notes du mont royal ←  · 5. v. sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent)...

337
Notes du mont Royal Cette œuvre est hébergée sur « No- tes du mont Royal » dans le cadre d’un exposé gratuit sur la littérature. SOURCE DES IMAGES Google Livres www.notesdumontroyal.com

Upload: others

Post on 24-Jul-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

Notes du mont Royal

Cette œuvre est hébergée sur « No­tes du mont Royal » dans le cadre d’un

exposé gratuit sur la littérature.SOURCE DES IMAGES

Google Livres

www.notesdumontroyal.com 쐰

Page 2: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENG TSEU. ,

Page 3: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

VENU»! DATUR,

l Apnd Comitem m: LASTEYRIE, me de Grenelle-Sainl-Gennain, N.° 59;

PA l l au s , Apud DONDEY-DUPRÉ patrem et filium , Socic-mis Asiaticæ typograpbo-bîhli0polas , me Saint-

Louis, N.° 46, au Marais. hSTUGARDIÆ ,

et Apud COTTA.Tunnwæ ,

Lownnn , Apud SOWERBY, N.° 33, King sima.

Ex Typi: MIGXERLT, m du Dragon, N.° an.

Page 4: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENG TSEUVIL

MENCIUMINTER SINENSES PHILOSOPHOS, INGENIO, DOCTRINA ,

NOMINISQUE CLABITATE

CONFUCIO PROXIMUM,un)": , LATINA INTERPIBTATKONB , A!) INTBRIRBTATIOKIM TARTARIOÀ!

URAIIQD’E RECENSITA , "(an1"? , ET PERPSTIYO COMMINTAMO , q3 31mm DBPROKP’IO g ILLUSTRAVIT

STANISLA-US JULIEN ,

SOCIl-ÏIATIS ASIATICÆ PARISIENSIS ET LONDINENSIS SOCIUS.

ACCEDUNT EMNDATIONES ATQUE INDEX LOCUPLETISSIMUB.

u wwwSOCIETATIS ASIATIÇÆ ET COMITIS DE LASIEYBIE IMPENSIS.

PARS POSTERIOR.

LUTETIÆ PARISIORUM.

aIl DCCCXXVI.

Page 5: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo
Page 6: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENCII,

LIBERnSECUNDUS.

CAPUT I.

Tractatus Li [cou pars prior.O

â. I. :Manc. TSEU ait : Quamaz’s ceIÂbn’s Li (1) leou’ per-

spicacitatem, et opfcîs (2) .Koung chou tseu °solertiàmhabeas , Ici non utaris circino et norma, non potes facere resquadratas et rotondes; quamvz’s musz’cî (3) Sse khouang

°solertem-auditum, si non utaris sex (4) regulis, non

Nota. Litteræ GG commentarios indican: a doctore Tabou-hi(4,066-5,504) editos snb titulo: Sse-chou-tohuu-lseu-ivthoung-Ihiao-pian (l ,51 1-4,oIg-4,oBG-n,oSg-6,226-i, 140-4,273-Io,980). Plernm-que circa res mere philosonicas versantur, omnesqne celebrioruminterpretum sententias, sive auctoris menti et explicationibus con--gruant, sîve a!) iis discrepent, nitido ordine digestes doctissimaquecensura excnssas exhibent.

(1) E : Li-Ieou idem ac Li-tchou (4,066) , vir apud veteres, impe-rante Hoang-Ii (6,491-n,421) , acutissima oculomm acie noms.

(a) E : Ionngchow-tseu, nomine Pan (5,924) , artifex e regnoLou (12,787), ingenio et solertia celebris. C : Matri au: ligneumhominem , aurige vices explentem , confecerat, ita ut, elaterio Vilremisse , currus statim velocissime , quasi proprio motu , ferretur.

(3) Tan. versio : Musicæ præsidis IGmuang. E : Sse-khouang,cognomine Tua-je (n,659-11,374) apud Phing-koung (3,480-612),regni Tsin (3,920) regulnm , musiez: præsidis munere fungebatur.

(4) C : lndicat duodecim Iz’u un regulas ab imperator: Hoangvtî

L. ’ l

Page 7: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

z

2 IBNCIIpotes (5) perficere quinque (6) sonos; quamvis imperato-rum Yao et.Chun° agendi-normam, si non utaris huma-no regimine, non potes pacifice goberons ’imperium.

5. Il. Nunc , pn’nczjnesrhabent humanum cor et (7) hu-

manam famam , etetamen populi non percîpiunt corumbeneficia, nec ipsi possuut esse-exemplo ad posterionsgenerationes , °quia non agnat priscorum imperatorum° agendi-normam °.

S. III. Itaque dicitur : ce Sola virtus (8)rnon suŒcit adexercendum regimen; sola lex (9) non potest ut ex-seagat. »

inventas, quai-nm se: sunt yen; (1 1,809) sive perfectæ, aliæ verose: sunt In (1 1,797) sive imperfectæ, i. e. inter duodecim semi-tonos quibus constat diapason (Pecten ), se: priai-es mimaisimparibus, primo, tertio, quinto, etc. , se: posterions vero nu-meris paribus, secundo , quarto, sexte, etc., respondent. G : Sen[in perfectæ vocantur boang-tchoung (13, 1 1 1 - 1 1,523), thaï-fisc(1,79g-7,583), hou-si (1,890-4,946), haï-pin (6.160-1°,468), i-lse(1,808-7,92), ou-i (5,454-1o,8n bis). Se: lin imperfeota: vocnnturta-Iiu (1,797 - 1,181), kin-lchoung (1,810- 1 1,523) , tchaung-liu(1 1,522-1,181), liu-tchnung (4,136-1 1,522), nwliu(t,qlœ1,181),.ing-lchoung (3,1 10-1 1 ,5n). Heu nomina symbolica saut, variisqueuaturæ per duodecim lunæ cursus (lunaisons) operqtiouibns res,-pondent. Juxta Siuas, unumquodque lia uni menstruo lunæ cursnirespondet eiqne suum nomen imponit. Vide blâmât: W les Ginette,tout. Il , p1. 95-sqq.

(5) J z Tchùlg (4,652), est efficere ut quinque nota, pro sua que-rque natura,lconsonæ sint, gratamque harmoniam reddant,

(6) G : Indicat quinque notarum sonos karma, chqïzg, Ida, khi,in (a, 128-1,:gg-g,goo-n,7 184,224).

(7) L e. Etsi corum humanitatis fuma lue diffundatur.(8) H : Si princeps, licet eximia bonitate præditus, humanum

lagunes: non exercez!"

Page 8: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(n) 1.111111 11, en. 1. 3à. IV. 1Carminum(1 o) liber ait : w Non (1 1)tramgressus-

est , non oblitus est, quia * egit-secundum pristina insti-tuta. » Vir qui secutus priscorum imperatorum° leges’peccaverit, noudum° exstiüt°.

5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecteexemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud.utendo circîno , norme , libella et perpendiculo , ad fa.-cieudum res quadratas , rotundas, planas, et rectas .atque id (13) non potuit consumi usu°? ’Cum-exhau-sissent auris vim’ . continuaverunt illud , utendo sex Linsa: regulis, ad perficîendos quinque sonos, niquez’d (14)non potuit censumi usu °. ” Cum-exhausissent animi co-gitationes °, continuaverunt illud, utendo "humano (15)regimine, et humanitas cooperuit , i. e. complexa-est’imperium.

5. V1. Itaque dicitur: et Si exstruis opus altuui, debes(16) sequi colles et aggeres; si exstruis opus depressum,

(9) H z Si princeps licet optimis legibus insinuais , limonais

sensibus careaL. .(1o) H z Liber Carminum, tom. To10 (1,797-11,889), ode Ria-Io

(3,184,460). i(1 1) H : Yen, houa , gente: : pêcher par excès ou pardefaut.

(1:) H: l. e. transmueront (4,08). lllud, se. illam oculi vim etperitiam , que duce , (A) res quadraus, rotundas, planas et reclas

confecerant. I(13) A : Se. ers munie vas: et utensilia conficiendi , lmmensîusûs ,

immensæ utilitatis fait. I(14) A z Je. ars musicos cancanas efficiendi.(1S) Ad verbum : Pou-jIn-jIn-tchi-lching, administratio non sus-

tinens- endenter-meure boulines. Diction. [Gang-411i (2,535-5,504) : Quiescere-iu inhumanitate dicituf Il): ( 1,733).

(16) H : Prout in excelso loco eut bouilli fundamenta lacis, fui.lins etiam exce’isam au: humilem doum struis. . ’

Page 9: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

4 11 a 11 c 1 1 (111)debes sequi amnes et stagna n. Exercendo regimen , à nonsequi pristinorum’ imperatorum °agendivnorma1n , po-test-ne vocari prudentia °?

5. V11. *Idcirco solummodo thumanum virum decetstare-in excelsa* i. e. regia sede; si vir inhumanus° stet-in excelsa sede , id est spargere hæcî mala (17) in multi-tudinem °.

5. V111. Si supra (18) non-sit recta-agendi-norma etmoderamen , infra (19) non-erit le: et disciplina. Si aula(20) non (21) adhibeat-fidem rectæ-rationi, si minores-magistratus non adhibeant-fidem institutis , si sapientes(22) transgrediantur æquitatem , si exigui homines trans-gredianlur leges , ’id-quo regnum ’servatur , fortune:-

casus est°.

5. 1X. Itaque dicitur: T3 mœnia-interiora et mœnia-ex-teriora nondum absoluta esse (23) , arma et loricas non nu-merosa esse, non est regni ° calamites; à agros et campos-ab-urbe-remotos non bene excoli , ac opes et divitias noncoacervari, non est regni° mina n. Si supra (24) non-sint

(17) H : Hæcpimmanitatis male sen damna, se. ministri et popu-lus principis crudelitatem et nequitiam imitabuntur.

(18) 11 : Si superior sen princeps res juxta rectam-uormam, nonmoderetur, non dirigat..

(19) GG : Littera hic (infra) ministros et populum indican(ne) H : Aulœ ministri.(a 1) H : Si non crcdant eam esse dignam que: in praxim rediga-

tur, si eam (GG) flocci fadant ac sequi parum curent. .(2:1) H :Viros in dignitate constitutos et varia: administrationis

munera chuintes intelligit.

(23) H : 1. c. firma et solida. i(:14) H : 1d est won-lao-Jrhoueï, via. supra net. 18.

Page 10: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(1V) 1.11311111,cu. 1. 5ritus (25), si infra non-sit studium , pravus populos ex-surgit, algue regni exitium ’nonâabest-uno-die, i. e. jam-jam-instat.

â. X. Carminum (26) liber ait: Cœlum (27)° jam-jam-

evertet; (28) ne-sitis " remissi (29). Va: * remissi (30) estvelut *lenti-et-negligentes°. Serviendo principi, ’non-sequi-æquitatem; accedendo (31) et receden’do *non-servare-ritus; loquendo, tunc vituperare (32) pristino-mm imperatorum° agendi-normam°, est velut lentum-et-negligentem esse.

â. X1. îldeo dicitur : Suadere (33) difficilia ad princi-pem, dicitur reverentia; proponere bonum (34) , repri-

(25) H : Si non studeant rilibus. Hic locus respondet ad litteras

won-fa-cheou. Vid. supra not. 18. ’(26) J: Chi-king, tom. Ia-ya, ode Pan (3,247).

, (a7) H : Cœlum familiam Tcheou (1,187) evertere meditatur.(:18) H z Ministros alloquitura(59) G : Lege i-i-jan , transposita adverbiali particula jan.(3o) J : I-i-jan, locutio Tcheou tompore usitata..- Locutionem

obsoletam.receutiori explicat. v(31) Tsin-thouï, magistratum adire, genre; magistratum-reliu-

quem, abdicare. - I(32) Tart. vers. Pro nihilo ducere. Omnesintupr.:Yitupo1-are,acriter reprehendere. J : gallice z Calonmier la conduite des anciensrois et dire qu ’elle ne eau! pas la peine d un imitée. Perperam Noël :

Si dira: (princeps noster) imitandæ prismmm impemlarum aidai et

regimini impur est. -(33) l : Tse, non est verbis acribusrapmhenden, sedvsimplicileroerbis exponere. H :.Eum consiliis suis stimulere, ut imitetur Yao

et Chun , quod (C) sane difficillimum est. . .(3.4) J z Nitide illi aperire quid sir bumanum regimen.--1’r:ni-

miam , i. e. inhumanitatem , mvitiam.

Page 11: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

6 11menmon pravitatem, dlcihu° (35) obser vantia. Diacre : Meusprinceps (36) non potest, vocatnr° furari, i. e. nocere(171i).

à. X11. Mencius ait: Circinus et norme nenni: quadra-tarum et rotundamxn° perfectio° (37), sanctus vit ho-minis ordinum° perfectio est. (38).

â. X111. Si (39) copias ,p agens principem, exhaurireprincipis ° agrandi-normam , si cupias , agens ministrum .exhaurire ministri agendi-normam: (4o) ’in-his-duobus ,simul imitare Yao et Chun et nîhil-amplius’. T), nonsecundum normam (41) *qua Chuno serviit Yao, servireprincipi, non revereri suum principem° est°. T8, nonsecundum normam (42) * quaYao° rexit p0pulum , regerepopulum , nocere suo populo° est°.

(35) H : Verus animi afiectus.(36) J : Humanitsti exercendæ impu- est.(37) l 1.1i, i. e. tsin (6,567), galiice :I’e’pui’sement. l. e. (sensu

Sinis familiari) l’entier achèvement. - mon: pro cama pouilla.C : Sunttquadntionis et rotunditatis perfectus canon (792). I : Qua-drationis et rotundationls ratio ita exhauritur(tsù1), se. ita perfecte-ahsolvitur a (sic) circino et norme, ut ne hilum quidem mutarevel («mon au: demere «Incas. C : Ut sine citrine nulli rei quadra-tionexn et rotunditatem perfectam dare, sic et, remoto sancti vlriexemple , quinque præeipua humus: societatis officia rite ensequinullo modo pote.

(38) l z Quinque hominis oflieiorum ratio exhauritur (sin) asancto vire , Le. (C) horum ofliciorum est perfectissimum exemplar.Vid. notant superiorem.. (39) Perpenm’Neïl : Qui and! verve que. C : Littera

je (cupere) ad limnm tsin (exhaurire) referenda est. Sic et vers.Tartarica.

(4o) 1d est, cive principem , cive magistrum agas.

(41) E : Se. reverentiun. »

Page 12: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(v) 1.15111 11, en. 1. 7à. ,XIV. ’ Confucius nichet : Via surit du: humanitaset * inhumanitas , et nihil-amplius °.

5. XV. Si princeps sæviendo-in suum populum (43),niniius-sit, tunc ipse a-subdilis-perimitur (44) ne regnumrjus peut. Si non sit-nimius, tune ipse (45) periclitaturce regnum ejus imminuitur. .Populi (46) cognomînantillos 1 dicentes : Yeou, i. e. hebetes, et Li, i. e. crudeles.Licet illis sin! pii (47) filii et humani (48) nepotes, postcentum generationes non possunt immutare illud.

Carminum (49) liber ait: (5o) a Fanu’hle In° speculmn

(4:1) E : Se. humanitatem.(43) l. e. si 111111111111 , si parons min-in. Perperam Noël : Maxi-

mans Indium quad mature sole!" ninas, etc. Liners daim (multnm ,nimium ) ad inhumanitatem , non vero ad savonna principumpenamvreferenda est. C, GG : Duplex est inhumanitatie spécies ,se. (.9-93-4,018-5,067-5,06I) lerhinhumanitss (pou-clin) et- pro-fonds inhumanitas (chia). Assentiunt B , C ,15, H , 1 et vers. Tar-

tarica. . . , I - - l(44) E : Imperatores sa: et Tcheou (4,220-7,7 50) intelligit;(45) E : l-mperatores blaira; et 17:42ng intelligit. Li-wang

in regione Tchf(2,652) exnlavit , Yeou-wang in regioneHi (3,261). ’(46) I : Se. postquam’ chinant, turpe illud Cognomen ipsis imo

ponitur. -(47) J : Quantumris intentant sunna sine.(48) J : Quamoclnque amore pronom soma prosequanlnr, r

infinitum du memoria i’nustam delere amont.-(49) G: Œ-king, tom. ta-ya, oda Thang(5,124).(50) G : Tobou-hi,in suis ad Chi-ln’ng annotationibusmdam Thon;

lai-pan; principis must compositam fuisse cornet. H : In (un, nonest emplum quod In subninistrat, sed contri,(A*, H, 1, J)exemplun quad Tcheou (7,750) , familias ln me, ex infelid exilaimperatoris [fie (4,220), faunin: Eh (t,780)’ulümot, douer:oh oculus baba-c Met, ut a tyraunide deterreatur..

Page 13: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

12-va w

.8834au...)

8 11 a a c 1 1non est procul. Est-in ’familiæ-Hia° generatione (51) n.

Illud° (52) dicit°. ’â. XVI. Meng tseu ait: Très (53) familiæ° obtinuemnt

l’imperiom’, per (54) homanitatem; corum poster-i (55)aniseront 1l"imperium ° per* inhomanilatem. Id-qao (56)regna° dilahontor et exsurgunt (siée dorent) , conservan-tur et pereunt° , etiam sic.

fi. XVII. Si imperator sit ’inhumanus , non conservat(57) quatuor maria; si reguli sin! ”inhomani non consen-’vant *terræ-et-frogom-Spiritos (58); si sopremi-tribu-nalis-præsides et*magnates sint’inhumani, non conser-

’ (51) J: Littera In (4,7 50) indicat Tcheou (7,750) et litteræ Manheou (1,780-1,143) , imperatorem 16e (4,220). Vide notam super.

(52) C : Meucius , hoc allato carmine, posteras principes terri-bili imperatorum Li-wang et Yeou-wang exemple , docere atque a«avilie averlere intendit. - J : Hic locus illud ( i. e. principes jean

et li dictes) intelligit. * i - - i(53) H: Familias Hic , Chun;1 et Tcheou (1, 780-1,299--1,187)

indicat. . .(54) H : Imperatores la , Bang, Walkman; et W ou-wang in-

telligit. l(55) H : Imperatores me, Trahison-(7,750), Li-wang etYeou-wanginnuit.

(56) H: Non solum imperium , sed etiam (J) exigua regulorumregna , principis humanitate florent , inhumanitate cornant.i (57) H: 0mnes imperii populos intelligit. Non conservat, i. e.amittit.

(58) J z Sacrificiis quæ terræ et frugam Spiritibus ofl’eruutar,præsunt reguli. - Hi Spiritus regnum regulo ab imperatore com-missam, in tatclam recipere , sed, regulo dignitate sua spoliato ,station deserere dicebantur. Uude , «a amittere terræ et frugum Spi-yritus au idem est ac regia potestate uni.

(59) Jus parcalalia sacrificia in bis templis olferendi , eorum div

Page 14: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(v1) 1.131111 11, en. 1. 7 ’9vaut (59) ’veneranda-majorum-templa; si litterati et’plebei-bomines sint *inbumani, non conServant (60)

sua quatuor membra. .None . à odissemortem et interitum» et delectari * in-

bumanitate: illud est velot odisse ebrietatern et (61) niti-in vinam i. e. eflrene indulgere vine.

51 XVIII. Meng tseu ait: (62) Si anis amet bomines’63) et non diligant illom, penitos-considcret suam bu-mauîtatem (64); si regat homines (65) , et non regantur,penitas-consideret suam prudentiam; si) urbane-tractethommes , et non respondeant , i. e. par pari non referant , ’penitas-consideret suam .observantiam.

5. XIX. Quando , dam agit (66), est aliquid quod nonassequitor (57), in omnibus, penitas-considerando , eau-sam quærat in se-ipso. Ubi ejus persona recta est (68)° ,* imperium se-subjicit illi.

Carminam liber (69) ait : Sipn’neeps assidue meditetor

gnitati , tanqaam necessaria prærogativa , conjungebatur. Ideo obiillud jus , statim dignitatem amittebant.

(60) H : ld est: corpus , seu vitam.(61) Gallice : Se foncer sur le vin.(6:1) 1 : Meng-lseu suie ætatis mémos intelligit.(63) 1: Se. Ministros et populi bomines.(64) H : Timere debet ne quid suæ bumanitati desit , ac proinde

illos majoribus ac antes beneficiis afficere.(65) H : Si ejus aactoritati ac regimini non pareant.(66) I z Littera hing (agit), indicat tria saperius dicta , se. aman: ,

regere , urbane tractare.(67) J : Si non obtinet quod cupit, se. Si non redametar, etc.

VIH. supra , S. XVIII.(68) I z Ubi sommam bumanitatem , prudentiam , urbanitatem ,

attigît , coluit...

(59) Liber Carminum, tom. la 1a , 0d. Wen-wang(3,783-5,884 bis.

Page 15: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

10 IENCIIse-couformare-ad Cæii mandatam , ipse sibi accessit mul-

tam felicitatem. a t ,5. XX. Meng ben ait : Hommes babent constantem

loqaendi modula (7o).-0111ues aiunt : a ’Imperium ,regnum (71), familia (72). n

*Impe1ii ° radix est-in regno; regoi’radix est4in familia ;

familiæ° radix est-in horrifiai: persoua (73).S. XXI. Mengtseu ait: Il» exercere regimen non est

difiicile. Ne habeas, i. e. fihi accusas, crimen (74) amagnis (75) familiis. Id-quod magna familiæ’ amant ,unum regnum amat illud. Id-qaod onom- regnum sont ,m01* imperium amat illud. Idcirco (76) , fitorrentis instar,virtotis documenta inondant osque-ad quatuor maria.

â. XXII. Meng tseii ait : Quando in ’imperio (77) est

recta-norme, (78) exigu vinas (79) servit magna: vir-

(70) H: Loquendi modum quem ab antiquitate hac asque sibi1 tradiderunt.

(71) E: Indicat regulorum rogaton.(7 a) E: Indicat supremi tribunalis præsidum et magnum(73) Cf. lihrum Ta-hio, S. 1V.

(74) G ,H: Noli , pravn agendi ratione , magnatum iram etodium in te concitare. h

(75) C: Magnates altissimis moneribus ornatos intelligit. AliterE:Iutelligit summorum tribunaliam præsides ( etprimariospræfectos (tafau ), qui ditione regulis subjecta potinant. Vid.

supra,t.1,c.1.,S.1V. L(76) Id est: Si princeps se ita gent.(7 7) Quando , (H) imperatore rerum somma patiente , sola (J)

virtus , sola sapientia sammo in honore habentur, potuœsque(GG) amorom vi fulta rationi et nquitati obseqm’tur. 1

(78) H: Verbe : Magna aidas, magna sapimtia, imperatorem in-dicant; «ragua aimas, exigus sapientia, regulos.

(79) J : En animo ac libenter serviunt.

Page 16: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(vu) Luna u. ou. 1. ntuti , exigna sapientia servit magna sapientiæ. deo in1 *impenîo (8o) non-est recta-nom, parvi (81) serviunt(8a) unguis; (habile; serviunt fortibus. Hæc duo a Cœloperdant °. Qui oheqümr Cœlo , conservatnr; qui resistitCœlo, perit.

â. XXHI. Thsi «galas konng ait : Quandopn’nccps non potest (83) dù’s insu-date, si adhuc nonvalût accipere mandata, id est (84) diveHi-ab hominibus °.*Lacrymis-efluis°, filiam-in-uxorem-dedit ad (85) On.

Nunc° am: pana regna (86) imitentur magna regna eternbescînt accipere mandata (parere)°, id est perinde-ac-si *discipuli° embescerent accipere jussa a (parere)mimi magistro °.

(80) C : Quando , imperii dominion (H) inter varias reg-I110: sibimutuo infensos dividitnr, solaque armornm potentia , virtnte etsapientia conculcatis, summo in honore habetur, ut accidit tem-porququonfnciu lihnun Tchhun-lbn’eou composait.

(81) J : Invite et coacfi soi-fiant. .(8:) J :M, magni, de territorio; Man-farta , de armonun

potenüa , dicuntur.

(83) C : Quicumqne regnnm snnm armormn vi roborare , ac pro-inde am: impaire neqnit , si præterea , superbiorî animo dans ,aliomm regnlorum legi ac potestati se subjicere rcnnat, hostiles in-carna, manque et populi minam ultro sibî accersit.

(84) H : ne a populo suc discîndit , i. e. ejus concnrdiam, ainsamorcm amîuit.

(85) I. eFiliam suam uxorem commisit barbu-o (J) reg-ni Ouregulo , qui , dense exercitu fœtus , ipai (C) .armornm panifia peu:destituto , proximam ruinam miniubatur.

(86) Perperam Noël ; suofadu «dagua: magentapnhctbes. Magna regagnant inhumons , et pana .regnajnihntnrilla. Sic et A,C , H, J. - A ,.l : Virlutem colere , regnnmqner sab-

Page 17: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

u ’ a un c 1,1 (un)’ 5.xx1v. sa crubescant illud, nihil est (37) sicut imi-

stari Wen wang. Imitando Wen wang : magnum regnùmpost quinque annos , parvum regnum post septem annos ,profecto passant exercere regimen in * imperio °.

5. xxv. Carmen ait z Familz’æ (88) ohm» nepotes et

filii : cor-nm numerus non est (89) centum-millia. *Supre-mus-Cœli-dominus (go) postqnam mandatum-dedit , ° sub.Tcheou sesubjecerunt. 1 °Se-subjecerunt sub Tcheou ,quia Cœli mandatum (91) non est perpetunm. Fanu’lz’æ In

miniStri (92) magni et perspicaces (93), vinum-odorife-mm-libantes, adjuvant (94) in imperiali-palatio. n

i Confucius ait: Cam esset humanus , (95) non potuemntcenseri N’multitudo. °Si regni princeps amet humanita-tem, in *imperio , non-habet adversarium.

5. XXVI. Nunc t’cum cupiant non-habere adversarium

ditorum animis aibi devinctis , firman: nequeuut; idco tam facile avicinia subjiciuntur.

(87) J : Si aliorum legem subir-e ces pudet, optima dedccus illud, eflhgicndi via est"

(88) J : Liber Carminnm, 10m. THa, cd. Wen-wang.(89) I : Gallice : ne se borne pas à cent mille ; i. alpine numeruln

excedit.(90) J : Postquam in familiam Tcheou universi imperii dominium

transluIit.(91) C: lmperium cœlilus datum ab inhumanis principibus ad

humanos transit.(9:) G : Familiæ Chang nepotum et filiorum ministres intelligit.(93) l : Kouan , i. e. in sacrificio majoribus defunctis oblate ,

terrain odorifero vino spargere ut Spiritus descendant.(94) I : Imperatorem parentautemadjuvant.(95) ’B, C, I : Quamvis familiæ au»; nepotum et filiorumi nu-

merus centum millia excedcret , tante cordis aficctu ad novum im-

Page 18: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

i muni 11, ou. 1. 15in imperio et non utantur (96) humanitate (97). id est per-inde-ac-si qui: veIIet corripere rem calentem et nonuteretur q; madefacere t.

Carmen (98) ail: : « Quisnam potest corripere remIcalentem” et non utitur r; madefacere? n

ê. XXVII. Meng tseu ait : "inhumani (99) : an licet(100) cum illis loqui ° l (101) pro-quiete-habent sua pari-cula; pro-lucro-habent (102) suas calamilates; lætantur1"ils-quibus (103) ipsi (104) pereunt’. ’Inhumani: °si

(105) liceret cum illis loqui, tune, numquid (106) totpereuntia regna et collabentes familiæ° essent?

peratorem evolarunt , n! illa centum et amplius millium multitudo,quasi fore nulla fuisset , ab eo statim subiecta ait.

(96) Sic E :i(115) , i. e.young (6,164). Aliter A, B: et non in (i)aqua abluit (loba) J: Nisi prias manum frigida intingas, rem ca-lenlem corripere ncqnis.

(97) l. e. Si humanitatem non exerceant.E:i, i. e.foung(6,164).(98) Liber Carminum , tom. ta-ya, 0d. Sang-l’eau (4,1544, 164).(99) J : Flagitioso: et crndeles sua: ætatis principes indicat.(100) J : Quamvis antima illin consilia des, nunquam tibi fidem

adhibebunl. V(101) H:Voluptati , desidiæ, et insano fastui indulgendo, regnumsuum maximis objiciunt periculis; et interea dolai se quiete fruistulte arbitrantur.

(10:) H: i. e. id quod ipsis et regno calamitates accersit, v. g.fadissimas voluptates, assiduasque comessotiones , etc. Vid. tain. I,cap. I, net. Ioo , 101., 1015, 1013 de licou, Han, honng,

(103) H : Se. solution vin cl truci crudelitate.(x04) I : i. e. regia dignitate spoliantur.--Littera 40mg, vitæ et

regni jaclura etiam intelligi potest.(105) J: Si pn’ncipes inhumani æquitatis consilia docili aure ace

cipere , mores sans emendare , virtutemque colerc possentn(106) Numqnid lot regna, tot Familiæ collaberentnr ? E flueras

ho et jean, apte coniungit.

Page 19: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

14 11 n N c 11 ’ (1x). 5. XXVIlI. Erat quidam ’puellus cantandoldicens:

a (107) Siflwù’ Thsang lang "aqua para sil", possum inen lavare meas pilei-vittas. Sifluoii Thsang lang° aquaturbida sit°, possum in ea lavare mecs pedes. n

1 Confucius ait: Parvi filii i. e. discipuli , audite illum:si pura s1’t, tune lavat pilei-vittas; si turbida (108) sz’t,tune lavatpedes. n Ultra assumpsit illud°.

5. XXIX. "Homines profecto (109) se-ipsos contem-nunt, et deinde homines contemnunt illos; Familiæ pro-fect0(110) se-ipsas evertnnt et deinde homines evertnntillas. Regna profecto se-ipsa aggrediuntnr , et deinde ho-mines aggrediuntur illa.

Thaï kia (111) ait: c Cœlitus factæ seu immissæ cala-mitates , adhuc (1 12) possunt cvitari; in a-te-ipso faclis

(1o7) C : Fluvins Han (5,201) ad orientem finens , fit fluviusThsang- Jung. Vide Chou-kil); , tapit. Iw-koung (7,106-1o,416).Perperam Noël : isla listing-Ian; aqua limpida.. ista Mina;aqua tut-bidon Doctissimus interpres aquam lluvii Thsang-lang hiclimpidam , illic turbidam eodem (empare esse innuit; quod sinicisinterpretibus displicet. I :Hujus fluvii aqua , certis temporilnu ,modo pura, modo turliida est. GG : paellas dnm hoc dicit aquampumm et aquam lui-bidons ante oculos non baht.

(108 ) Perperam Noël : hic paellas islam ulmmque dari-tah’s aquam au munit. B :0111): assumit illud. Id est:Si arqua modenobiliorem corporis portem ,modo ignobiliorem lava! , liane usûs (C)difl’erentiam ,puritate ont sorditudine sua assumlt , i. e. sibi amerrit.

Sic princeps humanitate gloriam, endentais opprobrium , sibiparakAAsenüuntA, B, C , H, I , J.

(109) E : i. e. se efliciunt contemptu dignes.(1 1o) l. e. Familia se eŒcit (lignant qua evertatnr; regnum (E)

se elficit dignum quad amis ultricilms impotent. Via; S. XXVII.(1 1 1) Chou-Ian; sen Annalium imperialimn liber, capite ThaÏ-lu’a.

(1 la) I; Se. virtutem colendo , humanhatem exercendo.

Page 20: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, en. 1. 1.5calamitatibus (1 13) , non potes vivere. u Illud ° dicit (1 14).

5. XXX. Meng tseu ait : Kie et Tcheou aniseront’imperiom° quia miseront sucs populos’: aniserontsucs papulos° quia amiseront eormn cor°.

Obtinendi *imperium est ratio ne! ars; quando obli-nuisti ejos populum . continuo obtîntes: sen possides, ’im-

perium °. Obtinendi ejos popolum est ratio; quando obv-tinuisti ejus cor, continuo obtines popolum ’. Obtinendiejos populom est ratio °; id-qood aplat, (1 15) da illud,collige illud , (i. e. id illi suppedita ); id-qood odit , ne in-feras ilIi”.

5. XXXI. Populi’ se-subjiciunt humanitati ° veloti aquæ

labuntur deorsom , veluti feræ’ procurrunt-in deserta °.

à. XXXII. Ideo , qui in (1 16) aquæ-fondum propellitpisces (1 17),lotra (1 18) est° ,- qui in densas-silvas propellitaviculas (1 1 9), accipiter’ est; qui ad Thang et Won wangpr0pulit populos (1110) , Kie et Tcheou est.

(113) C: supradicta intelligit, se. contempiom , eversionem , hos-tiles incorsus. Quando princeps bas calamitates, suis vitiis, sua sa-vitia sibi accersivit...

(114) I: Hæc verba principem inhumanum’soum sibi parueexitium opposite dicunt.

(115) E : Si copias populi amorem obtinere , collige illud quodopiat , et da illi. I : alimenta, vestes , commodamqne babi’tationunhabere amat (A); contra, famem , frigos , miseriam et inhumanita-tem exhorret.

(116) C sic explicat weï(5,595) par in (66) et in (3,829); assen-tiunt I et vers. Tartarica.

(117) E: Ta, animal feli simile a sub aquis vivit et piscibus ves-

citur.(118) I : Lutræpisces, accipiter aves, Kio et Tcheou populos

Page 21: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

16 111111011à. XXXIII. i None ,9 inter i*imperii principes , si qui:

esset qui amaret humanitatem, tunc reguli omnes adillum (121) p10pcllerent°.»Quamvis vellet non regnare(122) , non posset id obtinere".

5. XXXIV. Nunc° qui cupiunt regnare, sont velotim’r qui, in septem annorum" morbo (123) , quærit triumannorum” (124) herbam-aï° (125). Si° (126) jam nuncnon colligat illam, ’usque-ad-vitæ-finem non (i. e. nun-quam, obtinebit r’llam. Si jam nunc non applicent-animum

ad humanitatem * usque-ad-vitæ-finem dolebunt et dede-core-aflicientur, ira ut tandem decidant in; mortem etinterituln.

pr0pellere dicunmr, quia illos , timore percitos in tutum locum se

recipere cogunt. 1(119) E : Tehm avis ex accipitris specie , corpore [lava columbas ,birondines ac passeres persequitur et devorat (Emmy-hi).

(1 ao) C : Quemadmodum pisces alque aviculæ profondes aquarumet silvnrum recessus pctunt, ut lutræ et accipilris rapacitatem clin-I-giant , sic imperii populi , imperatorum Kie et Tcheou sæviu’amformidantes, ad Tchhing-thang et W ou-wang, tanguam ad tulissi-

1 11111111 asylum festinanter profugerunt.

(1:11) J : Propellprent populos sucs ; i. e., ut in superiore nota ,populos ab ips is crudeliter oppressas, ad humanum illum principem,touquam ad libcratorem , confugere cogerent.

(1 au) ç : i. e. universi imperii dominium babere.(123) H : inveteratam tyrannidem cum septem annorum morbo

confert.(184) E: Humanitatem saluberrimæ berbæ ’aïconfert.(1115) E : ’aï, herba virtute caustica. Postquam tribus annis ex-

sicoata est, multis morbis medelam affure potest.(1 26) Interprett. B , C , H ,1, litteram weï(5,595) nt redundanten

omiltunt. Quibusdam verbis adjuncta noonumquam redondai, a. g.Weï-ntng (5,595-8,488) a..." financier, i. e. pusse.

Page 22: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(:1) 1.113111 11 , on. 1. l 171Carmen (127) ait : « Isti principes quomodo possont

bonus-fieri? (128)° Muluo (129) *immerguntur. n Illud°dicit (130) °.

g. XXXV. Meng tseu ait : Qui (131) sibimet damnom-inferunt: non est-possibile cum z’llz’s ’10qui° (132); qui

se-ipsos derelinquunt (133) : non est-possibile cum 17113:naviter-agere° (134). In sermone , obtrectare ritus etæquilatem, dicitur ° sibimet damnum-inferre °. Dz’cere:

Men personal( 1 35) non potest habitare (136)humanitatemet sequi æquitatem , vocatur ° se-ipsum derelinquere °.

5. XXXVI. Humanitas, hominis° lranquilla (137) se-des"; æquitas, hominis° recta via est".

(127) Liber Carminum-, (0m. lia-fa, od. Sang-jean (4,234-4,164).(1 23) A : Sese mutuo in naufragium (i. e. exitium , ruinam) tro-

bunt. V(129) Edilio B non babel litteram hi (1,092).(130) I. e. Id quad modo (liai (nid. pag. 16 , l. 1 1) libri Carminnm

locus clare exprimit. ’(131) H : se. viri qui copiditatibus suis, soluto freno , indulgent.Perperam Noël : Arroganles.

(132) G z Licet rituum et æqnilatis pulchritudinem minime nove-rint , ea inepte ludibrio vertunt , sanisque consiliis fidem adhibererecusant.

(133) G : Humanitatis et æquitatis pnlcbritudinem utique nove-ront , sed turpi desidia enerves , se virtutes illas aclu exsequi nonposse dictitant.

(134) l. e. Ea cum) illis agere que: strenuos animi conatus requi-runt. Litteræ Jean-mi , sensu verbi canari , mût , sapins apudMenciom occurrunt , Confer t. I, cap. l , p. 85, lin. 3. I : Ira-feu( 6,482- 1,840 ) vires curare. I

(135) Mesa persona.. i. e. ego non possum. l(136) H :Habitare , sequi ( i. e. inccdere in) signifient agave ,

mm , acta moqui. - .(137) Couler t. l , cap. V1 , nol. 48 , seqq.

2.. 2

Page 23: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

18 - 111111011 (1111)Vacuam-relinquere illam lranquillam domum et non

habilare (138): deserere z’lIam rectam viam et non seq ’ v

* proh-luctuosam-rem l

6. XXXVII. Meng tseu ait : Recta-norma (139) est-inrebus viciois , et quæritis eam in remotis; res (140) est-infacilibus, et quæritis eam in difficilibus. Si ’singuli-ho-mines diligant (141) sucs parentes et revereantur suosseniores°, max ’imperium padabitur.

5. XXXVIII. Meng tseu ait: Si quîs (142) positus-ininferiori ordine sen dignitate°, non obtiueat a superiore,p0pulum non poterit obtinere (143) ut regat1°. Obti-nendi a superiore est via sen ratio (144). Si non fidelis-sil: ad amicos , non obtinet a superiore °. T65 fidelem-essead amicos est via (145). Si serviendo parentibus 1710s nonafficiat-gaudio , non fidelis-est ad amicos°. Toi gaudio-

(138) Vid. supra, riot. 136.

(139) C: Se conformare ad naturam suam (quæ primitos bunaest, 121.), dicitur tao , via seu rcgula - G : Parentes et seniorcs no-bis maxime vicini sont , ac proinde e09 amure. et revereri facilli-mum. Reçois: ( tao) praxis, a principio in bis tantum versatur.

(140) A : Bas , i. e. exsecutio , observatio regulæ ( tao).

(141) Priores litteræ lhsl’n et tchang proprie significant , gallice :avoir pour son père et pour ses aînés l ’amour et le respect qui leur sont

dûs; posteriorcs (J) thsin et trhang, patrem et [nitres majores indi-cant.

(14g) Si ministera principe gratiam non ineat. C : Hue-ohm,est principis animum sibi conciliare et firmiter devincire.

(143) A z POpulus nounisi invitas paret , ideoque optime comregere non. potest.

(144) H : Se. fidclem esse amicis.--(145) H : Se. parentes (veramillis pictatcm exhibendo) lætitia allia-roi

Page 24: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, on. 1. 19aficiondi parentes est ,via. Si, * respiciendo-in se-ipsum(146) , non (147) verus (148) sit, non "afficit-gaudio-parentes °. Verum-efficiendi se-ipsum est via. Si nouait-

» perspicax (149) in bono sz’ve virtute , non vcrum-efficit

1"se-ipsum". ,5. XXXIX. ’Ideo dveritas (150) Cœli’ via est°; icogi-v

tare (151) ’veritatem, hominis° via est° (152).â. XL. Qui *summe-ver11s(153)°non commoveal(154) ,’ ,

nondum’ exslitit°. Non verus, nondum fuit qui posset

commovere °. 15. XLI. Meng tseu ait: Cam Po i fugiens Tcheou ha-

(146) Fan-chin , Gallice :faîre un retour sur soi-mime.(147) Hic littera tchhing signifient , gallice zanzi, sincère dans sa

conduite , exempt de feinte ou de. déguisement, v. g. C : Filius debetesse ocre pium in parentes, amicus 0ere fidelem amicis , minister0ere rectum erga principem. --Infra , littera lehhing, in codemplane sensu , substantive accipitur.

(148) Si velum (Vid. not. 147 ) se non esse agnoscat , illamqueoedlatem assequi toto animo non studeat..

(149) J : Ming-hou-chen, est perspicuc nosse qua in ra virtus

c0 usistat. I(150) C , H : "la oerïlas est recta ratio quem Cœlum nobis nas-centibos indidit. GG z dicitur oeritas quia estfalsl expers ç primitus

* cnim homo 0ere bumanns , acre justus nascitur.(151) Sse , non est veritalem inanitcr cogitare , sed illi sedulo

studere , operam dare. Vid. supra not. 147.(152) I. e. ratio, norma. J : Homo assequcndæ perfectioni hujus

verilalis ( vid. supr. not. 147 ) sen recta: rationis cœlitus infusa: ,

assidue incumberc debet. l(153) Vid. supra not. 147.(154) GG. l. c. hominum animos sibi non conciliet. Id. .intclligit

«à principis animum sibi devincire (hoc-clmng), amicis fidelcm esse( sin-yeou), lætitia afficere parentes (J’OllfÏ-l’lsill ).

2"

Page 25: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

no ’ - unau (11111)bitaret borealis maris’ ripas, audiens Wen wang exor-tum-esse (155), surgens (156) ait: Quidni I’IIi obsequutu-rus vado ° (1 57)? Ego audivi occidentis regulorum-ducempercallere si (158) alere ’senes n.

Cam Thaï koung fugiens Tcheou habitant orientalismaris° ripas , audiens Wen wang exortum-esse, surgensait: « Quidni 171i obsequulurus vado °i’ Ego audiviî occi-

dentis regulorum-ducem percallere à alere *senes n.5. XLII. Hi duo ’senes ’imperiif’ magni senes (159)

erant°. ° Cam se-subjecerunt illis , id fuit quasi *imperii° patres (1 60) se-subjecissent illis °. Cam *imperii °patres(161) se-subjecissent illis , eorum filii quonam ivissenti’

5. XLIII. Inter’iregulos, si qui: esset qui exercerai:pn’ncipis Wen wang° regimen, inlra septem annos°,profecto exerceret regimeu in ’imperio °. 1

5. XLIV. Meng tseu ait: Khieou (162F cum ageret

(155) J : Imperator Tcheou (7,750) omnibus occidentalium regio-nom regulis præfecerat W’en-wang. Id. Essor-[uni esse, i. e. ad banc

dignitatem evectum esse. d(156) C , J : Gallice :se levant avec émotion.

(157) A , B : Litteram hou, loco non son positam, post litteramlaïlege.

(158) C , J : i. e. bumanum regimen cxerere.(159) H , J 1 Pe-i et Thaï-koung dicunlur magni sans , quia non

tantum 0b œtatem , ut vulgo senes , sed etiam 0b eximiam virtu-tem sommo honore colebantur.

(160) J : Cum ceteros senes rirtutis et sapientiæ splendore longesuperarent, Pe-i et Thaï-koung tanquam patres imperii babebantur,

ac proinde imperii populi , tanquam eorum filii. I(161) C , J : Pater filiorum est dux et exemplar. Princip’bus Pe-i

et Thai’-koung regulo Wm-æang obsequi properantihus ,quemnamalium dominum adiisscnt populi, cuinam adhæsissent?

(162) E : Jan (63:1 ) khieau , Confucii discipulus.

Page 26: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xxv) LIER! 11, en. 1. mapud (163) *Ki rei-domesticæfadminislrum , n0n patentmutare (164) ab ejus indole , et exigcbat milii tribunal:dupIo-majus quam aliis dîebus.

* Confucius ait : Khieou n0n est meus discîpuins’ (165). )

Parvi pueri , i. e. discipuli , " tympani-sonitu’ impetere’(166) illum decet’.

5. XLV. Ex hoc vides illud : Si principe non agentehumanum regimen, °mim’stri (litent illum, omnes reji-cîuntur a * Confucio’ 1; *quanto-magis qui causâ (167)

illius , armorum vi (168) pognant. Si contendas-de terra*pugnando, occisi homines implent agros; si contendàs-de urbe ’pugnando, occisi homines impient nrbem. Idest quad vocatur (169) impellere * terram ad comeden-

’ dam hominum carnem. Illud crimen non capilur (170)(i. e. non compenéatnr) a morte.

5. XLVI. Ideo qui callent à pugnare obn0xii-Suntsuperiori i. e. gravissimæ pœnæ; ràififœdere-consocîàrè

(163) E : Apud primarium rogniLoureguli minimum nbmine Kirsun-feï (2,07 7-8,418) , pœtumo nomme thng-mu (n,535-:1,o.59).

(164) C , H :Heri sui li cupiditatem coercere, vitiaque ejns con-siliis suis corrigerez mon poum , au! contra ut ipa’ moulu gèrent.

(165) Quasi diceret : Menu discipulnm infirior et Malice. i(166) H: l. e’. alta.voce ejns crimen palan fuite et! radar-511m

illum. Il . . ,(167) H : Principis and. .(168) Sic H, J. Perperan Noël: Qui suam principat) ad aima

enfimulat. r » - - - - ’(169) Sic H. GG : i. e.terræ cum-thonines occidcre , ac ei’ficere

ut cornai cadaveribns infiniatur. - ’ * ’(170) Quasi (H) diceret: Pose inflictam motifs poum, 1min:

criminis par: pleczenda adhuc superest. J : Ingens crimen est , pæanvero exigu; bominis allias (C) mon illud tornm redîmere (10,533)

Page 27: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

tu ’ minon L (xv)*regulos°, sequitur. (171) iliam; à, exstirpatis *herbis-sterilibus , imponere-munus (172)* terra: °, sequitur illam.

â. XLVII. Meng tseu ait 5E1 iis quæ sunt in homine,nihil (173) bonum est præ ’pupilla. ’Pupilla non polest

occultare ejus vitia. Si *mentis-medium sit rectum, tune’pupilla pure-nitel °. Si ’ mentis-medium sit non rectum ,

tune ’pupilla tenebrescit°.

XLVIII. Si audias ejus verba" , si inspicias ains *pu-pillam: homo , quomodo (174) occultabit°P

â. .XLIX. î Meng tseu ait: * Vit-coulis non despicit ho;mines; ’vir-temperans (175) non vi-ràpit (176) i. e. non

apoliathomines. ’ne (GG) compensa" non.potest. Perperam Noël : Quod me scdusne cum ipso vitæ amitiendæ paritqu lice: perpetrare.

(171) J 1 Pana corum qui reguios ad mutuum bonum concitantproxinie sequitur((oimt après). Noël perperam inteliilgit posteriusose-lchi ( sequitur iliam) , ler’tl’i generis pænam significarc. GG : ln

utroque casu lilleræ sse-lchi indican! pœnam ca minorem 111mm vin-ifuguerai docti solfiant: Sic eLH , 1.

1(172) H 1 Terrain populo distribuere,.ac omette ut arandi et con4tumuli manusobeat (fin... 43e, 10,427), i. e. laborem sustineat.B : jubereipaymlnmïtennm «rare et consacre.

(173) PciipemmanEl :.Adrnoscemios.homi1ies nullus præslanliorWLGŒ banointerpretationem refellit. H , I :yQuinque semuumbullas, nulla variai-nm corporis parlium pretiosior (E) est quantpupilla.

..(174),H-: Se. mentis suæ rèctitu’dinem nutçraritatem.

(175) C : Kiwi, i. e. qui, tributum exigendo , modum tenet.(176) -GG :.Tb.o , est aliomm tornilorium. vi nauferre , i. e. occuh

pare , invadere. Cum C , de tributis immodicisidintelligere malin]., (177) Sial-1’, J. Aliter GG i Ou, «tabis damnum, injuriam in-

fme , 9.. g. «abaque hélium causa amarina neguli rognum amisaggredi.-v-lnte1iprctes Il .et J sequi præsiat.

Page 28: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.113111 11, un. 1. 23Despiciens (177) et spolians homines° princeps (178),.

solum timet (179) ne non obsequantur°: quomodo potest.vocari comis et temperans? Comitas et teniperantianum-quid possunt in ’vocis-sono ac ridentiiorisrhabitu con-

sistere°? ’ ’S. L. Chun in khouen (1 80) ait :TË virum et mulierem in?vinam non dare et accipere propriis manibus , ritus-ne est?

Meng tseu ait : Ritus est°. -0h. ait : Si fratris-uxor aquis-submergatnr, tuncchn

Ieoir succurret illi cum (181) mann’ P - 5 i AM. ait : Si fratris-uxori aquis-snbmersæ non succnrrat ,

est ’lupus° (182). Tà virum et mulierem n’on dure et accî-’

pere pr0priis manibus , ritus (183) est ’; fratris-uxore’Il

(178) J : Suc ætntis regains indigitat.

(179) I : Timent ne populus. despcctum et rapinas æquo animamutinera repugnent ; ideo , ut suis commuât consulat , tic-tam comitatis et tempenntiæ speçiem visita et vol-bis menti’unc.

tur. l H ((18a) H z Quidam sophista e regno Thsi.- Mendumtcaptiosa on.sumentatione irretire vult. GG (q; Li-ki, un Bituum libm) : vir de;reluis interiorihus, i. e. domesticis,mulier de rebus enterioribus (mg.magistratu, hello , etc.) , non loquitur. Nisi enequiæ faciendæ autsacrificium majoribns olïerendum occurrat, sibi muluo vesa date:non dehent. Si vir mulieri vas dot, mulier arundinea cislella acci-pere illud debet; si absit arundinea cistella , vir vas humi collocat,et’mulier, demisso corpore, illud accipit. Vid. (Gang-hi, sub voicel

Tian (1,829). . A(181) Hic præpositio cum, instrumentum denolat, ut non semi

vidimus. Gallice zani: la main. v , . . t . - ,(18:1) J z I le. vir est immanis duritiæ.

(183) H: i. c. consuetæ urbanitatis Iex , vel regain.

Page 29: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

il, ( 11men .(xv1)aquis-Submersa, succurrere illi cum manu° , trutina°(184)

est.LI. Ch. ait : Nunc * imperium aquis-submergitur °

(185). r. * magistrum’ non succurrere (185’) : Quomodo ° ’1’

M ait: *Imperiu1n aquis-snbmersum: quartet succur-rere ilii cum recta-norma (ope rectæ-normæ); *fratris-uxor aguis submersa : Iicet succurrere illi cum manu. Antu vis (186) ut manu succunfam 1 ’imperio °?

L11. Koung sun tchheou ait : T. *sapientem° non edo-cere filios (187) : 1’qnomodofl (188)?

Meng tseu ait : Quia vi non;( 1 89) potest agere °. Qui docet

debet secundum rectam-normam (lacets. Si secundum

(184) GG : I. e. exceplio qua , juta rectissimam rationis et tequi-tatis trutinam, mortis incurrendæ periculum levis momenti rituipræponderat.

(185) G ilmperium nivilibus bellis dilaceratur, populique sur:regulorumityrannide oppressi gemuntr-Chun-iu-khouen imperiumnanti-agami comparap Cf. Horat. od. I , 14, 0 nuais referai!"

(185.) Vult Mencium regulos non tantnm adire vel non accersi-tum (oid. t. l , c. V, 5.1), sed etiam bumanitate et æquitate dosette ,mental: suam ad lucri et bellicœ lundis studium transferre.

(186) G : Efficere vis ut, redan-normam infringam , meque adregulos accommoderez studcam. Sic id quo uno naufraganti imperioencourt-ne possum , primnm amitterem. Nonne id est velle impe-rium me en anarchie: fluctihus manu eripere ï

(187) J : Meng-lseu’solummodo de filiis a [faire degencribus et

praire: indolis loquitur. Filius enim (GG) virtutc præditus patremredus-acre non audet.

(188) H , l z Quatre filinm ipsemet emdire non mit ?(189) A, H : Non quod , recta ratione et paterne amore ductus,

filium ipsemet emdire non gestiat, sed (GG) filii improbitatis etinsipienliæ oi (du) cogitur illum alteri docendum tradere.

Page 30: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, en. 1. 25rectam-normam non (190) agat , *deinde *irascitu’r. Sideinde * irascatur,’ tune contra (1 9 1)lædit°. a (1 92) * Magis-

ter docet me secundum rectam-normam, at° *magisternondum exiit, e recta-norme °. 2» ’Si-res-ila-sit , pater etfilius se mutuo lædunt °. Si poter et filins se mutuo lædant ,

tune malum est° (193).

â. LIII. *Veteres mutabant (194) filios ut docerent illos..Patrem et filinm" inter, i. e. inter patrem et filium°, .

non decet corripere (195) ad bonum. Si corripiant adbonum, tune recedunt, i. e. abalienantnr. Si recedant ,tune ex infaustis (196) nihil mains °. 1

5. Liv. Mengltseu ait : In serviendo (197), quidnamdicitur magnum (198)? Servire parentibus dicitur ma-

(190) H 1 Si filins.., deinde pater (J) non solum iram vultu prodit,sed etiam illum virgis aspere cædit.

(191) E : Ejus animum , ejus amorem lædit , imminuit.(192) H : Filim ait: 1d quod pater agit (se. in, verbera), recta

virtutis via consentaneum non est. - Pou-tchhou-iu , Gallice: (saconduite) ne part pas de...

(193) B , I : Eximia amoris et pietatis oŒcîa , que ipsis Cœlumindidit , perverse transgrediuntnr. Aliter E : se odio proseqnuntur.

(194) Perpernm Noel: Ideo pristi apicales suum filium cum al-terius filio permutabant, ut eum..- C , I : i , non est mutuo permu-tare, sed tantummodo filium suam alii «judiendum tradere.

(195) C: Tse-chen,’eet correptione et monitis el’iicere ut quis

ad virtutis studium sese tnmferet. --A: Net: pater filium repre-hendere débet, nec filins poireau. v 1 - I

(196) J : Pou-thsùmg, malum , calamine. Mita I: Nullum estmagis infaustum præsaginm.

(197) J : Parentibns, senioribus vel natu majoribus et principi

servitnr. I(198) Magna. i. e. maxima , præstantissima servitùs. Hic , et fera

Page 31: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

26 111111011 (un)gnum. In custodîendo (199), quidnam dicitur magnum(200)? Custodire se-ipsum (2001 dicitur magnum. Quinon amittentos (202) * se-ipsos° potuerint servire Suis pa-rentibus : ego audivi illos fuisse°. Qui amittentes ’se-iipsos" potuerint servire suis parentibus : ego nondum.illos audivi°.

5. LV. Quidnam non dicitur (203) servitusi’ ’Të servire

parentibus, cujusvis servitutis°t radix est’. Quidnam nondicitur (204) custodiai’ T) custodire se-ipsnm, cujuswscustodiæ° radix est °.

5. LV1. Cam Tseng tseu (205) aleret (206) Tseug si,semper habebat (207) vinum et carnem. * Ablaturus (208) ,semper percontabatur cuinam daret (209). Si interrogantan quid esset residui (210) , semper nichai : Est.

semper apud Mencium , servira non est servum esse, sed (ubi de pa-rentibus aut seniorilius agitur ) , venu-360mo (J) et obscquii officie

fungi. . .. (199) :JMogislratns, Famine, regnum, imperium custodiuntnr.H: Aliquid sine menda , derectn , aut culpa conservai-e (obire,gubernare) dicitur chenu. - Littera chenu, ut bic accipitur, latinspeut quam verbum maudire.

..(2oo) Magnum, i. e. maximumpv. maximi momenti res. tv (:101) H: I. e. corpore contempto et quasi conculcato , naturamsuam perfecte exhaurire. . . -

(20:). GG: amittere se ipsum, i. e. cquitatem transgredi.(203) E : Quisnam alicui servituti obnoxius non est? Vid. n. 198;(1104) El: Quisnam aliquid custodiendum non-habet? Vide supra,

not. 199. - (305) H: Se. Tseng-sen (1,086).(206) Il 1 Se. patrein soum.(:107) H : Hæc apponere non obliviscebatur.(208) H : Ablatnrus fercula, mensam remoturns.(:109) E : Cuinam fiiiorum au: nepotum reliquias daret.

(un) H , J3 Se. in culina. fi

Page 32: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(1111111) 1.111111 11, en. 1. R 27Tseng si defunclo, cum Tseng youan aleret Tseng

tseu, semper habebat vinam et carnem. ’Ablalurus ,non percontabatur cuinam daret. Si interrogant onquid esset residui, aiebàt : Non-est°. Volebat (211) utrursus apponeret°. Id est quod vocatur alere os et cor-pus°°. Si qui: sicut Tseng tseu agat, tune potest dicialere voluntatem° (212). T2: servire parentibus sicuthengtseu°, decet °.

5. LVII. î Meng tseu ail: : (213) homines non valent°reprehendere°; administrationem non valent (214) vitu-perare”. Solum magni viri *possunt cohibere principum’cordis° vilia. Si princeps sit humanus , nihil non huma-num est; si princeps sit justus, nihil non justum est. Siprinceps sit rectus , nihil non rectum est. Semel recte-composito principe°, regnum stabilitur°.

S. LVIII. Meng tseu ait : Sunt vit-i *præter-exspecta-

(211) Reliquias patri suo iterum apponere cogitabat.(un) C: Dici potest parentes vere coluisse. q(:113) E : Abjectæ mentis homines, quando mnnera obeunt, non

passant servire principi , non valent illum peccantem redarguere;leges etstatuta qui: perperam constituit et promulgat, simperare ,emcndare nesciunt. Aliter C et forte melius : Nunc principes virismale ntuntnr ( i. e. imperitos eligunt), quia hominum indolem etingenium penetrare et discernere non valent ; multimode adminis-

’ trando delinquunt, quia rerum momenta, recto corde , ponderarenesciunt. Porro (B) quiiibet minister ita se gerit erga principem : SivirisImale utatur (i. e. si ineptes et muneri impares eligat), nonvalet redarguere cum; si exercendo regimen peccet , non-valet vitu-perare cum. A11 verbum : quand boulines, non valet... quoad ad-ministrationem , non valet..-J explicat pou-tso , non satagit , parum

curat... ’ .(214) G post litteram L10 nddendam censcl litleram in (8,703).

Page 33: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

28 11 11 N c 11 (11111)tionem° (215) laudati; sunt viri, dum quærunt (216) inte-gritatem°, calumniis-impeliti (21 7).

â. LIX. Meng tseu aitzHomines° (218) faciles-sunt-insuis verbis°, quia nou-habuerunt correptionemon (219).

â. LX. Meng tseu ait : Hominum ° ægritudo est-in r?amare esse hominum i. e. aliorum magistros.

S. LXI. L0 tching tseu (220) , *sequutus Tseu ’ao (221) ,

transivit-in regnum Thsi.Cam L0 tching tseu invisisset Meng tseu, Meng tseu

ait: Tu etiam ne venîsti ut inviseres me° (222)? ,L. ait : ’Magister, *q11id profers hæc verba°?

M ait : Tu ex quo venisti , quoi; dies°PL. ait : * Nudîus-tertius.

M. ait : Si ’nudius-terlius, 1 tune ù me protulisse hæcverba’, nonne etiam æquum est° (223)?

(215) G : Ubi quis nihil lande dignum agens , laudes obtinet.(216) GG: Ubi quis calumniis impetitur, dum assiduo labore

et indefesso studio, iniegram sa: perfeclam virlutem assequi sa-tagit.

(217) G : Hiuc patet nec landi nec detractationi fidem esse sem-per adhibendam.’ (218) H : Mencius loquitur de vulgari turba hominum qui multa

temere eifutiunt. 1(219) J: Quia viros non inveninnt qui inconsulta eorum verbeaspere corrîpiant.

(2:10) E: Mencii discipulus e regno Lou oriundus.(221) E: Tseu ’ao idem ac Wang-houan. Vid. supra, t. I, c. W,

S. XVIII.(un) H : Mencins discipulum occulte perstringit, quem alia de

causa hue venisse nequaquam ignorabat.(223) J: Nonne habeo justam te coripiendi causam?

Page 34: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

LIBR! Il, CAP. l. 29L. ait: ’Hospitium meum nondum statutum-erat.M ait: Tu , un audivisti illud ° : se. disafiulum * hospi-

tio statuto , *deinde quærere invisere ’seniorem° (224)?L. ait : Ego Khe 1*peccz1vi.

S. LXII. Meng tseu alloquens Lo tching tseu ait: Tu°*secutus Tseu ’ao venisti , solummodo ad comedendumet bibendum ’. Ego non putavi te olim studuisse veterum°

rectæ-normæ° (225) ad comedendum et bibendum° (226)!

5. LXIII. Meng tseu ait: * Non-pictas (227) est triplex.Non-habere posteros est magna.

Chun non monuit (228) et matrimonium iniit, (229)

(224) l. e. Magistrum. Mencius (J) se ipsum indirecte innuit.(225) Sic A, B , C, H ,J et vers. Tart. Perperam Noël: Non cairn

pute le minime cum i110 priscorum sapientum scienliam dise-m.(226) C , J : Mencius discipulum non solum vituperat oh serein

salutationem , sed quia præfectum W ang-houan , virum contemptudignum , comitatus fuerat. Vid. t. I , p. 150, riot. 1 17. -

(227) Pou-Mao, Gallice, defaut , manque de piété filiale. J : Trie

sunt i qua vocantur pietatis defectus : parentes peccantes pravoobsequio tolerare , consiliis non emendare , primum; pauperesetque ætate provectos , rejecto magistratu, non alere , secundum ;sine posteris , neglecto matrimonio , relinquere , tertium. Sedhoc ultimum dnobus aliis longe gravius est. Etenim priora duoparentes tantum spectant , tertium autem penitus abrulnpit seriemnepotum qui, perpetuo , defunctis majoribns sacrificia ofi’erant.

(228) H : Matrimonii contrahendi licentiam a patre [fou-seau eta matte Won-11mg non pelivit. E , H : Duas imperatoris Yaofilias, se. ’o-hoang (1,934-6,491) et Nia-ing(1,843-8,877 ) moresaccepit. C : Mencii tempore , litterati magistratum’nondum adeptifabulas spargere amabant, v. g. Confucium apud vîrum impetiginisulcera curantem diversatum fuisse; Y-yun coquinariam artem exer-cnisse; 6711m , parentibus non præmonitis matrimonium iniisse et)

Page 35: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

50 111211011.pr0pter et non-habere posteros". * Sapientes * existima-runt id esse perinde-ac-si monuisset °.

â. LXIV. Meng tseu ait : Humanitatis° fructus (230) ,servire parentibus est °. AEquitatis° fructus , obedire fra-

tri-majori est". . .S. LXV. Prudentiæ° fructus , cognoscere hæc *du0 etnon abjicere (231) est °. Urbanitatis’ fructus, (232) m0-derari et emare hæc * duo 1est°.

. LXVI. Musicæ° fructus (233) , lætari bis *du0bus

similis. Mencius hoc commentum refert, prout andilu acceperat,atque ministri Chun agendi rationem, juxta æquitatem, rationemet mentem suam , examinat et interpretatur.

(229) C : Verebatnr ne , parentes præmenendo , banc licentiamchinent, ac preinde ces sine posteris relinqueret. H :Pater ejusliches fuisse dicitur, mater fraudulenta.

(230) Perperam Noël: ocra pictas... ocra tequilas... ocra pruden-tia... etc. GG: Gallice : les uns traduisent cbi par plein , oppose àvide; les autrespar vrai oppose’à faux ; les aulnes enfinpar fruit, ré-

pondant à fleurs. Ici ce dernier sens est seul admissible. C : Men;tseu lequitur quasi ab arbore comparationem duccret : humanitaset acquîtes , radices ; 7è servire parentibus, obsequi fratribus natnmaieribus, truncus ; benigue tractare populum , amare res (i. e. ani-malia), honorare vires honore dignes, revereri sapienles, rami etflores sont-Idem dicendum de prudentia , urbanitate et musiezquæ infra seqnuntur.

(231) J : i. e. pietatem et observantiam patri ac fratri natu majoridebitam constanter tenerc et colore.. (232) Littoras Isis et aven male interpretatnr Noël : opposite coho-

neslane. H, J : Pietatem banc et observantiam ad certain normamet regulam componere , ne in iis obeundis justes fines egrcdiaris ,dicitur tsic; aven autcm, est (GG) illas commode ct venuste oliire;Gellice : remplir ces devoirs avec aisance et avec grâce.

(233) Perpcram Noël : Vera Iætilia. Littera quem interpretatur

Page 36: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

111111111, en. 1. 51est°. Silætcris illis, tune (234) nascuntur°. Ubinata-sunt ,tune (235) non potes cohibere°. Quanda non potes cohi-bere. tune (236) le (237) ’inscio, pedes° saltant illa,menus" plaudunt illa (238).

â. LXVII. Meng tseu ait : *Impe1-io summopere gau-dente et copiente se-subjicere ipsi. aSpicere *imperiumsummopere lælum° se-subjicere ipsi, velut ’herbas°,solummodo Chun fuit sic (239). Si quis (240) non obti-neat a (241) parentibus , non *potest-*esse hominem. Sinon * obsequatur parentibus , non potcst * dici filins.

lætitia, in priori casu (A) pronuncianda est je (musica ), in poste-irieri Io (lætari). Assentit utraque versio Tartarica : Goumoun, mu-sica.. sepdcheletsi, si læteris. C , H , l, præcipnns musiez elfectus estharmonie et concordia.

(234) J: Si ultro et libenter parentibus et fratribusmajeribns obe-dias , tune pictas et fratris minoris observantia uliertim pullulant.

(235) Ad verbum : quomodo potes cas sistere , cohibere ’1’ In utro-

que casu ,- cum Tartar. interpretibus, interrogationem sustuli.(236) Perperam Noël : adeo ampla et integra est isla lætitia , ut...

reperiatur. Bis erravit interpres ; non enim de Iætitia , sed demusico hic agitur ; aide sup. net. 233. Deinde (J) litteræ lehi, non adIætitiam,Îeu potins musicam, sed ad pietatem et fratris natu mi-noris observantiam referendæ snnt.

(237) H: llla pictas, illa observantin in alacri pedum incessu,in vivida manuum agitatione , i. e. ( id.) in toto corporis atqueiiultns habita , mirum in modum eluccnt.

(238) H : I. e. nescis quare et quemodo fit ut in pedum motu, inmanuum agitationc emicent.

(239) I. e. 011m , licet omnes imperii populos, præ gaudie etamere sibi jam jam paritures videret , tantæ,dignitatis et potentiæsplendorcm , velut levem stipulam , flocci faciebat.

(240) C : Chun intra se dieebat, cogitabat..

(2(1) Vide supra, not- M5-

Page 37: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

32 11menâ. LXVIII. Postquam Chun exhausisset serviendi pa-rentibus °rectam-normam°, Kou seou (242) attigil; (243)à lætari. Cam Kou seou attigisset à lætari , ° ’imperii hoi

mines (244) conversi sont. Cam Kou seou attigisset ri;lætari ° , qui in ’imperio" crant patres et filii (245) stabi-

liti-sunt. Illud° dicitur magna pictas. n

(242) E : Vit ecnlis cassas diditur kou. Imperatoris Chun pater,licet oculus baberet, virtntem distinguere et eligere nesciebat, vitiisindulgebat. ldee vocatus est Kou-seau. Littera seau idem signifient.

(243) Perperam Noël : Eum tandem erhilamrit, cjus amorcm sibiconciliarit. Bis errait interpres. Ti, non significat tandem, sed per-venire-ad (GG), cumulum-atlingere. Sic G, I, J et vers. Tart ;Deinde (I) Io , est Iœtiu’a quam ex ardenti virtutis studio, non 1ere

ex sue in filium amore , persentit. ’ ("y(244) J 1 Hou dicitur de corde. Parentes amorem in filins, filii

pietatein in parentes, mutatis moribus , amplexi sunt.(a 45) J : Thing, i. e. patres liberorum amori, filii pietati in

parentes firmiter adhæserunt.

Page 38: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(2x1) 1.11111 11, en. 11. 55Wmmmmmmmmmun

C A P U T I l.

Tractatus Li [eau pars posterior.

5. I. M2110 Tseu ait: Chun Dates-est in ( 1) regionecheu foung , migravit in Fou bis , obiit in Ming thiao;* 0rientalissimæ-regionis° homo est’.

Wen wang natus-est in regione Kbivtcbeeu , ebîit inPi ing; ’0ccidentalissimæ-regionis °beme est°.

5. Il. Regionum" mutua (2) distantia”, mille* et-am-plius li; generationum° mutua (3) posterioritast, mille* et-amplius anni. Potili (4) animi-veto, (5) egerunt in*medii-regne , reluti cengruunt (5’)* gemellæ-regiiq

sigilli-tabellæ (5*). v ’( 1) Sic optime B et I. Littera i proprie signifient (l) urbem in fini-

bus positam ; insuper, regionem (H) desertam in extremo imperii

Sinensis confinio sium. o(2) H , I , J : Harum regionum , ab oriente ad accidentera ,

distantie. r(3) E: Ah imperatore Chun ad Wen-won; mille et ducenti auni

effiuxerunt. --Littersm licou (pas!) , substantive bic usurpatam, voxposterioritas non male reddet , si banc a propria significatiene de-torqueas ad significandum temporis elapsi intervallum.

(4) H z Chun imperator, Wm-wang regulorum occidentis dux ,evasit.

(5) H : Suun rectam virtutis normam acte exsecuti sont.(5l) H: Uterque sua virtute, administratione , et legibus per.

[une similes fuerunt.

1 2.. - 1 I 3

Page 39: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

54 11111011 (11x11)Prisci sancti , posteriores sancti : eorum regain (6) uneest °. -

5. Il]. Tseu tcbban (7) cum fausset Tching regni °administrationi , in en que ipse vebebatur curru (8)trajecit hominem in Tsin et Weï.

Meng tseu ait 1 Beneficus erat, et non sciebat exercereregimen.

ê. IV. Singulis-annis , *undecimo mense (9), si pedi-tum pontes conficiantur 11 * duodecimo mense (10) , sicurruum pontes (11) cenûciantur, populos (1.2) non la..-borabit-in transeundo-vadum a

5. V. 1 Si ’"sapiens (13) coæquet (14) suam regimen ,

(5h) Ad verbum 1 fidei testimouium (W). -Olim diplomaregium sculpebatur in gamins tabula onycbina sihi invicem colm-rente , et’serics litterarum , que in joncture utriusque tabula exsu-bat, ita sculpta oral, ut unum dimidium cujuslibet liner: in une ,et alterum ejusdcm dimidium foret in altera scriptum. Ad faden-dam fidem , obi opus crut, connectebantur bæ du. tabula, utpateret utrumditteræ dissocie sibi inviccm cabrerait. Noël.

(6) B,H, K7muci’, id est tao (11,117).(7) G: Primnrius pesai Tchingtpræfoçans.(8) Perperam Noël: Curru ventru inter omnium Chia (log. Tsin) et

Guei Conspicalus... la lllum ad ulteriorem fluviorum. Tsin et W3"ripam cum trajecil.

(9) Sic vers. Tart. Aliter A 1 Olim , sub pristinis imperatorihus...œnficiebonhr... popuino mon laberabat-in..

(10) J: Undecimo mense , i. e. bedie, nono mense 1 duedecimomense, i. e. hodio, decimo mense. Mite:- Noël:mauen01mbd,deambli.

(1 1) J : Tehlu’ng, i. e. absolvebantne. Mitan C : pontes, uhicum-quo oportebat, exstruebantur; celiubentes andabantur, direti denovo erigebantur.

(112) H 1 De peditibus et confins poriter loquitun.(13) H: Vin qui rogne ahinistrandn prücium, princeps, etc.(14) Phing, coæquare. C : administrationem .11 me. et roe-

tionis trntlnam componere , facienda facere , abstinendis obstiner-e ,

Page 40: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un: 11,. en. n. 55hædendo ramener: (I5) hennins potest °. Quonodopesse! *sîugulos-homincs’ (16) trajicere-fluvium °. Mao

qui ex-ercet regîneu , si ” singnies boninu° afficere-gandin (l 7) Mlle! ° , dies etiam non sufficeret ’.

à. V1. Meug tseu ragm’ Thsi regain». Siamwang, ait: Si princeps ° spectet (habeat) ministres tanqnam(1 8) manas et pales, tune ministri speetant principe!!! tanr(pain ( n 9) viseera et cor. Siprincieps.’ spectet ministres tanv

quam (w) canes et equoe , tune ministri- spectant princi-pem tamtam (21) repli. hominem. Si princeps °speetetministros tanquam (22) tex-mm et herbas , tune ministrispectaut principem tauquam (2 3) prædvonem et hostem.

res alangui un mûrira , prout hautin veli levis mentiune, de.

(fig H ,J : Eum tabulant: in vie houdans a suc compacta tecnovera decet , nedum id ipqi vitio vertatur. Sic et vers. Tart.

(r6) Pape"!!! Noël : mima: sic opanfemc. Liner:- si, illoquidam senau nonnmucjuam pollen; hic vero (C)i3iguificat: alignentfluvio traiieere , Gall. faire passer l ’aau à quelqu’un.

(:7) H : ilh’s aigu ejumdî boueficia endure.(in) c : Siipsis (manque dia suspicion: confiant, a maniera

com; dame! tout sollicitatiment ne quid. mali un damni

(r9) C, la Inn: brüsn’mo anima menhir, teurino diligunt(ne) C, 1x, H : Si miniums amis stipendiât , valut mon p34. l

bulo , alere tantum curet , pnclara eorum clich- imtu 311:quac debita abonni: remuuenndi fanîidiosus...

(n) l. a. nua. e vulgo. H : Mmmodo principia nipeudiis ves-cuntnv, et nagent: garum , sed-eumlneglectui promus bahut.

(sa) A, c, l: si. eus pu contemptui et odio quasi pedibus com’culcet, si suppliciis, morte afficiat... i ’

(23) I : Ad cum: acculera W0 tintent , ne oins avide! monomaculant; en ab hosfibm pmfligaœ endiguant un spoliant , d’unexultant. .

3..

Page 41: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

36 ou E N a: 15. V11. Rex ait: (24) Ritus: « Causa pristini principis

habet (25) lugubrem-ve’stem. n ’Quemodo (26), ut tunc

pessit agere luctum , sen vestem lugubrem gerere°?M ail. : v. g. monita agit, sermones audit (sequitur) ,

’heueficia (27) descenduut in populum. Si, ((28) occur-rente causai abeat, tunc princeps mitât ’hemiues (29)qui deducende illum (30) faciant-egredi-e finibus, præ-terea cum antecedit (3:) in loco quem ipse petit. Siegressus , post trcs aunes non redeat , * deiude recipit (32)ejus agros et domum. Id ° dicitur tres (33) habuisse , i. e.

(24) Tart. versie: Rituum liber ait..(25) H , J : Quande minister discedit o regno in que muuere

fungebatur, tribus meusibus vestem lugubrem gerit.(26) H : Dieu mihi velim , quomedo , prisünis diebns, ergo

mînistrum se genre debuerit princeps , ut al) ce digreuua lugubriaindueret.

(27) Sic J, H et Khang-lu’. Amer E, I, piuguia, large (km)beueficia (tu). 4 Verba agii, audit, ad principaux, vox abat, administrum refereuda mut.

(28) C : Aliam intelligit causaux quem culparum emeudatiouem(Ia’an-Iu’ng) , rel (ensiliorum observationem (yen-Huy) ; v. g. (C, l, GG)

Gum Confucius in reçue Lou versaretur, non abiit quod dectriuamsuam in praxim ueu redigi vident, sed quia princeps, voluphüsamant, octoginu puellu a rogne 1713i accepterait. Aliter I : Mou(1,797) emquiæ , vel parentes natale cenfectos mammouth (lokoum;-

yang, 7,815-12,35l) cama. I(29) J z Ut cum advenue prædouum incarnas tueatur.(3o) Sic ad ver-hum ; i. e. qui cum deducant donec finibus exeat.(3l) C , H , J : Eum apud nevum principem commendatitiia lit-

teris præccdit , illius sapientiaux et ingenîum prædicat,.ut amplemuneri præficialur...

(32) C, Il: Ut reditus forte redituro contenu..(33) H, J : iutelligit «à deducere illum (tao), præcedere (dan),

estectarc (mang, 4,045 ).

Page 42: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xxm) un: n, en. n. 377exhibuisse ritus à Si ’ita agui, tunc causa illius lugubria?

induit -.. ’5. VIH. 1 Nunc" vero ageus ministrum si reprehcndat ,lunc non agit; si loquatur, tunc non audit; *beneficianon descendant (non diEuuduutur) in pepulum. Si oc-vcurreute causan abeat (34) , tune princeps verberat (35) etretinet illum; præterea (36). ad-summas-angustiasoadducitillum in loco quem ipse petit. Ipso que abiit ° die, statim re-cipit (37) ejus agros et demtnn.f’.ld° dicitur prædonem et

bostemessefiausaprædenis cthestisfquomedo à lugubria-induere ° existeret , i. e. quomedo (38) ” indueret-lugubria° 9

5. 1X. Meng tseu ait : Si ”innecentes° occidat Litte-rates, tune *primarii-præfecti possunt (39) ut disce-dant. Si * inuecentem° perimat populum , tunc Litteratipossunt ut emigrent.

S. X. Meng tseu ait :Si princeps humanus sil, nemeen? ’iuhumanus; si princeps justus sil, nemo en? in-(in-glus.

(34) Vers. Tart. Si sbire velit. C, J , hic locus a superiore diffa-tu;se. Si princeps ejus consilia sequi rcuuat, justa ipsi abeundi causa.suppetit. Sic et Noël. Nounulli amen interpretes , inter ques A , Bet l , utrumque locum pariter explicari yoluut.

(35) Sic B, l. Aliter H, J : Po, i. e.,carcere includere , tchi, i. e.impedire, detinere.

(36) E: Khouen-ki (1,523-4,4ei). B,’H, I : Efficit et nec sti-pendia nec manu: in die regno obtiuere posait. Aliter I: Eumperseqnitur usque in... Sic etiam Noël.

(37) C :IEjus stipendia et agrerun fructum fisco addicit, ut emuemilli rediras spem pracludnt. C : prier minister de que supra , liceta rege digressus, dignitatem stipendiaque muueri sue iconjuuctalutique conservat.

(38) Sic E: Ho-jeau.sang)(l,351) fa.(39) Vers. Tart. : Eus emigllqe decet.

Page 43: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

58 in n c 1 r (vos)5. XI. Meng tseu ait : (4e) carentem’ urbanitste ° urba-

nitàlem, carentem æquitate ° æquitalem ’ vir-magnusnon agit.

5. X11. 1.Meug tseu ait : Viri recti (41)° aluni: nonrectos; habiles ° alunt (42) *inimbiles. Ideo Bomines gau-deut hahere sapientem pattern et fratrem-mnierem’;

Si vin’ recti° deserant non rectos; si habiles° desmut*iuhabiles , tune sapientis et ’iuisipientifl mutina «Tatamis

1"inter-ces non petest esse ex (43) pollice;5. X111. Meng tseu ait : flamines habent (44) quæ non)

agunt°, et deinde pesmht ut ’ nuiter-agent (45). .â. XIV. Meug tseu ait: Si narres hernimnn° ’vitia;

** quemOde effigies (46) posteras calsmitates (47)?

(4o) B : Veneratie est urbanîtas (Li); si e’xcessu peccet , urbani-

tatem lædit (fei-li-lchi-Ii); 73 rem olim dan: sape cuiseur qui;tu; si deuum uimium (i. e. merite mains) ait, tunc æquiutem ludif

I (foi-Ii-tL-hi-i). Aliter B (ou): speciesam , fucauin , falsam urbani-tatem... æquitatem...

(41) H : Liner: tritium; (mali) , et (habiles) patron: etfrou-cm majorem; liners: pou-lehm; (non recti) et pou-fluai (in-habiles) , filios et frettes minores indicant;

(42) A z alunt , i. e. dieceut. C : proprie , pmceptis, ceusiliisalunthimbuunt, ut cœlum pluviis et rore , ut terra fécuudo immun

plantas, etc. niant.(43) E z Tunc sapiens et insipiens ne lute quidem pollice difleruut. I

(44) J : Sont res que: liure , mut qua non face-n decet. B : qui2b inhumanitate prudens absfiuet, humanimem celere potest ; quieh iniquitate , æquitatem.’

(45) Sic , A , i. e. strenuos animi cenatus exerere ad magnum’Iliquid fadendum. Cf. teint. sinic; p. 85 , lin.- 3.

(46) A, B , litterm long tellunt. H supplet litteram mina (586) ,affligera , evilare. Construenduxn est: tang-jou-ho-(mianyhceu-hoan .Pa supra (c. l , net. l 57) hoJroueï-hou-Iaï, pre (A, B) ho-koutiïlaï-

Page 44: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xxv) nua n, en. u. « 39"5. XV. Mens tseu ait : ’ Confucius (48) non agebat

’* nimia. i .S. XVI. Meng tseu ait: " Vir-magnus (49), quandverba:non certe-præfinit (50) veritatem; quand actiencs : noncerto-præfinit effectuai. Solummode æquitas est *id-in-

quo-permanet. .5. XVII. Meng tseu ait: esse "magnum-virent est nonamittere (51) suum *infantis° animum °°.

5. XVIII. 1Meng tseu ait : TE alere (52) * viventes , nonpotest * ceuseri magnai. e. maxima res; solummodo ri ce-mitari (53) delimctos’ ’petest censeri magna res.

hou? Litteræ Won-ho hic signifiant , sa". toment fixât , quimufle y 4H43 PSicJ : haï-lie (1,814). GG ad Meucii locum : Curajouissent , etc. t. 11, c. 111, 5.8, nddit : Won-home (586-4,677) i’ quomodo potent (Chun) mortem d’une P - LimaMardi-(hm (J, ad t. Il, c. 111 , S. 6) et (mg-ho (E, ad t. 11,a Il , S. 61) idem signifiant.

(47) H : llli quorum titis pstefecit aperte zut occulte vindichmexigent , orisque temeritatem odio et damnis ulciscentur.

(48) Nulla in n , ne in virtute quidem , excessu péculat. Confer -nm.1,oap. V1, net. 153.

(49) H : Vit lllibctæ cquitntis.(5o) Sic ce: pt, l. a. dan-kioue-ting. (5,8o-4,ses si: - 51.9).

A: nonnumquam verum dicit, sed (H) ad veritntem unimum nonintendlt; dum agît, nonuumqunm efecuim’nssequitur, sed elfechnusacquai non mulet. Solummodo spectat in «ne sils ait equitas, i. e.(B) quid lequendum , quid agendum sit.

(51) PerperamNoël.. Yir minuscule": un: infunlilis muidsam’mwn manquant avait. C :Vir magnas oh id solum tells est, quad

incorruptum infantile au: mamelu , unimumque fuel et fruudisexpertem a teneris unguiculis serval. -

(5a) l : Pol-entes mare, revererl, alere, illis obsequi , oliiciumlilii quotidisuum est, 2c preinde peractn facillimum.

(53) Sic ad ierbum. 1, J z linons com-sec (comilari defuuctes) y

fÀVÛI

Page 45: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

4e arum5. XIX. Meng tseu ait : *Sapiens (54) profunde-foadiende studet pervenire-ad eam juxta regulam; quiacupit in’ se-ipso obtinere illam °. Ubi iri* se-ipso obtinuit

illam (55), tune habitat (permanet)in ca firmiter. Ubihabitat-in ca limiter, lunc (56) mutuatur (deducit)illam profunde. Ubi mutnatur illam profunde , tune ac-

omnia complectuntur qu: ad feretrum , sindonem et sepulturam per-

tinent. i ’(S4) Tse, i. e. lhsie (9,262) vel trie (298). Sic C, H , J. C : 0.3. quiin loco depresso fossam excavat , ad eam implendam scaturientem exeditiori loco aqusrn deducit et quasi mutnatur (trie). Si profundus sittique fous , aqua jugi rive delluit; semis, cite arasoit. - PerperamNoël : Tune potes! posta illa scientiæ sataniste pmfunde mi. Juxtaemnes interpr. de innata mlione, non de seimuh, agiter. In aliumerroreln incidit Noël , dum inte;pretatur chin-tsao (li), Mpmfundam

vidait: cognitionem pep-lingue : littera enim chia (profunde-fodere),ad assiduum viri sapientis laborem, non vero ad rem quarn quærit,refertur.Male deinde litteramIi (ratio) quem omnes interpretes sup-plent, mode piratais cogm’lionem, mode essentialem filins (cognitio-

-nis) rational: vertit : nemo non videt illam innalam rationem(0120.11, n. 150 et 147) aliquid esse ab bis valde diversnm. A :Mencius

docet quomodo homo rationem seu innatam rectitudinem (li) asse-qui (te) , perficere , queat. Primum , juxta (B) certas regelas, certumprogrediendi ordinem (i-lao’), ad illam (B, C , H, 1, J ) paulatiruet sine ulla intermissione tendit (chinptsao); v. g. B : ample studet ,subtilitcr interrogat ,I attente cogitat , nitide distinguit , strenueagit, etc.- (55) A, C : Tune ejus cor et il]. Ratio (li) in unum mire coales-cunt; nec sucent: remm humanarum vices mentem ejus labefac-atare, nec rerum externarum vis aut illicia e sanctissimo celsissimchujus Rationis peuetrali abstrahere valent.

(58) C z Tune Batiencm proxime (id est, non procul a se, ibid.)depremit, uberrimosqne ejus latices cunctis lacis , siugulis mo-1tuentis haurire potest , cum eam in se possideat;

Page 46: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un; 115ÇAP.I!. 41cipit illam a-dextris et a-sinistris, et (57) olfendit ejusfentem. Ideo ’sapiens cupit in *se-ipse ebtinere illam °.

â. XX. Meug tseu ait : Sapins (58) ample studet etclare-explicando enarrat°, quia ’cupit en redire (59) utenarret (60) .summam °.

5. XXI. Meng tseu ait : (61) Per virtutem subjicerehomines ° : nondum fuit qui petuerit subjicere hemines ".

Si per virtutem (62) alat boulines, ” deinde potest

(S7) 1. e. in eaux iucidit. Noël minus recîe : occurrére potest.

CG : Ubi hæc ratio in imo corde pessidetur, variis modis juxtavarias hominem conditieues sese prodit; principi rectum humani-tatis principium suppeditat; ministre , veneratienis; filin , pietatis:patri , amoris paterni ; homini societatem, necessitudinem cumalie inennti , inceucussam iidem.

(58) A : Dum antiquarum et receutiorum remm arcana rimatur ,dam litteraturæ sut politierum artium libres perlegit, vanam cru-ditienem jactan- , vel frivolis disceptationibus tempusiterere minime

i cogitaitu(59) Perperam Noël : Ut contra" Littera fan (A) indicat scopum

ad quem tendit.(Go) Quasi dicat : Totum scientiæ succum , miam medullam.(61) A, C : Mencius viri vere imperateris et regulorum ducis

discrimen ostendit; ille publics: utilitati, hic privatæ tantum ton-salit; prier unice stade! ut omnes pariter secum virtutis cumulonsattingant; posterier vere se solum virtnte (GG, bumunitate, aqui-Ltale) ornai-e satagit, ut cæteris regulis, insane superbus , superemi-mat. C : Liner-afin (homines) indicat meulas, non vero populos, utquidam (inter bos Noé?) maleiuterpretantur.-GG : Hic i-chen-fo-jin, idem est ac i-li-fo-jin, armerum vi demare bemines. Vida.lem. 1, cap. 111, 35.

(62) C z Si virtutem ipse exhauriat, hominesque sue exemple,suis beneficiis , stimulet, foveat, alat , ita ut, anime commeti et pelnitus conversi , cum ce paritcr vigtutem amplecti gestiaut.

Page 47: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

4. ’ lllum: 4 (un)subjicere *imperium. Quando * imperium non cordesubjectum-est’, r3 ’regnare nendum ’ entitit °.

5. XXII. Meug tseuait:1 In verbis, nihil-cuvera (62’)* infaustum. 1’1ufausli’ ven’tas : à occultare *sapientes

conforme-est illi.5. XXHI. Siu tseu (63)nit t 1"Confucius repetitis-vicibus

*laudabat (64) aquam , dicens : a *O-aqua ! *o-aqua! nQuid sumebal ab (65) aqua°?

Meng tseu ait: ’ E-fente-scaturieus-aqua vehemen-ter-fluens non desinit die nec uecte. Implet fessas etdeinde procedens pervenit ad quatuor maria. doua (66)

(62’) le boc loco explicande valde discrepaut interpretes. Tchou-hi

(G) gravem textui mendam subesse putat, e duobusque sensibus ase allatis , uter rectior ac potier sit se nescire fatetur. Secutus sumB, 1, H, J : Quæcumque verba calamitatem accersere, odia etinimicitias conciure possuut , dici salent infausta; vere tamen in-fausta non saut ;.lequeuti euim tantum nocent. Nunc si quæras que-nam sic appellari debeant; ea. ipsa sunt que sapieutnm famam de-terunt, calumniis maculant, eosque a publicis muneribus arceutaut detnrbaut: tafia euim verba imperio, me, familiis, ruinambrevi invehunt.

(63) E : Siu-tseu idem ac Sàbpi (10,792).

(64) Sic utrsque versio Tsrtarica. Assentiunt B, G, J, et GG.Perpersm Noël z au»: compellabat. ’ I

(65) H, J z idem se mmebst aquam (sin-in choisi), i. e. esm inmedium siferebat, ab en munis ennui ucciplebet. Eœnim (H, J )uqua res est valde tennis, imide exigui momenti; rectamque agrandinormam (me) minime speetsre, nec illi acquirendc conducere vi-doter.

(66) Sic C, H, J. Perperam Noël : Simfli ration air, qui aperami agitais-fonte vitæ suœ cursum ordinal, paleslpuulntîm assiduopmgressu ad animera tandem amatis perfectionnant peningere.

Page 48: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

. un: u, en. n.- 4-3que 112th fente-i, *sie (67) est°. Ideo’(68) soupât".

â. XXIV. Si (69) non bahut ionien, in septime ontoctave mense’ , pluviis collectis, licet ’ cannaies-23mmomnes impleantur, homo eorum siccatiouem’ potest *stando (7o) exspectare °. Idcirco , quando nemen et famasupermt (7x) veritatem , ” sapiens embuoit (7 a) illud.

5. XXV. Men; tseu ait : *quno bomines’ üdiscre-pant a *brutîs° est (73) tantillum. *vulgus sondeserit (74) illud , *sapientes conservant illud.

(67) C : Sic vehemeuti impetn ad quatuor maria firtnr.

(68) J : Ideo Confucius aquam adduxit (thsiu) ac laudavit. Per-aperam Noël : Id igitur instructionis ex perdure" cisæ aquæ cursus mer-

pebat Confucius. Vide. supra , net. 65.

(69) Vide supra , cap. 1 , net. 126.

(7e) Perperam Noël : In illis store quispotest in» mm, lianes:houa rursus pluoia décidai. Locutio li-eul (stando) bic , ut, in pluribusMeucii locis , lecutio tso-eul (sedendo), facilitatem indicat qua quisàliquid [scare potest. H, J : Mencius bis verbis solummodo innuitanales illos fonte cas-entes , pluviis intermissis , facile vel cite sio-cari. Simileuf locum, cap. 11, S. 4s , bene convertit Noël : Sedanbusas et sine nantie patarin.

i (7 r) J : mm, i. e. Uni-hing (2,169-9,658) vers: actionesi se.quando sa qua: homo reipsa agit plus æquo , vel immerito celebnnétuf. V. g. Si vit (E) sans egregiæ humanitatis fuma oruetur. Videsupra , c. 11, net. 215, 216x

(72) Quemadmedum aqua fente carens , brevi arescit, sic et vir’qui agendi ratienis principium e virtute , tanquam ex jugi foutenon ducit, me: , vitiis undique irrepeutibus , vineitur et deficit.

(73) Perperam Noël : Est quid leuuisa’mum et sublilissimum, (subi

tilissimus quippe mtionis usus). Juxta C, G, GG, et J , litteræ Inti-hi,non (ratienis) subtilitstem et tenuitatem , sed levissimam difl’eren:

Page 49: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

V 44 . lumen (xxvn)5. XXVI. 1’ Chun perspicax-erat in singulis rebus . in-vestîgabat sen perspiciebat in quinque hominis’officiis ; ex

(75) humanitate et æquitate agebat , non agebatlhumani-tatem et æquitatem ’.

â. XXVII. Meng tseu ait: In (76) aversabatur exquisi-tum vinum et amabat houa (77) verba.

5. XXVIII. Thang tenons (78) medium, collocabatsapientes absque loco (79) sz’ve ordine. ’

5. XXIX. Wen wang spectahal populum velot (86)vulneratum; prospiciebat redan-normam (81) quasinondum illam vidissetf

üam’ (chou-i, n,:o4-6,nô) exprimant; quasi diceret, inui- immine.

et animantia tenuisaimum discrimen intercedit.

(74) J 1 Se. rationem, i. e. cœlitus infusam rectitudinem.

(75) C : Chun ex innato aibi lmmanitalis et æquitatis principioagebat, non vero (A, H, J) cogitabat, neque vel minimum nite- i

batur illas vînmes actu exsequi. p(76) G: Cum I-ti vinnm concinnasset, Iu dulci ejus sapore affec-

tas, exclamavit : Posteri principes vini vitio ragua sua profectoperdent. Illico removit I-ti atque dulci vino abstinuit.

(77) H 1 Sive ab anlæ ministris , sive a rusticis hominibus profu-rentur.

(78) H: nec nimio virtuüs excusa, nec defectu peccabat.(79) G : Fang, quasi diceret, loui’(1n,:57) species, ordo, (iouli-

tio. V. g. C : Nobiles et ignobiles , propinquos et extraneos , nullaconditionis raüone habita , ad digniutes promovebat. MiterEzNonpercontabatur e quorum loco (fang) venirent.

(8o) H: licet populum gamma felicitate recreant , de eo scalpersollicitus en: , quasi damnis et æmmnh conflictaretur.

(81) H : Quamn’s recta: norme fastigium attigisset... H, J , cul.

i. e.jou (1,852), quasi. O

Page 50: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un! u, en. 11. 455. XXX. Won wang non desPiciebat (82) vicina . non

obliviscebatur remota.5. XXXI.’ Tcheou koung cogitans in se colligere (83)

trium imperatores°, agebat (84) quatuor res.Si inter illas (85) esset qua: non congruent, ”erecto-capite , cogitabat illud, nique * exvnocte (86) continuabatdiem. Quando felicitev assecutus-erat illud , sedens ° ex-

spectabat (87) diluculum. A L5. XXXII. Meng tseu ait : ”Imperatorum° vestigiis

exstinctis ° , carmina evanuerunt. Cam carmina evanuis-sent, *deinde liber Tchhun thsieou , sen Ver et Autum-nus prodiit, 1’. e. compositus-fuit.

(80) Perperam Noël : Ut sibî pmpe pdhœrentes, quales un: do-

non despicmt; et a se pneu! motos, quais; surs! reguli...non oblz’vùcmlur. H , I , J et C : Mencius hominem, res (v. g. vestes ,

gardian") , temporaict locos intelligit.(83) l. e. Gallice : Les imiter tous les quatre. Man, i. e. plura in

unnm connectere, conjungere. I A(84) H: quatuor res supradictas qua Iu, Thang, Wm-wang et

Won-mg agebant. Vid. supra, S. a7 28, 29 , 3o.(8 5) J , C :Si earum sliqua , licet pristino temporî apte congruens,

præænü non conveniret, optatum finem mequendi (i. e. eam tem-pori suo accomodsndi) rationem sedulo quærehat.

(86) Perperam Noël : Diana cum noue conjungebal. C , B , H , I ,meditationes suas ab ipsa nocte(1,o46-1,7go) in diem producebat.Assentit attaque versio Tartarica :Doboun’tsi Ennui de isiboumbi.

(87) J : Tante ardore rem illam quam citissime exuqui cnpiebatl(88) G : Litteræ ching sensus nondum nitide explicatus est. Qui-

dam (A, H , J) aiunt regni Tsin annales appellatos fuisse Manquadn’gam , quia libri historici res , fada et wentus , quadriga

instar, continent ac transvebunt. v(89) C : Tino-ovo", homndæ belluc nomen; -veteres hoc vocabu-

bulnm ad crudeles homines transtulerunt. Annalium liber sic dictus

Page 51: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(,6 unau (xxvm) ’’ 1 Regrn’ Tsin° sur ont; (sa) , repi Timon," (:9)

Thao wo ; .regru’ Loa° liber Tchhun Menu (go) , unnm

(911w. . , -5. XXXIlI. Eius (92) resz’lïlnc Thsi "gaffions!!! bang

et Tsin repli Wen leur (93). Ejus stylas, tune histo-riens. ’Confucius aiebat : Hæc (94) æquitas : tune egoKhieou prÎVatïm sumpsi illam’. )

5. XXXIV. Meng tseu ait : (95) ûS’apuîanüs’ beneficia

(95) , post quinque generationes° evznescunt. Exiguo-

improboram flagitia refert alque acri censura persequitur, ut infelixeorum exitns posteris exemple sit.

(go) H : Regni Lois annales referont annum , anni tempestatem ,et mensem quibus res et «rentas contigcrunf. Ideo librum lianeConfucius Ver et :1qu vocavit, duas præcipuas anni tempes-tates, pro quatuor, brevitatî’s causa, usurpons.

(91) H, J : Licet nomine diferant illi libri, re lumen unnm etidem saut; quippe qui variorum regulbrnm res et fada perhibeant.

(92) H, J : Ejns, i. e. Tchhunr-thsùou.

(93) J 1 Horam regulonum res gestas moment. Istos tantum no-

minat atpote celebriores. .(94) PerperanNo’dl :kùb Nui sans!» «tous mâchon en Mona

dinde ami. Lina-sinon signifient mu s36 0)st laudes ,juan vitania quibus Confisciasitnnc altiports: lie-inca perm1st. C 1 Min-lundis ctvitnperii, meroedis etpm mita, imme-libais 5ere obscurs alpe ignota iacebat. Exquibus Conhxim, varios coüssdigersndn stsimuliocmpihgendo ,po tes-si hpnin sac, atipsaait, ilions ornit- el clan in luceboum-J : M, «modeste quusndi mol-s.

(95) Il! , J:.Kiun-Isw, i.. e. air sapience publino auner: ouatasSion-fin , i. e. vir sapiens , sed manet: "sans.

(95) H, I, J- eorum hachis qui adposteras

Page 52: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un) 1.11331 11, en. 11. 47rum bominum’ heneiicia, pas! quinque «natationes’cranescunt.

Ego non obtinui sa non potui esse ûConfucii° (97)discipulus°1 ego privatim me bonum-effeci (98). in immi-nibus °.

S. XXXV. Meng tseu ait: Quando (99) "tonnait ae-cipere et *convenit non accipere , si aceipias, ladistemperantiam. - Quando ’convenit date et * convenitnon dare , si des , lædis beneficentiam. deo* convenitmon et *convenit non mori, si mariais, lædis fortitu-dinem.

5. XXXVI. Cam Pheng meng (’ 100) dîscens jaca-lari ab I, exhausisset’ ri I ’doctrinam sen scientiam ,cogitavit in. *imperi0 solummodo I * superare îipsam.* Hinc occidit I.

Meng tseu ait: Iste ’I-etiam hahuit culpam’. Koangming i aiebat: a * Videtur canisse culpa u: ’id-est (101)

(97) C , H : i. e. ipsemet ains pneuma accipere.(98) C, H. Cam a Conûicio ad hoc taupe tempus clinique pne-

rationum intervallum non expletumsit, ego Confacii documenta aphilosophi Tseu-su discipulis haurire , atque illis in exemplum accep-

lis, meam virtutem perficere potai.(99) C, J : Si primam res accipienda videtar, ac Inox attente

tecum repatans , eam non esse omnino accipiendam vides, si acci-pias.. Eudem mode supplendc ac exphhndc sunt’duc phrases un.

Mao-Fia" 1010-sz , etc.(1 oo) J z Rang-mens, apudt I, regni revu-Minuit; (’4,oz8-7,347)

reg-alum, rei familiaris administrum agebat. i(101) J : Koung-ming-i intendehat dicere..(102) Gallice :En comparaison de" A, B, C, H, J : I

culpa minor, levier erat quam administs’i sui thghmcng crimen,

Page 53: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

[.8 unau h (aux)tenuior en! præ °° (102); quomodo poterat carere culpa?5. XXXVII. Regni Tching homines cum misissent

Tseu cho ion tseu ut aggrederetur regnum Weï, Weïmisit Invkoung tchi (103) sse ut persequeretur illum.Tseu c110 jou tseu ait : *Hodie ** Ego-male-habeo (104) ,non * possum tenere arcum : ego perii °°, Interrogans suam

œmitern i. e. aurigam ait :eQui persequitur me, quisest°? anriga ait : In koung tchi sse °. * -

I Ait a Ego ’salvus-sum °.

Ejns anriga ait z, In koung tchi sse, regni Weï° doc-tissimns jaculari est °°. *Magister, dixisti : Ego salvus-

sum; quomodo id ais°i’ IAit; In koung tchi sse didicit jaculari ab Inn koung

tchi to. Inn konng tchi to didicit jaculari a me °. Innkoung tchi to rectus homo est°. Ille.qnan ipse accepitamicnm , profeclo rectus est °,

Cam In. koung tchi sse accessisset, ait; ’Magister ,

1’ *quare non tenes arcum"? IlAit : * Hodie * ego-male-babeo , non *possnm tenere

arcnm. .Ait: Ego exignus homo didici jaculari ab Inn koungztchi to. Inn koung tchi to didicit jaculari a *1nagistroi. e. a te. Ego non sustineo uti 1"magistri" doctrina senarte, ad contra nocendum *magislro. Quamvis ila-sit,

(duo-khing-iu, a,ao4-1o,goi-3,8:19.) Tantum enim impradentia

peccavit. ’ i. (103) Sic ntraque versio Tartarica. Aliter I (cui lavent E et J)littera tchi quæ hic et infra (in nomine Inn-kounglchi-lo) occurrit,auxiliaris particula est.

(.104) Ad verbum : Mihi morbas, ægritado exorta est. E : T50,i, e. fa (6,483). - Cætera plana nant nec notis egent,

Page 54: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, car. 11, (.9*hodierni-diei ° negotium , principis negotium est°; egonon audeo negligere illud. Tnm’ depromens sagitlas , im-

pegit-in rotam, ablataqne earum cnspide, emisit qua:tuor sagittas , et deinde reversas-est. A

XXXVIII. Meng tseu ait : (104.) Si Si tseu se-coops.riat non paris, i. e. sordibus, tune homines omnes.obturatis naribus° , prætergredientur illam.

Qnamvis sil facie-turpis homo, si se-purificet et ahistineat, si se-abluat et lavet , tune potest ut sacrificet*suprem0-cœli-do1nin0.

5. XXXIX. Meng tseu ait: (105) In ’imperio’, la,quendo-meI-disserendo-de nahua", tnnc de effectu (106)et nihil-amplius°. iEffectns in r? sequi facit, i. e. habelîradicem,

(104-) J : Si-lseu malier insigni olim palcbritudine celehrata. .-(105) C z Nihil pulchrins et præstantias qnam naturam suam clam

mgnoscere. Cam veto de natura disserere difficile sit, ntpote quasensus nostros incorporea cfiugiat, de ca scite loqui valt,

I varios eEectns quibus sese extcrias prodit, perpendere prias dehet.Qaid sil. nahua, quid naturæ effeclus, sic explicat GG SHamanitas ,æquilas, urbanitas, prudenüa , saut nalum. Commiseratio est huma-nitatis effectus; pador (quo alienis Vi tiis crubcscimns) et odinm (quod

in alienam neqnitiam concipimns), æquitatis; humilias et obse-quinm, urbanitatis; recti et pravi sensus, prudentic. PerperamNoël : Renan nahua.

(106) GG : Mencius loqailar de naturæ effecln, quatenns eau;sequitur (li), i. e. quatenus ah 1113. , adhuc illibata nec cupiditatibusvitiata, sponte sua, defluit; v. g. qume vir misericordiæ sensumovetur. Cf. t. I, c. HI, S. 45, 46. Secus accideret si vir, innatalicet humanitate præditus , nulla miseriæ alienæ misericordia tan-geretur , quemadmodum ahi aqna, qua: natnra sua deorsum tendit,obiecta mole coercita , supra montem attollitnr. H05 enim affectas,

2» 4

Page 55: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

50 MINOU (un)5. XL. TId-quod (i. e. ideo) odium-habemus in’ virum-’

prudentem (107), quia ille diverticnlis-utitur -(1o8)-°. Si’vir-prndens sit sicnt In° ducens aquas°, tune no’n-

erit odium in prudentem °. la ° cum duxit aqnas° ,dnxit qua ipse non-haberet negotium , i. e. difficultatem(109) P. Si *prudens etiam res ducat qua ipse non-habeatnegotium , i. e. diflicultatem (1 10), tune ejns prudentia

etiam magna est °. V5; XLI. Licet cœlnm°l sit altum°, et” stellæ 0’remotæ ,

si investiges eorum effectum (1 1 1), mille annornm" dicifastigium , i. e. solstitium (112), potest *sedendo, i. e.fairülime , - pertingi ".

’5. XLII. Koung bang tseu (112°) cum baberet filii °

p. I ,neqae ex hominis, neque ex aquæ aatura proxime oriri (pou-11’)palet.

(107)’H :Mencius de falsa prudentia ’loqaitar.

(108) E : i. e. rerum nataram non. seqaitur.

(109) J : Aqaas iaxta naturalem earam cnrsum dednxit.(110) GG, J :Si res, non ohliquis viis, sed juxta naturalem ea-

rnm proclivitatem , ad finem quo sponte sua tendant, dirigere etdedncere sciait"

(1 1 1) C1Cœli motus constanti regain sen legi obsequnntnr, stellæcertes sedes occupant; id vocatar cœli et stellarnm naturalis effectua:

(1 1a) Noël (juxta G) 1 Quamvis malta annorum millia eflluxerintab illo hiberno solstitio (toung-6,68-ji-tehi) in quo antiquitus K...lendariurn primo institutnm est ad mediam noctem, mense lunariundecimo, dicta Kim-tseu, incante , in ipsa salis et luuæ coninncwtione; sedens tamen et sine negolio poteris illud remotissimam ini-tium asseqai.

(1 n.) Sic legendnm juxta C et utramqae versionem Tartaricam.Perperam Noël : Knm-him. - G : Konngohang-lsen , regni Thsi

«1511H primarius præfectus. r r

Page 56: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xxxn) 1.15111’11, en. 11. 51(1 13) exsequias, ’minister-a-dextris (114) ivit parentaltnm. Cnm ingressus-esset portam, i. e. anlam (1 15), erant

’ qui (1 16) ducentès° cum ” ministro-a-dextris loqaebantnr.

Erant petentes *mînistri-a-dextris° sedem°, cum’ministro-a-dextris loquebantnr (117). ’Meneius seranon cum ”ministro-a-dextris locutus-est.

*Minister-a-dextris non gaudens , Le. stomachatus, ait:Cam " sapientum-mnltitudo (118) 0mois cum Houanlocuti-sint, ’Mencium solum non cum Honan loqui,est despicere Houan "i

S. XLIII. 1Meng tseu audiens illud, ait : (1 19) In riti-bus (120): in ’aula non licet transira-ad sedem (121) et

(1 13) Perperaln Noël :.Ut justes defuncto filin sua penchent. H :cum patri defaneto parentaret, cum paternas exseqaias, pii filiimore, ageret. Assenüunt A, B , C, J et GG.

(1 14) Olim viri nobiles qui imperatoris primarii præfeeti erant,voeabantar thaï-su (1,799-a,450); ignobiles vocabantur choc-«se0,204); nobiles regulomm primarii præfeeti mcabantur (sa-su(11,389) , ignobiles vero , yeon-sse -.- Cf. t. l, e. V, S. XVIII.

(1 1 5) Perperam Noël z Siniulalquefnnemlem anlam ingrediebantwpræfeeti. Omnes interpretes : Statim ac minister-a-dextris ingressas

est.(1 16) J: Cam Wang-houan sedem sibi destinatami’nondum adiis-

set, maltierant qui cum ad suam quisqae sedem dueehant, en,- liane phrasim omisit Noël.

(117) J : Cam Wang-honan ad sedem sibi destinatam accessisset.(1 18) J : lndicat præfeetos qui seeurn parentaturi venerant.

(119) I : Mencius mentem suam non aperit. Cf. t. I, c. 1V, not.1 17 , 1 2a.

(120) H : Liber ritaum ait :..

(121) G : Alludit ad Wangçhouan , qui ab aliis præfceüs ad illo-

rnm sedem se deduci siverat.4..

Page 57: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

52 . 11men*simul loqui; non licet (122) transilire gradus (123) etse-invicem salutare °. Dam ego eupîo observare hunerilum , * Tseu-’ao ”existimare me despieere ipsnm ,

nonne etiam mirum est° P -XLIV. Meng tseu ait z ’Id-quo * sapiens differt ab aliis

homînibus’ :" (124) in eo quad ipse eonservat in corde °.

1l"Sapiens (125) aeeipiens humanitatem, eam conservai:in corde; aeeipiens urbanitatem , eam eonservat in corde.

5. XLV. * Vir-humanus amat homines , 1"kvi’r-urbanus

eolit homines. Qui amat homines , homines eonslanteramant illum. Qui colit homines , homines eonstantereolnnt illum.

(122) G : Allndit ad præfeetos qui ad primarii præfecti sedem

transierant. , ’I (123) C : Litteræ ne? et kiaï inter se difl’erunt. Wei’est sedes qaam

quis solns oecupat, Ida." est locus quo multi ejusdem ordinis sen

dignitatis viri conident. 1’(124) Perperam Noël :Sitnm est in constanti cordés custodia. C,

GG : Hic Iitteræ [ksars-sin, a locutione tham-khi-sin, eonservare1 suam cor, i. e. (id ) suam naturam alere , valde diEerunt. B , GG :Post

litteram Ihsun, addenda est littera in (3,825) in. B : Longe ab aliisdifi’ert, quia id quod in suc corde consenat omnino dissimile est. Ipse

humanitatem et urbanitatem , exignas vir (sine-fin) animi duritiemet rusticitatem , corde defixam babent. Assentit vers. Tartarica.

(125) Quasi tantnm seripsisset Meneins : Humanitatem in cordeeonservat. Sic interprett. et versio Tartarica. Perperam Noël : Bine:aulem eirtuh’s aurifia , nempe pietatis et honestalis, assidue cor suumcustodit et conservai. B et GG litteram i (1 1 5) interpretantar per pa(3,267) et C similiter per tsiang (2,196), eodem promus sensu atqneapud recentiores lingam mandarinieæ seriptores aecipitur. VldeSinicnm viri esimii Abelù-Iiemusat grammatieam, p. 151, S. 346,et 154, S. 392.

Page 58: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(212111) 1.111111 11, en. 11. 555. XLVI. En est vir in hoc loco. Si ille tractet me

cum *inhn1nanitate (126), tune sapiens debet *in-se-,redire , i. e. in mentem suam introspieere °, dicens : Egoprofecto fui üinhumanus", profecto carui nrbanitate ° ;ah’oquin , hæc res numqnid dehuisset milii aeeidere ° P

5. XLVII. îSi, ubi ipse *in-se-descenden5’, humanns";nbi ” in-sedeseendens°, * nrbanus (1 27) fnit°, istius * inhu-

manitas adbnc ita, i. c. eadem, sit”; tune *sapiens debet8 in-se-descendere”, dicens : Ego profecto fui non rec-tus.

XLVIII. Si, nbi *in-se-deseendens °, rectusfnit, istiusi’inhamanitas. adhnc ita sit°, *sapiens ait: Iste etiamperditus homo est". ’ Cam-ita-sit , tune a * bmto-animali* numqnid-diffort’? Pro pter * brutnm-animal adhnc quid(1 28) me-torqnerem "P

â. XLIX. *Idcirco , ”sapiens habet A * usqne-ad-vitæ-finem° mœrere , non-habet unius mane ’ (129) arum-nam .’Qnoad id-quod mœreat, tune babel illud. Ait.-Chun erat homo° , ego etiam homo °. Chun fait exem-plum in * imperio, et potnit transmittere illud ad posteras

(126) Galliee 1 Avec brutalité et grossièreté. B , GG 1 Littera hmm;

significat : duras, sævns; littera ni: non sequi rationem , resistere.(127) GG , l1Ubi se hammam , se urbanum fuisse certo agnovit.

Perperaln Noël: Ubi sic secum ipse repntaoil se catin pielalem , au! inhonestatemaliquidpeccasse. Noël in toto paragrapho vertendo, turpiter

erravit.(128) B1Quid iterum mentem meam molesta censura torqneremi’

Amer C 1 Quid propter istiusmodi inhumanitatem (J) sollicitas etmœstns unnm?

(129) Gallice : Une peine, maflIiCtion d’un matin, La. passagère.

Tata vità angitur, timens ne virtutis perfectionem non assequatur

Page 59: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

54 1111N en (XXXIV)generationes. Ego adhue nondum eessavi esse (130) pagi’homo°. Ob illud, tune potest (131) dolere °. T3 dolere°

Êquomodo? Si sit sicul. Chun °, nihil-superest(132).4 L; Qnoad° id-quo ’sapiens ærnmnatur, tune îabest ’i.

flics-injustes non agit°, *res-inurbanas non agit °. Sihabeat unius mane° æmmnam , tune *sapiens eam nonexistimat-ærumnam°. ,

5. LI. Guru In et Tsi ineidissent-in(133) tranquillamætatem, ter (134) transgressas-est suam portam et nonintroivit. ’ Confucius landavit illud. ’-

Cum Yan tseu incidisset-in turbulentam ætatem , de-gens in i*obsc1:1ro-loeo, in una arnndinea-scutella e04medebat , in ano ex-eneurbita-poenlo bibebat. Alii homi-nes non potuissent-sustinere hujusmodi mœrorem senærumnam. At Yan tseu non immutavit suam (13.5) gau-

dium. * Confucius laudavitlillnd. 1Meng tseu ait: In lsi et Yan hoeï, eadem recta-norma.

’ LII. Juxta ri In cogilare : *si quis in 1iimperio esset’ ’aquis-submersus , quasi (136) ipse aqnis-submersîssety

illum °. Juste: ris Tsi eogitare : si quis in ’imperio esset

4(130) e. homo vulgaris.(131) I. e. justam habet mœroris eausam.(132) B , H 1 Imperatoris Chun pietatem et humanitatem imitari

studet ; quandiu eam asseeutus non est ,gravissiine contristatur; 1.1.1i’ero voti campos fait, eius mœror evanescit.

(133). C 1 Gallice 1 fêtant trouvés dans (303). Cf. t. I. S. XXlX,XXX.

(i34) De In tantum loquitur.(i 35) E 1 Se. gaudiurn quod ex constanti virtutis studio pereipiebat.(136) MiterJ :Litteræjeou-ki ponantnr pro tseu- ’go (8 ,66’4-3,1 7 7);

Entra se eogitans aiebat :Ego ipse (tseu-ko) aqnis-submersi lllum;

Cf. t. l. c. V. S. XXIX. 1

Page 60: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xxxv) 1.111111 11, en. 11. 55*fame-enectus’, quasi ipse fame-enecuissel illum’ (137).*Ideo * ila (138) illi solliciti-erant ’.

5. LIII. Si la, Heou tsi et Yan tseu matavissent lo-eum (139), tune uterqne sic, i. e. eodem modo egisset.

5. LIV. 1Nunc, si sint ejnsdem mihi domus °hominesqui rixentnr , ego (140) dirimo illos. Quamvis sparsis( 141) capillis, et *colligatis-pilei-tæniis° (142) dirimamillos, licet, i. e. decet’ (143).

Si in pago ont vieinio (144) sinl; qui rixentur , ne spar-sis capillis et ’eolligatis-pilei-tæniis ° , eam dirimer; illos ,

(137) Qaemadmodum In dirigendis et dedueendis aquis , ilaHeou tri tradendis agriculturæ præeeptis puent. Cf. t. l. e. V, S. XXX.

(138) H, J 1 Ideo domum suam prætergredientes , non inierunt.(139) I. e. Si In turbalento tempore, Heon-tsi autem tranquillo ,

vixisset, hic populos damais esimere, ille (In) virtutem solitarins

eolere sategisset. 1(140) Sic H et picrique interprett. Aliter E et utraque vers. Tart. 1

lllos a rixa dehortor. Noël minus bene vertit 1 suceur-ure illis.(141) Littera pi (9,723) usarpatar pro phi (3,28 1), spargere. Apad

E , littera son (3,756) eumdem sensum sappeditat.(142) C : Cam capillos componendi nodoque cohibendi otiurn

mihi non ait, solutam comam pileo tego , eolligatisque tæniis ,rixantes diremptnrus pr0pero.

(143) C 1 Qaia scilicet illi genere mibi proximi saut. Si verov rixantes .non dirimerem , eonsangaineos alienorum loco haberemerito dieerer. lmperator In et Heou-tsi, cum tranquillo viverenttempore , summisque dignitatibus potirentur , populos tanquam sondamas bomines habebant; illos igitur populam omnibus studiiseomplecti, ac ærumnis conflietatum sublevare decebat.

(144) J 1 Explicatrlu’ang per li (11,372), et [in pet pi (4,774).Khang-hi 1 lin seu pi (ibid) quinque familiis constat, li vero quinquelin, i. e. viginti quinque familiis. Longe aliter E : [bang-lin, i. e.

ejusdem pagi homines. I

Page 61: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

56 1111111111tune eœeus (145) snm°. Quamvis oceludam fores, licetë.

5. LV. Koung ton tseu ait : (146) Khouang tehang intoto regno omnes dicunt *non-piu1n° (147). ’Magister,cum illo *familia1iter-versaris , ac 3 deinde tobservan-tia-colis illum : ausim percontari qua-deeansa° ’1’

Meng tseu ait. Quæ * hodiemaogeneratio vocatd non-pie-tatem °, quinqne saut. (148) Pigrescendo" (secundum) suaquatuor membra , non curare (149) sen 5 negligere palais etmatris ° alimoniam, prima * non-pictas °. * Ladendo-latrun-

eulis (150) etamando patate vinam, ”negligere patris etmatris° alimoniam, seconda *non-pietas °. Amando opes

et divitias , singulariter-amando (151) uxorem et liberos,

(i145) C 1 i. e. quid ratio, quid.ritus agendum pracipiant, nonintelligere videbor. Enimvero, pagi ont viciaii bomines nulla mecognatione altingant. Cam Yanntsen turbulentis temporibns vivent,animique voto nequaquam potitus (i. e. omni munere , dignitate va-nnas), aumma inopia cireumveniretur, sa: matis homines 121111112111

eoncives aut vicinos (i. e. a se promus alienos) habebat. Eum igi-Iur proeul a remm turbine dogue solitarium, nec dalee virtutisstudium intermittere decebat.

(146) G 1 Xbonang-tchdng, vir e-regno Thsi. Konng-ton-tseu;

Meneii diseipalus. t(147) Cf. t. Il. c. I. riot. 227.(148) H, J 1v. g. Neque agros oolere, aequo mercaturam exercere.(149) Ad verbum :non respicere , non curare ri alere patrem et

natrum.(150) Littoraram pa-i sinicam explicationem adert Manitou ,

azines. dia. part. I , rad. 37 , p. 594 1 se. duos viros latrunculis Inde-re , dicitur po-i. Sic et J. Interpres C inter litteras po eti, quasi ludos diversos significarent, v. g. scrupos et latruncalos.Arsentit vers. Tart.

(151) Sic E, l. Aliter H, J, et forte radius: Familiarius-acce-dendo-ad 4”ux0rem. Ibid. lllud est amare voluptatem.

Page 62: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un!) un: n , au. n. 57’negligere patris et matria’ alimoniam, 1tertia ’non-

pictas °. Se-dando (152) aurium et oculorum’ cupiditati-

bus, ° eflicere-ut pater et mater ignominia-afliciantur,quarta ùnon-pictas °. Amando(153) fortitudinem , fixas , etiras, ° periculis-objicere patrem et matrem , quint: 1*non- ipiehsfl Tchang tseu numqnid habet unnm ex bis quin-quas P

5. LV1. °Tchang tseu (154), filins , patrem ’ex-etimnlando-ad-bonum sen virtutem,° n0n mutno (155)congruit illi. *Exstimulare-ad-bonnm (156) , *amicomm°nom un manu: est °. T5 pattern etfilium se ’ exstimulare-

ad-bonum, lædentium° (157) amorem maximum °(158)

sa.à. LVII. °Tchang tseu, numqnid non exophbat ha-

(i 5:) H : Aurilma obscœnos sono: au: «aux, oculi: turpea inna-gines admittere.

(:53) Sic E et picrique interprett. H : Mencius de iman: bul-lientis sanguinia fortitudine loquitur. Cf. t. l , c. I, MI. 47. -Utraque vers. Tart. interpreutnr young, vires curare.

(l 54) C , J : Tchang-lseu, licet hornm quinqne viliornm immunis ,

ista non-pictais fama nouais est, quia... V(155) H, J : Iu, i, e. ho (1,136). - Sæpe adhibelur iittera slang

(mutua) , etiam ubi actio mulua non est; eam a!) altero in alternmexerceri suŒcit. - Mencius hic de filin patrem admonente , radar-gueule, loquitur (H).

(l 56) Sic vers. Tart. Ut panna: intelligantnr liner. tac-dm, Cf.

supra, l. l, c. Il, net. 195.(157) Ad verbum:beneficinm. H: ’cn, innatnm pan-h inliberoâ

i ancrent, cœlitus infusam filiis pieutem indican.(:58) I. e. Nibil pan-in amoral: et filii pieute!!! mugis hait, lut

"Minuit , quam si pater filium , val filins patrem reprehendat.

Page 63: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

58 11 11 N c n (ami)bere mariti cum uxore ,1 filii (1.59) cum matte ° co-habitationem °î’ Qnia "peccaverat-in-patrem , nec ideo

poterat accedere ad illum , dimisit (160) uxorem , expulitfilium , atque *usque-ad-vitæ-finem non alitus-est °. Siille statuens mentem (161) , *egisset non sicut illud , idtune criminum° maximum fut’sset". Id (162)tunc Tchangtseu et nihil-amplius (163) ’.

5; LV111. [Cam Tseng tseu daguet-in arts Wontchhing (164) , existente , i. e. ingruente , regniYoueïpræ-donc, quidam ait : Prædo venît; quidni abis°P

T5. ait (1 65): ne 1collocetis bomînes in mea domo (1 66) ,

(159) J : Liner: tseu (filins), viri supradicti fiant, liners mou(mater), ejusdem axai-cm indicant.

(160) J : Hue sic intelligenda sunt : veloti se ipsum puniturus,ultra exsul a paire profngit, longeque vitaux habens , ab uxore etfiliis victum accipere renuit. Quid enim (ut interpretatur Noël)uxorem missam fecisset filiumque ejecisset?

(161) H , C : Si, lm licet pietatis reum se agnoscens, firmoluuobstinato animo (’an-sin), viclnm a!) uxore et filio accepisset... --Non situ! illud, i. e. H, 1, si uxorem’et filium non removisset, valpotins, si ab uxore et filio non secessisset.

(16a) C : 1d egit Tabac-met nihil ampiius.(163) C, J : Licet illibatæ prorsus pietatis non sil, cum lame!)

ab iis quos vulgo pietatis transgressons rocamus , toto cœio difl’erre

palet. Cam igitur seipsnm, levis noxæ causa , tain seyere punierit,nonne magis misericordia quem odio dignus est? Qna de causa ami-cifiam ejus discinderem i’

(164) G : Won-lehm, urbs in rogne Lou.(165) C : Se. üs quibus domûs custodiendæ cura incumbebat. -

la, Gallice :Iogcr quelqu’un. .(166) C : Oppidi Won-Mg præfectus l’an (1,583) Mencio ,

hospitis nomine in regno Lou versanli , domum docendc «picotindestinatam dederat.

r

Page 64: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, en. 11. 59ne ’destmant ejus (167) plantas et arbores. Cam prædoregressurus-esset, tune ait : Reficite (168) Inca: * domûs-

parietes , ego 5 jam-jam-revertar. .I. Prædone regressq , Tseng tseu rediit. üDiscipuli (169)

dixei-unt: Cam tractaverit, i. e. coluerit(1 7o) . ’magislrum

*sic , ille rectus ac-proinde urbanus est° .’ A! vero præ-

done veniente , tune primnm abire , ac *efficere ut po-pulos (171) prospiciat; prædoue regresso , tune redire,*fortasse non decet.. Chin yeou bing (172) ait : 1d non est quod sciatis ,i. e. intelligatis°.

Oiim fanu’lia Chia yeou tu": habete’t se’u pataretnr

nuferentium herbas° (173) calamitatem , ex fis qui seque-bantur *magistrum , 5 septuaginta hominibus, non fait qui

interfuen’t (174?. ’

(167) Sic E, H, et utraque versio Tartarica. Noël : 1131m et trabes.

(168) Sic A, H, I, J. Aliter E 1 componite , gallice : oranges.Àssentit vers. Tart.

(169) Sic G, H, I , J. Aliter E : magnans (ta-fou).(170) J 1 Cum oppidi Wou-tchhing præfectus tout: reverentia et

urbanilate magistrum prosecutus ait, hune profecto decebatgratumilli se præbere.

(171) G : 1. e. efficere ut populus ipsum fugientem respicist atqueimitetur, et sic iguavæ fugæ exempium dare.

(17a) G : Mencii discipulus.(173) Sic ad verbnm, juxtawersionem Tartaricam posteriorem.

Sed de halais enfumois nullo modo agitur. GG z capere immensamcalamitatem , diciturfou-thsou. Pêrperam Noël : Forte irruerwu qui-dam lalrunculi, qui omm’a meula gamina espar-tarant. Quidam(E, H, 1) litteras fou-timon habent pro 111-adonis nomine , quiturbas ciebat, vastitatemque et singent inferebat. Assentit veninTan. prior.

Page 65: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

60 111111111 (uxvm)5. LIX. Cam Tseu sse habitant-in regno Weï, exis-

tente, i. e. ingruente , regni Thsi prædone , quidam ait :Prædo venit; quidni abis’?

Tseu sse ait : Si ego Ki abiero (175), princeps , *qui-busnam-cum tuebitur i’

5. LX. Meng tseu ait : fa: Tsengt’seiï et r05 Tseu sse

eodem erat vitæ-norma. 011m (176) Tseng tseu magisteresset’, pater et frater-major erat° ,- cumATseu sse magis-tratus (177) esse! °, ignobilis erat°. Si Tseng tseu et Tseusse mutassent locum (178) , tunc uterque sic, i. e. similisfuisset.

S. LXI. 1Tchhou tseu (179) ait: Be): misit hominesIclam-exploratutos (180) an *magister revers " dilïeratab aliis. hominibns’.

(174) 1. e. Qui nom-1e calamitati inlerfuerit, atque imminentiarapinarum et œdis damna nobiscum repulerit.

(175) Sic interprett. Sinici et Tart. Perperam Noël z Ecquz’s regain

tu": me defmdet? -- C, 1, J : Una cum regs usque ad mortempugnando, terræ et frugum Spiritus ac populum tueri meum est.Cf. t. 1 , c. 11, n. 58-59.

(176) J : Cum Tseng-tseu in oppido Won-tchhing hospes esset,sapientiam profitebatur, que: conditio laque nobilis est atque pa-tris ont fratris majoris. Numquid patrem et fratrem majorer]: , proliberis vel fratrihus minoribus pericuia adire, mortis periculum

incunere decet? ,(177) C : Magistratûs couditio (si cum paterna conferatur) valdetennis, ac nullius fare momenti est. lmminente periculo , principiscausâ vitam profundere debet.

(178) J : 1. e. conditionem. Si aller in alterins conditione (i. e. siTseu-sec magistratns , Tsmg-Lveu autem sapientiæ magister) fuisset..

(179) J : Tchou-Iseu , vit e rogna Thsi.1 (180) C 1 Ejus cris habitum , actions, sermones exploraturos.

Page 66: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, on. 11. ’ 61Meng tseu ait : *1n-quo difl’errem ab aliis °? Éliam

Yao et Chun ad homines similes (181) emnt ’.

5. LXII. Men; tseu ait (182) : Thsi homo (183)babebat unam uxorem-legitimam et unam uxorem-sevcnndariam ° que degebant-in ejus domo.

Ille *1naritns si exiret, tune profecto sese-explebatvino et carne et deinde revertebatur.’Si ejus uxor-legi-tima interrogant de iis-qui dederant (184) r) bibere etcomedere °, tunc aida : summopere (185) divites et

nobiles °. iEjus uxor-legitima alloquens ejus uxorem-secunda-riam, ait : Si *1naritus exeat, tune profecto stase-expiavino et carne, et deinde revertitur. 04m interrogassemde iis qui dederant à bibere et comedere , ait: Summo-pare divites et nobiles °; et-tamen nondum *fnit allas

(181) J : Etiam sanctissimi impentores Yao et Chun idem cæterisbominibus corpus, eamdem natnram sortiti mut; quanto magieego exiguæ virtutis vit!

(182) Hæc addidi juxta G, qui litteras MWouei’ dusse

censet. p(183) C : Interpres Nom-hmm; id eo tempore accidissepntat quo Mendus in regno Thsi verssbatur; quad mihi certo nitifandamento non videtur. Similia excogitat Mencius, quoties vari-talem aliquam hominis mentibus altiul imprimere vult. 6]: l. 1,c. V1 , S. XXVII.

(184) Sic B, C, et attaque vers. Tart. -- Hic littere in signifies:date, non veto cum. Perpenm N031 : Quiluscum sic opipare spu-lalusful’ssel.

(185) Littera thsin, ad viras divites et nobiles non ad maritauxloquentem referendo est. A , H , 1 : MJou-kouei’, i. a. divitiis etnobilitate pœcellentes. -- Hinc litteram M superlaüvum pedumsignifiante palet. Perperam Noël : Humpmjaebat..ncœmüplun’mœ.

Page 67: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

62 ’ un NCII (xxxnt)’illustris (186) qui venerit. Ego *clam-explorabo locusquo *maritus °transeat, i. è. quo vadat °.

Primo-mane surgens, furtimsecuta-est *maritum’ inlapas quos petebat. *” In-toto-regno (187), non-fuit quicum ea stans laqueretur. Tandem transivit-in orientalesuburbium , ubi, * inter-sepulcbra , ° homo emt qui faciebat-

sacrificium-Tsi. Emendicavit ejus reliquias. Cam nonsatur-esset (188) , itemm respexit et transivit alio. Hancipse sibi faciebat sen habebat se-satiandi e1!*)se-e11plendio

normam °. ’ I’Ejus uxor-legitima reversa , alloquens ejus uxorem-se-cnndariam, ait: " Maritus is erat in quo *spem-posuera-mus (189)? *ad.-totam-vitam° , nunc *sic (190). Cum illasecundaria-uxore oblocuta-est suo *marit0 , et una fleve-mut in media conclavi. Et ’maritus nondum id sciens(191)° *læto-vultu de foris venit , ac se-se-jactavit (192)ad suam uxorem-legitimam et uxorem-secundariam.

5. LXIII. Ex r? ’sapientem considerare (193) illud ,

(186) H , J : i. c. vir dives et nobilis.(187) Aliter B, J, Gallice : il traversa le rajaurræ. Noël litteram

houe urbem regiam significare pntat.(188) Jnxta A , B , H , 1 , J , litteræ pou-Isa non ad sacrificii reli-

quias, sed ad maritum referendæ sunt, ac vertendæ : non expiai, *non saliari. Perperam Noël : Quæ cum non suflecissent.

(189) B, J : Maritns quem nomen sihi paraturum nostrumquecolumen, et præsidium tota vita fore sperabamus...* (190) J : Sic viles inter sepulcra cibos emendicat.

(191) J : Fraudem suam ntrique nxori notam , easque sui causâpndore sufliisas nesciebat.

I (192) J z Quasi apud vires divites et nobiles epulatus esset.(193) Si vir (GG) sapiens attentius consideret illud, i. e. huilas

hominis agendi rationna, si perpendat quibus viis nostrc cutisN

Page 68: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111, en. 11. 63tune, quoad *id-quo homines° quærunt divitias, hono-œs, lucrumiet promotionem°, si eorum *uxor-legitimaet uxor-secundaria non embescant° et non simul fleantquem * panai sunt° !

homines divitias et honores querant , profecto agnoscet perpaucosadmodum esse, ne dicam nullos , quorum mores non erubescerent,si animi abjectionem turpemque adulationem , quibus en cuminmariti venantur, detegere, ut uxor supradicta, possent. TurpitererratNoël, intelligens litteras jean-kimlsewkoum-tclni de nids etiamhanation’bus, qui honores et dignitaies ambiant, dam contra Menciusde viro sapientiori cæterorum agendi rationem penitus pervadenteet prudenter dijudicante loquitur. C : Quando stupidum vulgus ali-quem divitiis eut honoribùs insignem videt , aplendorem ejus fortune:vel dignitatis tantum advertit; nbi veto vit sapiens (Hun-tseu) , rectanorme instructus , pnroque rationis lumine perspicax, id genushominum’cousiderat (houait-tchi), eorum opulentiam et honoresturpi animi abjectione fœdissimaque assentatione esse coemptoa ,statim agnoscit.

Page 69: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

54 r 11men (11.)

MWCAPUT III.

Traetatus W au tchang pars prier.

5. 1. WAN remua (1) interrogans ait : Dieitur : a Chun(2) quando ibat ad agros (3), plorabat clamando admisericors (4) Cœlum.» *Qua-de-causa clamando picra-

bat° P ’ xMeng tseu ait : Conqnerebatur (5) et tourmente-c031.

tsbat°. v5. 11. TWan tcbang ait : a Si pater et mater diiigant

(1) Watt tchang, Mencii discipulus.(a) H : Quando in monte Li (4,667) agros colebat, ut parentes

aleret. i(3) Cam littera in (ad) ad verbum daman (A, B , et vers. Tart.)referatur, litteram khi (4,925) priore loco posui. I

(4) A, 1 , H , J : Cœlum dicitur min (3,878), quia pieute protegitinferiores (i. e. homines)1eornmque miseretnr. Min (3,878) idemest ac min (1 1,664) et min (2,956 ). Alitcr E : Antumnale Cœlum.Vers. Tart. : Altum Cœlum.

(5) C, B, GG : Ne dicas :Imscebalur sibiet amabat : in quem er-rorem incidit Noël. C : Cumlparentum amorem non obtineret,acerbe conquerebatur ac dolebat ; cum cum obtinere quæreret(i. e. studeret), ardenter cogitabat. J : Si vero dicos :Imscebalurau, sequenti discipuli Won-lehm; qucetioni locus non exit.

Page 70: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.13111 11, en. 111. 65illum, lætatur et non obliviscitur. Si pater et mater ode-:rint illum , licet (6) dolorem-patiatur °, non conqueritur. r’ Si-res-ita-sit , (7) Chun conquerebatur de illis° .’

M ait : Tchang si ’interrogans Koung ming kao ait:Quoad « Chun ibat in agros n , tune ego *obtinui audiretua documenta°. Quoad a Chun plorando clamabat admisericors Cœlum , ad patrem et ad matrem u , tune (8)ego * nescio °.

Koung ming ho ait : 1d (9) non est illud-quad tu passais

scire, i. e. intelligere’. -’ Koung ming imo (pergit Mencius) existimabat (1o)

(6) A , C, 1 : Si cum verberibns cædant, aut ærunmis afficiant.(7) Sic vers. Tartarica. H: Wan-tchang, Mencii mentem non

Nelligan, am de parentibus conquestum esse falso arbitratur.Perperem Noël : Numquid ergo manfista in palma ira effilocha!Partienla hou non interrogat.

(8) Hic et plurimis lacis , verba , tune en nescio"(Lse-’o-pou-trhi),

nonnibil vitnperii continent. H z Quasi diceret: cum de pareutibus«putain fuisse suspicer. Cf. t. 1 , c. 1V, p. 149 , l. 3.

1 - (9) H : V0: id indicat litteras 1100 et khi (clamare , plorare). Sanc.m1011". animi sensus non ii sont quos tam facile scrutari etengoncera valus.

(10) E , J 1 i pro i-wei’(5,595). Perperam Noël z Videlur sapiens

la»: mini hac filai animum paterne observantin: studio-sum, si in kali casa non iIa se pmdiisset, nimia incuries et tarpon pec-«(arum fuisse. Littera kiai’numquam significat lorpens, negligens,sed Iælus, mal-mis arpent; vid.U1anç-hi. H z 0mn singulis momentispatentons amurera sibi conciliare studebat. Q1101! cum assequi nonpeut, profeeto ita mroris expertem esse nequibat. lta et B, E .l , J , GG. Quantavis netoritate fulciatur hæc interpretatio , in lit-teris nef-pouviou-éehi-kiaï sic eonstmntis, aliquid claudicare mihi

-videtur. Idem sentit B 1 Vulgatæ bains loci interpretatioues clari-tate tarent. Ab illo içitur fusius explioando abstinebo, usquednm

2.. 1 5

Page 71: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

66 111111211pii filii’ animum non passe esse *sic mœrOris-expertem.

(Dicebai enim) : Dam ego exhaurio vires ut-excolamagros, obèo viri agentis filium muons (i. e. filii munus).etnihil-amplius°. Cam pater et mater° non me diligantyin me quid (criminis) est°? a .

5. 111. Imperator (Yao) misit suas (1 1) novem filios (12)et duas filîas, ac jussit centum præfectos , baves , agnaset * horrea complete-parari , ad serviendum Chun in (13)*agrorum° media. *1mperii’ Litterati ingenti-numero-adierunt illum a

Imperatori(14) voluit (15) universe (i. e.’universnm)

doctiar aliquis teatni mendoso medelam afl’erat, vel perperam con.verso , lucem.

(1 1) .Ad verbnm 1 filios , novem viras.(1 2) H : Misit illi snos novem filios qui res externas pro eo admi-

nistrarent , uxores (Cf. t. 11, c. 1 , "et. 2:8) commisit illi dansfilias qua: res(i. e. domesticas) cnrarent, addixit illi centum profectosqui omnia (C) ejus mandata exsequerentur, tradidit illi horrea milioreferta, etc.

(1 3) Perperam Noël :Dum Chun inæramtluetjugerum sulcosaütucoersabaturagn’cola , Imperator... G: hlm-tseu non loquitnr de temporequo Chun agras in monte Li excolebat. Chun, quando hæc ab Yao ac-cepit, jam ad honores evectus , sublimi officia fungebatnr. Mendns

sic loquitnr quia Chun e mediis agris made venerat sen exsurrexerat.(f4) GG 1 Chun , viginti aunas nains , sua in parentes pietatc

incluoit. Ubi trigesimum attigit annnm, Yao lmperator cum , cam-mendantibus quatuor Yo (2,1194) magistratibus, pnblicæ adminis-trationi admovit.

(1 5) Sic A et vers.Tart. AliterJ et nonnnlli interpretes nequaqnamspernendi :Siu , est cum efficere ministrum , sen vicariæ imperiiadministrationi admovere; thsian, est enm somma potestate in-dnere. - Hnnc sensum prædicti interpretes affernnt , quad litteramsin (sîmnl) taux laie patere volant qnam liners siang (6,597) quagnisificat simul, et mineure, minis-1mm que.

x

Page 72: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(11.1) 1.111111 11, en. 111. 67timperium” transferre-in cum ’. Quia non obtinebat-ob-sequium (16) a ’parentibus , au: tanquam pauper homonon-habens quo (17) innitatur.

5. 1V. 1 ri *imperii Litteratos’ (18) lætari°, estid-quod

homines° exoptant’; et-tamen non sufficiebat ad resal-vendum° , i. e. leuiendum , ejus (19) mœrorem. F ormosæ”

(puellæ) voluptas (20) est id-quad homines° exoptant.* Accepit-nxores imperatoris ° duas filias . atque id non sut?ficiebat ad leuiendum ejus mœrorem. Divitiæ sont id-quodboulines ’ exaptant : quand (21) divitias, habuit *i1npe-

(16) Liner: chut; passive intelligi debet : Gallice : lire qui de. A ,C : Non poterat parentes (patrem bebetem , matrem frauduleutam)rectam virtutis normam docere , ac el’ficere ut eorum cor obtempe-taret et non repngnaret. - Aliter E : chun-iu-thsin, amari (’aï,

2,968) a pareutibus. .(17) Sic l et vers. Tart. l. e. vir omni patrocinio, calamine ca-rens. Aliter E :koueî, i. e. mang(a,678) ire; se. qui nescit quo se

vertat. 1 ’(18) C,H : fleuri idem innnit ac supra Lçieou, adierunt illum(8.111, lin. 4); qui Iætanturflitterati) debent adine; qui adeunl, lætari.

(19) Adverbum : si ejus mœrere. H : Mœrorem quem, parentibuaejus de calenda virtnte consilia respuentibns , persentiebat.

(20) Sic ad verbnm A. E : hac-se, i. e. eximiæ pnlchritudinispnella. Littera se pro femina quandoqne accipitnr. Morrison , C71in.si". part. 1 , ma. 139 : Œeou-ki-sse , feiïlzi-lche, Menu-in (2,101-a,394- 8,806412,03a-a,394-8,284-136-5,056 ), custodi tuas funi-nas; en que me non snnt. ne commpas. Hæc littera proprie sig-nifies! «mais caler, deinde pulchn’tudo, ac tandem (ut hic loci)ooluplas; han-se, voluptas ex pulchræ puellæ coujngio (:1). 1nde virivenereis rebns dedili vocantur tao-theou (740- 12,221) , pennons-m:(ltmfe-heaa’ed), quia apex litteræ se (voluptas) ex littera "(740) «11’

(cuiter) , comtats perhibetur.(Il) Gallice 1 lofait de richesses.’

5..

Page 73: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

68 11 a ne 11 gsiam . atqne id non enflaiebat ad leuieudnm ejus mua-o-rena. Honores saut id-quad bomines’ ex0ptant: quoadhonores, fuit *imperator, atquh id non sufliciebat ad le-niendum ejus mœrorem. To homines latari’, ’formasæ

(poellæ) voloptas, divitiæ et honores non sulliciebantad leuiendum ejus marronna °. Solnmmodo ri: obtinere-obseqninm (21’) a ’pareolibus * potoisset lenire

mœr0rem. p l5. V. Homo quando parvulus est, tune amat patrem

et matrem; obi scit amare voluptatem, tunc amat (22)adolescentem pnlchram; quando habet nxorem et libe-ros, tune amat (23) uxorem et libcros; quando magistra-tum-gerit, tune amat principem. Si non obtineat gra-tinai a principe , tune fervet (24) intus.

Vir magnoPere (25) pins ’usque-ad-vitæ-linem abatpatrem et mamelu. r3 usque ad *qninqnaginla annos°amasse° (parentes) , ego in magna Chun vidi illud °.

. 5. VLWan tchanginterrogansait:Carmin1un 51112426)au ; a1 Gaude (vit) ’ducit-uxarem, "quonmdo? Debetmonere patremel matrem. n Quand à Edeliterexsequi (27)

(21’) Vide supra , nat. 16.

(22) Sic (A) ad verbnm ; i. e. formasam pnellam.(23) Sic 1:1 et pleriqne interprett. Noël litteram tsi-tseu male vertit

mm.(a4) A, anima ferret , caris et anxieuse bine et inde agitant.

Mile! E: in media carde timet, pavescil.

(23 Il :hdiaat au». -I (26) Il : Liber Carminum , son. loue-fung-(s,539-aa,271), 0d.

Non»dum(1,010-2,275). -(27) C : sin, verum-facere, Gall. récliner. Aliter E : du, i. e. ho

Page 74: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un) mon 11, ou. 111. 69hæc 1 verbal", videtnr neminem æquare Chun. Chun’non nouait et uxarem-dnxit 1 Quomodo°?

Meng tseu ait :Si monuisset, tout: non potoisset une»rem-damna. ri virum et faminam ’matrimouio-cou-iungi, hominis° maximus (28) ordo «tu Si mmisaet,tune desereissct. i. e. violasset homiuis °Inaxi1unm (29) ,ordinem, ce inde adçodinm-provoeasset (30) patron: etmatrem. *lde0 non monuit°. ’

5. V11. Wan tchang ait: anad - Chu ° non mottoitet Harem-durit n, tune ego *ob1hui adire tua docu-mnta’. a? imperatoren° nacresoded’nse ad Chun etuoumonuisse , quamodo’ P

M2 ait : Imperator etiam adebat , se, si noueret’,tune non obtenturum (31) illiuxores-dare °. ’

à. V111. Wan tchang ait : Cam (32) pater et materjussissent Chun canficere horreum . sublatis scalis , Kouseau ignem-snbjeeit horreo (33). Cam jussisseut efladere

(136) , cougruere cum, se conformare ad. J : Neminem melius peutChun 110c præceptum perfecte euequi potnisse mibi videtur. t

(28) Quinqne hominum socialatis graduum (Inn. 310) prima,ucellentissimus.

(29) J : Si parentes monnisset, ii vera ipsi. non munissent, 01mparentum volnntatem lransgredi non suslinuisset, ne: Yao cum in-vitum cum liliis matrimonia inugere. Cf. supra , t. 11 , e. 1, net. 228.

(3o) C : E0! enim sine posteris relinqnenda , seriem nepotum,qui parentalia sacrificia maintibus defuuctis perpetuo marrent, pe-nitns abrupisset.

(3 1) Melins Gram: ou 01111-11341 , qui! ne pourrait pas.(32). GG z Tata 112e res pro men) commuta babenda. Won-

sella"; eaux, per vulgi ora sparsam ac andin: acceptant, relut.(33) G : Ope dnarum trabecularum (Noël: et [une uranisme)

corpus ’ds-ittens, saints nuit. I V

Page 75: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

70.. uucn (111.111)puteum , (34) exiit. *Statim aperuernnt (35) illum.Siang (36) ait : ri operuisse imperialisàpalatii (37) pria:- -

cipem , totum (38) meum meritnm est. baves et aguipatri et matri cedent, horrea et granaria patri et matri ;clypeus et lancea mihi ;icilhara mihi , cælatusàarcns mihi;ambes fratris-uxores jubeo (39) amare metzm Tlectnm.

Cam Siangjveniens ingressns-esset (4o) fràtn’s Chundomum , Chun insidebat lecto pnlsans cilharam.

Siang ait : *Anxio-et-sollicito-animo (41) cogitabam-"deprincipe, i. e. te’. Max ’ toto-vullu-erub’uit. Chun ait:’ banc i’prioiectorum-multitudinem (42) ’ tu-ipse pro me

regas velim. -* Nescio on Chun *îgnoraret Siang° voluisse-occidere

ipsum° P -M ait : Qnomodo° in" ignorasset’i’ Siang muèrente ,

(34) 11, G : Per lateralem cnniculnm quem imo in puteo aperne- -rat , feliciter efl’ngit.

(35) G : Dejecta terra, putenm oppleverunt.i (36) E z Slang, frater miner, alia matre genitus. l

(37) E 1 67mn primo anno (a relicta agrorum cnltura ) matrimo-lninm iniit, secundo, urbem condidit, teriio, imperiale palatinm;Ideo dicitur tou-kiun. Perperam Noël : In media putei (clam urban het palalium imper-iule absconâi.

(38) Soins hoc Icousilium suggessi , amnis gloria , omne meritnm I

ad me redundat. v i(39) C, H, 1, cas sibi uxores adsciscere vult. 1(4o) H : Ut sibi nimirum 0mnem fratris supellectile’m nec non

dues uxores vindicaret.(41) H 1 l’a-tao, de ca dicitur qui totns alta in cogitatione de-

fixus, vis respirare potest; metapbora translata a figulis (tao) qui,in officinis suis , fumo vexati , non nisi ægre spiritum dncnnt.Eorumeuim anhelitus slipatnr (70) ac fera impeditur. .

(42) A:1nlelligit centum przfectos de quibus supra , S. lll ,1 nom 2:

Page 76: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un) 1.13111 11, en. 111. 71.etiam mœrebat , Siang lætantc (43), etiam lætabatur.

5. 1X. W ait z *Si-ita-sit, numqnid Chun simulando ,i. e. ficle, lætatus-est"?

M ait: Minime. l*Olim fuerant dano-dati vivi piscesad regni (44) Tchhing (præfectum) Tseu tchban. Tseutcbhan jussit ’piscinæ-Custodes alere illos in lacu. *I’is-

cime-custodes coxernntillos. Referentes jussnm , i. e. nun-tium , dixerunt: Cam primnm demisimus illos , ** torpidi-et-pigri ° orant; mon , tune " expedili-el-alacres°; tandem

* læte ° procul-abierunt. l -Tseu tchban ait : Obtinuerunt suum locum ° ! obtinue-

nueront suam locum°!Cam *piscinæ-custodes exiissent, dixerunt: Quisnam

dicet illum Tseu tchhan prudenternî’ Nos pastquaf’n -

corimus et comedimus illos , ait : Obtinuerunt suumlocum ’ i oblinuerunt suam locum° l n

Ideo 1 *sapiens potest decipi in rebus verisimilibus(45); difficile decipitur in rebus non verisimilibus. Ille(Slang) cum amanlis fratrem-majoremn raliane, i. e. spe-cie , venerat, ideo vere fidem-babuit et lætatus-est°; qua-

in-re simulavit°? .5. X. Wan tchang interrogans ait: Siang quotidie e11

(43) C : Litteræ yo-tao, que sollicitam animi cogitationem ex-primunt , fratris minoris (siang) lætitiam; verba e hanepræfectorummultitudinem, etc. a fratris maioris (Chun) gaudinm indicant.

(44) Perperam Noël : Viro Olim (leg. tching) tsu chars. - Hocregnum Tehing, apud Mencium non semel landatnr. E : idem tseu-tchhan, dicitur koung-s’un-siang (6,1 2-2,077-9,806).

V (4S) E : Fang, i. e. louï(12,257); littera tao (Vid. infra), idemsignificat. - A , B, C, G, H, J :fang, id qnod est (vel videtur)rationi consentanenm. l Jan; et tao signifiant li (5,936), rationna.

Page 77: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

72a. Lumen t1? occidere Chun faciebat suam negotium (46). Ubi Chuna constituais-hit (47) t imperator , tune , à relegasse illum ,1quomodo’ ?

1V. ait : Regulum-fecît illum’. Alîquî «fixeront (Chun)

rèlegasse illum ’.

â. XI. Wan tchang ait: Chun amandavît Kong bung-(i; e. publicorum-operum-præsidem) in Yeou tchheou(48) ; relegavit Houan teou in Tsoun geban; peremît (49)San miao in San weï; (50) plectit Kouen (51) in Iu chan.Quatuor castigatis (52) , ’imperium universum-se-subje-cit, quia puaient viras ’ inhumanos ’. Siang maxime*inhumanus and; ut regulum-constituerit illum in regnaYeou pi, regni Yeouh pi° homines tquid-crîmînis ad-miseront ° P Numquz’d humauus vir vere ’i sic agit" P.

Quod-spectat alios homiues, tune plectit illos: quod-spectat fratrem-minorem , tune regulum-coustituit illum.-

(46) l. e. id unice singulis momentis cogitabat , meditabatnr;J : Horrei incendium et putei cfi’ossionem indicat.Vid. supra , S. VIH;

(47) J : Quando jus vitæ et necis habebat.(48) J : Hi quatuor loci in regîouibus ad extremuln imperii Sinensit

confinium positis, atque ab impériali territorio quatuor mille li rémo-tia , jacent. Regio 1’ cou-tchheou ad aquilonem , montes Tmungæhanad

meridiem , San-«vend occidentem, et Iu-chan ad orientem niti sunt.

(4g) C , J : Rebellem regni San-miso principem. V(50) Sic B , G. Perperam Noël : Trucidaoit. C , illum carcere in-

cluait et ærumnis conflictavit; errant qui litteram hi interpretanhù’

rha (4;753) occidere. t(51) H : Kouen, pater imperatoris Yu (7,l06) qui diluvii aquumale deduxerat.

(52) A, I z Littera nouï(crimeu) urbi loco accipitur, se. aliquem"(auquam-criuünia-reum-tractare, plectere (GG). A : lutes quatuorhomines castigavit (pouf). Aliter B, C : Statuit de homm quatuor(son) sceleatorum criminibus (amuï) , i. e. illos debita pana aficcit.’

Page 78: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(tu) unnm, en. un. 73M ait: Humanus vir °erga fratrem-minorem’, nonoecultat iram°; non fovet odium°. Diligit ct1 amat illum ,et nihil-amplius °.

S. X11. diligit illum, cupit illum bonoribus-insig-hem au”; quia annal illum, cupit illum divitem essc°.Sic (Chun) regulumœonstituendo illum in ragua Yeoupi, ditavit et honoribus-insignivit illum °. Si dam ipse erat1’irnperator, frater-miam fuisset * privatus-bomo, num-qnid posset dici dilexisse et amavisse illum"?

S. XIII. W’. Ausim interrogare : Quidam dixerunta dBelcgavit illum. a H00 quid significat°?

M ait : Siang non poterat (53) ’summa-potestate-ùti in hoc regno. *Imperator jussit præfeclum admi-nistrare hoc regnum et exigent ejus ’vecligalia°. Ideodictus-est illum relegasse. Quomodo (Siang) poterat op-primere bains regar’populum’i’ *Quamvis-ila-sit, (Chun)

eupiebat ’assidue’ videre illum; ideo (Siang) *indesi--

fienter veniebat. u Non (54) exspectans tributum-acci-piendi tempus, (55) Itaque propter administrationis ne-

53) C : Jus vitæ et macis, dandi et anferendi potuhtem intel-ligit.

(54) E z Verba hæc e’x capite libri Chou-king, nunc deperdito,deprompait.i (55) Clientelarea principes , singuli sexto’ quoquei anno , impe-ntorem, adminiatrationis son rationem reddituri ac vectigal so-lnturi, adibant. Perpcram Noël : Set! quotimumque ses: affaitât)!00min au: negotium. C : Liner: pou (non) ad duaa aimul phrasesrefertur. - Juxta hune interpreteru addidiineque, qua quidam v0:loco multun lncem alleu, et ineptum sensum tollit. Repugnat enintSion; negotii causa adire 0mn, fratrem minorent omni negootio vacuum cnnctisque impedimentis liberum eue veinent, ut eum’

Traquentius excipent: A

Page 79: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

74 "un (un)golfs i excipiebat (56) Yeou pi. Hic locus (57) illud

significat °. 4l5. XIV. Hian khieoumeng (57’)interrogans ait: (V etus)sermo ait : Egregii et virtute-prædili° Litterati principemnon possunt * efficere-subditum (58); patrem non possunt’efficere-filium. (Tamen) quando Chun (59), ivnltu-ad- -allstrum-converso°,stabat, Yao ducens ’regnlos (vultu-ad-septentrionem-convcrso (60) °, honorem-exbibebatvfli r)Tilli; Kou seou etiam, ” vullu-ad-septentrionem-conver-so °, honorem-exhibebat (62) illi. Chun videns Kou seau:

(56) I. e. regni l’eau-pi regulum.

(57) V0: illud indicat litteras tchhang-tchhm; (midue) et jouas-jouai: (indesinentcr). V id. supra , S. X1", lin. 8.

(57!) E: Iliamkhr’eou-meng, Mencii discipulus.

(S8) Sic septem interpretes Sinici (excepto E) et utraque vers.Tart. Perperam Noël : Passim m’unt longe usa esse probatum, quadcadmie vidulùoùnecpossilagaliegem, ulsubditum , me empruntai,ut filium deal, se garent. Liner: rabbin et tseu significant : aliquemrauquant subdilum, tanquamfih’um halant, maclant. C : Litteratusvirtute licet principem superet., principem revereri tenetur, necpotest cum facere (i. e. tractare tanqualn) subditum; virtute licet ipatrem præstet, patrem revereri tenetur, nec potest cum facere(i. e. tractare tanquam) filinm. [bât Inde patet virtutem dignitatiCedere. - E0 mugis doclum Noël tain graviter errasse miror, quadinfra (S. 16) eumdem locum optime verterit z Cul- alun manquantimperalonm Yao au rubdüum habuen’l , probe ïntelh’go...

(59) J : Nan-mz’an, principis sedes, dom , solio subnixus, admi«niatrandis imperii rebus solemniter præest.

(Go) J: Pe-ml’an, subditi (clientelam imperatori profitentis) sedes.

Id erat principem sunm in subditi loco babel-e.(61)) G , GG z Vivente Yao, alun imperatoris solium nondum

conscenderat, sed imperium tantum vicarius gubernabat. Quomodoigitur imperator Yao subdito suc alun, honorera exhibuisset?

(61) J : 1d etiam en: patrem sunm in subditi loco habere.

Page 80: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un: u, en. m. 75ejus vultus * contrahebatur, i. e. conturbabatnr. * Confu-cius (63) ait : n In hoc tempore° , ’imperium periclitans °

(64) * sitnm-fuit-in-extremo ° n l * Nescio an hic sermovernis sil nec ne "b?

M ait : Minime. Hic non est 1"sapientisfi sema. BegniThsi orientalium agrorum (65) hominis° sermo est °.

5. XV. Ubi Yao consenuit°, Chun vicariam-adminis-trationem -suscepit °. Yao tian (66) ait : Cam post (67)*viginti et octo aunas , (68) Fang hicung" (69)*diem-obiiséset , (7o) centum familiæ quasi patentassent pa tri-defunctoont matri-defunctæ, ( cum luxeront) tribus annis (71), et

(G3) Bi: Hoc dictnm, ut permnlta id genus, Con’fucio falso ad- vscribitur.

(64) J : Littera laie! litteræ ki-ki pariter signifiant weï(l,o33) ,pericnlum, periculis obnoxinm , periclitari.

(65) B : Hominem intelligit in agris , ad orientale regni T’aiconfininm sitis, degenlem.

(66) Annalium imperialium libri capnt, sic dictnm quia impe-ratoris Yao legcs (tian) continet.

(67) I : Ghun .per oclo et viginti annos imperatoris vice remmsummam administravit.. (68) J : Yao cognomine dictus Fang-hinung, i. e. vir immensis A

meritis clams. .(69) J : 17mm, i. e. ascendere; la, i. e; descendere. Quando mo-

rimur , purior materia (anima) in cœlum ascendit, impurior ma-

teria (corpus , E) in terrain. descendit. p(7o) Perperam Noël : omnes populi. B, C , I, H, J : Litterœ pe-

sing hic et in superioribns capitibus , (GG) imperialis tantnm terri-torii, centum li complcctentis, popnlum indicant. GG : Licet cæte-rarnm imperii pan-tint!) populi pcr tres annos lnctum non servarint ,musicis tamen concènlibns sese oblectare non sustinnerunt.

71) Sic B ,i l, J. C vero’litteras son-niait (tribu annis) «onlad phrasim sq. sac-haï (quatuor maria).

Page 81: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

76 - Junon (mu)quatuor marium accola cohibuerunt et silentes-tenneruntocto sonos. n

Confucius ait: Cœlum non-habet duos soles; populos(72) non-habet duos imperatores. Si Chun (73) ’factus*imperator°, adhuc, ducens ’reguids° , fecit imperator-i

Yao (74) trium annorum luctum ., tune duo ’impera-tores jurant °.

l S. XVI. Hian khieou meng ait: Quand à Chun ’ nonfecisse-subditum (75) Yao . tune ego * oblinui andire tuadocumentait. (76) Carminum (77) liber ait: n îSi pervadas(7 8)" imperium , nulla non est imperatoris terra ; si sequ-ris terræ° ripas. nullus non est imperatori subditus. aNunc Chun *ubi-fuit” imperator" , ausim interrogare:

’ 1: (79) Kou seou ° non fuisse subdilum, ’Quomodo?

(7 a) I. e. non potest habere. .(73) J:Si , Yao nondum e vivis sublato , au imperator factura...

(74) J :Cnm oh defnnctnm Yao trium annotant luctnrn observaiinscrit, patet cum habuisse Yao tanqnam imperatorem.

(75) I. e. non habnisse, non tractavisse tanqnaln mbditnm. J :Chun, nonnisi post Yao defnnctum, impentorio solin insuline.en tnis verbis probe intelligo.

(76) J : Sed circa id quod dixisti, a Chun non habnisse purentut subditnm n , dubius adhuc hæreo.

(7 7) A : Liber Carminum, tom. Siao-ya, 0d. Pe-chan (953-s,a75).

(78) B : Si pereurras omnes oras, omnes regiones qua: mariaambiant, i. e. universum imperium.

(79) J : Quando , defuncto Yao , imperii habenaa capessivlt ,nulle (C) crut regio , nullns populos, nullna homo qui imper-aoris-potestati non subjacent. Licet igitur Kawa (ains pater «au, cumintra imperatoris terras daguet, un imputai 50W t’aidenous" est.

Page 82: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un" Il, en. tu. 77liait : Hi versus (8o)° non illnd° dicnnt °. Vit-i ape-I

rose-laborautcs circa imperatoris negotia et non obti-ncntes(8i)alere pattern et matrem (illos compenseront)";quasi dicerent : in his (82) nullum non est imperatoris ne-gotium (83); nos (84) vero solum, ingenio-prædili , defa-tigamnr°.

S. XVII. Ideo qui explicat versus. non debet. adira-rendo (85) uni litteræ , nocere uni phrasi (86); non dcbet,adhærendo uni phrasi, nocere (87) menti. Si ntens suacogitatione, obviam-eat(88) menti, tnnc *assequitur (89)illam. Si adhæreas planai sen nudis verbis , et nihil-

(8o) C: Hic libri Carminum locus non ait imperatorcm potnisacpatrcm suam in anbditi loco habere.

(8l) Gall. Ne pouvant pas. A : Prefccti qui in bellicis expeditio-nibus proeul occupati , urgente remua pro imperatore gerendarnmneceuitate , damna repeaere neçibanL.

(82) A : ln bis qua agimus...(83) A : Quicnmqne igitnr intra imperatolis terras doguin, ac

painde illi, tanqnam subditi parent, cardeur ac nos lobons ana-tinere temntur.

(84) B z Quare nos solos imperator, ntpotc pmdenüa et l’agoniemeliores , tanto labore defatigat? Nonne permulti alii idem prunuspossunt et debent?

(85) Sic C : Dnæ liner: i (I 15) que landati carminis initia occur-rnnt idem sonant ac ni (4,926).

(86) Sic C et alii multi.(87) C : Littera tchi, pacte vcl maoris mentem , littera i lectoris

son interprctis indicium significat.(88) C, E : Auctoris menu-m, juta sani indicii [egos e variais

dicet-e , conque molliter interprctando asseqni calamina! est ,quoties, ad verbaux airois exiliter accepta, recta rationi reposant.

(:9) au." Il, tune «mm oui..." (a. Toraobtinnine) tu...(go) Snpple : mnlta in libris absurde scripta tibi videbudnr.

Page 83: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

78 MERCI! (xnvm)amplius (90)°; v. g. : odæ Yun han ° (91) versus aiunt :« Exfamiliæ Tcheou reliquo ’ nigricomo papulo , par;existit unicus superstes (92). » Si fidem-adhibeas his ver-.bis°, tune in Tcheou non-est superstes populus"! ’

5. XVIII. ’Pietatis’ cumulus : nihil mains quam hono-

reëafficere parentes (93). Honorerafficiendi parentcs°cumulus : nihil mains quam ex -*imperio alere. Cam esset’imperatoris pater, (94) id à honorasse° cumulus est °-.

Cam ex ’imperia (95) aluerit, ide; aluisse°- cumulusest °.

1Carminum (96) liber ait : (Chun) assidue (97) cogita-bat à pium-esse°; quand à pium-esse °,° exemplumfuit.Hæc illud (98) dicnnt".7 XIX. Chou Æing (99) ait: « Quoties . °reverenter sera

(91) A :Libcr Carminum, tom. Ta-ya, od. Yun-han (11,952:-5,101).

(92). Inde sequeretnr ne unnm quidcm ex populo familiæ Tcheou(1,187) hominem evasisse salmm. Quad quidem falsum in. E : Poctahyperbolice sic loquitur, ut immensam hominum mnltitudinemfame periisse innuat.

(93) Quasi dic"eret : Cumulatam pistatem asseq-uendi via est...

(94) J : Supple : et Chun cum, ut pattern , honore afficereu.(95) H : lmmcnsis imperii reditibus patrem aluit.(96) J : Liber Carminum , torn. Ta-ja, 0d. Ilianwou (8-4,658).(97) Sic A , B. Aliter vers. Tart- utraque : Assidue cogita à pium-

csse. Amer C, G, I, H, J : Si quis homo cogitet, etc. - Littcra

ne est particula auxiliaris. I(98) J : Hue carmina significant Chun perfectissimam pan-cm

honorandi et alcndi rationcm attigisse. Qnamodo vir qui omnçsvirtutis numerus ita impleverat, pattern tanquam subditum habçrç

potuisset? ’

Page 84: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un! u, en. 111. . 79viens , invisebat Kou seau , ’venerabundus et’ tremebun-

dus erat. Kou seau etiam vers (100) obsecutus-est° (rai). nlllud est (102) a pattern non potest ’efficere-filium° n.

â. XX. Wan tcbang ait: (r03) 1". (imperatorem) Yaoex * imperio danasse Chun , ’est-ne verum’?

Meng tseu ait : Minime. *Imperator non potest ex’imperio’donare hominem.

W ait: ’Quamvis-ita-sît, Chun habnit *irnperium °;quisnam dedit illi?

1V. ait : Cœlum dedit illi.

XXI. W: Quaad à Cœlum dedit illi°, numqnid"clare-loquendo mandatum-dcdit illi°? i’ 1V. ait: Minime. Cœlum non loquitur. Per (104) ac-tiones et res significat illud , et nihil-amplius°.

(99) J : Grau-king, cap. Ta-yu-mo (r,79’7-7,roG-ro,axo).

(roc) Sic vers. Tart. Aliter C : Kou-seau filinm suum alun magnapieute præditum esse credidit (sin). Aliter Noël : Monilis filiifidemdam (sin).

(rai) C : l. e. filii de colenda virtnte consilia secntus est, etprisca set-iule in lenitudinem feliciter conversa, sensus vcre pater-

nos crga filium induit. i(ros) lllud confirmat quad prins (vid. S. XIV) dicebarn , scilicet,

etc.. (m3) l. e. imperatorcm Yao ministro 67mn imperium dpedisse.

(r04) C : Littera bing, privatas alicuius actiones significat; lit-tera se, res in gnbernando populo gestas. Cœlum, privatis ejusvirtntibns vim populis convertendis idoneam, rehns gestis felicemexitum semper dando , voluntatem suam. patefecit. Perpcram Noël ,0b eximias annules et pmclare geste quibus amalus crut. I nonsignificat ab (à cause, en confidentiels de), sed per (parle mayen .

de). - 4 *

Page 85: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

80 u a N c r 1 (aux)5. XXlI. 77. ait: r5 per actiones et res signifiant illud ’,

" quomodo i a1V. ait : * Imperator potest (tantnm) proponere. homi-

nem (r05) ad 1 Cœlum . non potest jubere ut Cœlum detilli ’imperium. *Regnlus potest proponere hominem ad

iimperatorem; non potest jubere ut *imperator det illi8reguli-dignitatem. * Primarius-præfectus potest propo-nere hominem ad *regulum, non potest jubere ut ’re-gulus det illi *primarii-praafecti-dignitatem.

* Olim Yao proposuit Chun ad Cœlum(106) , et Cœlumaccepit illum. Illuslrern-exhibuit illum (107) ad popu-lum , et populos accepit illum. .Ideo dicebam : Cœlumnon loquitur; per actiones et res significat illud , et nihil-amplius °.

5. XXIII. W. ait : Ansim interrogare : per « proposaitillum ad Cœlum et Cœlum accepit illum ; illustremvexhiboit illum ad populum, et populos accepit illum(108) a , (109) *qnid (intelligis)?

1V. ait : Jussit illum præesse (1 10) ofi’erendisësacrificiis,

(105) H : l. e. virum sapientcm qui sibi succedat.(106) C : Ministri Chun privata agendi ratio nec non res publies

geste Cœlo placuerunt.(1o7) H : Ministri 67mn virtntem populo conspieuam reddidit,

ejnsque tutu privatc actiones, "tnm publia gesta omnium animi:planeront.

(108) l : Loquitur de sacrificiis qu. oùrchantnr soprano colidomino, se: rebras venerabilibus, (se. frigori , cabri, soli , lm,

.stellis et siccitati) et strontium ac flnminum Spiritibus. C : lllud esta Eum proposait Cœlo s.

(109) C : Qnibns signis Cati volontas emicnit?(un) J : v. g. Juxta litantium vota, opportune tempore secundi

venti flavernnt, fœcundæ pluvia: decidernnt, etc.

Page 86: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(1.) 1.113111 11, on. 111. 81et centum spiritus grata-habuerunt” (sacrificia ). IIIudest: Cœlum accepit illum. Jussit illum præesse (publi-cis) rebns, et, rebus ab sa optime-administratis , centumfamiliæ (111) tranquillæ-fuerunt °. lllud est) populosaccepit illum °. Sic Cœlum dedit illi, homines dedernntilli. Ideo dicebam : ’Imperator non potest ex *imperiodonare hominem.

5. XXIV.1Chun adjuvit (1 1 2)Yao ’ viginti et octo armas;id nou est quad homo° patuerit facere°; Cœlum°(1 13) est.

Cam Yao obiisset, trium annorum °luctn absoluto,Chun (114) secessit-a "a Yao° filio in (115) anstralisfluvii° australem-partem. ’Imp erii” reguli qui vere-invi-

suri et in-autumno-invisuri venieôant, non adibant tu;Yao °filium, sed adihant Chun. Litigantes et accusan-tes° (116), non adibant ni; Yao° filium , sed adibant

(1 r 1) Sic vers. Tart. C : Eo administrante , pace fruitæ sont. IdeminterpreszLittera ’an bic idem sonat ac fa (4,034), parera , obs equi

(1 la) Littcra siang (adjuvare), hic et infra alicojns ministmm-que Isignificat.

(113) l : Poterat quidam cum in ministrum eligere, sed efficerenequibat ut tandiu (se. a8 aunas) in dignitate permanent.

(114) A, J z Cum Than-tehau (34,4066) legitirnus esset thronilucres, illi Chun imperium relinqnens, se recepit in.. - Quandiu (C)funereis rebus parentalique lnctui vacavit Than-tchou ,vicariam im-perii administrationem tenoit Chun, sed luctu peracto..

(115) C : Nanga (australis florins), sic dictus quia ad meridia-nom pattern urbi: imperialis Ki-Ichheou (624,2381) finit. Hnins(se. crocei fluvii) pars meridiana est 111-tchheou (10,365-a,381).

(1 16) Tart. interprcs , transpositis litteris «rang-.70, vertit : accu:santes et litigantes. malaria: pecnniæ vel opum [item agere, diciturJ’oullg; de criminosa causa jure contendere, dicitnrya. Alii inter-prett. littoral soma de iisdcm vicia intelligunt : viri (l) agentessuam nondum diremptam criminis-litem. i

2.. 6

Page 87: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

82 lumen .1 (Li)Chun. Qui (heroïcas virtutes) carmine-laudabant (l i7)et canebant, non carmine-laudabant nec canebant "aYao° filium, sed carmine-landabant et canebant Chun.Ideo dixi : Cœlum (i 18) est". o’iPosthæc (I 19)° transivit-

in medii regnum et conscendit 1"iinperatoris solium °. Si°( i 20) habitons "a Yao ° palatium , ursisset «î; Yao* filium ,

id fiiisset à usurpaSse° , non r3 Cœlum dçdisse °.

5. XXV. Thaï chi (121) ait: Cœlum videt; per meipopuli ovulas videt. Cœlum audit; pet mei populi aurasaudit. Hæc illud (122) dicuntf.

5. XXVIJ Wan tchang inlerrogans ait : Homines *di--cunt : c Usque ad In (123)°, virtute (124) debilitata, non

(117) Sic vers. Tart.(l :8) I. e. id a Cœlo provenit.(I 19) C : Deinde ,populis omnibus ad eumcerutim confinentibus ,

ex austrsüs fluvii (vid. n. l :5) meridiana parte, in medii regnnm ,quasi coachs, tramât, ut imperisli solin consideret. Quamvis ar-dentibus universi imperii volis mponderet, revers amen Cœli vo-lunuti obsequebatur.

(no) C : Si ante: se in meridianam crocei fluvii pattern non rece-pisset, si non aspectons donec omnium volis ad solium capessen- idum vocaretur, in imperatoris Yao paiatio substilisset, et sic legi-timo hæredi vim quasi intulisset, nonne imperium mafia usurpassequam a Cœlo accepisse censeretur?

(I si) MIL-hi, Annalium imperiulium capot.(ne) Fesfinus universi populi ad cum concums , id quod mode

dicebam , se. Cœlum dedisse illi imperium, ciste indicat.V (H3) Supple : Sapientes ministri, non filii , imperii habenas sus-ceperunt. C : Yao et Chun insigni virtute clameront; ideo , propriæutiliutis obliti, filiosque degeneres a solii hmdihte excluant",imperium ministris (Yao, ministro 0mn, 67mn, ministro lu) tra-

didernnt. i

Page 88: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un: n, en. 1H. 85transmisit ad sapientem , sed transmisit ad filium u ; * est-ne verlan P

M. ait : Minime; non ita est’. Si Cœlum (125) det sa-pienti , tune dat sapienti ; si Cœlum dei filio , tune dat filio.

5. XXVÎI. ’Olim Chun proposait (:26) lu ad Cœlum." Decimo-septimo anno(i 26’), Chun obiit. Trinm anno-mm °lnctu peracto , lu secessit-a ne": Chant filio (127) inngionem Yang tchhing. *Imperii ° populi secuti-suutillum, veluti post Yao dehmctnin’, non secutî-erant"a Yao° filium, sed secuti-erant Chun °.

lu proposait I ad Cœlum. Septimo auno (128), ludiem-obiit. Trium annorum ° luclu peracto , I (129) se-cessit- a vos In° filio in mentis (130) Ki chani° septentriona-

(ia4) C z Sed la , imperator-ibus Yao et 011m virmte ac sapientiasolde inferior, propri: familiæ, non imperii utilitatem respexit,ideoque etc.

(:25) C : Si Cœlum , populos sapientis mon captos ad cum cer-tatim concurrere juliens, imperium se illi date velle ostendat, tuneinnperator Cœlo obsequitur, et..

(1:6) J z Proposuit, i. e. cum in minimum elegit.(126-) Sic vers. Tart. se. Ex quo Iu ministri partes ohibat... J hæc

cum pmedeutibus conjungit: Cam per septemdecim aunas illum

habuisset ministrqu ’(1:7) J : Nomiue Changbkiun (I,sgg-1,563). - Longe recessit utlegitimo hæredi imperium cederet.

(1:18) Sic vers. Tart. C et J, ut supra , hæc cum præcedentibusconnectuut : Postquam illum septsmdecim mais habuisset minis-r-truln. A : Sed tempore "5 Iu et I, idem non accidit, i. a. non mi-nistris , ut prias, sed filin adhæserum populi, enmque imperatoremsalutaverunt.

(:29) A : Ut filio tin-oui hæredi imperium codent.(130) Papes-am Noël z In Iocum Æ-chan-chi-jn. Littera W

6..

Page 89: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

-*

84 u n N c Il (Lu)lemëpartem. Qui (131) vere-invisebant et in-autumno-invisebant ° , qui litigabant et accusabant , non adibant I ,sed ’adibant Khi , dicentes : (132) Nostri principis° filins

asti. Qui (heroïcas virtutes) carmine-laudabant et cane- ihaut, non carmine-laudabant net: canebant I, sed cane-bant Khi, dicentes : Nostri principis° filius° (133) est. n

à. XXVIlI. 1 Than tch0u° fait ’degener a paire, n;Chun° filins etiam fait * deg’ener. Cam Chnn° adjnvisset

Yao, cum In° adjuvisset Chun° ** multos-annos (134) ,spargentes beneficia in populos diu-permanserunt (1 35).Cam Khi sapiens esset. potait veneranter suscipere et(136) coutiuuare roi lu ’ normam’. Cam I ° adjuvisset In °

" pauma-aunes . spargeus beneficia in populos non diu-

(leg. tchi) genitivnm casum denotat; littera in significat, gal]. lenord d’une montagne (Khang-ln’).

(131) Sic litteras tchhao et kirs explicat Kim-hi. Cf. Deguignesii

vel Basilii Diction. sub littera kirs. ,(13s) I : Nostrnm principem perfecte refert, ejus filins et succes-

sor merito dici debet.(133) A : Inde patet Cœlum filio 101i imperium destinavisse; quo-

modo pomisset lu summam illi potestatem non transmittere?(184) C : Tan dinturnis beueficiis firmum populi amorem sibi

conciliare potuemnt. Ideo populos imperatorum Yao et Chun nonfiliis , sed ministris (Chun et In) adhæsit.

(x35) I. e. Benelicia in populos diu spsrserant. Melius Grecs :Ennui." fig, est); un): 111’17thva voulu 9061" finisseur.

(:36) C î KM. utpote sapiens, ac proinde paterno regimini cou-tinusndo non impar , populos arche amoris nesu sibi colligare po-terat. [deo ministrum I qui septem tantum annis imperii summumserinent , statim posthabcntes , liliaux sceptri bæredem împerisli -potestate indui voluerunt.

(137) C : Si 0mn octo et viginti annos, si la septemdecim , et Iseptem tantum , ministri partes e;erunt, si imperatorum Yao et

Page 90: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un) usa! u, en. Il]. 85.(137) permanserat. T; Chun, lu et! mutuo dilïerre * tem-poris-diuturnitate-et-longiuquitate , r3: eorum filins ’modosapientes, mode) * degeueresfuissa , pariter a Cœlo venit°;non est id-quod homo ’ possit ellicere °.

5. XXIX. Quod nemo °facit (138) et-tamen fit°, Cœlum

est; quad ([39) nemo° accidere-facit et-tamen accidit,

fatum est". I5. XXX. Ut ùprivatus-lnomo °(139’) habeat ” impe-

rium , ° cum virtute oporlet referre Yao et Chun , ac in-super (oportet) eSse ’imperatorem qui propomt, (140)illum. Ideo (I4!) * Confucius non habuit * imperium.

â. XXXI. Ut princeps qui ”” hæreditario-jure habet*imperium ,fiat is-quem Cœlum’ (142) deserat , i. e. solio

dejiciat, cum oportet referre Kie et Tcheou °°. Ideo (x43)11 yuu et Tcheou koung non habucrunt * imperium.

au". filii T7Ian-lchou et Chàng-kiun sapientia destituti fuerunt , dumcontra imperatoris lu filins KM virtute et sapientia clamit , id nonab homine , sed a Cœlo provenit.

(138) Alludit ad supradicta , p. 85, l. I , 2’, 3.(139) C z Alludit ad «à populos non liliis bœredibns, sed sapien-

tibus ministris, festino animi impetu , adhæsisse. Vid. n. 187.039.) Tart. vers. præteritum babel.(:40) J : Ut Yao proposait Chun, ut Chun prOposnit Iu.(i4!) Ideo Confucins,virtute licet imperatoribus Yao et 0mn non

cederet,..(14:) Tart. interpres præteritum posait. C : Principem solio non

facile deturbat Cœlum.Filium throni hæredem , licet non admodumsapientem , Cœlum summa potestate non spoliat , dummodo impe-ratores lie et Tcheou inhumanitate non- æquiparet; quanto minussi paternas virtutes perfecta imitatione referai!

(143) C :Familiarnm lu, Change: Tcheou hæredes filii , veluti KM,

Page 91: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

86 unau5. XXXII. I yun adjuvando Thang elfecit-ut reguaretsuper ’imperium. Thang (144) defuncto , Thaï ting (145)

nondum constituto bande, (x46) Waï ping , duo anni ,Tchoung jin , quatuor anni. Cam Thaï liia (147) evertis-set ac labefactasset imperator-ù Thang° statuta et leges ,l yun relegavit (148) illum in palatin Thoung (x49) tresannos. Cam Thaï kia dolens culpis, sibi succensuisset(150) et se-ipsum composuisset (i51); cum in Thoung

Thaï-Ia’a et Tchhing-shang, sapientia puditi pariter liserant. Ideo

[:7110 et Tcheou-koung, licet Yao et alun virtute æquarent , licet abimperatore propositi Cœlo fuissent, usque ad vitæ finem ministrestantum egeruut.

(144) J : 17m, cum tredecim aunas repassa, centesimo matisanno obiit.

(:45) J z Thaï-a’ng imperatoris Thon; filins natu major; prame-

tura morte ebîit , prinsquam solium conscenderet.(146) J : Vrai-pin; et Tchoung-jin orant e95 Haï-lin; francs mi-

nores. Perperam Noël : Waiïping imperator erratas est et regnaoüduobus Chumegr’n mon? quatuor amis. GG : InterpretemTchhin; (7,180) unice sequi oportet : quando (G) insperator 171m;obiît, Wai-ping duos aunos, Tchaung-jin quatuor aunos natuserat. Thaï-kia cum tutu major esset, statim post 17mg defuuctumimperii habenas accepit. Si vero (C) Waï-pin; et Tchoung-jin se:aunas repassent, quomodo I-jun filium Haï-Ida per tres annos(ab imperatore defnncto) patri parentaturnm in palatio Thoungpostea relegare potuisset?

(:47) J : Haï-Ida, «a Haï-tin; filins, imperatoris Thon; nepos

erat. x(I 48) H : lllum relegavit in palatium Thoung, in quo deiimcti im-peratoris (Thang) monumentum esstabat, ut ejus memoriam prcanimo habens, emendatis tandem moribus, ad virtutem coleudamlese transferret.

(149) H z Luctûs peragendi spatium innuit.(du) J z Je. ob præteritas culpas.

Page 92: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un: Il, on. in. 87tribus annis habitans, i. e. colens, humanitatem , et se-transfereus-ad æquitatem , °dociliter-audiisset I yun° do-ceutem ipsum , °iterum (152) rediit in urbem Po.

5. XXXIII. T5 Tcheou koung ° (x53) non habuisse’imperium (154) est velut à 1° (155) sub fanu’h’a Hia ,et à l yun’ (:56) subfanu’lz’a In °.

âÇXXXIV. il Confucius aiebat : (157) quoad àThang et lu (ministris) tradidîsse , quoadfanu’h’as Hia ,

In et Tcheou continuasse , i. e. filiis-transmisisse, eorumæquitas nua est.

â. XXV. Wan tchang interrogans ait: Homines ” aiunt:

(151) J : Ut se virtuti in posterum colendæ idoneum præstaret.(15a) I 11m vitiis purgatum novisqne virtutibus clarum Thaï-

nkia videns , illum in urbem imperialem Po fulgenti diademaleregiisque vestibus ornatum redsuit, et in paterno solio ipsi destinatoconstituit.

(153) J :Iâcet Tcheou-houng, dum ministruln agent, eximia vir-tute gestisqne insignibus clamer-h, imperii tamen dominio potitusnon est, quia sapiens Tchhlng-wang patri succedere poterat.

(154) Gallice : la miton pour laquelle Tcheou-koung n’a pas été

mm, est la mlme que celle, etc. i(155) J : I non evasit imperator, quia MINE: filins) paternes

virtutes et negimen oontinuare potent.(156) J : 111m remm summam adeptus non est, quia filai-Ida ,

emendatis vitiis, lmmanitateque diligenter exculta, in imperialemdignitatem , sibi bercditario jure debitam , restitui (lignas fuit.

(i 5;) C : Ne imperatores Yao et azurs privatæ utilitati cousuluisseputes. Yao et azurs imperium ministris, necnon lu filio , traden-tes , eamdem æquitatis legem pariter secuti sunt , quia nimirum , inutroque casu, Cœli tantum voluntati parutre. Quid impera-tor-cm qui dignitatem suam filin transmittit virtute defectum suspi-

caris Î ’ l

Page 93: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

88 51men (1.1V)(158) I yun (159) pet * coquinariam-artem quæsivit (160)Thang: ’est-ne ver-nm?

Meng tseu ait : Minime; non ita est°. Iyun dam araretin regni Yeou sin° campis et deiectaretur imperatorumYao et Chun° 1 norma °, si abfiiisset hujusmodi (1 61) æqui-

tas °, si abfuisset huiusmodi (162) norma°, licet (163) do-nasses illum ex * imperio , z’dnon respexisset°; licet (163)

subjuncli-fuissent mille ** quadrigarum-equi , id non re-spexisset°. Si abfuisset hujusmodi æquîtas°, si abfuisset

hujusmodi norma° , ne] ex una festuca non donassethominem; ne] (164) ex nua festuca non sumpsisset ahimmine.

5. XXXVI. Quum Thang , mittens homines, cum (i. e.oblatis) sericis-voiuminibus invitaset illum , ** vultu-

(158) C : Alii aiunt : I, nomen est famiiiæ, Yun, nomen hono-rificnm; alii vero z dicebatur ’0-heng(11,7Ga-9,677); [11m est

magistratùs seu præfecturæ nomen" A(159) A11 verbum : par si , vel ope en; in-frusta-sæcare et coquere

carnes.(160) Quæsivit , i. e. aditum sibi fecit ad Thang. J : Cum rectam

normam sequi gauderet, imperatore cum ad aulam muneribus io-vitante , ultro venit, ideoque illum quœdn’ese dictas est.

(161) J : Littera i rectæ norme: opportunitatem, couvenientiam,littera tao rectam imperstorum Yao et Chun normam indicat.

(16:1) J : Quasi diceret z Si lœss æquitate, si læsa recta-noms,totius imperii dominus constitutus fuisset. Liners Io idem sonat acilli magistralum , dignitatem conferre. Aliter E : Si illi latins im-perii rediras dedisses. ’

(163) Sic vers. Tartarica. E: Ei licet equorum ennui trahendoaptorum quatuor millia obtulisses.

(164) Sic H, I, i. e. E z tune unnm festucam nec alteri dedisset,nec ab en accepisset. H : Kz’aï(99), usurpatur pro kiai’(8,837).

Page 94: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(tv) mon 11, en. 111. 89contento-et-nihii-cupienti-similis ait z Ego *cui-usui(1 65) imperaton’s Thang° invitationis-titulo-oblata serinsvolumina adhibelio ° P Mihi (1 66) numqnid est sîcut habi-

tare-in *agrorum ’medio et xisic (167)° delectari impera-torum Yao et Chun° norma’i’ i

5. XXXVII. Thang ter misit (homiues) qui irentinvitare illum. xiTune (168) ’animo-commotus mutans- Aque eonsiliurn ait: (169) Quam me degere-in ’agrorum°medio , et sic ° oblectari imperatorum Yao et Chun °norma, ’nonne-melius-est me efiicere hune principemesse imperaton’bus Yao et Chun° similem principem° ,

*nonne-melius-est me efiicere hune populum esse impe-ratorum Yao et Chun° populo (similem)° 11 *Nonne-melius-est me per * me-ipsum propriis (170) oculi:videre illud°!

5. XXXVIII. Cœlum (pergit I yun)s cum produxithune populum°, jussit viras qui (17 1) ante sciverunt, in-

(165) Aliter E : Quid est quod propter oblata munera agros de-seram? - Vulgatam interpretationem sequi præstat.

(166) I. e. Nonne milii satins est (J) placide inter agros degerequam publicæ administrationi periculis obnoxia: admoveri?

(167) lta vers. Tartarica. Aliter B, J : Es (Jean) horum (ehi)campomm ° medio.

(168) Sic A et vers. Tart. E : Postquam (Ki, 3,861) venisseut et

recessissent. A(169) Phrasis ordinem sic restitue : Nonne melius est me efficere

etc., quam degere in..(170) Tart. interpres vertit thsin per doudsimbi. egredi. Que: qui-

dem interpretatio a vulgatis longe aberrat.(171) B :Jussiteos qui remm cognitione alios superarent, mentem

acuere iis qui ingenio tardions illam cognitionem nondum haberent ;iussit virosqui prucoci ne! acriori intelligentia prediu’ ,rerum rationes

Page 95: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

90 usuel!teiligentiam-indere qui post sciunt; jussit viras quiante intellexerunt, intelligentiam-indere iis qui post in-telligunt°. Ego ex n’imperii populo° ille sum qui antescivi°.; ego volo ope hujns normæ intelligentiam-inderehuic populot; si non ego intelligentiam-indam illi,°quisnam indet°P

5. XXXIX. Si, inter i"imperii’ populos, i’privatns-

homo out * privata-mulier essent qui non perciperent. . imperatorum Yao et Chun° beneficia (172.) , cogitabat

id esse quasi ipse impellendo °im1nisisset illos ’in-fossæ-medium. In *se-ipso (173) sustinebat *imperii °onus(174) *sic. Ideo adiens Thaug, hortatus-est illum, aceEecit-ut debellaret (175) Hia et salvaret populos.

S. XL. Ego non audivi virum fuisse qui tortuosum-fa-ciens (176) se-ipsum, ° rectos-fecerit homines°! quante-minus qui dedecorans (177) seipsum,° rectum-facere

* imperium possit ’. 4percallerent. J :Siun-tehi, i. e. ante alios noue quid faeere deceat;v. y. oportere (B) in parentes pium esse. Sûre-laïc, i. e. ante aliosintelligere qua de causa hoc illudve facere deceat; v. g. quare (B)juniores seniorihus reverentiam deheant.

(17a) H : Se. lmperatorum Yao et 0mn agendi normam. 111mpopulum non solum docendi , sed etiam alendi eux-am sibi incum-ber-e intelligit.

(173) Phrasim khi-neu-jin-i etc. sic eonstruunt A, B , C , J.

(174) J z Indicat litteras et sqq.(175) J : Littera Hic immitem imperatorem Kit (4,aao) innuit.

Efficere volehat ut princeps evaderet alter Yao aut alter au»,ejusque populus horum imperatorum populos virtute et felicitaterefend.

(176) J: Confer tout. l, cap. V1, S. I. -(177) C : I-yun, coquum agendo, maximum sibi inusisset op-

Page 96: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(LV1) une 11, en. 111. 915. XLI. Sanctorum hominum° actiones non sunt simi-

les °. Quidam (178) longe-reeesserunt, quidam propius-aecesserunt; quidam abiemnt , quidam non abierunt.E01tendebant ut puros-eificerent * se-ipsos et nihil-amplius °.

Ego ’audivi illum pet *imperatorum Yao et Chun°normam quæsivisse (179) Thang; non audivi (180) per” coquinariam-artem °.

*I hiun (181) ait : Cœlum (182) puniens (perimens)cœpit debellare a Mou koung , ego cœpi a Po.

5. XLII. Wan tchang interrogans ait: Quidam aiunt’Confucium in ragua We’i diversatum-fiiisse-apud *vi-

mm-ulcera-curantem; in regno Thsi diversatum-fuisse-apud eunuchum nomine Tsi hoan (183); * est-ne vernm’?

Meug tseu aitzMiuime , non ita est°. Qui amant (184)res fecerunt-illud°.

prohrium; quomodo tune imperii boulines ad virtutis perfectionem

addueere pomissetf -(178) Sic vers. Tartarics. C : Alii antequlm menus adepti siut ,recessum petunt , ut virtuti eolendc vacent, alii ad principem acce-dunt , et munere publieo funguntur. Quidam offieium abdicant,quidam non ohdicsnt. Aliter l: Quidam, munus adepti, in aliaregua abeunt; quidam in patrio regno usque marient.

(179) l : I oyun non sane quasivit Thang; sed quia imperato-rum Yao et au": normam perfeete ealleliat, 17mn; non potuit non h(lunure cum. Diacre vult Mencius cum sapientia sua elfecisse ut17mn; ipsnm quæreret atque ad se vocaret. Melius gallice : Il se fie ’rechercher à 17mg.

(180) Supple : quasivisse Timing.

(181) J : Caput lihri mou-M, sen Annalium imperialium.(18:1) A: Thon;I Cœlo tyrannos plectenti obsequens, sævum im-

peratorem fie in anis Mou-km awedi cœpit, periude ac egoadjuvants 17:01;, ejus res gestes inchoavi in inperiali fuie Po.

Page 97: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

92 nuncn (un)In regno Weï diversatus-est-apud Yen tchheou yeou(185). Cam m’y-i Mi tseu (186)° uxor et discipuli Tseu ion °

uxor i’sorores essent ° , Mi tseu compellans Tseu ion ait:Si ’Confucius diversaretur-apud me, regm’ Weï prima-

rii-præsidis-dignitatem posset obtinere °. ,Tseulou de [11’s monuit. *Confucius ait : « Est fatum

(187). 1 Confucius accedebat (188) juata ritus , recedehatjuxta ritus. Sz’oe obtineret illud (189) ,1 sive non obtineret,

aiebat: Est fatum. Si veto diversatus-ii1isset-apud lbvit-um-ulcera-curanlem et apud *eunuchum Tsi hoan , id fuissetnon- sequi æquitatem, non-sequi fatum °.

S. XLIV. Cam ’Confucius non gaudens (habitue) in

regnis Lou et Weï , abizsset, incidit-in regni Soungi æquitatùs-præfectnm Houan (190) qui voluit sistere-in-via et interfieere ipsum; sed (191) tenui veste ° induta° ,transivit-in regnum Soung. In hoc tempore , * Confucius,

(1 83) A : Medicus ille et eunuchus apud regulum gratia ilorebant.(184) C : Qui fabulas et commenta lingerie amant , id excogitave-

runt , ut, inquinata Sancti viri fams , suis commodis servirent.(185) J 1 Vit e regno Wei’sapientia elarus. G : In libre sac-hi

(1,1a3-g,958) vocatur Yan-teho-tseou (5,:82-1 1,249).(186) G : Mi-tseu-hia (5,971) vir apud regni Wcï reguimn Linc-

Imung (1a,oao-61a) gratiosus.(187) J : Tà banc dignitatem obtinere, a Cœli decrelo, non ab isto

immine , pendet; quare potins apud cum quam apud Yun-tchheou-

jeou diversarer? I(188) A : De muneribus quærendis et relinquendis loquiturMeneius.

(189) A : I. e. dignitatem, munus. -- Aiehat : Ut doctrine mesdorent, vel relicla jaeeat , id a lei decreto uniee pendet.

(190) J z Houan, dictus Æwthoui’(1,146-a,760).. (I91) Sic J : Mutala veste, viliorem induit,ne forte agnosceretur.

Page 98: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1111111 11, en. 111. 95licet *esset-in angustis-rebus (192) , diversatus-est-apud* urbis-præfectum Tching tseu (193) qui erat Tehhiu

reguli Tcheou (194) minister. .5. XLV. Ego id audivi : Nosces proximos ministres ex

(195) viris quorum ipsi sunt hospites; nosces remotosministros ex vit-i: quos ipsi faciunt-hospites. Si * Confu-cius diversatus-fiiisset apud *vinnn-ulcera-curanlcm etapud *eunuel1um Tsi hoan, ’quomodo posset dici Con-fucius P

â. XLVI. Wan tehang interrogans ait: Quidam aiunt:Pe li hi (196) cum se-ipsum vendidisset ad regni Thsin

(191) J : Houan-thoui’ipsum occidere voleutem innnit Meneius.(193) C: Si Confucius, vel parieulis circumventus, apud virum

virtutis fama insignem hospitium elegit , quanto magis quandoin aguis Hui et Weï, quieto tempore, versabatur.

(194) J : [lie Tclu’nrtseu, vir sapiens,in regno Soung, magistra-tum olim, urbiei præfecti nomine , summa cum lande egerat; tune

vero.. .(195) Sic A : Gallice : D’ .a’. les ,... qu’l7s N, ’ 1 chez

eus, et infra : d’après les pasonnes dies qui ils logent. Aliter C etuonnulli : Si nosse vis utrum regiæ anis minister rectus ait necne, videquosnam viros hospitio excipiat; si minister e longinqua regioneadvectus, vide apud quos hospitium eligat; siquidem simile simili

gaudet. i(196) G : Pe-li-hi sapiens e reguo lu. C : Cnm Pe-Ii-hi, ad prin-cipem accedere cupiens , nulla id ratioue assequi posset , se quinqueovinm pellibus vendidit apud regiorum armentorum præfectum,lantaque emicuit diligentia , ut Mou-kana; eximia illum sapientiapraditum videns , public: administrationi admoverit. C : Alii aiunt zPrinceps Mou-koung cum in regni Thon (4,379) hominum manusforte delapsum , quinque ovinm peliibus redemit, regnique admi-nistrationi applicuit , addito titulo Ose-kou-la-fou, aiiudens scilioet

ad quinque pelles de quibus supra. V

Page 99: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

94 11 a N c 1 1 (1mn)hominem alehat pecudes quinque ovinm °pellibus ,paseendo baves ,° quæsivit regni Thsin regulum Moukoung; *verum-ne est°? ’ .

Men; tseu ait: Minime, non ita1 est°; qui amant-resfecerunt illud °. ’

5. XLVII. Pe li hi regni Iu homo erat°. Tsin(197) homines posiun cum regionis Tchhoui ki °gem-mis et in regione Kiu natis’ equis, quæsivissent iter ablu ut aggrederentur regnum Koue , Koung tchi ki admo-

nuit. Pe li hi non admonuit. aSciens regni In principem’ non pesse (198) admoneri,°

egressus transiit-in regnum Thsin; fane annos ** septua-ginta-natus erat°. Si * nondum scivisset i’hahere à , pas-cendo boves , quærere regni Thsin regulum Mou koung° ,ut quid sordidum, i. e. prohrosum’. posset-ne dici pro-vdens°P Cam (princeps) non posset admoneri , ° non adulo-

nuit: potest-ne dici * non prudens°? Sciens regni luprincipem ° * jam-jam-periturum , s prius reliquit illum(199); non potest dici i"non-rprude1,1s°.

5. XLVIII. Cam tune promotus-fuisset a Mou koung ,sciens (zoo) Mou koung °posse secum *naviter-agere°,

(197) C : Quo tempore ministrum agent in rogna tu, regni Tsin(3,9110) homines qui repu Iu et Koue simul invadere et communiruina involvere oupiebant, subtili artificio usi,re5ni lu regulo prevtiosa obtulerunt munera ut sibi transeundi in regnum Kou: licen-tiam coudaient. Regulum minister Koung-W14 consiliis dehor-tatus est ne id faceret. Quo obsurdescente, Pe-li-hi illico abiit.

(198) J : Cum principem sanie eonsiliis impervium vident.(199) J: lnregnnm nain ahiit.(aoo) Aliter vers. Tart. Sciens se cum regulo Mou-koran; poise

que. l : Vidit regni Mn regulum cum esse qui suam doctrinamacta easequi posset.

Page 100: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(1.11) 1.111111 11, en. 111. 95adjuvit illum; potest-ne dici * nou-prudens °i’ Adjuvando

Thsin,° illustrem-exhibuit suum principem in *impe-rio , et potuit(201)trausmitti ad posteras generationes. Sinon sapiens fuisse! a, numquid potuisset illud° P Se-ipsumvendere ad periiciendum suam principem , ’pagi homi-ues (202) qui se-ipsos amant, non faeereut; °dices-ne’sapîentem facere illud°?

(son) J : Supple : hujus repli nomen, fuma.(son) J z Se. vulgi hominss exigus prudentia praditi. v

Page 101: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

96 MENCII (1.x)ÏCAPUT 1v.

Tractatus W an tehang pars posteriar.

5.1. Mena TSEU ait : Vin’ Pe i oculi non aSpiciehantturpes colores; aures non audiebant turpes sonos. Nisi(1) digno principi non serviebat. nisi dignum. p0pulumnon regebat. Pace-vigente, tune aecedebat; anarchia-grassanle, tune recedebat. In lacis (2) e quibus pravaadministratio° exibat, in quibus pravus populus° habi-tahat , non sustinebat sedem-figere °. Si cum rustieis ho-minibus versaretur, cogitabat, id esse perinde»ac-si cumaulica veste claulico pileo sedissetin luto out carbonibus °.

In imperataris Tcheou° tempore , habitans horealismaris° ripas,° exspeetavit i’imperii)’ serenitatem °. Ideo

qui poslea audierunt viri Pe i° famam , stupidi hominesfacti sunt (3) judicio-præditi, debiles homines habueruntfirmum animum.

5. H. 1 I yun aiebat z Cuinam servies , nisi principi ?Quemnam reges nisi populum? 7

Pace-vigente (4) etiam accedebat; anarchia-grassante,etiam accedebat.

(1) Cf. 10m. l , cap. Ill , Lli.(a) J 1 Se. in aula, in palatin.(3) Perperam Noël : Hebetes modestiam «mon eontenderunt. J :

Litteru: won et lion de prudentia dicuntur. Id. lion, i. e. haberevim discernendi.

(4) C , J : Loqnitur Meneius. Noël hæc ab I-yun dici perperamintelligit.

Page 102: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

x

(1.111) 1.111111 11, en. 1v. 97Aiebat : Cœlum° es quo produxit hune p0pulum °, jubet

eos qui prius (5)sciverunt , intelligentiam-indere posteriusscientibus; jubet cas qui prius intellexemnt, intelligen-tiam-indere posterius intelligentibus. Ego, es: hoc Cœiipopulo’, ille sum qui prius intellexi°; ego vola per bancnormam intelligentiam-indere huic populo °.

Si inter* imperii ° p0pulos * privatus-homo out ” privatan

malier essent qui non aeeiperent imperator-am Yao etChun ° heneiicia , eogitabat id esse quasi ipse impellendo °

immississet illos in fossæ medium, quia per *se-ipsum

sustinebat *imperji° onus °. ’S. Il]. Lieou bis hoeï non erubescebai: servire viii prin-

cipi , non recusabat exiguum magistratum. Si aceederet,non occultabat (6) suam sapientiam; semper sequebaturrectam normam. Licet neglectus et relietus , °non succen-sehat; licet in-angustias-compulsus et inopia-exhaustus ,Ilnon angehatur. Si cum rusticis hominibus versaretur,** vultum-contentum-præferens , non sustinebat abire °.Aiebat : Tu (7) causa tuî; ego causa meî. Licet*brachiis-

nudus et *detecto-corpore sedeas ad1 meum latus , tuquomodo potes inquinare me °P

Ideo qui andierunt viri Lieou hia hoeïn famam : pusil-lanimi homines, magnanimifaeti sunt; (8) exiles homi-nes , densi.’

(5) Cf. supra, cap. Ill, not. 171.(6) Sic C et picrique. Perperam Noël z In mugis-tram constituas:

sapicntes viras, ut ad dignitates promoverentur, omnis individue sur,pas pmrsus non abscondebat. tous. I, cap. V1, net. :134.

(7) Perperam Noël z Ista abjectio est tanlum tua, non mua. Litterapt? significat causé, gall. pour. Cf. tout. I, cap. Il], not. a35.

(8) Sic ad verbum juta interprett. et vers. Tart. Il :Litteræ po7

Page 103: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

98 une]:5. 1V. Cam ” Confucius’ abîma-e reyonhsi, mann-cepit

mîmm-aqua-dilutam et profectus-est. Cam abiret-e ragua

Lou ail: à flLente ego abeo°. n Belinquendi palrîs etmais rtgnum° nul-ma est ’. Quando festinare (9) * opot-tebat, ’ festinare; °quando (ro)diu-commorarî ’ oportebat,

°diu-commorari ; quai-Ida privatum-vivere ’oportebat ,° privatum-vivere; quando magistratum -gerere * oper-tebat , °magîstralum-gerere; en ’Confucius’.

ê. V. Meng tseu ait : Pe i e sanctis° ’purîssîinus (1 x)

erat°;. I yun , a sanclis ’ * munerum-palientîssimus (12)°;

Lieou hia hoeï, e sanctis° * commodissimus (13)"; *Con-fucius ° e sanctis° ’ animum-ad-tempora-flectere-peri-tîssîmus (x4)°.

5. VI. * Confucius "potest vocari conjunctorum sono-

(cxilis) et licou (damna) de cardia 359.0!!! dicunlnr. Melius gallice Uncœurs fr:oïds et insensibles devenaient aiman- tt affectueux. PerperalnNoël : Paroi ad libcralilalem ses: exstimulanl.

(9) I. e. Propere ahire c magistraux.(l6) I. e. Magistratum dia refluera.

(x 1) G : Prædîctos viras , l’a-1’, 1:71": et Lieou-hia-hoeïintelligit.

Phi servandæ animi sui integrîlali consulebat. Cf. supra, S. I,M mm. I, cap. Il], L11, not. 227.

(n) QuoIibet tampon munus admittendum esse .judicabat. Cf.supra , Il; et lem. I, cap. III, S. LUI.

(13) Lieou-hia-hoeï nullins hominia socielatem respuebat , adeocœnuiodis moribns ont. cr. supra, 5.111, et tom. 1, cap. m, s. un.

(14) Hi ires vil-î suam quisque meritnm habebal; nullus triahæc marin simul pouidebat. Quod quidam in Confucio mirum inmodum elucebat. Sive perversum sæculum fugue mentisque puri-tati consulat. oporleret , sive manu: obire, sive aliorum studilsmol-cm garera, ad tempera une accommodabat.

Page 104: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un) un: Il, CAP. 1v. , 99ne]: magnas (I5) finis. In conjunctorum sonomm magnafine °°, æneum-instrumentum profert-sonos, et lapideum-instrumentum colligit illos °. AEneum-instmmentum quadproferl-sonos °, inchoat *concenlnm°; lapidenm-in’stru-menlum-quod colligit illos °, terminal ne] absolvit* con-centum °.

à. VIL 1 Inchoare *concentum° , prudenlis ° res est;terminare *concentum ’, sancti° res est °.

à. VIH. Prudentiam sz’cuz’ rai compares, tune soler-liæ vel dexteritati °. Sanctimtem sz’cui rai compares , tune

viribus°. Veluti m’r qui jaculatur * extra centum passus°;I ille si perveniat°, (16) vis est°; ille sz’attingat (secouru)

non °vis est°. .5.1X. Pe koung ki interrogans ait : TE Tcheou famia

liam ordinasse (17) dignitates , a! stipendia , " quomodo?Meng tseu ait : Horum singula non potui audire, quia

’rcguli exosi illa (statuta) molesta sibi °, °simul destruxe-runt bos codices. *Verumtamen ° ego Kho °, ’audivî eo-

rnm compendium°. l(15) Sic G et pleriqua ,inec non vers. Tart. Id ipsum est quad liber

Grau-kirs; vocal, Gallice : les "raffinait: de la milsùlue SÎao-chaa(7,Gxo-xa,l72). Cf. Gaubil , trad. du Chou-king, p. 39. Noël : Con-fucius octo imtrumcntorum musicorum concentui comparai potest.H sic explicat Ia-tchz’ng: Omues octo instrumenlorum sonos con-corditer modulari , ex iisque coniunctis unnm [in (2,387) elicere.C : Confucius in se uno singula trium sanctorum merita simulpossidebat, quemadmoduih musicus concentus ex singulorum in-strumentonun mais harmonice conjnnctis constat.

(16) Quidam (A , J) litteram cul explicant tu; cæteri ut particu-jlam habent.

(17) I. e. quomodo ordinaverit, etc.

Page 105: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

zoo u n N c1 (nm)5. X. * ImperatOr : Una (1.’)dignitas; (18) : Koung:une (23) dignitas; Heou : nua (33) dignitas Pe : una (4))dignitas; Tseu et Nan : una (5. i) dignitas; universimquinque gradus °.

Princeps: una dignitas; supremorum-tribunalium-præsides : una dignitas; * primarii-præfecti : una dignitas ;

primarii lilterati : nna dignitas; medii, i. e. secundarii ,litterati : una dignitas; infimi litterati: una dignitas. Uni-l

versixn se: gradus. l -â. XI. 1 *Imperatoris° comtiluta’ditz’o : (19) terra in-

circuitu mille li habens ,- Koung et Heon , pariter in-cir-cuitu centum li; Pe , * septuaginta li; Tseu et Nan’ quin-quaginta li. Universim quatuor gradus. Qui non possidebat’quinquaginta li , perse non penetrabat ad ’imperatorem.

Qui adhæserant ad * regulos dicebantur (20) Fou young.â. XI]. .46 imperatoris° summorum-tribnnalinm præsi-

dibus accepta terra æquabat (21) Heou; a *primariis-præ-

(i8) Noël bos quinque dignitatis gradus Europæis reddit titulis,qui men quidem sententia Sinicis minus respondent : Imam, du:(duc); licou, princeps (prince); Pe, cornes (comte); Tua, marchio

(marquis); Nan, haro (baron). .(19) J : Territorium mille li in circuitu complectens. Imperatnr

decies mille belli quadrigas habebat, Koung et Heou, mille; Po,centum, Tseu et Non, decem.

(no) C, J : Minore: repli qui ingentibus impensis sive ad im-peratorem auto quoque anno invisenduxn , sive ad solemnem con-gressum cum aliis regulis celebrandum faciendis impares cran: , maj-orum regnorum palrocinio nitebantur. Ideo dicebantnr fouyowzg,i. e. , ope merilorum (young) in populo optime regendo partorum ,adhærentes (fou) regulis potentioribm ad conveniendum impera-torem.

Page 106: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

men! Il, ou. 1v. 1’01fectis accepta terra æquabat (sa) Pe; a primariis littera-tis accepta terra æquabat Tseu et Nan. ï

5. X111. In magna regno obi terra in-circuitu Centumli (habebat), princeps (23) , decies supremorum-tribuna-lium-præsidum stipendia; supremorum-tribunalium-præsides . quater ” primariorum-præfectorum (stipendia);’ primarii-præfecti duplo-snperabant primaties litteratos ;

primarii litterati duplo-superabant medios , i. e. secun-darios, litteratos; medii litterati duplo-superabant infi-mos litteratos; infimi litterati et *plebei-homines quierant-in, i. e. occupabantur-in , magistratu , æqualia-ha-bebant stipendia; stipendia sufficiebant adsupplendam

eorum agricultnram °. ,à. XIV. In secundario regno (24), ubi terra in-circnitu

septuaginta li .(habebat) , princeps (25), decies stupre-morum-tribunalium-præsidum stipendia; supremorum-tribunalium -præsides , ter * primariorum-præfectorum;

(il) 1. e. Ditio eorum qui in imperiali aula supremis tribunalibuspræerant, æquabat ditionem reguli dicti Heou.

(un) 1. e. Ditionem reguli dicti. Pe æquabat , etc.(a3) Melius et clarius gallice : Dans un royaume qui avait en tous

sens cent li d’étendue (celui du Koung et du Hava), le prince avaitdix fois autant de revenu que les présidens des cours suprêmes;ceux-ci quatre fois autant que les primat-[i præfeeu’; ceux-ci deuxfois autantque les lettrés-de première classe ;ceux-ci deux fois autantque les lettrés de seconde classe; ceux-ci deux fois autant que leslettrés de troisième classe. Ces derniers avaient les mêmes appoin-temens que les hommes du peuple qui étaient employés dans lesbureaux administratifs; ces appointemens étaient destines à leurtenir lieu des produits agricoles que leurs occupations les empéscitaient de recueillir.

(:4) J : Regnum reguli dicli Po.(25) J : Littera Kiun indicat Pe.

Page 107: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

192 nanan (un)* primarii- præfectiî duplo-superabant primarios littera-tos; primarii litterati duplo-superahant.medios , i. e.secundarios, litteratos; medii litterati duplo-snperahantinfimos litteratos; infimi litterati et i’plebei-hounines qui

erant-in, i. e. occupahantur-in, magistratu, æqualia-habehant stipendia; stipendia sufliciebant ad supplen-dam eorum agriculturam °.

â. XV. In parvo (26) regno , ubz’ terra in-cireuitn*quinquaginta li (habebat); princeps, decies supremo-rum-tribunalium-præsidum stipendia; supremorum-tri-bunalium - præsides duplo --superabant * primarios-præ-fectos; *primarii-præfecti duplo-superabant primatieslitteratos; primarii litterati duplo- superabant medios ,i. e. secundarios, litteratos; medii litterati duplo-supe-rabaut infimos litteratos ; infimi litterati et ’plebei-boulines qui erant-in magistratu æqualia-habebant sti-pendia; stipendia sufliciebant ad supplendain eorumagriculturam °.

g. xv1. Id-quod *agricolæ° (27) obtinebant (28) hoccrut : unusquisque vir (accipiebat) centum jugera. Centnmjugeribus" bene-excultîs , primarii (29) agricolæ° alebant

n0vem homines; a primariis secundi (3o) alebant vetoviras; medii (3l) alebant septem homines; sa mediis se-

(26) J : Regnum regulorum Tseu et Nan.p (a7) C: Hue explicant leu-tso-i-Iailkhi-kazg, stipendia suffirie-bant ad supplendam eorum agriculturam.

(28) J : De agrorum reditibus loquitur Meneius.(:9) H-z i. e. primas notœ, sen diligentissimi.

(30) H z Qui diligentissimos illos agricolas subsequebanlur.(3:) il : Agricolæ remissions, parum diligentes.

Page 108: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un!) LIER! u, on. 1v. 105cundi (3e) alebant se! boulines; inIimi (33) nichant sexviras. *Plebei-homines qui enan magistratu, eorumstipendia in hoc (54) ’difl’erebant. -

5. XVII. Wan tchang interrogans ait : Ausim imterrogare-de r; amicitiamrinire.

Meng tseu.ait;:r&’nonnitaris , i. e. glorieris , tuaætate-majori,si non .nitaris honoribps, si m1 lutais (.35) fratri-bus°, amicitiam-inirepolqs. t- Amicitiam-inire (cumula:quo» est unicitiam-iniiseæcum ejus minute 9.. Neuf lice

(36) esse rem que imitaris°. ., ç ’(g. XVIII. Meng .hian tseu, centum curruunfl :.. ’ sa.

i. e. regulus, est °. Eranl: amiciüavconjuncti quinqueviriü

Yo tchingçkhioou et Mou tchoung; quand tresviros,,.tunc ego chiites-suai ztiaos°. Hian F cum, illisquinquep’wiris amicitiam-innxeratfl, 5:1th minime;speqtabant (37)roi Hian tsen° *familîam (38) ". Hi. quinque’ visaii si etiam” spectavissent r45 Hian.tseu°’-familiam,

tunc non cum illis jnnxisset-amicitiam °.X1X.l Non solum centum quadrigarninf’ (outilla

(3:) H : Qui remissiores illos agricolasesubsequehantur.’ (53) H: Qui omnium negligentissimi erant. ’

(34) H : Front agri majori vel minori diligentia’exmlti fileront,majora quoque sur minora erant stipendia; H ï I’

(35) Si non glorieris quoi! fratres opulehtos’ëelhonoribns insignes

1

habeas.(36) l. e. vir’um amicitiam cum allo inire role’rltem, nulla fifre

gloriari licet " I " ’ ’ I(37) Ü! Quin quinreisti viri sèmètipâos f 0b virnitcm , magni

facientes, nec enclorîtatls, nec lugri desidcrio tangebantnr. "(38)’Famitimu; i. e. pou-miam. Littcra Ma hic de primarii præ-

lecti (Â7rùig, 1,048) regno intelligenda est. Cf. 10m. l , rap. l, il.etc. (Primariî præfeeti, exiguorum reguoruni principes, a regulis,quemadmodum reguli ab imperatore , peritlebant.

Page 109: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

104 unau - (un)i. e. regains, fuit sic (39)°; licet parvornm regnorum’

principes etiam habent illud. j.Regni Pi regulus Hoeï koung aiebat : Ego quantum-

ad Tseu sse , tune meum magistrum-feci illum °; egoquantum-ad Yan pan , tune amicumèfeci illum °. Wangchun et Tchhang si, tune saut ii qui (4o) serviunt mihi°.’ I 5. XX. 1 Non solum parvi regni° princeps fuit sic ° ,

licet magnorum regnorum 6 principes etiam habent illudaTsin reguius Phing lkoung °, quantum-ad Haï

thang °, ubi ingredere , dixerat (Haï thang), tune ingrediedbatur; au sede , dixerat , tuncsedebat: ubi ede , dixerat ,tune edebat. Quamvis *crassior-oriza au! olerum jusculausant, * numquam non se satiabat; quia non audebat iis nonse-satiare °. Verumtamen (41) constitit in hoc et nihil-am--plias °. Non cum en communem-fecit (42) Cœli dignitatem °,non cum en obiit Cœli murins" , nec ouin sa comedit Ciæli

reditus°; id mon: litterati ° honorare (43) *sapientemt

(39’) : Litteræ mer-jan et jeun-tchi indicant Irà non gloriari suis

honorihus, sua dignitate. V(4o) Qui: hisce sapientilms virtute multo inferiores sont , ad-

ministras meosagere cos jussi.(4l) E z Phing-koung exteriorem banc urbanitplem prædicto sa-

pienti exhibere tantum novent; sic et permulti. Noël hæc et seqq.de quibuslibet principibus generatim dici pei’peram intelligit.

(42) E, J : Monus, dignitas, stipendialhomini a Cœlo confe-runtur; ideo ait : Cœli munus, Cœli dignitas, Cœli stipendia. J :Non vult Meneius (ut perperam, vertit Noël) principem regina dig-nitatis communitatem sapienti dare. Loquilur de dignitate, officio,stipendiis qua: "plus viro regendi anis consulta committere etimpertiri potest.

(43) Hoc modo litteralus, dignitate aut officio vacuus, sapientlhonorem exhiba, non inperator nec regulusz

Page 110: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(aux) uns! u, en. 1v. 105est, non imperatoris au! reguli’ mare houorare» sapien-tem °.

5s XXI. Chun cum promotus invisisset imperatorem ,imperator hospitio-excepit generum suam in secundopalatio, ac etiam comedit (subditi) Chun (dapes). Mu-tatis partibus, agebant (44) diversorem et hospitem. Sic’imperator° familiariter-utebatur * privato-viro° .

à. XXII. Cum (45) inferiori revereri superiorem, di-citur honorare honoratum; cum superiori revereri in-feriorem , dicitur° colere sapientem. Honorare honora-tum ,1 colere sapientem : eorum æquitas (46) una est ’.

5. XXIH. Wan tchang interrogans ait: Ausirn inter-rogare (47): T3 ad inenndam amicitiam munerrdare ,quonam animo ° P

Meng tseu ait . Reverentiæ ’?W t. ait: Repetitis-vicibus (47’) recusare°, censetnr

l*irreverentia à qua-de-causa ° ?

1V. t. ait: Vit-o ’honorato dante° , sidicas : id-quo ipse

acquisivit illud°, *æquum-ne est, iniquum-ne est? Et

(44) C, J t Quando Yao excipiebat Chun , Chun en! dindon Yaoharpes; quando autem Yao apud 0mn epulabatur, Yao erat velotidiversor, Chun, harpes.

(45) Ubi quis in inferiori gradus positus reveretur.. ubi quis in.superiori gratin positus. .

(46) lnferiores non minus honoratos viros (i. e superiores) quemsaperions revereri sapientes ( subditos ) tenentur ; hoc une et ea-dem æquitatis [ex precipit.

(47) Sic Vers. Tartarica. Mencius loquitur de replis , sapientesviras donis et splendide urbanitate , invitantibus.

(47.) Ad verbum , musait °, massore a G : sen Toison-hi, nescirese fatetur quare hæc littern repetita ait 3 C vero illam firmius recu-sandi causa bis adhiliitam censet.

Page 111: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

106 usuel: (muni)(48) deinde accipias illud, id * habetur ’irreverentia(49); quarnobrem noli recusare °.

à. XXIV. W. t. ait: Die velim , non par verba recuso°,sed in corde recuso’; si (intra me)dicam: a 1pse extorsitillud a populo °; non æqunm est ° n , et pet alium prætex-

tutu , non accipiam . an non licet° PM t. ait : Issi amicitiam-ineat (50)t juxta rectam-nor-

mam°, is si munus-ol’lèrato juxta urbanitatem , tunc* Con-

fucius accipit (i. e. accepisset) illud °. là. XXV. Wan tchang ail. : Nunc est-vir qui (51) ratinoit

(i. e. compilavit) homines * extra regni (52) portas °. Ille siamicitiam-ineat° juxta rectam-normam°; î ille si munus-

oflerat° juxta urbanitatem , an tune licet accipere (53)

furto -rapta ° i’ UM t. ait:Non licet. Khang kao ait:Eos quioccidentes(54) stemunt, ne] abjiciunt ,Lhomines ut rapiant difiüas ,stupide non timentes mortem , in universo populo non-

(48) H : Et deinde, muons illud jouis viis acquisitnm agnoscens;accipias... Subaudi : vol , injuste comparatum deprehendens , reji-des"

(49) H : lsta recusatio , irreverentiœ signant habetnr, si quidem;hujusmodi agendi ratione , tum donum , tum donatorem pawi farere

et contemptui italien videris. V iA (50) Sic Vers. tort. et permulti. Aliler E:Si veniat me’invitatum..

Si me excipiat , tractent I(5:) Sic ad verbum. H : gall. un!!!" les voyage-ms pour les tuer et

les piller , les dépouiller. v V(5a) Latina constemdo impedit quin litterœ in.. une? ad verbum

reddnntur. Meliun gallice z Au dehors des partes de la ville (H).(53) Il : Adverbnm : Divitias quas vînmes sislendo (in ) compa-

ratil. W(54) Il, J z Projecto eorum cadavere 7 opes, divitias rapiunt.

Page 112: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un: u, au. 1v. 107est qui nonhoderit. n Ii sont quos non exspectando à ad-monere’, morte-plectuot”(55), nec consumant sermo-nes. In (banc logem) accepit ab Hia, Tcheou accepit-abIn; ’huc-usque fuit illustris. ** Quomodo ipse acciperes

(56) illud? I t .. . .g. XXVI. W. t. ait : Hodiernî °-reguli extorquentes-illud a populo°, sunt velot qui latrocinatus-estt u Siille rite ’exhîbendo reverentiam munns-otïerat", statim

’sapiens accipit illud n. Amim interrogera; : Hue * quid-

significat"? .1M. t. ait : Tu , *putas-ne , si esset ’imperator exortus,com ’ collectai-uns ’hodiernos’ regulos et interfecturum

illos° , ne! eum admoniturum illos, ac postquom nonemendavissent (se-ipsos)°, deinde interfecturum illos°P°Vocasse (57) latrones ces qui id quad ipsi non debenthabeIe’, capiunt", est, extendendoüniquitatis) spe-ciem , pervenisse-ad (severioris) æquitatis° apicem.

5. XXVII. ” Confucius" olim obibat-magistratum in

(55) Sic J et permulti obscuruln hune locnm explicsnt. Gal]. : leprince les fait maun’r de suite, sans attendre ni interrogatoire (B , E) 5

ni explication. Litteras so-pou-thse, jam J , post tohu-tche-fe col-locandas polo. De loci sensu celeberrimi interpretes valde ambi-gunt; G : sensus quatuordecim litteramm chang-oheoa asque adputt-lie, male collant. Luterprcs Ki (2,072) textum mendosum palot;mibi vero quatuordecim ille: liners: redundm videntur.

(56) H : Opus furia, Iatrocinio partes mdo acciperes?(57) E : Gallice ; Comparer aux voisina-de grand chemin, comme

mus venez de le faire, ceux qui prennent ce qui ne leur appartientpas , c les! pécher par un raffinemmt d’équité. G z trhlmung lauï, idem

ac tololrouiïlouïl(3,447). Morris. syllab. Dick To attend a pn’ncipletu abjects (If (Ire same class OrÂspceÎCS.

Page 113: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

108 MENCII . (un)rogna Lou °. Regm’ Lou hominibus (58) venando conten-dentihus ,1’ Confucius etiam (59) venando contendebat.Si venando contendere adhuc liceat, ° quanto-magis acci-pere eorum munera°?

5. XXVIII. W. t. ait : *Si-ita-sit, *Confucius° ma-gistratum-gerendo°, un non z’ntendebat agere (60) doc-trinam’ 1’ .

M t. ait : (Intendebat) agere doctrinam °.W’. t. ait: (Si intendehat) agate doctrinam, qua-de-

causa venando contendebat°PM t. ait : *Confucius cum (61) prias libre recteëpræ-

scripsisset sacrificiorum-tsi vasa , non ex quatuor partium°cibis implebat vasa libro præscripta.

7V. t. ait: Quare non abibat’ Pfil. t. aitzld erat (62) ’initiumf Si, (postquam homines)

inilium” posse agate putaverat °, °non egisscnt , ° tune abi-

bat. ’Ideo (numquam fuit regnum in quo asque ad-finemtrium annorum remanserit.

(58) C : Quoties sacrificium Tsi ofl’erendum occurrebat, regniLou hominea feras venatu qucnre, captasque sibi invicexn auferre

solebant. e(59) C, J : i. e. Confucius hune morem non prohibebat; nonenim dicere vult Meneius Confucium pravam banc consuetudinem

fuisse meritnm: .(Go) Sic vers. Tart. C , J z sse-tao, ad verbum : ex la? aga-e doc-

trinam, i. e. rectam normam , rem (se), negotium suum facere.(61) G : Litteras u’an-pou-tchàig-khi nemo adhuc clare explicnit.

lnterpres Siu (2,689) ait:Primum libro composite , sacrificiorum Tsiun præncripsit; effecit ut numerum certum habercnt; neque ex(H) prædis que non nisi difficillime ex quatuor regni partibus (C)venatu suppeditabantur, ca un imtruebat vel replebat; d’un utcertæ et definitc: speciei semper euent.

Page 114: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(in) une! u, on. 1v. - . logâ. XXIX. * Confucius quando videbat (doctrinam)

agi posse°, magistratum-gerebat; quando urbane-excipipoterat", magistratum-gerebat; quando ’publicis-sump-tibus-ali (poterat ) ° , magistratum-gerebat.

Quantum-ad regulum Ki honan tseu , videns (doctri-nam) agi posse °, magistratum-gessit’; quantum-ad regniWeï regulum Ling koung , cum urbaniter-tractari pos-set °, magistratum-gessit°; quantum-ad regm’ Weï reg);-

lum Hiao koung, cum *publicis-sumplibus-aleretnr°,magistratum-gessit.

5. XXX. Meng tseu ait :1 T3 magistratum-obire , non(63) causa paupertatis"; sed sunt tempora ubi (64)causa paupertatis. T5 a’uxorem-«lucere , non causa (65)alimonii’; sed sunt tempera ubi causa (66) alimonii.Qui (67) causa paupertatis , recusat bonorificam (dignita-tem) et habitat-in bumili, recusat divitias et habitat-inpaupertate.

(62) Sic B, C, H, J. C : Doctrinam suam in praxim redigendiprincipium paulatim experiri volcbat, ut illam observatu baud indiŒcilem esse ostenderet. Interpres A litteram tchao vertit amen,præsagîum. Tchao proprio significat : ustulati testndinis tegumentiope , divinare , præsagia ducere : bic tropice accipitur.

(63) J : Lilteratus , officium obeundo , rectam normam alios do-cere, populosque sublevare (E), solummodo intendere solet.

(64) J : Quando egestate premitur, val senes parentes’alendosbabet.

(65) E :Vir uxorem ducere solet, ut filios sui nominis bæredes

babeat. i V(66) Melius Græce : bien la; "m’en.(67) J : Virum qui officinal, non paupertatis causa, obit, clan.

dignitate potiri , ingentesque reditus accipere licet 5 si ’vero pauper-satis cause mnnus publicain gent ,..

Page 115: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

no unau (un)5. XXXI. Qui recusat honorificam (dignilatem) ethabitat-in bumili , qui recusat divitias et habitat-in pau-permte, *quomodo (68) oportet’? Circumeat (i. e. cus-todiat) urbis-portas ont pulset (69) lignenm-crepitacu-lum.

* Confucius mm borrei-pnblici-præfectus-fl Aiebât a

Dam (70) *summam-pemumero, si (computatio) con-gruat° (7 i), nihil (7 2)superest°. Fuit *agrorum-præfectus °.

(73) Aiebat : Si boves et oves sint pingues, validi etgrandes ° , nihil-restant ° (7 2).

â. XXXII. Si dignitas tua bumilis sit, et loquaris (74)grandia , peccatum est°; si, te stante in principis° (75)* palatio , °recta-norma non agatur , probrum est °.

S. XXXIII. Wan tcbang ait : Litteratum" (76) noninniti (77) *regulis , quomodofit° P

Meng tseu ail : Quia non audet °. 1 * Regulos , quando

(68) J : I. e. quodnam officium obire debet?(69) E : Lignum quod viri nocturnas excubias agentes identidcm

pulsabant. »(7o) Sic Tart. vers. H : Khouai’, i. e. totam summarn , k1, i. e.summæ aliquam pattern , ad calculos vocare.

(7 I) H ; Gal]. si me: comptes sont clairs et exacts.

(7 a) Nibil mibi super-est agendnm. r(73) J : Honorum’, septorum et pascuorum præfectus.

(74) J , H : Loqni de iis qua: ad excelsam regni aut Domûs admi-, nisirnlionem pertinent.

’ (7 5) Sic B. Tart. vers. z in regno.(76) J : Mencins de en loqnicnr qui magistratum nondum adeptus

est. -(77) J : I. e. licet magistratnm non obent , amnios reditus a prin-mpc accipere.

Page 116: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

, un!!! Il, CAP. 1v. lllamiserunt regnum°, deinde i inniti *reguiis, ritus estlitteratum° inniti * regolis , non ritus’est °.

Wen tcbang ait: Si princeps’det illi milinm, tuneaccipit-ne illud ’P

M t. ait: Accipit illud.W. t. 1". accipere , *qua-æquitate ° (7 8)?

M t. ait : Princeps° erga populum° (79) : debet (80)

opitulari illi. I - *ê. XXXIV. W. t. ait: Principe apitoiente", tune ac-cipere: dante°, tune non accipere , quomodo "P

M t. ait: Quia nonaudet °.W. t. ait: Ausim interrogare: Eum non audere , quo-

modofit° P

M t. ait : Qui circumit (i. e; custodit) urbis-portas .qui pulsai: ligneum-crepitaculum, uterque, quia babentperpetuum officium , comedunt° (reditus datos) a supe-riore ,i. e. principe; qui, carens perpetuo oŒcio , do-natur (80’) a superiore , *censetur *expers-reverentiæ °.

5. XXXV. W. t. ait: Si princeps det (milium), tuneaccipit illud; " nescio an possit semper Continuare° (81)?

M t. ait : Mou koung" erga Tseu.sse°, sæpe (82) in;

(78) Si ,litteratum manas a principe accipere æquum est, curnon stipendia? Quoniodo fit ut munus , illæsa æquitate , acciperequeat? Aliter J : I. e. quid intelligis?

(79) J : Litteratus qui magistratum nondum obiit , unus e plebe

babetur. .(80) Sic B, C. Alii vertunt sont, profecto.(80’) Qui, ministri dignitate vacuus, ministri stipendia accipere

non embescit. 7 i(81) J : Continuum bnjusmodi muners. 1(8:) J : Mittebat homines qui percontarentur utrum valent,

necne.

Page 117: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un HENCII , (un!)terrogabat, sæpe dabat ’cootam-carnem. Tseu sse nongavisus-est. l(Tandemt’ (83), manu-inunens 1 * viris-missis ,

cos exire-fecit *extra (84) magnam.portam°; tu»: *vulluad-boream-converso (85), *demissoque-in-terram-ca-pite , bis salutans et non accipiens , ait : *Nunc-demnmscia principem° instar canis ont equi alere Ki ,y i. e.me. » Porto 1’exinde præfecti non-.amplius obtulerunt

(cibos) °. Si amans sapientes, non-possit cos promovere ,et præterea non pOssit alere’, potest-ne dici amare sa-pientesf’ ?

5. XXXVI. W. t. ait : Ausim iulerrogare : Si regniprinceps cupiat alere *sapientem , *quomodo ut continuopossit dici paluisse°P

M t. ait: Si ex principis mandato ofl’erant’, bis salu-

tans, ’demissoque-in-terram-capite, ° accipit. *Postearegii 1’horrei-custodes continuant (86) milium , culinæbomines continuant carnem, nec amplius ex principismandata oflerunt ° (87). 4

Tseu sse * existirnabat: a Si ab * codas-carnes faciat me* molestum-in-modum sæpius salubre °, id non est alendi

*sapientem° norma °. n -5. XXXVII. -Yao° erga Chun° z jussit (88) sucs filios ,

’novem viros , servire illi; duas filias illi dedit-uxores°;

centum præfectos accingi, baves, agnos, borrea com-

(83) H : Gal]. à lafin, i. e. quando cibos oblaturi ultimo venez-nm.(84) Idem ac in (3,8a9) --ta-mcn-tchi-æaï. Cf. supra , net. Sa.(85) J : Quasi coram principe esset.(86) I. e. subministrare perçant.(87) J : Ne sapiens crebris salutationîbus , gratias loties agenda ,

defafigetur.(88) Cf. supra, cap. 111, S. [Il , n01. u.

i

Page 118: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(Lulu) un; il, en. 1v. i 115plete-parari jussil, ut aleret Chun in ”agrorum-° media;deinde promovit illum et dedit 1 illi excelsam dignita-tem. Ideo dicitur imperatoris au! reguli more honora-visse (89) ’ sapientes -.

à. XXXVlII. Wan tcbang ait : Ausim interrogare:Sapienlem (go) non invisere * regulos, *quomodo °i’

M I. ait : Si sit-in regno dicitur (91) fori et putei° sub-ditus; si sit-in agris , dicitur ” berbarum-silvestrium° (92)subditns : uterque vocantur * plebei-bomines. Plebeios-bomines, quando (93) non fuernnt ministri, oblate priasmunere (94) , non audere ’invisere *regulos, ritus est°.’ XXXIX.’ Wan tcbang ait : ’Plebeios-homines, si(princeps) advocet illos ad 0peram-ln’butariam , ire-adoperam-tributariam; (litteratum) , si princeps, cupiensvidere cum , advocet eum, tune non ire visum illum)quomodofit °.P

Mv t. ait: Ire-ad operam-tribntariam (94’), æquum est" ;ire visnm , non (95) æquum est ".

(89) Cf. supra , nos. 43.(go) limoit Meneium.(9:) Aliter versio Tart. : ltineris et viæ subditns. J : Vir muneris

expers ad publicum puteum item ac sapins in faro versari solet; ideosic vocatur. - E : Regnum , i. e. urbs regia.

(92) Aliter vers. Tart. : Herbarum silvestrinm instar subditus.(93) Sic vers: Tart. Amer nonnulli : Qui non obtulerunt munus

ut essent ministri.(94) J: Munus quod litteratus, officii Obtinendi cupidus, prin-

cipem invisendo ofl’erebat. ," (94s) J :Plebeii bominis officium est principi tributariain operam

navare.(95) J : Litteratus magistratum non adeptus, regulos sponte in-

visendo , conditionis suc termines excedit.

2.. 8

Page 119: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

in

114 une" (unv)5. XL. Porto principem "cupere videra illum °, *qua-

(le-causa °°? -W’. f. ait: Quia ille multum (96) audivit°, quia ille sa-piens est °.

M I. ait: Si quia ille multum audivit° (97), tune *im-perator non advocat magistrurn suam; *quanlo-minus* regulus°l Si quia ille sapiens est (98), tune ego non-dum audivi (principem) cupientem videra sapientem’

advocaSSe illum 1. , .5. XLI. Mou koung cum sapins *invisisset Tseu sse ,

ait : Antiquitatis mille quadrigarum° principes° amici»liam-junxise-cum litteratis , *quomodo ° P

Tseu sse 8 stomacbatus ait : * Antiquitatis ’ homo** dixit: (100) Serviat illi°° ! Numquid dixit : Amicitiam-nectat-cum illo °°?

Tseu sse° ’stomachatus-esP; *nonne (quia intra se)dixit : Quantum-ad dignitatem , lune tu princeps es°,ego subditus°; quomodo ausirn cum principe amicitiarn-nectere°; quantum-ad virtutem , tune tu il]: es qui servismibi; quomodo fitpesses ’mecum amicitiam-nectere°? nSi mille quadrigarum ° principes , quærenles cum illis (l o l)

(96) J :1. e. quia multa didicit, quia multa scientia instruilur.Melius græce : ma 113 ma. «au. &Juzohu, ahi «à 1m57 du; 0095!.

(97) J : Adde : cum magistri loco babet.(98) J : Suæ potentiæ oblivisci , eumque invisere debet; ego enim..

(99) J :Hinc patct principem non posse litteratum antenne, neclilteratum , muneris adhuc vacuum, adire principem.

([00) J : Princeps litteratum virtute insignem ut. magistrnm suam

babere et revereri tenetur. i(le!) C : Cum illis litteratis de quibus modo locutus est Mou-

hormg.

Page 120: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(un) 1.113111 11,. ou. 1v. 115amicitiam-j11ngere°, non potamot id obtinere ° , * quante-minus potuissent advocare” i’

S. XLII. Regni Thsi regelas King.koung (102) vena-turus , advocavit *regii-septi-præfectos cum * vexille. aQuum non venissent, * jam-jam-occisurus-fuit illos.

a: * Recti-tenax-vir non obliviscitur se projùzbndumfore-in fossam aut montis-canalem ; fortis vir non oblivis-citer se perditurum suam capot. n

* Confucius quare assumpsit (103)°? Assumpsit quia(accersiti) non 1 sua ipsorum accersitûs-tessera , non

venerunt °. -W’. t. ait : Ausim interrogera : de! accersendutn ’regiic-

septi-præfectos , * qua-re-utitur PMi. ait: Utitur pellito pileo. Quand *privatos-viros,

utitur vexille - serico -flnmmei-coloris- absque - ornatu ; iquoad litteratos , utitur vexille - duobus - draconibus-intertextis-omato; quand ” primaties - præfectos , utiturvexille - plumeis b globulis o quinquecoloribus - in - sunimo-

bastili-pendentibus-ornato. I5. XLIII. Cam utendo * primariorum-præfectorum °

accessitûsëtessera accersivisset *regii-septi-præfectœ .*regii-septi-præfecti, ne] morte instante, non ausi-suntire; si utendo litteratorum° accersitûs-tessera accersi-visset ’privalos-viros, ’privati-viri numqnid ausLessentvenire °î’ * Quanto - minus si , utendo 8 insipientis (104)

viri° accersitûs-tessera , accersat sapientem virum°?5. XLIV. Si cupiens videre sapientem virum° , non

(les) Cf. supra , tous. l , rap. V1, S. l, et net. ibid.(103) H : ln medium adduxit si eos non venisse.(104) A : Si cum, tanquam virum ignobilem, nulle prius oblate

munere, arcessat.

Page 121: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

116 manoir * (1.xxv1)utatur idonea (105) norma, ides! quasi cupiens cum in-gredi° , occluderet ° portam °. nAEquitas , via est; urbani- t

tas , porta est °. Solum ” sapiens potest incedere bac via ,exire et ingredi bac porta ’. Carmen (106) ait: a Magna(1 07) via est (plana) sicut molaris-lapis (108); illa est rectasicut sagitta; est ea-quarn *sapientes sequuntur, ea-quamexigui bomines (109)1 a-longe-prospiciunt; n

5. XLV. Wan tcbang ait : ’Confucius, si principismandate accerSeretur , non exspectans curium °, iliat.1’Si ita-ita-sit , numqnid * Confucius male agebat’?

M t. ’Confucius cum tunc , ad-magistratum-eveclus ,haberet præfecturæ muons, °propter ejus præfecturamaccersebat cum °.

à. XLVI. Meng tseu alloquens Wan tcbang ait: Uhiuspagi° probus (i. c. probissimus) litteratus, statim amici-tiam-jungit-cnm unius pagi ° probis litteratis; unius regni°probus litteralus, statiin amicitiam-jungit-cum unius regni 0probis litteratis. Ë Imperii ° probus Iitteratus , statim amici-tiam-jungit-cum ’impcrii° probis litteratis.

5. XLVII. ’ Existirnans à amicitiam-jungere-cum ’im-

perii ° probis litteratis non sufficere, adhuc altius-ascen-

(1’05) ’C : Si sapiens prope habitét, cum ipsemet invisere debet

princeps; si proeul, legatos eum sue nomine invitaturos mittere;

bac est idonea arcessendi norme. .(106) Liber Carminum , tom. Ta-ja, 0d. Ta-loung (1,797-899 ).(107) Sic H et utraque versio Tartarica. Noël litteram tcheou

perperam vertitfamiliam Tcheou, dum centra adjectivi sire fumi-1ur. H : Msgnam (tcheou) æquitatis et rituum dam intelligit Meneius.

(108) Perperam Noël : Ut pumex.

(109) J : Eam ante oculos assidue habent ut exemplum quod-imitentur.

Page 122: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(txxvn) 1.111111 11, en. 1v. 117deus perpendit antiquitatis 1 hemines , 1, concinit eorumversus , legit eorum libres. Sinon nosset illos vires (1 1o) ,posset-new? ’Ideo perpendit eorum sæculum °. lllud est,

ascendendo ( 1 1 1 ) amicitiam-jungere °. 1 .5. XLVIII. 1 Tbsi Siouan wang cum (112) inter-

rogasset-de primariis-præfectis , Meng tseu ait : Rex de-quibnsnam primariis-præfectis’ interrogas ’P

[tex ait: Primarii-præfecti au non saut similes?M t. ait : Non surit (1 13) similes. Sunt nobiles et conà

sanguinei° primarii-præfecti; simt (114) diversæ familiæ°

primarii-præfecti.Rex ait: Velim interrogare-de nobilibus et consan-

guineis’ primariis-præfectis.

M t. ait: Si princeps babeat magnam culpam (115),tune admonent. Si*sæpius-iterata (reprebensione) , non«audiat, tunc mutant ejus (116) dignitatem.

5. XLIX. Rex *commolus " mutavit- vultûs-colorem.

(1 10) C : Si veteruln dicta factave tantummodo perpenderet, necintimes eorum animi sensus sciret penetrare, numqnid illustresbos vires , quasi coætaneus , examinare (Jung-Ian) dici posset?

(111) J : lllud est, cum veteribus amicitiam inire, eorumquevirtutes suas facere.

(in) J : Bogavit quodnarn foret primarii prcfecti munus, quepotissimum causa constitueretur.

(113) J 1 Primarii præfecti non omnes ejusdern gradus et ordinissun’t.

(114) J : Quando princeps ad bec munus non consanguineos, sedsapientes sibi sanguine alienos promovet.

(1 15) J : Gravem culpam que regni ruinam invebere potest.(1 16) J z Peccantem principem dignitate exuit, eamque in virum

sapientem transfert, qui ejus loco frugum et terra sacrificiis præsit.

Page 123: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

118 unau 1.111111 11 on. 1v.M. t. ait : Rex ne miretur°; cum rex interrogaverit

subditum, subditus non ausus-est non ’juxta-veritatemrespondere.

Rex colore stabilito . i. e. vultu serenato , * deindevoluit interrogarmde diverse familiæ primariis-præ-

fectis. .M. t. ait : Si princeps babeat culpaui . tune admonent;si *sæpius-iteratat ( reprebensîene) non audiat , tune

abeunt, i. e. abdicant. . 1

Page 124: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENG TSEU. l A

Page 125: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

wEX TYPlS EBERHARTI.

cocue" ne" «un. "sonnai,Via dieu du Foin S.-J. u. la.

Page 126: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENG TSEUVEL

MENCIUM ’

INTER SINENSES PHILOSOPHOS,

INGENIO, ocarinas, NOMINISQUE cnsm’rs’rz,

CONFUCIO PROXIMUM,

EDIDIT, LÀTINA INTERPRETAÏIONB, A!) INTERPRETATIONBH TARTI-

RICAH 1111.4!sz lllClNSlTA, llISTRUXIT, ET PIIPITUO COI-HZN’I’ARIO, E NEIGE DIPROIPTO, ILLUSTIAVIT

Srsnrsnsus JULIEN, vSOClETATlS ASIATICÆ PARISIENSIS ET LONDINKNSIS SOClUS.

SOCIETATIS ASIATICÆ ET COMITIS DE LASTEYRIE IMPENSlS.

PARTIS POSTERIORIS CONTINUATIO.

LUTETIÆ PARISIORUM.

Il D CCC XXIX.

Page 127: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo
Page 128: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENCIILIBEB SECUNDUS.

CAPUT V.

Tractatûs Kao tseu pars priorf

si. 1 Kio TSEU ait : nature Veluti salix viminalisest; æquitas , veluti poculum. Hominis naturam facisbumanitatem et æquitatem, quemadmodum salicemviminalem facis poculum.

Meng tseu ait: tu potes-ne (1) sequi salicis vimi-nalis naturam et eam facere poculum? Necesse estlædere et damne afficere salicem viminalem, ut dein--de eam facias poculum. Si necesse sit lædere etdamne aliicere salicem viminalem ut eam facias p0-

’ ln bac ultima perte uteriscos, circules, ete., quorum unnm vide,Libr. l, p. xxxj, consulte sustuli, non ut me levi une dimcultate libert-rem , sed ne vires qui, primum Mencii librnm et medism secundi porteurlegendo, jam multum in linga: finie: studio profecerunt, veloti rudesadhuc tirunculos babero videur. Paucas etiam perbrevesque nous bicsuflicere putavi, utpote qui præcipuas Mencii dillicultates in procedeu-tibus capitibus fuse explicuerim. Si quid forte desideretur , id locupletis-simus index, in dietionarioli morem dispositus, abunde suppeditabit.

(1) A, C , Il , J : Salicis ramesculos , quales nature surit, intactes re-linqucre, videlicet ces nec mon, nec conterquese, ut taxendo puruleidonei liant.

Page 129: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

124 111111011 (lxxix)culum , tunc num etiam necesse est lædere acdamne efficere liominis naturam , ad illam faciendambumanitatem et æquitatem? T6 inducere (a) imperiibomines ad (3) subvertendam humanitatem et æqui-

tatem, profecto in tue sermone est. ’5. Il. Kao tseu ait: natura est velut rapide fluens

aqua. Si derives illam ad’ orientem, tunc ad orien-tem finit; si derives illam ad occidentem, tune adeccidentem fluit. Hominis natura non distinguit in-ter bonum et malum, veluti aqua non distinguit in-ter orientem etoccidentem. ’

1 Meng tseu ait: aqua profecto non distinguit interorientem et occidentem; numqnid non distinguit in-ter (4) sursum et deorsum? Hominis natura bona est,veluti aqua il; (i. e..fluit) deorsum. Home nullus estnon bonus; aqua nulla est non fluens deorsum.

5. III. Nunc aqua, si percutiendo facias subsilireillam , potes eflicerc ut transcendat frontem; si, ob-jecta mole cohibendo, facies ire (refluere) illam,potes

(a) J : lstis verbis , quibus humanitatem et æquitatem non bomini in-sistas, sed ex ejus nature, educstionis ope, conflari asseris, bomines Idbec induei pussent , ut lies virtutes , tanquam sibi non omnino necessariu,

caca mente , negligerent. tl

(3) J Ho Iiguilicat abjieere (KM, 4, 291). Alii , quibus assenât Ter-tuicus interpres, vertunt damiers, perimere.

(4) J x Aqus profecto vel ad oricutem, vel ad occidentem, [lucre po-test ; sed locus declives, neutiquam vero ardues, nature petit.

Page 130: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(lux) 1.111111 11, en. v. ’ 125efficere ut ascendat montem. ’lllud numqnid aquæ

natura est? lsta (5) vi , tune sic accidit.Homines possunt (6) adduci ad agendum malum.

Eorum nature etiam est sicut (7) illud.5. 1V. Kan tseu ait: vitaux (8) veco naturam.Meng tseu ait: au vitam vocas naturam ,. veluti al-

bum (9) vocas album?

i K. t. ait: ita.M ait: An albæ plumas albedo est relut albæ nivis

albedo? au albæ nivis albedo est velut albi in (10)albedo 1?

K. t. ait gîta.

5. V. M. si ita sit, an canis (11) natura est velutbovis nature; bovisnatura, valut hominis nature?

(5) Il: Aqux, non spente sua neo proue impetu, sed tata vi que eampercutis vel mole objecta coerces, fronton tuam transcendit eut supramontem attollitur.

(6) J’ : Homines pariter, caca cupidititum si impulsi , innatam cordisbonitatem . humanitatem et æquîtatem deserere cogi peanut.

(7) C z Hommes, veloti aquæ, de quibus supra, in en qua nature: au:repngnant, sapins , sol obliti, uituntur.

(8) J t lntelligit Kan un: id quo bomines sentiunt et se novent.(9) J : Quamlibet rem album , vol cujuslibet rei albedinem , indicat.(10) C: la , nomen lapidis pretiosi , que Slow, imagines sculptas ,vasa.

p musica instrumenta, etc. , confioient. i(1 1) J : Nature bic dicitur en facultate , que , sensuum ope , pecudes ,

baud nous ac homines, percipiunt, sentiuut, movcntur. A: sic, quan-tum ad principium vitale, animantia quidem ab bominibns nulle modedilîerunt. Si veto inuatam beininis naturam spectes , qua liumsnitate,æquitate, urbanitate et prudentia, cælitus illi inditis, constat, nonnesbrutis animantibus, quorum nuera in caca sentien’di ac se mdvendi fa-cultate mere versatur . toto calo durent

Page 131: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

nô amen (lxxxi)5. V1. Km tseu (la) ait: esus et colon, nature. (x 3)’ est. Humanitas est interior , non exterior; æquitas auexterior, non interior.

Meng tseu ait: quomodo ais humanitatem esse in-teriorem , æquitatem exteriorem?

K. t. ait: si ille senior m, nos seniorem dicîmusillum; non existit senectus in nabis ; perinde ac si illesi: alhus, nos album dicimus illum: quia ejus albedo

- exterius exista; Ideo voco illam (i4) exteriorem.5. VIL M. t. ait: (15);Si albi equi albedo non difi’erat

ab albi hominis albedine , nescio an dicos 16 (16) se-nem dicere equum senem, non difi’erre à 16.3 senemdicere hominem senem! Porto «lices-ne 1 in seniori ho-

mine (17) æquitatem esse, au in up senem revereriæquitatem esse?

(La) Kan tseu errorem unnm effume persil.(13) J : Facultatem qua cibis ont coloribun delecumur, amenda ha-

bemun; ideo eam voco naturam. Humanitu, quæ in cardia annote con-duit, veluti ciborum et colomm amon- (sic), e nostro corde emanat , ideoillam mon interiorem. Ciborum saper, et colorum nitor, quibus ciboedulces , colores veto pulchroa dicimus, non in nobis, sed in externis rebus,verseau". Judicium illud nobîl prolatnm de rebun encrais quibus de-lecurî æquum putamus , on quæduh militai: apodes; ideo dico : Mllùflest curium . hoc est minuta: orîtnr.

(14) H : lllum , i. c. æquitatem.(:5) Linette lia, omnium interpretum centum, redundlntea ac men-

doou , tumuli.(16) J : Ubi nenem dicimun equum, ejus aenectutem ne aunas tannin

npecnmul; ubi vero hominem dicimun senau , etiam inviü menentioninleur: movcmur.

(17) C: Dico. ne illum quinton qua sans reverentin dignes babouin,in eorum une , qunnobin curium en, non veto in intime nordi: tenu,

Page 132: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

L183] Il, CAP. V. 127.5. VIH. K. t. ait : .meus frater minon tunc diligo

illum; regni T hsin hominis frater minor: tunc nondiligo illum. Quia (18) ex me hoc afi’ectu moveor.Ideo illam voco interiorem.

Veneror regni Thsou hominis senem, etiam vene-ror (l9) meî senem; quia ex senectute hoc affectamoveor. Ideo illam ,voco (20) exteriorem.

M. t. ait: 1:6 libenter comedere regni Thsi (20110-minis tostam carnem , non differt à a; libenter come-dere (25) meî tostam carnem. Hæ (23) res,.tuncetiam habent similitudinem. Cum res in sit, num-qnid ra lihenter comedere tostam carnem etiam ex-terius est?

5. 1X. Meng ki tseu interrogans Koung ton tseuait: quare (Meng tseu) vocat æquitatem interiorem?

reniflera! Porto , cum il]: remaria aquitain nobin figea! ac reperiatur,sequitur illam me nabi: intrinsecam , boa est, veluti bumanitatem,e nostro corde oriri.

(18) Tartaricul interpres : Ex me uno oritur hic animi afl’ectus. J : Hicanimi aficctus à me nm) pendet; nemo illum a me extorquera valet, i. e.ad hune potins quam illum amandum me cogere nemo potest.

(:9) Id est: meum pattem, Ve] aliquem e me: familia qui mihi anni:senior est.

(no) J : Æquitatem.(a!) I. e. Carnem a regni Thsî homine tannin.(a!) I. e. Carnem a me mirum.

(33) J : Uuiusque fercuii tout: cm meum appetitum , quemadmodumutrinsque sanie provectior un: menin venenfionem ,. movet. Qui: vide-licet sultan quo tauzin «mon palato mec jucundam, ac animi sensu!que aenem venenfionc dignum , indien, mihi nant intrimeci. .Undc panetæquitatem nobis au: intrimecam.

Page 133: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

I 28 MENCII (ixxxii)K. ait: expromimus corde nostram reverentiam,ideo illam vocat interiorem.

5. X. M. 1:. t. ait: Si pagi homo une auna seniorsi: mon fratre natu majore , tune utrum reverebor?

K. t. Ait: revereberis fratrem natu majorcm.k. t. Si vinum infundam, tune utri prius?1K. Ait: prias infundes vinum pagi homini.M. Ir. t. ait: Sirô reVereri (24) sît in 110c , si ra ho-

norem exhibere sit in illo, revers. est in extrinseco ,non est al) intrinseco.

5. XI. Koung ton tseu non potuit respondere. Il- Llud dixit Mencio.

Meng tseu ait: (quære ab en) « an revereris pa-truum , an revereris fratrem minorem »?

111e profecto dicet: revereor patruum:Dic illi: si (25) frater minci avi spiritum repræ-

sentet ; tune utrum revereberis?Ille profecto dicet: reverebor fratrem minorem.Si tu quæras (26) in quo situm sit r6 cum reve-

reri patruum.111e profecto dicet: quia(27)stat in sede.

(a4) A: Si a fratrie majoris condition . . . si ab hospitil conditione pen-dent , revers a rebns externin , non a me ipso, live a meo corde, hæc reve-rentia , hic honor exhibendns , venit.

(35) C , J; Si in parentalibua majomm defunetorum cœrelnoniis . valfrater minor "i patronna age": jubentur, cum omnes baud nous ne ipsumnvum revereri debent, quia nempe ipsius ni locum tenet eumque repue.contait.

(:6) J : Qun de cama jam non pan-mm, sed inti-cm minorem reverentur.(:7) C : Fratrem minorem revereri antehabeo, quia un cujus majori

quam patrui reverentia tussor, personlm reprælentat.

Page 134: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(lxxxiii) mm Il , on. v. 129Tu etiam die illi.- quia (28) stat in sede. T6 constan-

. ter (29) revereri est in fratre majore; r6 brevi mo-mento revereri est in pagi homine.

- 5. X11. Ki tseu audiens illud ait: (cum debeo) re-vereri (3o) patruum, tune revereor, reVereri fratrem

A minorem, tune revereor. Revue. est in extrinseco,non oritur ab intrinseco.

Koung tou tseu ait: hyemis tempore, tune bihocalidam , æstatis tempore, tune bibo frigidam. î Cumlta sit , numqnid rô bibere et 16 comedere etiam sunt

in extrinseco (31)? i5. X111. Koung ton tseu ait: Kao tseu ait: natura

(32) non bona , non mala est.

(28) H: Nuper homini süenigenn, prias qnsm fratri major-i, vinum ois-tuli , quia horpitis agebat personam , qua fntris conditioni, in convivio,longe præstat. sur: in sede, i. e. hospitis looum tenet.

(29) H: Sed fratrem majoremi, ont patruum reverentis constanti ne per-petua prosequimur , dam contra non nisi brevem ne quasi temponneumhonorem vira shenigenæ , ut pote hospiti , frutti minori, ut pote ni spiri-tum repræsentanti, exhibemul.

(30) E: Ki un, ex bis Mencii documentis, qua ejus captura saperont,vitiose concludit illam venentionem tum e fratrie , tum ex pltrui condi-tione oriri.

(31) A: Koung ton (au, Mencii mentem assecutus; propositnm dificults-tem facile expedit. Il: Qunmvis aqus rive cniida sive frigida mihi extrinseenait, tamen id quad deliberst au banc vel illam bibere’oporteat, me:mens est. Qunmvis meus patruus sire meus frater minor mihi sin! extrin-seci , tamen id quod delibent au hune vel illum revereri me oportest ,men mens est. Ideo aquilin, qui: ex intime mentis me: judicio nucitur,mihi intrinseca est.

(32) A, J : Hominem nascentem nemo bonum , nemo malum dicere po-test; sed virtuteln au: vitium ex edncltione et dictnm exemplis hnurit.

Page 135: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

r30. - une]: (lxxxiv)Quidamàiunt: natura potest fieri houa, potest fierimala. Ideo ubi Ven (33) et Won exsurrexeruut, tunepopulus amiavit bonum; ubi Yeou et Li exsurrexe-ruut , tune populus amavit (34) sævitiam.

. 5;XIV. Quidam aiunt: existit (35) natura houa,existit natura male. Itaque cum Yao esset princepstamen exstitit Siang; cum Kou seou esset pater, tamenexstitit Chun; cum Tcheou esset (36) fratris majorisfilins , ac præterea esset princeps , tamen exstiteruntWci’ tseu ki ,, et regia stirpe ortus Pi kan.

Nunc ais naturam esse honam. Si res ita sit , au illi(37) omnes errant?

5. XV. Meng tseu ait: (si (38) sequatur animi af-fectum, tune potest esse bonus. Ideo dico, (39) houaest. T Si agat malum , non est cælitus inditæ faèultatis

cuipa. i(53) Wen un; et Won rang, optimi imper-tores tous, quemsdmo-du: Yeou mg et Li mg passim! et sublimi.

(34) E et G litteram pas interpretautur turbos, normaux. E, alio loco : passignifient, malum, nequitîa.

(55) A : Quidam nascuutur in boni, 015 in pravi , ut nec hi homosexemplo meliores fieri , nec illi pravorum societste depravsri mon. Im-perator Yao (E) subditum suam Siang ad virtutis studium couverture nonpotuit; improbus pater Kou son fiiium lllum Chun pervertere nequivit.

(56) G : Wei tseu lui et Pi kan, nafandi imper-taris Tcheou patrui crut.Idem interprcs aliquid mondas huic Meucii loco subesse puent. J : Ve! graa-sante imperatoris Toluou tyrannide, Wsî (son Iu’ et Pi han virtutihus subclameront.

(37) H, J : Tres illi viri de quibus supra, uempe Mais hi "ou, Koung (ou

au: et Kan tseu. .(38) Si homo innatis animi motibns obtemperot etc.(59) A: bominis nature, houa est.

Page 136: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

mon! u, on. v. i3r5. KV]. Misericordiæ animum homines omnes ha-

bent; pudaris (4o) et odii auimum homines omneshabent; observantiæ et reverentiæ animum haminesomnes habent; (4l) approbationis et vitnperatianisaniinum hqmines omnes habent.

Misericordiæ animus,-humanitas est; pudaris et adiieanimus, æquitas est; observantiæ et reverentiæ ani-mus, urbanitas est; approbationis et vitnperationisanimus, prudentia est. Humanitas, æquitas, urba-nitas , prudentia, non ab extrinseco confiatæ sont innabis; nos ais-initia habemus illas: solummodo non

(42) cogitamus. IIdeo dicitur: si quæras, tune assequeris illas; sirelinquas, tunc amittis illas. Quidam (43) alii-ab-aliis(discrepueruut) dupla , quintupla , (44) quidam inex-putabili numero, qui non potuerunt exhaurire suamcælitus-inditam-facultatem (45).

(in) Pudar quem ex propriis culpis, permutions, odinm quad me."neqnitia in nabis muret.

(4l) Sic ad ruban, juan uranique renifleur Tsrtaricam. CM, estbonum, virtutem probus, bada», foi me visions , improbitatem vils-perme.

(42) A, C: Non cogitamus nec in nostro corde quærimus ou vînmes,(humanitatem , æquitalem, urbanitatem et prudentian) quos, ab initiacæiitus inditns , possidemus.

(43) C: Ubi has virtutes amisere, continuo in malum delapsi , a virishauis plus minusve dureront. ’

(44) Mil , a viris bonis immeusum quantum distant.

(45) J : Ex qua misericordiæ. pudaris et odii sensus (vide supra), ve-lut e fonte donnant.

Page 137: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

132 I MENCII l (lxxxv)5. XVII. Clii kiug (46) ait: A cælo products mul-

titudo populi habet materiam (47), habet formam setsregulam. Papulo cælitus indita natura est. Amat bancpulchram virtutem.

Confucius ait: quifecithos versus, ille noverai; (4 8)viam! Itaque si habeat materiam, uecessarialiabet for-mam sen regulam. En estî populo (49) cælitus in-dita natura; ideo amat banc pulchram virtutem.

5. XVIII. Meng tseu ait: divitibus annis , e pa-Ipolo multilioni (5a) sont; in infelicibus annis, epopulomulti imprahi. Non quad cælitns demissa (insita) fa-cultas 0 difi’erat , sed quis: illi præcipitarunt et imines--

seront (51) suum cor, sic (52) accidit;

5. XIX. Nunc triticum seris ac huma caoperis.Hæc terra eadem, satiauis tempos præterea idemfait. Ahnndauter crescit et quando Venit (53) solstitiitempus, simul maturum est. Quamvis existat inæ-

(46) A: Liber Carminum , toma Ta ya (1,797 - 11,889) . oda Tahiti; min

(5.45: un). .(47) J : Materîam , i. e. corpus : formam , i. e. rectam ratiouem. ne estregels (4,917 ); homo ouin seins suas, recta ratione, tanqusm regain,

(l: 9.866) dirisit- -(48) A , E , J , Z: Noverat hominis viam, i. e. haminis aficctus perfectenovent.

(49) Sic Tartarici interpretes. J : ping, i. e. tenere , custodire , i, i. e.constans. Quasi dicas (Z) ills uatura quant homo nucens semper aceipit ,tenu, hahet . foret.

(50) E: lai, i. e. chou (1,522) bonus.(51) Z z Cor suum in occis cupiditatibus demersernut.

(si) J : Sic in vitinm mimi. i(53) J : En anni tempestas qua terra linges maturitatem meqnnulur.

Page 138: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(lxxxvi) mon u, ou. v. 133qualitas (54), tuuc terra habnit hic piuguitatem; illicsterilitatem , pluviæ et roris alimonia ac homiuis la-bar nonfuerunt æquales.

5. XX. Idcirca quæcnmque ejusdem speciei sont,hæc omuia mutuo similia (55) sont. Quare solum-modo, quoad hominem, dubitas de hac. Sancti virinabis speeie similes sont. ’ i

5. XXI. Ideo (56) Laung tseu aiebat: si (quis) , nonuosceus pedem, faciat (57) calceamen, ego scia eumnon facturum cophinum. Calceaminaî mutoo (58) si-milis sont, imperii hominom pedes similes sont.

5. XXll. Os, quoad sapores, habet similem (59)appetitum, quiaI ya (60) prius invenit id quad na-strom os amat.

Si, quoad sapares, ejus oris natnra ab hominibosdiscrepoisset, veloti (os) canum et eqoorum qui nabisnon ejusdem speciei sont, tune (61) imperii bamines,

(54) J: Sîmnlum hie, exigusm illic segetem «mais, id inde unit quad.

(55) J : Ramdam naturam habent. Quare igitur solum hominem ejnsdemac alii homiues natnræ esse dubitas ?

(56) B : Long tseu, vir inter veteres sapientia clams.

(57) J: Calceamen palea sen textili herba confectum.

(58) C : 0mnes calcei pedis formam habent, omnes similiter ad pedemapti sont.

(59) J : bittera du proprie signifient gallice: trouver un mais de son goût,’le goût qu’on a pour tel ou tel mets.

(Go) B : I ya erat magistratus in reguo fiai, sub principe Won bang(4,235-612). Art: caqoinaria fumants evasit.

(61) Tartaricns interpres: Tune imperii boulines qui amant sapotes,quomodo roi I ya sapons seqnerentnr t

Page 139: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

r34 i une]! . (lxxxvii)(dom cibos) appelant , quomodo omnes (62) seque-rentor I ya quoad sapores.

Quoad sapares, imperii homines necessaria appe-tunt (dopes couditas juxta)1 ya, quia imperii homi-nnm ora mutua similis sont.

5. XXIII. °Auris etiam sic. Quoad sanas, impe-rii homines necessaria amant (63) musicæ præsidisKauaug melodiam , quiaimperii hominom sures mu-

tua similes sont. ’5.XXIV. ° Oculus etiam sic. Quoad (64) Tseu tau,

imperii hominum nollos non sentit ejus pulchritu-dinem. Qui non sentitî 1:05 Tseu tau polchritudinem,

cæcus est. ’5. XXV. Ideo dicam: pas , in sapotibos, babet si-

milem appetitum; suris, in sonis, liabet similemauditum ; oculus, in coloribus, habet similem pol-chritudinem. Quoad car, au solum non babet quad.similiter (65) approbet (atque amet) ?

5. .XXVI. Id quad similiter approbat, quid est?Dicitur ratio et æqnitas. Sancti viri solummodo primi

(62) 1. c. Dapes candir-e joua eam artcm quam invenit I ya. J : ihsoung

gallice : suivrs, se modeler sur , sa conformer à. .(63) Sic Tartaricusinterpres; alii legunt Su bang. E : Meug tseu iu-

telligit Tseu ys (2,059- 11,374) qui in rogue ’Tsin (3,920) musico pruscofoerat.

(64) E: Pnleherrimns jurerais, cujus forum decorem exilninm landatLiber Carminom, libre Kou [coing (1.539- Ia,s7i) oda ahan 7m fou mu(2,275-4,028-3,25o-9,3s2). -

(65) Sic G, H, J, Z. Perpcram Noël.

Page 140: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(lxxxviii) ’ mon: u, ou. v. r35assecuti sont id quad nostrom cor similiter approbat.Itaque ratio et æquitas recreant nostrum cor quem-eadmodum caro pecudum (66) recreat nastrum os.

5. XXVII. Meng tseu ait: mentis (67) N ieou chanarbores foere pnlcliræ. Qnia illæ confines orant magniregni, ascia et securis impetiveront illas. Passunt-ne dici pulchræ? Tune illæ quæ diu uoctuque cre-verant, quos pluvia et ras irrigaverant, non carueruut .stolouum et surcuiorom pullulatione. Boves et, ovesinsuper deinde depasti sont (68) illas. 1 Ideo (mans)sic denudatus est. Homo videns illum sic denudatom,potat illum nunquam habuisse arbores. 1d niimquidmentis natura est?

5. XXVIII. Qoamvis (69) sic, quad servatur (i. e.inest) in homine , nonne est liumanitatis et æquitatis

(66) J. 17mn , baves et agui qui herbis vescnntnr. Henri, canes et port-i

qui grauis vescuntur. a(67) J : Nieou char: , mans in rogna 77m, ad Enranotum sdrgeus.

(68) J : liners (du ad stolones et surculos refertur.

(69) B : Quamvis forte osque ad vitæ fiuem , in virtute escaleuda , per-severare non posait homo, (quemadmadum prædictæ arbores, quæ toutaccore succisæ, tum pecudum morsn deputæ, clin crescere ac pullularenequiverunt , dicos-ne homanitatis et aquitatis sensus homini nascenlinon fuisse cœlitus datant E : thsun. i. e. irai (1,552), inesse. l : Homo pravusevadit , ut primum nativam exuit bouitatem ,perindc ac mons denudalusvidetur , postquam lignatarum accores virentem ejus silvsm demeuue-ront. Sed licet naturalis bonitss , dit] neglecta sut ritiis contaminata, crhominis corde pcnitns evanuisse videatur, nunqnam tamen ita exuiuguitnrut repuuulare non posait.

. 5 2

Page 141: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1 36 nanananimas? sa cum deseruisse suum nature bonum cor,etiam est veloti erga arbores ascia et secoris quœquotidie impetnut illas. Potest-ne dici (7o) pul-

chrnm? n5. XXIX. Quod obi (7 r)diei nocte (72) repullulavit,sub (73) placidam diluculi aoram , quoad a) amare etodisse, ad hominem mutuo illud accedit(74)tantillum.

Tune id quad interdio ( 75 ) agit insoper impe-dit (76) et perimit (77) illud.

5. XXX. Poszquam impedivit illud repetitis vi- icibos, tune hujus noctis aura vitalis non potest illudcouservare. Ubi noctis aura vitalis non potest illudconservare, tune (78) illud distat a brutis non longei. e. non multum.

Homines videntes illud simile brutis, illud pu-

(70) J : Quasi diceret : cor, cupiditatibus misere laccssitum se percnsa

sum , omne decus amisisse. A(71) Sic J. et plurimi: i. e. tracte quæ dici transacta succedit. Aliter H :

de die osque ad nactem. C: loquitur de corde cœlitns data.

(72) J: Nativam banitatem revixisse indicat.

(73) G: Quando scilicet mens , sedato cupidinum tumultu , quieseit.

(74) C: "la tempare , naturalis bonitas sensim emicat, optima mentiscogitations: pullulant, atqne , si spectes amarem que virtutem, et adiumque vitla pruseqoitor homo , ejus mens sliorum hominnm menti jam

I tantillnm accedit.(’75) il: lutelligit actiones qua tout homanitati, tout cquitatl repu-

sont.(76) Km est proptie aucujus maous maniois impedire.(77) Il: Tantillnln illud redivivsa virtutis germen perlmit et encan.

I" (78) Tune a brutis, quai rations canut, banomque et malum distingueraucscinnt, non multum diii’ert.

Page 142: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(lxxxnx) un! n, on. v. 137tant nunquam babuisse innatam facultatem. Id num-quid est hominis naturalis (79) affectas?

5. XXXI. 1 Ideo si obtineat suum alimentum (8o),nulle res non crescit; si amittat suum alimentum,nulla res non decrescit, i. e. non petit.

5. XXXII. Confucius aiebat: si custodis ,tunc re-)manet, si dimittis, tune perdis. Exeunti, intrantinon est fixum tempus. Nemo novit ejus directionem.De ° corde loquitur (81).

5. XXXIII. Meng tseu ait: nolite mirari regem(82) non prudentem (83) «se. -

Quamvis sit imperii facile crescens (84) res, siune die sole calefiat, et decem diebus frigeat , nullaest quæ possit crescere.

T6 meum invisere etiam (85) rarum crut. Me re-,gresso, qui (86) frigefaciebant , veniebant.

(79) H: Roumains et aquilon, nanan en; mali amer (sic), est mutin:polenta: amandi malum , est innata facilitas. ,

(80) H : De moulin arborian ac de bominis corde loquitnr.

(8:) H: Itaque hominen cor unnm Iednlo cul-Ire, foute, liera debout.Inde (C) accidet ut in omnibus qua interdit! agent, non niai inti" boni-tu emiclbit.

(82) H: Regni T’ai regela intelligit.

(83) H : Non ponte vire. "pieuta, mente penpicnci , dinfingum, Wque varia Idmininntionin mimera committere. I

(84) H : Planta, ex omnibus qui: imperium vol orbi: compiectitur , l’a-cillime emmena. .

(85) H: Hue respondent ver-bi: : ci ana die.

(86) A , Il: Ut primnm a rege dilcweram, ansentatorea et obtrectatores,tumotim ingreni, principin minium , jam Virtuüs igue paulinper inculca-

2*.

Page 143: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

U 138 MENCII (ex)» Ego nalis val existentibus germinibus (87) quid(prodesse poteram)?

5.. XXXIV. Nunc latrunculorum ludi ars,exiguaars est. Si non unice applicas animum, sinon maximecontendis voluntatem , tunc non (88) assequeris. lthsieou universi regni optimus est latrunculis lu-dere. Si,duml thsieou docet duos homines latrunculos,’llic 1 unus homo, unice applicans animum ac maxime

contendens voluntatem , solummodo (magistrum) Ithsieou audit , (8g) alius vero homo , licet audiat il-lum, toto anima arbitretur esse anseres jamjam ac- icedentes , et cogitet, tenso arcu atque alligata sericofune sagittal , jaculari illos , quamvis cum illo liominesimul studeat, numquam æquabit illum. An , propterillud , ejus prudentia non (90) adæquat? Respondeo:(9!) non ita. i. e. non en de causa.

5fXXXV. Meng tseu ait: piscis est id quad egoappela; perm ursina etiam est id quad ego appeto.-

la

ccntem , pravis sermonibus-pessimisque consiliis frigefncicbant. I : une (respondent vox-bis: et deum clichas, etc. t

(87) C : Virtutis germina in regis corde aliquantisper, me adhorunte.suborta, illico enecabanlur. Numquid prudentiam et virtutcm regisimpro-borum socictntc in corrupli, perlions adhuc poteram?

(88) H z Ts,’i. c. banc artem , hune ludum caliers.

(89) H: Mcncius regni Thsi legulum pentringit, qui npicnliæ prœccptaaure lanlum , non corde, accipiebut.

(90) Se. allerius viri prudenliam , son innntam sulcniam.

. (91) H: Sed qui: «si et intenta anima non audit.

Page 144: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxi) un! u, on. v. 139Cam ambes non passim simul obtinere, relinquopisccm et capio (92) pernam ursinam.’

g. XXXVI. T6 viverc etiam est id quad ego ap-peto; œquitas etiam est id quad ego appeto. Quandoutrumquc non passum simul obtinere, relinquo 16Vivere et caplo æquitatem.

T5 vivere etiam est id quad ego appeto. Cam idquad (93) ego appeto majoris momenti sit quam r6vivere , ideo (94) præter fas (vitam) non * abli-

neo. .î T6 mari est etiam id quad ego odio habeoÏ Cumid quad (95) odio habeo gravius sit quam rà-mori , ideo

in calamitate (periculo) , non fugio.5. XXXVII. Si eorum quæ [lamines exoptant

nihil superaret r6 vivere , tune omnia quibus passentobtinere vilain numqnid non adliibercnt?

Si eorum quæ homincs oderunt nihil supernrctt6 mari, tune omnia quibus passent effugcre marliscalamitatem, numqnid non facerent?

Cum res (96) ita sit, tune licet viveret, tamen

(92) H: Quæ piscem exquisilo sapera multum superat.

(93) n: se. æquitas. i(94) Halo, æquitatem amplexus et secutus, mortem oppelere, quam ,

cum transgressas, vivere.

(95) Il: Se. iniquitas. Cam iniquitu periculo marlis præponderet , in-gruonte lem , fugue nolim. ’

(96) B: Cum hominis cor solum æquitutem aine: , tune, vilain , lassaaquitain scruta non Instinct; cum bominis cor solum iniquitalem

Page 145: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

140 p ’ MENCII (xcii)(97) non * adhibet. Cam res ita sit, tunc (licet) pos-set sic eEugere calamitatem, tamen non *.adhibet,ml non 5* facit.

5. XXXVIII. Itaque 16 (98) optare vehementiusquam vitam, :6 odisse vehementius quam mortem,non solum sapientes habent hos animi sensus, sedetiam homines omnes habeut illos. Salummodo sa-pientes passum; non perdere illos. v

5. XXXIX. 1 Unam (99) scutellam orizæ cociæ,unnm (100) vasculum jusculi si obtineat(10[), tuncvivet , si non obtineat, tune peribit.

Si, alta yace vocando, des illi , vol incedens in viahomo non accipiet; si postquam pedibus conculca-veris illa, des illi, mendicans homo nihili faciet,i. e. respuet illo.

5. XL. « Decem (son) millia tchoung : tunc , si, non,distinguons ritus et æquitatem, accipiam illa , decemmillia tchoung mihi quid addenti’ An propter pala-tiorum et domuum splendorem ,ian (propter) uxoris

oderit, tune iniquitatis limon ingrediendo , mortis periculum virure nonsuatinet.

(97) c : I. e. iniquitate, ut vitæ mandas val marlis manda un. mirefugit.

(98) I. e. non solum sapientes. sed etiam omnes bomines aquitatemmugis quam vitam amant, inlquitltem vero magis quam martela aderunt.

(99) Il : Tan , vas urundineum.

(100) H : Toau, vos iigneum.(un) J : St. homo l’aine labarum. V

(les) H : intelligit dignitnis sflpeudium. Quamvis, inquit Men; (un,

Page 146: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xciii) une! u , en. v. 14]etconcubinæ sustentationem, au ut illi quos cognoscopauperes et egeni obtineant(103) me P

5. X11. Nuper propter (106) 16 ipsum perire,tamen non accipit, nunc, propter palatiorum et da-muum splendorem , aga illud!

Nuper , propter r6 ipsum petite , tamen non acci.pit, nunc, propter uxoris et concubinæ sustentatio-

nem, aga illud. iNuper, propter :6 ipsum perire non accipit , nuncut illi quos cognosco pauperes et egeni obtineant me,aga illud. 4b (105) hoc num etiam non passum abs-tinere? » Id dicitur amisisse suum innatum cor.

5. XLII. Meng tseu ait: humanitas, hominis corest; æquitas hominis (106) via est. 1 T6 relinqueresuam viam et non sequi illam; amittere suum cor etnon scire quærere illud, proh rem m’iserandam!

5. XLIII. Si (110mo) amiserit (:07) gallinam ontcanem, tune scit quærere illos; si perdiderit cor,non scit (108) quærere illud.

homini innatus ait urbaniutis et acquit-sis sensus, quœdam invenial cupi-dilatum caligine in obeccahos ut immensa stipendia, immenses opes ,non habita rituum et cquitatis "liane, accipiam- - W4"! MW"! s 10’000cris campani mensuras. (Noël)

(:03) J : Obtincant men beneiicia ,ac se mihi (H) gratos exhibent.(I04) I. a. quamvis jam jam periturus sit. - Ago illud , i. c. accipio il-

lud (H).(105) H: Littera ahi (hoc) indiçat ra 10,000 saris campani mensuras,

propter palatia , ancres, egenos, accîpere.(:06) Il: I. e. hominis regula , norma.(107) Yeou sang, [sabot perditum , i. e. pcrdidit.(:08) Il : Non sciunt illud custodire , alere , illi sedulo invigilare.

Page 147: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.12 , MENCII (aciv)Doctrinæ (109) recta norma non est in alia re:quærere hoc amissum cor et nihil amplius.

5. XLIV. Meng tseu ait: nunc existit(1 Io) ano-nymus digitus. Curvatur et non extenditur. Non af-fert morbum ont dolorem, nec nocet negotiis. Si quisexistat qui possit cxtendere illum, tune non exisotimat longinquam regnorum Thsin et Thsou viam,quia (1 1 I) digitus non similis est haminibus.

5. XLV. Si digitus non similis sil; hominibus, tunescit odisse illud;si cor non simile sit hominibus,tune non scit odisse illud. Id dicitur nescire (un)specxes.

5. XLVI. Meng tseu ait: arborent T oung quamambabus manihus capias, arborem Tse quam unamanu contineas, liomines si velint educare, omnessciunt quomodo1 alaut (113) illas. Quod attinet adpersonam (114), non sciunt quomodo alant illam.

(109) H: Liners: hie men cognitianem un scientiam et actiones com-plectuntur.

(1 l0) J : Quartus digitus. Perperam Noël digitus index.

(1 n) H: Quiu ejus digitus , aliorum bominum digitis , qui recta exten-duutur, paululum diuimilis est , ut medicum adent, longum iter face":non refugit.

h (I la) H: Nescirc quænam res levis momenti oint, quænam gravis mo-menti.

(1 15) H : Quomodo plantent, irrigant illas.

(:14) J : Littera ellin os, vautrons , cor et volumateur complccliiur. Nes-ciunt quomodo cor, partons sui nobilissimam , conservent, fumant, eiquesedula invigileut. Numquid forte homines, se ipsos minus quam pumillsarbores amant!

Page 148: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.11m Il, car. v. 143Numquid 16 amare personam non adæquat arboresToung et Tse? Valde non (x 15) cogitant!

5. XLVII. Meng tseu ait : homo quoad corpus,conjuncte illud.amat; si conjuncte (i. e. totum) illud(116)amet, tune conjuncte illud alit. Si non est lutinscubiti ont unciæ pellicula quam non amet, tune nonest cubiti ont unciæ pellicula quam non alat. Ut exa-minet ejus (r 17).bonum et malum , numquid existitaliud? In se ipso (I 18)sumat illud et nihil amplius.

, 5. XLVIII. Inter membra, sont nobilia (119) etignobilia; (surit (tao) exigua et magna. Noli (in)propter exigua nocere magnis, noli propter ignobilianocere nobilibus. Qui alit exigua, est exiguus homo gqui alit magna , est magnus homo. n

5. XLIX. Nunc existit hortulanus: si negligat

(115) Gallice t C’est la oombb de l’aveuglement !

(1 16) Il , A: Homo omnes sui corporis (sui ipsius) partes pari cura tout,nullam lædi aut levissimam injuriam pati matinet. Vid. net. 114.

(1 17) Ejus, l. e. un alere. Si noire velit utrum se ipsum bene alat nec-ne ,tantum perpendat quamnam sui partem diligentîua foveat , curæ habeat.

(1 18) H : ln se auimum reducat.(1 19) H : Cor et volantes , domini instar , variis membris imperant , ideo

nobilia surit; os, venter, etc. , domini (i. e. cardia) joua facessunt, ideoignobilia babentur.

(ne) H: De iiadem membris loquitur. Vid. net. 119. C: Non solum decorde , aure et ventre, sed etiam de coulis , pedibus , manibus , etc. , lo-

quitnr. ’(m) Sic B. H: Noli , exigus membra alendo , magna negligere, aut iianocere.

Page 149: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

144 w nanan - (1cv)arbores ( 122) Ou et Kia, et alat silvestrem sisy-phum , tune censetur vilis (123) hortulanus.

a 1ISi quis (dum) alebat suum unnm digitum ,perdide-rit suum bumerum et dorsum , et non sciat, tunc est(124) lupo currenti similis homo (125).

5. L. Potui et esui dediti homines: tune alii vili-pendunt illos, quia illi , alendo (126) parva, amit-

tunt magna. i iPotui et esui dcditi homines, si (127) non haberent16 amittere , tune os et Venter numquid tantum cen-serentur unius cubiti ont unciæ pellicula?

5. LI. Koung tau tseu interragans ait: similes sonthomines. Quosdam existimari magnas viras, quosdamexistimari parvos viras, quomodofit?

Meng tseu ait; Si obediat suis magnis membris,existimatur magnus homo; si obediat suis parvis mem-bris , existimatur parvus homo.

(122) H: Duo arbores pulcherrim , quorum magni utimatus.(123) l. e. rudia. anis tu: ignoras.(124) H : Lupus visu acenimo præditns est ; and, dum curât, bonites

ipsi a tergo imminentes, reflexo capite, videre acquit.

(125) H : Quia usurpe, dum liane rem carat, aliam , et quidam majoris

. momenti, rem negligit. i(126) A : Quia dam os et veutrem,ex.iguas une corporis partes, alun! ,car et mentem , corporia duces et dominos, negleclui habent.

(1 :7) B: Si bujusmodi bdmines cor suam passent etiam seduloialerc,tune os et venter, a quibus notera vite pendet, et qui ideo alere decet ,

contemptui non esset, i

Page 150: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xcvi) 1 1.111111 11 , en. v. 145 l5. L11. K. t. t. ait: similes sunt bamines. Quos-n

dam obedire magnis membris , quosdam obedire par-vis membris quomodo fit?

M. t. ait : 41104411 auris et oculi muons ,.cum non cosgitent, offuscantur rebus (1 28). Si res (1 29) occurrantrebus , tune seducunt illos et actum est. Quoad cor-dis monos ,tunqcogitat. Si cogitet, tune (130) asse-quitur ; si non oogitet, tunc non assequitur. Hæc (131)sunt id quad Cœlum dedit nabis. Si (homo) prius (1 32),firmiter teneat magnum, tunc parva non possunt.(1 33)abripere. Qui hæc agit est vol dicitur magana homoet nihil amplius.

5. LIII. Meng tseu ait: est Cœli dignitas, est ha-minum dignitas. Humanitàs, æquitas, rectitudo, lidos,-ac 16 lætari bono indefesse, hæc sunt Cœli dignitas.Principatus, supremorum tribunalium præsidis’dig-nitas, primaria præfectura , hæc sunt hominum dig-

nuas.5. LIV. Antiquitatis homines(134) excolebant

(128) H : 8min . ealoribus.(129) H : Si soni et colores auribus et oculis occurrent.(130) z: illico videt utrum res quls videt ont audit bonum sint nec-ne.(131) Il: Cor, cures et oculosiintelligit.(13s) z : Si homo cor et mentem nobilissîmam sui partem esse scia! , ac,

priasquam rerum externarum (C : sonorum et colonim) illicio irretiautur,ce limiter sonore, ac adula alere caret, tune (G) suris en tantum audietqu: audienda sont , oculus en tannai videbit qua: videra decet.

(133) C : Non possunt cor ad id adducere ut provo rerum externarumvisione aut auditionc corrumpatur. - Abripm, i. e. divertere , seducerc.

(134) Il : Humanitatem, æquitatem . rectitudinem , (idem escalobaut.

Page 151: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

146 . 1111111311 (xcvii)Cœli dignitatem , ac hominum’dignitas ( 135) saque-

batuii. A. "(Hadierni temporis homines, excolendo Cœli dig-nitatem , quærunt hominum dignitatemf Postquamobtinuerunt hominum dignitatem , abjiciunt Cœlidignitatem. Tune id dementiæ cumulus est. Deniquenecessaria (136) pereunt et actum est.

5. 1LV. Meng tseu ait: 16 optare (137) nobilitatemest hominum communis animus. flamines omnes ha-bent nobilitatem (138) in semetipsis; tantummodonon (139) cogitant.

Id quad homines mobile putant non est cœiitusindita nobilitas. Quos Tchao meng (140) nobiles fecit,Tchao meng potest ignobiles reddere (141).

5. LVI. Carmen (142) ait: inebriavit nos ex vina;satiavit nos ex virtute! Id significat: satiavit nos ex

(135) G: Dignitates sponte sua veniebant , i. e. illis (J) minime ambien-

libus conferebantur. .(136) Aliter A 1 Collatam ab hominibus dignitatem perdant.(137) J : flamines eam nobilitatem qua: ca pradietis diguitatibus ori-

tur, vulgo exoptant.(158) H : Cœli diguitatem . se. humanitatcm, æquitatem, (idem et rec-

titudinem , intelligit. .(159) Il : rebuts externis, nempe cupiditatiblis, meulera suam oil’uscarisinunt.

(140) H 1 Tchao sarong, regni Tsin reguli primus minisler.(141) Il: Hominea igitur cana doivent exeolere ne præcipuo studio ha-

bere nobilitatem quam , ipsorum naturæ inhærentem , nemo adiinerepotest.

(14:) A : Liber Carminum toma Ta 311(1 7974.1389), oda lii lsoui (5,

861-11,313). -

Page 152: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xcviii) 1.111111 11, en. v. 147humanitate et æquitate. Ideo (sapiens) non appetithominum exquisitæ carnis ont optimi milii saporem. .«Bona fama ac magnæ laudes couferuntur in ipsum ;ideo non exoptat hominum acu pictas Siestes. v

5. LVII. Meng tseu ait: humanitas vinoit inhu-manitatem quemadmadum aqua vincit ignem. Quinunc temporis exercent humanitatem aguntvelut qui,une scypho aqua pleno, exstinguere (vellet) uniuscurruslignis onustiignem, ac, igue non exstincto, tunediceret : 1 aqua non vincit ignem. Hoc modo adhuc(143) adjuvant illos qui maxime (144) inhumanisont. Etiam denique necessaria pereunt et actum est.

5. LVIlI. Meng tseu ait: quinque fruges grano-rum optimæ sunt. Si non maturuerint,non sunt sicutplantæ (145) I et Paï. Humanitas etiam residet inmaturitate et nihil amplius. I

5. LIX. Meng tseu ait: Cum I doceret homines

(143) H : lu , i. e. tseu (874) adjuvare. G : Humanitas (sire boucans) po.test sane vineere inhumanitatem (sive cardia uequitiam) ; si vero homineshumanitatem non totis animi viriblus, sed molliter tantum et dcfunctoricexercent , tune inhumauitatem ( seu pravus cupiditates) vincere ne-

quibunt. . .(144) C : Tune inhumani homines, hac audito, humanitatem perfeeteexeolere difficillimum esse putant , ne continuo in suam inhumanitatem ,i. e. in cupiditates,profuodius demerai, efi’ræuis libidinibus habenas la-xant, et cœleate rationis lumen penitus ensiinguuut, douce tandem nihilmali intentatum reliquerint. J : Aliorum hominum inhumanitatem et ne-quitiam exemplo sua adjuvant et adaugeut.

(145) Il : Nomen duarum plantarum quæ cerealibus herbia similes sont.Earum fructus dolois est, sed (G) multum abest ut quinque frumenti spe-cies pretio ont sapore adæquent. - Non sunt sien! , i. e. bas (ruses imma-turas herbis i et pal maturis posthubemus.

Page 153: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

148 x . nananjaculandi artem , debebant animum applicare a?)tendere arcum. Discipuli etiam dobent animum ap-plicare et?) tendere arcum.

Ta tsiang ( 146) cum doceret hamines, necesse lia- -bahut uti circino et norme. Discipuli etiam necesselapent uti circino et norma (147).

(146) N031.- Ta tsiang,peritissimus ligni faber. Tart. ocra: magnas artifex.’

(147) A, Quemadmoduni prædieta: estes suas quæque regulas, aie etvirtntis scientia suam normam , suum canonem habet , quibus negieetis,cum fructu studcse 11eme potest.

Page 154: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(xcix) 149CAPUT VI. .

Traetatûs K00 tseu pars poster-ion

5. I. REG!" Jin homo interrogans (1) Ouo lin tseuait: ex ritibus (a) et ri?) comedere, quidnam gravis(3) momenti est P

I Ait: ritus sont gravis momenti.i --- Ex 1 voluptate et ritibus (4) quidnam est gra-

vis momenti?Ait: ritus sont gravis (5)) momenti.

- Si juxta ritus comedas, tune (6) esuris et pe-ris; si non secundum ritus comedas, tune obtines .16comedere. An opartet sequi ritus (7)?

(1) J : Duo [in tseu, Meuciî diseipuhis , nomine Lion (11,081).

(a) J : Littera ü indieat illas honestatis et temperantiæ (H) regulas quasquisque, inter odendum , tenue tenetur; u. g. hospes, nisi hero invitanteet cibos allèrente , comedere non debet (C).

(5) l. e. gravitais momenti.

(4) J 1 lntelligit ritua qui , conjugii vinenlo, inuatnm voluptatis amo-

rem Sutra honestatis fines, continent. r i(5) J : Ubi semel vir illos ritus abjecit, in efirænatam lioentiam et in

omne llagitiorum genus prorompere solet.

(6) J 1 intelligit tempos que quis rame jam jam periturus est.

(7) J : Ritibus tune adhnroseera opus non est.

Page 155: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

15a rumenSi (8) ipsemet (9) obviam eas , tune non obtinebisuxorem , si non (to) ipsemet obviam cas , tune obti-nebis uxorem. du oportet ut ipsemet obviam cas? -

Ouo liu tseu non potuit respondere. Postero dietransiens in regnom Tseou , illud retuIit Mencio.

Meng tseu ait : in se; respondere bis (11), quid

(12) est? g5. Il. Si non (13) metiens eorum radicem 14),conferas eorum extremitatem (15), tune quadrata

(8) J : lutelligit tempos quo quis summa paupertate et penuria conflic-tatur.

(9) Thsin ing, obviam sponsæ per se ipsum ire , eamque in domum suamdedueere. Ses oseremanias expleudas habet sponsor , quas (præeipuequintam, qua seilicet mittenda sponsæ munera præscribit ) , nisi magnasumptu rite easequi non potest. Vide Morrison , Dietionnary of the Chineselanguage , arranged aecordiug to the radicals, p. 639, a; çol.

(1o) I. e. si sponsæ obviam non eus, neglectis , præ inopia , eæteris titi.bus, qui banc ultimam eæœmoniam vulgo præcedunt.

(1 1) J : Bis quæstionibus cires ritus qui: sive ad esum, sive ad matrimo-nium pertinent.

(la) C : quid diiiicultatis est? I(13) C : Si gencratim loquamur , ritus gravis momenti, esus et voluptas

levis momenti sont. Sed particulaires easus occurrunt in quibus edendi aut( matrimonii necessitas, cæremoniis in utraque servandis, prœponderat.

Editus montis apex ligna quadrata uncia luta altiorv est. Si vero exiguumhoc lignum in montis apicem imponas, liguum montis apiee excelsius vi-debitur. Idem dicendum de aura quad, licet pluma gravius , pluma tamenlevius erit, si fibulam auream cum curru plumis onusto eonfcras. Thsinproprie est montis apex; thsin [eau (G) est summa: contiguationis eaeumenquad montis apiei simile est. E interpretatur thsin [eau eaeelsi montis

vertieem. ((14) J : intelligit ligui quadrata uncia loti et excelsi domùs tabulati in-

. fimam pattern. I(15) H : Supremam utriusque partem intelligit.

Page 156: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(c) LIER] 11, en. v1. 15.1uncia (aitum) lignum (16) potes facere altius quamexcelsum (17) domûs tabulatum.

« Aurum gravius est quam pluma. 1) Numquid dici-

tur unius fibuiæ aurum collatum cum unius currûsplumis (18) gravius esse?

5. Il]. Si, sumens quad in a; comedere est majorispenderis (.19) et quad in ritibus est ievioris momen-ti (2o), conferat illa, numquid solum 26 comedereest (21 ) majoris ponderisi’ Si sumens quad in 1 vo-luptate est (22) majoris ponderis et quad in ritibusest (23) levioris ponderis, conferat illa, numquidsolum voluptas est majoris pondais?

(16) J : Lignum valde exiguum , seiücet quçirata uncîa altum , cumeau et voiuptate coufert.

(17) J : Race m darnûsŒ a montis) eacumen cum ritibus confert.(18) Juxta es fore interpretes, littera meî quæ hic redundare videtnr,

’locum tenet litterarum tchoong in, gravius quam. Similem locutio-uem,vide Tom. I, part. I, mitât pag. 51, l. 9, obi litera huera meîlitteras kan linos ( autiquum magnum ) repræsentat. J 1 Aumm , naturagrave, cum ritibus, plumam natura levem , cum esu et voluptate con.fort. Exiguam ex anro fibulam, cum ritibus, currum plumis onustum neproinde gravissimi ponderis, confert cum periculo pr:n fume moriendi,vel, præ egeatate , sacrum matrimonii fados amittendi.

(19) J .- Scilicet periculum ne fame parent.(sa) J : Indieat ritus quos inter comedendum servare decet.(21)J : Nonne in eo easu edendi uecessitas ritibus non solum gravior est,

sed etiam eorum qualecumque momentum immetiso intervallo superat Il

(22) Seiliect rô non ducere uxarem , se proinde sacratissimum humanæsoeietatis amaium negligere.

(a3) J : lndicat eam cæsemoniam qua sponsæ spousus , oblatis prins mu-neribus, obviam ire salet. Nonne urarem ducendi ac prolem suscipiendineceasitas non solum solitis matrimonii ritibus præponderat, sed etiam ces,infinita momenti gravitate , anteccllitt

3

Page 157: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

Q

152 une"5 .IV. Vade (24) et responde illi , dicens : si rum-pans fratris majoris brachium , rapias illud come-dendum , tune obtinebis r6 comedere (25); si non

’rumpas, tune non obtinebis 16 comedere; tune (26)

numquid rumpesiillud? ’Si, transiliens orientalis (27) domùs murum, rapias

ejus innuptam puellam, tune obtinebis uxorem; sinon rapias,tunc non obtinebis uxorem; tune (28)numquid rapies illam?

5. V. Regni Tsao (29) air (dictus) Kiao interrogansait: homines omnes passe esse Yao et Chun (30),verum-ne’ est?

Meng tseu ait: ita.K. Ego Kiao audivi Wen wang decem cubitis,

I Thang novem cubitis altos fuisse: nunc ego Kiaonovem cubi’tis et quatuor nnciis altos), comcdo (31)

(24) Meng tseu rtgni Jin hominem alloquitur.(25) Id est : Comedes, famem sedabis.(26) J : Quasi diceret 1 Nonne satins est faine contabesee’re quam avulao

barris brachio vesei t(27) J : I. e. vicinal! domùs.(28) H , J : Hine patet satins esse a matrimonia abatinere, quam virgi-

nem puellam vi raperc.(29) J : Regni Trou reguli frater minor.(3o) J : Ad verb. : Ilic sonna est-ne? --- bittera tchao , inhae locutionc ,

dubitationis particuke vice fungitur.

(31) C,J : Inter veterea nulli mortalium ad imperatores Yao et Chunpropius accesscre quam Wen wang et Trhhing "long. Nunc ego , cum cor-porla stature clarisimis ne. manget Teldu’ng "11mg, similis sim, impera-tores Yao et Chun æquarc passe mihi videur; sed multum adhuc mihideest. Dieas mihi quid agendum ut perfectasn eorum similitudinem au-sequar?

Page 158: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

ï

(ci) LIER! 1x,) CAP. VI. r53milium et nihil amplius. Quomodo (agam) ut tune

possim? . IM. t. ait :.numquid id (32) consistit in hoc? etiam(situm est in top) agere (33) et nihil amplius.

5. V1. Est homo in hoc (34) loco.Sivires non possintpares esse (tollendo) unius anatis pullo, tune est sineviribus homo. Si nunc dicat: (passum) tollere cen-tum kiun (35), tune est Trobustus vir. Cum res ita sir,tune si tollat roû’ Ou lice (36) pondus, ideo etiamhabetur (alter) Ou hoc et nihil ampliué. Homo quam.a?» esse imparti (37) mœret? solummodo non agit!

5. VIL Qui, lente incedens , it post seniores (38),dicitur reverens seniorum; qui celeriter incedensanteit seniores, dicitur non reverens seniorum. T6lente incedere gnumquid est id quod (homo) nonpotest? Est id quod non agit. TO5 Yao etiChun nor-ma est pictas etrevercntia seniorum’et nihil amplius.

5. VIH. Si tu induas 205 Yao indumenta , si loq’uaris

(En) J z Tà fieri imperatorihus Yao et. Chun omnino similem , numquid in

breviore vel alliera corporîs sutura consistât P ’:53) J : Age quidquid egernnt , eudem ac illi virtutes .excole, et suf-

ficît. ’(34) J : Corpore aliil hominian similis est. h l(35) J : Kim: , triginta lituus linicæ. AliterE : Continu liiun , 3,000 lib".

mm liniclnlm pondu. Perpenm Noel: lugent «au; biglait: licet libmum

millibu: grave. -(36) J : Ou hon, tir quidam inter veteJ-es corporis viribus ramons. Per-peram Noel: Km calcin alita. A , B , C , J : de eodem homine, in ultoque«tu , agitur.

(37) A , C : Icilicet imperatqribus Yao et Chun imitandis et adæquancllis.

(58) E, B : Fratrem natu majorera intelligit.

3*

Page 159: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

154 MENCII ’ (ou)tu? Yao sermonnes, si agas 10:7 Yao actiones, tune c:

Yao et actum est. I I.Si tu indqas ros Kie (38’) indnmenta) si loquaris10:7 Kio sermones, si agas un? Kio actiones, tune es Kie

et actum est. A l5. 1X. Ait .- ego Kiao, si obtineam invisere regni

Tseou principem , ac passim conducere diversio-rium , cupio hic subsistere alque accipere (39) sur?dium in schola.

M. t. f ait: recta via est sicnt magna i. e. pu-blica via (40). Numqu id diflicile est cum cognoscere?Hominis ægritudo est non quærei’e illam. Tu , ( 41)si revertaris et quæras illam, habebis satis superque

magistrum. x5. X. Koung sua tchheou interrogats ait: (42)Kao

(58") J : Kiu, imperalor, qùî nullam in parentes pietalem, nullnm senio-rum revercntiam coluit , a prædictia imperatoribm omnino discrepat.

(59) J : Pietatis et reverentiæ documenta , in tua schola, accipere cupio,ut imperatoribus Yao et Chun similis evndam.

(40) C : i. e. clan, omnibus pneus et pervia.

(41) J : Tu , domine , diveraorium conducere ne me: præceph acci-pprc vis, quia nempe rectum vil-lutin normam admodum dimcîlem cognitu

puna. An forte nescis illam rectam normam , nobia ingenitam une rSalummodo bouzine: illam cupiditalibus obcæcnri vulgo sinunt; qui si inune descendere voilent, apud ne iplos , lune eximinm normam , omniumvirtnnim magistral!) , slogans momenti: invenirent. Revenu-e igilursnperiores, servi parentibns , et Inox banc pieutent , [une superiorumreverentiam , qua imper-mores Yao et Chun imprimia cluruere . sponle tua,nulloque doccnte , anneaux: cria; quid opus-est alienOI magiflron proeulquærere , cum tuum tibimet ipsi magistral!) me posais E

(42) J : Kan (un, homo e rogna Thsi.

Page 160: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un! u , ou. v1. i 155tseu aiebat : (4 3) Siao pan (41.) exigui hominis Carmen

(45) est. VMeng tseu ait: quare (46) dicit illud il-- Ait : quia (47) indignatur.M. t. ait : quam (48) imperite senexiKao exponit

versus!En est homo in 110c loco. Si regni Youeï homo, tcnso

arcu,paret sagitta ferire illum, tune ipse ridendo,i. e. blaude, loquens, deliortor illum. Non est aliud:alienus sum illi. Si meus frater ,natu major, tenso ar-cu, parai sagitta ferire illum, tunc ipse , flens et lu-gens, dehortor illum. Non est aliucl : consanguinitalc

conjunctus sum illi. -Oda: Siao pan (49) indignatio, est 16 parentum

(43) C, H : Sima pan, Carmina: libri odæ timing, 10m. Sion ya,

(naos-:1389). - I I(44) J : Intelligit virum humanitnte et pietate in parentes vacuum.

(45) G :lmpenlor Yeou (9,491), ex familin Tcheou (1,187), primo(luxent uomm (Juin (6,175) qua: peperit I [licou (n,loS-8,686) fulurumimperii hæredem. Præterea habuit alteram uxorem Pan (9,780), qua:sellait Pa [a (1384.0341 Dimilit priorem uxorem Chia, et exclusitI Hum. Tune prœceptor principin I mon banc 0110m composoit ut maniesic repudintæ filiique regia bueditatc spoliati legitimn querella etdoloris acerbitatem vivide depingerct.

(46) J : Subaudi :Kaohcu.(47) A : Vil- in [me odn loquet); patri indignatnr.[48) Sic inter-pros E. A, C, l: Kou sagum "se ingcnii, ac unam

lantum rei faciem vidure. C : illi quidcm versus virtulia indignation-m spi-rani, sed hæc indignatio legilima est.

(49) G : Oda Siaa pan, qua filins in turpem patrie libidinem invelnitur ,non ex cæea bile , ut falso arbitralur lido (un, sed en ardenti pîclalis et,humanitalis afi’cctu orla est.

Page 161: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

156 MENCII (ciii)instar amare parentes. T6 parentum instar amare pa-rentes, estl1umanitas. Quam (50) imperite senex Kaocxponit versus!

5. XI. K. s. t. T Ait: Oda (51) Kaï foung quarenon indignatur?

- Ait : (52) In ode Kaï foung, parentum culpa-rum levissima est; in Siao pan, parentum culparummaxima est. Quando parentum culpæ magnæ surit,non succensere , (53) hoc est magis alienum fieri illis.Quando parentum culpæ exiguœ sunt, succensere,hoc est non pati (54) offendiçulum. Magis alienum

- I Q(50) J : Ideo dicebam eodem Kan primo tantum verborum corticî

Idhærere; onde fit ut auctoris mentem assequi et perspectaln babcrenequeat.

(51) G: Ode e carminum libro , Cap. Pci long (11,300 bis-1 a, 271).

(5a) C, J , Z: Oda Kaî fonng, cum præcedenti oda Siao pan confettinon (lober. In rogna Weî (9,6721) quædam mulier vidua, cum septemliberos gcnuisset , demi tranquilla et casta remanerc non poterat. Binefilii adam Kaî faung composuere , in qua non matris libidines, sed suamipsorum provitatem deplornnt. Hujnsce matris vita licentior, vituperaudaquidem , sed in unius tantnm familiæ domuum redundnbat; e contraimperatoris Yeou flagitia qui legitimæ uxori concubinam , et filio thronibæœdi nothum , substituebat , universam imperii ruinaln, omnisquegeneris calamitates invehere potcrant. Inde pater justam indignationiscausam , ex qua odn Siao pan originem babuit, prædictis seplem (iliis de-fuisse.

(55) J : Si, (une peccantibus parentibus , acriter non succenseat ut admeliorcm vitæ frugcm redonnt, pii filii amorem magis ac magis se exnereostendil.

(54) Quidam interpreles, inter quos Tartaricns, litteramlu’ accipiuntpro verbo ; pou hlm hi non passe Iateni, irritari. Cæteri itropice vertunt (C)afimdiculum z Proprio sensu lli significat saxum vol lapis in quem dquaspumat et salit. Ibidem labo est pali, fine. [lapidom chm matte, aquam

Page 162: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(civ) A mimi n , on. .v1. 157fieri, non pictas est; non pati offendicnlum, etiamnon p1etas est.

Koung tseu aiebat : Chun : ille maximepius erat lVe! quinquagenarius ardenter amahat (parentes).

5. XII. (Doctori) Soung kl1eng(55) profecturo idregnum Thsou , Meng tseu occurrit in regione Chekhieou.

M t. ait: Magister , quo iturus es?Ait : ego audivi rogna Thsin et Thsou arma

conserere. Ego volo invisere regni Thsou regulum ,

Hi

ac loqucndo (i. e. dehortando) compescere illum. ’Si regni Thsou regains non (56) gaudeat, egovolo invisere regni Thsin regulum, et loqnendocompescere illum. Ex duobus reguiis, ego habebo

(unum)cui (57)1gratus ero. ,il. t. ait : Ego Khe, quœso , non interroge

sermonis singula; cupio audirc ejus (58) scopum.Quid dices illi ?

S. la ait: Ego dicam illud non utile esse.

M t. ait : Magistri, i. e. tua, intentio : tune

cum lilio confort. Aqua vel leviter in lapidons impingens , subito irucilnr,i. e. spumat, exsilit ; liberi, filii vinam matris licentiorem vidames, subitounscuntur.

(55) J : Swing Meng en! quidam vir litteratus, qui, bellorum tampon,imperium , sinon-lm son: diflundendæ cous! , perlustrabst.

(66) J : i. e. mon verbe respual.

(57) J : Gui moi sermones accepti erunt.

(58) Mite: J : Tchi, Le. summa, capitaine.

Page 163: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

o

158 rumen (CV)magna (59) est; magistri argumentum , tune (60) non

potest.

5. XIII. Magister, si lucrum loquaris regnorumThsin et Thsou .regulis, ac regnorum Thsin etThsou reguli, gaude-utes lucro, cohibeant triumexercituum multitudinem , 110mm triumjexercituummilites gaudebunt cohiberi vol arma ponere , et

delectabuntur lucro. ISi ille qui subditus est, propter amorem lucri

serviat suo principi; si ille qui filins est, propteramorem lucri serviat suo patri; si ille qui fraterminor est, propter amorem lucri serviat suo fratrinatu majori, tunc princeps et subditus, pater etfilins, frater matu major et frater natu minor; tan-dem, exutahumanitate et æquitate,propter amoremlucri alii alios tractahunt (61). T6 sic agere et nonperire , nondum î exstitit (63).

(59) J : Bellum crampons compescese, populisque paeem dans pul-chrum est.

(Go) I : Huinrmodi argumentnm in medium profcrri non debct. Maximacnim qu: inter boulines grmantur male, utilitate proporita , ut pluri-mnm, orinntur. C : Si dieu id eue inutile , homines profecto quad utilelit avide quarrent. Si igitnr hodie, ulilitatis causl , arma deponant , cran ,

’ ntilitatis causa, arma esse cnpescenda putabunt. [bident : Mencins voltutrumque regem humanitatis et æquitatis normam solummodo amplecli etsequi.

(61) Sic E : lai (2,682). - Si inferiores principi, juxta’snsm utilitatem ,serviunt, princeps quoque inferiores, prout sua feret militas, bene vel maleexcipiet.

(61) J : Nullum est rognons ,iquod , principe ac subditis sic aguntibus ,non perierit l’unditus.

Page 164: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.13111 11, en. v1. 1595. XIV. Magister, si humanitatem et æquitatcm

quuaris (regnorum) Thsin et Thsou regulis, acregnorum Thsin et Thsou reguli gaudentes huma-nitate et æquitate , cohibeant trium exereituummultitudincm , horum trium cxercituum milites gau-debuntcohiberi, i. e. arma ponere , et delectabuntur

humanitate et æquitate. hSi ille qui subditus est, propter amorem humani-tatis et æquitatis serviat suo principi; si ille quifilins est, propter amorem humanitatis et, æquitatisserviat suo patri; si ille qui frater minor est,propteramorem humanitatis et æquitatis serviat suo fratrimajori; tune princeps et subditus, pater et filins,frater natu major et frater natu minor, relicto lucro,propter amorem humanitatis et æquitatis alii aliostractabunt. T6 sic agere, et non in toto imperioregnare nondum exstitit. Quid opus est loqui lu-crum?

S. XV. Cam Meng tseu habitant in ragua Tseou ,Ki gin (63), qui loco regni J in reguli remanserat cus-toditurus , serica volumina offerre (64) jussit. Acce-

pit , et non gratias-begit. 1Cam ad tempus degeret in urbe (65) Phing. la,

(63) J : Kijin, regni Jin regnli frater miner. Cam ille princeps vicinireguli miam petiviuet , regnum suum frutti minori custodiendum com-

mirent. 1(64) C : Mencinm ipsemet non Idiit.(65) J z Quadam regni fini urbecula.

Page 165: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

160 . nananTcheou tseu , qui erat minister (66), serica voluminaofl’erre jussit. Accepit , et non gratias egit.

î Alio die , ex ragua Tseou transgressus in rognantJin, invisit (67) Ki tseu. Ex urbe Phing la trans-gressus in regnum Thsi , non invisit Tcheou tseu.

Ouo lin tseu Vgaudens secum ait : Ego Lian (68)nactus sum (69)Ioccasi0nem.

5. XVI. Interrogans ait : Magister, transgressusin regnum Jin, invisisti Ki tseu; transgressus inregnum Thsi , non invisisti Tcheou tseu. An quia

ille erat minister ? ’M. t. ait: Neutiquam. Chou King (7o) ait : « Of-

» ferendo superiori (71), malta sit revercntia. Sin reverentia sit impar muneri, hoc dicitur nonJ) obtulisse superiori. Solummodo non utitur (7a)n tuera! intentione in offerendo. n

Quia (75) ille non perfecte egit :6 superiori offerte.

(66) J : Graviuima prorogis dignitste, ut K1 fin , non dcünebatur. Mon-cium itaque præsens adire patent.

(67) J i: Invisit Kijin , ut pro missi. muneribus gratias agent.

(68) J : Lion , nomen viri 0110 lia trou.

(69) J : Interrogamli unnm motus son.(7o) G : Chou king, capite La lino (4,95010,089).(71) C : Liber Chou hing loquitur de mnneribnl quia regelas imperatori,

Mencius de donis qua sapienti regulus, olfcrre saler.(7a). Sic interpres E.(73) C : Mencius libri Chou Iting sensum sic explant. J : Hinc palet me

hon invisisse Tcheou tseu quia munen sua rite et iuxtl nrbanitltls logesmihi non obtuiit, non vero quia ministri partes cachai.

Page 166: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cvii) mon! Il, ou. v1. 16!g. XVII. Ouo liu tseu gavisus est. Quodam in-

terrogante, Ouo liu t’seu ait: Ki tseu non patent(74) transire in rognant Tseou, Tcheou tseu poterattransire in urbem Phing la.

5. XVIII. î Chun in kouen ait : r6 priore locoponere nominis famam, et rerum gestarum merita ,causâ hominum est; r6 posteriore loco ponere no-minis famam et rerum gestarum merita , sui ipsiuscausâ est. Tu , Magister , fuisti in trium prima-riorum præfectorum medio ; et quando nominis fumarerumque gestarum merita nondum innotuerant (75)supra et infra (76), abiisti. Vit humanus au vere sicutillud agit ?

Meng tseu ait : Qui degens in inferiori condi-tione, noluit, dm sapiens , servire (77) degeneri(principi), est (77 l) Pe i. Qui quinquies adlvitThang , qui quinquies adivit Kie , est I in. Qui nonodorat praV11m principem, qui non recusabat exi-guum magistratum, est Lieou hia hoeï. Horum triumvirorum, licet dissimilis essct agendi ratio , eorum

(74) Vide net. 66.

75) Sic interpres Tarin-ions. Kiu est proprie aidera , enferre in. Ebanc litteram explicat altingore (1,092).

(76) J : Littera chang, supra) principem; littera Ma, infra , p0pulumindicat. C : Supra, principem rectum facere, infra, p0pulum subievarenon potoisti, quod tamen penes te, tam sublimi dignitate indutum,om-nino erat.

(77) J : Principem pnvum , humanitatisque expertem intelligit.

(77°) Vide indicem nominum propriorum.

Page 167: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

162 MENCII (cviii)scopus unicns crut. Unions ( ille scopus ).qnid crut Pdicitur humanitas. Sapiens( 78) etiam humanus si: ,et nihil amplius. Quid necesse est cum similem (78 ’)

eue ? I5. XIX. Aiti Regni Lou reguli Mo koung tempo.te, cum Koung i tseu totam administrationem exerce-ret, ac Tseu licou et Tseu sse fuissent præfecti (79),regnum Lou multo magis (80) imminutum est. Siresita sit, an sapientes non afferunt utilitatem (81)

ragua Y ’ . eA M t. T ait : cum lu régni (regulus).non usasesset Pe li hi, periit (82). Cam regni Thsin ( regulus)Mo koung nsus esset illo, regulorum dux evasit. Camnon usus esset sapientibns , tune periit; té imminui

(83) quomodo potuisset obtinere? ’5. XX. (Chun in kouen) ait : cum olim Wang

78) J : Mencîns le Îplllln innuit.

(781) Quid necesse en cum similem eue lliis sapienfiæ magistris quihumanihtin studiuln m0 quinque mode difihnder’e nîtnnturr

(79) J : Varia Idmînistntionis munen diatribuebnnt et cunbant.

(8o) J : Magnum territorii putem , vicinornm hottium incombas,

nuisit. l .(8x) 1.: Chun Eu lumen Mencîum pentringit, qui licet e regno nondumdiscmiuct, nondum tamen magnî nlîquid molitus ent.

(8a) H : 1d est, regnuln unnm amhit.(83) C : Si regulns regni Lou solio non pulsas est , sed unnm: nonnihil

territorîi, bostilibul incursîbua, nuisît , id lrium sapientium pneu-mi au-xilio et consilüs nnice tribuendum. Hinc patct qua de causa prædictusprinceps omne regnum amùerit. fieri eniln non poterat ut ille,rcjectîssapientînm conoilîis, alicuius tantum temrum mirum punis, qucmad-modnm magnum Lou, juctnram faceret ne proinde cxilium fugeret. Quidigitur 011’th sapientes regno eue promus inutiles P

Page 168: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un! n , en. v1. 163pao (83n)degeret juxta (84) Ki, (hommes) crocei fluviioccidentalem pattern (incolentes) facti sunt perilidemissa voce cancre. Cam Mian Kiu (85) degeret inragions Kao tang (86) , regui Thsi dextræ partis(incolæ) periti facti sunt alta voce cancre. VirorumHoa tcheou et Ki liang (87) uxores cum peritæ esscn’t

cantu lugubri deflere sucs maritos , immutaveruntregni liominum mores. Si quis babel; (88) intus ,necessario illud prodit exterius. Virum agentem llanorem (89) et non habentem hoc meritnm, ego Kouen(89’) nondum vidi. Ideo non sunl ulli sapientes. Si qui

essent , ego Kouen profecto cognoscerem illos.

. 5. XXI. ( Meng tseu ) ait : quando Confucius eral;in( regno) Lou (90.) summus justitiæ præses ,

(83 4) G : Homo à regno W91 (367:).

(84) J : Ki, nomen fluvii. Vir ille degebal in regina ad fluvii crocei

orientera me. l I(85) G : "in Mu, vir e reguo Thsi (13,259)

’ (86) H , J : Regio in du!" parte regnî nui lita. ( .(87) C, E; Hi duo viri ennt regni 77:11 reguli fabulant; (8,956) minis-

tri ; inter pugnandum l Kiu (8,959) oui saut.

(88) A: Si qui: virtutem intus abscondilam possidelt ; mon illam aclis

suis encrât et palefacit. I 8(89) C: l. c. Qui hujusmodi virtutem inule poueuerit, nec tamen ramaau: gestarum rerum honore clamait. ) I

(89 0 ) H : Koung Mencium oblique peratrîngit qui , lice! in regno 771:1degeret, nullo adhuc merito insignem se præbuerat. Unde colligere videlurcum (G) upicntis uomine eue indignum.

(go) G : Liber Su [li (1,133,-7,748) ait : Confucius in regno Lou "munijustifia: præsidis ,À ac simul primi minium munus gerebat. Quo andin),

Page 169: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1 64 - MENCII (cix)(princeps) non utebalur (91) eo. Mox (9:1) sacri-ficium (93) obtulit. Cam litatæ carnes non fuissentmissæ (93’), non exultov(94) psolemni pileo, abiit.Qui non nOVerant, cum putaverunt (sic ngere) causâ(95) carnis; illi qui noverant, cum putaverunt (sicagere) causâ 1 inurbanitatis (96). Quoad Confucium ,tune volebat propter levem (97) culpam ahire ,- nonvolebat censeri sine causa discedere. Id quad sapiensagit, vulgi (98) homines profecto non intelligunt.

5. XXII. Meng tseu ait : quinque (99) regulôrum

viciai regni Thsi (15,239) regulun metu pereulsun est. Tune regni T’ai vir ,Chun tching mua (2,204-4,652-1 ,030) rcgni Lou regulo pluma puellas pulcbri-tudine eximins, dono misit. Minister Ki wan (hop-4,235) cum principeivit ut illis videret, ac statim (E) Ting Mung (2,319-612) , puelluumambre cnptus, remisse muni régimînis cura, sapientis Confucii monitisoblurduit. Quod ægre ferens discipulus Tseu bu (2,059-10,691) ait :Magister bine nos discedere decet, etc.

(91) C :Gonfuciua decrevernt quidem alaire, timebot vero ne turpempfincîpin Ting long libidineux patdnceret. Eupectavit igitur opportu namoccasionem , qua nec gravi de causa , nec tamen sine ratione abire vide-

retur: quæquidem ne brevi obtulit. l(92) Sic picrique interpretel, aliter H : comitatus (thunmg) principem

(Man). 4 . ,(95) E : In templo majoribus diçato. .(934) C : Principem Confucio primarium præl’ectum agouti, Hutte cumin

ferculum , de n’mre, 08cm , decebat.(94) l : i. e. celeriter abiit.

(.95) J : Quia litatam carncm non obtulcnt.(96) E : Quia debitae urbanitatis oŒcium a régula dèl’uerat.

(97) Sic Tartaricua interpres et plumes alii. Il , I, J :interpretântur meî

hou , occultam canum. Sic etiam Noël. i(98 ) J : Menciun tacite innuit sophistam Rouen.

(99) J : Mencius indicat rcgni Tlm’ (15,239) regulum Wan tong(4,235612), rcgni Tsin (5,920) rcgulum Wen (72,783) Imtmg, rogni Thrin

Page 170: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, en. v1.. 165archontes , in tres (100) imperatores soutes (loi) ho-minesfiore. Hodierni reguli in quinque regulorumarchontes, Sontes homines sunt. Hodierni primariipræfecti, in hodiernos regulos, soutes homines "un.

5. XXIII. T T6 imperatorem (102) ire ad regulosidicebatur Sun (11111011;- tô regulos in aula invisereimperatorem diCebatur Tenu TCHI.

Vere invisebat crantes , et supplementum dabat ü:qui non (103) satis habebant; autumno invisebatmetentes et subsidium dahat ifs qui (104) sufficienternon habcbant.

l 5. XXlV. Si, cum’ingrederetur (105) eorumditionis fines, terra (106) dumis extricata esset, siagri bene culti, si alerent iscnes. ac hon-ornentsapientes, si viri ingenio præstantes præficerenturpublicis muneribus; tune remunerabatur cos: remu-

nerabatur (107) terni. i I(7,151) regulum Mo (7,228) Iwung, regni Soung (2,103) rcgulum Slang(9,806 j Mung, rcgni Throu (4,379) regululn Tchouang (8,956) bang.

(100) J : Intelligit impemtores lu (7,106) , Tchhing thang (3,176-5,124) ,Wen un; et Won 10mg (5,783-5,884bù-4,658-5,884 bis).

(101) I. e. in ne: imperatores, eorum legs. et mutule mugi-esui,peccaruut.

(102) Vide lib. I, c. Il , s. XVIII. I . .(103) J .- Qui frugum penuria, cd unam puni tempestltem , labonbant.

(mi) J : Qui frugibu embut quibm fifi unnm anion niai-enter.

(105) J : Regalorum reguuiuintelligit. a(106) J : Terre tomera optime exculta , ntque in nitîdos campes

üm. : .(107) J : E0ru1n ditioncm , nous oddens toma, ednugcbnt.

Page 171: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

166 MENCII ’ (ex)Si, cum ingrederetur eorum fines, terra inculta et’dumis aspera esse: ; si negligerent senes et amitterenti. e. desererent ( alii expellerent) sapientes; si (108)tributorum exactores præficerentur publicis mune-iribus , tune castigabat illos.

5. XXV. Si semel regains imperatoreni non invi-Iserat, tunc (imperator) deprimebat (109) ejus di-gnitatem. Si elæis non inviserat imperatorem, tuncimminuebat (110) ejus terras. Si V1 ter non inviscratimperatorem, tune (11 1) sex turmæ mutaba’nt illum.

’ Itaque imperator (112)plectit et non (113) armisL-petit; reguli (114) armis petunt et non plectunt.

Quinque archontes , (115) collectis in unnm re-gulis , armis petivere (alios) regulos. Ideo dicebam:

(108) G : Platon (Me signifient colligera tribulum. - Mil interpretea liaslitteras, proprio sensu , quemadmodum et nos , accipiunt; alii explicant :

viri rapaces ac lucro inbiautea. t(109) H , J : Ejus dignitas uno gradin minuebalur. v. g. ex Koung,(612)

fichet Hcau (217) etc. . .(1 10) H z Si haberet ejus ditio centum li , imperator trigcnta de-trahebat.

(1 1 1) J à Se: imperatoris turmæ illi regnum adimebant , ejusque digni-tatem in alium regululn transferebaut.

(112)C: lmperatorreguloruin ducem jubet alios rcgulos colligere ac illisparesse , ut rebellem rcgulum suo nomine puniant. I- (1 15) E , J : lmperator pet se ipsum , rebellem non aggrcditur ;

timet enim (C) ne id sublimeln qua induitur dignitateln parum deceat.

(114) J : Reguli, imperatorîs jussu tantum arma capessunt: nonaudcnt vcro privata auctoritate rebellem compescere , ne forain impe-ratoris jura sibi amigne videantur. Quod quide quinque prædiflîrcgulorum archontes minime sceau aunt.

Page 172: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 u, me. v1. 167Quinque Archontes in tres imperatores (115) pec-carunt.

5. XXVI. Inter quinque Archantes, Houan koungfuit (116) præclarus.

- In regione Koucï khieou convocatis (117)regulis , alligavit victimam, imposait (118) librum,et non linivit labra (1 19) sanguine.

Primo præcipiens ait : Occidefilios non pics;noli (120) mature institutum hæredem; noli concu-binam facere uxorem.

- Secundo præcipiens ait : Honoribus aflice(raca) sapientes; ale (1206) viras ingenio præditos ;sic (120c) in Clara luce collocabis miro: hahentesvirtutem.

-- Tertio præcipiens ait : Reverere sencs; di-

(115) E : Enimvero rebelles annis petendi patestatern , gaze saliimperatori compatit, immerito usurparuut.

(116) Mencius amplamihujus reguli potentiam intelligît.(117) J : Ad fœdus inter se sanciendum convocatis. Il : Wen [101013, ut

regulorum potentissimum decebat , solemni huicce cœrcmoniæ præfuit.

(118, H z In victimæ tergum imposuit librum statuta continentem adqua: renauda reguli jurcjurando se alligaturi erant.

(1 19) H : Neccsse non duxit, victima , pristina more , mactata, acceptaejus croate fœderatoruln ora oblinire.

(120) J , Z : Regulus nothnm lilium e concubina natum substituera nondebet in locutn legitimi filii , jam a se, in regni hæreditatem, solemniterdesignati.

(mon) J :Eos publiois munerihus præfice.(120 b) J 1 Scilicct annuis stipendiis.(120 c) Sic A , E. Tartaricus interpres imperativi formam adhibet g

Splsndaro orna viras virlulo prædilas; sed in hac versionc particule i (sic,hoc mode), omittitur.

4

Page 173: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

168 rumenlige parvulos; neÎobliviscaris (121).hospites et via-

tores. A-.Quarto præcipiens ait : Litterati (122) nehabeant (123) hæreditaria officia; publicarum aili-ciorum res ne (124) simul gerantur; si eligas litte-ratos (125)., necessaria obtine (126); noli privataanctoritate interficere (127) primarios præfectos.

-Quinto præcipieus ait : Noli,;sinuose facere(128) aggeres; ne (129) impedias frugum vendi-tionem; noli principatum conferre (13a) alicui etnon monere.

(121) H : Externorum regnorum primarii præfecti dicuntur pin (10,469) ,plebei homines vero (in ( 3,837 ). Miter J : Liner: pin cos indienlitteratos qui extra suam magnum , munus adepturi, iter faciunt. Ne oblivîa-caris i. e. neglectui ne habeas.

(122) J : Intelligit litteratos qui jam munere funeti sunt.

(123) J : Annua tantum stipendia accipiant; timenduln euim est nefilii a patte degeneres siut , ac proinde paterno muneri continuandoimpares.

(124) J : Gallice : Que la "Mme personne ne cumuls pas deum placent lafait. H : Sic enim fieri potest ut , dum alii muneri vacat , aliud negligat.

(125) Ut nempe aliquod ipsis manne abeundumlcammittas.

(126) H : Obtine, inveni vinlm ingenü dotibus vere præditum. B :Obtine sapientem.

(127) J : Si aliquod crimen admiserinrlprimariipræfecti,imperatore1ncommoue, eiusque tanlum permissu ant jussu , reum ultimo auppliciulnallice.

(128) l. e., juxta agrorum sinus et anfractus. Litteras mon 11Mo [1111.5raliter interpretatur E : Noli ex proprio matu et arbitrio tuo exstruere ag-gcres , ne forte (H, J) dum , pluviarum aut aiccitalia tempore, aquas coer-ces et colligis , viciais regulis malta damna aireras.

(129) E: Noli, ingravescente-rei frumentaria: inopia, vicions regulosaunant: commentibus excludere.

Page 174: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxi) 1.111111 11, en. V1. 169Ait : Omnes mecum Vfœdere juncti homines,

postquam sancivistis fœdus 1 (1,31), ite (132) inbonum.

Hodierni reguli, omnes transgrediuntur i135 quin-que leges. Ideo dicebam : Hodierni reguli in qua-tuor Archoutes peccant.

5. XXVlI. Adaugere principis (133) vitia : hæcculpa levis est; obviam (134) ire principis vitiis:hæc culpa gravis est. Hodierni primarii præfecti ,omnes obviam euut principis vitiis ; ideo dicebam :hodierni primarii præfecti in hodiernos regulos pec.cant.

5 XXVIII. Lou I(135)volebat facere Chin tseu ( 136)exercitus ducem. Meng tseu ait: 1:6, non (137) edocto

(130) H : Regni vol urbis principatum , primario prasfecto , clam impe.

tatare vel abaque ejus permissu , conferre. . u(131) C : Yan , particula auxiliaris. i

(132) Tartaricus interpres: Omnes boni estote. J : Concordes cum ri-cinis reguiis vivite. Aliter H: Nolite contra fœdus, contra quinque loges

hoc fœdere pactas, facere. 1(153) J : Meng tseu de assentatoribus et adulatoribus ioqnitur. A : Prin.cipem , si peccet , non solum non reprebeudere, sed etiam ei indulgere .morem genre , adblandiri ,liac est principem ad majora rifla impellm.Sed cum reipsa delictum principis ait, ideo ministri levier culpa est.

(134) J , A: Principem cujusvis culpæ adhuc immunem , exemplis sutconsilio suo ad vitia inducere.

(135) Id est: regni Lou regains.

(136. G: Videlicet ut, regnum 711d aggressus, regianem N411 yang insuam potestatem redigeret. En quidam erat regni Lou principis intentio ,sed illum prius Chia tseu ad id consilinm capesscndum impnlerat.

(157) A : Primum decet p0pulum ritus et æquitatem edocere. Si ouin

4*

Page 175: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

170 111mm (cxii)populo , uti illo , dicitur in exitium impellere popu-lum; qui in exitium impellebantpopulum , non (138)tolerabantur a generatione (139) imperatorum Yaoet Chun. Licet, semel pugnando , vincas Thsi acstatim occupes Nan yang (140), tamen non licet (141).

5. XXIX. T Chia tseu, mutato vultu, non gaudensi. e. iratus, ait: illud : tune est id quad ego (142)Kou li (143) nescio.

Ait: ego clare dicam tibi. Imperatoris ditio, am-bitu mille li. Si non mille li, non suppeteret ad ex-cipiendos regulos (144).

Reguli ditio , ambitu centum li. Si non centum li,non (suppeteret ad observandum (145) venerabiliumtemplorum avis dicatorum 16v statutorum libruui.

illum, rudem adhuc ac incultum , periculis objicias , ab bastibus facilemactabinir.

(138) A, I : Humanissimî imperatores Yao et Chun, sacras hujusceinodiregulos impunes non relinqnebaut, Le. debita (Z) morte muletabant.

(139) v Aliter E : A populo (ski) humanitatis et æqui servantissimo.

(140) J : [Van yang regni Thsi urbis nomen.(141) H, J z 1d recta: ratiani et æquitati contrarium est.

(142) J c Kou Il nomen laquentis. V. (143) (i , Z z Promis ignora quare ragionem [Van yang, une si passum

pugna , occupare non liceat.

(144) H , J : Reguli , sivc alii alios inviserent aut invitarent, sire apudse exciperent, magnas impensas, tum in muneribus OEerendis, tum inconviviisinter se celebrandis, faciebant. i

(145) l, Z : l. e. ad observant]: statuta libri illius sacerrimi qui in ma-iorum defunctorum templo sedule custodiebantur. Hic liber docebat qua:nam in sacrificio 7715115039) mactandæ cucul victimæ , quæuam munera,

in regulorumpconventn , oli’erenda. ’

Page 176: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

. (exiii) 1.111111 11, ou. w. 1715 XXX. Cam Tcheou koung principatum accepit

in regno Lou, (ditia ejus) erat ambitu centum li.Terra minime non (146) sufiiciebat et tantum con-sistebat in centum li.

Cam Thaï koung principatum accepit in rognaThsi, (ditio ejus) etiam fuit ambitu centum ii.Terraminime non suifiçiehat et tantum consistebat in ceua

tum li. iNunc Lou ambitu centum li quinquies habet( 1 .4 7).

Tu, putas ne, si exoriretur imperator , tune Loufore quad imminueret, an fore quad adaugeret (148)?

5 XXXI. T6) vacue (149) capere (15a) hoc alquehoc date isti, tamen humanus vir non ageret,quantomugis (non ageret) 16, occidendo homines, quærereillud (151)!

(146) J : Licet ditio attributs regulo centum li non excederet, omnibustamen sumptibus faciendis tune abonde suificiebat.

(147) C , G: Nunc regnum Lou quintupla mains est quam olim, quando,principis Tcheou koung tempore , centum li non excedebat. Exigua reguainvadendo , sic mirum in modum accrcvit! Si vero aliquis exoriatur impe-rator. procul dubio magnum tcrritorii partem ci adimet , nedum addat.Quid igitur opus est regni Lou territorium, capta regiane Nom yang, exten-

dere et adaugerc ? l(148) H: Pro certo)habeo futurum esse ut imperator regno [au magnam

territorii partem adimeret. Antiquis enim iegibns centum est ne regainsplus quam centum li possideat.

(149) To11, (H) vaeua manu , i. e., inermi manu. Videiicet (C) sine allapogna , nemino occise.

(150) A 1 Occupare regionem Nais yang, ac illam rogna Lou tiare.

(151) A : Ditianis sua terras , homines morti abjiciondo , entendue nonsustineret.

Page 177: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

x72 ’ une"Sapiens serviens principi, debet inducere suumprincipem ad 15 se conformare rectæ rationi ac ani-mum applicare ad humanitatem et suflicit.

5 XXXII. Meng tseu ait: qui hodie serviunt (152)principi, aiunt: ego possum pro principe excolere(153) terras, et implere publicum ærarium. Ii sautquos hodie vacant homos (154) ministros et quos olimvocabant populi spoliatores (I55),

Si, principe non aspirante ad rectam rationem necmentem applicante ad humanitatem, quærat i. e.nitatur ditare illum , hoc est ditare Kie (r56).

5 XXXIlI. (Qui aiunt) « ego passum pro principea) fœdus inire (157) cum regnis; si pugnem , profecton vincam, n un: ii quos hodie vacant bonus ministros ,suntii quos olim vocabant populi (158) prædones.

SXXXIV. Si, principe (159) non aspirante adrectam normam, nec applicante animum ad huma-nitatem, nitatur pro eo contentis viribns pugnare,hoc est adjuvare Kie.

(152) Ministres intelligit Meng "au.(153) C: Terra: vires exhaurire ut obel-ions fluctua reddat.

(154) J : Qui. seilicet rcgni opes adangent.

(155) J : Quia p0pulum te familiari et opibua spoliant.(:56) Kio, imperator , tu: in p0pulum unifia et magnifia fumons.

(157) C : Sociornm nrmin et auxilio nixus, victor curium.

(158) J : Qui: populi vinam boutiliblu annis hauriendlm objicinnt.

(159) C : Menciua innuit eorum principum connuetudinem , qui nihilaliud quam vicinos replat aggredi et lpoliare, occupanque illorum ditione,poternes fieri Itudent.

Page 178: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(exiv) un: u, car. v1. 173Si î sequaturprinceps liodiernam (160) agendi nor-

mam , nec immutet hodiernos mores, quamvis des illiimperium, non poterit (161) une mane permanelre.

QXXXV. Pe koueï (162) ait: ego (163) cupioex viginti sumere unnm : quid tihi videtur?

»Meng tseu ait: tui agendi norma est borealiumbarbarorum agendi (164) norma.

5. XXXVI. In decies mille domarnm regno, siunions. homo figulinam exercent, tunc numquid pate-rit? Ait: non poterit, quia vasa non suppelent usui.

M. t. ait :I apud boreales barbaros quinque frugesnon nascuntur; solummodo milium nascitur; nonhabent mœnia, palatin, damas, nec venerabiliumtemplorum majoribds dicatorum sacrificii tsi cære-manias ; non liabent (165) regulorum serica voluminaet convivia; non habent centum magistratus et præ-fectos; ideo ex viginti sumunt unnm et satis est.

(160) J : Mencio. litteril tao (ngendi ratio) et mu (mores), cos innuitministres .qui principem mura ditem armorumque potentin validum elli-eere , solummodo ntudent.

(161) H : Profeeto illa patentin spoliabitur.

(162) J : Po houai nomine un! (54).

(165) J : Tributi legem que decimam frugum pnrtem pro tribulo exi-gunt principes, acerbiorein pute. Quid , si vigeeima tantum pan irra-

garetnr? i(164) I : Box-enlium regionum barbari haine madi tribntum , ncmpe de-cimam putain , exigunt.

(165) J z Resale: muneribus non invitant, nec convivio excipinnt , ma.jeunibnn, præfectisp, stipendia non pendant. Cam igitur pauciuimatcamping hein! princeps , pluciuima etiam tributs exigere potest.

Page 179: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

174 MENCII (cxv)5. XXXVII. Nunc si, (princeps) habitaus in mediireguo, rejiciat hominis officia (166) nec habeat (167)sapientes, quomodo (168) poterit?

T Si figuli pauci tint, adhuc non potest (169) esseval stare regnum; quanta magis (170) si careat sa-pientihus?

5. XXXVIII. Si velimus illud facere levius quamimperatorum Yao et Chun regula, illi (erunt) magnl(171) Me, nos parvi Me.

(166) J : lndicat loculn supra allatum: Non lichent mania, etc.(167) H : Indicat supradicta: c Non halant: magistralus, præfisctos. n

(168) B, l, J : Administrare regnum.

(169) Sic versio Tartarica. B et J : Constituerc (7,355) nec non ritegubunare regnum. Mite: E, quem sequitur Noël: 0mni unius regni po-pulo satis magnam vasarum copiam soins suppeditare naquit. Sed hæcinterpretatio sequentibus quanta mugis, etc. , male congruit. ln loco præ-cedenti : Mn [n’a tchoung laine etc. , post litteras khi H10 hou , multi inter-pretes supplent meî houe (5,595,-1,559 ), alii, tchiyin (4,901-91) , admi-nistrarc regnum (V id. me. 168), regere homines. Uude licet litterasmeî kana loci quem explicamus, a genuina significatione (seilicet, admi-nistrare regnum) , non detorquere.

(170) C : Quanta magis vastum China: imperium curare non potestsullicieuti magistratuum et præfectorum numcro, quiquidem varia Id-ministratiouis munera obeant, omniaque humanæ societatis olficia obser-vanda curent. Si igitur regnum, sublatis sapientibus istis, rite administrarinequeat , tune necesse est satis linga tributs: exigi ut princeps annuis sa-pientum live magistratuuln et præfectorum stipendiis auppeditet. Indepatati leva tributum. quad in vigesimn tantum frugum parte exigendaconsisteret, in sinensi imperio exerceri non posse.

(171) I : Si vigesimam tantum frugum partem, non decimam , ut im-peratorum Yao et Chun legibus sancitum est, exigere velimus , supra me-morati ragionum borealium barbari (dicti Ma), qui nabis leviuimumtributum exercendi exemplum dederunt, erunt magni Me, nos erimusparsi Me. lbidem: Istis barbaris similes endettant.

Page 180: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11 , car. v1. 175Si velimus illud (172) facere gravius quam impe-

ratorum Yao et Chun regula, (Kie cri-t) magnus Kie,ne: parvi Kie.

5. XXXIX. Pe koueï ait : Mai Tan (173) t5 coer-cere (174) aquas , superat (175) Iu.

Meng tseu ait : Domine erras: ré r06 lu dirigere(176) aquas , aquarum via (177) en.

5. XL. Idcirco lu quatuor maria fecit (178) lacu-nam; nunc, domine mi, viciua regna fecisti lacunam.

Aquæ transverse fluentes (179) dicuutur exun-

(17a) I : Si tributum decima frugum parte gravius imponere vellmus ,tune sævus imperator Kio, qui acerbæ istius exactionis exemplum nabisdederit, cri: magnus K ie, nos erimus parvi Kio. Ibidem : lmmiti huit:imperatori K i4 similes evademus.

(173) H : Tan (si), nomen viri Pa houai.

(174) B: Interpres Tchao ait: Tune temporis reguli levibns identideminundntionibus vexabantur. Po kana, erectis aggeribus, illuviem, aquain vicina regna avertendo, compescuit. Qnocirca se, bains modi industria,clarisslmum imperatoremflu superavisse stulte jactitat.

(175) Quasi diceret 1 Exundantes aquas solex-tins quam la compescui. .

(176) A: tu, ut diluvium coerceret, aqua: qua: spontc sua, et naturalipropensione deorsum femntur , excavatis alveis, bine inde cqllegit, et, viajam sua, ad mare delluere jussit.

(177) J: Littera tao indicat imperatorem lu aquas, juxtl naturam suam,et in viam (A) quam sponte sequi salent, scilicet deorsum , deduxisse.

(178) J : In aqua: in mare, sine ullius damna, velut in tutnm recepta-culum , denexit; tu vero, naturalis aquarum propensionis omnino ignarus ,cas in vicina regna , tauquam in suum receptaculum , cum ingenti resu-lurum damna , refudistil Quomodo imperatori la, coercitis diluvii aquistain præclaro, te couferre nudus?

(I79) H : Aquæ via non sua i. e. deorsnm non fluentes, dicuutur castraalun": afflua . sen inundantes aqua.

Page 181: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1 76 nunc" (cxvi)dantes aquæ; exundantes aquæ un: magnæ (18a)aquæ. lllud est quad humanus vir odit (181). Do-mine mi, erravisti.

5. XLI. Meng tseu ait: Si sapiens non si; animafirmus (182), quomodo custodiet (183)?

5. XLII. î Cam-(184) Lou vellet facere ut Latchiug tseu regni administratiouem (185) capesceret,Meng tseu ait: ego , ex quo audivi illud, præ gau-dio non dormio.

Koung sun tchheou ait: au La tclihing tseu estanima fortis (186)?

M. t. Ait: minime.K. s. t. Au hahet prudentiam et vim excogitau-

di (187)?M. t. Ait: minime:

(180) 1 : Litteræ bang chouî (magne aqua), diluvium indicant, quadimperatoris Yao tempore desæviit.

(181) J : Damna diluvii, immensornm malorum causas, vir humanitatepræditus abhorrer; tu vero, exundantem aquam , in vicinorum regulornmterras avertendo , ærnmuas imperatoris Yao tempore grassantes , quodnmmodo renovasti! Nonne jure ne merito diceblm te vehemeuter errasse 7

(182) Sic J. Alii interpretautur aimeras, fidelis (:53); alii, pompiez»(3,890); alii, sibi fidens.

(183) E :Quomodo, virtutem amplexus , in en constanter et inconcnssepentue valebit t

(184) J : Regni [ou regains.(185) Princeps sapieuti huic Mencii discipula totam regni administra-

tianem tractandam committere statuent.(186) A: An satis firmo animi robore valet ut grave totius administra-

tionis anus sustinere posait!(187) Perperam Noël: Sollicitus (Eu). A, B, I, J : An consilia optima ,

nec non ad regnum gubernandum maxime idonea inîre , excogitsre soit?

Page 182: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxvii) 1.111111 11, CAP. V1. 1H7K. s. t. An multum (188) audivit et soit ?

V M. t. ait: minime.

5. XLIII. K. s. t. Si ita sit, quare præ gaudio non -dormis?

M. t. ait : quoad hunc hominem, amat (189) bo-num.

Ait: :6 amare (190) bonum (191) suflicit-ne ?M. t. ait: si qui: amet (192) bonum, tune habet

plusquam suflicit (193) ad imperium, quanta magisad Lou reguum ?

5. XLIV. Si vere amet bonum, tune (194) quihabitant intra quatuor maria, omnes facilia i. e. non

l (188) C: Quod in vîris regni administrationi præposîtis magni fit, estlibrorum classicorum cognitio, lougo studio confirmata; hæc enim homi-num mores penetrandi , resque et consilia ad temporis rationem accomma«(lundi artem docet. An La tching tseu universas antiquitatis et temporumrecentiornm res audivit, legit, didieit, ne eas penitus memoria et cordetenet r

(189) A: Qnidqnid bene dictnm audit aut factum videt, corde intimover-e amplectitnr, illudque sedulo colligit, ut exinde aliqnam ntilitatem idecerpat.

(190) H : Bona verba, bons tacts qu: ab allia venîunt, approbare , am-plecti atque in usum suum adhibere.

(191) A : Nempe ad regeudum Lou regnuln. J : Ad dirigendsm cujus-libet regni administrationem.

(192) A : Si bonum , nempe borna verba, 6mm cousina, a se solo desumat,huiusce boni fontem brevi exhaustum sentiet ; si vero ab aliis hominibus ,qui in imperio pene innumeri sunt, ex eorum consiliis perennes et quasisemper redivivos fructus colligere poterit.

(195) E : Ad gubernaudum universum imperium , quanta magis ad re-

gendum exiguum reguum Lou! ,(194) J : Intelligit omnes totius imperii homines qui hm ( chas, 1,32a)

i. e. virtute præditi sunt. -

Page 183: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

178 1 rumenlonginqua duceut mille li et venieut prædicare illi

(195) 1 bonum. -5. XLV. Sinon amet (196) bonum , tune liominesdicent : arroganti vultu (197) ait .- a ego jam dudum» scia (198) illud. 1) Arrogantis (199) viri vox et crishabitus repellunt homines ultra mille li. Si litterati(200) constiterint ultra mille li, tune calumuiautes ,adulantes ac vultu assentantes liomines accedent. Si,cum calumniantibus , adulantihus et vultu assen-tantibus hominibus habituas , regnum (201) velit pa-cifice administrari , au poterit illud ohtiuere ?

5. XLVI. Tchliiu tseu (202) ait: antiquitatis sa-pientes (203) quomodo magistratum gerebant (204) ?

Meng tseu ait: ré adire (205) triplex crut, 16

abire, triplex. , d(’95) H : Accurrent ut animum ejus bonis consiliis et exemplis adju-

vant, tantoque administrationis oneri sustinendo idoneum officiant.

(196) l : Si non velit bonum, i. e. bona consilia, sibi ab aliis suggeri.E interpretatur [mon (8,868) une, perfide.

(197) B, I .- Gallice : D’un tan, d’un air suffisant. C : Litteræ yan se (aria

habitus) ad litteras i i refernntur, litteræ vero ching yen (vos) ad litterasin Ri tchi tchi.

(198) I:Omnia qua: ad regni administratiouem attinent plane scia,nec mihi aliorum consiliis opus est.

( 199) Melius gallice : Ce ton et ce! air suffisant.(aoo) J : Viri docti, sapientes,(virtute amati.(201) Sic interpres E: Yo se houe tchi, Mi kho te hou (4,606-190-1,539

-4,901-10,324-1,tao-2,694-43).(son) J : Videlicet Tchhin tseu (Il,799-81684)-

(203) Aliter H : Qua de causa? i(204) C z Tehhiu tseu, Mencium videns de magistratu petendo minime

sollicitqu , hujns modi agendi rationis causaln scrutatur.(205) A : Sapiens cousilia et actiones suas tampon moderatur. Porra

Page 184: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(caviii) 1.111111 11, en. v1. 1795. XLVII. Primo, si, cum excipiendo (206), exhauri-

ret reverentiam et exhiberet urbanitatem; si, post-quam locutus esset (207), jam jam acturus esset ejusverba , tunc adibat illum.

Si, quamvis urbanitas nondum defecisset (208),verba non redigeret in praxim , tune (209) abibat.

5. XLVIII. 1 2°. Si, (210) quamvis nondum inpraxim redegisset ejus sermones, excipienda cum,exhausisset reverentiam et exhibuisset urbanitatem ,tunc adibat illum. Si urbanitas defecisset (211),tunc abibat.

5. XLlX. 3°. Si (212) inane non comederet, si

tribus potiuîmum causis inducitur ut magistratum petendum vel abdican-dam esse ceuseat. Litteræ khiu (1,084) , et tsieou (2,226) , duplici hic sensupollen! : Adire principem et pour: magistratum: discsdere a principe et (le-

ponere magistratum. I(206) J : Meng tseu non ait principem e palatin sua egredi ut sapientiobviam est; littera 1’715 (11,013) hic signifient æcipare, truc-tare. H :Litteræ

tchi king (8,677-3,761) spectaut ad internas animi sensus; litteræ veràycou li (LOIS-7,095), ad externum corporis babitum , qui, voce , gestn ,aria specie, all’utu, summam comitatem spirat. A litteram ing (11,013),proprio sensu interpretatur: Si princeps, remoto fastu , dignilatemquesuam eorum sapiente demittens, obviam illi sponte veniat.

(207) C, J : Si sapientem laquentem bcuigna aure audiret princeps,ejusque consilia se exsecuturum esse polliceretur.

(208) A : Quamvis pria: reguli erga sapientem comitas adhuc fervent.

(209) H : Susceptum a principe magistratnm depanebat.

(210) Il i Videlicet cum initia principem invisit.

(21 1) H : Postqualn aliquandiu magistratum obicrat.(21 a) Il; In hoc tertio easu,princeps virum aupientem non solum urbane

non excipere , stque adhortantis consilia non exsequi , verum etiam nuncstipendia ailectum in summa egestate et penuria deserere censetur.

Page 185: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1 80 MENCIIvespere non comederet, et fame mariens non pos-set egredi porta (213), ac princeps audiens illuddiceret: « Ego , quoad (214) magnum rem , non pos-» sum actu complere ejus doctrinam ; præterea nonJ) passum sequi ejus sermones; sed efficere ut fame» pereat in meo regno , ego erubesco , a si opitula-retur (215) illi , etiam poterat (216) accipere ut evi-taret mortem et nihil amplius.

5 L. Meng tseu ait l: Chun (21 7) exsurrexit ex agro-rum media; Fou youeï (218) promotus est et muro-rum terra piusita exstructorum media ; Kiao ko (219)promotus est ex piscium et salis media. Kouan i’ou (220) promotus est (221) ex carceris custodia ;

(215) J :Meng tseu sapientem virum in aliud regnnm sbire voleutem ,corporis fume confecti debilitate ,1 impediri innuit.

(214) H, l : Ego quoad virum sapientcm , cujus cousina sequi res estmagna , imo maxima, qua: principi incumbat. J :Magnu res , quasi dicent.

- ses prima , primo loco habenda.

(215 ) I Si princeps viri sapientis famem , data milio, levure pararet.

(216) I : Vir sapiens , arcta oflicii et decoris lege coercitus , plus ac-cipere nequibat , quam quad ad vitam utcumque sustinendam etfugien-dumque mortis periculusn requirebatur.

(217) E : ln monte Li drava (4,667-2, 275) agi-as excolebat.

(218) J : Impentor Wou ting (4,658-2) , ex dynastie Chang (1,299),structorem Fou yousi ministrum suum fecit. Il: Fou youeî muros , in campoFou-yen (373-2,290), struebat.

(219) J: Kiao le pisces et sa] vendebat. Won mon; (3,783-5,884 bis)illum ex bac bumili eductnm conditione sibi a consiliis stare juuit.

(220) H z Videlicet Kouan tchaung (7,512-117).

(221) H ,1 : Regni Thsi (13,239) regulus Won 11014113 (i,235-612) illumen carceris custode ministrum suam feeit.

Page 186: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un" Il, en. v1. 18:Sun c110 ’ao (au) promotus est ex maris littore; Peli hi (223) promotus est ex macello.

5 LI. î Itaque Cœlum quando vult demittere mag-num (224) munus in (225) bos homines, necessaria Iprius ærumnis afficit eorum cor et mentem,laboribusurget eorum nervas et ossai,fame torquet eorum car-nem et cutem, in egestatem et penuriam redigiteorum personam, (226) jubet res actas (227) adver-sari et repugnare (228) iis quæ (229) volebaut agere.Sic excitat (230) eorum cor, indurai: eorum (23!)

(un) A : Sun chu ’ao, vir sapiens ex regno 71:30:44,579), qui ignotusdegebat ad maris liltus. Princeps Tchauang (8,956, cum ad summum digni-

tatem evexit. .(223) Æ : Po li hi, sapiens ex regno 77min (7,151). Eum, inter mercato-res, in obscurs emporii tabarin lutentem Mo koung (7,228-6u) ad sevoeuvit, nique, ejus open et consiliis usus, imperium in regulos adeptus est.

(2:4) H : regina: diguitatem vel primurii ministri omnium intelligit.(:25) C, J : indicat prædictos sapientes, videlicet Chun, Fou fluai en).

val generstim (H) vires «picotis, sanctitate præclaros.(226) Liner: hing (agate) qua, subscquente psulo post limera lui (usera),

redundsre videtur, buic loco non nihil difliculutis addit: quam quidamtartaricus interpres, en nimirum de causa , sustulit. Aliler picrique inter-ptetes. H, I, J : bing res actas exprimit, littera meî, animi cogitatn. A C :quæcumque corpus ad exitum perducit, iis adversantur et repugnant quamens agars meditsbatur (J) vol cupiebat (H), î. e. non solum res cogitstæex sententia non succedunt, sed etiam exitum animi voto prunus con-trarium sortiuntnr.

(:27) I: quod actu prodit, actionis eEectus ,.exitus.(238) Sic l (psi, 8,450), A (ni, 11,053), et multi ahi, litteram fa louas:

interpretautur.(239) A , C. B, J litteram yo (4,606) supers , vous, B, et I liners:

mans (io,ISI), bug (5,547) , meditari , anima moliri, supplent.(s50) C : cos ad bumsuitatem , æquitatem, urbanitatcm. prudentinm

fovendam et excolendsm stimulait, ne forte, sui ipsornm oblîti, mollitiaen luxu diflluant , cupiditatumque illeccbris une irreliri patiantur.

(251; A : illos contra gui: et libidinis stimules indurait atque charma: ,

Page 187: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1 82 une"naturam, addit et adauget (232) quod ipsi non pos-usunt (233).

5 LII. Homines communiter peccant et deinde pos-suut se emendare. Anguntur in corde, impediunturin animi cogitationihus et (deinde (234) exsurgunt.Ubi (res) declarata fuit (235) in vultu et erupit invoce , deinde intelligunt.)

5 LIII. Demi, sinon sint antiquarum familiarumministri qui (236) tueantur loges, et sapientes viriqui (.237) adjuvent; foras, si non sint bellum

eficitque ut exquisitis ciborum condimentis, nec non voluptatnm dulce-

dine; æquo animo careant. .(23s) A, I : eos diu laborîbus promit, et munis conflictat, rerum-

que humauarum usu Itque experîentia exercitat et docet. Bine innalæeorum facultates nova quotidie incremeuta accipiunt; ita ut corpus , qua:vires suas excedeLunt, essequi, mens veto qua: intelligeutiam suamŒhgiebant , pernoscere , valeat.

(235) A z eorum vires, ad en qua: exsequi non poterant , habiles et vali-das efficit.

(234) A, H : deposita tandem pravitate, ad meliorem vitæ frugem seserecipiunt , virtutemque omni studio ac cogitation complectuntur.

(235) H, I : ubi alii homines eorum cuipaa vol vultu severiori, vel acriobiurgatione redarguerunt, tune, excusso tandem mentis voterno. scscpeccasse intelligunt.

(236) Sic versio tartarica. H, I : fa Ma, i. e. antiquarum familiarumministri qui legs, "gula (fa) principem dirigaht. - Liner: [a Un sertietiam possuut antiquarum familiarum ministri legum tenaces.

(:37) Scilicet principem. l : fi; su, i. e. viri sapientes qui consiliis. ope-rnque son, principi opem atque adjumentum continuo præstent. -Aliiaiunt: Fa est recèlera. obluclari :fn-ns, sapientes viri principis vitia, ver-bis et exemplo suo , tir-miter oppugnantes.

Page 188: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

mm Il , tu. v1. 183gerentia regna et (238) externæ calamitates, magnumvulgo (239) perit.

5 LIV. Deinde scis rô-vivere (240) ex mœrore etærumnis , et :6 (241) petite ex quiete et oblectatio-nibus oriri.

5LV. Meng tseu ait : docendi etiam mullæ suntartes. Sun: quos (242) ego clignas non judico quos do-ceam ,.sic etiam doceo illos et nihil amplius.

(s38) B , J z Improvisn, inexpectatn oahmitates.

(:39) H : Hujus regni princeps, superbia, mollifie, luxa, in exitiumtrabitur.

(240) E : Liners ring (rivera) et ne (mari) tropice sccipi debent. Qui-cnmque vis magni momenti muons (qu-le est principis) summa cumlande, reguo incolumi, viuque culpis carente , obit, il visera merito di-citas.

(24:) Il: Si, urbi gratia , princeps in gravi: pericula temere incidst, siregnnm hostilibus incursibusimmiuuatur, si ejus nomini dedecoris labesinhareat, licet mortuus non sit, tamen jure ac merito parfisse dici potest.

(ah) H : Inter illos qui scholam meam petnnt , nonnulli sont sectariiquos, ntpote requisit: cordis puritate carentes ac proindo indignos quosedoceam, a publics palma-a repeiio et arceo. 1nde fit, ut, mentis oculosapex-iranien, atqne ad sese reversi, virtutem compleetantnr et impensccolsnt. Sic cos, non docendo. dam.

Page 189: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

r84 i MENCII . (en)"CAPUT VIL

Tractatüs T sin sin pars prier.

5. I. 1MENc Tseu ait : qui exhaurit ’suum cor,novit suam naturam (x) ; ubi novit suam naturam ,tune novit Cœlum.

5. Il. Conservare suum cor, alere suam naturam,est id quo servitur (u)Cœlo.

5. III. .Vitam brevem et vitam longam non existi- . *mare duplices, i. e. diverses (3), et, rite excolendoseipsum, exspectare illas, est id quo instituitur (4)1Cœli mandatum.

5. 1V. Meng tseu ait : nihil (5) en sine Cœli.

(r) J :Sing est ratio qua nostrum cor instrnitur, lbianÏCœlum) est illiusrationis tous et origo. Quæcumque (C) nostras naturæ insunt, e Cœlo oriun-tur. Itaque vit qui novit suam naturam , continuo novit Cœlum.

(a) J : Su, servire, id est : obsequi, obsecundare, non resîstcre.

(3) J : Recogitare debet homo vitaux brevem vel vitam longam a Cœlopariter venire.

(4) H, J : Li "ring, instituera Cœli mandstnm, est sedulo conservarenaturam quam Cœlum (ledit et demandavit (ming) nobis.

(5) C, Il, J : Prospera et infausta, felieitas et calamitates, semper ,Cœli iusso et mandata, eveninnt. - J : liners "ring (mandatons) indien:fatum.

Page 190: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxxi) un! n, on. vu. 185mandata. Obedienter accipetillud (6) rectuin. Ideoqui novit Cœli mandatum non stat (7) infra murum

.ruinosum. ,5. V. Exliaurire rectam agendi normam et mori,

rectum Cœli mandatum est; in manicis et compedi-bus mari, non est rectum Cœli (8) mandatum.

5. V1. î Meng tseu ait : Si quæras, tune obtines ;relinquas, tune amittis. Sic r6 quærere utile estad obtinendum , quando quærimus en quæ (9). insuntnobis.

5. V11. Ac! quærendum est certa via; ad Obtinen-dum est Cœli mandatum. Sic 16 quærere non utileest ad obtinendum, quando quærimus ea quæ (10)sunt extra nos.

5. VIH. Meng tseu ait : universæ res (Il) com-

(6):C: Quiconque efl’ectns , nemine visibiliter agente, accidit, a rectoCœli mandate i. e. a Cœlo directe oriri ceusetur.

(7) J : Sese hnjusrnodi periculo non objicit , ne forte , culpa sua , mura

corruente , obteratnr. a(8) A: Bec calamites ab bominibus , non a Cœlo , directe venit.

(9) xJ : lntelligit humanitatern , æquitatem , urbanitatem et prudentiamqua natun sortimur.

(r0) J : Intelligit divitias , honores , lucrum , dîgnitates.

(10:0: Solummodo intelligit innaturn sensum æquitatis qnæ’fsnbditiprincipi sno servientis agendi rationem dirigit et moderatur; innatumamorem quo filins ergs patrem movetur. - J : pi, i. e. integræ, perfectæ,mficientes.

51(-

Page 191: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1 86 MENCII. ’ (cxxii)plaire insane in (12)nol)is. Si , examinato teipso ,versa (13) sine, gaudium nullum mains.

I 5.1X. Si conaris (14) indulgenter agere , ad quæ-rendam lrumanitatetn , nihil vicinius.

5. X. Meng tseu ait: qui agnat et non intelligunt,diu student et non perspiciunt, uque ad vitæ finemisequuntur et. non norunt banc rectam normam , per-multi surit.

5. XI. fi Meng tseu ait : hominem non potest nonpudere (15). Si mi non (16) puduisse, eum’pudeat ,cum non (17) pudehit.

5. X11. Meng tseu ait r pudor (18) homini’ magnimomenti est. Qui occultar-um technarum et fraudum

(la) J : ’Ga, nos, i. e. nostra nature. G : omnium remua, videlieet om-nium virtutum germen , nucendo sortimur.

(13) C: V. g. Si vere odimus quod odio dignum est, si vere amemusquad amure dignum est, si vere delectamur illis quæ delectabilis sunt. --

.1 z sont , i. e. sine fueo sut falsitate.

(14) C : Mies homines tracta quemadmodnm et tu ipse ab illis tractarlcupis. Si son esse relis ergs te pics, pietstem calen prias debes, si rectos,cordis rectitudinem etc.

(15) C : Buarum culpæ-nm.

(16) G : Gallice: si une fois il peut avoir honte de ne pas avoir au Ironie(de ses fautes), il n’aura pfus jamais liante.

(I7) Il : Nihil amplius aget cujus cum pudeat; i. e. non amplius pec-cabit.

(l6) J t Si (MG lit [surpris praVÎtItis hominem vere pudeat, sapien-tes ne hon «son» virus potest imitsri. Si vero innatum hune pudotis«mais usinage-t, illico amies: nubilio’rls mentis dignitate, sa brunsbestias descendit.

Page 192: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(çxxiii) un" n, CAP. vu. 187variai-nm artem exercent, minime (19) adhibentpudoris sensum. Quos sic non pudet, jam non suntsimiles hominibus. Quanam re similes ossent homi-

nibus! ’5. X111. Meng tseu ait : olim sapientes imperato-

res amahant (20) bonum et-obliviscehantnr (au)auctoritatem. Olim sapientes litterati au soli nonsic? Gaudebant sua recta norma et obliviscebanturhominum (22) auctoritatem. Ideo , si imperatores etreguli non moverentur maxima reverentia , necexhaurirent urbanitatem, tunc non obtinebant :6sæpe invisere illos. Porro, si sæpe invisere adhucnon obtinebant, multo magis, an (potuissent) obti-nere sa (23) subditos facere illos P

5. XIV. Meng tseu compellans Soung keou tsianait; tu , amas-ne iter facere (24)? Ego docebo te raiter facere. fiai homines (25) sciant, etiam vultu

(19) J s Licet innatnmpndon’s sensum a Cœlo quemadmodum et cæterihomines sortiti oint, illum, cupiditatibus obcæcati , minime seqnnntur.

(no) J : Virorum sapientrrm vin-tuners: , rectam normam amsbant.

(si) C : Sapîentes vires, dignitatis sua: obliti , fastnque deposito, summa

observantin colebant. i(sa) J : Virtuti colendae solummodo intenti, regnlorurn potentia mi-

nime movebantur, commque sectoriutem pas-si pondérant.

(:15) l. e. ut subditos tractarc, videlicet (C) illis aliqusm operam annudafipendio persolyendam , imposasse.

(54) J : Iter facere ad docendurn , vel doctrinæ difundendæ calmi.

(25) J : Si regali luis documentis benignsm aurem præbeant atqucen sequautur.

Page 193: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

188 MENCIIcontento et sereno sis; si homines non sciant, etiam

Vultu contento et sereno sis. ’. 5. XV. S. k. ts. ait: quomodo (agendum) ut tune

possim esse vultu contente et sereno ?

M. t. ait : Si honores (26) virtutem, si delecte-ris (27) æquitate, tunc potes esse vultu contento etsereno.

.5. XVl. Ideo litteratus; licet summe pauper,inondeserit æquitatem; licet (28) promoveatur, non re-

* cedit a recta norma. AVel summe pauper non deserit æquitatem : ideo

sapiens possidet seipsum ; licet promoveatur, nonrecedit a recta norma : ideo populus non amittit (29)

optata. ’5. XVII. Antiquitatis viri, si votorum compotes l(3o) fierent, (51) henefièia conferebantur in p0pulum.

Si non fierent votorum compotes, componebant se-

(sG) C: Si honori ducas tuam virtutem, tuismet oculis excelsior fies.nec nuquam dignitatum a regulîs obtinendarum cura tangeris.

(s7) C: Si vere delectaris inconcusss quam servals cordis rectitudine ,nulle te rerum externarum illicia seducere valenunt. I

(28) A: Licet ad honores evelsatnr, i. e. licet monus obeundum obti-

neat , vel aliqua dignitate ometnr. -(29) C : Popnlus votorum fit campos, quando nempe benigno regimine

recreatur. .(30) Il : Si, monus assecuti , frui possent votis , quibus doctrinsm suamin praxim redigi exoptant.

(31) C , J : Virtutis et æquitatis bencficia in populos conferebant. Aliter

A z benelicis , i. e. l’elicitas. i

Page 194: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(c’xxiv) 1.11m u, en. vu. 189ipsos «(32) inclarescebant in sæculo. Si in pauper- ,tate versarentur, tune solummodo (33) boucs eilicie-

A haut seipsos. Si promoverentur (34), universim bo-

num efficiebant imperium. *5. XVIII. Meng tseu ait: qui (35) exspectant Wen

wang ut deinde exsurgant, sont vulgi lromines. Quoadingenio et virtute.insignes î viros , licet non habeant

’Wen wang , etiam exsurgunt.

5. XIX. Meng tseu ait : mir, si, (quamvis) addasilli rhv familiæ Han et familiæ Weï domum , seip-suas aspiciat humiliter , tune superat liomines longe ,i. e. multum (36).

5. XX. Meng tseu ait: si (37), quietem-afi’ere-nteagendi ratione, laborare jubeat p0pulum, hic, licetdefatigetur, non succensehit. Si (38) , vitam afferente

(3:) Il: Virtutis rama longe lateqne inclarescebant.(33) l. e. Meliores fieri studebsut.(34) H: Vide supra not. 3o.

(35) J : Qui eximii imperatoris , qualis fait Wen mang, exemplo et do-eumentis opus habent ut, excusso mentis torpore, ad virtutem colendamassurgant. ’

(36) E : Si viro jam ditissimo familîæ Han et familiæ Weï opes et poten-tian addu. Apud. ceterosjnterpretes agitur de privato viro qui, fortuirævice subito mutata, ex obscura conditione, in que delitescebat , ad pri-marii præfecti dignitatem evehitur. In quo casa luteras [au tchi verti pos-sunt: Si nageas i. e. si amplifices illum dama, etc. ’

(57) A : Regnlus dom populo quietem affure satagit , v. g. dom a,populo mania exstrui jubet qua urbem et subditos ab hostibus tueantur.

(38) A; Ubi regulus latronem sut bomicidam ultimo supplicio adieu ,ut omnes subditi securi vivant et incolumes , populus licet unnm vel plates.occidi videat , Occidenti minimqsucceuset.

Page 195: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

190 p musc" (env) iagendi norma , occidat p0pulum, hic, licet aliquispere’at , non succensebit occidentiÎ

5. XXI. Meng tseu ait : Arclrontis populus estlætus et hilaris, imperatoris populus plena gaudioperfunditnr.

5. XXII. Licet (3g) occidat, non succenset; licet(4o) utilitatem afferat, non (animadvertit) meritnm.Papulus singulo-die sensim-transit-ad bonum , etnescit quis faciat illud:

5. XXIII. î Id quad sapiens (41) pervadit (4a),mutatur; quia ubi residet, sicut (43) spiritus; supraetinfra cum cœlo et terra una (44) diffunditur. Num-quid dices : hæc exiguæ reparationes (45) saut!

5. XXIV. Meng tseu ait : humana verba (46) nonsicut humons fama intrant homines profonde. Bona

(39) J :Licet regulus aliquern occidat. Vid. not. 38.

(4o) C : 1. e. si omnia ad victunr necessaria illi abonde. suppeditet.

(41) H : lmperatorem intelligit. t(4s) 11: Quocumque pervaduut imperatoris,documenta, populus au]

bonum fragon se recipere gestit, ac tandem, deposita pravitate, in malinsmutatur.

(43) E, H : Ubieamque residet, occulta vi,,veluti spirites, omnes arri-mas panetrat, mont, atque virustis ipse, etiam inconscios , tonsurant.

(M) il : Scilicct illa virtus, fila vis præclars se quasi divins qua: meu-les subit et immutat.

(45) G : Numquid tans ampla imperatoris beneûcia cdnferes cum levius-culis meritis regulorum qui, nednm populos plena felicitate perfundaut,nolis eorum in du ingrasescentibus non nisi saignas. se perse aulla

medelam alternat! i(46) I. e. Hominum cor non tans profonde pcuetrant quam , etc.

Page 196: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(envi) mon Il, car. vu. 191 ’regimine , non sicut bonis dacurnentis , obtines (47)populos.

5. XXV. Bonum regimen populus metuit; houadocumenta populus amat. Bona regimine, obtinespopuli opes; bonis documentisiohtines populi cor.

5. XXVI. Meng tseu ait : id quad homo sinestudio potest agere, ex ejus cœlitus indita facultateocrait; quad sine meditatione coguoscit, et ejus cœ-litus indita scientia met intelligentia une.

5. XXVII. Infans (48) nulluis non scit diligeresuas (49) parentes; ubi crevit (50), nullus non scitT colere (51) suum fratrem natu majorem. Di-ligere parentes, liumanitas est; colere natu majo-rem, æquitas est. Non est alia causa .- (52) pervade-runt imperium.

5. XXVlII. Meng tscu ait : quando Chun, liabitansin remoti montis media ,-iuter silvas et rupes dege-ret,.ac inter cervos et sues d’eambularet, (53) id quoipse dilierehat a profundi ses; remoti montis agresti-bus hominibus,titivilitium aras. Quando ille audierat

(47) L e. Popnli amorem tibi caramba.- (48) J : lnfans duos vel tres aunas natal.(49) J : Patrem et matrem tantnmmodo innuit.(50) J : Ubi quinque vel se: aunas attigit.(51) J : I. e. llli parere, obsequi, post enm incedere.

(52).B: llle amor quo parentes ding-iman, illa revenons fntris statumajoris , totum imperium paraderont; i. e. bos animi "une omnes im-perii bomines pariter babent. .

(53) A r Si spectssses incultun surpris ejus habituas . .. .

Page 197: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

192 MENCII (cxxvii) ’unnm (bonum verbum (54), au: viderat unam bon-am

actionem , crat veluti remotis-aggeribus-undautesKiang et Ho (fluvii), quos (55) torrentis instar fluen-tes nihil potest cohibere.

5 XXIX. Meng tseu ait: ne agas ca quæ non de-bes (56) agere; ne optes ca qua: non (dehes) optare.Si ita agas , (57) actum est.

5. XXX. Meng tseu ait : si 110mo habeat virtu-tis (58) perspicientiam et industriæ (59) pruden-tiam , id constanter (60) oritur ex ærumnis et adversisrebus. 1 Solum , i. e. enimvero, aula exclusi ministriet nothi filii custodiunt cor (61 ) anxie et sollicite;præcavent ærumnas profunde; ideo (62) pone-trant res.

5. XXXI. Meng tseu ait : sunt liomines qui ser-

(54) .A: Ubi lions verba audient, en subito, avida mente excipiebst-;ubi quem bonum actum videbatfillum subito ipsemet agere satagebat.Nonne Chun (si spectes ardens studium quo virtutem prosequebatur),a supradictis hominibus toto cœlo diEcrebat P

(55) Sic omnes interpretes , excepta E. Noël hune locum ad Chunretolit : nihil unquam pelait properantsm ejus (Chun) canum retardais.

(56) Sic Sinici et Tartarici interpretes.(57) l. e. nihil amplius agendum suspend.

(58) C : Ratio qua: in corde residet, dicitur, virtus (te); quando illaratio homini rem aliquam ageuti facem prœfert, vel, rebus nondum per-actis, clare emicat, dicitur virtutis perspieianlia.

(59) C : ln rebus tractsndis.(50) Sic A et versio ’l’artarica.

(61) Sic A , H, Z, J. Alitcr E: in periculis.

1’ 62) A : Ideo, adversis casibus exercitati et edocli , rerunr ratiches.soule penetrant , cordisque rectitudinem et pietatem achars: passum.

x

J.

Page 198: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxxviii) 1.111111 11 , ou. vu. 193 ’viunt principi; servientes l1uic principi, unice-stu-dent ut indulgeat et contentus sit ipsis.

5. XXXII. Sunt ministri qui tranquillitatem af-ferunt-regno.’ T1,") tranquillitatem afi’erre.regno læ-

tantur. ’ . I5. XXXIII. Est Cœli (63) populus; qui si, ad dig-

nitatem evecti , vident passe (64) agi in imperio ,deinde agunt.

5. XXXIV. Sunt magni viri ; qui, ubi rectos ef-fecere seipsos, tune res (65) rectæ fiunt.

5. XXXV. Meng tseu ait: îSapiens habet triagaudia, et 16 lrabere dominatum imperii non interilla est, val annumeratur. T6 patrem et matrem simulsuperstites esse , ré fratrem natu majorem et fratremnatu minorem vacare (66) causa , primum gaudiumest. Supra, non erubescere coram (67) Coelo , infra,non erubescere coram, (68) hominibus, secundum

gaudium est. i4 (63) G : flamines e populo qui, munere pnblico vacui, cœlitus inditamntionem sel-vue et exhaurire sciant, Cœli populus recta dicuutur.

(64) Il : Si vident rectum normam in imperio passe agi, deinde aguntillam.

(65) Il, J : bittera ce (res) principem et p0pulum simul innuit.

(66) C: Littera hou (causa) mnltiplici sensu hic pellet; significat vel :(l) immatura mors, vel a (I , J) adversas res , œrumnæ, vel : (B) abalie-

natio, vel: dissidium. I ’(67) J : Si illibatam servet rationem sibi cœlitus inditam.

(68) J : Si adinrpleat et exhauriat hominis rectam normam. Il : Si homonullam l’oveat cogitationem quam Cœlo perspiciendam permittere nequeat;si nihil agat quad eorum hominibus verbis paternes-e non possit.

Page 199: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

194 lmnucu5. XXXVI. Invenires(totius) imperii (69) viras egre-gio ingenio præditos, atque docere et (694) alereillos, tertium gaudium est. Sic sapiens hahet triagaudia, e13 :6 potiri imperii dominatu non inter illa

annumeratur. iS. XXXVII. Meng tseuiait: amplas (7o). terras et populum multum Sapiens exoptat : id quo gaudct

non inest ifs. . A5. XXXVIII. Té), in media imperii stando, stabi-lire, i. e. pace componere , quatuor marium popu-los, sapiens gaudet. Quod naturà habet (71) noninest.

5. XXXIX. Id quad snpiens naturà habet, quam-YÎS (7 a) late agat, non augetur, quamlvils in pauper-

me sit, non imminuitu1j(73); qui; id-quod-sortitus-est-a-Cœlo (734) immutabile est. l

5.XL. Id quad sapiens naturâ possidet, humanitas,æquitas , urbanitas , prudentia , râdicem habet in

(69) Mite: vernie Tartan-ion : vim. prudentia et virtute præditos.

(figàù A, C, H z pmcepfio un: alere et mangera eorum vin-totem.

(7o) C : Vastoîn regno et inter frequentîssimos bomînea’versari cxoptar

upienn, in humain. une beneficia latin: amendât. i i I(71) H: Id omne quo nostra muni-a instruitur non gitan; est in hoc.

J : Id quod natiirâ baba (Vid. s. XI. , L 1) situm est extra en quîbus gau-det. Aliterl quem aquilin- Noël : miam gandiuni quod natnrâ babet non

sium est in bec. » A(72W B : Quamvis doctrinam suam lite diffundat. -(73) C: Roch ratio, qui: Cumin natrium neutron: ornai et instruit.

augeri vol imminui non puant C. infra, linon. au: et Un (detnherc cl

aiderai ad mm refcrt. x -(73”) Sic imamat. C et J.

Page 200: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxxix) t Lina] Il ,1 en. vu. 195corde. Illæ apparent in corporis habitu , leniter emi-cant in vultu, exundant in humeris, diffunduntnr inquatuor membra; quatuor membra, nullo sermone

- emisso, intelligunt. ig. XLI. Meng tseu ait: cum Pe i (74), fugiens

Tcheou, habitant borealis maris ripas, ubi audivitWen wang exortum esse , derepente surgens, fiait:quidni vado illi’adliæsurus? Ego audivi occidentis re-

gulum callere artem alendi senes. iCam Thaï koung, fugiens Tcheou , habitaretorien-

talis maris littus, ut audivit Wen Wang exorlum esse,derepente surgens ait: quidni vado illi adhæsurus?Ego audivi occidentis regulum callere artem alendisenes. Si in imperio sit v’ir bonus alere senes, tunehumanitate præditi homines illi adhærere propeu-rabunt.

5. XLII. In quinque jugerum habitatione , si serasmoros infra parietes, ac privata mulier alat bomby-ces, tune senes poterunt indui sericis vestibus. Siquinque gallinas et duas scrophas (75) alas nec ne-gligas (76) earum tempus, tum: senes poterunt noncurera carne. Centum jugerum agrum, si privatus lhomo aret , octo hominum familia poterit non

esurire. ’5. XLIII. Quod (77) dixerunl: a Occidentalis re-

(74) Vid. 1111.1564» l , si IL].(75) I et vers. Tart. supplent : si alu.(76) Cf. Lib. l, Clp. l. net. 6l.(77) A : Quod Psi et Thaï un; dixerunt.

Page 201: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

196 i MENCII (en!))) gulus callet artem-alendi senes, a hoc and: ubildeterminaverat eorum agros et llabitationiem, et do-cherat illos (78) çà serere et alere , præceptis-dirigenseorum î uxores et liberos, eificiebat cos alere (.79)sucs senes. Quinquagenarii,.si car’eant serico , non Ica-

lefiunt;septuagenarii, si careant carne, non saturan-tur. Non calefieri et non saturari, dicitur algere etfame coufici. In Wen wang regis populo, non entantalgentes nec, fame confecti senes. Hoc illud (80) ex-

primit. i5. XLIV. Meng tseu ait : (81) Si (efiiciat ut) benecolat snos agros , "si (82) levia faciat ejus vectigalia,

populus poterit ditari. rg. XLV. Si com’edat (83) secundum tempus, et

utatur (84) secundum ritus, opes non poterunt con-

sumi usu. . ,5. XLVI. Populus ,si.careat aqua et igue, non vivit.Si quis obscurs. nocte (85) pulsans alicujus fores,

(78) J : Serena motos et alere acropbas et gallinas.

(79) H : Patrein et mati-cm carne alere et serica venin.

(80) G: Hoc ipaiuimum eut qnod Psi et Thaï bang vacant «callereartem alendi soues. n

(81) Omnes interpreten supplent ne (r90) , amena.(8:) A : Si tannin exigu vectigaüa , scilicet (J) decimam frugum partem.

(83) I : V. g. mane et vespere.(84) C: Si opes labore une comparatas eo quem ritus præscribnnt modo

impendat, trempe in wlemnem pilei impositionem, in matrimonium, inemquins , in sacrificinm lai etc.

(85) J : 01mm! nous i. e. tampon: inopportnno; pulsant fores, i. e. vel

la»: urbanitatil lege. a ia

Page 202: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxrxi) un! il, on. vu. 197quærat ignem et aquam, nemo est qui non det;quia (86) hæc maxime abundant. Sancti viri, damregerent imperium efiiciebant pisum et milium esse(87) instar aquæ et ignis. Ubi pisum et (88) miliumsunt instar aquæ et ignis, in populo , quomodo existe-rent (89) inhumani viri? r

5. XLVII. Meng tseu ait : quando Confuciusascendebat montem Toung clian (90) , exiguum existi-mabatj regnum Lou; quando ascendebat montemThaï chan (91), exiguum existimabat î imperium.

Itaque illi qui vidit maria, (aquæ) vis sunt (92)aquæ, illi qui incessit in sancti viri palæstra, (ser-mones) vix Sunt (93) sermones. i

5. XLVIII. ASpiciendi aquam existit ars: necesseest aspicere ejus (94) torrentes fluctus. Cam sol et

t E : Liner. i (6,799) significat ideo.(87) A : Bue,abundans, nbundare (E).(88) Vers. Tsi-tariez: gram. p 1’(89) C : Homines non recti, (J) innrbani, iniqui.(90) J : Mons in reguo Lou surgens.(9l) J : Omnium imperii montium allissimus.

(9:) F: C : Non solum (A) rivi et canaries, sed etiam fluvii King (4,857)et Ho (4,896) vix (un) dis-ni suntl qui censelntur «que. G G: un and,quasi dieu : non possunt censeri.

(93) C : Non solum sophistarum verum etiam sapientum sermones cumsanctissimi Confucii sermonibus collati, vix cènseri rossant ramona.

(94) G : Innuere vult Mencius rectam normam etiam suo e fonte oriri.Ubi vides rapidos aquæ fluctua, cum e scaturigine alicubi exundare com-peris, nbi tenues rimulas , solis et lunæ radiis pervias , clan luce suflnndivides, tune scis nitidum illud lumen alicnnde, scilicit é disco, velot efonte oriri.

Page 203: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

198 muon (cxxxii)lnna habeant (95) radiantem-discum , foramina (96)

necessario illuminantur. -5. XLIX. Fluens aqua est res (hujusmodi): si non

impleat fossas, non incedit (finit). sapiens ubi appli-cat mentem rectæ normæ, si non perficiat (97) abso-lutum opus, non (98) penctrat.

x 5. L.( Meng tseu ait: qui, gallo canente si ens,summa diligentia exercet virtutem , imperatoris Chundiscipulus est. ,Qui, gallo canente surgens , summadiligentia ad lucrum incumbit, latronis Tche disci-pulus est.

5. LI. Si velis nosse (imperatoris) Chun et (Iatro-nis) Telle diiferentiam, non est in alia re: est inlucri et virtutis (98a) intervallo..

5. LII. Meng tseu ait: Yang tseu unice studet a?)I causâ (99) meî. Licet, evellendo unum sibi capillum, à

utilitatem afierret imperio , id non ageret. i- 5. LIII. î Me tseu (homines) uniVerse diligit: si

(95) Aliter versîo Tartarica : cum sol et luna lucidi sint.

(96) Litterns chenu Muang sic interpretatur E. - H, J : fulmina qua:accipiunt (yang) lucem (lumang).

(97) C, H î Si virtutem cumulatam et exterius pulcbritudine sua cla-rescentem (tchang, 7,567) non asseqnatur. Tartaricus interpres vertittchang: res perfecta, numeris omnibus absoluta.

(98) H: Ad Confucii sanctitatom assurgere nequit.

(984) G : Lato capillo inter se vix difi’erunt.

(99) Versio Tartnrica: canna ni. J : Yang «sa sui nains commodis, surutilitati unicc inservit.

Page 204: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

.lî

LIER! Il, CAP. v11. 191)(100) incurvato capite li’usque-ad-talos, lucrum af-ferre (posset) imperio, (101) faceret illud.

5. LIV. Tseu m0 tenebat (102) medium. T6 teneremedium , ’*prope-accedit. T6 , tenendo medium , non

habere trutinam , est tanquam (103) teuere unnm.

5. LV. Ideo; odio habemus illos-qui tenent unnm(104), quia illi (105) pessumdant (106) rectam nor-mam, ac, dam aguntrunam rem (107), amittunt valnegligunt centum.

(100) B: Si quis impetens (3,575-7,a84) i. c. ex improvîso corripiensejus capot, illud asque ad talcs (J : pedes) demittst, dolorem et injuriamæquo animo :811!an litteram me explicat munere, et litteras me du;fîmg (chum; ad eumdem hominem refcrre videtur.

(un) l. e. id sibi fieri sustineret (E).

(102) c : Tua ma, utilitati euse, sed non unice et pertinseîter, nt Yangtseu, studebat; hombres omnes, sed non amicitiæ suas profusus, ut Mstseu, diligebat. Qui in omnibus mediocritatem tuetur, recta Igendinorma aecedit.

(105) C. J : Si medium tenons, suam agendi rationem juta tempornmvices, laqua prudentiæ trutina , moderari nesciat, tune unies: rei adhærerevidetnr, et a prædictis sophislis , Yang et Ms, nullo modo difi’ert.

(104) G: Yang Issu, aux ntilitati unice studens, kedebat humanitatem;Me (un, omnes sine discrimine diligens , lædebat æquitatem; Tseu ma,medioeritatem , absque rationis trutina, tenens, lædebat prudentiam quamediocritltem, in omnibus servandam. Id tempus accommodat.

(105) H: Meneius innuit Yang tseu , Ms tua et Tua ma.

(106) H s lntelligit bumanitatem, æquitatem et prudentiam qui: me-dinm, in robas servandnm , tempore moderalur. p

(107) H: Duln suis rationibus unice consulnnt, eœteros bomines negli-gant necesse est ; dom universos homines æqnaliter diligunt, semet ipsoanegligant necesse est; dum medium tenent, ut Tseu ma, innumersremua moments, qua, pro variis locis et temporibns, sape varia sont,aqua rationis et prudentias lance pondeurs et moderari nesciunt.

6

Page 205: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

aoo mencn (cxxxiii)5. LV1. Meng tseu ait : qui esurit (108) , incun-dam existimat cibum; qui sitit, jucundum existimatpotum. Tune non habent potûs et cibi (109) rectum(gustum), quia esuries et sitis officiant illis (1 Io).An solum os et venter habent esuriei et sitis incom-macla? Hominum cor etiam communiter habet (pati-tur) sua incommoda (1 10a).

5. LVII. Si homines possint minime, (1 I 1) prop-ter esuriei et sitis malum, cordi malum facere, tunea; non attingere val æquare (1m)homines non con-tristabuntur.

5. LV111. 1 Meng tseu ait: Lieou hia- hoeï, val(1 13) du: *omnium-magist’ratuum-primus (1 14) , non

immutasset suum vitæ-propositum.

(108) B: Qui esurit, qui sitit , cibo et potn vel injucundo delectltur.(109) Sic inter-prou. A, B, C , J.(1 ID) H : Fames et sitis ori et ventri nocent.

(110") B : Multi sunt homines qui, in panpertate et ignobilitate jacentes,divitias et honores, esquinte kan eomparatos, ruinent. Bine peut illoscordis sui integritatem unisse, quia milice! paupertas et ignobilitaseorum cordi , baud nous ne mode faines et sitis gustui, nocuerunt, stqueillud miserum in modum pervertère.

(111°) G, il : Si homo pouct, nulle mode, propter paupertatem etlgnobililatem (i. e. propter divitias et honores adipiscendos), corde turbari,tune alios homines longe superaret. A: Homo, divitiarnm et honorumcupiditate obeæcatus, cordis sui integritatcm graviter ladit (haï).

(in) H , J : Viros sapientia et unctitatc sua prœlaros intelligît.

(113) Sic versio Tmuica. AliterE: Suam magasin animi volnntatem(J: suam recta: agendi norma sinceritatem) val cum insigni dignitale

San houx; non permutasset. I(114) Sic interpres E. Mite: H: quamvis ruisseau! Thaï us (1,799-s,430). val mofla (1099-373), vel îlot-pan (1,799459). Vida Mar-

Page 206: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.111111 11, car. vu. 2015. LIX. Meng tseu ait : Qui-(animum-applicat-

agendo ,est tanquam m’r fodiens patenta. Si fodiensputeum asque ad nonum jin, i. e. asque ad septua-gesimum secundumcubitum , non. attiugat aquœ fon-tem , adhuc censetur (1 14?) reliquissc puteum. A

5. LX. Meng tseu ait : Yao et Chun saturé-habilemnt (115) rectam normam ; Thang. a: Won(116) corpore-habuerunt illam ;, quinque regulorumarchontes (1 17) ementiti sunt illam. Cam diu amen-titi essent illam et non (118) rediissent, quomodoscivissent se illam (I 19) non possidere?

5. LXI. Koung sun tchheou ait: (Lin) aiebat:a Ego (1-19fl non frequenter-inviso 16v non (ne) obseoqueutent. n Relegavit Thaï kia in Thoung (in), ac

vison , Chiner! and Engüsh fictions-y , arrangsd anodins la une radical: ,Part. I, prix. 808, eaL 1.

(1144) J : Pariter homo , si summe virtutis’fastigium non pertingat,similis illi est qui , lb incepto virtutis studio, desinit.

(1 15) C sic explicat littens ring et chîn, vulgo nature et corpus. H sup-plet : Æquiutis et bunanihtis rectum normam.

(116) C 1 I. e. animi omnibus adepti snnt illam. Amer J : Corpore(i. e. anima) adhæsernnt illi. Interpretis J sensum rectins explicabit voxgalbes limparsr.

(1 17) J : Ementitie usurperont humanitstis et æquitatis speeieln.

(118) A11 cordis (Il) rectitudiuem , ad (A) virtutis sineeritstem.

(119) il : Quasi dicent: Quomodo intellexissent se nudam illius vir-tntis speciem tannin haberer

(1195 G: Vide Gina king, Capite 77ml Ma;(ne) E, J : Princeps 7M Ida. recula æquihtis normam, age-do non

ssqnebatnr. .(v1.08 z 111w, maupdsfiiinqno-(J)defi1nctiimperstoris 7M;M113, ejus patris, mausolenm exstabat.

6

Page 207: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

30 a rumen (cxxxiv)populus magnopere (121i) lætatus est. Cam Thaï kiasapiens (evasisset) , iterum revocavit illum, (un), acpopulus magnopere lœtatus est (123).

Sapiens vir , quando est alicujus minister, si ejusprinceps non si: sapiens, tune an continuo potest(illum) relegare?

î Meng tseu ait : si habeat r06 I in mentem, tunepotest; si non habeat soûl in mentem, tune (1:14)usurpat.

5. LXII. Koung sun tchheou ait: Chi king (125)ait : « Ne quis vacue (126) comedat. » Sapiens nonarat et (127) comedit ; quomodo ?

Meng tseu ait : quando sapiens degit in °. regno,si ejus princeps utatur (128) illo, tunc quietus ,dives, honoratus et inclytus est. Si ejus (129) filii etfratres minores sequantur (130) illum, tune pii-in-

(1:1’) J : Quod principis I in n’tia corrigcre potuerat.

(us) B : lllum in raglan sedcm reposoit.(1:5) J : Quod principis I in virtutem periicere potnerat.

(1 :4) E: Prineîpis dignitatem usurpat, ut solus (J) rerum potiatnr.

(1:5) G 1 Liber Carminum, tom. Kous final; (1,539-12,a71-),- 0d.Fa "un (135.4,514).

(126) J i Ne quis , abaque merito, stipendia a principe aeeipiat.

(1 s7) J : Qnocnmqne pergat vir sapiens , a regulis lante alitur.

(1:18) J : Si illins consilia benigne audiat ac docili mente sequatur.

(1:9) A : li omnes qui, in regno , filii et fratres minores sont. B intelligit.infcriounn , i. e. plebis , filios et Entres minores. 1 etJ veto, illos juvenesqui jam naseentis ingenii flore emicant.

(130) C : Tanquam ducem et virtutis exemplar, ejusque documentaacta excequi atudoant.

Page 208: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cuxv) 1.111111 11, en. vu. 203"parentes , reverentes-seniorum , corde-recti, ac in-verbis-veraces fiant. Non (131) est « vacue’ come-dere. » Quidnam (132) mains est quam (133)il-lud?

5. LXIll. Regis filins (134) Tian interrogans ait:Litteratus cui rei vacat?

Meng tseu ait: Excelsam facit suam (135) men-tem.

5. LXIV. Ait: Quid vocas excelsam facere suammontem?

M. t. ait : (Incumbere) humanitati et œquitati etnihil amplius.

Occidere unnm innocentem, non est humanitas;quod non est suum, capere, non est æquitas. i

Si quæras : Sedes quænam est (135")? - Humani-tas ( 136) est. Via, quænam est ? - 1 Æquitas est.Habitando humanitatem, et incedendo-in æquitate(137), maguorum virorum res completæ sunt.

5. LXV. Meng tseu ait : Tchoung tseu, si, abs-que æquitate, dedisses illi Thsi regnusn, non acce-

(131) B, B , J : Qui de principe et populo sic bene mentor, dici non.potest a absqus mariti) comedere ne! stipendia accipere. a

(13:) E : Quodnam meritnm?

(133) J : Vox illudindicat sa de principe et populo bene nierai.(154) J 2 Tian, regni Thsi reguli filius.

(155) B : Mentem suam ad sublimem virtntis perfectionem erigere studet.

(1354) Ad verbum: in quo site estr- In humanitate (H).(136) l. e. in humanitate sedem defixit, in æquitate incedit. -- Vous m’a

et sede: tropieo sensu accipiendæ sunt. -(137) H , J l : Mencius intelligit principem . supremorum tribunalinm

lat-aides et primarios pmfectos. - les i. e. ollicia.

Page 209: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

204 une"pisset. Omnes (hommes fidem adhibuerunt (1374)ci. Illud(138) est æquitas quæ- abjicit (139) scu-tellam (oryzæ Acoctæ au! vasculum jusc11li.-Homininihil majus (140) quam oblivisci parentes (141),principem (142), subditum , superiores et inferiores(143). Propter exiguum (144) credere magnum, anlicet (145).

-5., LXVI. Thao’ing (146) interrogans sitz’Si, dans

Chun erat imperator, Kao yao fuisset justitiæ præ-

(137’) H z Fidem adhibuerunt ci, i. e. crediderunt cum esse sapientia

pralinai. . .(138) J : Lames (3,909), illud, indicat 1a non accipere regnum 771d

(13,239). . I(139) J : Rejicere seutellam oryzæ coctæ aut vascnlum jusculi, modicatemperantia est.

(1)40) Il : Eomlnis crimen nullum mains est quam (yen) oblivisci ofliehquæinter parentes et afiines, inter principem et subditum , inter superio-res et inferiores intercedunt. - J uxta plerosqne interpretes , littera yan ,vulgo particula finalis, sensum habet (J) liners: in (3,829), sut (Il) litteræhou (43) , post adjectivum in comparative gradu aecipiendum : la in, vella hou, mains quam, etc.

(141) H : Fugit fratrem majorem, discedit a matre. Conter lib. 1 , cap.Yl , S. XXXIX, lin. 4.

i (142) E, H : Magistratum obire ac stipendinm a principe accipere reoensuit.

(.45) ne lûferîornmiergn superficies oflieia dlilîVllcifi. e. negügere.

(144) A : An credere licet illum excelsa sapientia fuisse ornatum (sin Mila), quis, tenuIssImæitempennüæ sans: (i Mi sine), (3111111110 victu etcommoda habitationa-libentar embat!

(145) J 1 Sic 31111M115 au. quamrisa Tests. Thsi humains sapieùtiæfanas insignitus fuerit, juste sapientisüri-vüupù-i’awfagsss un potest.

me) 1 :Mencil discipulus. ’ i

Page 210: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxxxvi) 1.111111 11, en. vu. 205ses, ac Kou Seou occidisset hominem (147), tunequomô’do (148)? .

vMeng tseu ait: (149) observasset legem et nihilamplius.

5. LXVII. T11. i. : Si res ita sit, an Çhun nonprohibuiSSet (1 50) illum .7

- Ait: Chun quomodo potuisset, prohibcre illum?Habebat (151) a quo accepit cum.

5. LXVIII. 1 T11. i. : Si res ita sit, tunc Chun quo-modo (152) egissct?

- Ait: Cam Chun spectaret si relinquere impe-rium veluti 16 relinquere attritum e-palea-calceum ,

1 (153) clam humeris-portans, fugisset, ac **secus-maris-ripas sedem figcns , usque ad vitæ finem ,**ani1no-læto, oblitus fuisset imperium.

(147) J : Homicidium socius est quad nullum ignescendi locum re-

linquit. I(148) B , E, l : Quomodo agerc debuisset Kao yaaI-Aliter J et Nul:

Quomodo Chun et K au yen agere debuissent t ,(149) l, J : Kan yaa, solam legem ab ipso Cœlo demissam ante ocul0s

habens , homicidam Kan une. imperatoris patrem esse oblitus, ultimosupplicio sfiecîssetl

(150) J : Nonne prohibuissct quominus Kan yao legem servantqua homicidas nece pleeti jubetr

(151) A, B, H, l, J z Hujnsmodi legem a Cœlo accepit. Numqnid illam,imperatoris Chun parfis gratis, transgredi potuisset r

(15s) J : Chun une nec poterat logeai, ad salvandum patron, violare ,nec siners patrem, ut les servaretur, morte muletari. Quomodo igituregîsset ?

(153) H : Antequam K au 3’110 supradictsm legem servant. - Forum,i. e. portans patresn.

Page 211: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

206 MENCII5. LXIX. Cam Meng tseu ex (154) Fan trans-iisset-in Thsi , (155) eminus aspexit (regni) Thsi ra-guli filium. Suspirando exclamans ait z Sedes (:56)immutat vultûs-speciem , r6 alere (157) immutatcorporis-habitum. Quam magni-momenti sedes est!° Nonne omnes (158) hominis filii saut? (159).

5. LXX. Meng tseu ait: Regis filii ædes, domus,currus, equi, vestes, aliorum *hominum multum"similes sunt. Cum regis (160) filins si: huiusmodi,hæc socles (161) fecit illum sic : quanto-magis illé-quj habitat-in imperii (162) ampla domo!

5. LXXI. Cum Lou regni regulus transiisset-in .

(154) H : Pan , urbi regni nui (13.239).

(155) lta interpres B. Interpres tartan-ficus [menu un; bien uno verbevertit: Amidon.

(:56) 1 z nuera Mu (sedan) conditionù, dignitatis grudum innuit. 1

(x57) G : Intelligit ingente. redîtm, qulbm vin-i principe. Incti, cuminvitæ commoditntîbun et exquisitù dapibul utuntur.

(158) C : Omnes illi principum filii.

(:59) I. e. quando nalcuntnrn privitorum homînum mm, nullomododifferunt; sed en: aubinde tum conditionis gradus , tum edncnüo im-

mutant(:60) E z Cam regh filins. ah alül hominibus, "un. apecie et emporia

habitude diEent.

(161) C : Excelao conditioni. gndu a carex-in vulgî hominibm amen;idcircb (lacera une. specie, nitentique emporia habita (A) pic union.

(:63) H, I : Coulis humanitatem intelligit. -Menciuu (J) litterâ (du(qui) , se ipsum clam innuit.--- Quanta magîl ab nlüa hominibus, vultu etEcrporia specie (litres-t vir qui, sublimi virtutin studio unice incumbenn, inhumaniute , valut in nuctiuimo panetrnli, mentis sedan: defixifl

Page 212: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxxxvu) 1.111111 11, en. V11. 207Soung , clamavit (163) 7))? arbis Tieï tche portam.Custodes dixerunt : « Ille non est noster princeps;îquomodo sua voce similis est nostro principi? 11Hoc 11011 est (161;) aliud : Sedes mutuo similis est.

5. LXXll. Meng tseu ait: Si alat (165) et nondiligat, porcelli instar tractat illum. Si diligat et nonalliciat honore, pecudis instar alit illum.

5. LXXIII. Reverentia (166) et voueratio , mune-ribus nondum oblatis. Si, cum * veneratio-et-rc-verentia-exhibentur, non si: renfilas, sapiens nonpotest vacue (167) detineri.

5. LXXIV. Meng tseu ait : Corpus (168) et sen-sus (169) Cœli natura (170) sunt. Salummodo sanctusvir, deinde potest (171) implere corpus.

(165) I. e. lits voce inuit portaux arbis Tic! M10 sibi nperîrî.

(164) E, J : Non alia causa est: ut utrîusqne principis endem conditîo,sic et idem mon son!!! est.

(165) H 1 Hermine sui temporîs principes perstringit qui pampa gapien.tu vim: , eo que decebnt modo , non excipicbant.

(166) J : Quod dicitur reverentia et veneraüo, numquid in muneribnsupienti vire ofl’erendis consistît? Oportet ut princeps illam venentionem

ne reverentiam , ante oblate munere , sentint et exhibent. Bac est reve-rentiæ et venez-adonis "alita: (ahi)! Si princeps venemtionem suam tan- ’tummodo in munernm oblation, non in sincero cordis oll’ectu , ponit,hnjusmodi veneratio "alitais (ahi) caret ne proinde facetta et "un en.

(167) J : l. e. inani nrbnnitatis specie.

(168) J :Videlicet : Aura, oculi, manu, pedes, etc.(169) J : Videlicet : Visas , andins, etc.(170) I : In bis situ est nature qnun n Cœlo Icoepimns.

(171) G 1 Vulgi boulines tum ’propriis cupiditaübus,tum pervertis mo-

Page 213: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

2086 nanan (cxxxviij)5. LXXV. Cam regni Thsi(regulus Siouan wa-ngvellet brevem-facere luctum (172 ), Koung suntchheou ait: T6 agere unius-anni luctum nonneadhuc præstat me?) penitus (173) abstinere?

Meng tseu ait: lllud est quasi, alicui obtorquentisui fratris majoris brachium , tu diceres a porto len-te , lente. » 1 Etiam doce illum (174) pietatem-inparentes et reverentiam-seniorum , et nihil amplius.

5. LXXVI.Regis filius(1 75): cum ejus mater mortuaesset, ejus præceptor , causâ. ejus, (176) rogavit ali-quot mensium (177) luctum.

Koung sun tchheou ait: Sicut illud ( 178), quo-

modo? AM. t. ait: Ei (179) cupienti complcre luctum et non

ribus impediti, corpus implore, i. e. integris sensibus , quibus corpus aCœlo instruitur, pleue et perfecte, quemaamodum viri sancti, uti nequeunt.Verbi gratin: nec «cri visu, nec solcrti audîtn pôliènt; orifbnbilüs reve-

rentiam non spirst, eorum verba docili aure non excipinntur, etc.(179) ’J : Scilicet servnndum tribus annis luctum.

(175) H : A luctu servando penitus sbstincre;

(174) J V: ludîcst illum qui fratris bracbium obtorquet.

(175) J 1 Regni Thsi reguli’filins ex secunderis’uxore ustus.

(176) i : liegitirns usure abstenu, luctum tribus annis servare nonpatent. tPræcepitor a rage rosait ut oliguot nensibus luctum nacreilliiliceret.

(177) H : Miquot menses breviores adhuc snnt quam unnm. Vid. supralin. 3.

(n78) H : Littera Chun (illud) indicat verbl cliquet menses. Vid. mot. 176.(179) J : Prsedictus filins, qui modo tribus annis luctum scrute cupie-

bst, illam veto henluœm,’a nage , non obtinuit’, si unus dies ci fuissetdans , uno saltcm die animi nfl’ectnm exprompsisset. Brevern lusins modiluctmn agere satins est quam nullum ; quanta rugis per cliquet menses!

Page 214: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxxxix) 1.111111 11, en. vu. n09obtinenti , licet detur unus dies, id satins-est quamabstinere. Loquebar-de illo qui , nulla-re obstante ,nonîagit.

fi. LXXVII. Meng tseu ait 11cl quo sapiens docet,quintuplez est.Sunt quos,veluti(ràç fruges)tcmpestivapluvia, crescere-faCit; sunt quorum perficit’virtutem;sunt quorum provehit’innatam facultatem;

5. LXXVIII. Sunt quibus respond et interrogan-tibuslfl sunt qui (juxta’ sapientis exemplum) privatimibones-efliciunt et amendant seipsos. Hæc sans quinquequibus (i. e. quintuple: modus quo) sapiens docet.

5. LXXIX. Koung sun tchheou ait : Via excel-sissima est! pulc’herrima est! lnstar un? ascendereCœlum, videtur non pesse attingi. Quidni eliicis(180) ut illi possint prope (181) attingere , ac singulodie *indefessam-diligentiam-adhibeant?

Meng tseu ait: Magnus artifex, causâ rudis disci-puli, non mutat nec relinquit perpendiculum au:lineam atramento tinctam. l; causâ ruais jaculatoris,non mutabatisuum *tensionis-a.rcûsoterminum.

Nunc vero te vchemeuti reprebensione dignum juiiico, qui regem non do-cuisti luctum tribus annisintegris agendum esse. Mode (&LXXVfloquebarde regni 7713i rage qui, nulle re obstsute ne nemine cogeute , luctnm’t’flbusannis sensri solitum l’accu: vult breviorem. -- ln 110c loco Noël toto eœlo

erravit. 108°) J : Quidni vinons visu mucron cillois , ut illi discipuli est as-sequi possint.

(181) la C :0511 ü (agi-8,4939.

Page 215: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

210 ’ une" (ex!)5. LXXX. Sapieus (182) adducit et non (183)emittit. Veluti (184) rapido impetu. In media via(185) rectus stat: qui possunt sequuntur illud (186).

5. LXXXI. Meng tseu ait: Si in imper-i0 sit rectanorma, (187) doctrinam accommodat sibi ipsi; si inimperio non sit rectacnorma , se ipsum accommodatdoctrinæ. 1 Numquam audivi (188) qui doctrinamaccommodaverit hominibus!

5.. LXXXII. Koung ton tseu ait: T’eng keng(189),dam esset in tua scl1ola,videbatur esse en: iis quosurbane excipi (decet); illi tamen non respondisti :qua de causa? V

Meng tseu ait: Qui, nitentes (190) honoribus, in-terrogant; qui, nitentes sua sapientia, interrogant;qui,nitentes provectiori ætate, interrogant; qui, ni-tcutes a; (191) præstitisse præclara officia , interro-

(18s) J : Addueit unnm.(183) J : Non emittit sagittam. G : Hic locus tropice accipiendns est.

Meneins virum sapientem petite segittariæ ertis magistro confert.

(184) C .- Tune sequins et ratio , velut res, quæ lute mentis oeulos sta-tim cmicat, discipulis sese subito produnt et clam lumine splendent.

(185) J : Inter res acta diiliciles et res 11cm faciles medium tenet.

(186) H, J : Qui passum, illud rirtutis medinm , magistro duce, et-

tingnnt. - , . ,(.187) J z Subaudi : sir sapiens. .(188) Numquun audivi aliquem fuisse sepientin magistrum qui...

(189) J : T’en),7 11mg. regui Tony frater natn miner.

(190) J : Sun diguitate superbi.(191) C z Qui superbia elIti quod oŒch in magistrum oontulere.

Page 216: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxlj) 1.11m 11, on. vu. i a: 1gant; qui; nitentes antiquitate (192), interrogant; 11’omnes sunt quibus non respondeo. T’eng keng babel;(193) duo.

5. LXXXIII. Meng tseu ait : Qui a non *abstinen-dis ( 194) abstinet , nihil-erit a quo non abstineat;qui, eos quos(195) largiter excipere (decet), tenuiterexcipit , nelno erit (196) quem non tenuiter excipiet.Qui progreditur præcipitanter (197), ille retrbgre-ditur velociter.

5.LXXXIV. Meng tseuiait : Sapiens (198) res amat(199) et non humaniter tractat; p0pulum 1 humani-ter tractat et non parentum-instar-diligit. Parentum-instar-diligit parentes et humaniter tractat p0pulum;bumaniter tractat p0pulum et amat res.

5. LXXXV. Meng tseu ait: Vir prudens nihil nonscit. Eorum quibus decet potissimum-vacare (200),tacri-studio-satagit. Vit llumanus nihil non amat,ami-studio diligendis sapientibus potissimum-vacat.

(19:1) G , B , J , E : Qui superbientes antique nmicitiæ un qui sibi cummegistro intercedib- Perpernm Noël : Da sua unfiquilàüs notifia tumulus.

(193) J z Dignitste et sapientin sus superbit.

(194) J : Res gravissimi momenti intelligit qua, Id unctissima humnuæsociautis ofiicis nec non ad rime, attinent.

(195) J 1 lntslligit parentes quos pleuo cordis même prosequi de-bemns.

(196) H : Nullus erit homo quem amare posait.(197) C : Mencius loquitur de eis qui nimis celeriter student.(198) J 1 lndicnt aves , bestiau, plantas, arbores, etc.

(199) J z in: temere non encent ont consonait.(son) J 1 Seilicet qua potissimlun eddici et seiri oportet.

Page 217: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

212 menuYao et Chun , licet prudentia præditi ,I non (201)universe-pervadebant res. Acri-studio-satagebant(eorum quibus) primo-loco (son) potissimum-vacare

(decet). ’ ,Yao eLChun, licet humanitate præditi , non *uni-verse-amabant homines. Acri-studio-satagebant di-ligere sapientes.

ÇLXXXVI. Quidam non possunt-agere trium anno-

rum luctum et trium-mensium * luctum aut quinquemensium-Iuctum curiose-perquirunt;immodice com-edunt , efi’use potant. et interrogant-de a?) (203)« noli dentibus discindere n. lllud vocatur ignorarequibus rebus potissime-vacandum-sit.

(aux) J : Universas res prudentia son non pervadebnnt.

(son) Gallice : Ils riflaient le calendrier, il: mettaient en lumière la con-Missanes des temps, ils offraient du sacrifices une: esprits du montagnes et«la rivières , de. (J).

(:03) J : Sciscitsntur de levissimi momenti ritu qui vent quominus eurosiccn dentibus dissecetur.

Page 218: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxlij.) un: n, on. vm. 213

’ CAPUT VIH.

Tractatûs T sin sin. pars poslenlor.

5. I. Mana TSEU ait: (I) inhumanus est 1:05 (a) LiangHoeï wang!

Humanus-vir (3), ex ils quæ ipse amat, pervenit-ad ea quæ î ipse non amat; inhumanus-vir (4), ex ilsqnæ ipse non amat, pervenit ad ca quæ ipse amat.

5. Il. Koung sun tcll’eou ait: quid (5) vocas?

(a) Malins pace : b un" mais émanant»; évita x. 1.1.

(a) Regni Un; princeps Hui mg.(3) J: Princepl humanitate pralina primant: Inn-talon parentes,

deinde humanitaün beneficia in p0pulum confert, denique au!!! tu, i. e.panda, plantas etc. Sic (Y) non sol-m mat ca qua, "and. un:( se. parentes), sed etiam en qua amare non: teneur (sa. pecuden,

plantas, etc.) - - . INota. Liman Y editionem indicnt cul titulns: Sin7tîng-asc-chou-p’au-tchou-pi-lchi (3,8159,958-l,51.l-&Oîg-lO,Dgl-9,988.590,3-866l Non nlilest ac edjtio J denuo recensitn au novin nbel’ioribnsqnçlinterpretationibus,multi. in loch, locnpleçala.

(4) A : Vit inhumaan ad cupidiutem et saviüam toto corde incombit.Primum nooetv populo et rcbns (ce. pecndibns et planifia etc.) qua:amare non tenetnr , deinde munis nmîgit mina ct connngninconque! , juxta ipsum natal-æ legem, diligerc debct.

(5) b: Quid voeu u ex lis qua: non un! , pervenit ad .0: qnæ annal s ?

Page 219: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

214 une"M. a. ait : mû Liang (regulus) Hoeï wang, cum ,humi et terræ ’càusâ, putrefaciendum-relinquens(6)suum p0pulum, pugnasset (7), magnopere profligatus-est. Volens (8) iterare, timuit ne (9) non posset vin-cere. Itaque impellens eum-qnem ipse diligebatfilium ([0) ad funus prosecntus est illum. Id vocoa ex iis quæ ipse non amat, pervenit ad ea quæx amat. n

5.111. Mengtseu ait: in Tch’un ts’ieou, non-sunt (Il)

æqua prælia. Aliud (prælium) mclius (12) *alio,utique occurrit.

(6) A , E : Commîuo prælio, miam prompto: est, militumque bottinferrolnterfectornm corpora, que colligere et aepulturæmandm neglcxerat,pugnæ campo. tetra pntredine infecernnt.

(7) l : Ut aliorum terras invaderet, earumque acceuîone regnum anurnampliaret.

(8) A , l. J : lta-are pngnam. Mita- veraio tartarin : vice: rependere(prendre au revancha).

(9) l : Timebat ne milites, recenti clade fracti, nec jouis anis parue,nec proinde victoriam reportare panent. Filium igitur, l’ennui: animiiuvenem , pugnæ adule volnit, ut p0pulum urbi. et exemple auo , ad for-liter decertandnm , noverez.

(la) A,,B , l, J : Filinm unnm Chin,(6,173) thmni. hæredem, aecumin pngnam vi abductum , in obviam necem protrudit. Enirn veto (C),funin rcguli Hoeï wang copiis, filius ejus captns est ac, non multo pas! ,interiit. Cf. lib. l , Cap. 1,5 XXl. Lin. 5". ---Littera alun (4,698) signifient zprosequi casaquins defuncti cujus cadavre: ad lepulturæ locum deducitur.

(il) A: ln annalibna quos Confucius , sub titulo Tch’un ta’iwu, con-scripsit, omnia qua occnnunt prælia, contra jus et æquitatem susceptasuint.

(u) A: Nonnulla tanien ibî inveniu pralin quæ aliquam æquitatia

cpeciem pt: se ferunt. l

Page 220: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cxliij.) . miam si, en. un. 2:5Littera (13) tching (in rectum revocare) est 16 su-

periorem (i4) armis-petere (15) inferiores ; æquipariairegna non (16) se-mutuo in-reclum-revocant.

5. 1V. Meng tseu ait: Si omnino (x7) fidem-adhi-beas libris , tunc non est (18) sicut non-habere libres.Ego, in (I9) VVou tèli’ing, excerpo (20) duos au:

tres articulas et nihil amplius. 1 Humanus virnon-liabet adversarium in imperio. Cam summehumanus (a!) aggressus sit virum summe inhuma-

(13) Y.- Mencius ostendit quare pralin, in libre Tch’un ts’isou relata ,mquitatem lædsnt. J luta prælia , inant , en surit qui: imperator advenusregulos indicit, iniunla veto qu: reguli, alii contra alios , privsta auctori-tale , suscipiunt. Perm hujusmodi sont qua: Confucius in supradieto librorefert et neri censura prosequitnr.

(i4) C : Necesse non est nt ipse imperator peccantem regulum Issu.diatur. Salummodo regulorum archontem , illi bonum inferre, jubet.

(15) Y : Liners .clumg indieat imperatorem , hic vero , regnlos.

(16) Y: Roguli, viribus et potentia æquaies, se mutuo aggredi nondebent. Quod si in mutuu , privata auetontate, aggrediautnr, tune illosjam imperalorem detrectsre patet.

(I7) H : Omnino fidem adhibere, i. e. res qnæ in libris historicis refe-rnnlur, ad verbnm , non Id scriptoris sententiam, accipere.

(18) I. e. Melius est libris carnre quam fidem illis penilus adhihere.Vid. sial. 17.

(:9) G: Nomen capitis libri Chou hing, ubi [insolai-s imperator-i. Won.mang «fifi-5.884 bis) , in debellando tyranno T ciseau (7,750), facinora,laudanum

(s0) H : En excerpo qua fide digne et æquitati consona sont.

(si) Il : Innnit rbv Wonnwang (4,6758-5,884 bis).

Page 221: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

216 I une" vnum (sa), tune (a3) quomodo in tu.) cruore fluitarunt(24) clypei-lignei l

g. V. Meng tseu ait : Si quis homo dicat : egosans (25) bonus instruere aciem, ego mm bonus facerepugnam; magna culpa est.Si regni princeps amet liu-manitatem, in imperio , non-habet (26) adversarium.

Cam (27) meridionaliumàregionum-homines in-rectum-revocaret, borcales barbari querebantur;cum orientalium-regionum-liomines in-rectum-revo-caret, orientales barbari (28) querebantur, dicentes :À*quare posteriore-loco-ponit nos Y

(sa) E : lnnuit tyrannnm Tcheon.(7,750).

(s3) Y :Vir humanitate præditus omnes boulines, sine ulla pogna ,semper vinoit. Ad cum enim confugere ces-tant. Quomodo igitnr potnissetWou-mng tain obnixe tamque acriter, cum familiæ Chang (nugg) copiis,pngnare, ut, in cruore utrinque elfuso, clypei lignci, tanqusm in aquisunitarent? Nemo non videt supradicli capitis auctorenr hyperboli fuisseusons , ut ingentem cruoris copiam in hoc prælio efl’usam oatenderet.

(24) Sic Y qui explicat (chou, vulgo pilum , par lau-chun(13.o40-4,397).Cf. K’ung hi, sub liftera (ou (13,040),pag. l averse, (in. I, ubi idem ferelocus occurrit. Perperam Noel : pùtillo affuras cruor luts par tigras redus:-dabat.

(25) Bonus i. e. peritus, quemadmodum latine. Virgil. Eclog. V, I, bonicalames influe.

(:6) I. e. Nemo est qui illi odversetnr, resistat. Y: abaque ulla pogna.opposites sibi milites subjicit.

(27) Y : Cum imperator Tch’ing t’ang (5,176-5,124) meridionalium re-

gionum regnlos debellarct. Cf. lib. I , pag. 36 , lin. 5. .(98) H, Y : Boreales et orientales barbai-i , dis-s ganoïde (lin Oppmssi,

conquerebantnr, dieentes : quare priore loco non unit regulum in nos im-maniter nævientem debcllatums P

Page 222: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cr!iv.) un: u, en. vin. 2175. V1. Quando Won waug (29) aggressus-est In,

bellici(3o) currus trecenti °(3r), strenui(32) miliiester millia (33) llomines. orant.

î VVang ait: (54) ne timeatis; tranquillitatem-aflero vobis ; non (35) sum-inimicus centum familiis.Instar (36) l*inclinantium cornua, ad-terram-demise-

runt caput (37). i5. VIL Linerœ tching (aggredi) essentia exprimit16 rectum-eflicereii. e. (38) corrigere. Quando (39)

(29) Cum aggressua est immitem Tcheou (7,750), ultimuln familiæ In(4,750) imperatorem.

(50) Sic K in; hi. et interpres E. J : enrrus corio tecti quibus arma etcommeatns vebuntur. I : currus cujus rota: et modioli pellibus involvuutur.

(31) J : Lion; (3° toua), littera numeralis curruum. Currus habet du"(Hong) rotas (Inn - 10,920).

(5:) C. Y: lntelligit aurigas arcn et sagiltis armatos. K bang hi : viri,Iancea et elypeo armati, qui regis eus-rum stipant. E ad verbum : uiriinstar-tigridum acres.

(33) J : Paucisslmas imperatorîs Won-mans copias fuisse patet, dom econtra tyranni Tcheou (7,750) turmc pene innumcrabiles tarant.

(S4) J, Y: Won-wang, alloquens familias Chang (1,299) subditos ait:ne timeatis me.l (35) Y: Tantnm veni ut vos nevi T chenu (7,750) tyrannide liberarem ,-

Ieumqne debita pæan aücerem.

(36) Y: Quibus auditis, familias Chun; (1,099) mbditi capot in terreurdemisere, quasi armenta qu: bumnm omnibus subito demissis impe-tnnt.- Simnl loge peng-kioue. Liners hioue (1,067), vulgo illo, suus , "laiesignifient densifia-o. confer K ’mg hi, et Morrisonü sinicum dietionarium ,

part. I , lm. l, puy. 327, col. r, (in. in.

(37) I. e. Sese illi subjecerunt. a(38) Y : Rectos efiicere (tehing) bomines qui recti (tching) non sunt , i. c.

(J) eorrigere (tching).et castigare regulorum crimina.

(39) J : lntelligit singnlos benzines qui , in imperio, sub tyrannidogenunt.

a7

Page 223: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

a 18 MENCIIquisque optat ut rectum efficiat ipsum (4o), qua decausa (4l) uteretur tu?) præliari ?

5. V111. Meng tseu ait : fabera-lignarius et curruum-attife: possunt (42)dare homini circinum et normam,hon possunt hominem efficere peritum.

5. 1X. Meng tseu ait : Chun comedebat siccas-fruges, vescebatur silvestribus-lierbis, quasi sic (43)*impleturus-finem-vitæ. Postquam (44) ille factue-est imperator , (spectabat) ri indui pictis vestibus, 16pulsare citharam, rôiduas puellas (45) ad-latus-assis.tere , quasi (46) ab initio liaberet illa.

(40) H : Ut corrige! principem qui ipsum oppressit.

(41) Y : Cum nullus ait qui illi adversetur, quid opus est præliis! Undesequitur illos virus qui suam in pugnando, sut aciem instruendo, peritiamjactant (S. V), promus inutiles fore.

(4s) Y : Circini et norma usum possunt illum docere, sed ingenii aeiemet perspicacitatem quæ, ad confieiendum opus omni parte perfeetum,necessaria est, illi indere nequeunt. Perm sapientiæ magistris diseipulosrectam virtutis viam docentibus , idem ac prædictis opificibus t’yrones am:

sua erudientibus accidit. Sala enim præcepta, nec bis nec illis, sine assi-duo labore innataque mentis perspicaeia , proficiunt. ’

(45) H : Chun sorte sua couteutus erat, quasi in hac panpertate ac igno-bili conditione, sibi, usquc ad vitæ finem , perseverandnm esset. Videstamen (Y) illum deinde divitiis et honoribus auctunr fuisse.

(44) Y : Quando imperatoris Yao (1,654) bæreditatem se dignitatemsuscepit.

(45) Il : lntclligit imperatoris Yao (1,654) filins ’O-houng (1,9345,491)et Nia-i715 (13458377), quas in matrimonium durent Chun. Cf. Lib.

Il, 41 , a. i i(46) Y : Si pristinam rob Chun pauperiem et bumilem conditionesn .anima reputes, comperies illum divitias et honores iabïinitio non habuisse.lova tamen splendidaqne illa imperatoris dignitate non rugis movebaturquam si en natus esset.

Page 224: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(calv) main r1, car. V111. mg5. X. Meng tseu ait: ego nunc domum novi rà

occidere hominum parentes grave asse.Si (quis) occidat hominis patrem l homo etiam oc-

cidit ejus patrem; si occidat hominis fratrem-natu-majorem, homo etiam occidit ejus :fratrem-natu-majorem. Cum-res-ita-sit, a si; non? propria-manu-interfecisse (47) illos, una rimaî(48) tantum abers.

XIJÏ Meng tseu ait: qui olim statuerunt portas-in-confiniis-regni , voluerunt per cas prohibera (49)crudelitatem ; qui l1odie statuuntIportasn-in-confiniiSærogni, volunt per en: exercera (50) crudelitatem.

5. X11. Meng tseu ait: si ipsefinon agas rectum-normam , non agetur ab uxore et liberis. Si mandata-dando hominibus, non sequaris (51)rectam-normam,(mandata) non poterunt peragi ah uxore et libcris.

5. XIlI. Meng tseu ait: qui cumulate-instructus-est al) opibus, sterilis annus non potest enecare (52)

(47) G a Sunna patrons autfratrem natu majorem propria manu non inter-fecit; sed quia, alterius patrem lut fratrem natn majorem occidendo, suiipsius patris sut fratris majoris necem reipsa accenivit, parum difl’ert avire qui illis endem intulit.

(48) l. e. levissimum est intervallnm. Enimvero inter filium et patremaut fratrem ejus eulpa occises, unus tantnm homo, ’scilicet alienus per-cussor, interjicitur.

(49) Il s il]: portas fuerant institut: ut detegi pussent latronea lut-hfesti adveuæ qui, ad damnurn regni incolis infcrcndum , irrepebant.

(50) H : Intelligit gravis injustaque vecligalia quibus tune temporisreguli virus (B) exeuntes vel ingredientes premebant.

(51) H : Si bominibns tibi alieuis mandata eorum menti et æquitaticontraria prucribas, illis (mandatis) non obsequentur; quanta minus uxoret liberi qui te consanguinitate continguntl

(sa) Sic G, E, H. - Quidam vertnnt :sterili aune non potest anecari’

... pnvl gustation non potest tubai. i i

Page 225: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

4 920 MENCII (calvi.)illum; qui cumulate-instructus-est a virtnte, pravageneratio (53) non potest turbate illum.

5. XIV. Meng tseu ait: amantes(54) famam hominespossunt (5 5) cedere mille quadrigarum regnum. Sinon (56) hujus modi homo sit, ob (565 scutellam oryzæaut vasculum jusculi, (57) apparet in ejus vultu.

5. XV. Meng tseu lait : si non confidas humanis etSapîentibus viris, tune regonm (58) vacuum et inaneest. 1 Si (59) non-habeas (593) urbanitatem et æquita-tem, tune (60) supra et infra (61) confusio est. Si

V (53) Il: Nec prava aliorum exemple, nec pervers: sophistanun doctrinIejus mentem a recta virtntis via dimovere poternnt. ’

(54) E : Homines fuma: baud peritnræ amantes, solidam famam magni-faciuut, lucrum vero parvi pendunt.

(55) A ,B 1 Oblatum regnnm non accipere illudque (J) alii cedcre.(56) E: Si homo non ait solidæ famæ appeteus , nec proinde divitias et

honores vcre contemnere posait (H). . j(56’) Y : Tune , ut obtinuit oryua seutdhm sut vasculum flosculi ,

frontem gaudie explicat; ut vero nuisit , frontons ira contrahit.(57) Gallice: Il y paroit sursois visage. B t Subite gaudimn au: in in

jus vultu, apparent i. c. sese produnt.(58) Y: Tune regnum nullo eolumine nitetur, atque vacuum erit quasi

nulli amplius humilies casent.(59) Tart. versio 1 si non agas.(59") Y : Urbanitatis reguln nobiles virus ab ignobilibus seeernuut;

æquitas probibet quominus boulines aliorum sibi jura arrogent vel cornusbous fortins anbripiant.

(60) S upru et infra, i. e. inter principem et aubditum , inter patron etfilium (C).

(61) A: Superior potentia sua ahutetur et inferiorem oppümet ; inferiosvero invadet ca qui: superiori eompetunt et tandem ejus mauctoritatisubdueet. Sic , ruptis viueulis qua auperioru et inferiotcs intra jutas enn-ditionis au: limites continent, omnia socielas perturbabitur. -

Page 226: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

LlBlll Il, CAP. VIH. Il?!"curæonon-hsbeas regiminis (62) negotia, tune (63).divitiæ et opes non sufficient.

5. XVI. Meng tseu ait: virsinliumanus(64) qui (65)obtinuerit regnum (66),forta est; vir-inhumanus(67)qui obtinuerit imperium (68) , nondum fuit.

5. XVll. Meng tseu ait: populus est magni-mo-menti ; *terræ-et-frugum-Spiritus sunt-secundi-aben. Princeps est (69) levis-momenti. Idcirco, si (quis)obtineat (7o) agrorum-populum, evadit imperator;si obtineat (71) imperatorem, evadit *regulus; siobtineat ** regulum , evadit* primarius-præfectus.

(63) Il: Hæc negotia hujnsmodi sunt : v. g. eonstituere nuieuiqne remfamiüdrem nnde vivere posait, docere quomodo edncanda sint domesticaauimalia, assignare stipendia, dividere agros, varia sacrifieia pensera,sapientes muneribus invitan, comme ad regulos exeipiendos cele-brare, etc.

(63) Y: Publici marli divitiæ et regni opes brevi exhumientur.(64) E: Qualis S iang (10,552), frater imperatoris Chun (8,727), qui regionis.

Yeou-pi (4,oa8-s,529) principatum acceperat.(65) J : Virum inhumannm qui. prædonis instar, mille quadrigarum

regnum vi aperta usurpaverit, forte (H) invenies.’ (66) J z Loquitur Mencius de regni territorio.

(67) Quales Ton-tehou (344,066), imperatoris Yao (1,654) filius, etChang-hiun (5299-5563) , imperatoris Chun (8,737) filins. Quibusquidem,licet legitimis throui hæredibus, imperii homiuum animi sese non subje-cerunt, quia humanitate «rehaut (E). Cf: Il, 58, 1.

(68) J : Loquitur de hominum corchObtiners imperium , hoc est : om-nium imperii populorum corda sibi arole devincire.

(69) J : l. e. Minoris momenti quam terras et frugum Spiritus.(70) J aLieot agrorum populus ait valde tennis et humilia, statim atque vir

eorum corda sibi couciliavit, tune omnes imperii homines sese illi subji-ciunt, atque imperator evadere potest.

(71) Y: Si imperator-in... si regnli gratiam et voluntateln sibi conciliet..-- In hoc loco littera hou (45)accusandicasnn1 douotat.

Page 227: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

au nunc" (cslvii.)5. XVIII. Si *reg’ulns periculo-exponat (711)*terræ-et-frugum-Spiritus, tune (72) mutans con-stituit.

5. XIX. * Victimæ cum (73) perfectæ, (739 fruges-in-suo-vase-repositæ , cum mundæ surit, *sacrificia-ofi’eruntur (7 3’) secundum (74) tempus. * Si tamen

(terra) aeris-siccitate arescat, au: (pluviarum) aquîsinundetur , f tune mutans (7 5) constituit ’l’ terris-et.

frugum-Spiritus.

5. XX. Meng, tseu ait: sancti homines centum ge-nerationum magistri sunt. Pe i et Lieou hia hoeï ejus-modi (76) sunt. ldcirco , qui audierunt un? Pe i famam,liebetes (77) viri fiant-temperantes; imbecilli homi-nes habent firmum animum : qui audierunt. roi Lieouhia hoeï famam, homines-benignitatis-expertes fiant-bcnevolentissimi ; angusti-animi hominesfiunt amplo.

(71°) Si regains in p0pulum saviat cupiditatibusque se totnm tradat,tout: populus , ira accensus , frugum et terra Spirituum altare evertet (J ).

72) J z Tune imperator regulum dignitate exuit , ac sapientesn prin-cipem , in illius locum , substituit.

(73) J: Le. opimæ, pingues.(75 i) H : Mencius intelligit "a; quinque (toges qu: omnium.(71V) E : Videlicet terre et frugnm Spiritibus.(74) J : Vere ad postulaudas frnges, autumno ad grates agendas.(75) Y : Si tamen illi Spiritus ab hujnsmodi arumnis p0pulum defeu

dere nequiverint. patet sacrifiois oblata ipsis non fuisse accepta. Tuneregains eorum altare dimi jubet, atque in novo suggesto , alibi entructo .

eorum sedum defigit. .(76) J : l. e. sunt sancti homincs.(7;) Y: Retusi ingenii homincs nihil amplius tcmere, vel lœss æquitatis.

legs, aceipiunt. Mita: E : homines lucro inhiantas.

Page 228: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un! Il, ou. vm. 223animoœgregii. Exsurrexerunt centum (78) abhincsæculis, et, post hæc centum sæcnla, * audientiumnemo non (79) commovetur et excitatur. Si non «un:sancti viri, possenvt-ne (80) sicut illud? ** Quanta-magis (excitabantur) qui (8 x) propius acceudebanlur!

S. XXI. Meng tseu ait: (82) humanitas, homo est.Si(83)conjungcndo (i. e. siniul)verbis-exprimas illos,Via est.

5.XXII.Meng tseu ait : Confucius (84) discedens a

(78) Ad verbum a supra centum sæcula.. infra centum mais. Y :Meng tseu loquitur de viris Lieou Ma hoeï et Pa i.

. (79) E: Nemo est qui eorum exemplo non commoveutur atque ad vir.une! , quibus chruerunt , imitnndu non excitetur. fi

(80) J : rossent-ne en modo, post tantum temporis intervenons , ho-mines commovere et excitare t

(8.) B : Qui scilicet vim: Pei et Lieou hic hoeï præsentea prope inule-bantur, verbîsque et exemplis eorum accendebantur. -. Emmy-hilitteras thsinolehi (9887-5405) interprentnr : promène accedere alicai.

(8:) C : Humanitas et via. sunt res une eodemque temporis articqusimul existentes. Humanitns extra hominem non sita est; via puriter, necextra humsnilstem , nec extra hominem, site est. -- Si tantummodo lo-quaris de humanitste, nihil aliud est nisi malum. Si tantummodoJoqunrisde immine, nihil aliud est nisi mpus. Corporîs cum nahua oonjunctiodicitur via. V. g. pater et filins , princeps et subditus , hoc est homo ; umoret æquitas, , hoc est humains: ce: patrons et filium hsbere humanitatem ,principem et subditum habere æquitatem, hoc dicitur via.

(83) H : Humanihl est ratio qua homo in suo être constituitur( Noël).Si humanitstis rationem cum hominis corpore conjungu, ac deinde eorumconsociationern exprimas , via est. - Mencius intelligit nium qunincedere debemus. i Cf. Tchaung-ynung (nô-2,536) s. l, lin. l : Son.üng-fchî-weî-taa (6,054-z,793-4Iv10,186-s1,117).

(a4) Paragrapbus XXIX ubest in editioùe tartarin,

Page 229: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

224 maman (cxlviij.)(regno) Lou (85) aiebat: a lente (86) ego abeo. uDiscedendi patris et matris regno (87) via est. Dis-cedens (regno) Thsi (88), manu-cepit oryzam-quæ-aqua-macerahatur et profectus est (89). Discedendiab alieno regno via est.

5. XXIIIJ Meng tseu ait : * Sapiens (90) penuria-laboravit in (regnorum) Tch’in et Ts’aï medio , quia

non habuit (91) supra et infra (92) amicitiam.5. XXIV. Me k1 (93) ait : ego Ki valde non (94)

innitor in (hominum) 0re.

(85) Cf. Il, 108, 8. H : tune temporis Confucius reliquit regnum tu,in quo magistrnlum gerebat, quia regnlul, puellarmn , que illi ex vicinoregno misse fuerant , amore captus , omnem regiminis curam negli-

geint. .(85) H : Hæc Confupîus , regno Lou nondum egressns , dioebat.(87) J a Qui vero patriss annote tenant. lie . non nisi ægre, magnum

in quo natus est , relinquere debet.(88) H :Cum regni Thsi regulus ejus consilis respueret , sbire festinavit.(89) A : Noluit exspeetare donec oryu cocta esset.(90) A : Septem diebus re frumentaria canait.(91) H : Liners chars; (supra) indicat principem, hic vero (infra),

mînistros. .(9a) Sic E. Miter Noël: nullum semel invenit accessum ad regulos etministros. -- H : Superiores ( i: e. principes ) non utebantur éius open ;halerions vert) ( î. e. ministrl) ejus sapientîam , apud principes nonlaudabant , ut il li munns deferrent.

(93) E : V1: qui magistratum gerebat.(94) A , B , C’: Homo , ut primum a multitudinis unguis laudes obtinuit,

tune babet præsidium in quo innitatur. Ego veto, quem nunc benzinesmaledictis impetunt , minime innitor in multitudinis unguis, i. e. (J) nullemultitudinis hominum præsidio munies, mutineor.

In lilas-in (C) dynastiæ Han (5,201) , pro litteris pou-li (95,936) , legitutvau-li (5,454447), in eodem sensu. Apud K’ang hi, li (s47) idem si.gnificat ac [in (8,354); lino autem idem significat ac lai (10,498), hmm incliqua ne. Porro omnes interpretes litteram li (5,936) explicant per la?(10,498) , Îislam.

Page 230: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

mm n, un. vu]. ’ 225Meng tseu ait: hoc non (95) lædit. Sapientes (96)

*magis-adliuc (97) * a-multitudine-calumniiseimpe-tuntur. (Liber) Carminum (98) ait : a mœrens corde» *tristitia-aflicior. In-odio-sum (989 apud *multitu-n dinem-homuncionum (99). n Confucius (100) est.a (10!) Non exstinxit (los) eorum 0dium, etiam

Locum aliter interpretatur E, servata liner: li (5,936) genuina signi-ficatioue : c ego non possnm ragera, modems-i, i. e. cohibere hominum ora .

iinguas n. ln quo easu, littera in (66) kaccnssndi casons denotat.Cf. l, na, 9. lllius loco sape usurpatur in (3,829). 67.1, a7 a a î "a:6, a; I31, I; s36, 9.

(95) C a Hominum obtrectationes et maledicta nullum souda virtuti(E) damnum inierunt.

(96) J : Littera un; (3,056 tu, vulgo odisse , [agenda est (son; (naos)angors, mugis. C : Hic subest gravis menda qua, veteri scribentiumerrore , ad nos usque tradita est. Legendum esset (sang , cum clavi terra(3:) , videlicet (sang (1,702); sed nunc vulgatæ editiones exhibent "mg,cum clavi cordis (6:), videlicet tseu; (3,056). -- Tse (6,053) usurpatur protu (5,161) augers’. mugis (Khang-hi). Cf. I, 44, 4.

(97) A : Sapiens qualis Wen mon; eut Confucius , quo majori virtutefulget, en (J) plus-ion: in se inüdiam couchai. Ideo (l) mugis quam vulga-res homines, a multitudine malodictis proseinditur, quad vocatur to-Ii’sos(I,789-s,109 ).--Littera li’eou , vulgo os , hic verbi ( vol-6s) vicem explet.Quum vero, in lingua latins, non reperistur urbain quod , es radice oscompositum , significet ospero ors carpi, locus meliul reddetur puce:al copal civôpzç in [gifla-I brrb 105 flÀfiÔoUÇ XZXOÇOILO-Ulfl’al. - Alim- versio

tartarin: de sspiente magis loquens multitudo est.(98) A z Liber Carminum tomo Psi-faims ( 11,200 bis-Ia,a7l )0da Po»

Miaou (4,059-8,733) . - Noël : tomo Kouœfimng.- (98") Amer A : propter mnltitudinem homuncionum.

(99) Y: In libro Carminum , scribitur multitudo concubins-nm (6,656-1,882), nunc vero (nempe apud Mencium) multitude saignas-nm hominem.

(me) Y: Quod liber Caminum de regni Weï (9,672) hominis humanis-

simo dicit, in Confucius etiam convenire potest. L V(son) Y: Liber Carminum toma T’a-yin (1,797-is,889). «la "in?! (agis)

ait... .(un) H : Thaï mang ( 5799.5045 ), dedecore all’ectus est a barbai-il

Page 231: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

226 une" (cxlix.)non amisit suam famam. n (:03) Wen wang est(1o4).

5. XXV. Meng tseu ait: ’sapicntes (105) * suo* lumine faciebant homines *illuminat0s ; nunc * suaicaligine faciunt liomines iilluminatos.

5. XXVI. Meng tseualloquens Kao tseu (106) ait:montanæ semitæ (107) * angusta-vestigia , si i dere-pente (Ier) utantur illis, fiunt î via; si * bravi-in-tervallo non utantur illis, tune lierbæ obstruunt il-lam. Nunc herbæ (1075) obstruunt tuum cor.

5. XXVIl. Kao tseu ait : tOÜ (107c) Iu musica au.tecellit un? Wen wang musicam.

Meng tseu ait: liqua-de-causa dixisti illud?

K manu; (3,834,868), et scrfiit illis, i. e. illis clientelare tributum persolvit.Sed llcet ita non exstlnxerit eorum odium..

(:03) H : Simile quid pansus est Wen-wang; onde idem de eo.ldicipotest.

(:04) AI: Porro si homines sanctl, quales fuere Wen-wang et Cmfiicius ,ad odium, ad iram et calomnias, expositl fuere, quanta magis qui maxime

inferiores sont illis i ’(:05) C , Il : Antiquitatis sapientes, postqnam primitivam rationalisfacultatis claritatern assecnti erant, eüciebant ut bomines idem agereconarentur. Hodierni principes, quorum rationalis facultas cupiditatumtenebris oli’uscatur, alios homiues ad primitivam rationis innatæ claritatemreducere tentant: hoc est velle (E) ut, ex turbido fonte, pur. et limpidaaqua: delluant. Inde aecidit (Y) ut homines, non eximiis exemplis, sedtantum severis legibus et pœnis ad bonum impellaut.

(106) C z Kim-tseu, regni Thsi (13.239) vir qui, postquam mon: norma,Mencio magistro, aliquandiu studuerat, deinde, illo relicto, ad sophi-starum bœresim , infelix transfuga , descivit.

(:07) Y : Angustum locispatium quod incedentis hominis plantain vixcapit.

(107 a) H: Si derepente illa pedibus terant.(:07 Il) J 2 Littera me (8,893), herba , hominis cupidltates indican

(107 c) Scilicet imperatoris la. l

Page 232: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

LIER! Il, CAP. VIH. 227K. a. ait: quia campanulæ-annulus (108) detritus-

est.Meng tseu ait : id num (109) suificit? Urbis portarum

orbitæ au (1 10) * hijugum-equorum viribus (factæ

sunt )? V5. XXVIII. Cam Thsi fame-laboraret , Tchlliu

tsin(111)ait: regni (112)110mines omnes(113) spe-rant fore (ut) magisteriterum iefficiat aperire Thang.Fortassis non decet (114) iterare.

Meng tseu ait : Sic es’sem (1 15) Foung fou. RegniTsin 110m0 erat Foung fou, peritus manu-comprehen-

(108) C : 13qu musica pulcbra est et moitis fuit usui. Ideo musica ejusinstrumenta usu detrita sont. Porro idem non paseos esset imperatoris

Wen-mg annulus. I(109) Y : An detritus annuli suŒcit ut hujusmodi judicium feras? Mediæarbis via: novem cornons orbitas (ornières) capîunt. Cursus possunt latein eis eupatiari; ideoque eorum rotarum sulci leves sont. E contra, urbisporta: unnm currum solummodo capiunt, currusque omnes ills pertrsn-scunt; ideo rotarum sulci profundiore.s sont. Porro imperatoris la musica,circiter mille annis ante "’91! mang iloruit , caque de causa campanularum

annuli longissimo usn detriti sunt. .(110) Y: Orbital. illæ, non a bijugibus unius currùs eqnis .sed ab om-nium cnrrnnm toto die lite pertranseuntium eqnis sulcatæ sunt.

(in) H : Vir éIregno Thsi. p(112) E: Meng tseu jam olim regi persuadent ut nrbis 7710113 borna,p0pulum sublevandi causa, aperiret. Nunc fume ruraus ingruente, T dl’lilnia Mencium idem rogat.

(l 13) l : Littera i (115) usurpatur pro mg (4.045) mordre : assenliuntC, G, J, Y. Quem locum galliee meliu. reddere licet : Ils aspirent quevous fers: (tsiang moi) ouvrir une seconds fait (faon) les greniers de mm. dela ville Thang. Aliter E : existimant (i-wei) magistrum rursus apertu-rum , etc. Ibid. Hong regni T lui oppidum.

(114) l. e. idem itemm rogare (B).(115) l: Si regem itemm adhortarer ut borna arbis Thang aperist,

tune, quemadmodnm olim Fong fia, non vero , ut decet sapientem , megermen.

Page 233: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

228 une" ’ (c1)dere. (116) tigres. Deinde fados-est (117) sapienshomo. Tune, cum ivisset-in agros-extra-urbem-sitos,crat hominum-multitudo insequensI tigrim. Tigrisiinnixa erat montis-angulo, ne nemo illam aodebatimpetere. Ubi 1eminus aspexerunt Fonng fou , cor-rentes obviam iveront illi. Foung fou, exercns bra-cl1inm , exsiliit-e corrusMultitudo omnis gavisa est.llli qui crant sapientes-viri (118) irriserunt illum.

5. XXIXo Meng tseu ait : (1 19) os (120) cupit (1 21)sapotes; oculus cupit colores ; auris cupit sonos; mariscupit odores; quatuor membra cupiunt quietem et

(116) Il : Potent nuda et inermi manu tigres comprehendere.(117) C-:Vilem banc artem, qua solummodo in cxerendis corporis

viribns sifa est, postes desiit, ut sublimiori sapienliæ studio animumapplicaret.s

(118) A , H : lllum ludibrio et contemptui habuerunt, quia, in nobi-liori virtutis studio, quod nuper amplexus erat, ad finem osque vitæ per-scverare non valoit. Porro, si ego regem , qui, jamdudum meis consiliissores non attendit, itèrum adhortsrer, prædicto viro Foung-fizu essemsimilfimus. Lieu enim insolai: huic moltitodinigratom facerem , nonneviri sapientes , recti indices et arbitri, justo me ludibrio prosequerefturr

(119) Y : Quinque sensuum desideria sont nature (2,793 ). Attamenintra certos tines continentnr; accidit enim sæpissime ut omnia que: co-piunt , obtinere neqoeant. Quodquidem a Cœli mandata (1,200) , hominiscupiditatibus modum statueute, oritur. Non dicendum igitur nos certoobtiuere passe omnia qua: ad quinque sensus, nobis nature insitos, (vide-licet ad quinque sensuum oblectationem) spectant.

(120) E : Naturali propensione, os appetit dulces sapores, etc. ; Limanin (3,829) , quinquiea repetits, non usurpatur quidem pro huera yo (4,606),copie, sed (C, J) litteræyo (cupiQ sensum continet. - Aliter H, I : linersin (3,829) usurpatur pro littera chu (2,170) , patinera , speclars ail. I

(121) H : Sapieos cordis desideria ratione moderatur , recta normacupiditates (raout, Colique mandata illis modum definienli, omnino ob-sequitur. Quamvis igitur hæc a miam vere defluant (ejus enim notantimita sont) , cum tamen (C) cuncta cordis desideria explore nequeat necdebeat , hæc non voco! nalumm.

Page 234: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

LlBl’Ll Il, CAP. Vlll. 329laboris-remissionem. Licet natura sit, existit Cœli-mandatum. Sapiens id non vocat naturam.

5. XXX. Amar (122) spectat-ad (123) patrem etfilium;æquitas spectatoad (124) principem et subdi-tum; urbanitas (125) spectat-ad liospitem-quivexci- -pitur etl1ospitem-qui-excipit;(1 26) prudentiaspectatad sapientem ;sanctus vir (127) spectat-ad Cœli viam.(128) Licet Cœli-mandatum sit, existit (129) natura.Sapiens id non vocat Cœli-mandatum.

(122) C :Littera in (3,829) sensum littem chu ( 2,270 ) , pas-liners , spee-lars ad , continet. Aliter H , l , littera in (3,829) usnrpatur pro cho (a, 270)spœtare ad.

(123) Il, lsflamaniaas , qua in amare procipue consistit, ad patris etfilii oflcia spectat. -»

(124) H, l:Æquitas , qua in cxhibenda debita reverentia procipne

cousistit , ad principis et subditi aficia spectat. t(125) J,Y : Urbanitss, quæin vultus benignitate , sermonis alfabiliute ,

morumqoe venostate præcipoe consistit, spectat ad , etc.(126) C, J, Y 1Prudentia, qua in perspiciendi et distinguendi facul-

tate prœcipue consistit, ad sapientem spectat, pertinet. Aliter H 1 plu-dentia spectat ad ris perspicere et secernere viras sapientes et insipientes.l : Spectat ad 1è distinguere in qua sapientes ab insipientibos difl’erant.

(127) l, Il, J, Y : i. e. Cœli via (scilicet (l) humanitas, æquitas, urba-nitas , prudentia) spectat ad sapientem virum qui , cum ca, corde et

anima coalescit. .(128) H : Humanitas modo perfecta est, modo minus perfecta ; æquitasmodo complets est. modo minus oompleta ; orbanitas modo venerabundaest , modo minus venerabunda; prudentia modo perspicax est. modominus perspicax; sanctitas modo purs est , modo minus purs. Etenim (Y)sanctus vir modo commode et faciliter , modo ægte et dimculter, Cœliviam (Vid. not. 127) nanciscitua. Porro major vol minot , in prædictisvirtutibus , perfectionis gradus, (Y) a Cœli mandrinerions (mine-ya).. (129) B, Y: Quamvis id quod butinibos inditula est. (nids ont. 127

et 1s8),jubenteCœli mandata, apud. les parias, apud illos inpurins ait ,amen infusa facultas, modo bon; est, modo mais 1 videücet, (H) abinitia, nature in, omnibus boms’nibus que illibats , une integra est.

Page 235: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

231 nsncu (cli.)5. XXXI. Hao seng,(nomine) Pou liai, interrogansait : La tcliing tseu (130) cujusmodi 110m0 est?

Meng tseu ait 5 bonus homo est, f Verus 110mo est.Il. s.--Quid vocas bonum-eSSe; quid vocas verum-

esse?5. XXXIl. M. ts. ait: vir (131)* expetendos dici-

tur bonus; quil1abet (132) in semet ipso , dicitur ve-rus(133); qui* plenus et cumulatos (134) est, dicituregregius; qui, plenus et cumulatus (135), habetclaritatem et splendorem, dicitur magnus; qui magnasest et (136) mutait illud , dicitur sanctus; qui sanctus

supin. (1) humanitntem, æquitatem, nrbanitatem et prodentiam nonvocat mandnlum, i. e. cas Cœlo non assignat. Ideo cupiditates suas c0-hibet, Cœli ralionem servat intsminatam. et tous malum, tum cœleatis

mandati legem recto adimplet. "(130) E1Vir c reguo Thsi(12,239), qui videns Menciom lactari quad

L0 tching-tseu (nous ex ejus discipulis) munere pohlico, in regni Lou(12,787) administratione, fungerelur, ab eo sciscitatnr cujusmodi 110mo

ille ait. . ’. (131) Melius gallice : digne d’envie. C : Vir puditus eximiis animi bonisqua alii homines empotant, i. e. baberc comptant.

(152) J : Qui expetendam animi bonitatem (chai), de qua supra, vere

Isabet in semet ipso. .(133,? J :i. e. Sincerus, fuei sut falsitatis expers.(134) J :Qui virtatem strenoe et indefesse colit, quiqoe elficit ut illa

quam in seipso habct bonitas (ohm), cumulata sit et pumeris omnibus

absolata. i(135) Y: Qui bonitatia, quam , in intime cordis receseu, cumulatamet numeris omnibus absalotam possidet , vividum splendorem calerionsemittit , quique in toto emporia babitu , in sermonibus, in actis suis ,nitidam virtutil inti-rote venustatem ditfundit. *

(136) B, C : Mont (i. e. J : penitus-delet-4933) son magnitudinis vesti-gia , (quemsdmodum sol nivem mutat , resalrit (hou) , absterget). Aucu-tiunt Il , I , J , Y. C : volgaris magnitndo quidquid est, a corporis laboreet mentis cogitation, babet, atque cart! relinquit vestigia (i. e. signa

Page 236: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(clij.) 1.113111 11, en. V111. 231est et non (1 37)p0test percipi,,dicitur spiritualis-vir.La tching tseu est in-me1l10 duorum (138) et infra

quatuor (1 39). I5. XXXIlI. 1 Meng tseu ait: qui (140) secedunt-aMe necessaria se-reeipiunt in (141) Yang, qui sece-dont-ab Yang necessaria se-recipiunt in (142) Lit-teratos. Ubi (145) sc-receperuut, tune excipiamus

illos et nihil amplius. Iexteriora) quibus deprehendi et videri queat. Qui veto ita magnas est ut,quamvis ejus præelare gesta et beneficia sentiant omnes. neminis tamencogitatione et labare ortaivideantar, hic sanctus est. H: verba a non re-s liaquere sa: magnitudinis vestigia s idem signifient ac a abaque cogi.s tatione et abaque labore magnum esse, magnas res peragere. a

Litteram hou (952) aliter interpretaturB: qui, magnas 159, omnes boni-

nes convertit (hua). i(137) Hæc interpretatio priorem litteram tchi (41)prorsas tollit. Sedutramque servant quidam interpretes, ca scilieet modo : qui sanctus est et

’non passant pereipere illum . ille vocatur spiritualis vir, i. e. homines illequem , sanctum 5m, percipcre non passant , spirilualem vacant.

i Non omnes saneti (C) pereipi non. passant. Ut sera quis celaissimumsanctitatis gradum in attigit ut ejus virtus, jam tum subtilissima et maxi-me. defæcata , sensus efiugiat , continuo dicitur spiritualis vir.

(138) J : Indicat duos priores perfectionis gradus, seilicet bonitatem(1:11:11) et sinecrilalem (sin).

(139) J : ladicat quatuor posterions perfectionis gradus, scilieet mi.miam". (meî), magnitudinem (tu), suncfilatem (chinés), spiritualitalem(alain).

(140) A : Falsa acctariorum Me et Yang dogmata nastræ doctrine adver-santar. Quaadio igitur contra nos obnixe contondant , severitatem in illosnon adhibere non pouumus. Utvero, errorum sacrum conseii, resipiseontet ad veritatem redire cogitant, illos indulgenter non habere non possumus.

(141) l : Secta Ils omnes indiseriminatim homines amat, nec parentesab aliis bominibus distinguit; seeta Yang sibiuni studet. sui unius cam-moda quærit. llli seeta errat qoidem, sed veritati propior est quam secta

Ms. -(142) H : Litteratarum scholam adennt.(143) Y : Ubi wpbistarum Ms. et Yang sectarii, discossa tandem mentis

8

Page 237: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

232 une"5.XXXIV. Nunc (144) qui cum Yang et Me disa-putant , (agunt) perinde-ac qui, persequens elapsumporcellum , postquam ingressus esset suam lla-ram (145), præterea fune-conslringeret (146) illum.

5. XXXV. Meng tseu ait : est (147) telæ-can-nahinæ et (148) bombycis-evolutæ tributum, (149)oryzæ tribu tum «(150) operarum-præbilionis tribu-

nebula, Litterntornm doctrinaux nmplexi sunt, nontri Litterati errons,quibun dia tu." immnni, et quorum con nunc palmez, minerai debout,no non in nanctinnimum nota rationin penaude admittnre et adonne.Printinon auteur cri-ores. quos abjecerunt , nmun ensime ne nova cen-ton pronequi , non decet.

(144) J : Enfin nontræ Litteralîn vehementer meccano. quod necta-riorum Mn et Yang dineipulon, ab cumin tamile Id nontram doctrinnmregrennon, non nolum non excipiunt benigne, sed etiam napel-e tractant,nique falun opinionen , quibun autel ndhaatebant. uparin exprobntionibuninconnunt.

(145) H : Alludit ad recta Litteratorum doctrinæ scholnm.(MG) il :Innuît illon qui cum nectariin, in rectum ultro mdeuntibun,

chaîne et nnpere dinputnnt. PornoU) nophintnrum Yang et Un dincipuli,mil Id non regrettai "me, Litterntorum neveritntem pertæni. dincedent;qui veto ad non nondum radieront , [duel-atonal anperitltem teformidn-hum, arque n ver-lutin amplectendæ connilio impedieutut. Nonne ilion, ubimentis errorem deponuere , indulgenter habere decetl

(147) J : Tributum quod exigebatnr a vim qui quinque flagorna: habita-!ionem (3.097) pouidebat. Duo jugera (C) cum dimidio lb illo arabnntur,duo alia jugeracum dimidio domùn ædificnioniansignabantur. Cumaulem.in Igri media . non lieue! plantaire nrbores, un forte rai.- quinque frugibuanocerait . infra putiets: nerebnntur mari et (J) cnnnùis. Mari quidamalun bonbyecn quorum urioo indumentn conficiuntur calidion, «lambin

1m nuppeditnt vilion qui: (E) en militum un sont. -(148) Sic C. Gallice a lutoit détailla on kilowatt.

(.49)c : Oryn ouin follicule nuo dicitur"; landau follicule. dicitur ni.Hoc tribulum (J) nolvebnt vit qui centum ng’ri jugera pœüdcbnt.

(ISO) H : Tributum quad nolvebnt octo hominum familia (J: unun vit).C : litteræ liciu (865-2575) duan signification" habent , unifiant : open tri-bunrin quam qnin principi palu: . et dipondinm quod pro on muret (hcorvée a! la sonie; militaire).

Page 238: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(clllj.) Lulu u, en. VIH. 233tum.Sapiens(151)utitur hoc (15n)uno et diifert (153)illa duo. Cam usas-est (154) illorum duobus. tune po-pulus *inedia-consumitur;-cum usus-est illis tribus ,tune pater et filins divelluntur.

5. XXXVI. Meng tseu ait: regulorum (155) rasapretiosæ, tres: *terra et humus,(1 56) homines et plebs,’

administratio et ((57) negotia. Qui pretiosas-existi-mant gemmas , calamitates proeul-(lubie (t 58) attin-gunt illos.

5. XXXVII. î P’en tch’ing kouo magistratum

gcrebat in (regno) Thsi.Meng tseu ait : morietur P’en tch’ing kouo.

P’cn tch’ing kouo (159) interfecto,discipuli inter-

rogantes dixerunt : Magister, quomodo sciebas illum"’ interficiendum- fore 7

Aitzille homo parum liabebat virtutis (160),

(15 l) 1 : Princeps qui p0pulum nium dlligit.(151) A : Primnm tribnti gennn in une erignnt , qui. tune nbnolotl tout

en qua: Id bombycen et nericum pertinent; secundum in Intumno, qui.tune fringua malum nant; tertium in byeme , qui! tune agricultura [thoronperncti nunt.

(153) H : Non quad non exigit illn tribun, ned qnod non duonimuleodemk lem pore.

(154) H: Young (titi) i. e. exigere.(155) H; Tri: nunt que reguli mngni face" debout.(156) C : Hominen, i. c. wisigoth", prefeeti.

(:57) Cf: nuprn S. 1V, un. 63. ,(158) l : Qui terram , p0pulum , ndminintrntionem , ragotin (Vid. ont.

157) negiigit, n nbditin intorinihr et mon indita: petit.(159) H 2 Cul. neelun ndnininnet , morte moletant en.(16°) Sic vernie tartarin"! : prndcntin; n :indutril, noient. Sic et

Noli.

8*

Page 239: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

234 1111111011nondum audiverat sapientis magnum doctrinam (161);.tunc (162) satis ont ut neci objiceret (163) suumcorpus (seipsum).

5. XXXVIII. Meng tseu petens T’eng , diversatusest in (164) Chang koung. Calceus (165) qui-confi-ciebatur fuerat supertfenestræ-oram (positus). Di-versorii homo (166) quæsivit illum et non reperit.

Quidam interrogans ait : ’** siccine *assectato-res (167) tui (168) abscondunt?

--Ait : tu, putas-ne illos causât 1’017 subripiendi

calceum venisse (169) ? .-- Ait: (1 70) ° minime. Magister, inStituto ordi-

ne (171), præterita non persequeris (172), venientes-

(161) H, I : Scilicet:bumanitnte1n , æquitatem, ninceritatem, rectitu-dine m. Miter J : ne. æquitatem et rationem. ’

(162) I z Pernpicacitate nua superbun , recta rationi ndvennbatur, omnia-qne inconsidernte mincebat et perturbabat.

(163) J : Idcirco prævini illum brevi necem sibi accennrnm.(164) J : Nomen loci: aie et vers. tartarica. Aliter E, H : nomen pa-

latii in quo regni Teng (suppl. 5,166 tin) regnlun honpiten et lepton exci-piebat.

(165) Il : Nië-li, i. e. calceun textilin (J) qui eonficitur, Ied nondumabsolutun est (gallice: 1m soulier en train

(166) H : Homo quidam hujus pnlntü cunton.(167) J : Mencii dincîpulon indicnt.

(168) G : Abncondunt en qua Id alion pertinent.(169) l : In regnum T’nng (nuppl. 5,166 bit).(170) C : Taî (4,693), pulicula initialin.(17 n) C : Instituinti præceptoruln ordinem , ad dincentium capaciutem

accommodatum.(172) J et picrique interprett. : Culparum, qnan priun adminerunt, me-

mofinm non refrican; illan nec repetis nec reprehendin. Amer E: con quijam a te clignai nunt, non persequerin i. e. non revocas.

(173) J : Qui tualn ncholnm ndeunt.

Page 240: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(cliv.) 1.13111 11, en. V111. 235(173) non repellis. Si sincero (174) corde venerint,statim excipis illos et nihil amplius.

5.XXXIX. î Meng tseu ait :homines omnes habentquad (175) non patienter-ferunt. Extendere illud adea quæ patienter-ferimus, humanitas est. Haminesomnes habent quad non agunt (176). Extenderc illudad ea quæ agimus, œquitas est.

5. XL. Si homines possint adimplere non cupiendinocere aliis animum, tune non poterunt (177) puesesse humanitatis usui. Si liomines possint adimplere16v non * perforandi (178) animum, tunc non poterunt(179) pares esse æquitatis usui.

5. XLI. Si homines possint adimplere 191v non

(174) J : Si. corde nincero et ad rectam virtutin(l)via1n ardenter anni-nnte , venerint...

(175) H : Habent commineratianin sensum. Hominen aliomm malin vulgodolent ; sed aliquotien accidit ut, cupiditatibun abcœcati, modo union canumminerenntnr, modo alteriun non minereantur. Si igitur omnibus omniummineriin pariter et indincriminatim condolere possint , id humanilan meritovocabitur.

(176) H : flamines a pravin actionibnn vulgo abstinent. Accidit tamenaliquanda ut, cupiditatibnn vel aurifia excæcati, rem pravam admitterenon refugiant. Si igitnr omne vitîornm genun qui: vel illomm virtutivel .nliorum commodin nocere poum): , v. g. libidinnm turpitudinem,franden, rapinan, penitun cancre aut ab anima excludere queant, id aqui-la: meriio dicetur.

(177) I. e. omnem humanitatin unnm expiere nequibunt. H : Omniaqua aliis hominibun nocent atque innallo comminentionin aennni repu-gnant, agere non nuntinebnnt.

(178) Pro litterin tch’ouan-iu ( 7,283-7,3no) forure , foi-amen in purinequi-ire, interpretes B, E, G legunt tch’ouan-iu ( 7,282-1a,735) perfimzrn(parietem) et tramilirn ( domun muron Cf. i, 108, 5.

(179) l. e. omnem æquitatin unnm expiere non poterunt. Videlicet nihilunquun agent quad æquitatem lædat. Cf. net. 177.

Page 241: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

n36 amen (clv.)accipiendi (180) ’ secundæ-persanæ-numeri-singula-

ris-pronomina, veritatem (181), quocumque eant,numquam non agent æquitatem. Si litterarum alum-nus, ubi nondum licet loqui, loquatur , illud est «inloqui(182) dolose-capere alios ; ni(ubi) oportet loqui ,non loquatur, illud est a; non loqui (183) dalose-capere alios. Hæc omnia un: en") * perforare (184)similia.

» 5. XLII. Meng tseu ait: ubi quos-dicuutur vicina(185) surit et scopus (186) remotus, bona verbasont. Ohservare quad-compendiosum-est (187) etpromere quod-largum-est, î houa agendi-norma est.

(18a) H : Eul,jou (gallice tu , loi) , familial-in compelhndi modo! quoutitur homo qui me contumciione tractat. -- Bujun loci vin latine reddinaquit. Seconds: enim personæ numeri singularin pronamina in, ni, ribi ,te , nihil injuria continent.

(181) I. e. Si pouint nous et nincera carde non accipere. I : Aliquoticahomo, aurifia "cacatois, iamiliarem buiunmodi campellationem aiucerocorde perfusa videtur; eum vexa qui nie compelhtun , toto vultu aubencitet nuocenaet, hæc vocabula une et aimera carde non accipere patet.

(18a) B :1. a. sermone nua nounou alumina animi actum elicere auquani affurai. K’nghhi, ad hune Mencii limon. ait a (in ont rem buna»capere. Mite: Y : l’ion est rem Iingua-capere. .

(183) H, J :Silentio nua alian ad interrogandum harponne, et nie ab illinmentin arcana expincari et quai infiltrai.

(184) Cf. aupra nat. 178.(185) H, J z Verba npecie tenus humilie et întellectu hoiliima.( 186) J : Verbe quorum nennun est profundun.(187) E : Si recta: norme compendium (et quasi medullam ) teuean,

colas, ne. humanitatem et æquitatem, virtntîn beneficia late pet animumimperium dimindera patarin.

Page 242: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.115111 11, on. un. 237-Sapientis verba non suut-iuferiora (18.8) cingulo:

(189) recta-norma (in hoc) residet. .5. XLIII. Sapicntis hæc custodia (190): excolit se-

ipsum et imperium paccm haliet. Hominum hic er-1401; reliuquunt (191) suas agros et lierbis expurgantaliorum agros. Quod quærunt :111 aliis , grave est, etquad ipsi suscipiunt, leve (192).

5. XLIV. Meng tseu ait:Yao et Chun ’ Natura-’facti (193; orant; Thang et W011 reversi-sunt-nd (194)illam.

In Vuitûs habita et pedum incessu (195), con-

(188) A, I 1 Sapiens solummodo loquitur de rebus vicinin qui: anteoculon puits sont , i. e. de (B) rebas obvia, vulgaribnn, etc. G : antiqui«taris bomines non infra adstantis cingulum oculos coniiciebant. Tune cor-poris pars, qui: supra cingulum, oculin nemper obvia et maxime vicina.crut. Mencii metaphora ab bac usu translata est.A (189) J , H 1 Subüiinnima nec n0n tenuinnima ratio in lais verbin maxime

obviin et intellectu faciiiimin site ont.(190) i. c. vir sapiens hoc modo se gerit. . .(191) E: Suam emendationem negligunt, alios vexa reprehendere et

Vemendare volant.

(192) Faciliun est enim aliorum culpas redarguere quam sua vitia cutir-pare.

(193) Editia J [agit ring tchi (2,79341). Cf. Il, 128, 3;153,4.-C:littenning (2,795) malum, Cœli rationem , Cœli providsnliam (1,798-8,9362 signi-

ficat. une" (du! (infra in fini tchi) respondct superiori limera: ring(2,793) , quatenus primitivam hominis naturam signifient. Littera (du(in du, 1ehn)locum tenet (G , H , I , Y) liner: fin (91) , homines. C aorant a Natura vel a Cœlo ’ en-omni-parte-perfccti huitaines. -

(194) A : l’amer Chun nascendo sanctitatem nortiti sont, nec illam (C)ponte. amisere. Tch’ingl t’ang et Won orang, non nisi panquam, lange studio

nom-risque animi contions , ad primitivam matura- (2,795) bonitatemredierant , eamdem ac Yao et alun nanctitatem adepti sont. I

(195) Sic littoral tong-yang et unau nous! interpretatur C. lbldeminterpres quidam air: litter: rom-yang rotins corporis hibitum signi-

ficant. i v

Page 243: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

l

238 " - nanar (clvi.)gruere cum ritibus, eximiæ virtutis summum sonfastigium est. Lugeudo mortuas dalore-afiici, noncausa vivorum (196) est. .46 inconcussa virtute nondeflectere, non ad quærenda (197) stipendia. Verbaet sermones semper vera esse, non ad (198)”rectas-eiiiciendas actioues.

5. XLV. Sapiens, sequeudo Cœli-legem, exspectatfatum (199) et nihil amplius.

5. XLVIJ Meng tseu ail: : Si alloquaris (aoo) mag-nas homines, tunc parvi pende (201)illos. Ne suspi-cias (202) illorum sumptuosam magnificeutiam. Palatiialtitudo , aliquot (203) jiu; cantheriornm capot

(196) J : Naturali quodam ali’ectu (I)filius parrem defunctum luget, nonautem quia , prapter vivo: (î. e. alios homines), qui cum pium babmnt ,

lugendi consilium cepit. - - ’ i -(197) A,C, J : Virtus quidem annuon reditus a principe Obtinendi ratio-

nem in se cantiner, sapiens vero nunqunm ab ca, ne luta quidam dîgito,deflectit, quia naturalis banitatis ductum sequitur. Quantum abest ut,stipendia expiscandi causa , sic agui l I V ’

(198) C : Sapiens verba sua , quze rationi et æquitati congruunt , semperefl’ectu complet et sic vora(s1’n) ac cordis sensibus consona esse astendit,

non quia recta agere vel se rectum exhibere cogitat, sed quia innatam

animi rectitudinem sponte sua sequitur. l(199) H z Circa vitam brevem æque ac circa longam , cit-ca infausta

æquo ac ciron fausta , prunus indifl’erens est.

(aoo) E : Intelligit tune temporis homiuen (Noël : principes) honoribus et

divitiis conspicuos. ((201) J z Contemne illos. C : Mencius de interna, non de externe , con-

temptu loquitur. ,(son) l. e. Noli, radis vulgi more , udlnirari.(203). C: Palatin, ædes, qua illi habitant, aliquot jin alti sont. -- Jin,

nomen mensura: qui: acta cubitis æquivalet.

Page 244: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1.11m 11, car. v111.’ 239aliquot cubitis (altum est). Ego (204) , fœtus-camposvotorum , id nou- agerem. * Dapes-ante-appositæ*spatium-decem-pedibus-amplum-occupant; assis-tentes feminæ (205), aliquot centum liomiues; ego,fœtus-campos votorum , id non agerem. Se-tradunt-vitæ-jucunditatibus et voluptati(2aô) et potaut vinum;citatis equis vecti (207), venantur; sequentes cur-rus (208), mille° (209),- cgo, fœtus-compas votorum,id non agcrem. Quæ sont-in illis (2 la), omnia sunt id-quod ego non agerem; quæ sont-in me, omnia sunt(21 1) Veterum agendi-regula. Ego quare (212) formi-darem illos?

5. XLVII. Meng tseu ait : ad alendum (213) cor,nihil mclius est quam immiuuere desideria (114).

(204) H : Ego si, votorum campos, ad conspicuam hujusmodi dignita-tem eveherer, id non agerem , i. e. hæc splendida palatia mihi autrui non

iuberem. i(205) Quidam (A, Y) intelligunt concubinan quas voluptatis causahabent atque aiunt.

(206) Aliter B : p’ouun, i. e. magnas, magnopm. Se. :magnopere (absquemodo) ne ablectamentis tradunt.

(207) lta interpres J. Quidam vertunt : agentes currus, agitantes equos,veuantur.

(208) J : Currus qui cos pane nequuntur.(209) J : Ching, numcrale currunm quos quadrijuges eqni tubant.(210) H : Innuit aupradicta,ncilicet magnifions ædes, epulas, concubi-

uas, etc. t(21 1) C: Humanitas, æquitas, recta norma qnæ in me renitent, sont ipsaagendi regula quam ab antiquitatin napientibns traditam habemus.

(au) Y : Sic ego major mm illis, illi minores me; ego magnas nom, illiexigui. Quare igitur amplam eorum posestatem revererert

(213) J : Ad favendum humanitatis et æquitatis sensum.(:14) J : Intelligit desideria qua: ad quinque sensuum oblectstiouem per-

tillent.

Page 245: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

240 MENCII (clvij.)llli homines , si pàuca desideria, quamvis in-veniantur qui non sospitantur , quam panci! lllihomines, si multa desideria, quamvis inveniantur quisospitantur , quam î pauci (215)!

5. XLVIII. Cam Tseng si amant-comedere zizy-phum (216), Tseng tseu non sustinebat (217) come-dere zi’zyphum.

Koung sun tchheou interrogans ait: ex * minutan-assato et zizypho, quidnam jucundins ?

Meng tseu ait: ’* minutal-assatum.

Koung sun tchheou ait : si res in sit , quamTseng tseu comedebat * minntal-assatum et non

comedebat zizyphum P ,-- Ait :*minutal-assatum est 16 commune (218),zizyphus est 1:6 singulare (219). Ahscondimus (220)nomen , non ahscondimus cognomen , quia cognemenen t6 commune, nomen (221) est 1:6 singulare.

(215) i. e. Paucinîmi homines nant, qui, pane: desideria hbentu.cordis ( C) jacturam fadant; pauciuîmi Inn: qui, multi lnbentel deli-deria, cordis jacturnm non fadant.

(216) Vide luteras Y (mg-imo in addendis 3d Mencilnun phrmologianpag. 50.

(217) H, J : Ubi Tæng-si dieu: ebîit, zizyphum comedere non mon.achat, timena milice: ne hic fructun animum suum Id pari; defunctimemoriam revocaret.

(2.8) H, J : Id quad omne: simul hominel comedere gaudent.pngï H, J : Id quod 501m T lampai comedere gnndebat.(no) J . Y: ParenLum nomen abwondinuu, i. e. palan profane non

cadenas.(un) B, H: Unaquæque ùmiül idem cognement simul-hibet, parentes

un) nomen (proprinm) noli-habent. Perm Ton; ou tractant Magnum;tiqphnm) non comedebat, (lueur nempe ennuis tenu: eodem ac

quando puentum nomen proprinm tacemul. Volebnt in singulmllparis sui Ippetitum Iboconderc.

Page 246: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(clviij.) un: n, ou. vm. du5. XLIX. Wan tchang interrogans ait: a cum

n Confucius esset-in Tchhin (222), aiebat: quidni(223) ’* revertor? Mei pagi oî discipuli un: altos-

spiritus-gerentes et summum-agentes; * magna-» intendunt et non obliviscuntur suorum principic-

rum (221.). a Confucius versansfm Tchlxin, quarecogitabat-de (regni) Lou altos-spiritusvgerentibus

discipulis? i .î Meng tseu ait: cum Confucius non inveniret(viros)*rectæ-normæ-medium-teuentes, ut votsaretur-cum (225) illis, necessaria (226) cum altos-spiritus-gerentibus et recti-tenacibus (227). l’ir gerens-spiritus-altos *magna-intendit, 6 recli-tenax llahetquad non agit (228). Confucius nonne cupiebat(miras) * rectæ -viæ-medium-tenentcs ? Cam nonposset (:8110 obtinere (229),- ideo cogitabat-de (eisqui sunt) ’secundi-ab-illis.

a

8

x

( 222) Il :Qnando cibi pennril hbornvit. Mite:- E : Cnm nullum in-veniret sapientem virum, nec principis au: ministrorum enrichit etpatrocinio sustînerelur. . .

(223) H : Quidni in regnnm Lou (12,787) renfler?("4) C : Oblivisci et encre nequeunt en quibus a tenerin usnevcrunt,

milice. grandi: menti: comma (Po-an" et summum agendi rlüoneln( Hun).

(225) E, Y: U! datent mon (J) rectum normam.(228) A , l : Neèeue ont ut ventremrrcum...(227) I :Quia scilicet hujusmodi diacipuli , licet minus perfeeli, "candi.

me ab illis qui me: nonn- medium tentent.(228) H, J, Y: ln unaus eolendæ propoailo Ermite! pertinent, nullu-

que perpetrnre embuoit. i(229) H ,1 : Cam (20an primi ordinîa finipnlœ, in en qua vivebatastate, promu] abeue vident , nec tamen panet suam doctrinaux nontndere ponter-il. îdcitco , accumule conclut, lecundi enflai. discipnlmquai-chut.

Page 247: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

242 MENCII5. L.2Ausim sciscitari (230) cujusmodi (homines)

continuo poterant vocari altos-spiritus-gerentes?- Ait : Sicut (231) K’in tchang, Tseng si (232) et

Mou p’i: sunt il quos Confucius vocabat gerentes-

altos-spiritus. v- Qua de causà illos vocas altos-spiritus-gerentes? u-- Ait: Sua mente * tumida-et-jactabunda aiunt:

(233) antiquitatis homines, antiquitatis homines !Si conferas (234) eorum actiones, tune non te-gunt (235).

5. LI. Cam altis-præditos-spiritibus adhuc non.posset obtinere , cupiebat obtinere dedignantes (236)*turpia discipulos et versari-cum illis (237). Hi saut

(230) H :Inter discipulos. qui tune temporil, in rogna Lou (12,737) 2sub Confucio discebnnt, cnilumodi viri potentat vocari. . .?

(231) I. e. Quales craint... Versio tartarin z ubi similu (discipulis)K’in tchang, ètc.

(252) H : Pater to? Tank-trou (4,022-2,059).(253) J : Hodierni temporin homines imitari dediguantur et antiquitatis

lieront pleno 0re nouant, quasi ad sublime!!! eorum virtutem unies aspi-

rarent. . ((254) Multi interpretes litteru i-k’no explicant : du: rec rima! confer",œquiparare. bittera i(2,480) signifient (J ) simul ( 7,367), littern Il’ao(8,282) , mminare. Porto duo timul munition, non aliud est quam unnmalun" confina. Aliter A, E : (curial litten i, 2,480) si, ex eorum verbia ,

acta examines. I(255) J, Y: Actions non tegunt verba, quia verba (E) actiones valdeexondant. Grandium enim rerum qua. (A) se acturmiore profeui et pol-liciti erant, multa relinqunt infecta et incompletn.

(236) I. e. discîpnlos quos turpia (i. e. æqnitnti et mon norma: ( H )contraria ) perpctrare puderet.

(237) H : llliaque unnm doctrinam tudere.

Page 248: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

(clix.) un: n, un. Vin. 243î ai propositi-tenaces : ii adhuc Sunt *secundi-ab-

illis (238). .5. LII. Confucius aiebat: quibus, prætergredien-tibus meam portam et non ingredientibus meam do-mum , ego non succenseo, illi surit solummodo (239)oi pagi (totius) optimi! Pagi optimus , virtutis (240)pestis est.

-- Ait (24x): *cujusmodi-homines (sunt) quoscontinuo vocas pagi optimos?

--Aiunt (242): « quine-causa (243) sic * tumidi-et-jactabundi astis? In verbis non video actiones , inactionibus, non video vorha (244). Tune (245) excla-matis : antiquitatis homines! antiquitalis homines!»-- « In (246) agendi-ratione , quare sic difficilem-

(238) A, B, G, H, I, J, Y : Secundi nant a!) illis qui recta norma me.dinm tenent. AfiterE : secundi sont 2b illis qui dicuutur h’ouang (5,316)i. e. altos spiritns gemmes.

(239) J : Quos totus viens, fait! Vil-tatin specie deceptus , optimos ethonestissiinos virus mon. -- muon yuan (1,064) , tertio tono , adam estac yuan (2,992).

(240) J , Y: lntelligit virtutem qua in tenendo rectœ norma media

consistit. .(241) H: Wan-tchang interrogeas oit.(242) C: Meng-Issu respondit :illi, quos totius pngi bomînes houestis-

simas immerito mont , redargunnt viras qui dicuutur Ix’ouang, i. e. sitespiritus gemmes, nique aiunt...

(243) Sic versio tan-tariez et pintes interprett. Aliter H : quid prodest?(244) B : Magnifica verba non consonant actis , acta vero tannin et com-

pendium vernis non respondent. * t(245) B, H, Y : In omni occasione, subito exciamatis.. . à Ante litte-

ram m (792) nonnullas deesse Iitteras mihi videtur (St.-Juiien).(246) A: Deinde reduguentes illos qui dicuutur kiouan (5,543), i. e.

propositi tenaces, siunticln agendi rationc, etc.

Page 249: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

244 une" 2 (CIL)aditum-habentes frigidique-et»inurbani cuis P (247)» .Cam natus-sit in hoc sæculo, sit hujus sæculi (248).

Si (eum) existiment-bonum (249), tunc sufficit.Qui * se-se-in-occultoecontimentes (250) adulantur

3* sæculo, illi. surit toÜ pagi o! optimi (251).

5. LIII. Wan tchang ait : ii quos, ’* in-toto-vico,

omnes vocant optimos viros , quocumque cant ,numquam non sunt optimi viri. T Confucius illosexistimavit virtutis pestes: qua de causa?

...Ait : si reprehendere (velis) illos (252), non-est)ansa ; si pungere", non est punctura (253). Consen-

(247) A : Sic viri quos pngi optimos faim vacant, reprebendunt «à; altis-spiritibus-præditos (Il’ounng) nec non "à; propositi tenaces (Manon).Mihi veto, inquit Mencins , eorum corda perpendenü, hæc est animi sen-tentia :cum homo natus sil, etc.

(248 C 1 Sunna agendi rationem ad tempus componero et accommodats,une ætatis homines benigne tractare convenit.Quid enim homini necesse esta communi aliorum wuuotudine reculera, ac solummodo quidquid an-tiquitalem redoletçconseclari et dingue, ut aitius aunrgat et majoronssibi existimationem compère"

(249) l. e. lllum mblimi eminere perfections non opus est. Sed enfloitut au: atatis hominibus bonum se et virtute prædilum exhibeat.

(250) C, Y : Illi,sese contrahentes et in ocultum abdentes, nec unnm vet-hum profane, nê’c quidquam agere audent, ne forte ver-ba sua aiiorunaloquendi modo, aut acta . aliorum moribos, repuguent. Sic inanes nisilaudes expiscantur. Hoc Meng tseu vocal: meula «(hlm-i.

(251) llli sunt quos totos viens, mentito vlrtutis colore deceptus, opti-mal et honeatissimos vocat.

(,53) A, B: Si generatim cos reprehendere (fil tchi)... Slmînmatimeorum culpas indigitare et distringere (tu tchi) Velis. i

(255) C : Nullum eos pungendi et distringendi locum baises.(254) Ad verbum : similes mm. l. e. profligatos sæculi mores reforunt,

imitantur. i

Page 250: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un: u, on. vm. 245tiunt(254) cum profligatis moribus ;congruunt in cor-ruptum sæculum. Quod habitat (255) videtur rectitu-do et sinceritas ; quad agnat ° videtur abstinentia. etintegritas. Populo omni gnudente - illis (256) , seexistimant rectos et non possunt (257) ingredi «in:Yno et Chun viam. Ideo ait: virtutis pestes mut.

5. LIV. Confucius aiebat: odi quad videtur(258) etnon est. Odi lolium (259), timeo ne confuudat sege-tes; odi solertes,timeo ne confundant æquitatem (260);odi * linguam-expeditam (261), timeo ne confundat(idem; odi roüTching (262) sonos, timeo ne confîm-dant musicam; odi violaceum-colorem, timco ne con-fnndat ruhrum-colorem;odi mû; pagi optimos; limeone confundant virtutem (263).

(255) J , Y : Quod in col-nm corde habitat, raider...(156) Sic A. Mite: E :Cum totius pagi multitudoilloa lande! (G)et rectos

vocet... Aucun! venin tartarin qua: lilleram youcî, vulgo (Mari, explj.en! par mîchambi : laudibun exlollere. ’ ”’

(257) A, C: Quîquidem, inanibun vulgi laudibus excæCIti, au: vicia non

vident, le proinde in: emendare venmque virtutis vlan: ingredi ne-

queunt... ’k258) A, H, I, J, Y: Quod vîdelur rectum , vernm, aîncerum...(259Ï H : l’eau (8,968* , herba cerealibus simillima.

(260) H : Non adversari ralianidiciturœquitu. Pou-o vîr solex-s (C) "duprofert prudentia: plana, atque videtur congrucre ralimu’; ideo confundîtaquitalcm.- Quidam verlnnt ning : vir (fixer-lus.

(26H l. e. lingule expeditæ vin-os. Ad verbumucntum ou (vers. tarta-rin). H : rà bouline: non decipere dicîtnr fides (tin). Expeditæ linguœ viri,solertia quidam non sunt prædili; ved cnm linguæ tint celerin et exerci.un: , alios decipere non videntur. ldcirco confundunt fidcm.I (:63) il: Regni Tching musiez Inciviani spirat; timeo ne hominu pro

(C) recta musica , cujus speciem præ le fut, illam habunl.:65, B: llli hypocritæ quo: loturpagul honevtiuîmos vocat , ridentur

quidam veri et sinceri, and tales minime mot. ldeo confundunt rjrîutemqua in tencndo mon normæ media omnium.

Page 251: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

246 une" (clxi.)5. LV.1 Sapiens redit-ad immutabilem-agendi-nor-mam (264). Ubi immutabilis-agendi-norma recte-instituta-fuit (265), tune * populus excitatur etexsurgit (266). Ubi* populus exsurrexit, tune abest1’ perversitas et nequiiia (267).

5. LV1. Meng tseu ait z ab Yao et Chun usque adThan’g, sont (268) quingenti et-amplius (269) anni.Quoad lu «(K20 yao , tune visu cognoverunt (270);quoad Thang, tune auditu cognovit (27:).

(264) C : En immutabilin agendi norma, qua ab Yao et Chun ad nonnuque transmis" est, mon): principia et subditi , purin et filii , multi etuxoris nec non fratrum et nmicorum oflicia continet.

(265) H : i. e. nbi ad ilhmimmutabilem agendi normam rediit.(266) A : Popnlns sapientis exemplum et documenta seqnens, ad virtu-

tem cxsurgit.(267) J: lnnuit perversitatem eornm, qui, assimuiatæ virtutia spacieux

habentes, ab insulsa pagi totius multitudine honutirsimi (3,992) vocinntnr.(268) Interprea E sic construit : Yenu-ou-pc-iu-souî. I(269) Hæc est mitan littcræ in (12,364) significatio pas! liners. qnæ nu-

meros exprimnnt (assentit versio tartarin). Ex variil tamen glossis liquethac linero non excnrrentem, sed proximiorem voro numernm (un nombreapproœimalif) designari. E z Pont quingcnton aunas, sancti viri picrumqueexorinntur. Sed mode serins, modo ocins. Undc quingentorum annorumnumerus adstricte præfiniri non patent. [deo Mencius ait : yeou-ou-pa-iu-mai. -- Qniquidem 10cm , ad mentem interpretis E , sic intelligendus mihividetur: sunt quingenti circiter anni.

(270) E r lu et K aa-yao. qui imperatorum Yao et Chun ministri fnernnt ,propriis oculi: videront sublimcm sanctorum virorum En et Chun agendi

normnm. I A(271) E: Tch’ing Yang, qui aliquot centum annis (3,769-G,484-4,665) ,post imperatores Yaa et Chun , vivebat, illornm rectum agendi normam,doctrinam, cxempla, præsens et pr0priis coulis nuribusque haurire nequivil.llln 12men , continua generationum serie, ad sunm asque tcmpns, üdeiitertransmisna, accepit atque actu complevit; idqne eo facilius quod (J) sa-pientes la et K ao-yua, imperatorum Y a0 et Chun olim miniatri , acceptantnb-iliis redan: normam , verbis et cxemplis suis propagnverant.

Page 252: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

mm u, en. vm. 247g. LVII.A Thang nuque ad Wen mng sont quin-

genti et amplius anni. Quoad I in et Lai tchon, tunevisu cognoverunt; quoad Wen wang tune anditu

cognovit (272). ’5. LV111. A Wen rang asque ad Confucinm sont

quingenti et amplius anni. Quoad Thai’ koung’wang

et San iseng, tune visu cognovenmt. Quand Canin-cium (273), tune andin: cognovit.

5. LIX. A Confucio asque ad nunc sunt centumet ampli!!! mi. Diana-tira sancti viri ætate sicnon est longa (274); vicinitas sanctî viri hahitatîonis

val patriæ sic ° ne maxima (275). * la, un! non

(272) J : Tune Won mg rectam normaux (B) ab imperatore Tdn’ingl’an; ipsemet accîpere neqniebat. Sed quia I in et Lai (chou, imper-noriaT oll’ing t’as; olim ininîatrî, rectaux 1111m normaux proprih oculi: anribnlque

banaerant illamqne portais tudidennt, ideo Wen mg facilina et tatin:aubiinxem imèeratoria Tara; l’an; normaux excepit. i

(275) Y : Conclu taper-hi 17mm rouan Imam grimperaet continuare potnit, quia Miltoung-mg et Sari-amg, eina quand-mminiatri , rectum agrandi normaux (E) quanx tenuit, propriia oculi. vineux etperceptam , porterie tradidere.

(274) E: Sic a tempore que vizir Confucius tuque ad Hencii alatem ,non longum interiicitur tcmporin intervallnnx.

(275) A, H : magnum Lou 02,787) in que habitabat Confucina et rognon)Tram (11,149) , Mencii patria , peut: contigu: sont.

9

Page 253: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

,

248 rumen mm u, en. vm.existat (276) vir hujus modi (277), tune etiam non

existet illius modi! ! ’

(276) J : Gnm in hac nostra ætate et purin, que , mm temporis inter-valle, tnm locomm diatontia, Confucii ævo et purin adeo vicinæ nant,nemo amplinl rupenit’qui eum vidait, quemadmodum la et Kan yao-"à; 1’10 et Chun , I in et [aï-talion du T ding-l’an; , Thuî-knung-mung rèv

Wen-mg, tune , pont qningentoa auna, quomodo reperiri poternnt quiillum anditu cognoverint quemadmodum T ch’ing- l’an; "à; Yen etChun, Won-won; taxa Tch’ing-t’ , et Confucius à» Wen-man; P

(277) Sic interpres J (5852-5653) et venin tartarin. miter E : hou-ad,vox ejm qnicum vivido animi dectnned aine éclore, exclamat. Hic loco:(H) indien litteras Han talai (9384-6301) vira aima-uni; «quem lo-cus indien! litteru mon ahi (8,376.6,801) flûta costumant. Vid. lupinS. LV1, LVII, LV111. v

l i

EXPLICIT MENU]! PARS POSTERIOR.

Page 254: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

INDICES

TUM NOMINA PROPRIA,

TUM MENCIANAM PHRASEOLOGIAM

COMPLECTENTES.

Page 255: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo
Page 256: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

INDEXN OMIN UM PROPRIORUM.

Primus numerus indien! librum , secundus paginam , tcrlius- lineam lez-tus sinici.

Chang ( 1,299), nomen 12m.,1.11, p. 7,1. 9.

Chang koung, nomen loci, lib.II,p. 153,1. 5.

Chi (1,759), nom. v., l. 1, p.81 , l.7,85,l. r.

011i! seu, nom. v., l. I,p. 78,l.8;p.79,l.2bis,4. ,

, Chi wa, nom. v.1.1, p. 72l.6,9;p.75,l. x.

Chia nçung, l. 1, p.92, l. 9.Clîins ths’iang, l. I, p. 80,

Chin yeou, nom..v., l. Il, p.37,1. 4.

Chou (8,7 16), nom. loci, 1.1, p.100,1. 4;p. 120, l. 1.

Chun (8,727), nomen viri,lib. I, p. 62,1. 6.---p. 67,l.g.-p.84,l. 8.-p.85,l.5.-p.96, l. (-13.97,l.8.-p. 98,l.5.--p.xog,1.2.-p. 117,l.4.

Lib. Il, p. 1 , l. 6.-l-p. 4,l. 6, 7.-p. 19, . 7. --p. 20,1. 4, 6.-p. 27, l.9.-p. 33, l. 7, 9.-P.59,1. 7, 8.-p. 4o, l. 1,2, 1.-p. 41,1. 8..- .431L la 4; 5) 7-".p’4 ’l. 1, a, 5.-p. 44,1. 5,

C.

5.-p. 45,1.9-p. 46,L ’141699-ÙP- 47112.-p.48,l.4,6.-p4,l.3.--p 50, l. 1, 2,3,4,5.--p.51,l1,3,4, 6.-p. 52,l.1,2, 3,

Ag,g.--p.55,l.g.--p[hl’51819-P1 5-p 56,l 2,etc.Chun m kouen, nom. v., lib.

Il, p. 15, l.

F.

Fan,(8,892) nom. loci, lib. 11,p. 156, l. 4.

Fang hiun , c0 nomen impe-ratoris Yao, ib. 1, pag. 97,l. 5. -- Lib. Il, in 4G, l. 5.

Feï lima, nom. v., lib. I, p.1 l7, l. 8..

Fou hia, nom. loci, lib. Il, p.21 ,l. 1.

Fou ts’ou, nom. viri, juxta in-. terpretem E. Vide lib. lI ,

cap. 2 , not. 175.Fozryoueï, nom. v. lib. Il, p.

F 1 x 8, l. 7- l01mg,r fou, nom. viri, . Il,p. 145, l. 8.

É

a

Page 257: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

B.

Haï t’ang, nom. v., lib. Il,p. 65 , l. 2.

Han (12,137), nom. 12m., lib.il , p. 124,1. 2.

Han (5,201), nom. 111111., lib.I, p. 96,1. 6.-p. 99,1. 9.-- . 1 17 , l. 2.

Han li’ieou men , nom. viri ,4ib. 11, p. 45, . 8.--p. 46,

Haogi-eng, nom. viri , lib. 11 ,p. 150 , l. 9. ’

Hcou (si, nom. v., lib. 1 , p.9 , . 1.

If: (71,825), nom. v., lib. I, p.104,1. 9.

Hic (1,780), nom. fam. , lib. 1,p. 27, l. 8.-p. 45, l. 8.-p. 89, l. 3.-p. 90, l. 6.-p. 98, l. 8.-L1b. Il, p.5,1. 2.-p. 55,1. 6.-p. 55,1.7.--p. 68, 1.5.7

Hum tseu , nom. viri , idem auMeng hian fieu. lib. Il, p.65, l. 5.

Hiao koung, nom. v. lib. Il,. , l. 8.

Hgogçiüô), nom. loc. lib. I,p. 84,1. 1.

En bing, nom. llib I, p.2,1. .- .9 , . .tseu,9nom. 5., idem72c En

bing. lib.I, p. 94 , l. 5, 4,l6.-p. 96,1. 1 ,3. -p. 100,

6 .Hiun tcho, nomen gaulis. lib.1. p. 24, l. 5.

Ho (4,896 ), nom. fluv. lib. I,p. 1 17 , l. 2.

Hou tcheou, nom. viri , lib. 11,p. 108, L4.

Hôaï (5,059), nom. 111w. lib.

1113!!

1, . 6,1.6.- . 11 ,1. 2.Hoeipkgung, nomPV. lib. Il ,

p. 65 ,1. 8.Hoeî wang, nom. v. lib. I, p.

l1,l. 1,-p.l 25,1. 6.-pl. 5,...-.6,..- . ,.6.Houghe, 50m. v. lib.II’,7p. 1 1,

l. 1.Houan (4,255), nomen cujus-

dam equitnlûs præfecli, lib.II,p. 57 , l. 5. -nomen re-guli , lib. I, p. 10 ,l.4.

Houan ( 12,594), idem acWang houan lib. 11, p. 51,l. 8, . 1Houan goung idem ac Houan(4,255), nomen reguli, lib. I,p. 69.1. 4 8.

Houan teou’, nom. v. lib. Il,P. 4, la 5o

I.I, (6,544) nom. v. lib. I, p.

96,1. 5.-lib. Il, p. 51, l.6, , 8.-p. 52,1. 4, 9.-p. 5, l.6.

I(8,227), nom. v. lib. Il,p.28, l.9.-p. 29,1. 1.

I(8,940), nomen planlæ, lib.Il, p. 98. Legitur etiam li.

1 hum , cnput libri, Chouking. lib. Il, p. .56, l. 5.

Iin,nom. v., lib. I, p. 55,1.5,5, 9.-Ë.69, L4, 8.-L1b.lI, p. 5, l. 1, 2, 3, 5,6, 8, 9.-p. 60,1- 1,--p.61 , 1.6, etc. ’

1110H, nom. v., lib.1,p. 101,. 5.

I lseu, nom. v., idem ac Itchi. Lib. 1. p. 101, l. 6,8. g.-p. 102, l. 1, 3, 5, 8.

I ts’ieou, nom. v., lib. Il, p.89111 9V

Page 258: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

110111111111 21101111011111. ” 511a, nomen viri, lib. il, p.

86,1. 2.In (4,750), nom. 12m., lib. I,

p. 44, 1.3...p.45, 1. 8....11.70,1. 9,--p. 77 , l. 1, 5.

. , l. 5.--p. 90,1.6.-- Lib. 11, p. 5,1. 2.- p.8,1.1 ,-p.53, 1. 6, 7.--p. 68,1.3, etc.

In chi, nom. v. , lib. I. p. 81 ,l. 4,9.p.83,1. 1.

In koungtchi to, nom. v. , lib.II, p. 29,1.8.

Ing(2,o34) nom. loci, lib. I,p. 74, 1.4- ,

lu (6,106 )., nom. v., lib. I,96,1. 6. -p. 97 , l. 8.-p.117,1. 1.-p. 119,1.8.-Lib. II , p. 27 ,l. 2.-- p. 31,l. 1.-p. 34,1. 4.-p. 51,l. 1.-p. 52,1. 1,3,4,7,etc.

lu (9,369), nom. imperatoris ,lib. Il, 55, l. 7. -Nomendiscipuli, idem ac TchaungfuàLib. 1,74, l. 5.- p. 83,

.. . ,la char: , nom. moulin, lib. Il,

P. 44. I- 6- .lu koung tchi sse,,n0m. v., lib.Il, 29,1. 3,5, 6,7.

Iu-tsi age lu et Tsi, lib. Il,p, 34 , 1. 7. lu et. 1111111111vuorum nomma.

. ,1.

Jan miaou, lib. I, p. 52 , l. 1.-p. 55,1. 1.

Jan yeou , nom. v. , lib. I , p.85,1. 7.-p. 86,1. 1,6.-p. 87,1. 1, 5, 9.

lin, nom. regni, lib. Il, p.105, l. 8.

Jan ( 8,855), nom. fluv, lib. Ï,p. 96 , 1. 6.

K.

Kaïfoung, nom. odæ libri Chiking, lib. Il, p. 105 , l. 1.

-K’ang kao*,n01nen capilis libriChoukin ,lib.lI, p. 68,1. 1.

Kao( 12,65 ), nom. viri, idemîle K20 Accu, lib. Il, p. 102,

. 5. ,Kan l’ang, nom. loci, lib. Il,p. 108, l. 4.

Kao (son, nom. v., lib. I, p.47,1. 3. --p. 49,1. 1, 2.--p. 50,1.7 , etc.

Kao 11108, nom. v., lib. l, p.

l. . . ’K307i: tsian, nom. v., lib. I,p. 24 , l. 5.

K’c (583), nomen viri Latching issu, lib. I, p. 42,1.

"* 6.-Lib.ll,p. 19,1. 5.Xi (129), nomen viri Tscu sse,

lib. lI,p. 57,1. 7.-p. 72,. 2.

K1 (2,072) ,.n0111. viri , lib. Il ,. 13,1. 6.

K i (2,284), nomen urbis,lib.l, p. 29,1.5.-’-p. 31 , 1.1.

Ki( 7,219), nomen vin Me Ici,1111.11, p. 148,1. 5..

K’i(1,5o4),nom.v.,lib.11 , ’

051,118 0- 153,1.2.111.? (5,039,131... uvii , 111..11,11. 108,1. 5.

K’i, nom. urb. , lib. I, p. 29,

1.5. p.51,l.1.K’i char: (2,284 -- 2,275),

nom. mentis, lib. 1, p. 59,l. 6.- p. 4o , l. 9.

K1 chan (7,501-2,275 ), nom.monl.,11b. 11, p. 51,1. 7.

f Signnm (’) aspirationem hic n°111.

i

Page 259: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

I

6 111011Ki houan Lieu , 110m. v. , lib.Il , p. 69, l. 8.

Ki fin, nom. v., lib. Il, p.105, l. 8.

Ki liang, nom. v. lib. Il, p.

108 , I. ,K’i [in , nomen bestiæ , lib. I ,p. 55 , l. 2.

Kilsun, nom. v. , lib. l, p. 7g,. 6.

K’i tcheou , nom. loc., lib. Il ,p. 21 , l. 4.

Ki tseu, nom. v. , lib l, p.45 , l. 2.

- Kio , (4,519 bis), nom. arbo-ris, 111.. 11,994, 1. 9.

Kirm Iscu , nomen viri , idemne Tchao kiwi tseu , lib. l ,p. 105 , l. 1.

Kiang( 1,897 ), nom. feminæ ,lib. l,p. 31,1. 1.-p. 99,1.7.-p. 117,1. 2.

Kiang (4,857) , nomen fluvii,lib.1,p.96,1.7. i

Kino (80), 110111. viri, lib. Il ,p. 100, l. 5.

Kiao Ire, nom. viri, lib. Il, p.45,1. 2.-4-p. 118,1. 8.

Kio (4,220 ), nom. viri, lib.I, . 33,1. 5. - Lib Il,p.9, . 7.-p. 10,1.4,elc.

. K’z’cau (17), nomen Confucii.

Tartaricus interpres legitK’icou, Noël vero Menu ,lib. Il, p. 28 , l. 2.

ICicou(4,841), nom. viri, lib.Il, p. 13,1. 6, 7.

Kin tchang, nom. v. , lib. Il,p. 158,1. 5.

King ( 8,955), nomen loci, lib.4, p. 100 , l. --P. 120 ,. 1.

King koung, nom. viri , lib. l,p. 27,1. 2. - p. 2.8, 1.8.-

41185, l. 2.-p. 104,1. 1.421;). Il, p. 7 , l. 5.-p. 74,

King tch’eou, nom. viri, lib.1, p. 67 ,14.

King tseu , idem ac Kingtch’eou, nom. viri, lib. l,p. 67 , l. 4.--p.68, 1.2.

King tch’un, nom. ’viri, lib»

l. p. 105,1. 8.Kio chçw, nomen cniusdnm

musicos , lib. l, p. 3o , l. 1.Kioue (12,902), nomen avis ,

lib. I, p. 99,1. 9.K’iu (2,245), nomen 10ci , lib.

Il,p.58, l. 2.Kilt sin , nom. Viri , 1111). l , p.

1,]. .-- . 2, .1,4.K6]( 9,1221) ,nngn-urbis, lib. ,l , p.75,1. 7,-p. 121,1:9-

K0 (9,060), nom. regni, lib.l,p. 24,1. 4.-p. 36,1.6.---p. 110, l. 9. --p. 111 ,111.3141619’ hK o (10,877), nom. Manon ,lib. Il , p. 62,1. 6.

K01: koung , nom. viri , lib. I ,p. 50,1. .

Kou li, nom. viri ,lib. Il, p.121 , l. 1. I

Kan seau , nom. v., lib. Il,p.42,l.7.--p.46,l. 1, 2.- p. 48,1. 2. etc.

Kouan cho, 110m. viri, lib. Il,P’ 76111 9- ’- P’ 771!*.5 [7’

Karma i ’ou , nomen V111, lib.Il, p. 118,1.8.

Kouan tchaung, nomen viri , .lib. I, p. 45,1.1,5,5,6,9-’---p- 44,1. 1.--p. 69, l. 5,9.

K’ouang (4,004), nom. vin.Vide Sse k’ouang.

K’ouang tclumg, nom. viri,lib. I, p. 120,1. 6. - Lib.Il, p. 55,1. 5.

Page 260: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

NOMINUM EROPRIORUM. 7Knue (9,3 4), nom. loci, lib.

Il , p. 5g, l. 5.Koucï k’icou, nom. loci, lib.

Il, p. no, I. 4.K’oucn ( 12.667 ), nomen viri ,

idem ac Chun in kouen,lib.Il,p. 108,1. 6.

K’ouen ( 12,8i6), nom. viri,n lib. Il, p. 44 , l. 6.

Kouen i, nomen genlis bar-baræ, lib. I, p. a4, l. 4.

Kmmg(6m) , idem ac P’ingkoung, nomen viri , lib. I ,p. ô , 8.

Konng chou Lieu, nom. viri ,lib. Il, p. l , I. 4.

K 01mg bang (sen, nom. viri,lib, 11.9551. 6. i

Koung i lseu , nom v., lib. Il,p. x0 ,l. 8.

Koung iusz’n, nom. vil-i , lib.

l, p. 7a, l. 4. tKoung koung, nom. v. , lib Il,

P’ 1 !* 5* .Kounglieou,nom. v., lib. I,p. 3o, I. 5.

Koung ming i, nom. v., lib. I,p. 85,1. -p. 106, l. 9.-p. 119, l. i.-Lib. Il, p.29,1. i.

Koung ming kan, nom. virl ,lib. ll,p.4o.l. a, 4, 5.

Koung sur: tch’eou, nom. v.,lib. I, p.43,l. i.-p. 46 , l.9. -p.64, l. 7... p. 66, l. 6.-p. 74, l. r.- p. 84, l. I.-- p. 115,1. 5.-Lib.ll, p.nô,l.a,etc. ’ -

Koung sun yen , nom. v. , lib.I,p. 105,1. 8.

Koung tchi Ici, nom. v., lib. lI,p. 58,1. 5.

Koungtou 15cm, nom. v., lib. I,p- 75,1. 3-p. "6, I. 4.-

Lib. Il, p. 35. I. 5.Koung (sen, Confucius, lib. I,

p. 46,l. 6.-p.5a,l.2,4,5, 7.-p. 53, l.6,9.- .54,l.l,7.--p.55, l. i, ,g.--p.56,l.8.-p.ôl,l.5.--p.87,l. 4.:-p.98,l.4.-p. 99, l. a, 6.-p.

-lo4,l. 5.-p. 106,1. 8.-p.114,l.9.-p. "5,1. x ,2.-p.l18,l. 5.-p. zig,l.3,9.-Lib.Il,p.4,l.8.----p.8,l.2.-p.. ,l.9.-p. :5, l.g.-p.a ,l.2.-p. 54,l.5,5.-p.46,l.6.I-p.55,l.7.-p.56,l.4,8,9.--p.57,l.5,4.----p.61,I. 5, 5,7,8.-p.68,l.g.-p.09,l.!,2,3,7.1-p.70,1. 5.---p.74,l.9.--

I p. 76,].a,etc.

L.

Lai tchou , nom. v. , lib. Il , p..16: , l. 4.

121:1:ch , nom. urbis , lib. Il,p. 27, l. 3.

Li( 1,079), idem ac Li wang,nom. v., lib. Il, p. 85,1. 4.

Lilleou, nom. v., lib. Il, p. l,

Liarf(xi,081), nom. viri. Duoliutseu , lib. Il, p. 106,]. a.

Liang (4,257), nom. regni ,il). I, pl l ,1. I.-p. a, l.6.-p.5, l. 9.-p. 6.]. 5.p. 7 , l. 6.-p.g, l. i,elc.

Liang ahan, nomen monda,i lib. Il, p. 4o l. 8.Lieou-hia hocï, nom. v., lib.

I,p. 65,1. 8.-p.64,l.5.-- Lib. Il, p. 60,1. 7.--

p.61 , l. 6. ll

Page 261: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

8 i man *Ling k’icou , nom. loci , lib. I,p. a , l. 6.

Ling 01mg, nom. v. , lib. Il ,p. 69, l. 3

La tching tseu , nom. v. , lib.l, .4i,l.9.- . 4a,l.5.-Lib. Il, p. 18, 7, 8. -p.19, l. 4, etc.

Lou (12,787), nomen regni ,lib. 1, p.37, l. 8.-p. 4., I.4.-p. 42, l. 7.-p. 74. l. 4.

. 84, l. 7.-p. 86 , l. 7.-Lib. Il, p. 28, l. I.-p. 5 ,g. 3.-p. 6:, l. 5.-p. 6 ,

Lou soung, caput libri Chi-king, lib. I, p. 100, l. 4.

Loung lseu, nom. v.. lib. I,. 89, l. 5. -Lib. Il, p. 85,

.9. . vl M.Ille (10.395), nomen gaulis,lib. Il,p. "5, l. a.

Ille( 1,709),nom. v., lib. I, p.lroi , 1.5,8.-p. "9, l. a,

5. --p. no, l. 5.file Ici. nomen viri , lib. Il, p.

148,1. 5.Me li, nom. v.,lib. I, p. roi,

l. 5, 8.- p. il 18, l. 7.flIeng chi che, nom. v., lib. I,

p’ lisiI- Ï, Il, 51 9’Meng bilan tseu. nom. v. , lib.

ll,p.65,l.5. ’1"ng [ri Lieu, nom. v., lib. Il,p. 8l , l. 7,

fllcng fieri, nom. v., lib. l,p. 47, l. 5. vMeng [choang tseu, nom. v. ,lib. I, p. 66 ,- l. 9.

fileng [JEU , Meneius, lib. I, p.I , l. r,eic. etc.

Mi Lieu, nom. v., lib. Il, p;56, l. 7, 8.

Mimi Ida, nom. v., lib. Il,p. 108, l. 5.

Min Lieu, nom. v., lib. I, p.52,]. i-p.53, l. r.

Ming l’ang, nom. palatii, lib.I, p. :9 , l. a.

Ming t’iao, nom. loci, lib. Il,p. ni , l. i.

1Mo [rating (7,228-6m ), nom.viri, lib. n, p. 37,1. 8.-Lib. Il, p. 57, l. 9.-p. 58,. 7.Mo ko’ung (8,012-612 ), nom.

viri , lib. I, p.80, l. 7, 9.-Lib. Il , p. 71, l. 8. -p.74,l a

Moi; Iioung, nom. palatii , lib.Il, p. 56, l. 3.

Mou p7, nomen viri, lib. Il,p. 158, l. 5.

’ Mou tchaung, nom. v. , lib. Il,l p. 65, 1. 5.

n.

Nm: rang, nom. loci, lib. Il,p. li I , l. g. ’

Nieou chan, nom. mentis, lib.Il, p. 87 , l. 7.

O.

Ou (4,277), nomen arboris,lib. Il, p. 94,1. 9.

0u(1,16î8),nom.regni,lib.ll,

Ûup 1.2.2, n40m. v., lib. Il, p-

10! , l. l. .Ou ling, nom. loci, lib. I,p. me, l. 6.-p. un, 1.2, 7.

Ouo lia tseu , nom. v., lib. Il,p. 106, l. a.

Page 262: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

nommai normaux. i 9P.

Paï (7,190), nomen plantas,lib. 11,98, l. 4.

Pa i, nom. v., lib. Il, p. 53,’ l.3,4,9.-- .63, .2.- .

64 , l. 5.-p.Pxnl , l. 5 , 6.3.Lib. II , p. la, l. 7.-p. 59,1. 4, 8.-p. 61 , 1.6. etc.

Pe [rouai , nom. v. , lib. Il , p.l l4, l. 8.

Pe koung Ici, nom.v., lib.lI ,p.62 , l. 4.

Pc koung yeou, nom. v.,lib. I,p.4 ,l.6.- .48, l. 4.

Pe li li, nom. a, lib. Il, p57,1. 8.--p. 58,1. a, 3.

P’en tch’ing kouo, nom. v.,lib. Il,p. 153,1. l.

P’eng keng, nom. v., lib. l,p. l08, l. x.

P’eng meng, nom. Viri, lib. Il,

p. 28 , l. 9. .Pi, loge sic , (9,238), nom.loci , lib. I, p. 59, l. 4.Pi (10,440 nom. loci, lib. Il,

p. 65, l. 7.Pi ing, nom. loci, lib. Il, p.

’11, l. 3.

filma, nom. v.,lib.l,p.45,l.2.Pi lehm, nom. in, lib. I, p.

91 , l. 3,Pin ( I l,î88), nom. loci, 111g I ,

.59, .6.-p. 4o, l. 4, ,9.P’gng koung, nom. v. , lib. Il,

p. 66,1. 2.P’ing la, nom. loci , lib. I,

p. l , l. 3.Po (88 ), nom. loci , lib. I, p.

no,l.9.- . Il! , 1.Lib.ll,p.53,l. 5.-p. 56,1.3.

Pou haï, nom. v. , lib. Il , p.15°, l. 9.

S.

San-i-seng, nom. v. , lib. Il,p. 161 , l. 6.

San miao , nomen regni, lib.Il . 44 l. 6.32;, lion. loci, lib. Il,p. 44 l. 6.

Si tseu,,nom. mnlieris, lib. Il,p. 30, 1. 6. .Siang ( 10,352), nom. v. , lib.Il: P’ 48) L 8”- P’ 45 71’ ,1

fiât-IL 44) 1’ 3 a 77-9 45,

Siang wlang, nom. v. , lib.« I, ’

O Û ,0Sial; abri , nomen odæ libriChi king, lib. Il, p. 102,1. 3.

Sic (8,236), nomen loci, lib.I, p. 39,1. 4. --Hic1egen-dum Sic, loco Boni fia-Cf:p. 70,1. a, 8.

Sic km tchcou, nom. v.,lib. I ,p. "4,1. 1,2, 5.

Sic licou, nom. v., lib. l, p.80,1.8.-p. 114,1. 7.

Siouan wang, nom. v., lib. I,p. 1° , l. 4.-p. 23,1. 2.-p. 24,1. 3.- p. 26,1. 4. -p. 29,1. a.-p. 31 , l. 4,9.-p. 34,1. l.-p.35,l. I.--p. 36,1. i, etc. nSicile koung, nomen palatin ,lib. l , p. 26,1. 4.

Siu Ben nom. v. , lib. I , p.123,1. 3.-p. 103,1. 5.-Lib. II, p. 26,1. a. l

Soung (a,l05 ), nomen regnl,lib. I, p. 51 , l. l.--p. 70,1.a, 6. --p. 84,1. 7.-p. 85,l. 7.-p. 93 ,l. 4.-p. no,le 7n-Libo Il) PI 57, o 3. A,616.

Page 263: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

10Soung k’cng ,110111. v., lib. Il,

p. 101 ,l. 6.Soung keou lsian , nom. v.,

lib.Il, p. 12:1, l. 9. ’Su (4,918),nomen fluvii, lib.

l I,p.96,l.7. .83e Ic’ouang, nom. v. ,Illb. Il,p. 1 , l. 5.

Sun clic ’ao , nom. v., lib. Il ,p. 118,1. 9. -

T.

Ta ( 5211 ) , nomen fluyii,v llb.I,p.96,l.6. .T’ai" (3,202), nom. v., lib. Il,

p. 121 ,1. 9. .T’ai char: , nom. montis, lib.I, p. 14,1. 2.-p. 55,1. 3.

T’ai ahi, nomen-capîlie librii Chou king, lib. I , p. 112, l.

9.-Lib. Il, p. 50,1. 8.T’ai inglchi, (nom. v., lib. I,

p. 115,1. 7.T’ai Ida, nomen capitis libri

Chqu Iri’ng,lib. I, p. 57 , I. 3.

. ---Lib. Il, p. 9, l. 5.-nom.v-iri, lib. Il , p. 53, l. 4.

Taî Imung, nom. viri, lib. Il,p. la , 1. 8. -

T’ai koung wang, nom. viri,lib. Il, p. 161,1. 6. "

T’ai pou ching, nom. viri ,lib. l, p. 113,1.4.

T’ai ting, nom. v., lib. Il, p.I 53, l. a.T’ai wang, nom. viri, lib. l,n p.24,l. 5.---p. 30,1. 8,--:

p. 39,1. 6.-- 13.40,1. 3.Tan (34), nom. viri Pe kouei,

lib. Il,p. 115,1. 4.Tanfou, nom. viri, lib. I, p.

30, l. 9. .

INDEX

Tan tchou, nom. viri , lib. Il,p. 52,]. 1.

T’ang (1,633), nom. urbis,lib.ll, p. 149,1. 6.

T’ang(1 376), nom. fun. , lib.l, p. 53,.1. 7.

rang (5,124) , nom. viri, lib.I, p. 24,1. 3.-p. 33 , l. 5.-p. 36,1.3, 5.-p. 44,1.7.- p.55,l. 7.-p. 69,1. 4,8.-p. 81, l. 5. - p. 110,l.9.--p. 111, l. a,3,g.-p. 113,1. 1.--Lib. Il, p.10,1. 3. -p.27, 1. 3. -p.53,1. 2,3,8.-p. 54,1. 4,

’ 7. -p.55,l.7, etc.T’ang chi, caput libri Choui king, lib. I, p. 3,1. 7. ’a0 ing , nom. viri , lib. Il, p.

135 , l. 5.1 ITchang i, nom. v., lib. I. p.I 105, 1.8.Tcliang si, 110m. viri , lib. Il,i p. 40,1. 1. -- p. 65,1.9.

T chang heu, nom. viri, idemac Kouang [Chang,llb. Il, p.36,1. 2’. ’

Tchao Ilian (sen ,’ nom. viri ,lib.l, p. 104,1. 7.

Tchao mcng, nom. viri, lib.

Il,p.97,1.3. I .chao won, nom. monlls, lib.l, p. 27 , l. a.

Telle (10,650), nom. viri , lib.l,p. 121 , 1.5,6.

Tcheou (1,187), nom. viri etfam., lib. I, p. n5 , l. --p. 44,1. 8.-p. 83 ,1. 6.-p. 89,1.3. -p.90, l. 4, 6.--p. 91, l. 1. - p. 112,I. 5.--Lib.II,p,7, 1.9.-p.8, l. 1.-- p.47, . 6,7.-

Page 264: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

1,.

NOM! 1mn PROPRIOIÙHo l l. 53,1. .- .62,1. 4.-

1:). 68,1.8, e18.Tcheou (3,928), nom. loci, lib.

I, p. 80,1. 4.-p.81,l. 6.--p. 82,132, 4. .Tchcou (7,750), nom. viri , lib.I, p. 33,1. 5,9.- p. 44,1.9.-p. 117,1.7,8.--L1b.Il, p.9,1. 7.-p. 12,1. 7,8.-p. 52 ,1. 7.-Ip. 59,1. 7.

Tch’cou (13), idem ac Kingtch’con, nom. viri, lib. I, p.67, 1.4.

Tcheou koung, lib. l, p. 44,l. 5Î- p. 76,1. 8, 9.-p.77,1. 2, 4, 5.--p. 85,1. 4.- p. 98,1. 9. -p. 100 , l.4.--p. 117,1.2.-p. 119,1. 8. - p. 120,1. 2.-. Lib.Il,p. 27,1. 6.-p. 53,1.1 , 6

Tehcou siao , nom. viri, lib. l,i p. 106,1. 8.

Tchi(41), idem ac Ilehi, nom.viri, lib. I, p. 102,1. 4.-p.

I l°3 ,1: 5-Tchi chao , 110m. muaicæ , lib.

l,p. 28 ,1. 9.Tell in (11,799), nom. regni,

lib. Il, p. 57 , l. 4.TcIi’in Ida , nom. viri, lib. l ,

p. 76 , 1. 8.Tch’in liang, nom. viri, lib.

[8) P- 951L 4’ -P’ 981L

Tch’in siang, nom. viri, lib. I,

p" 95 9 L 4 7 71Tch’in lai, nom. viri, lib. l,p. 103,1. 7.

Trh’in tchoung tscu, nom. viri,lib.I, p. 121 , 1.3.

Tclz’in t’oung , nom. viri , lib.

I, p. 75,1.4,9.T cli’in bien , nom. viri, lib. I,

. 0,1. 1.-Lib.II .l11497, l. 6. ’ pTch’in tsfu , nom. viri , lib. l,

, . 2.Tching ( 12,262), nom. loci,

lib. Il, p. 21 , l. 7. - p. 29,1. 3.--p. 43, I. 5.Tch’ing Ilian, nom. viri, lib. l,

p. 85, 1. 2. ITching 458", nom. vil-i, lib. Il,

p. 57, 1. 1. . nT chou foung , nom. loci, lib.Il,p.21, l. 1.

Tclmu tsen , nom. viri , lib. Il,p. 38, 1. 1.

Tchouan fou, nom. moulin ,. lib. I, p.27, 1. 2.

Tcliouang p90, nom. viri , lib.

l , p. 2o, l. 3. -Tcliouang tseu , nomen viri,idem ne Tchouang pao,lib.I, p. 20, 1. 6.

Tchuangyo , nom. loci, lib.I, p. 1 13, l. 8.

Tchoui Iri, nom. loci, lib. Il,p. 58 , l. 2.

TcIloung iu , nom. viri , lib. I,p. 74, l. -p.83, 1.2. ç

Tch’oung 1m, nom. Vin, lib.Il, p. 53,1. 3.

Tchoung ni , Confucius , lib.I, p. 7,1. 4.-p. 10,1.5.--p. 98,1. 9. -- Lib. Il, p. 24,1.6.--p.26,1.3. lTchoung tseu , idem ac Teh’intchoung tseu , nom. viri, lib.I, p. 121 , l. 1,2,4, 9.-p.120 , 1. 7. iT’eng (5,166 bis) , 110m. reg-

ni, lib. l. - p. 39, l. ---p. 40,1. 2.- p. 73,1. 7, 8.- p. 74,1. 1.-- p. 84,1. 7.-p. 85,1. 5, 7.--p. 88,1. 5.- p.90, l. 2. --p. 91 ,1. 7.

Page 265: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

12

-p.92.!.9.-P- 93.1. 4.BI-Po 98,1- I.

Teng Iien , nom. viri, lib. Il ,p. 140, . 2.

Tian (1,694), nom. viri, lib.Il,p. 134,1. 6.

Tingp. 85, l. 7.

Touan kan m0, lib.I,p. 111,» l. .T’ 0121151 (4,233) , nomen pala-

v lii,lib. Il, p. 53,l. 4.-no-pieu arboris,lib. Il, p. 95,

Toung ahan , nom. 111011111, lib.Il,p. 130,1. 9.

Toung llano, nom. vil-i, lib. l,

P0 66, l. 6. ITsaï (9,166) nom.,regni , lib.Il,p. 148,1. 1.

Tsa’i o , nom. viri, lib.I, .52,1. 1. - p. 54 , l. 5,’7. f

Ts’ang Iang, nom. fluvii , lib.Il, p. 8, l. 8.

Ts’ang tsang, nom. v., lib. l,p. 41 ,l. 4.-p. 42,1.6, 8.

Ts a0 (4,020 ), nomen regni ,lib. Il, p. 100,1. 5.

Tse ( 4,264), nomen arboris ,lib. Il,p. 94 , l. 9.

Tscng si (4,022-9,852), nom.v., lib. I, p. 43, 1.14, 6, 9.

Tseng si (4,022-3,931), nom.v. , 1.11, p. 17,1. 5 , 6.

Tseng Lieu, 110m. v., lib. l, p.

36, l. 4.-P.48, 104,679.-,-p. 68 , l. 5 , 7.-p. 99, l.6, .--p. 100,1. i.- . 11 ,l. i.-Lib. Il ,p. 17, . 5,6,8.-p. 36, 1. 9.-p. 37 , l. 2, ,8 , 9, etc. lTscng Jouan, nom. v., lib. Il,p. 17,1. 6.

Tsoou ( 1 1,249), nom. regni,

oung, nom. viri , lib. l, T

1111121

lib. l, p. 17,1.ir.--p. 37, l. 8.--p. 86,1. 1.-- p. 87,1. 3.

Tseu ’ao, nom. v., lib. Il, p. 18,l. 7.-p. 18,1. 4. p. 32 ,1. a.

Tseu cho i, nom. v. , lib. l, p.

79 .l-,7- ,sou hm , nom. v., lib. l , p.48,1. 4. - p. 52,1. 9.-p.991L si 9’ ,seu It’ouaî , nom. v. , lib. l ,

p. 75,1. 4,5. ITseu Iioung, nom. v., lib. I,p.52 , l. 1, 4, 6.-p..54-,.5i8.-p- 99. L4.-

Tseu licou, nom. v. , lib. Il,p. 107 , l. 8.

Tseu Zou, nom. v., lib. I, p.43,1.4.-- . 62,1.4.- .1115,; 4.3Lib. Il, p. 56),. , .Tseiz mo , nom. v. , lib. Il, p.132 , l. 2.

Tseu siang, 110m. v., lib. l,p. 48 , 1.6.

Tseu sse, nom. v., lib. l,80,1. 8.-p. 81 , l. 2.-Li .Il, p. 37,1. 6,974). 65,1.8.-p.71 ,l. 9.-p. 72,l.6.-p. 74,1. 2 ,3, 4.

Tseu teIi’an , nom. v. , lib. Il,

p. ë1,1.7.-p. 43,1. 6,, .Tsz’u tchang, nom. v., lib. I ,

p.52 ,1.9. -p. 99,1. 5.Tseu tchi, nom. v., lib. I, p.

5 , la laT5114 thio jou issu, nom. v. ,lib. Il, p. 29,1. 3, 4.

Tseu tau , nom. v. , lib. Il , p.i83, l. 9.

Tseu yeou , nom. v. , lib. I, p.52,1. 9.-p. 99, l. 5.

Tsi (7,212), idem ac Heauo

Page 266: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

Minium PROPRIORUI. 15 ’ni, nom. v., lib. Il , p. 34 ,l. 3, 7 9.mua; ), nom. fluvii, lib.2P. 1 -Ts’i (13,239), 1.10m. regni, lib.

I, p. ,l. .- . l0, I. 4.-p. 11,71. 8.-7-p.PI7 , l. 4.-p.20,]. 5, 9.-p. 25,1. 2.--p.24.1. 3n-p. 26, lo4*-p. 3 ,l. 2.-p. 29,1. 2.--p. 5! ,î4, 9.-p. 34, I. x.-p. 36,l. i.--p. 37, l. 4.-p. 38, l.8.-p. 39, l. 4.--p. 43 , l. I,,3.-p. 44,1. 3.-p. 45 , l. 6,8! 9””’P’ 46’ L 9--P’ 671 L

7.-p. , l. l.-p. 7o, l. x.-p. 71,]. t.-p. 73,1. I, 7,8.-p. 74, l. x, 4.-p. 75, l.9.-p. 78, l. 4.-p. 81 , l. 4.-p. 82, l. 6.-p. 85, l. 2.-p. 84, l. I ,5.--p. 85, l. 2.-p. 104, l. l.- . l Io,l. 7.-p. 115, l. 5, , 7, 8.-p.un , l. l, 9.--Lib. II,--- .7 , l. 3.-p. 18,1. 7.-p. 22,. 3.-p. 28 , l. 2.--p. 37 , l.6.-p. 58, l. 2.-p. 56, l. 4.- .61, l. 3.-p. 74, l. 8. etc.

Tsie oan , nom. v. , lib. Il, p.56, l.5.-p. 57, l. 1,7.

Tsin ( 5,920 ), nom. regni, lib.I,p. 7 , l. 6.-p. 10, l. 4...p. 63. I. 5.-p. 168.1. 2.-Lib. Il, p. 28, l. l, 2.--p.58,1. 2.-p. 66, l. x , etc.

Tsin. ( 5,143), nom. fluvii, lib.Il, p. a! . l. 7

Ts’jn (7,151 ), nomen regni ,lib. I, p. 7, l. 7.-p. 8, l.-p. x6, l. 5.-Lib. Il, p.57,l. 8, 9.-p. 58, l. 4,5,7 , 8, etc.

Tison (4,379), nomen regnî,lib. l,p. 7 , l. 8.-p. 8,1. 4.

o

---p. 16,1. 5.-p. i7, l. x.-p. 3: , l. 5.-p. 58 , l. 8.-’-p. 68, l. 5.-p. 84, l. 7, 9.-p. 92, l. 9.-.-p. 98, l. g.-p. 1 l0 , l. 7.-hp. x i3, I. 5.--Lib. Il,p. 28, l. r, etc.

Ts’oung (2,3!8), nom. loci,lib. l,p. 84,]. 3.

Ts’oung chan, nom. mentis ,lib. n, p. 44, l. 5.

W.

Waï in nom. v lib. Il .I 53 à: t 9 PWan tchang, nom. v. , lib. I,

p. no,l. 7.-Lib. Il, p. 59,L 8.--p.4o, l. l.---p. 4l, l.9.-p. 42 , I. 4, 7.-p. 44, I.5, 5.-p. 48, l. 4.-p. 51 ,l. 1.--p. 53, l. 8.-p. 56 , l.4 , 8.-p. 64 , l. 19.-.» 67 , l.

2, .-. o, . .-. l1. si. 573,1.2.95. P 7 ’Wangc ùn, nom. v., lib. Il,

9.65, I. 9. ,anghouan , nom. v. , lib. I,"y. 75 , I. 7 , 8.

angliang,nom. v., lib. I,. lo4,l. 7, 8.-p. 105 , l. I.ang pao, nom. v. , lib. Il,

p. 108, l. 5.Wei (4,959), nomen fluvil,

lib. Il, p.21 , l. 7.Weî (12,764), nom. faim,

lib. Il, p. r24, l. 2.Wcî (9,672) , nom. regni,

Lib. Il, p. 29, l. 3, 6.-p.37, l. 6.-p. 56, l. 4.--p:57 , la Sn-po ’ ln 8, 9.

Wcîtchoung, nom. v. , lib.I,Hg. 45, l. 2.

si Heu, nom. v. , lib. l , p.45, l. I.

Page 267: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

:4Wei issu li’i, nom. viri, idem’ ac Weî Béa, lib. Il, p. 85,

1, . .W072 (5,783), idem ac fl’eng

wang, nom. v. , lib. Il, p.85, I. 4.--Idem ac Wen

, koung, lib. Il , p. 28 , l. 2.Wen koung, nom. v., lib. l,

p. 10, l. 4.--p. 58, l. 8.-p. 3g, l. 4.--p. 4o, l. 2.-p- 84, l. 7.-p. 88 , l. 5.-p. 95, l. 1, 2.

Wengwang, nom, v. , lib. l,p. 5 , l. 3.-p. 23 , l. 2.-p.24,1. 4.--p. 25, l. 5..-p. 29,l. 5.-p. 55 , I16.-p. , l.4 , 6, 7.-p. 4L1, l. 4.---p. 55,l, 7.--p. 85 , l. zip-E, 91 , l.

I 1.-p. 118,1. 1.-- 1b. Il,p. 7, l. 7,8.-p. 12, I. 7,9.

Won (4,658) idem ac "buwang, nom. v., lib. Il, p.81,1. 5.---p. 83, l. 4.

W ou tch’ing, nomen capilislibri Chou king. lib. lI, p.142, l. 9.--uomen loci, lib.ll, p. 36, I. g.

Won ting; nom. v. , lib. l . p.114.1.7.8».

Won wnng, 110m. v., lib. I,p. 25 , l. 9.-p. 26 ,l.1.--p.53, 1. 5.-p. 35, 1. 5.-p. 44,l. 5.-p. 117 , l. 8.---p. 1 18,l. x.--Lib. Il,p. 10, l. 5.-p. 27, I. 5, etc.

Y.

Yan (1,81 1), nom. loci, lib. I,p. 1 1 7 , l. 8.

Yan(5,544 ), nom. regni, lib.i 54) 9’-P’ 551L475.-p. 36.1.1.--p.57,l. 1,

INDE! 51-9 75.1.4,5.9.--p.76. -. 1 , , .

Yan hoeï, nom. v., lib Il , p.

34, 1.6. .Yan tseu, nom. v. , idem acYan hocï, lib. lI, p. 54, l. 5.

Yan pan , nom. v. , lib. Il , p.65, l. 8.

Y an tch’eou , nom. v. , lib. Il ,p. 56 , l. 7.

l’an ne", (12,244-2,059) ,nom. v., lib. Il, p. 54, l. 4, 5.

l’an (Jeu (5,925-2,059), n.v. , lib. l, p. 27, l. 2.-p. 43,l. I , 3.-p. 44, l. 1.

Yanyouan, nom. v.,lib. p. 52,l. 1.-p. 55, l. 1.---p.85,l. 5.

Yang ho, nom. v. , lib. l, p.114,1. 9.--p. 115,1. 1 ,5.

Yang hou , nom. v., lib. l, p.,l. 2.

1018367 tch’ing, nom. loci , lib.Il, p. 51 , l. 4.

Yang (4,369), idem ac Yangtchou, nom. v., lib. I, p. 1 19,5.--p. 120,1. 5.--Yangchi,idem, lib. Il, p. 1 18, l. 8, 9.

Yang (chou, nom. v. lib. I,p. 118, 7. .

Yao( 1,554), nom. v., lib. I,p. 67, l. 9.-p. 84, l.l. 2,p. 96,l. 1, 4.-p. 97,].8.--98, l. 4.-p. 98, l. 6.-p.109, l. 2.--p. 116 , l. 7.-7). 117 , l. 4.--Lib. Il, p. 1,. 6.-p. 4 , l. 6 , 7.-p. 38,

l. 2.--p. 45,]. g.-p. 46 , l.A) 7 ’9--P- 48) L 4’-P’ 491l. 5.--p. 50 , l. 1, 2, 3, 4, 6.--p. 51 , l. 5.--p. 52,1. 1.-p. 55, l. 9.-p. 54,1. 5,8,9.-p. 56, l. 2.-p. 60, l. 4.--p. 72 , l. , elc.

Yaou( 2,491 ), idem ac Ycou

Page 268: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

IOHINUI !IOPBl0IUlLwang, nom. v. , lib. Il , p.85 , l. 4.

Yeou (6,171), idem ac Tseu[ou , nom. v. , lib. I, p. 115, il. 5.

Yeou jo,,nom. v., lib. l, p. 54,l. 5.-p. 55,1. a. -p. 99,l. 6.

Yeou pi, nom. loci , lib. Il,P1 1L ,l.-p 45 11’ 3’13;

45 , l. 7. -

15

Yeou sin , nom, loci , lib. Il ,

p. 55 , I.9. .Yeou tcheou, nom. loci, lib.I , p. 44 , l. 5.

Yo lcliing k’i’eou, 110m. v., lib.Il,p.65, l. 5.

Youcï(io,572) , nom. regni ,lib. Il , p. 36, l. g.-p. 102,l. 5.

Yun han , nom. 0dæ libri Cidking, lib. Il, p. 47, l. ô.

Page 269: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo
Page 270: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENCIANA PHRASEOLOGIA.

Prima: numerus indicat librum, neurulas paginant , ter-duslincam.

2

fla...A.

(Aï (8,818 , Artemisia , lib. Il ,p28. 10, in. 8. -- Recte camp -mare , emendare, Il, 55, 4; I ,159, 1.

’An 2,102), quiescere, Il, 8, 5.- acare, l , 26, 2. - Pince com-poni , l , 82 , 6. - Detinere ali-

. quem, , o, 8. -Finnua: ’an-i tch’ing (3,257) , 611110 anima acci-I pare, l , 6, 5.fila-la (4,460), otilun et lælitin, Il,’ 119, 7.

’4n-1i(2,846), requiesco, Il, 117, 5.

C.

Chang (7), caprin-11H» (5,8294),in superiori gradu quem duces,

. præfecti , principes, obtinenl, l,90, 7.-Iu - tchao-æ (5,829-4, 2020:),juxta , val ad stagnum.-Iu-t’ang-œ(5,829-1,655-æ).in aula,l, 1 1, 1.-Superior, i. e. (lux, princepl; I, ’26 , 6. - Excelsus : m-’weî( 159),excelIa dignitas. - Summus : æ-hing (758), aumma pana , gravirsimum supplicium.

Chuiig-chi (16), in anperioribus sœ-cnlis, I, 102, 9.

ahans-hic (8). supra let infra, Il ,125, 1.-- Surmui et deorsum , Il,9 , 1. -- Superiam et inflations,

I l a 9. ,(Marignan (1,759), primiordinil lit-«31211,11, 63 , 7.

Cluny-li (2,421) , nuprcmus cœliido-minus, I, 25,7; Il, 7, 9; Il,50, 7.

Chang-ts’e ( 4,597), a primariia Ie-cundi , Il 64 7. Vide lib. Il, cap.

* 1V, not. 3o.Chun (2,208) , superme, l . 69, 6.

-- i are, amp ’ficarc, Il, 154,. - d antiquitatem remeare ,

l , 76 , 9. -- Promoveri , evehi addignitatem, i6. 66 , 7.

Chung(1,299), mercator, I, 80, 2.Clins-kan (10,458), mercatorea, l,.

17 , 8.

Chao (2,204), max, Il , 45, 7.-Tertio (ont), puer, puellus, Il ,41 , 6.

Chun-hi (8,818) , formosa paella.Apud interpretem A, a: est juve-nin , ’ai veto , pulcbra.

Clic (5,704) , gallice : cumuler damemplois, Il, 110, 8.,

Clio (8,710), habitai-e, I , 28, 8. -Tantummodo , I, 95 , 2. - So-cunda fana, relinquere , I , 82 , 5.TDimittere (lainer aller) , l, 1 1,o.-E1nitlere (sagittam), l, 105, 4.

Chæli (2,394), abjicere, descrere selpsum, l, 62, .

Clic-Imam (12,383), bospiliuin di-venorium , Il , 19 , 1.

Clio-’11? (9,976-5.595), instituere, l,90, .

Clio (10,821 11(1), jaculari sigmas,

b

Page 271: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

18 . MENCIANA

l, 105, 5. - Aujœullndingit- 01H,(993-1), ex decein imam,122, Il , 29, 8.

Le ahi, faire «gifla , Il, 90, 2.5;. ib. 102, 7.

Chai (1,522), vulgo bonus. - Bo-num elliccre aliquem , e’us more!corrigendo , Il , 125 , . - Pul-.

t obi-nm, eximium ludicare aliquid,l , 3o , 2. - Pu chrum elficere :ir-Ii’i-u’a-min 18-10,984-1,2oo),urbanitate 00 ire mon surmenez,l , 65, 6. -- Forum in aligna 1e.Val. Il, 2 , 6; in quo loco, abso-lutas 31-2 un pro superlativo p0-nitur. - Peritum eue in Iliqunte, l, 52, 1; Il, 14, 4; ibid.I2 , &

Clima-ming (1,101-1,2oo) , uccipereprccepin 2b aliquo , i. e. illi pn-rere, obsequi, Il, 7 , 5.

Chenu-man; (2,101-4,o45). rpeculari2d custodienduin . , 92 , .

Chœu- 7, 52 , custodire d estpræcISSunZ , l, 48 , 5. id. ibid.

riot. 55. IChenu-lia (5, 224-1o,623 ) , 1112qu etpçdes; chigna-1.10 (9,872-1,852, .111-10,625 ) , spectare ( aliquam )tanquain manu: et pedes , i. e.ouin diligere, Il, 22 , 3.

Clii’ (16), actas quia pro triginta an-nonun Ipatio babetur , Il , 28, 4.

Chi-chcou (2,101), per mates con-servait, l, 1, 2.

(hi-lia (2,156), famille nobilir quapet pluma mates steiit, I, 121 , 9.

Cid-hautin (2,1 16), biereditaria cili-ciii, Il , 110, g-

ChiJo ( ,052) , hæredituia stipen-dia, , 29. 6; 1,90, 2.

Cid-20 (244), ætatis consuctudo , I,20, 7; li, 54, 7.

Chi-tcli’i’n (8,652), ministri qui, per

antes, nlii olim , sine imermiuuconsœuii mut, l, 32, 1.

Cid-frai (2,059), filin. ilironi hem,la 842 7-

Chi-jin (201.91), ennuchiu, Il , 56.4.

i. e. decimnm frugam Imam cli-gne in tributuin , l, , 4, ibid.91, 9.

Chi( 1,805 ) , perdere. 111-ou (132),deserere ordines (loqucndo de 111’1-lite), I, 1, 4; abandonner un pane,

- loqucu de magistratu qui mu-neri auo dceat. Nid. (in. 5.

CM (1,886), incipiere. sen-u neutre,9 I, 25, 8; 20mn activa , Il, 61 , 9.CM (2,269) , verus, rinceras , Il ,

157 , 5. -- Promu, Il, 19, 8.CM (2,230), qui, in sacrificio, de-. functi spiritual repræsentlt, Il,

82, 5. Vulgo cumins-r.

(Mi-trin; (2406-70) , forum nundi"atrium, Il, 73, 5. Vide ibid-not. 91.

Chi-chi (5,850412), hilariter, Il, 59,50.-12, 3. 101m, extendere, difl’un-

i dore, l , 8, 6.- Couture amorem.in, diligcre , I, 102, 4; dillundi ,Il , 128, 8. - CM usurpaiur prot’o (11,022 ), dellexis vils ince-dere, Il, 38, 8.- (Ski, liitera nu-xiliaris juxta E et G, l, 48, 1.

Chi (3,914), vg. tempus.-.-Ille,l, i9 i 1 3 r 9.

Chi-iu (11 944) tempeatin pluvin1, se, 3’; 1, 1,12, a; 11, 158, 7. ’

CIii-lcho (8,284), ille qui animumad templu accommodat, Il, 61, 7.

Cid-foi (5,909-12,052) , ad verb. 2p-probare et vituperare ; chÎ-fËÎ-lchi-du (414,727), recti et puni scu-Ius, gallice: la "mimant du biena! du mal, de ce qui adjura etde ce qui ne l’a! pa:,.l,60,4;Il, 85, 3.

Cliijin (6,679891) , angiunrum mi-fex, l, 9 , 9.

CM (8,9 2), rupicere l 2 1. --Æqunîe, parein e216, l , 65, 4.

CM (i 1,075), pracul lbirn, Il, 45,’ 7. - Particula, Il , 8, 4.CM (11,156) ire 2d, l, 27, 5.L e ne, reprcbenderc , corripere,

l, 18, l.

Page 272: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGIA.

CM (12,310), comedere, l, 7.; 1. --Relipsin, l, 78, 1. -e un, clerc, l, no, 3; 11,64, 7;æ-niwu (5,643) , men baves ,Il, 57, . - Spec1e- oryzæ, I, 37,

. a. - Eau-æ (6,116442) , amuîm-oryn , Il , 66, 3.

Chia (5.061), profimdm (loquendode aqun) I , 35, 8. -- Sqrdus , n-tuntusl,’gloquendo de colon). œ-he (13,13 ), 3.11m : qui a! d’unnoir fond, l, 85, 5. Khang hi : ho(13,135) 111mm orin habitus.

Chia (10.851) , vulgo corpus. Cor-pore, i. e, Éorporia et mimi cana.films aliquid’ mequi , obtinere,Il ,. 133, 4.-- Aliter J :. corpore ,i. e. Inimo roi udhærere.

Ching (49)., mendere , l, 88, 5. lux.ta tartarimun inierpretem et dict.Kang-lli-uca-tinn. reconcinnare.

Ching-chi (91: ) , uti occasion, I,

45 , 6. lChingd’inn ( 6,170 ) , agronm præ-fectus, Il, 7o, 5.

Ching (3° toua), cumin, l, 55, a;Il, 65, 7; ibid. 74, a, 6.-Equul,Il, 58, a. -- Quatuor ., Il, 3o, 5.-- Nomen libri, Il, 18, 1.

Chiag-iu (10,937) , rugi. currna , I ,41-5; Il, 21 , ’.

,Chïng (906), 101mm, toilere (pli:-mnm), Il , 100. 9; ibid. 101, a,maiaph. mutinera pondus (impe-r11).

Chia; -jin- ( un.) idoneum memnneri , i. e. mui(6,164),1, 34,3. - Pou.l1’o-æ(9-1,uo-œ), impa-

. rem eue, non milieu-e alicui raiàciendæ , v. .1, 4 , 9 ’: impurmm comedcn in canotât frugibul,qui; terri fortifia tulit. Cf. Il,130, 5.

Ching , 3° tout) ,,vîncere, I, 17, a,et 48, a.

Chia -mc (8,034-.1,7og). l’argendi-c 11m et une: amnmento tmctn,quibua- utuntur l’abri lignarii, l ,139 , 5.

Chia (8,378), tonus, I , no, 6. -âge": , 111-cramponna), Il , 61,

l901511an ( 12,168) , mi et mon,

i. e. musions convenu», l, 16, a.Foch tonus, Il, 117, 3.

ChÏng-wën (8,570) , nomen. fuma.

Cho- ou (1 o 5 598) nui: fratermina; , 6.331111 Il I En , 3.

Chu (2,370), vulgo patinera. -chc(du, congregnre , l, 40, 5;

Ciao 5,039),vulgo banm.-- Donnate dere nliqnem, Il , 139,1.

Cho-m (9,03» ,677) , pilum et mi-lium, Il , un, 7.

Clic) (11,611), vulgo Muni: mutila.I - lnfundere, indere (mimis ho-

minum virlutem), Il, 84, 5. Hicloci littern chu passive accipitur.

Chou-(leu (4,482-2,b59) , institulul(bruni lunes. Il, no, 5.

Chou! (4 831), vulgo a «un-A unfrigida’, 11 , 8:, 9. q qChant-lm (5,381) , aqna et ignin 1, me-

tupborice : tynnnin, dura ac im-mania dominatio , l , 55 , 8; ibid.37, :r.

Choua’(1 0,094). vulgo loqui.--Expli-cure (vernal), Il, 47, 4.

dagua-n’a ( 10,984 ), Iermones,.l ,a , 1 .

Lege chouî , adhortari aliquem , Il ,55, 7:51». 103, 8, 9, et 104, a.

Lefeyoua, land, l, u, 9, et a8,-

Chant-lin (Ftp-3,775 , fibulum,uctigal, , , a. -- in": clivai,si legatur t’a, lignifient: auferre.vdeponerc , Il, 108, 8.

Cbujin (2,53391), vulgoplebr. I, 74,8 : plebs, litternti çt magistratua.

Chu-min (4, 822), valgus, Il, 26, 8.

Chun 12,188), obedine. Il, no, 6.--0 edienter, «mu passim, Ie-qucnte liman in (3,829), allice :et» nulle, Il, 4o, 9. nuitererrant qui, hic loci, vertunt line-

. tu ahan-iu-u’in (9,887) , obedireparentîbul. A: quia non patentdouera parentes rectum normam ,ne cfiiccre ut Iibi obedirent (190-41-1:,188), i. e. ut consiliin nuis

bî’

Page 273: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

20et præoepüs parurent. lnterprecE , qui fere semper ab aliiq dissen-tit, explicat limera. Chun-lu, amaria (2,968-3,82g).

E.

’E-k’ioun (1 104217547), in ans!»

tins re actas, ctinopia exhausnu,I, 63,9; 11,60, 8.

(Eva-ko (10,219-4,631), carmine lau-dare et cancre aliqnem, Il, 50, 4.

Eul-um-lrcu (6562,059), O maifilii , l, 40, 8. Sic rcgulus subdi-toa mon alloquilur. Confucius dia-cipulos 81105 , in libro Lun-iu (10,138-10,080 ) , iisdem verbîs sæpecompcllat.

En I-ki (4,478-4,304) , 511mm. zizy-phus, Il, 94, 9.

Eu! 5, 608 , tu, l, 38, 5.,- Partitcu a ami ’aria, Il, 85, 3.-Notaadverbii , Il , 72 , 1; 92 ,Usurpatur pro cul (1,1 , 166) vici-nus, ll,11,7.

En! (8,292) vulgo ct.-Us,urpaturprojou (1,852) quasi, ll. 27, 4.

En! (10,434), duplex , ,l. 100, 8. --Secundns , Il, 66, 7.,- Duas resexistimarc diversas,’ Il. 120, 5.

F.

F106 9.17) exçmplum Il 1 ,7.---lmitari,’ l, 44 , 6. -: Solaire le-gcm , l, 57, 7.

Fa- chum (2,101) le: et disciplina,

1 3 a 3. * .Fa - [lia (2,136) antiquarum fami-liarum ministri, legum tenaces,Il, 119, 6.

Fa (6,482), sine Mâimine , craillerasagittam , Il , 1 9, 7. - Apex-ire(horrea), l, 6, 2. -Exoriri , ex-aurgere ,1], 118, 7.

Fa- tchin (3,730 ) auspîcnri regi-mcn . , 17, 6; ib. 29, 9.

flan-min (po-4,822) vulgus , Il ,123, g.

l’an ( 1,098) revocare aliquem I82, 3 et 11, .35, 8.- mimi

MENCIANA

v reloue, I, 38. 6. Cf. ib. 47, g. -Reddere , remmena, l , 71 , 9. -YerIcre(terra1n ,l. 103, 3. Sicinterpreo C. , li. explicant fan,referre (rapporter).Vid. ibid. n01.248. - Ahcui advenari, l , 86 ,8.- E contrario, Il, 16, Æ. -- lnune descendue, I , 62, 3.

Fan-chaou (3, 224) , venue manum.Veluti variera manant , i. e. ficil-limumelt , I, K4, 3.

Fun-chin (10,821 ), in ac animumreducere, Il, 12, 2. Cf. ibid.121, 6.

Fan-ro (9.859 ). nenni reparue.iterare, Il, 7, 3. --. Repefitin vi-cibua, Il, , 7.

Pan-Ion (10,691 ), vinm enndoet le)»deundo emetiri , 1 , 73, 8.

Fan-ming (1,200), refera sermonem,i. e. responnum -nlicujus , l, 86,6. - Expono quornodo gala aitres juan, val uomodo mandat:ameutas sim, -, 104,3. Cf: Il,

43 , 6. I lFanjan (2,465-5.466), mente con-versa et comyrnola , Il, 96, 2.,

Pan-Ian ( 4357-5506 ), inundare ,l, 96, 2. Cf. I, 116, 7.

Fan-tchi (8,0077 08) ,. ingenli, 1111-,mero crescere , l, 96, 3.

Rang (3,816) , res , ra tinta,1123., 5. - mil-î", 1T3, a.-- . acier , con itio : won.(5,115,440) 11th conditionia "15:3:habita, dnpwunoMmœ; (sans fuiraam tian de personne), Il, 27, 3.- d quad est raüoni consenta-neum, Il, 44. 1. - Radium,obsiuere, l, 28. 2.

Rang-Mia (14), adbuc , l, 100. 4a

Fang (3,729) , demittere. Vid. infrafangvtchoung. - Amittere , Il ,93 , 1 . -- Contra rectam.ratione1ncommincre, l. 88, 7.-- resislere,refragari, I, 28, 2. - Parvenire ,I, 27, 3. Cf. Il, 26, 4. -ln exi-lium minore aliquem, l , 33 , 5.-- Abigerc, propulnre , Il, 117 .

Page 274: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHAIEOLOGIA.1 ,ct 119, 5. - 2210M, iruitarilVid. infra fans-Mm.

Fatgfan (1 2,329) , immodice comafige, l1 , 141, 6.. --r ln hoc [001111,

g est nimio plus indulgere a .-cui rai. Apud K’ang-hi, eademlocutio fang-fim aliud promus si-gnifient, scîlicct: in patina reponooryzam qua: mihi bene posta su-perest.

Fanngiun (923). K’ang hi: vir quipotest imitari (fang) superiorumi. e. præteritarum œtntum mediasen me ræclare gestas (biun) ,"l’,97, 5. onnulli interprctes ver-tunt : vir immensorum marito-

rum. *Fang-tchoung (1o, 28),demittere ul-que ad talos’, l’ , 132, 2. Vid. ibizl.

notnm 100. l19mg tu (2,834), frenum luxure c11-piditatibus , 1’; 118, 7. q

Foi-M111; ( 2,567- ,703 ) , dilàbi etaugure, Il, 5’, L 1 ’

Foi-[1an(8,418-6,145), opium dulqes-que (lapes. l, 15 ,9.

Feî(12,o32) nom-I 9.-Vit11 e-nte , obtr’ectarc: 3, 9. Cf. I,11, 3.--Culpa’, Il, 18, 2.-Errare,in errore vcrsari, Il , 83, 8.

Foi-ici". (6,594), non 10111111, l, 74., 8.

Feî- tau. (2,693.) , non solum, l,1 , .

Feu ("4 ’) idistribucre l 98 1.- 1513113912": , 11, 7’, ,’9,-’Dir-

ferentia , discrimen, ll,v131; 8.-Id quod quisque a cœlo, nascendo,sortitus est, Il, 128, 5.

Fcn (7,718) , slercus. - Stcrcornreagros , l, 89, 7. - Agros excole-re, agros excoli , Il, 64, 6.

Fon-fcnjan (7,782-æ-5,466), instarviri ncgotiis plen’i (très-aflaird), l,95 , 2.

Fa (2,708). iterum rursus, l, 84, 9. -Cf. 87,3, et 1 19, 7. Lrgitur etiam«au, in codem sensu. - F0, al-oqui, l, 13,4.

Fo-lch’cou (10,296) , renflera pœ-nas, injuriam ulcisci , l, 1.1.1 ,"8.

Q1

Fo-luuan (3,2 0.95)», adversari, ob-stare rei, I , 119, 2. Quidam in-torprçtes verluut : impedire etdîsturbare. Hic fi) usurpaturprofi: (1,208) obstare. -vFo, adjuva-rc,ll, 119,6. ,

F0, (4,034), ventis, Il, 101-. 6. -Inducre (vestem). Fa, venin lugu-brîs : yawl-a: (4,02841). Luguhrin

. induere, Il , 22 , 9.-œ.su. jicere- ïaliquem , I, 55 , 8 71’611. se subji’-

0ere alicui. *l’a-tin (8,568-2,72;),,viscera et cor.

- Spect’are alignemivelùt viscera. «cor, Le. c valde dingo" ,111,22,4.. i . -

Po (9 859) subvc c Il 55 3.,-Sel’neI :at itcr’um»;c"c,tcre’. Vid.

fim-fo (1,098417); ’- L gitur etialna frou, opes-ire, Il, 2, 6. pFou (255), infra. lies onde! limera:

yang (116), supra, , 18,7. Gon-..fer,.l , 127,. lFou (1,800). tributum milii et o la

(J ), vel Open! tributaria qui usmnlctahantur Virî otiosi,l,58,4(C).Infra idem inter res C locum dif-

1 ficilem du-li-ttht-pou aliter expli-cat, vi elîcet litteram pou (2,407),æquo ad fou (1,800) et ad li (11,572) refert , quasi Mcng tu" scri-

z poignet fila-pou , tela cannabinaquam unusqoisquo vir, et-Ii-pou ,

, talaicnnnabina qpam vigintiquinrque. familiæ. in-tributurn confe-

I runt. Vid. ibid. not. 176.,Faujin( 1,800-91 ) , reguli uxo15 l ,

.107, 4.Fou-tua (I,800,2,059), magister, Il,

29, 7. - Confucius, Il ,38, 1.Fou (2,150), opes, divitiæ, l, 68, 6.

-Ditarc aliquem, ll, 13, g. - Di-tescere aliquaæe, l, 111, 7. V

Fou-louez (14,435), divitiæ et hono-v res, il, 39, 5. --4Dives et sanctus

honoribns, Il, 38, 5. - Diana ethonoribus ornarc aliqucm, Il, 45,2.

Eau-l’au (2,540,524) ,1 mutina: pn-blicum, l, 38, 4,et,94,,1. Cf. 1.

113, 5. -

Page 275: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

231’011.th (3,250-3,341) , opem ferre

alicui, I, 92, .Fou-Ain (3,800-3,809), securis, I, 5,

1. Cf. Il, 87, 8.Fou-m’a ( .429-7.531) , gcmellæ re-

çii sigi li tabelle , Il , 21, 5. Vid.163d. miam 5b.

Fou (8,589), cutis, I, 47, 6. - Mag-nus, egrcgius, Il, 8, 1.

Fou (10,413), inniti aliqua re, Il,149, 9. Vulgo portors.

Fau-taî (10,413-3,2o2), bajulare, one-ra portare, l, 5,8, et 19, 8.

Fou-15’011 (10,413-81 52), accipere im-mensam calamilatem. Quidam in-terprctes putapt. lilteras fou-(s’ennomen esse przçflonis qui turbasundiqueciehat. Il, 37, 5.

Fou (11, -67), adhærere alicui, coin-niti,l , 63, 3. - Addcre, augere,Il, 124, 2. .

Fou-young (11 , 767-2,536), proptermerita (young) i. e. beneficia inpopulum collata, regulis ndbærere(fou) et inniti. Ii’ang-hi ensdemlimeras ex libro Li-Ili (7, 093-.-7,748) all’erens , cas cxplicat :migra! urbs; in que casu littoramyuan" (2 536) accipit pro young(1,593). 11, sa, 3.

Faung-Ilîang (2,191-6,249) , gallice:frontières, l, 65, 5.

Fout; (In-271), ventus, l, 8-,4 7. -Sese 0b’icere vento , I, 66, 3. -Famn, , 87 , 7.-- Mures, I , 45 ,1.

Foungvhoang (12,896-727)nome11 avisfabulosæ, I, 55 , 2.

Fmg (1,815 , vulgo afferm- 3°un lien. 1 92. 14-

Hoî-i’i-lchî-t’oung ( 2,075-3,469-41-

7,372),puellus, Il, 125,9. KIumg-i hi.- puellns qui soit ridera, (hui) et

potest tolli (t i) sen gestari in ulnis.

Haï (2,132),n0cere, damnum inferrenlicuî, I, 51,8. - Lege ho, quan-do 1 I, 3, 8.

MENCIANA

Enfin (736-91) , loricarum IRM, 1, 2.

Hua, (1,849), bonus, II, 111, 1. Sicversio tanniez. Cæteri înterpretesIegunt hoo( 3° (ou ); vide infra.-Pul.cber, formons, Il, 41, 2.

Hun-ac (8.806) , esimîæ pulchritudi-nia puent. Littem se, vulgo oolor,hic signifient [31111312. A,ibid. moï-ae-swtchi (8,186-8, 806-6441) ul-cln-æ feminæ i. e.i1nperatoris E710(1 ,654) filin serviernnt ci.

Hun (3° lm),amare. I, 4, 4; 20, 6,7, 9; 120,4; 11,10, 5; 18,6;2 ,, a; 35. 8:41,6;ss,1;83.l;85, 1 ;88, 5;116, 6, 7; 122, 9;145 , 5, etc.

Hua-se (8,8o6), amure voluptatem ,a 4l 1 6-

Hao-ne-tclw (:0648, 204) , qui com-menta et abulas lingue amant ,Il, 56, 5.

Hua-young (na-891)], mare fortitu-dinem, i. e. ve ementes iræ un»tus cobibere non passe, I, 25, 2.

Boulon 4, 5,466). vehementis-siâe,(l,983 4. Ad verbum : in-star aquœ torrentis qua: cohiberin0n potest (C). - Largus, aban-dans , aquæ instar sese dillun-deus :

Haojun-lchi-k’i (41-4,828), ohm-rimai

vitalis aura , I , 50, 2.Han-hua (6,50341), gaudio difi’undi,

Il , 124 , 7.H20 (9,370), clamnre , lI , 39, 8.

- Lege-hoo (3° loua) , argumen-tuln quad in medium profertur,Il, 104 , 4. Tartaricus interpres :sermo , verbe.

fluo-lie (10,360-384), virtute et in-genio insignis, l, 99, 5. Cf: Il,123, 9.

Hong ( 67 ) obstare impedimen-tum gll’erZe;ide1n ne Iioung (4,510),gallice : Inverser (un projet). Semapassive a impediri , Il , 1 19 , 4.

Hua (21g) nomen dignitatis, Il,62, . f. Il, 57, 5. - Particulaau ’ ’ is, Il, 7, 9; 018, 1.

Page 276: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

’ PHRAMLOGIA.Beau ( 3,688 dcinde, l, 18, 8.-iPastel-ion: oco paner: , I , l in ,l , et Il , 107, a. - lncedere po.ne cliquera , Il, lOl, 3.

"confia (91 )posteri I, 1:8 l.Hi-louî ( 226-7.z96. )’ entenis’ con-

stringere, l , 7 , 5.Hi (1,825) quomodor I, :9, 3. --

Qualis? cujus modi! l , 94, 5.Kiwi. (5,595) qua de causa? I i

4l s 9; 94. 6; na, 1. Cf. Il:1:6, 5.

3M! (516955.660) vidima , I ,1 1 x , 1.

Hi-hijan ( 6,600 - a: - 5,466 ) gravilobons confiai nec ulla quiete frui(E), vel ( G) upicere coulis odiiplenis, I, 89, 8.

Hia (8) infra , Il, 125, I. --- Denr-sum, il, 9, l. --- Inferior, i. a.in inferion conditione degeml, I ,l , 9. -- Positus infra aliquid, l,56, 8. Cf. l , 25 , 7. - Deciderc.cadote, I, 9, 8.

Hic-us (1,759) infini, i. e. tefliiordinis litteratus , Il, 6: , 9.

Hic (4,974) imbuere, made-fiacre.-Metaphorice : pluviæ instar dif-fundi, I, 44, 5. i

niai-Pi ( 4,283-i,449) un ad uo-tidianos vitæ usus idonea (G . it-tern [n’ai testacenm vas , itteralu’i aucun: vel ferreum daignant

(G) a I s 95 s 9’ (Bien (10,484) , sapiens, virtutc iu-

signis , l , a, 8 et 56, 4. - Ingeniidotibus prunus, I, 43, 4.-Humn-hittite prædikus... --Luudibus untouera Iliquem, Il, 34, 5.

Flan-ni (u,805-5,149), metaph. op-iat-huera , un tyrannide vente,, 8, 8. - ln cupiditstibus im-

merger-e (cor main) , Il, 85 , 3.Kim-hou (s I,853), chines , impedi-

menus, l, u , a. Quidam venantpericula et o iccs.

Himlg (11,251) , res icere, upinread, 1,113,6, .- [nous oquia abiit, vel ubi sedan defint,Il , 89 , a.

Ring-Jim (9:) , homo ex codent ps-

25go , Il, 82, l.- Homo e vulgo,

v ex mdi ebe (un homme du com-mun), l , 33, 8.

Ring-fin (œ-ll,265) , in page un in"une, Il, 35 , 3. Lin ex quinquadomibus constat;œ, ex 2,500. Ali-ter E : ejusdcm psgi bomines.

Himptangçæ-Iîê :52), a s I 58.- Unus e vulgo, rené: Bangui

cio, ",59,l. VRing-fringua (1,493-æ-5,466), instarun conteuü et uihil cupientis, Il, i54, 4 et 1:3, s.

HEM (3.740), canari :litho-m (no-4,6?!) , alunes vires ex-

erere pugnm o usque ad modem,l, 39, a.

Rico (4,203) , nomen schola: , Il, 90,5. - Lege Mao : comparnre , con-ferre , l, 89, 5. -- Kan-fin (91 ) ,miston pisciuln vivarii, Il, 43, 6.

Hic-Ilian (8496-8425) coutraherehumeras , l, u , .

Enduis: -jdn ( 459846466) laie ,allaiter, I, a: , 5.

Hingjan (9,966 - 5,466) læ’te, hilari

animo, Il, x , . .King-fi: ( g58-8,155 ) pœna , suppli-

cia, l, , a.-ng, punira. l ,88, 8.

Ring (2,65 ), apparentia , i , l4,2.--- Pro are , manifestare; appa-rere, manifestnri; I I, 108, 5.

King-sa (ut-8,806) , corpus et (quin-que) sensus , Il, s37, 6. Litterusa vulgo signifient : çalar.

Hing-hing-jan (259005466), intimimi perturbant.) qua: se vultu Vprodit (C). l, 8:, 9.

Hum-5a Nadia-6,482), apex-ire (F) ,I, a , .

ll’n 658),ire. iter facere î 7o,t6.g-(9èall. faire alla, i. Ê. ’fiiirecouler, Il, I, 1, et 79,4. -Le--satin, l, 73, 9.-Legatus :

Fou un ( 10,899) , vit le ato ndjun-ctus cornes, le ti col ega, 1,.73,8. Agenfl, l , l. -Lege hmg,

Page 277: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

24

j 28,6-,51, 1; 117,6; 120,3; H,24. 7;48.8155, 9-

Hing-lao (tv-5,240) aqua in vii: mignons ac sesturigine calons, l, 55,

Hing-Iiu (tv-3,837), viri qui, e patriasua egresai, peregrinantur, l, 1;,

Hic (2,085), studere, studio openlndure, l. 98, . - Addiœere ali-quid, Il, :9, .-Aliquo magistrouti, I. 100, 5. - Studia quibusquia vacat, E, 93,71.- Schola , l,90, 5.

Kio-11m1 (111-1,300), sent: litterarumet philosophiæ studio tradere, l ,87, 1. -- Doctriua, seientia, studioet præoeptiu comparalu, il , 93 ,3

1150111111 (6,051), nigrum sericum, 1,.1 12 , 5.

Hionc-Iu’ (7,169- 11,834), forameu inpariete, l, 108.

, Hioung-nian(73a-2,481),calamitos1uanuus,I, 18, 8 ; 38, a. 6711,71 etibid. not. 88.

EIoung-tchang (5,505-3,417), pas ur-eînus, Il , 90, 5.

Kim-lac (923-90 ). præclâra (in ali-quem) 0 in. I, 140, 4.

Ho (166) , qua de causa? I, 4, 3. --Qualis, l, 85, 3. Quot? .....

in»: œ-115) , gall. en quoi? 1 , 75,8. uouarn morio, qua raüoue f i,1 , 8.

Ha-lou (na-1,8511) quomodo! I 9 7.011d au videtur? 1, 4, s. ’ ’

Kami (1,728), quid opus est?I,1, 7.Bot-cm (au-41 ), que "du , vel ad

quem usurn r l, 11, a.Ho-yeou (ru-4,028), id (dilficultuth)

est? l, 31, 3. - æpe ho et ycouune val pluribus litteris inieriectisseparnutur. Ex. gr. : hojojin-gaouœ-8,873-91-4,0:18), quidnam I111-unt que similes nînt nuis homi-

nibus? Il, un , 4.IIo-yoou (ac-6,171), unde! l, 10, 9.

lia-uni (æ- 5,595), qua de causa!

HEMILFA3. (0110 , enlia ; ugendi modus, I, ’ l 70,7;--5 1, 11;111 1*, il59.341.35’ ’ ’

v Ho-tcho (1 ,1 108,184), vit com modis,facillimis moribus, il, 61, 7.

Ho (7,061) calamites, i, 57, 2.-Ab-jicere (Ilii : destruere , enfin-guere), il, 78, 6.

Ho-fim (9 779-1,800) homo laneiovestibus’indutus, 1,47, 8.

Ho-Ïr’ouan-po (92,176-1.012). virinduluc large et ampla vente exhua! ,7 475 7’

110:0 (9,926-9.926), ré mais ter-rore contremiscere, l, 11, 3.

En (10,420), mnneribus corrompue,l, 71, 1.

Hoïls’aï (10,420-10-4 1 5), opes, divi-

tln, il, 5, 5, et 35, 9.fla-ho (12,983), babcre glumal ni-

teutes et candidas , Ï, , 3. Hic a!usurpatur pro Inn (8,267).

Hou (95a ), mutari in melius, Il,1:5, 1. -Mori, L 75, a. - A10;incrementum do rei, v. g. plan-tæ, il, 138, 7..

Enng-hoang-joa ( 6,491-æ-1,852) ,instar viri ope destituti ac proindeirrequieti, l, 106, 9.

11mg (8,941) , tempus amittere.Hic a: idem rignificat ac fa"( 2,567). Sic 111111113 hi et Meuciiterprett. I, 28, 3.

Hong-mou (cc-9,207) , herbis inuti-’bus opertns, incultus, I, 109,

Hoang 13,1 11), "11mm serîcuni , I,

11:, . lHua (3,181), quidam, I, 101, 1. --a: aliquoh’es redundat; nid. l, 99,1, et 100, 7. -- Quisnamîl, ,8. - Mirari (s’dlonncr) , Il, 9, 4.Hic usurpntur pro hoc (2,911 .

Hanche (ne-8, 284) , fartassis ,1, 66 ,7.

Hacï (4,757 ), diruere, I. 29, a.I , 1 10 , 5.

Hoeï-cha-ng (4,757 - 413), hmm!!!) ,detrimcumm allène rei (gifler, cn-domnragor), l, 37, 1.

Page 278: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGIA.

Il, 110, 4. Congredi (manu. con-seront) 011m aliquo , I, 48 , 2. --Loge houaî : æ-hi (9.943) miamrationna: summum inire et sub-duccre, Il, 70, 5.

ÏIœn-molt (5,891-3,976 ) , obscursnocte, Il, 130, 6.

Nom-[men ( 5,0644: ), abuudanterfluera, instar torrentis. Klmng hilc-git Imam-lumen in eudem acné

su. 1flou-li (5,727-5,’744),vulpos, I, 103,

[hmm-Io (4.648-4,460) , gaudere ,lælari, I, 3, 4.

Hounn ’7,950), remisse, ungligentertraclare nc-gotium , I, 88 , 4.

Ilouan-iuvjau (12,534-9,369-1,852) .instar viri contenu et læti, Il ,124 , 6. a: idem est ac Imam:

(4,648). ,11011113 (4,510).l10gc 11mg (5° toua)violentns, Il, 59, 6. -- Violente:(H) vel poivrai: , I , 118 , 8.

ÏIcng-Iicou (4,977) , 11011 (lucre inlrasuum alvcum et undique exund:1-te, l, 96 , 2.

Hong-ni (ac-11,053) , asperitas , in-humonilas in aliquem , Il, 3:1,et 33, 1, 3. Lilteru bang hic signi-fient: non sequi rectam viam ,rectum rationcm, ni vcro, rexiste-re, reluctari (Khang-hi).

llaung-yan (1 2,933-1 2,906), onagres,, 2, .

Hong-[1110 (œ-12,948), macres, Il ,9°) 20 r

l.

1(1) 110115.11, 64, 6. ---’ Primus ,Il, 62, 7.-I cm, 11,28, 1.-

.Semel, 1mn vice , Il , 109 , 9. --Unîus dominntus,yomxparofiz, I,9, 3.- Adunarc, Le. in uuumcolligera et, ,rmmxpcèropos more, gu-bcruarv, I, 9, .

1(171), quies, Il, 150, 4.-Quictemamine alicui, Il , 124 , 4. --- De-relinquere aliquem (G) , derelin-

23

911i, I, 63, 9. Aliter KImng-iri!111 obscuritate et secessu degerc.

I (492) , urbanitas , reverentia , Il ,1o , .

I (1,808), extnrus, Il , 21, 2.--Læodore, ofl’endcre , Il , 16, 4.

[(2,108), decet, æquum est, I, 12,

19":: (58,875), vidctur, 1, 103 , 7.c . , 29, 11.- Veluti, quemad-modum , Il, 139, 5. U

I (2,595), obstinera ab aliqua ra fa-cicnda, Il, 140, 6. --Sese abdica-n.- npublico montre, I, -9 , 6.--Alîqucm muncre depol ere, I,31 , 7.---Nnta prætoriti, l, 41, 5.- Litternfinalis I, 16, 5; 18, 3;88, 7. Cf. Il, 10, 6. v- Nimis,Il , 24, 6.

I-ulnin-lrhe (æ-G,147-8,284), nîmius.modum excedens , Il, 24, 6.

[(2,596), latrunculorum Indus, Il .89, 8. -- Latrunculis loden, ibid.lin. 9.

I (2.958) , cogitatio, ris cogitandi,Il. 47. 5. --Cogit:11-e, putare,Il , 19, 5.

I (3,895) . 4° fana, mutare , permu-tare, I, 79, get 121 , 8. - Lugei (3° tout!) agros excolcre; excoli,I, 97, 9. - faire. cultiver, 11,130,4. --- Agrnm herbu: expurgare, l,8, 2. -Facilis, 1, 46, 4 et 98,2;Il , 11 , 7. ’- Lavis , inconsidcrætus, Il, 18, 5.

I-néou ’ 111-8,527), herbas

evcllere , l, 8 , 2.I-lseu (ac-2,059) , fillum suum ulii

crudiendum traderc.I-’weï (œ-159) , regîam dignitatem,

que quis spoliatus fuit, in aliumvirum transferrc.

I-i (4,9084),lcntc, negligcnter, Il,3. 7. --- Legesis , desplcere, Il ,27 , 5.

I (6,226) . (lin-nus , Il, 7;, 2. --Dilferre, discrepare, I, 100, 1.-Dill’erentia , discrimen, I , 6, 8.-

c

111:0qu

Page 279: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

26

Mirari , slllpere, Il , [-7 , 6.-Bes4 mira, l , 47 , 1. - A cummuni

hominum usu et consueludine re-cedens, I, 79, 6. -

[(9 6 1) Induere (vestem), Il 1296Ï31.Î,93,a. ’ ’I-fo (an-4,034) , vestes , indumenla y

Il , 136 , 7.V I-lin (œ-9,697), amiculum feule, I,

4” -I-i 9,951110 arrogano, sîbi præfi-

(lemJI, 1:7, 3.-Vultu,v0ce arro-ganti (d’un air, d’un ton suffisant);

ibid. in. a. Interpres G a udKhang-hi:i-i, rà suamet pru cn-tiu contenlmn esse et houa alio-rum comilin llocclfacere.

I 11 153) ne ligue , derelinquerc(ali’qnen; , Il , 109, 8. - Neglec-tu: , derclictus , Il, 60 , 8. --- Su-perstes allia, Il , 47 , 7.- Reliu-quere,tradere postais; traditusponteril, I, 45, 1.-

I-i (na-171), derelictus et in obscuri-un: ac leccsm dcgeus , Il , 60, 8.

I (1 1,180), urbs. - Urbem condere,l, 40’ 9.

In (5,056), libido. - Modum exce-dens , proIîxus, I, 51 , 6. - Hicliltera in proprie significat imm-darc , amidure (A). -- Pravus,rectæ ratinai contrarius, l, un, 3.-- In malum inducere , induci;corrumpi, I, 106, 7.

. In (11,797), pars mentis qua: adorientem apectat , Il , 51 , 7.

In (11,857), abuconderc, occultarr,l , 63, 8. -C0mmiserari, I, la,3. - Lege in (3° toua) innili ali-qua re, 1,80, 5.

[na-ko (5,547-7,3u), doums , exca-vato terra: nggere, fada, I , 1 16,8. In hac locutions, liner: i115signifient matonne (Il et Kanghi).

In -Iwuan (8,084-6,55), colligare: pi-ei tænias, Il , 35, 1.-

Ing-ts’aï (8,877.3,216) , vir ingenîoeximîus, Il, 127, 9.

nia-Mi 9, 59 -9,398), mure: et cu-10031,10 ,1.

MENLIANA

In (1,350), intelligere , Il, 119, 5.- un computation: , aimilitudl-ne 3 la 4 9 ’-

Ïu-iujan (1,537-z-5,466), qui (Ides-sus est et tarpans haret, ",43, 7.

la (2,675), servira, Il, 7, 1. - Utialiqua re , Il, 106, 5. - Opentribularia (corvée). Il , 73 , 5.

Iû (2,703), ducere equoa -Iu-lchs(8,284) , auriga. - Gubernare, l,14, 8. - Lege li: (2° toue), sis-tere, lenere, aliqucm, Il , 67, 9.- Reg vl raptæ, v. g. ca quarap’n grassalor a viatoribus n’-bus manum injecit (iù) , Il :38 ,1. -- lulu-pre; tartaricns Illternmil: (supra, Il, 67, 9) ex lient :rapere. Sed hic sensu» nul a auc-torilate nititur.

lu (5,883), nomen lapidis pretioü,Il , 79, 9. -- Musicum instru-menlum ex lapide sonore , Il ,61 , 8.

la (8,224), pluma , Il, 99. 8. -Quoddam vexillum cujus extrem.pars plumiu ornatur, Il , n , 1.

In (9,369), prævidere aliquid, Il,18, 4. -- Lætari, Il, 124, 6. --

lu»’în (ac-91), præl’ectus qui replu et

orlon custodit . I, 104 , 1. -la (10,365), desmbulare , deambu-

latin, l, :7, 9. -Lætari, I ,83,a.

lu (11,944) , imber, Il, 85, 6. -lmbre irrigare, l, go, 3.

11103364), reliquiæ, Il, 17, 8. -111-[au (æ-1,800), marili frater minor

uî decimum sextum anuum non-um attigit, l, 92 . :1.

111-lu (a: - 9,740), solute ac libere.-M80 nulu et arbitratu, Ilbere ago,val plena , mec nutu et arbitratuagendi facultate, fruor, l, 73, 6.

J.

Jan (5,466), usurpatur pro5,531), ruccendi (fulminer) , I,o. g. - Ap robare,]l, 87, 4.-

Hoc mode, ,82, 5. - ln en, l,

Page 280: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

Pll BASEOLOGIA.

, 3.-Nota adverbii , peut aliamitlernm , l, 9, 5. -- Nota ndverbîi

ante litteram rcpctitam, Il, 3, 5.Jan.eu1(:1:-8,292), altamen,l,1o2, 1.Jan-licou (æ-2,688), deînde, I, 18, 5.Jan-5.1" (se-4,90841) , lente, ramille,

negligenler, Il, 3, 3.l Jan-tu (œ-7g2),ai refila ait, l, ne, 6.

Jan-ide (as-14), et 12men, l, 81, 5.lançant (tr-1,093) , nomen viri, I ,

7, 1.

Jung-li ( 1,557.1,754 ) , terra, terri-torium, I , 91, 7.

Je-tchoung (5,522-26) . iman 2m12-re, i. e. curis et anxietate engi-tari, Il, 41, 7.

Ji-hian (Soc-8,964),jnvinero princi-pem, l, 41, 9.

Ji... «11’011 (ac-735) , domi... lori! ,

Il (3,864), sol , l, 3, - Dieu , dieiapatium , Il, 89, . - Quotidie ,singulis diebus, I, 82, 7, et Il ,44 1 3-

Ji-tcl1i (ac-8,676), sobtitium, Il, 31 ,4, et 85, 5.

linojin (91a), linguli boulines , Il ,,11 , 8. Cf. i6. 22, 1 , et 97, 1.

lin (93), humanilao, l, 1 , 7. -Humanus, l , 38, 7. - Humani-ter inclue Iliquem , Il , 141 , 1.

lin (122), 0m15, Il, 101, 1. Sarci-næ , l, 99 , 3. L039 fin (5° loue)munus, 1. a. 1121111, l, 3Munun, (ollicium) . Il. 1 19,1. -Sustinvre, Il , 60, 5.-- EŒciout rustines: aliquid :jin - l’au - ti(m-l,549-1,555) , cliicere ut popuvlus sustineat arandæ et conseren-dæ lerræ laborcm, Il, 14, 4.

Jindclw (æ-8,284 ), munerum pa-tiena, Il , 61, 6.

’ .-

Jin (2,733), pati, sustinere pesse ,l. 12, 7. -- Aliquem cllicio pa-tientem (patient), Il, 119, 3.

Je (8,873),sîcut, Il, 130, 7.-

a7Videri, l, 74, 6, «83, 2. --Sequi , le conformare ad, Il, 83,9. - Obedire , Il , 48, 2. -- Ali-oui similem esse, Il , 93, 6. Cf.sa, 7.11.111:

Jeu (1,852), ut, tanquIm. l , 68. 1.- Cupio, I, 62, 1.1111 A, 8,1,J, et C qui hanc significationemcæteris , qua: bic a crçnt inter-pretes , mullo potiorem indien.

Jan-pi (na-2,676), sic, adeo. I, 43, 7.Jan-su (cc-190) , si I 79 . (Il:11,86.3c1,1,3.’ ’ ’4

Jan . (un ( 2,086-2,059 ) , pucllus ,Il , 8 , 8.

Jou-lcln’ (5,300-5,171) , mons acotare, cunclari, l, 8, 7.

Jouï (11,452), præpropere , nimîumfestinanter, l, 140 , 8.

Jim-lu (5,238-5,268), aliquid tem-perare; accommoda": , v. g. adtempua , ad populi mores, l ,92, 8.

Kaî (9,120), cooperire, Il, 42, 8.- Porro, Il, 72 , 2.--Quia, Il,66, 3. - Lege K0, nomen urbis,I,121 , g.

Kan (2, 79), clypenl, I, 3o, 5. -Quærere, l, 81, 5.

K’an-jan (4,619-5, 466), humiliter,.abaque superbia, Il , 124, 2a

K un (6,145) . gustntn jncundul. -Dulcen dapcs. l. 16, 1.- Gustatujucundum indican: aliquid , Il ,132 , 5.

lino-kan (6,502 ), albns, candidus(Khang-lu) , I , 99, 7.

Kan (7,220), siccua, humore caron: ,l, 121 , 4.

Kan-pi ( 8,282-1.867), pater et ma-ter, Il , 46, .

Kao-Iiang ( 8,584-7,687 l, erquisitœdapvs. Ad verbum : pin in caroet dulce milium (G), I 97, 6.-- Aliter intorpres tartaricua :

l opimun et dulcin.ci-

Page 281: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

08

(lac-tu (255,268) , beneficia. Il, 22,, et a3, 2. Alilcr E, I : Iargaenclicia.

(in: (4,215), radix , 1,019, 4. -- Ra-dicari ,»radicibus uiti, Il , 128 , 7.

Keau-lclx’cou (2,148-1o,296) , prædoac simul hoslis , Il , 22 , 5.

Ktouvho( 5,824,740 ), agrorum ca-nalr-s et vallium Iacuuæ, l, 71 ,610191, 1 et 104, 2. v

’Kwu-louaï (av-7,271) cannlis in me-dio agrorum, Il, 26, 6.

Keou (8,868), lemme, nbsqun justecausa, Il, 109, 1.-P1œ11,-r las, Il,90, 9. -Vcrc, perlccle, Il, 1 16, g,

Kmu-’weï(æ-5,595), si. In bac locu-tionc Iittera ’wcï redundare mihividetur. Il, 1o, 7, et 26, 6. Cf.I, 2 , 3.

K1 (719), menu, l , 80 , 5.K5 (1,092), et, cum , l, 3, 7. - Per-

vcnire ad, I, 56, 5. - Poslquam,Il , 126 , 4. -- Allingere , acqui-parare,1, 81, 2. Cl. Il , 106, 5.- Exspectare , Il , 45 , 7.

E’i-ming (1,449-6,532) , vau , I ,107 , 6.

K141i (2,28141), in pericqu vox-sari ,Il , 46 , 2.

Ki (2,493), prope , l’arc (E) , l, 38,’ 3, et 71, 6. Cf. Il , 139, 4. A lcgit

kl, quo: l[fi-hi (œ.2,411 ), tauliIIum, lilivili-

tium. Il, 26, 8. (T. 88, 6, et 126,4..-Quam pauci! Il, 39, 6.

Ki (4,047) , necesnario opium, Il ,8 , .

L’i-licau (Legs-4,118) , sali: vimi-nalia, Il, 78, 1.

[11’ (4,401), culmen, lanigium , I,21 , 8. -- Exhaurire, ad summasaugustin adducerc, 11,23, 5.

Klvplan (4,504.10,792), tcchnœ etfraudes heu doli, Il , 122, 3.

K’i (4.828 ), aura vilalis , I, 50 , 2.--- Vultûs spccies , Il, 136 , 5.

K i (51’), aquam fluentem 0011i-

ber I , 7g, 4. I -K5 (4,946), saxula in qua: aqun çlisa

1.1212112124 *

spumat. - Tropice: love alleu:dicqum, Il, 103, 4. Interpreitartaricus vertit : Iacessi, irritari.

Ki- Heu ( 8,060-4,653 ) , postez ,deinde, I, 78,6.

K’i (8,285), senex sexagenarius. -Ki-lao (2:8,281),scncs, 1,40, 6. che

clni , cibum appelere , ce recreariVe! deleclari, Il, 81, 6, (:182, 2.

Ki-tou (10,324-2,693) , non solum ,I. 78, 2,0! 82, 6.

Kiwi (341,923), non golum, Il,13a , 6.

Ki-ming (11,929-12,894), gallo ca-ncntc , i. e. primo inane , Il131 , 7.

8530 (12,422-12,358), lame premi,Il , 1 18, 3,

K’i-Iin (13,063-l13,081), nomen cu-jusdam bcsliæ fabulosæ, quadru-.pedorum regis, I, 55 , 2.

((1111318), meuliri aliquid , î. e. faIvaam rai speciem induere, I, 55, 6.Cf. Il , 133 , 4. -- Aliquid adtempus obtincre ac quasi mu-tuari , Il, 58, 3. - Conducere(domum),II , 101, 9.

Kim (2,136 ), familia, I, 19, 7. --Marilus, I, 108,4. - Urbs qunmadministrat primarius præl’eclusqui secundum a rcgulo Iocum 011-.tinet, Il, 6, 4.

Kin-prmg (æ-11 194) regnum quodprinceps habe’l pro lamina , I, 14,9. Vid. ibid. n01. 179.180.

Kin-ping(6,172-617), arma, I, 15,6.Kîaï (99) , quad est inconcussum

(Klmng-hi). - Firmum vilœ pro-positum , Il, 133, I. - Usurpa-tur pro hiaï (8,837) fœtuca , Il,54, 5.

Kiaî (3,178), ediclum promulgue,I, 28 , 8. - Cavcrc,1,38, 5. -Præcavere imminentem Calami-lnlcm , I, 7o, 8.

Kinï ( .914) , aliquid explicare ,euuc eate expouere , I , 77 , 3. --lmqucis cxpcdirc aliquem , v,

’ 1 Z!

Page 282: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGIA .

K142i (11.826), milice : gradins oùl’on s’assied, Il, 3:1, 1. ’

Kim: (623) , simul habcre , duas resbaisera, I , 52. a , et Il, 90. 7. -Solus plura perago, pluma homi-ncs simul refera i. e. imiter , Il ,:7 , 6. - Generatim, universc, I,118, 9. - Subigcre, in potesta-tcm suum redigi-ru, I, 119, 8.

Kian-Ilin (ra-11.378), aurum dupli-cis valoris (or qui vaut la doublade l’or ordinaire) I, 7o , 1.

Kim, (4, 552),parcimonia uti, I,

, a. -Kian , (7,599 ) , inurbane tractarealiquem , 11,. 51, 9.

Kim: (98,64), videra ,1, 13, 5.-]nviacre, l , 1 , 1 - Nota pàssivi ,l, 13 , 8. Cf. un, 6. -- Loge hian,eluccre , clarcscere, l, 101 , 8. --Apparere, I, 8:1, 9. (31:11, 128,8. - Invisere aliquem , l, 90, 6et 7:1, 5. Cf. l, 114, 9; Il, 48,a , et ibid. 89 , 6.

Kiàn (11,662) , in media , l, 38,8.-Viluporare , Il, 18,1. - Bravetemporis punctum quo quia nullonegolio detinelur; inde, Oppor-tuna occasio (ad interrogandumaliquvm), 11,106, a. - Ii’ang-hi Iegil I1iap.-Lege Man, oliuln z

[Han-Ma (am-3,953), otium ,.otio frui,

.1 a 0K’iang-tsicou (2,6394 1,281) , immo-

deralc uti vina; ad vçrbum , gal-lice : sa forcer sur le vin, 11,5,3.lnlcrpn-s A: canari inibibendovina (z-5,829-1a,317 - 11,284).Lege k’iàng , fortin , potens , l ,7 , 6.

A’iàng (51,646), conari,eniti, 1,894),et Il, 121,7. -Cogere, vi adigerealiquem , 1, 99, 6. Luxe k’iùng(1° tono), potentia , I, 37, 6.

Kim ( 80) , amicitiam , fœdus inirecnm aliquo, I 24,3. - Tradercuflerre, Il, 105, 8.

(filao-i (16,895) , mercaturam i. a.mercium pcnuulationem facere,1, 95,0.

a9Kim-boa (5,743-1o,o a), doccre ali-

quem , Il , 119, àKing (10,883), vulgo examinare. -

Usurpnlur pro [de (9,900) inter secontcndere (Kang-hi) Il , 68,9.

K’ieouvling ( 17 - 11,803 ) , colles ,1,105,5, e111, 2,7.

K’icou-t’ie (ac-1,603), collis et tumu-

[119,1, 55,5.Kiwu (4o V), diu. ,-- Diu remanerc,

commornri, l, 43, 7 , et 84, 5.Cf. Il , 61, 4.

Kicvu-youan (cc-11, 1119) , diuturnus,longus, diuturnitas, longinquitaa.

Kicaani ’51-1) , nonam frugum pai-tem in tributum exigera, 1,91, 9:

K’ieau-ls’iouan (4,841506 3 quæroinlt-gritnlcm , i. e. integram fieuperfuctam virtutcm asscqui an-tago, 11,18, 4.

Kicou-lchang (8,706-7,5o7) , veterainstitula, Il, r, 1.

Kin-lounv (914-899) operose Ia-borareo, I, 89, 8. .

K’in-chcou (7,1 126,870), brun, bes-tiæ, l, la , 7. Cf. Il , 26, 8.-Homo insulsus et irrationalis ,bestiœ simillimus , Il , 55, 4, et88, 9.

Kin-Iw (75447-12599), corpus. Adverbun1:ossa et nervi, Il, 119,2. .

Kin (11,378) , aurum ,1, 70,1. -Cuspis sagiltæ , Il, 30 , A. -Instrumeulum musicum ex me ,Il, 61 , 8.

K’ing (1,048) , supremi tribunalisprmses ., Il, 62,8. - Dignitas oinsqui supremo tribunali præest ,Il , 96 , 6.

K’ing-siang (na-6,597), primas mi-nistcr,1, 4 , 9.

King (7,877 ), delineare aliquid ,I ..,a,1.King-km (:1: - 6,197) , constituera

fines , limites, l, 91 ,li’ing (10,901), levis. -- Levea ve-

stes , I, 16 , 1. - Lave efficio,.imminu0,I, 115, 7. Cf. Il, 115,a. --Facilè, I, 16 , 9. - Il»

Page 283: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

3o

die-te aliquid facile, Il , 116, 9.K’ing-chin (ac-10,821), se demittere,

dcprimcre, l , 41 , 6..K’ing-lchaung (111-I 1,575) , pondus ,

gravitas, l ., 15. 4.K’ia-fimg (4,015-11,756) , proprio

moto et arbitrio aggeres cxstrucrc,11,110, 8. lta E. Vid.ibid.not.Alii interprctantur : juxta agro-rum sinus (M0) et anfractus ex-ttruerc aggcres.

K in (9,896), intelligere , intelligen-tia value , 11,55, 2. -- Alicuiintelligentinm indcre, Il, 60, 2.

Kio-chue (9900-5516). nomen c11-jnsdam musices, I, 29, 1.

K’iouan(4,581), trutinari, I, 15,4. -- Agendi ratinais mutalio extemporis necessilatc nata, Il, 15,6. Vid. ibid. 1101. 184.

Kiouan-mcou (6 199-6 211) a i11, 40,8, e134, 5.’ ’ si ’

,Kiouan-luiouan (6,652411) . 0in uisoculiueinvicem aspicere. l, 2 , 1.

Kioua(4,868 bis) , viam aquis ape-rire ut Iiberius fluant , l . 96, 6.

Kious ( 12,902 i , avis cujus vox estanditu ingrala, I, 99, 9.

Kioue-che- lcliijin -( a:-8,709-41-91 ),homo qui barbara et ingrnta lin-gua utitur , I, 99 , g.

K’ioung-to (5,466,844), lunch!) etdereliclus, l , 50 , 1.

KIiÛlmS’f-a (4934-144), inoP’i ege’

nus , Il, 9 ,K’iu (1,084), sbire, discedere , I ,

65 , 4 - Munus abdicare, Il, 55,9. --- Distlre , Il , 24 , 5. - Legeh’iù (2°lono). abjicere , uni-r13, Il,

36 , 8. - Auli-rrc (retundere), Il ,5o, 4. --- Exnuctaurare (militrm),I, 71 , 4. - Destruere , aboiera,Il , 62 , 6.

Kin-cl1i(2,24o-2,125), matrimonioconjungi. «

Kiu-chi (2,591-2,125), magnatis .vel pnmarii præfecti domus , fa-milia. Il, 6, 6

Kiu-pe (ac-5,654), major digitus I

MENCIANA

poilez; tropi.ce: primls inter pa-1123.1, 121, 1. i

Kiu (8,205), tallera aliquid ,Il, me,9. - fromovere ad diguitatcs, Il,72, 5. - Agora, facerc, Il, 152,4. - Vincerc, l, 55, a. -O1nncs,l, 112 , 1.

Kim (1,150), princeps, I. 18, 7. -Principem esse, principis digni-tate augcri, l, 54, 2.

K open; (825-5,434) , un coquinaria,l .1 1 D

K’a (1,120), posse, I, 10, 4. - An-nuere , l, 105, 2. - Ferre , susli-nous, Il, 105, 4.--Velu1i, l, 14,8et 59 , 5. Vide lib. I , cap. HI,not. 185.

K’o-A’i (1,255-4,925) , ejnlare et iu-

gere. l, 88, 2.K0 (4,1511, cette . profecto, il, 82 ,

Sa décidera (J),l,68, 3.-Possc (E), 1,42 , 6. - Eflectus ,Il, 14, 7.

Ka-wang (4, 265-78), turbare et pe-rimerc(l1’hang-hi). Il . 88, 6. K11vulgo signifient: manias.

Kan (1,528), vulgo [il-mus , firmiter,firmare. -- (leur, revers, I , 57 ,5. - Oportet , neceuario, Il, 71,4. - Continuo , Il , 155 , 9. -Jim dudum, ab initia, I,92, 2et [I , 84, 5. - Qui uni tantumrei adhæret qui unam tanlum reifacicm videt. Il , 102, 5. - Sem-per, perpctuo.

Kou (1,8911) , vulgo mariti mater,patris aurores ( K’ang41i ). - Lit-tera auxiliaris , I, 105 , 1. -- Ali-quandqæ usurpatur pro t’rio (l4)et incipit allocutioncm; tum nihilsignifient, l, 54, 4. Cf. Il, 157, 9.

Kan (2,075) , vulgo orphanns.Kan leh’in (cc-8,652) , ministcr nuit

exclusus, Il, 127, 1.Kou (5,755), vulgo causa , causa ,

ideo. - Antiquus , I , 45 , 1. -Antiquus amicitiæ 118115 , Il, 140 ,5. -- lmmatura mon; adversætu; abnlienntio , dissidium ; Vid.Il, Cnp. Vil, S. 35, 1101. 66.

Page 284: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

a PHASEOLOGIA.Kan (8,874), cutis , cramais aficio ,

11, 119 , 1.,Kan (10,458), mercator, l , 17, 7.-

Lege kia , valor , pretinm ni , 1,100, 8.

Kon-yo (115-191), incipere mmicnmconcentum, I, 11, .

Kouan (655) , pileus , I, 94 , 5. -(in-sure pileum, ib. l. 4. -- Legekouàn (5’ tono) pilcum solenni-ter accipere, 1, 106. 2.

Kouan-cl1eou(2,116-2,101), ofliciom,magistranu alicui icommissua , l,75, 4.

K ouan-lchi ac-8 385 . rattacha:11,76,3.( ’ ) P ’K’ouml-po (2,176-1,012 ) , largos ,

ampluh I 471 7’Kouan-ïo ( 7,512-7,646 ), 1111111: , tir

tain, , 21, 6.Kouan (11,777) , vulgo portæ in m

gui confions. - Legs 0mm , usur-patur pro 2.648, inflectere , in-curvarc (arcum). Il, 102, 6.

Kouun ( 12,585) , boapitium, 11 ,101, 9. - Hospilio exciper: I11-qucm , Il, 66, 7.-

K’ouang ( 4,004) , domum reliu-quere vacuum, in en non habitue,Il, 11, 6.

K ’ouang-flm (æ- 1 ,800), homo viduus,

, 51, 2.Kouejin ( 1,53991 ), nous a vulgo,

11, 22, .K ’oucï-k’ouei’ (1 .7844») , venenbnn-

du et tremebundns, 11,48, 2.Koueï-blu (9,866-6,806 ) , ciroinus

et norme ,11,1, 5.Kong 1’615) , simui bubon: aliquid,

I , 86, 5,10190, G. - Alicui durerei communilalem ,11, 66 ,4. -Usurpatur pro 11011113 ( 215) 1101111.9th (m8583) , obeo 1m1-nnl , ollicio langer, Il, 4o, 6.

Kong-li: (866-5,416) 9 Præclaramatit: , tu præclare gestæ , 1 ,45, 2.

K0ung (2,588) , vulgo opifex. --Mi-

5 1

nom un infaioril gradus .feeti, 11, 3. 2. pu

Kong-[11315 (2,845-3,761 ) revenan-tia, vencratio, 11 , 1 , , -Revereri, Il, 84, 2. ’

K’oung-fà (7,275-44), in egertltelnet penuriam denrudera Iliquem ,11, 119, 2.

Kong k 10,416 ) exigera tributumdicturn 40mg, I, 89, ,5. V111.ibib. noças.

Kong-chai (187,171), tribun ,vectigalin, 1, 45, 5.

Il...La: (195), venire. Legs 1111" inducere,

invitera aliquom Id vevdum,1 , 95, 5.

Laï(1o,498), vulgo inniti. -Bonlls ,11 , à, 2.

Long-li (5,748-3,209), in exnberlreut mu ta hinc et inde «111111111111, 1,

89, 6. Vid. ibid. n01. 70.Long-1.119711 (Je-6,511791) . homo cur-

renti lupo similis.Hoc dicitnrde eoqui, dam leviusculio negotiis ani-nium unicc applicat , maximimomenti res omnino negligit ,11, .95, 1. Vid. ibid. not. 124.

Léo (907), vulgolabor. -- Laboribusorgue, 11 , 11 , 1. - Dolorempati, 1, 4o, 1. ide ibid. . notons6. - Exhortari . exstimulare (A),:1111 (H , J) z consolari et euthan-lare. 1, 97, 5.

Lac (8, 28 1), vulgo senex.-Rcvereri,1, 14, 7.

Lac-foui (dt-8,222) , senes et infirmi ,

1, 71, 6. ’Lac-1cm (111-7,194) , unes et pueri,[2’892 9-

Li (775), acutus, 1. 8. 4.-- Lucrnm,il , 59 , 5. - Utilitatcm airent».alicui,1, 1, 1 et Il, 151, 9. --Pro 111cm, i. e. pro re utili, ha-bere aliquid , Il , 8, 5. - chui,Il ,* 5o , 9.

Page 285: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

5a ’lai-mua ( 7,093-Io,395) , urbanitas ,comitas, Il , 1 17, 8. -- Revoren-tiam , observanliam exhibere all-cui, Il, 55, 6.

Li (7,555) ,’ vulgo stare. --

Li-cul-rhi (œ-8,282-9,872), gram, i. e.siccis coulis , aspicere, l, 72, x.

Li-ming’læ-lfioo) , sedulo consevarennluram quam Cœlum nabis nas-cenlibus (ledit ac damandavit , Il,120, 5.

Li-lchi (in-2,740), ûrmus anîmus, Il,59, 9.

Li-pou (11,371-7,407i, tel3 canna-bina quam viginli quinqua fumi-liæ in trilfulum solvcbant, l,58 , 4.

Li-san (I I,93n-5,756), sejungi , dia-pcrgi, l, 8, 7 ct a: , .

Lion (138), vulgo temperans. -Ingenu acuminc , nul judicio præ-dilus, Il, 5g, 9.

Lidng (609) , duo. - Legc [long (5ol tono) , numerale curruum , Il ,

143, a.Liong(4,r157l, vulgo pans. - Appa-

rnlus ad capicndos pinces , l ,29, 6.

Liang ’8,803) , vulgo bonus. -. Na-turalis, a Natura val Cœlo indium,infusus , Il, I25, 8, et 97, 5.

Lie (5,416) , i ncm injicerc in, I,96, 5. - Sp undidus, illustria. -- Præclara- merita , res præclaregeste, 1, 1:8, a.

Lie-Ida (5,86u-io,885) , post vena-tionem inter se contendcre, Il ,68 , 9. Vid. ibid. not. 58.

ion " , vul alluma-Aman-L flaulfllllgiliumgmiucre, 11,44, 5.licou-faung (æ-I2,271) , tradila n

prisois viris exempla , l, 45, 1.Lima-bing (Lt-9,658), torrentis instar

dilYundi, l, 46, 6.Litou-liun ( on I,085), voluptatibus

sine mode ne sine intcrmissioneindulgcrc, l, 98, a. .

Liant-(chou: (æ-4,646), longis haus-übus poux-c. l, :41, 6.

MENCIANA

Lin-fin (2575-91), barrel publiclcustodes, Il, 72 , 5.

Ling-l’aî ( u,o:o-8,683 ) , Spiritûatuais, I , 3, 4. Vid. ibid. notam3 c

Ling-Ichaa (ra-4,902), Spiritûs sta-gnuui, l, 3, 4

La 7,032), vulgo rcdilus (revenu).-Aliquid dam unde redilus per-cipiuntur, Il, 54, 1.

Lo-lching g,-66-( -36),corpore nu-dus, l, 61], n)"

Lou-5st (GIS-2,430), aux imperatoristunnæ , Il, ne, I.

Lou (10,691), vulgo via.- Cursitarepar vins, I , (.5, 7.

LOIN"! (’39), vulgo lurbare.--- Turbu-

lentum lempus, Il, 59, 5.[ouï-ne ,8,505a8,5u7j, coca, I, 95 ,

Laung l 15,987 ) , idem ac loung(1,752), locus cdilus in agris:

Loung-louan 324,811) allum in foresuggt-slum , l , 79, 8.

Lun-iu A www-10,957) , currumn,rhedarum opifex, l, log, 6.

Ma

Ma-liu 4’15,101-7,999), fascia canni-bi, l, loo,8. Vide ibid. not.218.

Mang-mnng-jnn ( 8,216-æ-5J66 ) ,-instar viri lassitudinc confecli, I,

g 51, l. (Khang-Izi).Mao (5,8563, vulgo uræillum. Usur-

palur pro mua ,8,2r3) , une: no-naginta annos nalus, seriez, l ,57 , G.

Mer-1cm (l,9;6-l,850) , matrimoniiintvruuncius, l, ms, 5.

Man (11,615), vulgo porta. -- Paix-slra, schola, Il, l5] , l, et 140, a. -

[Man-hou (æ-5,204) , porta , fores, Il,118, 5, et I50,6. --

film-fin (mgr), discipuli, l, 99, 3.IlÏtng-nlc ( ,031-9,315 ) , stolons ç

surculi , l , 8;, 9.

c

Page 286: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGLA .

Menu-hou (6,649-2,059), pupilla,ll,14, 7.

Menu-ma (15,09’5-15,084), tritium: ,

1 a a ° -Mi-lou (13,065-13,o51), carvi, 1,115, g

9.Bilan-Manon (6022-6540), turban: ,

I, 85, 6. C legit mien-hum.

Man-Eu (1 a,o38-10,042), assentari ,Il! "7a 4-

M in-t’iun (3, 878-1 ,798) , mua-leursCœlum, Il, 39, .

Min (11 664) liches, 1111111111111, ani-mi lu’mine,carens (H. 1.), 11,68,a. K hon hi litteram min , in hocloco libn Chou king, explicat: vio-lentos.

Ming l 1,142), nomeu.-- Nominare,7 Q ’

M ing-chi (w-16) influencera in saccu-

l0, 1, 85, 5. rMing-cltï (busa-2,169), nominis fuma

et rel ganta, Il , 107, 1.Ming (1 ,noo), vulgo fatum , manda-

tum. - Docere aliqucm, l, 103, ’5. - Doeumeutu , Il, 4o , 5.

Ming-Muî (as-3,178) , adieu, I ,88, 1.

Mons-hou (12394-13461), tympa-num pulsare.-- Troplœ, , 1 , 7.

Ming (3,890) , vulgo clams.- illus-tra" ; permienne. - Discos nous,Il, 131, 3. - Acumen oculorum,[1,53. Cf. l , 15,-8.

Mo-yo (4,480-4,992), se nbluere , Il,o , 7.

Mo (5 650), vulgo pneu: pouacrepelades. -- Alere boulines , l,1o, 1.

Mou-1aé8,975-1,797) , nihil major ,-

II, 1 , 8.Mou-ICI. (4,7674 1,929) , gallina, Il,

129 , 6. .Mou - tchi (au-2,652 ), tex-où , A11,

1:9 , 6. .Hong-lui ( 656-2,150), primariusaulæ minuter, l, 87 , 4.

33

N.

Non-major: ( 10.5424116466) , cru-besccrc pro: vemundia que: mimipravitatem prodit (Khang-lli.) , I,

1 15 , 5. -Non-mi ( 11, 33-5,5î5 ) , Vil cen-

seri, vixba eri,l , 1251, 1.Nui (603 ) , vulgo infus. - Legitur

na et usurpatur pro au (7,759) ,admiuere , l, 114, 7. - Immu-tere in ,11, 55, 6.

Na-kîoo (11:80) , luire amicitiam , I,59 , 7o

Non; (8,488), ml [10:86. -- Peti-tu: , 1.57,5. - une Ili nid . Il,141,6. - Attingerc, l .65, a.Sic Tartan interpr.-H, C. expli-cnnt : suppelere, satin habere.

Ni-hing ( 11,053-8,658 ) , 111-cofin-rium fluera . i. e. enta nlveumefi’undi et exundcre , l , 1 16, 7 .

et Il, 115, 7. ANiang-wung (1 164, 045), apem mm

in aliquo reponere, Il , 59, 1.Tan. versio 1 spenndo upicercaliqucm.

Nia (2,087). calamina, l, 57 , 4 et11, 9 , 5.

Nie-1m: (02,059) , nathan filins, Il,

127 , 1. .No-ni (2064-2494), embescere ,pudore sulfundi , 1,47m.

Noung- ou (10,990-1,800), agricola .l , g , 1.

0.

’0 (1 1,7611), aüqnem assentatorielandare , I , 54, 6.

’0 (12,358), vulgo lame premi ,confici. - Auquem lame afficçre,Il , 119, 2.

’0 p’iao (08,975) , tune mari , I,119 , a.

’O a 25 , lm robun,l 47, 9.-itlî , 22111 111?], 111, 313-- Deforc

mis , turp1s "peau , Il , 3o, 7.d

Page 287: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

54

Lege ou ( 1° toua) , quomodo ,l, 25, 2; I , 29,12, etc.-Lege ou (5° toua), odisse; Il, 5 ,8, etc. -- Erubescere aliqua 1e, Il84, a. Vide infra Siam-ou.

Ou-hou (ac-45 ) , quomodo , I, 49 ,9; Il, 115, 9,010.

Ou-h’o (ac-1,120) pour pou-l’a(94,120), non potest, Il , 20 , 1.

Ou-uaî (œ-I,552 ) , quanam in rcconsistât , chum est r obi est r I ,go, I ; 11,82, 5,et 154,9, etc.

0a (4,851 ), vulgo oqua, turbide. -Vilis , contemptu dignus , I , 91 ,5. - Loge ana , humilia, non al-tos , I , 54 , 6.

Ou-lclu’ (nu-4,858), stagna , I . 4, 9,et 117 , 5. M1110 vertit bas luteras11111111111 , zob N° 5,769 , un. 4.

I

P.

Pan-tafia (5,622-7,559) , muros pin-nita terra atruCtus. Il , 1’18, 7.K ’ang-Iu’ legit Fou-lehm

Pompe-labo ( 12,199-6,485-8,284) ,semi canne, I, 19 , 8. Nota. Tem-pora ( la lampa) dicuntur pan(K’ong-hi).

Pan (24g) , vulgo centaure, i. e.non amittere (I, 24, 8, pao-h’i-

( houe). -Pltien!er ferre, benignetolerare aliquam , I, 24, 8 (poo-l’ion-hic);

Pan (3,285), vulgo complocti;Pao-kouan ( rufian ) , custodire

urbi! portas, I , 70, 4.Pan (5 978) , vulgo sævus, nequam.

- 0 rîmere , crudeliter trac-tare , Il), 45 , 6. - Pcnubarc , I ,491 61Le e po in sole uniccare l 9 -e. l1 ,59, 5. - me; 1:. sa:collocare, Il, 49, 4.

Peî(281),vulgo duplcm-àllcpugnare,ndveraari alicui , dilicerc ab ali-que, I , 99, 2.

Pai-k’îouon (4,240- ,515) , poeulumVilaine 101mm , I, 78,1.

MER CI ANA

P’oï-jnn 01389-5466), instar pluvial:abuudantis, instarlorrentis, Il ,6, 7, et Il, 126, 5.

Poli-11c(œ-5,268), paludes, stagna,, 117, .

Pan-tchao (4,065-4,046), palatium ,11,570, 7. Vera. tart.: œgnum.

l”eou-lo (5425-585), rigîdus tri-buti cxaclor; alii vertuut : vir ra-pax et lucre inbians, Il , 109, 8.

Pi-po (2,468-2,419), scrica volu-mina, munera , Il, 114, 7. --

Pi (2,728), vulgo mana est -Certo prœfinîre aliquid, Il ,24 , 6.

Pl (4,774), confineœompnmre, I,99, 9. Lege p’i(1° 1m10), colligere,congregare, Il, 68, 7 ; cf. I, 1o1 .2. -- Adjungere, I, 105,5. -chcpi (5° 1m10) , pervenire , I, 51 , 5, .’et 27, 3. - Causl,grati.’1, I, 7, 8.

Pi-hoa (113-952), mari, I , 75, 2.

Pi (9,725) , usurpatur pro (5,281) ,spargere, Il, ,1.

Pi-tu ( 111-5,268 ) , percipere boucli-cia, Il, 1, 7.

Pi (10,952) , usurpatursro p’i (485)rams; pravitnfi in ulgere , l ,

88,7.-Usurpatur pro p’i (1 1,755):Extendero , nmpliare, , 16, 5.- Excolere terram, Il , 109 ,-8;agrum dumis purgarc , herbassterilcs azoth-pâte , I, 5, 5 ; Il,14, 4.-chovere a ne hommes invia transmutes , Il , 22 ,’ 2. -- -Idem est ne p’i (10,270):

Pi -jo ( 108,875), veluti , quomad-odum, l , 135, 2. -*-

Idem est ac pi (11,158) , lugea-è, l,114,7; 122 , a ,etc.

Pian-pi ( 2244,05: ), familiarisaulæ præfectus T11 prînblpis gra-tîam aucupivit, , 16, 1.

Pionvsîuo (9,774-2,2o3), angustus ,19 9l 1 7*

P’iano (12,229-12,259 ), superci-lia et nues, pue mœrorc . con-trabere, I , 122, 3.

Page 288: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGIA.

Ping-i (7,121-1,808), cœlitus inditanatura , Il, 8 8.

Po-po-eul (458- 608), molestumin modum , importune , Il, 72, 7.

I’c-jnn (888-5,466) , instar viriqui colorem voltas non obtlnet.(KImng-hi), Il, 77,

l’a-i (1,012-2,5 1), duos hominemlatrunculis lu 0re, Il, 55 , 8. Vid.lib. Il , Cap. Il, not.15o.

l’a-Ion (4 985) nungemlo, l 9, 8.-J- Ablmdaintcr cruccre : Il ,85 , 5.

l’a-lu (Quo-5,883), pretiosuu lapisnondum elnboratun , I, 54 , 6.

P’ojan (8,807-5,466) , vultu irato ,

1 1 1 .Pou-bing (10,899 ,658) , Iegati 110-cius et adjutor, , 75, 8.

Pou-ring ( 111-6,597) , auxiliari, ad-juvare , l , 45, .

Fourni-la (8-748-4,460), cupidltati-bus indulgere , I, 57, 1.

8..

Son-koung (6612), omnium magis-tratuuxn primas, Il, 155, 1.

San-laï ( 6,1 12 ) , ai tres familiæ ,scilicetHia (1,780),Chong (1,187),et Tchéou (1,299), l, 90, 6

Son-ting (645,185), ni: tria fercula,i. e. piscis, ouilla , et caro licou,I, 42 , 3.

sa 1,551. , 5° loua, occidere, l, 5,gémira? Il, 5, 6. -- Perdcrc,amitterc, I, 7, 7; Il, 74,9,ct

1 , 9.---Lege ring, exsequiæ, ,41 , 8. - Tempus per quad u-gubria geruntnr, Il , 137 , 7. I

sa (8,806) , color, I, 16 , 1. - Orishabitus, l, 85, 2 et 20, 7. --- Cor-poris habitus, I, 128, 7. - Vol p.tas, Il, 41, 6. - Fanion, Il , 1,2. - Sensu11(los sont) , Il, 157, 6.

Sang- du ( 5,660-4,755 ) , fiction Immunda, l, 107 , 6.

55

Sang (6,155), vu noui.--Colore,,v. g. uborem, I, 93,9.

Sang-ho (æ-4,973) , vivere , Il, 150,6.

Sang-:0 (228,806), apparue, ma-nisfestari in emporia habita, Il,128 , 7.

Si (2,846) , crescere, Il, 87, 8.Si-lcho (3,895.8,284), nudius tartina« (avant-hier), Il, 18, g.

Sion (580) vulgo ana , prius. -Antehabere, anteponere, II, 107,1. -- Antecellere, I, 99, 1. --Prior occupo aliquem (je préviens,je fait la: rentière; avança) , l,115,5.- e calao (5° toua), ali-quem prame are , I , 101, 3.

Sion-Hun ( æ-1,150 ) , prisci princi-pes , I , 86 , 7.

Sian-reng (æ-6,115), magister, Il ,18 , 8 , etc.

Sion-su, (:r-2,45o) , præceptor , pa-gister, Il, 7, 6.

Siang (6 597) vulgo rimul mutuoinvicerin. --’Alium 6b alio ,difl’erre:Il, 84, 7 (Aubauditur h’iu , 1,084).Cf. l, 101,1.-Legesiang 5°tono),adjuvare aliqucm, Il, 5 ,18. Cf.5o, 1, etc.

Siang-iu (in-8,702), un , simul , I,45,5, et Il , 52, 1.

Slang-I171: (oc-1,084) , (ligure, Il,I 21 , 4. - Discrepare, dili’etre ,

Il , 24 , 5. .Slang (10,552), imitari aficujça reiolfigiem, I, 7, 4.

Siao-jin (2,205), vol o, homo tenait,unu: a plolw. -- ir sapiens, mu-nere vel calcin "mon, Il, 28,4.

Sion-honni; (411866) , vestis lugubrhquæ quinqua mensibus guitur ,Il , 141 , 6.

S iao (5,002), decrescere, Le. petite,Il, 89; 1.-Expellere, rçmoverc,l, 117, 5.

Sidon-ou (8,19 -2,925) , embuer: ,me Eudctf bang-hi), I, 59, 9, etIl, 4, 2.

(il

Page 289: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

56

Sir: 353 vul delà dan adhi-6656. l’UnuâÏÆu pu; filin (144),aliquid extendere ut zrectum fiat,Il, 93,

Sin-mo (9,a45-4,o59) , planta: et Ir-bores, I, 7, r.

Sing (a: 3) vulgo natura. -- Na-fui-à béguë nuquid, u, us, a, et

135, 4.Sing-chin (3,9oo-io.987),sidera, Il,

i, 4.Siouan-tt’o (I 1 ,1 19 bit-3,640), digue,

l. 91, .Siu 2,506), vulgo ordo. - Nomen

se olæ, regnante dynufin In(4,750), I, 90, 5.

Siu-iiu (2,68942), tranquille, lente,Il, 137, g.

Sa (5,211), vulgo id quad. - Local,1,43, 8, ct51, a.

S0 (6,054? inducere, inipellere, Il,

l a.pillera Imam ad doum-andain ho-mim v lignifient (CG) : terræ,vel territorii causa, occidere ho-mines.- L e lin, tensionie nous termi-nus, I, 159, 6.

Souycou (ac-6,171) , ali nid sequi ,agere juxta aliquid , I , a, i.

Sa-l’ao( , 88-- 901) torquere tor-quendt7) Zou 6ere, lunes, l, 8,8, 5.

Sou o -69) vulgo numerus ali-mli."-. A’u (talent) , 11, 8; , s.

inge un, arctua’, angustus, I,4 s 9°

Sou (6,264), temporis intervallodistans, l, 46, 3.-Alienus alicui,Il , ion , 6.

Satiné (un 2,310) , crassier oryn ,Il , 66 , 5.

Sou (6,786) , vulgo simplet», purin.-’- une , i. e. immereuter, abs-que merito, Il, 134, a.

Sauf-jan (6,684-5,466) , leniter, Il,128, 7.

Soung-yo (9,963»5,804) , litigari etnouure; val litem nondum di-remplam agere, Il , 50 , 3. Vid.ibid. Ml, "6.

n hoc loco , phraais a im-’

MENCIANA

Soun «a (Io,’o48-4,677) , comitnride unctol , Il, 25 . 1.--Vide ibid.

Ml. 53. .Su (64) , vu m, unira. -- Ali-uem bene ciiI amcere , I , 34 ,. Aliquid nagera , il , 69 , a.

Sec-telle (ma-8,224) , qui nondum ,et qui jam , muant obierunt , l ,i7, 6.

814160 gjubere, l, ;4. S. - Mit-tere , , 9l , . - Alicujus opentiti, I, 5 , 5; Il, 124, 4e! Il, 59,5.-Si, I, 89, 9 et 91, 4.

Swling (ai-114), ’ussa, mandata ex-sequi, l , 16, . Apud Khang-hi ,litiez-æ tic-lin; signifient : film"-luz, minùtcr.

Sus-Peau (bug-2,148) rerum capi-talium prætor, Il , m8, 8.

Sec-ma (in-12,469) , equitatùs præ-fectus, Il, 57, 3.

Sn-tch’ing êæ»:,613), urbi; præl’ec-

tua, Il , 7, 5.580-1014 (un, 5) , minister qui 76v

quia ne o ciomm observationiinvi iabat (Vide Buiüi diction.sub ittcn (un (31 i), I, 93, 3.

Su-lchi(1,5n 13,718), quatuormem-bra , i. c. corpus, Il, 55, 7.

Su-l’i (tv-l 2,651), quatuor membra,i. e. corpus , il, 5, 7.

Su (1,759), vulgo lifterait". Vit, I,in , 5.- Minister, il , 8 , i. -Mile: , l , 15 , 6. -- Justiüæ præ-ses, Il , 155 , 5.--Carceris custol,Il , 118, 8.

Sic-no (ai-3,450) , cumulus juatitîæprames, l,3i,7et76.5.

Su (a 783) vulgo cogitan. - Par-ticuia au;iliarin. Il, 48, i.-Cor,animas (juta C), I, 56, I.

Sic-sin (5,8i4vu,i ), brave tem-poris punctum , I , 82, 6

Sic-teks (4,6778,:84), ni, majores ;ad verbum : qui mortui mut, 1 ,7! ’-

Su-wang (æ- 8),mori, petite; mon,exilium, I, 5, 8, et Io, 9.

Page 290: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGIA.

Su (7,116), vulgo rivalus. - Sin-gulariter amare a ’quem, 11,35, 9.

Sus-tin (7353-7350), I, 100, 8. -Vid. Lib, l , Cap. V. 110:. 118.

T.

Ta-fau (1,,- 7-1,800), vulgo prima-rms [me «tu. - Primarii præ-fecti dignitas , Il, 49, 3.

Ta-Iwu (av-3,755 ) , magna res , i. e.’ exsequiæ , l, 85, 8.

Ta-lio (ai-6,217), compendium, opi-tome, I , 92 , .

Ter-sic (in-64), exsequiæ, l , 87, 2.Ta-tch’in (35,176), il , 61, 8. Vide

Lib. l , Cap. 1V, S. V1, net. 15.Ta-lliang :0963 , peritus ligni tuber.

Juxta et oël , Ta-taiang estnomen viri, il , 98, 7.

Tmt’i (æ-12,651), magna membra ai. e. mens, cor. Il , 95, 7.

Ta (11,118), pervaderell, 126, 2.-Erumpere, salira, I, 60, 9. - In-clarescere, i. e. conspicua ’ i-tate ornari , Il , 125, 4. - di.tum habere ad aliquom , Il , 63 ,2. - Pers icere, intelligere , Il ,127, 1. -- Eniversim , generaliter,l , 68, 8. - Promovere ( fairefaire du progrès), Il, 138, 8.

Taï (112), vulgo une libation. -L0cum alterius lupp ere, Il, 63, 8.

T’ai-no (1,799-2,430),supremus mu-sicæ prames, l, 28, 9.

Taiï’ao.(2,787-3,(5o), in pigritia etotio torpcrc, , 57, 1.

Toi 4,695) v periculum. - PI:-tiâula initiIalllisso, I , 16, 8.

Toi-lu (æ-7,829),iortauis, 11, 37, 4.T’ai" (8,685) , vulgo locus adira,

tut-m. - Præfectus inferior , il ,h , 2.

Tan-tan (5,86540), quotidie, I, 88, 4.Tan-talma («v-3,928), dia et mon,

5 i ÜTêtu-ai (9.707-9.768) , brachiis nu-

l", p ,l.

37

Tang (6.238), vu] aporm. - Cen-seri, haberi, I , 25, 1. - Se cou-formarc ad , Il, 1 15, 3. - Ruis-tere , l, 25, 2. -Congruere, con-venire, il, 70, 5. - Quando, l ,7o, 6

Tang-jou-ho (ru-1 ,85 2-166) , gallîce :qu’y filin! quclroméde y n-t-îl? il,24, 5. Vide ibid. notam 46.

Tang-lau (ai-10,691), suprenrampræfecturnm obtiuere, Il, 43, 1.

Tony-tan; (9 206-21) magnas et ex-celsus, 1,68, 4 l, .

77104111114211 (28645148) , ni inversacorpore suapensua est , , 46, 7. p

Tao-100 (4,556-4,085) , nomen libribiatorici , regni Ta’ou (4,57 ) un-nales continentis. Apud [[911113-hi , sub littera un: ( 4,085 ), T’ai).-wo signifient modo nomen viri ,mode nomen beslize, Il, 28, 1.

Tao (1 1, 1 l7), vulgo via , ratio. --Vir-tutum germen homini nomenticœlitua inditum, I, 9 , a. - neferre, nanan, (ut apu recentîoresscriptural). I, 10 , 5, et 93, 8. --Disserere de cliqua re, I, 84, 8.

qu-lau (æ.1o,691), via , iræ, l, 19 ,

Tch’a-lcng (2 7,445) diacrimen,difliereutia,’3?,3102, 4.,

Tcha-lchoang (8. -l 61) pinguiaet validus, Il???) , b7. 9

Tokai-lang (10,382-5,748), lupus, Il,15 , 5.

Tchan -fbu (5-1,800),homo, I, 80,1.uvunia qui nubilem ætntem

attigit. l, 106, 1.TdI’ang (1,362) , nota præteriti tem-

poris, l, 86, 4, et 87, 1.T ch’ang-chi ( æ-10,026) , experiri ,

tenture aliquid, l, 18, 2.Tch’ang-su (1 ,6792430),bortulanus,

I s 94 a 9-Tch’angotch’ang (2,439), assidue, Il,

4 , o(3,427) , alicui rai prune .5 aTm

Page 291: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

38Tch’ang-mcou (6,23--8,890 , alloie-

re, abundanter cintrera? Il: 96, 5.Tdi’ang (11,629), corpore coleus, il,

100, 5..- randis, vegetua, Il,70, .6...- Lege (living provectiorætas, il, 80, 6. - Senior, Il, 81,. -- Seniorem revereri, Il, 11 ,

gel: 81, 1. - Adaugere, Il, 111 ,5. -- Grundescere , Il. 125, 9. -Planta incrementum, I, 51, 2.

Tchang-mu (ac-2,059) , filins natumajor, l, 7, 7.

Tchang-chan (w- ), duces,supe1:io-res, l, 8, et l7, 58, 1.

Tchao (4,046), mane , tempus matu-tinum, l, 66, 5. - Lege leh’ao, rasubditum invisere regem, l, 66 ,a.-.- Ad suum aulam rcgulum ,clienteluris oflicii causàmdvocare,i. e. eum subjicere, l, .16, 5. Cf. l,44. 8, et 54 5.

Tch’ao-i (ac-,9681) , enliez vestis, Il,59, 7.

Tch’ao-Iiin ( 09,892), .imperaturemollicii causa invisere. Visitalio dic-ta tch’ao fichet in vcre , kir: .vero ,in autumno, 11,50, 3

Tchao-mou (ca-5,976), moue et veso-pere, I, 76, 8

Tdi’ao-tîng (no-2,584), aula,.palatiu1n, V

2 2 8-Tdi’, (2,720), gaulis tribuü, Ï, 89 ,4.

m-Bocoe trlbulum exigera, ibid.Æqualiterdividere, ibid. Vid. not..61. -- Alii vertunt : panada" ul-dcqunqus, quia, iuqnit interpres(apud K’ang-Iu), hoc tributi genus,.quo deoima frugnm pars exigeba-tut , entrnndi ne pervadens i. o.universalis regu a, vcl lex.--’Evel-.10re,,I, 56.. 7. - ,Auferre, toilage,v. g. relique fercula, Il, 17,5.

125’411 2,560), damna in urb0,1, 58, l4.-- aboma mercatoris in foro,I ,57, 7. en Exigerc pretium r0taberuæ locationc, I, 57, q. o-mus villicicuiaccedit nratiunculu,il , 95 , .1 .

Tabou (5,855) , vexillum sericumnommai coloria et abaque orna-i!) , il , 75, a.

MENCIANA

Tclt’m-aiao (10,117-7,415), attenta-torie ridore, l , 115, 4.

Tchm-ldld ( 12,51 685) ,- o acrouler que 49262,12, I, 86,

Tcgoou (1,187), opitulari, il , 118,

Tcheou-lao (ce-11 11 vinm a u-blica, 11,75,’9. 7” m ’p

Tch’cou-nwou ( ,886-8,012) , actealligare, I, 5 , 7.

Tch’eou 11 555) vul un il a-riccie ’1’..- 511191344510 1.

69 , .Tchi .(47), vulgo nota goualai. -

llius, l, 112, 9. Ire, I, 4.1, 5,etc.

Tolu’ (782) , vulgo moderari, gabar-narc. - Manu corripere, I, 8, 4.

Tchi (2,740), vulgo nommai-Usur-pnlur pro tell-1’ 10,066), historia ,memoyales libri, I, 86, 8, et 105,

. ITchi-.m(1o-1 , 759), vir recti tenu; , I,10 , 2.

au»: (5,545),vulgo digital: (55.11,9;

I 4). - Summarium; nliiinterpre-tantin- : scopus, Il, 104, 2.

Tom (4, 1), vulgo galantin. .-Inje stu ium panera, I, 19, 5. -Lege tchi (5° touo),opiime-udmiui-strari, Il, 11, 9, et 117, 5.--Rom-publicnm plucida pace florere, Il,59 , 5. Optime anti , cultura ni-tere,’ll , 108, 8.

Tchi-jtn (ça-122), colligea sereines ,1.199. .

Tchi (6,594), vulgo "du: "du":,çmœu.-solum ,1, 4,’6 et .0,

7aTchi.(6,801), vulgo «in. Lego tçhi

(5° tono) prudentia , il, ,1 16 , 2,et 126, 9.

Tchi-yeou (8,154-11,257), illi qui lit-terusdeferuut. Lina-a khi, tabel-lnrium equo vectum , littera yangune tubellarium podium signifi-cnnt (K bang-hi), , 46, 6.

Tollè(8,252 ,migo «la» .-- linge dû,solùm ( bang-M), il, 99, 9.

1

Page 292: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PBASEOLOG l A n

T du" (8,677), vulgo am, par-venin.--Abjicere; eponere ofiîcium ,præfectunm, l, 78, 4, et 72, 9.

Tchi-Iling (an-3, 761) , maximm re-verentiam exhibere nucal , Il,

un, 6. .Tchi (Iodga) , usurpatur pro talai(10,512), muons quad , in primavisitatione , principi olfcrtur , Il .3, 4. Cf. I, 106, g. Vid. lib. l,

èap. Vl,noMm 6 .Tchi-kiouo (13,248-4,868 bit) , demi.

but dimindere ali nid, Il, 141, 7.Tclu (7,194) , puer, , 89 , 9.-Tcil’i-toou ( 10,537 - 2,053) , pua-

recem nuas, l, un , .Tch’i-tch’i (11, 144), lente, Il, 61, 5.

Tchin (3,358) , vulgo mitan. -Accipere, colligera, Il, 6,1, 8.

Tch’in-ui (6,27 45,507) , ærumnæ ,advenæ tel, I, 126 , 9. 1

Tch’in (8,652), vulgo :ubditur. -Subditum facere allquem , Il çun, 8. --Exercitœ du: , l, 15, 6.

Tch’ing-tchang (3,176-7,367), ver-tutia Ibaolutum opus perficcre,Il, 151 , 5.

Tch’ing-ki (3,55 - 8,0607, conti-nunc aliquid 13131121131111: accep-tum ,11, 52, a.

Tarin un ), prœdîcare, lauda-re, fifi, 8. - Lege tch’ing (3°tous) gallice: un proportionnd d,l , 74, 7-

le’lngëho (as-10,424) , mutuüm fe-

norl accipere, l. 89.1 9-Tch-tclw (5,30941) , pînguem et

nitldum eue , I, 3, 5. à- (Mons)gamin et arboribm nudatua , Il ,

g lim’ohtch’ojm (galba-5,466 ), li-

bere, comme e, l, 73, 6.m’a-ri 31303-2916 ) , pavera ,

limera , , 59 , 6.Telle: ( 9,656 ), intelligere, Il ,

MI , 8.Tchawhaou(1o,173-n1?),vu o airo-

guli.- Reguli digunas, . 49, a.

59Tahoutal’aung (lés-7,852 ), (meri- "

rerum præclarc guitran œredi-tatem 1nde": , l, 39, 8.

Tch’aung-louï (577-1 1, 257), gallîce z

main on mame au aria damachou: qui [laminant la mamealpha, Il, 68, 9. Vide ibid. no-taln 57.

Tchoung-u (na-1,673) , obstrua-e,comprimera, eminguere, I, 119,

Tchaung-kaud (as-1,539): vulgo :i- Anome imperium. - Re ni Ine-dium, l, 78, 8.- lmperi1 amenaismedium, l, 98, 4.

Tâhoung-uo-(m-IJS ), "candi or-dinis litteratus, I , 6:1, g.

Tchoung-u’o (æa4,597), l mediisaecundi, î. e. qui tex-1111m boumobtinent, Il, 64, 7.

Tabou (55) , vulgo dominas. a Di-versari apud allquem . Il , 56 , 4.- Præcipuum , primum boumobünere, I, 67, 5.

Tchou (9,361) , 2’ fana , rivalus vi-vo,i. a. procula pub l in Imme-rlbus , Il , G1, 5.

Tdi’ou-tuu 59.7161451159) , innuphpuella ,1, 110 , 5.

7311111401111an ( 10,11 415,466 ),du. rem repetitis ver in incalcu-do , Il , 48, 7.

Il! (2,719) , vulgo vlflul. -Befle-ficia in muqueux conferre, I; 97, 6.

ng ( 7,445) . vulgo gradus. -- Re-rum granuleux pondu-are , v. g.duorum vîrorum virtutem crami-mre, ac quasi trutinarî , I, 54 , 9.

Tl a 50 vulgo fundlu. -- Per-v(eu’ireî )ÎI , sa , 6. -- 11511119111111

lue (du? (6,844) , moluln lapxs ,I, 75, g.

Tian-MM â620-758), autiquæ leges ,

Il, 55 , .Tian-(fia (437,634 ), statutoruln li-

ber, Il, 112,4.

Page 293: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

4o

. T’ianjan (1,6 5-5,466), tympanononante, l, , 4.

T’ian (1 vulgo velum. -- Cœ-li ratiszglïax: l , 24 , 8.

Tian-Ma (111-8) vulgo imperium. --Sæculum , mundus , l, 75, 3. -Monde, ut in hoc phrasi gullicn ,la chose du monda (aplat facile, Il,

89, 5. IT’ian-lou (œ-7,052),stipendia a Cœlocolleta, Il, 66, 5.

Tian-min (111-4,823) , Cœli populus,Il , 127 ,4. Vid. ibid. notam 63.

T’ian-ming (na-1,200 ) , mlgo 0011imandalum. - lmperium çœlitnsdatum, Il , 8, 1. - Aliqnotieslitterœ i’ian-ming signifient : rec-te agendi facultas nobis nascenti-bus a Cœlo indita (C).

T’ian-tchcou (6,1706.253) , campi ,Il, 130, 4.

Tian-fi) ( 12,255-g,859 ) , aliquidsubvertere, Il, 5 , 5.

Tino-Mm (5, 245-2,663) , lapillos ,gemmas , elaborare et. scalpera,a 54. 5-

T’iao-Ii (4,273-5,936), musions con-courus quem sin li soni harmo-nice conjuncti e clunt, Il, 61, 9.

Tingjou (15,185-8,599), caro cocu,Il, 1 , 9.

To-lo (4,883), negligenter , remisse,Il, 3, 8.

T’ou (1,549), vulgo une. -- Cortexalbe: radiois 1775 arboris mori ,l, 56, 7.

Ton (2,521), vulgo matir-i (I, 15,4).- L e (a, considerare, perpen-dere, , 15, 5.1Vola. In hoc loco,per eram uni-matira illud, dumscriBendum erat : perpendc illml.

Ton 2,693) aolus, Il , 1, 9. - Dis-ciéulus , ’ , :8, 6. - Vacue ,i. e. inermi manu, abaque pugna.

Ton-kiang (na-4,100), peditum pons.Tou-kiun (1 1,940-1,150), imperinlis

palatü princeps, Il, 42, 8.T’oung-lch’ao ( 1 ,140-4,o46), omnes

nulæ ministri , l, 78, 5.Ü

I

MENCIANA

Toung-kia (4,108-a,136), vicias do-mus, Il, 1oo, 3.

T’aung-tuu ( 7,372-2,059) , puer,I, 1,11, 5.

Tmï (1 552) penes ali e111 esseab aliquo pendue, La, 8. ’

Tsaiï’weî (5552-159) , locum , velsedem quamlibet occupare , Il,8a, 6. -- Muneri publico præfici ,Il, 109, 7. C . l, 56, 4. - Regiadiguitate pot1ri , l , 88, 8.

T’saï (3,126). - Facultas cœlitusinditn, Il, 84 , 1. - V11- ingeniupræditus, Il, 1 1o, 6.

T’ai (1o 415) vulgo divitîo a .- Inna’ta faêultu , Il; 1:18:81,"

Ttaî (10,888), annus , Il, 46 , 4. -.--Servire alicui, Il , 4 , a. - In-cipere, Il, 56, 71.-- Littera auxi-liaris , Il , 1 1 , 1. -- lmponerealiquid in, Il, 1 1o, 4.

T’ai ( 11,366 ) , grutus , venustus .l, 16, 1.

T’saiïrîn-tdIi-ycau (ne-9,245-41-3,o49),

leviuscula ægfltudo, I, 67, 1. hT ’mn (6,159) , alicubi natus , 0mn,

I, 98, 9. - Il, 58,2. - Populi resfamiliaris , I, 18, 3 (K hang-hi);

Ts’ang-Iûl (:78-n,575 , horrea, l ,38, , et 94,1. Clll , 4o, 7.

T:’ao-I1iaï(8,g’56-8,837), herbas, Il,

20, 4 , et 7 ,5.T sa (792) vulgo (une. - Forma i. e.» recta ratio, que bominum agendirationis regula est, ll , 84 , 9. -Exemplar, 11,48 , 1. --ln:1itari,refene aliquem , l, 98, 4.

T mira (2,081411), indefesse, diligen-tissime, Il , 151, 7. - lndefessamdiligentiam adhibere, Il, 139, 4.

Tee-in (a,g40-11,857), misereri , Il,, a.

Tee-13121115 (4,264-963) , Tuber ligna-rius, I, 109, 6.

Tu-chin, (5,161-6,147), multo 111a-gis lugeri, l, 44, 8, et Il, 107, 9.

Tu: 8,989), idem ne 1;aï(5,395),c mitas ,-lI , 8, 7.

Page 294: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

un! 115201.0le .T Je (10,417) 9 vulgo rapt-chaulera.

--l arbinexponzre (l), il, A, n.-Olllcium, muons, .1 , 73, 4.

Tac (10,459), vulgo Infra, homicida.-- ocere, ofl’endere, lœdere, l,53,8, etôo, 6. Cf. ll,4, 7, et132, 4.

11’600,

campe lue aliquem, I, 7o, 8.T t’a-min; (01,200) , sax-monel, l,

5s, a , et 63, 6.Ts’oing (ca-12,298) , bnmilem et

oblequiosum eue. Ad verbum :nouure et cedere, l, 60, 5.

T u (11,136), reprehendere , corri-pere. Il, 18 , 1.111 hoc sensu, auusurpctur pro (10,213). Lege chi(ut lehm: ne), lolummodo , Il.95, î ire aliquam, l, 27. 5.

kai (11,354,659), species ligo-nia , l, 45 , 6.

chng-i (4,0226, 544), «langue, ll ,

1 19, 3. ’Tseu (a 059) vulgo filins. - filiali-ter , 11m.; filii , 1 , s , .. - Ali-quem muquam 61mm hectare, I ,45, 9. - Nomen dignitatis, Il ,62. 7. - Tu, l, 99, 9 , etc.

Tua-li (œ-2,623), populos (E), Il," 85 , a.Tsi-wcî(l,o46-159), vulgo addignîv

tatcm regiam pervenirc.-Locu1n,ledem occupare, Ï, 87, 5.

Ts’i-ls’i (3,183-œ), mais mimi mo-tus, Ï, 13, a.

Tu. (6,307) , "fig0 lue, l, 17, .l, 25, a.

Toi-fin; (na-6,31 a), ægritndo, La 2,6.

.-

morbus, volox.-Iratul, minax,

Td-t’nung (ac-6,357); merlans et do-lor, Il, 93, 4.

T 11’ (10,838) , amicifinm luire c:1maliquo , eu1n amice excipera , Il ,67, a , et 69 , 7.

Toi-ta-ich’ing (10,8Yo-1,7o7-5, 176) ,vide ta-tch’ing, 1 , 61,3

Tx’i (13,239) , vulgo aman.- Con-ferre. comparut: (C , Il , 99, 7.--Æqualin, Il, 85 , . -che tu:

), vulgo verba.--Alloqui,

4 1

sensum habetlitteræ t:’ouî(7,97 1):

mêu-lchi-fo (11:76,:4 414,054 ) .venin, e vili tell, inl7erius comma,I, 86, 4. -- Unurpltur pro (chai(13,241) , venerabundus , Il , 4H,a.-- Summum oblectamentis ab-stinere , I , 80, 6.-æ-kiaï (3,178),cor suum mundare (ml), Il, 30,7,

Tsian (10,487) , vulgo 537.01.20: , "a

lia-Radis, imperitus, l, 105, 8;Il, 94, 9. - Nobililùtem enferrealicui, Il , 97, 3. -- Aliquem incontemplum adducere, I , 60 , 6.

Tu’an (10,708),vulgo paillant tertre.

Tsian-hing (214,657) . iuxta inter-prelcm C , implern corpus, Le.naturam «nm cxhlurire, Il, 157,

’6. Vid. ibid. notam 171.

Tsîang (963), feretrorum opifex , I,61 , .

Tsiang (2,196) , vulgo nota Iç’ulurî ,

(l , 66, 2; Il, 17. 7). - abebn(B), I, 85, 5. -Accipere , sumere(ut apud recenliorcs linguœ si-nicæ scriptores), l , no, 8. -Adjuvarc, Il . 8, 1. -- OHerre, ll ,72 , 5, et 137, 4.--0portet, ne-ceue est, l, 91 , 7.

Ttîang-weï(œ-5,5â5),gallîce : ilfaut

qu’il y au. . . luta A . litham:tsiang-weî idem sonant ac pi-ycou(2,728-4.028), l, 91, 7.

Ïîiang-tchaung-souï(æ-7,8154,665),

asque ad finem anni, l, 89. :1.Hic tsiang nignificat parveni.ra (E).

Ts’iang-tsc (3,180-10,Æ59), lædere et

damna ailles": , ll, 78, 4.Ts’iang-mo (5,619-5,246), domùs pa-

rietes , Il , 57, a. l. Ts’itw-aauf (75062-2383). mœrore

confici, l, 46, 3.TJ’io-fou ( 1,882-1,961 ), faminæ ,

mulieres, l, 106, 4.T1ia-wen(7.531-3.783) , moderari et

arum-e. Il , 19. a. Vid. Lib. Il,Cap. l, nui. 23:1.

T370 (9,262), vulgo clona. - Ope-rnm ab cliqua mutuarî, l, 89, 4.

(2

Page 295: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

62 MENCIANATs’ln-leou ( 2.2854516363 ) , moulin’ apex (Khang-hi), II, 99, 7. Mulü

interprctes explicunt ls’in-lcou :damna par: luperior qua: in npicemdesiuit et moulin cocumini simil-lima est.

T 1’111 (9,887), vulgo diligcre (L102 ,

6). - mimas, I. 52 , 1. -Alicui accedere , adhærcre, I, 72,2.-Ip8emct, Il, 92, 2.

Ts’in-’aî (252,968) , amore prosequi

aliquem.Ts’in-ma (te-6,690), amiciuime,cou-

cordisaime vivcre, I, 92, 4.T s’in-lt’i SŒ-5,183), consanguinei et

aulnes, , 65, 9, et Il, 155, 5,Ts’iu-lr’in (2:4) , diligere parentes,

Il, 11, 8, et 126, 2.Tsing (56), vulgo punas, Il, 42, 7.-Tu’ng-ti (and ,557) , ang in novem

quadra: divisi, I, 91, 5.Vide ibid.noIam 105.

Tc’ing (2,897) , vulgo animi motus ,a «tu. - Roi vernes (réalité).l , 26, 7.

Tsîng ( 5,844 ) , vexillum plumailglobulis quinquecoloribusiu sum- ’m0 bastili peudentibua croate,Il, 75, 5.

Trio (5,597), vulgo omnium , Il ,109, 9. - Usurpatur pro trio,(11 ,882), uvicula , Il, 10, 5.

Trine-me (7,827-5,655) , ab homi-nibus se distraberc , disjungere,Il , 7 , 5.

T s’iu (10,600), vulgo futinarc. -Lc-ge ts’iu (5° tono) usurpatur ro1171180592), sco’pus (but), Il107,

Tain-hic (252-384), vit ingenio etvirtule prunus, l, 57, 5.

T10 (1,008) , vulgo milu. 111-no(3,819411). tandem , denique, Il ,7l 1 9-

T m-jun (ct-5,466), subito, I, 9 , 5.Tco-eul(1,572-8,292), redendo i. e.

facîllime abaque Iabore, I, 91, 7,et Il, 51, 5.

T so-ycau (2,589- 1, 124), vulgo a da-

lrî: et a sinisa-h, Il, 25, 5. - Mi.nistrind regis lama scdcntes, 1,32,6. - Discipuli , Il, 57, a.

T sojan (10,780-5,466), instar viriunimo commoti, I, 45, 4. ’

T30 (11,626), vulgo Jmlprum.- Di-verticulia utor. Aütcr Khang-hi :mec arbitrio obsequor, nec curaæquEtate aut ritibus convenire u-tago. Il, 51, 1.

Trou (874) , vulgo tuyauta-e. - Exi-re tributum hou, l, 58, 2. -

id. ibid. 1101. 174. -- Solvcre tri-butum hou, i. e. agrum commuaiopera excolere, I, 91, 9.

Ts’ou-lo (2,681-9,o45) , diem obire ,Il , 46, 5. Vide ibid. notam

Ts’ou (8,852), vulgo herba, grami-

M , I , 79 , -TJ’ou-hoan (œ-1o. 54), oves et une.(Khang-hi), Il, 87, 6.

Twuï (8,150), vulgo culpa. - Cul-pare , , , . - De elicuius cri-mine statuere, Il, 44, 6. Quidamvertunt: aliquem tanguam crimi-nio rcum Inclure, ac obit: panaafficcre. rTs’un (2,066), Vulgo murmure. -

Inesse, Il, , .5. - Gril-i ,Il , 126, 9. -- Superltitem eue ,intugra lvaIetudiue eue, Il , 127 ,7.

Tr’un - sin (tu-2,727) , conservarc .fovcre all nid in corde , Il , 52 .5. Vid. ibul. notam 124.

Tian-1mm ( ac-78 ) , sospitari au!perire, I, 5, 5.

T l’un-to 2,758-2,521) , confidente,perpe dere, I , 12, 9.

Tan (5,757 ) [vulgo magma. - Cu-n1n in rem impcudere, enferrel, 74, 5.

W.

WaÏ(l,786), vulgo «un. - Impro- .vieux, inopiuatus, Il, 119, 6.

Wang( 78), res un: peul-mdare(Khan; hi), I, 28, 5. -- Maire ,

Page 296: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

puruszomcu. 43 ..I, 5:1. 2.- Potin, Il, 5,5. -Non est, non eniuit,abelt, ",54,1.-U2ur atur pro umng (2,741) ,obliviscia îcujus, illum nc-glî etc,cnræ non babere, Il, 155, .

Wagig-ji (2,678-600) , ingredi, Il ,1.

WanÎg-so (5,584lzis-5,211) , regia pa-latium , lulu, I , 114, 1.

Wung-IIian (4,045 - 9,864), eminusupicere, Il , 156 ,4.

Wang-wangjan (mua-5,466) , instarviri , obverso vultu , fugieulis;I, 65 , 5. Aliter E: instar viri ru-boutis. (Khang-III).

Wang (8,127), vulgo "la mptandi:fifi; i Mm. - Decipere , Il ,44, 1. - Retibun prædari; Ili-quid subripere . I. 8o, 2. à Nonest , 110mo ut, Il, 68, 2.

IVang-min (an-4,822), po nlum Ia-guais involvere , , 1 , 6; 88,

170 (5,655) , v m. - Metcrîu ,i. e. corpus, I , 84, 9. - Ho-minen, I, 102, 8; Il, , .-Do-num, mumu , Il, 1067, 5.

Wü-fa (2,714-4,054) , ventem 00H10viliorem indue , v. . ne qui. medinoscaf, Il, 57, Ï.

IVeï (1,055), vulgo parieulum, ptriculù objicore (I 6Amie et sollicite , Il , 127, 1.

Weï-Ii (1,895-1,1 14) , horrei publicipræl’ectul , Il, 7o, 5

Wcï (1, 16), vulgo IMJMMJ -Fermi ioem incutere alicui, l,65 , 6.

770i - mon ( æ-4.658 ), formidand

potenlia , I, 106, 7. -Weï-wei (2,574415), altos et angons ,

1 1 5-Wai (5,595) vulgo me, mm. -

Hibere pr’o, I, 11, . - Ali-quem magui putare I - ’-Perpendere , l , 11.0 ., Addivin! incumbere , Il , 151, 8.- nice studeo, sans!) ut, Il ,127 , 2. - Le? mu" (5° tono),menins causa, , 14 , 1 ; -- 22 ,6, 95-51, 1 ; -56, 6;--4o,

,1,.)---

9, etc. -Qulu, I , 72, 7.-Id-circo, I, 4.6, .-Q1mnvie, lien,Il, 2, 5.-- n,lI, 1o, 5.--A,ab (qportverbum pas"), I, 17 , 8.-Nola dutivi, I, 72, 4. -- Swi-waï (5,211-115-13), quantum ad,I , 75, I.

Woï-clai (ut-2,250 ), avi spiritual .in parentali Iacriücio, repraucn-tuc, Il , 82, 4.

Weîoolni (cc-2,406), instituere forum.Vera. tant. : inoboue forum , l ,79 1 9’

Weï-chi (ac-10,052) , exponere, ex-plicure venus, Il , 108

Weï-clai (:0- 12,510), victum libicomparure, I , 93 , 5.

Woî-chaaï (In-4,851) , babel-i, cen-aeri aqua , Il, 151, 1.

Waî-fi: (m»4,o54),lugubre1n venem

genre. Il, 22, 6.Waï-fizu (av-2,150 ) , pecuuiæ coe-

cervaudae Itudeo, l , . a.Weï-fin (111-95), humanitltem exer-

cere, in alios beueficil conferro ,I , 89, a.

Wcî-Irian (œ-11,662) , paulo n10: ,p I, 10 , 5.

dekoua (as-1,559) , regonm gober-nare, I , , .

Woî-li (av-775) , ad luorum incun-bere, Il, 151, 8.

Wei-neng (103,488) , ne , I , 18 ,a; 24.4; un ull, 18. 2-

Wczz,ang(.c.1,351), 111010111 nervure,

,5.-

Wc’i’èï-ci (na-5,17 ), vulgo 0111114111911

(l, 79, 1). ’- ui unius commodnconmlere, seipaum unice aulne,(un égoïste), l , 118, 8; Il,151 , 9.

"’e’ïvtchi 01-41 vulgo pro 00 loco4...,15 7135-111 eo (4mm:herbas) , ibidem.

W013 tchin ( ara-5,750) ,publiclmmrerum a ministratiom vacere , I,79, 6. -- Regnare. Il, 7. 8.

Weï-tchoung (ID-6,656), consulmultitudo,ll,8 , 2.Cf. ibid.uonm95.

ev-

Page 297: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

44Woî-tou (un 1,240) , urbem admi-

nistrant, I, 72, .Woï-yan ( 409,937 ) , censeri sermo-

nea , pro sermonibua baberi , Il ,151 , a. -- Alicujus verba præten-dom, eisque inniti , l , 92, 9. Ali-ter A : verbal alicujun magnifia:exponen. Allier vers. tan-rien :discal-e verbe. - Si ifieare(avoir une signification), l , 144 ,a. - Sic etiam apud Khan -hi :Pi-(chi-weî-yanvpi-yo (1,867414:-9,937-i,987-55) , littera p: signi-fient : matrimonio conjungere.

chï - flou ( a) - 4,028 ), babel-e, l .7l a 9-

Weï(u,ug), vulgo uhlan, mi:-ure. - Evitare, drogue, I , 54 ,., et 5 , 4. -- Discrepare , dif-

?are , l, 88 , 8.W art-licou (3,783-8,031 ), aco picta:

vestes, Il, 97, 7.FVoujan (3,066-5,466 ) , non eue

apud se præ vchelnenti animimatu, I, 103, 5.

Won (5,454), non, minime, l, la ,6. - Nuli, 1.6,4; 12,2;25, a:76, 8. - Rem nihili facere, quasinon existent, Il, 65, 5.

W ou-fang (ac-5,826), ùnmmflolijmœ;(un: fuira acception du pommas) ,Il , 27, 3. G: nulll ratione habitaregionis ( fizng) val generis ondequia on!!! lit.

IVou-fisï ( æ-u,oSn) , vide, 1., 62 ,8, et I, 27, 7.

N’en-hoca (æ-2,688 ) , progenie or-bari, l, 7, 4; Il, 19, 6 6:7.

IVou-i (na-115) , non desiatere . Ï,l0, 6. Idem est ne won-i (ct-2, 395),I, 39, l.

IVnuji (05,864) , gallicc : on moinsd’un gour, il , 3 , 6. Idem ne pou-

(9’ l I! a: l.Won-b (ac-8,873). noll agora aient ,

l, o, 9.[Vaudou (av-1,853), vide , I, 4, a.lynx-kan (œ-I,178) , Ï , 29 , 9. Vid.

ibid. notam , l I9.

MENCIANA

Won-hou (153,735), Il, 127 , 7.Vid. ibid. notun 66.

Won-mîng-lchi -tdli (æ- I,I4a - 4l -3,345), anonymus d’ itus, i. e.(J) quartus digitua , l , 93 . 4.

Won-us ( œ-64 ) , vulgo multi roi va-sard (I , 109, 4). - Abaque ne-gotio , sine diflicultate , Il , 31, .2.

Won-tao (na-11,117) , vulgo non au,non pige! recta norma. - Nonnunverunt, l, Io, 5.

Y.

Yan (5,443) , nota interrogationin,initia phranin, I, 18, 5; in medio,Il, 14,9; in fine,l, 48, 7.--Quô,Il, :3 , 5, - Eumdem senauhabet ne hou (43) vel in (3,829 ,pont adjectivum, Il, 135, 5.

l’an (9,937) , vulgo loquifi- Medi-tari, cogilare. l, 57, 3; Il , 6 , 3et 48, n. - Id est , id signifient ,Il , 97, 5.

Yen-lu (ac-10,427), sermonis mini:-terium , l , 73 , 4. Vid. ibid. ont.l w.

Yan-u (I n,a44-8,806 , orin habitus ,I,88,2; Il, 117, .

Yang (I 16), capta; respondet fluera:fou (255) infra, l , x8, 7; Il,127, 8.

Yang (3,476) , vulgo contigu». -Pana securü,’l, 50, 5.

Yangayangbjan (4,939-0-5,466) in-star illiun qui cor orin torporempanlnim excntit, l, 43, 7.

Yang (12,351) , vulgo murin. -Loge yang (5’ tono) exoolero ,urate, l, 93, .

Yang (11,809). ml, l, 99, 7.l’an (9,854), vulgo quorum - Ali-

uem in via sinue, illi iter inter-cudere, 1,67, a; un ,4; Il,57, 5.

Yen-no ( l 2,437-xo,623) ,famem suumexplore, Il , ’58, 9.

l’eau 0,095), amicu1.- Amicitiam ,societatem inirc, l, 9: 3; Il, 64, 9.

Page 298: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

PHRASEOLOGIA. 4Vl’eau ytou (2,48941) , diligere inve-

ntas, l, 1 , 7.l’eau-houri (5,04 2,875), annaux: ,

advenu: res,l , 119, 7.Yvon (3,725),loc1u, 11,43 , 9. --

Qui, que, qnod, l, 112, 5. -(lieur, l, 3, 1.

Ywujazl (ac-5,466), lœte , alacrîter ,Io 409 7*

l’eau (4, 028),vulgo bahut-Id quadqui: pouidet, l, 45, 3.-- Aliquidmagni putnre, Il , 65 , 5.-- Nil],gloriari aliqua re ,1, 68, 9.-Leycou (3° :0110), adlmc , iterum, ,97. 5HI8. Full. 21.4; 46. 4;50, 1 , etc.

wafb (ac-4,034), lugubrem ves-tem genre, Il , 22, 6.

Ymu-foung (Œ-2,19l), alicui princi-patum conferre , Il, 110, 9.

Yaou-hio.(m-3,369) , inniti, gloriarialiqua re, N, 65, 1.

l’eau-bing gaza-9,658) , idem ac yaou-wei (sa-5, 95), menue et Inviteragora, Il. 59, 8.

l’eau-Mu (æ-6,544-3.819), proton ,

proficio ad,lI, 121,1. 1Yann-jan; (cc-10,298), configure , Il,

109, 9.l’eau-Han (in-9,864), videra, l, no, 9.l’eau-Ring (ne-3,032), remunerarl ,

Il, 109, 7.Ywu-lvunflg (111-581), incluencere,

I, 113, 1.l’eau-[mua (œ,1 1,112), peccarc, I,

771 7’

l’eau-li (œ- .093) urbaniutem ex-hibere, l, 22:9.

l’eau-ming (in-1,120) , Id A Cœlopendet, Il, 56, 9, et 57, 1.

l’eau-us (0-64) , impendere coran: ,I 1 509 9.

l’eau-no ( (ai-1,129) , præfectua , I ,

371 8:41, 5; 799 9i Il! "11 14, 7.l’eau-un (in-10,476), mon", donum

tribuere alicu1, , 114, 9.l’eau-Mû (no-782), modum nervure ,

1 99 l-

Jhou-u’ing (œ-Io, 1 2 ), interrogat: ,

mincitari, l, 74, 67.

Yaou-weï(mn5,595). animum aucuneexerere in agenda , l , 68 , 2 ;85,3;11, 11,3;24,4;45, 4;l133, 2.

l’eau-men ( œ-8,37o) , suaire, l ,120 , 8.

l’eau-yawl (Œ-9,937) , dieu-o , loqui ,I, 11,2; 74, 3.

Yum-youaï (ut-10,572) , chuintera , re-Ç listera I, 25,8.

l’eau-.1111 (4,899-5,466) , densarumnu ium apparentia, l, 9, 8.

1’0qu (5,788 ) , vulgo voluti , -surpatur 103mm 6 1 1 e ex1.45.4(EiÎ b7)” ’

l’eau (6.171) , vulgo, a, «a, 1144 97. - Veluti, Il, 62, 2. - Adhuc,l, 82, 5.- Sequi , il, 75, 8.

l’eau-yaou-jan (mas-5,466), inltar viri1136.1, 64, 2; Il, 60, 8.

l’eau (11,108), vulgo lier fiacre. -Familiariter vernri cum aligna,com eo Imiciüa conjungi , Il ,35, 6.

l’eau-[au (13,053-13,051), cervi, l ,3, 2.

Yo (- 5:1 fœdus luire com aliquoIl’:711?’1’, 7. - Quod in re præ:

cipuum est , rei somma l, 48, 5,Yot’ao (12,732-11,804) , nvi solli-

citudine angor, Il, 4 , 1. Videibid. notam , 41.

Yann (575), capot, I, 104, 2. -l’audit-no (ra-1,7595)

littentua , Il , 6Yann-niant: (1,064-4,91 1), nqna c

fonte scaturienn, Il , 2 , 4.Yann-yuan (5 126-0) fuguerauidue , 11 , 45’, a. ’ ’

l’ouun (11,129), vulgo "motus. -E longinquu ragione advectus, Il,56, 6. - Lege yauan (3* tum) re-movere a ne ,1, 12, 8. --Aliquidspectarc tanqmm longinquum ,v. g. iüncria spatium , l , 1 , 2.

,4 primi ordin in

Page 299: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

46 MENCIANA PHRASEOLOGIA.l’ouo ( 2,856 ), vulgo [Mari -

Gaudio allicere aliquem, Il, 22 ,2. - Diligere aliquem , I, 75, 6.

l’ouc (4,013) vulgo loqui.-Id est, idsignificat,l,25, 7:06, g; Il, 29, 2.

l’une (10,572) , vulgo "motus. ---- Aliquem bumi sternere , Il,68, 2.

Young (2.138) . vulgo capa-e. - Orin ihabitus, Il, 46, 1. - Miquemindulgente: habcre, Il , 127 , 2.

Young- k’oumlg (av-581) , rimulz,foramina , v. g. portamm un fe-

nestra-nm, Il , 130 , 3. Vide 1’115dom notam.

Young (6,164) , pro i(115),p02t lit-htteram un (11,623), I , 82, 5.

Young-Mu (6,474-6,305) , vulgo ul-cu1.-Vir curunl ulcera, Il, 56,4.

Young-mu (12,426-12,321) , cibosconcoquere et pante, I , 93 , 9.- Epulæ, convivium, Il , 114, 7.

l’uu-ni (1 1,952-1 1,979), nous cœlen-

tu, juta E. Alii interpretauturnubes et mus cœlestil, I , 36, 7.

Page 300: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

ADDENDA

A!)

MENCIANAM PHRASEOLOGIAM.

«nm»-A.-C.

’Jn-i(2,102-171), quia et laboriaremissio, II , 150, 4.

Chang(2,208), vulgo addm. - An-tecel ere. Il, 149, 3.

Glu-tri (6,994- 7,21 2), a! terrœ et fru-gum Spiritus , Il , 146, 8.

Chi-ts’ia (201-5882), concubina 2dlatus alicujns mineur, Il, 156, 4.

Chi-lrian ( 12,310-797 ) , dapes, inmenu, ante uliquem apponitæ,ll,156 ,

B.-F.

’E (3,205) , penuria laboure, Il,1 , 1.

Fan (12,329), vulgo aryzu coda. -Lige [un (2° tono) comedcre, Il ,1 .

Fangvtchang (5,826-5), npatium de-cem pedibul amplnm occupure ,Il, 156, 3.

F0 (2,708). Volga runm , itcrum -heure, Il, 142, 3.- Aliter veniotartarin : vices repeuderc pren-dre m revancha ) . Quidam eguntfaon (32 toua).

Feu (10,413), vulgo nliquid humai:porta". - Inuiti cliqua r3 , Il ,1491 9*

a.Han-kan (3,873-57),Aterræ 211111121

que, deficientiblu inhibas , ori-tur, lI , 146, 9.

HLung (5,695n5,660), victimæ, Il ,146, 9.

Hi-Iu’an (10,746-10,662), angustumveltigium quad vix latam hominioplantam capit, Il , 148, 9.

Hiang-youan (11,251-1,064), virtotius pagi optimus . boneatissi-mus. Liner: yauan legitur 3° tono,et tune endem est ucyouan (2,392).

11 , .59, 3. .Ring-fi (9,658-4,917), agere secun-

dum legcs (a Cœlo constitutu), Il,155 , 9.

Hing-L’i (8,703-11,006), excitari 1c.aliorum exemplis) et anurgere advirtutem), Il , 145, 5. ’

Bloung-li (576-2,623) , vulgo fram-nalu major et frater Mm minon-Soror natu major et soror natuminer, Il, 56, 7.

Hou" (1,513), vulgo nuent. - De-llectere (sensu neutro) a recta via,Il, 155 , 7.

Hun-hon (3,89143), tenebræ, c2-ligo, Il, 148, 7.

Hou-pan (9,355-1o,450), milites stre-nui, Il , 143 , 8. illzng-tuu dixithou-peu, quasi intelligeret : militestigridum instar acres (E)

nanan (7,950), vu o 1mm. - Innliud tempos dl erre, Il, 152,6.

I.

I-Icüm-aul (1-11,66218,337),. Id ver-bnm : un: tantum rima, c. a. levis-eimum intervallum , Il , 145 , 1.

1(115), vulgo uti (se unir), ut, cau-sa. - Sœpiuime hac littera acen-

Page 301: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

48

sativum denotut,I, 98, 1; 102, 3;11,32, 5 et ibid. notam;104,5.elc.

I-kaa (1,8088, 282), unam rem comalla comrîono, comero, ut emmi-nem utranam alteri præponderet,

Il, 158, 7. -lu (2,340), vulgo nomen maniât. -Momie angulua , Il , 149, 9.

lu (8,202), vulgo dure. - Se lub-jicere ulicni , I, 9, 6. Lege iu (3°tono),ndiuvure,l ,98,1.--Iu- i(2;-9,723). crcipere, v. g. bene cia,

I, 60, î

Jung (2,697) , vulgo culmina. -Jung-pi (av-8,621) , brachinm exe-

rere, (amendera, Il, 150, 1.lin-min (91-4,822), ai. magistraux

et plein (C) Il, 152 , 8.Jan (8,925), 2° (ana, comedere, Il,

1 , .K.

Kc-Itiu (12,061-1o,84o), currus bel-licul (K’ang-hi ). Ad verbum :currus corio tectus. Il, 143, 8..

Kim" (99), vol o aumiliari. Legelia : bien (w- ,466) , derepente ,Il, 14 , 9.

Kian (7,599) , vulgo aligm. - Quirem lummatim agit, Il, 157, 8.

Kiao-kiaajan (1,407-æ-4,566) , Ill-perbe et jactanter , Il, 158, 7.

K’iwu-min(17-4 822) agrornm .polos, Il, 146,6. , Po

King (7,8 7). immutabilin Igendinorma, I, 161, 9.

K ing-lc (214,719) , consuma, incon-cusn virtun, , 155, 7.

Kiauan (5.843), qui, virtutis ser-vandæ mon, male a 0re abhorret(Y). Aliter K’ang-Iu, ibid. præ-cepa, præproperm, Il, 158, 2.

K iu-kiu (10,736-0: , (vir) gravis ,maronne , qui di elle. aditus I12-bet , Il, 159, 6.

K’iu-tchini.(12,568-12,526) , citatiaequiu ve ’ J), Il, 156, 4. Quidam

2002111111 in)

interpretes vertunt : agora eut-ru:et agita" squat.

K’a (4.139) . fruclur. - Lege wa,usurpatur pro un (1,952) : remi-nam alicujus Iateri assistere, Il ,144 1 5’

K’a (7,132), ordo, Maries, Il, 153, 8.

- F0112, Il, 26, 4.Koua-ya (2,165v4,606), imminuerc

(coulis) desideria qua: ad 199,-quinque «mon pertinent (Il) , Il,

156 , 8. - 1Kouaï-tahi (8,617-5,405) , euro mi-nutatim concise , qua: tortu fuit,Il, 157, 3.

Kouan (12,383), diversari apud uli-quem, Il , 153, 5.

Kauang-hoeî (581-10, 209) , cluritls ,splendor, Il, 151,6.

K’oung-hiu (7,276-9,365) , vacuul,inuit, Il, 145, 9.

L.

Li (775), vulgo oculus, lucrum. ---Divit1æ , open, Il , 145 , 5.

Li-h’eau (an-1,109), vit linguax. Adverbum : acutum ou , acnta lin-gue, Il , 161 , 6.

Li-iu (865-2,6-5), open tributarin(la corvée).4d verbum : et viribu;servira, Il , 152 , 5.

Li 5,936), vulgo ragera. - lunitia iqun te, Il , 148, 3.

Li (9,618) , vulgo tarda - Un de-teri, Il , 149, 4.

Liang-h’ang (5,028-aa), qui alios ho-minel inurbnne, rustine tuent,Il , 159 6.

Lima-ra (4, 77-244), perdîti ætatiamores qui us homo, veluti aquatorrente, rapitur, Il, 160, 2.

M.-N.

Mao (10,393), vulgo figura.-Legemina , parvi penderc aliquid , l ,151 , 1.

Page 302: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

MENCIANA! PBllÀSZOLOGIAII.

Ili-lm (271651578), vulgo 136-".mon" papulum. - Minium, v. g.caduc: , putredini 2ddicere, velputrefuciendnn relinquere, Il ,142, 2.

Ming (1,200), cœli mandatnm, i. a.vitæ terminus 2 Cœlo decretul,II , 155 , 9.

Nia-lia (4,364-2,267), ealceue quemlutor confioit, qui vero nondumabsolutm est (un :011le train),Il, 153, 5.

Ning (2,170). plcem d’un Ilicuî ,

Il, 1 , I.P.

Pana-Alan (2,335-1,067), diminuein tan-2111, Il, 144, 1.

Pi (6723), indou: "Item, Il, 144,

5. -Pi-fou (1 1 ,254-1,800), augusti mimivu, Il , 147, .

Pian (10,986). 0mn cliqua de redilpullre, I, 152, 3.

Pian-(dû (10,292-8,154), aliquîd et11110 loco in 2511m. trnmfene , Il ,147, 1. --- Aliquem in 10011111 alte-riuo (v. g. reguli d’ ointe ana de-positi) subrogera, I , 146 , 8.

Ping (6. 312 , vulgomorbu1.- Men-til errer , I , 155, 3.

Pa 512) vulgo manu percutera.-Nlîiau co’mprebendere, Il, 149, 8.

Pou-via (94,253), parnm curare (nepar: ce pauciarda), I, 64, 3. -Fu-tidire , ava-suri, Il , 158, 9. E:aubetcere aliqua re. t

13’0qu (8,748-4,46o), otio (alii:vitae jucundîtatibue) et vola tatise dedere, Il, 156, 4. 112.11. legitp’an-lo.

8.Si (5,033), oryu que 2q112 macare-

tur,ll,147,9. rSic-te (11.196-3,o13 . homo i111 ro-bm , pravus (H),)II, 161, 1l.)

Sil (253), liduciam 102m in aliquocollante, Il y 145, 9.

Sally-talcs (2,793-8,284) , (mir) a n2-

49ton hotus 00m tu: «nibet, 11., 155:5. "a ’ q

Su (1, 59), discipnlua , Il, 157, 7.- i1 npiens, Il, 150, 2.

T.

Ta 11,118), vulgo mon". -A iquid entendue 2 , Il, 154, 2.

Tchao (3,316), vulgo aliquem manuadvacare.-Fune comtringere, Il,

152 , 4. -Tchaavtclum (3 908m lumen Il148 , 7. --Inf’ru , Illumiiiatu;(éclairé) metuph.

Tcheau 1 18 dives ali un 1e11, ml ’ 7 ) ’ q ’Tenson-siam (as-3,843) , vulgo aliis

connin. -- Pedum motus, in;ceuus (C) , Il, 155, 6.

Tchi (3,345), vulgo digitaL-Scopus,Il, 154, 9.

Tchin-i -0 - 681 iota veste:Il, 14(2:’5.9 9’ )’P

,0.-

Tclu’ng (2,680) , vulgo Minium mi-gm. - Aliquem in rectum vlan:renoue, corrigera , Il, 144, 2.

Tclwau (4,112 ) , vulgo pilum. -Glypena ligneus,’ll, 143, 2.

Tchu-iu (5,917»5,883 ) , gemme ,lapides pretiosi, Il, 152,8.

Ttbou-Iwau ( 10,173-21 ) vulgo aiqui. -. 11.3.11... , II,’ 146, 7.

Tch’auan-iu (7,282-7,320), fanmn,efl’ractuarii 1111121, in perlots ope-

rire, Il, 154,4.Tchauï(11,045), 021g. paruqui. -

e tout , campanule: annulas,

u 9 "l9: 5- .Tenons ( 26 ). medium. - Lege

tchaung (3’ tono) :

Tclmmg-Ii (07,093), congroere comrîtibua, i. e. urbanitatil regnlia ,Il, 155, 6.

Tehoungvlno (na-11,117). qui me-dium virtutiu in": tenet , Il ,158, 1. .Tch’aung-ehi (57r2,169), plenun,Il, 151, 5.

Page 303: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

50Tch’un-ui’cou (Lys-7,125), Ver et

Automnua; nomen annalium qua:Confucius conscriplit, Il, 14a,6 , etc.

T i (3,766), vulgo hostie, allumai-É.-

Ti-lrnuo (oz-1,539), æquiparia regina,Il, 142, 7.

Ti’an-lio gap-5,861), venu-i , l ,

n, 1 ; l, :5 , . .To-lro’ou (I 799-1 x ) multitudiniolinguæ (1’). - bluÎtSltlidinil on mn-

ledico carpi, Il, 148, 4.Tuyau"; (kg-3,138), orin babi- l

tus( ,C), Il, l 6, 5.- Mite: Y :corporis habitus.

Tom (3,757) , vulgo magnat. - Be-nevolul, Il, 147, 4.

T t’ai-yuan; (10.41545, l 64). divitiœ,opes, Il , 146, a.

Tu (788), aliquem refrchendere ,bio: flet: carpere , l , 160, a.

Tung (3,056), adam. - Ulur unirpro Rang (1,703), augeri. 11,1 8, 4.

Tung-tu (ca-6,055) malta magis,Il, n48, 4 ’

Tuuori (2,059-a,623 ), filin: , Il ,142 , 4.

Tsi-su (7,039.6,996), sacrificia omer-

re,ll,l.i.6,9. V hTsîong-lchoung-chîn (2,196 - 7,815 -10,821), in) leturus vitæ fincm.Il , 144, 4. l". l, 89, 8. ubi linon:uiang-tchnungwuî (4,665) girofli-

- cant : nuque ad «nui fluent, un:interpretem E ui explicat Rang:parvenir. ad (8, 76).

Tt’iao-u’iao (a, 85543, mœreo, trini-

tin alliciOr, Il , 14 , 5.Ts’in-lchi(9,887-5,415), proline ac-

cedenl rei , accendor, Il, 147, 6.K ’ang-M , loco citato , explicltla’intchi z alicui proxime accedere.

Ttin-u’iu (",093-i,loo), apex mag-. unanimes En , magna inten-

dere . molli-i, Il, 157 , 8.Tu) (1,008) , vulgo militu.-Deinde

(E), Il, 149, 8.

ADDENDÀ A!) MENCIANAM PHRASEOLOGIAH.

Trad-li (4,41442, :40) , enfilerio-mm Clpllt , Il, 156, a. -

W."’han-fbu (nu-9843003 vulgo baba

me. - Homo lucri avidlu (EIl, 147, a. )’

Wang-kian (4045-9364.). eminuo«picore lliquem , Il, 150, 1.

Wd-woîy’an (a, 574-w-5,466), samp-

tuon magnificentin, ll , 156, I.Woï-tcliin (5 5 5-n 799) inlan-

rarc neiemjlî, 145, 3. ’

Wen (1 500), vu intcrmgare. -Fin; Il, 1481?;

Wen-Ida ( 5,454 - 8,705) , ou". enauna, (mg. ad reprehendendum ;milice: il n’y apa dapriu , l ,160, a.

Y.

Yan (l 1,698) , cuti-are. --Yen-jan (an-5,466 , «du. une in’ occulta continen o, Il, 159, 7.

Yang-naa(8,183-4,303), E : nomenzizypbi. Arbor T m et arborEn! (4,478), unum et idem tout.Attamen nomine dureront quiaarbor En! exigu est, Tua veto,magna. Arbor Eu! tractus heidu-los bahut, Tian autem , dulces.Arbor dicta Yang-(ma est magnaarbor Tua cujus fructus dulcessunt. E’usdem upaciei est ac u-horel a! et Tua. Il, 1.57, 3.

Yo (7,752), rei gamma ne quasi medalla, Il , 154, 9. Quidam vertunt:recta ratinois mpmdium, tum-mai-ium.

Younn (1,064), vulgo cri . - Legeaman, 3* toua, et tune idem est neyouan (2,592) , bonus , honesma ,

, :59 , .Ï un (2,974), alliant. -l’un-in (cc-66), odio esse alicui, Il ,

:48, 5. Melinlgallice: un en bunaà la Minada.

Yun (11,830) , vulgo eau allo caduc.-- Amittere , Il , 148, 6.

lll’LlClT HENCIAIÀ HRASEOLOGIA.

Page 304: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

CLAVIS UTILISSIMA ,CUJUS OPE LITTERÆ TEXTUS ANClPlTFS

IN SINICIS LEXlClS EXPEDITE REPÈRŒN’NJR.

*EDITOR LECTORI BENEVOLO.

Me nequnqnnm fugit ( et quidem valde piget ) in natta.Menciani texto: editione, ne præsertim in posteriori eiusdem

l parte, permitltal occurrere littoras in quibus, a juvene sci-licet in re sinica plane peregrino vel negligenter depicti: , vol.oscitantis lithotypi incuria negligentius impressis, tironessæpe hærent.

C1111: veto omnes tum ampli textes limeras , quibus aliqnidvitii subest, lithographice, quod ainnt, terse et eleganterrecudi non sine ingenti sumptu possent , mihi mitendumfait, ut difiicultates studentibns inde suborturu , pro viriliparte, solverem. Eis igitur qui sinice discunt, gratum me 1factnrum patavi, si sedem ipsam, quem litteræ vitiosioresin Basilii leu Deguignesii dictionario habent , numeris indica-rem. Sic omnis tolletur dubitatio, litteræque mendosæ velancipites, abaque negotio, in sinicis lexicis reperientnr , etrectos scribendi modus statim patebit.

N. B. Prima: numerus indien: paginant , ucundtu liman, tartina indiumllltmrum que: (inca continu ; numeri and: influai Deguignaianü mp0!!-dent.

PARS PRIOR.

. - . - . ,55 - - 6 , 65Cm’ - à. g 63-122 - 3.1; (Le; - 3363;,165’

1.1.11 (7,531 3.1. 1,886 - 8 8.683 - écu 3,861- a. 9 ( .063 -- -- 9 5,54 ) - g. 5 2,165 - .10 (4,655w- 3.11 (2,203 - -17 3,176) 4. 2.10 2,165 -- 9. a (11,119

Page 305: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

52

-- -15 (4976;5 1.10 (11).- 2. 4 (13.183l

- 6. 2 2.652 .- 8. 2 2,505... --16 (w, 13

6.2. 2... 3. i--- 5. 5 (5.165)--- -1o 3.?4)- 9. 6 2. 54)- -.]47.4. b-’-’4 1

tu. . lç i. a8.2.11

- 9. a-- -1o"1.3.11

- .1811.2.18- 8-10-- -IQ-3616 ( si?»- .m 2.13.2. à (3 183)

z (:12 2.112.5. 6 (3,369ê

CAPUT 11. L M

20.6. 8- 7- 421.2. 52.1. .14d -15-"6.12

1 132îf65

5.8618,378.512.861,186

g 1861)(9.195)

*5 .IO- à.23.6.

à..."

L-- 5.

(Zizi

(3,183) 36

1 37.5.6 4,- 6.1(5,88Zbi; L

CLAVE-

- .11(13,o6325.3. 8 (3.766- 8.13 (4.332a . . 2 no, .7 9 80.365

2 .2.10 4,7579 a 2.757- 3 .757- 7.17 9,165,.- 9. n 1.34700.1. 4 1.2 2- 3. 1--5-13

8

-6. 831.1. 11-2.

11 (1,56 (12.25.

1,0062,1 .sa???

37.32

-- 4.12-- -.l33.1.17

)---8.8 10,459.10.186

(79’:

’ 11979

10,292

(

32:; É

.7.-- --16- 8.16 3,1 7

*amtm «s

-. .-38.2.1- --16 5,132g 3.1?i 2.575. .1.1 4,038

11,626. gœJxe

4 plâabestfiict.)

5.11115 (31333,-9- 91 (4.460

’- 4 (Il

CAPUT HI.

43.1.12 (7.512- 3.10 (7,512; 64

g))

2,1031’floa)

1.347)1.132

- .1.51.?.Z- .11

13311111311175091112192 ..

1.9.protGO15332.;

nous.)10 0.347).3 (3,769)

CAPUT V.

o .u a

menL553-13 (5.2iol 8 .8- 8 (7.213

l 8 7 1S 1, 1

f5l à"

ONCE»

n

6. 82- --12 26.141822-- 2.11 (2,513)

- . 2 ,63.1.10 (2.2263- 9» 8 (7.347)

ord-l. 14 9971

liai??? I I Le!

le

Page 306: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

cuva. 53. . 6 . . .I , -- . - ,8 53:11 1.121211 î °. .1 . . 1 . . . -n ) -4. 8 (8,933) MorrinonSLd- - 4. 6(1o.117-- 8. 8 (11.112; - . 3 (111.136) 71112691. Dia. - -- 7 (

-- -13 (6 10131.11 - 7. 7 (1,256 "0111130113 dl-,7.L. 2 (grau 121287219)----s (1.8... L- "7. a ( 7) -c.’u (39., 9. 30:59);-5. 3 9231 À- -1o (a...) 108.5.1.4(11526) -10(11--6.I3 3,04 i- 9. 4 (1.413) - 6. 1 (7.335) -12(11.929.- 7.1. 33.95 l 103.1. 2 (1.7 ) 109.5460256!" .É.14 (1,751- 8. 8 304g) 1- - 8 (5, ,, -- 6. 202,364) .12 (1,541.;;12((î,04 ) z- --11 (9,599) "0.2.4"? a) 6. 9.(1.54,.1

1 . y - gü- 8. 8 (12.9637 CAPU’I Yl. - 12 (9,600)Multitude 11h 11.1. .12 .678)ÆGBCÙ.DÎÔ- l03-8.l1é (2.220 - gag;

. . . , o -- a ,(651;) Ë 1-17 (thaï "2.2.17 7(66î

- . , 1 - . , - n 2Morilnçnulpal- -- 6 (13:10)) 113.2-48(lo(;3,;â))

. l - -- , - --l aË’Ïssu, 7,. à 615 1’1’213E5’É’38Î

-- . , 1 1 -- . 3 9.238-9. 1 issu - Mme) - 7- 20,479)

4

..51

xz

--17 (7.112 1511111la:

un1-C0

Igul5..

PARS POSTEBIOR.

. :1 - -12 53 - 45 .5312.3.3022; -9- ,1., .2... gÏ- 3.1 (5,522 - -14 12,291 - 2.12 (10.7- . 4 (10,032. 15.1. (.216 - 6. 8 (6.755)- 6 5.55 --3.5(10.395) --9 (a, .5’-- - 5,155 - 5. 5 3,501 - -11 (10,565

5 5282 --6.11 , 3.501 - 7. 2 (6,755. 41581) - - 3 l fi10.7.. a 4Mo) 16.3. 4 :

- M4 (3,04, --- -13 (2,079) CAPUT Il.11..5. t (93.) 1.7.3. 3 (2.079)

A (8.222) * (la. :0) 21.5. 9 (161.142)-- l 3,3 ---» . Il il. -- . ,3]-59 12.3.12 (5, I846.- 5 (9,369) -- 5.1: :531)- 8.111 (12,351) - -’ 3 (401381) -- 6. 6 5,460;123-7 (4,673.) ---13 64.751) «7... 6,1--. . ) 09’173) -F 6o: Ü (118495 --ù 7. 8 (4.8éà) - 344 (195) - -lî (5.2- -- g (12.0 1914-14 (95) -* -15 5,1- --no (3,1 ’**15 ("à") -’ 8- 4 21,916

n-wIO - -ll 3) 1* 5’ 9 (1.9.57) "du, 310m

Page 307: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

UVà

30.3. If)-- . 5. 8- -13. (53.253

- 7. 1 (11.9:0)31.1.78 (11,626)- 7: 6 (:215)3.2: à 2.?)

î4

- ’- 9-- -17 (10,725)!-- -18 (11.626;- :1. 5 (3.177--17 (6.216)33.1. n (8.663)- 31 7 (415m)- - 8 (11.0532- -I7 (1.854- en 9 (3.049)--g. I (3049)-- . a (408- -’7 (3’049

- 9. a 5,0491,34.1. 6 (2.875- 3. 1 (7,106;-- 1. r (12.244)- -15 (13,327!... 5. a (3.049-- 9. a. 7,91235.1.13 (151,679- -15 (3(65â

* -l7 .74--v3. 1 (11,251F - 7 (12,671

w

60 -6.1(

, -8. 8 gnou

. --q7

CLAVIS.

- 5- (11,073à 11,102;

- - (la . )- - s 5 3,7 536.1.15

S, 1 )- 3. 4 (3 938.1.13 (6,226)- il. 5 (6,136;- 5.14 (13,637.- 7. 5 (6.7- 947 m4 7319-545 11,116--- 6.10 (2,493

CAPUT in.

( 37°)- --1: (3.878)-- -17 (9,370;40.3. 9 (9.370--- 5.12 7.381)- 5- 8 383:-- 7.13- -14 1.575;

(390

- 9:1 (7131(1,67

41.1. 5 2,856- 2.10 (1,843;

39.8. 9

7.12 (5,523-- 8. 9053.10.-

prolb. Simple-ment.)

43.7. (2,5 5)- -12 (6,7715- -174 (4(980)- .1 .1 o43.19. 1 (4.331)- -l3 (12,732-- 4. a (1,5325- 5.13 (12,146 )- g. 2(63. ln-

prolb , Supplo-41’15"13 (

4 . .1- 5. 5 (41:13:;

- . 6 ,8 5- à. 5 8,623;45.1. 6 (9,887)- -16 2,150- à." (10.353;- - 3 (3.273)- 7.11 (a, :9- 9.10 1.6544G-l-lâ- -.5 ((422518)

- - 1 9- 4.? (1156 (1 sa

- 7. 1 (2.060-- --11 (11.88;l.. -13 (8,67

(4333)

-- --.14 (d’un?

- fis àEn];G 71 ))

1,781.78 )6,715)

- 7’ Ë ((129;

.1 a49.2. 4 (5,978)- 6.11 9,142z 7’13 ("555)

"(33)- 8. 350.1. 3 (1,654)

8 (111,888)

. 217)- - (fois--- 5. 5 ( .735-- -15 (10,708- 6. 3 (8,2 a- -- 5 (1,654- 8. 1 ( .932)- -’ 7 ( 1177)

---3

M

5.: :1"â-É’. s

-7. a53.1.15-n.11--15- .18

3-2.1l--13- 3. 5-2-13- .1--o.â

---13--6. 1--u- 7. 4-- 7. 5

. 5

::8---9-. -l7

,57l

,8((53)(2.059(5,2; 48” °

(31:55

(9:;ÊZÈ

632?;

(m;

(1:2?)415 )’1’ 7)(:2322

1,780

(aga?)

I .493(5133

-- --18 (3,468)

.. 6. 155.301!- 3. 3(63

prolb

5 -545 (1,654(zaszzî

. Kla-, Jupplc.

ment. )

Page 308: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

cuva. 55.- 3. 8 (11,13 Ë 63.3. 8 (2.536) - 8.14 (6,560) - -.. (39,- -- 9 (2,10 -- 6. 9 (1,048) - 9. 1 12.257 -- -- 8 (1,351... 4.11 (35 a; 9.1; (1.048) - --1â 87 -5 -1.’; (1,825

---1 11. . . 1,1 --1 1 .2. .- 7- y .7332. --Ï-u (8.303) 69m à 15.86!) 7- -.e 3.335?

- --10 (6,024) - 5. 6 - - 1, 5 5.85 - - .-- 8.11 (12.744 - 6. 4 (5.217) -- 3. 1 1.825) - 562363?)- 9. 8 7,151 - -- 5 5,860 -- -- a 5,861 - 9.11 (6,a *2 (2.” ’ - (27” - :2 (9,2222 ;-. :12 ((73.7

.l.1 ,01 - . . - -- 1, A - .7 7 497 â 7383)-.3.11(10.160 --12 35 - .10 (11.838 --3. 9 (,- 4. 7 10,160 - 8. 3 2 - .13 (9.672- -17 4,022 - -- .052) - 9. 4 (9,672) CAPUT V.- 5. 7 7,228 - 9.15 ( .3 ) 70.1.16 (1.88!)-- 6.12 .369 - -15(10.43 ) - 2. 6 (3,914 78.3.15 ( .315- 7.15 7.228 55.1.17 (3 369) - 5. 8 (10,984) - -18 ( .180

-- , - 3. 5,8 - - 1 5 - I 1 55,3. 10.3322 - -3 2,4123 - -3 (53,23) - 4.: (12.4 9---7(13,152)-5.5 (,72 -4-510,984 -5.4 (,1- -,5 (537,) - -14(11.ë27) -.-- 8 ( .180cm W1 * à” 2.727) 1,13 8.333 : :. ïza’ââz

- 4. 5 1.808 -- -l 2 (.2 .3 - 9. (au; -. a... (113..--13 8.387 - -- 8 ( o 7l-1.15 (g, 57 79.1.11 5,454)- --15 ,378 -- --11 (600) - 3. 5 (uëooî - a. 2 (1.322-- 6. 3 4,510 - 3. 6 8,996) - . 6 (4. 33 -- 4 (3,512- -14 (11.251 - L12 (9,120) - . 9(11.ë27) --- --u (5,281).. 8. î (3.5351; :Î 7 (7.051) : : 1 ( la: 9.53 3:1 o) - 7.1l) (10.422) - -15 (71228) - 942 (11.24860 4.10 ( 6 3) - -12 12,430 - 9- 7 12,400) --15 (5,883- 7. 1 (22156) - -16(10,468) 734- 4 (10,1 5) 80.3. 9 (603-- 3 (2.924) - -u (32) - -w (n°30 - Ê. à (gag)

--. , - . , ---11 ,21 -- . ,67-3. 5 ((5,555)) - au (3.123 3.... s (85236)A. 72.4.7à * :2173; - W95 - L2 . éîâ

- - .1 - ’ 1° - - 1 ) - ’ av- ((3.70:à - - 4 1,043) - -17 4,555) - ** g (5.595)--.g (9.768) -- 5. 3 (1,043) - 8- 1 (1.654) -. 3. 7 (sa)(2.9a ) Z 7; 6 (www z ;É (2875) - ï 9 (4.352

-- A; (F12? -- 8.]; .3322) - --Io (5,32) - 5: 3555.5.)g 3 (9.037, 73-3. 7 (11.374) fin,5 (5,553)

- - ( n73; ) - -lo (8,33 ) - 8- 2 (9.658)- -4, (2.373) 68.-. 9 (7,080) - 4. 3 (405) - - 8 (603)52.1. 1 ( ,949) F --14 (2,535) - 5- 1 (9037 - 9. 8 (4665)

2,275

)-9w.-.- 7,- - .2 3 - -15 10,0 - 3-15 1.-8 ï - -13 (3, 61)- -1: . 3,43) - a. 1 (105:2) - -16 (8,573) 81.1. 3 (10,280)- 2. 1 , 49 - - 4 (10,424) 7kg- l 1.093) - 5.15 (1.099)- 4. 3 (11,2 -- -- (12.064) - . 5 (1.825) - 4. 7 (1,099)-- 5.15 2,132 6 (1.101 ’* - ( 5) - 5.10 1,- 6. 4 9,262) - . 7 1,780 -- 8. (9, g - -13 (2,576)-- - 9 (1,413) - 5.12 7,080 - 9. 3 M740) -- 3- 2 (8,370)

A

Page 309: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

’ 56 cuva.... -- 6 I, - .11 5, *- 6.10 3,14.. 9. 6 ( ((623) 87.45.10 (83:2, -’ -I3 (8.11.43.- --n (1: 3:7 - 6 3 (10,354 ) -- --16 8,44.. -é (3.864) 88 1. 6 (5,309 - .11 (2,7: ).. - (12,337 - - (5.309) - 6.12 (1,468)- - (4,83! - a. 6 (10,3: - 9. 501,806)33.3. 5 (2,3793: - 3. 9 ((2,259)’ - -1 ((2?)

.. --1:1 I, a: - . ,o -- - 1 a.-- -16 (8,703; - - 3,865) -- -Ia (8o;.. 4. 3 1,522) - 6.10 3,865) -- .-13 1,101)

.. - 6 8.203) -- 8.13 (8,67; -- --17 1,656)-5. 5 1. n) -9. 5 (11.07 105.3. 2 2,577)- - 1,322 90.2.11 (3,501) - 6. l (2.?) )... -13 (1,65 - -15 (1082: - 8. a (a. 7)..,-18 (10,35 ) tu. .107 1 3(11,667-)6. a (6,755) - 3. 3 (:15 - 4 15 (1308.. - 3 (6,715) 92.4. 1 (2,1: - 5 1500984).. 7. ’ n. 1’. - 5. 1 (11,351 -- 6 (2,914)-- - 1504 - -Io (2,128 - --u(lo 600)- 9.11 1,322 93.1. :1 (.18 108.1 a (9.36 )- -17 1.321 - - 3 (10.3 1 - -n (7,11 ,84.3. a (11.857 - 2.16 - 4, I ’- -16(u,ooô

,- -- (8,199 - 3. 1 a. 5 - 4. 6 (4 631)- 3.12 (11,857) - 4.15 (6.307 - - (4, )- 4.11 (3,761 -- -16 (6,337 - 1.]; (1.: 5)...-1â ;,093 - 5.11 (11,139 - 5. (no 73)- 5. ,9 9 - -n (7,151 1- 8. 7 (a, 48)- - 7 (3, 9) -- 7. a (9) ’- -I4 (8,3 )- -n (11,611) - -- 4 (19,357 109.1 1o (2,71 ).- 6. g (3.735) - . 5 3.2675 - 5. 5(12,oob)-7. (9.131 94.7.10 2,131 - ---13 (98)- 8. 1 (10.032 - -16 2.132) .- 4. 1(1a,ooG)--50mfiz-9er4s)- - (w)- --16 ,159) 96.1. 1 8:3; ) - --qo (98)85.1. 3 au"; - - mué) - -l2(lo,l73)- - 9 (,15 - - 9.17 3 - 54103.04;.- a. g (10,4 ) - a. 5 a," - -m ( ,383.. in; (13,805) .. a. 5 3.77. - 6. (6.206)

- - l 9 ".5 . l - -l 00- -â 13.332; -- î a 3,483; - -.É («(443

- 5.1 11.920) - - 3 1.836) - 7. 4(11, 2)- s-é (5.954 - 5. 6 5.597 -- --15 (3,051)- -- 10.002 -- -lo 5,597 - -16 (3.032)- - 8 11351 - . 4 25 -’ (600)- 7- 3 (73° - 4 :5 - 9 300.: )-- -- 4 (12,257 - -- 7 (5,5 7 - -- 6 (4,0 6)r- --n (5.84 - 9. a (5, 97 - -Io (5.59- -16 (6, 110.1. 3 .06- -l8 (8.360 CAPUT V1. - - 7 (7,165).- 9.148) (1,2; s ’ ’ - a. (a- -I 1, Io . . 3,1 ).- ... 5 6

nœ’a’lo (5’639 - Z 31Ïâ; -- 345 (5,639 - -n 3.4: « -7 (me)

-ln ((4015

-13-mœ.)-15(Io,886)-16 (4’0I9)5. 1 (4,611)-11 (4 48:)-15 (1,882)6.15 (3.761)7- 400,468)fié (64)

P5-16(11,n

I-oaHIII:IHIIHISIIIIIIIIIIHIIII

1-.1w

-..-OMBÔNQ

Illllll

âIIIalllâIITËFÊPPIËTIFÎ?PTPI?fË

QHI"!..

. l

Page 310: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

anus. ’ V 57.- --16(10,o38 - 8. 8 (623) - 5. 66,145) 140.448 (923).. --1 (10,142 - g. 03) -- - 8 (5, - .13 (5,165... 8. (8,677 "4.2.1 (4.619) -- . 5 (2.1 a) 1111. Supplern.)v- -l8(1°.395 - a 7 (190) - 6.13 (3.04) 141.2.11 (903)118.1.11 (8,677, - -12(2. I) 133.2. (3.26) -- 3, g (903).- 2. 2(10,3Ê ) - 6. -- ..1 (70,848) .. (903)... 3.10(12,3 8) - --1 ( ,50 g - 4.15(12,006) - - 6 (3,737)... 5. 2(12358) - -17 5,503 - --16 (518) -- .-14(9,887)-- 7. 6.211) -- 8-1 (11,149) 134 1 17 (7,553)-- -1 5,622) "5.1.16 1,757) - 2. 9(12355) CAPUTVnL.... -16 (1,55; -;6 64 3,322) -- 2 15 ((7,786) 8

Mortioons a- 1 . . 727 - . 2 2,1 1 1. . (2,phabetic. dic- - - 7 (5,061 - -15 (mgæj 1223-92 (33:3lion.) --- 4. 1(11.108 - -16(12,55) -- .- 3 (9).. 8 703049) -- --10(11,574) 135.1.1.3 (3go) ... -4 (1953)

- --10 (7,512 - 9- 881-03!) .7 3- 2 (8,209) -- -10 (3.211)u- -15(7,759 l37-l. â 3,088) - -lb ( ,88") -- --[n- -I (I. - -I (2.875) - -x;(.185) -- --.5 (3,211)119 2 500353) -- 3- 4 (7,212) - 5.1 (6,755) .... 2.10 (2,974)- -6 (8,589) - -Io (7.3l!) - --16 (6.715) - 9. a (7,457)- 3. 2 (899) 1284- 6 (9,647) -- 9. 5 (2.694) 1444.15 (1.067)- 4 11 9.67 ) -- 5d! (7.347.) -’* -10 (4,018) -- -17 (,ng)- --17 2.1116) - 9- 9(515) l316-2. 8 (4.29!) .- 2.14 (il 7)-- 5. 401.3 a) -- --12(10 sa) - -2 (3.»53) .. 3. ,(,.,, 7,- 6 s (2.115) 129 2 5(10.468)-- 4. (3,1392) .. (747",... 8. 9(63 Kla- - --10 (8.go3) - 5. 2(12,351) .... .15 (9,887)’ prolh,Supple- - ’"I3 (4, 73) - 7- 3 (11.128) -- g. 7(11,661)

ment.) -- 5 4 (2 097) - - 500,840) 145,1. 701,727)- -I4(10.092) - -* 5 (4.431) - 9. 1(12.787) .- -11 (7,080)

n nié? 6283 131J!- âgîÀgg) -- 4(11, ’17).- . ,212 - -- 11, ... .11 1’ 81CAPUT VIL ... a 15 (â,482) Morrison’n a!î .. 4, 5 2:333- -16( ,210) phabctic. dic- .- 54, (4,753)

120.5. 2 1,769) -- --17(11,117) tian.) A -.7(u,, 7121.3. 1 4.841) 130-1. 1 (1,83!) - 5. 5 (2,169) - 6. 4 ) u-- 5. 1 (2.071 - -12 (5,478) - 7. 2 (2,122) .. 9.10 (7,2 5)- -7 (390 - 4- Homo) - -5(2606) 1116.1. 7 (E9)- 6. 200,821) -- ---11 (3,775) .- -1:1(,o’7) .- 5, 1 (un!)- -- 4(10,082 - 5.12 (905) - -15 (3». 9) - - 7 (5-9 4)- 8- 9 5.443) - 5- 9 (3,976) - 9- 5 (5.788) -- 6. a (3. 5)122.3. 3 4. 04) -- 8. a (9.022) 138.1. 1 (5.608) - - 3 (2,694)... 5.12 (912) 131.1.1o(11,108) ... --3 (3,344 -- 8. ;(,°..75)-. -16(1.759) - -1g(11,233) -. 2. q (73 - 9. 1 (5,696)- 6 11 ( 12) -- 3. (5,559) .. 2.13 (3.760) - - 8 (5027)- -!6 (5,27 ) -- 4- 3 (554,1!) -- 4,11 (868) - --12 (5.314)--- 9 1001,10) -- - (7.1 1) - -15(2.949) - -15(3. 72)123.4 3 (7,3 a -- 6. (11,929) 139.1. 2 (7,1 6) "47.245 (l ,4)-- -g(11. 2 -- 7. «11.137233 -- -- 3 (5,0 9) - 3. 2 (83-0).. 5 1 (7, 47) - 9. (3)6, o) - 3.11 (2,108) .- - 3 (.53).- -. 1,759) 131.2. (623) 4-. 5.13 (1,702) - -1o (3,553)- -12(11,932) -- - 5 (3,575) -- 6. 3 (2.64) - -16 (3,370)- -17(4.045 - 3. 3 (1,627) 7- 7.15 (2,700) - 4. 9 (9 219)- 7.17 (7,347 -- --13 (4,581) -- 8. 801,117) - -u (1,340)

g

Page 311: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

58 auna..... 54000561) - --15 ( 47) - 8.11 (n83).... --16 (8,488) -o 3.17 (3:78) - --u (3.320).... 8.1o(11.,144) - 6.13 (7,023) 155.1.14(11.117).... ---11(n,1ég) - --16(Io,4 ) - 3. a (6,312)148.3. 1(5,7 ) -- --1; (35) -- 6. a..- l,. 8 (3,056) 151.5. (8,186) -- ---13 (1,2 )... 5. 3 (3,049) -- 6. G(1o,909) 156.1. 8(1o,395).... ... 6 (2,855) 152.1.lo(11.050) - --13 (a 370... - 7 (3,855) -- --1 (515) -- --14 (2,3 4)- - 9 (81,03) -- 3’ 5 - 41 7 (a:149.1. 100.691) -- -12 (600) - 3.1 (123211)... .- 7 (8,893) -- 8.10 (1,55 ) - 6.1 (11.165)-- --1: (8,893) - -15(:1.185) - 7. 6 (3.165)-- 4. 3 (1,815) 153.3. 1 (9,86 ) 157.1. 1 (8,28)-- - g(1o,8 a) - 5. a (2,12 ) - - : (2,16)150.1. 1(4)) 5) -- 7.11 (2.541) - a. 3 (1.380)-- -- 5(lo,Goo) - --18 (7,353) - 3. 6 (8,617)... --1o(:ll’, 1)) (7,132) -- -16 (8.617)-- -n(. r . (7.: a) - "(8.61)--- ---n (8,621) - --- 4 (7,320) - 1 (4,305)

ADDENDA A!) CLAVÈM.

PARS H.

.5.73,863)-- .180)-8-3 .359.7 6. ahan .. La ((7,330 ... g. a 3.577)-- . épiât) - -- 8 (5.513 99- . 3 7.03;- La 906) - 5.13pr0867 -- 7.1 (2,2 5)-- --u 906) legs: 4o. -- -1â ( .456- 9.10 9,345) - --n (1,643) -- 9.15( :32-- -15 5,500) - 6. a (2,643) 100.1. 800,901«8. 3.15 5,513)

Pro pas.

EMENDATIONESIN SINICI TEXTUS pAGINA’rIONEu.

PARS "STERIOR.

1o,lege 11.28,... 25.35,...28.

P15. qua [maudit 14 numero 13 manda est.

......... ....... 94 ......93.Pas. qua 10111111111 u ...... 1a.

............... .123 .... . 1:4-

1-U!x!

mlllllll18.

lIllgslllâulll

Io (1. )- (753)

.5. 3 (5.61 )- 9 ( .30 J’11 ( .8 )-13(10,I 36.7213?)E.15(13,1 a)a. agha?. 1.2. â(10,1âî)

-.1 1.7- é (3.17). (11,1 1)’ ("1698)

N NHCDHJN

. (7.233

(59)

lï’l*l..

u.a!

-13 8,232)n. 1o 1,8363. 14 3,5684. 5 3.568--n (3.5685. 1 (4,030;g. 13 (8,705

Page 312: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

EMENDATIONES ET ADDENDA

IN LATINAM VERSIONEM ET EJUSDÉM MASET INDICES.

mmmcmn,mndu11nun;duo,pmn (:1)iocun.tenant vocil loge.

PARS P111011.

t. 4 1 «a 11251111111 41. 1: (avinent ’ en ’s. l g "mm ça Fallu-i, fini. -2: tex, dixinirîsqa Toboulçleu

limdhemânuitueu rb "une mima-- 6 1 81 et 50 puna (ennemi) lieri-dalot «à; 100 puons

Io. 2: Si con-cm ’moroo- 8: 51’ invigilmdo ’ collegionun

(100111131161. inculcea t min pietatin

duniorum amenuis- aquita-un ,

16. 9: proptcr ’defunctoo 1’. «un»,21. 13: ’in "la,22. 1: infra 11110111- 9 : qui potut 0111m1"23. 1 1 exinümuernnt ’regem-- 12: exbtimnwunt ’regemM. 9 : u13111111111410! centum

- 28: Dole lut Meudon: etc. 111-que Id a cœnure!

29. 3 : (benefich mon difundenturin) inperio, quasi 11101010 ’ma-num. -C [menu in tollit qnoüoshanc comparafionem expücat. Cf.lib.I, up. 3. net. 183.

-- 5.: com pana ’ moyen. Conf. ChouUn; , cap. Tao-Jim (5654-610),

ou!) 51111111.

31. 12: perpende illud. -- Nota.Routerior huera 2,52 1 legitur 16

35. 10: *qooanam 1211311111119

36. 7 : (juxta un. un.) copiantconvenue in

39. 111 1 Si contenu ’moron,-- 1 . Cf. sapa, p45. 10. 1111.8.41. aux fixât mihi P00 à amure

1111111011111.

46. 2 : illud 011111112112: panama-- 5 : and elilümnt magnum ;- 11 : populo! 111...: exilât-2M

puvum : nonne chinai «11111111en! 1 7

4g. 8. Cf. p. 46, l. 11.4 . 2: potest, 61111252110 ,- 5 : Rouen î- 6: «ont. 511 parus,

f- 8 2 ,049- 1: Qui, à! mas-m 1-- 5 1 Qui, (511 poum,52.8 : ponette agisse:55.9: huilera 76: (W) Tchoœnto.

et Tchao won,56. 2 : Sun cucu °60. 7: evertun-ne 17111410,-- 26 : Sun614: obliviscorh cos dJiiue.75. 1 : ’rà decies mille quadrîguum

magnum , impelilo 10,000 quadri-garum rogna, ’intru-quinqulp’nn

in occupare illud :74. 4: Quando, 10,000 quadrignrum

ragua agamdieole 10.000 qundti-garum 11151111111, in chlalliurundi-neis oryzam-coclam, in culbutis-vînu1n (foreman), obvinm-iveruntregiaîlegionibua, un crut Aüud cau-

w 075. 11 : Houdan: nudivi 16» mon

miction-1 çpfinoipem) dauba:hominem

11

g

Page 313: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

60 2111204210111976.5 : prospectabant- 6 : prospectant... 12 : a!» prince s venerit , ipsi

2d vitaïn revoca imur.7g. 5. Conf: luprn, p. 74, l. 4.7 . 8: potero par-eue plectcndis.79. 1 : et in vallium-lncunu,... 4 : præfectorum nullua illud com-

monefacicbn.85. n : un ra prima ’litlerati-inatar

et rà ponction "primarii-præfecti»instar : un rà pria; "tria- fercuh,a rà posterius " quin que-fercula?

à. 4: interrogant ’Tseng-si,. 15 : agami 1171 regni administra-tionem ,

89. 3 : Kounn toboung "suum-prin-cipem regulorum-archouçem-fegcit; Yan "en " àunm-prinèipemindarescere-fecit.

-- g: 11 Thsi (regni regulum) impe-ntorem-hcere ,

- 1 1’1- increvernnt mnlto mugis.-- 19: 11151", mon.sa. :4: (4.970011,92. 1 z traditi putain- 2 : traditi-ab- 2o : ligonem, ilIud96. 6: fortitudinem I-- 27 : ma 1’20 (6, 58940,050)104.7. Dele 2 ex eo quad». Legc:

li Illum racle alnmus a non L’ada-mns , tune implct ra cœli et terrainteruIIum 1

106. 9 : nimlar - virî -lu1itudine-confecti ,

108. 7 : nocent 90mm ingimini- 8 1 nocent ejus negoliis.113. 3: Pe i et l in un nient illud

(in) 11;: Confucio æquîparabilen«un! P

1 14. 5 : nsnntltorie-lnudarent- 4 : Si 4go ln spectem 1h ’ma-

gistrum , v-- 1 1 : Si infra i. a. post centum

nentionel, momento-mo-pon-ercm centum generationnm re-

gcs, *-. 19 1K hi lin 1111; clin-embus bes-tiîa , Foung honng «a; volantibuaavibna , Thaï chan raïs collibulet tumuli. , fluminn et maria railsinconnue-2111110 - in - itineribnn m-gnantù , 1pecie-2i1nilin 01ml °.

-- 25: 01m. - Sic etilm lege inseq. linon.

115. 2 : 111 ereminet H111 aliornnturban. aux. Hic loci, liman hou(45 )Iccusnivum casum denotat.

120. 11:0 .supr2,pa . 36, lin. .- 21. Vider-Meudon: Phnseolâ-

giam , p. 21 . col. 2. (131.23.- 25 1 vel vectignlcm128. 3: si immine: monerent com

ri: habens culpu ,131. 5 :1i derelictuheuet «que in-

obscuritatedegent .132. 1 : aillent ° , illud erat-etialn

quia ’parum-curabat dilcedere.135. 11 : Si, cum rot; in imperîo

cibi subditis, lggrediltur. . i 1- 15 : non corda , continue139. 3 : qui tin bumlnitntem ce

æquihtem 011m rege loqnntur.- 6 : jasmin; ’et-cæten. Tune141 . 9 : olim magnopm ’exerturue-

onimum-in-lgendo. C . Mencian.Pbrueolog. p. 45 . on . 2 , lin. 5.

142. 4 mon valuiuet commis fini-mun-exerere-in-ngendo.

- 18. Dele n°12111 5g.143. 5: Thang rbv in et Bonnr nous «a. Konnn tchoung non 211-

debant accirc.146. 5 : exauctorarne enm ,- 8 : vallium-lacunil ,147. 9 : invisenn Wagon:14g. 4 : id manoir Meng heu150. 3: a! Guet adjutor in itinere.

(C . Mono. Phral. p. 35. coin1. . 18)

152. 9 : ’Deinde exhnnriebant rahomini1 ’cor La. innntol pietatîsICDSIJB.

156. 1 : Nunc ra Yan candi Yanqui auuissemr (Pourquoi aurait-

je pu camail!" l’aggmsüm d’unYan contra l’an?) (f. Net. 164,inqua dole : a Tart. 101241110112 ad :comme tum. n

- 6 : 5se-ipsum perpendat com157. 1 : Tan. vers.) copie" re-

nom n, reboihvit.5 l15 .1.C.Su 12, .1 ,.1.160. 10 z 51h05 mouron: gitan mu.161. 1 1 ch’in (sen rai roi C ’ mon

verba menoit Meng heu.165. 1 : K20 taeu hoc menait

Page 314: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

n ADDENDA. 6xl67.32 Si redlrgnlnt "muni-prin-cîpem,

l68. 4: Sinnnc numernm (com-putes . -- Sic C.

- 5 : i ’boc tempnl examiner,tum: assibilent.

- 17. ale notnm :57.17:. x : interrogatnnun " Men;-

heu177. a : qui facit rem (un diritiu)..

ui facit immun-lemlà . a: a: mutunri opmm °.I 3. a ,: reliquun vir. ( Vid. in

Mono. Phi-nec]. [mens in -fou(in, 3644300).

185. l : ligonem u -187, 8: ’mutuam-mercîum-permuï

tarionem-fncit r .- :5 : Porro union viri permutois.union viri ) (abers,

188. llzcrescebant;:89. 7 : lu diviait novem fluvios,19: . 6 : u consolareillos, âlîc Khan;

hi). Littcra [au legitur r tono.- z deinde excita et beneficiia-

a ce ilion- u : Yao fa non invenire Chun

facîeblt main sollicitudiucm ;Chun rà non invenire lu et KaoYno faciebat luam sollicitudinemflQui rè centum jugera non cxcolifacit 51mn sollicitudiuem, agrico-Il un.

192. 5 : ra distribuer: bominîbusroi; divitiu, menu: vbeneficenüa;«à cdocere immine. rima virtntem ,vocltur ° humanitu.

... 6 : *Idcirco rài’imperium durehomini, facile est;

195. 3 : Si "in-antumni-Ioiç anic-Gel.)

198. 14 : illun existimant199. 4 : Siu neuillnd monuit I tien.- no : Siu un illud monuit Meng

heuaux. no. Cfip.199,l. 4.non. 3 : tune flua: amoks-impera-

(Gram;- 4 : tune illun eflicieI-regnlorum»

nrchontem.:04. a : 191v militaient: dixit.

205. 5: Si rira utilitatem (quem ),- 1 l : Cam eliquir illud monuiuet

Wnng Bang,207. 6 : 7è 7m: ’obedientiam fncere

rectitudinem208. 5: formidanda poteatate nonau. 4 : nuptiarum-intemunlü°-- 14 : rà Circumcursando ali . .

Nota. Lilian [chouan f408), 3° t0-no , hic proprie signifient gallice zallu- de l’un à l’aura , non aliterac mendicus qui stipem ostiatim

ctit.9x . 15 : quart: du ajut; intentionem

perpendis215. 17 : iquare posthabct nos216. 14 : sapiuntcs implantes nigro

et flavo scrico to),- ’ calciums, ob-viam iveruut ejus sapienlibus

217. 2. Cf. supra, p. 74, I. 4.-- 8 : 11h: agressus-ero raz); ains fines

tune comprebendam «à» ’tyran-

num.-- n : magis-quam Thon; incla-

rescam. .218. 3: cupientel illum racers prin-cipem.

219. 16: non filetant magistraux,au. 16,: lune amo2:3. 1 : nquæ in-contrarium-- 113 : hominibus, ex ubac mut ,2:6. 9 : genet-afin: di igit :227. x : nocent «au cornu: negofül;- a : nocent 1g: corum te mm.- 6 : Tcheou Koung au egit (sic

un. un). - Littera Man (623)simul, bic nignificat : vicias po-pulo une adjugera: , in papuliauinumeruln gare.

538. Il: ràv Tc oung non exîsfimo:29. I4 : un); fratris-majorîn radina

amination au non-æquo: radinmu ,

-- 15 : fine fratria-maiorie dommnexistimlus me non æquam do-mum ,

230. 4: roù; maternas du!" noncomedît , raïa; uxorios ’ comedit.Tùv fratris-ma’orin domum ° nonhabint, Tôv aman Ou Un; ’ hl-

bitatg , ,

Page 315: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

62 murmuronsPARS POSTBBIOB. .

3. 17: Cuites;6. 1 1 Tdi Le. nia.8. 1* :nonm tu rimm.1o. Io: pimiæ l nanti. mon:15. 9: pro eo collige ifiud,18. 10 1 non chinent nuperioreln,- 11 : obtînendî "superîorem- 13 : non obtinet ’Iuperioren,19. a 1 fioit-gandio*plreuiel.- 4 : St non chre-perapicilt à

’bonmn,

21. a : mature du! ains indolem,95. a: me tin rectm-normam.57. 8 : taon r, lient 0d bene-env.:18. 3 1’ leus-num-in- 7:7va1eu ’ao,29. 6 : 6(3ch ràv Tan ’Io30. 14 : non obtineret,31. 8 : non obtint "entas- I0 : obnequntnr ’parenubnl35.33: cime insultant ..56.10 : ter exhibuiue rima.38. 9 : et pallies Le. ex nuois.4:. : laudabat riflnaquam, I-- 87: sumebat 11v IImam f44.1 : chre-viâebat uning-ulams .9- a 1 perspiéiebat ra boudina of-

ficia ; ’45.3 : cqgitans aimai-imitai.. 5 z Tseu æ o

9. 15: cfl’ectus th seqni babelndi-cem.

50.. 1 : 041mm «rôt w’virum-prutlcl1-113m,

- Il : non canin. rbv virum-pru-dentem.

51. 1o: innrbane-tractm Boum.5a. 5 : existimue une innrbuue-ha-

bere ipsum,- 7: manieur du bumanîtntem

conservait in corde; tu urbanita-tem conserva: in corde.

55. 15: me cruciarem 156.52. Dele net. 151.6:. 5 : «un, in orientali suburbîo ,

Hirum-fncientem-sacrificîum-Tsi.-- g : habeblt ’Fùmem-explendi

normnm.

- 18 : Si «pieu confident film! ,tune . .

66. 14 : obtins: 1h *princ’ipe1n,71 : "torporem-pnnlntin-excu-

’ ont ;

- 1o: rlzti-et-chem7:1. 1 1 16 ’occiderc Chun

--8: T5011 Chun:75. 11: " umma-cum-potemte-4goberunre luge regnqu..1: exci îe a: rèv cou de

7 G et G). p pi (75.9: Fang hinn-1o:;ntrîanmnfl, ç79. 4 : ao 1è limperiuln dedît ra

Chun. ’ .-- 64: .potcvt d iimperîum due ho-1mm.

-- n : H mpetifis-vicibns-incul-’ coude, 181. 6 : poteau rà timperiunl date

humai.85. 1: de «temporn’ u86. 1 : *l in adjuvando Thangillum

feeît-imperatorem in vimperio87.18 : Nm deûiues au a) Hampe.

m1111

-- 10.: unnam-featucam non dodin-’net homînî ; ’hnam-fatucam non

toupine! 9b homîne.89. 1 : roui-unifia Rang invitatio-

uia-titulo-oblah nericn-volumiuo9mm. -- G : Inc-i, i. e. [Io-yang(1666164) *

go. 11 2 ipse minébat rb impsii«au»

91.6 : Tseu ion hoc monuit94. no : a Tbsin96. 6: turbulento-tempore, tune- 13 : (5) temperantec. Cf: lump.

V111, s. au.97. ID. Vid. mpra go, 11.-- :11. N. B. Hic locus emendtndua

est juta XX, cap. V11. lib. Il.1oo. 1 1 : terra quadrato. Sic lege p.

101, 5, 14 et 102.8.-- 13: non atlingebu; (i. o. non poix

aidebat).l

Page 316: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

K 111 111115111111. 63- 15: ’pro-nihilo-opecnbut- 17 : «in 111!in planent105.22. NM. 34. aride: Ca Stipen-

dia mien ont minon "un prouta ’ pluma un puoient hominem

un.105. 81 ’15 infezioreln revend Dupe-

riorem -- 1b superfine: mentiinferioren.

- 13 a Tà maton u(obhti1.une-rîbu) excipere,

106. 1 : illud habemul memen-tinm ;

- 8 : in ü cuipint-- 16 : boulines 1d 112111211611) di-

v1tiu ,107. :3 : Chun; diton (live In deal!)110. : si conveniat,- 1 :.’. regno (juxta vert. m1.),114. 10 : invisisset ” Tseu-ne,117. 16 : Re: i derepente mutavil

ràv vultûs-colorem. Cf. Baoiliidict. (888) et Marin, S iule. dia.part. Il, p. :64, col. a, l. a.Khan; hi et G explicant huertapaïen : c appmntia raïa lunurevu tu. colorem n Quiquideln len-tnt, si attendu ad linons oeqq.pian-houasse (mutlvit 16v un.colorem ) , redundare videtur.En nilicet causa, 111110 , cum Ba-silic (888), illu vertu: : da-

roponto. .13 . 8 : ejus loculn, oedem (N110).1 . Pro 111103.11:

189. Pro on le; tu-- 1 : in-ooie-nuiocetur14 . 15 : T113 et P011 . 1. N. 3.11) Iînico tenu lege

khi (2.7to) pro khi (8,676).153. 6: poum: taller: nnum ’analilu

pullum.. 11 : Quue huma rà non tollere

«intima! calanitalem.- C : nonteflon, i. e. non ouatinera rerunab YM et Chun ganta-nm graveonus , un illas exuequi non eue.

154..6 : imbue on regni monpnncipem ,

157. 17 : e’uo (58) summuium.160. 1 : Tc ou heu. - Sic etiam

loge I. 5, 10,etpag. 161, lin. 3.) 161. gxtrium suprelnorum-tribunl-

166. .1 in-suu-partu-adductin re-o

169. 3 : ite in concordiam. - Adverbnm .- ium) diligere (hac, 5°toua ). .170 9 1 quadrnto mille li. - Sicetium kg. l. u, et p. 171 , l. a ,

Humàpraidum media ;

a 9’

172. 5 : ampline , encodera tenunie juta vers. tu: ).

1go. 10: in-contruium fluentes1 . 1 : et inedia fessus185. 9: prodeat ad-- 15: prodest ad186. 13 : qui tochnlrum et fraudum

mena.

INDEX NOMINUM.

Paf. 1:01.117»

3. 1. 11 :Chitœu4. 1. 361Hiunyo11. a. 39: (Builü8upp1.5,166

si.)

12. 1 . 5 : Adde: Ti (8,940) nomenplantæ, lib. Il ,p.98 , 1.4.

- . 9:Lib. 1. . 114.14. a. 50: 1’110 1,654)

MENCIANA PHRASEOLOGIA.

1.1.3 :811 licium 1144 .1;. 1.487:II,P1ËQ,5. D , ,4il. 1. 33:Quot!ll,8,6.

25. 1. 11:1en1n. Il, 116,4.- a. 591tndore , Il, 16, 1730. 1 . 45 1 conjungi. Il, 4:, a.

Page 317: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

64 manu-nones) u 11111214111. .31. 2. 31 :3° tono, consola-l, l,

97, 5(H,J et Khanghi).3:1. 1. 33 :îillmtrils. 1g, (28,4.

- a. 1 : , , , .34. a. 12: Agde : P3 11’01111,926) munis poilu: , l ,100, g.

57.1. 41net. :18.37. a. 27. Adde : honafi,l,1o:, 7.59. 1. 117 : Adde: tch’ing (3,176)

vulgo afin». -- Ruinere, I ,no, 1.

-- :1. 34 : (le) priva indolel, Il,Î 1

4o. 1. 44:1boque pogna. Il , 113.1

41. 1. 7 : Adde: 71. min (as-4,832)puma opalin, Il, 3, 5.

43. 1. 4 : Addo: WGÎ (2,714)vulgo moulina: -- Ignobilis (ro-turur) Il, 37, 9.

44. 1. g : 1V. B. Dele ultimlmexplicationem n lignificlre 1 etc.«que Id u conju en v

50. a. 18. Adde: «111-li (5,454-247) idem ne pou-li (9-5,936)non inuitiull. 148, 341. ibid.

not. 94. ....-41. Adde. Yens 1.856) vulgohouri. -- Landau l ’quem (Soie,E, H et veneur.) Il, 148, .

Page 318: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

BREVIS TRACTATUS

IN QUATUOR LITTERAS SINICAS

QUE APUD MENCIUM EÎUSQUE INTERPRETES

OFFICIO MAXIME NOTABlLI FUNGUNTUR’.

(Numcri and: incitai Bailianis Wen! , a! loco un! lillerarum Iinicarumquant": typo: plumbm nancitcî noquiuimul.)

Mm], libres sinicos tractauti et perlegenti, jampridem affulsit opinio (et nunc in dies validior eva-dit) nonnullas litteras, in quibusdam casibus certa.

- lege determinatis,genuiuam usitatamque significatio-nem exuere penitus, et tune phonetica tantum regi-minis signa fieri, quibus præcipue accusandi casusdenotaretur.

Quæ quidem litteræ numero quatuor mihi recen-sentur, videlicet:

1°. Littera i a, vulgo mi, utor, e, ex, etc.

’ Liceat publia. penchera grata vire Cl. de Villeboic , mpplicumlibelloruln magialro nec non regiæ typogrlpbiæ ndminîstratorî , qui amicaltypon , quibus additil major haie Tractalui accedet utilitas,nobis commœ(lui henigniuime et humaniuime inuit.

Il

Page 319: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

66 . TRACTATUS. ’2°. Littera in jà, vulgo a, ab, in, etc.

3°. Littcn iu î ,vulgo in,comd,propur, etc.

a)4°. Littera bau , vulgo in, promet, nota in-

terrogationis , etc.

Donec illam doctlrinam , unde uberrima defluitprincipiorum copia, et cujus ope summæ frequentis-simæque dillicultates plane cnodantur , in Disserta-tione speciali fusius exponendam aggrediar , mihitemperare nequeo quin , aliquot testimoniis , interniillia quæ subcesivo tempore collegi et contexui,in medium vocatis, præcipuos et maxime obvias ususillarum littérarum, quatenus accusativum denotant,legentium oculis strictim et compendiose subjiciam.,Meis enim in Emendationibus, ac præse rtim in quartaMencii sectione quæ capita V, V1, VII et VIH com-plectitur, malta occurrunt quæ mihi jure ne meritocrimini verterentur, ni palam facerem quibus causispermotus, a regia via haud semel dcclinaVerim. i

Page 320: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

mamans. - 07De littera ifl,

vulgo mi (u unir) cana, ut,oauad, o,eæ,etc.

5. I. Sinologi omnes perspectum cognitumque lias

bent, in libris Sinarum recentioribus, litteras ËEpœ

et tsiang, vulgo prehendere, si præponantm-

litteris quæ activum a quo reguntur verbum antece-durit, cas in accusatiVO casa collocare. Quæ litte- ’ræ , sic constructæ, sæpe sæpius rebus præponunturquœ prchendi nequeunt, tuncque usitatam significa-tionem tam penitus exuunt, ut legentium vel au-dientiuin menti, non nisi litterns potentilles, accusa-tivi declarativas, repræsentent. Idem fere accidit acsi quis latine scribens ; abcisam accusandi casus ter-minationem, quæ ultimæ nominis syllabæ insepara-biliter sulfigitur,ipsi nomini præponeret. Quod faceremihi liceat, precor, ut peculiarem illarum litterarumproprietatem , quemadmodum eam sentio, clarius etplanius explicem. Exempla aEeram ex doctissimasummi viri Abelis-Reinusati Grammatica, 5. 392 :

4 NÏE tailnË. malt)» mËÊAt! "rhum: probendcno ver: coulis minP50 scriban: a: lvcri I con-dis lequel

ddu. :2 1&0 i ouatinât.enuntiavit.

fifi

Page 321: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

68 TnacTATus,Id est : veri cordis loquelas sive verbn enuntiavit.’

Alterum exemplum :, n wumewew-êAdverbum:prebendenl . Minium-turban: upiciebat.Egowfibun: un hominum-turb funin upicîebat.Id est : homines furtim aspiciebat. -. Nota. Littera

fi tchoung, vulgo multi, multitudo , numerum

pluralem denotat.

V y Porro nostrani litterami a , in veteri scribendi

genere quad Kan-won â È audit , eodem

ofiicio ac supradictæ litteræ na (3267) et

tsiang (2,196), quibusdam in casibus fungi,

ex saquentibus testimoniis constabit. Mana TSEII,lib. Il, pag. 32, lin. 4(ch ibid. not. 124,125):

c a fibaîî un.bumanitlt conserva corde.

Id est : humanitatem conservat in corde. Quam expo-sitionem confirmant interpretes B, GG et C, quorum

duo priores litteram in per litteram paÎE’,

tertius veto per litteram taiang (2,196), accu-

Page 322: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

TnAcruns. V 69sativi declarativas , explicant , eo scilicet mode a

Maïs n. jet Mr;- ,,, à,

D cwl’wflâù un .z.Cf. supra, 5 I, A et B, et summi AbelisoRemusatiGrammaticam sinicam , 5. 346 et 392. Hinc patet totocælo erravisse doctissimum Noel, dum usitatæ lit-

teræflsignificationi serviliter adhærens, tironis

’ more, interpretatus est: pietatic quxilio conservaicor; quasi scripsisset: utem pictais , conservai cor.

De proPrietate litteræ ifl nabis consentit tar-

taricus interpres uterque :

Moïse-1&4 a4- max.goda a. mouflant du (6601111155.

humain: un in-oonlc repentit.Enimvero, nemo nescit , in lingua tartarica, parti-culam be ’ i, regimini directo verbum activum præ-cedenti subjectam, accusativum, quasi separabilemquanti casas terminationem, declarare.

Non sine fructu adire poterit lector Grammaticamtartarico-sinicam cui titulus : Ta’ing-wen-b’i-meng

(3,065-3,783-1,3o4o9,090), ubi (lib. 111 , pag. 6)’modo laudata vocula be aux, quatenus accusativum

denotat, pet supradictas litteras po æ , isiang

Page 323: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

rufians."7o

fig, et nostram litteram , explicatur. (Cf: p.73 , l. 18.)

Alterum exemplum. Meng tseu ,1. Il, p. 104,1. 5 za au en me; «ne æen: maint eloqui l rosi ’

1d est: utilitatein (sequendam) regi proponere. Tar-

taricus interpres uterque littoram in , quemad-

modum B et C (51, D) in superiori exemplo ( 5 I, C),

litteraruin et toiangflâ vicem explereexistimns, locum sic exponit:

W0 vêtu-:0 and 4V W-r au f9 dallofafi on; a meefi.Ad verbum: maint deelll le; i elocutus.

S. Il. Si verbum activum, comitante litterai a ,

duo regimina habeat, aliud directum , aliud vero in-directum , triplex occurrere potest constructionisgenus quod quidem seqq. exemple elucidabunt.

1°. Ve! regimine indirecte verbum sequente, regi-

men directum, litteram a i præpositam habens,

pone subit. Ex. gr. (Mengtseu, I, 98, 1) :

fi il). raflaihominibm u diviti

Page 324: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

nanans. 7 1Id est : hominibus divitias (suas) dividere, distribuere.Assentit versio tarlarica z

Infini de «En le? www pour. ilhomini hua diviti u dividende due.

2°. Ve] regimen directum, litteram i a præpo-

sitam habens, verbum præcedit activum cui subjun-gitur regimen indirectum. Exemplum afferemus exDictionario sinico oui titulus: a Khang-Izi-tseu-tian

(2,535-5,504-2,o59-620) » litterarn ehouï fi in-

terpretante , pag. 62 , lin. 7 :

n il) «au si; Mm a w715i:n le legato boni-i, dînât-r du:

Id est z rem alicui legare vel testamento relinquere,

dicitur chouï.

Alterum exemplum. Meng tseu , lib. Il. p. 48.1. 5 :

c in mai un: au 15,-A

au W due bominiId est : Tl,» W, vel imperii domiuium date ho-mini. 458mm «craie tartarin:

W W «a W a?! Wapiol fetehergui be niable . de boumeGallienüoldu, dama -lo Mm à donner

l. c. Donna-a (un ) homme ce qui en modulons du ciel, o.-a.d. l’empire.

Page 325: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

72 TnAcruus.3°. Vellitterai a regimini directe , verbum

præcedenti , subjuugitur , et tune , quemadmedumsupra vidimus (5.11, A et B) indirectum regimen pone

verbum sequitur. Ex. gr. lMeng tseu, lib. Il, pag. 54, l. 3 :;rweeem,

foutue (lare homiuiId est: unam festucam non dare homini.Ibidem subsequitur locus correlativus omnino si-

milis : un festuc non am auferre khomini , i. e.

unam festucam non auferre homini (gallice : ne pasprendre un fétu à qui que ce soit À-- Noistræutriusque exempli interpretatieni assentit versio tar-

tarica. , IAlterum exemplum. Interpres E locum Menciiexplicans (lib. Il , p. 90, l. 5 ) ait :

E tallâî ’WÈL I H comparut n vitæ A

ld est : piscem vitæ cemparat, confert *.

Il Quod si littenm i a vertu pet præponitionem en: , ut , in intim-Inodi loci: multornm mon est, tune, contra Tartarorurn interpretumoenteutiam , regimen verbi directum pro indirecm, regimen vero indi-rectum pro directe accipiendi tibi incumbet neceu’îtaa, eo videlicet mo-

do 1 ’

Page 326: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

emmures. 735. Il]. Sæpenumero accidit ut litterai a (1.15)

verbe bac Ë. (1,178) dicere , nulle comitante re-

5. I. C : ex humanitate oenaerut cor.S. Il. A: dividere boulines ex divitiia.

-i B: ex re legare hominem.- E : ex pince compararo vilain.

In bine exemplis, tali regiminum. permutationi obntant Tan-ri in-’terpretel, qui, ut 11eme nuoit, genuinam litterlrum ainicarum signifi-cationem propriumque in quolibet loco oŒcium , vel quandequeIctupuloaiua, reddere religioni ducunt.

In erreront quem cavendum suademus incidit Builius , dum ,

in fluide Dictionario aub mai (5,595), litteram ,accnntivi

notam, vertit pet prapoaitionem cm. Ex. gr. :

i g tchiË and 2:" Il’iô Î

recto facere carmin.Grammatica tartarico-Iinica de qua supra, pag. 69, (in. 18 , in exemple

t2. Jprenne eodem, cl a alain E wa[ Ida füœauke:

v on lrendra flua! ce qui en vrai I , litteram i reddit per partîculani

lacés.) , quantum acomatimm denotat et litterin pu et

ulmghejusdem caoua declarativia, respondet (cf. I et ibid. A, B, D).

Ferre si, in Builii exemple superfin fluate , litteru po Eva

i

Page 327: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

74 ramures.gimine præpesita, sermonem ab aliquo superius pro-latum, licet illius sermonis mentio absit, quasi regio

mon yen-bi Ë bac (dicere), in accusative casa po.

situm exhibeat. En. gr. Meng tseu, lib. I , p. son ,l. 5 :

. l . iSsn1âum* saa Siu tseu ...... une. dixit blennie.Quem locum sic exponunt interpretes , littoris

quatsuhaudiuutur post litterami a ( 115 ),sub-

junctis :

B ...-f. J;tseu Ilne: «melacis)lequel dixit

Id est:discipulus Siu tseu (2,689-2,059) illas loquelas

"in; fifi, accusativi nous , in locum litteræi substitua,

expositio erit :

un; flâvelpaÏE «du Ë mem

Ad verbum : prehendeus . rectum facere curvnm.Vol (e55. I, A): un rect tacon: custom.Id est trentain centre (courber caquai en droit).

Page 328: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

ramures. . 7 5i. c. illum sermonem vin’ I mu (1,808-2,059) dixit,retulit Meucio.-Assentit versio tartarica.0f. Mengtseu, I, 38, 4; 79, 2,81, 8,104, 8. Il, 56, 8; 99,5;

117 , 1. A. . ANonnumquam. Mencrus litteram jan à sep-

monem, in superiori exemple subintellectam , expri-

mit.Unde patet interpretes littoras fluets yan

:- illum sermonem, in loco Inox allato, post litte-

ram i a subaudiri, jure ac merito existimavisse.

Ex. gr. Meng tseu, lib. I, p. 79 , l. 2 :

e. ME a"? "fiéagîmes

set-mm h Manoir).Id est (discipulus Tch’in tseu 11,799-2,059) sernio- Inem discipuli 671i tseu dixit, retulit Mencio.

De littera in flvnlgo a, ab, ad, in, etc.

5. 1V. Littera iufl accusandi casum denotat

quoties verbe subjungitur active quad a regimine suein

Page 329: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

76 ramures.directe, una littera vel pluribus litteris (puaèsertimin genitivo positis) separatur. . f i ’ -

,Mengtseu, lib. l,pag. 74, lin.8 :j j

a. un. sufl mA sinexhaurire hantais suint

Id est exhaurire hominis animum vel cor.-Assentit

vers. tartarica. ,Âlterum exemplum. Meng tseu , Il, 13, 2:

Bu il... in? ranz-ï «Ëmutare I oins inde]Id est : mutare ejus indolem. - Assentitversie tar-

tarica. Il, pag. 27 ,7 lin. 1.7, .

I

5. V. Quando autem verbum tain exhaurireu x

et verbum haï ümularepa sue regimine directe ,

unius litteræ vel plurium litterarum interpositione

non separantùr, Mencius litteramiu flamme

Meng tseu , lib. l,pag. 5,lin.194: - p ,

a kana fin A tain sinexignus vir- exhaurio animant.

Id est : ego exiguæ virtutis vir cor meum (in sable-vando populo ) exhaurio.

Alterum exemplum. Meng tseu, lib. I, pag. 82,lin. 2 :

Page 330: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

rase-rues. 77mm?" wüwzun Atu feu-situ A mutabit illud.

Id est: Rex forsitan illud animi Censilium mutabit.

5. V1. Occurrunt tamen casus, sed admadum rari,ubi, regimini directe verbum activum sequenti, lit-

tera iuîèaccusativi nota , præfigitur. Cum Vera

Mencius, in exemplisemnino similibus ac nonnum-

quam in codem loco, banc litteram in jà mode

usurpet, mode, sensu minime mutato, emittat, illam,quoties regimini directe verbum subsequenti præpo-nitur, redundare patet.

Meng tseu, lib. Il, pag. 12, lin. 3 :

A yens ü in Ë Mia figaudie-aillons la: 1"

Id est : gaudie aflicere (1013;)va vel parentes - As-sentit vers. tartarica.

Ibidem ’paulo superius (pagl 12, lin. 2.) legitur ,

omisssa littera iuËÀ: i d

r In me meparentes estgaudie-aficiendi ratio.Assentit versio tartarica. ibid. lib. Il, p. 26,

1- 3517.33: L 25p.45, l. 7;p. 77,l.5,etc.

Page 331: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

78 TRACTATUS.Alterum exemplum. Meng tseu , lib. Il,pag. 131 ,

lin. 1 :îC "un a i- a w Æ m â

upectat am pela; quiId est : qui aspectat pelagum seu mare. Assentit ver-sio tort. Vid. supra, 5. V1, A.Cf. lib. 1, pag. 27, lin. 2.

Ibidem inferius legitur , lib. Il, p. 131, l. 3 :

’** BD mêlât chonïfli maË denim

upectandi aqnm est en,Cf. supra, 5.171,13.

- Alterum exemplum. Meng tseu, lib. I , pag. 86,lin. 1 :

1d est: interregavit Mencium.In alie loco (lib. I, p. 49, l. 1.) legitur :r in sa m F31 tu fi «a sa

ausim interrogats magistrum.Cf. Meng tseu , lib. H , p. , l. 9 , ubi verbe won

E15 interrogæe , nomen personæ interrogatæ ,

omissa Iittera in fi , subjungitur.

Me non latet cunMencius, in se: exemplis superius

Page 332: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

111311113.allatis,litteram in . mode usurpaverit,modo,lo-

ci sensu minime mutato, oniserit. Sel in grammaticæet syntaxis dominium excurrere nec fert animus, necpropositi nostri limites egrediendi datai: spatium.

5. V11. Aliquando litterafl præposita nomini

verbum a que regitur antecede’nti, illud collecat inaccusative abseluto et quasi suspense, cui littera

(ahi à ille,illa, illud, carrelative respondet , ita

ut nomen a verbe proxime sequenti directe regi pa-teat. Meng tseu, lib. Il, p. 140 , l. 9:

:uËÀ maR ye È jà 4* ranzD

un i mu g mm.Id est : populum humaniter tractat. - Assentit ver-

sio tartarica. ’Hic loci, littera iuË’Àeasdem fore partes agit

ac mania in sequenti exemple, qnod ad Il(2°, B) referri potest. Meng tseu, lib. 1, pag. 14e,5&6:

(au) os comedit

Page 333: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

TRACTATUS.

Id est : maternes cibos (un a matre oblates) non ce-medit, uxories vere comedit. -- Assentit versio tarta-rica.

De litteris iu r3; et hou â?-

5. V111. Litterærîaetââ eosdem habent usus

ac littera in ZÀ de qua egimus 5.1V, V, et V1. Uta

vero chartæ et temporis dispendio parcamus,1ecto-rem ad principia superius exposita remittere .exem-plaque æquiparabilia indiCare nabis sulliciet.

Exempla quæ paragraphe 1V respondent.

Exemplum litteræ iu a: (cf. 5. 1V, A, B).

Apud interpretem C locum Mencii (lib. I, pag. 12,lin. 4) explicantem, legitur: ’

.... Ë .3:explieare nm

.. Y"Will: le H W 2.1110huila diei net. 3m11. ouin:

Page 334: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

ramures. I 8 1Id est: non possum (miliimet) explicare bains dieianimum,vel quisnam illo die animi sensus mihi fuerit.

Exemplum litteræ hou a: (cf! 5. 1V. A, B.)

Meng tseu, lib. I, pag. 50, lin. 3:

sa fifi! siimplet czli un. mangeait. intervallId est: implet cæli et terra intervallum.

Exempla quæ paragraphe V1 respondenl.

Exemplum litteræ in il (cf g. V1. A, c, E)

Meng tseu. lib. l, pag. 112, lin. 9 :

MEC .-. a: g;oamprehendsm am tyrann

Id est: comprehendam tyrannum.

In eodem loco legitur, lima 8, omissa littera in3:: l atank un j: .4 biencomprebendsm ràv tyrannnm

Exemplum litteræ hou 40j: 5.VI. A, C, E.) A

Interpres J Mencium ( lib. I, p. Io, l. 7.) explicans,ait:

l:

Page 335: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

82 ramures.pan fifi. hou â:- minË I

contenue nm popu]1d est: conservare populum.

In que loco Mencius simpliciter scripsit :l me. w me

. consonne papulum.

Altetum exemplum. Meng tseu lib. I, p. 43 , l. 4 :

hos- ÈË men hou 34 Tungê .1 auliquis intenegavit nm l Tsengsî

Id est : Aliquis interragavit Tsengsium vel Tseng si.

Quod quidem idem est ac si Meng tseu scripsisset:

mâ mon iuflTnng Ê". amas. v1, E.)

vol hoc â mon me êizû (cfi s. v1, r.)

Nansolum in litteras iü , iuË, in? et

houât , quarum aliquot tantum usus summatim ex-

ponete nabis licuit, sed etiam in permultas non mi-noris momenti litteras ad quas titanes baud semelpedem olï’endunt, amplissimam in promptu lxabemus

exemplorum et tegulatum copiam; sed liæc in aliudopus seponenda.

Page 336: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

ramures. 83Antequam lectotem dimittamus , eum panois me-nitum esse volumus, scilicet nos sequens opusculumquedjuris publici propediem factuti sumus, expressaoptimorum commentatiorum, medulla, in gratiameorum qui sinice discunt, nunc adornate et con-cinnare. Cujus quidem titulus ita se habet: a sztïces MANUALE omnium rerum et verborum quæ ,

in libris Sinarum classicis Thaï-hio À ë ,

Tchoung-young 4’ l , hanap à ,

dilficilia aut notabilia occurrunt , exceptis eis quæin Mencianis indicibus jam fuerunt explicata, etc.etc. a

Quo quidem lexico ad umbilicum perducto, planustandem patebit aditus ad classicum tettabiblium ,quad ubi titanes , ne’cturna diurnaque manu ver-satnm, memoriter complexi erunt, in succumquesuum et sanguinem, ut aiunt, perfecte concoxe-tint, optimes sinicæ litteraturæ,libtos facile aggre-dientur , et quidquid ditissima llæC scientiæ etdoctrinæpromptuaria, quæ ad hune diem 11eme feredelibavit , sepositum et reconditum lxabent, in suamet aliorum utilitatem deducere et derivate petetunt.

Quod spectat præsens opus cujus telam felicibusolim exorsam auspiciis, pet plutesiannos maligne.

Page 337: Notes du mont Royal ←  · 5. V. Sancti viri ’cum-exhausissent (i. e. perfecte exemissent) oculorum vim°, continuaverunt (12) illud. utendo circîno , norme , libella et perpendiculo

84 ramures. u . r

ingruente fortuna interrumpere, et deinde iten’im. atque iterum retextam doserere haut! semel bonni

sumus, cuique tandem, meliori adiante aura, coroni-dem, quamvis seram , imponere nabis datum est,speramus fore ut lectores, quotquot isunt’ rerum’sinicarum justi æstimatores et arbitri, dilficultatumquæ, in opere tam longe tamque. salebroso ,1 exan-tlandæ nabis fuerunt , rationem babituri sint, eterrores quos humana parum envi! natura, aut quinabis alias multipliai cura avocatis et distractis exci-derunt , æqua bonaque mente candonaturi.

0454m Parmi! , v sunna" 1111.1811prËÆI Cal. fur. o "nm: un. 0111.1.1:

IUIIIILIO "IlA. D. noueux. TBBCL r A.

FINIS. I