ZADAJ PYTANIE NASZEMU EKSPERTOWIPrześlij je na adres: serwis_zus@wip.pl

Nr 10/2015 (103)Październik 2015

Odpowiedzi, których nie znajdziesz u innych

AktualnościNowe przepisy o oskładkowaniu zleceń spowodują problemy 1Przedszkole z ZFŚS bez podatku 3Urlop rodzicielski – aż do 6. roku życia dziecka 4Najnowsze wskaźniki i stawki 5

Interpretacje ZUSWynagrodzenia za projekty racjonalizatorskie wypłacane byłym pracownikom nieoskładkowane 7Praktyki absolwenckie bez składek 8

RAPORT SPECJALNY ZAWARCIE UMOWY ZLECENIA – OBOWIĄZKI WOBEC ZUSZleceniodawcy dość często dokonują zgłoszeń do ubezpieczeń oraz naliczają składki, nie posiadając oświadczeń zleceniobiorców dotyczących innych źródeł przychodów. W ten sposób narażają się na popełnienie błędów, które będą wymagały nie tylko korekty, ale również wpłaty zaległych składek. 29

Serwis Płatnika ZUS

15Odpowiedzi

18Przykładów

6Tabel

4WzoryAZU 103

SkładkiWynagrodzenie wyegzekwowane przez komornika na podstawie wyroku sądu 9Składki na FP i FGŚP za zleceniobiorców w małej firmie 10Oskładkowanie pakietu medycznego finansowanego przez pracodawcę 11

ZasiłkiPodstawa zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy, który zachorował w drugim miesiącu pracy 12Premia kwartalna w stałej wysokości w podstawie zasiłku chorobowego 13Działalność pozarolnicza pracownika na zasiłku macierzyńskim 14

Emerytury i rentyZaświadczenie o zarobkach dla byłego pracownika przejętego zakładu 21Emerytura częściowa i rozwiązanie stosunku pracy 22Obowiązki pracodawcy w związku ze składaniem wniosku emerytalnego 23Emerytura powszechna po emeryturze wcześniejszej 24

DokumentacjaKorekta dokumentów – przedawnienie należności wobec ZUS 25Umowa zlecenia zastąpiona umową o pracę w raportach rozliczeniowych 26

Niezbędnik płatnika składekCo kontroluje PIP, ZUS i urząd skarbowy przy umowach zlecenia 27Jakich słów i sformułowań nie używać w umowach zlecenia 27

Okres wypłaty świadczeń chorobowych pracownikom zagranicznej firmy zatrudniającej pracowników w Polsce 15Zasiłek macierzyński dla pracownika − ojca dziecka porzuconego przez matkę 17Uczestnictwo w komisji wyborczej – prawo do świadczeń 20

Redaktor prowadzący:Marta StrupińskaWydawca: Marlena PrószyńskaKoordynator produkcji: Magdalena HutaProjekt graficzny: Piotr FedorczykKorekta: ZespółSkład pisma i łamanie: „Triograf”Druk: MDruk w WarszawieISSN: 1897-6700Nakład: 4.300 egz.Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawatel.: 22 518 29 29,faks: 22 617 60 10e-mail: serwis_zus@wip.pl

Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowydla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy.Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł.

„Serwis Płatnika ZUS” chroniony jest prawem autorskim. Przedruk i sprzedaż materiałów bez zgody wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. W związku z powyższym redakcja nie może pono-sić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w „Serwisie Płatnika ZUS” wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przy-padków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza

i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,ul. Łotewska 9a, w celu realizacji niniejszego za-mówienia oraz do celów marketingowych – prze-syłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów lub usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a tak-że do wyrażania sprzeciwu wobec ich przetwarza-nia do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.

Informacje o prenumeracie:tel.: 22 518 29 29,e-mail: cok@wip.pl

Drodzy Czytelnicy!

Zmiany przepisów ubezpieczeniowych dotyczące umów zlecenia mają wejść w życie 1 stycznia 2016 r., ale już teraz wywołują wśród płatników liczne kontrowersje. Najwięcej problemów w praktyce mogą sprawić nieprecyzyjne regulacje. Problem w tym, że nowe przepisy nakazują płatnikowi zgłaszać zleceniobiorcę wykonującego umowę od 1 stycznia 2016 r. do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, chyba że ubezpieczony przedłoży dokumenty, z których wynika brak konieczności opłacania składek. Ustawodawca nie definiuje jednak, o jakie dokumenty chodzi. Szczegóły i wyjaśnienia można znaleźć w Aktualnościach na str. 1.Dopóki nie obowiązują nowe przepisy, trzeba pamiętać o dotychczasowych zasadach, które warto sobie przypomnieć, zapoznając się z Raportem specjalnym – Zawarcie umowy zlecenia – obowiązki wobec ZUS na str. 29. Zleceniodawcy dość często dokonują zgłoszeń do ubezpieczeń oraz naliczają składki, nie dysponując oświadczeniami zleceniobiorców dotyczącymi innych źródeł przychodów. W ten sposób narażają się na popełnienie błędów, które wymagają nie tylko korekty, ale również wpłaty zaległych składek.W dziale Porady ekspertów szczególnie zachęcam do przeczytania odpowiedzi na pytania zasiłkowe (str. 12) dotyczące m.in. uwzględniania w podstawie wymiaru zasiłków premii kwartalnej (str. 13) i  nowych zasad wypłacania zasiłku macierzyńskiego dla pracownika − ojca dziecka porzuconego przez matkę (str. 17).

Zachęcam do lektury październikowego numeru

Marta Strupińska, redaktor

1 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.plPaździernik 2015

Aktualności

Nowe przepisy o oskładkowaniu zleceń spowodują problemy

Zmiany przepisów ubezpieczeniowych dotyczące umów zlecenia mają wejść w życie dopiero 1 stycznia 2016 r. Już teraz jednak wywołują wśród płatników liczne kontro-wersje. Najwięcej problemów w praktyce mogą spowodować, przewidziane nowymi przepisami, nieprecyzyjne regulacje.

Obowiązująca od przyszłego roku noweliza-cja ustawy o systemie ubezpieczeń społecz-nych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831) wprowadzi zasadnicze zmiany w odprowadzaniu składek za osoby, które jednocześnie wykonują dwie umowy cywilne, tj. umowę zlecenia, kontrakt menedżerski lub umowę o pracę nakładczą.

„Nieszczelne” przepisy do zmianyObecnie osoba zatrudniona na podstawie dwóch wymienionych umów cywilnych (takich samych lub różnych) podlega obo-wiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jednej umowy – powstałej naj-wcześniej. Może jednak dobrowolnie, na swój wniosek, zostać objęta wskazanymi ubezpie-czeniami z drugiego tytułu albo zmienić tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (art. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r.o systemie ubezpieczeń społecznych; tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 121 ze zm.). Skład-ka zdrowotna jest obowiązkowa z każdego źródła. Dotyczy to zbiegu następujących umów, stanowiących tytuł do objęcia ubez-pieczeniami społecznymi: 1) umowy zlecenia z inną umową zlecenia,2) umowy zlecenia z umową kontraktu me-

nedżerskiego, 3) umowy zlecenia z  umową o  pracę na-

kładczą,4) umowy kontraktu menedżerskiego z inną

umową kontraktu menedżerskiego,5) umowy kontraktu menedżerskiego

z umową o pracę nakładczą,6) umowy o  pracę nakładczą z  inną tego

typu umową.

Obowiązujące zasady podlegania ubezpie-czeniom umożliwiają więc wykonawcy zgło-szenie się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych np. z drugiej, znacznie niżej opła-canej umowy, co skutkuje odprowadzaniem niskich składek. Celem wprowadzanych prze-pisów jest wyeliminowanie takich sytuacji.

Próg minimalnego wynagrodzeniaOd 1 stycznia 2016 r. wprowadzony zostanie swoisty obowiązek osiągnięcia minimalnej podstawy wymiaru składek z tytułu obu umów zlecenia w wysokości kwoty minimalnej płacy (w 2016 roku kwota ta ma wynosić 1.850 złbrutto). Osoba wykonująca dwie takie same lub różne umowy cywilnoprawne zostanie objęta obligatoryjnymi ubezpieczeniami eme-rytalnym i  rentowymi z  obu tytułów, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek emerytal-nej i  rentowych ze zlecenia będzie niższa od kwoty minimalnej płacy. Zasada ta nie będzie miała zastosowania, jeśli łączna podstawa wy-miaru podanych składek osiągnie co najmniej pułap minimalnej płacy (art. 1 pkt 3 lit. b usta-wy z 23 października 2014 r.).

Jeśli w 2016 roku obie podstawy wymiaru składek emerytalnej i rentowych z każdej z dwóch umów cywilnych okażą się niższe od kwoty minimalnej płacy (1.850 zł), osoba będzie podlegać obowiąz-kowym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotne-mu z obu umów.

U WAGA

Jeżeli wskazana podstawa z pierwszej umowy będzie niższa od kwoty minimalnej pensji,

2 Archiwum www.serwiszus.wip.plPaździernik 2015

Aktualności

a z drugiej – co najmniej równa minimalnemu wynagrodzeniu, osoba zostanie objęta obo-wiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i  rentowymi z  drugiej umowy, a  z  pierwszej − dobrowolnymi. Składka zdrowotna będzie obowiązkowa z  obu tytułów. Natomiast gdy wskazana podstawa z  pierwszej umowy bę-dzie co najmniej równoważyć minimalną pła-cę, a z drugiej – będzie niższa od minimalnej pensji, osoba zostanie objęta obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i  rentowymi z pierwszej umowy, a z drugiej − dobrowolny-mi. Składka zdrowotna będzie obowiązkowa z obu umów. Zakładając wskazaną podstawę z obu umów na poziomie co najmniej mini-malnej płacy, wykonawca będzie podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom emerytal-nemu i rentowym z jednej, wybranej umowy, a z drugiej − dobrowolnym. Składka zdrowot-na będzie obowiązkowa z obu tytułów.

Ubezpieczony nie poinformuje, ZUS zawiadomi po czasieProblem w tym, że nowe przepisy nakazują płatnikowi zatrudnionego na podstawie umo-wy cywilnej zgłaszać go od 1 stycznia 2016 r. do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalne-go i rentowych, chyba że ubezpieczony przed-łoży dokumenty, z których wynika brak ko-

nieczności opłacania składek. Ustawodawca nie definiuje, o jakie dokumenty chodzi. Takim dokumentem byłoby zaświadczenie wydane przez drugiego zleceniodawcę lub dokument ZUS RMUA. ZUS na wniosek płatnika będzie natomiast badał prawidło-wość wykazanych przez niego składek i nie-zwłocznie informował go oraz ubezpieczo-nego za pośrednictwem płatnika o błędzie w wykazanych składkach.

Zgłoszenie okaże się błędne – niezbędna korektaTakie rozwiązanie spowoduje, że płatnicy już po sporządzeniu dokumentów rozliczenio-wych i  opłaceniu składek będą się dowiady-wali, że zleceniobiorca powinien podlegać wy-łącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu. Wtedy będą musieli złożyć korektę dokumentów oraz rozliczyć się z ubezpieczonym, zwracając mu nadpłacone składki finansowane z jego środ-ków (zmieniony art. 34 ust. 6 ustawy o syste-mie ubezpieczeń społecznych). Należy pamię-tać, że rozstrzygając zbiegi umów cywilnych, bierzemy pod uwagę faktycznie wypłacone wynagrodzenie w danym miesiącu, czyli fak-tyczną podstawę wymiaru składek emerytal-nej i rentowych osiągniętą w danym miesiącu z racji umowy zlecenia.

1. DWIE UMOWY ZLECENIAOsoba wykonuje umowę zlecenia zawartą na okres od 1 lipca 2015 r. do 30 czerwca 2016 r. za wynagrodzeniem 2.000 zł brutto miesięcznie. Ze względu na chorobę w styczniu 2016 roku otrzyma za realizację zlecenia w tym miesiącu wynagrodzenie w wysokości 1.200 zł brutto. Od 3 stycznia 2016 r. osoba ta podpisze kolejną umowę zlecenia, z obcym podmiotem, na kwotę 1.100 zł brutto miesięcznie. Nowelizacja nie zawiera żadnych przepisów przejściowych w zakresie rozstrzygania zbiegów tytułów ubezpieczeń społecznych umów cywilnych na po-graniczu lat 2015 i 2016. Dlatego należy uznać, że stosuje się ją, począwszy od umów cywilnych wykonywanych od 1 stycznia 2016 r. Dlatego nowe przepisy dotyczą opisanej umowy zlecenia zawartej 1 lipca 2015 r., począwszy od pracy wykonywanej od 1 stycznia 2016 r., mimo że umowa została zawarta przed datą wejścia w życie nowych regulacji. W konsekwencji obie umowy zlecenia będą od 3 stycznia pozostawać w zbiegu. Drugi płatnik też będzie miał obo-wiązek zgłosić umowę zlecenia zawartą 3 stycznia 2016 r. do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, faktyczne podstawy wymiaru składek z obu umów nie osiągną bowiem pułapu minimalnej płacy.

PR

ZYKŁA

D

3 Zadaj pytanie: serwis_zus@wip.plPaździernik 2015

Aktualności

2. DWIE UMOWY ZLECENIAZakładamy, że osoba będzie wykonywać umowę zlecenia od 1 stycznia do 30 czerwca 2016 r., za wynagrodzeniem 3.000 zł miesięcznie. Od 20 stycznia 2016 r. zacznie realizować drugą umowę zlecenia, na kwotę 4.700 zł miesięcznie. W styczniu 2016 roku nie będzie chorować. Czynności, na jakie będzie opiewać pierwsza umowa zlecenia (załatwienie spraw urzędowych), zrobi do połowy stycznia 2016 roku, aby w drugiej połowie tego miesiąca wyjechać na urlop. Mimo obie umowy zlecenia pozostają w zbiegu od 20 stycznia 2016 r. W celu weryfikacji, jakie podstawy wymiaru składek emerytalnych i rentowych dana osoba uzyskała z obu tytułów, trzeba będzie proporcjonalnie rozliczyć wynagrodzenie, w następujący sposób:

■ podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych z pierwszej umowy zlecenia za sty-czeń 2016 roku: 3.000 zł : 31 dni × 12 dni = 1.161,29 zł,

■ podstawa wymiaru składek emerytalnej i rentowych z drugiej umowy zlecenia za styczeń 2016 roku: 4.700 zł : 31 dni × 12 dni = 1.819,35 zł.

Drugi płatnik będzie też zobowiązany zgłosić wykonawcę do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz zdrowotnego od 20 stycznia 2016 r. Sam zatrudniony po otrzy-maniu w lutym 2016 roku druku ZUS RMUA za styczeń 2016 roku. powinien go przedstawić pierwszemu płatnikowi. Z dokumentu tego będzie bowiem wynikać brak obowiązku odpro-wadzania składek z racji pierwszej umowy zlecenia za okres od 20 do 31 stycznia 2016 r. i od kwoty 1.161,29 zł. Faktyczna podstawa wymiaru składek emerytalnych i rentowych z tytułu pierwszej umowy w tym okresie będzie pozostawać poniżej kwoty minimalnej płacy, pod-czas gdy z drugiej osiągnie ten pułap. Wystarczy zatem, aby za okres 20–31 stycznia 2016 r. wykonawca podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko z racji drugiej umowy zlecenia. Pierwszy płatnik powinien go wyrejestrować z obowiązkowych ubez-pieczeń emerytalnego i rentowych z racji pierwszej umowy za okres 20–31 stycznia 2016 r.

PR

ZYKŁA

D

Renata Majewskaspecjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

PODSTAWA PRAWNAUstawa z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 1831).

Przedszkole z ZFŚS bez podatkuOd 1 stycznia 2016 r. wolne od podatku będzie dofinansowanie do czesnego za żłobek lub przedszkole dziecka pracownika ze środków obrotowych pracodawcy. Pracodawcy będą zaś mogli wliczać te świadczenia, a także środki przeznaczone na prowadzenie przyzakładowych klubów dziecięcych, żłobków i przedszkoli, w koszty.

Na nowych przepisach skorzystają zarówno pracownicy, jak i pracodawcy.

Korzyści dla pracowników…Obecnie zwolniona z podatku jest wartość świadczeń otrzymywanych z  ZFŚS, zwią-zanych z  pobytem dzieci pracowników w  żłobkach lub klubach dziecięcych. Od

1 stycznia 2016 r. zwolnienie to będzie roz-szerzone o świadczenia z funduszu socjal-nego związane z pobytem dzieci w przed-szkolach.

Dodatkowo od nowego roku wolne od podat-ku będą podobne świadczenia dla pracowni-ków finansowane ze środków obrotowych pra-