Nj Biografi Tjetr pr Profetin nga Vehap S. Kola I. Al ibn Eb lib (r.a.) e prshkroi Profetin (s.a..s.) n kt mnyr: Ai nuk ishte vulgar, as nuk e falte vulgaritetin dhe nuk brtiste n treg. Ai nuk e kthente t keqen me t keqe, por falte dhe nuk vinte re. Kurr gjat gjith jets s tij nuk qlloi knd me dorn e tij, prve se kur luftonte n emr t Allahut. Nuk qlloi kurr shrbtorin as gruan. Un kurr nuk e pash t hakmerrej pr nj padrejtsi q i shkaktohej, prve rasteve kur shkileshin ndalesat e Allahut. Nse shkileshin kufinjt e Allahut, ai ishte nga m t zemruarit. Saher i jepej mundsia t zgjidhte, zgjidhte me t lehtn. Kur hynte n shtpi, ishte si do burr; pastronte tunikn e tij, milte dhin dhe shrbente vet. Ai e prmbante gjuhn nga far nuk i interesonte. Ai i afronte njerzit dhe nuk u rrinte larg. Ai e nderonte njeriun e fism dhe i besonte prgjegjsi. Ai ishte i matur me njerzit dhe frenohej para tyre, por nuk e kursente buzqeshjen e ngroht apo sjelljen e duhur. Ai interesohej pr shokt e tij dhe pyeste njerzit pr to. Ai e prkrahte t mirn dhe e prmirsonte at dhe i kundrvihej t keqes dhe e luftonte at. Ai ishte i qet dhe i qndrueshm. Nuk ishte kurr i shkujdesur, q njerzit t mos msoheshin t shkujdesur dhe t bheshin mosprfills. Ishte i prgatitur pr do rast dhe kurr nuk i mungonte drejtsia, as nuk e tepronte. M pran tij qndronin njerzit m t mir dhe njerzit m t mir n syt e tij ishin m t kuptueshmit n kshill. M i larti mes tyre ishte m i kujdesshmi me t tjert dhe ai q i ndihmonte njerzit. Saher ulej apo ngrihej lvdonte [Zotin]. Nse shkonte n nj kuvend, ulej n fund t grupit (dhe jo n krye) dhe kshtu i nxiste njerzit. dokujt q ulej pran tij, i jepte vmendje, aqsa docili prej tyre ndihej se askush nuk ishte m i rndsishm se ai pr Profetin. Nse vinte dikush t ulej pran tij apo ti krkonte nj nder, ai ishte i durueshm dhe qndronte me t derisa miku t largohej. Kushdo q vinte me nj krkes ndaj tij, kthehej me far kishte krkuar ose me nj fjal t przemrt. Gazmendi dhe sjellja e tij e mir i kishte pushtuar t gjith, saq ai u b si nj baba pr ta dhe t gjith fituan t drejta t barabarta. Kuvendet e tij ishin kuvende dijeje, prunjsie, durimi dhe fisnikrie. Aty nuk ngrihej zri, as nuk shkileshin ndalesat. Ai nuk i vinte n dukje gabimet e t tjerve, por nuk reshte s kshilluari dron ndaj Zotit. Gjat ktyre kuvendeve, respektoheshin t thyerit n mosh, fmijve u falej mshir, u jepej prparsi atyre q ishin m ngusht dhe mbroheshin t huajt. Ai vijon: Ai ishte paprer i buzqeshur, miqsor n sjellje, i but n natyr. Ai nuk ishte i vrazhd, i pashpirt, i zhurmshm, shfrytzues apo dorshtrnguar. do gj q nuk i plqente, nuk e prfillte dhe kurr askush nuk u dshprua prej tij. Asnjher nuk iu prgjigjej nnmimit apo fjalve t ulta. Ai ia kishte ndaluar vetes tri gjra: debatin, mendjemadhsin dhe at q nuk i takonte. Nga tri gjra i lehtsoi njerzit: nuk diskreditonte asknd as nuk i fyente, nuk gjurmonte1

nderin apo shtjet e tyre private dhe fliste vetm n rastet kur shpresonte se do t shprblehej. Kur fliste, pjesmarrsit i ulnin kokat si tu ishin ulur zogj mbi supe. Kur ai mbaronte, ata flisnin. Ata nuk haheshin pr fjaln me njri-tjetrin n prani t tij, por kur dikush fliste, e dgjonin derisa t mbaronte. N prani t tij, fliste i pari i tyre. Qeshte me njerzit dhe shprehte habi. Kishte durim me t panjohurit kur flisnin ashpr dhe krkonin shum, aqsa shokt e tij do ti qllonin. Ai thoshte: Nse shihni ngusht ndoknd, silleni tek un. Pranonte lvdat vetm prej njerzve t matur dhe t prmbajtur. Nuk ndrkallte t folmen e tjetrit nse nuk mkatonte, pr ka ai mund ti qortonte apo mund t largohej. Ai ishte m zemrgjeri, m fjaldrejti, m i buti dhe fisnik n marrdhnie. Ai q e shihte pr her t par, i friksohej, ndrsa ai q shoqrohej me t, e donte. Ata q e prshkruajn thon: Nuk kam par kurr m par apo m pas nj njeri t ngjashm m t, paqja qoft mbi t. II. Nn ndikimin e ksaj biografie karakteriale t Profetit, un mund ta prfytyroj at si nj njeri q ec mbi vez dhe kujdeset q t mos thyej asnj syresh. Mund t thirren n ndihm shum virtyte dhe vlera t larta morale pr t prmbledhur m besnikrisht kt prshkrim mallngjyes t Alut pr Profetin dhe secili prej tyre do t ishte me vend. Por vetm nj prej tyre do t ishte i mjaft: vetprmbajtja. Kurdo kishte nj gzim, nj ngjarje t pakndshme, nj rrezik apo nj kuvend miqsor, ai festonte, trishtohej, prgatitej apo bisedonte duke qen i bindur se ajo q po bnte isht nj gj e drejt dhe e dashur pr Zotin. Mund ta prfytyrojm Profetin q mendohet mir prpara se t hedh nj hap, prpara se t marr nj drejtim, para se t flas apo t gjykoj. Por nuk mund ta prfytyrojm Profetin me toruan t humbur, ne mes t panikut, n histeri apo n akte, pr t cilat m pas duhej t ndjente keqardhje. Ksisoj mund t kuptojm se misioni i tij ishte i rndsishm dhe nj mision serioz mund t prmbushej vetm me maturi. Megjithat, shumkush mund ta keqkuptoj vetprmbajtjen dhe maturin e Profetit. Mbi kt argument, Lindjes i mvishet tipari i mefshtsis, dembelizmit dhe prapambetjes. Ndrkaq, me konkurrencn dhe ndryshimin e pandrprer n thelb t tij, qytetrimi modern dhe mnyra bashkkohore e jetess ngjajn, n nj kndvshtrim, si sipror ndaj asaj letargjie orientale. sht e vrtet se fati i Islamit u themelua si nj qytetrim i qndrueshm, n komunitetin e ngulitur t Medins. sht kaq e vrtet, gjithashtu, se mnyra moderne e jetess n qytetrimin judeokristian pikniset n fatin e pasigurt dhe t paqndrueshm t hebrenjve n shkrettir. Por kjo nuk do t thot aspak se dinamizmi dhe arratia nga boshti i tradits t prbj nj avantazh ndaj maturis dhe natyrs qendrsore t Islamit. Pr gjithknd q mund t keqkuptoj vetprmbajtjen e aktualizuar t Profetit dhe at t priturn nga do musliman, sht e dobishme t prpiqet t rrok pozitn qndrore t Zotit n mendimin dhe veprimin e Muhamedit dhe do pjestari t bashksis s tij. Veprimi dhe mosveprimi i tij prcaktohej nga vetdija e plot mbi vshtrimin e plot Hyjnor dhe bindja se prgjegjsia para t Gjithditurit n Ditn e Gjykimit nuk sht aspak e leht, as e shmangshme.

2

Vetdija dhe bindja e till prcaktonin plotsisht qndrimin dhe veprimin e Profetit dhe ai, ksisoj, i jepte Islamit, prmes rolit qndror t modelit t tij, nj natyr evolutive, e jo revolutive. Ndryshimi prmes transformimit gradual dhe organik t institucioneve dhe elementve t shoqris njerzore, dhe jo prmes prplasjes me to apo thyerjes s tyre, ishte metoda e vn n veprim nga Islami. Kjo metod nuk u zgjodh as rastsisht, as pr shkak t pamundsis s prballimit t alternativs s prplasjes. Nse kjo do t ishte e vrtet, ather Profeti dhe komuniteti i besimtarve do t ishin lirisht t ashpr dhe arrogant me pakicn hebraike t Medins, apo me popullsin, dikur persekutuese e tashm t nnshtruar, t qytetit t Meks n astin e lirimit. Ksisoj, qndrimin dhe veprimin e Profetit nuk e kishte prcaktuar asnjher qndrimi apo veprimi i subjektit ndaj tij personalisht, por vetm vetdija mbi shikimin vigjilent t Qiellit. Ndoshta nj njohje e vrtet dhe e pakompromentuar e Profetit do ti ndihmonte njerzit q t ndrtonin nj klim m t qndrueshme mirbesimi dhe pajtimi. Me gjas, bots do ti ishin kursyer disa shfaqje cinike t arrogancs dhe shpotis ndaj muslimanve dhe poaq shprthime histerike t irritimit t vet muslimanve n reagimin ndaj tyre. Prapseprap, t paktn muslimant do t kishin dhn kontributin e tyre prmes nj reagimi t matur dhe t vetprmbajtur ndaj tyre, Askush nuk mund t thot se karikaturimi i profilit t Profetit sht nj akt naiv dhe q vjen nga padija: ky do t ishte nj argument trsisht i papranueshm. Ndrsa nga ana tjetr, duket se arenn e ksaj ndeshjeje t paqytetruar dhe t pakulturuar e ofron n mnyr naive vet bota islame. Respekti duhet merituar. Nse t tjert nuk na respektojn, kjo nuk do t thot se ne nuk kemi mundur ti detyrojm t tjert t bjn kshtu. E kundrta, nse t tjert nuk na respektojn, ne nuk kemi mundur ti bindim ata se ne jemi dinjitoz. Modeli i Profetit duhet t kuptohet n dritn e statusit t tij, si mkmbs i Zotit (khalfetuLlh) n tok. Si mkmbs, ai duhet t prfaqsonte dhe reflektonte Cilsit e Larta Hyjnore n marrdhnie me komunitetin e njerzve dhe mjedisin natyror, ku drejtsia garanton nj pozit t mesme t paprekur. Ndrkaq, prfaqsuesi i Zotit duhet t kujdeset pr rendin n tok, pr mirqenien e krijesave dhe pr ruajtjen e mjedisit dhe burimeve natyrore. Misioni i tij nuk sht t mbroj dhe garantoj t drejtat e tij personale, por t prpiqet q t sjell n Qiell nj rekord t mir. III. Ndrsa lexon se si e kujton Profetin nj nga njerzit q e kan njohur m mir at, bindesh se mizria e frikrave, vuajtjeve dhe paknaqsis s njeriut t sotm, musliman apo jo, besimtar apo ateist, buron nga baltovina e karakterit t keq. Nj qasje e prmbysur sipas t cils mirqenia njerzore nis me krkimin e t drejtave, dhe jo me prmbushjen e detyrimeve, i ka shformuar karakteret e njerzve. Prfundimi mund t merret me mend: askush nuk merr at q i takon, sepse askush nuk ka prmbushur detyrimin q ka ndaj tjetrit; sepse askush nuk mendon t jap at q mundet pr botn.

3

Siguria mbi pasojat sht nj parakusht i domosdoshm pr veprimin e patensionuar. Profeti ishte i bindur se Zoti sht i gjithpranishm prmes gjithveprimit n kozmos, n jet. Nisur q ktej, ai nuk kishte ndonj breng mbi t ardhmen, duke qen i patundur n besimin e tij mbi rolin Hyjnor n skenn e historis. Sakaq, Profeti ndrroi jet, por gjithprania Hyjnore prmes gjithveprimit nuk reshti s prcaktuari kahjen dhe pasojat zhvillimeve n shoqrin njerzore. Prandaj, i ktill duhet t jet edhe qndrimi i besimtarit musliman, pjestarit t ummetit, bashksis s themeluar nga vet Profeti a.s. Ky duhet t jet edhe kuptimi i jetrrfimit t Profetit: t jet modeli i muslimanit.

4