Nr. 282 Hósdagur 5. desember 2002 10,-

Fiskivunnuráðið:Noktað er fiski-manni sjúkraviðbóthóast lógarheimildRættarstøðan hjá fiskimonn-um enn einaferð staðfest. Fáanoktað sjúkraviðbót uttan løg-frøðiliga viðgerð hóast greinaheimild.

Síða 25

Sigurd Simonsen,seinasti partur.

Gevið Evu lívið í jólagávu

Tann fitta 12 ára gamla Evaer deyðadømd uttan skurð-

viðgerð sum skjótast. Túkann vera við at geva hennilívið í jólagávu við at gjalda

eina upphædd á konto9181-125.433.4, merkt

"Eva". Her sæst Evasaman við ommuni.

ALS 110 áárStór frásøgn frá hátíðarhaldinum. Bjarni Djurholmmá steðgast og fiskimonnum má vera tryggjaðrættindi.

Temadagur um trygd á sjónum15. november var temadagur á sjómansskúlanum um trygd á sjónum. FF-blaðið var sjálvandi við.

Marius smíðarbát í Íslandi

Síða 13

Síða 22

Síða 8

Frásøgn frá mammu William HeinesenSíða 2

Lesið um Evu á baksíðuni!

Síða 11

Gott tiltak at havaorðaskifti um trygdá sjónumFríggjadagin 15.novemberskipaði Føroya Sjómans-skúli, saman við Skipa-eftirlitinum, fyri temadegium TRYGD á sjónum.

Grundgevngin fyri hes-um tiltaki var, at trygd ásjónum er sum kunnugteitt ógvuliga stórt evni ogfevnir víða. Undirvísinginá t.d. Sjómansskúlanumsnýr seg næstan bert umhetta evni. Um hugt verð-ur eftir teimum stórulærugreinunum á skúla-num so sum siglingar-frøði, skipstøkni, skips-fyrisiting, sjórætti, sjóregl-um, GMDSS og øðrumlærugreinum við, so erfelagsnevnarin trygd ásjónum.

IMO og aðrir altjóðastovnar gera í rúgvuvís avkonventiónum og resolu-tiónum, sum snúgva segum trygd á sjónum.

Danska Sjófartsstýrið,Norska Sjófartsdirektorat-ið, okkara egna Sjóvinnu-fyrisiting, Fiskiveiðieftir-litið, MRCC, FærøernesKommando, Radioeftirlit-ið, Tórshavn Radio ogSkipaeftirlitið eru stovnar,sum í nógv størstan munarbeiða við trygd á sjó-num.

Tá evnið sum sagt ersera rúgvusmikið, havafyrireikararnir gjørt av, athesin temadagur um trygdá sjónum verður eitt aftur-vendandi árligt tiltak, harfyri tað fyrsta aktuell evniverða viðgjørd umframtkunning av ymiskum slagi.Ein tanki er, at í framtíðiniverður skipað fyri deg-num nakað eftir, at Løg-

tingið hevur viðgjørt taárligu frágreiðingina fráSkipaeftirlitinum, soleiðisat hon kann vera ein part-ur av teim komandi tema-døgunum.

Temadagurin í ár varætlaður sum eitt byrjunar-stig, og vóru evnini ogtíðin eisini avmarkað.

Evnini vóru hesi: Trygdá sjónum í politiskum

høpi, medisinkistukunn-gerðin, arbeiðsumhvørvið,GMDSS-skipanin umframtokkurt aktuelt frá Skipa-eftirlitinum. Harafturathevði skeiðsdeild skúlanseina stutta kunning umskeiðsvirksemi. Ætlaninvar eisini at enda við ein-um kjaki um trygd á sjó-num.

Temadagurin var serligaætlaður føroyskum reiðar-um og navigatørum ogøðrum, sum beinleiðis fá-ast við trygd á sjónum.

Temadagurin skuldi eftirætlan byrja við, at lands-stýrismaðurin í fiskivinnu-málum Jørgen Niclasenskuldi siga nakað um,hvussu trygd á sjónumverður raðfest politiskt.Jørgen hevði fingið for-fall, so í hansara stað vartað løgmaður, sum talaðium hetta evnið. Og taðvar eingin ivi um, athendan raðfestingin varsera frammalaga hjá hon-um og politisku skipaniniyvirhøvur.

Arbeiðsumhvørvistóran leiklutNæstur løgmanni var taðÓli Hans H. Olsen, stjóriá Skipaeftirlitinum, sumgreiddi frá medisinkistu-kunngerðini og eini møgu-ligari kunngerð um arb-eiðsumhvørvið umborð áfiskiskipum. Harumframtvarð nomið við onnur við-komandi evni.

Óli Hans gjørdi serliganógv burtur úr arbeiðs-

umhvørvinum umborð.Hann mintist til, tá hannvar ungur til skips,hvussuútslitnir teir meira tilkom-nu skipsfelagarnir vóru.Hann hugsaði longu tá, attað kundi ikki vera rætt, atfiskimenn í besta aldriskuldu hava stríð bert viðat sleppa upp úr koyggj-uni. Nú hevði hann so

møguleika at gera nakaðvið hetta og hetta ætlaðihann eisini. Hann greiddifrá, at hann hevði havtfund við Fiskimannafelag-ið og hevði her fingiðfleiri hugskot til stig, iðskuldu takast. Eitt av tí,sum varð tikið fram her,var tað sum kallast “inni-klima”.T.v.s. at í fólkarúm-unum skal t.d. hitin altíðvera hóskandi.Tað eru altov nógv dømi um, at taðer sum best ber til viðhesum. Men hetta kannsum frá líður beinleiðisskaða heilsuna hjá teim-um siglandi.

Eitt annað dømi er,hvussu oljuklæði eru atfara í, tá tørnast skal til.Síðan er tað kostur um-borð, og her eigur atverða umhugsað ein betrikokkaútbúgving. Tað ereisini alment viðurkent,sum vit hava víst á fyrr, atsiglandi eru meira úsettirfyri at árin á heilsuna,sumt.d. hjartasjúkur og blóð-tøppar enn aðrir bólkar.Hvat kann so gerast her?

Ein annar trupulleiki,sum Óla Hans sjálvurkennir avleiðingarnar av,er gangur umborð.Vandinumborð á skipi er stórurfyri at fáa hoyriskaðar, iðikki kunnu bøtast um.

Temadagur um TRYGD á sjónum

Tað vóru nærum bert mannfólk á fundinum, men nøkur konufólk vóru eisini.Her frá vinstru Ingrid Holm, sum var ein av teimum, sum hevði framløgu áfundinum. Hon hevur í nógv ár verið narkosusjúkrasystir, men hevur gjørt eittrættiligt lop til at vera skeiðhaldari á Sjómansskúlanum. Næst henni er AnnaMaria Simonsen, arbeiðsumhvørvissjúkrasystir.Tað var hon, sum gjørdi kann-ingina av livivilkorunum umborð á flakatrolara, sum er umrødd her í blað-num. Áhugi er eisini fyri hesi frágreiðing uttanlands. Hon hevur eisini arbeittumborð á boripalli, seinast út fyri Afrika. Uttast til høgru er Óluva Lómsteinsum umboð fyri Sjúkrasystrafelagið, har hon er nevndarlimur. Í fakfelagsarb-eiði hevur hon gott til at brega.Báðir abbarnir vóru við til at stovna FF.Hon ereisini narkosusjúkrasystir, so sigast kann um tær báðar Óluvu og Ingrid, at tærhava mangan mannin “bedøvað”.

Ein hópur av fólki hevdi leitað sær á fund um trygd á sjónum.

Óli Hans H. Olsen gjørdinógv burtur úr arbeiðs-umhvørvinum umborð.Sum skjótast verður settein nevnd at arbeiðavið hesum málum.

Don Petersen, leiðari áFjarskiftiseftirlitinum.Hann vísti eisini á,hvussu trygdin eftir 11.september eisini er “upp-graderað”, serliga í USA.Skip kunnu nevniligaeisini bæði vera eitt málog kunnu brúkast tilyvirgang.

Síða 3Nr. 282 - 5. desember 2002

Kostnaður sumkemur aftur At gera nakað á hesumøkinum krevur kanskapening í fyrsta umfari.Men sum frá líður, ereingin ivi um, at hesar út-reiðslur koma skjótt afturog reiðiliga tað.

Nú ræður um at fáa gjørteina kunngerð á økinum,og hetta var ein uppgáva,har tað ikki kundi byrjastov tíðliga. Hetta krevureisini gott samstarv viðfólk í vinnuni, og taðkemur ikki at standa áhesum.

Skipaeftirlitið er annarsso væl fyri, at fyri sínajáttan kunnu teir væl faraí holt við hetta arbeiði.Ogí hesum sparitíðum er taðí hvussu er hugaligt athoyra, at tað ikki verðurspart, tá talan um trygdinahjá okkara sjófólki.

Síðani greiddu LassiBorðoy og Ingrid Holm,skeiðshaldarar, frá um arb-eiðsumhvørvið umborð áskipum og medisinkistunií útbúgvingarhøpi. M.a.varð greitt frá teimumskeiðum, sum verða hild-in á Sjómansskúlanum íhesum sambandi. T.d.verða serlig skeið umnýtslu av medisinkistum.

At enda greiddi DonPetersen, samskipari áFjarskiftisseftirlitinum frá,um hvørji tól/skipanir erukravdar, og hvørjar veraneyðugar framyvir oghvørjar fella burtur. Eisiniverður nomið við útbúgv-ingartreytir innan GMDSS-skipanini, og hvørji rætt-indini eru. Harumframtverður nomið við framtíð-ar AIS-skipanina.

Seinast á skránni greid-du Sjúrður Guðjónsson,skeiðleiðari og ChristianPoulsen, skeiðhaldari fráFøroya Sjómansskúla, ístuttum frá skeiðsdeildskúlans og um tól.

Í sambandi við hesievni var eisini orðaskifti,og dagurin endaði við, atluttakararnir fingu einbita.

Tað er eingin ivi um, attað er skilagott við slíkumtemadegi.Viðvíkjandi trygdog arbeiðsumhvørvi kannikki gerast ov nógv.

Tey, sum koma á lands-fund hjá Føroya Fiski-mannafelag tann 30. Des-ember, fáa høvi til at haldaáfram við hesum kjaki.Títá verður Óla Hans gesta-røðari.Og hann vil heldurenn fegin frætta frá sjó-fólki, hvørja hugsan teyhava á hesum øki.

Her vóru umboð fyri fyri Reiðarafeløgini og Fiskimannafelagið. Í aðru røð frá vinstru Jákup Sólstein,Hákun Djurhuus og Sigmund Hentze.

Lasse Borðoy, lærari á Sjómansskúlanum

Millum luttakararnar var eisini Eiler Jacobsen við tveimum synum.T.v. er taðPetur, sum nú virkar sum reiðari, og t.h. er tað Sámal, sum er skipari á"Krúnborg".Teir báðir hava nógv at liva upp til!

Í sambandi við tíðindini sum hava verið, um atspanskir fiskimenn eru við at yvirtaka føroyskarbeiðspláss, hevur Fiskimannafelagið sent Fiski-málaráðnum soljóðandi bræv:

"Tað hevur seinastu tíðina verið ein gongd, atútlendingar hava yvirtikið ognarrættin til føroyskskip, og hevur hetta samstundis merkt, at før-oyskir fiskimenn eru meira ella minni troðkaðir íland til fyrimuns fyri útlendskar fiskimenn.

Heta er ein hóttan móti føroyskum arbeiðspláss-um í eini støðu, har tað vildi verið brúk fyri tíøvugta. Tað er ikki nøkur loyna, at tað er trupulthjá ungum fiskimonnum at sleppa til skips.

Hetta er serliga komið fram við sponsku yvir-tøkuni av føroyskum garnaskipi. Tað ljóðar, at út-lendingar liggja framvið at yvirtaka enn fleiri.Hetta hendir, samstundis sum landsstýrið eftirøllum at døma er givið við at spyrja fakfeløgini tilráðs, áðrenn arbeiðsloyvi verður givið til útlend-ingar.

Vit vilja heita á Fiskimálaráðið, um sum skjótastat taka stig til at steðga hesi gongdini."

Útlendingar - men við mátaTá hetta er sagt, skal eisini skoytast uppí, atsjálvsagt kunnu vera umstøður, sum gera taðrætt at hava útlendingar við, og tað eru eisininógvir útlendingar, sum hava verið við føroysk-um fiskiskipum. Men hetta hevur so altíð veriðav onkrari orsøk. Ein kann hava verið manning-artrot. Ein onnur kann hava verið tørvur á fólki tilserligar uppgávur.

Men tað nýggja her er, at manningarskiftið fráføroyingum til útlendingar fer fram í sambandivið yvirtøku av ognarviðurskiftunum. T.v.s. at út-lendingar keypa føroysk skip og harvið føroyskfiskirættindi, og at ítøkiligir fiskimenn missa arb-eiðið av hesi orsøk. Tað er hetta, sum gevurstúran, og sum eftir okkara metan má geva høvitil politiska viðgerð.

Kunnu takka sponskum veiðitjóvumfyri garnaveiðinaTá tað nú eru spaniólar og garnaveiði, sum mál-ið snýr seg um, kann tað vera áhugavert atminnast á søguna aftanfyri okkara garnaveiði.

Hon byrjaði við, at fyrst í 90-unum vóru nakrarspanskir veiðitjóvar tiknir av sjóverjuni. Tá kann-að varð eftir fiski og reiðskapi, vísti tað seg, atlastin var full av havtasku, og reiðskapurin vargørn. Tá kom tað undan kavi, at tað bar til atveiða havtasku við gørnum undir Føroyum. Taðvar byrjanin til garnaveiði undir Føroyum. Fyrstvar tað havtaska og síðan svartkalvi, og hevurhendan veiðan havt alstóran týdning fyri før-oyska samfelagið.

Viðvíkjandi útlendingumá føroyskum fiskiskipum

Síða 4 Nr. 282 - 5. desember 2002

Nú um dagarnar eru tveirnýggir “Cubatrolarar”, sumeru bygdir í Spanien,komnir í flotan.Vit ynskjareiðaríi og manning hjarta-liga tillukku, og rokna vitvið, at hesi nýggju skipverða til eydnu fyri landog fólk.

Vit fara í hesum sam-bandi at hava eina lítlafrásøgn um, tá Cubatrolar-arnir á fyrsta sinni komutil Føroya.Frásøgnina havavit fingið frá Egili Simon-sen, sum tá arbeiddi áSkipafelagnum, sum keytiskipini.

Egil sigur, at í juni 1973fóru tríggir mans til Hav-anna á Cuba at fyrireikaheimferðina til Føroyar avteimum nýggju trolarun-

um. Við í ferðalagnumvóru umframt Egil, KnútNolsøe, tekniskur leiðariog Jákup Oluf Jacobsen,maskinmeistari.

Endamálið hjá teimumvar at kanna trolararnarog at royndarsigla teir, soteir skuldu vera í slíkumstandi, at teir kundu siglaallan tann langa veginheim. Sjey av trolarunumvóru í so góðum standi, atheimsiglingin ikki skuldiverið nakar trupulleiki.Ein trolari hevði eitt brot-ið gear, meðan hin síðstials ikki hevði nakranmotor. Hesir báðir máttusleipast heim.

Aftaná 14 dagar komuso allar manningarnar yvir,og vóru teir 54 mans.

Tá alt maskinarí og tekn-isk útgerð var púra frem-mand fyri manningina,var boðið nýggju eigarun-um, at tríggir eysturtýsk-arar, sum høvdu ansaðeftir skipunum í Havanna,skuldu koma heim við.Hesir vóru allir umborð á“Trasti”.

Fyrrapartin týsdagin 24.juli 1973 byrjaði heim-ferðin. Tað gekk væl áallan hátt og komið var áTvøroyri 16. august ogmorgunin eftir var komiðá Havnina.

Ein av bátunum varðseldur burturav beinan-vegin, so átta vóru eftir.Tað vóru nógvir trupul-leikar at byrja við. Menhesir vórðu loystir. Seinnifingu skipini nýggjanmotor. Sigast kann, athesir bátar hava havt serastóran týdning fyri Før-oyar.

Teir átta trolararnir við bryggju í Fuglafirði.

hetta vórufiskasløgini,sum fingust.

Farið var eisini einroyndartúr til fiskiskap.

Á Cuba í 1973. Frá vinstru Johan Oluf Jacobsen,Knút Nolsøe, ein norðmaður og Egil Simonsen.

Í seinasta blaði høvdu vit eina mynd avteimum, sum arbeiða á Lønjavningar-stovuni. Men her var feilur komin ímyndatekstin. Vit hava blandað tvey

nøvn, og eru komin at kalla Gunnvørfyri Mia og Miu fyri Gunnvør.

Vit endurprenta myndina við røttunøvnunum.

Frá vinstru: Hanni Thomsen, Annilena Olsen, jógvan Glerfoss og fremst erGunnvør Vestergaard.

T.v. síggja vit Miu. Hon hevur arbeitt á Lønjavning-argrunninum/stovuni síðan 1963. T.h. er SalomaZachariassen, sum er yngri í garði.

Eitt sera kent andlit ífiskivinnuumsitinginier Edith Lamhauge, iðbyrjaði at arbeiða á tá-verandi fiskivinnustovu-ni við Gunnar Gunnars-son í 1967. Hon hevurtó verið frá í tvey ár, táhon búði í Grønlandi.So er tað nakar sumkennir fiskivinnuumsit-ing, so er tað Edith!

Skeivur mmyndatekstur

Nýggir cubatrolarar í dag og fyri 30árum síðani

Síða 5Nr. 282 - 5. desember 2002

2. desember vóru 100 ársíðani merkismaðurin JoenPauli Henriksen varð bor-in í heim. Hann doyði í1980, og var hann tá 78ára gamal.Vit fara at greiðaeitt sindur frá Palla, so-leiðis sum vit hava fingiðupplýst frá ymsum keld-um.

Palli gjørdist faðirleysurlongu sum 3 ára gamal.Pápin, Johannes, doyði avvanlukku, gasseitran, um-borð á sluppini “Surprice”hjá Vágsbotnhandlinum.Eftir sat mamman við fýrasmábørnum,tveimum gent-um og tveimum dreingj-um og undir umstøðum,sum tá var luturin hjáeinkjum - tær beru hend-ur. Tað hevur verið sagtfyrr her í blaðnum og skalverða sagt aftur. Hóastallar tær føroysku einkjur-nar stóðu á berum, támaðurin fall frá, so megn-aðu tær altíð at fáa børn-ini væl undan. Hesar erutær veruligu hetjurnar íFøroyum.

Palli gloymdi heldur ikkimammuna. Sagt varð, attað var neyvan dagur, atPalli antin til ella fráarbeiði, ikki fór inn tilmammuna á Áarvegnum.Hann vísti henni stórttakksemi, mammuni, sumhevði verið alt fyri hann íuppvøksrinum.

So tað var ikki so løgið,um Palli gjørdist javnaðar-maður, so hann kundiberjast fyri at bøta umumstøðurnar hjá teimum,sum komu soleiðis fyri.

Álitismaður fyriverkafólkiðTað var eisini skjótt, atPalli kom uppí arbeiðara-rørsluna, og sagt verðurum Palla, at har hann var,var hann eisini heilur.

Sum álitismaður hjá arb-eiðarum fekk hann nógvaruppgávur. Eitt dømi umhetta var sonevnda 1 -oyra verkfallið undir kríg-num.Tá var litið Palla uppí hendur at fara til amt-mannin at fáa hann at

kalla tingið saman. Hettaeydnaðist, og málið hjáarbeiðararørsluni var rokk-ið á hesum sinni.

Palli sat nógv ár sumnevndarlimur í HavnarArbeiðsmannafelag. Eittstutt skifti var hann for-maður, og eitt longri skiftivar hann skrivari. Hannvar eisini nevndarlimur íFøroya Arbeiðarafelag eittskifti, og hann var grann-skoðari í nógv ár.

Palli varð valdur í býráð-ið í Havn á lista hjá Havn-ar Arbeiðsmannafelag í1941, men aftaná 1952umboðaði hann Suður-streymoyar Javnaðarfelag.Hann sat í býráðnum í 28ár, og formaður var hann í10-11 ár - fyrstu ferð í1944.

Petur Christiansen, sumvar býráðsformaður umtað mundið, tá Palli doyði,bar honum hetta skoðs-mál: “Fólk høvdu álit áPalla og tað við góðarigrund. Sjálvur kendi egPalla mest frá býráðs-arbeiðinum, og sjálvt umvit vóru valdir á hvør sín-um lista, haldi eg megtora at siga, at samarbeið-ið okkara millum var taðalrabesta. Palli vildi øllumvæl. Hann vildi meira, ennhann fekk ígjøgnum. So-

leiðis er, tá ein skal sam-arbeiða við onnur!”

Palli kom á ting í 1939,tá Trond Hansen doyði,oghann varð valdur í 1940,1943 og í 1950. Hann vartingmaður í 10 ár. Eittálitisstarv, ið honum varðlitið uppí hendur av tingi-num, var at gerast limur íappelrættinum, sum virk-aði sum landsrættur undirkrígnum, tá danska rættar-skipanin ikki rakk til Før-oya.

Í Suðurstreymoyar Javn-aðarfelag sat Palli sum for-maður og nevndarlimur ísamfull 24 ár frá 1940-65.

Virkin á nógvum økjumHann var eisini virkin ísjúkrakassarørsluni, og varhann í nevndini heilt frá1931 og til hann doyði.Palli var ein av høvuðs-stuðlunum, tá sjúkrakassinfór at fáa sær egin hús, oghann hevði eisini onnurálitisstørv fyri sjúkrakass-an.

Palli arbeiddi fyrst íSápuhúsinum í 7 ár, síðan16 ár á mjólkavirkinumog elverkinum.Aftaná taðgjørdist hann bókhaldarihjá Tórshavnar Havn. Sagtverður, at eingin fekk sumhann ávirkað framtøkunaog menningina av hesumstovni fyri býin.

Palli var eisini kendurtelvari. Hugin at telvahevði hann frá ungum av,men eisini fann hann ítelvingini hvíld frá tí oftamøðsama býráðsarbeiði-num. Hann taldist millumbestu telvarar í HavnarTelvingarfelag og landi-num við.

Palli var sum ungur

eisini íðin ítróttarmaður.Hann spældi fótbólt viðHB, og hann var millumfremstu rennarar.

Arbeiddi í tí stillaPalli fekk tað eftirmæli fráøllum, sum kendu hann,at av lyndi var hann frið-arligur og vinsælur, sumstillisliga royndi at virkabýnum til frama, og sein-astu árini sást hann javn-an til gongu í teimumnýggju lendunum í út-jaðaranum, áhugaður í tíhann sá, og hann frøddiseg um vøkstur og fram-gongd.

Palli var giftur við Elisa-beth í Snikkarastovu. Honvar honum ein góðurstuðul, og livdi heilt upptil leiklutin sum kvinnanaftanfyri mannin. Honman eisini onkuntíð havalýtt honum onkur ráð íoyra. Tað verður eisinisagt,at tað vóru ikki nógv,sum tordu at seta PeturM. Dam uppá pláss. Mensjálvt hetta bakkaði Elisa-beth ikki fyri.

Tey bæði Palli og Elisa-beth fingu børnini Andre-as, Arnold, Jonu, Kirstinog Jákup.

Tann, sum hevur veriðnærmast at taka arvin uppeftir pápan, er Jona, sumbæði hevur verið í býráðiog løgtingi.

Hanna Lisberg:Palli var álitið HavnMen fyri at koma aftur tilPalla.Sigast kann um hann,at hann hevur verið einúrmælingur. Tey eru fá,sum hava havt so vítt-spennandi virkisøki sumhann, og sigur hetta nógvum mannin. Ein av teim-um, sum kendi Palla sera,væl var Hanna Lisberg.Tey hava bæði verið virk-in í sovæl fakfelagsrørslusum politikki. Tað er ikkimark fyri, hvussu høgtHanna setur Palla. Honsigur, at hann var álitið íHavn. Ein avtala við Pallavar nakað sum roknastkundi 100% við. Við sín-um hóvliga sinnalagi varhann altíð tann,sum slætt-aði sjógv, eisini tá ósemjakundi vera innanfloks.Taðkom ikki fyri,at Palli segðinakað ringt um nakran.Hann var hugsjónarmað-ur fram um nógvar. Tað,sum hann gav frá sær, varikki smávegis.Men sjálvurkravdi hann einki.

Tí er eisini grund til atminnast hann, nú 100 áreru liðin, síðani hann varborin í heim.

ó.

100 ár síðani PalliHenriksen varð føddurPalli spenti víða, men hansaralívsuppgáva var at fjálga um teyveiku í samfelagnum.

Hetta eru foreldrini hjá Palla, Johannes og Ange-lika. Johannes doyði frá konu og fýra smáum børn-um. Tá í tíðini var eingin “Alma”. Men Angelikastríddi seg undan sum so mangar aðrar av teimummongu einkjunum tá í tíðini.

Her síggjast Palli og Elisabeth við teirra fyrstafødda,hini yndisligu lítlu Jonu, sum var uppkallað eftirabbanum.

Jona er elsta dóttir Palla, og er hon uppkallað eftirabbanum. Her kann skoytast uppí, at Hannes íHorni, sum doyði í summar 95 ára gamal, eisinivar uppkallaður eftir honum. Teir vóru systkina-børn.Her sæst Jona saman við tveimum fittum gentum,sum hon er abbasystir til. Um tað kann sigast, atpolitikkur fer í arv, so er tað galdandi fyri Jonu.Honsigur seg vera fødda inn í flokkin.

Hetta er ein einastandandi gomul mynd. Tann lítlidrongurin, sum sæst so skilliga, er Palli.

Her sæst Palli (t.h.) á eldri árum í einum talvdystivið Thorstein Vilhelm.Thorstein var sera væl kendurí FF-høpi. Hann var næstformaður í Reiðarafelag-num í nógv ár, og hann hevði nógv álitisstørv íhesum sambandi. So hann, sum hevur skrivaðhetta, hevur verið á fleiri hundrað fundum samanvið Thorstein, sum doyði í 1986.

Her síggjast pokalar, sumPalli fekk sum telvari.

Síða 6 Nr. 282 - 5. desember 2002

StarviðSum fulltrúi í Fíggjarmálaráðnumkemur tú at arbeiða við sera fjølbroytt-um úrvali av ráðgevandi, fyrisitingar-ligum og analytiskum uppgávum áteimum økjum, ið ráðið umsitur.Dømir:

· Tú ráðgevir landsstýrismanninumum fíggjar-, skatta- og avgjaldsmálog viðgerð innkomin mál

· Tú fyrireikar uppskot til nýggjarlógir og lógarbroytingar

· Tú loysir tvørgangandi og samskip-andi uppgávur

· Tú ger analysur, langtíðarætlanir ogtryggjar, at hesar verða framdar

· Tú ráðgevir og leiðbeinir aðalráð-um og stovnum

FørleikiVit rokna við, at tú hevur samfelags-vísundaliga útbúgving av hægri læru-stovni.Vit rokna eisini við, at tú dugirat arbeiða sjálvstøðugt og at samstarvaí arbeiðsbólkum.

Vit bjóða· Sjálvstøðugt starv, sum tú í stóran

mun skapar sjálv/ur· Fjølbroyttar arbeiðsuppgávur, har

tú arbeiðir nógv saman við teimumpolitisku myndugleikunum

· Góðar møguleikar fyri skeiðum ogeftirútbúgving

· Eitt starv, sum til tíðir kann verakrevjandi, men sum samstundis ersera áhugavert við nógvum sam-skifti úteftir

· Flex-tíð

Arbeitt verður á høgum fakligum stigi,og tí eru sera góðir møguleikar fyripersónligari og fakligari menning.

SetanartreytirSetunartreytir og løn eru eftir sáttmála

millum Fíggjarmálaráðið og avvarð-andi fakfelag. Setanin fatar um altFíggjarmálaráðið og stovnar undir tí,umframt Løgmansskrivstovuna oghini aðalráðini.

UmsóknUmsókn saman við CV og møguligumviðmælum skal sendast til:

FFííggggjjaarrmmáállaarrááððiiððPPoossttbbookkss 22003399FFOO--116655 AArrggiirr

Frestin at søkja er mánadagin 9. des.2002 kl. 12.00. Starvið verður settskjótast tilber.

Vilt tú vita meira um starvið, kanst túringja til Petur Alberg Lamhauge,fíggjarmálastjóra, á tlf. 35 20 20.

Mennandi og spennandi starv

Fíggjarmálaráðið heldur til úti áArgjum saman við Føroya Gjald-stovu, Stýrinum fyri Toll- og Skatt-stovu Føroya, Hagstovu Føroya ogLønardeildini. Sostatt arbeiðarættiliga nógvir búskapar- og løg-frøðingar undir sama taki í Fíggjar-málaráðnum.

Í Fíggjarmálaráðnum verður m.a.arbeitt við:

· Fíggjarlóg og øðrum játtanar-lógum

· Búskaparanalysum og -modell-um

· Skatta-, mvg- og tolllógum· Kapitalmarknaðarviðurskiftum· Fíggjarútgreiningum av almenn-

ari nýtslu

Lýsingin finst eisini á heimasíðunihjá Fíggjarmálaráðnum:www.fmr.fo.Telduposturin er fmr@fmr.fo.

Fíggjarmálaráðið søkir eftir fulltrúa

Fíggjarmálaráðið

Árligu fiskivinnusamráð-ingarnar millum Føroyarog Grønland vóru í Keyp-mannahavn í døgunum18-19 november 2002.

Partarnir endurskoðaðufiskiveiðiavtaluna fyri 2002og komu ásamt um,at fyri2003 kunnu føroysk skipfiska 4.000 tons av upp-sjóvar kongafiski burturavfelags Føroyar/GrønlandNEAFC- kvotuni í Irming-arhavinum ella í grøn-lendskum sjógvi. Møgu-leiki er innbygdur í avtal-una at víðka hesa kvotuvið 1200 tonsum aftrateftir ávísum leisti, sumsemja er um. Grønlendskskip kunnu fiska 2.800tons av norðhavssild burt-urav føroysku strandar-landa kvotuni í føroysk-um sjógvi ella í altjóðaøki. Grønland fær ikkimakrel í føroyskum sjógvií 2003.

Partarnir eru samdir umat halda áfram royndar-veiðu í ávikavist grøn-lendskum og føroyskumsjóøki soleiðis, at føroyskskip kunnu fiska við troliella línu 150 tons av

svartkalva í Vesturgrøn-landi norðanfyri 68 stigN. Eisini kunnu upp til 3skip í senn fiska við troliella línu eftir toski, bros-mu og steinbíti í Eystur-grønlandi í upp til 100fiskidagar tilsamans. Hjá-veiðan av kalva og svart-kalva er sett til 250 tonstilsamans.

Ein grønlendskur trol-ari kann fiska upp til 450tons av botnfiski í før-oyskum sjógvi. Hjáveiðanav toski og hýsu kann ímesta lagi verða 20% avbotnfiskaveiðuni. Eisinikann eitt grønlendskt skiproyndarveiða eftir krabbaá ytru fiskidagaleiðuni.

Partarnir komu ásamtum, at tað aftur í 2003skal vera møguligt at býtafiskidagar eftir rækjum áNAFO- økinum, og at umGrønland hevur lodnueftir í Eysturgrønlandi, soskal tað vera møguligt hjáføroyskum skipum atkeypa burturav hesi. Eis-ini kunnu føroysk skipfiska 50% av teirra íslend-sku lodnukvotu í grøn-lendskum sjógvi.

Eins og undanfarna árskal tað vera møguligt hjáføroyskum verksmiðju-skipum at taka ímóti fiskií Grønlandi,um toskafiski-skapurin skuldi byrjaðaftur, og um grønlendskvirkir ikki fáa tikið ímóti.

Partarnir eru samdir umat virka fyri vaksandi fiski-vinnusamstarvi í vinnunihjá báðum londunum.Hetta hevur við sær, atføroysk og grønlendskreiðaríir hava og kunnaframvegis gera avtalur umyvirskotskvotur í grøn-lendskum sjógvi.

Partarnir umrøddu sam-starvið um fylgisveinaeftir-lit og um veiðitøl. Eisiniumrøddu partarnir sam-starvið í NAFO, NEAFC ogNAMMCO umframt um-sitingina av kongafiska-stovninum í Irmingarhavi-num.

Jørgen Niclasen, lands-stýrismaður, er nøgdurvið avtaluna, serstakliga tínakrir ógreiðir spurning-ar um kongafiskakvotunanú eru greiðari.

Tíðindaskriv frá Fiskimálaráðnum

Skotskir fiskimenn havaúttalað seg til tíðinda-heimasíðuna FIS, at teirmeta møgulig fiskirættin-di í føroyskum sjógvi sumteirra síðstu vón fyri atkunna halda fram sumfiskimenn.

FIS skrivar, at samráð-ingarnar millum Føroyarog ES um sínamillum fiski-veiðirættindi skulu halda

fram, eftir at ein roynd athækka veiðina hjá ES skip-um í føroyskum sjógvi mis-eydnaðist á einum fundi íLondon nýliga.

Avtalan við føroyingarer í grundini tann seinastavónin fyri nógvar skotsk-ar fiskimenn, sum við eininýggjari avtalu í Brüsseleru trýstir burtur av sín-um egnu fiskileiðum.

Ein skotskur skipari sig-ur, at fiskiskip, sum roynaá djúpum vatni, ikki vitahvar og eftir hvørjum teyskulu royna komandi ár.Um teir ikki sleppa atfiska,sum teir plaga,væntateir at myndugleikarnirklára at finna teimum fiski-rættindi onkra aðrastaðni.

Tíðindi frá Vinnuhúsinum:

Síðsta vón er føroyskur sjógvur

Maskinmeistarafelagið hevur aðalfund í mars mán-aða 2003.

Nærri verður lýst seinni.

NevndarvalTil tess, at virknir limir, ið ikki kunnu møta áaðalfundinum, kunnu velja við brævatkvøðu, ber tilat seta fram uppskot til nevndarlimir og skulu teyvera felagnum skrivliga í hendi í seinasta lagi 15.desember 2002.

Tó kunnu uppskot til nevndarlimir eisini skjótastupp á sjálvum aðalfundinum.

FormansvalÁ komandi aðalfundi verður formansval á skránni.

Uppskot til formansvalevni skulu vera nevndini íhendi áðrenn 15. desember 2002.

Nevndin

Síða 7Nr. 282 - 5. desember 2002

Í seinasta blaði høvdu vitmyndina frá 1948 av báti-num, sum við manning lániðri í Vágsbotni, og vitsóknaðust eftir, um nakarvisti hvørji fólkini vóru.Vit hava nú fingið stað-fest, at maðurin til vinstru

er Sofus Dahl Christian-sen, sum var havnarmeist-ari í Havn. Maðurin t.h. ersonurin Terji Dahl Christ-iansen.Tann minni drong-urin kann vera Finn hjáJonu og Heina Kjøt. Sofusvar abbi Finn. Sjálvur bát-urin kallaðist TN 8 Guð-run, og hann var eitt seks-mannafar.

Men vit hava harafturatfingið eina einastandandisøgu um júst Sofus og“Guðrun”, og hana havavit fingið frá Guðrun Hau-stein, dóttir Sofus, sumnógv kenna frá HotelHafnia.

Í fyrsta umfari verðurhendan søgan bert í stór-um brotum.Seinni fara vitat hava eina rættiligafrásøgn frá hesi hending.Og vit kunnu lova okkaralesarum, at hetta verðurspennandi lesnaður.

Men á sumri 1946 ætlarSofus sær at sigla til Het-lands, Noregs og síðani tilDanmarkar við “Guðrun”.Hann fer úr Føroyum 14.juni. Ferðin til Hetlandsgekk væl, men báturinbrotnaði. Sofus kom tilUnst, har báturin varðafturgjørdur. Samstundisversnaði veðrið, so Sofuskom at liggja tvær vikur íHetlandi.

Tá hann so helt leiðinatil Noregs,kom hann í eittrættiligt illveður, samstun-

dis sum báturin aftur fór.Hann og báturin finguhjálp og komu til Noregs íøllum góðum.Tað var ikkihildið ráðiligt at sigla hag-ani til Danmarkar, so hannfekk fart ávegis, og varðsettur á sjógv við Læsø.Hagani sigldi hann so tilHelsingør, har hann hittidóttrina, sum búði har.

Gudrun fekk fyri nøkr-um árum síðani sambandvið familjuna, har pápinbúði, meðan bíðað var íHetlandi. Hon vitjaði teyeisini, og fekk tilfar ogmyndir frá hesi tíð, og gerhetta tilfar søguna ennmeira spennandi.

Tað,sum nú kundi veriðstuttligt at vita, er, hvat erhent við bátinum. Sofusseldi hann til Sands tilAndreas Hentze. Hannseldi bátin til Eli Mellem-gaard fyrst í 80-unum.Taðer eitt sindur ógreitt,hvønn Eli seldi bátin til.Men teir halda, at taðhevur verið til onkran áKrákusteini. Men tað hev-ur ikki verið møguligt atfáa meira at vita. Umonkur av lesarum blað-sins skuldu vita hetta,viljavit fegin frætta.

Stór søga um ein lítlan bát

Her síggja vit Guðrun,sum báturin er uppkall-aður eftir.

Her síggja vit “Guðrun”, tá Sofus kemur inn í Helsingør 7. juli 1946 aftaná eina dramatiska og hendingar-ríka ferð.

Hetta er navn ognummar á “Guðrun”.

FiskimálastýriðSKIPAEFTIRLITIÐ

Skipaeftirlitið søkir eftir fólki til at gerareint í skrivstovuhølunum í Miðvági.

Vaskiarbeiðið er ásett til 3 tímar um dagin.

Starvið verður lønt sambært avtalu við av-varðandi yrkisfelag.

Starvið verður at seta sum skjótast.

Umsóknir skulu verða Skipaeftirlitinum íhendi 10. dec. 2002.

Umsóknir verða at senda til:Skipaeftirlitið,Postboks 26,

FO-370 Miðvágur.Att.: Óli Hans Hammer Olsen,

deildarstjóri

REINGERÐARFÓLK

Postboks 26 · FO 370 Miðvágur · Tlf.: 35 56 00Fax: (+298) 355601- teldupostur fma@fma.fo

Síða 8 Nr. 282 - 5. desember 2002

Í sambandi við at 10 áreru liðin, síðani ALS varðsett á stovn, varð skipaðfyri almennum 10-árahaldi í Norðurlandahúsi-num hósdagin 21. novem-ber kl. 09.00. Her vóru øllvælkomin, og tað var eis-ini væl av fólki, sum lut-tók í hesum tiltaki, hóastveðrið ikki var tað besta.

Byrjað varð kl 09.00 viðmorgunmati. Annars byrj-aði sjálv samkoman við, atstjórin á Arbeiðsloysisskip-anini, Elisabeth O. Gaard-bo, bjóðaði vælkomin.

Aftaná hana var tað for-kvinnan í stýrinum, KarinKjølbro, sum hevði einaframløgu, har hon í stutt-um greiddi frá teirri til tíð-ir dramatisku søguni hjáALS.

Síðan var tað landsstýris-maðurin í arbeiðsmarkn-

aðarmálum, Bjarni Djur-holm, ið hevði sína fram-løgu. Hann váttaði millumannað, at hann fyrsta dag-in hevur ætlan um at setaein bólk við umboðum fyripartarnar á arbeiðsmark-naðinum og Vinnumála-ráðnum at endurskoðaALS-skipanina sum heild.

Dramatikkur fyrstuáriniAftaná Bjarna Djurholmvar framløga av føðingar-dagsútgávu av Skýrák, ogstóð Annika Wardum Joen-sen, fyrrverandi leiðari avFerðaráðnum, fyri hesum.Skýrák er tað ritið, sumALS hevur givið út nakrarferðir við tilfari, sum við-víkir ALS og arbeiðsmarkn-aðin. Hendan útgávan ermerkt av føðingardags-haldinum, og eru fleiri

áhugaverdar greinir, sumeru sera viðkomandi ísamband við ALS. Fram-løgan, sum fyri ein stóranpart var í myndum frá1992, var merkt av fyrstudramatisku søguni hjáALS, tá skipanin var við atkollsigla fíggjarliga - nær-um longu frá fyrsta degi.

Formaðurin í FF, ÓliJacobsen, var við í fyrstastýrinum hjá ALS og varvið í tí, sum hendi tá.Tað,sum hendi, var jú, atkassin skjótt gjørdist tóm-ur, tá arbeiðsloysið eks-ploderaði, og framrokn-ingar vístu, at skjótt fór atresta nógv í. So her varrættiliga brúk fyri kreppu-hjálp. Inngaldið varð settupp frá 2 til 2,75%. Frítíð-argrunnurin varð tømdur.Loftið fyri inngjaldið varðavtikið. Inngjaldið til “sam-

haldsfasta” varð tikið, einpartur tó sum lán.

Men øll hesi tiltøkrukku ikki longur, enn tilat útgjaldið kundi vera63% móti teimum 70%, iðupprunaliga vóru gald-andi. Hendan lækking varstutt frá at føra til aðal-verkfall, sum bert hevðikunnað gjørt tað van-lukkuligu støðuna í landi-num enn verri. Men einendurskoðan av tølunumførdi til, at tað bar til athækka uppskotna gjaldiðtil 67%, so minkingin bertgjørdist 3%, og hettagjørdi so tað, at tað slapstundan verkfalli kortini.

Jóannes Ejdesgaard varlandsstýrismaður á øki-num tá, og hann var sjálv-sagt eisini sperdur avstøðuni. So ta einu ferð-ina, kassin var tómur, var

hansara uppskot, at ALSskuldi taka lán fyri atsleppa undan, at einki varí kassanum. Hann hevðienntá kannað møguleikanfyri hesum, og at fáa lánkundi væl lata seg gera.Hesum var stýrið einkivið uppá, og viðurskiftinimillum stýrið og lands-stýrismannin gjørdustmeira enn køld,og har varmestsum opið kríggj. Sonógv stóð á, at stýrið taeinu ferðina álvarsliga um-hugsaði at leggja frá sær.Men tá Jóannes í tíðind-unum um kvøldið heitti ástýrið um at leggja frá sær,tá virkaði tað beint mót-satt! Og stýrið var sitandi.

Men tað vísti, at taðkortini ikki gjørdist brúkfyri láni. Eina ferð, tá ikkivarð roknað við, at peng-ar vóru til næsta útgjald,

var kortini nóg mikið! Ogtá kom líka sum vend í,oghetta lætti sjálvandi hjáøllum pørtum.

Tónleikur ogroknskapur Undirhald var eisini, sotað næsta á skránni varKári Bæk: Duet fyri tværviolinir. Sámal Petersenog ein næmingur hansara,Jón Festirstein, spældu.

Aftan á ein støðg varroknskapur á skránni. Hervar tað Ernst Jacobsen,fíggjar- og fyrisitingar-leiðari, sum greiddi frá.Frá einum risaundirskotifyrstu árini hevur taðverið øvut seinnu árini.Stutt kann sigast, at ALSnú eigur útvið hálva milli-ard, sum er mett at røkkavæl til eina møguliganýggja kreppu. Hetta er

ALS 10 árÁhugaverd skrá á 10 ára degnum hjá Arbeiðsloysisskipanini

Hetta er nevndin í Fuglafjarða Arbeiðsmannafelag. Formaðurin Óli Johanne-sen er í miðjuni. Sum tað sæst er tað ein ungdommilig manning Óli hevur viðsær.

Her er tað Havnar Arbeiðskvinnufelag við formanninum Vigdis Johannesen ímiðjuni.

Vinnumálaráðið var sjálvsagt við. Frá høgru eru tað Bjarni Djurholm, ArnePoulsen, Søren P. Sørensen og Maria Róin.

Her eru umboðini frá Skála Arbeiðarafelag. Uttast t.h. er Elias Hansen, for-maður, og fyrrverandi næstformaður í Føroya Arbeiðarafelag.

Síða 9Nr. 282 - 5. desember 2002

eisini orsøkin til, at gjald-ið frá ársskiftinum er settso lágt sum ½% til hvønnav pørtunum.

Tað vóru fleiri á fundi-num,sum ivaðust í,hvussuskilagóð hendan lækkingvar.Tað var betri at sparaenn meira upp, eisini fyriat sleppa undan ennstørri hækking í inngjald-inum tann dagin, tað kanngerast brúk fyri tí.

Síðan vóru hagtøl v.m. áskránni, og var tað Elisa-beth O. Gaardbo, stjóri,sum legði hesi fram. Hesihagtøl vístu framhaldandibøtta støðu viðvíkjandiarbeiðsloysinum. Tó tykj-ast kvinnur at vera heldurverri fyri enn mannfólk.

Tað næsta á skránni var:Maður er mans gaman(hugleiðingar yvir 90-árini uppá gott og ilt).

Páll Danielsen, sjónleik-ari, las hugleiðingar eftirOddvør Johansen. Hettavar eisini mikið áhuga-vert. Oddvør er ikki heiltókunnig hjá lesarum okk-ara. Í seinasta blaði høvduvit áhugaverdu frásøgninaum Niels Skaale, ið Odd-vør hevði skrivað. Vón-andi fara vit at frættameira frá henni seinni.

Samfelagsbúskapur ogarbeiðsloysi var so áskránni við Herman Osk-arsson, búskaparfrøðing-ur. Herman er altíð áhuga-verdur og greiður, ogvóna vit seinni at kunnakoma aftur til hann. Menhann vísti á, at ALS íhvussu er kom at hava taávirkan í framtíðini, atfólk fóru neyvan at rýmaundan arbeiðsloysi, einsog tey gjørdu í 90-unum.Hann helt eisini, at tað vareingin greiður arbeiðs-marknaðarpolitikkur í Før-oyum, og tað er ringt atvera ósamdur við hannum tað.

Pallborð:Bjarni má steðgast!Tað seinasta á skránni varpallborðskjak, har tað lut-tóku umboð fyri m.a.partarnar á arbeiðsmarkn-aðinum og politiskumyndugleikarnar. Tey, iðluttóku, vóru Bjarni Djur-holm, landsstýrismaður,Karin Kjølbro, stýrisfor-maður, Ingeborg Vinther,fyri arbeiðararnar, Bjørg-hild Ludvig, fyri abeiðs-gevarar og so HermanOskarsson.

Hesi høvdu fyrst einaframløgu. Her skal fyrstverða gjørd viðmerking tilframløguna hjá BjarnaDjurholm.Tað tykist, sumtað eisini sæst í Skýrák, athansara fremsta mál er atfáa spurningin um hækk-ing og lækking av ALS-gjaldinum lagdan til løg-tingið at taka støðu til.

“Onkur” hevur fingið

tað hugskot, at ALS-gjaldskal kunna sammetast viðskatt, og sambært stýris-skipanarlógini kann skatt-ur bert ásetast av løgting-inum, og so skal tað samavera galdandi fyri gjaldiðtil ALS.Hesum er politiskaskipanin sambært Bjarnasamd um.

Bjarni er við at fara heiltav allari leið í hesumspurningi. Her er talanum ein heilt teoretiskanspurning, sum tað uttaniva kann trætast um tildómadag. Tað er einginivi um, at Bjarni kann fáaløgfrøðingar hjá tí al-menna at geva honumviðhald. Men tað er minstlíka greitt, at seriøsirløgfrøðingar enn lættarikunnu avvísa hesumsjónarmiði.

Tað er neyvan ivi um, atpartarnir í ALS av øllumalvi fara at stríðast ímóti,at avgerðarrætturin skalflytast frá teimum til løg-tingið.Tað, ið liggur aftan-fyri her, er almenni poli-tikkinum, at flest møgu-ligar avgerðir skulu flytasttil politisku skipanina, harávirkanin frá restini avsamfelagnum er 0. Hesumhava borgararnir tær allarringastu royndirnar av.Politiska skipanin kundiroynt at fingið skil á tí,sum hon longu hevur atumsita. Her er nógv attaka sær til tey fyrstu heiltnógvu árini.

Tað, sum partarnir í ALSeisini hava grund fyri atóttast, er, at um politiskaskipanin fyrst fær lítla-fingur, fer hon skjótt atkráma eftir allari hondini,og ALS fer at verða lagtafturat onkrum almenn-um kongaríki. Her má set-ast føtur í spenni av øllumalvi.

At hetta skal gerast avumsorgan fyri stýrisskip-anarlógini, kann eingintaka fyri fult. Almennipolitikkurin er nevniliga,at henda lóg skal bertbrúkast, tá hon er tilgagns fyri makthavarar-nar. Hetta verður nevni-liga ikki tikið so tungt, tátað er talan um rættindihjá borgarunum mótimyndugleikunum.

Vit vilja ráða BjarnaDjurholm til at nýta sínarkreftir uppá verandi skip-an heldur enn at upp-finna nýggjar trupulleik-ar. Tað er nú skilabetri atbyggja húsið frá grundiniog ikki frá skorsteininum.At fylgja hesum ráðum vilspara nógvar uppslítandikreftir hjá báðum pørt-um!

Í komandi blaði fara vitat hoyra nærri frá hesummálinum. Prógvað verðurat løgfrøðisliga grundar-lagið fyri hesi ætlan hjáBjarna er er grundað á

manipulatión og at settarverða til viks danskar rætt-arreglur á økinum.

Henda greinin verðursaman við hesum blað-num løgd á heimasíðu FFs:www.fiskimannafelag.fo

Ósemja um útgjaldAnnars skiltist á pall-borðskjakinum, at tað ergrundleggjandi ósemja hjápørtunum í ALS um út-gjaldsupphædd og ta tíð,ein kann vera inni í skip-anini. Í løtuni er útgjaldið70%, og tað ber til at veraí skipanini í 3 ár og 2mánaðir. Tey flestu fak-feløg vilja hava endur-gjaldið upp á 80%. Tað erí hvussu er ein treyt, sumarbeiðsgevarar seta fyrihesum, og tað er, at tíðin ískipanini verður minkaðtil tað, hon upprunaligavar - nevniliga 2 ár. Og atloftið fyri inngjaldi verðursett inn aftur, so skipaninverður førd aftur til síttupprunalíki. Hetta sigurIngeborg nei til. Honheldur ikki, at tað ber tilat geva út uppá batar, sumfyrst einaferð eru vunnir.

Hetta kann benda á, atlítið fer at koma burturúreini komandi endurskoð-an. Tað verður nevniligalítil nytta í at koma viðnøkrum tilmæli, sum ikkibáðir partar taka undirvið.

Her má bert sigast, atverandi skipan, serligalongda tíðin í skipanini,fyri ein stóran part ergrundað í teirri kreppuni,sum vit høvdu fyrst í1990-unum.Tað er eingin,sum sigur, at fyri tað umhetta var rímiligt tá fyriløntakaran, at hetta ereins rímiligt í dag. Skip-anin eigur eisini at havasum grundarlag, at honeggjar fólki til at fáa særarbeiði.Tað er ikki vist, atverandi skipan gera hetta.

Fiskimenn kennaseg at vera fyrivanbýtiTað sama er galdandi hin-vegin. Fyri fiskimenn erskipanin blivin verri. Fiski-menn kenna seg at gjaldainn til eina skipan, sumteir einki fáa burturúr, tátørvur er á tí, soleiðis sumofta er greitt frá her íblaðnum.

Fyri okkum, sum ikkilongur eru beinleiðis við ískipanini, virkar hon seratvørlig og fýrakantað. Ogtvørligheitin virkar báðarvegir.

Tað var ikki nógv tíð tilkjak aftaná pallborðið.Men stórur partur avkjakinum var um fiska-virkisskipanina.

Loysið fiskavirkis-skipanina frá ALS!Her fara vit at koma við

Arbeiðsgevarar eru sjálvskrivaðir. Frá høgru Jan Mortensen, skrivari, Oddfríð-ur Gregersen, fyrrverandi formaður, Kristoffur Laksá, nevndarlimur og VilhelmM Johannesen, formaður.

Frá høgru Agnar Bech, frá postfelagnum, Arthur Gúðjónsson frá KlaksvíkarArbeiðsmannafelag og Vónbjørt Guðjónsson frá Klakksvíkar Arbeiðskvinnu-felag. Hesi bæði eru hjún, so tað kann næstan sigast, at her eru tvey feløg sumeru gift!

Uttast til høgru er formaðurin í Havnar Arbeiðsmannafelag Jan Midjord.Hinireru umboðini frá Sjóvar sókn. Karl Robert Johansen er kendur frá hansara tíðsum tingmaður fyri Verkamannafylkingina. Næstur honum er Rúni Poulsen,núverandi formaður í arbeiðsmannafelagnum.

T.v. er Jóhannes Eli Iversen, umboð fyri Føroya Lærarafelag.Næstur honum erutveir fyrrverandi næmingar hjá honum: Kaj Johannesen og Janus Petersen fráFøroya Banka.Væl er lært!Framhald á næstu síðu

Síða 10 Nr. 282 - 5. desember 2002

einum hugskoti. Loysiðflakavirkisskipanina fráALS! Og latið tað upp íhendurnar á avvarðandifeløgum at umsita hesaskipan. So kunnu pengar-nir, sum ALS rindar, fylgjavið. Hesir kundu veriðbrúktir sum grundarlagfyri at gera eina fastlønar-skipan til flakafólk, sumtað fyrr hevur verið uppátal.

Tað má vera nógv ein-faldari, at hendan skipanverður avtalað beinleiðismillum arbeiðarar og arb-eiðsgevarar á hesum øki,heldur enn at hetta skalvera ein sak hjá umboð-um fyri alment løntum ogfiskimonnum.

Men vit kunnu bertynskja ALS eina eydnuríkaframtíð við vón um, at taðskal vera minst møguligtbrúk fyri henni.

Fundurin endaði um kl.13.00 við ábiti,har EiðvørPálsdóttir sang afturvið.

Politiska skipanin var eisini væl umboðað: Frá vinstru Jógvan Arge, JóannesEidesgaard, Kristian Magnussen og Rúni Hentze.

Hesi fimm vóru lyklapersónar, tá ALS kom til verðina.Frá vinstru Ingeborg Vinther og Oddfríður Gregersen,sum sótu í fyrireikingarnevndini. Jóannes Eidesgaard legði sum landsstýrismaður lunnarnar og var viðat fáa lógina samtykta.Torgerð Nielsen var fyrsti stjórin.Arne Poulsen var varamaður hjá arbeiðsgevarumog møtti í fyrireikingarbólkinum. Annars var Hartvig Hansen varamaður hjá Ingeborg. Skrivari og fyrstiformaður í stýrinum var Petur Alberg Lamhauge.

Tað var bara væl av fólki.

Osmund Berg úr Arbeiðsmannafelagnum í Skopunhevur spurning til panelið.

Pallborðið. Frá vinstru:Bjarni Djurholm, KarinKjølbro, Bjørgfríð Ludvigog Herman Oskarsson.

Aftaná fekst ein góður biti! Og Eivør Pállsdóttir sang afturvið!

Síða 11Nr. 282 - 5. desember 2002

Det gamle SkålehusDet lå i Bringsnagøta oghavde i længst forsvun-den tid været beboet afen bartskær, siden var deren hosetager ved den kgl.Handel, der hed NielsSkaale, som købte husetog boede der med engammel husholderske,som blev kaldt Muffen.Da Skaale så døde, købtebedstefar (Gamle Rest-orff) både det og Skåle-trø.

Mine første erindringerknytter sig til samme hus,da mine forældre boededer og jeg var kun 2-3 år,da det blev revet ned.Huset var lille og hygge-ligt med en stue og 2 småværelser. Ovenpå var derkun et meget lille værel-se, som blev kaldt Muffe-kammeret, og hvor der

vrimlede med lopper. Jeghusker dunkelt Muffen,da hun efter Skaales dødboede hjemme hos bed-stefar, hun sad gerne udeved komfuret, hvor hunindtog sine måltider, hunvar meget gammel oghavde altid en blåprikketbomuldskyse på hovedet.Hun hed egentlig Susan-na. Mens jeg og mine 3brødre var små, kom derså en pige på ca. 25 år ihuset hos mine forældre,hun hed Elsebeth og blevkaldt Ebba,og den sammepige måtte så ligge i Muffe-kammeret, og jeg sov hoshende, men jeg erindrerikke noget til de førom-talte lopper.

Det første jeg kan huske,var en dag da jeg havdeværet særlig vild, at jegblev bundet fast på en

stol, der stod lige ved arn-en, da kom den gamlesmed på Arge og skullegøre ovnen i stand, oghan drillede mig, fordi jegsom var en lille pige ikkekunne opføre mig ordent-lig, havde det været endreng, havde han bedrekunnet forstå det, menjeg kunne ikke røre migog måtte høre på hansdrillerier. Samme smedvar far til urmager Argeog alle de såkaldte Arge-brødre, en lille mand meden vældig skæv næse, denlå næsten på siden.

Den stue, hvor ovnenstod, der skulle gøres istand, husker jeg særliggodt, der var kornblåtpapir på væggen og minkommode, som jeg har idagligstuen nu, stod vedden ene væg og ovenoverhang det billede af skyts-englen, som senere altidhang over Williams seng,da han var lille. Udenforhuset var der en lille havemed stikkelsbærbuske ogkun ét træ, som blev kaldtparadistræet, jeg ved ikkehvorfor.

Hvergang mor og Ebbakom op at skændes, skjul-te Ebba sig under Paradis-træet for at mor skulletro, at hun var rendt sinvej, men hun kom så indigen og alt var godt, ingenaf dem kunne være vredelænge ad gangen.Ved sid-en af stuen havde vi etgæsteværelse med 2 senge.

Engang fik vi besøg afprovst Dahls fader og hansbroder Jacob, som så sov i

gæsteværelset om natten,men mor,som var så glem-som, havde rent glemt, atde lå dernede. Midt omnatten vågnede hun ogmente,at hun havde glemtat lukke vinduet dernede,hun tændte så et lys oggik derned og opdager jobegge de sovende men-nesker, som også vågnedeog hun for så helt ulykke-lig op til far og fortalte,hvad hun havde gjort ogmåtte så selvfølgelig gøreen undskyldning dagenefter, men de lo jo alle afden fejltagelse.

Nå, så blev huset forlille og gammelt og blevrevet ned. Det var altså i1876. Der skulle byggeset større hus på sammested,og vi kom så hjem tilbedstefar, mens byggerietstod på. Da var Martin 6,Frands 4½, jeg 3 og Poulkun 1 år.

Bedstefars husDet hus, hvor vi nu skulle

bo mens det nye hus blevbygget, var et dejligt gam-melt hus med store, rum-melige værelser, i særdel-eshed en stor dagligstue,hvor bedstefar opholdtsig. Foruden ham var deronkel Rudolf, som altidbeskæftigede sig med mig,når han var hjemme tilmåltiderne, han var enstor børneven, og så varder onkel Frands, som varmere mut og tvær, menhan var også rar. Dentredje onkel Johan var pådet tidspunkt nede i Køb-enhavn og tog styrmands-eksamen, mine 2 fætre varogså rare,men de var ikkehjemme.Tante Helene vargift og boede i Hjørring,den anden tante Jetteblev vist dengang giftmed Jacob Lützen. Jegelskede dette hus lige tiljeg som 25-årig holdt mitbryllup, netop i den storedejlige stue, det var ind-begrebet af alt hvad dervar hyggeligt og godt.

Bedstefar var en person-lighed, men man havde jovældig respekt for ham.Hans kone har jeg aldrigkendt, men hun skullevære en lille sagtmodigkone, som ikke måttehave nogen mening, mendet var jo heldigt, at hunlod bedstefar regere somhan ville.Ebba og jeg,somaltid skulle sove sammen,kom så til at dele værelsesammen med 2 andre pig-er og fik værelse, dervendte ud mod Bødker-ens hus, jeg husker atluften var så indelukket,at et lys næppe kunnebrænde derinde. Jeg husk-er en aften, da jeg sad påEbbas skød nede i køkke-net og spiste kogt mælkmed rugbrødsterninger i,at der kom en ung drengmed fisk, og smed i vas-ken og fisken begyndte atsprælle, det havde jeg ald-rig set før, jeg var aldelesrædselsslagen og græd ogblev ovenikøbet gjort nar

Tað var ikki bert William Heinesen, sum dugdi at skriva.Tað dugdi mamma hansara Carolina eisini. Hon var abba-dóttir gamla Restorff, sum vit umrøddu í seinasta blaði.Hon skrivaði eisini sínar endurminningar, sum er stuttlig-ur og áhugaverdur lesnaður frá eini tíð, tá Havnin varnakað heilt annað, enn hon er í dag. Ein partur av hesumendurminningum vórðu endurprentaðar av Peturi Hábergí jólablaðnum "Jólastjørnan" fyri uml. 40 árum síðani. Vitfara at prenta tær í síni heild. Vit fara eisini at hava mynd-ir av umrøddu persónunum, og eru tær flestu tekningar,sum vóru við í Jólastjørnuni, teknaðar av Williami Heine-sen. Vit hava eisini tikið nútíðarmyndir av nøkrum avumrøddu húsunum. Hetta vil gera tað møguligt at setafrásagnirnar í samband við nútíðina.

Tað danska málið er sjarman við frásøgnini. Tí verður honprentað, sum hon er skrivað.

Tær føroysku viðmerkingarnar eru í høvuðsheitumskrivaðar av Oddvør Johansen.

Gamlar Havnarmyndir

Hetta eru hjúnini Caroline og Zacharias Heinesen saman við tveimum avteirra børnum, Stig og Bergljot. Sonur teirra gjørdist tann kendi rithøvundurinWilliam Heinesen. Men mamman dugdi eisini at skriva! Carolina var dóttirA.W.Restorff (1846-1898) og Sofíe Helene Jacobsen.Pápi hennara var tann fyrriJørgen Frands Jacobsen, og varð hendan ættin umrødd í seinasta blaði.Tað kann næstan sigast, at Caroline dugir á ein serligan hátt at gera gomluHavnina livandi aftur.

Ebba (Elsebeth) kom frá “úti í Bø” dóttirCathrine Malene, (Ebba-mor, sumverður umrødd seinni) og hon hevðiein beiggja, sum æt Antonius. Trøðinhjá teimum var áføst við trønna hjáAnnu Jacobsen (Svínoyar Onnu). PápiEbbu var av Velbastað og var beiggitil vermóður Óla Svenn. Ebbakom í húsið 25 ára gomul, ogvar har alt lívið, til hon doyðisum 75 ára gomul. Ebba varonkursvegna skyld við NielsJohannesen. Onkur heldur, athúsini hjá Ebba-mor vóru harTrappugøta og Tróndargøtamøtast, yvirav hjá RudolfAndersen. Beiggi Carolinu, Poul,kallaði Ebbu upp.

Framhald á næstu síðu

Síða 12 Nr. 282 - 5. desember 2002

af, fordi jeg var bange foren fisk. Den dreng, derkom ind med fisken, varfor resten gamle Mouritshos Rubek. En af de stør-ste fornøjelser,var at væretilstede når bedstefar lav-ede bryllupskager, hanvar byens eneste kondi-tor, han lavede lagkager,sukkertærter og kranse-kager, som han satte sam-men med pynt af sukker-figurer, der blev sat fastmed brændt sukker. Lige-ledes bagte han storehønsepostejer, dengangkendte man ikke til kød-hakkemaskiner,men måtteskrabe kødet helt fri forsener med en almindeligkøkkenkniv, så der blevsat flere piger i arbejde iden anledning. Der blevogså lavet brystsukkerderhjemme, der var etstort rum, som blev kaldtkeglekammeret, hvor dervar et stort bord, hvorsukkermassen blev hældtpå en stenflade til denkunne tages med hænder-ne og slås op på et væl-digt søm på væggen, og

der stod så bedstefar ogsled i det, til brystsukke-ret kunne klippes med ensaks. Vi børn var megetinteresserede tilskuere.

Foruden forretningen iVågsbotn, havde bedste-far en fisketørringsplads iÅlekær. Hjemme havdehan en lille brødbutik,hvor man også kunnekøbe kager, men finekager blev kun bagt omlørdagen. Folk her i byenvar som oftest fattige, dervar næsten ingen fortje-neste, især for kvindernesvedkommende, lidt hjalpfisketørringen på det,men bedstefar havde selvarbejdet sig op fra småkår, så han havde forståel-se af fattigdom, og gjordealt for at forbedre dereskår. Når de kom i butik-ken og købte brød, fik desom regel et til i tilgift,han plejede også ved høj-tider at koge hele brygg-erkedler med rast kød ogsuppe og indbød hvem,der ville ind og spise sigmætte. Han prøvede ogsåaltid at skaffe dem arbej-de, men når han traf på etdovent menneske, villehan ikke hjælpe, han had-ede dovenskab. Nede ibageriet, som var meget

lavt og primitivt i det heletaget, var der en mandsom hed Mads og boede iSandegærde på den grund,hvor nu dr. Dahl nu bor,han var en rar og sagt-modig mand, som rettedesig fuldstændig efter deinstrukser,han fik fra bed-stefar og bagte brødeneog bryggede øl i mindremålestok. Der blev vistkun brugt ølgær. Når mankom ud i køkkenet, sadMads altid under lofts-trappen og spiste og påbænken ved ovnen sadder en ældre mand, somblev kaldt lange Lars, hanfik sin aftensmad og etstort krus te, som han sådrak hjemme, han boededer i et lille hus i nærhed-en, jeg ved ikke, hvor hanvar fra, jeg tror at han varher fra byen. Han varmeget høj og altid så ven-lig mod os børn, i sær-deleshed mod Frands.

Hver fredag aften komder en drejer Debes, hanvar ungkarl og boedesammen med sin gamlesøster, og ham kunnebedstefar ikke rigtig lide,men han spiste der hverfredag aften og havde godappetit.Vi børn talte hvormange skiver, han kunnefå ned, det var gerne 9-10stk. men det var ham velundt. Samme Debes varogså frisør og klippedehåret af os alle,han boedei et hus som blev kaldt áDunga, og stod der, hvorKletts hus nu er på Bryg-gebakken. Hans søster varnoget af det morsomsteman kunne tænke sig også elskværdig. Hun taltehver anden sætning pådansk og hver anden påfærøsk, hun var lille ogspinkel med en rigtigDebes profil, stor veldan-net kroget næse. Hun varaltid helt stiv at skørter,

hun havde vist en bunkepå, men så sirlig og pæn.Engang var der kommeten mus i køkkenet, og devar jo bange for en, såråbte hun i sin nød:“Went-zel Baggi, Wentzel Baggi,kom med kloven! Kommed kloven!. Jeg blev afog til sendt ned til demfor at bede om et stykkepeberrod, som voksede ideres have, men for atkomme ud i haven måtteman gå igennem en lillegang,hvor loftet var falde-færdigt, så vi måtte altidløbe, for at loftet ikkeskulle styrte ned over os.

Det nye hus iBringsnagøtaOmsider blev da det nyehus færdigt og vi flyttedeså derind året efter. Detvar efter den tids måde atbyge huse på ret flot meden stor dagligstue, spise-stue og 2 store kvisteovenpå, så at der blev 5gode værelser. Loftslejlig-heden med god udsigt tilsøen og Skansetange,men ingen have, da husetblev bygget langt ind påhavens grund. Der blevindrettet butik i den vest-lige ende af huset, da farnu skulle handle for sigselv, tidligere havde hanhaft plads ude i Vågsbotni bedstefars forretning.Det var dengang et livligtstrøg, da Bringsnagøta varhovedgaden, alle kirke-gængere måtte passereforbi, og der var flere for-retninger der i nærheden,senere kom der apotek ogBærentsens meget søgtedanselokale. Lige overforos mod syd var der etstort hus, der blev kaldtKlokkarastova, der hvorurmager Arge senere fiksin forretning. Derovrevar en ældre kone, somhed Juliane,og som havde

“Tante Jette” giftist við Jacob Lützen og fingu tey 12 børn, herav 7 døtur. Ein avsynunum, , Valdemar Lützen, keypti í 1920 eina nýbygda skonnart, sum hannkallaði “Syv søstre” eftir sínum sjey systrum.

Rudolf Andersen.(1845-1929).

Ebba Restorff Johansen, dóttir Poul A. Restorff, sumvar beiggi Caroline. Hon var uppkallað eftir tafyrru Ebbu.Drongurin er Ísak, sonur Oddvør Johan-sen.

Onkel Frands var sonur gamla Restorff.Hann hevði ikki evni fyri handli.Hanngiftist við umrøddu systrini hjá Rudolf, Binu.Tey vóru systkinabørn.Tey búðuí teimum hvítu húsunum á Skálatrøð í núverandi Gr. Kambansgøtu. Húsinigjørdust seinni yvirlærarahús, og Zacharias Sørensen búði her í mong ár.Hendan Bina og tvær aðrar systrar hennara vóru sangarinnur, tvær á Kgl.Teatrinum. Har vóru ta einu tíðina seks av Andersen systkjunum. Bina var einav høvuðs"monnunum" aftanfyri Thorshavn Vandforsyning. Her búði "onkelFrants".

Onkel Rudolf (Andersen) var systirsonur Gamla Restorff, ógiftur. Ein stillførurmen rættiligur keypmaður við organisatiónstalenti. Hann var í grundini leið-ari av øllum, tá ið Gamli eldist. Hann var í Føroyum í 60 ár, men tá alt fór áheysin uml. 1925, fór hann til Keypmannahavnar, sum var hansara føðibýur.Hann hevði mist alt, ið hann átti, men var ongantíð beiskur inn á lívið. Hannátti húsini nr. 2 í Tróndargøtu, heilt niðri við Vágsbotn. Er grivin í Danmark.Tey seinastu árini búði hann hjá systir síni Binu, har hann læs nógv. Hannhevði ikki ráð at lesa bøkur longur, so hann meldaði seg inn í “ArbejdernesLæseforening”. Vitjaði aftur í Føroyum stutt áðrenn hann doyði. Rudolf vareisini tingmaður 1881-82. Her búði Rudolf

Framhald á síðu 17

Síða 13Nr. 282 - 5. desember 2002

Í døgunum 20-24. novem-ber var ein norðurlendskhandverka- og listastevnaí Laugardalshøllini í Reyk-javík í Íslandi. Her vóruumboð úr norðurlondumtil staðar. Tað var eisiniumboðan úr Baltalondun-um og Canada. Føroying-ar vóru sjálvsagt eisini viðog høvdu sín egna bás. ÚrFøroyum vóru 17 luttak-arar innan fyri øll møguligøki av listahandverki.Tað,sum kann hava størstanáhuga fyri eitt blað sumokkara, er, at føroysktbátasmíð var á skránni.Feðgarnir Marius og JóanPetur Clementsen smíð-aðu ein bát, ið skal enda áFjørukrónni í Hafnafjørð-

inum, sum nógvir føroy-ingar kenna. Sagt verður,at tað var stórur áhugafyri júst hesum tiltaki-num.

Ein av teimum, sum varfastur fúsur við føroyskabásin, var íslendingurinGunnar Marel Eggertsson,ið er maðurin sum smíð-aði víkingaskipið “Íslend-ing”, ið sigldi í farvegiLeiv Hepna til Ameriku átúsundára hátíðarhalditeirra. Hann eins og flestøll hini, ið eygleiddu,vórusera hugtikin av, at vit før-oyingar eiga hetta gamlahandverkið so livandi ímill-um sín.

Í døgunum 19-22. nov-ember var eisini ein ráð-stevna um hetta evni viðluttakrum frá teim ymsulondunum. Ása Hátún helther fyrilestur um hand-verk í Føroyum.

Vit hava frá okkaramanni í Íslandi fingið nak-rar myndir frá framsýn-ingini.

Føroyski básurin.

Feðgarnir báðir Marius og Jóan Petur Clementsen komnir væl áleiðis við bátin.

Stórur áhugi var fyri føroyska bátinum.

Føroysk klædnapløgg vóru sjálvsagt á framsýningini.Ása Hátún, sum eisini helt fyrilestur,er her við rokkin.

Poula Sørensen situr og karðar.

Nógv putl er.Tað erukanska ikki øll, sumvita tað, men Marius ereisini fakfelagsmaður.Hann er nevndarlimurí Føroya Arbeiðara-felag.

Soleiðis særamboðskassin hjá

bátabyggjarum út.

Marius og Jóan Petursmíðað bát í Íslandi

Síða 14 Nr. 282 - 5. desember 2002

Síða 15Nr. 282 - 5. desember 2002

Vaktgangandi starvsfólk til Sjóbjarg-ingarstøðina, MRCC-TórshavnTil Sjóbjargingarstøðina MRCC-Tórshavn (Maritime Res-cue Co-ordination Centre) verður søkt eftir vaktgangandistarvsfólki.Starvið inniber hesar uppgávur:

· Skiftandi vaktir og ábyrgd av vaktini· Tilkallivakt (bakvakt)· Móttaka fráboðanir og taka støðu til hjálparveiting-

ar á føroyska landgrunninum· Hvør fráboðan skal metast, um vakthavandi sjálv/-

sjálvur skal veita atstøðu, ella um neyðugt, tilkallabakvaktina ella leiðaran

· Vanligt fyrifallandi arbeiði á vaktini, t.d. skrásetaymiskt í sambandi við tilbúgvingina

Førleikakrøv:· Nautiska ella aðra viðkomandi útbúgving· Duga at samskifta á føroyskum, norðurlendskum og

enskum· Kunnleika til teldur

Setanartreytir:Starvið er tænastumannastarv og lønt í 27. lønarflokkisambært avtalu millum Tænastumannafelag Landsins ogFíggjarmálaráðið. Starvsheitið er eftirlitsfólk. Setanarøk-ið fevnir um Fiskimálaráðið og stovnar undir tí, umframthini aðalráðini og Løgmansskrivstovuna. Tænastu-staðurin í løtuni er MRCC-Tórshavn.Sjóbjargingarstøðin bjóðar:eitt avbjóðandi starv, sum virkar undir alttjóðareglum hjáIMO og føroyskum lógarverki.Ískoytislæru um: Leiting og bjarging og hvussu farastskal fram, um dálking kemur fyri.Persónligir eginleikar:búgvin og duga at taka avgerðir. Vera fyrikomandi ogduga at samstarva við allar partar í tilbúgvingini her álandi og í útlandinum.Meira fæst at vita:um starvið við at venda sær til Djóna Weihe, tlf. 35 13 00, teldupost dw@mrcc.foUmsóknir:saman við upplýsingum um útbúgving og royndir skuluverða Sjóbjargingarstøðini, Tinghúsvegur 64, Postrúm1120, 110 Tórshavn í hendi, áðrenn 17. desember 2002.

FISKIMÁLARÁÐIÐFISKIVEIÐIEFTIRLITIÐ

Rumbul í fiski-vinnuni í ES Bylgjurnar ganga høgt í fiskivinnuni í ES í løtuni.Stór øsing er um at toskaveiðan í Norðsjónumskal minkast niður í lítið og einki, samstundis sumtað higartil ikki hevur eydnast formansskapinum,har Danmark hevur formannin, at gera framstig ísamráðingunum um nýggjan fiskivinnupolitik.

Fiskivinnukommiserurin í ES, Franz Fischler,hevur í síðstu viku skotið upp at veiðan í Norð-sjónum eftir toski, hýsu og hvítingi skal minkastvið 80%. Hetta sigur hann er einasti valmøguleikitil fullkomið veiðubann. Hetta skal verða galdandibæði fyri beinleiðis veiðu og hjáveiðu.Samstundiser í uppskotið at flatfiskaveiðan skal minkast við40% og ídnaðarveiðan við 10%.

Í síðstu viku vóru eisini royndir gjørdar at komavíðari í samráðingunum um ein nýggjan fiskivinnu-politik. Men til fánýtis.Tað eru serliga málini umat steðga við at gjalda studning til vinnuna ogmálini um at endurnýggja flotan, sum stór ósemjaer um.

Fáið FF-blaðið tildyrnar í 3 mánaðirfyri bert 50 krónur!

Ringið tlf. 31 15 69 ella sendið eitt fax til 31 87 69.Til ber eisini at senda ein teldupost

til ff-blad@post.olivant.fo

Síða 16 Nr. 282 - 5. desember 2002

Ein nýggj broyting er, at í framtíðini skulu sjómennrinda ALS og Barilsskipanini meiri enn higartil.

Í framtíðini skulu sjómenn rinda arbeiðsloysis-gjald og barsilsgjald av allari inntøkuni.

Síðani 1997 hava sjómenn bert goldið arbeiðs-loysisgjald og barsilsgjald av 85 prosentum avinntøkuni, men nú skulu teir gjalda av allari inn-tøkuni. Hjá einum sjómanni, sum forvinnur500.000 krónur um árið, merkir broytingin, athann nú skal rinda ALS 375 krónur meiri ogBarsilsskipanini 188 krónur meiri um árið ennhigartil.

Fíggjarmálaráðið hevur mett, at ALS fer at fáa800.000 krónur burtur úr hækkingini og Barsils-skipanin 400.000 krónur.

Sjómenn skulugjalda meiri

Í samband við samlagstryggingina hjá fiskimonn-um er skipanin sum kunnugt tann, at um limurhevur verið mynstraður í 30 dagar ella meira, ertryggingin galdandi 180 dagar aftaná seinastu av-mynstring. Er mynstringartíðarskeiðið styttri enn30 dagar, er tryggingin galdandi 30 dagar aftanáseinastu avmynstring.

Ganga fleiri enn 180 dagar, er møguligt at teknaeina framhaldstrygging,og í hesum sambandi eigamenn at venda sær til Føroya Lívstrygging.

Men gerst maður sjúkur, áðrenn umrødda tíðar-skeið gongur út, skal hann søkja um gjaldsundan-tøku.Tá kann hann verða verandi í skipanini upptil 3 ár uttan at gjalda nakað.Er hetta aktuelt,eigurviðkomandi at venda sær til FF ella Lívstrygg-ingina skjótast gjørligt, og í hvussu er áðrenn 180daga freistin gongur út.

Gevið gætur!

Gjaldsfrítøka viðsamlagstryggingini

FFFF-bbllaaððiiðð- áá ssjjóóggvvii oogg áá llaannddii

Síða 17Nr. 282 - 5. desember 2002

kastet sin kærlighed påmig. Hun havde mistet enlille pige på min alder,hendes eneste barn ogkærligheden til det barnblev overført på mig, ogvarede til hendes død.Hun var en stærk, rank,mørk kone og vist tantetil Carl C. Johansen, køb-manden. Hendes mandvar bødker og havde værk-sted i kælderen. Hunhavde en broder, der hedZacharias, og boede der.Juliane gik rundt og vask-ede for folk og var megetmorsom og gæstfri. NårOlai kom, havde hunhuset fuldt af folk, så hun

selv måtte ligge på gulveti spisekammeret. Der komså alle Argebrødrene, daJuliane var deres moster.Når der var bryllup, dans-ede de gerne derovre, dader var en stor stue.

Op til huset var derhøje trapper og der varjeg daglig gæst. Når mod-er gerne ville blive af medmig et øjeblik, sagde hun:“Gå lidt over til Klokker-juliane!”, svarede jeg altid,der har jeg været, jeg varder mange gange om dag-en, men Juliane blevaldrig ked af mig. Da hundøde var det så uheldigt,at jeg første gang skulle

på bal den dag, hun blevbegravet, og jeg var så for-grædt, at jeg ikke kunnevise mig for nogen. Vedsiden af os boede der enfamilie, som bestod af fad-er, moder og 4 voksnedøtre. Huset blev kaldt“hjá Huldukarli”. Mandenhar jeg ikke kendt, konenhed Bidla og hun havdealtid sort næse, da hunbrugte snus efter en stør-re målestok. Den ældstedatter hed Maren og vargift med Niclas á Kák,dennæste var gift med enmand fra Sandevåg, derhed Heine. Den 3. er gam-mel pige og bliver kaldt

Huld-Else, men det er nær-mest den yngste, som jegkendte, hun var halt ogblev min første lærerinde,hun var så blid og stille.Der lærte jeg at stave oglægge sammen, samt atblive mere stille, da jegvar så vild. Det var enhjørnestue vi benytte somskole. Der var så rent,men meget fattigt. Dennepige hed Juliane og ledmeget af krampe, det varen slem tid, den førsteefter at hun var død, jegskulle følge med til begra-velsen, moder pålagdemig gang på gang, at jegikke måtte se liget, og jegvar heller ikke forlegen,men da jeg kommer ind ihuset, hvor hun lå, stodkisten lige indenfor dør-en, så jeg kunne ikke und-gå at se hende, hun havdeåbne øjne og åben mund,jeg kunne aldrig glemmedet syn, og jeg turde ikkefortælle mor, at jeg havdeset hende. Hver aften vedmørkets frembrud, vardette syn for mig, og jegled frygteligt, til sidstkunne mor vist se, at dervar noget i vejen medmig, så måtte jeg gå tilbekendelse (jeg var 5-6år) men så hjalp det lidt,det var første gang jegmærkede noget til rædsel.

Kjelnæs gaardVed siden af os mod vestvar der en gårdsplads,hvor vi børn dansede, nårmørket faldt på, der blevsunget forskellige sangedertil som “Ohøj, nu dusømand som pløjer”, ellerMallebrok, Ole Morske,Zinklarvise og mangeandre, det var en morsomtid. Skomager Kjelnæs bo-ede der og hans konesom hed Rikke og var fraNolsø var en prægtig ogdygtig kone, det var hen-de som holdt sammen pådet hele. Hun passedehuset, køerne og alt, bag-te julekager og brystsuk-ker, som hun solgte nedei Evensens forretning somdengang kaldtes Kristna-stova. Hun havde en dat-ter, der hed Sofie, somhun altid hersede med.Datteren var meget svagt

begavet, men hun kunnedog hjælpe moderen lidt.Ude i gangen stod deraltid en stor krukke ellerspand med vand, og i denen øse, der bestod af enkokusnødskal, hvor dervar stukket et træskaft i,og der gik alle vi børn ogdrak vand, når vi dansedeeller legede i nabolaget,hun sagde aldrig noget tildet, hun gik og slæbte altvandet i Store Dam, bådetil køerne og til det øl,hun bryggede for at kun-ne få ølgær til julekager-ne. Det faldt ingen af osstore børn ind at løbe nedi dammen og hente enspand vand til hende tilgengæld for alt det vandvi drak. Hun var et af demennesker jeg aldrig kanglemme, hun var så op-ofrende mod alle og hunstod i meget, da der vistikke var meget gehald ihendes mand, som varlidt fugtig. Han havde al-tid så meget selskab påværkstedet af forskelligeindivider. Når der varbryllup, samledes bryl-lupsgæsterne i Kjelnæsdagligstue, som var tem-melig stor, der kom gæst-erne og drak kaffe. Bryl-lupsbordet blev så dæk-ket i et andet hus, somogså var i besiddelse af enstor stue, og så i et tredjehus, blev der så danset,først den smukke brude-dans, som blev dansetmed stor anstand, hvortilden gamle bryllupsviseom Isak og Rebekka blevsunget til. Dengang varder ingen større lokaler,som der senere kom, oghvor man både kunnespise og danse undersamme tag. Sofie Kjelnæsog jeg var fine venner,hun var så trofast og var idet hele taget en godpige, men hun kunnealdrig være ret længe etsted, hun fartede om ihele nabolaget, så var hunhos Rubek og så hos Kol-tersanna, så hos bødker-ens, så moren altid rendteefter hende, for at få lidthjælp af hende. Sidstegang jeg så Sofie, det varkort tid før hun døde, davar hun ikke klar i hove-det, og hun sagde, da vihavde vekslet et par ord:“Nej, jeg må skynde mighjem, min mor kalderpå mig”,da var hendesmor for længst død oghun selv oppe i 60-er-ne.

Bondens husVed siden af Kjelnæs

boede byens eneste bonde,jeg kendte dem i 5 slægtled. Den ældste Just Jacob-sen var allerede en gam-mel mand,da jeg huskedeham, han var lille ogkrumbøjet, men arbejde-de som en yngre mand,jeg så ham engang stå ogværge sig mod en rasendegase, som slog ham medvingerne, men han havdegodt kræfter, trods sinhøje alder. Den næstebonde var Jacob Jacobsen,som jeg husker mindst til,han døde temmelig ung,han var en høj og kraftigmand, så kom Just Jacob-sen, som hele byen kend-te. Han var vist en megetdygtig og flittig mand,beleven og elskværdig,han havde kun en datter,da hans kone døde et årefter at de var gift. Datter-ens søn hed også Just ogvar en lovende og dejligdreng, men han dødeallerede i 14-års alderen.Gamle madam Jacobsen,bondekonen var søster tilHans Christoffer Olsen,hun var som alle de søsk-ende lille og vindtør. Hunholdt meget af at hørenyt. Når efteråret begynd-te blev der lavet en væl-dig høstak lige udenforvore vinduer. Denganghavde de intet høhus ogalle nabofolkene hjalpmed at bære hø. I oktoberkom så alle slagtelamme-ne hjem og de lå udenforhuset til stor glæde for osbørn. Gamle madam Jac-obsen havde en broderder hed Pram, som varlille og krum, begge ben-ene var næsten lammet,han gik med krykker, hanvar lappeskomager. Omsommeren sad han uden-for på en lang bænk ogarbejdede, han var megetmorsom og vittig og altidi godt humør. Børneneomringede ham altid oghan spurgte os om alt mu-ligt, men om vinteren låhan inde i sengen og arb-ejdede i et værelse vedsiden af køkkenet. Nulavede de sådan nogle

“Tante Helene” var dóttir gamla Restorff. Hon giftistniðri. Hon var omma til ta kendu Estrid Bannister,sum var fyrimyndin fyri “Barbaru” í kendu bókinihjá Jørgen Frants Jacobsen.Her síggja vit “Barbaru”saman við hjúnunum Elisa og William Heinesen.

Hetta vóru nýggjuhúsini, sum vóru bygdá grundini hjá NielsSkaale. Myndin avupprunahúsinum var íseinasta blaði. Í dag erhetta handilin hjáKatrinu Christiansen. Dreygarin

Handilin í Vágsbotni í dag. Nú eru hesi hús handlar hjá Valdemar Lützen ogAndreas R. Restorff. Men hesir eru ættaðir frá gamla Restorff.

Framhald á síðu 18

Síða 18 Nr. 282 - 5. desember 2002

dejlige brystsukker der-oppe, som de solgte til 1øre stykket og alle depenge vi fik som børn,giktil de brystsukker, og detvar Pram som lå i sengen,der solgte dem. Et lillebord med en dåse medbrystsukkerne stod vedsiden af hans spyttekrus,men det generede osikke. Ofte blev brystsuk-kerne taget med begedefingre og det kan måskehave været tuberkulosehan led af, men der varingen af os der blev syge.Vi stod gerne og hostedei gangen for at tilkende-

give, at vi var der… Såhørte vi “hvem er der-ude?”det er mig - hvad foren mig, kom ind, og såblev der jo et helt kryds-forhør over alt muligt.Ham havde vi megen for-nøjelse af, men så blevhan jo så syg og kunneikke arbejde mere, mendet var et utroligt humør,der sad i den skrøbeligemand. Til bondegårdenhørte der bl.a. et sodn-hus, hvor de tørrede kor-net. Det står for restenendnu oppe på Tinghus-vejen, der var så en kone,der havde tilsyn med kor-

net, og deroppe samledesså hele husegårdsbørn-ene,og der fik vi kartoflerstegte i asken, det var enlækkerbisken. Mens destegte, sad vi og hørte påhistorier, som den gamlekone fortalte, hun blevkaldt Rikke i Kina, menhun har ingen familiemere her i byen, men endatter som er gift i Køb-enhavn var heroppe isommer. De aftner vi til-bragte i sodnhuset ernoget af det hyggeligste,man kunne tænke sig.

Jomfru DjurhuusDer var iblandt mine for-ældres bekendte en ældredame, som var faster tilapotekeren af sammenavn, hun kom altid hjemtil os og spiste ofte tilaften hos os. Hun var lilleog fyldig med kuglerundtansigt, livlig og holdtmeget af at høre nyt. Hunboede på Kirkevej, hvornu Poul Johannesen bor,men det var dengang etlille lavt hus. Hun badaltid om aflæggere, mensom oftest tog hun dem,men havde aldrig tid til atvente til de fæstede rodog rykkede dem op hverdag. Man så ofte hendeshænder i vinduet i færdmed at prøve om planter-ne stod faste. Engang hav-de hun i et selskab putteten mængde aflæggere ilommen, og det havdehendes nevø set, han badhende så om at låne hen-des lommetørklæde, oghun havde jo glemt hvadhun havde i lommerne ogsammen med lommetør-klædet faldt så alle aflæg-gerne ud, og der blev stormunterhed. Men hun und-skyldte sig med,at de vok-sede bedre, når man stjaldem. Hun havde fødsels-dag sammen med mig, d.6. januar, så mor blev altidbedt dagen efter,og så varjeg med, vi fik altid op-varmet chokolade, menkaffen ville mor ikke sågerne drikke, da jomfruDjurhuus lavde kaffepos-en af sine strømpefødderog vaskede så dårligt. En-gang til hendes fødsels-dag kom apotekeren forbiog hendes vindue stodåbent, så tog han en afhendes fineste urtepotterog gik den anden vej ogforærede hende - åh sagdehun, det er akkurat magetil en jeg har i vinduet, ogskulle vise ham den, menså opdagede hun det,menhun var så godmodig ogvar aldrig vred på sine 3unge brodersønner. Apo-tekeren var den ældste afde 3, så kom Andreas også doctor Djurhuus iKlaksvig, de var så oven-ud livlige. Hun kaldtedem Johs., Dres og Luff.

Engang skulle hun tilKlaksvig og besøge sinbroder og bad så kløver-bladet om at tage imodhendes nøgle og tagevare på huset, mens hunvar borte. Såsnart hun vartaget afsted, åbnede dehuset for et ungt selskab,og så holdt de bal og toghendes tøj og pyntede sigmed, det blev en munteraften, men alt var i orden,inden hun kom hjem, såhun fik intet at vide. Hundøde meget pludselig. Dafolk kom ind en morgen,lå hun død på gulvet.

Bødker JacobsenshjemDet lå ved siden af bed-stefars hus og var som etandet hjem for mig, hvorvar de dog prægtige men-nesker og gjorde alt forderes børn og børnenesvenner. Den ældste datterMarie (som blev gift medblikkenslager Ludvig Poul-sen) og jeg var bardomsveninder, og jeg var hverdag oppe hos hende,ellerhun hos mig. Bødkerensmoder boede der den-gang og sad gerne vedovnen og vuggede børn-ene, og imens fortaltehun os børn sagn og his-torier, også om Brilleman-den og om jøden, derbrækkede benene ovre iKák. Deroppe fik vi ogsålov til at danse, vi varmange,da alle de 3 ældstedøtre havde deres fasteveninder. Der den nuvær-ende provstinde Dahl.Marie Degn, Andrea Mor-tensen og Anna Winther-Lützen og jeg og mangeflere.Selvom fru Jacobsenhavde nok at gøre, så fikvi lov til at tumle os sågalt vi ville.Omma,som vikaldte hende, var også tål-modig overfor os. Så vardet ofte, når bødkerenkom hjem om aftenen, athan dansede med os, hanvar en rask og livlig manddengang. Det var en storhusstand, der var 9 børnog bødkerens søster BetteJacobsen boede der, hunvar lærerinde i håndger-ningskolen og så var deraltid fremmede, som komog gik, ofte var de flere

dage ad gangen. Når så de3, Maria, Sunniva og Sannahavde fødselsdag, var derordentlig fest med choko-lade og kager. En tid bo-ede fru Jacobsens foræld-re også deroppe. Faderenvar en lille spinkel mand,men konen var tyk, rødog robust, jeg kendtehende fra Velbastad. Marieog jeg var af og til ovre ogbesøge hende, hun var sågæstfri og dækkede opmed al god færøsk kost.Hun havde en stor blå-malet dragkiste med man-ge skuffer i, og der havdehun smør og ost og andreting, og det undrede mig,at hun gemte det i skuf-fen,men hun mente vel atdet stod sikrest der. En tidboede også Ellen fasterder, hun var en søster tilbødkeren, men hun varvist næsten en plage forhuset, da hun var så kri-tisk og hidsig, men hunhavde vist et udmærkethoved. Hun var vældigslagfærdig, men hun varvist meget vanskelig atomgås for fru Jacobsen,men Ellen faster kunnevære meget elskværdig,imod mig var hun så rar,hun kendte mine foræld-re så godt nede fra bed-stefar, også bødker Jacob-sen og min fader holdt såmeget af hinanden oghavde været ungdoms-venner. Dengang et af deyngre børn blev født, jegsynes at det var biblio-tekeren, Mads, blev Marieog jeg sendt ud til Ellenfaster for at fortælle hen-de det. Rimeligvis havdehun travlt, hun havde encafé, der hvor gamle Dan-mark nu ligger.Vi kom såglade og fortalte at dervar kommet en lille bro-der. Hun svarede: “Hvadfanden rager det mig”. Viblev så slukørede, men vifortalte naturligvis ikkefru Jacobsen, hvad hunhavde svaret os. Hun varet udsædvanligt dygtigtog flittigt menneske. Hunvar også som alle de søs-kende et ualmindelig reeltog hæderligt menneske.

Klokkarastova. Umrøddi urmakarin í Klokkarastovu var Eliesar Arge. Hannvar abbi Essa Arge, fyrrverandi yvirlækna.

Kjælnes Gaard. Húsið liggur út móti Bringsnagøtu.

Bondens hus.Hesi húsini lógu upprunaliga lið um lið við Kjælnæs Gaard, menliggur nú í “Mexico” í Havn.

Frásøgnin heldur fram íkomandi blaði

“Pramm”

Julianna íKlokkara-stovu.

Jomfru Djurhuus

Síða 19Nr. 282 - 5. desember 2002

Viðmerkingar tilbroyting í løgtings-lóg um dagpeningSum umboð fyri borgararhava vit týðiliga merkt,hvussu illa tað er statt viðrættartrygdini hjá borg-arunum. Tað, sum vísirhetta best, er tann við-gerð, sum eitt samfelaggevur sínum sjúku.

Hvussu støðan er á hes-um øki, verður væl ogvirðiliga lýst við hesumlógaruppskoti.

Forsøgan er í stuttumtann, at ein fiskimaður ívár sendir eina kæru tilkærunevndina í almanna-málum í sambandi viðdagpening. Úrslitið avhesi kæru gevur sum úr-slit, at vegna eina broyttaformulering í dagpenga-lógini, verða fiskimennútilokaðir frá dagpenga-skipanini, uttan at hettahevur verið ætlanin viðlóggávuni. Frá degi tilannan varð kassin smekk-aður í hjá hesum fiski-monnum við teimum av-leiðingum, sum hetta máhava við sær. Tað er, sumtað kann vera. Her ergreitt talan um ein tekn-iskan lógarfeil, sum skuldiverið rættaður sum skjót-ast, so eingin fór at komaí trupulleikar av hesum.

Trivnaðarmálaráðiðongan skundSjálv viðgerðin í Trivnað-armálaráðnum má sigastat benda á, at hon ikki ánakran hátt er merkt av, ather er talan um borgararí neyð, sum knappligastanda á berum uttanendurgjald fyri mista inn-tøku. Eitt slíkt endurgjaldsum má sigast at veragrundleggjandi rættur hjáborgarum.

Trivnaðarmálaráðið fekklongu tíðliga í summarkunnleika um ta avgerð-ina, sum fór at koma.Hetta skuldi ført til, atneyðuga lógarbroytinginkundi verið løgd fyri ting-ið aftaná ólavsøku og

kundi verið avgreidd ítinginum í august. Sohevði eingin merkt nak-að. Men Trivnaðarmála-ráðið lætst ikki um vón,og tí hendi einki.

Aftaná at avgerðin hjákærunevndini var fallin íseptember, skrivaðu vitfyrst til Trivnaðarmálaráð-ið um málið, og vit gjørduvart við, at her mátti ber-ast skjótt at. Síðani vóruvit á fundi og førdu framsomu sjónarmið og vístuá, at vit dag og dagligafingu nýggj mál um sjúkarfiskimenn, sum vóru av-vístir av dagpengaskipan-ini orsakað av umrødduavgerð, og sum onganannan møguleika høvduat fáa endurgjald fyrimista inntøku. Vit gjørduvart við, at fyri at fáa hettagreitt skjótast gjørligt, varlættast at føra lógina afturtil upprunatekstin, menvið føroyskari týðing.Hetta vildi merkt broyt-ing av einum ella tveim-um orðum. Hetta skuldi

kunnað verið avgreitt íumsitingin eftir fáumdøgum. Og tá talan er umskundmál, plagar tingið atkunna víkja frá tíðarfreist-um og nevndarviðgerð,fyri at fáa málið avgreittsum skjótast.

Tískil skuldi hetta málkunnað verið avgreitt eftireini ella tveimum vikum.

Hálvt ár um atbroyta tvey orðTrivnaðarmálaráðið hevurtikið sær góða tíð. Tað erliðið umleið eitt hálvt ár,síðani tað fekk fráboðanum væntaðu avgerðina.Og tað eru farnir meiraenn tveir mánaðir síðanivit reistu málið yvirfyriráðnum,og nústaðni kem-ur uppskotið, sum ikki sofrægt sum líkur treytirnarí viðmerkingunum um, atætlanin ongantíð var, atnakar skuldi gerast verrifyri við nýggju dagpenga-lógini. Her verður víst tilokkara brøv, sum eru heftvið málinum.

Hetta kundi nú alt veriðsínar sakir, men...

Várharra settiongan eftir!...tað, sum fær okkumveruliga til at øtast, eruppskotna orðingin um,at lógarbroytingin ikkiskal koma í gildi fyrr enn1. januar 2003.

Tá vit fingu uppskotiðtil ummælis, gjørdu vitvart við, at hetta máttivera eitt mistak.Tað kundiikki bera til, at Trivnaðar-málaráðið veruliga ætlaði,at sleppa teimum niðurímillum, sum púra ósekeru sett uttanfyri lóginaav umrøddu orsøk. Og vitvildu fegin hava hettaváttað. Hesa váttan finguvit ikki. Men nú sæstgreitt, at her er als ikkitalan um eitt mistak.

Í viðmerkingunum verð-ur staðfest, at takkaðverið avgerðini hjá kæru-nevndini, er talið av per-sónum í skipanini mink-að, men hetta tal fer upp

aftur við lógarbroytingini.Og tað verður enntá rokn-að við teirri “sparing”,sum liggur í teimum per-sónum, sum hava mistteirra dagpening. So hettaer gjørt við fult beráddumhuga.

Hetta merkir, at lands-stýrismaðurin veruligaætlar, at teir fiskimenn,sum eru offur fyri vána-ligt lóggávuarbeiði, skulusjálvir svíða fyri hesum.Teir skulu enntá svíða fyritað drál í umsitingini, sumer orsøkin til, at málið nú-staðni kemur á tingborð.Og landsstýrismaðurinhevur enntá lagt ein mán-að uppfyri við teirri av-leiðing,at raktu fiskimenn-inir ikki eingang skulu fáapening til jóla!

Vit hava greitt fiski-monnum frá, at teir muguhava tol. Og vit havavissað teir um, at tá lóg-gávan var greidd í tingi-num fóru teir at fáa sínaveiting frá dagpengaskip-anini frá tí degi teir mistuhana.Vit hava ikki í okkaravillasta hugaheimi kunn-að ímyndað okkum, at einlandsstýrismaður ella hans-ara umsiting yvirhøvurkundu hugsa tann tanka,at ein slík lógarbroytingikki skuldi umfata øll tey,sum eru rakt av umrødduavgerð hjá kærunevndni.Hetta er í stríð við tærmest grundleggjandi rætt-arreglur, sum at tað ikkiskal vera møguligt at geramun á borgarum. Herverður enntá gjærdurmunur á sjúkum borgar-um.

Men ikki tess minni ertað hetta, sum liggur íuppskotinum.Vit eru ikkiharrar yvir, hvat tingiðger. Men uttan mun tilúrslitið av tingviðgerðini,so skulu tingmenn vita,hvat málið snýr seg um.

Fer málið í nevnd, viljavit fegin boðsendast.

Várharra setti ongan eftirMen tað ger Páll á Reynatúgvu!

Tað er nærum ikki dagur, at tað ikki fæst einnýggj váttan um umsitingarligu og rættarligustøðuna í Føroyum. Seinasta dømið er uppskot-ið, sum Páll á Reynatúgvu legði fram á tingmikudagin í seinastu viku um broyting í dag-pengaskipanini. Eitt er tað, at tað hevur tikiðeitt hálvt ár hjá Trivnaðarmálaráðnum at barslavið einum uppskoti, sum broytir tvey orð í lógini

um dagpening. Tað, sum prógvar ta fullkomiligumanglandi rættarfatanina, er, at fiskimenn skulusamb. uppskotinum revsast fyri vána lóggávu-arbeiði og drál í fyrisitingini.

Fiskimannafelagið hevur so ikki ligið latusíðuni. Sama dag, sum uppskotið varð lagt fram,sendi felagið løgtinginum hetta bræv:

Tað gekk eitt hálvt ár frá tí, at Trivnaðarmálaráðið fekk at vita avleiðingarnarav viðgerðini í kærunevndini, og til málið endaði á tingi við einum lógar-uppskoti, sum broytti ttvveeyy orð.Men tað almenna rættarloysi í landinum verður váttað av § 2, har tað er ásett,at offrini fyri hesum lógarsjuski skulu sjálvi gjalda. Landsstýrismaðurin hevurenntá tryggjað sær, at hesir fiskimenninir ikki eingang skulu fáa pening til jóla.

Tíðindaskriv fráTrygdarmiðstøðini:

Endurnýggjanav trygdarskeiðSamb kunngerð nr 50frá 12. mai 1999 umsjóvinnubrøv og út-búgvingarkrøv til sjó-fólk, skulu øll prógvfyri góðkent trygdar-skeið, tikin áðrenn 1.oktober 1997, endur-nýggjast áðrenn 1.oktober 2002.

Trygdarskeiðið kannendurnýggjast við atvenda sær til Trygdar-miðstøðina í Klaksvík.Tey, ið eru tilmeldað íseinasta lagi 3 mðreftir hesa freist, tvs íseinasta lagi 31. des2002, kunnu koma áeitt endurnýggjanar-skeið í tveir dagar.Teyið ikki eru tilmeldað íseinasta lagi 31. des2002, mugu taka nýttgrundskeið.

Fyri at kunna luttaka áendurnýggjanarskeiði,skal gamla prógvið -“Prógv fyri skeið ínýtslu av bjargingar-útgerð” - havast við.

Galdandi Heilsuprógvfyri sjófólk skal havastvið á øll skeið hjáTrygdarmiðstøðini.

STCW 95átekningPrógv fyri góðkenttrygdarskeið sum erutikin eftir 1. oktober1997, er galdandi í 5ár. Tó hava prógv, sumeru útskrivað áðrennjanuar 2000, ikki neyð-ugu STCW 95 átekn-ingina.

Tey, ið hava prógv, sumeru útskrivað eftir 1.oktober 1997, kunnufáa hesa átekning viðat venda sær til Trygd-armiðstøðina í Klaks-vík.

Umráðandi er at teysum hava rætt til atsleppa á endurnýggj-anarskeið, melda til ígóðari tíð áðrennprógvið gongur út, avtí at bíðitíðin til atsleppa á nýtt grund-skeið er 1 - 1½ ár.

Tilmelding til skeiðTilmeldast kann áTrygdarmiðstøðini.

Tlf 455882

Fax 457197

Teldupostur:seasafe@seasafe.fo

Síða 20 Nr. 282 - 5. desember 2002

Tað er tað hugaliga við atskriva eitt blað,at ein søgaofta kann føra til nakaðannað.

Herfyri høvdu vit einasamrøðu við “gamla”djóra-læknan Dánjal J. Bærent-sen. Hann eigur ein hópav gomlum myndum.

Jarðarferðin hjábóndanumEin av myndunum er frá-líka my