun ti nguyn thin nhin theo b rng l ti nguyn

ngy cng cn kit, mi trng sng ngy cng nhim nng n hn.

2. Bng n dn s.

Tc ng n mi trng ca s gia tng dn s th gii c th m t bng cng thc

tng qut: I=C.P.E

Trong :

I: Tc ng mi trng ca s gia tng dn s v cc yu t lin quan n dn s.

C: S gia tng tiu th ti nguyn trn n v u ngi.

P: S gia tng tuyt i dn s th gii

E: S gia tng tc ng n mi trng ca mt n v ti nguyn m con ngi khai

thc.

Cc tc ng tiu c ca tnh trng gia tng dn s hin nay trn th gii ni chung v

s bng n dn s mt s quc gia v khu vc ni ring biu hin cc kha cnh:

Sc p ln ti nguyn thin nhin v mi trng tri t do khai thc qu mc cc

ngun ti nguyn phc v cho cc nhu cu nh ,sn xut lng thc, thc phm,sn xut

cng nghip..To ra cc ngun thi tp trung vt qu kh nng t phn hu ca mi trng t

nhin trong cc khu vc th, khu sn xut nng nghip, cng nghip.

S gia tng dn s th v s hnh thnh cc thnh ph ln siu th lm cho mi

trng khu vc th c nguy c b suy thoi nghim trng. Ngun cung cp nc sch, nh

, cy xanh khng p ng kp cho s pht trin dn c, ko theo nhim mi trng khng

kh, nc tng ln.3. Chin tranh.

Trong chin tranh xm lc Vit Nam, tng cng quc M ri 72 triu lt cht

dit c trong c 44 triu lt cht c mu da cam ln 1,7 triu ha t trng v rng min

nam Vit Nam. Hu qu li cho con ngi cng nh mi trng sng cho n nay vn

cha tnh ton c ht v s tn ph khng khip ca n. Ngay khi b ri thuc dit c ln

th nht, 30% cy rng b cht ngay sau . Cy rng b tri l, nc b nhim, ng vtcht v nhim c, nhiu thm rng n nay vn khng c loi cy no c th mc c

minh chng tiu biu cho sc tn ph ca chin tranh ln mi trng t nhin.


7/27

Th gii ca chng ta phi chng kin bit bao cuc chin tranh c sc hu dit

ln, v tng ngy tng gi vn xy ra nhng cuc chin tranh xung t sc tc, tn gio

Bn cnh nhng thit h khng khip v ngi v ca th hu qu tc ng n nhim mi

trng ang l mt li cnh bo.

CHNG III: TC NG CA NHIM MI TRNG TI QUAN H

QUC T

Sau khi hiu c nhng nguyn nhn no gy ra tnh trng nhim mi trng

(NMT) cng nhng thc trng ng bo ng ca vn nn ny, chc hn chng ta cng

on c phn no nhng tc hi khn lng m nhim mi trng gy ra cho cc lnhvc khc trong cuc sng con ngi. Mi trng l ni din ra mi hot ng ca con

ngi, l mt nh kho khng l d tr v cung cp cho con ngi nguyn nhin liu

sn xut v pht trin kinh t. Do , khi m mi nh chung y b tn ph s gy ra nh

hng ti mi lnh vc ca i sng. Trong tng c th l mt quc gia, mi trng suy

thoi s gy tn tht cho quc gia . Nhng ng thi cc ca th khc ca mi nh Tri t

cng khng ng ngoi vng nh hng. T , gia cc c th s ny sinh nhng vn . c th l hp tc hoc mu thun hay xung t. Quan h gia cc quc gia hay quan h

quc t ni chung s thay i ra sao khi mi trng sinh thi trn ton Tri t b tn ph.

Liu c mi lin quan no gia vn nn sinh thi ny vi s n nh ca nn chnh tr quc

t? Cu tr li l c!

I/ NMT gy ra xung t trong quan h quc t v bt n cho nn chnh tr quc

t


8/27

Nh cp trn, NMT c tc ng rt mnh m ti chnh tr quc t ni ring

v quan h quc t ni chung. C th coi y l vn an ninh sinh thi. An ninh sinh thi

s gy ra nhng bt n cho quan h quc t trn ba cp : trong phm vi mt quc gia, mi

quan h gia cc quc gia v trn bnh din quc t hay tc l phm vi ton cu. Bt u

t vic gy ra nhng kh khn cho mt quc gia, suy thoi mi trng s to ra cng thng

trong quan h quc t v cui cng l c th gii t trong nhng nguy him v an ninh sinh

thi.

1. Trong phm vi mt quc gia:

a, Km hm pht trin kinh t x hi

Nh chng ta bit, mi trng sinh thi l c s sn xut v sinh sng ca loi

ngi, l ni din ra mi hot ng ca con ngi. Mi trng v ti nguyn thin nhin c

tm quan trng c bit vi i sng con ngi, to ra c s vt cht pht trin kt, vho,

x hi; to cho con ngi phng tin sinh sng v pht trin bn vng. Ni nh vy c

ngha l mi trng c tc ng trc tip n s pht trin ca mt quc gia. Khi m mi

trng b tn ph, n s gy ra nhng thit hi nng n v km hm s pht trin ca c mt

t nc.

Cc thm ho t nhin nh bo, l lt, hn hn, sa mc ho mt phn l do tt yutrong qu trnh vn ng ca thin nhin. Nhng mt khc cng do hot ng sn xut v

khai thc t nhin ba bi ca con ngi gy ra. Trong tc phm kinh in Collapse, tc

gi Jared Diamond ch ra rng: khi xt tnh bn vng, iu quan trng khng phi l bao

nhiu ngi ang sng trn hnh tinh ny, m l nhng nh hng ca h gy nn i vi

mi trng1. V con ngi phi tr gi cho hnh ng ca mnh. Thin tai gy ra nhng

thit hi to ln v ngi v ca cho mi quc gia, bt k l siu cng nh M hay ang phttrin nh Indonesia. Mt trn bo Katrina c th khin ton b nn kinh t M tr tr v thit

hi ln n hn 100 t la, tn ph trung tm sn xut du kh quan trng ca M. Cn bo

i qua lm ngng tr sn xut ca cc nh my lc du v khai thc du dn ti vic gi

xng du khng ngng tng ln. Ngnh sn xut ng cc lng thc cng b thit hi do khu

vc cn bo tn ph l ni chung chuyn ng cc ln nht ca M. Cn trn sng thn tn

cng vo Indonesia v mt s quc gia ng Nam lm hn 50 ngi thit mng v hngtrm ngi b cun phng ra bin. Ngnh du lch khng ch ca Thi Lan, Indonesia m cn

1 Thomas L. Friedman: Th gii phng tm lc lch s th gii th k XXI, Nxb Tr, Tr 710


9/27

ca hu ht cc nc chu u b tn tht. Thit hi kinh t cng ni kinh hong ca

ngi dn phi mt rt nhiu thi gian mi khc phc c. R rng, kinh t x hi ca mt

quc gia s b km hm nu cc thm ho t nhin c lin tc xy ra vi mc tn cng

ngy mt tng; v rt c th ch nhng ngi ng i khi b nhng tn tht v kinh t di

mi trng b ph hoi gy ra mi thc c phn no hnh ng sai tri ca mnh, nhng

n lc mi s ri, c n hn cng qu mun.2

b, e do s pht trin ngun nhn lc

V kha cnh con ngi, mi trng sinh thi b tn ph cng lc tn ph lun sc

kho ca con ngi. Khi bu khng kh trn ngp khi bi, kh thi cng nghip c hi;

ngun nc cng cha cc cht ho hc; t ai cha hm lng ch hay lu hunh th chc

chn con ngi s b mc cc loi bnh nguy him m ng s nht l bnh ung th. Sc

kho suy gim cn cht lng cuc sng th b gim st. Chnh ti cc thnh ph ln, ni m

cng ngh hin i vi i sng cao song mi trng li b nhim nng. Phng tin giao

thng ng c cng vi mt i li dy c, mt ngy lng kh thi gy nhim kh c

th tnh c. Cn khi bo l, hn hn honh hnh th ngi nng dn phi gnh chu hu

qu u tin. i sng sn xut b tr tr cng vi phng tin sn xut l t ai th ngy

cng cn ci. Vy hy nhn vo vn nhn lc y: con ngi l lc lng sn xut, l

linh hn ca cng cuc xy dng v pht trin t nc. Nhng khi chnh linh hn ang trong tnh trng nguy cp nh vy th lm sao c th pht trin t nc, ni chi l pht

trin bn vng.

c, Thch thc ch quyn quc gia

Vn pht trin kinh t x hi v ngun nhn lc ca mt t nc c cp

trn. Nghim trng hn, ngay c ch quyn quc gia dn tc cng b e do khi m xy ra

nhim mi trng. Do bin gii quc gia lun gn lin vi bin gii sinh thi, tt c ccquc gia u cng chung s s hu bu kh quyn, ngun ti nguyn rng, ti nguyn t v

ti nguyn nc Tuy nhin, c nhng quc gia li dng s s hu chung ny xm

phm ch quyn quc gia khc. H ging cao ngn c bo v mi trng, ngn chn s

suy thoi ca sinh thi trn Tri t hng can thip vo cng vic ni b ca quc gia khc.

Xin c a v d v vn tranh chp rng Amazone lm dn chng. Cc quc gia pht

trin ly c phi bo v rng v kh quyn nn ra nhng yu cu v ch quyn i virng Amazone ca Brazil3. Ph tng thng M tng ni: Vng Amazone khng phi l

2 Karad Lorenz: Tm vn ln ca nhn loi, Nxb Cng an nhn dn, 2004, Tr 623 Vng Dt Chu: An ninh quc t trong thi i ton cu ho, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2004, Tr 242


10/27

ca h m thuc v tt c chng ta. Cu tng thng Php Mitteran cng tuyn b: Brazil

ch c ch quyn tng i vi khu vc rng Amazone. Cc nc ny ging cao ngn c

bo v mi trng sinh tn ca loi ngi, ra sc tuyn truyn rng ti nguyn rng trn

Tri t ny l thuc v c loi ngi, n khng c bin gii nn khng thuc v ring mt

quc gia no c. H ra sc gy d lun quc t ho khu vc Amazone, c can thip

ch quyn ca Brazil. Thm ch M cn i thnh lp hn lc lng qun i xanh bo

v rng Amazone. Nh vy, mi trng sinh thi l ci c xem ra c v rt c l nc

ny t ra yu sch vi nc kia. Gi thit rng nu Brazil chp nhn lc lc qun i xanh

vo bo v rng Amazone, ai dm chc rng lc lng ny s ch trong rng Amazone m

khng can thip vo bt c chuyn g ca Brazil. Ch quyn lnh th s b thch thc khi m

mi trng sinh thi l khng bin gii. Nu ch quyn quc gia b e do, chnh ph ca

quc gia trc ht s phi tp trung gii quyt vn ny. Vy th mi quan tm ginh

cho pht trin kinh t x hi s phi tm ngng li. Cn nu ch quyn quc gia khng gi

c, nc s phi ph thuc vo nc khc hay ni cch khc l mt nc. Lc y th

vic c pht trin bn vng c nc mnh hay khng khng cn nm trong tay chnh ph

ca h na.

d, Tiu kt lun:Mi trng v ti nguyn thin nhin c tm quan trng c bit i vi i sng con

ngi, to nn c s vt cht pht trin kinh t, vn ho x hi; to cho con ngi phng

tin sinh sng v pht trin bn vng. Khi mi trng b suy thoi, mi lnh vc trong i

sng ca con ngi s b nh hng ri ti mi lnh vc ca mt quc gia b e do. Tnh

hnh bt n s xut hin lm mt quc gia khng th ton tm ton thc hin chin lc

pht trin ca mnh. Nhng kh khn thch thc do vn nn nhim mi trng gy rakhin mt t nc bt n. Khi nhn t quc gia trong ngi nh chung ton nhn loi gp

kh khn, chc chn ngi nh cng khng th an ton. nhim mi trng l mt vn

nan gii t ra cho tt c mi quc gia, c bit l cc quc gia km pht trin v ang pht

trin.

2. Trong quan h gia cc quc giaMi trng sinh thi b tn ph c th lm cho mt quc gia bt n. H ly ca tnh

trng ny l s c nhiu quc gia khc b tc ng gin tip theo. khng ch l cc nc


11/27

lng ging ln cn m thm ch nhng nc cch nhau na vng tri t vn cng chung

hu qu t nn suy thoi mi trng. Khi m tc ng xu c ngy mt tng dn ln, cun

tt c cc nc vo trong mt vng xoy th tt nhin s ny sinh mu thun v xung t. C

hai hu qu nghim trng m NMT gy ra cho quan h gia cc nc:

a, Cc l la xung t trn ton th gii

Trong mt bn bo co ca Cc khai thc quc t M phn tch v mi trng c ni

r: Trong nguyn nhn cn bn gy nn xung t hin nay, nhn t mi trng v nhn t

chnh tr quan trng ngang nhau. Nh vy c ngha l nhn t mi trng c t

ngang hng vi yu t chnh tr trong cc cuc xung t. Chin tranh lnh kt thc cng l

lc m loi ngi bt u coi trng cc vn an ninh phi truyn thng. Trong an ninh

sinh thi lun c t ln hng u. Mt phn l do loi ngi thc c tm quan trng

ca h sinh thi, mt phn l do hiu c nu an ninh sinh thi b e do s dn ti hu qu

nghim trng nh nguy c t an ninh truyn thng. C th l n dn ti cc cuc xung t.

Hai loi xung t tiu biu nht bt ngun t vn nn nhim mi trng l xung t v ti

nguyn v xung t NMT.

Xung t ti nguyn l xung t xy ra do tranh ginh nhng ti nguyn t nhin

nh nc ngt, t ai, du la hay khong sn 4. Cc biu hin c th ca NMT nh

ma acid, kh hu ton cu nng dn ln, tng ozone b thng lm cho s ti to ca tinguyn trn tri t b gim i trong khi nhu cu v lng s dng ti nguyn t nhin ca

cc nc khng ngng gia tng. Bi vy quan h gia cc nc tr nn cng thng do tranh

ginh, nm gi v s dng cc ngun ti nguyn ang tr nn cn kit. V d nh s tranh

ginh ngun ti nguyn nc ko di nhiu nm gia n vi Bngladesh, gia Syria vi

Israel v Jordani vng Trung ng. M vi nc lng ging Mexico khng gi c quan

h hu ho cng ch v nhng tranh ginh ti nguyn ngh c. Nauy ng u vi c cngng Lin minh chu U EU hay hai nc ln l Nga v Nht cng xy ra xung t xung

quanh vic tranh chp ti nguyn ngh c. Nhng cc xung t khu vc ny s tr nn

nghim trng hn nu cc nc khng bit kim ch v cng nhau gii quyt, l chin

tranh bng n. Vn l vic ginh git quyn kim sot sng Nile chim c ngun nc

t con sng di nht th gii, quan h gia Ai Cp, Xudan v Ethiopia lun ht sc cng

thng. Khng ch chu Phi, ti im nng Trung ng cng xy ra chin tranh v xung tko di hng th k. Chin tranh Trung ng ln th 3 nm 1967 nguyn nhn su xa l v

4 Vng Dt Chu: An ninh quc t trong thi i ton cu ho, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni, 2004, Tr 230


12/27

tranh chp ngun nc sng Jordan v mt s con sng ln cn. u tranh ginh ngun

nc kh cn vng Trung ng c nh hng trc tip n an ninh v n nh. Cu th

tng Israel tng ni: Lch s u tranh ginh ngun nc ca sng Jordan di hn c

lch s. Nh vy, xung t ti nguyn biu hin ban u s tranh ginh gia cc nc;

sau dn ti xung t v nh im l dn ti chin tranh.

NMT l mt vn nn v sinh thi nhng bn thn n cng l mt dng xung t.

Mi quc gia trn Tri t ny u cng chung s hu i vi mi trng sinh thi. Khi mi

trng ti mt quc gia b ph hu, tnh trng nhim s chuyn dch qua bin gii quc gia

v lan sang cc nc ln cn. l khi vt th b nhim t do di chuyn trong kh quyn,

vng nc v thc vt. l khi quc gia thng ngun thi cht bn lm nhim nc

n ca cc quc gia min h du, cc khi bi cng nghip ca cc nc u hng gi

bay sang cc nc cui hng gi gy ra ma acid, nc ny cht ph rng lm xi mn

t, nh hng n nng nghip ca nc lng ging. Xin c a ra cc v d sinh ng

sau:

Nn NMT Trung Quc quc gia c coi l hin tng ca th k XXI vi

tc pht trin kinh t thn k. Nhng cng vi nn kinh t phi nh m l mi trng

sinh thi Trung Quc ang b nhim nng. Theo Ngn hng th gii, 16 trong s 20

thnh ph nhim nht th gii nm Trung Quc; s nhim v xung cp mi trng mi nm lm Trung Quc tiu tn mt 170 t la5. Tuy nhin, mi trng nhim

Trung Quc cn gy tn hi cho mt lot cc nc lng ging. Nhng lung gi ct bn t

lc a Trung Quc trn sang khin ngi dn Seoul khng phi c qun o ngoi tri,

khng kh th Seoul Hn Quc b nhim nng. Gi ma t Trung Quc thi vo

thnh ph Kita Kiusu ca Nht Bn mang theo nhiu oxit lu hunh gy ra hin tng ma

acid. Ch ring nm 1991, Trung Quc thi vo bu kh quyn ca ng Nam 160 ngntn Axit Sunphuric gy nhim khng kh cho nhiu nc trong khu vc, trong c Vit

Nam.

Chy rng Indonesia - mt quc gia trong khu vc ng Nam vi Vit Nam.

Trong lch s, v chy rng Indo nm 1997 ph hu hn 10 triu hecta hoa mu ca

Malaysia v khin hu ht cc khu vc trong ng Nam chm trong khi. Tng thit hi

v kinh t trong nm ln ti 9,3 triu la M. Gn y, chy rng vn tip tc xy ra vgy nh hng nghim trng ti Malaysia. Gi thi kh bi bay sang v vy kn ng ph

5 The Economist, 21 thng 8 nm 2004


13/27

th Kuala Lampua, khin nhiu trng hc v sn bay phi ng ca. Chnh quyn

Malaysia phi ban hnh tnh trng khn cp. Nghim trng hn l vic ng i lp

Malaysia (ADP) do qu phn n tin hnh biu tnh trn ng ph v trc i s qun

Indonesia. ng thi ny e do n mi quan h vn rt mong manh gia hai quc gia

ny.

Xung t Nga - Nht nm 1993: thng 10 nm 1993, Nga ra vng bin ca Nht

hn 900 tn rc thi phng x, lm cht hng trm loi c v cc sinh vt bin trong vng;

ph hu mi trng bin ni y. ng thi s NMT bin ny cng gy tn tht ln cho

ngnh n bt c ca Nht Bn. Nht ngay lp tc ln ting cnh bo v yu cu Nga

chm dt ngay lp tc, c M cng dnh lu vo v vic ny. Mt lot cc quc gia ven bin

ng cng tham gia v cc rc thi phng x lan ra gy hi n sc khe ca ngi dn

nc h. Vy l khng ch c Nga v Nht m ngay c M v mt lot cc quc gia khc

cng b li vo cuc xung t. Quan h gia Nga v Nht vn khng mn m do nhng

tranh chp quanh ti nguyn ngh c nay li cng thm cng thng do vic Nga ph hoi mi

trng bin Nht Bn.

b, Lm tng s ngi t nn mi trng

Bn cnh vic to ra cc l la xung t, NMT cn dn ti tnh trng di c t v

t l ngi t nn mi trng tng ln. Khi kh hu nng ln cng vi t ai b sa mc ho sto ra s thiu ht v ti nguyn. Chnh sc p t s thiu ht ny gy ra hin tng di c

t v tng mnh s ngi t nn mi trng. Tnh trng ny va gy ra nhng mu thun

bt ng gia cc nc. ng thi to ra thit hi cho c hai bn. Ti nhng nc xy ra

NMT, ngi dn di c sang nc khc li mt s thiu ht ln v lao ng. M phn

ln cc nc ny thng nm trong nhm km hoc ang pht trin. Lc lng lao ng m

khng th cng kh khn hn cho h trong pht trin kinh t. Cc nc c ngi nhp cv t nn mi trng s phi ng u vi mt lot cc vn gy bt n x hi nh: t l

ngi tht nghip tng cao, dch bnh lan trn hay t nn x hi gia tng t bin Cng

lc t l ngi ngho s gia tng, sn lng lng thc gim st khin cho kinh t sa st.

C x hi b chao o v cc din chnh tr trong nc bt n nh. T , xung t s ny

sinh gia cc nc vi nhau. V d: T nm 1984 n 1985, c 10 triu dn t nn chu Phai

ri khi qu hng, c tnh chim 2/3 tng s dn t nn trn th gii. H b qu hng rai khng phi chuyn l, v chu lc ny c 35 ngi b i v rt do hn hn thin tai xy ra

trin min. Trong qu kh m con s t nn mi trng ny ln ti 10 triu. Vy th trong


14/27

th gii hin i ngy ny, con s y phi vt mc 20 triu v gy nn nhng mu thun

su sc gia cc nc.

Tm li, d l nc cng nghip pht trin hay ang pht trin, d l b nh hng

trc tip hay gin tip th NMT lun l mi ho cho mi quc gia. Chnh vn ny

gy ra rn nt trong quan h gia cc nc v t to thnh cc xung t ln v thm ch

l chin tranh. Do , NMT km hm s pht trin ca ton nhn loi.

3. Trong i sng chnh tr quc t, NMT gy ra nhiu bt n

Quan h gia cc nc l tng th cc mi quan h kinh t, thng mi, vn ho, x

hi, ngoi giao v c bit l quan h v chnh tr. Khi m NMT lm cng thng v rn nt

quan h quc t th n tt nhin s gy tc ng xu ti mi quan h chnh tr gia cc quc

gia. C th, vn nn ny gy ra nhng xo trn v lm cho tnh hnh chnh tr quc t lun

tim n nhng bt n.

a, Gim hiu qu ca h thng PL quc t v cc c ch an ninh quc t

Khi ny sinh mu thun hay tranh chp gia cc nc, chng ta cn n h thng

php lut quc t hay cc c ch an ninh chung gii quyt. Song hu qu ca NMT l

lm cho mt s lut quc t v cc c ch an ninh quc t trong lnh vc sinh thi gim hiuqu v thm ch l uy tn ca mnh. Xin i su phn tch iu ny qua Ngh nh th Kyoto.

y l mt cng c quc t quy nh lng ct gim kh thi gy hiu ng nh knh i vi

cc quc gia trn th gii. Mc tiu ca ngh nh th ny l nhm bo v bu kh quyn,

ngn chn hin tng hiu ng nh knh v l thng tng ozone. Nhng trong khi t ra cc

quy nh v con s c th yu cu cc nc cng nghip pht trin ct gim th Ngh nh

th ny li min gim cho mt s nc ang pht trin nh Trung Quc, n v Brazil.iu ny gy ra mu thun ln gia mt bn l M, Nht Bn, Canada v Australia. H

cho rng s l khng cng bng nu min gim cho Trung Quc, n hay Brazil v chnh

nhng nn cng nghip ny cng ang thi ra lng kh thi gy hiu ng nh knh khng

l. T , M quc gia c lng kh thi ln nht th gii li khng chu thc thi Ngh nh

th ny. Ko theo hu qu l bt c nc no khi b buc cam kt thc thi u vin l do l

M cn khng thc thi. Vy l Ngh nh th Kyoto khng thc s hiu qu v uy tn quc tca n trong nhng nm qua khng thc s cao.


15/27

Ngoi ra cn phi k ti cc cng c ca Lin hp quc v bo v mi trng v

hot ng ca cc t chc quc t v t chc phi chnh ph nh Oxfam, Ho bnh xanh

Tuy nhin, tt c nhng th dng nh vn cha hiu qu gii quyt nn nhim

mi trng trn ton th gii c bit l cc nc th gii th ba.

b, NMT tr thnh mt con bi mc c v chnh tr

C nhng quc gia rt tch cc trong cng cuc bo v mi trng sinh thi trn ton

th gii. Hnh ng ca h xut pht t mc ch bo v an ninh sinh thi khng ch ca

ring h m cn v ho bnh chung cho nhn loi. Song cng c trng hp mt s quc gia

ly vn an ninh sinh thi ra lm mt con bi mc c v chnh tr. H ly sc p t

NMT tho thun, m phn v giao ko vi mt s nc hng t c nhng mc

ch nht nh. Tr li vi v d v xung t Nga - Nht nm 1993. Sau khi xy ra v vic,

th tng Nga lc ln ting ni r cho Nht bit rng nu Nht khng tng cng vin

tr kinh t cho Nga th vn s khng th sm c gii quyt. Nm 1993 l thi im m

chin tranh lnh va kt thc, Lin X tan r v nc Nga ra i trong nhng iu kin ht

sc kh khn v kinh t cng nh chnh tr. Do Nga rt cn vin tr t bn ngoi khiphc sn xut v pht trin kinh t. Nga ly vic rc thi phng x lm con bi mc c

vi Nht v cc nc. Nu vin tr khng n tay Nga, khng y nhanh chng hoc

khng hiu qu th Nga s khng dng li hnh ng ca mnh, bt chp s phn i kch

lit ca cng ng quc t trong c c M.

c, NMT lm su sc thm mu thun Bc Nam

Mu thun Bc Nam l mu thun vn tn ti mun tha gia mt bn l cc ncpht trin v mt bn l cc nc thuc th gii th ba. Ngy nay, chnh cc nc pht trin

nht li l nhng nc s dng nhiu nng lng nht, khai thc cn kit ngun ti nguyn

thin nhin trn Tri t ny. Khng cng bng l ch chnh h li khng b tr gi cho

nhng hnh ng v thc ca mnh m li l nhng nc km pht trin nht. Thin tai

bo l hay sng thn c p vo lm cc nc vn ngho nay li cng trong tnh trng nguy

ngp hn. Ch cn mt ngi phng Ty bt bp gas un si mt m nc thi cng cth gy ra mt trn lt Bngladesh. S bt bnh ng trong tiu th v s dng nng


16/27

lng gia bi cnh thiu ht ti nguyn v nng lng trm trng nh vy lm cho mu

thun Bc Nam cng su sc hn bao gi ht

d, Tiu kt lun

C th a ra mt phn ng ho hc nh sau cho quan h quc t:

Khi gia cc nc vn tim n nhng mu thun v bt ng, mi nc li c nhng

tnh ton ring cho mnh (mun i vin tr kinh t hay xm phm ch quyn quc gia

khc), c ch lut quc t li lng lo v thiu hiu qu. l ba thnh phn chnh trong

phn ng ny. NMT xut hin nh mt cht xc tc vi nhng hu qu ca n nh thiu

ht nng lng, cn kit ti nguyn hay hiu ng nh knh, thng tng ozone. Cht xc tc

ny s lm phn ng xy ra nhanh hn, mnh hn v cho ra kt qu khng tt cht no.

l chnh tr quc t bt n.

II/ t ra thch thc mi cho h thng php lut quc t v c ch an ninh sinh

thi

Ngoi vic gy ra nhng xung t v bt n nh trong nn chnh tr quc t, nhim

mi trng cn l mt tc nhn dn n s thay i trong cc c ch php lut quc t ang

tn ti cng nh thc y s hnh thnh cc h thng lut mi v c ch an ninh sinh thi

trn th gii.Thch thc t ra cho h thng php lut quc t chnh l do mi quan h tng tc

gia cc nhn t m n iu chnh. Mt s quy pham php lut c dng iu chnh v

mi trng v cc phm tr xung quanh n, tuy nhin mt khi mi trng c s bin i th

l d nhin l khng th lm ng vi ci c gi l bt ph hp ca cc quy phm ny.

Nhng nh hng tiu cc ca nhim mi trng ang lm thay i dn c th gii v

khng c g khc ngoi vic con ngi phi tp thch nghi vi n dung ho nhng g mh ang nm trong tay. ng nhin hnh ng ca con ngi phi i theo nhng nguyn

tc chung nht nh, trong khun kh ca cc quy pham php lut, do loi ngi khng

th tch ri h thng php lut vi cc ng thi ti thin nhin ca mnh. K t khi hnh

thnh v pht trin, cng vi mi lin h cht ch vi thin nhin v nhn thc c tm

quan trng ca n n cuc sng con ngi, loi ngi c nhng thc nht nh trong

vic bo v mi trng. Cng vi s pht trin ngy cng nhanh v mnh, vn nn nhimmi trng t ra nhng yu cu ln cn c iu chnh, do hnh thnh nn cc c

ch lut iu chnh n. Cc vn bn php lut ny, d l song phng hay a phng u


17/27

c nhng quy phm c th v nguyn tc chung thng nht c tnh php l cao nhm t

hiu qu cao nht trong vic cng ch thc hin. C th thy vai tr ca chng l cc k

quan trng v c kim nh qua thi gian di. Tuy nhin, d dng nhn thy l mi

trng ngy nay khng cn c nh trc na. S h hng, nhim, cn kit ang dn

bao ph ly ngun ti nguyn v tn ny. Nhng bin i v tnh to nn bc mn ngn

cch gia thc t nhng g ang din ra v nhng g tng c nhc n trong h thng

php lut quc t. n gin rng n khng cn ph hp hay ng hn l cha cp nht c

nhng thay i ny do vy cng xy ra khng t mu thun gia cc quc gia ch v s

khp khing gia thc t v l thuyt. Nhm to c s cng bng, ng n cho cc

mi quan h , php lut d nhin phi c thay i theo kp tc nhim ang din

bin ngy cng phc tp . Mt s v d c th cho thch thc ny l Lut bin quc t,

cc Cng c v bin hay Ngh nh th Kyoto.

Lut bin quc t v cc Cng c v bin l nhng quy phm lut quc t c ngha

cc k quan trng v c s tham gia ca rt nhiu quc gia trn th gii. Phm vi iu

chnh ca n l kh rng v bao hm ht cc b phn, khu vc v cc sinh th thuc bin v

i dng. Ra i t kh lu, cc cng c ny t nhiu gp phn phn nh ranh gii r

rng, t ra cc quyn v ngha v c th cho mi quc gia trong phm vi trch nhim ca

mnh. Tuy nhin nhng bin i trong t nhin ngy nay cho thy nhng bt cp cnc xem xt v sa i ca h thng lut ny. Mt in hnh c th l vic nng dn ln

ca Tri t lm tan bng hai cc t lm dng cao mc nc bin. Nhn mt cch

n gin, ch c th nhn ra nh hng ca n tm thp l vic nh hng n i sng

con ngi, nhng kha cnh khc, n s lm ny sinh cc mu thun vn lin quan n cc

tranh chp xung quanh vn bin v i dng gia cc quc gia. Mt mt, con ngi s

phi hng chu nhng h lu ny, nhng mt khc, tt l d ngu s bt buc phi a ra cciu khon mi trong vic phn nh cc ranh gii v gii quyt cc xung t ny.

V d th hai l v Ngh nh th Kyoto. Ngh nh ny c a ra nm 1997, cho

n hin ti nhn c s chp thun chnh thc ca 140 quc gia. Ngh nh th Kyoto

l bn tho thun ca cc quc gia v vic ct gim lng kh thi gy ra hiu ng nh knh

cc quc gia pht trin xung cn 8%. B ngoi, n l mt phng n kh hu hiu v

nhn c s ng tnh ca nhiu quc gia nhng thc ra vn cn kh nhiu bt ng xungquanh vn ny v c cc yu cu a ra rng nn chnh sa n cho ph hp hn vi thc

t ngy nay. Lun im ny c a ra bi Hoa K v mt s nc Cng nghip pht trin


18/27

khc nh Canada, Australia. Theo kin ca cc quc gia ny th mc d cc nc ny c

ngnh cng nghip pht trin ln mnh nhng cn nhn nhn rng chnh cc quc gia ang

pht trin nh Trung Quc hay n - nhng nc t cho rng mnh c ci quyn min tr

trch nhim i vi vn ny mi chnh l ng trm ca lng kh thi c hi ang

c thi ra vi mc k lc hin nay. Chnh s bt bnh ny gy ra d lun phn i i

vi iu khon min tr tham gia Ngh nh cho cc quc gia ang pht trin. Bn cnh ,

vic M t chi tham gia ngh nh y Nga lm con bi thay th. Sau hn 7 nm kin

quyt ng ngoi cuc, cui thng 11 va qua Nga phi chp nhn l i din duy nht

cho Hi ng bo an tham gia vo ngh nh ny, chnh thc t mc cho hiu lc ca ngh

nh. Nh vy, d l sm hay mun th vic bu sinh quyn ang cht dn cht mn ca

chng ta s t ra yu cu chnh sa li Ngh nh ny ch cn l vn thi gian m thi.

Cng vi s iu chnh trong h thng php lut tn ti th vic ra i cc quy

phm lut mi cho vn mi trng cng ang gy ra nhng tr ngi ln cho nn php

lut quc t. Hng lot cc Cng c, Hip nh, Ngh nh song phng v a phng ra

i c th cng vi cc sn phm tn ti trc gp phn hn ch bt nhng nh

hng xu ca vn nn ny. V d nh 10 Cng c chnh ca Lin hp quc iu chnh v

cc vn lin quan n thin nhin v mi trng:

- Cng c v bo v di sn vn ha v thin nhin th gii, 1927- Cng c v cc vng t m c tm quan trng quc t, Ramsar, 1971

- Cng c v bun bn cc lai hoang d ang b e do dit chng,

Washington, 1973

- Cng c bo v cc loi ng vt di c, Bon, 1979

- Lut bin, Montego Bay, 1982

- Cng c v bo v tng zn, Vin, 1985 v Ngh nh th v cc cht phhu tng zn, Montreal, 1987

- Cng c v vn chuyn cc cht thi nguy him qua bin gii, Ble, 1989

- Cng c v thay i kh hu, NewYork, 1992

- Cng c v a dng sinh hc, Narobi, 1992

- Cng c v chng nn sa mc ho, Paris, 1994

Ngun: UNEF (2000), tr.199Mt vn khc c t ra y l vic xut hin c ch an ninh sinh thi. C ch

an ninh sinh thi c hiu n gin l vic mt quc gia t ra cho mnh nhng nguyn tc


19/27

nht nh trong vic bo v nn sinh thi thuc phm vi ch quyn quc gia , coi l

mt nhim v quan trng cng ging nh cc phm tr an ninh cn c bo v khc. C

ch ny khin cho cc quc gia ngy cng gia tng s c lp ca mnh trong vic a ra

ng li m bo cn bng sinh thi ca quc gia mnh m khng s bt k s xm phm

no t cc quc gia khc. Vic a sinh thi vo lm mt b phn ca nn an ninh nh nc

l mt bc nhy vt trong nhn thc cng nh hnh ng ca cc quc gia, cho thy tm

quan trng v nh hng ca thin nhin v mi trng i vi s tn ti, dit vong ca loi

ngi.

III/ nhim mi trng gp phn thc y t duy ton cu v tng cng c

ch hp tc quc t

Mi th u c hai mt ca n, v nhim mi trng cng khng nm ngoi quy

lut ny. Mt mt nhim mi trng c coi l mt trong nhng vn ton cu nguy

him nht nhng mt khc n cng c xem nh l nhn t gip gii quyt cc vn ton

cu khc. Tt c nhng g lin quan n cuc sng ca con ngi u nm trong tm bao

ph ca mi trng, ch cn mt s thay i nh ca n cng s dn n nhng bin i to

ln cho nhng vn khc. Nh vy nu chng ta c th kim ch c s gia tng ngy

cng ln ca nhim mi trng th chng ta cng gp phn gip hn ch v gii quytnhng vn ton cu khc. C th nh hin nay rt nhiu quc gia ang xy ra xung t

ch v cc nh hng ca nhim mi trng v vy nu nh gii quyt c vn mi

trng th cng s gip y li c mt nguy c ton cu khc l chin tranh. Hay nu nh

khng cn nhim mi trng th vn cn kit ngun nc cng chc chn khng cn

xut hin trong danh mc ca nhng vn ton cu.

Khng th ch nhn vo nhng tc ng ring l m nhim mi trng gy ra tngquc gia, cng nh khng th gii quyt n nu nh t mi quc gia hoch nh cho mnh

mt con ng ring. nhim mi trng khng ch l vn ca mt khu vc, mt vng

min m l mt vn ton cu, bn thn n sc lm cho cc quc gia khng th tr

vng nu ch ng mt mnh. Ni ng hn th nhim mi trng chnh l cht keo

dnh gia cc quc gia. Ch c bt tay v hp tc cng nhau tm hiu v hnh ng th cc

quc gia mi c th gii quyt c vn ny. T s hp tc s hnh thnh nn t duyton cu v c ch hp tc quc t. T duy ton cu c hiu l li t duy ly s hp tc

ca ton nhn loi lm chnh. y khng tn ti li t duy c nhn, c lp gia cc ch th


20/27

m tt c u ch c th bt u mt khi c s ng tnh cng tham gia gii quyt ca ton

th cc ch th khc. T cng ra i c ch hp tc quc t - cc chun mc, nguyn tc

c a ra iu chnh cc hnh ng ny.

Cng vi cc hot ng nhm ngn chn nhim mi trng, nhim mi trng

cng gp phn dn dt con ngi n s pht trin bn vng. Theo nh quan im ca

cc nh kinh t coi trng mi trng th pht trin bn vng l pht trin i i vi vn

bo v ti nguyn thin nhin v mi trng. Nhn t c bn ca pht trin bn vng nhn

mnh s so snh v chuyn giao li ch, phc li gia cc th h, hay ni mt cch khc vn

c bn y chnh l vic m bo cho cc th h sau mt lng ca ci, vt cht t nht

l bng nhng g m th h hin nay c tha k6. T nh ngha v bn cht ca s pht

trin bn vng, c th thy hin nay chnh s quan tm gii quyt vn nhim mi

trng ang gp phn quan trng dn dt loi ngi tm n s pht trin bn vng. Nhng

phng n, nhng k hoch c lp ra chnh l mt trong nhng bc a con ngi t

n mt thi k mi ca chng ng pht trin bn vng.

Nh vy bn cnh cc tc ng tiu cc th nhng kha cnh trn y c th c coi

l tc ng tch cc duy nht m nhim mi trng mang li. Chng ta khng th ph

nhn n, cng nh khng th ph nhn rng rt cn s hp tc gia cc ch th c th

gii quyt vn nn nhim mi trng v hng lot cc vn ton cu khc.

CHNG IV: GII PHP CHO VN NHIM MI TRNG

nhim mi trng l mt vn ton cu, bi vy gii quyt thnh cng vn

ny cn c s hp tc ca tt c cc quc gia, dn tc. V lm c iu ny trc tin cn

phi thay i quan nim chung ca con ngi.

I. Cc bin php c nhn:

1. Thay i quan im pht trin duy kinh t:

Duy kinh t tc l ly nhng ch tiu kinh t lm thc o cho s pht trin ca x hi

loi ngi. Quan im ny tn ti trong ton b lch s loi ngi t xa n nay. Loi

ngi lun tm cch tho mn nhu cu ngy cng cao ca mnh. V vy, pht trin kinh t l

mc tiu v cng quan trng. Tuy nhin, mc tiu ny khng phi l duy nht. Bi v, conngi sng v lm vic ngoi nhu cu n, mc, v cc tin nghi trong gia nh cn c nhu

6 Gio trnh Kinh t pht trin, NXB Lao ng X hi, H Ni, 2006


21/27

cu chm sc sc kho, c gio dc y , nng cao i sng vn ho tinh thn, cc nhu

cu v mt x hi cng bng, dn ch, t do, vn minh, nhu cu sng trong mi trng trong

sch... Nhng nhu cu ny ch c c khi con ngi chuyn t chin lc pht trin duy

kinh t sang pht trin bn vng, lu di.

2. Thay quan im duy nhn loi v chinh phc thin nhin:

Theo quan im duy nhn loi th con ngi l trung tm ca th gii, c quyn nh

on mi vt xung quanh tc l gii t nhin. Gii t nhin ch l i tng khai thc v bc

lt, l kho ca ci vt cht con ngi v vt. Tuy nhin, thc t li cho thy con ngi v

t nhin u l sn phm ca s sng. Con ngi c kh nng tc ng n t nhin phc

v li ch ca mnh. Ngc li t nhin cng c th tc ng n cuc sng con ngi. y l

hai mt khng th tch ri nhau. Tuy nhin, thc t nhng thm ho gn y do thin nhin

gy ra nh t sng thn Sumatra nm 2004, cn bo Katrina M nm 2005 chng minh

sc mnh ca thin nhin mi l v i nht. Con ngi ch l sinh vt nh b trc thin

nhin.

Do vy, cn phi thay quan im duy nhn loi v chinh phc thin nhin bng quan

im ng tin ho gia x hi v t nhin. y l quan im ng, rt cn thit v ph hp

vi giai on pht trin hin nay.

3. Thay quan im pht trin cc b theo vng lnh th:Xt v phng din mi trng, Tri t l mi nh chung ca ton th loi ngi. V

vy, s thay i mi trng ca mt quc gia u c nh hng v chu nh hng ca cng

ng th gii. n c nh, mt nc c nn sn xut ra nhiu cht gy nhim mi trng

c th gy ra hiu ng nh knh, ma axt hay l thng zn nhng c nhng nc

ln bang. Cc dng kh thi c hi t nh my ho cht, thuc tr su, cc nh my dt, c

bit l cc cht phng x t cc nh my in nguyn t u c phm vi nh hng rng.V vy, gii quyt c vn mi trng, cc quc gia, dn tc trn ton Th gii

cn c nhng gii php hu hiu, cn phi cng nhau gp sc gii quyt cc vn mi

trng sng bc xc ang t ra v khng ny sinh thm nhng vn tiu cc mi trong

lnh vc mi trng.

II. Cc bin php Quc t:1. Tng cng vai tr chnh tr v kh nng hnh ng c lp ca cc t chc khu

vc v quc t:


22/27

Mt s t chc tiu biu hin nay l Chng trnh mi trng ca Lin hip Quc

(UNEP), U ban Lin chnh ph v s thay i kh hu (IPCC), Hi bo v ti nguyn v

thin nhin quc t (IUON), C quan Nng lng Nguyn t quc t (IAEA), Hi ngh Lin

hip quc t v lut bin (UNCLOS), T chc lng thc Lin hp quc (FAO), T chc ho

bnh xanh... Cc t chc ny ngoi nhim v t vn v tr gip cho cc nc hon thin

nhng yu km ca mnh cn c quyn a ra iu kin cho cc nc nhn vin tr. V vy

vic tng cng vai tr chnh tr ca cc t chc ny chnh l vic nng cao kh nng thuyt

phc s tham gia v phi hp hnh ng ca phn ln cc quc gia i vi cc chng trnh

hnh ng bo v mi trng.

2. Nng cao trch nhim v bn phm ca cc cng ty xuyn quc gia trong cc

hot ng u t quc t:

Trong xu th ton cu ho ang din ra mnh m, cc cng ty xuyn quc gia ngy

cng tr nn quan trng trong tin trnh pht trin chung ca nhn loi. Theo thng k, hin

nay trn Th gii c 600 cng ty xuyn quc gia hot ng mi lnh vc. y chnh l lc

lng m ng cho mi cuc cch mng khoa hc k thut trn th gii.

Khi u t, cc cng ty ny thng c li rt ln t ngun nhn cng gi r, ngun

ti nguyn di do, gi nhin liu cng cc chi ph sn xut thp to ra nhng sn phm c

gi tr thng mi cao. Tuy nhin khng c nh t bn no t gic trong vic trin khai cc dn bo v mi trng do chi ph xy dng cao v h khng chc s li bao lu. i vi cc

nh t bn li nhun mi l ci quyt nh cm chn h.

V vy t thc t , mt gii php quan trng v cn thit t ra i vi tin trnh gii

quyt i vi vn nhim mi trng hin nay l phi tng cng v nng cao hn na

vai tr v trch nhim x hi ca cc cng ty xuyn quc gia trong cc d n u t quc t

ca h.3. Tng cng i thoi gia cc nc cng nghip pht trin v cc nc ang

pht trin:

Trn cc cuc i thoi ny, chng trnh ngh s ch yu nhn mnh n nhng ni

dung mang tnh chi tit nh cc nc ang pht trin yu cu g, ang gp kh khn g v ti

chnh, con ngi, cng ngh trong tin trnh gii quyt vn nhim mi trng hin nay.

Cc nc cng nghip giu c s h tr, vin tr nh th no? T vai tr, trch nhim cth ca tng quc gia trong vn hnh ng chng nhim mi trng s c xc nh

ngay t u m khng ng chm n s bnh ng chnh tr gia cc quc gia.


23/27

Trn thc t, vic tng i thoi gia cc nc ang pht trin v pht trin cn gip

cho vic m rng phm vi trao i, kim tra v nh gi kt qu thc t t c.

III.Cc bin php i vi mi Chnh ph:

1. Tin hnh sinh thi ho nn kinh t:

Trong lnh vc kinh t phi tin hnh sinh thi ho nn kinh t m bin php trc tin

l phi tin hnh sinh thi ho qu trnh sn xut vt cht v tiu dng x hi. Qu trnh ny l

bc chuyn vic khai thc v s dng cc ngun ti nguyn thin nhin theo b rng (cng

lc khai thc v s dng nhiu loi ti nguyn vi khi lng ln nhng hiu qu kinh t v

sinh thi u thp) sang khai thc v s dng ti nguyn theo chiu su c ngha l s dng

ti a cc tnh nng vn c ca cc loi hnh ti nguyn. ng trc thc trng cc ngun ti

nguyn thin nhin ang dn cn kit, con ngi cng tng bc chuyn sang khai thc v s

dng cc ngun nhin liu sch nh nng lng nh sng mt tri, a nhit, nng lng

gi

Mt gii php quan trng na nhm gim thiu nhim mi trng trong lnh vc

kinh t ngy nay l s kim sot thng mi ton cu cc sn phm cng nghip, nng

nghip, dch v. Trn th gii hnh thnh mt h thng tiu chun quc t (ISO) v qun l

mi trng p dng i vi tt c cc quc gia.2. Trong lnh vc x hi nhn vn:

Cc gii php mi trng u gn lin vi cc vn nh pht trin dn s hp l, xo

i gim ngho nng cao mc cng bng x hi, v sinh an ton thc phm, phng chng

dch bnh .

Hin nay, dn s th gii l khong 6,6 t ngi v tip tc c chiu hng tng thm.

Dn s tng nhanh s ph v s cn bng h sinh thi v gy ra nhim mi trng mc trm trng hn. Do cn phi duy tr xu th gim sinh mt cch vng chc.

Thc hin tt c hai bin php mi trng trong lnh vc kinh t v x hi k trn c

ngha l t c mc tiu pht trin bn vng m hin nay nc ta v rt nhiu cc quc

gia khc ang hng ti.

3. Trong lnh vc vn ho tinh thn:

i vi gii php trong lnh vc vn ho tinh thn, iu c bit quan trng l phinng cao nhn thc ca ngi dn v mi trng v bo v mi trng .Thng xuyn tuyn

truyn gio dc mi trng v bo v mi trng trn cc phng tin thng tin i chng v


24/27

di mi hnh thc khc. Trn th gii , ang v s din ra cc hot ng, cc phong tro,

chin dch lm sch th gii clean up the world. Thng qua , ngi dn trn khp th gii

nhn thc su sc hn v ngha v tm quan trng ca cng tc bo v mi trng i vi

s tn vong ca h. Chnh v l m ng o ngi dn n t rt nhiu cc quc gia

nhit tnh tham gia hng ng cc phong tro chin dch

Bn cnh vic y mnh tuyn truyn nng cao thc ngi dn v mi trng v bo

v mi trng, cn ch trng ti c ch hp tc quc t v khu vc gii quyt tt vn

ONMT. Bo v mi trng, khai thc v s dng hp l ti nguyn thin nhin ngy nay

khng cn b b hp trong phm vi ca mt quc gia m tr thnh vn ton cu v nan

gii. Do trong cc gii php ch yu i vi hin trng mi trng khng th thiu c ch

hp tc quc t a phng, lin khu vc. Cc nc cn tch cc tham gia nhng hi ngh , hi

tho quc t v khu vc v mi trng v pht trin bn vng, tham gia k kt, cam kt thc

hin nghim tc cc cng c quc t, ngh nh th v mi trng.

NHIM MI TRNG L MT VN TON CU

Tt c cc quc gia trn Tri t ny c chung mt s s hu ngun ti nguyn thin

nhin, bu kh quyn, ngun ti nguyn nc, Tri t l ngi nh chung ca ton nhn loi

v s quan tm n mi trng sinh thi l khng c bin gii. Khi mi trng b tn ph,

mi khu vc, mi quc gia u phi chu thit hi nng n. Nghim trng hn, vn nn sinh

thi ny cn tc ng tiu cc n cc lnh vc khc ca i sng quc t. Nn kinh t th

gii phi ng u vi s thiu ht v ti nguyn v nng lng. Chnh tr quc t lun timn nhng bt n cng vi s rn nt trong quan h gia cc nc. Do vy, mi ngi, mi

nh, mi quc gia u phi ngn chn s nhim v bo v mi trng. nhim mi trng

l mt vn ton cu. Nhn thc c tm quan trng ca vic bo v mi trng, Lin hp

quc chn ngy 5/6 hng nm l ngy Mi trng th gii.


25/27

KT LUN

Tri t l mt tng th bao gm cc mi quan h ph thuc ln nhau 7. Cng vi

cc vn ton cu khc, nhim mi trng ang ngy mt e do nghim trng khng

ch n cuc sng con ngi m cn n cc mi quan h ang tn ti xung quanh n. Loi

ngi ang phi hng chu phn n ca thin nhin, v chnh iu gy ra nhng

nh hng tiu cc. Chnh tr quc t khng phi l mt thc o cho nhng nh hng tiu

cc ca nhim mi trng nhng chnh n ang phi m tng ngy tn ti cng nhng

xung t, nhng mu thun pht sinh t vn nn . Mt trong nhng yu t gy ra v lm

cho vn nhim mi trng chnh l hnh ng ca con ngi. Chnh chng ta ang hu

dit dn thin nhin v phi tr nhng ci gi qu t cho nhng hnh ng . Liu nhng

ngun ti nguyn m chng ta ang phi vay mn t cc th h sau c lm tho mn

nhng nhu cu m chnh bn thn chng ta cng t thy cha bao gi l ? Liu mi quan

h gia cc quc gia v hp tc quc t hin nay c thc s s cng thng nh nhng g m

chng ta ang nhn nhn? Nhn thng vo thc trng, xu chui li cc nguyn nhn, v c

bit l i din vi chnh nhng nh hng ca n tm ra nhng gii php ph hp chnh

l tiu ch m chng ti t ra trong qu trnh thc hin bi tiu lun ny. Khng phi l mt

bi tiu lun ph phn, nhng g c trnh by trn y n gin ch l nhng nghin cu

v mt vn ton cu ang e do n cuc sng con ngi v a ra mt s gi nht

nh cho vic ngn chn s gia tng ca vn nn nhim mi trng, v s pht trin bn

vng chung ca ton nhn loi.

DANH MC TI LIU THAM KHO

1. Nguyn Trng Chun, Nhng vn ton cu trong hai thp nin u ca th k XXI,NXB CTQG, H Ni, 2006

2. Karad Lorenz, Tm vn ln ca nhn loi, NXB Cng an nhn dn, 2003

3. Thomas L. Friedman, Th gii phng tm lc lch s th gii th k XXI, NXB

Tr

4. Vng Dt Chu, An ninh quc t trong thi i ton cu ho, NXB CTQG, H Ni,

20045. www.globalissues.org

7 Tuyn b Rio, 1992
http://www.globalissues.org/http://www.globalissues.org/


26/27


27/27

Vic thay i nhn thc nhm ci thin mi trng cn phi mc c nhn.

Cng nhiu c nhn nhn thc r vn th vn cng c gii quyt nhanh chng.

lm c iu ny cn c nhng bin php thit thc t chnh ph nh: tuyn truyn,

gio dc nhm nng cao nhn thc ca ngi dn. Chnh s rng buc gia vic thay i

nhn thc c nhn v nhn thc ca quc gia nn hai khi nim ny c th b nhm ln.

Khi qut nht chnh l khi nim thay i thc dn tc. Nh vy, chng ta cp

n c nhn thc cp ca mi c nhn, ca nhiu c nhn, tc l ca c mt dn tc.

4. Vai tr ca cc NGOs trong vic gii quyt nhim mi trng?

Phm vi hot ng ca cc NGOs l khp mi ni trn th gii, c bit l cc

nc th gii th 3. Do , cc t chc ny ng mt vai tr quan trng trong vic bo v

mi trng. Ti cc quc gia m mi trng b suy thoi, cc NGOs cn tp trung cc

hot ng ca mnh vo vic tuyn truyn nng cao thc bo v mi trng ca ngi

dn. ng thi, cn c cc hot ng, d n v chuyn nhm khc phc hu qu ca

nhim mi trng. Cc t chc ny cn cung cp vin tr gip thc hin cc d n

xanh nh: trng rng, thu gom rc thi, lm sch ngun nc,Tm li, NGOs phi i

u trong cng tc bo v mi trng.

5. Thch thc cho h thng php lut quc t ca cc nc ang pht trinCc quc gia ang pht trin thng phi ng u vi rt nhiu kh khn trong

qu trnh pht trin kinh t. Mt trong nhng kh khn t ra l h thng Php lut thiu

tnh minh bch v c nhiu k h. Do vic xy ra cc mu thun xung quanh gii

quyt cc vn lin quan n lut php l khng th trnh khi. Khi mi trng sinh

thi b tn ph, kinh t v x hi s chu tc ng xu, php lut ng nhin phi c

nhng s iu chnh cho ph hp. Thch thc t ra cho php lut ca nhng nc angpht trin l cn c nhng quy nh cht ch nhm ngn chn nhim mi trng. T ,

nn kinh t s khng b tc ng xu v x hi s n nh hn.

o nhiem moi truong-hoan chinh

Documents